Historia Grabowca Monografia parafii św. Mikołaja w Grabowcu€¦ · Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych

Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II

Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych jak i kopiowanie,

względnie publikowanie na stronach www tylko za pisemną zgodą autorów.

1

Historia Grabowca

Monografia rzymskokatolickiej parafii

św. Mikołaja w Grabowcu (E. S. Nicolai)

02.02.1394-2018

Renata Kulik, Henryk Kulik

Wszelkie prawa autorów zastrzeżone

Tom II, księża parafii




2

1. Wstęp

Jest to projekt służący do zapamiętania zdarzeń i ludzi związanych z Grabowcem. Służy

także do pewnego usystematyzowania wiedzy o parafii Grabowiec.

W przedstawionej wersji opracowanie jest bogatsze fragmenty, które zostały już w dużym

stopniu ukończone. Część historii nie została jeszcze opisana ale zapewne będzie opisana.

2. Wykaz proboszczów, administratorów, komendariuszy parafii

rzymskokatolickiej świętego Mikołaja w Grabowcu

2.1. Alfabetyczny wykaz proboszczów, administratorów, komendariuszy parafii

Grabowiec

Tabela 1 – Alfabetyczny wykaz proboszczów, administratorów, komendariuszy parafii

Grabowiec

Nazwisko i imię/imiona Okres pracy w Grabowcu Miejsce pochówku

Adamczyk Józef, 1871- 14-20 lutego 1925

Balaziusz Wojciech /Batazy,

Batuda Albert/ 1629-1641

Bielawski Paweł -1653-

Bojarczuk Wojciech, 1874-1961 11.04.1928-23.04.1933 Zakrzówek

Borsukiewicz Andrzej, 1880-1939 -15.07.1923-ok. 15.01.1926 Zwierzyniec, cm.

Branik Roman, 1840-1921 ok. 14.01.1875-ok.

15.12.1878 Jasna Góra, krypta

Budzyński Stanisław Michał 04.06.1995-18.07.2009

Bychawski Piotr, 1807-1877 19.11.1849-27.02.1868 Szczebrzeszyn, cm.

Chrzanowski Alfons, 1861-1934 08.01.1913-14.01.1913

Czarnecki Józef, 1890-1941

29.04.1933-20.08.1940;

formalnie był proboszczem

aż do dnia śmierci

Las nieledewski?

Dolecki Edward, 1905-1968 28.04.1947-25.09.1955 Wilkołaz, cm.

Dudziński Wincenty

Eugeniusz,1798-1849 01.01.1828-20.04.1849 Grabowiec, cm.

Dziewulski Władysław, 1908-1980 15.06.1941-12.10.1941 Szczebrzeszyn, cm.

Filipowicz Jan, 1740-1799 1786-30.07.1799 Grabowiec, cm.

Garbowski Paweł 1715

Garlicki Tomasz, 1806-1878 27.04.1849-19.11.1849 Krasnobród, cm.

Jabłoński Jan 05.06.1715-30.04.1719-

Jakub 1425-1431

Jan 02.02.1394-1411

Kamiński Feliks, 1839-1907 24.08.1879-19.02.1888 Lublin, cm. Lipowa

Kiliński Julian Jan, 1864- 1913-1923

Kilis Ignacy, 1903- 25.09.1955-22.11.1961




3


Kobylański Franciszek, 1782-

1840 18.02.1827-20.01.1828 Trzeszczany

Komorowski Antoni Mikołaj,

1862-1919 01.06.1892-ok. 23.02.1908 Lubartów, cm.

Kucharski Adam -1647-1648-

Kwiatkowski Antoni (wikariusz,

administrator tym.), 1849-1900 ok. 19.12.1878-25.08.1879

Łapkiewicz Wincenty 15.11.1941-12.10.1942

Łuczyński Kazimierz,1879-1926

ok. 26.02.1908-ok.

01.03.1908, zastępca,

wikary

Wożuczyn, cm.

Łoza Józef Jan 1773-przed 1786

Malicki Kazimierz 01.08.1803 (04.02.1804)-

18.02.1827

Malinowski Bronisław, 1863-

ok. 21.09.1886-07.10.1886

wikariusz parafii

Wojsławice, zastępował ks.

proboszcza Feliksa

Kamińskiego

Maluga Laurenty, 1905-

Małdrzykowski Marcin 1594-1609

Mateusz -1526

Mikoliński 1783

Milewski Antoni -1754-25 listopada 1770-

Mleczek Józef, 1827-1891 -24.06.1869-ok. 22.11.1874

Modrzejewski Jan, 1873-1951 07.06.1944-28.04.1947 Opole Lubelskie, cm.

Moruński Wojciech Grzegorz,

1751-1803 1799-1800-11.05.1803 Grabowiec, cm.

Myszkowski Piotr 27.02.1617-

Niekrasowicz Piotr 1644-1645-

Nucia Franciszek, 1942-2007 1982-1988, administrator;

1988-28.05.1995, proboszcz Lubaczów, cm.

Offinowski Grzegorz 1741 (co najmniej?)

Orłowski Stanisław, 1909-1994

22.08.1940-03.06.1941,

zapewne do 15.06.1941 oraz

14.10.1941-09.11.1941

Modliborzyce, cm.

Ostrowski Jan 1528

Piotrowski Jan 1528-1557

Piotrowski Stanisław 11.06.1526-

Piwowski (Pniowski) Eliasz 1658-1671

Raczkowski Piotr 1694-

Roszkowski Jakub -1644




4


Retke Stanisław, 1859-1928 22.03.1888-ok.21.05.1892

Rodyszewski Stanisław 1624-1626

Rudkowski Łukasz 1688

Rudziński Antoni, 1872-1942 1908-1913 Lublin, cm.

Sawecki Stefan, 1918-1996

17.12.1961- 01.06.1982,

02.06.1982-1988 (miał do

pomocy administratora)

Grabowiec, cm.

Sołomoński Bartłomiej 1620

Sutkowski Stanisław 1614-27.01.1617

Szulc Michał 1772-1776

Troszczyński Feliks

/Trószczyński/, 1804-1880 27.02.1868-20.06.1869- Markuszów

Uchański Jakub, 1502-1581 1534- Łowicz, bazylika

Walentyn 20.02.1497-1502

Wielgosz Ludwik, 1889-1942 ok. 25.01.1926-14.03.1928 Dachau

Winiarski Bonawentura 1655

Wołkowicz Jan 31.05.1785-1786

Zaborowski Augustyn 1696

Zamojski Erazm 1622

Ziemocki Jakub 1573

Żółkiewski Zygmunt 19.07.2009-2018-

2.2. Chronologiczny wykaz proboszczów, administratorów, komendariuszy parafii

Grabowiec

Tabela 2 – Chronologiczny wykaz proboszczów, administratorów, komendariuszy parafii

Grabowiec

L.p. Imię/imiona i nazwisko Okres pracy w Grabowcu

1. Jan 02.02.1394-1411

2. Jakub 1425-1431

3. Walentyn 20.02.1497-1502

4. Mateusz -1526

5. Stanisław Piotrowski 11.06.1526-

6. Jan Ostrowski 1528

7. Jan Piotrowski 1528-1557 (do wyjaśnienia)

8. Jakub Uchański 1534-

9. Jakub Ziemocki 1573

10. Marcin Małdrzykowski 1594-1609

11. Stanisław Sutkowski 1614-27.01.1617

12. Piotr Myszkowski 27.02.1617-

13. Bartłomiej Sołomoński 1620




5


14. Erazm Zamojski 1622

15. Stanisław Rodyszewski 1624-1626

16. Wojciech Balazius /Albert Batazy, Batuda/ 1629-1641

17. Jakub Roszkowski -1644

18. Piotr Niekrasowicz 1644-1645-

19. Adam Kucharski -1647-1648-

20. Paweł Bielawski (Bieleński?) -1653-

21. Bonawentura Winiarski 1655

22. Eliasz Piwowski (Pniowski) 1658-1671

23. Łukasz Rudkowski 1688

24. Piotr Raczkowski 1694-

25. Augustyn Zaborowski 1696

26. Paweł Garbowski 1715

27. Jan Jabłoński 05.06.1715-30.04.1719-

28. Grzegorz Offinowski -1741-

29. Antoni Milewski -1754-25 listopada 1770-

30. Andrzej Kajetan Biliński /Bieliński/ -1766-1777-

31. Michał Szulc 1772-1776 (?)

32. Józef Jan Łoza 1773-przed 1786

33. Mikoliński -1783-

34. Jan Wołkowicz 31.05.1785-1786

35. Jan Filipowicz, 1740-1799 1786-30.07.1799

36. Wojciech Grzegorz Moruński, 1751-1803 1799-1800-11.05.1803

37. Kazimierz Malicki 01.08.1803 (04.02.1804)-18.02.1827

38. Franciszek Kobylański, 1782-1840 18.02.1827-20.01.1828

39. Wincenty Eugeniusz Dudziński, 1798-1849 01.01.1828-20.04.1849

40. Tomasz Garlicki 27.04.1849-19.11.1849

41. Piotr Bychawski, 1807-1877 19.11.1849-27.02.1868

42. Feliks Troszczyński /Trószczyński/, 1804-

1880 27.02.1868-20.06.1869-

43. Józef Mleczek, 1827-1891 -24.06.1869-ok. 22.11.1874

44. Roman Branik, 1840-1922 ok. 14.01.1875-ok. 15.12.1878

45. Antoni Kwiatkowski, 1849-1900

ok. 19.12.1878-24.08.1879; tymczasowy

administrator, wikariusz; na stanowisku

administratora był vacat

46. Feliks Kamiński,1839-1907 24.08.1879-19.02.1888

47. Bronisław Malinowski, 1863-

ok. 21.09.1886-07.10.1886

wikariusz parafii Wojsławice, zastępował

ks. proboszcza Feliksa Kamińskiego

48. Stanisław Retke 22.03.1888-ok.21.05.1892




6


49. Antoni Komorowski, 1862-1919 01.06.1892-ok.23.02.1908

50. Kazimierz Łuczyński, 1879-1926 ok. 26.02.1908-ok.01.03.1908, zastępca,

wikary

51. Antoni Rudziński, 1872-1942 ok.15.03.1908-1913

52. Alfons Chrzanowski, 1861-1934 08.01.1913-14.01.1913

53. Julian Jan Kiliński, 1864- 1913-1923

54. Andrzej Borsukiewicz, 1880-1939 -15.07.1923-ok. 15.01.1926

55. Józef Adamczyk, 1871- 14-20 luty 1925; tymczasowy

administrator

56. Ludwik Wielgosz, 1889-1942 ok. 25.01.1926-14.03.1928

57. Wojciech Bojarczuk,1874-1961 11.04.1928-23.04.1933

58. Józef Czarnecki, 1890-1941 29.04.1933-20.08.1940, formalnie był

proboszczem aż do dnia śmierci

59. Stanisław Orłowski 22.08.1940-03.06.1941, zapewne do

15.06.1941 oraz 14.10.1941-09.11.1941

60. Władysław Dziewulski, 1908-1980 15.06.1941-12.10.1941

61. Stanisław Orłowski 14.10.1941-09.11.1941

62. Wincenty Łapkiewicz 15.11.1941-12.10.1942

63. Laurenty Maluga, 1905- 1942-1944; tymczasowy administrator

64. Jan Modrzejewski, 1873-1951 07.06.1944-28.04.1947

65. Edward Dolecki, 1905-1968 28.04.1947-25.09.1955

66. Ignacy Kilis, 1903- 25.09.1955-22.11.1961

67. Stefan Sawecki, 1918-1996

17.12.1961- 01.06.1982,

02.06.1982-1988 (miał do pomocy

administratora)

68. Franciszek Nucia 1982-1988, administrator,

1988-28.05.1995, proboszcz

69. Stanisław Michał Budzyński 04.06.1995-18.07.2009

70. Zygmunt Żółkiewski 19.07.2009-2018-

3. Proboszczowie, administratorzy, komendariusze

Księża w Królestwie Polskim po kasacji kościoła unickiego byli karani za posługę

wiernym tego kościoła. Do 1905 roku władze rządowe królestwa karali kapłanów prawie

wyłącznie w drodze administracyjnej, natomiast od wydania przez cesarza ukazu

tolerancyjnego wiele spraw musiało przechodzić procedurę sądową1.

