Hemsirelik M fredat t - Ministry of Healthsbu.saglik.gov.tr/Ekutuphane/kitaplar/açsap17.pdf · Türkiye Üreme Sa ğlı ğı Programı, CS/ÜS Mezuniyet Öncesi E ğitimini Güçlendirme

Türkiye Üreme Sağlığı Programı, CS/ÜS Mezuniyet Öncesi Eğitimini Güçlendirme Projesi

CS/ÜS Hemşirelik Müfredatı i

İçindekiler

Çekirdek Müfredat Grubu ve Müfredat Danı şma Grubu ii

Kısaltmalar iv

I. TEMEL İLKELER 1

1. Giriş ve Gerekçe .............................................................................................................. 2

2. CS/ÜS Mezuniyet Öncesi Müfredatının Genel Amacı .................................................... 3

3. Müfredat Çalışmasının Yöntemi ..................................................................................... 3

4. Müfredatta ele alınan CS/ÜS konuları.............................................................................. 5

5. CS/ÜS Mezuniyet Öncesi Müfredatında eğitimle ilgili temel ilkeler ve kavramlar ............ 6

6. Formatın kullanımına yönelik bilgiler .............................................................................. 9

7. Müfredatta yer alan beceriler için “Öğrenme Rehberi” ve “Değerlendirme Rehberi”

örnekleri .......................................................................................................................... 9

Kaynaklar............................................................................................................................ 10

II. MÜFREDATTA ELE ALINAN CS/ÜS KONULARI 12

1. Cinsel Sağlık ve Üreme Sağlığına Giriş ......................................................................... 13

2. Cinsiyet, Toplumsal Cinsiyet ve Sağlığa Etkisi ................................................................ 21

3. Aile Cinsel Sağlık ve Üreme Sağlığı ............................................................................... 28

4. Bebeklik ve Çocukluk Döneminde CS/ÜS ile ilgili Durumlar ........................................... 35

5. Gençlikte Cinsel Sağlık ve Üreme Sağlığı ...................................................................... 45

6. Erişkin Dönemde CS/ÜS Geliştirilmesi ............................................................................ 62

7. Doğurganlığın Düzenlenmesi .......................................................................................... 82

8. İnfertilite ........................................................................................................................... 89

9. Cinsel Yolla Bulaşan Enfeksiyonlar.................................................................................. 92

10. Kadın ve Erkek Üreme Sistemi Kanserleri ...................................................................... 95

11. Meme Sağlığı .................................................................................................................. 99

12. Üreme Sisteminde Sık Görülen Sorunlar ...................................................................... 103

13. Menopoz – Andropoz .................................................................................................... 107

14. İleri Yaş Dönemleri ....................................................................................................... 109


CS/ÜS Hemşirelik Müfredatı ii

ÇEKİRDEK MÜFREDAT GRUBU

Prof. Dr. Lale TAŞKIN Hacettepe Üniversitesi

Hemşirelik Yüksekokulu Öğretim Üyesi

Prof. Dr. Hülya OKUMUŞ Dokuz Eylül Üniversitesi


Prof. Dr. Nur SENEL GATA Hemşirelik Yüksekokulu

Emekli Öğretim Üyesi

MÜFREDAT DANIŞMA GRUBU

Prof. Dr. Gülümser KUB İLAY Hacettepe Üniversitesi

Hemşirelik Yüksekokulu Müdürü

Prof.Dr. Hacer KARAN İSOĞLU İstanbul Üniversitesi

Bakırköy Sağlık Yüksekokulu Müdürü

Yrd.Doç. Dr. Nevin Hotun ŞAHİN İstanbul Üniversitesi Florance Nightingale


Prof. Dr. Nurgün PLAT İN Hacettepe Üniversitesi

Hemşirelik Yüksekokulu Emekli Öğretim Üyesi

Prof. Dr. Nuran KÖMÜRCÜ Marmara Üniversitesi


Doç. Dr. Lale ALGIER Başkent Üniversitesi

Hemşirelik Yüksekokulu Müdürü

Yrd. Doç. Dr. Meral BAYAT Erciyes Üniversitesi

Atatürk Sağlık Yüksekokulu Hemşirelik Bölüm Başkanı


CS/ÜS Hemşirelik Müfredatı iii

Yrd. Doç. Dr. Kamile KUKULU Akdeniz Üniversitesi

Sağlık Yüksekokulu Öğretim Üyesi

Yrd .Doç. Dr. Aygül AKYÜZ GATA Hemşirelik Yüksekokulu

Öğretim Üyesi

Yrd. Doç. Dr. Nazife AKAN Mersin Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu

Öğretim Üyesi

Prof.Dr.Ahsen ŞİRİN Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu

Kadın Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği A.B.D. Öğretim Üyesi

TÜRKIYE ÜREME SAĞLIĞI PROGRAMI CS/ÜS MEZUNİYET ÖNCESI EĞİTİMİNİ GÜÇLENDİRME PROJESİ

TEKNİK DESTEK EK İBİ

Prof.Dr.Sunday UNER Ekip Başkanı

Prof.Dr.Çiğdem BUMİN

Tıbbi CS/ÜS Eğitim Koordinatörü

Dr.İffet RENDA Hemşirelik CS/ÜS Eğitim Koordinatörü

Maksude ÇUHADAR

Ebelik CS/ÜS Eğitim Koordinatörü


CS/ÜS Hemşirelik Müfredatı iv

Kısaltmalar AÇS Ana Çocuk Sağlığı AÇSAP Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması CEEX Klinik Değerlendirme Testleri

(Clinical Evaluation Exercices)

CORE Klinik Objektif Nedenselleme/Mantık Yürütme Sınavı (Clinical Objective Reasoning Exam)

CS/ÜS Cinsel Sağlık/Üreme Sağlığı CYBE Cinsel Yolla Bulaşan Enfeksiyonlar ÇST Çoktan Seçmeli Test DÖB Doğum Öncesi Bakım DSÖ Dünya Sağlık Örgütü EP Entegre Program FKH Fetüs Kalp Hareketleri HUÇEP Hemşirelik Ulusal Çekirdek Eğitim Programı IVF Tüp Bebek (In Vitro Fertilization) OSCE Yapılandırılmış Objektif Klinik Sınav (YOKS)

(Objective Structured Clinical Examination) OSPE Objektif Yapılandırılmış Pratik/Uygulamalı Sınav

(Objective Structured Practical Exam) RİA Rahim İçi Araç KP Klasik Program TÜSP Türkiye Üreme Sağlığı Programı WHO Dünya Sağlık Örgütü

(World Health Organization)


CS/ÜS Hemşirelik Müfredatı 1

TEMEL İLKELER



TEMEL İLKELER

1. Giri ş ve Gerekçe Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı ve Avrupa Komisyonu arasındaki anlaşma uyarınca, 2003-2007 yılları arasında, başta kadınlar ve gençler olmak üzere Türkiye nüfusunun cinsel sağlık ve üreme sağlığını (CS/ÜS) iyileştirmeyi ve hizmetlerden yararlanmayı artırmayı amaçlayan “Türkiye Üreme Sağlığı Programı” (TÜSP) uygulamaya koyulmuştur. Bu programla, kurumsal altyapı ve insangücü kapasitesi güçlendirilirken, hizmet kalitesi geliştirilecek ve sivil toplum kuruluşlarının bu süreci desteklemesi sağlanacaktır. Ülke sağlık verilerini, 1994 Kahire Uluslararası Nüfus ve Kalkınma Konferansı kararlarını ve 1998 Kadın Sağlığı ve Aile Planlaması Ulusal Stratejik Eylem Planı’nı temel alan TÜSP; acil doğum bakımı da dahil olmak üzere güvenli annelik, aile planlaması, cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar (HIV/AIDS de dahil) ve genç insanların üreme ve cinsel sağlığı konularını beş temel girişim alanı olarak belirlemiştir. 2004 yılı ilk yarısında ülke gereksinimleri ve uluslararası standartlar dikkate alınarak üniversiteler ve çeşitli kurumlardan ulusal uzmanların katılımıyla “CS/ÜS Hizmet Çerçevesi” hazırlanmıştır. Hizmet Çerçevesi”nde sıralanan beş temel müdahale alanında özellikle birinci basamağa ağırlık verilerek, sunulması gereken temel hizmet etkinlikleri tek tek sıralanmış; iş/görev tanımları yapılarak bu hizmetlerin sunulabilmesi için hangi tür sağlık personelinin ne tür bilgi, tutum ve becerilere sahip olması gerektiği belirlenmiştir. Böylece, her düzeydeki yönetici ve uygulayıcıya çalışmalarında hedef alabilecekleri; hizmet performansını, kalite standartlarını, hizmetlere ulaşım ve yararlanmayı geliştirebilecekleri üzerinde fikir birliğine varılan bir yapı oluşturulmuştur. Bir sonraki adım olarak 2004 yılı ikinci yarısında ise uluslararası standartların ülkemiz koşulları dikkate alınarak düzenlenmesiyle “CS/ÜS Hizmet Standartları” geliştirilmiştir. Hizmet Standartları, hizmet alanların ve sunanların hakları temelinde CS/ÜS Hizmet Çerçevesinde yer alan öncelikli beş müdahale alanını ve kesişen konuları da kapsayacak biçimde 10 ana başlık altında toplanmakta ve sıralanmaktadır. Bireyin CS/ÜS gereksinim ve hakları, bütüncül yaklaşımla, çevresindeki toplumsal (ekonomik, kültürel, hukuksal, vb.) belirleyicilerle birlikte değerlendirilmektedir. Türkiye Üreme Sağlığı Programı’nın bir alt-projesi olan “CS/ÜS Mezuniyet Öncesi Eğitim Kapasitesini Güçlendirme Projesi”nin genel amacı; TÜSP’nin genel amacı ile aynı doğrultuda olup, Türkiye’deki üniversitelerin tıp fakülteleri, ebelik ve hemşirelik okullarında verilen hizmet/mezuniyet öncesi CS/ÜS eğitiminin güçlendirilmesine katkıda bulunmak ve CS/ÜS eğitimini, Avrupa Birliği hukuku/düzenlemeleri ile uyumlu hale getirmektir. Böylelikle Türkiye’nin cinsel sağlık ve üreme sağlığı sorunlarının çözümüne katkıda bulunulacak ve CS/ÜS hizmetlerinin kalitesi yükseltilerek bu hizmetlerin kullanılabilirlik ve erişilebilirliği artırılacaktır. Etkili mezuniyet öncesi eğitimle ülkenin temel sağlık sorunlarını çözecek insangücünün yetiştirilmesiyle, hizmet-içi eğitiminin yükü hafifletilerek çok yönlü kaynak tasarrufu sağlanacaktır. Daha özgül bir ifadeyle projenin amacı; CS/ÜS eğitim ve öğretiminin daha yeterli biçimde yapılandırılması için, seçilen 9 okulda (üniversitelere bağlı 3 tıp fakültesi, 3 hemşirelik okulu (lisans) ve 3 ebe okulu (lisans) CS/ÜS öğretim programlarını (müfredat) geliştirmek ve eğitim kapasitelerini güçlendirmek, böylelikle ulusal kalite ve standartların yükseltilmesine katkıda bulunmaktır.



2. CS/ÜS Mezuniyet Öncesi Müfredatının Genel Amacı Uluslararası kuruluşlar tarafından hemşirelik eğitimiyle ilgili olarak belirtilen mezuniyet öncesi CS/ÜS müfredatının genel amacı;

• Toplumun CS/ÜS düzeyinin geliştirilmesi • CS/ÜS hizmetlerinin kalitesinin geliştirilmesi • Yasalarda gereken değişikliklerin tanıtılması, yasal durumun geliştirilmesi • CS/ÜS bilgi ve hizmetlerinin sağlanmasında yerel sosyal ve kültürel faktörlerin etkilerinin

anlaşılması ve iyileştirilmesidir. Bu müfredat çalışmasında: uluslararası kuluşların 21.yy.da tüm sağlık profesyonelleri için CS/ÜS konusunda belirttikleri aşağıdaki özel amaçlar temel alınmıştır: 21. yy.da tüm sa ğlık profesyonelleri:

• CS/ÜS’nda temel bilimsel bilgileri kazanmalı (anatomi, fizyoloji, patoloji, mikrobiyoloji, farmakoloji, epidemiyoloji, psikoloji, sosyoloji vb. ilgili tüm disiplinlerde)

• İletişim becerilerine sahip olmalı • Birey ve topluma yönelik koruma ve sağlığı geliştirme bilgi ve becerisine sahip olmalı • Mesleki (veya profesyonel) becerilere sahip olmalı • Profesyonel sorumluluklarını (koruma, hasta ve yakınları için savunuculuk, sağlık eğitimi,

maliyet-etkili hizmetler için araştırma ve kanıta dayalı uygulamalar vb.) yerine getirmeli • Etik, yasal ve insan haklarını gözeten uygulamalar yürütmelidir.

3. Müfredat Çalı şmasının Yöntemi Hemşirelik Lisans eğitimi için hazırlanan bu müfredat çalışmasında, öncelikle yukarıda belirtilen; Türkiye Üreme Sağlığı Programı, CS/ÜS Hizmet Çerçevesi, CS/ÜS Hizmet Standartları, Üreme Sağlığı Hizmetlerinde İş Tanımları, CS/ÜS Hizmet-içi Eğitim Modülleri incelenerek, program hedefleri, iş tanımları ve hizmet standartlarıyla uyumlu bir çalışma yürütülmeye çalışılmıştır. CS/ÜS Hizmet Çerçevesi’nde sıralanan beş temel müdahale alanında özellikle birinci basamağa ağırlık verildiği için, bu müfredat çalışmasında da lisans mezunu “Temel Hemşire” de olması gereken yeterlilikler temel alınmıştır. Sağlık konusuna olan çağdaş yaklaşım ve stratejiler yeryüzünde doğmamış çocuktan, bireyin ölümüne kadar, her yaşam döneminde insanın sağlıklı, anlamlı ve saygın yaşamasını hedeflemekte ve buna yönelikler eylem planları ve etkinlikler oluşturmaktadır. Bu kapsamda; sağlık hizmetlerinde beklenen sonuçların elde edimesinde; sağlık insangücünün nitelikli, bilgi ve becerilerini sürekli geliştiren, bilimsel kanıtlara dayalı olarak görev yapan, sayıca dağılımları yeterli ve dengeli olması koşullanırken, son derece dikkatle tanımlanmış olan görev alanlarında, etkin mesleki çıktılar elde etmeleri de gerekmektedir. Avrupa Birliği’ne katılım, serbest dolaşım ve değişen sağlık gereksinimlerini, uluslararası standartlarda karşılama gerekçeleriyle, ülkemizde de meslek ve rol tanımları geliştirilmiş olup, bunları gerçekleştirecek eğitim programları da oluşturulmaktadır. Tıp, Hemşirelik, Ebelik Lisans ve Lisansüstü eğitim programlarında ve “Cinsel Sağlık ve Üreme Sağlığı Mezuniyet Öncesi Eğitimini Geliştirme Projesi” çalışmamız kapsamında da, mesleklerin Avrupa Birliği Standartları çerçevesinde yapılan ve ülkemizdeki meslek üyeleri tarafından da benimsenen meslek tanımları ve rolleri de bu bakımdan önem kazanmıştır.



Hemşirelik Lisans eğitiminin güçlenmesi, mezunların donanımının giderek daha nitelikli ve istendik meslek uygulayıcıları olmaları, Ebelik eğitiminin Lisans düzeyinde olması ve rol tanımları gereği meslek uygulamaları dışında kalan sağlık hizmetlerinde rol almamaları gereği, hem mesleklerin kariyer gelişimi hem de verilen sağlık hizmetlerinin nitelikli, kapsamlı ve yararlı olabilmesi açısından; birbirlerinden kesin çizgilerle ayrılmak ve biri diğerinin yerine veya üstünde görev yapmamak gereğini ortaya çıkarmıştır. Münih Deklarasyonu, Dünya Sağlık Örgütü’nün çeşitli dökümanları ve özellikle “Hemşirelik ve Ebelik için Avrupa Birliği Standartları: Katılımcı Ülkelere Bilgi” dökümanları, Avrupa Birliği Hemşirelik Ebelik Direktifleri, Uluslararası Hemşirelik Konseyi tanımları, “Türkiye Sağlık Reformu Yeniden Yapılandırma Stratejileri”, Türkiye Üreme Sağlığı Programı içeriklerinde de görülebileceği gibi; sağlıklı gebe izlemi, doğum ve lohusalık ile yeni doğan bebeğin 28 günlük bakımı konuları ve eğitimi, ebelik mesleği kapsamında ele alınırken, CS/ÜS kapsamında hemşirelik mesleği ve eğitimi konuları; genel olarak “birey, aile ve toplum odaklı kadın sağlığı” kapsamında ele alınmıştır. Bu görüş ve çalışmalar doğrultusunda hazırlanmış olan bu müfredat programında, Tıp, Hemşirelik, Ebelik Grupları arsında görüş birliği sağlanarak; içerik bu yönde yenilikçi olarak hazırlanmıştır. Olması gereken rolleri gereği, çağdaş ve nitelikli hizmet vermeye açık, istekli, hazır ve donanımlı olan bu meslek üyelerinin, mesleki verim ve doyumlarının da bu şekilde artacağı düşünülmektedir. Bunun yanısıra; Avrupa Birliği’nin CS/ÜS konusunda hemşirelik eğitimi için mezuniyet öncesi eğitim standartları, uluslarası kuruluşların geliştirdikleri CS/ÜS müfredatları, genel olarak hemşirelik eğitimi için belirtilen uluslararası standartlar ve çeşitli eğitim programları ile Türkiye’de Lisans düzeyinde hemşirelik programları için hazırlanmış olan Hemşirelik Ulusal Çekirdek Eğitim Programı (HUÇEP) incelenmiştir. WHO hemşireliği; “hasta, aile ve grupları yaşadıkları çevre ve çalışma koşulları içinde değerlendirerek onların fiziksel, sosyal ve mental potansiyellerine ulaşmalarını sağlamak için yardım eden, hastalıkları önlemenin yanı sıra, sağlığın sürdürülmesi ve geliştirilmesinde yeterli düzeyde bilgi ve beceriye sahip olan, sağlık ekibi içinde ekibin bir üyesi olarak bağımsız çalışmaya yeterli meslek üyeleridir” şeklinde tanımlamıştır. Bunun yanında DSÖ Avrupa Bölgesi Hemşirelik Komitesi, herkese sağlık politikası doğrultusunda hemşirelik uygulamalarının odak noktasının temel sağlık bakımı yaklaşımı olduğunu ve temel sağlık bakımının ana unsurlarından birisinin de anne ve çocuğun sağlık bakımı olduğunu bildirmekte, sağlık bakımının bu ana unsurunun yalnızca sağlık bakımı planlama, organizasyon ve hizmet sunumunu değil aynı zamanda bu hizmeti sunan hemşirelerin mesleki temel eğitimlerini de kapsaması gerektiğini vurgulamaktadır. Ayrıca Avrupa Birliğinin katılımcı ülkeler için belirlediği hemşirelik eğitimi direktifleri içinde anne bakımı teorik ve klinik eğitim olarak temel konular arasında yer almaktadır. Bireyi bir bütün olarak ele alan, yaşamın tüm dönemlerinde ve toplumun tüm alanlarında sağlığın korunması, yükseltilmesi ve sürdürülmesini sağlayacak işlevler geliştirmesi ve uygulaması beklenen hemşirenin temel eğitim müfredatının da, sağlık bakımının ana unsurlarından olan annenin sağlık bakımı ile ilgili temel bilgileri kapsaması gerekir.



