Upload
tranquynh
View
316
Download
4
Embed Size (px)
Citation preview
Formuleboek
978 90 3952645 3
173 / 929
Herbert Wittel, Dieter Muhs, Dieter Jannasch, Joachim Voßiek
Herbert Wittel, Dieter M
uhs, Dieter Jannasch, Joachim
Voßiek
Rolo� /Matek geldt al vele jaren als een standaardwerk voor de werktuigbouw. De uitvoerige en up-to-date behandeling van machineonderdelen maakt het een compleet studieboek en een onmisbaar naslagwerk voor iedere ontwerper. De complete methode bestaat uit:• Theorieboek• Tabellenboek• Opgavenboek• Formuleboek
In het Formuleboek zijn alle belangrijke grootheden die het Theorieboek behandelt overzichtelijk gerangschikt naar hun symbolen en eenheden en wordt hun betekenis toegelicht. Alle voor de constructiepraktijk relevante formules zijn opgenomen. Bij de formules zijn toelichtingen en technische tekeningen opgenomen die de onderlinge relaties van de grootheden duidelijk illustreren.
Zowel in het onderwijs als de praktijk zijn slim-ingedeelde formuleboeken onontbeerlijk bij het construeren van een apparaat of een onderdeel en het dimensioneren daarvan. Het Formuleboek is dan ook in beide gevallen een bijzonder waardevol hulpmiddel.
5e herziene druk
Roloff / MatekMachineonderdelen
5e herziene druk
Roloff / MatekMachineonderdelen
5e herziene druk
Roloff / Matek Machineonderdelen Formuleboek
HERBERT WITTEL DIETER MUHS
DIETER JANNASCH JOACHIM VOßIEK
ROLOFF/MATEK MACHINEONDERDELEN
Vijfde druk
Formuleboek
Oorspronkelijke titel: Roloff/Matek Maschinenelemente Formelsammlung, 10., überarbeitete Auflage © Vieweg+Teubner Verlag / Springer Fachmedien Wiesbaden GmbH, 2010 Meer informatie over deze en andere uitgaven kunt u verkrijgen bij: Sdu Klantenservice Postbus 20014 2500 EA Den Haag tel.: (070) 378 98 80 www.sdu.nl/service © 2011 Sdu Uitgevers bv, Den Haag Academic Service is een imprint van Sdu Uitgevers 1e druk 1996 5e druk 2011 Vertaling en opmaak: Tony Vandenborn Consult bvba, Hasselt (B) Omslagontwerp: Carlito’s Design, Amsterdam ISBN: 978 90 395 2645 3 NUR: 173/929 Alle rechten voorbehouden. Alle auteursrechten en databankrechten ten aanzien van deze uitgave worden uitdrukkelijk voorbehouden. Deze rechten berusten bij Sdu Uitgevers bv. Behoudens de in of krachtens de Auteurswet gestelde uitzonderingen, mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voorzover het maken van reprografische verveelvoudigingen uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 16 h Auteurswet, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan de Stichting Reprorecht (postbus 3051, 2130 KB Hoofddorp, www.reprorecht.nl). Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16 Auteurswet) dient men zich te wenden tot de Stichting PRO (Stichting Publicatie- en Reproductierechten Organisatie, Postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp, www.cedar.nl/pro). Voor het overnemen van een gedeelte van deze uitgave ten behoeve van commerciële doeleinden dient men zich te wenden tot de uitgever. Hoewel aan de totstandkoming van deze uitgave de uiterste zorg is besteed, kan voor de afwezigheid van eventuele (druk)fouten en onvolledigheden niet worden ingestaan en aanvaarden de auteur(s), redacteur(en) en uitgever deswege geen aansprakelijkheid voor de gevolgen van eventueel voorkomende fouten en onvolledigheden. All rights reserved. No part of this publication may be reproduced, stored in a retrieval system, or transmitted in any form or by any means, electronic, mechanical, photocopying, recording or otherwise, without the publisher’s prior consent. While every effort has been made to ensure the reliability of the information presented in this publication, Sdu Uitgevers neither guarantees the accuracy of the data contained herein nor accepts responsibility for errors or omissions or their consequences .
Roloff/Matek, Formuleboek iii
Inhoud Voorwoord vii 1 Algemene grondbeginselen 1 2 Toleranties, passingen en oppervlaktegesteldheid 2 3 Sterkte en toelaatbare spanning 6 4 Tribologie 19 5 Lijm- en soldeerverbindingen 21 6 Lasverbindingen 28 7 Klinkverbindingen 56 8 Schroefverbindingen 62 9 Penverbindingen, spanbussen en borgelementen 91 10 Elastische veren 99 11 Draagassen, aandrijfassen en astappen 125 12 Onderdelen voor het verbinden van assen en naven 139 13 Koppelingen en remmen 154 14 Wentellagers 162 15 Glijlagers 170 16 Riemoverbrengingen 194 17 Kettingoverbrengingen 204 18 Pijpleidingen en toebehoren 211 19 Afdichtingen 230 20 Tandwielen en tandwieloverbrengingen (grondslagen) 233 21 Uitwendige cilindrische tandwielen 238 22 Kegeltandwielen en kegeltandwieloverbrengingen 258 23 Schroefwiel- en wormoverbrengingen 271
iv Roloff/Matek, Formuleboek
