Forum on International Volunteering Service Volunteering for All

Conference promoting Youth on the Move Initiative

INTERNATIONAL VOLUNTEERING

SERVICE VOLUNTEERING FOR ALL

CHALLENGE TO THE YOUTH!

LEARNING THROUGH

VOLUNTEERING

SMALL ACTIONS CHANGE THE WORLD!

ADULT VOLUNTEERING

GO EAST!

European Youth Week 2011

Eurodesk Workshops

Meeting of Comenius Assistants

Conference on Developing Social and Civic Competences

Conference on Mobility as a Tool to Acquire and Develop Competences from Childhood to Seniority

Youth Volunteering Day

The Volunteer Effect

Senior Volunteering Day

Third Age Forum in Krynica

Grundtvig European Conference on Adult Volunteering

Conference on Eastern Dimension of Mobility

Forum on Eastern Dimension of Volunteering

21

3456789

101112131415161718192021222324252627282930313233343536373839404142434445464748

Forum Wolontariat midzynarodowy wolontariat dla wszystkich

Konferencja promujca inicjatyw Mobilna modzie

WOLONTARIAT MIDZYNARODOWY WOLONTARIAT DLA WSZYSTKICH

WYZWANIE DLA MODYCH!

NAUKA PRZEZ WOLONTARIAT

MAE DZIAANIA ZMIENIAJ WIAT!

DOROSY WOLONTARIAT!

KIERUNEK WSCHD!

Europejski Tydzie Modziey

Warsztaty Eurodesku

Spotkanie dla asystentw Comeniusa

Konferencja Rozwijanie kompetencji spoecznych i obywatelskich

Konferencja Mobilno sposobem zdobywania i rozwijania kompetencji od juniora do seniora

Dzie Wolontariatu Modzieowego

Efekt wolontariusza

Dzie Wolontariatu Seniorw

Forum III Wieku w Krynicy

Europejska Konferencja Grundtviga Wolontariat osb dorosych

Konferencja Wschodni wymiar mobilnoci

Forum Wschodni wymiar wolontariatu

21

3456789

101112131415161718192021222324252627282930313233343536373839404142434445464748

Trzymacie Pastwo w rkach publikacj stanowic doku-mentacj dziaa realizowanych przez Fundacj Rozwoju Sys-temu Edukacji podczas obchodw Europejskiego Roku Wo-lontariatu w 2011 roku. Serdecznie zapraszam do zapoznania si zefektami naszych dziaa. Mimo e skupimy si na roku 2011, warto pamita, e Fundacja Rozwoju Systemu Eduka-cji ju od ponad 10 lat przyczynia si do rozwoju wolontariatu w Polsce. Od 2000 roku zachcamy modych ludzi do wyjaz-du na wolontariat zagraniczny w ramach Akcji 2. Wolontariat Europejski programu Modzie w dziaaniu (wczeniej: MO-DZIE). Od 2009 roku w midzynarodow dziaalno wo-lontariack angaujemy take seniorw w ramach programu Grundtvig. Wsppracujc zarwno z organizacjami goszcz-cymi, jak i samymi wolontariuszami, wiemy, jak gigantyczny potencja spoeczny drzemie w pracy wolontariuszy.

Wolontariat przynosi wymierne korzyci spoeczestwu osoby pracujce dobrowolnie na rzecz innych przyczyniaj si do rozwizywania konkretnych problemw spoecznych, rozwijania solidarnoci i idei aktywnego obywatelstwa.

Jednak wolontariat, zwaszcza midzynarodowy, jest przede wszystkim form ksztacenia pozaformalnego i nieformalne-go. Ucz si zarwno sami wolontariusze (zdobywaj nowe umiejtnoci, rozwijaj swoje pasje, poczucie odpowiedzial-noci i wraliwoci), jak i spoeczno lokalna, ktra przyjmu-jc zagranicznego gocia, poznaje jego kultur, jzyk i tradycje.

Od wielu lat Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji podejmuje dzia-ania na rzecz budowania pozytywnego wizerunku wolontariuszy, szczeglnie wrd pracodawcw. W Polsce wci panuje przeko-nanie, e wolontariat to bezinteresowna pomoc innym, stanowi-ca wycznie rdo osobistej satysfakcji. To podejcie nie w peni

oddaje potencja wolontariatu, ktry jest wietnym sposobem na zdobywanie nowych kompetencji i dowiadcze zawodowych. Dlatego Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji podejmuje wysiki na rzecz promowaniu i upowszechnienia instrumentw sucych potwierdzaniu kompetencji pozyskiwanych w drodze edukacji po-zaformalnej i nieformalnej, jak Europass czy Youthpass.

Wolontariat zagraniczny jest take doskonaym narzdziem walki z wykluczeniem spoecznym. Projekty finansowane zprogramu Grundtvig czy Modzie w dziaaniu pokazuj, e osoby zagroone marginalizacj (np. seniorzy czy modzie pochodzca z mniej uprzywilejowanych rodowisk) dosko-nale odnajduj si w pracy wolontariackiej, dzielc si swoj wiedz i dowiadczeniem yciowym zinnymi. Sami wolonta-riusze pozyskuj jednoczenie wiar we wasne moliwoci ich do dziaania czy zmiany dotychczasowego ycia.

W S T P4

F O R E W O R DWe are presenting a publication document-

ing the activities taken by the Foundation for

the Development of the Education System dur-

ing the celebrations of the European Year of Vol-

unteering 2011. I would like to encourage the

readers to reflect on the results of our actions.

Although we will concentrate on the year 2011,

it is worth remembering that the Foundation for

the Development of the Education System for

over 10 years has contributed to the develop-

ment of volunteerism in Poland. Since 2000, we

have encouraged young people to leave abroad

and perform voluntary service there as part

of Action 2. European Voluntary Service of the

Youth in Action programme (formerly: YOUTH).

Since 2009, senior citizens have also been en-

couraged to international voluntary activity as

part of theGrundtvig programme. We cooperate

both with host organisations and individual vol-

unteers, so we are aware of the enormous social

potential of the volunteering work.

Volunteerism brings measurable benefits

to the society. People offering voluntary ser-

vices to others contribute to solving specific

social problems and enhance solidarity and ac-

tive citizenship.

However, volunteerism, especially international

one, is first of all a form of non-formal education.

It is both volunteers and host organisations who

benefit from it. The former acquire new skills,

develop their passion and sense ofresponsibility,

and the latter by hosting the volunteers discover

their culture, language and traditions.

For many years, the Foundation for the Develop-

ment of the Education System has taken actions

aimed at the creation of positive image of vol-

unteers, especially among employers. In Poland,

a view persists that volunteerism is disinterested

support provided to others, which is predomi-

nantly a source of personal satisfaction. This ap-

proach deprecates voluntary service, which is an

excellent method for acquiring new competences

and professional experience. This is why the

Foundation for the Development of the Education

System makes efforts to promote and disseminate

instruments to present competences acquired as

part of non-formal and informal education, such

as Europass and Youthpass.

Voluntary service abroad is also an excellent tool

for fighting social exclusion. Projects funded under

the Grundtvig and Youth in Action programmes

show that defavourised groups (e.g. senior citizens

and youth coming from underprivileged groups)

prove excellent candidates for volunteering work,

as they can share their knowledge and life experi-

ence with others. What is more, volunteers boost

their self-confidence, assume pro-active attitudes

and find willingness to change their lives.

As part of its every day work, FRSE disseminates

good practices developed by beneficiaries ofEU pro-

grammes. However, in the European Year of Volun-

teering, the Foundation for theDevelopment of the

Education System has taken additional steps to pro-

mote the results and experiences of volunteers. We

have been very pleased to join the works of Intersec-

toral Working Group for the European Year of Volun-

teering 2011 coordinated by the Ministry of Labour

and Social Policy and acted as a coordinator for a

number of events devoted to volunteerism, its value

and significance. These events have also included

flagship conferences, to mention this on educational

mobility organised under the Polish Presidency in

the Council of the European Union. Voluntary service

abroad has been considered an element of mobil-

ity, which determines the development of European

society and growth of UE competitiveness.

M I RO S AW M A RCZ E W S K I

DIRECTOR GENERAL

OF FOUNDATION FOR THE DEVELOPMENT

OF THE EDUCATION S Y S T E M

Dobre praktyki beneficjentw programw unijnych, ktre koor-dynuje FRSE, upowszechniamy w naszej codziennej pracy. Jednak w obliczu Europejskiego Roku Wolontariatu Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji podja dodatkowe dziaania na rzecz promo-wania osigni idowiadcze wolontariuszy. Z wielk radoci wczylimy si w prace Midzysektorowego Zespou Roboczego ds. ERW 2011 koordynowanego przez Ministerstwo Pracy iPo-lityki Spoecznej oraz podjlimy si roli organizatora caego szeregu rnorodnych wydarze skupiajcych si na wolontaria-

cie, jego wartoci i znaczeniu. Wrd tych wydarze byy take te najbardziej prestiowe, jak konferencja na temat mobilnoci edukacyjnej organizowana w ramach prezydencji Polski w Radzie Unii Europejskiej. Wolontariat zagraniczny jest bowiem jednym zprzejaww mobilnoci uznawanej obecnie za warunek rozwoju spoeczestwa europejskiego i wzrostu konkurencyjnoci UE.

MIROSAW MARCZEWSKI DYREKTOR GENERALNY FUNDACJI ROZWOJU SYSTEMU EDUKACJI

EN

5

WOLONTARIAT EUROPEJSKI, EUROPEAN VOLUNTARY SERVICE, MOBILNO, MOBILITY, WOLONTARIAT JAKO RDO KOMPETENCJI

W O LO N T A R I A T MIDZYNARODOWY WOLONTARIAT DLA WSZYSTKICH

FORUM WOLONTARIAT MIDZYNARODOWY WOLONTARIAT DLA WSZYSTKICH20 STYCZNIA 2011

PAAC KULTURY I NAUKI, WARSZAWA

FORUM ON INTERNATIONAL VOLUNTARY SERVICE VOLUNTEERING FOR ALL20 JANUARY 2011

PALACE OF CULTURE AND SCIENCE,

WARSAW

KONFERENCJA PROMUJCA INICJATYW MOBILNA MODZIE4 MARCA 2011

PAAC KULTURY I NAUKI, WARSZAWA

CONFERENCE PROMOTING YOUTH ON THE MOVE INITIATIVE4 MARCH 2011

PALACE OF CULTURE AND SCIENCE,

WARSAW

Wolontariat zagraniczny jest obecnie bardzo popularn form poznawania in-nych kultur, zdobywania nowego dowiadczenia oraz przeycia niesamowitej przygody. Polska jest w Unii Europejskiej liderem pod wzgldem liczby osb wy-jedajcych na wolontariat w ramach programu Modzie w dziaaniuwla-tach 2000-2010 ponad 3 tysice modych Polakw wyjechao za granic dziki Wolontariatowi Europejskiemu. Wolontariat zagraniczny przybiera rnorodne formy i prowadzony jest w rnych obszarach tematycznych: dziaania misyjne, wolontariat sportowy, edukacja historyczna czy obywatelska.

