HIGIDURA ZIRKULARRAREN TRANSMISIOA

Higidura zirkularraren transmisioa

1

HIGIDURA ZIRKULARRAREN TRANSMISIOA


2

1 Higidura zirkularraren transmisioa.

Gure gizartean gaur egun erabiltzen diren makina gehienek, operadore mekanikoak edukitzeaz gain, operadore mekanikoen arteko transmisioa izaten dute beren funtzionamenduaren oinarri. Transmisio hori, biratzen duten ardatzen artean ematen denez, biraketa-higiduraren transmisio sistema ohikoenak aztertuko ditugu: esate baterako, higidura marruskaduraren bitartez transmititzen duten operadoreak, uhalen bidez transmititzen dutenak, edo engranajeak erabiltzen dituztenak.

Gizakiak biraketa higiduraren transmisioan oinarritutako operadoreak erabili ditu historian zehar.

Transmisio sistema hauek guztiak (pinoi-kremailera salbu) higidura zirkularra dute hasieran eta bukaeran. Beraz, ez dute mugimendu mota aldatzen. Sistema hauen funtzioak hauek izan daitezke:

-Mugimendua, motorra dagoen lekutik, beste toki batera transmititu. -Abiadura edo indarra handitu edo gutxitu. -Biraketa noranzkoa aldatu (erlojuaren alde; erlojuaren aurka). -Biraketa-ardatzak norabideaz aldatu (ardatz perpendikularrak)

2 Transmisio-erlazioa. Bi ardatzen arteko biraketa transmisioa egiteko, gutxienez bi gurpil behar dira:

-Transmisioan mugimendua eragiten duena (eragilea, sarrera, gidaria)-Transmisioan mugimendua hartzen duena (eragina, irteera, gidatua)

Gurpil bikote batean, indarra eragiten duenari eragilea deituko diogu; eta indarra hartzen duenari, eragina.

Goiko irudian, bi gurpilek osatzen duten transmisio bat ikus dezakezu. Beren zirkunferentzien luzerak (garapenak) 6cm eta 24cm-koak dira, hurrenez hurren.Gurpil eragilea (biradera duena) biratzen hasten denean, gurpil eragina ere hasten da biratzen; eta, bi gurpilen azalerak kontaktuan daudenez, bien kanpoko azalerek ibilbide bera egiten dute. Gurpil eragileak bira osoa ematen duenerako, gurpil eragina bira laurdena ematen du, bere zirkunferentziaren garapena lau aldiz luzeagoa baita.

Abiadura murrizteko transmisio honek 6 cm-ko gurpil eragilea eta 24 cm-ko gurpil eragina du.

eragilea eragina


3

Bira kopuruari buruzko erlaziotik abiatuta, abiadurari buruzko ondorio honetara irits gaitezke: gurpil eragina lau aldiz polikiago biratuko du.Gurpil eraginaren abiadura eta gurpil eragilearen abiaduraren arteko erlazioa transmisio-erlazioa deitzen zaio.

Transmisio-erlazioa (i) gurpil eraginaren abiadura zati gurpil eragilearen abiadura da.

i = transmisio-erlazioa

ni = gurpil eraginaren abiadura (b/min)

ns = gurpil eragilearen abiadura (b/min)

Biraketa abiaduraren unitatea bira minutuko (b/min) da. Hau da, minutu batean, gurpilaren ardatzak ematen duen bira kopurua.

Transmisioetan, gurpilen abiadurak zerikusi handia dauka gurpilen zirkunferentziaren luzerarekin; eta, irudian ikusten den bezala, gurpilen diametroarekin ere.

Gurpil baten garapena zenbatekoa den jakiteko metodo praktikoa (bere zirkunferentziaren luzera neurtu).

Ondorioz, diametroen arteko erlazioa edo zatiketa ere bada lehen aipatutako transmisio-erlazioa. Diametroak, luzerako unitateetan eman behar dira, beti ere, biak unitate berdinean.

