1

HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ

TIP FAKÜLTESİ

RADYOLOJİ SEÇMELİ STAJI

İNTÖRN REHBERİ

2

İÇİNDEKİLER

SAYFA

Tanıtım Bilgileri 3-5

Stajın Amacı 6

Yeterlikler 6

Beklenen Görevler ve Düzeyleri 7-10

Eğitim Ortamları 10

Eğitim Programı 11

Eğitimin Yürütülmesi

Çalışma İlkeleri

Çalışma saatleri

Ders ve Etkinlikler

Diğer Öğrenme Olanakları

11-13

Değerlendirme 14

Önerilen Kaynaklar

14

3

TANITIM BİLGİLERİ

Seçmeli radyoloji intörnlüğünün süresi bir aydır. Radyoloji Ana Bilim Dalı

bünyesinde toraks, abdomen, kas- iskelet ve meme radyolojisi, kardiyovasküler radyoloji,

nöroradyoloji, pediatrik radyoloji, girişimsel radyoloji ve acil radyoloji birimleri yer

almaktadır. İntörnler bir ay boyunca yukarda adı geçen birimlerde asistanlar ve öğretim

üyelerinin gözetimi altında çalışacaklardır.

Radyoloji intörnlüğü süresince eğitim verecek öğretim üyeleri görev aldıkları ana

bilim dalı ve bilim dallarına göre Tablo 1’de gösterilmiştir.

İletişim Bilgileri:

Radyoloji ABD Başkanı:

Prof. Dr. Deniz Akata

Tel: 305 1891

Radyoloji Dönem 6 Sorumlusu:

Prof. Dr. Figen Demirkazık

Tel: 305 2973- 2975

Radyoloji Başasistanlığı:

Tel: 305 1891

4

Tablo 1. Radyoloji İntörnlüğü Süresince Eğitim Verecek Öğretim Üyeleri

BİLİM DALI ÖĞRETİM ÜYESİ

Nöroradyoloji

(Tel: 305 1891)

Prof. Dr. Kader Karlı Oğuz

Prof. Dr. Burçe Özgen Mocan

Doç Dr. Gökçen Çoban

Dr. Öğretim Üyesi Ayça Karaosmanoğlu

Toraks Radyolojisi

Toraks- Meme Radyolojisi

(Tel: 305 2973- 2969)

Prof. Dr. Macit O Arıyürek

Prof. Dr. Figen Demirkazık

Prof. Dr. Meltem G. Akpınar

Dr. Öğretim Üyesi Gamze Durhan

Abdomen Radyolojisi

(Tel: 305 1891)

Prof. Dr. Mustafa N.Özmen

Prof. Dr. Deniz Akata

Prof. Dr. Muşturay Karçaaltıncaba

Doç.Dr. A.Devrim Karaosmanoğlu

Kardiyovasküler Radyoloji

(Tel: 305 1891)

Prof. Dr. Tuncay Hazırolan

Kas- İskelet Radyolojisi

(Tel: 305 1891)

Prof. Dr. Üstün Aydıngöz

Prof. Dr. F. Bilge Ergen

Dr. Öğretim Üyesi Elçin Yiğit

Pediatrik Radyoloji

(Tel: 305 1891)

Prof. Dr. Mithat Haliloğlu

Prof. Dr. Berna Oğuz

Doç. Dr. H. Nursun Özcan

5

Nonvasküler Girişimsel Radyoloji Prof. Dr. Okan Akhan

Prof. Dr. Devrim Akıncı

Doç.Dr. Türkmen T. Çiftçi

Vasküler Girişimsel Radyoloji Prof. Dr. Anıl Arat

Prof. Dr. Bora Peynircioğlu

Acil Radyoloji Prof. Dr. Erhan Akpınar

Doç. Dr. Ruhi Onur

Dr. Öğretim Üyesi İlkay S. İdilman

6

STAJIN AMACI

Bu staj sonunda intörnlerin radyoloji bölümünde yapılan tetkik tedavilerin neler olduğunu

görmeleri, bunların yapılış ve değerlendirme süreci konusunda fikir sahibi olmalarıi, temel

bulguları öğrenmeleri amaçlanmaktadır.

HÜ Radyoloji Anabilim Dalında intörn programı başlıca iki ana öğrenme amacına yönelik

olarak hazırlanmıştır:

1. Tetkiklerin istenmesi: İntörnler sık görülen hangi klinik durumlarda radyolojik

görüntüleme gerektiğini ve hangi tetkik ve tetkiklerin ilk olarak isteneceğini öğrenir.