Ks. Marian Kaczmara w swojej pionierskiej pracy magisterskiej wymienia jako

proboszcza parafii Grabowiec:

- ks. Jana Łużeckiego (1742), który był jednak proboszczem parafii greckokatolickiej w

Grabowcu.

- ks. Mikołaja Żyrzyńskiego (1717), który był jednak proboszczem parafii Garbów2.

1 Kubicki 2/1, s. 112. 2 APL AMG, sygn. 35/32/0/-/5, k. 194




7

- ks. Wojciecha Skierskiego (1736), który był jednak komendariuszem kościoła w Sokalu3.

- Michała Drozdowskiego (1770), który był jednak organistą tej parafii4.

3.1. Adamczyk Józef, 1871-, tymczasowy administrator parafii Grabowiec

Patrz rozdział „Dziekani dekanatu hrubieszowskiego”.

3.2. Balazius Wojciech /Batazy, Batuda Albert/, komendariusz

Komendariusz parafii Grabowiec5 (1629-1641). Został instytuowany komendariuszem

parafii z prezenty kapituły katedralnej6.

3.3. Bielawski Paweł, komendariusz

Ze zgromadzenia franciszkanów w Zamościu. Komendariusz parafii Grabowiec7 (-1653-

).

3.4. Bojarczuk Wojciech, 1874-1961

Zdjęcie 1 – Rok 1932 (około). Ksiądz Wojciech Bojarczuk (zdjęcie z kroniki parafii).

Urodził się 22 lutego 1874 roku. Wyświęcony 1899 roku8.

Wikariusz parafii św. Michała Archanioła Wojsławice (1900-1901), Tarnogóra (1901-

1904), Wilków (1904-1909; wówczas dekanat nowoaleksandryjski).

Proboszcz parafii Łosice (1909-25.03.1914/zwolniony z obowiązków, względnie w

lutym tego roku).

Administrator parafii Moniatycze (03.06.1914-1918).

W parafii Moniatycze m.in. wybudował plebanię, współorganizował polskie

szkolnictwo.

3 APL AMG, sygn. 35/32/0/-/5, k. 438. 4 APL AMG, sygn. 35/32/0/-/7, k. 203; APL AMG, sygn. 35/32/0/-/9, k. 47-49. 5 Kaczmara, s. 79; Szady In, s. 137. 6 Kaczmara, s. 79; Szady In, s. 137. 7 APL AMG, sygn. 35/32/0/-/2, k. 240; Kaczmara, s. 79. 8 Spis DL 1906, s. 33; Spis DL 1915, s. 34; Spis DL 1931, s. 60; Spis DL 1966, s. 215; KP T1, s. 4, 7; Kaczmara,

s. 81; Kalisz JS, s. 48. Kaczmara, s. 81; Spis DL 1915, s. 34; Spis DL 1917, s. 34; Schematyzm 1925, s. 128; Spis

DL 1929, s. 58; Spis DL 1938, s. 70; Spis DL 1966, s. 21; Akt urodzenia z dnia 06.10.1934 wystawiony przez ks.

Wojciecha Bojarczuka – proboszcza parafii Zakrzówek; APRŁukowa, Księga zgonów, 1916-1931; GłL 1914, Nr

46, s. 3




8

Administrator parafii Łukowa (ok. 08.01.1919-ok. 10.11.1919)9.

16 lutego 1919 roku wyświęcił cerkiew w Obszy10.

Administrator parafii Goraj (wówczas dekanat szczebrzeszyński, 10.11.1919-1928)11.

Administrator parafii Grabowiec (11.04.1928-23.04.1933).

Zdjęcie 2 – Rok 1930, 9 listopada. Podpis ks. Wojciech Bojarczuka wraz z odciskiem pieczęci

urzędowej urzędnika USC Parafii Rzymskokatolickiej w Grabowcu (fragment dokumentu ze

zbiorów Ryszarda Karczmarczuka).

W Grabowcu zjednał sobie wiernych poprzez życzliwość i próby uniezależniania parafii

od rodzin ziemiańskich. Został nazwany „apostołem sadu i pszczółek” ze względu na

zamiłowanie do sadownictwa i pszczół. W wolnych chwilach dbał o ogród, o pszczoły a także

o hodowlę gołębi. Bardzo lubił gołębie, które siadały mu na rękach. W Konstantynówce

(Czartoria) wybudował kaplicę. Dzięki jego inicjatywie parafianie kupili dzwon, który bardzo

uroczyście został sprowadzony i umieszczony w dzwonnicy. Ponadto wybudowano ołtarz w

bocznej kaplicy w miejsce spalonego, oraz pomalowano elewację kościoła. Zorganizował na

wysokim poziomie pracę organizacji kościelnych (tercjarstwa, kółek różańcowych, bractw i

organizacji młodzieżowych)

Proboszcz parafii Zakrzówek (pow. janowski; dekanat kraśnicki; 23.04.1933-

22.01.1961).

Odcisk 1 – Rok 1934, 6 października. Odcisk pieczęci Urzędnika Stanu Cywilnego Parafii Rz.-

Kat. Zakrzówek i podpis proboszcza tej parafii ks. Wojciecha Bojarczuka.

Kanonik honorowy Kapituły Kolegiaty Zamojskiej (odznaczony 1938)12.

Zmarł 22 stycznia 1961 roku.

9 WiadLub 1919, Nr 10, s. 313. 10 AAN MWRiOP, sygn. 2/14/0/5/872, k. 491, 492. 11 WiadLub 1919, Nr 10, s. 313. 12 Spis DL 1939, s. 20.




9

3.5. Borsukiewicz Andrzej, 1880-1939, proboszcz parafii Grabowiec

Urodził się 19 stycznia 1880 roku. Wyświęcony w 1902 roku (1903)13.

Wikariusz parafii Sobieszyn (dekanat garwoliński, -1906-)14.

Administrator a następnie proboszcz parafii Uchanie15 (-1916-maj 1923; -1916-;

administrator).

Proboszcz parafii Siedliszcze (ok. marzec 1921-)16./plan?/

Proboszcz parafii Grabowiec17 (-15.07.1923-ok. 15.01.1926).

Zdjęcie 3 – Rok 1923. Podpis proboszcza parafii Grabowiec ks. Andrzeja Borsukiewicza wraz

z odciskiem pieczęci urzędowej Urzędnika Stanu Cywilnego Grabowieckiej

Rzymskokatolickiej Parafii w powiecie hrubieszowskim (fragment dokumentu ze zbiorów

Ryszarda Karczmarczuka).

W 1929 roku wygłosił przemówienie na uroczystości 50-lecia ślubów małżeńskich

Wacława Michała i Stanisławy z Glasserów małżonków Skomorowskich w majątku

Skomorochy Wielkie18.

Proboszcz parafii św. Jana Nepomucena w Zwierzyńcu19 (ok. 15.01.1926-23.05.1939).

Odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi20.


Zmarł 23 maja 1939 roku w Zwierzyńcu. Pochowany na cmentarzu w Zwierzyńcu22.

3.6. Branik Roman, 1840-1921, proboszcz parafii Grabowiec

Urodził się 27 lutego 1840 roku. Wyświęcony w 1863 roku23.

13 Kaczmara, s. 81; Spis DL 1917, s. 35; Spis DL 1931, s. 88; Schematyzm 1925, s. 125. 14 Spis DL 1906, s. 81. 15 Spis DL 1917, s. 35; KPZA 1918, Nr 5-6, s. 84; GłL 1923, Nr 135, s. 3. 16 GłL 1921, Nr 74, s. 2. 17 Schematyzm 1925, s. 125; IWL 1925, s. 103; AAL AKGDL, Fundusze, inwentarze, budowle kościoła

parafialnego w Grabowcu 1815-1939, sygn. Rep.60/IVb/57, k. 179; AAL AKDL, Akta (drugiego) Kościoła w

Grabowcu, sygn. 61/IVb/26, k. 18; APRG, Księga zgonów, 1918-1934. 18 GłL 1925, Nr 215, s. 5. 19 Spis DL 1931, s. 88; Spis DL 1938, s. 104; Spis DL 1939, s. 224; GłL 1923, Nr 194, s. 6; „Elenchus

Convocatorum ad Synodum, 1928, Lublin”. 20 Spis DL 1939, s. 224. 21 Spis DL 1939, s. 20. 22 Kaczmara, s. 81. 23 Wg Kaczmara, s. 80, proboszcz parafii Grabowiec: 1875-1877; Spis DL 1875, s. 41; Spis DL 1876, s. 35; Spis

DL 1875, s. 41; Spis DL 1876, s. 35; Spis DL 1878, s. 28; Spis DL 1906, s. 77; Kubicki 2/1, s. 35, 304, 472;




10

Proboszcz parafii Wola Gułowska (11.04.1869-1875).

Proboszcz parafii Grabowiec (ok.14.01.1875-ok. 15.12.1878).

Podpis 1 – Rok 1875, 11 lipca. Podpis proboszcza parafii Grabowiec ks. Romana Branika oraz

odcisk pieczęci Urzędnika Stanu Cywilnego Parafii r.l. Grabowiec (ze zbiorów Andrzeja

Karczmarczuka).

Na mocy decyzji generała-gubernatora warszawskiego z dnia 17/29 stycznia 1878 roku

ksiądz zapłacił 50 rubli kary za to, że wydał ze swego kościoła krzyż, chorągwie i inne

emblematy religijne nielegalnie udającym się parafianom na odpust w sąsiedztwie. Natomiast

5/17 września 1878 roku generał-gubernator warszawski skazał księdza na 25 rubli grzywny

oraz zażądał usunięcia księdza z probostwa w Grabowcu za to, że z ambony zachęcał parafian

żeby nie wydawali władzy rządowej kapłanów, którzy pracowali z unitami i aby pogardzali

szpiegami. Gubernator chciał przesunięcia księdza do innej diecezji, gdzie nie było unitów, za

wyjątkiem Sejn. Na prośbę biskupa gubernator zamienił ostatni punkt swej decyzji i zgodził się

na to, że biskup udzieli księdzu nagany i umieści go na parafii w powiecie puławskim lub

garwolińskim.