Aurreko bi espresioak uztartzen baditugu, beste espresio orokorragoa lortuko dugu.

i = transmisio-erlazioani = irteerako gurpilaren abiadura (rpm)

ns = sarrerako gurpilaren abiadura (rpm)

ds = sarrerako gurpilaren diametroa.

di = irteerako gurpilaren diametroa.

i =nins

i =d sd i

i =nins

=d sd i


4

Ariketa: Transmisio zirkular batean dakigun gauza bakarra da bere transmisio-erlazioa dela i = 4, Erantzun itzazu galdera hauek:

Transmisioa biderkatzaile edo erreduzitzailea da?

Gurpil eragilearen abiadura 200 b/min bada, zein da gurpil eraginaren abiadura?

Gurpil eragilearen diametroa 24 cm-koa bada, zein da gurpil eraginaren diametroa?

Gurpil eraginaren 400kg-ko indarra lortu nahi badugu, gurpil eragilearen indar gehiago, gutxiago edo berdina egin beharko dugu?

2.1 Transmisio-motak. Biraketa transmisioetan, gurpilen arteko abiadura erlatiboa aztertzen badugu, transmisio mota hauek izan ditzakegu:

i > 1 Transmisio biderkatzailea.

Gurpil eragina eragilea baino azkarragoa denean.

Horretarako gurpil eragilearen diametroa eraginarena baino handiagoa izan behar da.

i < 1 Transmisio erreduzitzailea. Gurpil eragina eragilea baino motelagoa denean.

Horretarako gurpil eragilearen diametroa eraginarena baino txikiagoa izan behar da.

i = 1 Transmisio konstantea.

Bi gurpilek abiadura berdina dutenean, gurpilen diametroa berdina da.

Hau da, bi gurpilen arteko transmisio batean, handiena polikiago biratuko du; eta txikiena, azkarrago.

Potentzia edo indarra kontutan hartuta, transmisioan abiadura biderkatzen badugu, indar txikiagoa lortuko dugu; eta alderantziz, abiadura erreduzitzen badugu, indar handiagoa lortuko dugu.Hau da, indar handiagoa lortuko dugu bikotearen gurpil handienean eta txikiagoa, txikienean.

Sarrera

Irteera

Sarrera

Irteera

Orain arte aipatutako printzipioak transmisio mota guztietan aplikatu daitezke. Unitate didaktiko honetan aztertuko ditugu transmisio mota ezberdinak eta beraien ezaugarri aipagarrienak.


5

3 Marruskadura bidezko gurpilen transmisioa.

Deskripzioa: Marruskadura bidezko transmisioa ardatz banatan dauden, eta elkar ukitzen diren, bi zilindroen (gurpilak) artean ematen da. Gurpil eragilea (sarrera) biradera edo motor batez birarazten dugunean, azalen arteko erresistentzia edo marruskadura- indarraren ondorioz, gurpil eraginak (irteera) biratzen du. Gurpilen ardatzak paraleloak edo perpendikularrak (dinamoarena) izan daitezke.

Ukitzen ari diren bi marruskadura gurpilek kontrako noranzkoan biratzen dute; eta biak noranzko berdinean biratzea nahi badugu, tartean beste gurpil bat kokatu behar dugu. Irudiko gurpil txikia da hori, eta gurpil eroa deitzen da. Gurpil eroak ez du transmisio-erlazioan eragina, beraz, abiaduran ez du eraginik.

Erabilpena: Ardatzen arteko distantzia, eta ardatz horien gain egin beharreko esfortzua, txikiak direnean erabiltzen dira. Bizikleten dinamoetan eta, zaratarik ateratzen ez dutenez, musika ekipoetan erabiltzen dira.

Gurpil eroa

Dinamoa

Ezaugarriak: Irudian ikus dezakezunez, zenbat eta azalera gehiago izan kontaktuan, are eta handiagoa izango da marruskadura indarra, beraz, indar handiagoa transmititu daiteke.

Indar handiagoak transmititzeko ezaugarriak:

-Kontaktuan dagoen azalera handiagoa.

