Upload
vukhanh
View
240
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Historia administracji
dr Karol Dąbrowski
Zajęcia wprowadzające
Nauki administracyjne / Nauki o administracji
Rozporządzenie z dnia 8 sierpnia 2011 r. w sprawie obszarów wiedzy...,Dz.U. Nr 179, poz. 1065.
nauki badające administrację, szczególnie administrację publiczną, z nastawieniem na prawo administracyjne
historia administracji – subdyscyplina nauk
administracyjnych, opisująca istniejący dawniej stan
administracji publicznej, jej organizację (centralną,
lokalną), środki działania, cele, zadania, skutki itp.
triada nauk administracyjnych
nauka nauka prawa nauka
administracji prawa administracyjnego polityki administracyjnej
Fritz Stier-Somlo (1873–1932)
http://rektorenportraits.uni-koeln.de/bildbeschreibungen/fritz_stier_somlo#e378
Ernest Knosala (1948–2012)
rozdział nauki administracji od nauki polityki
administracyjnej nie odpowiada realiom
współczesności; należy mówić nie o dwóch naukach
(administracji i polityki administracyjnej), lecz
o jednej nauce: nauce administracji, wykonującą
funkcję normatywno (jak administrować) – opisową
(czym jest administracja).
TEORIA ADMINISTRACJI
Administracja
zarząd sprawami własnymi lub cudzymi
zarządzanie, gospodarowanie, kierowanie, rządzenie i rozkazywanie
• ministrare = służyć
• administrare = obsługiwać, zarządzać, kierować
• gubernare = rządzić
Administracja publiczna
zarząd wykonywany przez
państwo i inne podmioty,
na rzecz interesu publicznego,
na podstawie obowiązującego prawa
Administracja publiczna
system biurokratyczny
obszerny zakres spraw społecznych
generalne normy prawne
Norma prawna
najmniejszy, stanowiący strukturalną całość element prawa; pojedyncza reguła zachowania, dająca odpowiedź na pytanie, kto, w jakich okolicznościach, jak powinien się zachować i co stanie się w wypadku zachowania sprzecznego z wolą ustawodawcy
G.L. Seidler et alt.
abstrakcyjność
dotyczy nieokreślonej liczby przypadków
generalność
dotyczy nieokreślonej liczby adresatów
każdy obywatelkażdego kto kandyduje na Prezydenta
Rozporządzenie z 21 stycznia 1777 r. w sprawie zakazu używania arszeniku do wyrobu serów
Nr 1857
Do wyrobu sera użycie arszeniku, z powodu szkodliwych skutków dla zdrowia, pod groźbą kary pieniężnej i cielesnej, jest zakazane.
Rozporządzenie, Graz 21 stycznia 1777.
Źródło:Sammlung aller k.k. Verordnungen und Gesetze vom Jahre 1740. bis 1780, t. 8, Wiedeń 1787.
biurokracja: aparat urzędniczy (czyli grupę
urzędników państwowych i wszystko to, co się z nimi
wiąże) zaangażowany w administracji publicznej.
system biurokratyczny: system rządów, w którym
decydującą rolę odgrywa w/w aparat.
„weberowska” definicja biurokracji
fachowość [zawodowość] + specjalizacja [podział pracy] + hierarchia + generalne normy
http://www.crisismagazine.com/2014/why-max-weber-was-wrong
Max Weber(1864–1920)
Aspekty adm. publ.
