Hippocampus 247 (jan.-feb. 2014)

The redesigned Suunto D4i comes in a range of fresh colors and

with an all-new soft, comfortable silicon strap for that perfect

fit. Lightweight and packed with handy features like freedive

mode and optional wireless air integration, it’s got everything

you need – wherever your diving may take you.

Find your Suunto D4i at www.suunto.com, www.amilcosports.nl

SUUNTO D4i A GREAT ALL-ROUNDER

SUUNTO D4i

THE FRESH NEW LOOK

TWEE

MA

AN

DEL

IJK

S IN

FORM

ATI

EBLA

D (

NIE

T IN

JU

LI E

N A

UG

UST

US)

VA

N D

E N

EDER

LAN

DST

ALI

GE

LIG

A V

OO

R O

ND

ERW

ATE

RON

DER

ZOEK

EN

-SPO

RT N

ELO

S

Nr.

24

7 -

jan

./fe

b.

20

14

Verslag van de Zeestage 2013

Cover_247.indd 3 30-1-2014 16:57:20

De GoPro 3 is zondermeer een bijzondere camera. Net daarom ontwikkelde Hugyfot voor de GoPro 3 een bijzondere behuizing die je de mogelijkheid biedt om:

6 uur te filmen i.p.v. 40 minuten, dankzij een optionele extra batterij (met gebruik van het GoPro LCD scherm); het GoPro LCD scherm apart aan te sluiten in een waterdichte behuizing (met kabel tot 3 meter) voor gebruik als polecam; een onderwatermicrofoon aan te sluiten; een extra extern batterijpack aan te sluiten voor waanzinnig lange time lapse opnames.

Hugyfot’s kleinsteheeft grootse ambiti es!

Since 1953

Nu beschikbaar bij uw dealer.

Pho

to: B

ert S

eyss

ens

www.hugyfot.com

Hugyfot housing for GoPro3.indd 1 29/10/2013 13:03:06

S C U B A P R O . C OM

M K 2 1 / S 5 6 0 E E N P E R F E C T E V E N W I C H T.De nieuwe MK21/S560 brengt legendarische engineering samen met top design.Een compacte gebalanceerde eerste trap met piston (met optionele kap voor lagedrukslangen - hoek 0°/30° - voor technisch duiken) waarmee moeiteloos ademgehaald kan worden dankzij de hoge luchtstroming naar de tweede trap. De MK21 is de perfecte match met de lichtgewicht S560 – een luchtgebalanceerde tweede trap met het prestatieniveau die u van SCUBAPRO gewend bent.

VOOR PRESTATIE ZONDER COMPROMIS : DE MK21 / S560

Cover_247.indd 4 30-1-2014 16:57:21

3

Onlangs was er opnieuw een au-dit van EUF om na te kijken of de NELOS-dui-kopleiding nog steeds voldoet aan de ISO-nor-mering. Zoals je in deze uitgave kan le-zen, voldoen we daar aan. De kwaliteit van onze opleiding zet zich door over alle brevetten, titels en specialiteiten… In deze superdikke uitgave het verslag van de 2* en 3*Stage, een Zeestage met veel geslaagden (wie er zijn titel behaal-de kon je in vorige Hippo lezen). Werpt de invoering van de fitheidstesten einde-lijk zijn vruchten af? Of worden de kan-didaten van de Stage beter voorbereid? Of was het een combinatie van beiden, samen met de bijkomende veiligheids-richtlijnen?De Sectie Duiktechnieken van NELOS nam deel aan TekDive13. De motivatie voor hun aanwezigheid kan je lezen in een verslag. We brengen ook een ver-slag over de leuke D-Dive Day, die tijdens het Openwaterweekend plaatsvond. Test-Aankoop contacteerde NELOS en LIFRAS om compacte videocamera’s – zoals de GoPro – uit te testen. Leuk om mee te spelen, nog leuker als je ook wat weet over onderwatervideografie. Misschien toch even de NELOS-cur-sus OW-videografie volgen? Of hou je het liever bij onderwaterfotografie om prachtige onderwaterfoto’s te maken zo-als er te zien zijn in de verslagen van het Open Vlaams Kampioenschap (OVK), de Hugycup 2013 en uiteraard bij de rubriek Fotograaf in de kijker. Je kan natuurlijk ook gewoon genieten van het mooie on-derwaterleven tijdens je duiken, zoals bijv. op duikplaatsen als Cabo Verde of – dichter bij huis – Stavenisse in de Oos-terschelde en wie weet kom je daar wel een snotolf of zelfs een antieke aarden pot tegen.

Veel leesgenot en tot op de één of andere duikactiviteit.

Ivo

Coverfoto: Te water gaan bij de Zeestage.

Foto: Roland Wantens.

Hippocampus jan./feb. 2014

Van de redactie

BondsnieuwsDe ISO- en EN-certificering van onze

duikopleidingen ............................................ 5Proclamatie

Open Vlaams Kampioenschap............ 6-15D-Dive Day & Openwaterweekend ........ 16-20Junior D-Dive Day 2013 ................................. 22Fysieke conditietraining ..........................26-28Leven gered ......................................................292*Stage van 2013 ..................................... 34-453*Stage Boulouris 2013 .......................... 46-49Samenwerking tussen Test-Aankoop en de

Audiovisuele Commissies van NELOS en LIFRAS .................................................... 72-74

NELOS op TekDive13 ............................... 80-83Onderwatervideografie:

iets voor jou? ........................................ 90-92NELOS-cursus OW-Videografie 2014 .........93

Vaste rubriekenAll Stars Duikclub 20 jaar! ........................... 24Overleg met Noordzee wrakduikers ..........55

DOOR IVO MADDER

NELOS-ConsulentenJohn [email protected]

• Algemeen duikonderricht• Inschalingen

François [email protected]

• Duikmateriaal

Stef [email protected]

• Technisch Duiken

Ingrid Dekelver [email protected]

• Duikgeneeskundige problematiek

Jozef Van den [email protected]

• VZW-statuten en -kwesties

Els [email protected]

• Bijstand bij duikongevallen

Ronny [email protected]

• Public Relations NELOS

Guy Bosmans [email protected]

• Contactpersoon Bloso

Dirk [email protected]

• Melden van duikincidenten en bijna-duikongevallen

Ronny De [email protected]

• Penningmeester

Willy van der [email protected]

• Verzekering

René Van [email protected]

• Juridische kwesties in de duiksport

• Duikreglementering

Correcties en/of opmerkingen i.v.m. de NELOS-cursusboeken: [email protected] i.v.m. met de NELOS-infomap: [email protected]

Retro-Hippo ..................................................... 76Close-up (Dieter Decroos) ......................78-79Skubba & Fred .................................................84NELOS-Boetiek......................................... 86-87BEFOS-FEBRAS............................................... 87Webdiving .........................................................88Hippoëzie ..........................................................89Lopende agenda ..............................................98

ReportagesOok vissen kunnen over

een kompas bechikken ............................. 23Een Oosterscheldevonst

nabij Stavenisse ....................................30-33Eén snotolf? Veel beestjes ..................... 50-54Hugycup 2013 Sint-Eustatius ............... 56-63Wandelen tussen de citroenhaaien van

Cabo Verde.............................................64-71Duikmateriaal voor

een nieuw duikseizoen ....................... 94-95Metalsub duiklampen (vervolg) ................. 97

Nr 247januari/februari 2014

opmaak_247.indd 3 30-1-2014 16:38:03

4 Hippocampus jan./feb. 2014

Commissie BiologieVoorzitter: Tiny Heremans Tel. 016 22 56 98 - [email protected]

Secretaris: Jean-Marie Reynaert Gsm 0475 81 43 59 - [email protected]

Commissie Redactie HippocampusVoorzitter: Ivo Madder Tel. 03 290 54 06 - [email protected]

Secretaris: Luc Beets Tel. 03 325 07 36 - [email protected]

Commissie Duikers met een HandicapVoorzitter: Ann Tielen Tel. 011 42 35 14 - [email protected]

Secretaris: Yves Druyve 0486 68 33 51 - [email protected]

Commissie SolidariteitsfondsLeden: Guy Bosmans, Ronny De Meersman, Ronny Margodt

NELOS-secretariaat

Duikershuis - Luce De Smet Brusselsesteenweg 313-315 - 2800 Mechelen Tel. 015 29 04 86 - fax 015 20 61 58 [email protected] www.nelos.be - www.wiki.nelos.be

ma. 9.30 u - 11.30 u, wo. 9.30 u - 11.30 u en 14.00 - 16.00 u, vr. 14.00 u - 16.00 u

Ongevalsaangiften

Binnen de 15 dagen in dubbel naar het NELOS-se-cretariaat, vergezeld van een geneeskundig getuigschrift. Dit attest moet door de dokter wor-den afgeleverd binnen 3 dagen na het ongeval.Bij een dodelijk ongeval: binnen 2 dagen naar het NELOS-secretariaat en rechtstreeks naar Are-na (eventueel telefonisch of per fax): t.a.v. de heer Eddy Van Den Bosch, Jozef II straat 36-38 - 1000 Brussel Tel. 02 512 03 04 - fax 02 512 70 94

Hulpdiensten

UNIVERSITAIR ZIEKENHUIS ANTWERPEN Tel. 03 821 30 55 (24/24 uur)

HYPERBAAR CENTRUM Militair Hospitaal Neder-over-Heembeek (afrit 6 op de ring rond Brussel), Tel. 0800 12382

ALGEMEEN ALARMNUMMER Tel. 112

Medisch Centrum Hyperbare Zuurstoftherapie 's-Gravenpolderseweg 114, Goes, Nederland Tel. 0031 113 23 42 90 (24/24 uur)

AIG-ASSISTANCE

Bij je duikschool kan je het persoonlijk verzekeringskaartje bekomen, met daarop volgende info: Policy number: ARENA 2.009.718/010 In geval van repatriëring/hospitalisatie ten gevolge van een duikongeval in het buitenland. Call Center: +32 3 253 69 16

Erevoorzitter: Jozef Van den Berghe Tel. 054 32 88 20 [email protected]

Raad van Bestuur

Voorzitter: Willy van der Plas Gsm 0475 27 56 39 - [email protected]

Vice-voorzitter - relaties CMAS: John Remue Tel. 0495 20 00 85 - [email protected]

Relaties Bloso - Boetiekverantwoordelijke: Guy Bosmans Tel. 015 22 56 72 - [email protected]

Penningmeester: Ronny De Meersman Gsm 0475 70 19 76 - [email protected]

Bestuurslid: Ivo Hubert Gsm 0475 49 87 24 - [email protected]

Bestuurslid: Herwig Van Cotthem Gsm 0495 55 85 19 - [email protected]

Public Relations: Ronny Margodt Gsm 0473 96 13 50 - [email protected]

Commissies

Commissie DuikonderrichtVoorzitter: John Remue - [email protected] Gsm 0495 20 00 85

Verantwoordelijke der brevetten: Eric Sels Tel. 015 61 61 81 - [email protected]

Ereraad: Ronny Margodt Gsm 0473 96 13 50 - [email protected]

Subcommissie Jeugdduiken: Franklin Forrez Gsm 0473 24 53 02 - [email protected]

Brevettencomité: John Maes Gsm 0495 66 56 19 - [email protected]

Sectie duiktechnieken: Dirk De Bilde Gsm 0476 96 26 00 - [email protected]

Sectie EDIT: Ivo Madder Gsm 0475 73 32 01 - [email protected]

Veiligheidscomité: Dirk Deraedt Gsm 0476 24 30 94 - [email protected]

Geneeskundige CommissieVoorzitter: Roland Vanden Eede - Tel. 03 827 57 31 [email protected]

Secretaris: Ingrid Dekelver - Gsm 0479 713469 [email protected]

Mental Coaching: Els Huybregts Gsm O478 44 02 78 - [email protected]

SportcommissieVoorzitter: Herwig Van Cotthem Gsm 0495 55 85 19 - [email protected]

Secretaris: Free Duerinckx Herkenrodesingel 7d bus 2.2, 3500 Hasselt

Audiovisuele CommissieVoorzitter: Roland Wantens Gsm 0475 82 90 22 - [email protected]

Voorzitter Sectie Onderwaterfotografie:Ludo Braeckman - [email protected]

Voorzitter Sectie Onderwatervideografie: Erik De Groef Gsm 0478 25 09 21 - [email protected]

Hoofdredacteur: Ivo Madder De Bisthovenlei 46 - 2100 Deurne (Antwerpen) Tel. 03 290 54 06 - [email protected]

Verantwoordelijke uitgever: John Remue Genenbemdestraat 2H - 3945 Kwaadmechelen Gsm 0495 20 00 85 - [email protected]

Redactieteam: Luc Beets - Jacques Bernaerts - Ingrid Dekelver - Chrisje Demuynck - Bert Janssens - Ivo Madder - Katrijn Ools - John Remue - Monique Remue-Demoustier - Jozef Van den Berghe - Wim Van Doeselaer - Patrick Van Hoeserlande - Roland Wantens

Vormgeving en publiciteit: Katrijn Ools Brusselsesteenweg 313-315 - 2800 Mechelen Tel. 015 29 04 86 - fax 015 20 61 58 [email protected]

Pre-press & druk: Swinnen Printing Muizenstraat 172 - 1981 Hofstade Tel. 015 45 02 78 - fax 015 45 02 79 [email protected]

Nederlandstalige Liga voor Onderwateronderzoek en -Sport vzw

Lid van BEFOS (Stichtend lid van de Wereldbond voor Onderwateractiviteiten CMAS). Erkend door Bloso (Bevordering van de Lichamelijke Ontwikkeling, de Sport en de Openluchtrecreatie).

AdresveranderingenUitsluitend richten aan het NELOS-secretariaat:

[email protected]

INFORMATIEBLAD VAN NELOS vzw

Hippocampus komt tot stand met de steun van

Lid van de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers

De redactie en de uitgever zijn niet verantwoordelijk voor de inhoud van de geplaatste advertenties. Ongevraagd toe-gestuurde redactionele teksten en/of foto's worden niet teruggestuurd. De artikels ter publicatie in de Hippocampus moeten binnen zijn bij de redactie minstens 45 dagen voor de maand van verschijning.

Overeenkomstig de Belgische wet van 08/12/1992 tot be-scherming van de persoonlijke levenssfeer, gewijzigd door de Europese wet van 11 december 1998 tot omzet-ting van de richtlijn 95/46/EG van 24 oktober 1995, mel-den wij dat uw persoonsgegevens worden bijgehouden in een bestand. Wij verbinden ons ertoe deze gegevens enkel te gebruiken voor de verzending van ons tijdschrift en de administratie van de liga overeenkomstig het doel van onze organisatie. U heeft inzage- en correctierecht. Niets van deze uitgave mag overgenomen worden zonder schriftelijke toestemming van de verantwoordelijke uitgever.

CER

TIFI

CAT

ION

INTE

RNAT

ION

AL

Advertentietarieven

www.wiki.nelos.be/index.php/Hippocampus Zie bij 'Publiciteit'.

Hippocampus kan je downloaden in pdf-for-maat via de NELOS-wiki, meer bepaald via:

www.wiki.nelos.be/index.php/Hippo-ar-chief

Hippocampus verschijnt 5 maal per jaar:

februari, april, juni, september en december. Oplage: meer dan 10.000 exemplaren. ISSN-nummer: 1782-8414

4

opmaak_247.indd 4 30-1-2014 16:38:08

In Vlaanderen zijn wij ook de samen-werking aangegaan met VTS ( Vlaam-se Trainersschool) teneinde de wet-

telijke erkenning te verkrijgen van onze kaderopleidingen. Dit heeft voor ons een meerwaarde gebracht op gebied van de didactische opleiding en heeft voor de niet te versmaden subsidies vanuit Bloso, pro-vincies en steden gezorgd.Vijf jaar geleden, in 2008, hebben we onze opleidingen ook laten screenen op vlak van de Europese Normen (EN). CMAS bleef voor ons belangrijk, maar we wilden ons toch ook binnen de Europese Gemeenschap in orde stellen met de bestaande Europese richtlijnen.Via de EUF (Europese Duikfederatie; 'Euro-pean Underwater Federation') in samen-werking met een gespecialiseerd orgaan, namelijk het 'Austrian Standards Institute' (Europees erkend) verkreeg NELOS, na een doorgezette screening van twee dagen te Mechelen door twee afgevaardigden van de EUF Certification Body, de Europese en tevens ISO-certificatie voor onze volgende

brevetten:

• 1*Diver: EN 14153-1/ ISO 24801-1 (Su-pervised Diver);

• 2*Diver: EN 14153-2/ ISO 24801-2 (Auto-nomous Diver);

• 3*Diver: EN 14153-3/ ISO 24801-3 (Dive Leader);

• Assistent Instructor: EN 14413-1/ ISO 24802-1 (Scuba Instructor Level 1);

• 1*Instructor: EN 14413-2/ ISO 24802-2 ( 1*Instructor).

Collega's John Maes en Koen Van Dyck hebben hier een doorslaggevende rol ge-speeld, zowel bij de voorbereiding als bij de eigenlijke onderhandelingen. Vermits onze zusterliga LIFRAS identieke normen hanteert, verkreeg zij dezelfde certificatie. Deze certificatie was vijf jaren geldig en dus drong een recertificatie zich op in 2013!LIFRAS heeft nu de organisatie van dit gebeuren op zich genomen. Tijdens hun Zeestage in Le Lavandou werd in onze aan-wezigheid de recertificatie een feit! Onze

dank aan Gregory Jones en Martine Pas-que voor het voorbereidend werk en hun begeleidende rol!

Er zijn enkele uitbreidingen in vergelijking met 2008: onze 1*Duiker wordt zoals de 2*Duiker, dus nu EN 14153-2/ISO 24801-2! Dit vergde enkele minieme aanpassingen die in de volgende NELOS-infomap (van 2014) gepubliceerd zullen worden. Aldus staat onze 1*D voor de EN en ISO op het-zelfde niveau als de Padi Open Water Diver en soortgelijke organisaties!Ook werd het brevet Basis-Nitrox-Duiker erkend als ISO 11107 en werden de gas-blenders erkend als volgt:

• ISO 13293 'Level 1 gas blender' (Nitrox Blender);

• ISO 13293 'Level 2 gas blender' (Trimix Blender).

John Remue,

FedeRaal Technisch diRecTeuR

De ISO- en EN-certificering van onze duikopleidingen

ADVERTENTIE

VOOR AL JE DUIK- EN SNORKELMATERIAAL

www.desportduiker.be

NELOS is vanaf haar ontstaan lid van

CMAS (Confédération Mondiale des Acti-

vités Subaquatiques) – BEFOS was stich-

tend lid – en volgde getrouw haar oplei-

dingsnormen.

BONDSNIEUWS Commissie Duikonderricht

5Hippocampus jan./feb. 2014

opmaak_247.indd 5 30-1-2014 16:38:09


Reportage - ondeRWaTeRFoToGRaFie

De zaal zat afgeladen vol met deelne-mers zowel als sympathisanten. Voor een deel had dat te maken met de wed-

strijd bij de 'Starters video', die een zeer mooie publieksprijs konden winnen, geschonken door 'Marine Expedition Services'. Daarvoor had de voorzitter van de Sectie Onderwatervi-deo, Erik De Groef, een lijst klaar bij de ingang, waarop de aanwezigen hun voorkeur konden bekend maken. De filmpjes van die starters waren vooraf te bekijken via 'YouTube' op het internet.De wedstrijdcommissaris van de Audiovisuele Commissie, Ludo Braeckman, had de procla-matie voorbereid in verschillende presentaties. Nadat de winnende beelden en de namen van de winnaars bekend waren gemaakt, werden die per categorie naar een geïmproviseerd po-dium geleid om uit handen van de aanwezige sponsors hun prijs te krijgen. Voor het uitreiken van de medailles werden die bijgestaan door Marion Van Maris en Christine du Maine. Foto-graaf van dienst was Peter Ryngaert.

Proclamatie Open Vlaams KampioenschapDe proclamatie van het 'Open Vlaams Kampioenschap

Onderwaterfotografie en -videografie' (OVK) vond plaats

op 23 november 2013. De resultaten van deze belangrijke

wedstrijd werden bekend gemaakt in de zaal De Graan-

maat op de Grote Markt te St.-Niklaas.

1e plaats Portfolio Juniors - Junior fotograaf van het jaar. Foto: Wim Ameloot.

1e plaats Portfolio Masters – Kampioen van Vlaanderen OWF. Foto: Luc Rooman.

BONDSNIEUWS Audiovisuele Commissie

opmaak_247.indd 6 30-1-2014 16:38:12


Behalve de sponsors, dankte Ludo ook de juryleden en uiteraard de deelne-mers. In totaal waren er 32 verschil-lende auteurs, die deelnamen in vol-gende categorieën: 'Starters video' (4), 'Juniors fotografie' (13), 'Masters foto-grafie' (11) en 'Masters videografie' (5). Eén deelnemer deed mee zowel in fo-tografie als in videografie en er waren ook enkele Nederlandse fotografen. Er waren opnamen gemaakt gedu-rende vier wedstrijddagen – waarvan twee in Zeeland en twee in de Put van Ekeren – die konden deelnemen in verschillende reeksen: visportret, macro, breedhoek, breedhoek met model en thema (geleedpotigen) voor fotografie. Bij videografie kon men behalve een gemonteerde film met de opnamen van de wedstrijddagen ook een clip van minimum 1 minuut insturen en zoals vermeld was er ook de wedstrijd van de 'starters'.

De opnamen werden gejureerd door Rinnie Luyckx, Vic Verlinden, Rudy Van Geldere, Alidoor Delafaille en Peter Van den Eynde voor de fotogra-fie en door Danny Van Belle, Stephan

Matthies, Paul Engels en Harmen Van den Heuvel voor de videografie. De jureringen werden individueel gedaan. Het was goed de meeste van deze juryleden op die avond te kunnen begroeten en spreken.

De wedstrijd werd mede mogelijk gemaakt dankzij de gulle steun van onze sponsors. Hugyfot/Green Force waren hoofdspon-sors; Marine Expedition Services en On-derwaterhuis.nl waren zilveren sponsors – hierbij dient opgemerkt dat Onderwa-terhuis in de presentatie verkeerdelijk als bronzen sponsor werd vermeld, waarvoor onze excuses – terwijl Scubacam, en Affi-nion Travel bronzen sponsors waren. Onze dank aan al deze sponsors en uiteraard ook aan NELOS die het budget voor de werking van onze commissie ter beschikking stelt.

De titel 'Kampioen van Vlaanderen' kon men slechts verdienen in de categorie 'Masters'. Bij de fotografen werden de bes-te opnamen die ingediend waren voor de verschillende reeksen samengebracht in een portfolio per auteur. Daarbij kwam Luc Rooman als winnaar uit de bus. Hij mag zich een jaar lang 'Kampioen van Vlaande-ren Onderwaterfotografie' noemen en ver-dient daarmee ook een aantal punten die

tellen voor een mogelijke deelname aan het CMAS Wereldkampioenschap Onder-waterfotografie, dat in 2015 in Zeeland zal plaatsvinden.

De 'Junior Onderwaterfotograaf 2013' werd Wim Ameloot. Bij de 'Starters video' mocht Veerle Deleebeck de publieksprijs, een 'GoPro Black Edition', in ontvangst nemen.Om 'Kampioen van Vlaanderen Onderwa-tervideo 2013' te worden, moest men zowel een gemonteerde film als een clip van zout water evenals van zoet water indienen. Die eer viel te beurt aan Johan Desmedt. Bij de proclamatie werd zijn prachtige film van het Stedelijk Recreatiedomein Muis-broek, beter gekend als de Put van Ekeren, vertoond. Op mijn vraag stelde Johan zijn film ter beschikking om te projecteren op de AVOS-receptie die onlangs plaatsvond. Ook daar waren de aanwezigen danig on-der de indruk.

Door het behalen van zijn titel, mag Johan ook deelnemen aan het CMAS Wereldkam-pioenschap Onderwatervideografie, dat in september 2014 zal plaatsvinden op Tene-rife, Canarische eilanden. Bij het opstellen van dit verslag was daarover echter nog geen verdere informatie beschikbaar.

3e plaats Breedhoek Masters. Foto: Daan Delbare.

3e plaats Breedhoek met model Masters. Foto: Marc Vermeiren.

3e plaats Breedhoek Juniors. Foto: Wim Ameloot.

opmaak_247.indd 7 30-1-2014 16:38:17

MASTERS FOTO

VISPORTRET1. Luc Rooman.2. Filip Staes. 3. Gery Beeckmans.

MACRO & CLOSE-UP1. Filip Staes.2. Luc Rooman.3. Gery Beeckmans.

THEMA (GELEEDPOTIGEN)1. Luc Rooman.2. Daan Delbare.3. Marc Vermeiren.

BREEDHOEK1. Gino Meskens.2. John Knappers.3. Daan Delbare.

BREEDHOEK MET MODEL1. Gino Meskens.2. Luc Rooman.3. Marc Vermeiren.

PORTFOLIO MASTERS1. Luc Rooman (Kampioen

van Vlaanderen OWF).2. Filip Staes.3. Gino Meskens.

JUNIORS FOTO

VISPORTRET1. Wim Ameloot.2. Christiaan Van Roeyen.3. Nadieh Schellekens.

MACRO & CLOSE-UP1. Philippe Velghe.2. Anouschka Mornie.3. Arjette Schieck.

THEMA (GELEEDPOTIGEN)1. Arjette Schieck.2. Steven De Waele.3. Wim Ameloot.

BREEDHOEK1. Philippe Velghe.2. Kurt Wullepit.3. Wim Ameloot.

BREEDHOEK MET MODEL1. Philippe Velghe.2. Wim Ameloot.3. Nadieh Schellekens.

PORTFOLIO JUNIORS1. Wim Ameloot (Junior

fotograaf van het jaar).2. Philippe Velghe.3. Christiaan Van Roeyen.

2e plaats Breedhoek Juniors. Foto: Kurt Wullepit.

2e plaats Thema Masters. Foto: Daan Delbare.

2e plaats Macro & close-up Juniors. Foto: Anouschka Mornie.



opmaak_247.indd 8 30-1-2014 16:38:20

MASTERS VIDEO CLIP1. Gery Beeckmans.2. Jo De Smedt.3. Ronny Vanhaelewyn.

MASTERS VIDEO FILM - KAMPIOEN VAN VLAANDEREN OWV

1. Jo De Smedt.2. Eric Ghysebrechts.3. Ronny Vanhaele.

Het was de eerste keer dat de wed-strijd in deze vorm werd georgani-seerd en voor een première is dat vrij vlot verlopen (met uitzondering van het hierboven vermelde foutje). Ik hou er dan ook aan allen te dan-ken die mede aan de wieg hebben gestaan van dit concept, die op de een of andere manier hebben mee-geholpen, maar in het bijzonder Ludo Braeckman en Erik De Groef die op alle wedstrijddagen ter be-schikking stonden om de opnamen van de deelnemers te downloaden.

de toekomst

Er zijn al gesprekken aan de gang met LIFRAS om hen volgend jaar bij deze wedstrijd te betrekken, waardoor de wedstrijd het 'Open Belgisch Kampioenschap' (OBK) zal heten. De proclamatie van het OBK is voorzien op 29 november 2014 te Gent. Noteer deze datum alvast in je agenda en houd de website van de NELOSAC in het oog www.onder water fotograf ie.be .

Roland WanTens,

VooRziTTeR audioVisuele

commissie nelos

2e plaats Visportret Juniors.

Foto: Christiaan Van Roeyen.

1e plaats Thema Juniors.

Foto: Arjette Schieck.

1e plaats Macro & close-up Masters.

Foto: Filip Staes.


opmaak_247.indd 9 30-1-2014 16:38:25

3e plaats Macro & close-up Juniors. Foto: Arjette Schieck.

3e plaats Portfolio Juniors. Foto: Christiaan Van Roeyen.

3e plaats Macro & close-up Masters. Foto: Gery Beeckmans.

3e plaats Thema Masters. Foto: Marc Vermeiren.

3e plaats Portfolio Juniors. Foto: Christiaan Van Roeyen.

3e plaats Portfolio Masters. Foto: Gino Meskens.


2e plaats Breedhoek met model Masters. Foto: Luc Rooman.



3e plaats Portfolio Masters. Foto: Filip Staes.

opmaak_247.indd 10 30-1-2014 16:38:35

3e plaats Visportret Masters. Foto: Gery Beeckmans.

1e plaats Breedhoek Masters. Foto: Gino Meskens.

2e plaats Portfolio Juniors. Foto: Philippe Velghe.


2e plaats Thema Juniors. Foto: Steven De Waele.


2e plaats Porfolio Masters. Foto: Filip Staes.

opmaak_247.indd 11 30-1-2014 16:46:03

3e plaats Visportret Juniors. Foto: Nadieh Schellekens.

1e plaats Portfolio Juniors – Junior fotograaf van het jaar. Foto: Wim Ameloot.

1e plaats Macro & close-up Juniors. Foto: Philippe Velghe.

2e plaats Macro & close-up Masters. Foto: Luc Rooman.

2e plaats Portfolio Masters. Foto: Filip Staes.



1e plaats Visportret Masters. Foto: Luc Rooman.

1e plaats Portfolio Juniors – Junior fotograaf van het jaar. Foto: Wim Ameloot.


www.waterproof.eu

ADVERTENTIE

opmaak_247.indd 12 30-1-2014 16:46:12

De winnaars en de sponsors van het Open Vlaams Kampioenschap 2013.

Foto: Roland Wantens

1e plaats Breedhoek met model Juniors. Foto: Philippe Velghe.

2e plaats Portfolio Juniors. Foto: Philippe Velghe.


2e plaats Visportret Masters. Foto: Filip Staes.

1e plaats Breedhoek met model Juniors. Foto Philippe Velghe.

3e plaats Breedhoek met model Juniors. Foto: Nadieh Schellekens.

ADVERTENTIE

opmaak_247.indd 13 30-1-2014 16:46:17

1e plaats Visportret Juniors. Foto: Wim Ameloot.

1e plaats Breedhoek Juniors. Foto: Philippe Velghe.