Voorwoord Deze vertaling van de 10e druk van Roloff/Matek Maschinenelemente Formelsammlung maakt deel uit van de sucesvolle Nederlandse methode Roloff/Matek Machineonderdelen en is te gebruiken met de vierde en de vijfde druk van het theorieboek. In dit Formuleboek zijn alle belangrijke grootheden zoals die in het theorieboek worden behandeld overzichtelijk gerangschikt naar hun symbolen en eenheden, en wordt hun betekenis toegelicht. Alle voor de constructiepraktijk relevante formules zijn opgenomen. Bij deze formules zijn toelichtingen en – indien van toepassing – technische tekeningen opgenomen die de onderlinge relaties van de grootheden duidelijk illustreren. Door deze opzet is dit Formuleboek heel overzichtelijk ingedeeld en is het een waardevol hulpmiddel voor educatieve doeleinden en voor gebruikers in de praktijk. Immers, zowel in het onderwijs als in de praktijk zijn slim ingedeelde formuleboeken onontbeerlijk bij het construeren en dimensioneren van een apparaat of een onderdeel. Elk hoofdstuk bevat een selectie van de belangrijkste DIN-normen. Van vele van deze Duitse normen bestaan Nederlandse equivalente normen. Wij adviseren u daarom dat u zich bij het ontwerpen van constructies baseert op de meest recente stand van zaken op het gebied van normering (NEN EN, NEN, ISO, DIN), technische voorschriften en fabriekscatalogi. Den Haag, februari 2011 de Uitgever
1 Algemene grondbeginselen 1
1 Algemene grondbeginselen Technische richtlijnen (selectie) Technische richtlijn Titel DIN 323-1 08.74 Normzahlen und Normzahlreihen, Hauptwerte,
Genauwerte, Rundwerte DIN 323-2 11.74 Normzahlen und Normzahlreihen, Einführung DIN 820-1 04.94 Normungsarbeit, Grundsätze DIN 1301-1 10.02 Einheiten, Einheitennamen, Einheitenzeichen DIN 1304-1 03.94 Formelzeichen, Allgemeine Formelzeichen VDI 2211-1 04.80 Datenverarbeitung in der Konstruktion; Methoden und
Hilfsmittel VDI 2211-2 03.03 Informationverarbeitung in der Produktentwicklung:
Berechnungen in der Konstruktion VDI 2211-3 06.80 Datenverarbeitung in der Konstruktion: Maschinelle
Herstellung von Zeichnungen VDI 2220 05.80 Produktplannung; Ablauf, Begriffe und Organisation VDI 2221 05.93 Methodik zum Entwicklen und Konstruieren
technischer Systeme und Produkte VDI 2222-1 06-97 Konstruktionsmethodik; Methodisches Entwickeln von
Lösungsprinzipien VDI 2223 01.04 Methodisches Entwerfen technischer Produkte VDI 2225-1 11.97 Konstruktionsmethodik; Technisch-wirtschaftliches
Konstruieren, Vereinfachte Kostenermittlung VDI 2225-2 07.98 -; -; Tabellenwerk VDI 2225-3 11.98 -; -; Technisch-wirtschaftliche Bewertung VDI 2225-4 11.97 -; -; Bemessungslehre VDI 2234 01.90 Wirtschaftliche Grundlagen für den Konstrukteur VDI 2235 10.87 Wirtschaftliche Entscheidungen beim Konstruieren;
Methoden und Hilfen VDI 2242-1 04.86 Konstruieren ergonomiegerechter Erzeugnisse;
Grundlagen und Vorgehen VDI 2243 07.02 Recyclingorientierde Produktentwicklung VDI 2244 05.88 Konstruieren sicherheitsgerechter Erzeugnisse VDI 2246-1 03.01 Konstruieren instandhaltungsgerechter technischer
Erzeugnisse; Grundlagen VDI 2246-2 03.01 - -; Anforderungskatalog VDI/VDE 2424-1, -2, -3 05.86 Industrial design; Grundlagen, Begriffe,
Wirkungsweisen; Darstellung an Beispielen; Der Industrial-Design-Prozess
2 Roloff/Matek, Formuleboek
2 Toleranties, passingen en oppervlaktegesteldheid
Symbool Dimensie Omschrijving
c 1 factor voor het in rekening brengen van de functionele belasting
Dmin, Dmax mm minimale resp. maximale nominale maat
EI, ES µm onderste resp. bovenste grensmaatafwijking voor boringen
ei, es µm onderste resp. bovenste grensmaatafwijking voor assen
G mm grensmaat, algemeen
GG, GK mm grootste grensmaat, kleinste grensmaat
i, I µm tolerantie-eenheid (tolerantiefactor)
IB, IA mm werkelijke maat van de boring resp. de as
N mm nominale maat
P µm passing, algemeen
Pp, Pn µm losse passing, vaste passing
PT µm passingstolerantie
RZ µm gemiddelde ruwheidshoogte
S µm speling, algemeen
Sp, Sn µm positieve speling, negatieve speling
Sp max, Sp min µm maximale positieve speling, minimale positieve speling
Sn max, Sn min µm maximale negatieve speling, minimale negatieve speling
T µm maattolerantie
TB, TA µm maattolerantie van de boring resp. de as
z1...z5 µm afzonderlijke ruwheden
2 Toleranties , passingen en oppervlaktegesteldheid 3
Nr. Formule Toelichting
1 Grootste grensmaat Boring: GBG N ES= + As : GAG N es= +
2 Kleinste grensmaat Boring: KBG N EI= + As: KAG N ei= +
3 Maattolerantie Algemeen: G KT G G= − Boring: B GB KBT G G ES EI= − = − As : A GA KAT G G es ei= − = −
Vormtoleranties zie tabel 2-7. Plaatstoleranties zie tabel 2-8.
4 Tolerantiefactor ter bepaling van de standaardtolerantie 0 500N< ≤ :
30,45 0,001i D D= ⋅ + ⋅ 500 3150N< ≤ :
0,004 2,1I D= ⋅ +
D meetkundig gemiddelde voor de betreffende nominale maatgroep
min maxD D D= ⋅ Standaardtolerantie IT uit tabel 2-1. i, I D, N µm mm
5 Passing Algemeen: B AP I I= − Maximale passing:
max GB KAP G G ES ei= − = − Minimale passing:
min KB GAP G G EI es= − = − 6 Passingstolerantie
T max min GB KA KB GA( ) ( )P P P G G G G= − = − − −
T B A ( ) ( )P T T ES EI es ei= + = − + −
7 Positieve speling ( )max minindien 0 en 0P P> ≥
Algemeen: p B A 0S G G= − ≥ Maximaal positieve speling:
p max GB KA 0S G G ES ei= − = − > Minimaal positieve speling:
p min KB GA 0S G G EI es= − = − ≥ Negatieve speling ( )max minindien 0 en 0P P< <
Algemeen: n B A 0S G G= − < Maximaal negatieve speling:
n max KB GA 0S G G EI es= − = − < Minimaal negatieve speling:
n min GB KA 0S G G ES ei= − = − <
4 Roloff/Matek, Formuleboek
Nr. Formule Toelichting
8 Zinvolle gemiddelde ruwheidshoogte zR c T≤ ⋅
0,5c ≈ wanneer er geen bijzondere eisen gesteld worden, 0, 25c ≈ bij geringe eisen, 0,1c ≈ bij hoge en
0,05c ≈ als er zeer hoge eisen gesteld worden aan de functie. Ruwheidswaarde niet groter kiezen dan T/2, met T volgens nr.3. Bereikbare ruwheidshoogte Rz en gemiddelde ruwheidswaarde Ra volgens tabellen 2-11 en 2-12.
