Embed Size (px)
Citation preview
handleiding
Handleiding Keten met kaas
2
A-ware Food Group is een familiebedrijf met passie voor kaas. Het bedrijf is
gespecialiseerd in het produceren, rijpen, versnijden, verpakken en transporteren
van kaas en andere verse producten. A-ware Food Group wil graag een goede buur
zijn en heeft daarom Stichting A-wareness opgericht. Met deze Stichting wil zij
bijdragen aan het vergroten van de kennis van kinderen over de herkomst van hun
voedsel en in het bijzonder kaas. Stichting A-wareness heeft daarom de lesmodule
Keten met kaas ontwikkeld om kinderen te vertellen welke weg de kaas heeft
afgelegd voordat het op hun bord ligt.
Met de module kunnen leerkrachten en BSO-medewerkers een of meerdere
les(sen) geven over de kaasketen. Leerlingen kunnen ook thuis met onderdelen
van www.ketenmetkaas.nl aan de slag. Daarnaast kunnen A-waremedewerkers
met de module een inspirerende les geven op een school. Bijvoorbeeld op de school
van hun (klein)kind. De gastdocent geeft eerst een boeiende introductieles over de
kaasketen. Daarna biedt de module voldoende handvatten voor de leerkracht om
het onderwerp verder uit te diepen in een of meerdere les(sen).
In deze handleiding vindt u nadere informatie over de module en handvatten voor
het gebruik in de groep. Bent u gastdocent? In de kaders vindt u extra tips over het
voorbereiden en uitvoeren van een gastles. De overige delen van deze handleiding
zijn zowel voor gastdocenten als voor leerkrachten en BSO-medewerkers.
Wij wensen u en de leerlingen veel plezier met Keten met kaas.
Stichting A-wareness
Inleiding
Handleiding Keten met kaas
3
www.ketenmetkaas.nl is ontwikkeld voor leerlingen uit groep 4, 5 en 6. De meeste
activiteiten zijn geschikt voor alle leerlingen. Bij sommige activiteiten worden andere
accenten gelegd voor de verschillende doelgroepen.
Door het thema en de opzet van www.ketenmetkaas.nl hoeft het gebruik van het
materiaal zich niet te beperken tot de reguliere klassen. Het materiaal is ook geschikt
voor gebruik op een BSO en leerlingen kunnen zelfstandig thuis met onderdelen aan
de slag. Via de leerlingen worden de ouders en overige gezinsleden bereikt.
Het hoofddoel van www.ketenmetkaas.nl is dat leerlingen hun kennis uitbreiden
over het productieproces van kaas. De volgende (deel)onderwerpen komen aan
bod: het leven op de boerderij (dagindeling, gebruik machines), de kaasfabriek
(productieproces, voedselveiligheid), het pakhuis (rijpen, keren, versnijden,
verpakken), de supermarkt (verschillende soorten kaas, gezondheid, sorteren),
de kaasconsument (kaasmomenten, kaasrecepten) en transport.
Keten met kaas sluit daarmee inhoudelijk aan op de volgende kerndoelen binnen
het domein Oriëntatie op jezelf en de wereld:
Doelgroep
Doelstellingen
Mens en samenleving
Kerndoel 34:
De leerlingen leren zorg te dragen
voor de lichamelijke en psychische
gezondheid van henzelf en anderen.
Kerndoel 35:
De leerlingen leren zich redzaam
te gedragen in sociaal opzicht,
als verkeersdeelnemer en als
consument.
Kerndoel 39:
De leerlingen leren met zorg om te
gaan met het milieu.
Natuur en techniek
Kerndoel 40:
De leerlingen leren in de eigen
omgeving veel voorkomende
planten en dieren onderscheiden
en benoemen en leren hoe ze
functioneren in hun leefomgeving.
Kerndoel 41:
De leerlingen leren over de bouw
van planten, dieren en mensen en
over de vorm en functie van hun
onderdelen.