Bu nedenle CS/ÜS’nın temel konusu ve CS/ÜS kapsamında Türkiye’nin öncelikli sorunu olan güvenli annelikle ilgili konuların hemşirelik müfredatında yer alması, hem müfredatta CS/ÜS konularını güçlendirmek hem de kadının sağlık bakımındaki bütünselliği korumak açısından önemlidir. Bunun yanında ebelerin görev alanlarını korumak amacı ile bu konulara ilişkin hedefler büyük ölçüde bilgi düzeyinde geliştirilmiş olup beceri ile ilgili hedefler ancak ekip içinde uygulayabilme becerisi olarak ele alınmıştır. Hemşirelik eğitimi mezuniyet öncesi müfredat programının yapısı oluşturulurken; kuramsal ve uygulama için CS/ÜS konularının yıllara göre sıralanışı; klasik programlarda; mevcut programlara uygun olarak ilgili Anabilim dallarının kürsü derslerine göre belirlenmiş olup, entegre programlar için de; CS/ÜS konularının yatay ve dikey olarak entegrasyonunda yer alması önerilen yıllar halinde belirlenmiştir. Probleme dayalı eğitim yapan kurumlarda ise konular modüller halinde yerleştirilerek işlenebilecektir. En güncel bakış açısı çerçevesinde, hazırlanan müfredatın yapısı;

1 Basitten karmaşığa, 2 Yüzeyselden derinlemesine, 3 “Farkına vardırma” noktasından, davranışa dönüştürmeye, 4 Sağlıktan hastalığa, 5 Bireyden topluma, 6 Toplumdan kliniğe, 7 Yataydan dikeye

olacak şekilde bir bilgi entegrasyonu oluşturması temel alınmıştır. 4. Müfredatta ele alınan CS/ÜS konuları Müfredatta cinsel sağlık ve üreme sağlığı ile ilgili konuların belirlenmesinde; öncelikle yukarıda sözedilen ilkeler doğrultusunda, cinsel sağlık ve üreme sağlığını kapsayan bir konu dökümü oluşturulmuştur. Cinsel sağlık ve üreme sağlığı ile “kesişen” diğer konular da taranarak, bu döküme eklenmiştir. Konular belirlenirken; bütüncül yaklaşım, bireysellik, aile, eş ve ebeveynlik açısından bütünlük gibi önemli kavramlara da dikkat edilmiştir. Gerek entegre edilmiş hemşirelik programlarında, gerek probleme dayalı ya da başka yöntem kullanan veya klasik hemşirelik eğitim programlarında da kullanılması mümkün olan, klasik programlara da güncel ve bütüncül bakış açısıyla katkıda bulunabilecek bir biçim olması bakımından, çalışmamızda konular, insanın “yaşam dönemlerine“ göre sıralanarak ele alınmıştır. Bu yöntem, aynı zamanda konuların rahatlıkla gözden geçirilmesine yardım ettiği gibi, aynı zamanda, konuların gözden kaçmasını da engellemiştir. Ayrıca konuların belirlenmesinde ve yaşam siklusuna göre yerleştirilmesinde güncelliği sağlamak, yeteri kadar tekrarı getirmek ve konularda bütünleşmeyi sağlamak amacıyla, bir derecede yatay entegrasyon da sağlanmıştır. Böylece önerilen öğrenim hedefleri okulun genel müfredatı gereği, çeşitli sınıflara göre, istenildiği şekilde kademelendirilerek, bir dikey entegrasyon da sağlanabilecektir.



Önerilen bu program; uygulanacak Yüksekokullarda, kullanılmakta olan öğretim yöntemine göre, ikinci aşamada bir çalışma ile hedef ve konu içerikleri ve süre açısından daha ileri derecede detaylandırılacaktır. Buna göre müfredatta yer alan “Lisans” düzeyinde hemşirelik eğitimi CS/ÜS ana konuları ve alt konular belirtilmiştir: 5. CS/ÜS mezuniyet öncesi müfredatında e ğitimle ilgili temel ilkeler ve kavramlar CS/ÜS mezuniyet öncesi müfredatında eğitimle ilgili temel ilkeler ve kavramlar aşağıda özet şekilde verilmiştir: Kullanılacak e ğitim yöntemleri Türkiye’de genel bir eğilim olarak hemşirelik eğitiminde:

• öğreneni merkeze alan, • öğrenenin etkin katılımını ve kendi kendine öğrenmesini özendiren, • gerçek yaşamda karşılaşılan sorunlara ve sorun çözmeye odaklı, • mesleki yeterliği objektif olarak değerlendiren yöntemler kullanılmaya/özendirilmeye

başlanmıştır.

• Bu yaklaşım, genellikle küçük gruplarda yürütülen eğitim yöntemlerinin uygulanmasını gerektirir.

• Bu yöntemlerin eğitimde ne kadar, nerede ve hangi isim altında uygulandığı ile ilgili farklılıklar vardır/olabilir.

• Bu farklılıkları bilmek ve dikkate almakla birlikte, elinizde bulunan müfredat programında; yukarıda sözü edilen ilkeleri temel alan ve her bir konu / ana konunun AMAÇ VE ÖĞRENİM HEDEFLERİNE EN UYGUN OLAN eğitim yöntemlerinin uygulanması önerilmektedir.

• Bu yöntemler; sunum, oyunlaştırma, proje (toplum projeleri), ev ödevi, inceleme, rapor (alan çalışması), demonstrasyon, senaryo, vaka sunumu, grup çalışması, panel, forum, grup sunumları yada gerçek yaşam alanları gözlemleri, kaynak kişilerle görüşmeler gibi interaktif yöntemlerdir.

CS/ÜS mezuniyet öncesi müfredatında ö ğrenme ve ö ğretme stratejileri:

1. Eğitiminde yetişkin eğitim ilkeleri kullanılmalı, 2. Öğrencinin aktif katılımı sağlanmalı, 3. Kendi kendine öğrenme stratejileri (Probleme dayalı öğrenme, Buluş yoluyla öğrenme,

Göreve dayalı (task-based) öğrenme, Deneyerek ve tartışarak öğrenme, Küçük gruplarda öğrenme, Projeye dayalı öğrenme, Akran değerlendirmesi (peer evaluation) vb. kullanılmalı

4. Uygun olan konularda modüler yaklaşım ile birden çok sağlık disiplinleri ile birlikte öğrenme ortamı oluşturulmalı

5. Eğitimde interaktif yöntemler kullanılmalı, 6. İletişim becerileri, gerçek uygulama alanından önce, iletişim laboratuarlarında akran

çalışmaları ile ve simüle hastalar ile kazanılmalı,



7. Mesleki beceriler yeterlik düzeyine kadar, kilinik beceri laboratuarlarında, humanistik

yaklaşımla modeller–maketler üzerinde kazanılmalı, 8. Teorik ve uygulamalı derslerinin değerlendirme ağırlıkları, okulların eğitim modeline göre

o okulun uzman personeli ve müfredat komiteleri tarafından düzenlenmelidir. CS/ÜS konularının müfredattaki yerinin belirlenmesi CS/ÜS’nın ana müfredat içerisinde yerleştirilmesi aşağıdaki 4 yöntemle sağlanabilir:

1. Varolan müfredata “bağımsız” CS/ÜS modüllerinin eklenmesi 2. CS/ÜS yaklaşımının varolan derslere yansıtılması 3. Uygun yeni ders açılması 4. Genel müfredat içerisine “entegre edilebilecek”, yeni multidisipliner modüllerin

oluşturulması (tercih edilen budur) Temel ilke olarak,

• Öğrenciler CS/ÜS ile ilgili konularla eğitimlerinin en erken dönemlerinden başlayarak karşılaşmalı,

• Konular eğitimin ilerleyen dönemlerinde sarmal biçimde (aynı içeriğin edinilen diğer bilgi ve becerilerle birleştirilerek daha üst bir düzeyde işlenmesi) yinelenmeli,

• Konuların tekrarında önceki bilgilerin kullanılması/çağrılması özendirilmelidir. Disiplinlerarası i şbirli ği

• Sağlıkla ilgili her konuda olduğu gibi CS/ÜS konularının öğrenilmesi ve uygulanmasında da disiplinler ve sağlık ekibinde mesleklerarası işbirliği mutlaktır.

• Etkili bir işbirliği için “disiplin temelli” yaklaşım yerine, “sorun/ o andaki konu temelli” yaklaşım öncelenmelidir.

• Her bir disiplinin / Ana Bilim Dalı, meslek grubunun, öğrenilecek konuya bütüncül bir yaklaşımla bakabilmesinin sağlanması için çaba harcamalıdır.

• Aynı konunun birden fazla disiplince ele alınmasının özendirildiği klasik programlarda ve şart olduğu entegre programlarda bu müfredat programı gereği, disiplinlere göre farklı yaklaşımların olmamasının sağlanması, son derece önemlidir.

Süre Her bir konunun müfredat içinde ne kadarlık bir zaman dilimi kaplayacağı (SÜRE); ilgili konunun amaç ve bilgi, tutum ve beceri gibi öğrenim hedeflerini ne oranda kapsadığına paralel olarak ve;

• Kullanılacak eğitim yöntemi, • Eğitimin yapılacağı yer, • Öğrenci sayısı ve • Kurumun olanakları göz önüne alınarak, uygulayıcılar tarafından belirlenecektir.



Eğitim ortamları

• Özellikle ilk sınıfta ya da konu ilk kez ele alındığında, gerçek yaşamı simüle eden ortamlar oluşturulmalı ve öğrenciler olabildiğince erken dönemde gerçek yaşamla karşılaşma olanağı bulabilmelidir. Bunun için;

o Klinik beceri laboratuvarlarında maketler, modeller o Beceri laboratuvarları o Vakalar, senaryolar, oyunlaştırma vb. o Saha kullanılmalıdır.

• Daha ileri sınıflarda, konunun gerektirdiği hemşirelik becerilerine göre, özellikle birinci basamak olmak üzere, bütün hizmet basamakları ve alanlarının kullanılması sağlanmalı,

• Klinik ya da saha uygulamaları için seçilen alanlar CS/ÜS ile ilgili toplumun genel özelliklerini yansıtabilmeli,

• Öğrenciler için, bireysel ya da grup eğitimi ve danışmanlığı vereceği uygulama planlamaları yapılmalı

• Uygulama alanlarının, hem hemşirelik anlayış ve uygulamalarının, hem de ekip çalışmasının özendirilmesi açısından iyi ve olumlu bir model sunabilecek ortamlar olmasına dikkat edilmeli, bu koşullar açısından uygulama ortamı kontrol altında tutulmalıdır. Koşulları yetersizleşen alanlar gerektiğinde değiştirilmelidir

• Öğrencinin CS/ÜS’nın, bireyler ve toplum düzeyinde önemini kavrayabilmesi amacı ile çeşitli proje çalışmaları yapmasını sağlayacak planlamalar yapılmalı (halk eğitim merkezleri, toplum merkezleri eğitim programları gibi)

• Öğrencilerin CS/ÜS’le ilgili toplumsal sorunları tanımaları ve çözüm önerileri getirebilecekleri çalışmalar yapabilmeleri sağlanmalı,

• Her konu alanı ile ilgili ders araç-gereci konunun özelliğine göre öğretim elemanı tarafından seçilmelidir.

Değerlendirme Yüksekokullar arasında eğitim yönteminde olduğu gibi, kullanılan değerlendirme yöntemlerinde de farklılıklar söz konusudur. Ancak, bu müfredatın değerlendirmesinde:

• Amaç ve öğrenim hedefleri ile uyumlu, • Objektif, • Sürekli, • Yalnızca sonucu değil süreci de içeren, • Katılımcı, • Yenilikçi değerlendirme yöntemlerinin kullanılmasını önerilmekte ve bunun

için değerlendirme yöntemleriyle ilgili öneriler sunulmaktadır Bu ilkeler temel alındığında, ölçme değerlendirme yöntemleri; konunun öğrenme hedeflerine uygun olacak şekilde belirlenmelidir. Örneğin bilginin değerlendirilmesinde ÇST, açık uçlu testler, vakaya dayalı testler, vaka tartışmaları, rapor yazma, ödevler gibi yöntemler kullanılmalıdır. Klinik becerilerin değerlendirilmesinde öğrencinin performansı mutlaka hemşirelik becerileri kontrol listleri (check list), ve “Değerlendirme Rehberleri” aracılığı ile değerlendirilmelidir. Ayrıca, dünyada sağlık eğitiminde yaygın olarak kullanılmakta olan nesnel, güvenilir, yapılandırılmış, beceri, tutum ve davranış eğitimine yönelik klinik durum ve senaryo bukletleri de içeren klinik sınavlar (Yapılandırılmış Objektif Klinik Sınav (YOKS), Objektif Yapılandırılmış Pratik/Uygulamalı Sınav, Klinik Objektif Nedenselleme/Mantık Yürütme Sınavı) da önerilmiştir.



Farklı istasyonlarda (task-based station), standart veya simüle hastalardan yararlanılarak, öğrencilerin klinik becerilerinin değerlendirildiği, bu tip yöntemler öğrenilmesi istenen klinik beceriyi daha iyi değerlendirmekte, bilen öğrenci ile bilmeyeni daha iyi ayırabilmektedir. Bu kapsamlı ve çok yönlü değerlendirmeler eğitim boyunca sürekli olarak yapılmalı ve verilen spesifik geribildirimler ile öğrencinin gelişmesini sağlamalıdır. Öğrencilerin değerlendirilmesinin yanısıra, eğitim programlarının ve eğitim programlarını uygulayan eğiticilerin de değerlendirilmesi önemlidir. Bu değerlendirmelerde öğrenci katılımı sağlanmalı ve öğrencilerin görüşleri mutlaka alınmalıdır. 6. Formatın kullanımına yönelik bilgiler

a) Amaç ve Ö ğrenim Hedefleri Hemşirelik eğitiminde CS/ÜS müfredatı hazırlanırken, önce ana konu daha sonra alt konu adı belirtilmiştir, daha sonra ilgili konuya yada genişliğine göre alt konuya yönelik amaç ve alt konuya ait çeşitli basamaklarda öğrenim hedefleri belirtilmiştir. Bu hedefler okullarda uygulanan eğitim programlarına göre ve/veya okutulması planlanan zamana göre ayrıca tekrar belirlenebilir ya da farklı yıllarda tekrarlanabilir ya da yıla göre önerilenler içinden seçilebilir. Bir hedef ilk sınıfta yada karşılaşılan ilk derste bilgi düzeyinde iken, daha sonra, hedeflerden ileri düzeyde olan (beceri gibi) kullanılmalıdır. Konu doğrudan beceri gerektiriyorsa bu kademelendirmeye gerek duyulmayabilir.

b) Yatay Program Müfredatta yer alacak olan her bir konu, yine eğitimin yıllarına göre, yatay program olarak gösterilmiştir. Aşağıdaki alt başlıklar altında belirtilenler; bu müfredatı uygulayacak olan yüksekokullara “öneri” olarak hazırlanmıştır, tabii ki ögretim elemanlarınca genişletilebilir.

• Konunun amaç ve öğrenim hedeflerine uygun olan eğitim yöntemleri • Eğitimin yapılacağı eğitim ortamı • Eğitim yöntemine uygun araç-gereçler • Eğitim yöntemine uygun olan ölçme-değerlendirme yöntemleri

7. Müfredatta yer alan beceriler için “Ö ğrenme Rehberi” ve “De ğerlendirme Rehberi” örneklerine bakınız. Ekte ayrıntılı olarak sunulmuştur.



Kaynaklar

1. Türkiye Üreme Sağlığı Programı CS/ÜS Hizmet Çerçevesi, T.C. Sağlık Bakanlığı ve

Avrupa Komisyonu İşbirliği Programı, Ankara, Türkiye, Haziran 2004 2. Türkiye’de CS/ÜS için Hizmet Standartları, T.C. Sağlık Bakanlığı ve Avrupa Komisyonu

İşbirliği Programı, Ankara, Türkiye, Aralık 2004 3. Üreme Sağlığı Hizmetlerinde İş Tanımları, Türkiye Üreme Sağlığı Programı, T.C. Sağlık

Bakanlığı ve Avrupa Komisyonu İşbirliği Programı, Ankara, Türkiye, Aralık 2004 4. CS/ÜS Hizmet-içi Eğitim Modülleri, Türkiye Üreme Sağlığı Programı, T.C. Sağlık

Bakanlığı ve Avrupa Komisyonu İşbirliği Programı, Ankara, Türkiye, 2005 5. Cinsel Sağlık ve Üreme Sağlığı Ulusal Stratejiler ve Eylem Planı 2005-2015, Sağlık

Bakanlığı AÇSAP Genel Müdürlüğü, Ankara, 2005 6. World Health Organization, Health for all in 21st century. (document WHA 51/5), 1999,

Geneva 7. Sexual and Reproductive Health in the Medical Curriculum, Report on an expert

consultation, Royal College of Obstetricians and Gynaecologists, London, 21-24 March 2001

8. Core Committee, Institute for International Medical Education. Global minumum essential requirements in medical education, Medical Teacher. 2002; March 24(2): 130-5.

9. Stern DT, Wojtczak A, Schwarz MR, IIME Task Force for Assessment. The assessment of global minumum essential requirements in medical education, Medical Teacher. 2003 Nov; 25(6):589-95

10. Statement on the Bologna Process and Medical Education, World Federation for Medical Education, AMEE, Feb. 2005

11. Clift A, Short RV. Medical education for the doctors of tomorrow. Lancet, 1999; Dec; 354 Suppl: SIV34

12. World Health Organization, Community-based education of health personnel. Report of a WHO study Group. WHO Technical Report Series 746. WHO, 2000

13. General Medical Council, Tomorrow’s doctors, UK, 1993. 14. Harden RM, Stevenson M, Downie WW, Wilson GM. Assessment of clinical competence

using objective structured examination. British Med J. 1975; 1 (5955): 447-451. 15. WHO Europian Strategy for Nursing and Midwifery Education. Guidelines for member

States on the Implementation of the Strategy, 2001. 16. Türkiye Üreme Sağlığı Program Hedefleri. 17. Wallace, M. Hemşirelik ve Ebelik Avrupa Birliği Standartları: Katılımcı Ülkelere Bilgi

WHO, 2001. 18. AB. Hemşirelik Direktifleri 77/453/EEC 19. Cinsel Sağlık ve Üreme Salığı. Ulusal Stratejiler ve Eylem Planı. 2005 Sağlık Bakanlığı,

Ana-Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü, Birleşmiş Miletler Nüfus Fonu, 2005. Damla Matbaacılık.

20. HEMAR-G 12Mayıs 2004 Dünya Hemşireler Günü, Özel Baskı. Ankara, 2004.



21. HUÇEP (2003) Hemşirelik Ulusal Çekirdek Eğitim Programı, GATA Basımevi, Ankara. 22. Munich Decleration (2000) Nurses and Midewifes: A Force for Health,

EURO/00/5019309/6-00600, 17 June 2000. 23. Taşkın L. Doğum ve Kadın Sağlığı Hemşireliği. VII.Baskı .Ankara: Sistem Ofset, 2005 24. Gilbert E S., Harmon JS., Yüksek Riskli Gebelik ve Doğum El Kitabı (Çev.Ed.Taşkın L).

İkinci Baskıdan çeviri. Plame Yayıncılık. Ankara 2002 25. Taşkın L., Eroğlu K., Terzioğlu F., Vural G., Kutlu Ö., Hemşire ve Ebeler için Uygulama

Rehberi. I. Baskı Ankara Palme Yayıncılık 2004 26. Youngkin Q,E, Dawis, S.M. Women’s Health A Primary Care Clinical Guide. Second

Edition 1998. 27. Littleton, Y.L, Engebrestson, J. Maternal, Neonatal and Women’s Health Nursing. Delmar

Thomson Learning. Colombia 2002. 28. Reeder, Martin, Koniak. Maternity Nursing Family, Newborn and Women’s Health Care

18. Baskı 1997. 29. London, M. Leadewing, P. Maternal Newborn Child Nursing. Family Centred Care,

Prentice Hall New Jersey 2003. 30. Mackinney E., Ashwill J V., Murray S., ve diğ. Maternal and Child Health Nursing. 1.ed.