W związku z powyższymi działaniami władz carskich ksiądz pozostawał przez pewien

okres bez przydzielenia obowiązków i co z tym się wiązało był pozbawiony utrzymania i

zamieszkania. Mieszkał zapewne u krewnych.

Wikariusz parafii Węgrów (1879).

Administrator parafii Wyszków (dek. węgrowski, 1879-przed grudniem 1889), Kłoczew

(dek. garwoliński, przed grudniem 1889-1913).

Będąc proboszczem parafii Kłoczew (powiat Garwolin, gubernia siedlecka) otrzymał 14

listopada 1894 roku oficjalną naganę za to, że nie odprawił galowego nabożeństwa za zdrowie

cesarzowej.

Członek rzeczywisty Lubelskiego Towarzystwa Dobroczynności (-1904-1906-).

Pod koniec 1913 roku ks. będąc administratorem parafii Kłoczew wstąpił do Zakonu

Paulinów na Jasnej Górze w Częstochowie. Konfrater.

Zmarł 31 stycznia 1921 roku. Pochowany w krypcie jasnogórskiej.

3.7. Budzyński Stanisław Michał, 1949-

Kubicki 2/1, s. 35; GW 1889, Nr 334, s. 1; GłL 1913, Nr 33, s. 518; Rocznik LTD 1904, s. 103; Rocznik LTD

1905, s. 3; Rocznik LTD 1906, s. 3; Akt zapowiedzi sporządzony 29.06.1875 roku przez ks. Romana Branika;

APZ APRG, sygn 88/609/0/-/4; Parafia Wola Gułowska http://www.karmelici.pl/wola.php (v. 08.08.2009);

Klasztor oo. Paulinów Jasna Góra http://www.jasnagora.com/ (v. 30.07.2013).

http://www.karmelici.pl/wola.php

http://www.jasnagora.com/




11

Zdjęcie 4 – Ksiądz Stanisław Michał Budzyński.

Urodził się w 1949 roku w Szczebrzeszynie. Ukończył Szkołę Podstawową w

Wywłoczce i Liceum Ogólnokształcące w Biłgoraju (1967). W latach 1967-1973 uczęszczał

do Wyższego Seminarium Duchownego w Lublinie. Kursowym kolegą ks. Stanisława był ks.

Janusz Nagórny. W 1973 roku uzyskał tytuł magistra teologii na Wydziale Teologii KUL.

Święcenia kapłańskie otrzymał 28 sierpnia 1973 roku24.

Wikariusz parafii Borów (), Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w

Józefowie (-1975-), Janów Lubelski (01.06.1982-31.07.1988). Kapelan Zespołu Opieki

Zdrowotnej w Janowie Lubelskim (01.06.1982-31.07.1988).

Zdjęcie 5 – Rok 1975. Józefów. Msza święta. Od lewej wikariusz parafii Józefów ks. Stanisław

Budzyński, proboszcz parafii Józefów ks. Edward Kłopotek, n (zdjęcie z kroniki ks. Edwarda

Kłopotka).

Proboszcz parafii Świętego Stanisława Biskupa w Górecku Kościelnym (01.08.1988-

03.06.1995), św. Mikołaja w Grabowcu25 (04.06.1995-18.07.2009).

24 Schematyzm DZL 1995, s. 104, 113; KP T4, s. 1. 25 M.in. Schematyzm DZL 1995, s. 59.




12

Dziekan dekanatu grabowieckiego (04.06.1995-18.07.2009).

Katecheta Liceum Ogólnokształcącego w Grabowcu (01.09.1995-31.08.2001), Szkoły

Podstawowej Zespołu Szkół w Grabowcu (02.11.1998-31.08.1999, 01.09.2001-31.08.2009).

Otrzymał m.in. nagrodę Dyrektora Zespołu Szkół im. Henryka Sienkiewicza w

Grabowcu (2002). Finalista konkursu „Proboszcz Roku 2005” (był jednym z 12 finalistów na

1000 zgłoszeń).

Proboszcz parafii św. Jerzego w Biłgoraju (19.07.2009-2018-).

Kapelan chorych i członek rady duszpasterskiej kurii diecezji zamojsko-lubaczowskiej (-

1995-1999-)26.

Członek komitetu peregrynacji kopii cudownego Obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej

w diecezji zamojsko-lubaczowskiej 6 marca-18 września 2004 roku.

Członek sekcji służby zdrowia Komitetu Organizacyjnego Peregrynacji Obrazu Matki

Boskiej Częstochowskiej w Diecezji Zamojsko-Lubaczowskiej w 2004 roku.

Kierownik duchowy Legionu Maryi – Kurii Matki Bożej Częstochowskiej w Biłgoraju

(16.09.2009-)27.

Kanonik honorowy Kapituły Katedry Zamojskiej (odznaczony 1991).

Za swoją działalność otrzymał m.in. Medal „Pro Memoria” (2012).

3.8. Bychawski Piotr, 1807-1877

Urodził się 5 lipca 1807 roku, syn Jakuba i Franciszki. Wyświęcony w 1832 roku28.

Proboszcz parafii Dubienka29 (-1839-marzec 1841-). Będąc proboszczem parafii

Dubienka został także administratorem parafii Trzeszczany.

Administrator a następnie proboszcz parafii Trzeszczany30 (administrator: ok.

22.11.1840-; proboszcz: maj 1841-sierpień 1848-).

Proboszcz parafii Grabowiec31 (19.11.1849-27.02.1868; przy czym do 21 marca 1868

roku sprawował obowiązki proboszcza, tj. do czasu przejęcia obowiązków przez administratora

ks. Feliksa Troszczyńskiego).

Odcisk 2 – Rok 1858, 16 maja. Odcisk pieczęci urzędowej Urzędnika Stanu Cywilnego R.K.

26 Schematyzm DZL 1995, s. 21-22, 94; Schematyzm DZL 1999, s. 116; Diecezja Zamojsko-Lubaczowska

http://www.zamosc.opoka.org.pl (v. 03.06.2009); Schematyzm DZL 1999, s. 33. 27 Diecezja Zamojsko-Lubaczowska http://www.diecezja.zam-lub.pl (v. 10.06.2010). 28 APZ APRSzczebrzeszyn, sygn. 88/635/0/-/3, k. 216/58; Spis DL 1875, s. 65; Kubicki 2/3, s. 157. 29 Spis DL 1840, s. 80; AAL AKGDL, sygn. 60/IVb/57, k. 92; PamRM 1841, T. 1, z. 1, s. 96. 30 Spis 1846; Spis DL 1848, s. 15; Spis DL 1849, s. 14; AAL AKGDL, sygn. 60/IVb/57, k. 92; PamRM 1841, T.

1, z. 3, s. 279; PamRM 1848, T.15, z.10, s. 355; Rocznik RWC 1848, s. 197; APRTrzeszczany, sygn.

35/1940/0/2.4/31, k. 24/60; APL APRTrzeszczany, sygn. 35/1940/0/2.4/35. 31 Kaczmara, s. 80; Spis DL 1855, s. 6; Spis DL 1856; Spis DL 1865, s. 11; AAL AKGDL, sygn. 60/IVb/57, k.

50-58; PamRM 1850, T.18, z.2, s. 168; APRG, Księga urodzeń, 1862-1871, k. 417/61.

http://www.zamosc.opoka.org.pl/

http://www.diecezja.zam-lub.pl/




13

Parafii Grabowiec oraz podpis proboszcza parafii Grabowiec ks. Piotra Bychawskiego 9ze

zbiorów Ryszarda Karczmarczuka).

Administrator parafii Hrubieszów32 (27.02.1868-ok.12.02.1871), Wilkołaz33 (1871-),

Szczebrzeszyn34 (ok. 05.09.1871-14.04.1877).

W marcu 1841 roku (ponownie w sierpniu 1848 roku) został uznany, przez rząd, za

kwalifikowanego do posiadania beneficjum35.

Parafię Grabowiec przejął protokólarnie 19 listopada 1849 roku. W Grabowcu m.in.

odbudował w 1854 roku kościół po pożarze36. Ojciec chrzestny Michała Wacława

Chróściewicza (1852), syna ks. Cyryla Chróściewicza – administratora parafii r.g. w

Grabowcu37.

Administrator kanonik Kapituły Kolegiaty Zamojskiej (1847-)38.

Kanonik honorowy Katedry Augustowskiej (nominacja przed 1846).

Wicedziekan dekanatu hrubieszowskiego (-1843-22.04.1855-). Dziekan hrubieszowski (-

1855-wrzesień 1870-)39.

Ojciec chrzestny Cypriana Laskiewicza, syna Franciszka i Katarzyny z Bychawskich

(1842)40.

8 września 1856 roku koncelebrował mszę św. w czasie odpustu w parafii Narodzenia

NMP w Zamościu (kolegiaty)41.

Sprawdzał księgi metrykalne, z lat 1858-1863, parafii r.g. Wakijów42.

Członek Rady Opiekuńczej Powiatu Hrubieszowskiego (-1858-1866-)43.

15 sierpnia 1866 roku wojenny generał gubernator lubelski zwrócił się do administratora

diecezji lubelskiej ks. Kazimierza Sosnowskiego z prośbą o wskazanie sposobu ukarania ks.

Piotra Bychawskiego, za to, że udzielił sakramentu małżeństwa poddanemu austriackiemu

Kazimierzowi Langemu i pannie Mariannie Świrskiej (zapewne córce właściciela Gdeszyna)

w cerkwi unickiej w Gdeszynie (filii parafii Peresołowice)44.

Zmarł 14 kwietnia 1877 roku w Szczebrzeszynie45.

3.9. Chrzanowski Alfons (RL), 1861-1933, proboszcz

32 Spis DL 1870, s. 26; AAL AKGDL, sygn. 60/IVb/57, k. 92; APL APRHrub, sygn. 35/1829/0/2.2/58, k. 88/13;

APL APRHrub, sygn. 35/1829/0/2.4/61, k. 5. 33 AAL AKGDL, sygn. 60/IVb/57, k. 92. 34 APL APRSzczebrzeszyn, sygn. 35/1930/0/2.4/130, k. 236; APZ APRSzczebrzeszyn, sygn. 88/635/0/-/3, k.

216/58. 35 PamRM 1841, T. 1, z. 1, s. 96; PamRM 1848, T.15, z.10, s. 355. 36 KP T1, s. 3. 37 APL APGG, sygn. 35/1999/0/1/45, k. 2/3. 38 Spis DL 1848, s. 3. 39 Spis DL 1846, s. 14; Spis DL 1848, s. 15; Spis DL 1849, s. 14; Spis DL 1856; Spis DL 1865, s. 11; Spis DL

1870, s. 26; Kubicki 2/3, s. 157; ADZ, Księga urodzeń kościoła filialnego w Komarowie parafii Łabunie 1866,

podsumowanie; ADZ, Księga urodzeń kościoła filialnego w Komarowie parafii Łabunie 1867, podsumowanie;

APL APRWożuczyn, sygn. 35/1961/0/2.4/61, k. 84; APRG, Księga urodzeń, 1862-1871, k. 84; APL

AKFKomPRŁ, sygn. 35/1864/0/2.2/4, k. 76; APL APRHrubieszów, sygn. 35/1829/0/2.4/48, k. 20; APL APRG,

sygn. 35/1824/0/2.4/40, k. 18-19. 40 APL APRLublinJana, sygn. 35/1859/0/2.4/22, k. 61/190. 41 KW 1856, Nr 279, s. 1441. 42 APL APGWakijów, sygn. 35/2168/0/2.4/34, k. 59; APL APGWakijów, sygn. 35/2168/0/2.4/35, k. 27; APL

APGWakijów, sygn. 35/2168/0/2.4/36, k. 53; APL APGWakijów, sygn. 35/2168/0/2.4/37, k. 56; APL

APGWakijów, sygn. 35/2168/0/2.4/42, k. 82. 43 Rocznik KP 1858, s. 241; Rocznik KP 1866, s. 261. 44 Kubicki 2/3, s. 157. 45 Spis DL 1878, s. 70; APZ APRSzczebrzeszyn, sygn. 88/635/0/-/3, k. 216/58.