POZYTYWNY
NEGATYWNY
PODMIOTOWY
PRZEDMIOTOWO-PODMIOTOWY
Definicja przedmiotowo -podmiotowa
zespół działań, czynności i przedsięwzięć
organizatorskich i wykonawczych
prowadzonych na rzecz realizacji interesu publicznego
przez różne podmioty, organy i instytucje
na podstawie ustawy i w określonych prawem formach
Hubert Izdebski, Michał Kulesza
pozytywna definicja administracji w doktrynie prawnej III Rzeszy
administracja publicznato kształtowanie życia wspólnoty narodowej przez aparat partyjny, według planu ustalonego przez Führera
Sonderfahndungsbuch Polen, Berlin 1939.
administracja jako organizacja jest po prostu strukturą urzędów działającą w konkretnej wspólnocie
Theodor Maunz
Theodor Maunz
(1901–1993): profesor prawa w III Rzeszy i RFN. Działacz NSDAP. Teoretyk ustroju nazistowskiego, uzasadniający rządy Hitlera.
Po 1945 r. jeden z czołowych konstytucjonalistów, mających wpływ na interpretację niemieckiej konstytucji. Profesor Uniw. w Monachium. Członek CSU. Minister kultury rządu Bawarii na przełomie lat 50 i 60-tych. Publicysta prasy nacjonalistycznej.
źródło: Wikimedia Commons
* centralizacja (skupienie władzy)
* decentralizacja (rozproszenie władzy)
* koncentracja (skupienie zadań)
* dekoncentracja (przeniesienie zadań)
Funkcje administracji publicznej
* reglamentacyjna i regulacyjna* świadcząca* organizatorska* wykonawcza* kontrolno-nadzorcza* prognostyczno-planistyczna
ograniczanie możliwości działania i dostępu do dóbr
Cechy administracji publicznej
* przymusowość* monopol* trwałość* planowość* ciągłość* stabilność* fachowość* hierarchiczność* legalizm
Zasady nowożytnej administracji publicznej
* centralizacja i koncentracja / decentralizacja i dekoncentracja* resortowość* dualizm przeciwstawny monizmowi* biurokratyzm** hierarchiczność** podległość służbowa i osobowa** wielostopniowa struktura urzędów** jednoosobowe kierownictwo** fachowość, nominacja i pragmatyki służbowe** formalizm (procedura administracyjna)
resortowość
działy administracji rządowej
minister
odpowiedzialność: konstytucyjna, polityczna, parlamentarna,indywidualna,solidarna
rada ministrów / rząd
źródło: Wikimedia Commons
Resorty klasyczne
* sprawy zagraniczne* wojsko* wymiar sprawiedliwości* skarbowość* sprawy wewnętrzne
Ministerstwa
* funkcjonalne* koniunkturalne
System biurokratyczny
* prowincjonalny* realny
państwo
ludność + terytorium + władza
Georg Jellinek(1851–1911)
źródło: Wikimedia Commons
* władza = możność panowania nad wolą innego człowieka* suwerenność = najwyższa władza, połączonaz niezależnością i niepodległością
suwerenność w globalizacji
Zdolność prawnomiędzynarodowa
zdolność do bycia podmiotem stosunków międzynarodowych, zawierania umów z innymi państwami (zdolność traktatowa)
* federacja - konfederacja
* unia realna - unia personalna
* państwo unitarne
Organ
jednostka wyodrębniona organizacyjnie w ramach aparatu państwowego, działająca w imieniu i na rachunek państwa, posiadająca własne kompetencje, zadaniai właściwość, uprawniona do posługiwania się przymusem
Kolegialnośća jednoosobowe kierownictwo
kolegialność* strukturalna = tworzenie organu wieloosobowego
* funkcjonalna = podejmowanie decyzji większością głosów
Urząd
zespół osobowo-rzeczowy organu / aparat pomocniczy
Jednostka podziału terytorialnegoobszar państwa podlegający właściwości miejscowej organu
* właściwość = zdolnośćdo rozpatrywania spraw
** rzeczowa** miejscowa** funkcjonalna
Administrowanie to przede wszystkim spokojne, wolne od pośpiechu i nieustannych konfliktów załatwianie rozmaitych spraw.
Woodrow Wilson
źródło: Wikimedia Commons
W prezentacji wykorzystano ikonki Nuvola icons ze zbiorów Wikimedia Commons.