I N T E R N AT I O N A L V O L U N TA RY SERVICE VOLUNTEERING FOR ALLVolunteering abroad has been a very popular form of discov-

ering different cultures, gaining experience and living a life

of adventures. Poland is a leader in the European Union

in terms of the number of volunteers leaving abroad under

Youth in Action programme. In the years 2000-2010, more

than 3,000 young Poles left abroad thanks to European Volun-

tary Service. Volunteering abroad may take various forms and

is staged indifferent thematic areas: mission activity, sports-

related voluntary service, history and civic education. EN

7

VOLUNTEERING AS A SOURCE OF COMPETENCE, KOMUNIKACJA MIDZYKULTUROWA, INTERCULTURAL COMMUNICATION

We want to make international voluntary service

as popular as volunteering, said Tomasz Bratek, direc-

tor of the National Agency of the Youth in Action pro-

gramme when opening the Forum on International

Voluntary Service Volunteering for All. This confer-

ence has inaugurated the celebrations of European Year

ofVolunteering2011 to promote civic participation and

formed an important part of activities taken by the Foun-

dation for the Development of the Education System.

The aim of the Forum organised on 20 January 2011

at the Palace of Culture and Science in Warsaw was

to initiate a discussion between experts, practition-

ers and volunteers on benefits resulting from mobil-

ity abroad related to voluntary service and obstacles

hindering the development of this form of social

activity.

The value and potential of international voluntary

service was a topic of discussion of the main panel

and five other panels devoted to its major aspects.

One of panel discussions, entitled Learning through

Volunteering Voluntary Service as a Source of Com-

petences, was devoted to skills, which can be acquired

thanks to commitment to voluntary work and its value

from the point of view of the labour market. Employ-

ers look for those whose acts of will turn into actions,

Paulina Szadkowska-Mazur of BIGRAM S.A. summed up.

Also local, geographic and social dimension of interna-

tional volunteering is significant. Volunteers face sev-

eral challenges related to new environment and work

on behalf of local community, such as catering for its

specific needs and respecting its culture. This is a big

lesson of intercultural competences. We see the role

of volunteers as counsellors or consultants, whose task

is to not to substitute for local personnel, but to of-

fer training, share experiences and teaching skills, as

well as activate local community who sometimes lack a

good example, Agata Czapliska of the Ministry ofFor-

eign Affairs explained.

Chcemy, by idea wolontariatu midzynarodowego bya tak powszechna, jak wolontariatu w ogle powiedzia Tomasz Bratek, dyrektor Narodowej Agen-cji Programu Modzie w dziaaniu, na rozpoczciu Forum Wolontariat mi-dzynarodowy wolontariat dla wszystkich konferencji, stanowicej inaugu-racj obchodw Europejskiego Roku Wolontariatu Propagujcego Aktywno Obywatelsk 2011 w ramach dziaa Fundacji Rozwoju Systemu Edukacji.

Celem Forum, zorganizowanego 20 stycznia 2011 roku w Paacu Kultury iNauki w Warszawie, byo zainicjowanie dyskusji midzy ekspertami, prak-tykami i samymi wolontariuszami na temat korzyci pyncych z wyjazdu zagranicznego na wolontariat oraz barier rozwoju tej formy aktywnoci spoecznej.

O wartoci i potencjale wolontariatu midzynarodowego dyskutowano w trakcie panelu gwnego oraz piciu rwnolegych paneli powico-nych jego najwaniejszym aspektom. Jeden z paneli, Uczenie si przez wolontariat wolontariat jako rdo kompetencji, powicony by dys-kusji na temat umiejtnoci, jakie mona naby poprzez zaangaowanie w prac wolontariack oraz jej wartoci z punktu widzenia rynku pracy. Pracodawcy szukaj czowieka, u ktrego akt woli zmienia si w czyn podsumowaa Paulina Szadkowska-Mazur (BIGRAM S.A.). Istotne zna-czenie maj rwnie lokalny i geograficzno-spoeczny wymiar wolonta-riatu midzynarodowego. Wolontariusz staje przed wyzwaniem odnale-zienia si w lokalnym rodowisku i pracy na jego rzecz zgodnie z jego rzeczywistymi potrzebami i w poszanowaniu jego kulturowej specyfiki. To wielka lekcja midzykulturowych kompetencji. Widzimy rol wolon-tariusza jako doradcy, konsultanta, ktrego zadaniem nie jest zastpie-nie miejscowej kadry, ale szkolenie, dzielenie si swoimi dowiadcze-niami, przekazywanie umiejtnoci, ktrymi dysponuje, aktywizowanie miejscowej spoecznoci, ktrej czasami brakuje dobrego przykadu wyjaniaa Agata Czapliska z Ministerstwa Spraw Zagranicznych.

EN

8

WOLONTARIAT EUROPEJSKI, EUROPEAN VOLUNTARY SERVICE, MOBILNO, MOBILITY, WOLONTARIAT JAKO RDO KOMPETENCJI

During the conference, several international programmes

providing opportunities for voluntary service mobility

were presented. Special attention was paid to Action 2

of the Youth in Action programme, i.e. European Voluntary

Service (EVS). As part of EVS, young people aged 18-30

can implement social projects on behalf of various non-

governmental organisations in the European Union, coun-

tries of the Eastern Europe and Caucasus, and in many

other countries without bearing almost any costs. In order

to become a volunteer, you need to identify a host organi-

sation in the country where you wish to perform voluntary

service and a sending organisation in Poland, which will

prepare the candidate for mobility and provide support

informal and content-related matters.

Results of evaluation studies conducted by FRSE show

that 91% od EVS participants believe that voluntary ser-

vice has changed their lives, 70% have missed people

they met and places they visited during project imple-

mentation, and 88% have gained new skills thanks to

volunteering abroad. European Voluntary Service is an

excellent tool for the development of attitudes and

social sensitivity among young people, as well as com-

mitting to joint activity members of local communities

inwhich volunteers work, Kornelia Kurowska of Olsztyn

Borussia Foundation emphasised.

European Voluntary Service is also one of the most impor-

tant tools for the implementation of the Youth on the Move

initiative, which forms a part of Europe 2020 strategy and

constitutes a response of the European Union to youth un-

employment, economic crisis and transition towards knowl-

edge-based economy. Youth on the Move comprises 28 pro-

posals for actions aimed at providing each young European

with an opportunity to stage a part of education abroad

until 2020. One of the goals of the initiative is toincrease

the number of beneficiaries of EU educational programmes,

including the participants of European Voluntary Service,

which allows young people to acquire competences that are

attractive for prospective employers.

Podczas konferencji prezentowane byy rnorodne programy midzynarodowe, umoliwiajce wyjazd na wolontariat. Szczegln uwag powicono Akcji 2. pro-gramu Modzie w dziaaniu Wolontariatowi Europejskiemu (EVS). W ramach EVS modzi ludzie w wieku 18-30 lat mog realizowa projekty spoeczne na rzecz r-nych organizacji pozarzdowych w Unii Europejskiej, w krajach Europy Wschodniej i Kaukazu i innych pastwach prawie bez ponoszenia kosztw finansowych. Aby zosta wolontariuszem, naley znale zarwno organizacj goszczc w kraju, w ktrym re-alizowany bdzie wolontariat, jak i organizacj wysyajc z Polski, ktra przygotowu-je kandydata do wyjazdu, wspierajc go w kwestiach formalnych i merytorycznych.

Z bada ewaluacyjnych prowadzonych przez FRSE wynika, e 91% uczestnikw EVS stwierdzio, e wolontariat zmieni ich ycie, 70% tsknio po powrocie do miejsca i ludzi, ktrych poznao podczas projektu, a 88% dziki zagranicznemu wyjazdowi na wolontariat zdobyo nowe umiejtnoci. Wolontariat Europejski to doskonae narzdzie rozwijania postaw i wraliwoci spoecznej wrd mo-dych ludzi, jak rwnie angaowania do wsplnych dziaa czonkw lokal-nych spoecznoci, wrd ktrych wolontariusze pracuj podkrelaa jedna zpanelistek, Kornelia Kurowska z olsztyskiej Fundacji Borussia.

Wolontariat Europejski to take jedno z najistotniejszych narzdzi realizacji europejskiej inicjatywy Mobilna modzie, stanowicej cz strategii Eu-ropa 2020 i bdcej odpowiedzi Unii Europejskiej na zjawisko bezrobocia wrd modziey w obliczu kryzysu ekonomicznego i przechodzenia do go-spodarki opartej na wiedzy. Mobilna modzie zawiera 28 propozycji dzia-a, majcych doprowadzi do tego, aby do 2020 roku kady mody czowiek w Europie mia okazj odbycia czci swojej edukacji za granic. Jednym zcelw inicjatywy jest zwikszenie liczby beneficjentw edukacyjnych pro-gramw unijnych, w tym midzy innymi liczby uczestnikw Wolontariatu Eu-ropejskiego, umoliwiajcego modym ludziom nabycie kompetencji atrak-cyjnych dla potencjalnych pracodawcw.

EN

9

VOLUNTEERING AS A SOURCE OF COMPETENCE, KOMUNIKACJA MIDZYKULTUROWA, INTERCULTURAL COMMUNICATION

As part of promotional campaign for the Youth ontheMove

initiative staged by FRSE and the European Commission

in Poland in 2011, a youth conference attended by 400

participants was held on 4 March 2011 at the Palace

ofCulture and Science in Warsaw. During the conference,

eminent speakers emphasised the value of international

mobility as part of voluntary service. Jan Truszczyski, di-

rector of European Commissions Directorate General for

Education and Culture, during the discussion with young

people said that exposure to a different culture provides

a set of additional opportunities that equip you for a new

life. Professor Danuta Hbner, Member of European Par-

liament, being aware of the harsh conditions of the labour

market today, stressed the need for dynamic adapting

ofcompetences to employers requirements.

The campaign to promote the Youth on the Move initiative

was not only an opportunity to discuss the benefits result-

ing from mobility, but also to encourage several hundreds

of young people to participate in the Youth in Action pro-

gramme, and in particular in its Action 2 European Vol-

untary Service. Thousands of young participants attended

two large events to promote Youth on the Move in Poland;

Perspektywy 2011 educational fair held on 3-5 March in

Warsaw and an outdoor event held on 9-10 September in

Gdask, where they could visit information stands of FRSE

and find out how to become a European volunteer and why

it is worth doing so.

In the communication concerning Youth on the Move ini-

tiative, the European Commission notes that the number

of young people who benefit from programmes, which

fund the mobility of students, scientists, youth and vol-

unteers is still relatively low (nearly 380,000 per year).

The European Commission plans to boost opportuni-

ties related to the number of mobilities abroad and the

number of beneficiaries, also with the use of non-formal

education tools. This is why in the near future European

Voluntary Service can prove a natural element of educa-

tional path of each young European.

W ramach kampanii promocyjnej inicjatywy Mobilna modzie prowadzonej w2011 roku przez FRSE i Komisj Europejsk w Polsce, 4 marca 2011 roku w Paacu Kultury i Nauki w Warszawie odbya si konferencja modzieowa, w kt-rej uczestniczyo ponad 400 modych ludzi z caego kraju. Podczas niej znamie-nici gocie podkrelali warto, jak niesie wyjazd na zagraniczny wolontariat. Jan Truszczyski, dyrektor generalny ds. edukacji i kultury w Komisji Europejskiej, w dyskusji z modymi ludmi powiedzia, e wystawienie si na dziaanie innej kultury to zestaw dodatkowych moliwoci na now drog yciow. Natomiast profesor Danuta Hbner, posanka do Parlamentu Europejskiego, wiadoma twardych warunkw wspczesnego rynku pracy, podkrelia znaczenie dyna-micznego dostosowywania swoich kompetencji do wymogw pracodawcy.