14

Urodził się 23 września 1861 roku. Wyświęcony w 1894 roku46.

Wikariusz parafii Bychawa (12.01.1895-10.08.1898), Michów (11.08.1898-04.02.1903),

Skórzec (05.02.1903-03.08.1905).

Proboszcz parafii Blinów (04.08.1905-27.03.1911; pow. janowski), św. Mikołaja na

Czwartku w Lublinie (28.03.1911-07.01.1913; wówczas Czwartek był przedmieściem

Lublina), Grabowiec (08.01.1913-14.01.1913), Turobin (15.01.1913-20.07.1916).

Kapelan więzienny w Lublinie (luty 1919-08.04.1919).

Proboszcz parafii Bychawka (09.04.1919-31.08.1931).

25 sierpnia 1931 roku Kuria Biskupa w Lublinie złożyła wniosek do MWRiOP w

Warszawie o przyznanie emerytury dla księdza. Decyzja o przyznaniu emerytury księdzu od 1

września 1931 roku została wydana w marcu 1934 roku. Ksiądz nie zdążył odebrać emerytury.

Mieszkał w Lublinie, przy ulicy Królewskiej 11 (-1932-).

Zmarł 22 maja 1933 roku.

3.10. Czarnecki Józef, 1890-1941

Zdjęcie 6 – Rok 1933 (około). Ksiądz Józef Czarnecki (zdjęcie z kroniki parafii).

Urodził się 14 marca 1890 roku we wsi Trzeciaków (parafia Mełgiew), syn Stanisława i

Anny ze Sztorców małżonków Czarneckich. Ukończył 4 klasy szkoły powszechnej w Chełmie.

W latach 1913-1920 studiował filozofię i teologię w Wyższym Seminarium Duchownym w

Lublinie. Alumn II roku kursu filozoficznego Seminarium Duchownego w Lublinie (-1914-).

9 marca 1919 roku otrzymał święcenia subdiakonatu z rąk biskupa lubelskiego Mariana Leona

Fulmana. Święcenia kapłańskie przyjął 14 czerwca 1920 roku47.

Wikariusz parafii Bełżyce48 w dekanacie bełżyckim (1920-1925-). W 1922 roku miał być

przeniesiony, jednak na własną prośbę został pozostawiony w Bełżycach.

Proboszcz parafii św. Katarzyny w Czernięcinie49 (30.01.1928-1933). Z polecenia

ordynariusza lubelskiego w 1929 roku rozpoczął budowę kościoła w Gilowie (gmina Goraj

Lubelski), który został ukończony w 1932 roku50.

46 KAL 1913, s. 74; AAN MWRiOP, sygn. 2/14/0/5/585, k. 105, 113-119; WiadLub 1919, Nr 4, s. 126; WiadLub

1919, Nr 6, s. 190. 47 Spis DL 1915, s. 85; Spis DL 1931, s. 94; Spis DL 1915, s. 85; Leszczyński Mariusz (biskup), „Kapłani

zamęczeni w latach 1939-1945 na Ziemi Zamojsko-Lubaczowskiej”; Ks. Józef Czarnecki (1890-1941), tygodnik

Niedziela (edycja zamojska), Nr 23/2003; WiadLub 1919, Nr 4, s. 125. 48 Schematyzm 1925, s. 123; GłL 1922, Nr 130, s. 3. 49 Leszczyński Mariusz (biskup), „Kapłani zamęczeni w latach 1939-1945 na Ziemi Zamojsko-Lubaczowskiej”;

Ks. Józef Czarnecki (1890-1941), tygodnik Niedziela (edycja zamojska), Nr 23/2003; Spis DL 1931, s. 94. 50 Archidiecezja Lubelska http://www.kuria.lublin.pl (v. 01.09.2008); Maleszyk Andrzej (ksiądz), „Mała parafia

http://www.kuria.lublin.pl/




15

Następnie został proboszczem parafii Grabowiec (29.04.1933-20.08.1940; formalnie był

proboszczem aż do dnia śmierci). W Grabowcu wybudował dom parafialny – ludowy, w

którym utworzył sklep spółdzielczy. Przyczynił się do wybudowania głównego ołtarza i do

przebudowy prezbiterium. W 1938 roku organizował spotkania w domu parafialnym, po

których prawosławni mieszkańcy parafii Grabowiec składali rzymskokatolickie wyznanie

wiary51.

Zdjęcie 7 – Rok 1933, 24 listopada. Podpis proboszcza parafii ks. Józefa Czarneckiego i odcisk

pieczęci urzędowej parafii rzymskokatolickiej w Grabowcu. „Sigillum Ecclesiae R.L.

Graboviecensis” (fragment dokumentu ze zbiorów Ryszarda Karczmarczuka).

Prowadził działalność łacińską i neounijną w Grabowcu z ramienia biskupa Mariana

Fulmana52.

W okresie wojny w kazaniach wzbudzał poczucie narodowe oraz współtworzył (przy

współudziale wójta gminy Grabowiec, kierownika szkoły podstawowej i kierownika apteki)

Służby Zwycięstwu Polsce w Grabowcu. Uprzedzony o aresztowaniu ukrył się we dworze w

Szystowicach (w budynku późniejszej szkoły). Zdradzony przez jednego z mieszkańców

Grabowca (podejrzenia padły na jednego działacza pewnej partii, który jednak w listach m.in.

do księdza Saweckiego twierdził, że to nie jest prawdą) został aresztowany. Policja niemiecka

powiadomiła administratora parafii – księdza Stanisława Orłowskiego, że ksiądz Józef

Czarnecki zginął podczas ucieczki z transportu z Szystowic do Hrubieszowa53. Miało to miejsce

prawdopodobnie 6 czerwca54 lub 13 czerwca55 1941 roku.

Nie jest znane miejsce jego pochówku. Prawdopodobnie został pochowany w lesie

między Trzeszczanami a Uchaniami. Według relacji brata zamordowanego kapłana, został on

pochowany na terenie wojskowego magazynu paliw, przy drodze z Trzeszczan do Nieledwi56.

Na cmentarzu parafialnym został utworzony, z inicjatywy proboszcza księdza Stanisława

Budzyńskiego, symboliczny grób, usytuowany obok grobu proboszcza księdza Stefana

Saweckiego.

wielkich ludzi”, Niedziela (edycja lubelska), 2002, Nr 31. 51 KP T1, s. 9. 52 Pelica KPL, s. 175. 53 KP T1, s. 9. 54 Leszczyński Mariusz (biskup), „Kapłani zamęczeni w latach 1939-1945 na Ziemi Zamojsko-Lubaczowskiej”.

Ks. Józef Czarnecki (1890-1941), tygodnik Niedziela (edycja zamojska), Nr 23/2003. 55 Diecezja Zamojsko-Lubaczowska http://www.zamosc.opoka.org.pl (v. 31.08.2008). 56 Leszczyński Mariusz (biskup), „Kapłani zamęczeni w latach 1939-1945 na Ziemi Zamojsko-Lubaczowskiej”.

Ks. Józef Czarnecki (1890-1941), tygodnik Niedziela (edycja zamojska), Nr 23/2003.





16

Nagrobek 1 – Rok 2018, 10 marca. Grób symboliczny ks. Józefa Czarneckiego na cmentarzu

parafialnym w Grabowcu (foto Henryk Kulik).

Nagrobek 2 – Rok 2018, 27 maja. Nowy grób symboliczny ks. Józefa Czarneckiego na

cmentarzu parafialnym w Grabowcu (foto Henryk Kulik). Grób został usytuowany obok

przyszłego nagrobka ks. infułata Franciszka Greniuka

Imię i nazwisko księdza widnieje na tablicy, poświęconej przez biskupa Stefana

Wyszyńskiego, upamiętniającej parafian grabowieckich, pomordowanych w czasie II wojny

światowej wmurowanej w miejscowym kościele.

Ponadto imię i nazwisko księdza widnieje na tablicy pamiątkowej w Archikatedrze w

Lublinie w części rozstrzelanych księży przez Niemców57.

3.11. Dolecki Edward, 1905-1968, wikariusz i proboszcz parafii Grabowiec

57 Tablica pamiątkowa „Ofiary hitlerowskiego okrucieństwa więzień i obozów koncentracyjnych: Lublin-Zamek,

Oranienburg, Dachau, Buchenwald, Oświęcim, miasta, osady i wsie diecezji lubelskiej w latach okupacji 1939-

1945” w Archikatedrze św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty Lubinie.




17

Zdjęcie 8 – Rok 1947 (około). Proboszcz parafii Grabowiec ks. Edward Dolecki.

Urodził się 8 lipca 1905 roku w Majdanie Nepryskim (powiat krasnostawski). W 1931

roku był jako akolita58 alumnem III kursu teologicznego. Ukończył Wyższe Seminarium

Duchowne w Lublinie. Wyświęcony w 1931 roku59.

Wikariusz parafii św. Mikołaja w Grabowcu (01.09.1931-1933). Z dniem 1 września

1931 roku rozpoczął pracę pedagogiczną w 7-klasowej Publicznej Szkole Powszechnej w

Grabowcu, gdzie pracował do końca roku szkolnego 1932/33.

Wikariusz parafii Zakrzówek (-listopad 1933-). Patron Katolickiego Stowarzyszenia

Młodzieży Polskiej w Zakrzówku (-listopad 1933-).

Prefekt w Hrubieszowie i rektor kościoła św. Stanisława Kostki w Hrubieszowie – parafia

św. Mikołaja BW (wrzesień 1934-1938-, zapewne do 1943 roku). Wiceasystent oddziałów

KSM w Hrubieszowie (-wrzesień 1934-).

W dniu 31 marca 1943 roku aresztowany przez Niemców i wywieziony do obozu na

Majdanku. Zwolniony 18 sierpnia 1943 roku powrócił do Hrubieszowa. Uczył religii w Szkole

Powszechnej Nr 1 w Hrubieszowie. Prefekt w średniej szkole prywatnej w Lublinie.

Do Grabowca powrócił po wojnie, w 1947 roku. Proboszcz parafii św. Mikołaja w

Grabowcu (28.04.1947-25.09.1955). Prefekt w Państwowej Szkole Ogólnokształcącej Stopnia

Podstawowego i Licealnego w Grabowcu a po przekształceniu w Szkole Podstawowej i Liceum

Ogólnokształcącym w Grabowcu (1952-1954).