Handleiding Keten met kaas
4
Op www.ketenmetkaas.nl staat de kaasketen centraal. De keten is verdeeld in
de volgende zes stappen:
1. Boerderij
2. Kaasfabriek
3. Pakhuis: Rijpen en verpakken
4. Supermarkt
5. Thuis
6. Vrachtwagen: Transport
Wanneer u een stap aanklikt, nodigt het betreffende personage u uit binnen te kijken.
Vervolgens kunt u bij elke stap kiezen uit diverse tabbladen:
• Fotoverhaal: De belangrijkste aspecten van deze stap worden in een fotoverhaal
met voice-over kort en bondig toegelicht.
• Overige activiteiten: Verschillende verdiepende activiteiten. Bijvoorbeeld vragen
bij foto’s, een kaasproeverij of een puzzel.
• Quiz: Bij elke stap horen twee quizvragen. Bij het onderdeel quiz in de menubalk
bovenin staan alle quizvragen bij elkaar.
Opbouw module
Handleiding Keten met kaas
5
Nu volgen handvatten voor het gebruik van Keten met kaas in de klas of BSO-groep.
Het materiaal is flexibel opgezet zodat u het materiaal op maat kunt maken voor
uw groep. Zo bepaalt u zelf hoeveel tijd u aan dit onderwerp wilt besteden, welke
deelonderwerpen u aan bod wilt laten komen en welke werkvormen. U vindt hier
voorbeeldscenario’s voor een basisles en voor verdiepende lessen. De basisles
kan ook door een gastdocent worden gegeven. In onderstaand schema ziet u per
onderdeel welke benodigdheden nodig zijn.
Onderdeel Benodigdheden
Alle Digibord
Computers met internetverbinding
Introductie
(afhankelijk van
gekozen werkvorm)
Verschillende soorten kazen: verschillende smaken,
hele stukken, plakjes, blokjes, geraspt
gastdocent: voorwerpen om te laten zien
Basisles optie 1 Materialen om poster te maken: stiften, grote vellen papier,
lijm, scharen
Basisles optie 2 Zie benodigdheden per stap
Boerderij Pdf Interview met boer(in)
Kaasfabriek Pdf Kaas op een rijtje
Pakhuis n.v.t.
Supermarkt Pdf Kaasproeverij
Verschillende soorten kazen in de verpakking: verschillende
smaken, hele stukken, plakjes, blokjes, geraspt
Thuis Pdf Zelf kaasstengels maken
Oven
6 plakjes roomboterbladerdeeg
3 eetlepels olijfolie
1 zakje geraspte kaas (175 gram)
Extra: 1 theelepel gedroogde tijm
Bakpapier
Mes
Vrachtwagen n.v.t.
Opzet lessen
Handleiding Keten met kaas
6
Introductie (15 minuten)
Kies een van de volgende werkvormen om het onderwerp Kaasketen in de groep
te introduceren.
• Deel een aantal kazen uit en laat de kinderen de kazen vergelijken. Wat zijn de
verschillen en de overeenkomsten tussen de kazen? Stimuleer de kinderen al hun
zintuigen te gebruiken. Hoe ruikt en smaakt de kaas? Voelen alle kazen hetzelfde?
Wat hoor je als je op een hele kaas klopt? Wat staat er op het etiket? In welke
vormen kan je kaas eten? (plakje, geraspt, blokje).
• Ga naar de startpagina van www.ketenmetkaas.nl en laat de kinderen reageren.
Wat zien ze? Wat weten ze al over het produceren van kaas? Wie is er wel eens op
een melkveebedrijf geweest?
• Speel de quiz. U vindt de volledige quiz in het menuscherm. Natuurlijk kunnen de
kinderen nog niet alle vragen goed beantwoorden. Dat is ook niet de bedoeling.
Door het spelen van de quiz kunnen de leerlingen de wel aanwezige voorkennis
activeren en maken ze alvast kennis met de onderwerpen die aan bod komen.
Aan het eind van de les(sen) kunt u nogmaals de quiz spelen.
Basisles
• Bespreek uw bezoek voor met de school. Aandachtspunten:
• Waar en hoe laat wordt u verwacht?