MET DANK AAN



1e plaats Portfolio Masters – Kampioen van Vlaanderen OWF. Foto: Luc Rooman.

opmaak_247.indd 14 30-1-2014 16:46:20

2e plaats Breedhoek Masters. Foto: John Knappers.


opmaak_247.indd 15 30-1-2014 16:46:24

D-Dive Day Openwater weekend

Fantastische medewerkersStralende gezichtenLeuke outfitsVeel plezierPlezante opdrachtenLachen!Mooie prijzenToffe rockbandLekkere frietjesDe DaltonsOctopussenFluo vestjesAction HeroesPink BunniesSchelpenparadeFun en zon

&

BONDSNIEUWS Evenement

Foto

: Rol

and

Wan

tens

.

opmaak_247.indd 16 30-1-2014 16:46:27

In deze woordwolk (zie gevoelsuitdruk-kingen op vorige pagina) staan enkele van de vele indrukken die het weekend

op mij heeft gemaakt. En ik denk dat ik niet de enige ben…

de voorbereiding

Er was al grote bedrijvigheid toen ik vrij-dagnamiddag arriveerde, na het ophalen van de vele prijzen. Het 'duikersdorp' stond al recht en de gezellige sfeer van het week-end kon ik al bijna opsnuiven. De meeste 'handige Harry's' zaten in het water om-dat zij ook de proeven klaarlegden voor de D-Dive Day. Door de vlotte samenwerking en het harde werk van enkelen aan de laatste taken, was 's avonds de klus geklaard. Even het bedje in om lekker vroeg op te staan, samen met een open hemel en even later de stralende zon!

de D-Dive Day

'Een geoliede machine', zo kan ik het werk van onze medewerkers beschrijven. Ieder-een wist perfect wat er van hem of haar verwacht werd en stak een handje toe waar nodig, ook als het niet tot de taak hoorde. Het was een eer om met deze 55 mede-werkers te mogen werken en veel plezier te maken! Bedankt, allemaal! Samen met jullie is het een echt succes geworden!De eerste ploegen die toekwamen, kwamen van het verst: Dendermonde ('t Zeepaard-je) en Geel (Yellow Diving School). Iedereen moest nog wakker worden want de sfeer was nog heel sereen. Maar toen de dui-kers van club De Maanvis toekwamen, zat de ambiance er direct in. De mooie match van België – op 6 september 2013 – zat nog duidelijk in hun kleren en bij Patrick nog duidelijk te zien op zijn gezicht.

De ploegen hadden dit jaar duidelijk meer tijd en moeite gestoken in het verkleden van de ploeg. Sommigen hadden zelfs een outfit 'voor en na' en een outfit 'tijdens' de verschillende proeven, om zeker niet

te veel ballast te hebben bij het uitvoeren ervan. Dat alles maakte het de jury moei-lijk om te bepalen wie de meest creatieve waren geweest. Uiteindelijk hebben de 'bunny's' van de Nieuwpoortse Duikclub gewonnen in dat onderdeel.De proeven konden allemaal vlot achter elkaar worden afgelegd. De algemene re-actie erna was: 'Hey, dat was keileuk!'. De jury van de wedstrijd hebben hun creati-viteit de vrije loop gelaten en zetten een fantastisch spel op poten. Bedankt, hoor!Het was een mooie opkomst, maar toch ho-pen we op een groter aantal deelnemende ploegen, zodat de wedstrijdjury een grotere uitdaging heeft!

En natuurlijk konden de hongerige en dor-stige duikers en toeschouwers hun dorst lessen en hun honger stillen bij de kraam-pjes op het duikersplein of aan de toog in de kantine. Deze medewerkers hebben misschien het hardst of het langst moe-ten werken, samen met de mensen aan de bonnetjes, maar ze zijn nooit hun lach ver-geten. Ze hebben mee voor de toffe sfeer gezorgd. Bedankt.

De leuke dag werd afgesloten met een op-treden van 'The Cave' (www.mjoeziek.be). Deze rockband gaf het beste van zichzelf. En het was geweldig! Eigenlijk stonden alle stoelen en tafels in de weg …

De D-Dive Day, de Junior D-Dive

Day en het Openwaterweekend

vonden plaats op 7 en 8 sep-

tember 2013. Het was een ge-

slaagde NELOS-activiteit.

Foto

: Rol

and

Wan

tens

.

Foto

's (2

): D

irk

Van

Gee

rdeg

hom

.


opmaak_247.indd 17 30-1-2014 16:46:33


Proef 4: 1-2-3 go � Zwem naar de eerste boei, draai er één keer rond. Zwem vervolgens naar de tweede boei, draai er tweemaal rond. Eindig bij derde boei en draai er driemaal rond. Hierna ga je zo vlug mogelijk aan wal zodat de volgende kandidaat kan vertrekken.

Proef 2: wanneer was het ook alweer? � In welk jaar vond de eerste editie van D-Dive Day plaats? Wanneer is NELOS opgestart? De ploegen dienen zo snel mogelijk naar het vlot te zwemmen en de logo's te beplakken met de juiste jaartallen.

Proef 3: buddy-slide � De ploegen staan aan wal langs de dijk. Er liggen tapijten op de hel-ling, per twee glijden ze met een binnenband in het water waarna ze met behulp van vinnen het par-cours rond de boei afleggen, bij aankomst van ploeg één mag de volgende vertrekken.

Proef 5: grand finale � Eindproef, de kandidaat begeeft zich langs de helling in het water; op 50 meter afstand ligt het ponton met ballons op, de kandidaat neemt een ballon, brengt die naar de kant waar een tweede kandi-daat mag vertrekken. In de ballons zitten speelkaarten, deze worden er uit gehaald door de ballon op te blazen en te doen ploffen. Twee kandidaten moeten zwem-men en twee kandidaten mogen blazen. Proef binnen bepaalde tijd, achteraf is er opname door de jury van de verzamelde punten.

Proef 1: troebel water, diepe gevoelens

� Met een aflossingsrace, voorwer-pen memoriseren.


Foto

's: D

irk

Van

Gee

rdeg

hom

.

opmaak_247.indd 18 30-1-2014 16:46:38

19Hippocampus nov./dec. 2013

houden en we maakten een puzzel. Maar het chicst van al was in de duiktank een stoel in elkaar steken, met fotobegeleiding van medespe-lers. Dat was niet zo simpel maar heel tof om te doen!Dit alles was tegen de tijd in! Wie het rapste was, was de winnaar. Er konden extra punten verzameld worden voor de mooist verklede groep.Zo had je de Daltons, waar ik toe behoorde, de octopussen en de fluo-vetjes, …Wij met de Daltons – die de jongste waren – zijn knap tweede geworden!

We hebben mooie prijzen gekregen en ook een mooi jeugdduikboek 'Jeugdduiken voor Jeugdduikers'.Ik beleefde samen met andere jon-gens en meisjes een super leuke dag en kijk al uit naar de volgende!

Groetjes, Joppe Hanson Stingrays Deerlijk.

Op zondag 8 september 2013 nam ik deel aan de Junior D-Dive Day.Al vroeg in de morgen vertrokken we met pak en zak naar de spuikom in Oostende. Daar werden we ingelicht over het verloop van de dag. Na het aantrek-ken van de duikpakken gingen we van start.In groepjes van 4, moesten we spel-letjes spelen tegen andere jeugd-clubs.Zo legden we een parkoers af met 4 kindjes tegelijk, onze voeten vast-gehaakt aan houten latten. Er werd een estafetteloop door het water ge-

Alle jeugdduikers kregen een waterpistool bij de inschrijving. Het was leuk om te zien dat ze zich ook hiermee hebben geamu-seerd. Alle andere prijzen waren niet meer nodig … maar we hebben toch vele blije gezichten gezien tijdens de prijsuitreiking.

Foto

's: D

irk

Van

Gee

rdeg

hom

.

Foto

's: D

irk

Van

Gee

rdeg

hom

.

Wij met de Daltons – die de jongste waren – zijn knap tweede geworden!

de Junior D-Dive DayOm jullie een idee te geven hoe de Junior D-Dive Day werd ervaren, laat ik liever iemand aan het woord

die dit allemaal heeft meegemaakt. Het tekstje is van Joppe Hanson, Stingrays (Deerlijk).

opmaak_247.indd 19 30-1-2014 16:46:41

20 Hippocampus nov./dec. 2013

het Openwaterweekend

Het Openwaterweekend werd georgani-seerd over twee dagen. Via de site www.openwaterweekend.be kon iedereen al een eerste keer kennis maken met de verschil-lende watersporten die je kon beleven. Het Openwaterweekend bestond erin om 'live' de sport uit te proberen. Sommigen vonden het een leuke sport om toe te kijken.Onze duiktank had dit jaar opnieuw een groot succes. Via de website waren er veel inschrijvingen voor initiaties binnen geko-men, maar op de dag zelf, hebben nog meer kinderen zich aangemeld. Over de twee dagen zijn er ongeveer 80 initiaties door-gegaan in de duiktank. Een dikke chapeau voor gans het initiatieteam!Via de foto's op de site kan je nog nagenie-ten van het leuke weekend met prachtig mooi weer!

En alles kon maar echt veilig en wel gebeuren door de constante aanwe-zigheid van enkele veiligheidsteams, zowel op als naast het water. Fantas-tisch werk geleverd!

INGE DEKORT

Deze realisatie was enkel mogelijk met de hulp van onze

sponsors:

Affinion Travel, Arena, Bubble & Dive, Cor-sendonk, Duiken, Duikpunt, Duvel-Moort-gat, Gemeente Bredene, Greenforce, Huis Cuylaerts, KBC, Mares, NELOS-boetiek, NELOS-Reisservice, NELOS-Service Club, Noordzeekranen, Provincie West-Vlaan-deren, Scubapro, Stad Oostende, The Big Blue, Vlaamse Gemeenschap, Werkhuizen Decloedt.

Waarvoor hartelijk bedankt!


Foto

's: D

irk

Van

Gee

rdeg

hom

.


Foto

: Isa

bel N

eyri

nck.

opmaak_247.indd 20 30-1-2014 16:46:45

HOFEINDE 21

2350 VOSSELAAR BELGIE

TEL: +32(0)14611260 EMAIL: [email protected]

WWW.DUIKMATERIAAL.BE

DUIKCOMPUTERS, DUIKLAMPEN, ADEMAUTOMATEN, DROOGPAKKEN, SEMI NATPAKKEN, JACKETS, …….

24 uur vulstation 200 en 300 bar. Eigen hersteldienst.

ONZE PARTNERS:

SCUBAPRO X-TEC UWATEC BARE SUUNTO METALSUB GREEN FORCE MARES SEAC DIVESYSTEM UK DICAPAC BRIGHT WEIGHT SEALIFE MC NETT OCEANIC TRIDENT

SHOWROOM

Om verder te professionaliseren, is rEvo op zoek naar een

Business Unit Manager

• Je bent de rechterhand van Paul Raymaekers, zaakvoerder van rEvo• Je volgt de productie op, doet het stockbeheer en bent verantwoordelijk voor de kwaliteitscontrole bij oplevering• Je bent het eerste aanspreekpunt voor alle commerciële leads• Je vertegenwoordigt rEvo op (internationale) beurzen en verzorgt de persoonlijke contacten met de duikwereld•• Je bent hoger technisch opgeleid (bij voorkeur graduaat of Industrieel Ingenieur Elektromechanica)• Je staat met “je voeten in de zee”, duiken is je passie• Je bent vlot in Nederlands, Engels en Frans• We bieden je een bijzonder boeiende job met heel wat uitdagingen!

• Voor een ruimere profielbeschrijving, mail uw c.v. door naar onze recrutering- en selectiepartner: [email protected]

rEvo-rebreathers

rEvo-rebreathers D. Martensstraat 3A 8200 Brugge tel. 050/[email protected] www.revo-rebreathers.com

BELGISCHE DUIKSPORTBEURS15 & 16 maart 2014

van 10 tot 18u

Groenendaallaan 3942030 Antwerpen

[email protected](0)495/82.64.74

PROMOTIESMaterialen (verkoopbeurs)

ReizenDuiklocaties in binnenen buitenland

opmaak_247.indd 21 30-1-2014 16:47:35


BONDSNIEUWS Sport

Het was mooi weer om in ons duik-pak verkleed rond te lopen. Wij waren verkleed als octopussen. De

opdrachten waren goed gevonden, zoals: op twee planken gaan staan en dan pro-beren er mee te lopen. Met vier gelijktijdig je linker of rechter been opheffen, wat in een duikpak moeilijker was dan ik dacht. In het begin ging het wat moeizaam maar eenmaal op de helft ging het vlot. Het is ons toch gelukt om een deftige tijd neer te zetten. Dit was test 1. Test 2 was anders.

Elk om beurt kropen we door een half op-gevuld reddingsvlot. De bedoeling was om de woorden NELOS en WEVOS te vormen. Alle letters lagen in het vlot. Telkens we een letter vonden moesten we ze plaatsen in de houders. Eén voor één doken we in het vlot met een 'sierlijke' sprong. Omdat we allemaal wat groter waren dan de rest was dat niet altijd even gemakkelijk. En toch is het ons gelukt.De volgende opdracht was in de duiktank een stoel in elkaar steken. Met al die drij-vende buizen was dat niet zo gemakkelijk. Gelukkig was er een duiker die al de bui-zen aangaf. Deze proef ging redelijk vlot bij onze ploeg. We hadden tijden van minder dan 45 seconden.Na alle deze proeven was er een bonus-

proef. Die bestond er uit elk een ballon te nemen uit het vlot. Eenmaal uit het vlot bliezen we tot de ballon ontplofte. Dan kon je zien welke kaart je had. We hadden geluk dat iemand van ons team de joker vond.Na al die proeven was het tijd om iets te eten en te drinken. In de namiddag was het prijsuitreiking. Eerst waren er prijzen voor diegenen die zelf opdrachten verzonnen. Toen was het tijd voor de andere prijzen, zoals de prijs van best gekleed. Eerst was het tijd voor de prijs van best verkleed. Die won het jongere team van onze club. Ze waren verkleed als de Daltons. Wij wonnen de bonusprijs voor het vinden van de joker. Het team van de andere club won een prijs omdat ze van het verst kwamen. Die prijs bestond uit een supporterskit voor de Rode

Duivels voor ieder lid van het team.Hierna was het tijd voor de prijzen van de proeven. Op de derde plaats eindigde het andere team van onze club. Ze wonnen nog een suppor-terskit, een snorkelset en een bron-zen medaille. Het team van de an-dere club eindigde tweede en won ook een supporterskit en nog wat andere prijzen. Ons team was eerste en won een supporterskit, een snor-kelset, een boek van duiken en een gouden medaille. Iedereen kreeg ook een boek over jeugdduiken. Aan het eind van de dag was ik een beet-je uitgeput. Ik was wel tevreden dat ik had meegedaan. Als het volgend jaar weer is doe ik zeker weer mee. Het was leuk om te winnen, maar ik heb vooral veel 'fun' gehad.

Arne SAbbe

Het was een prachtige dag. Het

was leuk om deel te nemen aan

de Junior D-Dive Day. Boven-

dien vielen we in de prijzen.

JUNIOR D-DIve Day

2013

Jeugdduikhoekje Evenement

Rechtstaand, achter de Daltons, staat de ploeg van de Octopussen.

Foto

: Thi

ery

Sabb

e.

Foto

: Isa

bel N

eyri

nck.

opmaak_247.indd 22 30-1-2014 16:47:38

De juweelkardinaalbaars of Banggai kardinaalbaars (Pterapogon kau-dereni) is zoals zijn naam laat ver-

moeden een waar juweeltje van een vis, die stokstil hangend in schooltjes leeft, zodat je hem goed kan bewonderen. Hij wordt tot 8-9 cm groot en heeft een goud-kleurig lichaam met drie zwarte dwars-strepen, die volledig en fraai doorlopen in al zijn lange hoekige vinnen. De vinnen lijken beschilderd met fijne pareltjes. Hij doet mij met heimwee terugdenken aan Lembeh Strait en de Banggai-eilanden (Noord-Sulawesi, Indonesië), alwaar deze ontzettend sierlijke soort oorspronkelijk niet voorkwam. Het verhaal gaat dat het om een zeldzame vis ging, die elders ille-gaal werd gevangen voor de aquarium-handel. Een visser zou zijn lading aldaar stiekem in zee geloosd hebben toen een politiepatrouille hem ging inspecteren.Bij gebrek aan natuurlijke vijanden is deze kardinaalbaars in Lembeh als allochtoon na al die jaren uitstekend gaan gedijen, zodat hij er nu als een goed geïntegreerde geheel aanvaard wordt door de autoch-tonen omdat hij toch niet als schadelijk wordt beschouwd voor het milieu. Het be-kendste voorbeeld van het tegendeel doet zich momenteel zeer acuut in de Cariben

Ook vissen kunnen over een kompas beschikken

voor, waar ontsnapte of door aquarium-houders vrijgelaten koraalduivels (Pterois volitans) zich als uitheemse vispopulatie zo fel voortplanten en alle kleine vissoorten opschrokken. Ze vormen een ware plaag en bedreiging voor de inheemse natuur, met als gevolg dat men hen met man en macht tracht uit te roeien, voorlopig tevergeefs. Een lichtpuntje in de duisternis is dat som-mige vissen stilaan de juveniele koraaldui-vels beginnen op te eten.Maar hoe kunnen de jongen van de kar-dinaalbaars nu 'kompassen'? Zij worden eerst als eitjes door hun ouders los afgezet op het rif. De stroming voert ze daarna ech-ter mee naar open zee, alwaar ze na een tijd uitkomen en dan naar het rif zwemmend moeten terugkeren voor voedsel en be-scherming, anders overleven ze niet. Hoe vinden zij hun weg exact terug? Onderzoe-kers hadden enkele jongeren gevangen en deze in een glazen bak geplaatst. Na enkele seconden begonnen deze allemaal in zuidzuidoostelijk richting te zwemmen wat ze bleven doen als de waterbak in een totaal andere richting werd gedraaid. De stroming bleek hen eerder noordnoord-westelijk te hebben meegevoerd, zodat zij om evidente redenen tegengesteld terug-zwommen om op het rif te geraken.

De hamvraag bleef evenwel hoe deze visjes de juiste richting konden bepalen vermits ze zover afdreven dat ze het rif niet meer konden ruiken of horen? Het antwoord was heel eenvoudig: door de stand van de zon. Maar de zon beweegt zodat een interne klok de juiste zwemrichting moet corrigeren. Het bestaan van deze interne klok werd aangetoond door de visjes hun dagen nachtritme te verstoren door de bak in het donker te plaatsen en af en toe bloot te stellen aan kunstlicht. Zo kon-den de onderzoekers de visjes in de waan brengen dat het 6 uur vroeger was, zodat zij onmiddellijk in de tegenovergestelde richting noordnoordwestelijk begonnen te zwemmen.

Tot slot werd vastgesteld dat de diertjes onder een compleet bewolkte lucht ook hun richting konden bepalen, wat welis-waar iets moeilijker bleek te zijn dan onder een open lucht met zon. In ieder geval zal deze wetenschappelijke ontdekking je mo-gelijk een klein en warmer gevoel geven tijdens je volgende duik op de punt van Go-rishoek, op het ogenblik dat je je kompas richting noord zal zetten om terug naar de kant te keren.

bert JAnSSenS

Australische wetenschappers hebben bij de pas

uitgekomen piepkleine jongen van de schitterend

mooie juweelkardinaalbaars (familie Apogoni-

dae) vastgesteld dat deze over een intern(e) kom-

pas/klok beschikken terwijl ze zelf amper enkele

millimeters groot zijn.

ADVERTENTIE

Juweelkardinaalbaarzen zwemmen vaak in kleine scholen rond

de stekels van zee-egels.

Foto

: Ivo

Mad

der.

REPORTAGE Biologie

De juweelkardinaalbaars (Pterapogon kauderni). Foto

: Nor

bert

Pot

ensk

y.

Tel.: 00 20 (0) 100/36 48 708 en 00 20 (0) 100/11 37 707 - [email protected] - www.nemodive.com

Nemo Dive Club & Hotel & Safari’sBert en Sofie Red Sea Egypt -SafagaGROEPSKORTING

VOOR DUIKERS

PROMOTIE! WINTER/ZOMER TWEEDE DUIKER GRATIS!


opmaak_247.indd 23 30-1-2014 16:47:41

Valentijn-diner, een clubreis naar Egypte, een club-reis naar Kroatië, een duikweekend in Zeeland, een m o s s e l s o u p e r, een 'free podium' en een doopduik met bbq aan ons clublokaal (met een recordopkomst aan leden).Dank aan al onze enthousias-te leden die zich blijven inzet-ten voor onze club: het bestuur, de duikschool, onze koks, onze hoofdredacteur van het club-blad en uiteraard alle duikende en steunende leden. Op naar het 25-jarig bestaan …

Meer informatie over onze club: allstarsduikclub.be of [email protected].

thomAS VAn hooydonk

Reportage - bIoLoGIe


De All Stars groeide uit tot een kleine familiale club, waar duiken en vriendschap

troef zijn, waar iedereen welkom is om zijn eerste plonsje onder water te ervaren, maar bovenal waar duikveiligheid hoog in het vaandel wordt gedragen. Momenteel telt onze club iets meer dan 50 leden. Ons mooie clublokaal is gelegen in het Fort II te Wommelgem.

2013 werd voor de All Stars Duik-club dus een feestjaar. Gedurende het 20-jarig bestaan zijn er 'ups en downs' geweest, maar er zijn altijd enthousiaste leden geweest die aan de kar zijn blijven trekken en die zijn blijven geloven in het po-tentieel van de club en haar doel-stelling: het promoten van onze alom geliefde duiksport.

Tal van activiteiten werden geor-ganiseerd om het 20-jarig bestaan van de club te vieren: een openings-duik van het seizoen met bbq, een

Op 13 september 1993 staken een aantal enthousiaste duikers de hoofden bij elkaar om de geboorte van een nieuwe duikclub en -school aan te kon-digen. Bij de oprichting van de club waren alle mogelijke brevetten ver-tegenwoordigd (van 1*Duiker tot 3*Instructeur). De naam van de nieuwe club was dus snel gekozen: All Stars Duikclub – kortweg ASD.

All Stars Duikclub Wommelgem bestaat 20 jaar!

Zeelandweekend 2013 te Ouwerkerk.

Links: BBQ doopduik 2013

Onder: Clubreis 2013 naar Vrsar (Kroatië).

Kaderduik All Stars Duikclub te Wemel-

dinge.

Foto

: Bar

t Lof

gren

.

Foto

: Ern

est R

utsa

ert.

Foto

: Nad

ia H

endr

ickx

.

Foto

: Mar

c V

ilain

.

CLUB in de kijker

opmaak_247.indd 24 30-1-2014 16:47:45

25Hippocampus nov./dec. 2013 25Hippocampus mei/juni 2013 25Hippocampus nov./dec. 2013

Foto

: Bar

t Lof

gren

.Fo

to: N

adia

Hen

dric

kx.

Jubellaan 54 | 2800 MechelenTel. 015 43 01 31Fax 015 43 01 35

[email protected]

Waar service het belangrijkste product blijft!

ELKE DAG TOT UW DIENSTvan 10u tot 12u30 en van 13u30 tot 18u

zaterdag van 10u tot 18u

Nóg meer greep op je creaties

SeaLife Benelux Tel: +31 (0)10 59 103 88verkoopadressen en informatie: www.sealife-cameras.eu

Met die slimme toetsen van de DC 1400 had je het al helemaal in je vingers, net als de echte professionals uit de

magazines. Maar nu heb je het beter in de hand dan ooit met de nieuwe compacte

flitser en de krachtige LED-lamp,elk met zo’n modulaire flex ’n’ click arm.

Deze nieuwe radicale units hebben een eigen naam: SeaDragon.

SeaLife1400/SeaDr.ii 1/4pg-Hippo.indd 1 20-11-13 18:14

PAUL DE WEERDTWelleweg 72 - 9320 Erembodegem

Tel: 0475/73 25 74www.aqualand.be - [email protected]: di-wo-do-vr: 18-21 u & ma-za: op afspraak

- Alle kwaliteitsmerken- Vulstation 300 bar- Eigen hersteldienst- Verhuur duikmateriaal

TE HUUR DEMONSTRATIE DUIKTANK

- op wielen- L3m x B2m x H2m - met 5 vensters 80x100 cm- geleverd met filter en verwarmingssysteem

UW DUIKSPORTZAAK MET EEN PRIMA SERVICE

opmaak_247.indd 25 30-1-2014 16:47:51

Van overal in het Vlaamse landsge-deelte vertrokken er afgetrainde kandidaat-1*instructeurs richting

Gent. Op hun gps werd de Stropstraat ingetikt want in deze straat ligt immers

Fysieke conditietraining

Op 8 december 2014 was het weer zo ver: de fysieke conditietraining voor kandidaat 1*Instructeur/Initi-ator Sportduiken.


het zwembad waar elk jaar de fysieke fitheidstesten worden afgenomen. Deze testen zijn een toelatingsvoorwaarde voor deelname aan Module 4 (het sluitstuk van de opleiding voor 1*Instructeur).

Het valt me op hoe bijzonder geschikt deze locatie is voor dit doel. Het zwembad is 25 meter lang (ideaal) en 3,8 meter diep over een lengte van 10 meter (perfect). Boven-dien kunnen we gemakkelijk, verdeeld over de breedte, zowel het afleggen van lengtes aan de oppervlakte afnemen alsook de technische proeven. Nog een sterke troef van dit zwembad is dat het publiek gemak-kelijk kan plaatsnemen in de tribune die op het zwembad uitgeeft. We stellen tot onze grote vreugde vast dat elk jaar het aantal supporters stijgt. Het wordt op die manier een echt geanimeerde bedoening.

omkadering

Veel dank gaat uit naar de duikschool Manta die het Duikonderricht NELOS effec-tief ondersteunt door het ter beschikking stellen van de infrastructuur. Logistiek loopt alles gesmeerd dankzij de bijzondere inzet van Frank Verstraete. Zo kom ik dan bij de eigenlijke organisatie terecht. Vanaf 12.00 uur kon er ingeschreven worden bij


opmaak_247.indd 26 30-1-2014 16:47:53

Foto

's: I

vo M

adde

r.

70 seconden stilstaande apneu.


Inge Dekort, de trouwe administratieve on-dersteuning op dit evenement vanuit het NELOS-secretariaat. Binnen de afgespro-ken tijdspanne hadden zowel de juryleden als de kandidaten zich ingeschreven zodat de briefing stipt om 12.30 uur kon plaats-vinden. Ik wil er op wijzen dat deze test toch een belangrijke inzet vergt van veel personen. Zo hebben Glenn Tessens en John Maes afwisselend de coördinatie van de technische proeven verzorgd en José Vandekerckhove de coördinatie van het zwemmen in ABC-uitrusting van de opge-legde lengtes. Elke coördinator was voor-zien van het benodigde aantal juryleden en reserve-juryleden zodat het totaal aantal juryleden om en nabij de 20 instructeurs omvatte. Hierbij wordt er vooral een be-roep gedaan op de recent gevormde 3*In-structeurs en de kandidaat 3*Instructeurs van volgende lichting. Deze waren immers op dat moment eveneens gekend en het gaat goed met de kadervorming bij NELOS want we noteren alvast 8 kandidaten 3*I

die bereid zijn om dit uitdagend parcours af te leggen. Naast dit 'jong' bloed voorzien we meestal nog wat 'wijsheid en ervaring' en op die manier komen we uit op een zeer evenwichtige en aangename jurysamen-stelling. Ik wil bij deze alle juryleden en logistieke medewerkers nogmaals bedan-ken voor hun voortreffelijk werk en hun gewaardeerde aanwezigheid.

opmerkingen

Wat de kandidaten 1*Instructeurs betreft kan ik met genoegen vaststellen dat ze de boodschap blijkbaar zeer goed begrepen hebben en dat ze zowel sterk getraind heb-ben op het fysieke aspect, maar dat ook de stijl duidelijk in hun trainingsschema's is ingebouwd. Goed zo! De opmerkingen die ik toch graag wil meegeven naar de toekomst toe (zowel in Module 4 als voor toekom-stige kandidaten) zijn de volgende: zorg ervoor dat het materiaal perfect in orde is. Ook heb ik toch nog klachten gehoord van lucht die niet echt goed smaakte. Zo

heb ik ook vernomen dat ademautomaten op een zeer ongelukkige manier gemon-teerd werden op de flessen zodat de kranen nog amper bereikbaar waren. Dit zou op dit niveau niet mogen gebeuren. Dit vergt een kleine inspanning en zal hopelijk vol-gend jaar niet meer aan de orde zijn. Een ander probleempje dat zich heeft voorge-daan en dat niet op te lossen was, kwam uit de hoek van één der kandidaten zelf. Hoewel het NELOS-Duikonderricht zich moeite noch tijd bespaart in het opstellen van alle mogelijke regels en protocollen in de NELOS-Infomap, zijn er toch nog altijd kandidaten die deze Infomap blijkbaar niet lezen. Dat is toch haast niet te vatten, toch zeker niet als je voor 1*I gaat. Zo daagt er dan uiteindelijk nog een kandidaat op die verwonderd is dat hij tegen de dag van de fysieke proeven, al zijn openwaterproeven diende afgerond te hebben. Ik meen dat het duidelijk mag zijn dat hier de volle ver-antwoordelijkheid bij de kandidaat rust en bijgevolg hebben we dan ook besloten deze

opmaak_247.indd 27 30-1-2014 16:47:58


De fysieke conditietraining.Bondsnieuws - CommISSIe dUIkonderrICht

kandidaat niet toe te laten tot Module 4 en bijgevolg was deelname aan de fysieke testen zinloos. Inderdaad moeten deze bij het niet slagen in Module 4 het jaar daarop hernomen worden. Jammer, maar helaas! Toch was het geheel als een groot succes te beschouwen. Alle kandidaten zijn er in geslaagd om door te mogen stromen naar Module 4. Proficiat voor de geleverde pres-taties. Ik wens alle kandidaten veel succes met het sluitstuk. Nog veel en aangename trainingen gewenst in Module 3. Weet dat jullie alleszins op de goede weg zijn! Vol-houden!

Stef teUwen

Foto's van boven naar onder linkerkolom

Vol spanning wachten tot je aan de beurt bent. 4 x 25 meter tussen de flessen. Stef Teuwen, Kris Vanderdonck en John Maes. Glenn Tessens geeft de briefing aan de laatste ploeg.

Foto's van boven naar onder rechterkolom

Minimum 22 lengtes vinzwemmen met ABC‐materi-aal in 12 minuten. José Vandekerckhove en Edith Bracke noteren het aantal gezwommen lengten. Tijdens de proclamatie overhandigde Inge Dekort het certificaat van de fitheidsproeven.

Ster met 7 duikers gedurende 5 min.


opmaak_247.indd 28 30-1-2014 16:48:07

De fysieke conditietraining.


Tijdens een duik in Vodelée kreeg Ju-lie een hartstilstand. Ze werd door haar instructeur levenloos naar de

oppervlakte gebracht en door het bootje naar de kant gesleept. Daar werd ze ge-reanimeerd.Hier volgt het dankwoord van de verant-woordelijke ter plaatse: Jean-Luc Dallons.