Pomalował lamperie w kościele (w połowie), odnowił zakrystię, zaadaptował dom

parafialny na plebanię, poprawił ogrodzenie cmentarza. Następnie w 1953 roku odmalował

wewnątrz świątynię w Grabowcu.

Zorganizował uroczystość odsłonięcia tablicy ku pamięci pomordowanych parafian w

czasie II wojny światowej.

Pełnił funkcję prezesa Powiatowego Komitetu Opieki Społecznej (PKOS) w

Hrubieszowie (przez pewien okres w latach 1944-1949), wicedziekana dekanatu

hrubieszowskiego (23.07.1948-).

Proboszcz parafii św. Bartłomieja Apostoła w Sitańcu (26.09.1955-1966-). W tym

okresie m.in. podejmuje starania ratowania kaplicy św. Antoniego w Udryczach. Z Sitańca

zostaje przeniesiony do miejscowości Wilkołaz.

Zmarł 27 grudnia 1968 roku w Wilkołazie.

58 Najwyższy stopień święceń niższych (przed subdiakonatem). 59 Kaczmara, s. 82, 84; KP T1, s. 31, 43; Spis DL 1931, s. 22; Spis DL 1937, s. 55; Spis DL 1938, s. 32, 56; Spis

DL 1966, s. 204; AAL AKDL, Akta (drugiego) Kościoła w Grabowcu, sygn. 61/IVb/26, k. 56, 141; Kalisz NH, s.

74; Kalisz JS, s. 74; OgniwoAKDL 1934, Nr 1, s. 34; OgniwoAKDL 1934, Nr 12, s. 42; Informacje o zespole

archiwalnym „Powiatowy Komitet Opieki Społecznej w Hrubieszowie” (19/0) znajdującego się w Archiwum

Państwowym w Lublinie, Oddział w Chełmie.




18

3.12. Dudziński Wincenty Eugeniusz, 1798-1849

Urodził się w 179860 roku (błędnie podawany jest rok 178661), syn Stanisława i Karoliny

z Manomów62 (Manów63, Marków64, Masmów65) Dudzińskich z Lublina (patrz GSB).

Wyświęcony w 1820 roku66.

Administrator a następnie proboszcz parafii Żółkiewka67 (dekanat krasnostawski, ok.

09.07.1825-31.12.1827; proboszcz od 01.01.1926).

Proboszcz parafii Grabowiec68 (01.01.1828-20.04.1849). Instalacja księdza w kościele w

Grabowcu została przeprowadzona 20 stycznia 1828 roku przez ks. dziekana hrubieszowskiego

Franciszka Skórskiego69.

Ojciec chrzestny, m.in.:

- Józefy Antoniny Bielawskiej (1829) – córki proboszcza parafii r.g. Grabowiec ks.

Mateusza Bielawskiego,

- Hipolita Sebowicza (1834) i Tomasza Sebowicza – synów późniejszego burmistrza

miasta Grabowca,

- Józefa Narcyza (1847) – syna administratora parafii r.g. Świdniki ks. Jana Liszkiewicza70.

W uroczystość poświęcenia kościoła zakonu augustianów w Krasnymstawie, 28 lipca

1842 roku, prowadził naukę w czasie nieszporów71.

Zmarł w Grabowcu, w wieku 51 lat, 20 kwietnia 1849 roku72. Pochowany na cmentarzu

parafialnym w Grabowcu, przy głównej alejce. W grobowcu pochowana została także jego

matka.

60 Spis DL 1840, s. 80; Spis DL 1846, s. 14; Spis DL 1848, s. 14; APRG, Księga zgonów, 1847-1862, k. 73/43. 61 Kaczmara, s. 80. 62 Wg tablicy nagrobnej matki księdza. 63 Wg aktu zgonu księdza, aktu zgonu brata Ignacego. 64 Wg akt zgonu ojca księdza. 65 Wg aktu zgonu siostry Apolonii. 66 APRG, Księga zgonów, 1847-1862, k. 73/43; Spis DL 1846, s. 14. 67 Rocznik 1826/27, s. 121; APL APRŻółkiewka, sygn. 35/1967/0/1/31; APL APRŻółkiewka, sygn.

35/1967/0/2.4/49. 68 Spis DL 1840, s. 80; Spis DL 1846, s. 14; Spis DL 1848, s. 14; Spis DL 1849, s. 13; AAL AKGDL, Fundusze,

inwentarze, budowle kościoła parafialnego w Grabowcu 1815-1939, sygn.60/IVb/57, k. 33, 50; Kopie

dokumentów ze zbiorów Andrzeja Karczmarczuka; AAL AKGDL, sygn. 60/IIa/2, k. 1-5 69 AAL AKGDL, Fundusze, inwentarze, budowle kościoła parafialnego w Grabowcu 1815-1939, sygn. 60/IVb/57,

k. 33, 50. 70 APL APGG, sygn. 35/1999/0/1/20, k. 8/6; APL APGG, sygn. 35/1999/0/1/25, k. 2/8; APL APGG, sygn.

35/1999/0/1/33, k. 10/38; APL APGŚwidniki, sygn. 35/2146/0/2.4/39, k. 3/8 71 PamRM 1842, T. 3, z. 4, s. 375, 376. 72 AAL AKGDL, Fundusze, inwentarze, budowle kościoła parafialnego w Grabowcu 1815-1939, sygn. 60/IVb/57,

k. 50; APRG, Księga zgonów, 1847-1862, k. 73/43.




19

Nagrobek 3 – Rok 2018, 10 marca. Nagrobek ks. Wincentego Eugeniusza Dudzińskiego i jego

matki (foto Henryk Kulik).

Na nowej tablicy nagrobnej (poniżej), obok bardzo nieczytelnej pierwotnej, widnieje data

urodzenia: 27 grudnia 1797 oraz data śmierci: 20 kwietnia 1842 (niewłaściwa).

Nagrobek 4 – Rok 2018, 15 lipca. Nagrobek ks. Wincentego Eugeniusza Dudzińskiego i jego

matki (foto Henryk Kulik).

Brat: Teofil, patrz w GSB hasło: Dudziński Teofil.

3.13. Dziewulski Władysław, 1908-1980

Urodził się 21 czerwca 1908 roku. W 1931 roku był73 jako akolita74 alumnem II kursu

teologicznego. Wyświęcony w 1932 roku.

Wikariusz parafii św. Mikołaja BW w Hrubieszowie (1932-1939-)75. Kapelan rezerwy

WP (01.01.1939-)76.

Proboszcz/administrator parafii Grabowiec77 (15.06.1941-12.10.1941).

Administrator parafii Goraj (ok. 1941, 1942). Proboszcz parafii Wniebowzięcia NMP w

73 Spis DL 1931, s. 24. 74 Najwyższy stopień święceń niższych (przed subdiakonatem). 75 Spis DL 1937, s. 55; Spis DL 1938, s. 56; OgniwoAKDL 1935, Nr 1, s. 38. 76 Wykaz kapelanów, służących czynnie lub w rezerwie w WP w okresie pokojowym w latach 1923-1939,

Ordynariat Polowy w Polsce. 77 KP T1, s. 9; Kaczmara, s. 81.




20

Zdziłowicach (05.09.1946-1956; pow. janowski)78.

Administrator parafii św. Mikołaja Biskupa w Szczebrzeszynie79 (1956-1966-), rektor

kościoła św. Katarzyny w Szczebrzeszynie80, kapelan szpitala w Szczebrzeszynie81.

Kanonik Kapituły Kolegiaty Zamojskiej82.

Święcenia kapłańskie otrzymał w 1938 r. Posługę duszpasterską rozpoczął w 1939 r. w

Hrubieszowie, gdzie był wikariuszem. W latach 1946 -1956 r. był proboszczem w

Zdziłowicach k. Janowa Lubelskiego.

Zdjęcie 9 – Rok 2013, 15 maja. Nagrobek ks. Władysława Dziewulskiego.

Zmarł 19 sierpnia 1980 roku. Pochowany na cmentarzu parafialnym w Szczebrzeszynie.

3.14. Filipowicz Jan, 1740-1799, proboszcz parafii Grabowiec

Urodził się w 1740 roku (około)83.

Wikariusz/kooperator parafii Zwiastowania NMP w Tomaszowie Lubelskim (-

06.12.1784-19.02.1786-)84.

Proboszcz parafii Grabowiec (1786-30.07.1799)85.

Zmarł, w wieku 59 lat, 30 lipca 1799 roku w Grabowcu. Prawdopodobnie pochowany na

cmentarzu grzebalnym lub przykościelnym w Grabowcu86.

3.15. Garbowski Paweł, proboszcz, dziekan krasnostawski

Proboszcz parafii Grabowiec87 (1715).

Dziekan krasnostawski (-1694-).

3.16. Garlicki Tomasz, 1806-1878, administrator parafii Grabowiec, dziekan

78 Gość Sandomierski, 2006, Nr 11/598, s. VIII. 79 Spis DL 1966, s. 171. 80 Tablica nagrobna na rzymskokatolickim (d. greckokatolickim, prawosławnym) cmentarzu w Szczebrzeszynie. 81 Tablica nagrobna na rzymskokatolickim (d. greckokatolickim, prawosławnym) cmentarzu w Szczebrzeszynie. 82 Tablica nagrobna na rzymskokatolickim (d. greckokatolickim, prawosławnym) cmentarzu w Szczebrzeszynie. 83 APL APRG, sygn. 35/106/10/-/23. 84 APL APRTomaszówL, sygn. 35/106/47/-/12. 85 Kaczmara, s. 80; APL APRG, sygn. 35/106/10/-/23; APL APRDub, sygn. 35/106/6/-/37, k. 7, 165; APRG,

Księga urodzeń, 1786-1844, Majdan Tuczępski, k. 4-19. 86 APL APRG, sygn. 35/106/10/-/23. 87 Kaczmara, s. 79.




21

krasnostawski

Nagrobek 5 – Rok 2014, 8 czerwca. Nagrobek ks. Tomasza Garlickiego (foto Henryk Kulik).

Urodził się 15 grudnia 1806 roku. Wyświęcony w 1830 roku (w Lublinie)88.

Wikariusz kolegiaty zamojskiej89 (-1839-czerwiec 1843-). W czerwcu 1843 roku (także

w sierpniu 1848) uznany za kwalifikowanego do posiadania beneficjum90.

Administrator parafii Stary Zamość91 (ok. 02.05.1843-1848-), Grabowiec92 (27.04.1849-

19.11.1849), Żółkiewka93 (-1856-), Szczebrzeszyn94 (-1864-).

Proboszcz parafii Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Krasnobrodzie95

(04.07.1867-07.10.1878, tj. do śmierci).

Dziekan krasnostawski (pierwsze półrocze 1862-).

Prałat scholastyk Kapituły Kolegiaty Zamojskiej (mian. przed 1875)96.

Zmarł 7 października 1878 roku w miejscowości Ciotusza. Pochowany na cmentarzu

parafialnym w Krasnobrodzie (na wzniesieniu).

3.17. Jabłoński Jan

Proboszcz parafii Grabowiec97 (05.06.1715-30.04.1719-).