• Wat is de beginsituatie? Hoeveel leerlingen zijn er en wat weten zij
al over het onderwerp?
• Aanwezigheid middelen: Is er een digitaal schoolbord aanwezig?
Hoeveel computers zijn er aanwezig? Wanneer er onvoldoende
computers zijn is het niet mogelijk om optie 1 uit de basisles uit te
voeren.
• Aanwezigheid leerkracht: Spreek af dat de leerkracht aanwezig blijft
en verantwoordelijk is voor de groep.
• Bekijk www.ketenmetkaas.nl en stel met behulp van deze handleiding uw
les samen. Welke onderwerpen wilt u aan bod laten komen? Wat wilt u
vertellen? Heeft u interessante materialen om mee te nemen?
• Verzamel de benodigde materialen en probeer deze indien nodig uit. Neem,
indien mogelijk, een hele kaas mee.
Stel u zelf voor. Vertel kort wie u bent en wat voor werk u doet. Het komende
uur wilt u de kinderen graag meer over uw werk laten zien. Natuurlijk gaan de
kinderen ook zelf aan de slag en mogen ze tussendoor vragen stellen.
Introductie gastdocent
Voorbereiding gastdocent
Handleiding Keten met kaas
7
• Ga met de kinderen in op het onderwerp zuivel. Kaas is een zuivelproduct. Het
wordt namelijk van melk gemaakt. Kennen de kinderen nog meer zuivelproducten?
Bijvoorbeeld: yoghurt, boter, vla, slagroom.
• Maak een gezamenlijke woordspin rondom het woord Kaas. Het gaat hier niet
om goede / foute antwoorden. Het gaat erom dat de kinderen hun voorkennis
activeren.
Kern (40 minuten)
1. Bekijk, als u dat bij de introductie nog niet gedaan heeft, kort gezamenlijk
de startpagina van de site. Hierop staan de stappen in de kaasketen centraal.
2. Voor het resterende deel van de kern zijn er twee opties:
• optie 1: de leerlingen verdiepen zich in kleine groepen in een van de stappen.
• optie 2: u behandelt gezamenlijk een of twee stappen.
kaassschaaf tosti
melk koe
geraspte kaasfranse kaas
Neem een voorwerp dat bij uw werk hoort mee. Kunnen de kinderen
raden wat het is en waar het voor gebruikt wordt? Voorbeeld voorwerpen:
voerschep, boordcomputer, haarnetje, kaasboor, tablet met gegevens van
koeien.
Extra optie gastdocent
Handleiding Keten met kaas
8
Expertgroepen
Verdeel de klas in groepjes. Elk groepje wordt expert in een van de stappen. Het
groepje bekijkt het fotoverhaal bij hun processtap en doet een of meer van de
bijbehorende activiteiten. De gevonden informatie verwerken ze op een poster.
Vervolgens presenteren de verschillende groepen hun posters aan elkaar.
Let op: Het groepje dat met Supermarkt aan de slag gaat, slaat het onderdeel
Kaasproeverij over. Het groepje dat met Thuis aan de slag gaat, slaat het onderdeel
Kaasrecept over.
Richtlijnen voor het maken van een poster
• Zorg eventueel voor foldermateriaal waar leerlingen plaatjes uit kunnen knippen.
Bijvoorbeeld folders van supermarkten.
• Groep 4/5: De leerlingen kiezen een onderdeel uit het fotoverhaal. Over dit
onderdeel maken ze een tekening met korte toelichting. Ook laten ze op de poster
zien waar de extra activiteit(en) over gaat/gaan.
• Groep 6: De leerlingen geven op hun poster een samenvatting van het fotoverhaal.
Ook laten ze zien waar de extra activiteit(en) over gaat/gaan.
Processtap in de schijnwerpers
Kies een of twee processtappen en voer de bijbehorende activiteiten uit. Begin
met het gezamenlijk bekijken van het fotoverhaal. Daarna gaan de leerlingen aan
de slag met de aanvullende activiteiten. Dit kan klassikaal, in kleine groepen of in
tweetallen. Vanaf pagina 10 staat per stap een omschrijving en bespreekpunten van
de aanvullende activiteiten.