Graag wil ik in eigen naam en in naam van de duikers uit Parijs de NELOS-club van Sven Vandekerckhove (Avelgemse Duik-school Dalton) bedanken voor de zeer ef-

ficiënte interventie bij het accident dat zondag 8 december 2013 plaatsvond. Het jonge meisje kreeg een hartstilstand en werd een eerste keer gereanimeerd door de NELOS-dui-kers.De hulpverlening en nadien de goede coördinatie tussen de duikers van de beide Liga's (NELOS en LI-FRAS) heeft ertoe geleid dat de ambulanciers het werk hebben kunnen afronden en het meisje terug het leven hebben kunnen schenken.

Het is eens te meer een bewijs van de ernst en de degelijkheid van onze opleidingen.

Leven gered... Op 8 december 2013 vond er een ernstig duikongeval plaats in de steen-

groeve van Vodelée. Dankzij de aanwezigheid van de leden van een

NELOS-club kon het slachtoffer gered worden.


Foto

: Rol

and

Wan

tens

.

Jean-Luc Dallons.

ADVERTENTIE

Uw advertentie [email protected]

Advertentietarieven: www.wiki.nelos.be/index.php/

hippocampus Overnachten in een chalet, woning of groepshuis.

Je Zeelandweekend start hier.

duikcentrum

JeAn-LUC dALLonS,

3*I LIfrAS/befoS

opmaak_247.indd 29 30-1-2014 16:48:09

Vader was een geneesheer, paleopa-tholoog en archeoloog. Mijn broer zat ook in die laatste branche. Het

ouderlijk huis was constant een groot kerkhof van menselijke beenderen, die men her en der had opgegraven en die va-der diende te onderzoeken in opdracht van o.a. de toenmalige Nationale Opgravings-dienst of af en toe zelfs van de Antwerpse Procureur des Konings in een gerechtelijk dossier.

Als kind heb ik oneindig veel tijd in sleuven doorgebracht in Vlaanderen, Wallonië en zelfs in het buitenland al gravend naar o.a. prehistorische, Romeinse en middeleeuw-se artefacten. Het vinden van prehistori-sche pijlpunten uit silex, Romeinse bronzen munten, 'terra sigillata' potscherven, enz. kon toch wel een heuse jongenskick geven.

Vaders kroonwerk was op het eind van de jaren '70 zijn onderzoek van het skelet van

Archeologie heeft altijd in het bloed van de familie Janssens geze-

ten, zo ook bij mij.

Een Oosterscheldevondst nabij Stavenisse

Aan de oren te zien zou het een Romeinse 'honingpot' kunnen zijn. Duiker Johan Opdebeeck tijdens veldwerk voor het Maritiem Programma op de Waddenzee.

Bert Janssens deed een archeologische vondst in de Oosterschelde.

Foto

: Pau

l Voo

rthu

is.

Foto

: Ber

t Jan

ssen

s.

REPORTAGE Maritieme Archeologie


opmaak_247.indd 30 30-1-2014 16:48:14

de Hertogin Maria van Bourgondië waar-mee ik 6 maanden geslapen heb toen dat bij ons thuis logeerde en die hij met 99,99 zekerheid als de echte heeft kunnen iden-tificeren. Na zijn overlijden dacht ik nooit meer nog persoonlijk in aanraking te zullen komen met deze toch wel boeiende en zeer uiteen-lopende materie, zeker niet toen ik vervol-gens in de ban geraakte van onze geliefde duiksport.Uiteraard had ik het compleet mis. Nooit had ik toen durven denken dat ik ooit een ontmoeting zou hebben met een Romein-se amfoor, wat eigenlijk nog wel een verre natte onderwaterdroom van mij was, tot ik 10 jaar geleden aan de idyllisch mooie Turkse badplaats Kas er honderden, waar-onder velen in stukken en fragmenten, op diverse duiken zou ontmoeten.

Duiken op door de Amerikanen in WOII gekelderde Japanse cargowrakken op het Filipijnse Coron, de Franse Donator, de Ita-liaanse Umbriä, de Engelse Thistlegorm, diverse 19e eeuwse stoomzeilschepen, enz. hielden dan weer een apart maar zeer uit-gebreid hoofdstuk hedendaagse archeolo-gie voor mij in.

Totaal onverwacht zou evenwel plots mijn gewoontegetrouwe midweekse avondduik met mijn duikclub De Otters van woensdag 4 september 2013 in Stavenisse mijn jaren-lange vriendschap met onze fantastische Oosterschelde nog inniger versterken, alsmede mijn eigen duikgeschiedenis nog meer gaan verrijken.Het was een stralende nazomerdag met een windstille maar staalblauwe lucht en een temperatuur van 28°C. De Ooster-schelde lag er als een spiegel zeer glad bij. Na een dag hard werken in de nog broeierig hete stad was deze verkoelende duik voor iedereen meer dan welkom. Iedereen tuig-de zich dan ook pijlsnel aan om zo snel als mogelijk het hoofd onder water te hebben.Mijn duikbuddy, Sven Vinck, en ikzelf lieten ons zakken tot op ongeveer 20 meter diepte om dan richting Oost af te draaien. Wat is dat hier toch een prachtige duikplaats, die zelfs buiten tij altijd makkelijk te beduiken valt.

De oesterbank is prachtig begroeid. Het le-ven tiert er weelderig waarbij het er kan kri-oelen van grote botervissen, jonge sepia's, sepiola's, zeenaalden, galateakreeftjes, diverse slakjes, enz. Plots lokaliseerden

de felle lichtbundels van onze duiklampen een op het einde gekromde ijzeren staaf van een halve meter lang, die uit de bodem stak en welke we nader gingen inspecteren.Er rond stonden deels pal op het zand, deels erin, een zestal potten rechtop, die uit aardewerk bleken te zijn, duidelijk niet hedendaags en alle met zeepokken over-woekerd. Op het eerste gezicht – met mijn zeer beperkte kennis – durfde ik euforisch al aan Romeins te denken.

Sven en ik keken mekaar totaal verbaasd aan. Hoe komt het trouwens dat we deze site nog nooit zijn tegengekomen op onze talloze vorige duiken op dezelfde plaats? Ik bemerkte verder een grote pot, bijna een kleine amfoor van een 50-tal centimeter groot, die ik rechtop wilde zetten maar deze bleek overlangs nog slechts uit de helft te bestaan, één grote scherf dus. Bepaald aardewerk was zelfs gegraveerd met schuine lange rechte strepen van een zestal centimeter in een band rond de pot-rand. Mijn hart begon hevig te bonken van emotie en een gelukzalig gevoel kwam naar boven met deze totaal onverwachte maar ongelooflijke ontdekking. Zou Hein-rich Schliemann zich ook zo gevoeld heb-ben toen hij in 1871 Troje ontdekte?

Wie gaat ons geloven? Wat moeten we doen om deze plek exact terug te kunnen vinden? Ik noteerde de diepte en mijn duik-duur. Vervolgens pakte ik onmiddellijk een intacte pot vast, die ik niet meer zou losla-ten tot boven, maar eerst zouden we onze gewone duik verderzetten en genieten zo-als altijd.Bovengekomen aan de waterkant proest-ten Sven en ik het vreugdevol uit alsof we de Lotto gewonnen hadden met onze ont-dekking. De andere Otters kwamen ons nieuwsgierig tegemoet om te zien wat ik in mijn handen hield. Ik antwoordde hen dat het een oude aarden pot was die mogelijk uit de Romeinse dan wel middeleeuwse pe-riode dateert. Zoals voorspeld, begonnen ze allemaal spontaan te lachen van onge-loof en de eerste prompte grap rolde eruit: "Romeins of middeleeuws? Jaja! Eerder ene gekocht in den IKEA zekers".

Van je duik-/clubmaten moet je het dus toch wel hebben. Al zwanzend haastten we ons allemaal om snel terug aangekleed onze traditionele ijskoude Duvel gezellig te gaan drinken bij het gastvrije en sympa-thieke koppel Daaf en Anne, in het leukste

en kleinste cafeetje van heel Nederland, De Kleine, gelegen midden in het pittoreske jachthaventje van Stavenisse.

Nee, deze keer niet hun lekkere klassieke hamburger met friet maar wel verse mos-selen. Mijn buddies vroegen me dorstig wat nu de volgende stap zou zijn. Het plan was heel simpel: morgenvroeg enkele digitale fotootjes van de pot maken en ze door-mailen naar het Gallo-Romeins Museum van Tongeren, waar ik door mijn vader een persoonlijk contact had met de charmante archeologe, Else Hartoch.

Terug thuisgekomen iets na middernacht viel ik moe neer in een diepe slaap naast mijn lieftallige echtgenote, die mij ook niet wou geloven, weliswaar met de leuke bij-komende gedachte dat er die avond onge-twijfeld eveneens een boeiend onderwerp voor een nieuw Hippocampusartikel was geboren.

Else Hartoch antwoordde mij enkele dagen later. Zij had me graag gelijk willen geven met een Romeinse 'honingpot', maar deze was het volgens haar duidelijk niet: de ope-ning bovenaan was er te breed voor, de voet niet typisch Romeins, iets te vlak zonder ty-pische kleine afwerking onderaan. De oren stonden wel op de juiste plaats. Bovendien hebben honingpotten nooit een rode kleur. Volgens haar zou de pot trouwens veel jon-ger zijn mogelijk ten vroegste middeleeuws of nog later maar daarover wou ze uiter-aard geen uitspraak doen. Wel was ze zo vriendelijk geweest om deze kwestie ineens voor te leggen aan een collega-specialist Middeleeuwen, Tony Waegeman.

Haar e-mail was nog niet koud of archeo-loog Tony Waegeman had ook al een eerste voorlopige determinatie gegeven, uiter-aard onder voorbehoud dat hij enkel kon oordelen afgaande op mijn foto's, daar hij de pot zelf niet in handen heeft gehad: "Een pot uit rood gebakken aardewerk, gedrukt van vorm, met verdikte naar buiten ge-draaide rand, vlakke bodem en twee kleine lusvormige oren op de schouder. Mijn eer-ste idee is dat het gaat om een voorraadpot om voedsel in op te slaan en te vervoeren. Hiervoor pleit het formaat, de gedruk-te doch buikige vorm, de vlakke, stabiele bodem, de met twee handen hanteerbare oren, de met een vlies af te sluiten rand. Kookpotten hebben in de regel pootjes en zijn doorgaans ook rijziger van vorm. Bij

Foto

: Pau

l Voo

rthu

is.


opmaak_247.indd 31 30-1-2014 16:48:15


een kookpot verwacht je ook roetsporen.De datering: ten vroegste 16e eeuw. Wel-licht 17e eeuw. Hoewel 18e eeuw ook nog kan. Nog geen identiek exemplaar gevon-den, maar de vorm blijft het nauwst ver-want met mijn eerste idee, welk ook kan kloppen met de vindplaats. In vermelde eeuwen is de handel per schip op de Oos-terschelde en de andere deltarivieren erg intens. Zo fungeerden Amsterdam en Dor-drecht als overslaghavens voor goederen uit de Atlantische vaart. Vandaar ging het met zeilschepen stroomopwaarts richting andere distributiehavens zoals 's Herto-genbosch, Tiel, Maastricht. Daar werd de detailhandel bevoorraad over de weg of verder stroomopwaarts richting bijv. Luik. Evenzeer werden in de andere richting goe-deren van Frankrijk, het Rijnland ... naar het zuiden verscheept. Nog dit. Indicatief is ook dat hij blijkbaar niet geglazuurd is, buiten, maar ook niet aan de binnenzijde. Hier werden dus geen

vloeibare producten in opgeslagen, maar bijv. wel gedroogde producten, noten, amandelen, rozijnen, enz. Een verder spoor is bijv. de inhoudsmaat na te gaan (in onderdelen van een aam, bijv. een 'quart', enz.), dus naar een maateen-heid die binnen de handelspraktijk wel re-levant is".

Tony had ook nog even aan een gewone pispot gedacht maar deze hebben door-gaans maar één lusvormig oor. Bovendien was hij niet geglazuurd aan de binnenzijde, wat voor zulke pot nochtans evident nood-zakelijk is. Dus was het zeker voor hem ook geen pispot.

Op aanraden van Else zou ik vervolgens aangifte van mijn vondst doen bij de Ne-derlandse autoriteiten, met name de Rijks-dienst voor het Cultureel Erfgoed, wat net zoals in België trouwens een wettelijke ver-plichting is voor iedereen, die een oudheid-

kundige vondst doet in Nederland. Zulke aangifte gebeurt trouwens in beide landen heel makkelijk via het internet, waarvoor wij verwijzen naar de info na dit artikel.

Vier dagen later werd ik per e-mail gecon-tacteerd door maritiem archeoloog drs. Johan Opdebeeck, van het Maritiem Pro-gramma, Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, die me bedankte voor de aangifte, meer gegevens vroeg over de exacte vind-locatie en om nadere en gedetailleerdere foto's van de pot zodat hij deze zou kunnen laten onderzoeken door zijn specialist-ke-ramist.

Zijn naam klonk toch verdacht 'On-hollands' en eerder lekker knus Vlaams zodat ik hem onmiddellijk googelde en zo te weten kwam dat Johan wel degelijk een sympathieke Belg is uit Leuven, die al een tijd voor de Nederlandse Staat werkt, wat toch een mooie prestatie is als vreemde-

Een kookpot is het niet, want dan verwacht je roetsporen.

De aarden pot die Bert Janssens gevonden heeft te Stavenisse.

Aan de vlakke, niet bewerkte bodem te zien, zou het een

voorraadpot uit de 19e eeuw kunnen zijn.

Foto

's (3

): Be

rt J

anss

ens.

Johan Opdebeeck tijdens een duik op een 17e eeuws wrak in het Oostvoornse Meer.

Foto

: Cor

Kuy

venh

oven

.

REPORTAGE Maritieme Archeologie


opmaak_247.indd 32 30-1-2014 16:48:22

ling ginds in het buitenland. Bovendien bleek hij ook een getrouwe Hippocampus-lezer te zijn; dus die man had nu zeker he-lemaal een goede smaak en een degelijke kennis, waaraan niet meer getwijfeld kon worden. Het antwoord van zijn keramist was evenwel minder hoopvol: "Ben niet helemaal zeker, maar het lijkt mij een vrij nieuwe pot. Mogelijk een terracotta bloem-pot uit de 19e of 20e eeuw".

Opzettelijk had ik hen de gegevens van mijn Belgische archeologen toen nog niet meegedeeld, om hen totaal onbeïnvloed te laten determineren, maar dat deed ik nu wel. Op basis hiervan repliceerde Johan evenwel het volgende: "Ik ben zonet onze specialist tegen het lijf gelopen. En zijn commentaar is dat het wel een rare pot blijft. De pispot kunnen we waarschijnlijk wel uitsluiten want er is geen sliblaag aan-gebracht aan de binnenkant … en het laat-ste dat je wilt is dat een pispot lekt. Als het een transportpot is, vind ik hem persoonlijk een iets te grote opening hebben. Het kan wel, maar transport op kar en/of schip, dat beweegt nogal sterk. Er is een reden dat amforen geen grote mond hadden…".

Om de pot goed te dateren is een grondi-ger onderzoek (baksel, inclusies, baktem-peratuur, …) nodig dan oordelen te for-muleren louter en alleen afgaande op basis van de foto's. Voorzichtigheids- en zorgvuldigheidshalve vroeg Johan zelfs nog een tweede professionele opinie aan een andere Nederlandse keramist met de echte voornaam Cees, die het volgende schreef: "Als ik goed kijk naar de foto's en vooral naar de grove draairingen aan de binnenzijde, hij is niet voorzien van glazuur en heeft een vlakke, niet bewerkte bodem, dan denk ik dat het een vrij nieuwe pot is. Vermoedelijk een voorraadpot, mogelijk 19e eeuw. In eerste instantie dacht ik aan een bloempot maar dat is het zeker niet". Van voorraadpot over een pispot, dan bloempot en terug naar voorraadpot, het waren toch wel boeiende wetenschappelij-ke transformaties, die mijn onschuldige pot onderging.

Ondertussen had Else mij nog de naam doorgespeeld van een andere Belgische topspecialiste, archeologe Alexandra De Poorter, thans verbonden aan het KMKG (Koninklijke Musea voor Kunst en Geschie-denis zijnde de groepering van verschil-lende in Brussel gevestigde musea), die in

2004 haar doctoraat over middeleeuwse en postmiddeleeuwse ceramiek publieke-lijk had verdedigd.Ook aan haar maakte ik eerst de eerdere Belgo-Nederlandse bevindingen niet over, zodat ze eveneens zo objectief mogelijk kon oordelen en ja, haar antwoord was klaar en duidelijk: "Op basis van de foto's zou ik hem niet voor de 18e eeuw situeren (tweede helft 18e eeuw of eerste helft 19e eeuw?). Ik baseer me hiervoor op de gebruikte tech-niek, de platte bodem de algemene vorm van de pot, de vorm van de oortjes".

Als ik nu de uiteenlopende determinaties van deze vijf geraadpleegde experten bij-eenvoeg, dan kom ik tot een gezamenlij-ke tijdsoverlapping van: tweede helft 18e eeuw-19e eeuw, dus hoogstwaarschijnlijk is hij toch al wel een paar (twee) honderd jaar oud!

besluit

1) Mijn plotse en totaal onverwachte vondst in Stavenisse leidde tot een boeien-de zoektocht in de huidige Belgisch-Neder-landse archeologische wereld, waardoor ik een aantal nieuwe, fijne en interessante mensen heb mogen ontmoeten.

2) Zij hebben mij tevens volledig in eer en rechten hersteld en de familienaam Janssens terug gezuiverd door met 100% zekerheid aan te tonen dat deze pot duide-lijk dateert uit een periode dat de Zweedse internationale huishoudgigant IKEA nog lang niet bestond, laat staan geopend was, nietwaar mijn beste Ottertjes en lieftallige echtgenote?

3) Wel blijft de vindplaats voorlopig een onopgelost mysterie vertonen: verschil-lende soorten aarden potten bijeengezet los op het zand aan een soort ijzeren mar-keerstaaf op een mooie en populaire duik-plaats in de Oosterschelde, die voorheen nog nooit door sportduikers werden opge-merkt? Mijn nader maritiem onderzoek ter plaatse is volgens mij dan ook zeker nog niet afgesloten, weliswaar wel voorlopig geschorst ingevolge de koude winter en mijn gekend fanatisme inzake natpakdui-ken.

bert JAnSSenS

Van de pot die Bert Janssens gevon-den heeft, is ondertussen geweten dat hij 'echt' is. Op de zelfde locatie – duik-plaats Stavenisse – werd ondertussen nog een andere pot gevonden, één die niet 'echt' is, maar van hedendaag-se makelij is. Mogelijk gaat het om 'gangsterpraktijken' waarbij nieuwe nagemaakte oude potten in de Ooster-schelde gelegd worden om ze na enkele jaren te kunnen verkopen voor archeo-logische vondsten.

IVo mAdder

Aangifte van vondsten

Overeenkomstig artikel 8 van het Ar-cheologiedecreet van 30 juni 1993 die-nen vinders/duikers van oudheidkun-dige artefacten boven en onder water in Vlaanderen verplicht binnen de 3 dagen aangifte te doen van hun vondst bij het Agentschap van het Onroerend Erfgoed.

In Vlaanderen kan de aangifte elektro-nisch gebeuren door middel van: www.onroerenderfgoed.be/nl/ digitaal-vondstmeldingsformulier.

In Nederland bepaalt art. 53 van de Nederlandse Monumentenwet: Degene die anders dan bij het doen van opgra-vingen een zaak vindt waarvan hij weet dan wel redelijkerwijs moet vermoeden dat het een monument is, meldt die zaak zo spoedig mogelijk bij de minister. (Een monument zijn zaken die van alge-meen belang zijn wegens hun schoon-heid, hun betekenis voor de wetenschap of hun cultuurhistorische waarde).Ook in Nederland kan de aangifte elek-tronisch gebeuren door middel van:www.cultureelerfgoed.nl/archeolo-gie/archeologie/archis/vondstmel-ding.

Buiten antieke potten zijn er ook recente potten te vinden.

Foto

: Pas

cal B

egyn

.


opmaak_247.indd 33 30-1-2014 16:48:23

NELOS-omkadering op zeestage

De organisatie van de Zeestage (de 2* en de 3*Stage samen) is indrukwekkend: 3 artsen, 3 veiligheidsboten, 2 schijnschippers, tal van fo-

tografen, 2 bevallige schijnhavenkapiteins, 4 echte schippers, 1 grote legertent, een hoop veiligheids- en reservemateriaal (waaronder 16 flessen zuurstof), 34 juryleden, … en natuurlijk de kandidaten (27 kandi-daten 2*I en 4 kandidaten 3*I). Stéphane Barre en zijn team Franse instructeurs, die mee het duikcentrum Euro Plongée uitbaten, en dus instaan voor o.a. het vullen van de duikflessen, zijn elk jaar opnieuw onder de indruk van de grootsheid van onze operatie. "Les Belges sont de retour" moeten ook de buren elk jaar weer denken.

de tent van Michel

In de tent van Michel heeft elke kandidaat recht op een plekje zo breed als de kortste zijde van zijn duiktas met één meter in de diepte plus een plekje op het duikpak-kenrek dat centraal opgesteld staat. Plaats zat dus. Duikpakken met bijzondere geuren waren ook dit jaar absoluut verboden!

roze polo's

Vaak gedacht, nooit uitgevoerd. Behalve dit jaar. Schit-terende roze polo's voor jury en omkadering. Straffe lichting, die van 2013.

welkom aan boord

Het is even wennen aan de snelle opeenvolging van interventies tijdens je eerste 'crazy dives'. Eens aan de oppervlakte gekomen, word je door je jury dan ook nog getrakteerd op wat sleepwerk gevolgd door CPR of een andere vorm van slachtofferhulp aan boord. Dit alles

Straffe lichting, de 2*Stage van 2013!

In vorige Hippocampus (Hippo nr. 246) presen-teerden we je de nieuwe 2* en 3*Instructeurs. In deze uitgave brengen we het verslag van de Zee-stage waar zij hun titel behaalden. Het zijn de kandidaten zelf die hun ervaringen neergeschre-ven hebben.


BONDSNIEUWS Commissie Duikonderricht Zeestage

Een halve rolsprong?

De 27 kandidaten 2*Instructeur van de Zeestage 2013, waarvan 22 onder-tussen 2*Instructeur zijn.

opmaak_247.indd 34 30-1-2014 16:48:29

onder het alziend oog van dokter en jury. Moegestreden komt dan eindelijk jouw leuk moment wanneer je je jury eens flink mag aanpakken tijdens je debriefing, want dat doe je in het echt ook met roekeloze duikers.

de feedback

Na de eerste vier duiken krijgen de kandi-daten van hun respectievelijke jury uitge-breide feedback inclusief tips. De essentie van de stage is juist om deze tips om te zetten tijdens de volgende duiken. De laat-ste vier duiken krijg je geen feedback meer en ga je al eens twijfelen aan je prestatie, vooral als de ogen van de jury op onweer staan.

de zangstonde

Na de duik krijgen de stagekandidaten wat tijd om te verpozen. Als dan ook de zon van de partij is en twee van hen een gitaar meehebben ontstaat er al snel een mooi moment.

knop 'delete'

Af en toe krijg je van je jury een figuurlij-ke 'uppercut' van jewelste. Je gaat naar je kamer met het gevoel dat je stage erop zit... Gelukkig vinden de meeste kandidaten die 'deleteknop' dan wel. Al is het pas na een slapeloze nacht en veel 'peptalk' van de medekandidaten. En dat is precies wat de jury wil uittesten. Een 2*Instructeur is mentaal sterk en kan zich snel herpakken als hij/zij dan toch eens kraakt.

de kok van Boulouris

Vermits het nog steeds dezelfde kok is als vorig jaar denk ik dat hij verliefd moet zijn, want het eten ging erop vooruit. Er kwam al eens iets lekkers op tafel, al zal hij wel nooit ambassadeur van de Franse cuisine worden ...

kieskeurige jury

Tijdens het slepen kiest de duikleider te-recht voor de dichtsbijzijnde boot. Nadat hij afgelost wordt door een toegesnelde kameraad en snel aan boord gaat om zijn slachtoffer aan te nemen, hoor je de jury ineens bij bewustzijn komen en afkloppen met de woorden "Hé, daar wil ik niet op". Plots zwemt het jurylid zo snel hij kan naar zijn eigen boot. De duikleider die onder-tussen alles voor de reanimatie in gereed-heid bracht, laat hij verweesd achter op de vreemde boot. Als deze de toestemming krijgt van de schijnschipper om terug in het water te springen, zwemt ook deze kame-raad voor zijn leven achter de jury aan ... (nvdr: op de eigen boot waren allerlei leu-ke voorzieningen om het afsluiten van de laatste duik te vieren).

iedereen moet duiken

Hoe een tafelgesprek door het duo duik-leider en hekkensluiter aangepakt wordt, stuurt het scenario aan van de duik dat erop volgt. Zelfs als het bijna niet te doen lijkt om met een volledige duikploeg samen te duiken, moet je toch inventief genoeg zijn om met de ganse groep (2 juryleden en 2

kandidaten 2*I) te duiken. Sommigen had-den dit echter niet goed begrepen.

de container

Terwijl wij efkens kunnen verpozen, zitten onze ijverige jury's in de container over onze prestaties te oordelen. In groep want wat zij opmerkten wordt aan de volgende jury doorgegeven om in andere situaties nogmaals te toetsen. Tussen twee lurken aan zijn sigaar door vertelt Dokter Dirk mij dat het hem opvalt hoe objectief die men-sen zijn in hun beoordelingen. Details krijg je uiteraard niet, want ook voor hem geldt de absolute omerta. Welbedankt, jury, voor jullie belangeloze vrijwillige inzet. Jullie zijn de steunpilaar van onze Commissie Duikonderricht.

nachtraven

Af en toe zie je 's nachts het licht in een ka-mer nog branden. Dan weet je dat daar een kandidaat zit met een speciale opdracht. De mijne dit jaar heeft lang op zich laten wachten maar het is uiteindelijk een ferme. Mijn hekkensluiter en ik krijgen een lijstje mee met een twintigtal dieren die we 's an-derendaags tijdens de duik zouden moeten tonen. Hoe meer we er zouden kunnen to-nen, hoe beter het zou zijn voor een eventu-eel schoon cadeautje in de namiddag. Eén van onze juryleden is zelfs zo vriendelijk om mij zijn leitje uit te lenen zodat ik erop kan schrijven en afvinken. De motivatie is top, de nacht heel kort... Merci gasten, die beesten vergeet ik nooit meer!


Vervolg op pagina 45

Foto

: Rol

and

Wan

tens

.

opmaak_247.indd 35 30-1-2014 16:48:32

� "Sommige juryleden spelen hun rol zo overtui-gend dat je het echt gelooft", zegt een kandidaat. � "Hij heeft het spel eindelijk door en heeft zijn functie in de duikploeg perfect uitgevoerd", meldt een jurylid.

� "Ik heb ze eens laten zien hoe je een perfecte kracht-redding moet uitvoeren", zegt een kandidaat. � "Vandaag is zijn kracht-redding gelukt", meldt een jurylid tevreden.

� "Ik heb die mannen eens leren duiken", zegt een kandidaat. � "Hij begint eindelijk te snappen hoe hij een duik moet leiden", zegt een jurylid.



Eric Vonk en John Pauwels.

Toch nog even tijd om te poseren voor de foto.

Debriefing.

De tent afbreken en opvouwen.

Decompressiestop.

Heb je het begrepen?

Ronald Cools, dolgelukkig dat

de laatste duik erop zit.

opmaak_247.indd 36 30-1-2014 16:48:43

� "We gaan straks tijdens de duik heel wat interessant onderwaterleven tegen-komen", zegt een kandidaat tevreden. � "Hij wist zelfs nog geen twee typische endemische dieren op te noemen die we nu al elke duik gezien hebben", meldt een jurylid teleurgesteld.

Pasfoto's:Van boven naar onder

Kolom 1: John Remue (Algemeen Verantwoor-

delijke), Walter Willems (voorzitter 2*Stage) en

juryleden: Eddy Dielen, Glenn Tessens, Roland

De Kokere, Marc Verstrepen, Hilde Stallaert

en Eddy De Vliegher.

Kolom 2: groepsverantwoordelijken: Mo-

nique Demoustier & Wim Van Doeselaer

en juryleden: Roel Paessens, Dirk Damen,

John Maes, Ronny Margodt, Mark Se-

brechts en Didier Martinez (schipper).

Kolom 3: Juryleden: John Swinnen, Bert

Van Opstal, Bruno Bossier en Anjes

Daems.

Provocatie.

John Remue & Monique Demoustier werpen een tevreden blik op het kunstwerk van Peter Bosteels.

Ronny Margodt.

opmaak_247.indd 37 30-1-2014 16:48:52

� "Ze hebben nog steeds niet door dat ze een volledige materiaal-controle moeten doen", meldt een jurylid. � "Ik wist niet hoe ik die 'wing' moest uitdoen bij het slachtoffer", zegt een kandidaat.


� "De afstanden op een zeekaart pas je af op de bovenkant", be-weert een kandidaat. � "Ik heb geleerd dat je de afstan-den op een zeekaart afpast op de zijkant, ter hoogte van de locatie waar je de afstand van wil bepa-len", meent een jurylid zich te her-inneren.

� "Ik had een goede hekkensluiter, want ik moest nog maar omkij-ken en hij wees me aan waar de andere duikers zaten", zegt een duikleider. � "De duikleider en de hekkensluiter vormden een perfect team", no-teert de jury.


Luce De Smet en Hannelore Sprengers. Evaluatie van de duik.

Feedback aan de kandidaten, over hun eerste duik.

Feedback aan de kandidaten, over hun eerste duik.

Harry Engelen en José Vandekerckhove, van veiligheidsboot 1.

Briefing.

Hans Engels en Dirk De Ruyck, de dokters van de 2*Stage.

opmaak_247.indd 38 30-1-2014 16:49:00

39

� "Ik heb hem naar zijn voeten gegeven omdat hij zijn zwem-vinnen vergat aan te doen", zegt een kandidaat. � "De duikleider sprong zonder zijn lood in het water", zegt een jurylid.


Kolom 1: Luce De Smet (havenkapi-

tein) en juryleden: Marc Allemeersch,

Nancy Deloz, André Valkenaers, Gert

Van Roey, Ivo Madder en José Vande-

kerckhove (veiligheid).

Kolom 2: Hannelore Sprengers

(havenkapitein) en juryleden: Rik

Olievier, Lars Putteneers, Vincent

Leroy, Philippe Mertens, Eric Vonk,

Marc Van Gorp en Ronny De

Meersman (veiligheid).

Kolom 3: Willy van der Plas (voor-

zitter NELOS) en Dirk De Ruyck

(dokter).

� "Mmm, lekker. We eten surimi vandaag. Is dat een endemische vissoort?", vraagt een jurylid. � "Komt surimi in de Middellandse Zee voor, want ik kan het niet te-rugvinden in mijn biologieboek?", vraagt een kandidaat.