Kampania promujca inicjatyw Mobilna modzie umoliwia nie tylko dyskusj na temat korzyci wynikajcych z mobilnoci, ale rwnie stanowia wietn okazj do zachcenia kilkuset modych ludzi do skorzystania z pro-gramu Modzie w dziaaniu, a w szczeglnoci Akcji 2. Wolontariat Euro-pejski. W dwch duych imprezach promujcych Mobiln modzie w Polsce na targach edukacyjnych Perspektywy 2011 3-5 marca w Warszawie oraz w plenerowym wydarzeniu w Gdasku 9-10 wrzenia wzio udzia tysice modych ludzi, ktrzy na stoisku informacyjnym FRSE dowiadywali si m.in. dlaczego i jak zosta wolontariuszem europejskim.

W komunikacie dotyczcym inicjatywy Mobilna modzie Komisja Europejska zauwaa, e liczba modych ludzi korzystajca z programw finansujcych mo-bilno studentw, naukowcw, modziey i wolontariuszy wci pozostaje na niskim poziomie (ok. 380 tysicy osb rocznie). Komisja zapowiada zwikszanie zakresu moliwoci wyjazdw zagranicznych oraz liczby osb z nich korzystaj-cych, take za pomoc narzdzi edukacji pozaformalnej. Tym samym Wolontariat Europejski w niedalekiej przyszoci moe si okaza zupenie oczywistym ele-mentem cieki edukacyjnej kadego modego Europejczyka.

EN

10

WYZWANIE DLA MODYCH!

EUROPEJSKI TYDZIE MODZIEY 201115-21 MAJA 2011POLSKA

EUROPEAN YOUTH WEEK 201115-21 MAY 2011

POLAND

WARSZTATY EURODESKUCAY ROK 2011

POLSKA

EURODESK WORKSHOPSTHROUGHOUT 2011

POLAND

SPOTKANIE DLA ASYSTENTW COMENIUSA8 LIPCA 2011

ORODEK ROZWOJU EDUKACJI,

WARSZAWA

MEETING OF COMENIUS ASSISTANTS 8 JULY 2011

CENTRE FOR EDUCATION DEVELOPMENT,

WARSAW

Dla ksztatowania si spoeczestwa obywatelskiego niezbdne jest zdobycie iutrwalenie w modym wieku kompetencji umoliwiajcych pene uczestnic-two w yciu publicznym. Wolontariat daje modym ludziom moliwo rozwi-jania pasji, poszerzania wiedzy i zdobywania nowych dowiadcze. Co wicej, jest znakomit okazj, by zdoby tzw. mikkie umiejtnoci, atrakcyjne z punk-tu widzenia kurczcego si rynku pracy, takie jak: praca zespoowa, odpowie-dzialno i elastyczno.

C H A L L E N G E T O T H E Y O U T H !In order to build civil society, already at young age we

need to acquire and consolidate competences, which

allow for full participation in public life. Voluntary ser-

vice gives young people an opportunity to pursue their

interests, expand knowledge and gain new experiences.

What is more, it serves as an excellent opportunity for

acquiring soft skills, such as team work, responsibility

and flexibility, which are highly valued in the shrinking

labour market.

WOLONTARIAT MODZIEOWY, YOUTH VOLUNTEERING, MODZIE MA GOS, SO YOU THINK YOU KNOW IT ALL

EN

13

Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji w ramach Europejskiego Roku Wo-lontariatu 2011 podja szereg dziaa majcych na celu wypromowanie mody na wolontariat wrd modych ludzi. Decyzj Komisji Europejskiej wolontariat sta si jednym z piciu priorytetw Europejskiego Tygodnia Modziey (ETM), organizowanego ju po raz pity na terenie caej Unii Europejskiej. W Polsce za koordynacj szeregu wydarze zwizanych z obchodami ETM w dniach 15-21 maja odpowiadaa Fundacja Rozwo-ju Systemu Edukacji. Spotkania modziey z decydentami zorganizowane w prawie 30 polskich miastach umoliwiy modym ludziom wyraenie swoich potrzeb i opinii dotyczcych trudnoci i wyzwa w dziaalnoci wolontariackiej.

W trakcie debaty krajowej zorganizowanej 18 maja w Paacu Kultury i Nauki w Warszawie, przy udziale ponad 200 liderw modzieowych z caej Polski, Andrzej Pyrka z Gallup Europe zaprezentowa wyniki bada Eurobarometru nr 319 Mobilna modzie. Z europejskiego sondau wynika, e jedynie 26% mo-dych respondentw z Polski pracuje w organizacjach modzieowych i tylko 16% z nich w cigu ostatniego roku angaowao si w dziaalno wolontariac-k. Z drugiej strony, co podkreli obecny na debacie Mirosaw Sielatycki, pod-sekretarz stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej, polska modzie wietnie wypada na tle innych krajw jeli chodzi o partycypacj wyborcz a 90% modych Polakw deklaruje, e gosowao w cigu ostatnich trzech lat. Co wi-cej, polscy uczniowie wyrniaj si na tle innych pastw wysokim poziomem teoretycznej wiedzy dotyczcej zagadnie politycznych i obywatelskich.

As part of celebrations of the European Year of Volunteering

2011, the Foundation for the Development of the Education

System has taken a number of steps to promote voluntary

service among the young. In accordance with a decision ofthe

European Commission, voluntary service has become one

offive priorities of European Youth Week (EYW), which has

been held for the fifth time across the European Union. Foun-

dation for the Development of the Education System was re-

sponsible for the coordination of the celebrations ofEYW in

Poland held on 15-21 May 2011. It has organised meetings

of young people with decision makers in nearly 30 Polish cit-

ies, which served as an opportunity for the youth to express

their needs and opinions concerning the problems and chal-

lenges related to volunteering.

During the national debate organised on 18 May at the Pal-

ace of Culture and Science in Warsaw and attended by more

than 200 youth leaders from all over Poland, Andrzej Pyrka

ofGallup Europe presented the results of no. 319 Eurobarom-

eter study related to Youth on the Move, which show that only

26% of young respondents from Poland work in youth organi-

sations and only 16% were committed to voluntary service

over the past year. On the other hand, Mirosaw Sielatycki,

Undersecretary of State at the Ministry of National Education

stressed that Polish youth is more active during elections

than their European counterparts; 90% of young Poles de-

clare that they cast their votes in the elections held over the

past three years. What is more, Polish students display a high

level of theoretical knowledge on political and civic matters.

WOLONTARIAT EUROPEJSKI, EUROPEAN VOLUNTARY SERVICE, DIALOG USYSTEMATYZOWANY, STRUCTURED DIALOGUE

EN

14

W jaki sposb wytumaczy nieprzekadalno wiedzy teoretycznej na praktycz-ne zaangaowanie spoeczne? Rafa Rudnicki z Przedstawicielstwa Komisji Eu-ropejskiej w Polsce zauway, e niski wynik zaangaowania polskiej modziey moe by spowodowany odmienn ni na Zachodzie definicj wolontariatu. Pomoc koleeska i ssiedzka, cho niewtpliwie mieszczce si w zakresie znaczeniowym tego pojcia, nie s w Polsce kojarzone z wolontariatem, rozu-mianym jako rodzaj dziaalnoci spoecznej, polegajcej na bezpatnej pracy na rzecz innych. Z drugiej strony, modzie biorca udzia w debacie akcentowaa problem braku informacji na temat moliwoci pracy wolontariackiej. Modzi, szczeglnie w maych miejscowociach, nie znaj oferty organizacji pozarz-dowych bd nie odpowiada ona ich potrzebom i zainteresowaniom. Tomasz Bratek, dyrektor polskiej Naordowej Agencji Programu "Modzie w dziaaniu, zachca uczestnikw debaty krajowej do wychodzenia z wasn inicjatyw: Modzie zawsze zmienia wiat i od modziey wiele si zaczyna. Pokacie, jaki macie pomys, czego oczekujecie. Pastwo tego za was nie zrobi, mamy demokracj, wic musicie si samoorganizowa.

Wzorcowym poziomem zaangaowania wykazao si podczas Europejskiego Tygodnia Modziey kilkadziesit organizacji modzieowych z caej Polski, kt-re prowadziy debaty regionalne. W dyskusjach z przedstawicielami lokalnych wadz i organizacji pozarzdowych modzie niejednokrotnie podejmowaa temat szerszej promocji wolontariatu. W Katowicach debata zorganizowana przez Stowarzyszenie Regionalne Centrum Wolontariatu odbya si pod ha-sem Wolontariat to styl ycia. Rwnie podczas wydarze w Trzebnicy modzi ludzie podkrelali, e wolontariat powinien wynika z chci pomocy innym, wtedy staje si powodem do dumy i satysfakcji. Z kolei uczestnicy debaty lubel-skiej zgodnie stwierdzili, e wolontariat wciga jak pjdzie si raz, to kady kolejny jest naturalny. Okazao si, e pomimo pewnej dezorientacji modych wofercie wolontariatu i pozornego braku zainteresowania dziaalnoci spo-eczn modzie wykazuje duy potencja i ch zaangaowania.

How can you explain the fact that theoretical knowledge

is not translated into commitment to public activity? Rafa

Rudnicki of the European Commission Representation

in Poland noticed that the poor results concerning public

participation of Polish youth may be attributable to a defini-

tion ofvoluntary service prevailing in Poland, which differs

from this known in the west. Providing help to friends and

neighbours, although included in the definition is not associ-

ated with voluntary service in Poland, which is understood

as a type of social activity consisting in free of charge work

on behalf of others. On the other hand, young people who

participated in the debate accentuated the problem of lack

of information on the opportunities related to volunteering.

Youth, especially in small towns, is not familiar with the of-

fer of non-governmental organisations. Quite often, this of-

fer isnot suited to their needs and interests. Tomasz Bratek,

director of the Polish National Agency of the Youth in Action

Programme encouraged the participants of national debate

to take initiative: It is young people who change the world

and initiate change. Present your ideas and expectations. The

state will not do that for you. We have democracy, so you need

to organise yourselves.

Several dozens of youth organisations from all over Poland

have displayed a model level of commitment and staged

many regional debates as part of the European Youth Week.

During the discussions with representatives of local authori-

ties and non-governmental organisations, the young people

have talked about the need for wider promotion of volun-

tary service. Debate organised by Stowarzyszenie Regionalne

Centrum Wolontariatu in Katowice was held under banner:

Volunteering is a Life Style. Also during the celebrations in

Trzebnica, young people stressed that volunteering should

result from the willingness to help others, because only then

it is a source of pride and satisfaction. Participants of the

debate held in Lublin agreed that volunteering is addictive,

once you do it, you want to do it again. It has appeared that

despite certain disorientation in the offer of voluntary service

and ostensible lack of interest in public participation, young

people display large potential and willingness to commit.

