HASTANE ENFEKSİYONU VE ÖNLENMESİ

HASTANE ENFEKSİYONU VE

ÖNLENMESİ

AMAÇ

Hastane enfeksiyonlarının kontrolu ve önlenmesi konusunda bilgi sahibi olmak

Öğrenim Hedefleri

• Kurumumuzda yürütülen enfeksiyon kontrol programını açıklayabilme

• Kurumumuzda yürütülen enfeksiyon kontrol programının işleyişini açıklayabilme,

• Hastane enfeksiyonları ve standart önlemlerin önemini açıklayabilme,

• El hijyeni ve kişisel koruyucu ekipman kullanımının enfeksiyon kontrolündeki önemini açıklayabilme,

• El hijyeni talimatında yer alan basamakları listeleyebilme,

• Hava yolu ile bulaşan enfeksiyonları ve uygun izolasyon önlemlerini açıklayabilme

• Damlacık yolu ile bulaşan enfeksiyonları ve uygun izolasyon önlemlerini açıklayabilme

• Temas ile bulaşan enfeksiyonlar ve uygun izolasyon önlemlerini açıklayabilme

ENFEKSİYON KONTROL PROGRAMI VE

ENFEKSİYON KONTROL KOMİTESİNİN

GÖREVLERİ

HASTANE ENFEKSİYONU VE ÖNLENMESİ

Hastane Enfeksiyonu

• Sağlık hizmeti ile ilişkili enfeksiyonlardır.

• Hasta güvenliği ve sağlık çalışanları için önemli bir tehditdir.


HASTANE ENFEKSİYONLARININ KISIR DÖNGÜSÜ

ALTTA YATAN HASTALIK

ALTTA YATAN HASTALIK

ÇOĞUL DİRENÇLİ MİKROORGANİZMALAR

YATIŞ SÜRESİNDE

UZAMA

YATIŞ SÜRESİNDE

UZAMA

İNVAZİV GİRİŞİMLER

İNVAZİV GİRİŞİMLER ANTİBİYOTİKLERANTİBİYOTİKLER

ENFEKSİYON KONTROLİLKELERİNE

UYUMSUZLUK

ENFEKSİYON KONTROLİLKELERİNE

UYUMSUZLUK

…..


Enfeksiyon Kontrol Programı

• Hastanemizde yürütülen enfeksiyon kontrol programı 11.08.2005 tarihli 25903 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan “Yataklı Tedavi Kurumları Enfeksiyon Kontrol Yönetmeliği” ne göre hazırlanmıştır ve uygulanmaktadır.



El Hijyeni

Standart Önlemler

İzolasyon Önlemleri

Eğitim

Sürveyans

Güncel kılavuzların takibi

Uygun antibiyotik kullanımı



Programın amacı;

Enfeksiyon kontrol çalışmalarının belli bir plan dahilinde yürütülmesi, hastane çalışanlarının bu konuda bilgilendirilmesi ve hastane çalışanlarına yol göstermek amacıyla standart bir yöntem belirlemektir.



Bu programın uygulanmasından tüm hastanede , kontrolünden Enfeksiyon Kontrol Komitesi sorumludur.


Enfeksiyon Kontrol Komitesi

• Başhekim yardımcısı,

• Enfeksiyon hastalıkları ve klinik mikrobiyoloji anabilim dalı başkanı,

• İç hastalıkları anabilim dalı temsilcisi,

• Genel cerrahi anabilim dalı temsilcisi,

• Mikrobiyoloji ve klinik mikrobiyoloji laboratuvarı temsilcisi,


Enfeksiyon Kontrol Komitesi

• Çocuk sağlığı ve hastalıkları anabilim dalı temsilcisi,

• Hemşirelik hizmetleri yönetici,

• Enfeksiyon kontrol hekimi,

• Enfeksiyon kontrol hemşiresi,

• Eczane sorumlusu

• Hastane müdürü


EKK Görev, Yetki ve Sorumlulukları

• Bilimsel esaslar çerçevesinde, kurumumuzun özelliklerine ve şartlarına uygun bir enfeksiyon kontrol programı belirlenerek uygulanmakta, Yönetime ve ilgili bölümlere bu konuda öneriler sunulmaktadır.



• Güncel ulusal ve uluslararası kılavuzlar dikkate alınarak kurumumuzda uygulanması gereken enfeksiyon kontrol standartları yazılı hale getirilerek bunlar gerektikçe güncellenmektedir.

• Bu standartların uygulanabilmesi için hizmet içi eğitimler verilmekte ve uygulamalar denetlenmektedir.



• Hastalar veya çalışan personel için tehdit oluşturan bir enfeksiyon riskinin belirlenmesi durumunda, gerekli izolasyon tedbirlerinin alınması sağlanmakta ve takibi yapılmaktadır.