De veiligheidboot inladen.

Briefing.

Een voordracht over CPR.

Deliberatie door de juryleden.

opmaak_247.indd 39 30-1-2014 16:49:09


Kolom 1: veiligheid: Harry Engelen en

Guy Bosmans. Roland Wantens (fo-

tograaf), Andy Vancoillie, Jan Claes,

Jacobus Montforts en Andrew Libin.

Kolom 2: Stéphane Barre (schipper

van Euro Plongée), Robert Henry

(beheerder LIFRAS), Hans Engels

(dokter) en kandidaten: Wim Pee-

ters, Luc De Wispelaere, Kobe Van

Herwegen en Robert Fauconnier.



Monique Remue-Demoustier werd in de bloemetjes gezet.

Briefing.

Deliberatie door de juryleden.

Met allerlei liedjes wordt de spanning voorafgaande op de proclamatie opgebouwd.

Nu de punten gegeven zijn kan men de jury even provoceren.

opmaak_247.indd 40 30-1-2014 16:49:18

ANTWERPSESTRAAT 258 - 2850 BOOM - TEL/FAX 03/888.43.34

Verkoop van allegekende duikmerken

Eigen hersteldienst Vulstation tot 300 bar

OPENINGSUREN: Wo-Do-Vr 16.30-20.00u.

(winteruur tot 19.00u.)Zat. 10-12u. en 13-17u.

DUIKSPORTDE ZEVEN ZEEEN

DUIKSPORTDE ZEVEN ZEEEN

e-mail: [email protected]: [email protected]


opmaak_247.indd 41 30-1-2014 16:49:52


Kolom 1: kandidaten: Dries Devoght,

Pascal Van den Heuvel, Peter Vernaeve,

Erik Bejnarowicz en Julien Goovaerts.

Kolom 2: kandidaten: Alain De Graeve,

Raphaël De Boel, Bart Van Litsenborg,

Peter Smout, Marc Deprez en David

Hack.

Foto's van de Zeestage 2013 kunnen gedownload worden via: http://gallery.nelos.be én daar ga je naar de map 'Opleiding instructeurs'. In de map 'Zeestages' aldaar vind je de map 'Zeestage 2013'. In deze map staan de foto's van diverse auteurs netjes verdeeld per auteur. Opgelet! Je kan die foto's enkel bekijken of downloaden als je NELOSInstructeur bent en nadat je ingelogd bent op NELOSGalery. Inloggen kan uiteraard enkel nadat je ooit geregistreerd werd op http://gallery.nelos.be. Hoe je moet registreren (enkel en alleen met behulp van je brevetnummer), lees je op pagina www.wiki.nelos.be/index.php/Gallery.



Marc Van Gorp en Ronny Meersman, van veiligheidsboot 2.

De spanning staat van hun gezicht af te lezen. David Hack.John Pauwels is op van de zenuwen.

Ben ik ook geslaagd? Luc De Wispelaere.

Nog even bidden dat ik er ook bij ben. Bart Van Litsenborg.

opmaak_247.indd 42 30-1-2014 16:50:04

Poseidon Diving TeamGrootste online shop van BelgiëVerdeler van alle grote merken tegen de laagste prijs

poseidondivingteam.com

Tel. +32 (0) 54/32 62 82 Hellestraat 63 - 9400 Appelterre (Ninove)

Mediterrane DuikcruisesVanaf 600 euro per weekSTAGES: - opleidingen- fotografie - bio

Victoria_croisieres.indd 2 7-12-2012 15:55:01

V.U

.: Ti

m V

an G

enec

hten

p.a

. - T

CRB

NV

- Tra

mst

raat

67c

, 90

52 G

ent,

BTW

041

2.67

7.88

7 RP

R Ge

nt -

Lic.

(A)1

067.

-

© G

ery

Beec

kman

s

SpecialistDUIK-

REIZENTravel and JoyBredabaan 878,B-2170 Merksem Tel. +32/3/289.85.68Ontdek onze nieuwe websitewww.travelandjoy.be

020_TCTS adv Duikreizen Travel&Joy 175x62.indd 1 13/01/14 15:42

Gouverneur Verwilgehnsingel 2A3500 Hasselt

+32(0)11/241.145

[email protected]

Kom ons Ontdekken!


opmaak_247.indd 43 30-1-2014 16:50:05


Kolom 1: kandidaten: Didier Wa-

gemans, Gert Van Hoydonck,

Sander Waeterloos en Christian

Cornelis.

Kolom 2: kandidaten: Ronald

Cools, John Pauwels, Sebasti-

aan Van Peer en Karel Logghe.



Alain De Graeve, geslaagd voor 2*Instructeur.Robert Fauconnier, geslaagd voor 2*In-structeur.

John Pauwels, geslaagd voor 2*Instructeur.

Foto's: Roland Wantens, Chrisje Demuynck, Luce De Smet en Anja Aerts.De frappante uitspraken (de losse anekdoten in dit artikel) werden verzameld door Ivo Madder en Wim Van Doeselaer.

de gezangen

"I dived it my way", "Met mijne vlieger", "You never dive alone" en talrijke andere gezangen bulderen door de zaal in afwachting van de proclamatie na het laatste maal. De leden van de verschillende '(V)OSSEN' (AVOS, BRAVOS, LIMOS, OVOS, WEVOS) zingen hun mooiste streekliederen. Mooi moment is dat. De kandidaten hebben dit jaar ook een lied, al is dat vooral te danken aan een kortstondig illuster moment van Pascal:

Tweesters in 't blauw, tweesters in 't blauw, tweesters, tweesters, tweesters in 't blauw.

Driesters in 't groen, driesters in 't groen, dries-ters, driesters, driesters in 't groen.

Janetten in 't roos, janetten in 't roos, sommigen zijn boos, sommigen zijn boos.

NELOS bedankt, NELOS bedankt, NELOS, NELOS, enorm bedankt.

Jury merci, jury merci, jury, jury, dikke merci.

Ook onze Bart geeft een eigenwijze versie van een Kempisch lied. Nog nooit jury's ook een lied zien afkloppen. Straffe lichting, die van 2013.

Dank aan de sponsorsDe kandidaten van de 2*Stage danken Ronny en Peggy van Scuba Service Store, voor het uitgebreide set reservemateriaal waarover ze konden beschikken. Hartelijk dank aan Scubapro voor hun sponsoring en de prachtige fleece. Ook dank aan Euro Plon-gée voor de T-shirt. De juryleden kregen van de kandidaten een rooskleurig polo met een prachtig Zee stage-afbeelding op de rug. Zelf droegen de kandidaten een blauwe polo. De polo's werden gesponsord door Duikpunt en Rockwool.

opmaak_247.indd 44 30-1-2014 16:50:10

Roland Wantens, officiële fotograaf van de Zeestage.

AD

VER

TEN

TIE

krop in de keel, knoop in de maag

Wanneer de liederen gezongen zijn, komt dan het moment waarop we allemaal zitten te wachten. Hoe langer het duurt vooraleer je naam afgeroepen wordt, hoe moeilijker je het krijgt. Je maag voel je zo krimpen. Als je uiteindelijk toch aan de beurt bent, verlies je even alle zintuiglijke controles. Uitzinnige vreugde, opgekropte emoties die plots uitbarsten. Schone beelden voor de meegereisde fotografen.

monsterscore

LIFRAS deed het met haar stage in september bijzonder goed. Onze stagevoorzitter Walter was dus sportief geprikkeld om de score van onze Waalse vrienden minstens te evenaren. Met onze score van 88% denk ik dat we hem met zijn allen ook een ferm cadeau bezorgden.

formidable, tu étais formidable

Deelnemen aan de Stage vraagt moed en opoffering van de kandidaten. Van de eerste keer slagen is zeker geen sinecure en mag eigenlijk nooit het doel zijn. De koffer vullen met zoveel mogelijk extra ervaring daarentegen wel. Sommigen hebben hiervoor meerdere deelnames nodig om in het stagespel te groeien en dit extreem sportief BEFOS/NELOSevenement tot een goed einde te brengen. Hopelijk krijgen nietgeslaagden bij hun thuiskomst veel steun van hun clubleden en stagekameraden want duiken en als instructeur functioneren konden ze al en blijven ze kunnen. Een instructeur die aan de stage meedoet groeit sowieso naar een hoger niveau, geslaagd of niet.

kameraden voor het leven

Eens op de stage zijn we snel een hechte groep. Iedereen gaat voor iedereen door het vuur. We werden er kameraden voor het leven en dat is nog belangrijker dan die felbevochten tweede ster. Laat de jaarlijkse reünies nu maar komen en de juryleden mogen er ook bij want in 't echt zijn het ook toffe mensen...

DiDier Wagemans

opmaak_247.indd 45 30-1-2014 16:50:11

Wat begon als een voorbereidende groep van vier, groeide uit tot een samenwerkende groep die

enthousiast en voorbereid aan de Stage begon. Een 3*Stage is zwaar en moeilijk, altijd al geweest. Je plant alles, boten, veiligheidsboot, dagtrips, vullen van de flessen en tafelgesprekken tijdens het eten. Samen met Kris Vanderdonck, Pieter De Coene en Allan Soreyn begon ik met volle moed aan de Stage. Vanaf donderdag waren we in Boulouris in de weer om alles te plannen. Zondagmiddag begon het 'spel' en men drukte erop dat dit zou duren tot donderdagmiddag. Ik was voorbereid, zowel mentaal als fysiek, maar dit had ik niet verwacht.

Dagindeling: 6.00 uur opstaan, om 6.20 uur ontbijt en dan naar het duikcentrum om er de boten in te laden, de duikflessen bij te vullen, het eigen materiaal klaar te maken en het duikpak aan te trekken. Om 07.45 uur aankomst van de juryleden met allerlei problemen omtrent hun materiaal. Om 8.30 uur briefing van de ADV (Algemeen

Duikverantwoordelijke). Tijdens de acht duiken ben je afwisselend ADV, HS (hekkensluiter) of DL (duikleider), dit vier keer (2 ploegen van 2 kandidaten plus 3 juryleden). Om 9.00 uur is het tijd om uit te varen.Om 9.30 uur wordt de 'balise' (markeerboei voor de duikplaats) uitgegooid en worden de duikers gedropt voor de eerste duik van die dag.

Om 11.00 uur varen we de haven binnen om er onze duikflessen te vullen en omstreeks 11.30 uur krijgen we een nieuwe opdracht van de juryleden. Om 12.15 uur vangt het tafelgesprek aan, waar we info vergaren over onze mededuikers, de juryleden, die weer verschillende soorten duikers imiteren.

Na het tafelgesprek, rond 13.00 uur is het een rondetafelgesprek, waarbij we in een debat fungeren als volwaardige 3*Instructeurs.Het is snel 14.00 uur en dus tijd om de RIB's in te laden met al het duikmateriaal voor de tweede duik. Rond 16.00 uur meren we aan in de haven van Boulouris. Daar wordt

al het materiaal uit de boten geladen en bereiden we ons voor op de volgende morgen.Omstreeks 18.30 uur trekken we naar het secretariaat van de juryleden voor onze nieuwe opdracht.En om 19.30 uur vangt het tafelgesprek aan. Daarna is het voor ons kandidaten nog niet gedaan, want terwijl de 2*Stage aan de bar rondhangt, volgt er omstreeks 20.30 uur weer een rondetafelgesprek.

Ondertussen is het 23.00 uur en kom ik samen met de medekandidaten om een ADVplan uit te werken en de passagierslijsten te schrijven.

Het is 24.00 uur, dus tijd voor een douche en nadien proberen te slapen.Om 1.30 uur word ik wakker en schrijf ik op wat ik niet mag vergeten.De vaste 'stageklok' om wakker te schieten is 4.32 uur en nadien heb ik geen slaap meer!Na de eerste daguitstap, naar de wrakken Togo en Rubis in Cavalaire sur Mer, voelde ik dat mijn batterijen toch al heel wat geslonken waren en schakelde ik eigenlijk over op automatische piloot, maar ik hield vol tot het einde van de Stage!

3*Stage Boulouris 2013

De NELOS-Zeestage zit erop. Geen positief resultaat voor mij, maar

toch een enorme leerrijke en veilige ervaring!


46 Hippocampus jan./feb. 201446 Hippocampus jan./feb. 2014

opmaak_247.indd 46 30-1-2014 16:50:13

En ik heb ervan genoten, de vriendschap tussen ons vier is voor het leven; we stonden er alle vier. Ik ga mezelf niet evalueren, maar ik weet dat ik fouten maakte, de feedback volgt. Is er het jaartje CCRduiken (rebreatherduiken) teveel aan geweest? Heeft het jaar niet echt meer werken in mijn eigen duikschool Thalassa me de das omgedaan? Ik ben dan ook van plan om in de toekomst meer te werken in de club; de datum van de clubduik komt eraan! Ik ben apetrots op mezelf , "I did it?" met veel enthousiasme. Ik ben er beter en sterker uitgekomen.

Veiligheid en vriendschap staan nog steeds hoog in het vaandel bij NELOS en onze 3*Instucteurs! Thalassa heeft vier geslaagden dit jaar, kunnen we er ook voor gaan in 2014? Mijn superdank aan mijn coach Eddy De Vliegher.

Een fiere Edith en een dikke proficiat aan Pieter, Kris en Allan, zij haalden de kers op de taart.

eDith Bracke

� Morgen duiken we extra vroeg: om 7 u 90 (West-Vlaams voor half negen – Koen Van Dyck). � West-Vlaams is een spraakgebrek maar Ant-werps is een keelziekte! (Pieter Decoene).

� Die mannen hebben ons wel een roze T-shirt ge-geven maar ze gaan zelf een blauwtje lopen! (Eric Vonk). � Liever een roze mietje dan een blauwtje of een groen-tje zijn (onbekend). � Het West-Vlaamse hiëro-gliefengeschrift kan niet op tegen het Antwerps centraal-heelal geschrift. (Stef Teuwen).

� Enjoy your emergency (Dirk Deraedt). � Duik 1 is module 3! (Koen Van Dyck).

Aan boord brengen van het veiligheidsmateriaal.

Schrijf je naam op je OSB, zoals Kris Vanderdonck gedaan heeft.

Nog even de coördinaten van de duikplaats door-geven aan de schipper.

De jury maakt een planning op voor

de volgende duik; wie krijgt welke taak

toegedeeld.

"Jij mag met die boot meevaren", zegt Pieter

Decoene tegen Koen Van Dyck.


opmaak_247.indd 47 30-1-2014 16:50:17



Kolom 1: Kandidaten: Pieter Decoene,

Allan Soreyn en Jury's: Sven Vande-

kerckhove, Dirk De Bilde, Koen Van

Dyck, René Van Leeuwen en Schip-

pers van de RIB van de 3*Stage.

Kolom 2: Kandidaten: Kris Vander-

donck, Edith Bracke en Jury's: Stef

Teuwen, Dirk Deraedt, Michel Dec-

lerq, Walter Geebelen en Eric Sas.



De 4 kandidaten 3*Instructeur van de Zeestage 2013: vlnr: Allan Soreyn, Kris Van-derdonck, Edith Bracke en Pieter Decoene.

Edith Bracke geeft de briefing.

Duikplanning.

De jury maakt een evaluatie van de duik. Vlnr: René Van Leeuwen, Dirk

Deraedt, Walter Geebelen en Stef Teuwen.

De schipper informeren over de geplande duikplaats.

Foto's: Roland Wantens, Luce De Smet en Chrisje Demuynck.De frappante uitspraken (de losse anekdoten in dit artikel) werden verzameld door René Van Leeuwen.

opmaak_247.indd 48 30-1-2014 16:50:28

� Heb je dat gehoord? Helaas niet, ik lig namelijk in de knoop met mezelf (kandidaat die een knoop probeert te ontknopen en niet at-tent is op de vraag van de jury).

� Ik ga niet alle deepstops van die flipperkasten (lees technische computers) volgen (René Van Leeuwen). � De dodemansknop wordt inge-duwd met de dodemansduim (on-bekend).

� Negative entry (Dirk Deraedt en René Van Leeuwen op advies van Allan Soreyn). � Long hoses for short dives! (onbekend). � Kunnen lachen met uw eigen miserie, dat is de ware vreugde! (Anonieme kandidaat).

Briefing. Tafelgesprek.

De jury maakt een evaluatie van de duik. Vlnr: Koen Van Dyck, Michel Declercq, Sven Vande-

kerckhove en Drik De Bilde.

Je kan de spanning aflezen van de kandidaten 3*I. Vlnr.: Pieter Decoene, Edith Bracke, Kris

Vanderdock en Allan Soreyn.

De duikflessen zijn gevuld, dus kan de 3*Stage uitvaren voor hun volgende duik.

Dank aan de sponsorsDe kandidaten van de 3*Stage kregen logistieke steun van Jan Vermeiren van The Big Blue. Dank aan de kandidaten van de 2*Stage voor de polo met de toch wel speciale kleurkeuze en de prachtig Zeestageafbeelding op de rug. Ook dank aan Scubapro voor hun sponsoring en de prachtige fleece.


opmaak_247.indd 49 30-1-2014 16:50:34

ton naar een nieuwe voedselbron. Vreemd genoeg ondervindt de snotolf weinig hinder van deze huidparasiet. De roeipootkreeftjes worden ook frequent teruggevonden op kweekvissen, waar wel degelijk een negatief effect op de groei van de kweekvissen wordt opgemerkt.

Eén snotolf? Veel beestjes …

De verrassing is zo groot bij beide partijen dat de snotolf noch ik bewegen. Wat me alle kansen geeft

om deze prachtvis te observeren. Ik geniet van die dikke zoenlippen, de prachtkleur van zijn schubbenloze huid … Huid? Bizar, op de huid zitten tal van grijsachtige beestjes. Even mijn onderwaterloep erbij halen. De snotolf blijft rustig zitten. Ik hoop nu wel dat dit niet wil zeggen dat ik op een 'snotolfdame' lijk. Onder de loep worden die beestjes duidelijk. Het blijken roeipootkreeftjes te zijn, parasieten die je op menige vissenhuid kan terugvinden.Bij de snotolf gaat het over het roeipoot

Zeelandbrug, de Val. De Oosterschelde staat woelig en op ondiepte

is het zicht beperkt tot een luttele vijf centimeter. Terwijl ik probeer

mijn buddy te lokaliseren aan de andere kant van het lijntje, schui-

fel ik van breuksteen naar breuksteen. Plots zwem ik tegen een stel

dikke oranje lippen aan: een pracht van een mannelijke snotolf in

verleidingsactie.

Foto

: Ali

door

Del

lafa

ille

.

kreeftje: Caligus elongatus. Deze kleine kreeftachtige is trouwens niet kieskeurig: hij vindt het ook prima vertoeven op andere zeevissen zoals de zeeforel, de zalm, de haring, de pollak en de bot. Maar de snotolf is toch wel zijn favoriet.Die roeipootkreeftjes zijn goede zwemmers en kunnen daardoor veel vissen gaan parasiteren. De juveniele roeipootkreeftjes leven veilig en stevig vastgehecht op de huid van de vis, terwijl de volwassen exemplaren zich vrij bewegen over de ganse vis zodat ze flinke delen van de huid kunnen verorberen. Eens de huid flink kaal gegeten is, laten ze los en zwemmen als zoöplank

De snotolf staat op de zwarte lijst van de 'Viswijzer'.


De buikvinnen hebben zich ontwikkeld tot een zuignap waarmee de vis zich kan vasthechten op de zeebo-dem. Fo

to: L

uc R

oom

an.

REPORTAGE Biologie

opmaak_247.indd 50 30-1-2014 16:50:37

Foto

: Ali

door

Del

lafa

ille

.

Mijn 'snotolfman' zal het allemaal een zorg zijn. Hij accepteert mijn aanwezigheid zonder meer en begint op de blokken enkele plekjes zorgvuldig schoon te poetsen. Plekjes waar zijn dame(s) haar (hun) eitjes zal (zullen) komen afzetten. Zo mooi om te zien!

Ondertussen is mijn buddy via het lijntje tot bij mij gekomen. Ook hij brengt geen onrust bij de 'snotolfman' teweeg. Ah, een hele geruststelling: ik zie er dan toch niet uit als een 'snotolfdame'. Ik geef mijn buddy de loep in de handen zodat ook hij kan genieten van het huidleven bij de snotolf. Eén snotolf? Veel beestjes … Mijn buddy probeert me iets duidelijk te maken en duwt me de loep terug in de handen en doet teken dat ik moet kijken. Ik tuur weer naar die roeipootkreeftjes en tot mijn grote verbazing zie ik beestjes op die beestjes! Dat blijkt dan weer een zuigwormpje te zijn, een trematode Udonella caligorum. Zuigwormpjes behoren tot de platwormen. Dat zuigwormpje hecht zich vast met een zuignapje op het lijfje van het roeipootkreeftje.

Gelukkig berokkent het platwormpje het roeipootkreeftje geen schade. Het is dus een commensaal (nvdr. commensalisme is een samenleving van twee organismen, waarbij het ene een voordeel heeft, en het andere niet wordt beïnvloed). Wat eet dat wormpje dan? Door het feit dat de roeipootkreeftjes huidweefsel afschrapen, zal er op die plekken meer huidslijm geproduceerd worden. En de wormpjes leven van dit slijm.Leuk, beestjes op beestjes op een beest …

Ondertussen liggen we al ruim een half uur die mooie snotolf en zijn privé

dierentuin te bekijken. Misschien wordt het nu toch wel eens tijd wat te gaan bewegen, anders wordt dit een lange duik gemaakt op de oppervlakte van een krappe vierkante meter. Maar goed, we hebben toch heel veel beestjes gezien op een paar vierkante centimeters.

kiki VleeschouWers

Plaats van de snotolf in het dierenrijk

Rijk: AnimaliaStam: Chordata (chordadieren)Klasse: Actinopterygii (straalvinnigen)Orde: Scorpaeniformes (schorpioenvisachtigen)Familie: Cyclopteridae (snotolven)Geslacht: CyclopterusSoort: Cyclopterus lumpus (snotolf of lompvis)

Kenmerken

Het dikbuikige lijf van de snotolf is bijna helemaal rond en buiten de paaiperiode bruin tot blauwachtig gekleurd, met zilverwitte tekening. Typisch zijn de vergroeide buikvinnen. Deze buikvinnen hebben zich ontwikkeld tot een zuignap waarmee de vis zich kan hechten aan structuren op de zeebodem zoals stenen. Op de kop en het achterlijf bevinden zich benige, wratachtige knobbeltjes die gebuikt worden bij de determinatie van de verschillende soorten snotolven. De ronde vinnen zijn klein, alleen de borstvinnen zijn breed en waaiervormig en lopen door tot op de buik van de vis. De eerste van de twee rugvinnen is stekelig, met 48 stekels; bij sommige soorten, wordt deze vin volledig bedekt met huid en is daarom niet zichtbaar. De zijlijn op de flank is bij snotolven zeer beperkt of afwezig. Het zijlijnsysteem op de kop is goed ontwikkeld; sommige soorten hebben daar buisvormige, bakkebaardachtige uitsteeksels. De vrij kleine bek van snotolven is voorzien van smalle rijen met kleine kegelvormige tanden. De zwemblaas is afwezig. Hierdoor zijn het slechte zwemmers, alhoewel ze om naar hun paaigronden te trekken grote afstanden in open water afleggen. Ze brengen het grootste deel van hun leven op of dichtbij de zeebodem door. Deze pelagische vis is dus tijdens een deel van zijn leven een benthische vissoort. De lichaamslengte bij de volwassen vrouwtjes kan oplopen tot 61 centimeter.

Op de huid van de snotolf zitten tal van grijsachtigebeestjes: roeipootkreeftjes.

Foto

: Luc

Roo

man

.

Foto

: Pet

er H

. van

Bra

gt.

Foto

: Mar

c Ve

rmei

ren.

Foto

: Ivo

Mad

der.

Buiten de paaiperiode is de snotolf bruin tot blauwachtig gekleurd, met zilverwitte tekening.

Het eerste wat me opvalt zijn de dikke lippen van de snotolf.

opmaak_247.indd 51 30-1-2014 16:50:43

Caligus elongatus: het roeipootkreeftje dat op de huid van de snotolf leeft.

Udonella caligorum: verschillende zuigwormpje leven op het roeipootkreeftje.

Sommige roeipootkreeftjes zitten vol met parasitaire wormen.

Foto

: Mar

co F

aass

e.

Foto

: Mar

co F

aass

e.Fo

to: P

eter

H. v

an B

ragt

.

Is de snotolf bedreigd?

De snotolf staat op de zwarte lijst van de 'Viswijzer'. Is hij dan zo lekker, dat er teveel op gevist wordt? Helaas is het verhaal veel triester. Met staandwantnetten, worden de snotolven in de paaitijd in de ondiepe kustwateren van o.a. IJsland en Noorwegen gevangen en door een molen getrieerd, die de dieren kwetst. De mannetjes worden meteen overboord gegooid en door hun verwondingen zijn ze ten dode opgeschreven. De vrouwtjes worden levend opengesneden om hun kuit (de lompviseitjes) te oogsten en worden vervolgens eveneens overboord gekieperd, tezamen met alle bijvangst. Het gaat immers alleen maar om de eitjes! Over verspilling van leven en voedsel gesproken. De kuit wordt verwerkt tot nepkaviaar. Echte kaviaar is kuit van de steur: een arbeidsintensief en peperduur product. Kuit van de snotolf ziet er een beetje uit als kaviaar, maar is lang niet zo intens van smaak en wordt als goedkope nepkaviaar op de markt gebracht. Eén snotolfvrouwtje kan gemiddeld één, tot maximaal vier kilogram eitjes produceren. Wel lastig om je soort in stand te houden als je gedood wordt op het moment dat je eieren wil gaan afzetten waaruit nakomelingen behoren te komen.

REPORTAGE Biologie


opmaak_247.indd 52 30-1-2014 16:50:47

Reportage - DuikPlaats

Een jonge snotolf doet zich tegoed aan een Amerikaanse ribkwal.

Foto

: Mar

co F

aass

e.

Waar komt die bizarre naam 'SNOTolf' vandaan?

De snotolf dankt zijn naam aan zijn maaginhoud. De 'snottie' eet lekker gevarieerd: kreeftachtigen, kleine visjes, wormen en … ribkwalletjes. Zeedruifjes zijn favoriet. Als je dan een kijkje gaat nemen in zijn maag, kom je een snotachtige brei tegen. Maar die snotachtige brei is niet alleen het resultaat van halfverteerde zeedruifjes. Er leven massaal veel parasieten in de maag van de snotolf: eencellige flagellaten, Heteromita dahlia, die in grote concentraties een snotachtige brei vormen. Bovendien leeft er een schimmel, Cycloptericola marina, op de maagwand van de snotolf, die ook zijn bijdrage levert aan de snotachtige brei. De snotolf ondervindt geen hinder van de flagellaten, noch van de schimmel. Maar de exacte functie van die organismen is niet bekend. Mogelijk helpen ze bij de spijsvertering van de snotolf en zou je hen mutualisten kunnen noemen. Dus: één snotolf… nog veel meer beestjes…

Voortplanting van de snotolf

Volwassen snotolven leven het grootste deel van hun leven in de NoordAtlantische Oceaan als pelagische vissen in diep water. Er zijn snotolven aangetroffen tot op een diepte van 300 meter. De 'snotolfdame' wordt geslachtsrijp op de leeftijd van vijf tot zes jaar en trekt tijdens de wintermaanden naar de kust op zoek naar een 'snotolfman'. De 'snotolfheren' trekken eerder dan de 'dames' naar ondieper water, onder de getijdenzone, waar veel hard substraat – zoals rotsen en stenen – te vinden is. En zo komen ze ook jaarlijks in de Oosterschelde terecht. Hun verleidingskleuren zijn prachtig: dieporanje of roze.In afwachting van de vrouwtjes, maakt het mannetje verschillende plekjes op de stenen zuiver, waar het vrouwtje haar kuit kan schieten. Als ze wil ten minste ... Vreemd genoeg is het blauwgroene of grijze vrouwtje niet onder de indruk van, noch geïnteresseerd in het uitzicht van de toekomstige vader van haar nageslacht: zijn grootte, noch zijn kleur kunnen haar verleiden; wel de plek die hij voorbereid heeft waar zij haar eitjes kan afzetten. Als die plek haar goedkeuring niet kan wegdragen, is de snotolfheer eraan voor de moeite

en zal geen vrouw tot hem komen. Een 'snotolfman' die wel een goede eierplek heeft gecreëerd kan rekenen op een leuke harem. De dames leggen hun rozerode eitjes af, die snel verkleuren tot een gelige tint en houden het dan voor gezien. De 'snotolfman' draait op voor het verzorgen van zijn toekomstige kroost. Hij strooit zijn hom over de eitjes en zal, afhankelijk van de watertemperatuur, de volgende drie tot acht weken zijn eitjes verzorgen. Met zijn borstvinnen waaiert hij over de eitjes om een grotere zuurstofcirculatie te creëren en om de ammonia, geproduceerd door de zich ontwikkelde eitjes, weg te werken. Voor diezelfde redenen zal hij constant waterwolkjes over de eitjes blazen. Waar die dikke zoenlippen dus goed voor zijn. Verder moet hij continu van nestje tot nestje blijven zwemmen om al te hongerige zeebewoners weg te jagen van die smakelijke eitjes en om bedorven eitjes te verwijderen. Eens de vislarfjes uitkomen zit zijn vaderlijke taak erop. De larfjes moeten zichzelf zien te redden. Larfjes worden juveniele snotolfjes en trekken naar de diepere wateren om ten vroegste vijf jaar later pas weer terug te keren naar de paaigronden.


Foto

: Luc

Roo

man

.

opmaak_247.indd 53 30-1-2014 16:50:50

Met dank aan:

• Peter H. van Bragt , bioloog, Stichting Anemoon.

• Marco Faasse, bioloog, Senior Researcher bij eCOAST Marine Research.

• Ivo Madder, hoofdredacteur Hippocampus, voor de extra biologische toevoegsels.

Geraadpleegde bronnen:

• Denis Goulet and John M.Green (1987) Reproductive success of the male lumpfish (Cyclopterus lumpus L.) (Pisces: Cyclopteridae): evidence against female mate choice. Department of Biology and Marine Sciences Research Laboratory, Memorial University of Newfoundland, St.John's, Nfld., Canada AIB 3X9.

• Denis Goulet, John M.Green and Tim H.Shears (1985) Courtship, spawning, and parental care behaviour of the lumpfish, Cyclopterus lumpus L., in Newfoundland. Department of Biology and Marine Sciences Research Laboratory, Memorial University of Newfoundland, St.John's, Nfld., Canada AIB 3X9.

• R.W.Blacker (1982) Pelagic records of the lumpsucker, Cyclopterus lumpus L. Ministry of Agriculture, Fisheries and Food, Directorate of Fisheries Research, Fisheries Laboratory, Lowestoft, Suffolk NR33 0HT.