Pleban parafii Oszczów98 (-30.04.1719-).

3.18. Jakub

Proboszcz parafii Grabowiec99 (1425-1431).

88 Spis DL 1840, s. 95; Spis DL 1848, s. 25; Spis DL 1856; Spis DL 1871, s. 55; Spis DL 1879, s. 70. 89 PamRM 1843, T.5, z.5, s. 47; Spis DL 1840, s. 95. 90 PamRM 1843, T.5, z.5, s. 478; PamRM 1848, T.15, z.10, s. 355. 91 Spis DL 1845, s. 24; Spis DL 1846, s. 23; Spis DL 1848, s. 25; Spis DL 1849, s. 13; PamRM 1848, T.15, z.10,

s. 355; APL APRStaryZamość, sygn. 35/1925/0/2.4/94, k. 15. 92 AAL AKGDL, Fundusze, inwentarze, budowle kościoła parafialnego w Grabowcu 1815-1939, sygn. 60/IVb/57,

k. 50-58. 93 Spis DL 1856. 94 Spis DL 1865, s. 17. 95 Spis DL 1871, s. 55; Sanktuarium Maryjne w Krasnobrodzie http://www.krasnobrod-sanktuarium.pl/ (v.

16.03.2011); PrzeK 1878, Nr 47, s. 748; Tablica nagrobna na cmentarzu w Krasnobrodzie. 96 GW 1862, Nr 210, s. 1; PamRM 1862, T.10, z.9, s.326; PrzeK 1878, Nr 47, s. 748; Tablica nagrobna na

cmentarzu w Krasnobrodzie. 97 Kaczmara, s. 79 (podaje 1715-1717). 98 APL AMG, sygn. 35/32/0/-/5, k. 194. 99 Kaczmara, s. 78.

http://www.krasnobrod-sanktuarium.pl/




22

3.19. Jan

Proboszcz parafii Grabowiec (02.02.1394-1411). Książę Ziemowit IV w dokumencie

fundacyjnym parafii ustanowił w niej rektora Jana100.

W 1411 ksiądz Jan asystował biskupowi włodzimierskiemu Grzegorzowi (biskupowi

diecezji włodzimierskiej) w konsekracji kościoła w Nabrożu.

3.20. Kamiński Feliks, 1839-1907

Urodził się 18 maja 1839 roku. Wyświęcony 22 marca 1863 roku101.

Wikariusz katedry w Lublinie oraz prefekt gimnazjum żeńskiego w Lublinie (co najmniej

w 1866 a następnie od 1890).

Proboszcz parafii Potok Górny (1873-1876).

Administrator parafii Grabowiec (24.08.1879-19.02.1888). Z obowiązków

administratora parafii Grabowiec został usunięty przez władze rządowe i przeniesiony do

Lublina, gdzie miał oczekiwać na posadę. Następnie został wikariuszem przy kościele św.

Stanisława w Lublinie (kościół podominikański, przed listopadem 1888-1890). Wikariusz

kościoła katedralnego w Lublinie (1890-ok. lipiec 1896).

Proboszcz parafii Nawrócenia św. Pawła (św. Pawła Apostoła) w Lublinie (ok. lipiec

1896-21.07.1907).

Z jego inicjatywy ogrodzono cmentarz i posadzono lipy w alejce przed cmentarzem w

Grabowcu.

Rządowa Komisja Sprawiedliwości 9/21 listopada 1866 roku doniosła namiestnikowi

Królestwa Polskiego, że wydział karny sądu skazał księdza (będącego wówczas wikariuszem

w Lublinie) 24 października/5 listopada 1866 roku na surową naganę, za to, że nie doniósł

wyższej władzy państwowej o chrzcie w kościele katolickim dzieci żołnierza Stepanowa,

wyznania prawosławnego. Następnie ksiądz otrzymał surową naganę od władz rządowych

administracyjnych za:

- wyjście 11 czerwca 1884 roku, po nabożeństwie, do wsi Łysów z procesją i poświęcenie

tam pól, domów i bydła zarówno katolikom jak i „prawosławnym” (o tym fakcie

gubernator siedlecki doniósł generałowi-gubernatorowi warszawskiemu),

- sprawowanie religijnych obrzędów „prawosławnym” mieszkańcom Świdnik (gm.

Miączyn, pow. hrubieszowski) i wydanie jednemu z nich metryki chrztu, której

zainteresowany potrzebował do poborów (data ukarania 29 września 1884 roku, ksiądz

był wówczas proboszczem parafii Grabowiec),

Ponadto:

- w 1885 roku ksiądz był sądzony pod zarzutem udzielenia chrztu dwójce dzieci

„prawosławnych” rodziców oraz spełniania innych podobnych „nielegalnych” czynności;

sprawa ta 24 sierpnia 1885 roku została umorzona,

- 30 września 1886 roku generał-gubernator warszawski skazał księdza na zapłacenie kary

50 rubli za to, że 12 kwietnia 1886 roku święcił pokarmy wielkanocne byłym unitom,

- 20 stycznia 1887 roku gubernator lubelski doniósł generałowi-gubernatorowi

100 Kaczmara, s. 78. 101 Spis DL 1880, s. 28; Spis DL 1906, s. 16; KAL 1901, s. 81; KAL 1902, s. 75; KAL 1903, s. 69; KAL 1905, s.

72; KAL 1906, s. 72; KAL 1907, s. 86; Rocznik LTD 1904, s. 109; Rocznik LTD 1906, s. 9; Rocznik LTD 1905,

s. 9; Rocznik XLVII Lubelskiego Towarzystwa Dobroczynności za 1898 Rok, Lublin, 1899, s. 36; Kubicki 2/1, s.

97-98, 476; PKLG 1885, s. 132; GW 1888, Nr 118, s. 2; GW 1888, Nr 292, s. 1; Gśw 1896, Nr 813, s. 6; KP T2,

s. 5; AAL AKGDL, Fundusze, inwentarze, budowle kościoła parafialnego w Grabowcu 1815-1939, sygn.

60/IVb/57, k. 121-129; APRG, Księga zgonów, 1891-1901, k. 147, 370; Parafia Potok Górny

http://www.parafiapotokgorny.pl/ (v. 12.11.2011); Tablica nagrobna na rzymskokatolickim cmentarzu w Lublinie,

przy ul. Lipowej.

http://www.parafiapotokgorny.pl/




23

warszawskiemu, że ksiądz proboszcz Grabowca w 1885 roku święcił niektórym unitom

pokarmy wielkanocne, sprawę tą jednak generał-gubernator warszawski 7 marca 1887

roku umorzył ze względu na przedawnienie.

Ksiądz proboszcz parafii Grabowiec wtedy, gdy otrzymał od rządu wykaz tzw.

„upornych”, wezwał ich do siebie i wspólnie radzili nad sprawą ich przynależności

wyznaniowej. Ten sposób postępowania wywołał wśród parafian wzburzenie.

5 stycznia 1888 roku generał-gubernator, ze względu na mieszanie się do prawosławnych,

zwrócił się do władz diecezji o usunięcie księdza z parafii Grabowiec i przeniesienie do innej

parafii, gdzie nie ma unitów.

W 1889 roku ksiądz Kamiński – wówczas rektor kościoła św. Stanisława w Lublinie –

uzyskał paszport kuracyjny do Gleichenbergu (Bad Gleichenberg, współcześnie Austria) na 28

dni. Przed wyjazdem złożył, na policji pod przymusem, oświadczenie, że nie pojedzie nigdzie

poza Gleichenberg. Przez swoich agentów rząd czuwał nad zastosowaniem się księdza do tego

rygoru. Ksiądz mino to pojechał do Poznania. Tajni agencji przyłapali go na tym. Generał-

gubernator warszawski 28 listopada 1889 roku wysłał do księdza administratora diecezji

lubelskiej korespondencję: „Ksiądz Franciszek Kamiński, chociaż złożył deklarację udania się

wprost do Gleichenbergu i pojechał tam istotnie, z powrotem jednak zatrzymał się w państwie

niemieckim, przedłużywszy czas swego pobytu poza granicą kraju samowolnie na przeciąg 19

dni. Za to skazałem go na 50 r. kary”.

Ksiądz w dalszym ciągu spełniał posługę duszpasterską u byłych unitów i w związku z

tym generał-gubernator warszawski 14 kwietnia 1890 roku zażądał od księdza administratora

diecezji lubelskiej, aby przeniósł księdza Kamińskiego z filialnego podominikańskiego

kościoła z Lublina gdzieś na wieś. Jednakże na instancję ks. administratora władze rządowe

zgodziły się na to, aby ksiądz pozostał wikariuszem przy katedrze w Lublinie. Ksiądz był

zapisany w tzw. księdze konduit duchowieństwa rzymskokatolickiego.

Członek rzeczywisty Lubelskiego Towarzystwa Dobroczynności (-1898-1906-).

Zmarł 21 lipca 1907 roku. Pochowany na rzymskokatolickim cmentarzu w Lublinie, przy

ulicy Lipowej.

3.21. Kiliński Julian Jan, 1864-

Urodził się 27102 grudnia 1864 roku w Lublinie (parafia r.l. św. Jana w Lublinie), syn

Augusta (szewca w Lublinie) i Marianny z Ćmielewskich małżonków Kilińskich103.


Wikariusz parafii Końskowola (przed grudniem 1889-do ok. października 1893).

Administrator a następnie proboszcz parafii Trzeszczany (ok. listopad 1893-1901-).

Gubernator lubelski powiadomił generała-gubernatora warszawskiego, że policja drogą

śledztwa stwierdziła szkodliwą działalność księdza (wówczas proboszcza parafii Trzeszczany)

na niekorzyść prawosławnych ze wsi: Nieledew i Zadubie. 29 czerwca 1901 roku generał-

gubernator polecił wymierzyć księdzu naganę i ostrzec, że w przyszłości za taką działalność

będzie surowo karany105.

Proboszcz parafii Kumów (pow. chełmski, -1903-).

102 Wg Kaczmara, s. 81 i Schematyzm 1925, s. 125: urodził się 24 marca (błędnie). 103 APL APRLublinJana, sygn. 35/1859/0/2.4/48, k. 4/12. 104 Spis DL 1895, s. 42; Spis DL 1897, s. 42; Spis DL 1898, s. 42; Spis DL 1902, s. 45; Spis DL 1906, s. 25; Spis

DL 1914, s. 33; Spis DL 1915, s. 33; Spis DL 1923, s. 48; Schematyzm 1925, s. 125; Spis DL 1928, s. 53; Spis

DL 1931, s. 88; Spis DL 1938, s. 102; Spis DL 1906, s. 25; Spis DL 1917, s. 23; GW 1889, Nr 334, s. 1; GW

1893, Nr 120, s. 3; GW 1893, Nr 345, s. 3; GłL 1923, Nr 135, s. 3; ZLub 1913, Nr 28, s. 3; ZLub 1916, Nr 619, s.

3; APRG, Kopia decyzji biskupa Franciszka Jaczewskiego z dnia 19.06.1900 w sprawie przesunięcia miejscowości

między parafiami: Grabowiec, Trzeszczany. 105 Kubicki 2/1, s. 104-105.