Technische richtlijnen (selectie) Technische richtlijn Titel DIN 406-12 12.92 Technische Zeichnungen; Maβeintragung: Eirntragung
von Toleranzen für Längen- und Winkelmaβe. DIN 4760 06.82 Gestaltabweichungen; Begriffe, Ordnungssystem DIN 4764 06.82 Oberflächen an Teilen für Mashinenbau und
Feinwerktechnik; Begriffe nach der Beanspruchung DIN 7154-1, -2 08.66 ISO-Passungen für Einheitsbohrung DIN 7155-1, -2 08.66 ISO-Passungen für Einheitswelle DIN 7157 01.66 Passungsauswahl; Toleranzfelder, Abmaße,
Paßtoleranzen DIN 7167
01.87 Zusammenhang zwischen Maß-, Form- und Parallelitätstoleranzen, Hüllbedingung ohne Zeichnungseintragung
DIN 7168 04.91 Allgemeintoleranzen, Längen- und Winkelmaβe, Form und Lage; nicht für Neukonstruktionen
DIN 7172
04.91 Toleranzen und Grenzabmaße für Längenmaße über 3150 bis 10 000 mm, Grundlagen, Grundtoleranzen, Grenzabmaβe
DIN 7178-1 … 5 12.74 08.86 2.76
Kegeltoleranz- und Kegelpasssystem für Kegel von Verjüngung C = 1:3 bis 1:500 unf Längen van 6 bis 630 mm; Kegeltoleranzsystem, Kegelpasssystem, Auswirkung der Abweichungen, axiale Verschiebemaβe und Benennungen
DIN 30630 03.08 Technische Zeichnungen; Allgemeintoleranzen in mechanischer technik; Toleranzregeln und Übersicht
DIN EN ISO 1101 08.08 Geometrische Produktspezification (GPS); Geometrische Tolerierung; Tolerierung von Form, Richtung, Ort und Lauf
DIN EN ISO 1302 06.02 Geometrische Produktspezification (GPS); Angabe der Oberflächenbeschaffenheit in der technischen Produktdokumentation
DIN EN ISO 3274 08.08 Geometrische Produktspezification (GPS); Oberflächenbeschaffenheit, Tastschnittverfahren; Nenneigenschaften von Tastschnittgeräten
2 Toleranties , passingen en oppervlaktegesteldheid 5
Technische richtlijn Titel DIN EN ISO 4288 04.98 −; −; −; Regeln und Verfahren für die Beurteilung der
Oberflächenbeschaffenheit DIN EN ISO 5458 02.99 Geometrische Produktspezification (GPS); Form- und
Lagetolerierung, Positionstolerierung DIN EN ISO 11562 09.98 Geometrische Produktspezification (GPS);
Oberflächenbeschaffenheit, Tastschnittverfahren; Messtechnische Eigenschaften von phasenkorrekten Filtern
DIN EN ISO 13565-1 04.98 −; −; −; Oberflächen mit plateauartigen funktionsrelevanten Eigenschaften; Filterung und allgemeine Messbedingungen
DIN EN ISO 13565-2 04.98 −; −; −; Beschreibung der Höhe mittels linearer Darstellung der Materialanteilkurve
DIN EN ISO 13565-3 08.00 −; −; −; Beschreibung der Höhe von Oberflächen mit der Wahrscheinlichkeitsdichtekurve
DIN EN ISO 14660-1 11.99 Geometrische Produktspezification (GPS); Geometrieelemente; Grundbegriffe und Definitionen
DIN EN ISO 14660-2 11.99 −; −; Erfasste mittlere Linie eines Zylinders und eines Kegels, erfasste mittlere Fläche, örtliches Maβ eines erfassten Geometrieelementes
DIN ISO 286-1 11-90 ISO-System für Grezmaβe und Passungen; Grundlagen für Toleranzen, Abmaβe und Passungen
DIN ISO 286-2 11-90 −; Tabellen der Grundtoleranzgrade und Grenzabmaβe für Bohrungen und Wellen
DIN ISO 2768-1
06.91 Allgemeintoleranzen; Toleranzen füt Längen- und Winkelmaβe ohne einzelne Toleranzeintragung
DIN ISO 2768-2
04.91 −; Toleranzen für Form und Lage ohne einzelne Toleranzeintragung
DIN ISO 5459 01.82 Technische Zeichnungen; Form- und Lagetolerierung, Bezüge und Bezugssysteme für geometrische Toleranzen
DIN ISO 8015 06.86 Technische Zeichnungen; Tolerierungsgrundsatz VDI/VDE 2601 10.91 Anforderungen an die Oberflächengestalt zur Sicherung
der Funktionstauglichkeit spanend hergestellter Flächen; Zusammenstellung der Kenngröβen
VDI/VDE 2602 09.83 Rauheitsmessung mit elektrischen Tastschnittgeräten
6 Roloff/Matek, Formuleboek
3 Sterkte en toelaatbare spanning
Symbool Dimensie Omschrijving
Ma mm2/N factor voor de berekening van de middelspanningsgevoeligheid
Mb 1 factor voor de berekening van de middelspanningsgevoeligheid
eqF N equivalente kracht
σ τ,f f 1 factoren voor de berekening van de materiaalsterkte (trek/druksterkte resp. afschuifsterkte)
Wσ Wτf , f 1 factoren voor de berekening van de materiaalsterkte (bij wisselende belasting)
G’ mm-1 relatieve spanningsgradiënt
AK 1 bedrijfsfactor
BK 1 statische constructiefactor
gK 1 geometrische groottefactor
Oσ Oτ,K K 1 oppervlaktecoëfficiënten
tK 1 technologische groottefactor voor treksterkte resp. rekgrens
VK 1 oppervlakteverstevigingsfactor
α α proef,K K 1 van de vorm afhankelijke groottefactor van het onderdeel resp. de proefstaaf (geldt voor dproef)
KD 1 dynamische constructiefactor n 1 ondersteunfactor van het gekerfde onderdeel n0 1 ondersteunfactor van het ongekerfde onderdeel npl 1 plastische steunfactor
eR N/mm2 rekgrens, vloeigrens van het onderdeel (omgerekend naar de grootte ervan)
mR N/mm2 treksterkte, trekvastheid van het onderdeel (omgerekend naar de grootte ervan)
mNR N/mm2 treksterkte voor normaaldiameter (normwaarde)
p0,2 p,R R N/mm2 0,2% rekgrens, rekgrens van het onderdeel (omgerekend naar de grootte ervan)
pNR N/mm2 rekgrens voor normaaldiameter (normwaarde)
zR µm gemiddelde ruwheidshoogte S 1 veiligheid SB 1 (statische) veiligheid tegen breuk SD 1 (dynamische) veiligheid tegen vermoeiingsbreuk SV 1 (statische) veiligheid ten opzichte van vloeien Seis 1 vereiste veiligheid Teq Nm equivalent torsiemoment
0α 1 belastingsverhouding
3 Sterkte en toelaatbare spanning 7
Symbool Dimensie Omschrijving
plα 1 plastische vormfactor van het ongekerfde onderdeel
kα 1 kerfvormfactor
k k proef,β β 1 dynamische kerffactor, experimenteel bepaalde kerffactor (geldt voor dproef)
κ 1 spanningsverhouding ,σ τ N/mm2 normaalspanning (trek, druk, en buiging) resp.