WOLONTARIAT MODZIEOWY, YOUTH VOLUNTEERING, MODZIE MA GOS, SO YOU THINK YOU KNOW IT ALL

EN

15

Podczas debaty krajowej ETM modzie zwrcia uwag na konieczno zacienienia wsppracy na linii szkoa organizacje modzieowe iwyrazia nadziej, e szkoa stanie si platform kontaktu pomidzy organizacjami a potencjalnymi wolontariuszami. Wychodzc naprzeciw tym potrzebom, Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji w czasie Euro-pejskiego Roku Wolontariatu podja si szeregu dziaa wprowadza-jcych tematyk wolontariatu do polskich szk. Jednym z nich byo zachcenie asystentw Comeniusa do przeprowadzenia zaj dotycz-cych wolontariatu.

Kadego roku FRSE organizuje spotkanie przygotowawcze dla modych studentw lub nauczycieli, ktrzy wyjad na zagraniczne praktyki pedago-giczne w ramach programu Asystentura Comeniusa. Podczas takich spo-tka przedstawiciele FRSE staraj si inspirowa i zachca asystentw Comeniusa do wprowadzenia do swojego programu nauczania w innym kraju zaj wychowawczo-obywatelskich, ksztatujcych w uczniach po-stawy prospoeczne.

Podczas tegorocznego spotkania asystentw Comeniusa, ktre odbyo si w siedzibie Orodka Rozwoju Edukacji w Warszawie, Aleksandra Krugy, przedstawicielka Departamentu Poytku Publicznego z Ministerstwa Pracy iPolityki Spoecznej, zaznajomia uczestnikw spotkania przygotowawcze-go z tematyk, priorytetami i gwnymi zaoeniami Europejskiego Roku Wolontariatu, jak rwnie zaprezentowaa moliwoci dziaa w tym zakre-sie. Asystenci otrzymali take pakiet materiaw wspierajcych i inspiruj-cych ich do prowadzenia zaj zachcajcych uczniw do angaowania si w dziaalno wolontariack.

During the EYV national debate, young people stressed

theneed for intensifying cooperation between schools and youth

organisations and expressed hope that schools would soon serve

as a platform for contacts between organisations and prospective

volunteers. Responding to these needs, during the European Year

of Volunteering, the Foundation for the Development of theEdu-

cation System has taken several actions aimed at introducing

volunteering to Polish schools. One of them was encouraging

Comenius assistants to stage lectures on voluntary service.

Each year, FRSE organises preparatory meetings for students

and teachers who are about to leave abroad for practical

training under Comenius Assistantships. During the meetings,

representatives of FRSE try to inspire and encourage Comeni-

us Assistants to include in their teaching programmes classes

aimed at instilling civic and pro-social attitudes in students.

During this years meeting for Comenius Assistants held at

the Centre for Education Development in Warsaw, Aleksandra

Krugy, representative of the Department of Public Gain at the

Ministry of Labour and Social Policy presented the background,

priorities and main premises behind the European Year of Vol-

unteering and possibilities for activity in this scope. Assistants

have also received a dossier featuring supporting materials,

which can serve as an inspiration for classes aiming at encour-

aging students to involve in voluntary activity.

WOLONTARIAT EUROPEJSKI, EUROPEAN VOLUNTARY SERVICE, DIALOG USYSTEMATYZOWANY, STRUCTURED DIALOGUE

EN

16

Kolejnym dziaaniem Fundacji Rozwoju Systemu Edukacji na rzecz upo-wszechniania idei wolontariatu wrd modych ludzi jest aktywno Eurodesku, czyli europejskiej sieci informacyjnej dla modziey i osb pracujcych z modzie. Eurodesk Polska w ramach obchodw Europej-skiego Roku Wolontariatu 2011 zorganizowa cykl autorskich warsztatw dla uczniw i studentw w wieku 17-25 lat. Seminaria Eurowolontariat ciekawy start w dorose ycie prowadzio 20 lokalnych i regionalnych konsultantw Eurodesk Polska w szkoach, organizacjach modzieo-wych i siedzibach organizacji nalecych do sieci Eurodesk Polska. Pro-jekt wsparo Ministerstwo Edukacji Narodowej. W trakcie spotka z kon-sultantami uczniowie dowiadywali si, czym jest wolontariat, jak rol odgrywa w polityce modzieowej UE i gdzie szuka o nim informacji, adziki bezporednim rozmowom z dowiadczonymi wolontariuszami po-znali wolontariat te od praktycznej strony. W czasie Europejskiego Roku Wolontariatu szczegln popularnoci wrd modych ludzi cieszya si wydawana przez Eurodesk publikacja Altruista w akcji, czyli wszystko, co chcesz wiedzie o wolontariacie zagranicznym, stanowica swoiste kom-pendium wiedzy o wolontariacie midzynarodowym.

In its efforts aimed at the promotion of volunteering among young

people, the Foundation for the Development of the Education Sys-

tem has been supported by Eurodesk, i.e. Europan network provid-

ing information to youth and people working with youth. As part

of thecelebrations of the European Year of Volunteering 2011,

Eurodesk Poland has organised a series of workshops for students

aged 17-25. Seminars entitled Eurovolunteering an Interesting

Step into Adult Life have been staged by 20 local and regional

consultants ofEurodesk Poland at schools, youth organisations

and organisations forming Eurodesk Poland network. The project

has been supported by the Ministry of National Education. During

the meetings with consultants, students could learn about volun-

tary service, the role it plays in EU youth policy and where to look

for information about volunteering. Thanks to face to face discus-

sions with experienced volunteers, they could hear about practical

implications of voluntary service. The publication entitled Altruista

wakcji, czyli wszystko co chcesz wiedzie o wolontariacie za granic

(Altruist in Action or Everything You Want to Know About Volunteer-

ing Abroad) published by Eurodesk, being an original compendium

of knowledge about international volunteering, was very popular

among young people during the European Year of Volunteering.

WOLONTARIAT MODZIEOWY, YOUTH VOLUNTEERING, MODZIE MA GOS, SO YOU THINK YOU KNOW IT ALL

EN

17

NAUKA PRZEZ WOLONTARIAT

KONFERENCJA ROZWIJANIE KOMPETENCJI SPOECZNYCH I OBYWATELSKICH25 MAJA 2011

WARSZAWA

CONFERENCE ON DEVELOPING SOCIAL AND CIVIC COMPETENCES

25 MAY 2011

WARSAW

KONFERENCJA MOBILNO SPOSOBEM ZDOBYWANIA IROZWIJANIA KOMPETENCJI OD JUNIORA DO SENIORA17-19 PADZIERNIKA 2011

SOPOT

CONFERENCE ON MOBILITY AS A TOOL TO ACQUIRE AND

DEVELOP COMPETENCES FROM CHILDHOOD TO SENIORITY

17-19 OCTOBER 2011, SOPOT

System demokratyczny oraz gospodarka oparta na wiedzy wymagaj dla penego w nich uczestnictwa nabycia przez jednostki specyficz-nych kompetencji. Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji wczya si wnurt dyskusji dotyczcej rozwijania kluczowych kompetencji poprzez organizacj konferencji upowszechniajcych przykady dobrej praktyki wtym obszarze.

GOSPODARKA OPARTA NA WIEDZY, KNOWLEDGE-BASED ECONOMY, SPOECZESTWO OBYWATELSKIE, CIVIL SOCIETY

19

LEARNING THROUGH VOLUNTEERING Democratic system and knowledge-based economy

require full participation and the acquisition of spe-

cific competences. The Foundation for the Develop-

ment ofthe Education System has joined the discussion

on the development of key competences by organising

conferences to disseminate good practices in this scope.

On 25 May 2011, at the Centre for Education Development

inWarsaw, a conference entitled Developing Social and Civic

Competences was held. It was devoted to eight key compe-

tences identified by the European Parliament and the Council

in recommendation of 18 December 2006 as indispensable

in the lifelong learning process. The conference organised by

the National Agency of the Lifelong Learning Programme has

supported the goals of the European Year of Volunteering 2011

and stressed that volunteering is a tool for raising social and civ-

ic competences, and, most of all, for providing equal opportunities.

The conference was based on an innovative structure, where

traditional agenda was reversed. It started with work group

meetings, followed by a debate during which the conclusions

ofpanel discussions were confronted with the opinions of ex-

perts and other conference participants. Organisers of the con-

ference referred to the concept of Agora open place of assembly

in ancient Greek city-states, in which main events of social and

political life took place. The conference organised by the Foun-

dation for the Development of the Education System served

asaplatform for exchange of opinions on major social matters.

Conference participants and invited experts reached a conclusion

that shaping social and civic competences requires the dissemi-

nation of positive role models, which should be mainly provided

by the schools. The importance of team work, critical thinking

and ability to stimulate creativity and imagination for instilling

civic attitudes and entrepreneurship in students was emphasised.

Ithas been agreed that the school, being the first public institu-

tion, with which young people come into contact, should be the

place where transparent rules prevail and positive attitudes, such

as volunteering, are promoted.

25 maja 2011 roku w siedzibie Orodka Rozwoju Edukacji w Warszawie mia-a miejsce konferencja zatytuowana Rozwijanie kompetencji spoecznych iobywatelskich. Osiem kompetencji kluczowych wskazanych przez Parlament Europejski i Rad UE w zaleceniu z 18 grudnia 2006 roku jest niezbdnych w procesie uczenia si przez cae ycie. Konferencja, zorganizowana przez Narodow Agencj Programu Uczenie si przez cae ycie, wspieraa cele Europejskiego Roku Wolontariatu 2011, widzc w wolontariacie narzdzie podnoszenia kompetencji spoecznych i obywatelskich, a przede wszystkim wyrwnywania szans.

Konferencja opieraa si na nowatorskiej strukturze, polegajcej na odwrceniu tradycyjnej kolejnoci obrad i rozpoczciu dyskusji od pracy w grupach robo-czych, by podczas wsplnej debaty skonfrontowa wnioski z paneli z opiniami ekspertw i pozostaych uczestnikw konferencji. Pomysodawcy konferencji odwoali si do idei agory gwnego rynku w miastach staroytnej Grecji, wok ktrego toczyo si ycie spoeczne i polityczne. Konferencja Fundacji Rozwoju Systemu Edukacji bya wanie tak platform wymiany myli na spo-ecznie istotne tematy. Uczestnicy konferencji oraz zaproszeni eksperci doszli do wniosku, e ksztatowanie kompetencji spoecznych i obywatelskich wyma-ga rozpowszechnienia pozytywnych wzorcw, ktrych podstawowym rdem powinna by szkoa. Podkrelono wag pracy zespoowej, umiejtnoci kry-tycznego mylenia oraz stymulowania kreatywnoci i wyobrani wksztatowa-niu postaw obywatelskich i przedsibiorczoci uczniw. Uznano, e szkoa, jako pierwsza instytucja publiczna, z ktr styka si mody czowiek, powinna by miejscem przejrzystych zasad i promowania pozytywnych postaw, takich jak dziaalno wolontariacka.