24

10 grudnia 1903 roku generał-gubernator warszawski na oskarżenie gubernatora

lubelskiego ukarał księdza (wówczas proboszcza parafii Kumów), mimo interwencji biskupa,

grzywną w wysokości 50 rubli za to, że pozwolił „prawosławnym” uczestniczyć w procesji

kościelnej na cmentarzu106.

16 grudnia 1903 roku generał-gubernator warszawski doniósł biskupowi, że ksiądz

(wówczas proboszcz parafii Kumów) dopuścił do udziału w procesji rzymskokatolickiej panny

„prawosławne” i że skazał księdza za to na 50 rubli kary107.

Proboszcz parafii Wojciechów (dekanat lubelski, -1906-), Turobin (-1913).

Proboszcz parafii Grabowiec (-29.01.1913-maj 1923).

Podpisał się pod uchwałą zebrania ogólnego Komitetu Ratunkowego Obwodu

Hrubieszowskiego z 5 grudnia 1916 roku dotyczącą m.in. natychmiastowego zniesienia granic

okupacji i cenzury.

Będąc proboszczem parafii Grabowiec ks. Julian Kiliński wyświęcił, na kościoły

rzymskokatolickie, byłe cerkwie unickie w Miączynie (03.11.1918), Świdnikach (09.06.1919),

Gdeszynie (22.06.1919), Grabowcu (19.10.1919)108.

Zdjęcie 10 – Rok 1922, 8 lutego. Podpis księdza Juliana Kilińskiego wraz z odciskiem pieczęci

urzędowej parafii Grabowiec (fragment dokumentu ze zbiorów Ryszarda Karczmarczuka).

Proboszcz parafii Uchanie (maj 1923-1927-).

Opiekun 7-klasowej Szkoły Powszechnej w Uchaniach (-1926-). W 1926 roku złożył

podpis na karcie przyjaźni o tytule: „Szkolnictwo Polskie w Hołdzie Narodowi

Amerykańskiemu na Pamiątkę 150-lecia Niepodległości Stanów Zjednoczonych”. Szkoła w

Uchaniach przygotowała taką deklarację109.

Proboszcz parafii Matki Bożej Częstochowskiej w Tereszpolu (1928-1944)110.


Bracia: Jan Tomasz (1862-1943; żona Marianna Bronisława Czarnecka), Lucjan Seweryn

(1875-).

106 Kubicki 2/1, s. 104-105. 107 Kubicki 2/1, s. 104-105. 108 AAL AKDL, Fundusze, budowle, cmentarze kościoła w Świdnikach, sygn. 61/IVb/112, k. 6; AAL AKDL,

Akta Kościoła w Gdeszynie, sygn. 61/IVb/21a, k. 9; AAL AKDL, Akta (drugiego) Kościoła w Grabowcu, sygn.

61/IVb/26, k. 6; AAL LKB, Fundusze, budowle, cmentarze kościoła w Miączynie, sygn. 61/IVb/78, k. 25. 109 Polska Deklaracja o Podziwie i Przyjaźni dla Stanów Zjednoczonych (1976-1926); Szkolnictwo Polskie w

Hołdzie Narodowi Amerykańskiemu na Pamiątkę 150 lecia Niepodległości Stanów Zjednoczonych (Tom: 1-13),

1926; tom 13, s. 433. 110 Spis DL 1939, s. 218. 111 Spis DL 1939, s. 20.




25

3.22. Kilis Ignacy, 1903-

Zdjęcie 11 – Rok 1955. Ksiądz Ignacy Kilis (zdjęcie z kroniki parafii).

Urodził się 31 lipca 1903 roku. W 1931 roku był jako akolita (najwyższy stopień święceń

niższych - przed subdiakonatem) alumnem II kursu teologicznego. W tym samym czasie

Edward Dolecki był na III kursie. Wyświęcony w 1932 roku112.

Duszpasterz parafii Zakrzówek (-1934-)113.

Proboszcz parafii św. Anny w Tuczępach114 (kwiecień 1937-październik 1941).

W Tuczępach zorganizował Akcję Katolicką, ożywił Żywy Różaniec i III Zakon św.

Franciszka a także rozpoczął budowę nowego kościoła115.

Proboszcz parafii św. Michała Archanioła w Wojsławicach116 (1941), Suchowola117 (-

25.09.1955, dekanat lubartowski).

Proboszcz parafii Grabowiec (25.09.1955-22.11.1961). Właściwie obowiązki proboszcza

objął 5 października 1955 roku118.

Z jego inicjatywy, jako proboszcza parafii Grabowiec, zakupiono dwa sztandary (do

kaplicy w Czartorii), cztery sztandary do kościoła w Grabowcu, „Grób Chrystusa” do kościoła

parafialnego, dzwony „Ignacy-Mikołaj” i „Maria” do dzwonnicy przy kościele parafialnym.

Ponadto położono chodnik dookoła kościoła parafialnego, odnowiono front kościoła,

otynkowano wieżyczkę i pokryto ją blachą oraz dokonano korekty organów119.

Wprowadził nabożeństwo „Godzinę Świętą” odprawiane w każdy czwartek przed

pierwszym piątkiem miesiąca oraz adorację Najświętszego Sakramentu z wynagradzającą

procesją Maryjną120.

Administrator parafii św. Wawrzyńca w Karczmiskach (dekanat opolski, 22.11.1961-

1966-)121.

3.23. Kobylański Franciszek, 1782-1840, administrator

112 Spis DL 1931, s. 24; Spis DL 1938, s. 58. 113 OgniwoAKDL 1934, Nr 12, s. 8. 114 Kronika Parafii św. Anny w Tuczępach, t. 1, s. 5-6; KPT T1, s. 5-6; Spis DL 1931, s. 63. 115 Kronika Parafii św. Anny w Tuczępach, t. 1, s. 4. 116 Archidiecezja Lubelska http://www.kuria.lublin.pl (historia parafii Wojsławice, v. 31.08.2009). 117 KP T1, s. 113. 118 Kaczmara, s. 82; KP T1, s. 113. 119 KP T1, s. 114-115, 125, 127-130, 143. 120 KP T1, s. 114. 121 Spis DL 1966, s. 153; Historia OSP Karczmiska (1917-2007) woj. lubelskie (maszynopis), str. 8.





26

Herbu Lubicz. Urodził się w 1782 roku. Wyświęcony w 1805 roku122.

Proboszcz parafii Trzeszczany123 (ok. 16.08.1820-28.09.1840).

Administrator parafii Grabowiec124 (18.02.1827-20.01.1828, był w tym czasie

proboszczem parafii Trzeszczany).

Ojciec chrzestny Pauliny Heleny (1830), córki Franciszka Sobieszczańskiego125.

Zmarł 28 września 1840 roku w Trzeszczanach.

3.24. Komorowski Antoni Mikołaj, 1862-1919

Odcisk 3 – Rok 1900, 3 kwietnia. Odcisk pieczęci ks. proboszcza Antoniego Komorowskiego.

Herbu Drogomir (zapewne). Urodził się 6 grudnia 1862 roku w Krasnymstawie, syn

Feliksa (urzędnik) i Julianny z Kuligowskich. Ochrzczony 8 sierpnia 1865 roku w kościele r.l.

w Krasnymstawie przez ks. Franciszka Klickiego. Uczył się w Gimnazjum w Lublinie,

Progimnazjum w Zamościu („ukończył chlubnie” w 1881 roku). Absolwent Seminarium

Duchownego w Lublinie (1886). Wyświęcony w 1886 roku126.

Wikariusz parafii Mełgiew127 (1886-ok. 11.11.1888), Turobin128 (ok. 11.11.1888-przed

grudniem 1889, dekanat krasnostawski).

Wikariusz kościoła filialnego w Nieliszu129 (przed grudniem 1889-przed czerwcem

1892).

Administrator parafii Grabowiec130 (01.06.1892-ok. 23.02.1908?; mianowanie przed

czerwcem 1892).

122 AAL AKGDL, sygn. 60/IIa/1, k. 1-5. 123 AAL AKGDL, sygn. 60/IVb/57, k. 3, 4; AAL AKGDL, 60/IIa/1, k. 1-5; Rocznik 1824, s. 52; AAL AKGDL,

sygn. 60/IIa/2, k. 1-5; Spis DL 1840, s. 81; APL APRTrzeszczany, sygn. 35/1940/0/1/11; APL APRTrzeszczany,

sygn. 35/1940/0/2.4/31, k. 74/23. 124 APL APRG, sygn. 35/1824/0/2.4/60, k. 39/24; APL APRG, sygn. 35/1824/0/2.4/57, k. 33/22; AAL AKGDL,

Fundusze, inwentarze, budowle kościoła parafialnego w Grabowcu 1815-1939, sygn. 60/IVb/57, k. 3, 4; AAL

AKGDL, 60/IIa/1, k. 1-5; AAL AKGDL, sygn. 60/IIa/2, k. 1-5. 125 APL APRG, sygn. 35/1824/0/1/54. 386/29. 126 APL APRKrasnystaw, sygn. 35/1849/0/2.4/85, k. 58/280; Spis DL 1902, s. 43; Spis DL 1906, s. 43; APRG,

Księga zgonów, 1891-1901, k. 603/22; WiadLub 1919, Nr 7, s. 223, 224. 127 GW 1889, Nr 116, s. 2; WiadLub 1919, Nr 7, s. 223, 224; APL APRLublinJana, sygn. 35/1824/0/2.4/71, k.

205/14. 128 GW 1889, Nr 116, s. 2; GW 1889, Nr 334, s. 1; APZ APRTurobin, sygn. 88/641/0/-/15. 129 GW 1889, Nr 334, s. 1; GW 1892, Nr 152, s. 2; APL APRNielisz, sygn. 88/623/0/-/15; WiadLub 1919, Nr 7,

s. 223, 224. 130 GW 1892, Nr 152, s. 2; Spis DL 1897, s. 40; Spis DL 1898, s. 40; Spis DL 1902, s. 43; PKLG 1906, s. 180;

Spis DL 1906, s. 43. APRG, Księga zgonów, 1891-1901, k. 535; APRG, Księga urodzeń, 1907-1912, k. 61/68.




27

Z jego inicjatywy dobudowano dwie boczne kaplice do kościoła w Grabowcu. W wyniku

dobudowy kaplic kościół zyskał wygląd krzyża131.

Administrator parafii Hrubieszów (ok. 11.06.1893-ok. 25.02.1894). Pełniący obowiązki

dziekana hrubieszowskiego (ok. 11.06.1893-ok. 25.02.1894)132.

Przed wizytą biskupa Franciszka Jaczewskiego w Hrubieszowie (która rozpoczęła się 7

czerwca 1905 roku) gubernator lubelski Eugeniusz Wasiljewicz Mienkin przybył do

Hrubieszowa i zażądał od dziekana hrubieszowskiego ks. Józefa Adamczyka, aby ostrzegł

proboszcza parafii Grabowiec Antoniego Komorowskiego „jeżeli nie pohamuje swojej

gorliwości w przyjmowaniu prawosławnych na katolicyzm, będzie surowo ukarany”133.