Optie 1
Vraag de leerkracht om u te ondersteunen bij de organisatie.
Laat bijvoorbeeld de leerkracht de groepsindeling maken. Terwijl
de leerlingen in groepjes werken, loopt u langs en helpt u de kinderen.
Tip voor gastdocent
Optie 2
Kies het onderdeel / de onderdelen van de keten waar u het meest over
kunt vertellen. Probeer niet te veel in een les aan bod te laten komen. U
kunt beter langer stil staan bij een of twee onderdelen dan in snel tempo
meerdere onderdelen aan bod laten komen.
Tip voor gastdocent
Handleiding Keten met kaas
9
Afsluiting (5 minuten)
Bespreek de les kort na, speel de volledige quiz en/of speel boter, kaas en eieren met
de kinderen. Ga eventueel in op het begrip zuivel. Boter en kaas zijn zuivelproducten,
want ze worden van melk gemaakt. Geldt dat ook voor eieren?
Wanneer u meer tijd heeft, kunt u aan elk onderdeel een of meerdere lesuren
besteden. Na de introductie (zie voor werkvormen pagina 6) staat steeds een
processtap centraal, bijvoorbeeld Boerderij of Thuis. Elke processtap begint met
het gezamenlijk bekijken van het fotoverhaal. Daarna voeren de leerlingen de
vervolgactiviteiten uit die op de tabbladen staan (zie de volgende pagina’s voor
toelichting). Sluit een processtap af met de mini-quiz.
Leerlingen zijn vaak enorm nieuwsgierig. U kunt de afsluiting daarom ook
gebruiken voor het beantwoorden van vragen.
Tip voor gastdocent
Meerdere lesuren
Handleiding Keten met kaas
10
Technoshow
De leerlingen bekijken de foto’s en beantwoorden de vragen.
Bespreekpunten:
Foto 1: De melkmachine werkt geheel automatisch. De zuigers worden automatisch
aan de uiers gekoppeld. Dit is dus een stuk makkelijker, sneller en hygiënischer
dan wanneer de boer dit met zijn handen moet doen. Uiteraard maakt de boer de
machines na het melken wel goed schoon. De machine kan meerdere koeien tegelijk
melken. Ook vergelijkt de machine hoeveel melk een koe geeft en de hoeveelheid
melk die de koe maximaal per dag mag geven. Heeft een koe zijn daglimiet bereikt?
Dan houdt de machine op met melken. De machine slaat alle gegevens op en de boer
hoeft dat niet zelf bij te houden.
Foto 2: Dit is een automatische mestschuiver. De mestschuiver schuift de mest
van de koeien weg zodat de koeien op een schone en droge vloer kunnen lopen.
Een schone en droge vloer loopt natuurlijk prettig en is ook belangrijk voor de
hygiëne. De boer kan zelf de route van de mestschuiver instellen. Zo kunnen stukken
die intensief gebruikt worden extra grondig gereinigd worden. De mestschuiver
bespaart de boer veel tijd en de schuiver reinigt grondiger dan een boer zelf.
Het boerenleven
Gebruik de pdf Interview met een boer(in) voor de leerlingen. De leerlingen
bedenken interviewvragen voor een boer. Wat zouden ze willen weten over het
wonen en werken op een boerderij? Indien mogelijk interviewen ze vervolgens ook
daadwerkelijk een boer. Wanneer u in een boerenomgeving woont is dit natuurlijk
makkelijker te realiseren dan wanneer u in de stad woont. U kunt ook zelf de rol van
boer op u nemen. Daarna maken leerlingen uit groep 4/5 een tekening over een dag
op de boerderij. Leerlingen uit groep 6 bedenken of het beroep van boer bij hen past
en waarom wel/niet. Welke eigenschappen moet je als boer hebben? Wat zijn de
voor- en nadelen van het boerenleven? Bijvoorbeeld: je moet van het buitenleven
en van dieren houden, geen moeite hebben met vroeg opstaan, je hebt (bijna) geen
collega’s enzovoorts.
boerderij
Handleiding Keten met kaas
11
Kaas op een rijtje
De leerlingen maken de opdracht op het werkblad Kaas op een rijtje. Ze moeten
teksten bij de juiste foto plaatsen. Leerlingen uit groep 6 zetten de foto’s vervolgens
in de juiste volgorde.