W C Z A N I E , I N C L U S I O N , M O B I L N O , M O B I L I T Y, E D U K A C J A O B Y W AT E L S K A , C I V I C E D U C AT I O N

EN

20

Konferencja staa si take okazj do wypromowania no-wej publikacji FRSE zawierajcej przykady dobrych prak-tyk opisy projektw ksztatujcych postawy prospoecz-ne. W publikacji Rozwijanie kompetencji spoecznych i obywatelskich w projektach wsppracy europejskiej zaprezentowane zostay m.in. projekty wolontariackie, realizowane przy wsparciu finansowym programu Ucze-nie si przez cae ycie, m.in. Social Erasmus dzia-alno spoeczna czonkw stowarzyszenia Erasmus Stu-dent Network oraz Wolontariat wEuropie: >>Uczenie si przez cae ycie

Social inclusion was another aspect of mobility in non-formal education

discussed during the conference in Sopot. In the course of works in work-

ing group on European Mobility Present Situation, Jarosaw Marciszewski

of theGdask Section of Polish Society for the Mentally Disabled presented

the results of a series of arts and therapeutic activities taken as part of the

Connection against Exclusion project funded under Action 2 of the Youth

inAction programme. These activities were based on cooperation of EVS vol-

unteers with people with mental disability and included one to one tutorials,

and music and theatre performances. Vito La Fata (CESIE Onlus - Centro Studi

edIniziative Europeo, Italy) talked about the results of activities taken in his

organisation to fight discrimination and reminded that many groups may suf-

fer from exclusion. Thanks to the participation in European Voluntary Service,

both as active volunteers, and local beneficiaries of voluntary activity, peo-

ple with fewer opportunities can boost their self-esteem and sense of being

useful. The activist from Italy said that European Voluntary Service should

become an integral element of educational path of young Europeans.

Kolejnym aspektem mobilnoci w ksztaceniu pozaformal-nym poruszonym w dyskusji podczas sopockiej konferencji byo wczenie spoeczne. Podczas prac w grupie roboczej Mobilno edukacyjna w Europie diagnoza sytuacji obec-nej Jarosaw Marciszewski z gdaskiego oddziau Polskiego Stowarzyszenia na Rzecz Osb z Upoledzeniem Umysowym przedstawi rezultaty serii dziaa artystyczno-terapeutycz-nych, podjtych m.in. w ramach projektu Connection against Exclusion, finansowanego przez Akcj 2. programu Modzie w dziaaniu. Dziaania opieray si na wsppracy wolontariuszy EVS z osobami niepenosprawnymi intelektualnie, m.in. wra-mach osobistego tutorialu, dziaa muzycznych i teatralnych.

Z kolei Vito La Fata (CESIE Onlus Centro Studi edIniziative Europeo, Wochy), opowiadajc o rezultatach dziaa przeciw-ko dyskryminacji podejmowanych w jego organizacji, przypo-mnia, e wykluczenie moe potencjalnie dotyczy wielu grup. Poprzez udzia w Wolontariacie Europejskim, zarwno z po-ziomu aktywnych wolontariuszy, jak i lokalnych odbiorcw dziaa wolontariackich, osoby z mniejszymi szansami mog zwikszy poczucie wasnej wartoci i spoecznej uyteczno-ci. Woski aktywista przekonywa, e Wolontariat Europejski powinien sta si integralnym elementem cieki edukacyjnej modych Europejczykw.

C IV IC SOC IETY, WCZANIE, INCLUS ION, MOBILNO, MOBIL ITY, EDUKACJA OBYWATELSKA , C IV IC EDUCAT ION

EN

22

MAE DZIAANIAZMIENIAJ WIAT!W czasie obchodw Europejskiego Roku Wolontariatu 2011 Fundacja Rozwo-ju Systemu Edukacji podja szereg dziaa na rzecz zmiany wiadomoci na temat wolontariatu wrd modziey poprzez informowanie, pokazywanie do-brych praktyk i ciekawych historii oraz wyeksponowanie postaci dowiadczo-nych wolontariuszy. Szczeglnie poprzez udzia w Dniu Wolontariatu Modzie-owego i akcji Efekt wolontariusza modzi ludzie mieli okazj przekona si, e warto by wolontariuszem, gdy mae dziaania zmieniaj wiat.

SMALL ACTIONS CHANGE THE WORLD!During the celebrations of 2011 European Year of Volunteering, the Foundation for the Develop-

ment of the Education System has taken a number of steps to change young peoples attitude to

volunteering by informing, presenting good practices and interesting stories, as well as organising

meetings with experienced volunteers. Thanks to participation in Youth Volunteering Day and the

Volunteers in motion action, young people could learn that it is worth to be a volunteer, as small

actions change the world.

DZIE WOLONTARIATU MODZIEOWEGO2 WRZENIA 2011

WARSZAWA, PLAC DEFILAD (PAWILON

EUROPEJSKIEGO ROKU WOLONTARIATU 2011)

YOUTH VOLUNTEERING DAY2 SEPTEMBER 2011

WARSAW, PLAC DEFILAD (EUROPEAN YEAR

OFVOLUNTEERING TOUR 2011)

EFEKT WOLONTARIUSZA17-18 WRZENIA 2011

POLSKA

VOLUNTEERS IN MOTION 17-18 SEPTEMBER 2011

POLAND

WOLONTARIAT MODZIEOWY, YOUTH VOLUNTEERING, WOLONTARIAT EUROPEJSKI, EUROPEAN VOLUNTARY SERVICE

EN

25

Pawilon Europejskiego Roku Wolontariatu 2011 EYV Tour 2011 to jedno z klu-

czowych wydarze w ramach obchodw ERW 2011 na poziomie Unii Europejskiej.

Kady kraj czonkowski UE goci Tour promujcy idee ERW 2011 albo w postaci

wyposaenia dostosowanego do zaproponowanej przez dany kraj lokalizacji, albo

w postaci pawilonu (namiotu), usytuowanego w ciekawej i atrakcyjnej przestrzeni

miejskiej. Pawilon ERW 2011, stanowicy przestrze spotkania, prezentacji, interak-

cji, wymiany pomysw oraz debaty o wolontariacie, by w istocie wyrnieniem dla

kraju, ktry go przyjmowa.

Pawilon zawita do Warszawy na okres 1-14 wrzenia 2011 roku i ustawiony zosta

na pycie gwnej przy wejciu do Paacu Kultury i Nauki, od strony ul. Marszakow-

skiej. Koordynator Touru w Polsce, Ministerstwo Pracy i Polityki Spoecznej, wsplnie

z partnerami spoecznymi przygotowao agend tego niecodziennego wydarzenia.

Kady z 14 dni tematycznych koncentrowa si na innym rodzaju wolontariatu: od

dziaa na rzecz integracji osb niepenosprawnych, dziaa modzieowych po ak-

tywizacj seniorw, wolontariat zagraniczny, misyjny, pracowniczy, wolontariat w

sporcie oraz kulturze, e-wolontariat, profilaktyk iratownictwo. Kadego dnia pawi-

lonem zarzdzaa inna instytucja, posiadajca due dowiadczenie w danej dziedzi-

nie wolontariatu. Obchodom dni tematycznych towarzyszyy warsztaty, konferencje,

koncerty, spektakle, pokazy artystyczne, zajcia plastyczne i sportowe.

Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji bya koordynatorem Dnia Wolontariatu

Modzieowego (2 wrzenia) oraz uczestniczya w Dniu Wolontariatu Seniorw.

2011 EYV Tour was one of key events forming part of the celebrations of2011 EYV

at the European Union level. Each member state has hosted the Tour, which promoted

the ideas of 2011 EYV, and the EU either provided equipment adjusted to the location

proposed by a given country or a large tent to be situated in an interesting and attrac-

tive city space. 2011 EYV Tour, which constituted the room for meetings, presentations,

interaction, exchange of ideas and debate on volunteering was a mark of distinction

for the host country.

The EYV Tour was hosted in Warsaw on 1-14 September 2011 and the large tent was

situated on the square in front of the Marszakowska St. entrance to the Palace of

Culture and Science. Ministry of Labour and Social Policy, which acted as the Tours

coordinator inPoland, together with social partners has prepared the agenda for the

unusual event. Each of the 14 days was devoted to a different type of volunteering:

ranging from activities aimed at the integration of the disabled and youth to these

aimed at theactivation ofsenior citizens, as well as international volunteering day, and

corporate volunteering day. One day was devoted to volunteering in sports and culture,

others to e-volunteering, prevention and rescue volunteering. Each day, a different or-

ganisation displaying significant experience in a given area was responsible for the

coordination of activities in the tent. Workshops, conferences, concerts, performances,

arts shows, as well as arts and sports competitions were held throughout the event.

The Foundation for the Development of the Education System was the coordinator of the

Youth Volunteering Day (on 2 September) and participated in Senior Volunteering Day.

MAE DZIAANIA ZMIENIAJ WIAT, SMALL ACTIONS CHANGE THE WORLD, WOLONTARIAT MODZIEOWY

EN

26

During the Poland road show of the European Year ofVol-

unteering Tour in Warsaw, the Foundation for the Devel-

opment of the Education System was responsible for the

coordination of Youth Volunteering Day. FRSE has invited

several dozens of youth organisations to cooperation to

ensure that the offer presented to the visitors of the EYV

Tour in the possibly widest scope reflects the diversity of

volunteering activities taken by young people in Poland.

Eleven organisations took an active part in the event,

to mention Polish Red Cross, Volunteer Fire Brigades of

Poland, Erasmus Student Network Poland and Eurodesk

Poland. During the event, workshops and competitions

to propagate the knowledge on volunteering were held.

Each visitor to the road show of the EYV Tour could learn

that they can become involved in the type ofactivity that

best suites their needs and interests.

Visitors to the EYV Tour were convinced that voluntary

service does not only stand for sacrifice and provid-

ing support to others, but it also brings benefits to the

volunteers who have many opportunities to learn and

develop in their free time. Voluntary service isthe most

effective form of non-formal education, as it is condu-

cive to gaining new experiences and acquiring soft skills,

such as a sense of responsibility, flexibility and team

work. Studying is important, but voluntary work brings

a lot of positive energy. Voluntary service is becoming

trendy, and it should have been so for a long time now.

There is always time to do something for your personal

development. You simply need to be well-organised, and

you can learn that thanks to voluntary service, says Iga

Nowak from Lublin, an activist of Erasmus Student Net-

work Poland.

On Youth Volunteering Day, the European Year of Vol-

unteering Tour was visited by 1,000 young people;

the Foundation for the Development of the Education

System and its partners attracted the largest number

of visitors during the two-week stop of the EYV Tour

inPoland.

Podczas wizyty Pawilonu Europejskiego Roku Wolontariatu w Warszawie Fun-dacja Rozwoju Systemu Edukacji odpowiedzialna bya za koordynacj obcho-dw Dnia Wolontariatu Modzieowego. Do wsppracy zaproszono kilkana-cie organizacji modzieowych, tak by oferta prezentowana odwiedzajcym pawilon jak najszerzej odzwierciedlaa rnorodno dziaa wolontariackich realizowanych przez modych ludzi w Polsce. Podczas imprezy zaprezentowao si 11 organizacji, m.in. Polski Czerwony Krzy, Zwizek Ochotniczych Stray Poarnych Rzeczypospolitej Polskiej, Stowarzyszenie Wspierania Midzyna-rodowych Wymian Studenckich Erasmus Student Network Polska i program Eurodesk. Odbyy si te warsztaty i konkursy popularyzujce wiedz o wolon-tariacie. Kady odwiedzajcy pawilon mia dziki temu moliwo przekonania si, e moe zaangaowa si wanie w taki typ dziaa, jaki najbardziej odpo-wiada jego potrzebom i zainteresowaniom.