schuifspanning (afschuiving, torsie)
A A,σ τ N/mm2 spanningsamplitude
bσ N/mm2 buigspanning
B B,σ τ N/mm2 sterkte van het onderdeel tegen breuk
bv tv,σ τ N/mm2 buigvloeigrens, torsievloeigrens
D D,σ τ N/mm2 vermoeiingssterkte
V V,σ τ N/mm2 sterkte van het onderdeel tegen vloeien
GA GA,σ τ N/mm2 geometrische amplitudesterkte
GW GW,σ τ N/mm2 geometrische wisselsterkte
m m,σ τ N/mm2 gemiddelde spanning
m verg m verg,σ τ N/mm2 vergelijkmiddelspanning
0 0,σ τ N/mm2 onderste spanning
res res,σ τ N/mm2 resulterende spanning
Zw Zw,σ τ N/mm2 zwelsterkte
b b,σ τ N/mm2 bovenste spanning
V verg( )σ σ N/mm2 vergelijkspanning
W W,σ τ N/mm2 wisselsterkte van het onderdeel (omgerekend naar de grootte ervan)
WN WN,σ τ N/mm2 wisselsterkte voor normaalafmetingen (normwaarde)
t d,σ σ N/mm2 trek- resp. drukspanning ,σ τ N/mm2 toelaatbare spanning
sτ N/mm2 schuifspanning
tτ N/mm2 torsiespanning ϕ 1 factor bij de berekening van de belastingsverhouding
σ τ,Ψ Ψ 1 middelspanningsgevoeligheid
8 Roloff/Matek, Formuleboek
Nr. Formule Toelichting
Spanningen in het onderdeel en andere krachten/momenten 1 Resulterende spanning (in een richting
werkend) - uit normaalspanningen
res t,d bσ σ σ= + - uit tangentiaalspanningen
res s tτ τ τ= +
σ en τ bepalen volgens de wetten van de technische mechanica trek: t ,F Aσ = buiging: b M Wσ = afschuiving: s sF Aτ = torsie : t pT Wτ =
2 Vergelijksspanning volgens de hypothese van - de vormveranderingsenergie (VEH)
2 2v 3σ σ τ= + ⋅
- de schuifspanningshypothese (SH) 2 2
v 4σ σ τ= + ⋅ - de normaalspanningshypothese (NH)
( )2 2v 0,5 4σ σ σ τ= ⋅ + + ⋅
Vergelijkspanning bij inachtname van de verschillende soorten belasting - volgens de VEH
22
v b t3 σσ σ τϕ τ
= + ⋅ ⋅ ⋅
( )22v b 0 t3σ σ α τ= + ⋅ ⋅
- volgens de NH 2
2v b b t0,5 4 σσ σ σ τ
ϕ τ
= ⋅ + + ⋅ ⋅ ⋅
( )( )22v b b 0 t0,5 4σ σ σ α τ= ⋅ + + ⋅ ⋅
ϕ = 1,75 bij VEH ϕ = 1,0 bij NH
0 0,7α ≈ bij buiging, wisselend werkend en torsie, rustend (zwellend)
0 1,0α ≈ bij buiging, wisselend en torsie, wisselend
0 1,5α ≈ bij buiging, rustend (zwellend) en torsie, wisselend
3 Kengetallen voor een trilling - spanningsamplitude
A b mσ σ σ= − of
( )A b o 2σ σ σ= − - gemiddelde spanning
( )m b o 2σ σ σ= + - spanningsverhouding
o bκ σ σ= Voor τ -spanningen geldt een analogie. Afzonderlijke spanningen bepalen volgens de wetten van de technische mechanica.
0 0 ,F Aσ = 0 0M Wσ =
m m ,F Aσ = m mM Wσ =
3 Sterkte en toelaatbare spanning 9
Nr. Formule Toelichting
4 Kracht/moment bij dynamische belasting
eq A nomF K F= ⋅
eq A nomT K T= ⋅
Bij statische belasting de maximaal optredende kracht maxF resp. het maximaal optredende torsiemoment maxT gebruiken voor eqF resp. eq.T Bij dynamische belasting zijn de uitslagspanningen nodig, die met de uitslagwaarden voor de kracht Fueq resp. het moment Tueq berekend worden. Vaak optredende belastingsgevallen zijn - wisselende nominale belasting (κ = -1): Fueq = Feq, Tueq = Teq - zwellende nominale belasting (κ = 0): Fueq = Feq/2, Tueq = Teq/2 - statische nominale belasting (κ = 1): Fueq = Feq - Fnom = (KA - 1) ⋅ Fnom Tueq = Teq - Tnom = (KA - 1) ⋅ Tnom
Sterkte 5 Treksterkte van het onderdeel
m t mNR K R= ⋅
tK uit tabel 3-11a resp. 3-11b
mNR en pNR uit tabellen 1-1 en 1-2.
tK verschilt voor treksterkte en rekgrens bij constructie- en gietstaal.
6 Rekgrens van het onderdeel p t pNR K R= ⋅
7 Wisselsterkte van het onderdeel tdW Wσ t mNf K Rσ ≈ ⋅ ⋅
bW t bWNKσ σ= ⋅ resp.
bW t 0 tdWNK nσ σ= ⋅ ⋅
sW Wτ Wσ t mNf f K Rτ ≈ ⋅ ⋅ ⋅
tW t tWNKτ τ= ⋅ resp.
tW t 0 sWNK nτ τ= ⋅ ⋅
mNR , tdWNσ , bWNσ , tWNτ uit tabel 1-1.
tK uit tabel 3-11a resp. 3-11b Voor de omrekening van de wisselsterkte moet tK voor de treksterkte gebruikt worden.
0n n uit tabel 3-7 voor ongekerfde proefstaaf. Wτ Wσ,f f uit tabel 3-2a.
Constructiefactor 8 Statische belasting
B pl1K n= pl ,n zie nr. 10
9 Dynamische belasting
kσ
g O V
σ
σ
1 11KK K Kβ
= + − ⋅
kτ
g O V
τ
τ
1 11KK K Kβ
= + − ⋅
kσ kτ,β β volgens nr. 11 of nr. 12
gK uit tabel 3-11c
O Oσ, K K τ uit tabel 3-10
VK uit tabel 3-12 Zie ook stroomschema A3-3.
10 Roloff/Matek, Formuleboek
Nr. Formule Toelichting 10 Plastische steunfactor
schijnbaar
ppl p
k
ER
n
ε
αα
⋅
= ≤ resp.
p maxpl p
p
Rn
Rα= ≤
E uit tabellen 1-2 en 1-3. voor staal: E ≈ 210 000 N/mm²
schijnbaar 5%ε = voor staal en gietstaal
schijnbaar 2%ε = voor EN-GJS en EN-GJM
pR uit nr. 6
p maxR = 1050 N/mm² voor staal en gietstaal
p maxR = 320 N/mm² voor EN-GJS 11 Kerffactor
k W Wkβ σ σ= - berekend vanuit de kerfvormfactor
kk n
αβ =
kα uit tabel 3-6
pα uit tabel 3-2b n uit tabel 3-7
12 - experimenteel bepaalde waarde kβ
α proefk k proef
α
KK
β β= ⋅
k proefβ uit tabel 3-9
α proef αK ,K uit tabel 3-11d
13 Gezamelijke kerffactor bij meerdere kerven in één doorsnede
( ) ( )k k1 k21 1 1β β β≤ + − + −
k1 k2,β β uit k k nβ α= of
k k proef α proef αK Kβ β= ⋅ Kerven beïnvloeden elkaar indien de onderlinge afstand kleiner is dan 2r, waarbij r de grootste van beide kerfstralen is.