Örneğin nörolojik yakınmaları olan bir hastada önce BT mi yoksa MR mı çekmek daha

uygun olur? İntravenöz kontrast madde vermek gerekir mi?

Ayrıca intörnler girişimsel radyoloji ünitelerinde yapılan tetkik ve tedavi işlemlerini görür ve

bu işlemler için hasta hazırlamasını öğrenir.

2. Görüntülerin Yorumlanması: İntörnler sık kullanılan görüntüleme yöntemlerindeki

bulguları saptamayı, tanımlamayı ve uygun ayrıcı tanı yapmayı öğrenirler. Bu tetkikler

akciğer grafisi, karın grafileri, beyin ve thorax- abdomen BT’leri, abdomen- pelvis US

incelemeleridir.

YETERLİKLER

Radyoloji intörnlük eğitimi sırasında intörnlere aşağıdaki yeterliklerin

kazandırılabilmesi amaçlanmaktadır:

1. Tanı ve tedavi amacıyla kullanılan radyolojik tetkik ve tedavi yöntemlerini

açıklayabilir.

2. Radyolojik tetkiklerde uygun kontrast madde seçimini, bunların yan etkilerini ve

tedavilerini açıklayabilir.

7

3. Hastaların ön tanı ve klinik bulgularına göre uygun görüntüleme yöntemlerinin seçimini

ve sıralamasını yapabilir.

4. Hastaların tedavisinde kullanılan girişimsel tedavi yöntemlerinin seçimini yapabilir.

5. Acil durumlarda direkt kafa, akciğer, karın ve kemik grafilerindeki temel patolojik

bulguları tanır ve ayrıcı tanı yapabilir.

6. Sık kullanılan görüntüleme yöntemlerindeki (akciğer grafisi, karın grafileri, beyin ve

toraks- abdomen BT’leri, abdomen- pelvis US ) bulguları saptar, tanımlar ve ayrıcı

tanı yapabilir.

7. Radyasyonun zararlı etkilerinin ve gereksiz tetkik istememenin önemi öğrenir.nin

farkındadır.

BEKLENEN GÖREVLER VE DÜZEYLERİ

Radyoloji intörnlüğü Dönem 3 ve Dönem 5’de kazanılmış olan teorik bilgilerin pratik

uygulamalar eşliğinde pekiştirildiği bir süreç olarak düşünülebilir. Tablo 2’de intörnlük eğitimi

sonunda intörnlerin direkt grafilerde tanı/değerlendirme açısından beklenen öğrenme

düzeyleri gösterilmektedir.

Öğrenme düzeyleri:

A: Acil durumu tanımlayarak acil tedavisini yapabilmeli, gerektiğinde uzmana

yönlendirebilmeli.

ÖnT: Ön tanı koyarak gerekli ön işlemleri yapıp uzmana yönlendirebilmeli

T: Tanı koyabilmeli ve tedavi hakkında bilgi sahibi olmalı, gerekli ön işlemleri

yaparak, uzmana yönlendirebilmeli

TT: Tanı koyabilmeli, tedavi edebilmeli

8

İ: Birinci basamak şartlarında uzun süreli takip (izlem) ve kontrolünü yapabilmeli

K: Korunma önlemlerini (birincil, ikincil ve üçüncül korunmadan uygun

olan/olanları) uygulayabilmeli.

Tablo 2. Direkt Grafi Bulguları ve Beklenen Öğrenme Düzeyleri

GÖREV DÜZEY

Akciğer grafisinde kardiyomegali T

Akciğer grafisinde konsolidasyon T

Akciğer grafisinde kitle Ön T

Akciğer grafisinde plevral efüzyon T

Akciğer grafisinde pnömotoraks T

Akciğer grafisinde pnömomediastinum- sunkütan amfizem T

Akciğer grafisinde pulmoner ödem T

Akciğer grafisinde mediastinal kitle Ön T

Akciğer grafisinde hiler kitle- lenfadenopati Ön T

Ayakta karın grafisinde serbest hava T

Ayakta karın grafisinde intestinal obstrüksiyon- ileus T

Ayakta- yatarak karın grafisinde kitle Ön T

Ayakta- yatarak karın grafisinde kalsifikasyonlar T

Kafa grafilerinde fraktürler T

Kafa grafilerinde sinüzit T

Kemik grafilerinde litik- sklerotik değişiklikler T

Kemik grafilerinde benign- malign tümörler Ön T

Kemik grafilerinde fraktür ve dislokasyonlar T

Kemik grafilerinde eklem değişiklikleri Ön T

Vertebra grafilerinde dejeneratif değişiklikler T

Vertebra grafilerinde fraktürler T

9

Yatarak karın grafisinde üriner sistem taşları Ön T

Tablo 3’de Radyoloji eğitimi sonunda intörnlerin temel hekimlik becerilerini hangi

düzeyde yapabilir hale gelmelerinin beklendiği gösterilmektedir.