Dziki wizycie w pawilonie odwiedzajcy dowiedzieli si, e wolontariat to nie tylko powicenie i forma pomocy drugiemu czowiekowi. Przynosi on korzyci rwnie samemu wolontariuszowi, ktry zyskuje moliwo roz-wijania si w czasie wolnym od nauki. Wolontariat to najlepsza okazja do edukacji pozaformalnej umoliwia take nabycie nowych dowiadcze i mikkich umiejtnoci, takich jak odpowiedzialno, elastyczno czy praca w grupie. Studia s wane, ale praca w wolontariacie przynosi duo pozytywnej energii. Dopiero teraz wolontariat zaczyna by trendy, a po-winno by tak ju od dawna. Zawsze jest czas, by zrobi co dla wasnego rozwoju grunt to dobra organizacja, ktrej uczy wanie wolontariat zapewnia Iga Nowak z Lublina, dziaajca w Stowarzyszeniu Wspierania Midzynarodowych Wymian Studenckich Erasmus Student Network Polska.

Pawilon Europejskiego Roku Wolontariatu w Dniu Wolontariatu Mo-dzieowego odwiedzio prawie 1000 modych ludzi Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji wraz z partnerami zapewnia jedn z najwyszych fre-kwencji podczas dwutygodniowej wizyty pawilonu w Polsce.

YOUTH VOLUNTEERING, WOLONTARIAT EUROPEJSKI, EUROPEAN VOLUNTARY SERVICE, MAE DZIAANIA ZMIENIAJ WIAT

EN

27

Okazj do realizacji marze i zdobycia przydatnych umiejtnoci jest udzia w Wolontariacie Europejskim (EVS) Akcji 2. programu Modzie w dziaaniu. W Dniu Wolontariatu Modzieowego ist-niaa moliwo wzicia udziau w bezpatnych warsztatach pro-wadzonych przez konsultantw krajowego biura programu Euro-desk na temat Wolontariatu Europejskiego, jak rwnie spotkania i rozmowy z dowiadczonymi wolontariuszami. O swojej przygo-dzie z wolontariatem opowiadaa m.in. 25-letnia Aleksandra Ka-nia, ktra dziki wsparciu Stowarzyszenia Promocji Wolontariatu i Fundacin Machaqa Amawta wyjechaa do wioski spoecznoci Ajmara w Boliwii. Zauwaya, e wyjcie do modych z komplek-sow informacj oraz dobrze przygotowanymi programami wo-lontariatu moe by remedium na obywatelsk bierno. Myl, e wielu modych ludzi ma w sobie entuzjazm, ma swj pomys na wolontariat, ale potrzebuje wsparcia w jego realizacji. EVS to trampolina, ktra pomaga wybi si wanie takim pomysom i planom mj przykad pokazuje, e nawet tym, wydawaoby si, najmniej realnym Wolontariat w Ameryce Poudniowej? Tak!.

Modzi wolontariusze zwaszcza ci, ktrzy skorzystali z progra-mu EVS mieli szczegln okazj do witowania dziki udziao-wi w akcji Efekt wolontariusza, przeprowadzonej przez Fundacj Rozwoju Systemu Edukacji w dniach 17-18 wrzenia 2011 roku.

W kilkunastu miejscach w Polsce modzi wolontariusze z kraju i zagranicy prowadzili rnorodne dziaania artystyczne w prze-strzeni publicznej, zakadajce zaangaowanie czonkw spoecz-noci lokalnej. W Warszawie odbyy si rwnolegle cztery wyda-rzenia: Cud na Placu Hallera (festyn w przestrzeni warszawskiej Pragi), Festiwal Latawcw i Lampionw pod Sanktuarium Siekier-kowskim, piknik w Domu Dziecka im. Janusza Korczaka oraz Eko Sofa warsztaty tworzenia mebli z materiaw odnawialnych. Dwudniowe dziaania w caym kraju zostay podsumowane pod-czas oglnopolskiego finau akcji w Studiu Cukry.

W odzi do zapoznania si z ofert Wolontariatu Europejskiego i wyjazdu zachcaa Fundacja FERSO. Wsppracownicy Fun-dacji, zarwno z kraju, jak i zagranicy, promowali Wolontariat Europejski, m.in. prezentujc film Efekt wolontariusza, zreali-zowany na podstawie wywiadw z dowiadczonymi wolonta-riuszami. 18 wrzenia w klubie Jazzga mona byo zagra w gr Zbuduj druyn, ukazujc aspekt wielokulturowy i wieloj-zykowy EVS, jak rwnie wzi udzia w warsztatach zatytuo-wanych Rne oblicza wolontariatu, przybliajcych zasady udziau wWolontariacie Europejskim. Odwiedzajcy mieli te okazj zasmakowa w rnorodnoci europejskiej kuchni i po-rozmawia zzagranicznymi wolontariuszami o ich dowiadczeniach.

Participation in European Voluntary Service (EVS); Action 2 of the Youth in Action pro-

gramme is an opportunity to realise ones dreams and acquire useful skills. On the

Youth Volunteering Day, visitors of the EYV Tour could participate in open workshops

on European Voluntary Service staged by the consultants of Eurodesk National Office, and

in meetings and discussions with experienced volunteers. Among others, 25-year old Alek-

sandra Kania, who thanks to the support of Association for Promotion of Voluntary Service

(Stowarzyszenie Promocji Wolontariatu) and Fundacin Machaqa Amawta visited the village

ofAjmara community in Bolivia, talked about her adventures related with volunteering. She no-

ticed that providing comprehensive information and well-organised volunteering programmes

may be the remedy for civic passivity. I believe that a lot of young people have enthusiasm and

ideas forvolunteering, but they need support in putting them into practice. EVS is a springboard,

which helps to translate these plans into real actions. My example shows that even apparently

unrealistic concepts, such as volunteering in South America, can become a reality!

Young volunteers, especially those who benefited from EVS programme, had a good reason

tocelebrate and participate in the Volunteer Effect action staged by FRSE on 17-18 September

2011. In many towns, youth volunteers from Poland and abroad staged various artistic perfor-

mances in the public space that involved local community. In Warsaw, four events were held

simultaneously: Miracle in Hallers Square (festivities in the Warsaw District of Praga), Festival

of Kites and Lanterns near the Siekierki Sanctuary, picnic at Janusz Korczaks childrens home,

and Eko Sofa, i.e. a workshop on producing furniture from renewable materials. The two-day

activities taken across the country were summed up during the actions finals at Studio Cukry.

In d, FERSO Foundation presented the offer of European Voluntary Service and

encouraged young people to mobility. Volunteers cooperating with the Foundation

from across Poland and from abroad promoted European Voluntary Service by screen-

ing a video entitled The Volunteer Effect, which featured interviews with experienced

volunteers. On 18 September, at Jazzga club, you could play a game entitled Build a

Team, which highlighted the multicultural and multilingual aspects of EVS, and attend

workshops entitled Different Colours of Volunteering, during which the rules for partici-

pation in European Voluntary Service were presented. Visitors could also taste different

dishes representing various European cuisines and talk with volunteers from abroad.

SMALL ACTIONS CHANGE THE WORLD, WOLONTARIAT MODZIEOWY, YOUTH VOLUNTEERING, WOLONTARIAT EUROPEJSKI

EN

28

W akcj Efekt wolontariusza zaangaoway si organizacje zmaych miejscowoci Stowarzyszenie Doroli Dzieciom z Splna Krajeskiego we wsppracy z midzynarodowymi wolontariuszami, wolontariuszami Klubu Modych Twrcw oraz miejscow Stra Poarn zorganizowao festyn pod hasem Yes to EVS. Celem imprezy byo przedstawienie zagranicznych wolontariuszy lokalnej spoecznoci oraz rozpowszechnienie wrd czonkw spoecznoci idei wolontariatu. Przy muzyce ilicznych atrakcjach przygotowanych przez zagranicznych go-ci (pokaz baniek mydlanych, onglerka, krcenie poi i wiele

innych) mieszkacy Splna nawizali bliszy kontakt z wolon-tariuszami i poczuli si czci wielkiej europejskiej wsplnoty.

Duo dziao si take w innych miejscowociach. W Owicimiu wolontariusze Midzynarodowego Domu Spotka Modziey z Au-strii i Niemiec zaprosili okolicznych mieszkacw na prezentacj dotyczc najciekawszych zaktkw ich krajw, co zaowocowao zaproszeniem ich na lekcj niemieckiego w Samorzdowym Ze-spole Szk w Gorzowie. Natomiast w Bydgoszczy w ramach finau akcji Europodwrka Fundacji Wiatrak 10 wolontariuszy z Gruzji, Ukrainy, Bugarii, Woch i Wgier rozpowszechniao kultur swoich krajw poprzez narodowe zabawy. Dzieci z bydgoskich podwrek miay okazj zagra m.in. w ukraiskiego murarza czy bugarskie-go kapitana. W trakcie dziaa prowadzonych w czasie akcji Efekt wolontariusza okazao si, e rnice jzykowe nie przeszkadzaj w komunikacji i nawizywaniu bliskich znajomoci.

Akcji Efekt wolontariusza przywiecao haso: Mae dziaa-nia zmieniaj wiat. Wszystkie aktywnoci przeprowadzone przez zagranicznych wolontariuszy i goszczce ich organiza-cje w czasie wrzeniowego weekendu byy jednorazowymi wydarzeniami o zasigu lokalnym. Przykad akcji Efekt wo-lontariusza pokazuje jednak, e nawet mae przedsiwzicia mog mie trway wpyw zarwno na wolontariuszy, jak i na odbiorcw ich dziaa, a przede wszystkim przyczyniaj si do promocji postawy zaangaowania spoecznego.

Also organisations from small towns, such as Doroli-Dzieciom (Adults to Children)

Association, Klub Modych Twrcw (Young Artists Club) and Voluntary Fire Brigade

in Splno Krajeskie joined the Volunteers in motion action. They organised fes-

tivities entitled Yes to EVS aimed to present volunteers from abroad and propagate

voluntary service among local community. Enjoying music and numerous attractions

prepared by foreign volunteers, to mention soap bubble, juggling, and poi spinning

shows, residents of Splno established rapport with volunteers and felt that they

truly belong to European community.

Volunteers from Austria and Germany working at International Youth Meet-

ing House in Owicim invited local residents to presentation on the most

interesting sights in their countries. As a result, they were invited to a German

class at a School in Gorzw. In Bydgoszcz, as part of the finals of the Euro-

Courtyards action staged by Wiatrak Foundation, 10 volunteers from Georgia,

Ukraine, Bulgaria, Italy and Hungary promoted the culture of their respective

countries by staging traditional games and plays. Children from Bydgoszcz

could play a Ukrainian Mason or Bulgarian Captain. During the Volunteer Ef-

fect action, it appeared that language barrier did not hinder communication

and making friends.

The Volunteer Effect action was held under the banner: Small Actions Change

theWorld. All the activities taken by volunteers from abroad and the host organisa-

tions on the September weekend were one-off events with local scope. However,

the Volunteers in motion action shows that even small actions can have a strong

and durable impact on the volunteers and recipients of their actions alike, and most

ofallcontribute to the promotion of pro-social attitudes.