Statische onderdeelsterkte 14 tegen vloeien
V σ p Bf R Kσ = ⋅
V τ p Bf R Kτ = ⋅
σ τ,f f uit tabel 3-2a
pR uit nr. 6
BK uit nr. 8
15 tegen breuk B σ m Bf R Kσ = ⋅
B τ m Bf R Kτ = ⋅
mR uit nr. 5
16 eenvoudige controle - trek/druk V pRσ = - buiging V bVσ σ= - torsie V tVτ τ=
bV p1,2Rσ ≈ voor taaie ronde staven
tV p1,2 3Rτ ≈
Geometrische sterkte (dynamische sterkte van het onderdeel) 17 Geometrische wisselsterkte
bGW bW DbKσ σ=
tGW tW DtKτ τ=
W W,σ τ uit nr. 7
σ τ,K K uit nr. 9 Bij trek/druk de index b door td, bij schuiven t door s vervangen
3 Sterkte en toelaatbare spanning 11
Nr. Formule Toelichting 18 Geometrische amplitudesterkte
- overbelastingsgeval 1 ( mσ = constant)
GA GW σ m vergσ σ Ψ σ= − ⋅
GA GW τ m vergτ τ Ψ τ= − ⋅
GW GW,σ τ uit nr. 17
σ τ,Ψ Ψ uit nr. 21
m verg m verg,σ τ uit nr. 22
19 - overbelastingsgeval 2 (κ = constant) GW
GAσ m verg a1σσ
Ψ σ σ=
+ ⋅
GWGA
τ m verg a1ττ
Ψ τ τ=
+ ⋅
a a,σ τ bepalen volgens de wetten van de technische mechanica met eqF resp. eq.T
20 - overbelastingsgeval 3 ( oσ = constant)
( )GW σ m verg aGA
σ1σ Ψ σ σ
σΨ
− ⋅ −=
+
( )GW τ m verg aGA
τ1τ Ψ τ τ
τΨ
− ⋅ −=
+
21 Middelspanningsgevoeligheid σ M m Ma R bΨ = ⋅ +
τ τ σfΨ Ψ= ⋅
M M,a b uit tabel 3-13
mR uit nr. 5
τf uit tabel 3-2a
22 Vergelijkmiddelspanning - hypothese van de vormveranderingsenergie (VEH)
( )2 2m verg tdm bm tm3σ σ σ τ= + + ⋅
m verg τ m vergfτ σ= ⋅
tdm bm tm, ,σ σ τ bepalen volgens de wetten van de technische mechanica met eqF
resp. eq.T
23 - normaalspanningshypothese (NH) ( )
( )
m verg tdm bm
2 2tdm bm tm
0,5
4
σ σ σ
σ σ τ
= ⋅ ++ + + ⋅
m verg τ m vergfτ σ= ⋅
τf uit tabel 3-2a
Veiligheden 24 Bezwijkgrenscurve
- hypothese van de vormveranderingsenergie (VEH)
2 2
ba ba
bW tW
1σ τσ τ
+ ≤
- normaalspanningshypothese (NH) 2
ba ta
bW tW
1σ τσ τ
+ ≤
ba ta,σ τ bepalen volgens de wetten van de technische mechanica met eqF resp. eq.T
bW tW,σ τ uit nr. 7
12 Roloff/Matek, Formuleboek
Nr. Formule Toelichting
Praktische sterkteberekening 25 Globale berekeningen
- statisch belaste onderdelen t t eN v minR Sσ σ≤ =
t t mN B minR Sσ σ≤ =
eN mN,R R uit tabel 1-1 tot 1-2.
v min 1,2 ...1,8S =
B min 1,5 ... 3S =
- dynamisch belaste onderdelen D D minSσ σ σ≤ =
D D minSτ τ τ≤ =
D D,σ τ naargelang het soort belasting, wisselend D Wσ σ= of zwellend
D Zwσ σ= (analoog voor τ ) volgens tabel 1-1 tot 1-2.
D min 3 ... 4S = 26 Controle van de statische sterkte
- bezwijken door vloeien (taaie materialen)
V 2 2
t max b max t max
p bv tv
1S
Rσ σ τ
σ τ
=
+ +
V minS≥
t max b max t max, ,σ σ τ bepalen volgens de wetten van de technische mechanica met maxF resp. maxT .
pR volgens nr. 6
bv tv,σ τ volgens nr. 14 of 16
V minS volgens tabel 3-14 Vereenvoudigde controle volgens stroomschema A 3-1. Nauwkeurige controle volgens stroomschema A 3-2.
27 - bezwijken door breuk (brosse materialen)
B
td max b max
m bB
2 2
t max b max t max
m bB tB
1
0,5
4
S
R
R
σ σσ
σ σ τσ τ
=
+
⋅
+ + + ⋅
B minS≥
m bB tB, ,R σ τ bepalen volgens nr. 15 met voor kα in nr. 10 ktα resp. kbα
B minS volgens tabel 3-14, zie ook stroomschema A 3-2.
28 Controle van de dynamische sterkte - taaie materialen
D 2 2
ta ba ta
tGA bGA tGA
1Sσ σ τ
σ σ τ
=
+ +
D minS≥
ta ba ta, ,σ σ τ bepalen volgens de wetten van de technische mechanica met eqF
resp. eq.T
GA GA,σ τ volgens nr. 18, 19 of 20.
D minS volgens tabel 3-14, zie ook stroomschema A 3-4.
3 Sterkte en toelaatbare spanning 13
Nr. Formule Toelichting 29 - brosse materialen
D
ta ba
tGA bGA
2 2
ta ba ta
tGA bGA tGA
1
0,5
4
S
σ σσ σ
σ σ τσ σ τ
=
+
⋅
+ + + ⋅
D minS≥
14 Roloff/Matek, Formuleboek
A 3-1 Vereenvoudigde statische sterktecontrole tegen vloeien (voor taaie ronde staven)
Start
b max b max bM / Wσ =
t max max tT / Wτ =
p 0,2N tR ,K
bF p 0,2N t1 2, R Kσ = ⋅ ⋅
tF p 0,2N t1 2 3, R K /τ = ⋅ ⋅
V 2 2
b max t max
bF tF
1S = σ τ
+ σ τ
optredende spanning
onderdeel-sterkte
totale veiligheid
3 Sterkte en toelaatbare spanning 15 start
Identificeren van rekenwaarden Bepalen van de te onderzoeken doorsnede
b 0 ?M =
t max 0τ = b max 0σ =
bmax bM ,W max tT ,W
b max b max bM / Wσ = t max tT / Wτ =
p max p 0,2 m bR ,R ,R , f ,σ α p max p 0,2 m tpR ,R ,R , f ,τ α
pl p max p 0,2n R / R= pl p max p 0,2n R / R=
pl bpn ≤ α pl tpn ≤ α
pl bpn = α pl tpn = α
B pl1K / n= B pl1K / n=
bv p 0 2, Bf R / Kσσ = ⋅
bB m Bf R / Kσσ = ⋅
tv p 0 2, Bf R / Kττ = ⋅
tB m Bf R / Kτσ = ⋅
0 ?T =
B 2 2
b max b max t max
bB bB tB
1
0 5 4
S
,
= σ σ τ + + σ σ τ
V 2 2
b max t max
bF tF
1S = σ τ
+ σ τ
Voldoende veiligheid?
1
einde
optredende spanningen
onderdeel-sterkte
veiligheid V V minS S≥
B B minS S≥
1
JJ
J
J
JN
N N
N
N
A 3-2 Statische sterktecontrole tegen vloeien (taaie materialen) en breuk (brosse materialen)
16 Roloff/Matek, Formuleboek
start
Vastleggen van de kerfgeometrie
βkσ proefbekend ?