Temel hekimlik becerileri için öğrenme düzeyleri:

Düzey-1: Uygulamanın nasıl yapıldığını bilir ve sonuçlarını hasta ve/veya yakınlarına

açıklar

Düzey-2: Acil bir durumda kılavuz/yönergeye uygun biçimde uygulamayı yapar

Düzey-3: Karmaşık olmayan, sık görülen, durumlarda/olgularda uygulamayı yapar

Düzey-4: Karmaşık durumlar/olgular da dahil uygulamayı yapar

Tablo 3. Temel Hekimlik Becerileri ve Beklenen Öğrenim Düzeyleri

GÖREV DÜZEY

Abdomen- pelvik US- BT- MRG 1

Aort BTA (BT anjiyografi) - MRA 1

Baryumlu tetkikler 1

Beyin BT- MRG 1

Beyin BTA- MRA 1

Boyun US- BT- MRG 1

Boyun BTA- MRA 1

Dijital çıkarmalı anjiyografi tetkikleri 1

Doppler US 1

10

Girişimsel inceleme ve tedaviler 1

Kas- iskelet BT- MRG 1

Koroner BTA 1

Mamografi 1

Meme US 1

Pulmoner BTA 1

Spinal BT- MRG 1

Toraks BT- BTA 1

Üriner sistemin kontrastlı tetkikleri

(İVP, voiding sistoüretragrafi gibi) 1

Tablo 4’de Radyoloji intörnlüğü süresince intörnlerin gözlemleri gereken radyoloji

tetkiklerinin ve raporlamasının minimum sayısı belirtilmiştir.

Tablo 4. Gözlemlenmesi Gereken Radyolojik Tetkik ve Raporlamanın Minimum

Sayıları

TEMEL HEKİMLİK BECERİSİ BEKLENEN MİNİMUM

GÖZLEM SAYISI

Akciğer grafisi raporlaması 15

Abdomen- pelvik US 10

Abdomen BT- MRG raporlanması 10

Baryumlu tetkiklerin çekimi ve raporlaması 10

Beyin BT- MRG raporlaması 10

Doppler US 5

11

Radyolojik girişimsel tetkik ve tedaviler 10

Koroner BTA çekimi ve raporlaması 5

Mamografi raporlaması 10

Meme US 5

Spinal BT- MRG raporlaması 10

Toraks BT raporlaması 10

EĞİTİM ORTAMLARI

Radyoloji intörnü, staj boyunda ana hastane radyoloji bölümü, acil radyoloji bölümü

ve onkoloji hastanesi radyoloji bölümü rapor odalarında eğitim alacaktır.

Ana hastanede radyoloji bölümü 1. Katta yer alan 1 ve 2 nolu toplantı odalarında

yapılan multidisipliner toplantılara katılacaktır.

Eğitim odası: Seminer ve makale saati ve her hafta bir öğretim üyesi tarafından verilen teorik

dersler için eğitim salonu kullanılmaktadır. Eğitim salonu….. dır. (nerede, hangi poliklinik vb.

eklenmeli)

Servis: Hangisi, yeri nerde vb. Varsa eklenebilir.

Poliklinik birimleri: polikliniklerde sağlıklı ve kanser hastaları değerlendirilmekte, pratik ve hasta

başı teorik eğitimler yürütülmektedir. Hangisi, yeri nerde vb.

EĞİTİM PROGRAMI

Radyoloji intörnü, staj boyunca bölümde ana hastanede zemin katında, acil bölümünde

ve onkoloji hastanesi 1. Katta radyoloji ünitelerinde yapılan tetkiklerin çekimini ve

raporlamasını izleyecek, raporlama sırasında öğretim üyesi ile hastaların bulgularını

tanımlamasını ve ayrıcı tanı yapmasını öğrenecek, örnek olguları tartışacaktır. Ek olarak

radyoloji bölümü 1. Kat 1 ve 2 no.lu toplantı salonlarında diğer bölümlerle yapılan ortak

toplantılara katılarak hasta yönetimi hakkında bilgi sahibi olacaktır.