Bespreekpunten:
De juiste letter/cijfercombinaties zijn:
1. d 2. a 3. f 4. b 5. c 6. e
Groep 6: De juiste volgorde van de letters:
1 5 4 6 2 3
Voorzichtig
De leerlingen bekijken de foto en beantwoorden de vraag.
Bespreekpunten:
Een schone en hygiënische fabriek is een belangrijke voorwaarde om lekkere
en goede kaas te maken. Daarom moeten de medewerkers zich aan bepaalde
kledingvoorschriften houden. De medewerkers hebben witte jassen aan. Die
moeten altijd helemaal dichtgeknoopt zijn. Dat voorkomt dat er vuil van de kleren
op de kazen komt. De haarnetjes gebruikt men voor hetzelfde doel: geen haren of
huidschilfers in de kaas! Er mag geen enkel haarsprietje onder het haarnet uitkomen.
Ook dragen de medewerkers handschoenen om te voorkomen dat vuil van hun
handen op de kazen komt. Medewerkers mogen geen grote sieraden dragen. De
schoonmaakattributen in een kaasfabriek zijn vaak blauw. De ingrediënten van kaas
en het uiteindelijke eindproduct zijn namelijk niet blauw. Als er bijvoorbeeld per
ongeluk een stukje van een bezem afbreekt dan kan je het makkelijk terugvinden.
Kaasfabriek
Handleiding Keten met kaas
12
Jong of oud?
De leerlingen bekijken de foto en beantwoorden de vraag.
Bespreekpunten:
De smaak en het uiterlijk van kaas wordt voor een groot deel bepaald door de rijptijd.
Hoe langer de kaas heeft gerijpt, hoe meer smaak hij heeft. Een jonge kaas heeft
minder lang gerijpt en is daardoor lichter van kleur. Ook voelt jonge kaas zachter.
Dat komt omdat in een jonge kaas veel water zit. Oude kaas is droger. De meeste
kinderen vinden jonge kaas lekkerder dan oude kaas. Oude kaas is een beetje bitter.
Je kunt altijd aan de naam van de kaas zien wat de minimale rijpingstijd is. Ook aan
de verpakking kun je zien hoe lang een kaas gerijpt heeft. De verpakking van jonge
kaas heeft altijd iets groens. Terwijl bij oude kaas de kleur zwart hoort.
Benaming Rijpingstijd
Jonge kaas 4 weken
Jong belegen 8 - 10 weken
Belegen 16 - 18 weken
Extra belegen 7-8 maanden
Oude kaas 10-12 maanden
Overjarige kaas 12 maanden of meer
Pakhuis
Handleiding Keten met kaas
13
Verpakken
Deze activiteit staat niet op www.ketenmetkaas.nl.
Neem verschillende verpakkingen mee en laat de leerlingen de verpakkingen met
elkaar vergelijken. Welke informatie staat er op de verpakkingen? Wat zijn de
verschillen en overeenkomsten tussen de verpakkingen?
Bespreekpunten:
Op de meeste verpakkingen staat de volgende informatie:
• Soort kaas. Welke kaas is het populairst in de groep? Wat is het verschil tussen
30+ jonge kaas en bijvoorbeeld 48+ jonge kaas. In 30+ jonge kaas zit minder
vet. Daarom is deze kaas gezonder. Wat valt de leerlingen op aan de gebruikte
kleuren op de verpakkingen? Leg uit dat ook de kleuren je informatie geven over de
kaassoort. Jonge kaas heeft altijd een groene verpakking en oude kaas zwart.
• Ingrediënten. Wat weten de leerlingen over de verschillende ingrediënten? In kaas
zit ook calcium. Dat is goed voor je botten. Groep 6: Vaak staat er ook allergie-
informatie op een verpakking. Voor wie is dat belangrijk?
