HAFIÐ OKKAR ! Varnir gegn mengun frá skipum

Dr. Kristján Geirsson

HAFIÐ OKKAR !Varnir gegn mengun frá skipum

Kristján GeirssonUmhverfisstofnun


Meginefni fyrirlesturs

• Inngangur• Mengun frá skipum• Viðbúnaður og viðbrögð• Áfram veginn



• Inngangur• Mengun frá skipum

– Olía– Sorp og skólp– Loftmengun– Kjölfestuvatn

• Viðbúnaður og viðbrögð• Áfram veginn



• Inngangur• Mengun frá skipum• Viðbúnaður og viðbrögð

– Vöktun og eftirlit– Viðbúnaður við bráðamengun– Viðurlög við mengun

• Áfram veginn



• Inngangur• Mengun frá skipum• Viðbúnaður og viðbrögð• Áfram veginn

– Stjórnvöld– Sjómenn


Óhöpp tankskipa20%

Rekstur tankskipa28%

Rekstur annarra skipa44%

Niðurrif1%

Óhöpp annarra skipa 1%

Olíubirgðastöðvar5%

Slippstöðvar1%

Uppruniolíumengunar

Náttúrulegt aðstreymi

11%

Skipaferðir24%

Olíuvinnsla í hafi 2%

Afrennsli af landi50%

Andrúmsloft13%


Olíumengun

MARPOL 73/78• I. viðauki – endurbættur 1. jan 2007

– Smíði og búnaður skipa– Rekstur skipa– Viðkvæm hafsvæði (sérhafsvæði)– Viðbúnaður og viðbrögð við óhöppum


Rusl frá skipum


Skólpmengun frá skipum

• IV. Viðauki MARPOL 73/78• Tók gildi þann 27. september 2003. • Ísland enn ekki aðili að viðaukanum• Bann við losun skólps í höfnum• Kröfur um móttöku og skil skólps til hafna• Getur valdið vandræðum við siglingar til

Evrópu


Loftmengun frá skipum

• VI. Viðauki MARPOL 73/78• Ísland ekki aðili að viðaukanum• Meginþættir viðaukans:

– Ósoneyðandi efni– Köfnunarefnisoxíð– Brennisteinn í olíu (4,5%)– Reikul lífræn efnasambönd– Brennsla úrgangs um borð í skipum



Önnur efni• Gróðurhúsalofttegundir (CO2)

iðnaður og starfsemi

40%

annað1%

úrgangur6%landbúnaður

14%

fiskiskip19%

samgöngur20%



Önnur efni• Gróðurhúsalofttegundir (CO2)• Díoxín

fiskiskip28%

brennsla úrgangs

39%

annað18%

iðnaður14%

samgöngur1%



Önnur efni• Gróðurhúsalofttegundir (CO2)• Díoxín• PAH


Kjölfestuvatn

• Alþjóðlegur samningur (ekki í gildi)• Umfang vandamálsins hér er óþekkt• Nokkur dæmi þó til:


Sandrækja finnst við Ísland


Flundru vex fiskur um hrygg


Viðbúnaður og viðbrögðvið mengun

Viðbúnaður og viðbrögðvið mengun

http://www.mohid.com/Prestige/PrestigeSpill/PrestigeSpill_today_IST22.htm


Eftirlit með mengun

• Gervitunglamyndir• Flugvélar• Sjálfvirkt staðsetningarkerfi• Hert eftirlit og viðurlög


Eftirlit með gervitunglum



Skip

Slóðolíuflekks


Olíuflekkir í Miðjarðarhafi1999-2004


Olíumengun innan umhverfis-verndarsvæðis við strendur

Frakklands (ZPE)


Viðbrögð við bráðamengun

• Vákort• Neyðarafdrep skipa• Viðbragðsáætlanir• Æfingar• Greiðsla kostnaðar


Vá fyrir stafni?

• Aukin skipaumferð til Austfjarða• Sigling olíuskipa um íslenska lögsögu• NA-leiðin• Olíuvinnsla


Vákortaf suður og vesturströnd Íslands

Verkefni unnið á vegum bráðamengunarnefndar umhverfisráðuneytisins


Loðna

Þorskur

NáttúrufarBorgarfjörður-Löngufjörur


Eftirlit og viðurlög

• Bandaríkin – hert viðurlög upp úr 1990• Evrópa – hert viðurlög 2003 (tilskipun)

– Til skoðunar hér á landi• Strangara eftirlit á alþjóðavísu

– Hafnarríkiseftirlit (Port State)– Siglingaöryggisstofnun Evrópu (EMSA)– Samskipti milli ríkja


Áfram veginn

Hlutverk og verkefni stjórnvalda• Skýr löggjöf• Virkt eftirlit og vöktun• Viðbúnaður og skipulag viðbragða


Áfram veginn

Hvað get ég gert?• Hugarfar sjómanna• Umhverfisstefna útgerða

– Meðferð sorps og annars úrgangs– Mengunarvarnabúnaður– Olíunotkun, m.a. í höfnum– Almenn virðing fyrir hafinu– Fræðsla og kynning


www.helmepa.gr


Áfram veginn

Hvað get ég gert?• Hugarfar sjómanna• Umhverfisstefna útgerða• Mengun frá landi

– Stjórnvöld– Fyrirtæki– Sveitarfélög– Einstaklingar


Takk fyrir

www.ust.is/mengunhafs

Dr. Kristján GeirssonUmhverfisstofnun

[email protected]

Documents

HAFIÐ OKKAR ! Varnir gegn mengun frá skipum