αkσ (tabel 3-6)
nσ (tabel 3-7)
βkσ proef (tabel 3-9)
Kα, Kα proef (tabel 3-11d)
kkβ n
σσ
σ
=α
proefk kσ proef
Kβ β
Kα
σα
= ⋅
Kg (tabel 3-11c)
K0σ (tabel 3-10)
KV (tabel 3-12)
kσ
g 0 V
1 11KK K Kσ
σ
= + −
β
einde
geometrie (vorm en grootte) en belasting
oppervlakte en ruwheid/versteviging
A 3-3 Bepaling van de constructiefactor Kσ voor buiging Bij trek/druk moet de index σ worden vervangen door td. Bij schuiven moet σ door s resp. bij torsie door t worden vervangen, en bij schuiven en torsie K0σ door K0τ.
N J
3 Sterkte en toelaatbare spanning 17
start
σba, σbm τta, τtm
σbWN, τtWN, Kt
Kσ, Kτ volgens A 3-3
bGW t bWNK / Kσ= ⋅σ σ
tGW t tWNK / Kτ= ⋅τ τ
ψσ, ψτ volgens nr; 21 σ mv, τ mv volgens nr. 22, 23
bGWbGA
mv ba1 /σ
σσ =
+ ⋅σ σψ
tGWtGA
mv ta1 /τ
=+ ⋅
ττψ τ τ
D 2 2
ba ta
bGa tGa
S =
+
1
σ τσ τ
D 2 2
ba ba ta
bGa bGa tGa
0 5 4
S
,
= + +
1
σ σ τσ σ τ
optredende spanning
constructiefactor (invloed van de geometrie van het onderdeel
onderdeelwisselsterkte
middelspanningsvoeligheid (brengt het naar elkaar toe lopen van onder- en bovengrens in het Smith-diagram in rekening) vergelijkmiddenspanning (brengt invloed van de middenspanning van buiging en moment in rekening)
geometrische sterkte van de onderdelen (overbelastingsgeval 2)
totaalveiligheid (taaie materialen)
totaalveiligheid (brosse materialen)
A 3-4 Controle van de vermoeiingssterkte voor overbelastingsgeval 2 (buiging en torsie)
18 Roloff/Matek, Formuleboek
Technische richtlijnen (selectie) Technische richtlijn Titel DIN 743-1 10.00 Tragfähigkeitsberechnung von Wellen und Achsen;
Einführung, Grundlagen DIN 743-2 10.00 -; Formzahlen und Kerbwirkungszahlen DIN 743-3 10.00 -; Werkstoff- Festigkeitswerte DIN 743 Beiblatt 1 10.00 -; Anwendungsbeispiele DIN 4113-1 05.80 Aluminiumkonstruktionen unter vorwiegend ruhender
Belastung; Berechnung und bauliche Durchbildung DIN 15018-1 11.84 Krane; Grundsätze für Stahltragwerke; Belastung DIN 50100 02.78 Werkstoffprüfung; Dauerschwingversuch DIN 50113 03.82 Prüfung metallischer Werkstoffe; Umlaufbiegeversuch DIN 50125 04.91 -; Zugproben DVS 2402 Festigkeitsverhalten geschweißter Bauteile FKM-Richtlinie 154 1998 Rechnerischer Festigkeitsnachweis für Maschinenbauteile
4 Tribologie 19
4 Tribologie
Symbool Dimensie Omschrijving E N/mm2 gereduceerde elasticiteitsmodulus
E1, E2 N/mm2 elasticiteitsmoduli van de contactpartners
FN N normaalkracht
hmin µm minimale dikte van de smeerfilm
l mm contactlengte
Ra µm gemiddelde oppervlakteruwheid van beide contactpartners
pH N/mm² Hertzse spanning
λ 1 specifieke smeerfilmdikte
ν1,ν2 1 dwarsuitzettingscoëfficiënten van de contactpartners
ρ mm gereduceerde krommingsstraal
ρ1, ρ2 mm dynamische bindsterkte bij zwellende belasting
Nr. Formule Toelichting
1 Hertzse spanning
H 2NF Ep
lπ ρ⋅
=⋅ ⋅ ⋅
2 Gereduceerde krommingsstraal
( )1 2
1 2
ρ ρρρ ρ
⋅=
+
Lineair contact
3 Gereduceerde elasticiteitsmodulus
( ) ( )1 2
2 21 2 2 1
21 1
E EEE Eν ν⋅ ⋅
=− ⋅ + − ⋅
4 Specifieke smeerfilmdikte min
a
hR
λ =
2 :λ < grenswrijving 2 3:λ≤ ≤ gemengde wrijving
3:λ > vloeistofwrijving
20 Roloff/Matek, Formuleboek
Technische richtlijnen (selectie) Technische richtlijn Titel DIN 31661 12.83 Gleitlager; Begriffe, Merkmale und Ursachen van
Veränderungen und Schäden DIN 3979 07.79 Zahnradschäden an Zahnradgetrieben; Bezeichnung,
Merkmale, Ursachen DIN 51502 08.90 Schmierstoffe und verwandte Stoffe; Kurzbezeichnung
der Schmierstoffe und Kennzeichnung der Schmierstoffbehälter; Schmiergeräte und Schmierstellen
DIN 51506 09.85 Schmierstoffe; Schmieröle VB und VC ohne Wirkstoffe und mit Wirkstoffen und Schmieröle VDL; Einteilung und Anforderung
DIN 51509-1 06.76 Auswahl van Schmierstoffen für Zahnradgetriebe; Schmieröle
DIN 51512 05.88 Schmierstoffe; SAE-Viskositätsklassen fur Schmieröle Krafthahrzeuggetriebe
DIN 51515 06.01 Schmierstoffe und Reglerflüssigkeiten für Turbinen; L-DT für normale thermische Beanspruchung
DIN 51517-1 06.09 Schmierstoffe; Schmieröle; Schmieröle C; Mindestanforderungen
DIN 51517-2 06.09 -; -; Schmieröle CL; Mindestanforderungen DIN 51810-1 07.07 Prüfung van Schmierstoffen; Bestimmung der Scher-
Viskosität von Schmierfetten mit dem Rototionsviskosimeter; Messsystem Kegel und Platte
DIN 51818 12.81 Schmierstoffe; Konsistenz-inteilung für Schmierfette; NLGI-Klassen
DIN 51524-1 04.06 Druckflüssigeiten; Hydrauliköle; Hydrauliköle HL; Mindestanforderungen
DIN 51524-2 04.06 Druckflüssigeiten; Hydrauliköle; Hydrauliköle HLP; Mindestanforderungen
DIN 51524-3 04.06 Druckflüssigeiten; Hydrauliköle; Hydrauliköle HVLP; Mindestanforderungen
DIN 51825 04.06 Schmierstoffe; Schmierfette K; Einteilung und Anforderungen
DIN 51826 01.05 Schmierstoffe; Schmierfette G; Einteilung und Anforderungen
DIN ISO 2909 08.04 Mineralölerzeugnisse; Berechnung des Viskositätsindex aus der kinematischen Viskosität
5 Lijm- en soldeerverbindingen 21
5 Lijm- en soldeerverbindingen
Symbool Dimensie Omschrijving AL mm2 lijmvoegoppervlak
AS mm2 soldeernaadoppervlak
b mm breedte van de lijm- resp. soldeervoeg
d mm diameter van de slodeernaadring (bij steekverbindingen) asdiameter
F N over te dragen langskracht
Feq N equivalente kracht (KA ⋅ Fnom)
Fs N scheurkracht (breukbelasting) bij lijmverbindingen
Fnom N nominale over te dragen kracht
KA 1 bedrijfsfactor
l mm overlappingslengte, insteekdiepte
Rm N/mm² trekvastheid van het basismateriaal
Rp0,2 N/mm² 0,2%-rekgrens van het basismateriaal
S 1 veiligheid
Teq Nmm equivalent torsiemoment (KA ⋅ Tnom)
Tnom Nmm nominaal over te dragen torsiemoment
t mm dikte onderdeel, plaat
tmin mm kleinste dikte onderdeel
σ ′ N/mm afschilsterkte bij lijmverbindingen
absσ ′ N/mm absolute afschilsterkte bij lijmverbindingen
relσ′ N/mm relatieve afschilsterkte bij lijmverbindingen
bWσ N/mm² dynamische buigsterkte bij wisselende belasting
Lσ N/mm² normaalspanning in de lijmnaad
LBσ N/mm² statische bindsterkte (treksterkte) bij lijmverbindingen
tσ N/mm² normaalspanning in de soldeernaad
tBσ N/mm² treksterkte van de soldeernaad
LBτ N/mm² statische bindsterkte (trek-schuifsterkte) bij lijmverbindingen
LWτ N/mm² dynamische bindsterkte van lijmverbindingen bij wisselende belasting
LZwτ N/mm² dynamische bindsterkte van lijmverbindingen bij zwellende belasting
aτ N/mm² schuifspanning in de soldeernaad
aBτ N/mm² schuifsterkte van de soldeernaad
22 Roloff/Matek, Formuleboek
Nr. Formule Toelichting Lijmverbindingen
Bindsterkte De bindsterkte is de belangrijkste grootheid bij het berekenen van lijmverbindingen. Ze wordt bepaald met proefstukken met enkelsnedige overlappingen en berekend uit de verhouding bij trekken tussen de scheurkracht Fs en de grootte van A van het lijmvoegoppervlak.