• Sterilizasyon, antisepsi ve dezenfeksiyon işlemlerinin ilkelerini ve dezenfektanların seçimi ile ilgili standartlar belirlenerek, standartlara uygun kullanımı denetlenmektedir.

• Kurumumuzun ihtiyaçlarına ve şartlarına uygun bir sürveyans programı geliştirilerek ve çalışmaların sürekliliği sağlanmaktadır.


Sürveyans

Kapsamlı sürveyans,

•Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları AD (Yoğun Bakım ve Yenidoğan Yoğun Bakım Üniteleri, Hematoloji, KİT, Genel Pediatri),

•İç Hastalıkları AD ( KİT, Yoğun Bakım, Hematoloji, Nefroloji)


Sürveyans

Kapsamlı sürveyans,

•Anesteziyoloji ve Reanimasyon YBÜ

•Göğüs Hastalıkları AD YBÜ,

•Nöroloji AD YBÜ,

•K.D.C AD.,

•Göğüs Cerrahisi AD

•Tülay Aktaş Medikal Onkoloji Hastanesi kliniklerinde;


Sürveyans

İnvaziv Araç İlişkili Sürveyans,

•Çocuk Sağlığı Yoğun Bakım ve Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitelerinde,

• Anesteziyoloji ve Reanimasyon YBÜ,

•Göğüs Hastalıkları AD YBÜ,

• Nöroloji AD YBÜ‘nde


Sürveyans

Ameliyat tipine özgü cerrahi alan sürveyansı,

•Göğüs Cerrahisi AD


Sürveyans

• Toplanan verilerin kayıtları düzenli olarak Sağlık Bakanlığı UHESA ( Ulusal Hastane Enfeksiyonları Sürveyans Ağı) veri sistemine girilmektedir.

• Sürveyans sonuçları üç ayda bir hastane yönetimine ve ilgili birimlere bildirilmektedir.


HASTANE ENFEKSİYONLARININ

ÖNLENMESİ


HASTANE ENFEKSİYONU TANIMI

Hastaneye yattıktan 48 saat sonra veya taburcu olduktan sonra ilk 10 gün içinde gelişen enfeksiyonlar Hastane Enfeksiyonu olarak kabul edilir.


ENFEKSİYON ZİNCİRİ

Kaynak

Duyarlı konak

Etken

Çıkış kapısı

Bulaş yoluGiriş kapısı


HASTANE ENFEKSİYONLARININ

ÖNLENMESİ

• Standart önlemler

• Bulaşma yoluna yönelik önlemler

– Temas önlemleri

– Damlacık önlemleri

– Hava yolu önlemleri


STANDART ÖNLEMLER

Hastanedeki tüm hastalara tanısına ve enfeksiyonu olup olmadığına bakılmaksızın uygulanması gereken önlemlerdir.


STANDART ÖNLEMLER

• Kan ve tüm vücut sıvıları, sekresyonlara,

• Bütünlüğü bozulmuş deriye,

• Mukoz membranlara temas riski olduğunda, standart önlemlere uyulmalıdır.


STANDART ÖNLEMLER

• El hijyeni

• Eldiven giyme

• Maske-gözlük (gerektiğinde)

• Koruyucu önlük (gerektiğinde)

• Tıbbi atık yönetimi

• Sağlık personelinin korunması

• Çevresel kontrol

• Sterilizasyon ve dezenfeksiyon


El hijyeni hastane enfeksiyonlarını önlemede tek başına en etkili ve

önemli yöntemdir.


EL HİJYENİ

• Ellerde gözle görülür kirlenme varlığında;

Su ve sabun ile el yıkama

• Ellerde gözle görülür kirlenme yoksa;

Alkol bazlı el antiseptikleri ile el ovalama

Vücut sıvılarıyla

temassonrasındael hijyeni

sağla

Hastayadokunmadanönce el hijyenisağla

Hasta ve çevresine

dokunduktansonra el

hijyenisağla

Hastayadokundukta

n sonra

elhijyenisağla

Aseptik işlemlerden

önce el hijyeni sağla

El Hijyeninde 5 Endikasyon


ETKİLİ EL YIKAMA BASAMAKLARI


Eller su ile ıslatılır


Sıvı sabun alınır


Eller köpürtülür


Her iki el sırtı ovuşturulur


Parmak araları ovalanır


Her iki el parmak uçları ovalanır


Baş parmak ovalanır


Bilekler ovalanır


Eller durulanır


Eller kurulanır


Kâğıt havlu çöp kutusuna atılır


• Eldiven giymeden önce uygulanan alkol bazlı el antiseptiğinin tam olarak kurumuş olmasına dikkat edilmeli!

• Tam kuruma sağlanana kadar eller ovalanmaya devam edilmeli

• Uçucu ve yanıcı olduğu unutulmamalı

ALKOL BAZLI EL ANTİSEPTİĞİ


3-5 ml el antiseptiği alınır


Avuç içi ve el sırtı ovalanır


Baş parmaklar ovalanır ve ellerin 15-20 saniye kuruması beklenir.