• Prijs per kilogram. Groep 6: Maak rekensommen met de getallen op de
verpakkingen. Bijvoorbeeld: Hoeveel kost een halve kilo van deze kaas?
• Tenminste houdbaar tot. Wat betekent dit? Moet je kaas meteen weggooien als
hij ‘over de datum is?’. Veel kinderen weten waarschijnlijk niet dat dit niet hoeft.
Na de datum kan de kwaliteit iets minder zijn maar vaak kun je de kaas nog prima
eten. Het is dus helemaal niet nodig om de kaas na de tht-datum weg te gooien.
Vertrouw op je zintuigen. Als de kaas er nog goed uit ziet en lekker ruikt, kan je de
kaas nog prima eten. Ook schimmel hoeft geen probleem te zijn. Als je de schimmel
wegsnijdt, kan je de rest van de kaas nog prima eten.
Groep 6: Ga ook in op het verschil met de term Te Gebruiken tot. Dit staat op zeer
bederfelijke producten zoals vlees. Na de tgt-datum is het niet meer veilig om het
product te eten.
• Informatie over de winkel en streepjescode.
• Bewaaradvies. Waarom is het belangrijk om kaas koud of koel te bewaren? Als
kaas te warm wordt kan hij snel bederven. Maar te koude lucht is ook niet goed.
Dan droogt de kaas uit. De kaas smaakt het lekkerst als hij op kamertemperatuur
is. Dus voordat je kaas gaat eten, moet je hem eigenlijk alvast uit de koelkast halen.
Handleiding Keten met kaas
14
Kaasproeverij
In de supermarkt liggen heel veel verschillende soorten kazen. Laat de kinderen
verschillende kazen met elkaar vergelijken. Ze gebruiken al hun zintuigen. Hun
conclusies verwerken ze op het kaasproeverijwerkblad. Laat de kinderen zelf
bepalen hoe ze de tabel invullen: tekenen/kleuren, met plusjes en minnetjes of met
tekst.
Variatie: Laat de kinderen blind kaas proeven. Kunnen ze raden welke kaas ze
hebben geproefd?
Bespreekpunten:
• Welke kaas is het populairst in de groep?
• Vindt iedereen kaas lekker ruiken?
• Hoe kan het dat niet alle kazen dezelfde kleur hebben? De kleur wordt bepaald
door de rijptijd. Hoe langer gerijpt, hoe donkerder de kleur. Ook de herkomst van
melk speelt een rol, zo is bijvoorbeeld geitenkaas altijd wit.
• Kaasmakers kloppen met de achterkant van hun kaasboor op een kaas om te
horen of de gaten goed verdeeld zijn en er geen scheuren in de kaas zitten. Vinden
de leerlingen dat de gaten goed verdeeld zijn? Hoe kan het dat sommige kazen
hol klinken en andere niet? Kazen die hol klinken hebben veel gaten. Kazen die dof
klinken hebben weinig gaten.
• Waarom heeft de ene kaas wel gaten en de andere niet? Aan kaas wordt zuursel
toegevoegd om de smaak en houdbaarheid te verbeteren. Zuursel is een bacterie.
Deze bacterie scheidt ook gassen af. Dat gas veroorzaakt bubbels in de stollende
kaas. In de ene kaas zit meer zuursel dan in de andere.
• Kun je de korst van kaas ook opeten? Van de meeste Nederlandse kazen kun je de
korst niet opeten. Van sommige buitenlandse kazen wel. Voor je een korst opeet,
moet je altijd goed opletten of er geen plastic om de korst zit. Bij sommige kazen
vertelt de kleur van de korst je ook iets over de rijptijd.
• Sommige kazen bestaan niet alleen uit melk. Wat kan er nog meer in kaas zitten?
Bijvoorbeeld kruidenkaas of komijnenkaas. Kruidenkaas kan je ook heel makkelijk
zelf maken door kruiden zoals basilicum en knoflook toe te voegen aan smeerbare
kaas.