12

Pazartesi Salı Çarşamba Perşembe Cuma

1.

hafta

Onkoloji

Hastanesi 1.

Kat Radyoloji:

Toraks- meme

radyolojisi,

Nöroradyoloji

Onkoloji

Hastanesi 1.

Kat Radyoloji:

Toraks- meme

radyolojisi,

Nöroradyoloji

Onkoloji

Hastanesi 1.

Kat Radyoloji:

Toraks- meme

radyolojisi,

Nöroradyoloji

Onkoloji

Hastanesi 1.

Kat Radyoloji:

Toraks- meme

radyolojisi,

Nöroradyoloji

Onkoloji Hastanesi

1. Kat Radyoloji:

Toraks- meme

radyolojisi,

Nöroradyoloji

2.

hafta

Ana hastane Z

katı

Rapor Odası:

Abdomen, Kas-

İskelet,

Kardiovasküler,

Pediatrik

radyoloji

Ana hastane Z

katı

Rapor Odası:

Abdomen, Kas-

İskelet,

Kardiovasküler,

Pediatrik

radyoloji

Ana hastane Z

katı

Rapor Odası:

Abdomen, Kas-

İskelet,

Kardiovasküler,

Pediatrik

radyoloji

Ana hastane Z

katı

Rapor Odası:

Abdomen, Kas-

İskelet,

Kardiovasküler,

Pediatrik

radyoloji

Ana hastane Z katı

Rapor Odası:

Abdomen, Kas-

İskelet,

Kardiovasküler,

Pediatrik radyoloji

3.

hafta

Ana hastane D

katı

Erişkin Acil

Radyoloji

Ana hastane D

katı

Erişkin Acil

Radyoloji

Ana hastane D

katı

Erişkin Acil

Radyoloji

Ana hastane D

katı

Erişkin Acil

Radyoloji

Ana hastane D katı

Erişkin Acil

Radyoloji

4.

hafta

Ana hastane Z

katı: Girişimsel

Radyoloji

(Nonvasküler-

vasküler)

Ana hastane Z

katı: Girişimsel

Radyoloji

(Nonvasküler-

vasküler)

Ana hastane Z

katı: Girişimsel

Radyoloji

(Nonvasküler-

vasküler)

Ana hastane Z

katı: Girişimsel

Radyoloji

(Nonvasküler-

vasküler)

Ana hastane Z katı:

Girişimsel

Radyoloji

(Nonvasküler-

vasküler)

13

1

Tablo 5. Radyoloji İntörnlüğü Çalışma Saatleri

Pazartesi Salı Çarşamba Perşembe Cuma

08.00-09.00 - - Konseyler - -

09.00-10.30 Çekim izleme Çekim izleme Konseyler Çekim izleme Çekim izleme

10.30.12.00 Rapor izleme Rapor izleme Konseyler Rapor izleme Rapor izleme

12.00-13.30 Öğlen tatili Öğlen tatili Öğlen tatili Öğlen tatili Öğlen tatili

13.30- 15.00 Eğitim

olgularını

inceleme-

tartışma

Eğitim

olgularını

inceleme-

tartışma

Konseyler Eğitim

olgularını

inceleme-

tartışma

Eğitim

olgularını

inceleme-

tartışma

15.00-17.00 Rapor izleme Rapor izleme Rapor izleme Rapor izleme Rapor izleme

EĞİTİMİN YÜRÜTÜLMESİ

Çalışma ilkeleri:

İntörnler staj boyunca kılık ve kıyafetlerine özen göstermeli, yasa ve yönetmeliklere

uygun davranmalıdırlar. Sorumlu öğretim üyesinin bilgisi ve izni dışında devamsızlık

yapılamaz. Servis ve polikliniklerde hasta hizmeti sunarken temiz beyaz önlük veya nöbet

forması giymeleri ve yaka kartı takmaları gerekmektedir.

Radyoloji intörnleri bir ay boyunca başasistan, her ünitedeki asistan ve öğretim üyesi

gözetiminde çalışacaklardır. Bu sırada bölümde yapılan tetkiklerin çekiminde ve

raporlanmasında bulunacaktır. Çarşamba günleri bölümde diğer bölümlerle yapılan ortak

toplantıların (konseyler) en az 2’sine katılacaktır.