-Azaleren arteko presioa handiagoa.

-Ukitzen ari diren azaleren materialak irristezinak izatea.

Abantailak:-Merkeak dira.-Isilak dira.-Ez dute lubrifikaziorik behar.

Eragozpenak:-Gastatu egiten dira, marruskaduran sortzen den beroagatik. -Ezin dira aldenduta dauden ardatzen artean erabili.-Ezin dira potentzia handiak transmititu, irrist egin baitezakete.


6

4 Poleen arteko uhalen bidezko higidura-transmisioa. Deskripzioa. Elkarrengandik aldenduta dauden bi ardatzen artean higidura transmititu nahi denean uhalak erabili ohi dira. Bi poleak noranzko berdinean biratzen dira, uhala gurutzatzen ez badugu.Uhalak, material malgu batez (larruz, gomaz. kautxuz...) egindako profil konstantea duten elementu itxiak dira; eta kanaldun gurpilen artean (poleak) higidura transmititzeko erabiltzen dira.Uhalen sekzio ohikoenak angelu zuzenak (zapalak) eta trapezoidalak izan ohi dira, baina badaude beste mota batzuetakoak ere: biribilak, horztunak, etab.

Uhal zapala. (bandak gurutzatu daitezke)

Uhal trapezoidala.(Potentzia handiak transmititzeko)

Uhal biribila.(oso transmisio isila, potentzia txikikoa; kasete-zinta batena)

Uhal horztuna. (mekanismo txikietan, irristatu gabe, transmititzeko)

Abantailak: Oso erabilia da dituen abantailengatik, urruti dauden ardatzen artean, higidura transmititzeko.

-Transmisio sinple eta ekonomikoa da.

-Elkarrengandik urruti dauden ardatzen arteko higidura transmititu ahal du, nahiz

eta ardatzak erabat paraleloak ez izan.

-Funtzionamendu isila eta leuna dute, uhalaren malgutasunak, motorrak edo kargak, sortzen dituen gorabeherak xurgatzen dituelako.

Eragozpenak: Sistema honek baditu arazo edo arrisku batzuk.

-Uhala irristatzea eta indarra edo abiadura galtzea.

-Higaduragatik, uhala puskatzea.

-Uhala luzatzea eta bere lekutik (polearen eztarritik) ateratzea.

Uhala bere lekutik ez ateratzeko eta, aldi berean, ez irristatzeko, ardatzak paralelo eta ongi tenkatuta egon behar dira.

Poleak


7

1. Ariketa. Marruskadura-gurpil hauetan:

a) Zein da transmisio-erlazioa?

b) Sistema da biderkatzailea edo erreduzitzailea?

c) Irudian, adierazi gurpil eraginaren biraketa noranzkoa, gezi baten bidez.d) Kalkula ezazu gurpil eraginaren abiadura (n

2),

gurpil eragilearen abiadura 600 b/min-koa bada?

2. Ariketa. Irudiko marruskadura-gurpilen sisteman:

a) Zein da transmisio-erlazioa?b) Sistema da biderkatzailea edo erreduzitzailea?c) Irudian, adierazi gurpil eraginaren biraketa noranzkoa, gezi baten bidez.d) Kalkula ezazu gurpil eraginaren abiadura (n

2). (b/min-tan)

n1 = 8000 rpm

d1 = 25 mm

d2 = 100 mm

n2 ?


8

3. Ariketa. Irudiko uhal eta polea sisteman:

a) Zein da transmisio-erlazioa?b) Sistema da biderkatzailea edo erreduzitzailea?c) Irudian, adierazi irteerako gurpilaren biraketa noranzkoa, gezi baten bidez.d) Kalkula ezazu irteerako gurpilaren abiadura (n

2). (b/min-tan)

n1 = 1.000 b/m

d1 = 10 mm.

n2 = ?

d2 = 50 mm

4. Ariketa. Irudiko uhal eta polea sisteman:

a) Zein da transmisio-erlazioa?b) Sistema da biderkatzailea edo erreduzitzailea?c) Irudian, adierazi irteerako gurpilaren biraketa noranzkoa, gezi baten bidez.d) Kalkula ezazu irteerako gurpilaren abiadura (n

2). (b/min-tan)

n1 = 250 b/m

d1 = 90 mm.

n2 ?

d2 = 30 mm.