• P.A.Heuch et all. (2007) Infection of wild fishes by the parasitic copepod Caligus elongatus on the south east coast of Norway. Diseases of aquatic organisms, vol. 77: 149158.

• O.Oines and P.A.Heuch (2007) Caligus elongatus Nordmann genotypes on wild and farmed fish. Journal of Fish Diseases 30, 8191.

• Marco Faasse (2005) Een snotolf een dierentuin. Over Caligus elongatus (Copepoda) en Udonella caligorum (Platyhelminthes, Monogenea). Zeepaard 65 (4).

• A.Kloos (1981) De snotolf. Natura 78(2): 3439.

• Jacob M.Kasper et all. (2012) Lumpfish, Cyclopterus lumpus, biological insights and management recommendations. Marine Research Institute, Skulagata 4, 101 Reykjavik.

De snotolfman bewaakt zijn nest met eieren.

Een juveniele snotolf.

In afwachting van de vrouwtjes, maakt het mannetje verschillende plek-jes op de stenen zuiver, waar het vrouwtje haar kuit kan schieten. Fo

to: P

eter

H. v

an B

ragt

.Fo

to: G

ery

Bee

ckm

ans.

Foto

:Pet

er H

. van

Bra

gt.

REPORTAGE Biologie


opmaak_247.indd 54 30-1-2014 16:50:53

In het kader van het IWT SeArchProject 'Archeologisch Erfgoed in de Noordzee' (www.sea-arch.be) zal een

overleg met Noordzeewrakduikers georganiseerd worden. Het project wordt aan de aanwezige duikers toegelicht. De recente ontwikkelingen in de wetgeving, zoals de Belgische ratificatie van de UNESCOConventie 2001 komen aan bod en het projectteam zal voorstellen doen tot samenwerking bij het identificeren, onderzoeken, beschermen en monitoren

van scheepswrakken. Ben je Noordzeeduiker en wil je deelnemen aan dit overleg? Schrijf je dan in via Sven Van Haelst ([email protected]). Locatie van het overleg: VLIZ Oostende, Wandelaarkaai 7, ingang pakhuis 61, 8400 Oostende.

programma

19.00 uur: ontvangst.19.30 uur: het IWTproject SeArch 'Archeologisch Erfgoed in de Noordzee'.

19.45 uur: recente ontwikkelingen met betrekking tot wetgeving omtrent de bescherming van het cultureel erfgoed onder water. 20.00 uur: discussie & vragen.20.30 uur: koffiepauze.20.50 uur: 'Archeologische Atlas van de 2 Zeeën', een grensoverschrijdend maritiem archeologisch project (film 35 min).21.30 uur: voorstellen tot samenwerking met de gemeenschap van de wrakduikers.21.50 uur: discussie & vragen.22.00 uur: einde.

sVen Van haelst

Overleg met Noordzee wrakduikersDonderdag 27 februari 2014, zal er van 19.30 tot 22.00 uur een overleg plaatsvinden met Noordzeewrakduikers.

PERSBERICHT


ADVERTENTIE

opmaak_247.indd 55 30-1-2014 16:50:55

In de onderwaterfotografie erkent men twee soorten wedstrijden. Bij het eerste type zijn de reglementen meestal vrij

duidelijk beschreven. Iedereen kan deelnemen en foto's gemaakt eender waar en eender wanneer kunnen worden ingezonden voor de deadline is verstreken. Mede dankzij het 'World Wide Web' (internet) krijgen organisatoren van dit type wedstrijden hedendaags honderden inzendingen uit verschillende landen.

Een totaal ander type wedstrijd zijn de 'shootout' wedstrijden. Deze wedstrijden worden meestal ingericht met als bedoeling een bepaald gebied te promoten. Om deel te kunnen nemen moet je op de plaats aanwezig zijn tijdens de wedstrijddagen. Tijdens deze periode (die soms loopt over enkele weken) dienen de foto's ter plaatse te worden gemaakt en ingeleverd.

Eén van de populairste wedstrijden van dit type is zeer zeker de internationale onderwaterfoto en video 'shootout' Hugycup. Deze wedstrijd van Belgische makelij was afgelopen zomer (2013) reeds aan zijn vijfde editie toe, en dit opnieuw met een prijzenpot van meer dan 30.000 euro. Na

HUGYCUP 2013 Sint-Eustatius Een klein pareltje in de Caribische zee!

Buiten de trainingen in het zwembad valt de hobby van de recreatieve

sportduiker tijdens de wintermaanden figuurlijk in het water. Noch-

tans wordt deze 'stille' periode gekenmerkt door vele duikbeurzen en

internationale foto- en filmfestivals. Op deze evenementen gaan we

vaak op zoek naar nieuwe bestemmingen en leggen we de basis voor

onze volgende duikvakantie. Voor vele onderwaterfoto- en videogra-

fen is dit echter de periode van de fotowedstrijden.

1e plaats portfolio. Foto: Luc Eeckhaut.

REPORTAGE Fotowedstrijd


opmaak_247.indd 56 30-1-2014 16:50:57

Lembeh in 2009, Bali in 2010, Egypte in 2011 en Komodo in 2012 viel de keuze van organisator Danny Van Belle deze keer op SintEustatius, een klein eilandje gelegen in het Caribisch gebied dat rechtstreeks deel uitmaakt van Nederland.

Nooit eerder had ik gehoord van Statia, zoals de lokale bevolking het noemt. Maar SintEustatius heeft waarschijnlijk wel de vele deelnemers aan de Hugycup 2013, en zeker ook mijzelf enorm verrast aan diversiteit en mariene leven. Naar mijn mening brengt een 'shootout' wedstrijd sowieso al het beste in een fotograaf naar boven. De fotograaf is meer gefocust en gaat meestal met een bepaald doel voor ogen naar beneden. En het mooie aan dit soort wedstrijden is dat alle deelnemers bijna zo goed als dezelfde omstandigheden moeten trotseren. Wanneer we hierbij ook nog eens kunnen rekenen op de professionaliteit en het enthousiasme van de organisator en het duikcentrum, wel dan zijn topfoto's – of 'knijters' zoals de eigenaar van Scubaqua (duikcenter op Statia) het zo mooi verwoord – gegarandeerd.

Naar jaarlijkse gewoonte zijn ook wij weer

van de partij en onze allereerste duik van de Hugycup 2013 maken we op het wrak 'Charles L. Brown'. Deze 100 meter lange kabellegger uit 1954 wordt omschreven als een van de grootste en meest indrukwekkende wrakken van de Caribische zee. Meteen dalen Els en ikzelf af naar een diepte van 32 m en gaan naar de achterkant van het wrak. Mijn eerste foto voor de categorie portfolio (dit is een reeks van 10 foto's volledig naar keuze van de fotograaf) wordt een zwartwit opname met op de foto mijn vrouw Els Van Den Borre en de schroef van dit imposant wrak.

In de namiddag duiken we bij 'Double Wreck', maar verder dan een paar weggerotte planken en de twee ankers vinden we niets anders terug van de schepen die hier zijn vergaan. Toch behoren enkele enorme pijlstaartroggen en een school pijlinktvissen hier tot de vaste bewoners van deze unieke duikplaats.

Aangezien de Caribische zee een veel kleinere diversiteit kent dan de eilanden van Indonesië en de Filipijnen staan we ook de volgende morgen met weinig verwachtingen klaar aan de duikschool. Samen met

ons duikmateriaal kruipen we achteraan in de open laadbak van de truck en vertrekken we opnieuw richting haven. Iedereen wie het eiland ooit bezocht heeft wens ik graag nog even te herinneren aan het ongeluk met de slagboom aan de ingang van de haven een aantal jaren geleden. De reden waarom iedereen, elke duik, even uit en opnieuw in de truck moet, en dus niet in de wagen de slagboom onderdoor mag. Maar, vandaag duiken we op de duikplaats 'Blue Bead Hole'. Deze is genoemd naar de blauwe kralen die hier nog steeds kunnen worden gevonden. Tijdens de viering van het einde van hun slavernij gooiden de slaven hier blauwe kralen in het water, en de bodem van deze duikplaats ligt nog steeds bezaaid met deze prachtige pareltjes. De meeste van onze mededuikers speuren dan ook nauwkeurig de bodem af in de hoop er eentje te vinden en vergeten de lokale uitspraak: "Jij vindt de kraal niet, maar de kraal vindt jou". Tijdens ons verblijf op SintEustatius worden drie blauwe kralen gevonden. Ikzelf keer echter huiswaarts zonder succes maar ik vind er wel het gevecht van de 'Pikeblenny'.

De 'Yellowface Pikeblenny' of geelgezicht



1e plaats portfolio compactcamera.Foto: Harvey Buyst.


opmaak_247.indd 57 30-1-2014 16:51:04

snoekslijmvis (Chaenopsis limbaughi) is een fascinerende vis met zeer unieke eigenschappen. Door hun buisvormige lichaam vertonen ze een gelijkenis met kleine buisalen, doch zijn ze echter veel kleiner. Ze worden maximaal 8,5cm lang! Ze zijn vooral te vinden in zanderige bodems, waarin ze van dode buiswormen hun vaste stek maken. Het mannetje van deze soort durft al wel eens een gevecht aan te gaan met een ander mannetje, en dit om zijn huisje fanatiek te verdedigen of om een vrouwtje te imponeren. Bij deze actie richt hij zijn zeilachtige rugvin volledig op, en met een wijd open mond valt hij het andere mannetje aan. Tijdens ons verblijf op het Nederlandse eiland SintEustatius in het Caribisch gebied spendeerde ik bijna een volledige duik om dit gedrag te kunnen vastleggen op de foto. Spijtig genoeg zonder resultaat. Bij mijn tweede duik met de 'pikeblenny' maakte ik gebruik van een klein spiegeltje, waarmee men – volgens de geruchten dan toch – dit gedrag kan uitlokken. En ja hoor! Ik vond er een gepast en agressief mannetje die het gevecht met zichzelf wou aangaan. De foto leverde mij ondertussen de 'Gouden Duiker' op tijdens de prijsuitreiking van het '40e Festival Mondial de l'Image SousMarine' te Marseille.

Volgens Mike, één van de mede eigenaars van het duikcenter Scubaqua en tevens onze duikgids, is onze volgende duikplaats 'The Humps' de perfecte plaats voor macrofotografie. Wat me meteen opvalt is dat Mike een bijzonder goed oog heeft en ons al meteen de kleinste diertjes aantoont die we net zijn voorbij gezwommen. Vol lof en met grote verbazing keren we na de duik terug naar ons hotel. Wat een duik! Deze plaats is overladen met vis, koraal en sponzen. Inderdaad de perfecte plaats voor macrofotografie, maar toch laat ik het duikcentrum even weten dat ik hier eens wil terugkeren met de 10.5 mm 'fisheye' lens.

De komende dagen wordt er zowel door Els als onze duikgids Mike bijna elke duik iets unieks gevonden: zeepaardje, hengelaarsvisje, juveniele box visjes,

geelkopkaakvis met eitjes, … Aangezien ik graag een foto maak die toch net ietsjes anders of bijna uniek is, laat ik Mike weten dat hij vandaag gaat denken dat de zon te fel schijnt, en dat ik aan zijn zijde zal duiken als zijn schaduw. En hoe doet hij het?! Ik kijk hem enorm verrassend aan wanneer hij mij mijn eerste 'rusty goby' laat zien. Maar, nu is het mijn beurt … Het kleine visje hangt onderste boven in een kleine opening onderaan een grote spons. OK?! Simpel toch! Een minuutje later hang ook ik onder

steboven, net voor de spons, en leg ik het diertje op de gevoelige plaat vast.

Een duik die je zeker niet mag missen is er eentje naar het wrak 'Chieng Tong', een 52 m lange Taiwanese 'longliner'. Mooi op zijn kiel rustend is het schip nu als kunstmatig rif aan een tweede leven begonnen. En 's nachts biedt het een slaapplaats voor de vele schildpadden die er komen uitrusten en overnachten.

2e plaats portfolio compactcamera. Foto:

Anouschka Mornie.

3e plaats portfolio compactcamera.Foto: Ivo Madder.

3e plaats portfolio. Foto: Bruno Van Saen.


3e plaats macro Foto: Daan Delbare.



2e plaats portfolio. Foto: Els Van Den Borre.

Reportage Fotowedstrijd



opmaak_247.indd 58 30-1-2014 16:51:18

Verschillende soorten slijmvissen ('blennies'), 'gobies', barracuda's, makrelen, garnaaltjes, rifhaaien, … Het onderwaterleven van SintEustatius blijft ons duik na duik verbazen. De duikplaatsen zijn enorm afwisselend en je vindt er zowel macro leven, wrakken als grote vis. Bij de duikplaats 'Lost Anchor' zie ik tot driemaal toe een grote hamerhaai die steeds net iets dichterbij komt. Jammer genoeg wou deze niet op de foto.

Duiken op SintEustatius kan het ganse jaar door. De temperatuur is er aangenaam en het is er rustig vertoeven. Je kan er lekker eten en de mensen zijn er zeer vriendelijk. Het eiland is wel orkaangevoelig maar verder dan wat hevige winden komt het meestal niet. Maar wat ons het meest heeft geraakt was het duikcentrum. Nooit eerder vonden we zo een team dat klaar stond voor zijn gasten.






1e plaats portfolio compactcamera. Foto: Harvey Buyst.

1e plaats portfolio compactcamera. Foto: Harvey Buyst.


Voor mij gaat SintEustatius in het logboekje als één van onze beste duikvakanties ooit. Van de 36 duiksites die het mariene park kent, hebben we er amper 16 bedoken. Een goede reden dus om SintEustatius nogmaals te bezoeken.

Bruno Van saen

Bij deze presenteren we een selectie van de winnende foto's van de Hugycup 2013.



opmaak_247.indd 59 30-1-2014 16:51:31

Wedstrijdresultaten Hugycup 2013

Visportret

1e plaats: Luc Eeckhaut.2e plaats: Bert Seyssens.3e plaats: Els Van Den Borre.

Visportret compactcamera

1e plaats: Anouschka Mornie.2e plaats: Ivo Madder.3e plaats: Chris Demuynck.

Green Force & Hugyfot

1e plaats: Luc Eeckhaut2e plaats: Peter Van Den Eynde.3e plaats: Anouschka Mornie.

Hugycup ambiance

1e plaats: Els Van Den Borre.2e plaats: Ivo Madder.3e plaats: Daan Delbare.

Macro

1e plaats: Els Van Den Borre.2e plaats: Luc Eeckhaut.3e plaats: Daan Delbare.

Macro compactcamera

1e plaats: Harvey Buyst.2e plaats: Fabrice Meunier.3e plaats: Chris Demuynck.

Weekdieren

1e plaats: Els Van Den Borre.2e plaats: Luc Eeckhaut.3e plaats: Fabrice Meunier.

Portfolio

1e plaats: Luc Eeckhaut.2e plaats: Els Van Den Borre.3e plaats: Bruno Van Saen.

Portfolio compactcamera

1e plaats: Harvey Buyst.2e plaats: Anouschka Mornie.3e plaats: Ivo Madder.

Breedhoek

1e plaats: Luc Eeckhaut.2e plaats: Bruno Van Saen.3e plaats: Els Van Den Borre.

3e plaats visportret compactcamera. Foto: Chris Demuynck.

1e plaats macro. Foto: Els Van Den Borre. 1e plaats portfolio. Foto: Luc Eeckhaut.



3e plaats portfolio compactcamera. Foto: Ivo Madder.

Videoclip

1e plaats: John Van Lent.2e plaats: Diana Jacobs.3e plaats: Caroline De Tandt.

De videoclips kan je bekijken via:http://2013.hugycup.com/competition/videoclipcompetition

opmaak_247.indd 60 30-1-2014 16:51:35

Video

1e plaats: John Van Lent. 2e plaats: Diana Jacobs.Te bekijken via:http://2013.hugycup.com/competition/videocompetition

2e plaats visportret compactcamera. Foto: Ivo Madder.

1e plaats visportret compactcamera. Foto: Anouschka Mornie.

3e plaats visportret. Foto: Els Van Den Borre.

1e plaats visportret. Foto: Luc Eeckhaut.

2e plaats visportret. Foto: Bert Seyssens.

2e plaats portfolio compactcamera. Foto: Anouschka Mornie.




opmaak_247.indd 61 30-1-2014 16:51:40

2e plaats Green Force & Hugyfot. Foto: Peter Van den Eynde.

2e plaats macro compactcamera. Foto: Fabrice Meunier.

1e plaats macro compactcamera. Foto: Harvey Buyst.

1e plaats Green Force & Hugyfot. Foto: Luc Eeckhaut.

1e plaats Hugycup ambiance. Foto: Els Van Den Borre.

2e plaats Hugycup ambiance. Foto: Ivo Madder.

3e plaats Hugycup ambiance. Foto: Daan Delbare.

2e plaats macro. Foto: Luc Eeckhaut.

Hugycup 2013



opmaak_247.indd 62 30-1-2014 16:51:49

2e plaats weekdieren. Foto: Luc Eeckhaut.

3e plaats macro compactcamera. Foto: Chris Demuynck.

1e plaats Green Force & Hugyfot. Foto: Luc Eeckhaut.

3e plaats weekdieren. Foto: Fabrice Meunier.

3e plaats Green Force& Hugyfot.

Foto: Anouschka Mornie.

1e plaats weekdieren. Foto: Els Van Den Borre.

2e plaats portfolio compactcamera. Foto: Anouschka Mornie.

Hugycup 2013


opmaak_247.indd 63 30-1-2014 16:51:56

Het was medio september 2012 en de prachtigste periode in de Oosterschelde, waar ik gewoontegetrouw

met volle teugen van geniet, was volop aan de gang. Maar ik wist zoals menig doorgewinterde en fanatieke natpakduiker dat hier traditioneel twee maanden later, ongeveer half november, een einde aan zou komen. Ik val dan in mijn jaarlijkse klassieke desolate zwarte leegte, waarbij enkel de Put van Ekeren of een eenzame Waalse steengroeve mij een weinig kan troosten, in afwachting van de Blijde Intrede van de lente, met het daarbij horende nieuwe duikseizoen. Stevens telefonisch aanbod kwam dan ook als geroepen. Maar waarom juist Cabo Verde? Het schijnt dat men er niet slecht

kan duiken omdat er nog heel wat leven zou zitten. Bovendien was het onlangs een vaste vliegbestemming voor Thomas Cook Reizen geworden, wat ook een serieuze hap scheelde op de vroegere kostprijs, die dan herleid werd naar de kostprijs van een gemiddelde Egyptische duikcruise van één week.Met een achtkoppig groepje, waaronder mijn eigen lieftallige echtgenote, die uiteraard nog eens mee mocht, stond ik begin november 2012 in Zaventem klaar voor het vertrek. De vliegreis zou langer uitvallen (in totaal 9 uur) omdat er een felle tegenwind stond zodat we zelfs even op Tenerife een tussenlanding moesten maken om brandstof bij te tanken.Het gaf wel een zeer eigenaardig leuk maar

toch tegennatuurlijk gevoel om in volle herfst een koud, kil en nat België te verlaten bij het eerste vriesweer – met al enkele lekkere malse fazanten en hazenruggen achter de kiezen – om plots terug naar de zomer te keren in een klein tropisch paradijs waar de temperaturen met gemak 35°C haalden. De Kaapverdische eilanden (Portugees: Cabo Verde) liggen immers pal voor de westkust van Afrika, ter hoogte van Senegal en ten zuiden van de Canarische eilanden, welke Thomas Cook en andere mega touroperators blijkbaar als voorbeeld hanteren om aldaar er een exacte kopie van te willen nabouwen.

In 1460 werden de Kaapverdische eilanden ontdekt door de Portugezen, die er prompt een kolonie van maakten en welke een uiterst belangrijke locatie werd voor de slavenhandel. Op 5 juli 1975 werd Cabo Verde een onafhankelijke presidentiële republiek met een Portugees/Creools sprekende bevolking van ongeveer 500.000 zielen. Na Sierra Leone is Kaapverdië wel de tweede armste Afrikaanse staat, waar 30% van de bewoners onder de armoedegrens leven.Het eiland Sal zag er vanuit de lucht heel zanderig uit met een zeer geringe vegetatie en enkele heuvels. Aan de grond werd

Er was geen enkel haar op mijn hoofd dat ooit er aan had gedacht

om eens af te zakken naar de verre afgelegen en geïsoleerde Kaap-

verdische eilanden tot de verlossende telefoon binnenkwam van

mijn vaste duikreisagent, Steven Vandevoorde (Wild Water), met

zijn vraag om hem aldaar te vergezellen voor een 'duiktry-out' ten-

einde desgevallend deze nieuwe bestemming aan zijn duikreizen-

aanbod te kunnen toevoegen.

Wandelen tussen de citroenhaaien van Cabo Verde


REPORTAGE Reisverhaal

Foto

: Goo

s Va

n de

r Hei

de.

opmaak_247.indd 64 30-1-2014 16:51:58

dit monotone woestijnlandschap compleet bevestigd. Een taxi bracht ons naar het geheel zuidelijk gelegen Santa Maria, waar op de kustlijn het ene mastodontresort naast het andere als paddenstoelen uit de grond schiet. We werden gestationeerd in het luxueuze resort Morabeza, vlak aan de ingang van het stadje, waar op het strand in een loods ook het verzorgde duikcentrum Scuba Team Cabo Verde gevestigd is.Daar wordt gedoken met ruim gevulde 12liter alu of stalen flessen. Christian, een al iets oudere Fransman, had er de touwtjes strak in handen. Tevens onderwierp hij ons aan een grondige controle qua brevet, verzekering en medische keuring, ook al waren we alle zes samen al goed voor bijna 4.000 duiken. Hij vertrouwde ons voor een week Fabio Fernandes toe, een jonge en sympathieke duikgids met korte maar duidelijke briefings, die zich met verve inspande om ons onder water zoveel mogelijk te laten zien.Vanaf het strand moesten we eerst steeds te voet een sterke branding door, wat niet altijd makkelijk was, om dan in een eenmotorige zodiac te stappen. De wind kon op zee de golven ook hoog doen opstuwen, wat soms enkele heuse rodeoritten creëerde. Cabo Verde is trouwens door deze constan

te wind een kitesurfersparadijs. Ook de stroming kon er zeer fel staan. Vandaar dat we allen snel concludeerden dat deze weliswaar boeiende duikbestemming eigenlijk niet onmiddellijk weggelegd was voor beginnende en minder ervaren duikers. De meeste duiklocaties lagen op 10 à 15 minuten varen, redelijk dicht bij de kust met haar enorm uitgestrekte zandstranden en duinen. Eén enkele lag iets verder en meer in de woelige open zee, dit alles weliswaar steeds onder een stralende tropische zon omhuld door een staalblauwe hemel.

visrijke duiken

De 'checkdive' gebeurde op een wrak 'Boris' genaamd. Het ankeren voltrok zich zoals steeds aan een boei, waarna we ons langs de verankering ervan lieten zakken. De watertemperatuur bedroeg een zalige 26°C (15 graden warmer dan de week daarvoor nog in de Oosterschelde), er stond redelijk wat stroming, ook beneden op het wrak dat rechtop de met keien bezaaide witte zandbodem stond, op 28 meter diepte. Het zicht was nochtans uitstekend. Blijkbaar betrof het een oude vistrailer, die Sal had bereikt volgestouwd met Senegalese vluchtelingen en welke men aldaar in 2006 had laten afzinken, uiteraard na de vluchtelingen te

hebben opgevangen. Onmiddellijk zaten we tussen een enorme school grote 'snappers', wat een eerste bevestiging was van een nog redelijke aanwezige visrijkdom. Ook bleken er veel vijlvissen te vertoeven, die men zelfs in Indonesië nog als vrij zeldzaam koesterde. Ik mocht vervolgens de porseleinmurene als nieuwe murene aan mijn lang murenenlijstje toevoegen. Bij het opstijgen, met amper een minuutje 'trap', kwamen enkele horsmakrelen ons gezelschap houden en in de verte zagen we nog een groep jagende bonito's (gestreepte tonijnen), het bewijs dat hier dus redelijk wat kans op actie kon gevonden worden, wat iedereen verder enthousiast maakte voor onze komende duiken. Eens terug in de zodiac verontschuldigde de duikgids zich voor de stroming, die hij persoonlijk als fel had ervaren. Hij trok wel een raar gezicht toen een echte Oosterscheldeduiker van onze groep hierop voor de grap en met de meest verbazende tronie met de klassieke vraag antwoordde: "Welke stroming?".De tweede duik van de dag deden we op 'Peridao', een lange ondiepe kloof, die begint op 19 meter met de bodem op 23 meter diepte. Hier was het zeewater plots veel kouder, slechts amper 21°C. Onderaan


Precies de Middellandse Zee, maar dan met veel meer vis. Foto: Jan Baeckens.

Een sepia. Foto: Luc De Wispelaere.

Foto

: Goo

s Va

n de

r Hei

de.

We troffen er verschillende soorten murenen aan. Foto: Jan Baeckens.

Verpleegsterhaai. Foto: Jan Baeckens.

opmaak_247.indd 65 30-1-2014 16:52:02

in een kleine grot zat een grote schildpad haar middagdutje te doen. Het onderwaterleven was er even plots ook niet meer tropisch, maar gematigd mediterraans: juffertjes, goudbrasems, bordeaux grijze papegaaivissen, fluitvissen, enz. Ik was zo precies aan het duiken op Malta of het Turkse Kas, maar dan nog wel tussen veel meer hoeveelheden mariene leven. En daar verscheen hij in een hele groep, de grijze trekkersvis, waarover ik toevallig een maand eerder voor

Hippocampus een artikel had geschreven omdat hij die zomer als meest 'noordelijke' trekkersvis opnieuw enkele malen gesignaleerd was in de Oosterschelde. Wat een tropisch/mediterraans verschil tussen deze twee duikplaatsen, die amper op 15 minuten varen van elkaar verwijderd lagen. Maar, toch weer een mooie duik.De volgende dag begonnen we op de spectaculairste duikstek, 'Chouclass' genaamd, ditmaal ver van de kust verwijderd. Het betrof een lang smal plateau

welk op een diepte van 18 meter begint, te midden van een hagelwitte zandvlakte die op 24 meter diepte ligt. Ook hier stond de stroming hevig maar bereikten we opnieuw een temperatuur van 26°C, met als gevolg terug de aanwezigheid van de tropische bevolking: onder andere enorme scholen grijze doktersvissen met een gele staartvlek rond hun vlijmscherp scalpel, snappers, rode soldaatvissen met grote ogen, vlindervissen alsmede nog andere wolken van kleinere vis.


REPORTAGE Reisverhaal

Het duikcentrum Scuba Team Cabo Verde op het strand.

Foto: Bert Janssens.

Een juveniel visje. Foto: Luc De Wispelaere.

Een prachtige zwarte zeenaaktslak met wat blauwe en bruine tinten. Foto: Jan Baeckens.

Een school zwartbalk soldaatvissen. Foto: Pieter Bax.

opmaak_247.indd 66 30-1-2014 16:52:07

De zijkant van het plateau heeft naar binnen toe een cliffhanger of een brede open grot, waarvan binnen het gewelf aan de bovenkant volledig begroeid is met een dik tapijt van kleine knalgele zo precies anemoontjes, rooskoraal genaamd, wat een prachtig kleureffect gaf. Op het zand rustte een megagrote donkere stekelrog. Ik denk dat het een 'Jenkins stingray' was. Vervolgens kwamen we uit het plateau in open water, waarna we de rand ervan volgden met een volledig afgelaten trimvest

plat op het zand, om zo weinig mogelijk hinder te hebben van de felle stroming. Ik voelde iedereen van onze groep tegelijk denken dat het haaienhoofdstuk hier ging aanbreken en ja, ik keek amper naar onze duikgids of die bracht onmiddellijk al zijn uitgestrekte rechterhand verticaal op zijn hoofd ten teken van haai! Ik keek geëxciteerd in 'het blauwe' maar zag frustrerend niks. Blijkbaar keek ik veel te ver, vermits ik slechts enkele meter van mij onder een overhang op het zand moest zien, waar een

grote verpleegsterhaai rustte en welke we tot vlakbij konden naderen zonder dat het dier wegvluchtte. Prachtig! Iedereen hield zich gedisciplineerd in om hem niet te aaien. Deze duik kon dus ook weeral niet meer stuk.Op naar 'Les 3 Grottes', waarvan de benaming voor zichzelf spreekt. Onmiddellijk zagen we uit een spleet twee lange antennes bewegen van een megalangoest, waar JacquesYves Cousteau en zijn boys zeker opnieuw honger van zouden gekregen

ADVERTENTIE


Een potloodzee-egel. Foto: Luc De Wispelaere.

Toch schattig zo'n mureentje. Foto: Luc De Wispelaere.

Pijlstaartrog. Foto: Pieter Bax.

opmaak_247.indd 67 30-1-2014 16:52:12

hebben. Wat verder verscholen er zich vijf andere weliswaar iets kleinere exemplaren. In de tweede grot kroop er op de bodem een prachtige zwarte zeenaaktslak met wat blauwe en bruine tinten. Aldaar liet de duikgids ons trots een inheemse kreeftensoort zien, met name de Cabo Verde kreeft, die op de kruising lijkt van een

rivierkreeftje met een langoustine, ook qua rode kleur en grootte. Plots zag ik een tweede nieuwe en prachtig gekleurde trekkersvis, met name de gespikkelde trekkersvis, die veel weg heeft van de elegante Egyptische Picasso trekkersvis maar vol met zwarte stippen staat. Ook hier zaten er wolken vis, waarbij ook vele voor mij onbekende papegaaivissoorten. Aan de bovenzijde van de rotsformatie gekomen, maakte de duikgids totaal onverwacht opnieuw het haaienteken. Iets verder zat er inderdaad, maar thans doodstil, weer een verpleegsterhaai. Nadien bleek die effectief spijtig genoeg letterlijk dood te zijn, maar de oorzaak kon niet achterhaald worden vermits het arme dier geen uiterlijke verwondingen vertoonde.Op 'Pontinha' ontdekten we enkele octopussen, een slangenaal verborgen in het witte zand, diverse soorten murenen, andermaal heel wat langoesten en één Cabo Verde kreeftje. Op de duikplaats 'Merou' sloeg Pieter Bax, de duikgids, met totale verbazing door hem een kleine, donker roodbruine hengelaarsvis (jawel, 'frogfish'!) te tonen. In zijn jarenlange lokale duikervaring had Fabio hier al enkele zeldzame hengelaarsvissen mogen spotten, maar nog nooit in de kleur die Pieter had gevonden.Alvorens ons die namiddag te gaan toespitsen op een welverdiende en ijskoude Strela, zijnde de uitstekende lokale pils, zouden we eerst nog een nachtduik maken op een onbekend wrak van 40 meter lang, dat op 11 meter diepte lag. Er stond boven redelijk wat golfslag en de deining was nog

tot op de bodem hevig voelbaar. Het wrak werd onvoorstelbaar compleet overbevolkt bewoond. Allereerst trof je er vele megagrote egelvissen aan van wel meer dan 50 cm lang. Verder vond je overal, in elk gat, in elke spleet, achter elke steen, grote donker gekleurde slapende papegaaivissen. Als ik er 100 zou geteld hebben, zou ik niet overdreven hebben. Tevens kwamen diverse scholen grote en gespikkelde vijlvissen je tegemoet. Op de achtersteven van het wrak verzamelden zich eveneens een immense vloot van fluitvissen van ook minstens rond het honderdtal. Gaf men hier vanavond soms iets gratis weg? Zulke massale visrijkdom op zo'n kleine plaats creëerde alleszins in het donker tussen de felle lichtbundels van zeven duiklampen een speciale maar bizarre atmosfeer. Bij de terugkomst in het duikcentrum konden we ons eindelijk haasten naar de piepkleine primitieve maar pittoreske bar met parasols op het strand tegen de grote promenade, om ons uitgedroogd dorstig en gulzig te laten laven met uiterst frisse halve liters Strela. Vervolgens gingen we ons dan na een verfrissende douche en opmaak steeds tegoed doen in één van de vele eenvoudige maar verzorgde en supergezellige visrestaurants aan de waterkant, die hoofdzakelijk de meest kraakverse gegrilde tonijn, wahoo's (een soort barracuda's), langoesten en andere schaal en schelpdieren serveerden, die ze 's morgens op de vlakbij gelegen pier rechtstreeks van de vissers hadden aangekocht. Deze vissen werden in voorgerecht ook rauw in carpaccio of in


Reportage Reisverhaal

Rooskoraal (Astroides calycularis). Foto: Luc De Wispelaere.