Philadelphia: WB Sounders Company. 2000 31. Olds S., London M., Ladewig P. Maternal Newborn Nursing. 5.ed. California: Addison

Wesley Publishing Company.1996



MÜFREDATTA ELE ALINAN CS/ÜS KONULARI



CİNSEL SAĞLIK ÜREME SAĞLIĞINA GİRİŞ



ANA KONU 1 : C İNSEL SAĞLIK ÜREME SAĞLIĞINA GİRİŞ AMAÇ: Öğrenci bu bölümü tamamladığında; CS/ÜS kavramının anlam ve önemini kavramış olarak ve konuya duyarlı bir yaklaşım göstererek, sorunları önlemeye yönelik etkinlik ve tutum içinde olabilecek, sorunların çözümlenmesinde karar verebilecek ve etkin çözücü davranış gösterebilecek bilgiyi kazanacaktır. Alt Konu 1: Dünyada CS/ÜS Kavramının Geli şmesi ve Ülkemizdeki Durumu HEDEFLER:

1. CS/ÜS tanımını yapabilme 2. CS/ÜS’nin amaçlarını sayabilme 3. Genel sağlık tanımı içinde CS/ÜS yerini ve birbiriyle ilişkisini açıklayabilme 4. Sağlık kavramı çerçevesinde, Dünya’da CS/ÜS’ın geçmişten günümüze değişim aşamalarını açıklayabilme 5. Dünyada CS/ÜS kavramının gelişimi kapsamında ülkemizdeki durumunu açıklayabilme 6. CS/ÜS kavramlarının gelişmesiyle ilgili olarak bugünkü anlayışa ulaşmasında rol oynayan faktörleri açıklayabilme

Müfredat taki Yeri Disiplin ler Eğitim Yöntemi Ölçme /

Değerlendirme

Eğitim Ortamı Araç - Gereç

EP: 1. ve 3. sınıflar KP: 1., 3. ve 4. sınıflar

-Kadın Sağlığı Hemşireliği -Hemşirelik Esasları -Halk Sağlığı Hemşireliği

-Sunum -Rapor -Grup çalışması -İnteraktif yöntemler

-Pre/post test -Grup değerlendirmesi -Rapor değerlendirmesi

-Yüksekokul derslikleri -Grup çalışması için uygun düzen

-Kaynak kitaplar -Barko-tepegöz -Kağıt tahtası -Yazı tahtası -Küçük kartonlar -Küçük ödüller

EP: Entegre Program KP: Klasik Program



Alt Konu 2: CS/ÜS Kavramını Etkileyen Faktörler ve Kapsadı ğı Hizmetler HEDEFLER:

1. CS/ÜS kavramını etkileyen faktörleri sıralayabilme 2. CS/ÜS kavramını etkileyen faktörlerin ilişkisini açıklayabilme 3. CS/ÜS hizmetlerinin amacını açıklayabilme 4. CS/ÜS hizmetlerinin ilkelerini sayabilme 5. CS/ÜS’nın kapsadığı hizmetlerin mevcut durumunu bir etkileyici faktör olarak açıklayabilme 6. Birinci, ikinci ve üçüncü basamak sağlık hizmetlerinde CS/ÜS’na yönelik verilen hizmetleri açıklayabilme 7. CS/ÜS hizmetlerinde görev alan personelin rol ve sorumluluklarını sayabilme

Müfred attaki Yeri Disiplin ler Eğitim Yöntemi Ölçme /

Değerlendirme


EP: 1., 2., 3. ve 4. sınıflar KP: 2., 3. ve 4. sınıflar

-Hemşirelik Esasları -İç Hastalıkları Hemşireliği -Çocuk Sağlığı Hemşireliği -Kadın Sağlığı Hemşireliği -Halk Sağlığı Hemşireliği -Kaynak kişiler (1. ve 2. basamak)

-Sunum -Proje -Rapor -Grup çalışması -Forum

-Sunum -Proje -Rapor -Grup tartışması -Değerlendirme formları -Test ve açık uçlu sorular

-Yüksekokul derslikleri -Sınıf ve Grup tartışması alanları -1., 2., 3. basamak -Çeşitli hizmet alanları

-Bilgisayar/internet adresleri -Barko-tepegöz -Kağıt tahtası -Yazı tahtası -1., 2., 3. basamak kayıtları -Mülakat formları -Gözlem -Rapor formatları




Alt Konu 3: Üreme Hakları HEDEFLER:

1. Üreme hakkı kavramını tanımlayabilme 2. Üreme haklarını sayabilme 3. Üreme haklarını etkileyen kavramları açıklayabilme 4. Üreme haklarının sağlık personeline getirdiği sorumlulukları sayabilme 5. Sağlık personeli olarak üreme haklarını yansız, yargısız ve saygılı bir tutum içinde değerlendirebilme 6. Üreme haklarını destekleyen toplumsal durumları ve yasal düzenlemeleri açıklayabilme

Müfredattaki Yeri Disiplinler Eğitim Yöntemi Ölçme /

Değerlendirme


EP: 1., 2., 3. ve 4. sınıflar KP: 1., 3. ve 4.sınıflar

-Hemşirelik Esasları -İç Hastalıkları Hemşireliği -Çocuk Sağlığı Hemşireliği -Kadın Sağlığı Hemşireliği -Ruh Sağlığı Hemşireliği -Halk Sağlığı Hemşireliği -Kaynak kişiler

-Sunum -Senaryo -Zıt panel -Grup çalışması

-Çoktan seçmeli test -Tutum değerlendirme -Kontrol listesi -Vaka değerlendirmesi -Sunum değerlendirme formatı

-Yüksekokul derslikleri -Sağlık Bakanlığı ve ilgili Sağlık Bakanlığı Kurumları -2., 3. basamak

-Gözlem -Mülakat formları -Vaka örnekleri -Barko -Yazı tahtası -Araştırmalar




Alt Konu 4: CS/ÜS’na Uygun Politika ve Yakla şımlar HEDEFLER:

1. CS/ÜS ‘na uygun politika ve yaklaşımları sayabilme 2. Politika ve yaklaşımların CS/ÜS’na etkilerini açıklayabilme 3. Uygun politika ve yaklaşımlar doğrultusunda dünyada ve ülkemizdeki politika ve yaklaşımları değerlendirebilme 4. Ülkemizin toplumsal özelliklerinin CS/ÜS için öngörülen politika ve yaklaşımların uygulanmasına olan etkilerini açıklayabilme

Müfredattaki Yeri Disiplinler Eğiti m Yöntemi Ölçme /

Değerlendirme


EP: 1., 2., 3. ve 4. sınıflar KP: 3. ve 4. sınıflar

-Hemşirelik Esasları -İç Hastalıkları Hemşireliği -Çocuk Sağlığı Hemşireliği -Kadın Sağlığı Hemşireliği -Halk Sağlığı Hemşireliği -Sağlık Bakanlığı -Kaynak kişiler

-İnceleme -Rapor -Grup sunumları

-Rapor -Sunum değerlendirme formatları -Çoktan seçmeli test

-Yüksekokul derslikleri -1., 2., 3. basamak -Sağlık Bakanlığı vb

-Barko -Kaynak kitaplar -Renkli kağıtlar -Görüşme formları -Kayıt formları




Alt Konu 5: Dünya’da CS/ÜS Sorunları HEDEFLER:

1. Dünyada CS/ÜS sorunlarını sıralayabilme 2. Dünyada CS/ÜS sorunlarının önemini açıklayabilme 3. Dünyada CS/ÜS sorunlarının önceliklerini açıklayabilme 4. Dünyada CS/ÜS’nı etkileyen faktörler bağlamında, sorunları değerlendirebilme 5. Sorunların gerektirdiği özel hizmet alanlarını ve/veya hedef gruplarını sayabilme 6. Yaşam dönemlerine göre kadın ve erkeğin potansiyel ve mevcut CS/ÜS sorunlarını açıklayabilme 7. CS/ÜS sorunlarını ele alan ilgili kurulu ve çalışmalarını açıklayabilme 8. CS/ÜS sorunlarının çözümlenmesi için özel ve kamu kuruluşlarında yapılabilecek eylem planları sayabilme 9. CS/ÜS sorunlarının çözümünde hemşirelik etkinliklerini ve görevlerini açıklayabilme 10. Bir hemşire olarak CS/ÜS sorunlarına ve çözümü için mesleki faaliyetlere duyarlı bir tutum içinde eylem planı önerileri

oluşturabilme Müfredattaki Yeri Disiplinler Eğitim Yöntemi Ölçme /

Değerlendirme



-Hemşirelik Esasları -İç Hastalıkları Hemşireliği -Çocuk Sağlığı Hemşireliği -Kadın Sağlığı Hemşireliği -Halk Sağlığı Hemşireliği -Kaynak kişiler

-Grup sunumları -İnceleme -Vaka sunumu -Senaryo

-Grup sunum değerlendirme -İnceleme değerlendirme -Vaka sunumu -Senaryo değerlendirme formatları

-Yüksekokul derslikleri -Sağlık Bakanlığı vb. kurumlar

-Kaynak kitaplar -Dergiler -Barko -Renkli kağıtlar -Görüşme formları




Alt Konu 6: Türkiye’de CS/ÜS Kapsamında Öncelikli S orunlar HEDEFLER:

1. Yaşam dönemlerine göre kadında ve erkekte CS/ÜS sorunlarını sıralayabilme 2. CS/ÜS sorunlarının nedenlerini ülkemize yönelik olarak açıklayabilme 3. Sorunların önemini duyarlı bir tutum içinde tanımlayabilme 4. Sorunların alanlarına göre özellikle hemşirelerin ve diğer dağlık personelinin mevcut sistem içindeki yeri ve sorumluluklarını

açıklayabilme 5. Sorunlarda öncelik gösteren grupların hizmet gereksinimlerini sayabilme 6. Ülkemizde CS/ÜS sorunlarını çözümlenmesine yönelik eylem planı önerileri oluşturabilme


Değerlendirme



-Hemşirelik Esasları -İç Hastalıkları Hemşireliği -Çocuk Sağlığı Hemşireliği -Kadın Sağlığı Hemşireliği -Halk Sağlığı Hemşireliği

-Sunum -İnceleme -Grup çalışması -İnteraktif yöntemler

-Sunum -Grup çalışması -Vaka -Senaryo değerlendirme formatları -Çoktan seçmeli testler

-Yüksekokul derslikleri -1., 2., 3. basamak alanları

-Kaynak kitaplar ve dergiler -Barko -Renkli kağıtlar -Kağıt tahtası -Vaka örnekleri -Senaryolar




Alt Konu 7: CS/ÜS Düzeyini Yükseltmek için Sunulaca k Hizmetler, Geli ştirilen Strateji ve Eylem Planı HEDEFLER:

1. Hizmetleri sıralayabilme 2. Hizmetlerin amaçlarını açıklayabilme 3. Sağlık hizmetleri basamaklarına göre hizmetlerin kapsamını tanımlayabilme 4. Hizmetleri tanımlamada bütüncül, işbirlikçi, disiplinlerarası bir tutum gösterebilme 5. Geliştirilen strateji ve eylem planında hizmet sektörlerinin rolünü açıklayabilme 6. Geliştirilen strateji ve eylem planlarında hemşirelik hizmetlerinin yerini ve rolünü açıklayabilme


Değerlendirme



-Hemşirelik Esasları -İç Hastalıkları Hemşireliği -Çocuk Sağlığı Hemşireliği -Kadın Sağlığı Hemşireliği -Halk Sağlığı Hemşireliği -Eylem planlarında rol alabilecek ya da almış hemşire ve diğer kaynak kişiler

-Grup sunumları -İnceleme

-Sunum -İnceleme değerlendirme formatları -Çoktan seçmeli testler

-Yüksekokul derslikleri -1., 2., 3. basamak alanları -Stratejik görev alanları

-Kaynak kitaplar -Raporlar -Barko, tepegöz -Görüşme formatları




CİNSİYET, TOPLUMSAL C İNSİYET VE SAĞLIĞA ETK İSİ



ANA KONU 2 : C İNSİYET, TOPLUMSAL C İNSİYET VE SAĞLIĞA ETK İSİ AMAÇ: Öğrenci bu bölüm tamamlandığında; cinsiyet ve toplumsal cinsiyet kavramını tanımlayarak, toplumsal cinsiyetin gelişmesinde rol oynayan, kadın ve erkeğin rollerini, sosyal özelliklerini ve toplumda yer alışlarını yansız bir tutum içinde tanımlayarak, sağlıkla ilişkisini ortaya koyabilecek ve her iki cinsle uygun ve gerekli iletişimi geliştirebilecek bilgi tutum ve beceriyi kazanacaktır.

Alt Konu 1: Cinsiyet ve Toplumsal Cinsiyet Kavramla rının Tanımı HEDEFLER:

1. Cinsiyet ve toplumsal cinsiyet kavramları tanımlayabilme 2. Cinsiyet ve toplumsal cinsiyet kavramlarının içerdiği öğeleri sıralayabilme

Müfredattaki Yeri Disip linler Eğitim Yöntemi Ölçme /

Değerlendirme




-Sunum -Grup çalışması

-Grup çalışması değerlendirme formatları -Çoktan seçmeli testler

-Yüksekokul derslikleri -Gözlem olanağı veren gerçek yaşam alanları -Klinikler

-Barko -Kağıtlar




Alt Konu 2: Dünyada ve Ülkemizde Toplumsal Cinsiyet

HEDEFLER:

1. Cinsiyet açısından yansız bir tutum içinde Dünya’da ve ülkemizde toplumsal cinsiyet kavramını değerlendirebilme 2. Ülkemizde kadının toplumsal ve sosyal statüsünü tanımlayabilme

Müfredattaki Yeri Disiplinler Eğitim Yönt emi Ölçme /

Değerlendirme




-Sunum -Grup tartışması -İnceleme -Bireysel görüşme -Anket formları

-Grup çalışması -Sunum değerlendirme formları -Çoktan seçmeli test

-Yüksekokul deslikleri - 1., 2., 3. basamak hizmet alanları -Kadın Araştırma Merkezleri ve kadınla ilgili kuruluşlar

-Anket formları -Barko -Yazı tahtası




Alt Konu 3: Toplumsal Cinsiyette E şitlik Kavramı

HEDEFLER: 1. Cinsiyet yönünden eşitlik kavramını her yaş grubu için açıklayabilme 2. Cinsiyet yönünden eşitliğin olmadığı durumlarda oluşan etkileri yansız bir tutum içinde değerlendirebilme

Müfredattaki Yeri Disiplinler Eğitim Yöntemi Ölçme / Değerlendirme




-Vaka sunumu -Grup çalışması -Zıt panel -Gözlem

-Vaka değerlendirme formları -Tutum değerlendirme

-Yüksekokul derslikleri

-Kaynak kitap/dergi -Vaka örnekleri -Gözlem formları




Alt Konu 4: Cinsiyet ve Yasalar HEDEFLER:

1. Yasalarda cinsiyet ayrımcılığa karşı ya da ayrımcılığa yol açan mevcut durumları açıklayabilme Müfredattaki Yeri Disiplinler Eğitim Yöntemi Ölçme /

Değerlendirme


EP: 1. ve 3. sınıflar KP: 1. ve 3. sınıflar

-Hemşirelik Esasları -İç Hastalıkları Hemşireliği -Çocuk Sağlığı Hemşireliği -Kadın Sağlığı Hemşireliği -Halk Sağlığı Hemşireliği -Hukuk/Tıp Hukuku

-Vaka sunumu -Sunum -İnceleme

-Sunum -Görüşme değerlendirme formatları -Çoktan seçmeli test

-Yüksekokul derslikleri -Sağlık Bakanlığı ve ilgili kurumları -2., 3. basamak hizmet alanları

-Kaynak kitap/dergi -Görüşme formatı -Barko




Alt Konu 5: Cinsiyet ve Toplumsal Cinsiyetin Sa ğlığa Genel Etkileri

HEDEFLER:

1. Dünya’da ve ülkemizde toplumsal cinsiyetin sağlığa etkilerini, yaşam dönemlerine göre sıralayabilme 2. Dünya’da ve ülkemizde toplumsal cinsiyetin sağlığa etkilerinin nedenlerini açıklayabilme 3. Sosyal ve toplumsal statünün sonucunda cinsiyete göre ortaya çıkan toplumsal sorunları açıklayabilme


Değerlendirme


EP: 1., 2., 3. ve 4. sınıflar KP:1., 2., 3. ve 4. sınıflar


-Sunum -Interaktif yöntemler -Gözlem ve vaka tartışmaları

-Gözlem -Vaka örneği değerlendirme formatları -Çoktan seçmeli test -Grup çalışması değerlendirme

-Yüksekokul derslikleri -1., 2., 3. basamak hizmet alanları

-Kartlar -Renkli kağıtlar -Barko/tepegöz -Gözlem formları -Vaka örnekleri -Bakım planı örnekleri




Alt Konu 6: Hem şirelikte Eri şkin Bireylerle Cinsiyet Ba ğlamında İleti şim Becerileri HEDEFLER:

1. Cinsiyet ve toplumsal cinsiyet kavramları ile sağlığa olan etkilerini rahat/doğal/esnek ve güven verici bir tutum içinde konuşabilme

2. Cinsiyet ve toplumsal cinsiyete ilişkin kendi algılarını ifade edebilme 3. Cinsiyet ve toplumsal cinsiyet kavramlarını konuşurken duygu ve deneyimlerini rahat, dürüst ve tarafsız bir şekilde ifade

edebilme 4. Cinsiyet ve toplumsal cinsiyet konularında görüşlerini ifade ederken, kendi kullandığı beden dilini tanıyabilme/değerlendirme


Değerlendirme


EP: 2., 3. ve 4. sınıflar KP: 3. ve 4. sınıflar

-Hemşirelik Esasları -İç Hastalıkları Hemşireliği -Çocuk Sağlığı Hemşireliği -Kadın Sağlığı Hemşireliği -Halk Sağlığı Hemşireliği -Psikoloji -Sosyoloji

-Oyunlaştırma -Sunum -Zıt panel -Vaka sunumu -İnteraktif yöntemler

-Klinik beceri listesi -Vaka -Oyunlaştırma -Değerlendirme formatı -Gözlem değerlendirme -Çoktan seçmeli test -Açık uçlu soru formatı -CEEX

-Yüksekokul derslikleri -1., 2., 3. basamak -Ev -AÇS -Sağlık ocağı -Okul -İş yeri -Klinikler

-Kaynak kitaplar -Vaka örnekleri -Bakım planları -Gözlem formları -Eğitim materyalleri hazırlama malzemesi (karton, renkli kalem, resim vs) -Gazete haberleri -Barko -Renkli kağıtlar -Senaryolar -Ayna -Teyp (ses kayıt)

EP: Entegre Program KP: Klasik Program CEEX: Clinical Evaluation Exercises (Klinik Değerlendirme Testleri) AÇS: Ana Çocuk Sağlığı



AİLE, CİNSEL SAĞLIK VE ÜREME SAĞLIĞI



ANA KONU 3 : A İLE, CİNSEL SAĞLIK VE ÜREME SAĞLIĞI AMAÇ: Öğrenci bu bölüm tamamlandığında; aile yapı ve fonksiyonları çerçevesinde ailenin, bireylerin CS/ÜS konusundaki gelişimine olan etkilerini anlayarak bu konudaki sorunları, bunların önlenmesi için gerekli faaliyetleri ve sağlık personelinin konuya ilişkin rol ve sorumluluklarını açıklayabilecek bilgileri kazanacaktır. Alt Konu 1: Ailenin Tanımı ve Aile Yapıları HEDEFLER:

1. Aile ve öğeleriyle ilgili kavramları tanımlayabilme 2. Çeşitli aile yapılarını açıklayabilme 3. Ülkemizdeki aile yapılarını temel nitelikleriyle tanımlayabilme


Değerlendirme



-İç Hastalıkları Hemşireliği -Çocuk Sağlığı Hemşireliği -Kadın Sağlığı Hemşireliği -Halk Sağlığı Hemşireliği -Sosyoloji

-Sunum -Rapor

-Grup çalışması değerlendirme formu -Çoktan seçmeli test -Bakım planı değerlendirme


-Barko/tepegöz -Renkli kağıtlar -Bakım planları -Gözlem/görüşme formları




Alt Konu 2: Aile Teorileri

HEDEFLER:

1. Aile teorilerini açıklayabilme Müfredattaki Yeri Disiplinler Eğitim Yöntemi Ölçme /

Değerlendirme


EP: 2 veya 3 sınıflar KP: 3. sınıflar

-Kadın Sağlığı Hemşireliği -Çocuk Sağlığı Hemşireliği -Sosyoloji


-Çoktan seçmeli test


-Barko/tepegöz -Renkli kağıtlar




Alt Konu 3: Ailenin Ya şam Siklusuna Göre Fonksiyonları HEDEFLER:

1. Ailenin yaşam siklusuna göre gelişim ve aşamalarını açıklayabilme 2. Ailenin gelişim dönemleri ile CS/ÜS arasındaki ilişki ve etkileşimi açıklayabilme 3. Ailenin yaşam siklusuna göre fonksiyonlarının etkilerini fark edebilme 4. Ailenin yaşam siklusuna göre hemşirelik girişimlerini planlayabilme


Değerlendirme


EP: 2 veya 3 ve 4. sınıflar KP:1., 2., 3. ve 4. sınıflar


-Sunum -Interaktif yöntemler -Bakım planları -Vaka -Senaryolar

-Çoktan seçmeli test -Açık uçlu sorular -Bakım planı değerlendirme

-Yüksekokul derslikleri -Ev ziyaretleri -2. ve 3. basamak uygulamaları

-Vaka örnekleri -Gözlem formları -Bakım planı örnekleri -Tepegöz -Barko -Küçük kartonlar -Kağıtlar




Alt Konu 4: Ailenin CS/ÜS’na Etkisi (Sevgi, Güvenl ik, Güvenli CS/ÜS, Bilgi, Tutum ve Ö ğretilerin Nesillere Aktarımı)

HEDEFLER:

1. Aile ve CS/ÜS etkileşiminde bireyin geliştireceği kavramları sıralayabilme 2. Bu kavramların çeşitli aile yapı ve tutumlarına göre nasıl etkilendiklerini açıklayabilme 3. Ailenin CS/ÜS’na etkilerini fark edebilme 4. Aile fonksiyonları kapsamında; potansiyel ya da gelişmiş olan cinsel sapmaları tanıyabilme 5. Ailenin CS/ÜS’na uygun hemşirelik girişimlerini planlayabilme 6. Ailenin CS/ÜS’na uygun hemşirelik girişimlerini uygulayabilme