9

Abantailak: -Indar handiagoak transmititu ditzakete.-Ez dira irristatzen, beraz, fidagarriagoak dira.

Eragozpenak:-Garestiagoak dira.-Ezin dira aldenduta dauden ardatzen artean erabili.-Zaratatsuagoak dira.-Lubrifikatu behar dira hortzak ez desgastatzeko eta zarata murrizteko.

Erabilpena: Oso fidagarriak direnez, mota guztietako tresnetan erabiltzen dira: autogintzan, makina-erremintetan, etxeko elektrotresnetan,…

Engranajeak gurpil horztunak dira, eta uztartuta daudenean, batak besteari transmititzen dio mugimendua. Engranajeak zuzenak badira ardatz paraleloetan jartzen dira.

Bi engranajeen arteko transmisioa gertatzeko, bi engranajeen hortzak egokitu behar dira. Horrela, sarrerako engranajearen hortzek, irteerako engranajearen hortzak bultzatzen dituzte, irteerako engranajea biratzeko.

5 Engranajeen bidezko transmisioa

Irteerako engranajea

Sarrerako engranajea

E. helikoidalakE. zuzenak E. konikoak

Irudian agertzen direnak engranaje zuzenak dira, baina badago engranaje mota gehiago (konikoak, helikoidalak…)

Irudian ikus daiteke bi engranajeak kontrako noranzkoan biratzen dutela, marruskadura-gurpilekin antza dutelako; hori bai, hortzak ez dira irristatzen eta indar handiagoa egin dezakete.


10

5.2. Engranajeen “modulua”Dena den, transmisioa gerta dadin, bien hortzak berdinak izan behar dira. Esaten da biek modulu berdina dutela. Beraz, bi engranaje uztartuko dira, baldin eta beraien moduluak berdina badira.

5.3. Engranajeen arteko transmisio-erlazioaBeste transmisio-mota bezalaxe, transmisio-erlazioa da irteerako engranajearen abiadura zati sarrerako engranajearen abiadura.

Gurpilen neurria kontutan hartzen duen espresioan, berriz diametroak hartu beharrean, hortz kopuruak hartzen dira.

Zs = sarrerako engranajearen hortz kopurua.

Zi = irteerako engranajearen hortz kopurua.

Bi berdintza hauek elkartuta transmisio-erlazioa lortzen da:

Engranajeen bidezko transmisioaren ikurra

iZsZ

snini


11

5. Ariketa. Irudiko engranaje sisteman:

a) Zein da transmisio-erlazioa?b) Sistema da biderkatzailea edo erreduzitzailea?c) Irudian, adierazi sarrerako engranajearen biraketa noranzkoa, gezi baten bidez.d) Kalkula ezazu irteerako gurpilaren abiadura(n

2). (b/min-tan)

6. Ariketa. 22 hortz dituen engranaje bat 3000 b/min-ko abiadura duen motor baten ardatzean dago lotuta; eta berarekin uztartuta dagoen engranajea 750 b/min-ko abiadura dauka.

a) Zein da transmisio-erlazioa?b) Sistema da biderkatzailea edo erreduzitzailea?c) Kalkulatu irteerako engranajearen hortz kopurua.

7. Ariketa. Engranaje-sistema batean, irteerako gurpilean 15 bi/min-ko abiadura lortu nahi dugu. Horretarako, 75 b/min-ko abiadura duen motor bat daukagu, sarreran; eta bere ardatzean, 20 hortzetako engranaje bat jarrita dago. a) Zein da transmisio-erlazioa?b) Sistema da biderkatzailea edo erreduzitzailea?c) Kalkulatu irteerako engranajearen hortz kopurua.


