10 Geosferako materialak

Natura Zientziak - DBH 1

HARRI MOTAK

UNIDAD

3Harri motak

Natura Zientziak – DBH 1

10

Harrimagmatikoak

Bolkanikoak

Plutonikoak

Harrimetamorfikoak

Hostodunak

Hostorik gabeak

Harrisedimentarioak

Detritikoak

Ez-detritikoak

Basaltoa Pumita

Granitoa Granodiorita

Arbela Eskistoa Gneisa

Marmola Kuartzita

Konglomeratua Hareharria Buztina

Kareharria Igeltsua

Sakatu irudietan

UNIDAD

3Harri motak

Natura Zientziak – DBH 1

10HARRI MAGMATIKO BOLKANIKOAK

Basaltoa

Itxura

Harri trinkoa da, kolore gris ilunekoa edo

beltzekoa, ñabardura berdexkekin.

Naturan agertzeko era

Laba-kolada solidotu zaharrek osatutako

masa handitan.

Osaera

Olibinoa eta silikatoen taldeko beste

mineral batzuk (silizioz, oxigenoz eta

elementu metalikoz osatuak).

Ehundura

Oso ale meheak ditu, estu-estu lotuak.

Itzuli aurkibideraItzuli aurkibidera

UNIDAD

3Harri motak

Natura Zientziak – DBH 1

10HARRI MAGMATIKO BOLKANIKOAK

PumitaItxura

Harri grisa edo krema-kolorekoa da, oso

porotsua eta arina (uraren gainean ere

flotatzen da).

Naturan agertzeko era

Piroklasto-metaketetan. Sumendiak

botatako eta airean solidotutako laba-zatiz

osatutako pusketak dira piroklastoak.

Osaera

Silikatoak

Ehundura

Masa porotsu bat da, mineralak kristalizatu

gabe dituena; berez, ez du alerik.

Itzuli aurkibideraItzuli aurkibidera

UNIDAD

3Harri motak

Natura Zientziak – DBH 1

10HARRI MAGMATIKO PLUTONIKOAK

GranitoaItxura

Harri trinkoa, kolore zuri edo gorrikoa. Izpil

beltzak eta laranja kolorekoak izan ditzake.

Naturan agertzeko era

Tamaina handiko masa biribiletan edo

hartxinga-metaketetan (hartxingadiak).

Osaera

Ortosa, kuartzoa eta mika (biotita).

Ehundura

Elkarri estu-estu lotutako ale ugari ditu.

Aleak oso ondo ikusten dira eta oso

tamaina uniformea dute.

Itzuli aurkibideraItzuli aurkibidera

UNIDAD

3Harri motak

Natura Zientziak – DBH 1

10HARRI MAGMATIKO PLUTONIKOAK

GranodioritaItxura

Harri trinkoa da, kolore zuri laranjatukoa.

Gune beltz ugari izaten ditu.

Naturan agertzeko era

Tamaina handiko masa biribiletan edo

hartxinga-metaketetan (hartxingadiak).

Osaera

Feldespatoak, kuartzoa, biotita,

piroxenoa…

Ehundura

Elkarri estu-estu lotutako ale ugari ditu.

Aleak oso ondo ikusten dira eta oso

tamaina uniformea dute.

Itzuli aurkibideraItzuli aurkibidera

UNIDAD

3Harri motak

Natura Zientziak – DBH 1

10HARRI METAMORFIKO HOSTODUNAK

Arbela

Itxura

Kolore beltzeko edo arre iluneko harria,

gainjarritako plakaz osatua.

Naturan agertzeko era

Estratutan, hostore-itxurako lamina

zapalduetan.

Osaera

Kuartzoa eta muskobita (mika), horien

jatorri diren buztinen mineralen

metaformismotik sortuak.

Ehundura

Ale laminar gainjarriak eta norabide

berean orientatuak.

Itzuli aurkibideraItzuli aurkibidera

UNIDAD

3Harri motak

Natura Zientziak – DBH 1

10HARRI METAMORFIKO HOSTODUNAK

Eskistoa

Itxura

Kolore griseko harria da, eta zain arre

gorrixkak, zuriak edo beltzak ditu.

Naturan agertzeko era

Estratutan, lamina zapalduetan.

Osaera

Muskobita (mika), talkoa, klorita, eta,

sarritan, kuartzo- eta granate-inklusioak.

Ehundura

Ale handiak, laminarrak, gainjarriak eta

norabide berean orientatuak.

Itzuli aurkibideraItzuli aurkibidera

UNIDAD

3Harri motak

Natura Zientziak – DBH 1

10HARRI METAMORFIKO HOSTODUNAK

GneisaItxura

Harri grisa da, eta zerrenda nabarmenak

(ilunak eta argiak) ditu txandaka.