Değerlendirme



-Hemşirelik Esasları -Kadın Sağlığı Hemşireliği -Çocuk Sağlığı Hemşireliği -Halk Sağlığı Hemşireliği

-Sunum -Oyunlaştırma -Gözlem

-Çoktan seçmeli test -Açık uçlu sorular -Bakım planı değerlendirme -Klinik beceri listesi

-Yüksekokul derslikleri -1., 3. basamak

-Oyunlaştırma malzemeleri -Gözlem formu -Bakım planı örnekleri




Alt Konu 5: Aile İçi Şiddet, Önlenmesi ve Sa ğlık Personelinin Rolü HEDEFLER:

1. Aile içi şiddet kavram ve teorilerini açıklayabilme 2. Aile içi şiddet öğelerini/türlerini sayabilme 3. Aile içi şiddet’in Dünya’da ve ülkemizdeki durumu ve göstergelerini açıklayabilme 4. Aile içi şiddet’in aile bireyleri üzerindeki etkilerini açıklayabilme 5. Aile içi şiddet’in önlenmesi için alınacak, bireysel ve sosyal önlemleri tanımlayabilme 6. Aile içi şiddeti tanımlayabilmek için sağlık personelinin dikkat etmesi gereken öğeleri sıralayabilme 7. Aile içi şiddet’in önlenmesinde bireylere verilecek eğitimi planlayabilme ve değerlendirebilme 8. Aile içi şiddet konusunda kendi duygularını CS/ÜS yönünden ifade edebilme

Müfredattaki Yeri Disi plinler Eğitim Yöntemi Ölçme /

Değerlendirme


EP: 2., 3. ve 4. sınıflar KP: 2., 3. ve 4. sınıflar

-Hemşirelik Esasları -İç Hastalıkları Hemşireliği -Çocuk Sağlığı Hemşireliği -Kadın Sağlığı Hemşireliği -Halk Sağlığı Hemşireliği -Sosyoloji -Sosyal kurumlardan kaynak kişiler -Adli Tıp

-Sunum -Vaka sunumu -Grup çalışması -İnceleme -Rapor -Konferans

-Vaka örnekleri -Gözlem formatı ve bakım planı değerlendirme -Çoktan seçmeli test -Açık uçlu sorular

-Yüksekokul derslikleri -Sosyal kurumlar -Okullar -Klinikler -Kadınla ilgili sivil toplum kuruluşları

-Vaka örnekleri -İnceleme -Gözlem formatı -Bakım planı -Barko -Video/DVD -Afişler




Alt Konu: 6. Aile İçi Şiddetin Önlenmesinde Sa ğlık Personelinin Rolü

HEDEFLER:

1. Aile içi şiddeti önleyici becerileri sergileyebilme Müfredattaki Yeri Disiplinler Eğitim Yöntemi Ölçme /

Değerlendirme



-Çocuk Sağlığı Hemşireliği -Kadın Sağlığı Hemşireliği -Halk Sağlığı Hemşireliği -Sosyoloji -Psikoloji -Aile Hekimliği

-Sunum -Vaka sunumu -Grup çalışması -İnceleme -Rapor -Oyunlaştırma -Konferans

-Vaka örnekleri -Gözlem formatı değerlendirme -Çoktan seçmeli test -Açık uçlu sorular

-Yüksekokul derslikleri -Sosyal kurumlar -Okullar -Klinikler

-Oyunlaştırma malzemeleri -Vaka örnekleri -İnceleme -Gözlem formatı -Kağıtlar -Afişler -Barko -Konferans için gerekli araç gereç




BEBEKL İK VE ÇOCUKLUK DÖNEM İNDE CS/ÜS İLE İLGİLİ DURUMLAR



ANA KONU 4 : BEBEKL İK VE ÇOCUKLUK DÖNEM İNDE CS/ÜS İLE İLGİLİ DURUMLAR AMAÇ: Öğrenci bu bölüm tamamlandığında; cinsiyetin intrauterin oluşum ve doğum sonrası gelişimini bilecek, bunların gebelik, annelik ve ebeveynlik rollerine etkisini kavrayacak, sağlıklı cinsel ve sosyal yönelim ve davranışların farkında olarak, cinsel eğitim, beslenme ve çocuk hakları konularında gerekli hemşirelik girişimlerini uygulayabilecektir.

Alt Konu 1: Cinsiyetin İntrauterin Olu şumu ve Geli şmesi HEDEFLER:

1. Cinsiyetin intrauterin oluşumu ve gelişimini açıklayabilme 2. Cinsiyet gelişiminde normalden sapma durumlarını açıklayabilme


Değerlendirme


EP: 2. ve 3. sınıflar KP: 3. sınıflar

-Kadın Sağlığı Hemşireliği -İç Hastalıkları Hemşireliği -Anotomi -Embriyoloji

-Sunum -Interaktif yöntemler

-Çoktan seçmeli test -Maketlerle değerlendirme listeleri

-Yüksekokul -Anotomi -Laboratuvar

-Maketler -Kaynak kitaplar -Barko/tepegöz -Oyun kartları vs




Alt Konu 2: Cinsiyet ve Toplumsal Cinsiyetin Gebeli ğe ve Anneye Etkisi HEDEFLER:

1. Cinsiyet ve toplumsal cinsiyetle ilgili kavramların ve toplumsal özelliklerin gebeliğin kendisine ve annenin psikososyal durumuna etkisini açıklayabilme

2. Gebede cinsiyet ve toplumsal cinsiyet kavramlarıyla ilgili olarak ortaya çıkan herhangi bir normalden sapma durumunu tanıyabilme

3. Gebede cinsiyet ve toplumsal cinsiyet kavramlarıyla ilgili olarak ortaya çıkan normalden sapma durumunda gerekli hemşirelik girişimlerini uygulayabilme


Değerlendirme



-Kadın Sağlığı Hemşireliği -Halk Sağlığı Hemşireliği -Sosyoloji

-Sunum -Interaktif yöntemler

-Vaka sunumu -Oyunlaştırma -Grup çalışması değerlendirme -Çoktan seçmeli test -Açık uçlu soru kağıdı

-Yüksekokul -Ev ziyaretleri -1., 3. basamak ortamları

-Vaka örnekleri -Oyunlaştırma malzemeleri -Grup çalışması için malzemeler -Bakım planları




Alt Konu 3 : Cinsiyet ve Toplumsal Cinsiyetin Ebeve ynlik Rollerine Etkisi

HEDEFLER:

1. Cinsiyet ve toplumsal cinsiyetle ilgili kavramların ve toplumsal özelliklerin ebeveynlik rollerine etkisini açıklayabilme 2. Ebeveynlik rollerinde cinsiyet ve toplumsal cinsiyet kavramlarıyla ilgili olarak ortaya çıkan herhangi bir normalden sapma

durumunu tanıyabilme 3. Ebeveynlik rollerinde cinsiyet ve toplumsal cinsiyet kavramlarıyla ilgili olarak ortaya çıkan normalden sapma durumunda

gerekli hemşirelik girişimlerini uygulayabilme Müfredattaki Yeri Disiplinler Eğitim Yöntemi Ölçme /

Değerlendirme



-Çocuk Sağlığı Hemşireliği -Kadın Sağlığı Hemşireliği -Halk Sağlığı Hemşireliği -Sosyoloji -Psikoloji

-Sunum -Vaka sunumu -Oyunlaştırma -Grup sunumları -Klinik -Ev ziyaretleri -Konferanslar

-Grup çalışması değerlendirme formu -Görüşme değerlendirme formu -Klinik beceri listesi -Bakım planı değerlendirme -Çoktan seçmeli test -Vaka sunumu değerlendirmesi

-Yüksekokul -Evler -AÇS ve çocuk sağlığı poliklinikleri -Çocuk klinikleri

-Barko/tepegöz -Oyunlaştırma malzemeleri -Vaka örnekleri, inceleme -Görüşme formatı -Kağıtlar -Bakım planı -Konferans için gerekli araç gereç

EP: Entegre Program KP: Klasik Program AÇS: Ana Çocuk Sağlığı



Alt Konu 4: Sa ğlıklı Cinsel ve Sosyal Yönelim ve Davranı şlar HEDEFLER:

1. Sağlıklı cinsel ve sosyal yönelim ve davranışları açıklayabilme 2. Cinsel ve sosyal yönelim ve davranışların gelişiminde rol oynayan faktörleri açıklayabilme 3. Cinsel ve sosyal yönelim ve davranışlarda normalden sapmayla sonuçlanabilecek durumları sıralayabilme 4. Sağlıklı cinsel ve sosyal yönelim ve davranışların gelişmesine katkıda bulunabilecek hemşirelik girişimlerini uygulayabilme


Değerlendirme



-Kadın Sağlığı Hemşireliği -Halk Sağlığı Hemşireliği -Psikiyatrik Hastalıklar -Psikoloji

-Sunum -Vaka sunumu -Oyunlaştırma -İnteraktif yöntemler -Klinik beceri uygulamaları

-Görüşme değerlendirme formu -Klinik beceri listesi -Bakım planı değerlendirme -Çoktan seçmeli test -Vaka sunumu değerlendirmesi

-Yüksekokul -Ortaokul öğrencileri -Çocuk sağlığı poliklinikleri -Çocuk klinikleri

-Barko/tepegöz -Vaka örnekleri görüşme formatı




Alt Konu 5: Cinsiyet ve Toplumsal Cinsiyetin Büyüme ve Geli şmeye Etkisi

HEDEFLER:

1. Cinsiyete özel büyüme ve gelişme özelliklerini açıklayabilme 2. Cinsiyet ve toplumsal cinsiyet ile ilgili sosyokültürel faktörlerin büyüme ve gelişmeye etkisini açıklayabilme 3. Büyüme ve gelişme ölçüt ve kriterlerini çocuğun cinsiyetine göre değerlendirebilme 4. Çocuğun büyüme ve gelişmesini ailesi ve sosyal çevresi içinde toplumsal cinsiyet çerçevesinde değerlendirme 5. Cinsiyet ve toplumsal cinsiyetin etkisiyle çocuğun ailesi ve sosyal çevresi içinde büyüme ve gelişmesinde ortaya çıkabilecek

normalden sapma durumlarını tanıyabilme 6. Cinsiyet ve toplumsal cinsiyete uygun büyüme ve gelişmenin sürdürülmesine yönelik hemşirelik girişimlerini uygulayabilme 7. Cinsiyet ve toplumsal cinsiyetin etkisi ile ortaya çıkabilecek normalden sapma durumlarında uygulanacak hemşirelik

girişimlerini uygulayabilme Müfredattaki Yeri Disiplinler Eğitim Yöntemi Ölçme /

Değerlendirme


EP: 2., 3. ve 4. sınıflar KP: 3 . ve 4. sınıflar

-Kadın Sağlığı Hemşireliği -Çocuk Sağlığı Hemşireliği -Halk Sağlığı Hemşireliği -Psikoloji -Hukuk/Tıp Hukuku

-Sunum -Oyunlaştırma -Senaryo -Vaka sunumu -Konferans -Klinik beceri uygulamaları

-Klinik beceri listeleri -Sağlık eğitimi değerlendirme listesi -Bakım planı değerlendirme -Çoktan seçmeli testler

-Yüksekokul -1., 2., 3. basamak uygulama ortamları

-Büyüme gelime kartları -Ölçekler -Psikolojik testler -Kayıt formları -Klinik beceri listeleri -Çoktan seçmeli test -Örnek vaka ve senaryolar -Oyunlaştırma araç gereçleri -Barko/tepegöz -Çocuk ve aile için eğitim gereci hazırlama malzemeleri -Bakım planı




Alt Konu 6 : Çocu ğun Cinsel E ğitim Gereksinimi ve Hem şirenin Rolü HEDEFLER:

1. Çocuğun cinsel eğitim gereksinimini açıklayabilme 2. Çocuğun cinsel eğitiminde rol oynayan faktörleri açıklayabilme 3. Çocuğun cinsel eğitiminde hemşirenin rolünü açıklayabilme 4. Çocuğa ve ailesine cinsel eğitim verebilme


Değerlendirme



-Çocuk Sağlığı Hemşireliği -Kadın Sağlığı Hemşireliği -Halk Sağlığı Hemşireliği -Kaynak kişiler

-Senaryo -İnteraktif yöntemler -1., 2., 3. basamak uygulamaları

-Eğitim becerileri listesi -Oyunlaştırma değerlendirme formu -Çoktan seçmeli testler -Senaryo değerlendirme formu

-Yüksekokul -1., 2., 3. basamak uygulama alanları

-Afişler -Renkli büyük küçük kartonlar -Maketler -Oyunlaştırma araç gereçleri -Barko/tepegöz -Eğitim ortamı düzenleme gereçleri -Senaryolar -Kaynak kitaplar -Broşürler




Alt Konu 7: Çocu ğun Üreme Sa ğlığına Yönelik Hijyen E ğitimi (El, Genital Hijyen, Beden Temizli ği) HEDEFLER:

1. Çocuğun CS/ÜS’e ilişkin hijyen gereksinimini açıklayabilme 2. Çocuğun CS/ÜS’e ilişkin hijyen eğitiminin önemini açıklayabilme 3. Çocuğa ve ailesine CS/ÜS’a ilişkin hijyen eğitimi verebilme




-Çocuk Sağlığı Hemşireliği -Kadın Sağlığı -Halk Sağlığı -Kaynak kişiler

-Senaryo -İnteraktif yöntemler -1., 2., 3. basamak uygulamaları -Demonstasyon



-Afişler -Renkli büyük küçük kartonlar -Maketler -Oyunlaştırma araç gereçleri -Barko/tepegöz -Eğitim ortamı düzenleme gereçleri -Senaryolar -Kaynak kitaplar -Broşürler -İç çamaşırı -Küçük havlu -Musluk maketi




Alt Konu 8: Çocu ğun Cinsiyetine ve Üreme Sa ğlığına Yönelik Beslenme E ğitimi HEDEFLER:

1. ÜS’nin geliştirilmesi ve sürdürülmesinde çocuğun cinsiyete özel beslenme özelliklerini açıklayabilme 2. CS/ÜS açısından çocuğun beslenmesinden kaynaklanan sorunları belirleyebilme 3. ÜS’nin geliştirilmesi ve sürdürülmesinde çocuğun cinsiyete özel beslenmesine yönelik ailesine eğitim verebilme


Değerlendirme



-Çocuk Sağlığı Hemşireliği -Kadın Sağlığı Hemşireliği -Halk Sağlığı Hemşireliği -Beslenme -Diyetetik -Sosyoloji -Kaynak kişiler

-Grup çalışması -Vaka sunumu



-Afişler -Renkli büyük küçük kartonlar -Maketler -Oyunlaştırma araç gereçleri -Barko/tepegöz -Eğitim ortamı düzenleme gereçleri -Senaryolar -Kaynak kitaplar -Broşürler




Alt Konu 9: Çocuk Hakları ve Çocuk İstismarı HEDEFLER:

1. Çocuk haklarını sayabilme 2. Çocuk istismarını tanımlayabilme 3. Dünya ve ülkemizde çocuk hakları ve istismarı ile ilgili durumları açıklayabilme 4. Dünya ve ülkemizde çocuk haklarının gelişimi ve istismarının önlenmesine yönelik toplumsal ve yasal düzenlemeleri

açıklayabilme 5. İstismara uğrayan çocuğu tanıyabilme 6. Çocuk istismarının çocuğun fiziksel ve psikososyal büyüme ve gelişmesine etkisini açıklayabilme 7. Çocuk istismarının ve sonuçlarının cinsiyet ve toplumsal cinsiyete olan etkisini açıklayabilme 8. Çocuk hakları ile ilgili kuruluşların isimlerini sayabilme 9. Tecavüz ve istismara uğramış çocuğa yönelik hemşirelik bakımını uygulayabilme

Müfredattaki Yeri Disiplinl er Eğitim Yöntemi Ölçme / Değerlendirme



-Çocuk Sağlığı Hemşireliği -Kadın Sağlığı Hemşireliği -Psikiyatri Hemşireliği -Psikoloji -Kaynak kurumdan kişiler -Hukuk -Sosyal Hizmetler

-Sunum -İnceleme -Rapor -Zıt panel -Forum -Alan uygulaması

-Bakım planı değerlendirme -Tartışma değerlendirme formu -Çoktan seçmeli ve açık uçlu test/ sınavlar

-Yüksekokul -İlgili sosyal kurumlar -Çocuk kliniği (vaka varsa)

-Afiş -Broşür -Kayıt formları -Resimler -Büyük renkli kartonlar -Bakım planı, -Barko/tepegöz




GENÇLİKTE CİNSEL SAĞLIK VE ÜREME SAĞLIĞI



ANA KONU 5 : GENÇL İKTE CİNSEL SAĞLIK VE ÜREME SAĞLIĞI AMAÇ: Öğrenci bu bölümü tamamladığında; gençlerin CS/ÜS ile ilgili konulardaki gereksinim ve akları doğrultusunda, onların değer, norm ve gelişme özellikleri gözönünde tutarak sağlıklarını koruyup geliştirecek bilgi tutum ve becerileri kazanacaktır. Alt Konu 1: Türkiye’nin Nüfus Yapısı ve Genç İnsanların Yeri HEDEFLER:

1. Türkiye’nin nüfus yapısına ilişkin özellikleri açıklayabilme 2. Adölesan grubu tanımlayabilme 3. Nüfus yapımız içinde gençlerin yerini açıklayabilme 4. Nüfus yapısı içinde gençlerin yerinin, nüfus özelliklerine etkilerini açıklayabilme


Değerlendirme


EP: 2., 3. ve 4. sınıflar KP: 3., 4. sınıflar

-Çocuk Sağlığı Hemşireliği -Halk Sağlığı Hemşireliği


-Çoktan seçmeli testler -Grup çalışması değerlendirme formu

-Yüksekokul -Barko/tepegöz -Küçük kağıtlar -Büyük kartonlar -Kaynak kitap ve araştırma raporları




Alt Konu 2: Gençlerin CS/ÜS Durumları ve Ülkemize Ö zgü Durumlar HEDEFLER:

1. Türkiye’de gençlerin CSUS’na özel sorunlarını açıklayabilme 2. Gençlere özel sorunların nedenlerini açıklayabilme 3. Gençlere özel sorunların, genel sağlığa etkilerini açıklayabilme


Değerlendirme

Eğitim Ortam ı Araç - Gereç


-Çocuk Sağlığı Hemşireliği -Halk Sağlığı Hemşireliği -Kadın Sağlığı Hemşireliği -Kaynak Kişiler



-Yüksekokul -Sağlık Bakanlığı ve kurum/kişiler -Gençlik Danışma Merkezleri

-Görüşme formu -Kayıtlar -Kaynak kitap ve programlar -Barko/tepegöz -Büyük kartonlar




Alt Konu 3: Ülkemizde Gençlere Yönelik Sa ğlık Hizmetleri, Program ve Stratejiler HEDEFLER:

1. Ülkemizde gençlere yönelik sağlık hizmetleri ve amaçlarını açıklayabilme 2. Gençlere yönelik hizmet, program ve stratejilerin etkinliğini açıklayabilme 3. Eğitim kurumlarında çalışan hemşirelerin CS/ÜS’na ilişkin rolleri kavrayabilme

Alt Konu 4: Dünyada Gençler ve Farklılıkları HEDEFLER:

1. Dünya’da gençlerin genel nüfus ve sağlık ölçütleri içindeki yerini tanımlayabilme 2. Dünya’da gençlerin gelişme dönemleri ve yaşama ortamlarına göre gereksinimlerini açıklayabilme 3. Dünya’da gençlerin CS/ÜS’na ilişkin genel sorunlarını açıklayabilme 4. Dünya’da gençlerin CS/ÜS’na ilişkin sorunlarını karşılaştırarak açıklayabilme


Değerlendirme


EP: 2., 3. ve 4. sınıflar KP: 3. sınıf

-Çocuk Sağlığı Hemşireliği



-Yüksekokul -Sağlık Bakanlığı ve kurum/kişiler -Okul Sağlığı Merkezleri

-Kayıtlar -Kaynak kitap ve programlar -Barko/tepegöz -Büyük kartonlar




Alt Konu 5: Hizmet Almakta Gençlerin Kar şılaştıkları Engeller HEDEFLER:

1. Gençlerin CS/ÜS ile ilgili olarak karşılaştıkları engelleri, fizik, ekonomik, psikolojik, idari ve hizmet sunumu ile ilgili olarak açıklayabilme

2. Bu engellerin gençler ve CS/ÜS’ları üzerindeki etkilerini sayabilme 3. Bu engellerin oluşma nedenlerini açıklayabilme 4. Gençlerin hizmet almasını etkileyen faktörleri ortadan kaldırmak için düzenlenecek koşulları açıklayabilme 5. Hizmet almalarındaki engelleri ortadan kaldırmak amacıyla, gençlerin anlamlı mahremiyetlerine saygı gösterebilmek için

gerekli hemşirelik yaklaşımlarını sayabilme Müfredattaki Yeri Disiplinler Eğitim Yöntemi Ölçme /