E U RO P E A N VO L U N TA RY S E RV I C E, M A E DZ I A A N I A Z M I E N I A J W I AT, S M A L L ACT I O N S C H A N G E T H E WO R L D

EN

29

Wolontariat? To te mae

dziaania, ktre robimy

codziennie, ktre znacz

tak wiele dla innych.

ANNA WOHLESSERWOLONTARIUSZKA

EUROPEJSKA, PROGRAM

MODZIE W DZIAANIU

EUROPEAN VOLUNTEER,

YOUTH IN ACTION

PROGRAMME

SMALL What is Volunteering? It is small

actions we take every day that matter

a lot to others.

Wolontariat sprawia,

e mog aktywnie

zagospodarowa swj czas,

realizujc swoje zaintereso-

wania i pasje tak jak

tego chc.

ANDRZEJ LIPSONZWIZEK HARCERSTWA

RZECZYPOSPOLITEJ

(THE SCOUTING ASSOCIA-

TION OF THE REPUBLIC OF

POLAND)

ACTIONS Volunteering makes me use my time

effectively and pursue my interests

and passions the way I want it.

Dziki wolontariatowi

zmieniamy przede

wszystkim siebie. Poprzez

rnorodne dziaania sta-

jemy si bardziej otwarci,

ciekawsi ycia i zyskujemy

nowe dowiadczenia.

MACIEJ LICHOTAFUNDACJA USYSZE

AFRYK

(TO HEAR AFRICA FOUN-

DATION)

CHANGE First of all, volunteering changes

ourselves. Thanks to diverse actions

taken, we become more open and

enthusiastic and we gain experience.

Wolontariusz daje

wiatu swoje talenty,

pasje, dowiadczenie,

a przede wszystkim

umiech drugiego

czowieka.

GABRYSIA HANDEL

FUNDACJA EMMA

EMMA FOUNDATION

THE WORLD Volunteers give to the world their

talents, interests, experiences, and

first of all give smiles.

EN

31

W akcj Efekt wolontariusza zaangaowani byli: Fundacja Edukacji i Twrczoci

zBiaegostoku, Fundacja Polsko-Niemieckie Pojednanie z Warszawy, Fundacja Cen-

trum Aktywnoci Twrczej z Leszna, Fundacja Wiatrak z Bydgoszczy, Stowarzyszenie

Jeden wiat z Poznania, Stowarzyszenie Wspierania Inicjatyw Pozarzdowych ze

Szczecina, Europejskie Forum Modziey z Bystrzycy Kodzkiej, Fundacja Edukacji i Ro-

zwoju Spoeczestwa Obywatelskiego FERSO z odzi, Zakad Poprawczy i Schronisko

dla Nieletnich z Laskowca, Fundacja Sprawni Inaczej z Gdaska, Midzynarodowy

Dom Spotka Modziey z Owicimia, Stowarzyszenie Doroli Dzieciom z Splna

Krajeskiego, Dom Kultury Dorokarnia z Warszawy, Dom Dziecka im. Janusza Korczaka

z Warszawy, Magazyn Sztuk z Warszawy, Dom Kultury Praga z Warszawy.

The following organisations took an active part in the Volunteers in motion action:

Fundacja Edukacji i Twrczoci, Biaystok; Fundacja Polsko-Niemieckie Pojednanie,

Warsaw; Fundacja Centrum Aktywnoci Twrczej, Leszno; Fundacja Wiatrak, Bydgo-

szcz; Stowarzyszenie Jeden wiat, Pozna; Stowarzyszenie Wspierania Inicjatyw

Pozarzdowych, Szczecin; Europejskie Forum Modziey, Bystrzyca Kodzka; Fun-

dacja Edukacji i Rozwoju Spoeczestwa Obywatelskiego FERSO, d; Zakad Pop-

rawczy i Schronisko dla Nieletnich, Laskowiec; Fundacja Sprawni Inaczej, Gdask;

Midzynarodowy Dom Spotka Modziey, Owicim; Stowarzyszenie Doroli - Dzie-

ciom, Splno Krajeskie; Dom Kultury Dorokarnia, Warsaw; Dom Dziecka im Janusza

Korczaka, Warsaw; Magazyn Sztuk, Warsaw; Dom Kultury Praga, Warsaw.

EN

32

DOROSY WOLONTARIAT!

DZIE WOLONTARIATU SENIORW8 WRZENIA 2011

WARSZAWA, PLAC DEFILAD (PAWILON EUROPEJSKIEGO ROKU

WOLONTARIATU 2011)

SENIOR VOLUNTEERING DAY 8 SEPTEMBER 2011

WARSAW, PLAC DEFILAD (EUROPEAN

YEAR OF VOLUNTEERING TOUR 2011)

FORUM III WIEKU W KRYNICY8-10 WRZENIA 2011

KRYNICA, NOWY SCZ (WYDARZENIE

TOWARZYSZCE XXI FORUM

EKONOMICZNEMU W KRYNICY)

THIRD AGE FORUM IN KRYNICA8-10 SEPTEMBER 2011

KRYNICA, NOWY SCZ (ACCOMPANY-

ING EVENT OF THE 21ST ECONOMIC

FORUM IN KRYNICA)

EUROPEJSKA KONFERENCJA GRUNDTVIGA WOLONTARIAT OSB DOROSYCH23-26 LISTOPADA 2011

HOTEL RADISSON BLU SOBIESKI,

WARSZAWA

GRUNDTVIG EUROPEAN CONFERENCE ON ADULT VOLUNTEERING23-26 NOVEMBER 2011

HOTEL RADISSON BLU SOBIESKI, WARSAW

Wolontariat jest czsto postrzegany jako zajcie dla ludzi mo-dych, szukajcych swojej drogi yciowej i nie posiadajcych zobowiza zawodowych i rodzinnych. Tymczasem take oso-by dorose chtnie angauj si w dobrowolne dziaania na rzecz innych, o czym wiadczy wci rosnca popularno akcji Projekty Wolontariatu Seniorw w programie Grundtvig, jed-nym z czterech programw sektorowych programu Uczenie si przez cae ycie. W trakcie Europejskiego Roku Wolontaria-tu 2011 Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji szczegln uwa-g powicaa zachcaniu osb dorosych do aktywnoci wo-lontariackiej i promowaniu dobrych praktyk w tym obszarze.

A D U LT V O L U N T E E R I N GVolunteering is often perceived as an activity for the young who look for their

path in life and do not have family or professional commitments. However,

adults are willing to provide voluntary services to others too, which is best re-

flected by a growing popularity of Senior Volunteering Projects under the

Grundtvig programme, one of the four sub-programmes of the Lifelong Learn-

ing Programme. During the 2011 European Year of Volunteering, the Foundation

for the Development of the Education System has paid special attention to en-

couraging adults to voluntary activity and promoting good practices in this scope.

WO LO N TA R I AT D O RO S YC H, A D U LT VO L U N T E E R I N G, U CZ E N I E S I P RZ E Z CA E YC I E , L I F E LO N G L E A R N I N G

EN

34

We wrzeniu 2011 roku tematyce wolontariatu seniorw powicone byy dwie due imprezy: Dzie Wolontariatu Se-niorw w ramach Pawilonu Europejskiego Roku Wolontariatu oraz Forum III Wieku, towarzyszce XXI Forum Ekonomiczne-mu w Krynicy. Oba przedsiwzicia stanowiy preludium zbli-ajcego si Roku Aktywnoci Osb Starszych i Solidarnoci Midzypokoleniowej 2012. Organizacyjnie i merytorycznie wspieraa je Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji, zarzdzaj-ca programem Grundtvig w Polsce.

Podczas Dnia Wolontariatu Seniorw 8 wrzenia, koordy-nowanego przez Centrum Inicjatyw Senioralnych z Poznania oraz Oglnopolsk Federacj Uniwersytetw Trzeciego Wieku z siedzib w Nowym Sczu, w Pawilonie Europejskiego Roku Wolontariatu zaprezentoway si organizacje posiadajce bogat i rnorodn ofert wsppracy adresowan do se-niorw. Przedstawiciele Fundacji Rozwoju Systemu Edukacji poprowadzili specjaln sesj powicon zaoeniom i zasa-dom uczestnictwa w programie Grundtvig. Swoje prezentacje przedstawiy rwnie wolontariuszki Federacji Organizacji Socjalnych Wojewdztwa Warmisko-Mazurskiego z Olszty-na beneficjentki akcji Projekty Wolontariatu Seniorw. Pre-legentki opowiedziay o swoim udziale w kilkutygodniowym wolontariacie zagranicznym (we Francji, Turcji, Holandii i na Litwie), w trakcie ktrego miay moliwo podzielenia si z innymi swoim yciowym dowiadczeniem. Wolontariat to

inwestycja w siebie i doskonae remedium na problemy okre-su pnej dorosoci. Pojawia si coraz wicej programw dedykowanych seniorom i mam nadziej, e coraz liczniejsze organizacje bd potrafiy t grup doceni, wykorzysta ich niezwyk energi, mdro i umiejtnoci podsumowaa Dzie Wolontariatu Seniorw dyrektor Centrum Inicjatyw Se-nioralnych (CIS) Monika Szelgiewicz.

In September 2011, two large events were devoted to senior volunteering; Senior Vol-

unteering Day at the European Year of Volunteering Tour and Third Age Forum, which

was an accompanying event of the 21st Economic Forum in Krynica. The two events

were a prelude to the upcoming 2012 European Year for Active Ageing and Solidarity

between Generations. Foundation for the Development of the Education System, which

is the National Agency of the Lifelong Learning programme in Poland, was responsible

for the organisation and providing factual support to the two events.

On 8 September, on Senior Volunteering Day coordinated by Centrum Inicjatyw Senio-

ralnych (Senior-oriented Initiatives Centre) from Pozna and Oglnopolska Federacja

Stowarzysze Uniwersytetw Trzeciego Wieku (Polish Federation of Third Age Univer-

sities) seated in Nowy Scz, at the European Year of Volunteering Tour, organisations

working on behalf of senior citizens presented their broad and diversified offer. Repre-

sentatives of the Foundation for the Development of the Education System moderated

a special session devoted to premises and rules for the participation in the Grundtvig

programme. Volunteers of the Federacja Organisations Socjalnych Wojewdztwa

Warmisko-Mazurskiego (Federation of Welfare Organisations) from Olsztyn who have

been beneficiaries of Senior Volunteering Projects also gave presentations on their

experiences. They talked about their participation in volunteering projects abroad (in

France, Turkey, the Netherlands and Lithuania), which lasted several weeks and during

which they could share their life experiences. Volunteering is an investment in your

personal development and an excellent remedy for the problems of late adulthood. The

number of programmes addressed to senior citizens is growing and I hope that more

organisations will learn to appreciate this age group, harness their energy, wisdom

and skills, Monika Szelgiewicz, director of Centrum Inicjatyw Senioralnych (CIS) said

intheclosing speech on Senior Volunteering Day.