1 Statische bindsterkte s s
LBF FA l b
τ = =⋅
2 Dynamische bindsterkte bij wisselende belasting
LW LB(0,2...0,4)τ τ≈ ⋅ zwellende belasting
LZw LB0,8τ τ≈ ⋅
Richtwaarden voor de bindsterkte (trek-, afschuifsterkte) volgens tabel 5-2. l, b zie afbeelding bij nr. 9.
Afschilsterkte De afschilsterkte van een lijmverbinding is duidelijk kleiner dan de bindsterkte. Afschilbelastingen moeten daarom constructief vermeden worden.
3 Afschilsterkte Fb
σ ′ =
Richtwaarden voor absσ ′ voor 1 mm dikke met Araldit verlijmde platen uit: zuiver aluminium: absσ ′ = 5 (N/mm) AlMg-legering: absσ ′ = 25 (N/mm) AlCuMg-legering: absσ ′ = 35 (N/mm)
Sterkteberekening Met voldoende nauwkeurigheid berekent men de onder de belasting F resp. T optredende belasting als gelijkmatig verdeelde nominale spanningen, om deze vervolgens te vergelijken met de toegelaten spanningen (richtwaarden).
Op trek belaste stompverbinding
4 Normaalspanning in de lijmnaad LB
LL
F FA b t S
σσ = = ≤⋅
LB LBσ τ≈ volgens tabel 5-2 en 5-3.
Veiligheid S = 1,5 ... 2,5 Opmerking: gelijmde stompe verbindingen zijn omwille van het kleine lijmoppervlak over het algemeen weinig zinvol.
5 Lijm- en soldeerverbindingen 23
Nr. Formule Toelichting
Eenvoudige overlapverbinding
5 Schuifspanning in de lijmnaad LB
LL
F FA b l S
ττ = = ≤⋅
Zie afbeelding bij nr. 9 Bij een algemeen dynamische belasting wordt de equivalente vervangbelasting gezocht:
eq AF K F= ⋅ resp. m A aF K F+ ⋅ , met KA volgens tabel 3-5C en de dynamische bindsterkte volgens nr. 2.
LBτ volgens tabel 5-2 en5-3. Veiligheid S = 1,5 ... 2,5
Lijmverbinding onder torsiemoment
6 Schuifspanning in de omtrekrichting LB
L 2
2π
Td b S
ττ ⋅= ≤
⋅ ⋅
Bij algemeen dynamische belasting wordt het equivalente torsiemoment gevormd:
eq AT K T= ⋅ resp. m A aT K T+ ⋅ , met KA volgens tabel 3-5C en de dynamische bindsterkte volgens nr. 2.
LBτ volgens tabel 5-2 en5-3. Veiligheid S = 1,5 ... 2,5
Overlappingslengte
Om voldoende grote lijmvlakken te verkrijgen hebben verbindingen met overlappingen de voorkeur. De meest optimale bindsterkte bij lichtmetalen ontstaat bij de volgende overlappingslengte:
7 p0,20,1l R t≈ ⋅ ⋅ resp. (10...20)l t≈ ⋅
Voor t wordt de kleinste dikte van de overlappende onderdelen gebruikt.
24 Roloff/Matek, Formuleboek
Nr. Formule Toelichting Soldeerverbindingen
Stompe verbindingen Dit soort verbindingen is alleen geschikt voor weinig belaste onderdelen met plaatdikte t ≥ 1 mm.
8 Normaalspanning in de soldeernaad A nom tB
tS
K FA S
σσ ⋅= ≤
SBσ volgens tabel 5-10.
Veiligheid S = 2...3 Richtwaarde voor hardsoldeerverbindingen bij dynamische belasting: bW 160σ ≈ N/mm².
Overlappende stompe verbindingen Overwegend daar gebruikt waar met name de soldeernaad dezelfde draagkracht moet vertonen als de te verbinden onderdelen (zie ook onder nr. 11).
9 Schuifspanning in de soldeernaad A nom aB
aS
K FA S
ττ ⋅= ≤
SBτ volgens tabel 5-10 Veiligheid S = 2...3 Richtwaarden voor onderdelen uit constructiestaal bij statische belasting hardsoldeerverbindingen:
S toeg 100 / mm²Nτ ≈ N/mm² zachtsoldeerverbindingen:
S toeg 2 / mm²Nτ ≈ N/mm².
Insteekverbindingen 10 Afschuifspanning in de ringvormige
soldeernaad door een langskracht A nom aB
a πK Fd l S
ττ ⋅= ≤
⋅ ⋅
5 Lijm- en soldeerverbindingen 25
Nr. Formule Toelichting 11 Afschuifspanning in de soldeernaad
door een torsiemoment A nom aB
a 2
2πK T
d l Sττ ⋅ ⋅
= ≤⋅ ⋅
Opmerking: Voor met een buigmoment belaste gesoldeerde penverbindingen conform hoofdstuk 9, afbeelding Penverbindingen, kan de max. oppervlaktepersing in de soldeernaad benaderend worden berekend met behulp van vergelijking nr. 19. Als richtwaarde voor pmax kan daarbij
aBσ volgens tabel 5-10 worden gebruikt. Er geldt: max max aB /p Sσ σ≈ ≈ .