Het Cabo Verde kreeftje lijkt op een kruising tussen een rivierkreeftje met een langoustine.

Foto: Pieter Bax.

Espargo, de hoofdstad van het eiland Sal, gelegen midden op het eiland in de woestijn.

Foto: Bert Janssens.

opmaak_247.indd 68 30-1-2014 16:52:18

WWW.DIVEANDTRAVEL.NL

Bovenstaande prijzen zijn incl. retourvluchten en transfers v.v. De duikpakketten zijn incl. � es/lucht/lood excl. duikmateriaal.

Volg ons op Facebook en blijf als eerste op de hoogte van het laatste nieuws.

Kijk voor meer uitgebreide duikreis adviezen en Kijk voor meer uitgebreide duikreis adviezen en

een compleet bestemmings aanbod op onze een compleet bestemmings aanbod op onze

website WWW.DIVEANDTRAVEL.NLWWW.DIVEANDTRAVEL.NL

WWW.DIVEANDTRAVEL.NL TEL: 033 457 15 94

VILAMENDHOO ISLAND MALEDIVEN - ARI ATOL

10 dagen 7 nachten 2-pers garden bungalow o.b.v. volpension incl. watervliegtuig transfers.

Incl. 6 dgn ongelimiteerd kantduiken

VANAF € 2229,- P.P.

BLACK SAND DIVE RETREAT INDONESIË – LEMBEH STRAIT

10 dagen 7 nachten 2-pers bungalow o.b.v. volpension incl. transfers. Incl. 10 bootduiken

VANAF € 1791,- P.P.

SHARKS BAY UMBI DIVING VILLAGEEGYPTE – SHARM EL SHEIK

8 dagen 7 nachten 2-pers hut o.b.v. logies en ontbijt incl. transfers. Incl. 5 dgn, 2 bootduiken

VANAF € 645,- P.P.

DMZ02_024_Dive_and_Travel.indd 1 30-12-13 11:36

5% extra korting* op uw vakantie met Affi nion Travel Club1

Affi nion Travel ClubAFFINION TRAVEL CLUB

Alfons Gossetlaan 54, 1702 Groot BijgaardenTel. 02/481.16.72

www.a� niontravelclub.com

Kies nu uw reis uit het aanbod van Jetair, VIP Selection, Thomas Cook, Pegase, Transeurope, 7Plus, Caractère en vele andere touroperators en geniet van 5% EXTRA KORTING* (ook op cruises, ci-tytrips, last minutes, promoties...)

Bel naar +32 02 481 16 00 of surf naar www.affiniontravelclub.com voor meer informatie. U wordt binnen de kortste keren verder geholpen!

(*) Korting berekend op 90% van het totaal-bedrag van uw dossier, uitgezonderd op haventaksen, brandstoftoeslagen en extra’s zoals skiverhuur en skipassen, excursies, extra verzekeringen… Dossierkosten: €12.

(1) Beheer Affi nion International Travel (lic. 7061)


opmaak_247.indd 69 30-1-2014 16:52:23

een tartaar ontzettend lekker opgediend, dit meestal begeleid met de bekende maar ijskoude en sprankelende Portugese vinho verde.Alvorens de vele overdag opgeslagen stikstof ons doodmoe naar de slaapkamer dwong, werd er traditioneel nog een laatste debriefing gehouden in enkele kleine sfeerrijke bars, waar steeds enkele goede bandjes het beste van hun liveoptreden weggaven met de typische lokale opzwepende afromuziek. 'Morro Pedra' is ook een duikplaats ver op zee, een lange rotsformatie tussen zwarte lavabrokstukken, waar het eveneens

krioel de van het mariene leven. In één van de rotsspleten verschool zich een brotula barbeel, welke je ook op gelijkaardige plaatsen in de Middellandse Zee kan aantreffen. Hij heeft de donkere kleur en de ogen van een vorskwab, maar de vorm van een gewone vis met een zestal stekels op zijn bek, zoals bij een zoetwater katvis. Op 30 meter diepte, op het plateau, keken Steven en ik elkaar begripvol aan vermits we net hetzelfde dachten: dit is de plaats en het moment dat er enkele grote jongens zouden kunnen doorkomen, vandaar dat we opzettelijk in alle stilte wat achter bleven op de rest van de groep. Maar zelfs na een kort gebed kwam er uiteindelijk niks door zodat we tevergeefs toch op onze honger bleven zitten.Gezien onze eerste schitterende ervaring met de duik

plaats 'Chouclass', ging Fabio onmiddellijk in op ons verzoek om de namiddagduik daar opnieuw te organiseren op voorwaarde weliswaar dat de wind, de golven en de stroming het uiteraard toe lieten. Het vertrek kondigde zich evenwel ongunstig aan: op het strand te voet op weg naar de zodiac werd François 'Tsunami' Huysmans compleet weggespoeld door een zo gevreesde hoge strandgolf, die hij niet goed had ingecalculeerd. De rit naar de duikstek was een ware rodeo met golven van 3 à 4 meter hoog, tot groot ongenoegen van Pieter Bax, die bleker en apathischer werd met de minuut ingevolge zijn gevoelige maag. We probeerden hem tevergeefs op te beuren met diverse imitaties uit Bart Peters' Leugenpaleis. Ter plaatse aangekomen, viel de stroming nochtans mee. Een kleine schildpad kwam ons begroeten en beneden kregen we veel actie van jagende horsmakrelen, 40 à 50 bonito's, wahoo's en andere tonijnachtigen.De volgende dag sloten we dit visrijke duikhoofdstuk af met de twee laatste duiken, terug op 'Peridao' en rond 'Merou'.

citroenhaaien

Als aandachtige lezer hoor ik je nu al vragen: "Hoe?! En wat met die fameuze citroenhaaien, die ik zo op attractieve wijze had opgegeven in de aanhef van dit artikel? Was dat enkel om ons nieuwsgierig lezend oog extra te kunnen lokken?". Met deze prachtdieren hebben we spijtig genoeg niet kunnen duiken, wat ik in de titel ook onrechtstreeks had laten verstaan. Je kon er immers wel dagelijks letterlijk mee gaan wandelen aan het strand! Vanuit Santa Maria werd er tegen een vergoeding van 10 euro/persoon dagelijks van 16.00 tot 18.00 uur met een bus een trip naar die citroenhaaien aangeboden, ergens op een oostelijk


Reportage Reisverhaal

De roodbruine hengelaarsvis. Foto: Pieter Bax.

Een goed gecamoufleerde schorpioenvis. Foto:Jan Baeckens.

Langoesten bij de vleet. Foto: Pieter Bax.

Een zeenaaktslak met purperen stekeltjes. Foto: Pieter Bax.

Een Cabo Verde kreeftje op wandel.Foto: Jan Baeckens.

opmaak_247.indd 70 30-1-2014 16:52:27

* Aanbieding geldig bij reizen in de maanden april tot en met juni, m.u.v. 15 april tot 5 mei 2014.

[email protected] Tel. 0031-(0)355426071 www.bontravel.nl

Blue Bay CuracaoNieuw verblijf bij BON travel

Introductieaanbieding BON DUIK DEAL

€ 1.189,-prijs p.p o.b.v. 4 personen

Complete 9-daagse duikreis Inclusief vliegticket,

double cabin pick-up, verblijf bij Blue Bay,

onbeperkt lucht & lood.

vanaf

Gratis upgrade naar Nitrox

Gratis ontbijt de dag na aankomst

,A

DVE

RTE

NTI

E

ondiep strand van het eiland. Elke dag komen er daar een tiental citroenhaaien waden op een diepte van amper 50 cm, zodat de toeristen er tussen konden wandelen, wat geen financiële oplichting bleek te zijn, zoals te zien is in een brochure met bijhorende spectaculaire foto's en bij mijn thuiskomst tevens bevestigd werd door twee vriendinnen, die vroeger deze trip wel hadden gerealiseerd.Toch hebben we ze in die omstandigheden uit-eindelijk niet mogen aanschouwen vermits het aanbiedende agentschap zo eerlijk was ons te zeggen dat deze groep haaien al vijf weken niet meer gespot was. Dit alles tot grote ergernis van mezelf nu ik de totaal onverwachte kans had om deze dieren in het echt te kunnen ob-serveren tegen amper 10 euro in plaats van een lange en dure nieuwe duikreis naar de Baha-ma's te moeten boeken, dit laatste dan weer tot groot jolijt van mijn guitig in zijn handen wrij-vende duikreisboer.Jan Baeckens was de enige die mij kon troos-ten, begripvol en met medelijden wenkte hij mij met zijn alleszeggende ogen om hem te verge-zellen naar zijn Schots moment samen met de Heer Chivas Regal. Dit heerschap wipte warm en zacht binnen zodat de toon ineens gezet was om het startschot te geven voor een uitbundige Bonte Avond met iedereen terug veilig aan de kant.

aangeraden nu er nog vis zit

Cabo Verde bleek dus na onze grondige studie zeker een waardige en aan te raden duikbe-stemming te zijn. De prangende en eeuwige vraag blijft evenwel andermaal hoe lang de huidige en plaatselijke visrijkdom nog gaat overleven tegenover de stijgende massacon-sumptie van al die oprijzende toeristische mastodonten, waarbij er momenteel zelfs nog geen enkel initiatief werd genomen om al de huidige duikplaatsen om te vormen tot één groot beschermd natuurreservaat. Tot mijn verbijstering was er trouwens vlak naast het duikcentrum zelfs nog een centrum voor speervissers en haaienvangers! Ik dacht – sim-pele ziel die ik ben en die toch al redelijk wat heeft afgereisd – dat zulke centra al lang tot een ver en duister verleden behoorden, 'quod non'. Vooraleer men het beseft, kan men ook hier dus weer snel met een lege zee geconfronteerd worden. Zal het mensdom dan echt nooit leren tenzij het zoals gewoonlijk al te laat zal zijn?

Bert Janssens


opmaak_247.indd 71 30-1-2014 16:53:39

Test-Aankoop (TA) schat de invloed van de sociale media hoog in

en wenst daar zelf ook meer gebruik van te maken. De leden van TA

zullen – behalve tot het magazine en de website van die consumen-

tenorganisatie – ook toegang krijgen tot interactieve video's. Door

bepaalde beelden in de video aan te klikken zullen ze meer uitleg

zien over bepaalde onderwerpen.

Foto

's: R

olan

d W

ante

ns.

Een eerste project dat op die manier ontwikkeld werd, is een onderzoek rond de zogenaamde actiecamera's.

Je hebt ongetwijfeld al voorbeelden van dergelijke opnamen gezien, gemaakt ge-durende een rit met een BMX-fiets in het bos, door een skiër, door een parachu-tist, enz. Dergelijke camera's kunnen ook onder water gebruikt worden en het was logisch dat TA daarvoor de testen door duikers liet uitvoeren.

De gebruikelijke testen die TA gewoonlijk uitvoert op dergelijke toestellen, zoals ge-bruiksduur van de batterij, kwaliteit van het scherm, enz. waren reeds gebeurd. Maar voor het gebruik onder water wilden ze toch wel 'echte duikers' hebben. Dat Pa-trick Crasson, zelf 2*I van LIFRAS, bij dit project betrokken was, zal wel geholpen hebben om de Commission Audiovisuelle LIFRAS (CAV LIFRAS) en de Audiovisuele Commissie van NELOS (NELOS AC) erbij te

betrekken. TA wilde immers weten aan welke vereis-ten een onderwatercamera moet voldoen. Daarvoor werd er voordien een vergade-ring belegd om de verschillende testnor-men vast te leggen en ook de scenario's die de testers zouden volgen om de ver-schillende camera's te testen. Erik Degroef, voorzitter van de Sectie OWV van de NELOS AC kon zich niet vrijmaken en daarom werd de assistentie gevraagd van Eric Gijs-

Samenwerking tussen Test-Aankoop en de Audiovisuele Commissies van NELOS en LIFRAS

De deelnemers aan de test.

Patrick Crasson toont waar de verschillende te filmen on-derwerpen zich onder water bevinden.



opmaak_247.indd 72 30-1-2014 16:53:43

Foto

's: R

olan

d W

ante

ns.

brecht, die reeds te kennen had gegeven dat hij in die sectie wilde meewerken. Ook Danny Van Belle, die in het verleden deel uitgemaakt heeft van de Werkgroep Video van de commissie en die we allen kennen als veelvuldig winnaar van de Gulden Palm van het Festival van Antibes, had zijn me-dewerking toegezegd. De testen zelf werden gedaan in het Centre de Plongée Profonde René Crepin te Vo-delée. Bij aankomst werden we vergast op een ontbijt (sommigen van ons hadden im-mers al twee uur autoweg achter de rug). Daarna werd aan de 'testers' een uitge-breide briefing gegeven over de bedoeling van de testen. Deze testers waren 'poten-tiële kopers' van zo'n camera. Het ging dus niet om mensen die ervaring hadden met filmen onder water. Men zocht 1*D, 2*D en 3*D duikers die voor het eerst met een ca-mera onderwater filmden en die objectief hun bevindingen noteerden op de formu-lieren die mede door de hierboven vermel-de experten waren opgesteld. Om de verschillende normen te controle-ren waren er onderwaterprojecten opge-steld. Op 40 m diepte werd de lichtgevoe-ligheid van de sensor en de 'drukvastheid' van de knoppen getest. Op een diepte van 15 m werden opnamen gemaakt met en zonder roodfilter (voor zover die ter be-

schikking was) om het kleurverschil te testen. Op een andere plaats konden de testers door een grote buis zwemmen om aldus te controleren hoe snel de camera reageert op grote verschillen in lichtsterk-te. Nog verder waren kleurrijke (weliswaar kunstmatige) vissen te fotograferen.

Boven: Jean Rondia, voorzitter van BEFOS, komt een goedkeurende blik werpen.

Midden: Christian Demeyer, ondervoorzitter van CAS, begeleidt me bij de tweede duik.

Onder: Om zeker te zijn dat iedereen dezelfde vis filmt, is die vastgemaakt.


De carrière van Vodelée, een steengroeve met steile wanden.

opmaak_247.indd 73 30-1-2014 16:53:48

SUPERAANBIEDING12 NUMMERS DUIKEN + DUIKEN DIGITAAL

VAN € 99,45 VOOR SLECHTS € 39,50

0 1 4 0 1

Van visnet tot sportsok: project ArgoZeeuwse zeepaardjes

Hoogtepunten uit 25 jaar Duiken hangen

Zeeuwse zeepaardjesKoudwaterkoraal

25E JAARGANG NR.1 - JANUARI 2014 € 5,99

DUIKENMAGAZINE VAN DE ONDERWATERWERELD | WWW.DUIKEN.NL

8 7 1 1 2 7 3 9 9 1 9 0 3

0 1 4 0 1

BP

Duiken à la carte, het beste van de Middellandse ZeeBonaire: ‘s werelds oudste zeereservaat

Blackfish


Hoogtepunten uit 25 jaar Duiken

Techschool: lekker hangen

BrandweerZwolle

Koudwaterkoraal

Mysterieuze schipbreuken in de Gouden Eeuw

Van visnet tot sportsok: project ArgoZeeuwse zeepaardjesZeeuwse zeepaardjes



BrandweerZwolle

in de Gouden Eeuw

KOLKENDE STRAAT

ZWART ZAND

De duiken in de Kalabahi Sound zijn zonder uitzondering muckduiken: zwart zand met rotzooi en daartussen vooral bizarre beesten.

INDONESIËREIZEN

Een zeenaaktslak met een pyama? Nee, maar zo luidt wel zijn naam: Pyamaslak (Chromodoris magni� ca).

24E JAARGANG NR.12 - DECEMBER 2013 € 5,99

MAGAZINE VAN DE ONDERWATERWERELD | WWW.DUIKEN.NLDUIKEN

PortugalPortugalwrakkenparadijs

MALEDIVENGROOTS EN MEESLEPEND

NIEUWDUIKTOREN DEN HELDER

TATTOOEEN ‘ALEX MUSTARD’ OP JE RUG

BOSCHMOLENPLASOOG IN OOG MET KARPERS

KELPWOUDENJUNGLES VAN DE OCEAAN

DUIKAVONTUURTO-DO DUIKLIJSTJE

ZeeNUMMERS12

OP JE TABLET OF PC

+GRATIS

DUIKEN magazine van de

onderwaterwereld.magazine van de

onderwaterwereld.

REAGERENGa naar duiken.mijntijdschrift.net/hippo2014

of bel 070 66 02 28 (België)

ADVERTENTIE

Boven: Na de duik noteren de testers hun bevindingen.

Midden: De deelnemers krijgen uitleg over de te testen camera's. Onder: Er is een stevige barbecue voorzien.

De schoonheidvan de oosterschelde

Stelhoekweg 3 • 4424 NN Wemeldinge 0113 - 626 443 • www.destelhoeve.nl

Nu 15%voorjaarsvoordeel!De schoonheid

van de oosterschelde

Zeeuwse cottages perfect voor een duikweekend.


Na een eerste duik had TA voor een BBQ voor de deelnemers gezorgd. Na de middag volgde een tweede duik en werden de ca-mera's onderling herverdeeld, zodat ieder-een met elk van de vijf te testen camera's had kunnen werken. 's Morgens deed ik een duik met Danny Van Belle, die zelf een 'GoPro' camera bijhad. Ikzelf had juist op tijd de Hugyfot behuizing voor mijn 'GoPro' binnengekregen. We kon-den genieten van een mooie grote snoek en juist vóór we de duik beëindigden van een paar grote karpers.

Na de middag dook ik met Christian De-meyer, ondervoorzitter van de CAS, die deze steengroeve uitbaat. Het was de be-doeling met mijn fototoestel opnamen te maken van de testers terwijl ze bezig wa-ren, maar de zichtbaarheid was zo miniem dat we geen van de ploegen konden loka-liseren en ik moest me dus beperken tot een paar opnamen van mijn buddy. Hij wist waar een karper verbleef en stuurde die ook in mijn richting, maar deze verdween onmiddellijk nadat ik hem uiteindelijk in het oog kreeg.

Leo Muyshondt, projectleider van TA, bedankte na afloop alle medewerkers met een glaasje Cava, maar pas nadat we beloofd hadden dat we geen van de resultaten zouden openbaren voordat TA dat gedaan had. Ondertussen zijn de video's op het internet beschikbaar op www.test-aankoop.be/hightech/c a m c o rd e r s/nie u w s/ac t io n - c a m s -gadgets-of-must-have. Ik was onder de indruk van de ernst en de objectiviteit die door de mensen van Test-Aankoop aan de dag worden gelegd om dergelijke tes-ten uit te voeren, teneinde op die manier hun leden in het bijzonder en de consu-menten in het algemeen te informeren.Mochten er nog testen van duikmateriaal uit te voeren zijn, dan ben ik ter beschik-king. Dank aan de verschillende leden van LIFRAS en NELOS die bereid waren hieraan mee te werken. Jean Rondia, voorzitter van BEFOS, kwam een goed-keurend oogje in het zeil houden.

roland Wantens,

Voorzitter nationale

audioVisuele raad

Danny Van Belle filmt een snoek met een GoPro.


opmaak_247.indd 74 30-1-2014 16:53:57

SUPERAANBIEDING12 NUMMERS DUIKEN + DUIKEN DIGITAAL

VAN € 99,45 VOOR SLECHTS € 39,50

0 1 4 0 1


Hoogtepunten uit 25 jaar Duiken hangen

Zeeuwse zeepaardjesKoudwaterkoraal

25E JAARGANG NR.1 - JANUARI 2014 € 5,99

DUIKENMAGAZINE VAN DE ONDERWATERWERELD | WWW.DUIKEN.NL

8 7 1 1 2 7 3 9 9 1 9 0 3

0 1 4 0 1

BP

Duiken à la carte, het beste van de Middellandse ZeeBonaire: ‘s werelds oudste zeereservaat

Blackfish




BrandweerZwolle

Koudwaterkoraal

Mysterieuze schipbreuken in de Gouden Eeuw

Van visnet tot sportsok: project ArgoZeeuwse zeepaardjesZeeuwse zeepaardjes



BrandweerZwolle

in de Gouden Eeuw

KOLKENDE STRAAT

ZWART ZAND

De duiken in de Kalabahi Sound zijn zonder uitzondering muckduiken: zwart zand met rotzooi en daartussen vooral bizarre beesten.

INDONESIËREIZEN

Een zeenaaktslak met een pyama? Nee, maar zo luidt wel zijn naam: Pyamaslak (Chromodoris magni� ca).

24E JAARGANG NR.12 - DECEMBER 2013 € 5,99

MAGAZINE VAN DE ONDERWATERWERELD | WWW.DUIKEN.NLDUIKEN

PortugalPortugalwrakkenparadijs

MALEDIVENGROOTS EN MEESLEPEND

NIEUWDUIKTOREN DEN HELDER

TATTOOEEN ‘ALEX MUSTARD’ OP JE RUG

BOSCHMOLENPLASOOG IN OOG MET KARPERS

KELPWOUDENJUNGLES VAN DE OCEAAN

DUIKAVONTUURTO-DO DUIKLIJSTJE

ZeeNUMMERS12

OP JE TABLET OF PC

+GRATIS

DUIKEN magazine van de

onderwaterwereld.magazine van de

onderwaterwereld.

REAGERENGa naar duiken.mijntijdschrift.net/hippo2014

of bel 070 66 02 28 (België)

opmaak_247.indd 75 30-1-2014 16:54:02


met het stijgend aantal zware neurologische deco-ongevallen. Vanuit de USA meldt men dat de deco-computer – bij duiken tot 24 m – het aantal decompressieongevallen vermin-derde.

Prof. D. Elliot

Nieuw Duikershuis voor NELOSDe problemen rond het BEFOS-Duikershuis in Anderlecht hebben de leden van de raad van bestuur al enkele maanden slapeloze nachten bezorgd. Alles begon al enkele jaren geleden toen wij vaststelden dat ons kantoor te klein werd voor de administratie van twee liga's. Vijf medewerkers samengeperst op een oppervlakte van 80 m² dat schept problemen niet enkel op menselijk vlak maar eveneens op de paraatheid en de efficiëntie van de ad-ministratie.

Een nieuw gemeenschappelijk kantoor op de terreinen van Aquamarine in Anderlecht kwam ook niet van de grond. Dit alles deed ons besluiten onze energie te besteden aan een NELOS-Duikershuis op onze eigen grond onafhankelijk van iedereen.Sinds enkele weken zijn we eigenaar van een perceel grond van 1000 m² gelegen aan de Brusselse Steenweg te Mechelen.

Willy van der PlasVoorzitter

Duiken zonder bubbelsToen ik een aantal jaren geleden in Tenerife pilootwalvissen aan het filmen was, had ik maar één wens: terug te komen en een echte duik te maken met de juiste duikapparatuur. Wat toen niet mogelijk was met een open uit-rusting, zou nu wel mogelijk worden dankzij de rebreather. Het grootste voordeel van een rebreather voor mensen die onderwaterfoto's of -films maken is dat ze geen of zeer weinig bellen maken.

Johnny Letellier

februari 1999

uit Hippocampus nr. 172

15 jaar geleden

Bendor IIWegens het groot aantal kandidaten moest een tweede stage in november 1978 georga-niseerd worden. De nieuwe Federale Monitors (nu 2*I) uit het Vlaamse landsgedeelte zijn:Joop Deen (Koraalduikers), Hubert Giots (Ko-raalduikers), Hendrik Hellemans (Neptunus), Marc Hellemans (Neptunus), Willy Heyman (Temse Watersport), Eric Sels (Neptunus), Octaaf Van Cleemput (Amphora).

OnderwaterhockeyDeze onderwatersport vond zijn oorsprong in 1955 in Groot-Brittannië en wordt ondertus-sen over heel de wereld beoefend. In septem-ber 1979 worden in Londen de eerste wereld-kampioenschappen georganiseerd. In België is deze sport nog in zijn beginfase en wordt nog maar door enkele clubs beoefend.

NELOS-statistieken

100 clubs met in totaal 5328 leden.

BendsWaar zijn de bends van de ledematen geble-ven? Twintig jaar geleden kwamen deze bends voor in 90% van de decompressieziekten. He-den bemerkt men dat de neurologische let-sels toenemen.In Engeland is men overtuigd dat het gebruik van de decompressiecomputer samengaat

februari 1979


35 jaar geleden

februari 1989


25 jaar geleden

'l'Oursin' (de zee-egel) was de voorloper van Hippocampe/Hippocampus als bondsblad van BEFOS-FEBRAS. Het blad dat onregel-matig verscheen was enkel Franstalig. De foto op de cover was van William Xhignesse. De redactie werd gevormd door J.-J. Liégeois en Micky Goldstein.

Stichting CMASOp 9, 10 en 11 januari 1959 hebben duikfede-raties uit 15 landen vergaderd te Monaco on-der het voorzitterschap van M. Boisson (bur-gemeester van Monaco), Luigi Ferraro (Italië) en Jacques-Yves Cousteau (Frankrijk).Unaniem hebben ze beslist tot de stichting van de Confédération Mondiale des Activi-tés Subaquatiques, CMAS dus. De 15 landen waren: Duitsland, België, Spanje, Frankrijk, Groot-Brittannië, Griekenland, Nederland, Italië, Malta, Monaco, Polen, Portugal, Zwit-serland, U.S.A. en Joegoslavië. Jacques-Yves Cousteau werd verkozen tot voorzitter.

BEFOSRené Crepin werd verkozen als nieuw be-stuurslid.

CASStichting van het 'Centre d'Activités Sous-marines' kortweg CAS. De club komt voort uit de Federale Duikschool van BEFOS zelf. BEFOS zal zich nu enkel concentreren op de algemene organisatie en de opleiding van de instructeurs.

45 jaar geledenEr was geen februarinummer van de Hippo-campe.

55 jaar geleden

februari 1959

uit l'oursin

RETRO-HIPPO Verzameld door Wim Van Doeselaer

opmaak_247.indd 76 30-1-2014 16:54:08

De Klomp 120NL-7511DJ Enschede

Tel.: +31(0)53 [email protected]

WWW.ABCTRAVEL.NL

Complete duikreizen Buddy Dive Bonaire 6 pers. 9 dg. V.a. € 1349 / 16 dg. V.a. € 1885 2 pers. 9 dg. V.a. € 1409 / 16 dg. V.a. € 1995

Drive & Dive is inclusief:Retourvlucht Amsterdam - Bonaire v.v. met KLM. Tranfers, 7 of 14 nachten verblijf in een 3 slaap-kamerappartement (7 personen) , of hotelkamer (2 personen), roomtax en 5% NAOB, dagelijks Amerikaans ontbijtbuffet, 6 of 13 dagen ongeli-miteerd duiken, 7 of 14 dagen autoverhuur.

Luchthavenbelastingen en brandstoftoeslagen zijn

inclusief.

Combinatie duikreis Bonaire en Curaçao16 dg. O.b.v. 2 pers. v.a. € 1889

Het arrangement is inclusief: Retourvlucht met KLM, binnenlandse vlucht,alle transfers, 7 nachten verblijf bij Caribbean Club Bonaire incl. autohuur, duiken & ontbijt, 7 nachten bij All West Curaçao incl. autohuur & duiken.

Luchthavenbelastingen en brandstoftoeslagen zijn

inclusief.

CuraçaoSUPERAANBIEDING!

Lions Dive & Beach Resort

• 9 daags Duikarrangement: v.a. € 1.389,- p.p.• 16 daags Duikarrangement: v.a. € 2.059,- p.p.Deze aanbieding is inclusief:• KLM-vlucht Amsterdam – Curaçao incl. taxen

en toeslagen• 7 of 14 nachten verblijf op basis van logies• 5 of 10 dagen ongelimiteerd kantduiken in-

clusief 2-tank bootduik per dag (5e of 10e dag GRATIS)

Exclusief:

• Transfer luchthaven – Lions Dive & Beach Resort v.v. (€ 15,- p.p.)

• Boekingsvoorwaarden:• verblijf van 2 pers. per kamer in de periode

van 3 mei t/m 30 juni 2014• De boeking dient te geschieden op minimaal

60 dagen voor vertrek

Ontspannen kantduiken op Bonaire:Caribbean Club: € 1329

Buddy Dive: € 1409

Bel Mar: € 1249 (6 pers.) € 1599 (2 pers.)

Inclusief:• KLM vlucht Amsterdam - Bonaire v.v.• Transfer• 7 nachten accommodatie o.b.v. 2 pers. tenzij

anders vermeld• 6 dagen ongelimiteerd duiken• 7 dagen huurauto (pick up)Luchthavenbelastingen en brandstoftoeslagen zijn

inclusief.

opmaak_247.indd 77 30-1-2014 16:54:12

78 Hippocampus nov./dec. 201378 Hippocampus jan./feb. 2014

Zwervende draadslak (Cratena peregrina).

Een trouwe vriend.

Oosterse diklipvis in een poetsstation.

Oosterse diklipvis (Plectorhinchus vittatus).

Sepia's in actie.