EDUKACJA OGLNA OSB DOROSYCH, GENERAL ADULT EDUCATION, WOLONTARIAT DOROSYCH, ADULT VOLUNTEERING

EN

35

Z kolei Forum III Wieku w Krynicy, zorganizowane w dniach 8-10 wrzenia przez Oglnopolsk Federacj Stowarzy-sze Uniwersytetw Trzeciego Wieku oraz Sdecki Uniwer-sytet Trzeciego Wieku, miao na celu zwrcenie uwagi na wyzwania wynikajce ze starzenia si spoeczestw oraz wypracowanie rozwiza systemowych odnoszcych si do tego zagadnienia. Uczestnicy liderzy uniwersytetw trzeciego wieku dyskutowali na temat ogromnego po-tencjau milionw Polakw ju nieaktywnych zawodowo, chccych nie tylko dalej si rozwija, ale take by jak naj-bardziej uytecznymi dla spoeczestwa i wsppracowa zprzedstawicielami modszego pokolenia. Program Grund-

tvig wspiera organizatorw w przygotowaniach do Forum oraz wspuczestniczy w jego prowadzeniu, w szczegl-noci warsztatw Nawizywanie wsppracy z UTW w Eu-ropie oraz Wypracowanie skutecznej metody aktywizacji osb starszych poprzez wolontariat. Podczas pierwszego warsztatu pokazano, jak akcje programu Grundtvig mog wspiera uczenie si osb starszych i wspprac midzy-narodow w tym obszarze oraz przedstawiono przykady dobrej praktyki, m.in. projekty realizowane przez Bibliote-k Publiczn w Krakowie. Drugi warsztat pozwoli na do-gbn dyskusj omotywacjach i oczekiwaniach seniorw decydujcych si na wolontariat oraz o barierach i sposo-bach ich przezwycienia.

Third Age Forum in Krynica organised on 8-10 September by Polish Federation of

Third Age Universities and a Third Age University in Nowy Scz aimed at drawing

attention to the challenges related to ageing societies and developing systemic

solutions relating to the topic. Participants, among them leaders of third age uni-

versities, talked about the large potential hidden in millions of Poles who are no

longer professionally active and who are not only wiling to develop, but also want

to be useful for the society and cooperate with representatives of younger genera-

tions. The Grundtvig Programme supported the organisers in the preparations for the

Forum and participated in staging it, especially during the workshops entitled Estab-

lishing Cooperation with TAU across Europe and Developing an Effective Method for

Senior Citizens Activation through Volunteering. During the former workshop, it was

shown how Grundtvig programme actions can support learning by senior citizens

and international cooperation in this scope along with good practice examples, to

mention projects implemented by Public Library in Krakw. The latter resulted in an

in-depth discussion on the motivations and expectations of senior citizens who opt

for voluntary service, obstacles to it and methods to overcome them.

UCZENIE SI PRZEZ CAE YCIE, LIFELONG LEARNING, EDUKACJA OGLNA OSB DOROSYCH, GENERAL ADULT EDUCATION

EN

36

W ramach obchodw Europejskiego Roku Wolontariatu, Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji zorganizowaa midzynarodow kon-ferencj na temat wolontariatu osb dorosych, adresowan do przedstawicieli Narodowych Agencji Programu Uczenie si przez cae ycie i beneficjentw programu Grundtvig z caej Unii Euro-pejskiej. W dniach 23-26 listopada 2011 roku ponad 140 eksper-tw ipraktykw Grundtviga spotkao si w Warszawie, aby podzieli si dowiadczeniami w dotychczas zrealizowanych projektach do-tyczcych wolontariatu osb dorosych, jak rwnie porozmawia owyzwaniach, korzyciach i problemach napotykanych przez doro-sych wolontariuszy podczas ich aktywnoci spoecznej za granic. W czasie konferencji duo uwagi powicono zagadnieniu uczenia si osb dorosych poprzez wiadczenie wolontariatu, jak rwnie uczenia si organizacji przygotowujcych dorosych wolontariuszy. Bardzo wanym omawianym tematem byo te uczenie si na etapie przygotowania do wolontariatu. Podczas caej konferencji zastana-wiano si, jak program Grundtvig moe lepiej wesprze ide wolon-tariatu i jak pracownicy Narodowych Agencji w caej Europie mog lepiej suy rad organizacjom chccym prowadzi dziaania w tym obszarze tematycznym. Wanym i wypenionym celem konferencji byo rwnie zgromadzenie podczas jednego spotkania potencjal-nych partnerw przyszych projektw midzynarodowych z zakresu wolontariatu osb dorosych, ktrzy mogli si lepiej pozna i zapla-

nowa wsplne dziaania w przyszoci. Efektem trzydniowej konfe-rencji s konkluzje, ktre mog przyczyni si do lepszego wykorzy-stania funduszy unijnych przeznaczonych na niezawodow edukacj dorosych zwizan z wolontariatem.

Dziaania prowadzone na rzecz angaowania w prac wolon-tariack osb dorosych bd kontynuowane przez Fundacj Rozwoju Systemu Edukacji take w 2012 Europejskim Roku Aktywnoci Osb Starszych i Solidarnoci Midzypokoleniowej. Wolontariat dorosych, w tym seniorw, jest wci bowiem mniej popularny ni modziey. Wedug bada CBOS, w Polsce zaledwie 6% osb po 50. roku ycia angauje si w dziaania spoeczne. Stosunkowo niewielkie zaangaowanie seniorw w ycie spo-eczne jest wynikiem bardzo zoonego procesu. Po pierwsze od lat panowao przekonanie, e na emeryturze czowiek ma czas gwnie dla wnukw i ewentualnie powinien cieszy si zasu-onym odpoczynkiem tumaczya podczas Dnia Wolontariatu Seniorw Monika Szelgiewicz, dyrektor Centrum Inicjatyw Se-nioralnych. Z drugiej strony, nawet gdy chcia pracowa na rzecz innych, musia si zmierzy ze stereotypow ocen pracy wolon-taryjnej, ktra mwi, e wolontariusz to najczciej osoba moda, ktra podejmuje tego typu dziaania, bo nie ma wikszych zo-bowiza lub chce zdoby pierwsze dowiadczenia zawodowe.

As part of the celebrations of the European Year of Volunteering, the Foundation

fortheDevelopment of the Education System has organised an international conference

on adult volunteering addressed to representatives of National Agencies of the Lifelong

Learning Programme and beneficiaries of the Grundtvig programme from all over the

European Union. On 23-26 November 2011, more than 140 Grundtvig experts and prac-

titioners met in Warsaw to share experiences related to adult volunteering project imple-

mentation and talk about the challenges, benefits and problems faced by adult volun-

teers in the course of their activity abroad. During the conference, a lot ofattention was

paid to adult learning thanks to volunteering, as well as to learning by organisations,

which prepare adult volunteers for their mobilities. An important topic discussed was

learning at the stage of preparations for volunteering. Conference participants wondered

how the Grundtvig programme could better support volunteering as an idea and how

employees of National Agencies from all over Europe could better assist organisations

willing tofocus on this area of activity. One of the goals of the conference was also to

provide ameeting point for prospective partners of future international adult volunteer-

ing projects, so that they could talk and plan joint actions. The results of thethree-day

conference included conclusions, which could contribute to a more efficient use of EU

funds earmarked for non-vocational adult learning related with volunteering.

The Foundation for the Development of the Education System will continue its activity aimed

at committing adults to voluntary activity in 2012, which is the European Year forActive Age-

ing and Solidarity between Generations. Adult volunteering, including senior volunteering

isstill less popular than youth volunteering. According to a survey conducted by Public Opin-

ion Research Centre in Poland, only 6% of people aged 50+ in Poland are committed topublic

activity. Relatively low commitment to public life on the part of senior citizens isaresult

ofa highly complex process. First of all, the view that the retirement is the time for taking

care of grandchildren and enjoying the well-deserved rest has prevailed for years, Monika

Szelgiewicz, director of Centrum Inicjatyw Senioralnych (CIS) explained on Senior Volun-

teering Day. Ontheother hand, even if senior citizens were willing to perform voluntary

work on behalf of others, they needed to face a stereotypical view of volunteering, according to

which a volunteer was a young person who decided to provide voluntary services because they

did not have any major commitments or wanted to gain professional experiences, she added.

WOLONTARIAT DOROSYCH, ADULT VOLUNTEER ING, UCZENIE S I PRZEZ CAE YC IE, L IFELONG LEARNING

EN

37

Tymczasem dziaalno spoeczna seniorw staje si nie tylko alterna-tywn form aktywnoci na emeryturze, ale rwnie wyzwaniem cywi-lizacyjnym w kontekcie starzenia si spoeczestwa. Zaczynamy do-cenia spoeczn warto ludzi starszych: ich unikalne dowiadczenie staje si wysoko cenionym dobrem, a aktywno szans na wyrwnanie demograficznej dysproporcji. Coraz wicej organizacji zaczyna dostrze-ga potencja starszych ludzi, wychodzc z propozycjami wsppracy, dziki ktrym zyskuj oni moliwo ponownego wczenia si w rze-czywisto spoeczn.

W ten sposb nastpuje odwrcenie tradycyjnie przypisywanych rl osoby starsze zamiast by beneficjentami wolontariatu, staj si jego aktywnymi uczestnikami. Program Grundtvig ma niezwyke zna-czenie dla wspierania i podnoszenia kompetencji w procesie uczenia si przez cae ycie oraz dla walki w wykluczeniem spoecznym i ub-stwem mwi Marcin Rolnik, dyrektor programu Uczenie si przez cae ycie. Tym bardziej cieszy nas systematyczny wzrost popularnoci zagranicznego wolontariatu seniorw mimo e akcja Projekty Wo-lontariatu Seniorw prowadzona jest w Polsce dopiero od trzech lat, to od pierwszego naboru w 2009 roku liczba skadanych wnioskw zwikszya si prawie dwukrotnie.

Jednym z najcenniejszych dowiadcze, jakie daje program Grundtvig, jest uczenie si, jak organizowa wolontariat seniorw i osb doro-sych w ogle. Problemem moe by nie tylko nastawienie samych po-tencjalnych wolontariuszy czy organizacji zajmujcych si wolontaria-tem, ale take brak wiedzy na temat tego, czym si rni wolontariat dorosych i seniorw od wolontariatu modzieowego oraz jak naley go dobrze organizowa.

Jestemy przekonani, e podczas obchodw Europejskiego Roku Aktyw-noci Osb Starszych i Solidarnoci Midzypokoleniowej idea wolonta-riatu seniorw, a take nieco modszych dorosych, bdzie nadal sku-tecznie promowana.

However, senior volunteering is becoming not only an attractive

alternative form of activity for the retired, but also a civilizational

challenge resulting from society ageing. Weare starting to appreci-

ate social value of older generation: their unique experience is turn-

ing into highly valued asset, and their activity is becoming an oppor-

tunity to balance demographic disproportions. A growing number of

organisations notice the potential of senior citizens, and offer them

proposals for cooperation and active inclusion in social life.

As a result, traditional roles have reversed; senior citizens, in-

stead of being beneficiaries of volunteering, become its active

participants. The Grundtvig programme is of great importance

for supporting and raising competences in the lifelong learning

process and for fighting social exclusion and poverty, Marcin

Rolnik, director of the Lifelong Learning Programme said. This

is why we are so pleased with growing popularity of interna-

tional senior volunteering, and although Senior Volunteering

Projects action has been implemented in Poland for only three

years, the number of submitted applications has grown almost

two-fold as compared to the first call published in 2009.

One of the most valuable experiences resulting from

theGrundtvig programme is learning how to organise senior and

adult volunteering activitie