12

6 Katedun engranaje-sistema.Ardatz paraleloetan dauden bi engranaje, eta biak uztartzen dituen kate batez osatuta daude. Katearen eraginez, bi engranajeek eta beraien ardatzek noranzko berean biratzen dute. Transmisio mota honek poleen eta engranajeen ezaugarriak uztartzen ditu:

-Ardatzak aldenduta egon daitezke.-Gurpilak (engranajeak) ezin dira irristatu.-Sistema biderkatzaileak eta erreduzitzaileak egin daitezke.-Eragozpen nabarmenena da garestia eta zaratatsua dela.

Sistema hau erabiltzen da ardatzak aldenduta, eta potentzia handia, transmititu behar den kasuetan: makina industrialetan, bizikletetan, motozikletetan...

6.1. Trasmisio-erlazioa: biraketa-abiaduren arteko erlazioa (transmisio-erlazioa) kalkulatzeko, engranajeentzako ikasi genuen formula bera erabili behar da, kateak ez baitu transmisio-erlazioa aldatzen, mugimendua transmititu baino ez du egiten. Horregatik:

2. engranajea

Pinoiak(irteerakoa)

Platerak(sarrerakoa)

iZsZ

snini


13

8. Ariketa. Mendiko bizikleta baten plato txikiak eta handiak 44 era 56 hortz izaten dituzte, hurrenez hurren. Pinoien hortz kopuruak dira 14, 16, 18, 20 eta 22. Esan ezazu pedalei 120 b/min-ko abiadura ematen badiogu, zein izango da atzeko gurpilaren abiadura:

a) Plato txikia eta pinoi handiarekinb) Plato handia eta pinoi txikiarekin.e) Plato handia eta bigarren pinoi txikienarekin.


14

Kremailera-trenbidea

8 Pinoi-kremailera sistemaDeskripzioa: Transmisio sistema hau engranaje(pinoi) batek eta barra horztun zuzen(kremailera) batek osatzen dute.Bi engranajek, beraien artean, hortzen bidez, higidura transmititzen duten bezala, pinoiak ere transmititzen dio higidura kremailerari(eta alderantziz)Pinoi-kremailera sistemak pinoiaren higidura zirkularra kremaileran zuzen bihurtzen du, eta alderantziz. (Sistema hau itzulgarria da)

Erabilpena: Autoen direkzioa; zutabedun taladroetan barautsa jeisteko; garajeen ate automatikoak; kremailera-trenetan eta funikularretan...

Pinoiaren bira bakoitzeko, kremaileraren aurrerapena kalkulatzeko, biderkatuko dugu kremailerak, hortz bakoitzeko, aurreratzen duena(pasoa) bider pinoiaren hortz kopurua (Z).

Kremaileraren aurrerapena = Pk x Z

Kremaileraren pasoa da bi hortzen buruen arteko distantzia(ikusi irudian)

9. ariketa: Kalkula ezazu irudiko kremaileraren aurrerapena, pinoiaren itzuli bakoitzean.

Kremaileraren pasoa (Pk)

Z = 22 hortz Pk = 6 mm

Kremailera

Pinoia

Kremailera pinoiaAutoen direkzioa Zutabedun taladroa


15

7 Torlojo amaigabea-koroa sistema.

Deskripzioa. Transmisio sistema hau helize formako hortz bakarra duen torlojoa(torlojo amaigabea) eta engranaje zuzen(koroa) batez osatuta dago.

Transmisio mota honetan ardatzak perpendikularrak dira, eta beti, torlojoa da sarrera, eta koroa, irteera.(ez da itzulgarria)Torlojo amaigabeak bira osoa ematen duenean, koroak, hortz bat edo bi aurreratzen du. Beraz, torlojo amaigabeak(sarrera) itzuli asko eman behar ditu koroak(irteera) buelta bakar bat emateko; ondorioz, sistema hau abiadura erreduzitzaile handia da.Erabilpena: motor elektrikodun erreduktoreak, gitarraren klabijak, bira-kontagailuak...

