Hình ảnh xoắn đường Hình ảnh xoắn đường tiêu hoá tiêu hoá

Bs. Cao Thiên TượngBs. Cao Thiên Tượng

Khoa CĐHA- BVCRKhoa CĐHA- BVCR

Các yếu tố nguy cơ xoắn tạng trong ổ bụng

Bất thường chỗ bám phúc mạc nguyên phát

Bất thường thứ phát

Không có/kém phát triển bẩm sinh

Nhão bẩm sinh

Nhão mắc phải (chấn thương, biến đổi hormon trong thời kỳ có thai, liên quan tuổi)

Co kéo bất thường hoặc hiệu ứng choán chỗ vào chỗ bám phúc mạc bình thường

Xoắn dạ dàyXoắn dạ dàyDạ dày được giữ bởi các dây chằng: vị đại tràng, vị lách và vị hoànhXoắn dạ dày do nhão các dây chằng cố định mắc phải hoặc bẩm sinhTam chứng Borchardt gồm đau thượng vị đột ngột, nôn khan không dứt và không thể đưa ống sonde từ mũi qua dạ dày được

Xoắn dạ dày trục tạngXoắn dạ dày trục tạng

Xoắn trục tạng xảy ra khi dạ dày xoay dọc theo trục dài và bị tắc, với bờ cong lớn bị đẩy lên trên và bờ cong bé nằm xuống dưới hơn trong ổ bụng

Xoắn dạ dày trục tạngXoắn dạ dày trục tạng

Bờ cong bé hướng lên trên

Xoắn dạ dày trục tạngXoắn dạ dày trục tạng

Xoắn trục tạng. Hình chụp đường tiêu hóa trên thấy xoay hướng lên của dạ dày dọc theo trục dài, dẫn đến đảo ngược bờ cong lớn (GC) lêntrên bờ cong bé (LC).

Xoắn trục tạng. CT thấy dạ dày nằm ngang, thoát vị vào ngực

Xoắn dạ dày Xoắn dạ dày trục mạc trục mạc

treo treo

Hang vị ở trên mức chỗ nối dạ dày thực quản

Xoay bình thường Xoay bình thường

Ruột giữa xoay 270 độ ngược chiều kim đồng hồ quanh trục động mạch mạc treo tràng trên, bám vào mạc treo ruột non, chạy từ góc Treitz (1/4 trên trái) đến van hồi manh tràng (1/4 dưới phải)

Kém xoay và xoắn ruột giữaKém xoay và xoắn ruột giữa

Kém xoay là xoay bất thường bẩm sinh, dẫn đến hẹp chỗ bám cuống mạc treo xoắnDấu hiệu kém xoay là tá tràng không đi ngang qua đường giữa và dây chằng treitz nằm dưới và bên phải cuống sống L1.

Tm mạc treo tràng trên ở vị trí bất thường bên trái động mạch mạc treo tràng trên

Tá tràng không đi qua đường giữa

Dải Ladd

Xoắn ruột giữa do Xoắn ruột giữa do kém xoaykém xoay

Co kéo mạc treo bất thường do khối choán chỗ ruột, khối ngoài ruột, dính xơ, thoát vị nội.

Biến chứng của xoắn ruột non: thiếu máu, hoại tử và thủng ruột.

Chẩn đoán nhờ hình ảnh vì LS không đặc hiệu.

Xoắn ruột non (xoay bình Xoắn ruột non (xoay bình thường)thường)

Xoắn ruột non (xoay bình Xoắn ruột non (xoay bình thường)thường)

Xoắn ruột non liên quan lymphangioma

Tắc ruột, xoắn mạch máu mạc treo

Lymphangioma

Tắc ruột và thoát vị nộiTắc ruột và thoát vị nội

Điểm chuyển tiếp đột ngột

Dấu hiệu gió cuốn (whirl Dấu hiệu gió cuốn (whirl sign)sign)

Xoắn túi thừa MeckelXoắn túi thừa Meckel

Chiếm 25% xoắn đại tràng

Hai nhóm: -Manh tràng xoắn

theo mặt phẳng ngang xoay thuận chiều hoặc ngược chiều kim đồng hồ quanh trục dài của nó-manh tràng ở ¼ dưới phải

-Xoắn manh tràng kiểu “quai”-manh tràng xoắn và đảo, nằm ở ¼ trên trái

Xoắn manh Xoắn manh tràngtràng

Xoắn manh Xoắn manh tràngtràng

Dấu hiệu hạt cà phê

Xoắn manh tràngXoắn manh tràng

Tỉ lệ tử vong cao hơn xoắn manh tràng và đại tràng sigma

Yếu tố nguy cơ: nhão mạc treo đại tràng ngang, dây chằng vị đại tràng và chỗ bám dây chằng góc gan hoặc góc lách, táo bón, chướng đại tràng.

Có thể liên quan HC Chilaiditi hoặc kém xoay bẩm sinh

Dấu hiệu hình ảnh ít đặc hiệu hơn xoắn đại tràng sigma, manh tràng.

Xoắn đại tràng ngangXoắn đại tràng ngang

Xoắn đại tràng ngangXoắn đại tràng ngangDãn đại tràng phần gần, xẹp đại tràng xa

Dấu hiệu mỏ chim

Chiếm 2/3 xoắn đại tràng Đại tràng sigma xoắn quanh mạc

treo của nó

Xoắn đại tràng sigmaXoắn đại tràng sigma

Xoắn đại tràng sigma Xoắn đại tràng sigma

Dãn đại tràng sigma hướng về ¼ trên phải

Hình chữ U ngược

Không thấy khí ở trực tràng

Dấu hiệu mỏ chim trên chụp đại tràng cản quang hoặc CT

Xoắn đại tràng sigmaXoắn đại tràng sigma

Dấu hiệu gió cuốn

Dấu hiệu mỏ chim

Tài liệu tham khảo

Timpone et al, Abdominal Twists and Turns: Part I, Gastrointestinal Tract Torsions With Pathologic Correlation, AJR:197, July 2011

Peterson CM, Anderson JS, Hara AK, Carenza JW, Menias CO. Volvulus of the gastrointestinal tract: appearances at multimodality imaging. RadioGraphics 2009; 29:1281–1293