Değerlendirme



-Çocuk Sağlığı Hemşireliği -Halk Sağlığı Hemşireliği -Psikiyatri Hemşireliği -Psikoloji -Sosyal çalışman -Sosyoloji -Psikolojik danışmanlık ve rehberlik

-İnceleme -Rapor -Oyunlaştırma -Senaryo

-Çoktan seçmeli testler -Grup çalışması değerlendirme -Oyunlaştırma değerlendirme formu -Tutum ve sorumluluk becerileri listesi

-Yüksekokul -1. basamak hizmet alanı

-Gözlem/görüşme formu -Kaynak kitap -Broşürler -Rapor formu -Barko/tepegöz




Alt Konu 6: Gençlerin CS/ÜS’na İlişkin Hakları

HEDEFLER:

1. Gençlerin CS/ÜS ile ilgili olarak uluslararası düzeyde belirlenmiş olan hakları sayabilme 2. Gençlerin CS/ÜS’na yönelik olarak haklarının belirlenmiş olmasının önemini açıklayabilme 3. Gençlerin CS/ÜS’na haklarının, sağlık ekibine ve içindeki hemşireye getirdiği rol ve sorumlulukları yerine getirebilme 4. Gençlerin CS/ÜS haklarına ilişkin konuları yansız bir tutum içinde değerlendirebilme

Müfredattaki Yeri Disiplinler Eğitim Yöntemi Ölçm e /

Değerlendirme



-Hemşirelik Esasları -İç Hastalıkları Hemşireliği -Çocuk Sağlığı Hemşireliği -Kadın Sağlığı Hemşireliği -Halk Sağlığı Hemşireliği -Hemşirelik Etiği -Deontoloji

-Grup sunumları -Senaryo -Oyunlaştırma -İnceleme

-Çoktan seçmeli test -Vaka senaryo değerlendirmeleri

-Yüksekokul -1. basamak uygulama alanı

-Senaryolar -Gözlem görüşme formu -Barko/tepegöz -Vaka örnekleri -Renkli küçük kağıtlar -Büyük kartonlar -Afiş ve broşürler




Alt Konu 7: Gençlerin Cinselli ğe Yönelik De ğer ve Normları HEDEFLER:

1. Cinselliği kendi kelimeleriyle ifade edebilme 2. Gençlerin cinselliğe yönelik değer ve normlarını açıklayabilme 3. Herkesin cinselliğe yönelik değer ve normlarına saygı duyabilme


Değerlendirme


EP: 1., 2., 3. ve 4. sınıflar KP: 3. ve 4.sınıflar

-Çocuk Sağlığı Hemşireliği -Kadın Sağlığı Hemşireliği -Halk Sağlığı Hemşireliği -Sosyoloji -Psikoloji

-İnteraktif yöntemler

-Çoktan seçmeli test -Tutum değerlendirme formu -Grup çalışması değerlendirme formu

-Yüksekokul -1., 2., 3. basamak uygulama alanı

-Kağıtlar -Norm ve değerlere yönelik çeşitli tutum ifadeleri yazılmış kağıt ve kartonlar -Senaryolar -Barko/tepegöz -Kaynak kitap ve araştırmalar -Tutum değerlendirme formu




Alt Konu 8: Gençlerin Fiziksel ve Psikososyal Büyüm e ve Geli şmeleri HEDEFLER:

1. Kadın/erkek üreme organlarının yapı ve fonksiyonlarını söyleyebilme 2. Kadın/erkek üreme organlarının yapı ve fonksiyonlarında normalden sapma durumlarını açıklayabilme 3. Kadın/erkek pubertede meydana gelen fiziksel ve psikososyal değişimleri açıklayabilme 4. Kız ve erkeklerin puberteye yaklaşımlarını ve bu yaklaşımlardaki farklılıkları nedenleriyle açıklayabilme 5. Pubertede kadın/erkekte meydana gelen değişikliklerde normalden sapma durumlarını söyleyebilme 6. Pubertede kadın/erkekte meydana gelen değişikliklerde normalden sapma durumlarında gerekli hemşirelik girişimlerini

uygulayabilme 7. Kadın ve erkekte cinsel tepkiyi ve aralarındaki farkları açıklayabilme 8. Beden imajı ve kendilik kavramlarını tanımlayabilme 9. Beden imajı ve kendilik kavramlarının gencin kişilik gelişimine olan etkilerini açıklayabilme


Değerlendirme


EP: 1., 2., 3. ve 4. sınıflar KP: 3. sınıf

-Çocuk Sağlığı Hemşireliği -Kadın Sağlığı Hemşireliği -Psikiyatri Hemşireliği

-Sunum -Grup sunumları -Senaryo -Oyunlaştırma

-Çoktan seçmeli test -Vaka analizi -Klinik beceri listeleri

-Yüksekokul -Çocuk klinikleri

-Maketler -Kağıt tahtası -Senaryolar -Örnek vakalar -Küçük kartonlar -Barko/tepegöz




Alt Konu 9: Cinsel Yakınlık ve Normal Cinsel Yanıt ve Rol Oynayan Organlar HEDEFLER:

1. Cinsel yakınlık ve normal cinsel yanıtı açıklayabilme 2. Cinsel yakınlık ve normal cinsel yanıtta etkili olan sosyokültürel faktörleri açıklayabilme 3. Gençlerde cinsel etkileşim değişimini dönemlerine göre açıklayabilme 4. Cinselliğin başlamasının özelliklerini ve gencin CS/ÜS üzerine etkilerini açıklayabilme 5. Cinsellikte erkeğin katılımını ve önemini yansız bir tutum içinde açıklayabilme


Değerlendirme


EP: 2. ve 3. sınıflar KP: 3. sınıf

-Kadın Sağlığı Hemşireliği -Psikiyatri Hemşireliği

-Grup sunumu -Senaryo

-Çoktan seçmeli test -Sunum ve grup çalışması değerlendirme formu

-Yüksekokul -Kağıt tahtası -Broşürler -Senaryolar -Örnek vakalar -Kağıtlar -Barko/tepegöz -Video film gösterici




Alt Konu 10: Cinsel Davranı ş Türleri HEDEFLER:

1. Çeşitli cinsel davranış türlerini söyleyebilme, 2. Çeşitli cinsel davranış türlerinin gelişmesinde rol oynayan faktörleri açıklayabilme 3. Cinsel davranışların üreme sağlığının bir parçası olduğunu açıklayabilme 4. Çeşitli cinsel davranışlarla ilgili olarak bireye yansız ve yargısız bir tutum içinde hemşirelik girişimlerini uygulayabilme


Değerlendirme



-Kadın Sağlığı Hemşireliği -Psikiyatri Hemşireliği -Halk Sağlığı Hemşireliği -Kaynak kişiler (uzman)

-Sunum -Oyunlaştırma -Senaryo -Konferans -1.,2.,3. basamakta uygulama alanları

-Çoktan seçmeli test -Tutum değerlendirme ve klinik beceri listeleri

-Yüksekokul -1., 2., 3. basamakta uygulama alanları

-Kaynak kitaplar -Araştırma sonuçları -Gazete haberleri -Senaryolar -Örnek vakalar




Alt Konu 11: Cinsel Ya şamı Olumsuz Etkileyen Durum ve Hastalıklar HEDEFLER:

1. Cinsel yaşamı olumsuz etkileyen durumları açıklayabilme 2. Cinsel yaşamı olumsuz etkileyen hastalıkları açıklayabilme 3. Cinsel yaşamı olumsuz etkileyen durumlara yönelik hemşirelik girişimlerini uygulayabilme 4. Cinsel yaşamı olumsuz etkileyen hastalıklara yönelik hemşirelik girişimlerini uygulayabilme 5. Cinsel yaşamı olumsuz etkileyen durum ve hastalıkların erken belirlenmesine yönelik hemşirelik girişimlerini uygulayabilme


Değerlendirme



-Kadın Sağlığı Hemşireliği -Cerrahi Hastalıklar Hemşireliği -Psikiyatri Hemşireliği -Halk Sağlığı Hemşireliği -Kaynak kişi

-İnceleme -Sunum -Rapor -Konferans -1., 2., 3. basamakta uygulama alanları

-Çoktan seçmeli test -Tutum değerlendirme ve klinik beceri listeleri

-Yüksekokul -1.,2.,3. basamakta uygulama alanları

-Kaynak kitaplar -Dergiler -Barko/tepegöz -Klinik beceri listeleri -CEEX

EP: Entegre Program KP: Klasik Program CEEX: Clinical Evaluation Exercises (Klinik Değerlendirme Testleri)



Alt Konu 12: Gençlerin CS/ÜS Gereksinimleri HEDEFLER:

1. Gençlerin erken ve istenmeyen gebelikten korunmasının önemini açıklayabilme 2. Gençlere erken ve istenmeyen gebelikten korunma yöntemleri hakkında danışmanlık yapabilme 3. Gençlerin CYBH/HIV-AIDS’ten korunmasının önemini açıklayabilme 4. Gençlere CYBH/HIV-AIDS’ten korunma yöntemleri hakkında danışmanlık yapabilme 5. Özel gruplardaki gençlerin (özürlü, sokakta veya sosyal kurumlarda yaşayan, etnik gruplarla yaşayanlar) CS/ÜS

gereksinimlerini açıklayabilme 6. Özel gruplardaki gençlerin (özürlü, sokakta veya sosyal kurumlarda yaşayan, etnik gruplarla yaşayanlar) CS/ÜS’na ilişkin

gereksinimlerinin karşılanmasına yönelik çözüm önerileri geliştirebilme 7. Gençlerin sağlık düzeyinin düşüklüğünün neden ve sonuçlarını açıklayabilme 8. Erken yaşta çalışma ve koşullarının gencin CS/ÜS açısından etkilerini açıklayabilme 9. Cinsel istismarı tanımlayabilme 10. Cinsel istismar açısından riskli grubu tanımlayabilme 11. Cinsel istismar açısından riskli grubun gereksinimlerini açıklayabilme 12. İstismara uğrayan genci tanıyabilme 13. Dünyada ve ülkemizde istismar ile ilgili durumları ve istismarın önlenmesine yönelik toplumsal ve yasal düzenlemeleri

açıklayabilme 14. Cinsel istismarın gencin fiziksel ve psikososyal büyüme ve gelişmesine etkisini açıklayabilme 15. Tecavüz ve cinsel istismara uğramış çocuğa yönelik hemşirelik bakımını uygulayabilme



Gençlerin CS/ÜS Gereksinimleri Müfredattaki Yeri Disiplinler Eğitim Yöntemi Ölçme /

Değerlendirme



-Çocuk Sağlığı Hemşireliği -Kadın Sağlığı Hemşireliği -Psikiyatri Hemşireliği -İç Hastalıkları Hemşireliği -Halk Sağlığı Hemşireliği -Sosyal kurumlardan kaynak kişiler -Mikrobiyoloji -Hemşirelik Etiği -Deontoloji

-Sunum -Proje -İnceleme -Grup çalışması -Rapor -İnteraktif yöntemler -Konferans -1., 2., 3. basamakta uygulama alanları

-İnceleme -Rapor -Bakım planı ve değerlendirmeleri -Klinik beceri listeleri -CEEX -OSCE -Tutum değerlendirme listeleri -Danışmanlık beceri listesi -Tutum ölçekleri

-Yüksekokul -İlgili sosyal kurumlar -AÇSAP Merkezleri -Okullar -Yuva ve yetiştirme yurtları -Poliklinikler, klinikler

-Kaynak kitaplar -Dergiler -Barko/tepegöz -Kağıtlar -Kartonlar -Afişler -Broşürler -Araştırma raporları -Danışmanlık becerileri rehberi -Kayıtlar -Örnek vakalar -Kağıt tahtası

EP: Entegre Program KP: Klasik Program CEEX: Clinical Evaluation Exercises (Klinik Değerlendirme Testleri) OSCE: Objective Structured Clinical Examination (Yapılandırılmış Objektif Klinik Sınav) AÇSAP: Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması



Alt Konu 13: Gençlerde Görülen CS/ÜS Sorunları, Kor uma, Önleme ve Çözümler HEDEFLER:

1. Gençlerde görülen CS/ÜS’a yönelik fiziksel sorunları açıklayabilme 2. Gençlerde görülen CS/ÜS’a yönelik fiziksel sorunlarda uygulanacak hemşirelik bakımını uygulayabilme 3. Genç-aile-erişkin arasında iletişim güçlüğüne neden olan faktörleri açıklayabilme 4. Cinsel kimlik bozukluklarını tanımlayabilme 5. Cinsel kimlik bozukluklarının tedavi ve bakım sürecinde gerekli hemşirelik girişimlerini uygulayabilme 6. Dünyada ve ülkemizde adölesan gebeliklerin sıklığını ve bunda rol oynayan faktörleri açıklayabilme 7. Dünyada ve ülkemizde adölesan gebeliklerin getirdiği fiziksel ve psikosoyal etkileri açıklayabilme 8. Adölesan gebelerde doğum öncesi-doğum ve doğum sonrası dönemdeki özel gereksinimlerini açıklayabilme 9. Adölesan gebelerde doğum öncesi-doğum ve doğum sonrası dönemdeki özel gereksinimlere yönelik hemşirelik girişimlerini

uygulayabilme 10. Gençlerde görülen CS/ÜS sorunlarına yönelik 1., 2. ve 3. Basamak sağlık hizmetlerinde hemşirenin rol, sorumluluk ve

uygulamalarını açıklayabilme 11. Gençlerde görülen CS/ÜS sorunlarına yönelik temel sağlık hizmetlerinde hemşirenin tarama ve ev ziyaretlerindeki rol,

sorumluluk ve uygulamalarını açıklayabilme 12. Hemşirenin poliklinik ve tedavi hizmetlerinde rol, sorumluluk ve uygulamalarını açıklayabilme 13. Hemşirenin etik değerlere uygun hizmet sunma prensiplerini ifade edebilme 14. Genç dostu hizmet yaklaşımını ve önemini açıklayabilme 15. Gencin topluma uyumunda interdisipliner yaklaşımın önemini açıklayabilme 16. Gençlere yönelik sağlık hizmetlerinde kalite yönetimini açıklayabilme 17. Gençlere yönelik sağlık hizmetlerinde araştırma sonuçlarını ve kanıt kullanmanın önemini açıklayabilme 18. Gençlere yönelik CS/ÜS’na yönelik bilgi kaynaklarını açıklayabilme 19. Gençlere yönelik CS/ÜS’na yönelik bilgi kaynaklarının zenginleştirilmesini ve kullanımlarının arttırılması için yapılabilecekleri

açıklayabilme 20. Hemşirelik girişimlerinde gençlere yönelik özellikler çerçevesinde problem çözme yaklaşımı gösterebilme



Gençlerde Görülen CS/ÜS Sorunları, Koruma, Önleme v e Çözümler Müfredattaki Yeri Disiplinler Eğitim Yöntemi Ölçme /

Değerlendirme



-Çocuk Sağlığı Hemşireliği -Kadın Sağlığı Hemşireliği -Psikiyatri Hemşireliği -Halk Sağlığı Hemşireliği -Hemşirelik Etiği -Deontoloji

-Sunum -İnceleme -Rapor -Grup çalışması -Senaryo -Oyunlaştırma -Ev ödevi -1.,2.,3. basamakta uygulama alanları

-İnceleme -Rapor -Vaka -Senaryo -Bakım planı -Ev ödevi değerlendirmeleri -Klinik beceri listeleri -CEEX -OSCE -OSPE -Danışmanlık ve eğitim becerileri listesi -Çoktan seçmeli test

-Yüksekokul -1., 2., 3. basamakta uygulama alanları -AÇSAP Merkezleri -Okullar -Ev ziyaretleri -Gebe izlem poliklinikleri -Doğum ve doğum sonu klinikleri ve bu kurumların yönetim birimleri

-Kaynak kitaplar -Dergiler -Araştırma kanıtları/ raporları -Barko/tepegöz -1. basamak kayıtları ve formları -Partograf -Broşürler -Kalite standart kayıtları -Bakım planları -3. basamak kayıt ve formları -Protokoller -Eğitim rehberleri -Video filmler -Örnek vaka -Senaryolar -Kağıt tahtası

EP: Entegre Program KP: Klasik Program CEEX: Clinical Evaluation Exercises (Klinik Değerlendirme Testleri) OSCE: Objective Structured Clinical Examination (Yapılandırılmış Objektif Klinik Sınav) OSPE: Objective Structured Practical Exam (Objektif Yapılandırılmış Pratik/Uygulamalı Sınav) AÇSAP: Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması



Alt Konu 14: Hem şirenin Birey Olarak Cinsellik ve Toplumsal Cinsiyet Kavramlarına Yakla şımı ve Bunun Mesleki Uygulamalarına Etkisi

HEDEFLER:

1. Cinsellik ve toplumsal cinsiyet kavramlarını kendi kelimeleriyle ifade edebilme 2. Hemşirenin birey olarak cinsellik ve toplumsal cinsiyet kavramlarına yaklaşımını etkileyen faktörleri açıklayabilme 3. Hemşirenin birey olarak cinsellik ve toplumsal cinsiyet kavramlarına yaklaşımını etkileyen faktörlerin mesleki uygulamalarına

etkisini açıklayabilme Müfredattaki Yeri Disiplinler Eğitim Yöntemi Ölçme /

Değerlendirme


EP: 1., 2., 3. ve 4. sınıflar KP:1., 2., 3. ve 4. sınıflar

-Çocuk Sağlığı Hemşireliği -Kadın Sağlığı Hemşireliği -Psikiyatri Hemşireliği -Halk Sağlığı Hemşireliği -Hemşirelik Etiği -Deontoloji

-Grup sunumları -Senaryo -Oyunlaştırma -İnceleme -Rapor -Zıt panel -Konferans -Kaynak kişi

-Tutum değerlendirme formu -Gözlem ve rapor değerlendirme -Grup çalışmaları değerlendirmeleri

-Yüksekokul -Poliklinkler -Kadın ve erkeğe hizmet veren klinikler

-Senaryolar -Oyunlaştırma için malzeme -Gözlem formu -Kağıtlar -Kartonlar




Alt Konu 15: Gençlerle Cinselliklerine İlişkin İleti şim Becerileri HEDEFLER:

1. Gençlerle iletişimin özelliklerini açıklayabilme 2. Gençlerle etkili iletişim ve danışmanlık ilkelerini açıklayabilme 3. Gençlerle etkili iletişim ilkelerini uygulayabilme 4. Gencin başvuru özelliklerine uygun iletişim kurabilme



EP: 2., 3. ve 4. sınıflar KP: 3. ve 4.sınıflar

-Çocuk Sağlığı Hemşireliği -Kadın Sağlığı Hemşireliği -Psikiyatri Hemşireliği

-Oyunlaştırma -Ev ödevi -Senaryo -İnteraktif yöntemler -1., 2., 3. basamakta gençlerle uygulamalar

-Tutum değerlendirme formu -Danışmanlık ve eğitim becerileri listesi değerlendirmeleri -Rapor değerlendirmeleri

-Yüksekokul -1., 2., 3. basamakta gençlerle uygulama alanları

-Barko/tepegöz -Kağıtlar -Kartonlar -Video filmler -Senaryolar -Danışmanlık ve iletişim becerileri listeleri -Örnek vakalar -Öğrenim rehberleri




ERİŞKİN DÖNEMDE CİNSEL SAĞLIK VE ÜREME SAĞLIĞININ GELİŞTİRİLMESİ



ANA KONU 6 : ER İŞKİN DÖNEMDE CİNSEL SAĞLIK VE ÜREME SAĞLIĞININ GELİŞTİRİLMESİ AMAÇ : Öğrenci bu bölümü tamamladığında, erişkinlik dönemindeki bireyin CS/ÜS konularına yönelik fiziksel ve psiko sosyal ihtiyaçlarını, sağlığın korunması ve geliştirilmesi çerçevesinde ve etik ilkeler doğrultusunda ele alabilecek bilgi, tutum ve beceriyi kazanmış olacaktır. Alt Konu 1: Güvenli Annelik HEDEFLER:

1. Güvenli annelik kavramı ve yaklaşımını tanımlayabilme 2. Güvenli annelik hizmetlerinin amacını ve kapsamını açıklayabilme 3. Güvenli annelik kavramının aile ve toplum sağlığı açısından önemini tartışabilme 4. Dünya’da ve Türkiye’de perinatal sağlık göstergelerini yorumlayabilme 5. Dünya’da ve Türkiye’de anne ölüm nedenlerini açıklayabilme 6. Güvenli annelik hizmetlerinin, sağlık sistemi içindeki yerini tartışabilme 7. Güvenli annelik hizmetlerinde ekip yaklaşımını ve hemşirenin rolünü tartışabilme. 8. Güvenli annelik hizmetlerinde bütüncül yaklaşıma sahip, bireyin haklarına saygılı, sorumluluk taşıyan, bilgilendirici bir tutumla

verilecek hizmetin önemini tartışabilme



KS: 3. ve 4. sınıflar ES: 1., 2. ve 3. sınıflar

-Kadın Sağlığı Hemşireliği -Çocuk Sağlığı Hemşireliği -Halk Sağlığı Hemşireliği

-Sunum -Grup tartışması -Araştırma ödevi

-Yazılı sınav -Ödev/rapor değerlendirme -Uygulama raporları ve grup tartışmalarının değerlendirilmesi

-Dersane -1., 2., 3. basamakta Anne Sağlığı Hizmeti veren birimler

-Tepegöz -Barko -Kaynak kitaplar ve dökümanlar




Alt Konu 2: Konsepsiyon ve Prenatal Geli şme HEDEFLER:

1. Mitotik ve miyotik hücre bölünmelerini ve aralarındaki farkı açıklayabilme 2. Ova ve spermin gelişim sürecini tanımlayabilme 3. Fertilizasyon sürecini açıklayabilme 4. Plasenta gelişmeden önce embriyonun implantasyon sürecini ve beslenmesini açıklayabilme 5. Dizigotik ve monozigotik gebeliklerin oluşum süreçlerini açıklayabilme 6. İntrauterin gelişmenin çoğalma ve farklanma evrelerinde ortaya çıkan değişmeleri tanımlayabilme 7. İntrauterin yaşamda umblikal kord ve plasentanın gelişimi, yapısı ve fonksiyonlarını tanımlayabilme 8. Gebelik haftalarına göre fetusun büyüme ve gelişmesindeki önemli noktaları açıklayabilme 9. Fetal dolaşımı ve doğumdan sonraki değişiklikleri açıklayabilme 10. Konsepsiyon ve organ ve sistemlerin gelişimi sırasında normalden sapmaları ve malformasyonların ortaya çıkabileceği

hassas periyodları tanımlayabilme

Müfredattaki Yeri Disipli nler Eğitim Yöntemi Ölçme / Değerlendirme



-Fizyoloji -Kadın Sağlığı Hemşireliği

-Sunum -Soru-cevap

-Yazılı sınav

-Dersane

-Barko -Tepegöz -Kaynak kitaplar ve ilgili dökümanlar




Alt Konu 3: Gebeli ğe Hazırlık HEDEFLER:

1. Gebelik öncesi hazırlığın önemini kavrayabilme 2. Çiftlerin karar vermesini etkileyen gebelik ve doğumla ilgili değişik durumları tanımlayabilme 3. Gebelik öncesi annenin ve ailenin sağlığını geliştirecek önlemleri açıklayabilme 4. Prenatal hazırlık sınıflarının temel amacını açıklayabilme 5. Gebelik öncesi danışmanlık hizmetlerinde ekibin ve hemşirenin rolünü kavrayabilme


Değerlendirme


EP: 2., 3. ve 4. sınıf KP: 3. ve 4. sınıf

-Kadın Sağlığı Hemşireliği -Halk Sağlığı Hemşireliğ

-İnteraktif sunum -Grup tartışması

-Yazılı sınav -Uygulama raporlarının, bakım planlarının ve beceri kontrol listelerinin ve vaka tartışmasının değerlendirmesi

-Dersane -Beceri dersanesi -1. basamak ev ziyaretleri -1. basamak Gençlik Danışma Merkezleri -Sağlık kurumlarının prenatal hazırlık sınıfları

-Barko/tepegöz -Kaynak kitap ve diğer kaynak dökümanlar




Alt Konu 4: Gebelikte Fizyolojik De ğişiklikler HEDEFLER:

1. Gebelikte ortaya çıkan fizyolojik ve anatomik değişiklikleri tanımlayabilme 2. Gebelikte ortaya çıkan anatomik ve fizyolojik değişikliklerin annede gelişen belirti ve bulgularla ilişkisini kavrayabilme 3. Bireysel, olası ve kesin gebelik belirtilerini karşılaştırarak açıklayabilme 4. Gebeliğin anne sağlığı üzerine olan etkilerini kavrayabilme

Müfredattaki Yeri Disiplinler Eğitim

Yöntemi Ölçme /

Değerlendirme



-Kadın Sağlığı Hemşireliği

-Sunum -Soru-cevap -Vaka tartışması

-Yazılı sınav -Vaka tartışmasının değerlendirilmesi

-Dersane -Sağlık kurumlarının prenatal hizmet birimleri

-Tepegöz/barko -Kaynak kitaplar ve diğer dökümanlar




Alt Konu 5: Gebeli ğin Psikososyal Yönü HEDEFLER:

1. Bağlılık, annelik, babalık gibi psikososyal kavramları tanımlayabilme 2. Gebeliğin ve doğumun psikososyal açıdan anne ve aile için anlamını açıklayabilme 3. Gebelik sırasında kadında, eşinde ve ailesinde genelde ortaya çıkabilen emosyonel ve psikolojik değişiklikleri tartışabilme 4. Yaş, çocuk sayısı, sosyo ekonomik statü ve kültürel faktörler gibi gebeliğe psikososyal uyumu etkileyen faktörleri

tartışabilme. 5. Gebelikte riskli durumlarda annede ortaya çıkabilecek psikolojik tepkileri açıklayabilme 6. Gebelikte özel bakım gerektiren sosyal sorunları açıklayabilme 7. Gebeliğe psikososyal uyum sürecinde hemşirenin rolünü kavrayabilme


Değerlendirme



-Kadın Sağlığı Hemşireliği -Halk Sağlığı Hemşireliği -Psikiyatri Hemşireliği

-Sunum -Vaka tartışması -Oyunlaştırma

-Yazılı sınav -Uygulama raporlarının, vaka tartışmasının, bakım planlarının ve beceri kontrol listelerinin değerlendirilmesi

-Dersane -1., 2., 3. basamakta Anne Sağlığı Hizmeti veren birimler -Ev ziyaretleri

-Barko/tepegöz -Kaynak kitaplar ve dökümanlar -Klinik beceri listeleri




Alt Konu 6: Prenatal De ğerlendirme HEDEFLER:

1. Prenatal hikaye almanın temel bölümlerini açıklayabilme 2. Annenin obstetrik hikayesini almada kullanılan obstetrik terminolojiyi açıklayabilme 3. Prenatal kayıtlarda olması gereken babanın sağlığı ile ilgili faktörleri tanımlayabilme 4. Hikaye alma, fizik muayene ve risk değerlendirmesi ile ilgili başlangıçta ve daha sonra yapılan prenatal değerlendirmeyi

tanımlayabilme 5. Gebelikte anne ve fetal sağlığı değerlendirmede kullanılan laboratuvar analizlerini açıklayabilme 6. Fiziksel değerlendirmede gebelikteki normal fizyolojik değişikliklere ilişkin beklenen bulguları tanımlayabilme 7. Tahmini doğum tarihinin hesaplanmasını kavrayabilme 8. Prenatal yüksek risk faktörlerini tanımlayabilme 9. Gebeliği etkiliyen kadındaki psikososyal faktörleri tanımlayabilme 10. Gebelikteki tehlike belirtileri ile olası nedenleri arasında ilişki kurabilme. 11. Anneyi fiziksel ve psikososyal açıdan değerlendirebilme


Değerlendirme



-Kadın Sağlığı Hemşireliği -Halk Sağlığı Hemşireliği

-Sunum -Demonstrasyon -Soru-cevap -Vaka tartışması

-Yazılı sınav -Uygulama raporu, vaka tartışması, bakım planı, beceri listelerinin değerlendirmesi

-Dersane -1., 2., 3. basamakta DÖB hizmeti veren birimler

-Tepegöz/barko -Maket -Kaynak kitap ve diğer dökümanlar -Beceri listeleri

EP: Entegre Program KP: Klasik Program DÖB: Doğum Öncesi Bakım



Alt Konu 7: Prenatal Bakım HEDEFLER:

1. Prenatal bakımın anne, aile ve fetus/yenidoğan sağlığı açısından önemini kavrayabilme 2. Prenatal bakımın etkinliğini artırmada kullanılan iletişim becerilerini özetleyebilme 3. Gebe kadın ve ailesinin sağlığını korumak ve geliştirmek için hemşirelik sürecini kullanmanın önemini tartışabilme. 4. Prenatal bakımın tanımını ve amacını açıklayabilme 5. Prenatal bakım almayı etkiliyen sosyo ekonomik ve kültürel faktörleri tartışabilme 6. Gebelikte sık görülen rahatsızlıkların nedenlerini ve alınacak önlemleri açıklayabilme 7. Gebeliği etkiliyen teratojenleri açıklayabilme 8. Prenatal bakımı etkiliyen kültürel faktörlerin önemini ve geleneksel uygulamaları tartışabilme 9. Gebelikteki tehlike belirtilerini açıklayabilme 10. Prenatal dönemde anne ve fetus sağlığını yükseltecek önlemleri açıklayabilme 11. Gebelikte egzersiz ve aktivitenin fiziksel etkilerini kavrayabilme 12. Prenatal bakım ekibi ile birlikte gebelikte anne ve fetus/yenidoğan sağlığının yükseltilmesine yönelik bakımı

planlayabilme, eğitim ve danışmanlık yapabilme Müfredattaki Yeri Disiplinler Eğitim Yöntemi Ölçme /

Değerlendirme




-Sunum -Oyunlaştırma -Vaka tartışması -Demonstrasyon

-Yazılı sınav -Uygulama raporu, vaka tartışması, bakım planı, beceri listelerinin değerlendirilmesi -Grup eğitimi planlama ve uygulama

-Dersane -1., 2., 3. basamakta DÖB hizmeti veren birimler -Halk Eğitim Merkezleri

-Barko/tepegöz -Kaynak kitap ve diğer ilgili dökümanlar -Beceri listeleri -Bakım planı

EP: Entegre Program KP: Klasik Program DÖB: Doğum Öncesi Bakım



Alt Konu 8: Prenatal Tanı Testleri HEDEFLER:

1. Fetal diagnostik işlemler için indikasyonları tanımlayabilme 2. Her bir diagnostik testin amacını, işlemi, avantaj ve risklerini açıklayabilme 3. İşlemlerle ilgili ailelerin en sık sordukları soruların yanıtlarına ilişkin bilgiyi temin edebilme


Değerlendirme

Eğitim O rtamı Araç - Gereç

EP: 2., 3., ve 4. sınıflar KP: 3. ve 4. sınıflar

-Kadın Sağlığı Hemşireliği -Halşk Sağlığı Hemşireliği

-Sunum -Tartışma -Demonstrasyon

-Yazılı sınav -Uygulama raporu ve beceri listelerinin değerlendirilmesi

-Dersane -Sağlık kurumlarının prenatal hizmet birimleri

-Barko/tepegöz -Kaynak kitap ve ilgili dökümanlar -Beceri listeleri




Alt Konu 9: Prenatal Dönemde Beslenme HEDEFLER:

1. Diyette bulunması gereken özel besinlerin gebelikteki rolünü tanımlayabilme 2. Gebelikteki beslenmenin anne ve fetal sağlık üzerine olan etkilerini tartışabilme 3. Gebelikte, postpartum dönemde ve laktasyondaki özel beslenme ihtiyacını normal zamandaki beslenme ile

karşılaştırabilme 4. Gebelikte yeterli beslenme ve uygun kilo kazanmanın önemini açıklayabilme 5. Beslenmeyi etkiliyen fiziksel, psikososyal ve kültürel faktörleri tanımlayabilme 6. Adolesan gebelerin özel beslenme gereksinimlerini tanımlayabilme 7. Emziren annelerin beslenme gereksinimlerini açıklayabilme 8. Beslenme sorunlarına temellenmiş, beslenme planı örneklerini tartışabilme 9. Gebelikte, postpartum süreçte ve laktasyonda annenin beslenmesini izleyebilme, yönetebilme ve değerlendirebilme

becerisi kazanma Müfredattaki Yeri Disiplinler Eğitim Yöntemi Ölçme /

Değerlendirme




-İnteraktif sunum -Demonstrasyon -Vaka tartışması

-Yazılı sınav -Uygulama raporu, vaka tartışmasının değerlendirilmesi -Grup eğitimi planlama ve uygulama

-Dersane -1., 2., 3. basamakta DÖB hizmeti veren birimler -Ev ziyaretleri -Halk Eğitim Merkezleri

-Barko/tepegöz -Kaynak kitaplar ve ilgili dökümanlar -Örnek beslenme planları -Beceri listeleri

EP: Entegre Program KP: Klasik Program DÖP: Doğum Öncesi Bakım



Alt Konu 10: Prenatal Dönemi Etkiliyen Sa ğlık Sorunları HEDEFLERİ:

1. Gebeliği etkileyen sağlık sorunlarını; gebeliğe etkileri, belirtileri ve tedavileri açısından tartışabilme 2. Sağlık sorunlarını konsepsiyon öncesi, antepartum ve postpartum dönemlerde prenatal ekip ile birlikte değerlendirebilme,

izleyebilme ve yönetebilme becerisi kazanma 3. Konsepsiyon öncesi, antepartum ve postpartun dönemlerde annenin sağlığını sürdürmede gerekli girişimleri ekip ile birlikte

planlayabilme, uygulayabilme ve gereksinimleri doğrultusunda eğitim ve danışmanlık yapabilme becerisi kazanma Müfredattaki Yeri Disiplinler Eğitim Yöntemi Ölçme /

Değerlendirme



-İç Hastalıkları Hemşireliği -Kadın Sağlığı Hemşireliği -Halk Sağlığı Hemşireliği

-İnteraktif sunum -Vaka tartışması -Demonstrasyon

-Yazılı sınav -Uygulama raporu, vaka tartışması, bakım planı, beceri listelerinin değerlendirilmesi

-Dersane -1., 2., 3. basamakta anne sağlığı hizmeti veren birimler -Dahiliye klinikleri

-Tepegöz/barko -Kaynak kitaplar ve ilgili dökümanlar -Beceri listeleri




ALT KONU 11: Prenatal Komplikasyonlar HEDEFLER:

1. Gebeliğin erken ve geç dönemlerinde ortaya çıkan hemorojik durumların nedenlerini, gelişimini, tedavisini ve yönetimini açıklayabilme.

2. Hiperemezis gravidarumu tanımlayabilme ve tedavi ve bakımını tartışabilme 3. Gebelikle ilgili hipertansif durumların nedenlerini, gelişimi ve yönetimini açıklayabilme 4. Prematur membran rüptürü ya da preterm eylem yaşayan kadının hemşirelik bakım ihtiyaçlarını tanımlayabilme 5. Rh ve ABO uyuşmazlıklarının etiyolojisini, fetal ve neonatal etkilerini ve yönetimini açıklayabilme 6. Gebelikte temel travma nedenlerini ve yönetimini tanımlayabilme. 7. Sık görülen enfeksiyonların anneye ve fetuse olan etkilerini tartışabilme 8. Gebelik komplikasyonlarını önleme, erken tanı ve tedavide gerekli girişimleri planlama ve uygulamada prenatal bakım

ekibi ile işbirliği yapabilme. 9. Komplikasyon ortaya çıktığında anneyi değerlendirme, izleme ve yönetebilmede prenatal bakım ekibi ile işbirliği yapabilme


Değerlendirme


EP: 2., 3. ve 4. sınıf KP: 3. ve 4. sınıf



-Yazılı sınav -Uygulama raporu, vaka tartışması, bakım planı, beceri listelerinin değerlendirilmesi

-Dersane -1., 2., 3. basamakta anne sağlığı hizmeti veren birimler -Dahiliye klinikleri

-Tepegöz/barko -Kaynak kitaplar ve ilgili dökümanlar -Beceri listeleri




Alt Konu 12: Prenatal Dönemde Teratojenler ve Sosya l Sorunlar HEDEFLER:

1. Cinsel ve cinsel olmayan yolla bulaşan enfeksiyonları ve gebeliğe etkilerini açıklayabilme 2. Madde bağımlılığının anne ve fetus üzerine olan etkilerini açıklayabilme 3. Gebelikte şiddet ve istismar yönünden riskli grupları tanımlayabilme ve şiddeti değerlendirme, önleme ve müdahelede

hemşirenin rolünü tartışabilme 4. Adolesan ve ileri yaş gebelerin karşılaşabileceği fiziksel, psikolojik ve sosyolojik riskleri sayabilme 5. Adolesan gebeliklerin önlenmesinde hemşirenin rolünü tanımlayabilme 6. Değişik yaş gruplarındaki gebelerin bakım ihtiyaçlarının farklı ve benzer yönlerini karşılaştırabilme 7. Konjenital anomalili çocuk doğumunda ailelerin tepkilerini tartışabilme ve uygun girişimleri açıklayabilme 8. Gebeliğin kaybında ailenin tepkisini tartışabilme ve yas sürecinde aileye yardım etmede uygun girişimleri açıklayabilme 9. Göçmenler ve diğer özel bakım gerektiren grupların (evsizler, tek ebeveynler, sakatlar gibi) özelliklerini ve gebelikteki

sorunlarını tanımlayabilme ve bu sorunların çözümünde prenatal bakım ekibi ile işbirliği yapabilme 10. Gebelikte teratojenlere ve sosyal sorunlara maruz kalmış gebelerin sağlığını sürdürmede uygun eğitim ve danışmanlık

hizmetlerini planlayabilme, izleyebilme ve değerlendirebilmede prenatal bakım ekibi ile işbirliği yapabilme

Müfredat taki Yeri Disiplinler Eğitim Yöntemi Ölçme / Değerlendirme


KS: 3. ve 4. sınıflar ES: 2., 3. ve 4. sınıflar

-Kadın Sağlığı Hemşireliği -Halk Sağlığı Hemşireliği -Psikiyatri Hemşireliği -Sosyoloji -Psikoloji


-Yazılı sınav -Uygulama raporlarının, bakım planlarının, vaka tartışmasının ve beceri listelerinin değerlendirilmesi -Grup eğitimi planlama ve uygulama

-Dersane -1., 2., 3. basamak anne sağlığı hizmeti veren birimler -İlgili sosyal kurumlar (göçmen dernekleri gibi) -Ev ziyaretleri -Halk Eğitim Merkezleri

-Barko-tepegöz -Kaynak kitaplar ve ilgili dökümanlar -Örnek bakım planları




Alt Konu 13: İntranatal Dönem HEDEFLER:

1. Doğum eylemini etkiliyen dört faktörü açıklayabilme 2. Fetopelvik ilişkiyi tanımlayabilme 3. Fetusun prezantasyon ve pozisyonunu açıklayabilme 4. Doğum eyleminin mekanizmasını açıklayabilme. 5. Anne vucudunun ve fetusun doğum eylemine tepkisini kavrayabilme 6. Eylemin başlayacağına işaret eden bulguları açıklayabilme 7. Nullipar ve multipar kadınlarda eylemin sürecine ilişkin farkları açıklayabilme 8. Eylemin evrelerini ve ilk evre içindeki fazları açıklayabilme 9. Eylemin her bir fazının normal ilerlediğini gösteren kriterleri açıklayabilme 10. Kontraksiyon ve fetal kalp hızını izleme yöntemlerini açıklayabilme 11. Doğumu takiben yenidoğanın ilk bakımını açıklayabilme 12. Eylemde risk faktörlerini tanımlayabilme 13. Doğum ağrısını tanımlayabilme 14. Ağrıya verilen cevabı etkiliyen faktörleri tanımlayabilme 15. Farmakolojik olmayan ağrı yönetim tekniklerini tanımlayabilme 16. Farmakolojik ağrı kontrol yöntemlerinin risklerini ve yararlarını tanımlayabilme


Değerlendirme


EP: 2., 3. ve 4. sınıflar KP: 3. sınıflar


-Sunum -Demonstrasyon

-Yazılı sınav -Vaka tartışması

-Dersane -1., 2., 3. basamak sağlık kurumlarının doğum klinikleri

-Tepegöz/barko -Kaynak kitaplar -Doğum atlası




Alt Konu 14: İntranatal De ğerlendirme HEDEFLER:

1. Annenin ve fetusun sağlığını en üst düzeyde tutmak için önemli olan fiziksel, psikososyal ve kültürel değerlendirmeyi özetleyebilme