10. Ariketa: Kalkula ezazu irudiko sistemaren transmisio-erlazioa eta koroaren abiadura, torlojoarena 1500 b/min-ko bada.

Sarrera (torlojoa)

Irteera (koroa)

Ardatz eragile

Ardatz eragin

Pinoi

Torlogu amaigabe

Transmisio-erlazioa.

Koroaren hortz kopurua

Koroarekin uztartzen den torlojoaren xerra kopurua

Xerrak

koroa

torlojoa

torlojoa

koroa

Z

Z

n

ni

Zkoroa

= 60 hortz

Ztorlojoa

= 2 xerra


16

9 Gurpil eroa.Kontaktuan dauden bi marruskadura-gurpilen, edo bi engranajeen, ardatzak kontrako noranzkoan biratzen dira.Bi ardatz horiek, sarrerkoa eta irteerkoa, noranzko berdinean biratzea nahi dugunean, tartean, beste gurpil bat ipiniko dugu, hirugarren ardatz batean, bera bakarrik. Gurpil, edo engranaje horri bitartekoa edo ”eroa” deitzen zaio.Garrantzitsua da nabarmentzea gurpil eroak ez duela eraginik irteerako gurpilaren abiaduran, ez duela transmisio-erlazioa aldatzen, alegia.

11. Ariketa. Kalkulatu beheko irudiaren adibidetan

a) Zein da transmisio-erlazioa?b) Nolakoa da sistema: biderkatzailea edo erreduzitzailea?c) Kalkula ezazu irteerako engranajearen (helizearen) abiadura(n

2).

Engranaje eroa

Sarrera Irteera

Gurpil eroa

SarreraIrteera

Esandakoa frogatzeko aztertuko dugu helizearen abiadura, irudiko engranaje transmisioan; eta baita, engranaje eroa (Z

2=30hortz), transmisio berdinean,

tartekatuta. Ikusiko dugu bi kasuetan transmisio-erlazioa, eta irteerako engranajearen abiadura (helizearena) berdinak direla.


17

Lehenengo transmisioa (1.etapa): Eragilea 1. polea da, eta eragina 2. polea.Transmisio-erlazioa: i

1 = 5 / 50 = 0,1

Bigarren transmisioa (2.etapa): Eragilea 3. polea da, eta eragina 4. polea. Transmisio-erlazioa: i

2 = 12 / 48 = 0,25

Bigarren eta hirugarren poleak, ardatz berean lotuta daudenez, batera biratzen dute; hau da, abiadura berdina dute.

Sistema osoaren transmisio-erlazioa , bi etapen transmisio erlazioen biderketa da.

i = i1 . i2 = 0,1 x 0,25 = 0,025

i>1 izanik sistema erreduzitzailea izango da.

Sistema osoaren transmisio-erlazioa jakin ondoren polea eragilearen (n1) eta eraginaren (n4) abiadura aldaketak kalkulatuko ditugu.

i = n4 / n1 ; n4 = i . n1 = 0,025 x 1000 = 25 b/min

n etapa duen transmisio sistema baten erlazioa zera izango da:

i = i1 . i2 . i3 . i4 ....... in

Aldameneko irudian, bi aldiko abiadura murrizketa nola egiten den irudikatuta dago.

Polea-tren honetan bi transmisio bakun (bi etapa) dago eta erdiko ardatzean 2. eta 3. polea lotuta daude (abiadura berdina dute)

10 Polea-trenak. (Transmisio konposatuak)Polea bikote bat ez da nahikoa izaten abiadura asko erreduzitzea komeni zaigun kasuetan. Izan ere, abiadura ezin daiteke asko murriztu aldi bakar batean.

Hori dela eta, industrian (eta guk geuk ere, gure proiektuetan) etapa anitzeko polea-sistemak erabili ohi dituzte, sarri askotan, abiadura murrizketa aldika egiteko.