•Personelden hastaya,•Hastadan personele veya•Bir hastadan diğer bir hastaya

Enfeksiyon bulaş riskini azaltan önemli bir bariyerdir.

ELDİVEN KULLANIMI


• Kan ve vücut sıvıları, sekresyonlar, mukoz membranlar, bütünlüğü bozulmuş deri ve kontamine olmuş eşya ve çevre yüzeylerine temasta,

• İnvaziv girişimlerde

ELDİVEN NE ZAMAN GİYİLİR?


• Hastadan hastaya geçişte eldiven değiştirilmeli.

• Aynı hastada kontamine vücut alanından temiz alana geçişte eldivenler değiştirilmeli.

• Sağlık personelinin ellerinde kesik, çizik ve çatlakların olması durumunda eldiven giyilmeli.

DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER


DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER

• Eldiven üzerine el antiseptiği uygulanmamalı veya eldivenli eller yıkanmamalıdır

• Eldiven kullanımı öncesinde ve sonrasında el hijyeni sağlanmalıdır.


MASKE, YÜZ-GÖZ KORUYUCU VE ÖNLÜK KULLANIMI

İşlemler sırasında kan ve vücut sıvıları, salgılar, çıkartılar ile kirlenme olasılığında kullanılmalıdır.


ÇEVRESEL KONTROL

Hastane ortamından kaynaklanabilecek enfeksiyonları önlemek amacıyla, hastane birimleri arasında risk sınıflamasına uygun temizlik / dezenfeksiyon protokolleri oluşturulmalıdır.

Kirli çamaşırlar çevreyi kontamine etmeden torbalarına konularak çamaşırhaneye transferi sağlanmalıdır.


ATIK GÜVENLİĞİ

• Tıbbi atıklar, tıbbi atıkların kontrolü yönetmeliğine uygun olarak kaynağında diğer atıklardan ayrı olarak toplanmalı, biriktirilmeli, taşınmalıdır.

• Hastanemizde tıbbi atıkların kontrolü Çevre Yönetim Birimi tarafından yapılmaktadır.


SAĞLIK PERSONELİNİN KORUNMASI

• Sağlık çalışanlarının hastane enfeksiyonlarından korunabilmesi için, mikroorganizmaların bulaş yolları ve genel enfeksiyon kontrol önlemleri konusunda ,

• Kan ve kanla temas sonrası alınacak önlemler konusunda bilgilendirilmelidir.


SAĞLIK PERSONELİNİN KORUNMASI

• Hastanemizde riskli delici-kesici alet yaralanmalarından sonra takip ve kontrolu Çalışan Sağlığı Ve Güvenliği Birimi (ÇASAGÜB) tarafından yapılmaktadır.


STERİLİZASYON VE DEZENFEKSİYON

Hastane genelinde kullanılan tıbbi ve cerrahi

aletler için standart dezenfeksiyon ve

sterilizasyon yöntemleri oluşturulmalıdır.


İZOLASYON

Hastanede yatan ve bulaşıcı hastalık tanısı /şüphesi olan hastalar, standart önlemlere ek olarak uygun izolasyon kategorisine göre izole edilmelidir.•Temas izolasyonu •Damlacık izolasyonu•Solunum izolasyonu

Standart Önlemler ve İzolasyon Enfeksiyon Kontrol HemşireliğiEğitim Paketi

Temas izolasyonuStandart önlemlere ek

olarak;

• Odaya her giriş çıkışta el hijyeni sağlanır

• Odaya girmeden önce temiz önlük giyilir, odadan çıkmadan önlük çıkarılır ve ayrı kirli torbasına konulur.

• Odaya her girişte temiz steril olmayan eldiven giyilir, odadan ayrılmadan önce eldiven çıkarılır.

• Hasta gerekmedikçe oda dışına çıkarılmaz, hastanın transferi gerekli ise ilgili birim bilgilendirilir, bulaş ya da kontaminasyonu önleyecek önlemler alınır.

• Hastaya kullanılan malzemeler hastaya özel olur.

Odaya girmeden önce hemşire/hekimden bilgi alınız.