2. Eylemin her bir fazının normal ilerlediğini gösteren kriterleri tanımlayabilme 3. Kontraksiyon ve fetal kalp hızını izleme yöntemlerini açıklayabilme 4. Kontraksiyon ve FKH periyodik değişimleri ve anormal bulguları tanımlayabilme 5. EFM kullanıldığı durumlarda anneye gerekli açıklamayı yapacak bilgiyi kavrayabilme 6. Doğum yapacak annenin ve ailesinin ihtiyaçlarını karşılayacak bakımı tartışabilme 7. Doğumu takiben yeni doğanın acil bakımını özetleyebilme 8. Anne-bebek ilişkisinin başlamasında alınacak önlemleri tartışabilme 9. İntrapartum anneye ve aileye yaklaşımda iletişim becerilerinin önemini açıklayabilme 10. Eylemde risk faktörlerini tanımlayabilme


Değerlendirme





-Yazılı sınav -Vaka tartışması -İletişim beceri listesi


-Tepegöz/barko -Kaynak kitaplar ve ilgili dökümanlar




Alt Konu 15: İntranatal Komplikasyonlar HEDEFLER:

1. Psikolojik nedenlerin komplikasyonlu eyleme olan etkisini kavrayabilme 2. Disfonksiyonel eylem anormalliklerini, etkilerini, belirtilerini açıklayabilme 3. Disfonksiyonel eylemin anne ve fetus üzerine olan etkilerini kavrayabilme 4. Prezantasyon ve pozisyon anormalliklerini ve eyleme olan etkilerini açıklayabilme 5. Fetusa ait anormalliklerin (makrosamia, hidrosefal gibi) eyleme olan etkilerini açıklayabilme 6. Fetal distres belirtilerini ve alınacak önlemleri açıklayabilme 7. İntruterin fetal ölümün etyolojisi, tanılanması, yönetimi ve aileye yardım sirecinde hemşirenin rolünü kavrayabilme 8. Membranların prematür rüptürü ile ilgili fetal ve maternal riskleri tanımlayabilme 9. Preterm eylemin nedenlerini, önlemlerini, tedavisini tartışabilme 10. Postterm gebelikte maternal ve fetal problemleri tartışabilme 11. İntrapartum acil durumların (kord prolapsusu., ablasyo pl., pl previa., uterus rüptürü, amniyotik mayi embolisi ) belirtilerini

açıklayabilme



EP: 2., 3. ve 4. sınıf KP: 3. sınıf



-Yazılı sınav -Vaka tartışması -Gözlem raporları


-Tepegöz/barko -Kaynak kitaplar ilgili dökümanlar




Alt Konu 16: Obstetrik İşlemler HEDEFLER:

1. Klinikte uygulanan obstetrik işlemleri açıklayabilme 2. Her bir işlemin riskini, kontraindikasyonunu, önlemlerini tanımlayabilme 3. Obstetrik işlemler sırasında etkin emosyonel desteği sağlayacak yöntemleri tartışabilme 4. Sezeryan doğumunun indikasyonlarını, hazırlığını, anneye ve aileye etkilerini açıklayabilme


Eğiti m Ortamı Araç - Gereç

EP: 2., 3. sınıf KP: 3. sınıf



-Yazılı sınav -Vaka tartışması -Gözlem raporları


-Tepegöz/barko -Kaynak kitaplar ilgili dökümanlar




Alt Konu 17: Postnatal Dönem HEDEFLER:

1. Postpartum periyodu tanımlayabilme 2. Postpartum periyoda fizyolojik uyum sürecini açıklayabilme 3. Postpartum dönemde sık görülen rahatsizlıkların nedenlerini ve önlemlerini açıklayabilme 4. Annenin bebeğine bağlanma ve annelik rolünü kazanma sürecini tanımlayabilme 5. Bebeğe ailenin uyum sürecini tartışabilme 6. Annenin ve ailenin bebeğe uyum sürecinde kültürel faktörleri kavrayabilme 7. Anne- bebek ilişkisinin kurulması ve sürdürülmesinde bakım ekibinin rolünü kavrayabilme 8. Postpartum hüzünle ilgili nedenleri, belirtileri ve müdaheleleri tartışabilme 9. Evde yenidoğanın ve annenin bakımını sağlamada ve sık görülen sağlık sorunlarını çözümlemede taburculuk eğitimi

planlayabilme 10. Adolesan annelerin postpartum bakım ihtiyaçlarını sayabilme 11. Postnatal bakım ekibi ile birlikte doğum sonu annenin fizyolojik ve psikolojik izlem ve değerlendirmesini yapabilme 12. Postnatal bakım ekibi ile birlikte doğum sonu annenin sağlığını koruma ve sürdürmede uygun girişimleri planlayabilme ve

uygulayabilme





-İnteraktif sunum -Vaka tartışması -Oyunlaştırma -Demonstrasyon

-Yazılı sınav -Uygulama raporları -Vaka tartışması -Bakım planı -Beceri listeleri -Grup eğitimi planlama ve uygulama

-Dersane -1., 2., 3. basamakta postnatal hizmet veren birimler -Ev ziyaretleri -Halk Eğitim Merkezleri

-Barko/tepegöz -Kaynak kitaplar ve ilgili dökümanlar -Beceri listeleri -Bakım planı örnekleri




Alt Konu 18: Postnatal Komplikasyonlar HEDEFLER:

1. Postpartum komplikasyonları sıralayabilme 2. Postpartum periyodda komplikasyonlar için riskli durumları tanımlayabilme ve koruyucu önlemleri tartışabilme 3. Postpartum komplikasyonları önleme ve erken tanı için izlem ve değerlendirme kriterlerini açıklayabilme 4. Komplikasyon ortaya çıktığında postpartum bakım ekibi ile birlikte sorunu değerlendirme, izleme ve yönetmede gerekli

girişimleri planlayabilme





-İnteraktif sunum -Vaka tartışması -Oyunlaştırma -Demonstrasyon

-Yazılı sınav -Uygulama raporları -Vaka tartışması -Bakım planı -Beceri listeleri

-Dersane -1., 2., 3. basamakta postnatal hizmet veren birimler -Ev ziyaretleri

-Barko/tepegöz -Kaynak kitaplar ve ilgili dökümanlar -Beceri listeleri -Bakım planı örnekleri




Alt Konu 19: Laktasyon Dönemi

HEDEFLER:

1. Laktasyonun ve emmenin fizyolojisini açıklayabilme 2. Emzirmenin sürdürülmesinin önemini kavrayabilme 3. Emzirmenin başarılmasında uygun girişimlerini bakım ekibi ile birlikte planlayabilme 4. Laktasyonun sürdürülmesinde ve meme bakımında bakım ekibi ile birlikte anneye danışmanlık yapabilme 5. Laktasyondaki annenin özel besin gereksinimlerini açıklayabilme


Değerlendirme




-Sunum -Vaka tartışması -Soru-cevap -Demo -Oyunlaştırma -Ödev/rapor sunumu

-Yazılı sınav -Uygulama raporu -Vaka tartışması -Araştırma/ödev raporu -Seminer değerlendirme -Birey/grup eğitimi planlama ve uygulama -Bakım planı -Beceri listeleri

-Dersane -I., 2., 3. basamaktaki sağlık kuruluşlarının perinatal hizmet birimleri -Halk Eğitim Merkezleri -Ev ziyaretleri

-Tepegöz -Barko -Maketler -Kaynak kitaplar ve ilgili dökümanlar -Bakım planı örnekleri -Veri toplama formları -Beceri listeleri




DOĞURGANLIĞIN DÜZENLENMESİ



ANA KONU 7 : DOĞURGANLIĞIN DÜZENLENMESİ Amaç: Öğrenci bu bölümü tamamladığında; aile planlamasının ne olduğunu, hangi amaçlar ile uygulandığını, önemi, ülkemizde aile planlaması hizmetlerinin durumu konusunda yeterli bilgi ve beceriye sahip olacaktır. Alt Konu 1: Türkiye’de Aile Planlaması Hizmetleri HEDEFLER:

1. Türkiye’nin nüfus politikalarını ve aile planlaması durumunu açıklayabilmeli 2. 2827 “sayılı yasayı tartışabilmeli” 3. Aile Planlaması/doğurganlığın düzenlenmesi tanımını bilmeli 4. Türkiye’de aile planlaması hizmetleri veren kuruluşları bilmeli 5. Türkiye’de kullanılan Aile Planlanması yöntemlerinin kullanım sıklığını bilmeli

Alt Konu 2: Türkiye’de Aile Planlamasının Önemi HEDEFLER:

1. Aile Planlaması hizmetlerinin önemini ve yararlarını kavrayabilme 2. Türkiye’nin Aile Planlaması konusundaki gereksinimlerini bilme.

Alt Konu 3: Türkiye’de Risk Grupları HEDEFLER:

1. Aile planlaması yönünden risk taşıyan gruplarını tanımlayabilme 2. Bu risk gruplarının farkındalığını artırmak için yapılabilecek uygulamaları planlayabilme




Değerlendirme


EP: 1., 2., 3., 4. sınıf modülleri KP: 3. ve 4. sınıflar

-Tıp -Halk Sağlığı Hemşireliği -Kadın Sağlığı Hemşireliği -Ekonomi -Sosyoloji

-Aile Planlaması hizmetlerine yönelik interaktif sunum -Grup tartışması

-Uygulama -ÇST -Mevcut politikaları inceleyen bireysel raporlar

-Sınıf -Mesleksel Beceri Dersanesi -AÇSAP Şubeleri -1., 2., 3. basamak kurumlar

-Tepegöz -Barkovizyon -Video

EP: Entegre Program KP: Klasik Program ÇST: Çoktan Seçmeli Test AÇSAP: Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması



Alt Konu 4: Gebeli ği Önleyici Yöntemler Amaç: Öğrenci bu bölümü tamamladığında; gebeliği önleyici yöntemler, bu yöntemlerin kullanım şekilleri, olumlu ve olumsuz özelikleri hakkında bilgi sahibi olacak ve yöntemlere özgü danışmanlık verebilecektir. Alt Konu 5: Erkek Cerrahi Sterilizasyon – Vazektomi HEDEFLER:

1. Erkek cerrahi sterilizasyonu tanımlayabilmeli 2. Vazektominin uygulama şeklini, yöntemin olumlu ve olumsuz özeliklerini açıklayabilmeli 3. Vazektomi’ye özgü danışmanlık yapabilmeli

Alt Konu 6: Kadında Cerrahi Sterilizasyon - Tüp Lig asyonu HEDEFLER:

1. Kadın cerrahi sterilizasyonu tanımlayabilmeli 2. Olumlu ve olumsuz özeliklerini açıklayabilmeli 3. Türkiye’de kadında sterilizasyon uygulama sıklığını bilmeli 4. Kadında cerrahi sterilizasyona özgü danışmanlık yapabilmeli

Alt Konu 7: Do ğal Aile Planlaması (Billings Ovulasyon Methodu, Tak vim Yöntemi, Bazal Vücut Isısı, Laktasyonel Amenore ) HEDEFLER:

1. Doğal aile planlaması yöntemlerini tanımlayabilmeli 2. Olumlu ve olumsuz özeliklerini açıklayabilmeli 3. Doğal aile planlaması konusunda danışmanlık yapabilmeli



Alt Konu 8: Kombine Oral Kontraseptifler HEDEFLER:

1. Oral kontraseptiflerin etki mekanizmasını açıklayabilmeli 2. Olumlu ve olumsuz özeliklerini açıklayabilmeli 3. Oral kontraseptiflerin kullanımı uygun olan ve olmayan durumları açıklayabilmeli 4. Bu yöntemin Türkiye’de kullanım sıklığını yorumlayabilmeli 5. Yöntemleri kullanım kriterlerini bilmeli 6. Oral kontraseptifler konusunda danışmanlık yapabilmeli

Alt Konu 9: Postpartum Kontrasepsiyon HEDEFLER:

1. Postpartum dönemde uygulanabilecek kontrasepsiyon yöntemleri bilmeli 2. Bu dönemde kullanımı sakıncalı olan yöntemleri sayabilmeli 3. Kullanımı sakıncalı olan yöntemlerin kullanılmama nedenlerin açıklayabilmeli 4. Postpartum kontrasepsiyona ilişkin danışmanlık yapabilme

Alt Konu 10 : Enjekte Edilen Kontrasepsiyonlar HEDEFLER:

1. Enjekte edilen kontrasepsiyon yöntemlerini bilmeli 2. Olumlu ve olumsuz yönlerini açıklayabilmeli 3. Kullanım şekli ve zamanı ifade edebilmeli 4. Kadınları yöntem uygunluğu açısından değerlendirebilmeli 5. Enjekte edilen kontrasepsiyon yöntemlerine ilişkin danışmanlık yapabilmeli



Alt Konu 11: Bariyer kontrasepsiyon (Erkek ve Kadın kondomu, Diyafram) HEDEFLER:

1. Kadın ve erkek tarafından kullanılan bariyer kontrasepsiyon yöntemlerini bilmeli 2. Bu yöntemlerin etkinliğini açıklayabilmeli 3. Yöntem uygulamalarını model üstünde gösterebilmeli 4. Olumlu ve olumsuz yönlerini açıklayabilmeli 5. Bariyer kontrasepsiyona özgü danışmanlık yapabilmeli

Alt Konu 12: Rahim İçi Araç (R İA) HEDEFLER:

1. RİA çeşitlerini ve özeliklerini tanımlayabilmeli 2. Bakırlı ve levonorgestrelli RİA’ nın etkililiğini, etki süresini ve etki mekanizmasını açıklayabilmeli 3. RİA’nın uygulama zamanını ve tekniğini bilmeli 4. Olumlu ve olumsuz yönlerini açıklayabilmeli 5. Kadınları yöntem uygunluğu açısından değerlendirebilmeli 6. Kullananlarda izlem kriterlerini açıklayabilmeli 7. RİA’ya özgü danışmanlık yapabilmeli

Alt Konu 13: İmplant Yöntemi HEDEFLER:

1. İmplant yöntemini tanımlayabilmeli 2. Bu yöntemin etki mekanizmasını açıklayabilmeli 3. Uygulanma şeklini ve zamanını açıklayabilmeli 4. Olumlu ve olumsuz yönlerini açıklayabilmeli 5. Kadınları yöntem uygunluğu açısından değerlendirebilmeli 6. İmplant yöntemine ilişkin danışmanlık yapabilmeli



EP: Entegre Program KP: Klasik Program ÇST: Çoktan Seçmeli Test



EP: 1., 2., 3., 4. sınıf modül KP: 3., 4. sınıflar

-Tıp -Kadın Sağlığı Hemşireliği

-Aile Planlaması yöntemlerine ilişkin interaktif sunum -Grup tartışması -Demonstrasyon -Yöntem kullananlar ile sınıf içi söyleşi -Bu konuda yapılan hemşirelik araştırmalarının okunması

-Uygulama -ÇST -Örnek eğitim programı geliştirme -Tutum değerlendirme

-Sınıf -Mesleki beceri dersanesi -1., 2., 3. basamak kurumlar

-Tepegöz -Barkovizyon -Resimli rehber -Video / Maket ve yöntemlerden birer örnek -Yöntemler ile ilişkin broşürler -Penis ve saydam vajina modelleri



İNFERTİLİTE



ANA KONU 8 : İNFERTİLİTE Amaç: Öğrenci bu bölümü tamamlandığında; infertilitenin ne olduğu, nedenleri, infertil çiftlerin yaşadıkları psiko-sosyal sorunları açıklayabilecek, uygun danışmanlık becerilerine sahip olacaktır. Alt Konu: 1. İnfertilite Tanımı ve Etkileyen Etmenler HEDEFLER:

1. İnfertiliteyi tanımlayabilmeli 2. İnfertiliteyi etkileyen etmenleri sayabilmeli 3. Kadın yönünden infertilite nedenlerini açıklayabilmeli 4. Erkek yönünden infertilite nedenlerini açıklayabilmeli 5. İnfertil çiftlerin izleminin her aşamasında uygun hemşirelik tanılarını belirleyebilmeli 6. Tanılara göre hemşirelik girişimlerini planlayabilmeli

Alt Konu 2: İnfertilitede Kullanılan Tanı / Tedavi Yöntemleri HEDEFLER:

1. Yardımcı üreme tekniklerininın tanımlarını yapabilmeli 2. İnfertilitede kullanılan tanı/tedavi yöntemlerini açıklayabilmeli 3. İnfertilitede kullanılan tanı/tedavi yöntemleri konusunda danışmanlık yapabilmeli 4. İnfertil çiftlerin başvurdukları merkezleri, kurumların özeliklerini tanımlayabilmeli 5. İnfertilite tanısı alabileceği düşünülen çiftleri bu kurumlara yönlendirebilmeli

Alt Konu 3: İnfertilitede Psiko-Sosyal Sorunlar HEDEFLER:

1. İnfertilite durumunda oluşabilecek psiko-sosyal sorunlarını bilmeli 2. Bu çiftlerin yaşadıkları duyguları anlayabilmeli 3. İnfertil çiftlerin psiko-sosyal değerlendirmesini yapabilmeli 4. İnfertil çiftlere uygun yaklaşımda bulunabilme veya psiko-sosyal sorunlara yardım edebilecek uygun kişilere yönlendirebilmeli




Değerlendirme


EP: 2., 3., 4. sınıflar KP: 3. sınıf

-Tıp -Kadın Sağlığı Hemşireliği -Psikoloji -Psikiyatri Hemşireliği

-Sunum -Öğrenme konularının grup tartışması -Bu konuda yapılan hemşirelik araştırmalarının okunması

-ÇST -Rapor yazma -Uygulama değerlendirme -Tutum değerlendirme

-Sınıf, -IVF birim veya merkezleri

-Tepegöz -Barko -Senaryo -Vaka




CİNSEL YOLLA BULA ŞAN HASTALIKLAR



ANA KONU 9 : C İNSEL YOLLA BULA ŞAN HASTALIKLAR AMAÇ: Öğrenci bu bölümü tamamladığında CYBE/HIV/AIDS'in toplum sağlığı açısından önemi, bulaşma yolları, riskli gruplar, korunma yolları ve kontrolu konusunda bilgi, hastaya yaklaşım konusunda profesyonel bir tutum ve danışmanlık becerisi kazanmış olacaktır. HEDEFLER:

1. Cinsellik, cinsel sağlık, cinsel davranış, cinsellikle ilgili değerler, inançlar, cinsel yönelimler ile ilgili konuları tartışabilme 2. CYBE açısından riskli cinsel davranışları tartışabilme 3. CYBE/HIV/AIDS açısından risklı bireyleri/grupları tartışabilme 4. CYBE/HIV/AIDS'in toplum sağlığı açısından önemini, görülme sıklığını, kontrolü ile ilgili konuları açıklayabilme 5. CYBE/HIV/AİDS'i belirti, bulgu, tanılama ve tedavilerine göre tanımlayabilme 6. CYBH/HIV/AIDS'in bulaşma yollarını ve bulaşmayı etkiliyen faktörleri sayabilme 7. CYBE/HIV/AIDS'in komplikasyonlarını sayabilmeli 8. HIV/AİDS ile CYBE ve diğer sistemik enfeksiyonlar arasındaki ilişkiyi açıklayabilme 9. CYBE/HIV/AIDS'in korunma yollarını ve korunmada kadın ve erkek kondomunun özelliklerini ve önemini açıklayabilme 10. Gebelikte tarama testlerini sayabilme 11. Emzirmeden kaynaklanan riskleri açıklayabilme 12. CYBE/HIV/AIDS’li bireyin hemşirelik bakım sorunlarını tanımlayabilme ve bu sorunlara yönelik hemşirelik sürecini

uygulayabilme 13. CYBE/HIV/AIDS ‘den korunmada hemşirenin sağlık eğitimcisi olarak rolünü kavrayabilme 14. CYBE/HIV/AIDS’den ve diğer vajinal enfeksiyonlardan korunmada topluma, sağlık eğitimi ilkelerini kullanarak; beden hijyeni,

cinsel hijyen, korunma yolları, vucut direncinin artırılması ve diğer ilgili konularda sağlık eğitimi yapabilme 15. CYBE/HIV/AIDS hizmetleri için bütüncül yaklaşıma sahip, bireyin haklarına saygılı, sır saklayan, bilgilendirici, sorumluluk

taşıyan, özenli bir tutum gösterebilme 16. Başvurana destekleyici ve özenli bir tutumla danışmanlık ilkelerini kullanarak, danışmanlık yapabilme



Cinsel Yolla Bula şan Hastalıklar Müfredattaki Yeri Disiplinler Eğitim Yöntemi Ölçme /

Değerlendirme



-Mikrobiyoloji -Kadın Sağlığı Hemşireliği -Halk Sağlığı Hemşireliği -İç Hastalıkları Hemşireliği

-İnteraktif Sunum -Soru-yanıt -Vaka tartışması -Oyunlaştırma -İnceleme ödevi

-Yazılı sınav -Uygulama raporu -Vaka sunumu/raporu -Birey/grup eğitimi planlama ve uygulama -Beceri kontrol listeleri

-Dersane -1., 2. ve 3. basamak sağlık kuruluşlarının ilgili alanları -Gençlik Danışma Merkezleri -Halk Eğitim Merkezleri -Eğitim kurumları