Transmisio konposatu horietan aldika egiten dira erredukzioak: lehenengo ardatzetik, bigarrenera, erredukzioa egiten da; bigarren ardatzetik, hirugarrenera, beste erredukzio bat; eta abar; horrela gero eta abiadura motelagoa daukagu.Tarteko ardatzetan polea bikoteak jarri behar dira, biak lotuta batera biratzeko (itsatsita, azkoinekin estutuak,...); hau da, biek abiadura berdinarekin.

3

4

1

2


18

11 Engranaje-trenak.(Transmisio konposatuak)

Polea trenetan gertatzen den bezala, engranaje bikote bat baino gehiago uztartuta dagoenean, kalkulatu daiteke engranaje guztien abiadura, banan-banan. Azken engranajearen abiadura(n

n) baino behar ez dugunean, sistema osoaren

transmisio-erlazioa(i) kalkulatu daiteke eta, ondoren, irteerako azken engranajearen abiadura(n

n) lortu.

*Sistema osoaren transmisio-erlazioa da uztartutako engranaje bikote bakoitzaren transmisio-erlazioen biderketa.

Motor elektrikoa kaxa erreduktoredunaJostailu baten erreduktorea

17. Ariketa. Irudiko engranaje trenean, kalkula ezazu laugarren engranajearen abiadura(tarteko engranajeen abiadura kalkulatu gabe), lehenengoan 2800 b/min-ko motorra ipinita badago. Irudian bertan adierazita dago engranajeen hortz kopuruak.

Z1 = Z

3 = 10 hortz

Z2 = 20 hortzZ

4= 40 hortz

i1 = Z1 / Z2 = 10 / 20 = 0,5

i2 = Z

3 / Z

4 = 10 / 40 = 0,25

i = i1 . i2 = 0,5 x 0,25 = 0,125

i = n4 / n

1 ; n

4 = i . n

1 = 0,125 x 2800 = 350 b/min


19

Transmisio eta erredukzio-sistemen zenbait adibide.


20

12. Ariketa. Diametro hauek dituen polea-trena duzu: d

1 = 15 mm,

d2 = 30 mm,

d3 =20 mm,

d4 = 50 mm.

Kalkula ezazu 4.gurpilaren abiadura, lehenengoa (n1)

2000 rpm-tan biratzen bada.

13.Ariketa. Kalkula ezazu 6. polearen abiadura, gurpil handien diametroa 30 cm, eta txikienenak 5 cm badira. Lehenengo polearen abiadura 432 bi/min-koa da.

2. polea 4. polea

3. polea 5. polea

6. polea1. polea


21

15. Ariketa. Irudiko marruskadura-gurpilen transmisioan:

d1 = 20 mm

d3 = 120 mm

n1 = 3600 b/min

n3 ?.

d2 = 100 mm

n2 a) Zein da transmisio-erlazioa?b) Sistema da:-Biderkatzailea. -Erreduzitzaileac) Irudian, adierazi gurpilen biraketa noranzkoa d) Zein da gurpil eroa?e) Kalkula ezazu irteerako gurpilaren abiadura(n

3).

14.Ariketa. Kalkula ezazu 6. polearen abiadura (n6) engranaje-tren honetan.

Datuak: d

1 = 15 mm

d2 = 120 mm

d3 = 40 mm

d4 = 100 mm

d5 = 40 mm

d6 = 100 mm

n1 = 5625 b/min


22

16. Ariketa. Irudiko engranaje trenean, kalkula ezazu laugarren engranajearen abiadura (tarteko engranajeen abiadura kalkulatu gabe), lehenengoan 1650 b/min-ko motorra ipinita badago.

Irteerako engranajea

Sarrerako engranajea

Z3 = 60 hortz

n1 = 3600 r.p.m.

Z1= 10 hortz

Z2 = 30 hortz

17. Ariketa. Irudiko engranaje-trenean:Adiera ezazu, irudian bertan engranaje guztien noranzkoaZein da engranaje eroa? Kalkula ezazu bosgarren engranajearen abiadura (n5)

Documents

HIGIDURA ZIRKULARRAREN TRANSMISIOA