Naturan agertzeko era

Estratu handitan. Sarritan, geruza horiek

oso tolestuta egoten dira.

Osaera

Kuartzoa, feldespatoak eta mikak.

Ehundura

Zerrendetan antolatutako mineralak.

Noizbehinka, feldespato ale handien

inklusioak dituzte zerrendek.

Itzuli aurkibideraItzuli aurkibidera

UNIDAD

3Harri motak

Natura Zientziak – DBH 1

10HARRI METAMORFIKO HOSTORIK GABEAK

MarmolaItxura

Kolore zuriko, griseko edo krema-koloreko

harria. Tonu askotako zainak izaten ditu.

Naturan agertzeko era

Estratuetan, beste arroka metamorfiko

batzuen artean.

Osaera

Kaltzita

Ehundura

Ale handiak, orientaziorik edo beste

mineral batzuen zainik gabekoak.

Itzuli aurkibideraItzuli aurkibidera

UNIDAD

3Harri motak

Natura Zientziak – DBH 1

10HARRI METAMORFIKO HOSTORIK GABEAK

KuartzitaItxura

Oso harri trinkoa da. Kolore zuria, krema

edo arre gorrixka izan dezake.

Naturan agertzeko era

Lodiera handiko estratuetan. Sarritan,

gandor baten moduan ageri dira lurzoruan,

higaduraren aurkako oso erresistentzia

handia baitute.

Osaera

Kuartzoa.

Ehundura

Jatorrizko hareharriaren ale txikiak,

kuartzozko zementuaz estu-estu

lotuak.

Itzuli aurkibideraItzuli aurkibidera

UNIDAD

3Harri motak

Natura Zientziak – DBH 1

10HARRI SEDIMENTARIO DETRITIKOAK

Konglomeratua

Itxura

Zementatutako harkoskoen agregatua.

Naturan agertzeko era

Estratutan.

Osaera

Oso anitza, osatzen duten harkoskoak zer

harritakoak diren edo lotzen dituen

zementua zer motatakoa den.

Ehundura

Legarraren antzeko puskak, ale

meheagoko zementuz lotuak. Puskak

biribilduak badira, pudinga esaten zaie;

ertz askokoak badira, berriz, bretxa esaten

zaie.

Itzuli aurkibideraItzuli aurkibidera

UNIDAD

3Harri motak

Natura Zientziak – DBH 1

10HARRI SEDIMENTARIO DETRITIKOAK

Hareharria

Itxura

Harea zementatuaren agregatua.

Naturan agertzeko era

Estratutan.

Osaera

Harria sortu duten sedimentuen jatorriaren

araberakoa: kuartzo-hareak, kareharri-

hareak edo beste arroka batzuenak.

Ehundura

Harea aleak, zementu ale finagoz

elkartuak.

Itzuli aurkibideraItzuli aurkibidera

UNIDAD

3Harri motak

Natura Zientziak – DBH 1

10HARRI SEDIMENTARIO DETRITIKOAK

Buztina

Itxura

Lohi lehorraren itxurako harria da, eta

zenbait koloretakoa izan daiteke: zuria,

horia, laranja, gorria edo grisa.

Naturan agertzeko era

Estratutan.

Osaera

Mineral buztintsuak; esaterako, kaolina eta

beste aluminio silikato batzuk.

Ehundura

Trinkotasun txikiko puska mikroskopikoak.

Itzuli aurkibideraItzuli aurkibidera

UNIDAD

3Harri motak

Natura Zientziak – DBH 1

10HARRI SEDIMENTARIO EZ-DETRITIKOAK

KareharriaItxura

Harri trinkoa, kolore zuri, gris edo gorrikoa.

Naturan agertzeko era

Estratu-segida handi-handietan. Batzuetan

estratu horiek oso lodiak dira.

Osaera

Kaltzita zenbait ezpurutasunekin.

Ehundura

Kaltzita ale mehe-meheak. Noizbehinka,

ale lodiagoen inklusioak izaten dituzte.

Sarritan, itsas izakien fosilak izaten ditu,

edo batez ere haien oskolez osatuta

egoten da.Para ver esta película, debedisponer de QuickTime™ y de

un descompresor .

Itzuli aurkibideraItzuli aurkibidera

UNIDAD

3Harri motak

Natura Zientziak – DBH 1

10HARRI SEDIMENTARIO EZ-DETRITIKOAK

Igeltsua

Itxura

Trinkotasun gutxiko harria, lurkara, arre

kolorekoa. Igeltsuzko gune zuri handiak eta

nabarmenak ditu.

Naturan agertzeko era

Estratutan.

Osaera

Osaera anitzeko zementuak eta igeltsua;

oro har, karetsuak edo buztintsuak izaten

dira.

Ehundura

Igeltsu-kristal handiak, ale meheko

zementuz elkartuak.

Itzuli aurkibideraItzuli aurkibidera