-Barko-tepegöz -Kaynak kitaplar ve ilgili dökümanlar -Veri toplama formu -Beceri listeleri (danışmanlık ve iletişim beceriler eğitimi planlama)




KADIN VE ERKEK ÜREME SİSTEMİ KANSERLER İ



ANA KONU 10 : KADIN VE ERKEK ÜREME S İSTEMİ KANSERLER İ Amaç: Öğrenci bu bölüm tamamlandığında; kadın ve erkek üreme sistemi kanserleri konusunda bilgiye sahip olacak ve kanserlerden korunma, erken tanı konusunda hemşirelik girişimlerini planlama ve uygulama becerisini kazanacaktır. Üreme sistemi kanseri olan hastalara uygun hemşirelik girişimleri uygulayacaktır. Alt Konu 1: Üreme Sistemi Kanserlerinin Epidemiyo lojisi HEDEFLER:

1. Dünyada ve ülkemizde en sık görülen kadın ve erkek üreme sistem kanserlerini tanımlayabilme

Alt Konu 2: Üreme Sistemi Kanserlerinde Erken Tan ı Yöntemleri HEDEFLER:

1. Erken tanı yöntemlerinin birey ve toplum sağlığı açısından önemini kavrayabilmeli 2. Üreme Sistem kanserlerini belirlemek için kullanılan erken tanı yöntemlerini açıklayabilme 3. Kendi kendine testis muayenesi öğretebilmeli 4. Kendi kendine vulva muayenesi öğretebilmeli

Alt Konu 3: Üreme Sistemi Kanserleri / Risk Faktö rleri / Risk Grupları HEDEFLER:

1. Üreme sistem kanserlerini için risk oluşturan faktörleri ve risk gruplarını tanımlayabilme



Alt Konu 4: Üreme Sistemi Kanserlerinde Tıbbi ve Cerrahi Tedavi Yöntemleri HEDEFLER:

1. Üreme Sistemi Kanserlerinde kullanılan tıbbı ve cerrahi tedavi yöntemlerini açıklayabilme 2. Bu yöntemlerin olumsuz etkilerini tanımlayabilme 3. Tedaviler süresince bireylerin kadın/erkek CS/ÜS gereksinimlerini belirleyebilme 4. Gereksinimlere göre danışmanlık yapabilme

Alt Konu 5: Üreme Sistemi Kanserlerinin Cinsel Sa ğlık ve Üreme Sa ğlığı Üzerine Etkileri HEDEFLER:

1. Üreme sistemi kanserlerinin tanı ve tedavi süreçlerinde cinsel sağlık ve üreme sağlığı üzerinde etkisini anlayabilmeli 2. Üreme sistemine ilişkin kanser tanısı alan kadın ve erkeklere cinsel yaşama ilişkin danışmalık yapabilmeli

Alt Konu 6: Üreme Sistemi Kanserlerinde Tıbbi / Cerrah i Tedavi Yöntemlerine Göre Hem şirelik Giri şimleri HEDEFLER:

1. Tıbbi/Cerrahi Tedavi Yöntemleri ile hemşirelik bakım ilkelerini bütünleştirebilmeli 2. Tıbbi/Cerrahi Tedavi Yöntemlerinde hemşirelik girişimlerini planlayabilmeli 3. Planlanan girişimleri uygulayabilmeli




Değerlendirme


EP: 2., 3., 4. sınıf modülleri KP: 2., 3. sınıf

-Tıp -İç Hastalıkları Hemşireliği -Kadın Sağlığı Hemşireliği -Psikiyatri Hemşireliği -Psikoloji

-Sunum -Örnek vaka -Hasta birey ile söyleşi -Bu konuda yapılan hemşirelik araştırmalarının okunması

-ÇST -Uygulama değerlendirme -İletişim becerileri değerlendirme -Teknik beceri değerlendirme. -Bireysel Raporlar -Tutum değerlendirme

-Meslek beceri dersanesi -Iletişim beceri dersanesi -Sınıf -1., 2., 3. basamak kurumlar -Ev ortamı

-Barkovizyon -Tepegöz -Hastaların yazdığı kitaplar




MEME SAĞLIĞI



ANA KONU 11 : MEME SA ĞLIĞI AMAÇ: Öğrenci bu bölüm tamamlandığında; meme hastalıklarından korunma ve erken tanı yöntemlerini öğrenecek, meme hastalığı olan bireyler için hemşirelik girişimlerini planlama ve uygulama becerisini kazanacaktır. Alt Konu 1: Meme Muayenesi / Erken Tanı Yöntemleri HEDEFLER:

1. Meme kanserlerinin birey ve toplum sağlığı açısından önemini kavrayabilmeli 2. Kadınlara meme kanserinin erken tanısının önemini açıklayabilmeli 3. Meme muayenesi tekniğini bilmeli 4. Meme muayenesi yapabilmeli 5. Kendi kendine meme muayenesi(KKMM) öğretebilmeli 6. Mamografi ve meme ultrason yöntemlerini kadınlara açıklayabilmeli

Alt Konu 2: Bening Meme Hastalıkları / Epidemiyoloj i HEDEFLER:

1. Sık görülen bening meme hastalıklarını (Fibrokistik değişiklikler, fibroadenoma, mastit, meme ucu değişiklikleri, jinekomasti) tanımlayabilmeli

2. Bening meme hastalıklarının epidemiyolojisini bilmeli 3. Benign meme hastalıklarının izlenmesinin önemini kavrayabilmeli 4. Risk grubu kadınlara bu konuda danışmanlık yapabilmeli. 5. Bu konuda halk eğitimi yapabilme becerisine sahip olabilmeli



Alt Konu 3: Malign Neoplaziler (Meme Kanserleri) / Epidemiyoloji HEDEFLER:

1. Meme kanserinde etyoloji ve risk faktörlerini sayabilmeli 2. Meme kanserinin epidemiyolojisini bilmeli 3. Meme kanserinin belirtilerini bilmeli 4. Meme kanserinden korunma yöntemlerini bilmeli 5. Bening ve malign meme hastalıklarının belirtileri arasındaki farklılıkları karşılaştırabilme 6. Tanı alan veya alma riski yüksek olan kadınları uygun kurumlara yönledirebilmeli

Alt Konu 4: Tıbbi Tedavi / Tamamlayıcı Tıp Uygulama ları HEDEFLER:

1. Meme kanserinde tedavi yöntemlerini sayabilmeli 2. Meme kanserinin tıbbi, cerrahi, adjuvan tedavileri süreçlerinde semptom kontrolünü bilmeli 3. Meme kanserinde bireylerin kullandığı tamamlayıcı tıp uygulamalarını bilmeli

Alt Konu 5: Hem şirelik Tanıları ve Giri şimleri HEDEFLER:

1. Meme kanserinde tanı yöntemlerini ve tanı yöntemlerine ilişkin hemşirelik girişimlerini bilme 2. Meme cerrahisi öncesi ve sonrası hemşirelik bakımını yapabilme 3. Meme kanserinde cerrahi tedavi sonrası uygun hemşirelik bakımını yapabilme 4. Meme hastalığı olan bireylerin bireysel bakımının sağlanmasında hemşirelik sürecini kullanabilme



Alt Konu 6: Evde İzlem HEDEFLER:

1. Tıbbi veya cerrahi tedavisi bitmiş hastanın evdeki bakım gereksinimlerini tanımlayabilme 2. Saptanan gereksinimlere göre hasta ve aileyi uygun kurumlara yönlendirebilme 3. Ev ortamında sağlık eğitimini sürdürebilme 4. Aile dinamiklerini sürekli olarak değerlendirip, yorumlayabilmeli

Müfredattaki Yeri Disiplinler Eğitim Yönt emi Ölçme / Değerlendirme


EP: 2.,3.,4. sınıflar modül. KP: 2., 3. sınıflar

-Tıp -Kadın Sağlığı Hemşireliği -Cerrahi Hastalıklar Hemşireliği -Psikiyatri Hemşireliği -Psikoloji

-Sunum -Örnek vaka -Hasta birey ile söyleşi -Bu konuda yapılan hemşirelik araştırmaların okunması

-ÇSS -Uygulama değerlendirme -İletişim becerileri değerlendirmesi -Teknik beceri değerlendirmesi -Bireysel Raporlar -Tutum ölçme

-Laboratuvar -Sınıf -1., 2., 3. basamak kurumlar -Ev ortamı

-Barkovizyon -Tepegöz -Hastaların yazdığı kitaplar




ÜREME SİSTEMİNDE SIK GÖRÜLEN SORUNLAR



ANA KONU 12 : ÜREME S İSTEMİNDE SIK GÖRÜLEN SORUNLAR AMAÇ: Öğrenci bu bölümü tamamladığında kadın/erkek üreme sisteminde sık görülen sağlık sorunlarını tanımlayabilecek ve bu sorunların çözümünde hemşirelik sürecini uygulama becerisi kazanmış olacaktır. Alt Konu 1: Üreme Siklusu Anomalileri HEDEFLER:

1. Siklus anomalileri ile ilgili terimleri tanımlayabilme 2. Siklus anomalilerinin nedenlerini, tanı ve tedavi yöntemlerini açıklayabilme 3. Primer amenorenın genotip ve fenotipteki gelişimsel bozukluklar ile ilişkisini kurabilme 4. Siklus anomalisi olan bireye özenli, haklarına saygılı, sorumluluk taşıyan bir tutumla danışmanlık yapabilmeli


Değerlendirme




-Sunum -Vaka tartışması

-Yazılı sınav -Uygulama raporu -Vaka tartışması -Beceri listesi

-Dersane -Jinekoloji klinik ve poliklinikleri -Halk Eğitim Merkezleri

-Tepegöz -Barko -Kaynak kitap ve ilgili dökümanlar




Alt Konu 2: Kadın/Erkek Üreme Organlarının Yapısal ve Fonksiyonel Bozuklukları HEDEFLER:

1. Üreme organlarının gelişimsel bozukluklarına neden olan embriyonik, genetik ve endokrin faktörleri açıklayabilme 2. Kadında pelvis destek yapılarındaki bozuklukların nedenlerini, yol açtığı sorunları ve cerrahi sonrası hemşirelik bakımını

açıklayabilme 3. Kadında üriner inkontinansı hazırlayıcı faktörleri, tedavi yollarını ve cerrahi sonrası hemşirelik bakımını açıklayabilme 4. Genital fistüllerin oluşum nedenlerini, cerrahi tedavisini ve postoperatif hemşirelik bakımını açıklayabilme 5. Üreme organlarının yapısal ve fonksiyonel bozukluklarında cerrahi sonrası hemşirelik sürecini uygulayabilme


Değerlendirme



-Cerrahi Hatalıktalıkları Hemşireliği -Kadın Sağlığı Hemşireliği -Çocuk Sağlığı Hemşireliği

-Sunum -Vaka tartışması

-Yazılı sınav -Uygulama raporu -Vaka tartışması -Bakım planı -Beceri listeleri

-Dersane -Klinik uygulama

-Tepegöz -Barko -Maketler -Atlas -Kaynak kitaplar ve ilgili dökümanlar -Bakım planı örnekleri -Veri toplama formları -Beceri listeleri




Alt Konu 3: Kadın/Erkek Üreme Organlarındaki Bening n Değişimler HEDEFLER: Kadında;

1. Overlere ait beningn değişimleri açıklayabilme 2. Uterusa ait beningn değişimleri açıklayabilme 3. Vulvaya ait beningn değişimleri açıklayabilme 4. Jinekolojik sorunu olan bireyin bakım sorunlarını çözümlemede hemşirelik sürecini uygulayabilme 5. Jinekolojik sorunu olan bireye özenli, haklarına saygılı, sorumluluk taşıyan bir tutumla danışmanlık yapabilme

Erkekte;

1. Ürogenital sisteme ait beningn değişimleri açıklayabilme 2. Ürogenital sorunu olan bireyin bakım sorunların çözümlemede hemşirelik sürecini uygulayabilme 3. Ürogenital sorunu olan bireye özenli, haklarına saygılı, sorumluluk taşıyan bir tutumla danışmanlık yapabilme


Değerlendirme



-Kadın Sağlığı Hemşireliği -Pediatri Hemşireliği -Cerrahi Hastalıkları Hemşireliği

-Sunum -Soru-cevap -Vaka tartışması

-Yazılı sınav -Uygulama raporu -Vaka takdimi -Bakım planı beceri listeleri -Birey/grup eğitimi planlama ve uygulama

-Dersane -1., 2. ve 3. basamak sağlık kuruluşlarının ilgili alanları

-Barko/tepegöz -Kaynak kitaplar ve ilgili dökümanlar -Bakım planları -Beceri değerlendirme formları -Veri toplama formları




MENOPOZ / ANDROPOZ



ANA KONU 13 : MENOPOZ / ANDROPOZ AMAÇ: Öğrenci bu bölümü tamamladığında menopoz ve andropoz dönemindeki bireyin fizyolojik ve psikososyal özellikleri, sağlık sorunları ve cinsel sorunları konusunda bilgi ve menopoz/andropoz dönemindeki bireye profesyonel yaklaşım içinde sağlık eğitimi ve danışmanlık yapabilecek beceriyi kazanmış olacaktır. HEDEFLER:

1. Menopoz ve andropozu tanımlayabilme 2. Menopoz ve andropoz döneminin özelliklerini açıklayabilme 3. Menopoz ve andropoz döneminin birey için anlamını tartışabilme 4. Menopoz/andropoz döneminde ortaya çıkabilecek psiko sosyal sorunları nedenleri ve çözüm yolları açısından tartışabilme 5. Menopoz ve andropoz döneminde ortaya çıkabilecek fizyolojik sağlık sorunlarının nedenlerini, tanı, tedavisini açıklayabilme 6. Menopoz ve andropoz dönemindeki bireyin yaşam kalitesini artırıcı sağlık önlemlerini sayabilme 7. Menopoz ve andropoz dönemindeki sağlık hizmetlerinde bireye bütüncül bir yaklaşımla, bireyin haklarına saygılı,sorumluluk

taşıyan, bilgilendirici, özenli ve saygılı bir tutum gösterebilme 8. Menopoz ve andropoz dönemindeki bireyin sağlık sorunlarının çözümlenmesinde hemşirelik sürecini uygulayabilme 9. Menopoz ve andropoz dönemindeki bireye doğru sağlık alışkanlıkları kazandırmada danışmanlık yapabilme

Müfredattaki Yeri Disiplinler Eğiti m Yöntemi Ölçme / Değerlendirme



-Kadın Sağlığı Hemşireliği -İç Hastalıkları Hemşireliği -Halk Sağlığı Hemşireliği -Psikiyatri Hemşireliği

-Sunum -Vaka tartışması -Soru-yanıt

-Yazılı sınav -Uygulama raporu -Vaka sunumu -Bakım planı -Beceri listeleri -Birey/grup eğitimi planlama ve uygulama

-Dersane ortamı -1., 2., ve 3. basamakta menopoz/andropoz hizmeti veren ilgili alanlar (Menopoz polikliniği, jinekoloji klinikleri, uroloji kliniği, yaşlı poliklinikleri) -Aile/ev ziyaretleri -Halk Eğitim Merkezleri

-Kaynak kitaplar ve ilgili dökümanlar -Barko/tepegöz -Beceri listeleri (iletişim ve danışmanlık)




İLERİ YAŞ DÖNEMİ



ANA KONU 14 : İLERİ YAŞ DÖNEMİ AMAÇ: Öğrenci bu bölüm tamamlandığında; yaşlılık kavramını tanımlayarak,kadın ve erkek üreme organlarında meydana gelen değişikliklerin, yaşlılıkta sık görülenCS/ÜS sorunlarını, beslenme gereksinimlerinin, yaşlı bireyin bakımında yaşanan sorunların, Türk toplumunda ileri yaş dönemindeki bireyin nasıl algılandığının farkında olacak, bu dönemdeki risk faktörlerini saptayabilecek ve ileri yaştaki bireylere uygun bakım, eğitim verebilecek bilgi, beceri ve tutumu kazanacaktır. Alt Konu 1: İleri Ya ş Dönemi Tanımı HEDEFLER:

1. İleri yaş dönemini tanımlayabilmeli 2. Bu kavramın içerdiği öğeleri sıralayabilmeli

Alt Konu 2: İleri Ya ş Döneminde Vücut Sistemlerinde Meydana Gelen De ğişiklikler HEDEFLER:

1. Yaşlı erkek ve kadının üreme sistemi/genitoüriner sisteme ilişkin olası sorunlarını saptayabilme 2. Yaşlılıkta genito-üriner sistemde meydana gelen değişikliklerin fizyolojisini açıklayabilme 3. Yaşlı kadınlarda pelvik organlarda gevşeme ve inkontinans gelişimi mekanizmalarını açıklayabilme 4. Genito-üriner sistemde meydana gelen değişikliklerin yaşlı bireyin hayatını nasıl etkilediğini fark edebilme 5. Stress inkontinansın yaşam kalitesi üzerine etkisini anlayabilme 6. Pelvik gevşeme/pelvik destek dokular arasındaki ilişkiyi açıklayabilme

Alt Konu 3: İleri Yaş Döneminde Beslenme Gereksinimleri HEDEFLER:

1. Yaşlılıkta sağlıklı beslenmenin önemini açıklayabilmeli 2. Bu dönemdeki bireylerin beslenme gereksinimlerini bilmeli 3. Yaşlı bireylerin beslenmede yaptığı hataları fark edebilmeli 4. Yaşlı bireyin sağlıklı beslenmesine yönelik uygun girişimlerde bulunabilmeli



Alt Konu 4: Ya şlı Bireyin Bakımında Ya şanan Sorunlar HEDEFLER:

1. Yaşlı bireyin öz bakımında yaşanan sorunları ve nedenlerini bilmeli. 2. Yaşlı suiistimalini tanımlayabilmeli 3. Suistimal bulgularını değerlendirebilmeli 4. Yaşlı bireyin bakımında yaşanan sorunlara yönelik çözüm yollarını açıklayabilmeli 5. Yaşlı bireyin bakımında yaşanan sorunlara yönelik yeni çözümler üretebilmeli 6. Yaşlı bireyler için sosyal desteğin önemini kavrayabilmeli

Alt Konu 5: Türk Toplumunda İleri Ya ş Dönemindeki Bireyler Yakla şım HEDEFLER:

1. Türk toplumunda yaşlı bireyin nasıl algılandığının farkedebilmeli 2. Yaşlı bireye yönelik olumsuz algıların bireyi nasıl etkilediğini açıklayabilmeli 3. Türk toplumunda yaşlı bireye yönelik olumsuz algıların nasıl değiştirilebileceğini tartışabilmeli 4. Yaşlı bireylerle iletişim kurabilme becerisine sahip olabilmeli

Alt Konu 6: İleri Yaş Dönemindeki Bireylerde Risk Faktörleri HEDEFLER:

1. Bu dönemde risk faktörlerinin neler olduğunu sayabilmeli 2. İleri yaş dönemi bireylerde CS/ÜS risk faktörlerini saptayabilmeli 3. Risk faktörlerinin azaltılmasına yönelik girişimlerde bulunabilme 4. Yaşlı bakım kurumlarını erken tanı politikaları oluşturmada yönlendirebilmeli 5. Yaşlı bireylerin genito-üriner sistem kanserleri epidemiyolojisini bilmeli



Alt Konu 7: İleri Ya ş Döneminde Sa ğlık Eğitimi HEDEFLER:

1. Yaşlı bireyin CS/ÜS sağlığının korunması ve sürdürülmesinde sağlık eğitiminin önemini açıklayabilme 2. Yaşlı bireyin sağlık eğitiminde tarama programlarının, özbakım ve egzersizin önemini bilme 3. Yaşlı bireye sağlık eğitimi planlayabilme 4. Yaşlı bireye sağlık eğitimi yapabilme 5. Yaşlı bireyleri, erken tanı için yönlendirebilme


Değerlendirme


EP: 2., 3., 4. sınıf modülleri KP: 3. sınıf

-İç Hastalıklar Hemşireliği -Kadın Sağlığı Hemşireliiği -Psikiyatri Hemşireliği -Sosyal çalışma

-Sunum -Grup tartışması -Örnek olay -Senaryo -Yaşlı bakım kurumlarında proje geliştirme

-ÇST -Ev, kurum gözlem raporları -Uygulama/ değerlendirme

-Sınıf -Yaşlı bakım kurumları -Ev Ziyareti

-Tepegöz -Barko -Kağıt tahtası


Documents

Hemsirelik M fredat t - Ministry of Healthsbu.saglik.gov.tr/Ekutuphane/kitaplar/açsap17.pdf · Türkiye Üreme Sa ğlı ğı Programı, CS/ÜS Mezuniyet Öncesi E ğitimini Güçlendirme