Supermarkt
Handleiding Keten met kaas
15
Koken met kaas
Er zijn heel veel recepten waar kaas in zit. Probeer samen met de leerlingen een zo
lang mogelijke kaasketen te maken. De leerlingen noemen om de beurt een gerecht
waar kaas in zit. Lukt het om de hele klas rond te gaan? Bijvoorbeeld: kaasstengels,
salade met kaas, kaaskoekjes, kaaschips, tosti, lasagne, spaghetti, kaaspannenkoek,
kaassoep, kaasfondue, allerlei groenten met kaassaus, kaasblokjes voor een
traktatie enzovoorts.
Ga ook in op de verschillende verschijningsvormen van kaas: geraspte kaas, plakken,
blokjes. Welke kaas gebruik je bij welk recept?
Kaas is een zuivelproduct, want het is gemaakt van melk. Welke zuivelproducten
kennen de leerlingen nog meer? Bijvoorbeeld (drink)yoghurt, boter, slagroom en
chocolademelk.
Ga daarna aan de slag met een kaasrecept. Op de site staat een recept voor het
maken van kaasstengels. Maar u kunt natuurlijk ook een ander kaasrecept maken
met de kinderen.
Wanneer u geen oven tot uw beschikking heeft, kunt u de kinderen de ongebakken
kaasstengels mee naar huis geven en de ouders vragen om de stengels te bakken.
Wanneer ook dit niet haalbaar is, tekenen/schrijven de leerlingen een recept van
hun lievelingskaasgerecht. Leerlingen uit groep 4/5 tekenen hun recept. Leerlingen
uit groep 6 schrijven het recept. Bespreek eventueel eerst uit welke verschillende
onderdelen een recept bestaat: eerst een lijst met benodigdheden en dan een
stappenplan. In het stappenplan wordt veel gebiedende wijs gebruikt en woorden
als eerst, daarna.
Thuis
Handleiding Keten met kaas
16
Extra: Koeienkaastaal (alleen groep 6)
Deze activiteit staat niet op www.ketenmetkaas.nl.
Dat kaas en koeien populair zijn in Nederland blijkt ook uit de vele spreekwoorden
en gezegden over kaas en koeien. Welke spreekwoorden met kaas en koeien kennen
de kinderen? Wat betekenen de volgende spreekwoorden? Wanneer kun je het
spreekwoord gebruiken?
Hij laat zich de kaas niet van het
brood eten.
Hij komt voor zichzelf op.
Daar heeft hij geen kaas van gegeten. Hij weet er niet veel van af.
Hij snijdt de kaas. Hij is een opschepper.
Oude koeien uit de sloot halen. Over een onderwerp beginnen
dat al was afgesloten.
De koe bij de horens vatten. In actie komen.
Over koetjes en kalfjes praten. Gesprek over onbelangrijke dingen.
Je kan niet weten hoe een koe een
haas vangt.
Je weet nooit hoe het onmogelijke
toch waar wordt.
De leerlingen maken een tekening met
de letterlijke of figuurlijke betekenis
van het spreekwoord.
Handleiding Keten met kaas
17
Belangrijke lading
De leerlingen maken een digitale puzzel van een vrachtwagen. Daarna
beantwoorden ze vragen over de vrachtwagen.
Bespreekpunten:
• Een vrachtwagen die kaas vervoert is eigenlijk een koelkast op wielen. Op de foto
zie je, als je heel goed kijkt, onderaan koelelementen. Het is bij kaas gedurende de
hele keten belangrijk dat de temperatuur niet te veel wisselt. Daarom zijn er dus
speciale vrachtwagens voor kaasvervoer. Wanneer je brood vervoert, moet je weer
rekening houden met andere dingen.
• De vrachtwagen vervoert de kaas van de kaasfabriek naar de supermarkt, kaas-
winkel, kaasboer.
• Op een boordcomputer staan alle belangrijke gegevens voor de chauffeur: de route
naar de eindbestemming, het aantal kilo’s kaas in de vrachtwagen, de temperatuur
in de vrachtwagen enzovoorts.
Vrachtwagen