Çalışma Saatleri:

14

Radyoloji intörnlüğündeki çalışma saatleri Tablo 5’da belirtilmiştir. Radyoloji stajında

intörnler nöbet tutmamaktadır.

Dersler:

Dönem 5 stajlarının ilk gününde anlatılan iki derse katılacaktır.

Görüntüleme yöntemleri ve özellikleri Prof. Dr. Mustafa N. Özmen

Radyasyon etkileri ve radyasyondan korunma Doç. Dr. M. Ruhi Onur

Etkinlikler:

Direkt grafilerin raporlanmasını izleme

Baryumlu tetkiklerin yapılmasını ve raporlanmasını izleme

US tetkiklerinin yapılmasını izleme

BT- MR tetkiklerinin çekimini izleme

BT- MR tetkiklerin raporlanmasını izleme

Girişimsel tetkik ve tedavi yapılacak hastaları hazırlama

Girişimsel radyoloji ünitelerinde uygulanan işlem ve tedavileri izleme

Diğer öğrenme olanakları:

Rapor odalarında 15.30 ile 17.00 arasında eğitim için seçilen örnek olguları inceleme

ve ilgili öğretim üyesi ile tartışma (Tablo 5).

Bölümler arası vaka toplantılarına (konseyler) katılım

Bölümler arası ortak vaka toplantıları (konseyler)

Zaman: Her hafta Çarşamba günleri

15

Yer: Radyoloji 1. Kat, 1 ve 2 no.lu toplantı salonları

09.00- 10.30 : Toraks (Radyoloji, Göğüs hastalıkları, Göğüs cerrahisi, Radyasyon onkolojisi,

Nükleer tıp, Patoloji, Tıbbi Onkoloji bölümlerinin katılımıyla)

09.00- 10.00: Radyoloji- Pediatrik cerrahi

11.00- 12.00: Radyoloji- Üroloji (1 no’lu oda)

Radyoloji- Pediatrik onkoloji – Pediatrik cerrahi (2 no’lu oda)

13.30- 14.30: Radyoloji- Genel cerrahi

DEĞERLENDİRME

Değerlendirilmede, intörnün çalışma saatlerine uyması, araştırma görevlileri tarafından verilen

görevleri yapması, tetkiklerin yapılması ve raporlanmasını izlemesi, verilen eğitime katılımı

ölçüt olarak kabul edilmektedir.

Değerlendirmeyi radyoloji başasistanının görüşlerini alarak staj sorumlusu öğretim üyesi yapar.

16

Tablo. RADYOLOJİ Ana Bilim Dalı İntörn Değerlendirme Formu

RADYOLOJİ ANA BİLİM DALI İNTÖRN

DEĞERLENDİRME FORMU

ADI:

BÖLÜMÜ:

SOYADI:

AY:

5…………………………………………..….. ÇOK İYİ

4………………….………………………..……… İYİ

3………………………………..………………. ORTA

2...…………..……….. ZAYIF (ORTANIN ALTINDA)

1..……………………….. ÇOK ZAYIF (YETERSİZ)

0…………….... .DEĞ ERLENDİRME YAPILAMADI

1. HASTA ve YAKINLARI İLE İLİŞKİSİ 5 4 3 2 1 0

2. PERSONEL İLE İLİŞKİ 5 4 3 2 1 0

3. TEORİK BİLGİ 5 4 3 2 1 0

4. DAVRANIŞ, MOTİVASYON, İŞE İLGİSİ 5 4 3 2 1 0

5. GENEL KLİNİK YETERLİLİK 5 4 3 2 1 0

ORTALAMANIN ALTINDA VEYA YETERSİZ DEĞERLENDİRME YAPILDIĞI

TAKDİRDE AŞAĞIDA BELİRTİLMESİ RİCA OLUNUR.

DEĞERLENDİRME YAPAN SORUMLU ÖĞRETİM ÜYESİ

17

ÖNERİLEN KAYNAKLAR

Diagnostik Radyoloji, E. Tuncel. Nobel tıp kitabevleri, Adana, 2012.

Textbook of Radiology, D. Sutton. Lippincott Williams & Wilkins, 7th ed. 2014.

Herring W. Learning Radiology: Recognizing the Basics. Mosby, Philadelphia, PA. 2007.

www.learningradiology.com/medstudents/medstudtoc.htm

İMZA