CLOSE-UP NELOS-fotograaf In de kijker

opmaak_247.indd 78 30-1-2014 16:54:20


Duiker bij een wrak in de Malediven.

Een slijmvisje.

Franse keizersvis (Pomacanthus paru).

Manta.

Dieter Decroos

Assistent-Instructeur

niveau 3

Barracuda

Naam

Brevet/titel

Fotografiebrevet

Club

1990

± 850

± 500

België, Nederland, Frankrijk, Spanje, Bonaire, Saudi-Arabië, Egypte, Malediven

Duikt sedert

Aantal duiken

Aantal fotoduiken

Duikplaatsen

Nikon D300

Hugyfot

Camera

Behuizing

Tokina 10-17 mm, Nikon 60+ 105 mm, Sigma 17-70 mm

Subtronic

Lenzen

Flitsen

Hippocampus jan./feb. 2014 79

Bruine plooislak (Goniodoris castanea).

opmaak_247.indd 79 30-1-2014 16:54:30

Reportage - duiKMateriaal

Ik dring nogal erg aan bij de collega's van SDT om deel te nemen aan deze beurs. Natuurlijk is er een gezonde arg-

waan rond dit thema en wel om de volgen-de redenen: wat is de meerwaarde voor NELOS, is dit financieel haalbaar, kunnen we dit op een professionele manier aan-pakken, wie is de verantwoordelijke, enz.Uiteraard allemaal terechte vragen en bedenkingen maar ik blijf toch volharden en kan de collega's overtuigen om dit te doen en Stef Teuwen doet hetzelfde in het

Bureau Duikonderricht en zo wordt beslist om deel te nemen aan deze beurs. Later zal blijken dat dit een juiste beslissing was. Ik word dan ook aangeduid vanuit SDT als coördinator voor dit evenement. Dit punt-je zal dan nog verschillende malen op de agenda van SDT belanden omdat deelne-men aan dergelijke beurs toch wel de no-dige voorbereiding met zich meebrengt. Ik noem er enkele:

• Stand opbouwen en afbreken: gelukkig kunnen we hier op de stand van NELOS rekenen en de inzet van een fantastisch team.

• Aankleden van de stand: hier moet ik vele mensen bedanken voor de nodige inzet en het ter beschikking stellen van hun persoonlijk materiaal.

• Bemannen van de stand gedurende het ganse weekend: dit is ook perfect gelukt door de inzet van vele technische NE-LOS-gezinde leden.

• Doel van onze aanwezigheid: technisch duiken promoten en vooral onze op-leidingen en visie onder de aandacht brengen.

• Onze stages en expedities in de verf zet-ten, hierbij konden we gebruik maken van foto's van Danny Moens en films

van Danny Huyge, Glenn Tessens en Pe-ter Brandt.

• Financieel plaatje onder controle hou-den: een hele uitdaging wanneer je voor de eerste maal deelneemt aan dergelijk evenement, maar een missie waar SDT toch wel in geslaagd is. Ik wil wel een speciale dankwoordje richten aan de vzw Technische duiken voor de finan-ciële steun. Zonder deze steun was dit nooit gelukt.

Naarmate we dichter bij het weekend van 16 en 17 november 2013 komen, des te beter mijn to-dolijst eruit ziet. Alles is bijna afge-vinkt en het team is klaar voor de opdracht.Op vrijdag 15 november 2013 is het dan zo ver, de aanhangwagen (stand en materi-aal) wordt opgepikt bij NELOS en het team komt naar Edegem met het nodige materi-aal om de stand op te bouwen. Het ganse NELOS-secretariaat wenst ons veel succes; altijd fijn om ondersteund te worden door de thuisbasis. Iedereen is netjes op tijd en de actie kan beginnen. Alles wordt uitge-laden en in de zaal binnen gebracht, we zijn blijkbaar niet de enigen want het is een drukte van jewelste. We beginnen in alle ijver aan de opbouw en al gauw staan enkele panelen recht. Toch

NELOS op TekDive13In de lente van 2013, tijdens één

van de vergaderingen van SDT

(Sectie Duiktechnieken) staat er

een puntje op de agenda, name-

lijk: het al dan niet deelnemen

aan de beurs TekDive13. Uitein-

delijk wordt er beslist om een

standplaats te nemen op Tek-

Dive13.

Tijdens TekDive13 kon men info vergaren over de laatste nieu-we duikcomputers, geschikt voor rebreatherduikers.


BONDSNIEUWS Commissie Duikonderricht Sectie Duiktechnieken

Foto

: Ivo

Mad

der.

opmaak_247.indd 80 30-1-2014 16:54:33

blijkt het een hele uitdaging te zijn om de stand stabiel op te bouwen en aan te kle-den, gelukkig zijn we allemaal technische duikers die hun vaardigheden bovenha-len om het tot een goed einde te brengen. Hierbij wordt het gebruik van ducktape en spanbandjes niet geschuwd. Als de stand klaar is, wordt er volop met de aankleding begonnen en het plaatsen van de verlich-ting. Vlaggen, spandoeken, foto's en kaders worden opgehangen. Rebreathers worden op de stelling geplaatst en de folders net-jes in het rekje. Heel het gebeuren neemt toch vier uur in beslag, maar het resultaat mag gezien worden. We zijn tevreden en klaar voor de beurs. Gedurende deze twee dagen krijgen we heel wat volk over de vloer op de NELOS-stand van leden, vrienden en geïnteresseerde niet-leden. Ja, zelfs onze opleidingen wor-den in het buitenland gesmaakt; ze vonden onze aanpak tijdens de stage in Torrevieja zeer goed, veilig en gestructureerd. Er zijn ook al buitenlanders die de opleiding ge-

volgd hebben bij ons en zelfs enkelen die zinnens zijn om ze te volgen. Dit zijn mooie opportuniteiten die zullen bekeken worden door SDT en het Bureau.De vijf verschillende rebreathers (JJ-CCR, rEVO, Camelion, Aurora Blue en AP Evo-lution+) die op onze stand staan blijken een mooie trekpleister, met een duidelijke knipoog naar onze visie binnen NELOS en SDT. We willen graag onderstrepen dat we constructeur-onafhankelijk werken in onze opleidingen en open staan voor alle merken. Opleiding is onze 'core-business', daarom willen we als NELOS samenwer-ken met iedereen.Hierbij is er vanuit SDT een denkpiste ont-staan om onze opleiding op te delen in twee blokken, namelijk een blok algemene zaken (werking, fysische aspecten, terminologie, planning en materiaal) en een blok 'ma-chine specifieke opleiding' (opbouw, bedie-ning en onderhoud van je 'rebreather'). De toekomst zal hierin raad brengen maar we vinden het niet logisch om onze NELOS-le-

den eerst weg te sturen naar een andere organisatie omdat ze een nieuwe rebrea-ther hebben gekocht en daar een basisop-leiding moeten volgen, om dan vervolgens in te schalen bij NELOS zodat ze verzekerd zijn en hun opleiding verder kunnen zetten. Daarom zijn er volop gesprekken opgestart met verschillende fabrikanten om tot een goede samenwerking te komen en de oplei-ding met een nieuw toestel aan te vatten bij het begin. Hierbij moeten we vooral kijken of we met onze opleiding (voorwaarden, protocollen en criteria) voldoen aan de minimum eisen en standaards van de fa-brikant. Maar aangezien we onze opleiding ook regelmatig aftoetsen en bijsturen vol-gens CMAS- en EU-normering zal dit geen probleem zijn. En uiteraard kennen en bekijken we de opleidingen van andere op-leidingsorganisaties. De eerste resultaten van deze gesprekken komen stilaan binnen en ik wil me dan ook graag voorzichtig po-sitief uitdrukken en zeggen dat de toekomst er goed uit ziet.

De Poseidon rebreather. Informatie over onderwaterscooters kon men bekomen.

Catering op de stand..

Koen Van Dijck heeft zijn goesting gevonden.

Stef Teuwen en Glenn Tessens in gesprek met Stuart Miles.


Foto

: Ivo

Mad

der.

Foto

: Ivo

Mad

der.

Foto

: Ivo

Mad

der.

Foto

's (3

): A

nja

Aer

ts.

opmaak_247.indd 81 30-1-2014 16:54:39

Reportage - duiKMateriaal

Het was ook een gezellig weerzien en na-praten met vrienden en collega's uit het buitenland, van vorige expedities of Tech-nische Stages. Uiteraard worden er dan weer volop plannen gesmeed voor de toe-komst om nieuwe projecten op te starten. Hopelijk kunnen we onze leden warm ma-ken en laten profiteren van deze plannen en belangrijke connecties. Stuart Miles (UK), de manager van Kaycher diving uit Torrevieja, waar we onze stage van 2013 hebben georganiseerd, heeft ons ook bezocht op de stand en nogmaals zijn tevredenheid uitgedrukt over onze manier van opleiden. Hij vond het zeer professio-neel met bijzonder veel aandacht voor vei-ligheid en comfort voor de duikers, waarbij plezier en kameraadschap niet uit het oog werden verloren.Ook het bezoek van Pim De Rhoodes, eige-naar van de Cdt. Fourcault, was weer een gezellige ontmoeting. Met dit schip zal de expeditie/opleidingsstage naar Jutland in augustus 2014 doorgaan. De twee weken die georganiseerd worden door Stef Teu-wen zijn aardig volgelopen en de verdere uitwerking van deze expeditie kan aange-vat worden door het team (Danny Moens, Leo Vossen, Steven Wouters en Glenn Tes-sens).Sabine Kerkau (CH) en Michael Barnette (USA), beiden gastspreker op de beurs en

vrienden uit de technische duikwe-reld, hebben ons ook bezocht en zullen deelnemen aan de expeditie in Jutland.Verschillende leden zijn zich komen in-formeren over technische opleidingen en werden dan ook met raad en daad te woord gestaan en folders met informa-tie werden meegegeven, zodat ze goed

geïnformeerd werden en de opleiding kunnen aanvatten. Toch zien we nog verschillende NELOS-leden hun opleiding bij andere orga-nisaties aanvatten zonder dat ze info hebben opgevraagd. Dit vinden we als SDT een beetje

Technische trimvesten van Scubapro.

Systemen om gemakkelijker onderwater-opnamen te maken werden voorgesteld.

Heel wat interesse voor de diverse oplei-dingen technisch duiken binnen NELOS.

Op de NELOS-stand werden enkele rebreathers getoond

waarmee onze leden duiken.

Veel tevreden gezichten en heel wat bevriende duikers liepen er rond.


BONDSNIEUWS Commissie Duikonderricht Sectie Duiktechnieken

Foto

's (2

): Iv

o M

adde

r.

Foto

: Ivo

Mad

der.

Foto

: Anj

a A

erts

.

Foto

's (3

): Iv

o M

adde

r.

opmaak_247.indd 82 30-1-2014 16:54:45

raar en spijtig. Uiteraard heeft iedereen zijn specifieke redenen en voorkeur maar we zouden die graag kennen zodat we onze technische opleidingen constant kunnen verbeteren om nog beter tegemoet te ko-men aan onze leden.Uiteraard werden al de helpende handen op de stand voorzien van een lekker hapje en drankje tijdens de beurs. En verschil-lende bezoekende leden konden ook ge-nieten van een glaasje. De sfeer op de NE-LOS-stand was top en het was er ook altijd aangenaam druk.Deze beurs was internationaal goed verte-genwoordigd door gastsprekers en tal van interessante lezingen, voorzien van prach-tige foto's en films, werden gegeven. Door een goede beurtrol qua bemanning van de stand kon iedereen meerdere lezingen volgen. Natuurlijk waren er ook veel fabrikanten, dealers en duikwinkels met duikmateriaal, dat vooral in het technisch duiken wordt

gebruikt. Maar zelfs de recreatieve duiker vond er zijn gading. Gelukkig weten deze mensen van wanten en dit heeft als grote voordeel dat je rechtstreeks van de fabri-kant of dealer de nodige info kan bekomen. Tevens werden ook verschillende nieuwe zaken voorgesteld, denk hierbij aan on-derkleding, droogpakken, duikcomputers, nieuwe rebreathers, CO2-meting voor CCR, scooters, enz. Velen weten na het bezoek aan dergelijke beurs weer waar ze voor moeten sparen.

Zondag om 17.00 uur was de beurs gedaan en dus tijd om onze stand af te breken. Ik kan zeggen dat dit heel vlot ging want op minder dan een uur was de klus geklaard. De aan-hanger met de stand en materiaal werd te-rug bij NELOS afgeleverd en vervolgens zijn we met de ganse ploeg gaan eten in de Pas-sade. Hier werd met een grote tevredenheid teruggeblikt en nagepraat over de beurs bij een lekkere en welverdiende maaltijd. Het

was een leerrijke gebeur-tenis en uiteraard zijn er verschillende actiepun-ten, opportuniteiten en 'lessons learned' uitgeko-men. Dit is materie voor de volgende vergaderin-gen van SDT.Als coördinator rest mij nog het volgende te zeg-gen:

• Ik doe graag een op-roep aan alle NELOS-le-den die met technisch duiken bezig zijn: "Maak je kenbaar bij SDT en overweeg een inscha-ling indien dit nog niet gebeurd is". Dit heeft vele voordelen qua ver-zekering en uitwisseling van informatie. Tevens kunnen we in kaart brengen wat er leeft bin-nen NELOS aangaande het technisch duiken.

• Indien je interesse hebt voor technische opleidingen, aarzel dan niet om info op te vragen via de SDT. Cursusdata kan je terugvinden op de NELOS-wi-ki en op de facebookpagina van SDT.

• We zijn als SDT fier en tevreden over het geleverde resultaat en dit was ui-teraard niet gelukt zonder de hulp van volgende mensen: Stef Teuwen, Dirk De Blide, Rik Olievier, Nancy Deloz, Anja Aerts, Guy Deno, Patrick Valkenborghs, Danny Moens, Iwan Dauginet, Philippe Vanderheeren, Sven Vandekerckhove, Sander Waeterloos, Filip Dedobbeleer, Warren Van den bosch, Katrijn Ools, NELOS en de vzw Technisch Duiken.

Onze deelname aan TekDive is voor herha-ling vatbaar.

Glenn tessens

Xpl re Diving.be

www. Duikcentrum “Net dat tikkeltje meer”

ADVERTENTIE

Er was toch redelijk wat interesse voor de NELOS-stand technisch duiken.


opmaak_247.indd 83 30-1-2014 16:54:47


Nadat ze op de bel gedrukt hadden en de deur na een 'piep' openging, stapten ze de wachtkamer binnen.

Er zat niemand. Het zou dus niet lang meer duren voor ze aan de beurt waren.Fred had de avond ervoor informatie op-gezocht waarom zijn vriend naar de dokter moest. Ook wou hij weten wat er bij de dok-ter zou gebeuren. Veel vond hij echter niet. Alleen iets over de oren. Skubba had hem verteld dat als hij naar de bodem van het diep gedeelte van het zwembad dook, dat zijn oren een beetje pijn deden. Tijdens de training hadden ze hem verteld dat hij dan zijn neus moest dichtknijpen en bolle wan-gen moest maken. En dat hielp. Het water drukt op je trommelvlies en die pijn kan alleen maar weggaan door aan de andere kant ook te drukken. Die druk moet van de lucht in de longen komen en via een buis naar de oren gaan. Buis? Zit er een buis in ons hoofd? Fred moest er meer van weten. Die buis heeft zelfs een naam: 'buis van Eustachius'.

Maar voor de rest: niets. Fred wachtte niet graag af; hij wou het weten. Skubba was er ook niet gerust over, zeker omdat zijn vriend hem niets kon vertellen. Wat was er zo geheimzinnig aan? Nu was het in ie-der geval te laat om terug te krabbelen. En trouwens zonder dit bezoek mocht Skubba niet meer verder duiken. En leren duiken wou hij!

De tijd in het wachtlokaal van de dokter maakten hen echter nog zenuwachtiger. Op het tafeltje lagen er een paar duikmaga-zines zodat ze even aan iets anders dach-ten. "Zie die grote haai? Wat een beest!"; "Waar dient dat ding voor? Is dat om te duiken?"; "Moet je die grote lamp zien! Die moet veel licht geven!"; enz. Zo vergaten ze beetje bij beetje hun schrik voor het nade-rende, onbekend onderzoek.

En toen ging de deur open. Er kwam ie-mand buiten die vriendelijk goedendag zei. Daarna kwam de dokter in het deurgat

staan. Ze mochten naar binnen.

De dokter zag er veel vriendelijker uit dan ze zich voorgesteld hadden. Hij had ook geen witte schort aan zoals die van het schoolonderzoek. Misschien was er niets om bang voor te zijn? Er stonden ook geen rare toestellen in de kamer. Wel een soort hard bed met een grote rol keuken-papier erover. Een grote bureaulamp. Een weegschaal. Maar voor de rest leek de ka-mer helemaal niet op een vreemd onder-zoekslabo.

Hun schrik verdween en maakte plaats voor nieuwsgierigheid. Wat zou er gebeu-ren?

En toen sprak de dokter: "Jullie zijn jeugd-duikers?".

PatricK Van Hoeserlande

Skubba merkte niet dat

ze voor de deur van de

dokter stonden, zo hard

was hij aan het naden-

ken over hoe hij de haai-

en zou kunnen bescher-

men. Fred moest hem

even uit zijn denkwe-

reld halen want anders

was hij waarschijnlijk

tegen de deur aangelo-

pen.

Op doktersbezoek

Jeugdduikhoekje Skubba & Fred

Cart

oon:

Pet

er B

oste

els.

The besT diving maskmade even betteR

X-vISIOn

mares.com

+ 20% increased field of vision+ 45% softer on skin for unparalleled comfort+ 270% greater elasticity for a perfect fit

opmaak_247.indd 84 30-1-2014 16:54:49

The besT diving maskmade even betteR

X-vISIOn

mares.com

+ 20% increased field of vision+ 45% softer on skin for unparalleled comfort+ 270% greater elasticity for a perfect fit

opmaak_247.indd 85 30-1-2014 16:54:49


TROUWWORDT BELOOND

De winnende nummers zijn:

DJN-102 FLV-532JIB-137 1-ETM-747

1-EYK-353 Zie je je nummerplaat staan, neem dan contact op met Guy Bosmans (tel. 015 22 56 72 of [email protected]).

Je wilt graag meedoen? Schaf dan vlug een NELOS-zelfklever aan in de boetiek voor slechts € 1,00 en kleef die goed zichtbaar op je voertuig. Misschien ben je volgende keer bij de gelukkigen.

NELOS-BoetiekAlle artikelen kunnen besteld worden bij de regionale verantwoordelijken of kun-nen rechtstreeks afgehaald worden in het Duikershuis (na telefonische afspraak).

Badge Assistent-Instructeur € 5,00 - Badges CMAS 1-2-3*Instructeur € 3,00 - Badge duiker-hulp-

verlener € 3,00 - Badge NELOS 1*Instructeur of NELOS 2*Instructeur € 5,00 - Balpen Jeugdduiken

€ 2,00 - BEFOS geborduurde badge € 10,00 - BEFOS zelfklever € 1,50 - Boek 'Fauna en Flora' €

29,50 - Boek 'Fauna en Flora' + kaart € 31,00 - Boek 'Onderwaterfotografie' € 19,50 - Boek 'Spe-

cialisatie Onderwaterbiologie' € 20,00 - Brevetkaart 2*D € 3,00 - Brevetkaart 3*D € 3,00 - Bre-

vetkaart AI € 3,00 - Documentenmap 260 mm hoog op 210 mm breed € 22,00 - Documententas

€ 7,00 - Documententas 1*D (gevuld) € 40,00 - Duikboek € 20,00 - Duikboek jeugd 'Het blauwe

paspoort' € 6,00 - Logboek Jeugdduiken € 6 - Mannen T-shirt V-hals wit € 10,00 - Medische fiche

volwassene € 3,00 - Medische fiche jongen € 3,00 - Medische fiche meisje € 3,00 - NELOS-cursus

(tweedelig) € 40,00 - NELOS-cursus 1*D 'Duiksport ook voor jou!' € 15,00 - NELOS-cursus biolo-

gie € 15,00 - NELOS-cursus DHV € 10,00 - NELOS-cursus gevorderd nitrox € 25,00 - NELOS-cur-

sus OW-Videografie € 25,00 - NELOS-Infomap € 10,00 - NELOS-Infomap Technisch Duiken €

10,00 - NELOS-muts blauw € 10,00 - NELOS-naslagwerk vlotbaarheidscontrole en de noodzaak

van loodreflex € 8,00 - NELOS-naslagwerk oriëntatie € 4,00 - NELOS-naslagwerk OSB - € 4,00 -

NELOS-straps (sleutelhanger) € 2,50 - NELOS-pull met korte zip donkerblauw € 30,00 -

NELOS-strandlaken € 20,00 - NELOS-vest zwart € 80,00 - NELOS-zelfklever € 1,00 - Vrouwen T-shirt

V-hals rood € 15,00 - NELOS-pet € 12,00 - Polo vrouw blauw € 25,00 - Polo man rood € 25,00 - Zwar-

te sweater met kap unisex € 35,00.


opmaak_247.indd 86 30-1-2014 16:55:00


Voorzitter: Willy van der Plas Boekenberglei 185 - 2100 Deurne (A'pen) Tel. 03 366 18 22 - [email protected]

Mede-voorzitter: Jean RondiaGroeselenbergstraat 37 - 1180 BrusselTel. 02 374 85 40 - [email protected]

Bestuursleden:

Fabienne Descamps Route d'Obourg 73 - 7000 Mons Tel. 065 84 65 22 - [email protected]

Jean-Robert DelobbeAvenue Napoléon 20 - 1420 Braine-l'AlleudTel. 02 384 86 56 - [email protected]

Vincent Leroy Kievitlaan 214 - 1800 Vilvoorde Tel. 02 465 75 21 - [email protected]

John Remue Genenbemdestraat 2H - 3945 Kwaadmechelen Gsm 0495 20 00 85 - [email protected]

Ronny De Meersman Koning boudewijnlaan 39 - 9160 Lokeren Gsm 0475 70 19 76 - [email protected]

Guy Bosmans Abeelstraat 9 - 2221 Booischot Tel. 015 22 56 72 - [email protected]

Secretariaat:

Luce De Smet Jules Broerenstraat 38 - 1070 Anderlecht Tel. 015 29 04 86 - fax 015 20 61 58 [email protected]

Président: Jean RondiaGroeselenbergstraat 37 - 1180 BrusselTel. 02 374 85 40 - [email protected]

Vice-président: Jean MoinyRue Marexhe 23 a - 4530 Villers Le BoulletGsm 085 21 36 28 - [email protected]

Trésorier: Jean-Robert DelobbeAvenue Napoléon 20 - 1420 Braine-l'AlleudTel. 02 384 86 56 - [email protected]

Administrateurs:Albert BastinRue André Renard 25 - 4020 MontegnéeTel. 071 43 54 91 - [email protected]

Fabienne DescampsRoute d'Obourg 73 - 7000 MonsTel. 065 84 65 22 - [email protected]

Robert HenryAv. Doct. Terwagne 46 - 1310 La Hulpe Tel. 02 653 95 71 - [email protected]

Marc HiernauxRue des Alliés - 1190 ForestGsm 0477 22 78 96 - [email protected]

Vincent Leroy Kievitlaan 214 - 1800 Vilvoorde Tel. 02 465 75 21 - [email protected]

Marc Lycops Rue Puccini 104 - 1070 Anderlecht Tel. 02 523 60 57 - [email protected]

Maria del Pilar Ruiz LopezRue G.Stocq 18 - 1050 IxellesTel.02 649 57 95 - [email protected]

Secretariaat:Katia Van De VeegaeteMuriel Van BlommenJules Broerenstraat 38 - 1070 BrusselTel. 02 521 70 21 - fax 02 522 30 [email protected] - [email protected]

BEFOSBelgische Federatie voor Onderwateronderzoek en -Sport vzw

LIFRASLigue Francophone de Recherches et d'Activités Sous-Marines asbl

NELOS-BoetiekAlgemeen verantwoordelijkeGuy BOSMANSAbeelstraat 9 - 2221 BooischotTel. 015 22 56 [email protected] boetiek: KB 401-6513621-89

Regionale verantwoordelijken

ANTWERPEN: NELOS DuikershuisBrusselsesteenweg 313-315 - 2800 MechelenTel. 015 29 04 86 - fax 015 20 61 [email protected](afhalingen na telefonische afspraak)

BRABANT: Tiny HEREMANSJanseniusstraat 41 - 3000 LeuvenTel. 016 22 56 [email protected](afhalingen na telefonische afspraak)

OOST-VLAANDEREN: Mark BULTEHendrik Consciencelaan 6 9950 WaarschootTel. 09 377 37 97 [email protected](afhalingen na telefonische afspraak)

WEST-VLAANDEREN: Isabel NEYRINCKOdiel Spruyttestraat 22 - 8870 IzegemGsm 0478 97 32 69 (na 19.30 u)[email protected]

LIMBURGVoor de regio Limburg is er op dit moment geen verantwoordelijke. Voor bestellingen en afhalingen:Duikershuis [email protected]


Interessante lectuur voor bij de open haard.Is je 10 euro zeker waard.

Cursus Duiker-Hulpverlener € 10,00

Boek Jeugdduiken € 10,00

opmaak_247.indd 87 30-1-2014 16:55:08


Ik weet het nog niet

Onder de kerstboom. De titel? Misschien? Jij zal hopelijk iets anders verpakt vinden dan dit virtueel stukje A4. Een cadeaubon voor je favoriete duikwinkel? Dan kan je een paar goede tips voor het kiezen van duik-materiaal zeker waarderen. Ik weet dat de uitbater je zal helpen, maar een beetje per-soonlijke voorbereiding kan je aankoop-keuze maar verbeteren. 'Best Scuba Gear' is een informatieve site die je kan helpen met het aanschaffen van duikmateriaal (www.best-scuba-gear.com). Neus gerust eens rond.

Wat doe je als er geen aankoopbon naast de os en de ezel ligt? Je kan dan in een hoekje zielig gaan doen, maar beter ga je naar je garage en maak je zelf je duikmate-riaal. Hoe? Kijk daarvoor naar tips voor duikers (http://tips-for-divers.com). Deze

site is nog maar juist opgestart. Hopelijk komen er meer tips en schema's op.

Als je echt door zelfbouw gebeten bent, dan kan je ook surfen naar http://kopka.at/english.htm. Dit is een site van een Duitse duiker met toch al wat ervaring in het zelf maken van duikmateriaal. Jammer genoeg wordt deze site niet meer aange-past. Wil je iets dynamischer dan kan je op fora kijken zoals www.scubaboard.com/forums/do-yourself-diy of www.divema-trix.com (waar je het forum 'Do It Yourself (DIY) Equipment' selecteert. Ik ben echter niet zo'n fan van fora omdat je veel moet lezen vooraleer je alles weet. De mogelijk-heid tot het stellen van vragen is wel posi-tief, maar er is geen echte handleiding be-schikbaar.

Terug naar tips. Ben je niet zo handig, dan kan je misschien iets doen om beter te dui-ken. Ik beweer niet dat je slecht duikt, maar iedereen kan zich verbeteren. Wat dan? Als beginnende duiker alles een keer op een rijtje zetten (www.diversalertnetwork.org/medical /ar ticles/DANs _ Diving _Tips_for_the_New_Diver)? Relaxer dui-ken en meer genieten van de omgeving

(w w w.scuba.com/resources/25-tips-for-easier-scuba-diving.asp)? Of gewoon minder lucht verbruiken en dus langer dui-ken (www.scubadiving.com/training/ba-sic-skill s/5 - diving-tips-saving-air)? Keuze genoeg en je hebt er geen cadeau-bon voor nodig.

Indien je genoeg hebt van al die feestda-gen, dan kan je gewoon genieten van het feit dat je een duiker bent. Dit is de insteek van Andy Clarke zijn site 'I are diver'. Toe-gegeven zijn titel is grammaticaal com-pleet fout, maar het geeft wel goed zijn insteek weer (http://iarediver.blogspot.be). Het zou een titel voor deze webdiving kunnen zijn. Of misschien de volgende. Ik weet het nog niet.

Ik wens je alvast een goede start van het nieuwe jaar. Veel plezier in wat voor een soort duiken je ook zoekt. Leren en genie-ten, daarvoor gaan we onder water. Ik hoop dan ook dat je dit in 2014 veel zult doen. En vergeet het niet: leuke sites zijn welkom op [email protected].

PatricK Van Hoeserlande

Als ik aan een artikel begin, weet ik meestal de titel. Deze keer echter kwam de deadline totaal onver-wacht per e-mail mijn roes door-breken. Om één of andere reden lag voor mij de streefdatum voor deze webdiving nog ver in de toekomst. Blijkbaar is het tijdsverschil tus-sen Chesapeake USA en Mechelen groter dan enkele uren. En dus zit ik hier nu te schrijven op 24 de-cember 2013, zonder titel en met één doel: deze webdiving onder de kerstboom van de hoofdredacteur leggen.

Webdiving

opmaak_247.indd 88 30-1-2014 16:55:11

Uw advertentie [email protected]


Foto

: Kat

rijn

Ool

s.

Hippoëzie

AAN ZEEIk keek met moeder naar de zee.

We zaten zwijgend met ons twee:mijn moeder en ik. En de zee.

De zee leek een getemde leeuw.Boven dreef een enkele meeuw.

We deelden elkaar ons leven mee:mijn moeder en ik. En de zee.

Leo Mesman

opmaak_247.indd 89 30-1-2014 16:55:12

Het leuke aan onze sport is dat je altijd je horizon kan verruimen. Er zijn tal van mogelijkheden om je in

te verdiepen, terwijl je toch steeds met de basis bezig bent: duiken. Zo was ik al een tijdje aan het zoeken hoe ik met anderen kan delen wat ik onder water gezien heb. Je buddy zag het ook, maar al die andere duikers en watervrezende achterblijvers niet. Ook zie ik soms iets waarvan ik geen idee heb wat het is. Boven water blijkt dan dat ik te weinig kenmerken onthouden heb – je weet wel, stikstofnarcose – om een goede determinatie te kunnen doen. Hoe kon ik dit oplossen? Mijn eerste idee: on-derwaterfotografie.

als aspirant- onderwatervideograaf

Ik keek dus uit naar een goed tweede-

handsonderwatertoestel – digitaal want zo zie je onmiddellijk het resultaat en kan je jezelf verbeteren. Maar op een maan-dagavond, tijdens een redactievergade-ring, toen we een foto voor de voorpagina moesten uitkiezen, stelde ik als enige een bepaalde foto voor. Een foto die volgens de ervaren fotografen van het team qua com-positie en kleur ondermaats was. Mijn con-clusie: schrap OW-fotografie.

Wat dan? Tekeningen maken op een onder-waterbordje, daar ben ik niet sterk in. Dus: schrap tekenen.