1-ÖNLÜK 2- MASKE 3- KORUYUCU GÖZLÜK 4- ELDİVEN

KORUYUCU EKİPMANIN UYGUN KULLANIMI

GİYME SIRASI;

ÇIKARMA SIRASI; 1- ELDİVEN 2- GÖZLÜK-YÜZ KORUYUCU

3- ÖNLÜK 4- MASKE


Temas İzolasyonuUYGULANMASI GEREKEN DURUMLAR

Epidemiyolojik önem taşıyan dirençli bakterilerMRSAVRE

Acinetobacter (kolistine dirençli)Pseudomonas aeruginosa (kolistine dirençli)E. coli ve Klebsıella (karbapeneme dirençli)

Viral hemorajik enfeksiyonlar (Lassa, Ebola, Kırım-Kongo) İnfluenza, PIV (Parainfluenza Virus), RSV (Respiratuvar sinsitiyal virus), enteroviral

enfeksiyonlar C. difficile, Enterohemorajik E. coli, Salmonella, Shigella, Rotavirüs

Hepatıt AKutanoz difteri, İmpetigo, Bit , Zoster, Uyuz

Dissemine veya immünsuprese konakçıda Herpes simpleks virus


Damlacık/temas izolasyonuStandart önlemlere ek

olarak;• Odaya girmeden önce ve

sonra el hijyeni sağlanır.• Hastaya 1 metreden daha

yakın temasta cerrahi maske takılır.

• Aspirasyon, entübasyon ve bronkoskopi ve benzeri işlemler esnasında vücut çıkartılarının yüze sıçrama olasılığında yüz koruyucu, kıyafete sıçrama olasılığında ise önlük kullanılır.

• Odadan ayrılmadan önce eldiven, yüz koruyucu, önlük ve maske sırasıyla çıkarılır.

• Hasta gerekmedikçe oda dışına çıkarılmaz, hastanın transferi gerekli ise ilgili birim bilgilendirilir ve hasta cerrahi maske takarak oda dışına çıkabilir,

• Bulaş yada kontaminasyonu önleyecek önlemler alınır.


1-ÖNLÜK 2 – MASKE 3- KORUYUCU GÖZLÜK 4- ELDİVEN

KORUYUCU EKİPMANIN UYGUN KULLANIMI GİYME SIRASI;

ÇIKARMA SIRASI; 1- ELDİVEN 2- GÖZLÜK - YÜZ KORUYUCU

3- ÖNLÜK 4- MASKE


Damlacık / temas izolasyonu

UYGULANMASI GEREKEN DURUMLARH. influenza tip B infeksiyonu (Menenjit, Pnömoni, Epiglotit ve Sepsis)

Neisseria meningitidis infeksiyonu ( Menenjit, Pnömoni ve Sepsis)Difteri

Mycoplasma Pneumonia Boğmaca

Pnömonik VebaÇocuklarda Streptokok (Grup A) Farenjit , Pnömoni , Kızıl

Adenovirus Influenza

RSV Kabakulak

Parvovirus B19Kızamıkçık

Kırım-Kongo Kanamalı Ateş


Solunum izolasyonu

Standart önlemlere ek olarak;

• Odanın kapısı kapalı tutulur.• Odaya girmeden önce ve sonra el

hijyeni sağlanır.• Odaya girerken N95 maske takılır.• Hasta gerekmedikçe odadan

çıkarılmaz.• Hastanın transferi gerekirse ilgili

birim bilgilendirilir, bulaş ya da kontaminasyonu önleyecek önlemler alınır.

• Hasta gerekli durumlarda cerrahi maske kullanarak oda dışına çıkabilir.


1-ÖNLÜK 2 – MASKE 3- KORUYUCU GÖZLÜK 4- ELDİVEN

KORUYUCU EKİPMANIN UYGUN KULLANIMI

GİYME SIRASI;

ÇIKARMA SIRASI; 1- ELDİVEN 2- GÖZLÜK - YÜZ KORUYUCU

3- ÖNLÜK 4- MASKE


Solunum izolasyonu

UYGULANMASI GEREKEN DURUMLAR

Akciğer tüberkülozu

Kızamık

Suçiçeği

Yaygın zoster

SARS

Viral hemorajik ateş ( Ebola, Lassa, Marburg )

HASTANE ENFEKSİYONLARI TANIMI VE ÖNLENMESİ

Enfeksiyon Kontrolünde Önemli Noktalar

• El hijyeni

• Kİ- KDE önlenmesinde;

- Maksimum bariyer önlemleri alınmalı

- Gereksiz kateter çıkarılmalı

- Cilt antisepsisine dikkat edilmeli


Enfeksiyon Kontrolünde Önemli Noktalar

• Kİ- ÜSE önlenmesinde;

- Gereksiz kateter kullanılmasından kaçınılmalı

- Kapalı drenaj sistemi bozulmamalı• VİP önlenmesinde; - Hasta yarı oturur pozisyonda

(45°açıda) olmalı - Ağız içi aspirasyonu ve trakeal

aspirasyon farklı kateter ile yapılmalı


Sonuç olarak;

• Enfeksiyon kontrolü, hasta bakımını iyileştirme ve sağlık çalışanlarının sağlığını korumaya odaklanmış bir kalite iyileştirme aktivitesidir.

Documents

HASTANE ENFEKSİYONU VE ÖNLENMESİ