Overlappingslengte
De overlappingslengte wordt meestal zodanig gekozen dat de soldeernaad dezelfde draagkracht biedt als de te verbinden onderdelen.
12 Vereiste overlappingslengte bij volledige aansluiting
mmin
aB
Rl tτ
= ⋅
De formule geldt bij benadering ook voor de overlappingslengte van de buisverbinding onder nr. 10 en met d/4 in de plaats van tmin voor de penverbinding volgens nr. 11.
mR volgens tabellen 1-1 en 1-3.
aBτ volgens tabel 5-10.
26 Roloff/Matek, Formuleboek
Technische richtlijnen (selectie) Technische richtlijn Titel DIN 1707-100 02.01 Weichlote; chemische Zusammensetzung unf
Lieferformen DIN 1912-4 05.81 Zeichnerische Darstellung Schweiβen, Löten; Begriffe
und Benennungen für Lötstöβe und Lötnähte DIN 8514 05.06 Lötbarkeit DIN 8526 11.77 Prüfung von Wichlötverbindungen; Spaltlötverbindungen,
Scherversuch, Zeitstandscherversuch DIN 8593-7 09.03 Fertigungsverfahren Fügen; Fügen durch Löten;
Einordnung, Unterteilung, Begriffe DIN 8593-8 09.03 Fertigungsverfahren Fügen; Kleben; Einordnung,
Unterteilung, Begriffe DIN 53281 06.06 Prüfung von Klebverbindungen; Probenherstellung DIN 53287 01.06 Prüfung von Metallklebstoffen und Metallklebungen;
Bestimmung der Beständig keit gegenüber Flüssigkeiten DIN 54455 05.84 Prüfung von Metallklebstoffen und Metallklebungen;
Torsionsscher-Versuch DIN 54456 01.06 Prüfung von Konstruktionsklebstoffen und -klebungen;
Klimabeständigkeitversuch DIN 65169 10.86 Luft- und Raumfart; Hart- und hochttemperaturgelötete
Bauteile; Konstruktionsrichtlinien DIN 65170 02.97 -; -; Technische Lieferbedingungen DIN EN 923 06.08 Klebstoffe; Benennungen und Definitionen DIN EN 1044 07.99 Hartlöten; Lotzusätze DIN EN 1045 08.97 -; Flussmittel zum Hartlöten, Einteilung und technische
Lieferbedingungen DIN EN 1464 01.95 Klebstoffe; Bestimmung des Schälwiderstandes von
hochfesten Klebungen; Rollenschälversuch DIN EN 1465 01.95 Klebstoffe – Bestimmung der Zugfestigkeit hochfester
Überlappungsklebungen DIN EN 12797 12.00 Hartlöten; Zerstörende Prüfung von Hartlötverbindungen DIN EN 12799 12.00 -; Zerstöringsfreie Prüfung von Hartlötverbindungen DIN EN 13134 12.00 -; Hartlötverfahrensprüfung DIN EN 14324 12.04 Hartlöten; Anleitung zur Anwendung hartgelöteter
Verbindungen DIN EN 22553 03.97 Schweiβ- und Lötnähte; Symbolische Darstellung in
Zeichnungen DIN EN 26922 05.93 Klebstoffe; Bestimmung der Zugfestigkeit von
Stumpklebverbiondungen DIN EN 28510-1 05.93 Klebstoffe; Schälprüfung für flexibel/starr geklebte
Proben; 90°-Schälversuch DIN EN 28510-2 05.93 -; 180°-Schälversuch DIN EN 29454-1 02.94 Flussmittel zum Weichlöte,; Einteilung und
Anforderungen; Einteilung, Kennzeichnung und Verpackung
DIN EN ISO 3677 04.95 Zusätze zum Weich-, Hart- und Fugenlöten; Bezeichnung DIN EN ISO 9454-2 09.00 Flussmittel zum Weichlöten; Einteilung und
Anforderungen; Eignungsanforderungen
5 Lijm- en soldeerverbindingen 27
Technische richtlijn Titel DIN EN ISO 9653 10.00 Klebstoffe; Prüfverfahren für die Scherschlagfestigkeit
von Klebungen DIN EN ISO 9664 08.95 Klebstoffe – Verfahren zur Prüfung der
Ermüdungseigenschaften von Strukturklebungen bei Zugscherbeanspruchung
DIN EN ISO 12224-1 10.98 Massive Lötdrähte und flussmittelgefüllte Röhrenlote; Festlegungen und Prüfverfahren; Einteilung und Anforderungen
E DIN EN ISO 17672 05.08 Hartlöten; Lotzusätze DIN EN ISO 18279 04.04 Hartlöten; Unregelmäβigkeiten in hartgelöteten
Verbindungen DIN ISO 857-2 02.04 Schweiβen und verwandte Prozesse; Begriffe;
Weichlöten, Hartlöten und verwante Befriffe DVS 2204-3 04.81 Kleben von thermoplastischen Kunststoffen; Polystyrol
und anverwandte Kunststoffe DVS 2204-5 11.03 Kleben von Rohren und Formstücken aus
thermoplastischen Kunststoffen; chloriertes Polyvinylchlorid (PVC-C)
DVS 2606 12.00 Hinweise auf mögliche Oberflächenvorbereitungen für das flussmittelfreie Hart- und Hochtemperaturlöten
VDI 2229 06.79 Metallkleben ; Hinweise für Konstruktion und Fertigung VDI/VDE 2251-3 09.98 Feinwerkelemente; Lötverbindungen VDI/VDE 2251-8 09.07 Feinwerkelemente; Klebverbindungen VDI 3821 06.79 Kunststoffkleben
Formuleboek
978 90 3952645 3
173 / 929
Herbert Wittel, Dieter Muhs, Dieter Jannasch, Joachim Voßiek
Herbert Wittel, Dieter M
uhs, Dieter Jannasch, Joachim
Voßiek
Rolo� /Matek geldt al vele jaren als een standaardwerk voor de werktuigbouw. De uitvoerige en up-to-date behandeling van machineonderdelen maakt het een compleet studieboek en een onmisbaar naslagwerk voor iedere ontwerper. De complete methode bestaat uit:• Theorieboek• Tabellenboek• Opgavenboek• Formuleboek
In het Formuleboek zijn alle belangrijke grootheden die het Theorieboek behandelt overzichtelijk gerangschikt naar hun symbolen en eenheden en wordt hun betekenis toegelicht. Alle voor de constructiepraktijk relevante formules zijn opgenomen. Bij de formules zijn toelichtingen en technische tekeningen opgenomen die de onderlinge relaties van de grootheden duidelijk illustreren.
Zowel in het onderwijs als de praktijk zijn slim-ingedeelde formuleboeken onontbeerlijk bij het construeren van een apparaat of een onderdeel en het dimensioneren daarvan. Het Formuleboek is dan ook in beide gevallen een bijzonder waardevol hulpmiddel.
5e herziene druk
Roloff / MatekMachineonderdelen
5e herziene druk
Roloff / MatekMachineonderdelen
5e herziene druk
Roloff / Matek Machineonderdelen Formuleboek