Tijdens een zeldzame opruimbeurt kwam ik mijn oude videocamera tegen en het idee was geboren: OW-videografie. Mijn en-thousiasme kreeg een flinke deuk toen het internet me de prijzen voor onderwaterhui-

zen openbaarde. 'Jawadde', de bedragen waren een veelvoud van mijn jaarlijks duik-budget. Onderwaterfotografie is niet goed-koop, maar filmen ... Even slikken. Verbor-gen in een duister virtueel hoekje ontdekte ik een koopje voor een onderwaterhuis en camera. In al mijn onwetendheid dacht ik: "Waarom niet?". Ik moest er wel meer dan 150 kilometer voor rijden, maar dat was het prijsverschil waard.

Kort na mijn aankoop las ik dat er een cur-sus OW-videografie door NELOS georgani-seerd werd. Perfecte timing en het ideale moment om te leren goed om te gaan met de inhoud van de enorme koffer waarvan ik nu de trotse eigenaar was. Ik droomde al van een eigen kortfilm.

Tijdens de kennismakingsles werden we ingeleid in de vele aspecten van het onder-waterfilmen. Naast aangepaste duiktech-nieken om geen stof te maken moet je ook genoeg weten over het materiaal en voor-al de belichting. Maar met filmen alleen kom je er niet, je moet ook het monteren

Een redactielid van Hippocampus volgde in 2013 de NELOS-cursus

onderwatervideografie. Binnenkort start er opnieuw een cursus.

Misschien wel iets voor jou?

Onderwatervideografie: iets voor jou?

Foto

: Tom

Ley

s.



opmaak_247.indd 90 30-1-2014 16:55:15

van films onder de knie hebben. Het menu was duidelijk. De pareltjes van filmpjes die we voorgeschoteld kregen, zorgden voor de eetlust. Deze open avond als inleiding miste zijn doel niet. Hoewel het een grote boterham was, had ik honger naar meer.

Wat me op die kennismakingsavond voor-al opviel, was dat ik de enige neofiet was. Sommigen hadden al jaren onder water gefilmd en kwamen nu kijken hoe ze zich konden verbeteren. Anderen waren al ac-tief bezig met onderwaterfotografie en wilden nu het element van beweging aan hun reportages toevoegen. En ik zat daar, buiten mijn ogen en een klein digitaal toestelletje had ik geen ervaring met het vastleggen van beelden. Licht was iets om dingen te zien, niet om de juiste kleur te vereeuwigen. En is de juiste kleur niet de kleur die je ziet? Je merkt het, een groentje tussen al het blauw dat op het scherm ge-projecteerd werd.

de theorie

Schrijven is niet filmen, maar toch. In de

eerste les, gegeven door Erik De Groef, die ook de cursus organiseerde, wer-den we ingewijd in alle aspecten van het filmen. De les werd passend on-dersteund door zijn kortfilm 'Duiken met Murphy'. Een film komt duidelijk niet zo maar uit de lucht vallen. Het is gebaseerd op een doordacht scenario. Je moet dus weten hoe je een verhaal opbouwt, hoe je spanning en inte-resse creëert en hoe je in alle schoonheid eindigt. Zo maar en-kele beelden schie-ten en dan snel aan elkaar plakken, levert maar een be-droevend resultaat op.

de lichtgevoelige plaat van een camera. Het benodigde aantal lumen is een factor 10 groter dan waar ik nu mee duik.

Als je uit het water stapt, fier als een gieter over de uitzonderlijke beelden die je ge-schoten hebt, is je werk en je filmverhaal nog niet gedaan. Je moet nu beginnen met het knippen en plakken van je beste beeld-materiaal tot een interessante compositie. Hopelijk staat er een krachtige pc met op zijn bureaublad een paar icoontjes van gepaste software thuis op je te wachten. Bewerken van filmmateriaal vergt naast inzicht immers veel rekenkracht.

De eerste les zette de toon die bij de an-dere lessen aangehouden werd. Iedere avond ging men veel dieper in op een be-paald onderwerp en werden we begeesterd door een specialist in dat gebied. Het ge-bruik van breedhoek voor het schieten van overzichten zoals wrakken, riffen, ... en de bijbehorende verlichting werd toegelicht door Stephan Matthies. Vooral zijn uiteen-zetting over teamwerk bij filmen was inte-ressant. Het klonk voor mij als een echo uit een verre toekomst maar de samenwer-king tussen een cameraman en enkele be-lichtingsduikers levert fraaie beelden van grote voorwerpen op. De les over close-ups door Gino Rosiers en Ilse De Gendt zag het dan weer veel kleiner. De voorwerpen mo-gen voor deze cameratechniek dan veel kleiner zijn, de uitdagingen voor het filmen ervan zijn dat niet. Opnieuw het belang van stabiliteit, materiaal en belichting. Het ge-bruik van een onderwaterstatief verraste mij kompleet. Nooit gedacht dat je met een driepoot voor je camera zou gaan duiken. Van beelden naar film zit nog de lange weg van de montage. Stephan Matthies ging dieper in op opnametechnieken, de com-positie en de montage. Het werk van een onderwatervideograaf is blijkbaar nooit gedaan.

De theorie was niet altijd simpel om te verteren, maar het enthousiasme van de lesgevers alsook de vele praktische voor-beelden, ook van hoe het niet moet, zorgen ervoor dat je geboeid blijft. Deze cursus kwam met een ingevulde 'niet indut' ga-rantie. Het was dan ook niet ongewoon dat we na de les bleven doorvragen.

de praktijk

De praktijk valt uiteen in twee delen: de les stabiliteit en het indienen van een kortfilm

John van Lent in actie met zijn onderwatervideocamera op statief.

Foto

: Chr

isje

Dem

uync

k.Fo

to:K

iki V

lees

chou

wer

s.

De 'frogkick' om je voort te bewegen.

Foto

: Tom

Ley

s.


Een goed scenario is het begin. Als onder-watervideograaf ben je beladen met veel duiken filmmateriaal. Je moet weten hoe je dit materiaal kunt gebruiken zonder je veiligheid en die van je buddy in gevaar te brengen. Tevens moet je er voor zorgen dat je de omgeving waarin je filmt niet bescha-digt. Een mooie natuurfilm mag immers geen ravage in de lokale fauna en flora be-tekenen. Een continue zorg voor stabiliteit en een stofvrije omgeving is dus noodzake-lijk. Alle deelnemers knikten begrijpend ja. Wij zijn ervaren duikers, dus dat kan geen probleem opleveren. Dit is iets wat we zeer goed kunnen. Een paar maand later zou-den we met de harde, onaangename rea-liteit van onze onkunde geconfronteerd worden.

Pas als dat allemaal onder de knie is, kan je beginnen denken aan compositie van beelden en bepaalde opnametechnieken. Daarbij speelt belichting een belangrijke rol. Een goede duiklamp schiet veel te kort bij wat er nodig is voor het belichten van een voorwerp, zodat het goed overkomt op

opmaak_247.indd 91 30-1-2014 16:55:18

met scenario. De les stabiliteit moest een makkie worden. We hadden immers alle-maal al een aantal logboekjes vol om onze aquaciteit te bewijzen. Met goede moed en een auto vol duikmateriaal reed ik op een bewolkte zaterdagmorgen naar het Zil-vermeer. De dag begon met een uitleg en droge demo van de verschillende technie-ken door de GUE-instructeurs Peter Brandt en Mark Devoldere. De technieken zijn ge-baseerd op het continu behouden van de stabiliteit en uitgedokterd voor het voort-bewegen zonder stof op te stuwen. Je wilt je acteur of voorwerp immers niet verstoppen in een stofwolk. In een tweetal uren werd ons het hoe en waarom van de 'frogkick', de 'backkick' en de 'helicopterturn' uitgelegd.

Maar dit was een praktijkles, dus na ons middagmaal deden we onze duikuitrusting aan. Eerst een beetje oefenen aan de op-pervlakte. Dat gaf waarschijnlijk een idioot schouwspel voor de duikers en toeschou-wers aan de kant. Pas als de lesgevers met onze prestaties tevreden waren, mochten we onder water gaan oefenen. Ik voelde me echt terug een beginneling. Sommige bewegingen lukten echt niet omdat ik on-danks tegenadvies toch mijn splitvinnen aangedaan had. Zeer goede vinnen om

vooruit te zwemmen, maar to-taal nutteloos in achteruit. Na bijna een uur werken hadden we alle technieken overlopen en besloten we consensueel de duik te beëindigen. Genoeg ge-werkt.

Deze praktijkdag was een mooie kers op de taart, hoewel het de belofte inhield van nog veel oefenen. De bedoeling was im-mers dat we deze technieken onbewust kunnen gebruiken terwijl we aan het filmen zijn. En daar waren we nog niet toe in staat.

Over naar deel 2 van de pra-tijk: onze eerste echte kortfilm. Om een beetje druk op de ke-tel te zetten – of is het omdat van uitstel afstel komt? – werd er een tijdslimiet van een half jaar gesuggereerd. Dit leek toen erg lang om een idee tot een verhaal te laten rijpen, er een scenario voor te schrijven, acteurs te casten, de film op te

nemen en te monteren. Nu weet ik dat je in die tijd ook moet leren werken met de verschillende softwares om dan een keuze te ma-ken. Sommige pakketten voldoen niet aan je voorkeur, zodat er verschillende leercurves doorlopen moeten worden. Je moet leren een scenario schrijven, werken met acteurs die zelf geen idee hebben van wat en hoe ze moeten acte-ren – nee, niet zo snel bewegen! – en dit boven en onder water – wat is het duik-teken voor 'doe die beweging opnieuw?' – Het onderwaterfilmen zelf – waarom beweegt die vis nu? Lig eens stil! Daar-na thuis komen met uren beeldmate-riaal en niet kunnen beslissen welke shots je wil behouden – ik kan hier niets van gebruiken – en dan het monteren zelf – welke van die 100 overgangen past nu het best?

Als je tevreden kijkt naar je eerste, iet-wat ruwe montage, dan wil je er nog geluid en muziek opzetten. Opnieuw een kompleet nieuw gegeven. Rechten-vrije muziek? Waar vind je dat? Een 'voice over' (de stem van iemand die buiten beeld videomateriaal becom-mentarieert), gemakkelijker gezegd

dan gedaan. Je dure Skype microfoon blijkt plots zeer veel ruis te geven. Uitfilteren? Welke software? Muziek, geluid en stem, maar hoe krijg ik dat allemaal op één ge-luidsband?

Naarmate ik oplossingen vind, flitsen me bepaalde scenes – begin ik al als een re-gisseur te spreken? – uit de cursus door het hoofd. Aha-momenten van tips gegeven door de lesgevers, maar die niet echt door-gedrongen zijn. Heb ik niet goed opgelet? Of leer ik pas als ik zelf de fout maak? Ik betrap me er op dat ik soms anders naar een film op tv kijk: dat was een goede shot, ah zo kan je het ook doen, kon dit niet beter, ... film kijken is niet meer hetzelfde.

Al bij al, ben ik tevreden over mijn eerste film – ik ben benieuwd wat de jury er van vindt. Ik heb veel geleerd en zal het de volgende keer hopelijk beter doen. Mits prijsbewust aankopen en het gebruik van 'freeware' (gratis te gebruiken 'software') kan ik al aardig wat doen. Natuurlijk kan het qua kwaliteit niet tippen aan de 'blau-we' natuurfilms, maar ze kunnen niet op tegen de ervaring en de voldoening van een eigen 'groene'. Om een echt goede film te maken zal ik over beter materiaal moeten beschikken, maar ik kan groeien met wat ik nu heb.

Onderwatervideografie: iets voor mij! Ook iets voor jou?!

Patrick Van Hoeserlande

Foto

: Ivo

Mad

der.

John van Lent met zijn onderwatervideocamera gemon-teerd op een onderwaterstatief.


Informatie

Film 'Duiken met Murphy' van Erik De Groef:https://www.youtube.com/ watch?v=L5BoGu1ZsWA

Film 'Les Stabiliteit in het Zilvermeer' van Erik De Groef: https://www.youtube.com/ watch?v=r2PFSD02crc


opmaak_247.indd 92 3-2-2014 10:01:35

NELOS-cursus onderwatervideografie 2014Voor het derde jaar op rij organiseert de Sectie On-

derwatervideografie een lessenreeks. Elders in deze

Hippo kan je lezen of het iets voor jou is. De cursis-

ten van de afgelopen jaren waren het echter eens dat

de lessen die door specialisten gegeven worden een

plezier zijn om te volgen.

Alle NELOS-leden die beschikken over een camera en onderwaterhuis kunnen zich voor de cursus aan-

melden. Andere materiaalvereisten zijn er niet, maar het bezit van rigide vinnen (die niet omplooien) is een aanrader. Het is ook aangeraden om het cursusboek voor-af aan te kopen en al eens door te nemen.

De theorielessen worden gegeven in het Duikershuis NELOS, Brusselsesteenweg 313-315, 2800 Mechelen. De praktijkles wordt gegeven in het Zilvermeer te Mol.

Vr. 04/04/2014: Introductieles materiaal door Geert Nies, van 20.00 - 22.00 u.

Za. 05/04/2014: Theorieles OW-videografie door Erik De Groef, van 13.00 - 17.00 u.

Za. 12/04/2014: Macro & Close-up door Gino Rosiers en Ilse De Gendt, van 10.00 - 12.00 u.

Za. 19/04/2014: Praktijkles stabiliteit en vinzwemtechnieken door Peter Brandt en Jonas Patteet, van 10.00 -16.00 u.

Vr. 25/04/2014: Breedhoek, belichting en filmen in team door Stephan Matthies, van 20.00 - 22.00 u.

Vr. 09/05/2014: Theorieles cameratechnie-ken, compositie en door Stephan Matthies, van 20.00 - 22.00.

Op het einde van de cursus maken de cur-sisten een eindwerk bestaande uit een scenario en een hierop gebaseerde onder-waterfilm. Deze wordt beoordeeld door de lesgevers die ook een persoonlijk rapport opstellen met constructieve feedback. Wanneer alle films afgeleverd en beoor-deeld zijn, organiseert de Sectie OWV een filmavond waarop alle films aan bod ko-men. Aan het einde van de avond krijgen de cursisten een specialisatiekaartje 'under-watervideographer' op voorwaarde dat zij alle lessen hebben gevolgd én een scena-rio en film hebben afgeleverd. Wie niet alle lessen kan volgen, kan deze kosteloos in-halen tijdens een volgende lessenreeks.

Om de cursus voor iedereen betaalbaar te houden, bedraagt het homologatiegeld € 50,00 voor de ganse cursus, inclusief de elektronische links naar de presentaties. Dit bedrag dient betaald te worden tijdens de theorieles op 05/04/2014.

Let op! De plaatsen zijn beperkt, dus meld je snel aan!

eriK de Groef

VerantWoordeliJKe onderricHt

onderWaterVideoGrafie

e-mail: [email protected]

Foto

's (2

): Er

ik D

e G

roef

.

Geert Nies tijdens de introductieles over videomateriaal.

Tijdens de praktijkles leer je je stabiel voort te bewegen.


opmaak_247.indd 93 30-1-2014 16:55:22


Volgens Mares is de beste duikbril nu nog beter. De 'X-Vision LiquidSkin' is dankzij het revolutionaire nieuwe design en het anato-misch gelaatstuk nog mooier en beter. De combinatie van twee verschillende types silicone en de kleine horizontale ribben op het gelaatstuk staan garant voor onge-evenaard comfort.

Deze ribben absorberen en verspreiden de druk van het frame op de siliconenrand, met een merkbare toename in comfort. De

SuuntoDe Suunto 'D4i' duikcomputer is nu voorzien van levendige kleuren en een nieuwe polsband. De functies van het product blijven hetzelfde als voordien. De nieuw vormgegeven Suunto 'D4i' is verkrijgbaar in zwart, wit, blauw en lime-groen. Naast het nieuwe design, heeft de 'D4i' ook een geheel nieuwe, zacht siliconen polsband die zorgt voor

De feestdagen zijn voorbij. Misschien stond er wel duik-materiaal op je verlanglijstje, maar heb je niets gekregen. Of kreeg je cadeaubons voor duikmateriaal? Maar wat te kopen? Hier misschien enkele ideetjes.

Duikmateriaal voor een nieuw duikseizoen

tijd is voorbij dat het masker na de duik nog 'in uw gezicht' staat. Naast

de innovatieve look in de 'X-vision-stijl', verkrijgbaar in een unieke mix van nieuwe

heldere kleuren, is het gezichtsveld maar liefst 20% groter. Advies verkoopprijs is 69,00 euro. Meer infor-matie op hun website.

Mares biedt corrigerende lenzen voor de meeste mo-dellen van hun collectie duikbrillen. Naast de nega-tieve dioptrieën (-1 tot -7) zijn er voor sommige modellen ook positieve dioptrieën ver-krijgbaar (+1,5 tot +3). Deze lenzen zijn snel en eenvoudig te instal-leren.

www.mares.com

maximaal comfort en een uitste-kende pasvorm. Voor een consis-tent uiterlijk zijn de behuizing en polsband in kleur op elkaar afge-stemd, ook de bezel (ring) en 'mas-kerprints' zijn nieuw en de knoppen zijn gemaakt van metaal.

www.suunto.nlMares

Reportage Duikmateriaal

opmaak_247.indd 94 30-1-2014 16:55:28


Green Force introduceert de nieuwe 'Diamond 600'

back-uplamp. De 'Dia-mond 600' back-uplamp is beschikbaar in twee versies. De kortste ver-

sie (600/18650) werkt met 1 lithium 18650 op-

laadbare batterij, terwijl de langere versie (600/AA) plaats

biedt aan 3 AA batterijen (Al-kaline of NiMH). Beide lam-pen bieden een brandduur van één uur op 100% (600 lumen). Bovendien zijn de lampen instelbaar op 100%, 66%, 30%, strobe en

SOS. Omwille van de aan-

zienlijke lichtopbrengst van 600 lumen kunnen deze zeer compacte lampjes ook als primaire duiklamp gebruikt worden. Meer info op hun website.

www.green-force.com

PRODUCTINFO VERZAMELD DOOR

IVO MADDER

Scubapro

Green Force

De nieuwe Scubapro 'Aladin 2G Square' duikcom-puter is een terugkeer naar hun typisch 'square' scherm en het is de opvolger van de iconische Aladin Pro. Opmerkelijk zijn de extra grote goed leesbare cijfers en de vier ingebouwde kleine LED-lichtjes om je scherm ook 's nachts gemakkelijk te kunnen af-lezen. Deze nitroxcomputer maakt gebruik van het ZHL8 ADT MB-algoritme, is geschikt voor 21% tot 100% zuurstof met verstelbare pp02 en als je met meerdere gassen duikt voorspelt hij de decostops met of zonder decogas (voorspellende 'MultiGas' of PMG). Men kan PDIS (Profile Dependent Intermedi-ate Stop), een soort 'deep stops', activeren. Voor de vrijduikers kan men hem in apneumodus instellen voor enkel aanduiding van de diepte. Uitgevoerd met een hoogtemeter, een bookmark-functie, volle-dige functies van het horloge en een logboek voor

100 duikuren. De batte-rij is gemakkelijk zelf te vervangen en dankzij de dubbele O-ring moet je niet vrezen voor lekken. Wordt geleverd met een verwisselbare zelfkle-vende folie ter bescher-ming van het scherm. Maximale diepte is 120 meter. Richtprijs: 349,00 euro. Optioneel kan men een bedrade interface 'Shark' (53,00 euro) aankopen voor over-dracht van de gegevens naar je pc.

www.scubapro.com

ADVERTENTIE

opmaak_247.indd 95 30-1-2014 16:55:32

96

opmaak_247.indd 96 30-1-2014 16:55:34

97

Omwille van tijdsdruk kan er bij het in lay-out zetten van een artikel wel eens iets mislopen, zowel wat betreft de inhoud van een artikel, als bij het plaatsen van foto's en de bijhorende bijschriften. Het redactie-team van Hippocampus leest alles telkens zorgvuldig na, maar toch zijn er vorige edi-tie een paar zaken over het hoofd gezien.

errata

Er staat daar in de eerste paragraaf dat Rob de Rijk zaakvoerder is van Metaltech, maar dat is niet juist. Hij is daar samen met drie andere vennoten gestart, maar onder-tussen is hij daar meer dan 16 jaar geleden uitgestapt. De juist zin moet dus zijn: Rob de Rijk is ingenieur en zaakvoerder van het Nederlandse bedrijf Metalsub, waar vooral Metalsub-duiklampen en snelsluit-systemen voor onder andere 'ponybottles', 'rebreathers' en duikflessen gefabriceerd worden.

tips

Accu's geladen opbergen. Omdat er vol-tageverlies is, zeker om de drie maanden bijladen (bij redelijk nieuwe batterijpacks). Oudere batterijen best elke week laden. Niet druppelladen! De levensduur van een batterijpack is 400 à 500 laadbeurten.Als je de batterij gaat laden, verbind dan eerst de batterijstekker met het batterij-pack en steek dan pas de stekker van de lader in het stopcontact.Als je gaat duiken met je kabellamp, draai dan eerst de batterijstekker die van je lamp komt in het batterijpack en schakel de

lampkop aan. Als deze brandt, ben je zeker dat de batterijstekker goed gemonteerd is. Soms, als je snel bent, is het immers mo-gelijk om deze scheef te monteren, waarbij er water aan de contacten van het batterij-pack kan komen.Na contact met zeewater de externe laad-contacten van het batterijpack afspoelen met zoet water en dan droogblazen. Dit om corrosie van de contacten te voorkomen. Controleer regelmatig de O-ring en vet hem lichtjes in met siliconenvet.Indien de lamp goed aangesloten is komen de contacten niet in aanraking met zee-water. Ze moeten dan ook niet afgespoeld worden. Wel is het handig de accu af te spoelen met de lamp er nog aan bevestigd of met de afdekplug op de accu bevestigd. Bij grote duiklampen is het afgeraden om deze te lang boven water te gebruiken om-dat ze kunnen warm worden, zeker als de buitentemperatuur te hoog is. De kabel-lamp 5.000 lumen schakelt automatisch uit als ze te warm wordt. De kleine hand-lampen kunnen probleemloos boven water gebruikt worden.

iVo Madder

Metalsub duiklampen (vervolg)In vorige Hippocampus stond er een artikel over Metalsub duiklampen. In dat artikel is een foutje geslopen en werden er een paar bijschriften bij de foto's onduidelijk gedrukt. Daarom hier een errata. Bovendien beloofden we je enkele tips van Rob de Rijk be-treffende het gebruik van Metalsub duiklampen.

Reportage Duikmateriaal

Om alle kanten perfect te ont-

bramen en er voor te zorgen dat er geen enkele rechte kant nog echt recht is, gaan de onderdelen door een tromme-laar waarin rondtrillende ke-

ramiekdriehoekjes zorgen voor het ontbramen.

Rob de Rijk, zaakvoerder van Metalsub.

De trommelaar in actie.

Het ruwe geëxtrudeerd aluminium voor het batterijpack FX1204.

Foto

's: I

vo M

adde

r.


Alle batterijpacks worden geladen en getest.

opmaak_247.indd 97 30-1-2014 16:55:40


Zie ook: http://bit.ly/NELOS-agenda

Controleer even of het evenement inder-daad doorgaat. De zetduivel speelt ons meer dan eens parten!Weet je van interessante evenementen of organiseer je zelf een activiteit die in onze Lopende Agenda kan opgenomen wor-den, plaats de gegevens dan in de Lopende Agenda op de NELOS-wiki of bezorg ze aan: Ivo Madder – [email protected].

Opleiding nitrox, extended range & trimixInfo via het menu 'Sectie DuikTechnieken(SDT)' op www.wiki.nelos.be


Maart 201401 Herexamen 1*I/ Instructeur B

(Module 4) Zwembad: 9.00-12.00 u, theorie: 13.00-16.00 u

01 Spreekbeurt over videomontageGastspreker: François Wouters

Ook proclamatie van de eerste gecertifi-

ceerde NELOS-onderwatervideografen

Locatie: Clublokaal VVDC, Groenstraat 260,

1800 Vilvoorde – 19.30 u

Info: [email protected]

02 AV NELOSOrganisatie: Cowol

Locatie: Stedelijk Conservatorium voor Mu-

ziek – Kunstencampus, Kunstlaan 12, 3500

Hasselt – Inschrijven om 13.00 uur

12 Herexamen AI/Initiator (Module 1 + 3)

15 Herexamen 3*I 15-16

Belgische Duiksportbeurs Info: www.duiksportbeurs.be

16 AV College 3*I Locatie: Duikershuis NELOS

22 Examen praktijk DHV Frans Coeckelbergsstraat 17a

2220 Heist-op-den-Berg

23 Academische zitting

April 201403 Proefexamen theorie 2*I

Locatie: Huis van de Sport, Berchem

Info: www.avos.be

03 Start cursus OW-fotografie Niveau 1Organisatie: ACAVOS

Theorielessen: 3 en 10 april 2014 om 19.00 u

Zwembadles: nog af te spreken

Info & inschrijven: [email protected] -

0479 43 68 66

04 Start cursus OW-videografieLocatie: Duikershuis NELOS – 20.00 u

Info & inschrijven: [email protected]

06 DaguitstapOrganisatie: Commissie Biologie

11 Inlevering verhandeling 3*I13 Afdaling van de Maas

Info: www.samantha-maaseik.be/

vinzwemmen.php

19 OBK1e wedstrijddag onderwaterfotografie

Open Belgisch Kampioenschap

Inschrijven via [email protected]

22 Start cursus OCR Normoxic Trimix Duiker


26 NitroxduikLocatie: Parking Wemeldinge – 12.30 u

Inschrijven: www.avos.be

27 Examen theorie 2*I

Mei 201404 Nitroxduik

Locatie: Parking Wemeldinge – 11.35 u


10 NitroxduikLocatie: Parking Wemeldinge – 11.15 u


12 Herexamen theorie 2*I 13 Proefexamen theorie AI

Locatie: Huis van de Sport, Berchem

Info: www.avos.be

15 Infosessie kandidaat 2*ILocatie: Huis van de Sport, Berchem

Info: www.avos.be

18 Themaduik Commissie BiologieOnderwerp: zoöplankton

Spreker: Karl Vanginderdeuren (ILVO)

Locatie: Wemeldinge, 'Kleine Stelle'

18 ONK + ZK1e wedstrijddag onderwaterfotografie

Open Nederlands Kampioenschap

+ Zeeuws Kampioenschap

Info: www.aquashot.nl

20-21 Voordracht 3*I Locatie: Duikershuis NELOS

23 Limiet inschrijving Zeestage 3*I en 2*I Ter info: bij de inschrijving voor de stage

moeten de vereiste duiken voldaan zijn. De

logboekjes moeten nagekeken zijn vóór het

theoretisch examen 2*I.

25 ONK + ZK2e wedstrijddag onderwaterfotografie

Open Nederlands Kampioenschap

+ Zeeuws Kampioenschap

Info: www.aquashot.nl

Juni 201404-08

MIMA'14Onderwaterfestival L'Estartit

Info: www.mima-medes.org

14 WEVOS photo Trouble-shooting dayGavers Harelbeke – 08.00 u

Info: Peter Ryngaert – 0486 44 67 43

19 Theorie Onderwaterfotograaf Niveau 2 (DF2)

Locatie: Roeselare


21 AVOS-verbroederingsduikLocatie: Wemeldinge parking

Info: www.avos.be



Inschrijven via [email protected]

22 Start cursus OCR Advanced Trimix DuikerInfo: [email protected]

23 Praktijk Onderwaterfotograaf Niveau 2 (DF2)Locatie: Roeselare


22-29 Technische Stage TenerifeInfo: [email protected]

29 AVOS-proevenduik (bootduik)Locatie: Wemeldinge haven – 08.00 u


Juli 201406 35e Noordzeechallenge

(vinzwemmen)Locatie: Cadzand (Nederland) – 10.00 u

KNRM-loods


of [email protected]

Augustus 20148-15 en 15-22

Technische Stage Jutland Info: [email protected]

23 Oefenduik 2*ILocatie: Kleine Stelle – 10.15 uur

Info: www.avos.be



LOPENDE Agenda

opmaak_247.indd 98 30-1-2014 16:55:41

De GoPro 3 is zondermeer een bijzondere camera. Net daarom ontwikkelde Hugyfot voor de GoPro 3 een bijzondere behuizing die je de mogelijkheid biedt om:

6 uur te filmen i.p.v. 40 minuten, dankzij een optionele extra batterij (met gebruik van het GoPro LCD scherm); het GoPro LCD scherm apart aan te sluiten in een waterdichte behuizing (met kabel tot 3 meter) voor gebruik als polecam; een onderwatermicrofoon aan te sluiten; een extra extern batterijpack aan te sluiten voor waanzinnig lange time lapse opnames.

Hugyfot’s kleinsteheeft grootse ambiti es!

Since 1953

Nu beschikbaar bij uw dealer.

Pho

to: B

ert S

eyss

ens

www.hugyfot.com

Hugyfot housing for GoPro3.indd 1 29/10/2013 13:03:06

S C U B A P R O . C OM

M K 2 1 / S 5 6 0 E E N P E R F E C T E V E N W I C H T.De nieuwe MK21/S560 brengt legendarische engineering samen met top design.Een compacte gebalanceerde eerste trap met piston (met optionele kap voor lagedrukslangen - hoek 0°/30° - voor technisch duiken) waarmee moeiteloos ademgehaald kan worden dankzij de hoge luchtstroming naar de tweede trap. De MK21 is de perfecte match met de lichtgewicht S560 – een luchtgebalanceerde tweede trap met het prestatieniveau die u van SCUBAPRO gewend bent.

VOOR PRESTATIE ZONDER COMPROMIS : DE MK21 / S560

Cover_247.indd 5 30-1-2014 16:57:22

The redesigned Suunto D4i comes in a range of fresh colors and

with an all-new soft, comfortable silicon strap for that perfect

fit. Lightweight and packed with handy features like freedive

mode and optional wireless air integration, it’s got everything

you need – wherever your diving may take you.

Find your Suunto D4i at www.suunto.com, www.amilcosports.nl

SUUNTO D4i A GREAT ALL-ROUNDER

SUUNTO D4i

THE FRESH NEW LOOK

TWEE

MA

AN

DEL

IJK

S IN

FORM

ATI

EBLA

D (

NIE

T IN

JU

LI E

N A

UG

UST

US)

VA

N D

E N

EDER

LAN

DST

ALI

GE

LIG

A V

OO

R O

ND

ERW

ATE

RON

DER

ZOEK

EN

-SPO

RT N

ELO

S

Nr.

24

7 -

jan

./fe

b.

20

14

Cover_247.indd 2 30-1-2014 16:57:16

Documents

Hippocampus 247 (jan.-feb. 2014)