3 czerwca 1909 roku Sąd Okręgowy w Lublinie skazał księdza proboszcza parafii

Grabowiec na grzywnę 100 rubli z zamianą na miesiąc aresztu i na usunięcie go z probostwa

Grabowca, za przyjęcie do katolicyzmu pewnej pani i udzieleni jej ślubu z katolikiem134.

Z Grabowca został przeniesiony do parafii Serniki /Syrniki/ (). Władze carskie nakazały

władzom kościelnym natychmiast usunąć księdza i z tej parafii. Wobec kolejnych oskarżeń o

działania na szkodę prawosławia rozpoczęto proces sądowy135.

Z winy władz carskich ksiądz pozostawał przez pewien okres bez przydzielenia

obowiązków w związku z tym był pozbawiony utrzymania i zamieszkania136. W tym czasie

mieszkał m.in. w Lublinie, gdzie był świadkiem ślubu Tadeusza Cypriana Foppa z

Wieńczysławą Janiną z Ciemniewskich (1909) i ojcem chrzestnym ich syna Antoniego Marii

Józefa (1910)137.

Rezydent bez przydziału (1911-1914-1916)138.

Długoletni proces księdza zakończył się skazaniem jego na kilkumiesięczne więzienie w

twierdzy. Przed grożącą mu karą wybył prawdopodobnie w 1911 roku do Krakowa, skąd

powrócił dopiero w 1917 roku, po ucieczce Rosjan w czasie I wojny światowej139. Na wygnaniu

pełnił obowiązki wikariusza kolegiaty św. Floriana w Krakowie. W Krakowie, w wyniku

przepracowania, zaczął chorować na serce140

Administrator parafii św. Anny w Lubartowie (1917-14.06.1919; pełniący obowiązki

administratora)141.

Dziekan dekanatu lubartowskiego (luty 1919-14.06.1919)142.

Podarował 1000 koron na wydawnictwo pisma diecezjalnego, tj. Wiadomości

Diecezjalne Lubelskie143.

Kanonik Kapituły Kolegiaty Zamojskiej (mian. maj/czerwiec 1919)144.

Zmarł 14 czerwca 1919 roku w Lubartowie, w wyniku zarażenia się tyfusem

plamistym145. Pochowany na cmentarzu w Lubartowie.

Siostra: Maria Komorowska, patrz: „Grabowiecki Słownik Biograficzny”.

131 KP T2, s. 5. 132 APZ APRHrubieszów, sygn. 88/612/0/-/18. 133 Kubicki 2/3, s. 150. 134 Kubicki 2/1, s. 112. 135 WiadLub 1919, Nr 7, s. 223, 224. 136 Kubicki 2/1, s. 304-305. 137 APL APRLublinJana, sygn. 35/1859/0/2.4/93, k. 224/86; Informacja Grażyny Ode-Zwolińskiej. 138 Spis DL 1915, s. 81 139 Kubicki 2/3, s. 150; WiadLub 1919, Nr 7, s. 223, 224 140 WiadLub 1919, Nr 7, s. 223, 224. 141 WiadLub 1919, Nr 7, s. 223, 224. 142 WiadLub 1919, Nr 3, s. 73, 74; WiadLub 1919, Nr 4, s. 126; WiadLub 1919, Nr 7, s. 223, 224. 143 WiadLub 1919, Nr 2, 1919, s. 63. 144 WiadLub 1919, Nr 7, s. 216. 145 Kubicki 2/1, s. 112; WiadLub 1919, Nr 7, s. 223, 224.




28

3.25. Kucharski Adam, komendariusz

Komendariusz parafii Grabowiec146 (-1647-1648-).

3.26. Łapkiewicz Wincenty /Wojciech147/, 1873-

Urodził się 24 kwietnia 1873 roku. Wyświęcony 10 czerwca 1900148.

Proboszcz149 względnie administrator150 parafii Grabowiec (15.11.1941-12.10.1942).

Względnie chodzi o innego: urodzonego 30 marca 1902 roku, wyświęconego w 1927

roku, który był proboszczem parafii Wniebowzięcia NMP w Matczynie (dekanat bełżycki,

1937-1938-), św. Jakuba Większego Apostoła (1946-1966-). Dr prawa kanonicznego151.

3.27. Łoza Józef Jan

Herbu Ślepowron. Syn Wojciecha i Heleny z Boguszów małżonków Łoza152.

Proboszcz parafii Grabowiec (1773-przed 1786). Położył nowy dach na kościele, wstawił

okna. Powiększył plebanię i wybudował budynki gospodarcze w folwarku Żurawlów. Zakupił

działkę o pow. 466 sążni, pod budowę domu dla wikariusza153.

25 lipca 1786 roku, jako kanonik chełmski i lwowski, sprzedaje Kazimierzowi

Senkowskiemu grunt leżący przy ulicy Koziej, graniczący z ogrodem kościelnym /czy był

wówczas jeszcze proboszczem parafii Grabowiec?/154.

Dowiódł szlachectwa w sądzie ziemskim lwowskim (1782)155.

Znał języki obce: niemiecki, francuski, włoski156.

Kanonik Katedralny Chełmski (przed 1777), kanonik Metropolitarny Lwowski (przed

1786)157.

3.28. Malicki Kazimierz, 1754-1827, proboszcz parafii Grabowiec

Urodził się 25 lutego 1754 roku w Warężu, syn Pawła i Marianny (chrztu udzielił

wikariusz ks. Krzysztof Habłowski; rodzice chrzestni: Tomasz Sikorski, Antonina

Kopczyńska)158. Wyświęcony 28 kwietnia 1782 roku (przez chełmskiego biskupa

pomocniczego Melchiora Jana Kochnowskiego)159. Wikariusz parafii Szczebrzeszyn.

Proboszcz parafii Kryłów (-04.02.1804). Administrator parafii Grabowiec (-01.08.1803-

03.02.1804), proboszcz parafii Grabowiec (04.02.1804-18.02.1827)160. Mianowany na 146 Kaczmara, s. 79; APL AMG, sygn. 35/32/0/-/4, k. 55, 137. 147 Wg - Amtliches Fernsprechbuch für den Distrikt Lublin = Urzędowa Książka Telefoniczna dla Dystryktu

Lublin, Kraków-Warszawa, 1942. 148 Kaczmara, s. 81. 149 Kaczmara, s. 81. 150 KP T2, s.9. 151 Spis DL 1938, s. 45; Spis DL 1966, s. 78. 152 Boniecki, T. 16, s. 53. 153 Kaczmara, s. 80; APL AMG, sygn. 35/32/0/-/11, k. 76; APL AMG, sygn. 35/32/0/-/14, k. 100-104; APL

KancelariaMSGL, sygn. 35/234/0/-/36, k. 67. 154 APL AMG, sygn. 35/32/0/-/12, k. 378. 155 Boniecki, T. 16, s. 53. 156 Kaczmara, s. 80. 157 APL AMG, sygn. 35/32/0/-/11, k. 76; APL AMG, sygn. 35/32/0/-/14, k. 100, 101; Boniecki, T. 16, s. 53. 158 AAL AKGDL, Visitatio Ecclesiarum Decanatus Hrubieszoviensis 1816-1817, sygn. 60/A/202, k. 206, 208;

AGAD, Parafia Waręż, dek. Bełz, 1717-1757, sygn. 1/301/1413, k. 317 (źródło podał dr Tomasz Wszeborowski). 159 AAL AKGDL, Visitatio Ecclesiarum Decanatus Hrubieszoviensis 1816-1817, sygn. 60/A/202, k. 206, 208. 160 Kaczmara, s. 80; AAL AKGDL, Fundusze, inwentarze, budowle kościoła parafialnego w Grabowcu 1815-

1939, sygn. 60/IVb/57, k. 25; AAL AKGDL, Visitatio Ecclesiarum Decanatus Hrubieszoviensis 1816-1817, sygn.

60/A/202, k. 208; Rocznik 1824, s. 52; APL APRDub, Liber natorum, baptisatorum et mortuorum villae Koniuchy,




29

proboszcza Grabowca 4 lutego 1804 roku, ale parafię objął dopiero 25 listopada tego roku.

Instalacji w parafii dokonał dziekan hrubieszowski ks. Przemysław Gotaszewski(?)161.

Ojciec chrzestny Jana Bielawskiego (ur. 11.08.1815), syna ks. Mateusza Bielawskiego –

proboszcza parafii r.g. w Grabowcu162.

Zmarł, będąc proboszczem parafii Grabowiec, 18 lutego 1827 roku w Grabowcu (w

wieku 73 lat). Pochowany, zapewne, na cmentarzu w Grabowcu163.

Siostra: Franciszka, żona Antoniego Wrońskiego (ślub 10.11.1765, Waręż). Syn

Franciszki i Antoniego: Ludwik (urodził się 26 sierpnia 1766 roku). Syn Ludwika: Wojciech

(ukrywał się u ks. Kazimierza Malickiego, w Grabowcu, przed wcieleniem do armii

austriackiej)164.

3.29. Malinowski Bronisław, 1863-, zastępował ks. proboszcza Feliksa Kamińskiego

Urodził się 27 marca 1863 roku. Wyświęcony w 1885 roku165.

Absolwent, ze stopniem kandydata świętej teologii, Akademii Duchownej w Petersburgu

(1885; był wówczas subdiakonem).

Wikariusz parafii Wojsławice (1885-1888), wówczas zastępował ks. Feliksa

Kamińskiego proboszcza parafii Grabowiec (ok. 21.09.1886-07.10.1886), Krzczonów (1888-

1894).

Administrator parafii Tarnogród (-1905-sierpień 1919). Będąc administratorem parafii

Tarnogród chciał poinformować chorego ks. Adama Czerlunczakiewicza, proboszcza parafii

prawosławnej Tarnogród (a wcześniej greckokatolickiej), o ukazie tolerancyjnym z 1905 roku.

Syn chorego nie dopuścił księdza do ojca. Sytuacja ta była wykorzystywana do antagonizmów

między wyznaniami166.

Proboszcz parafii Lubartów167 (sierpień 1919-28.09.1919; odwołana translokacja).

Administrator parafii Tarnogród168 (29.09.1919-10.05.1920).

Proboszcz parafii św. Franciszka Ksawerego w Krasnymstawie (1920-1935-1946).

Wicedziekan dekanatu biłgorajskiego (ok. marzec 1918-).

Dziekan dekanatu tarnogrodzkiego (ok. styczeń 1919-18.05.1920-)169.

Dziekan dekanatu lubartowskiego (sierpień 1919-29.09.1919; odwołano mianowanie)170.

Dziekan dekanatu krasnostawskiego (-1928-)171.

Kanonik Kapituły Kolegiaty Zamojskiej (mian. 11.02.1919)172. Instalacja na kanonika

Kapituły Kolegiaty Zamojskiej odbyła się 15 czerwca 1919 roku.

Prałat scholastyk Kapituły Kolegiaty Zamojskiej (-1928-).

Prałat kustosz Kapituły Kolegiaty Zamojskiej (-1938-)173. 1792-1848, sygn. 35/106/6/-/37, k. 8; APRG, Księga urodzeń, 1786-1844, Majdan Tuczępski, k. 48, 57; APL

AMG, sygn. 35/32/0/-/17, k. 8, 225. 161 AAL AKGDL, Visitatio Ecclesiarum Decanatus Hrubieszoviensis 1816-1817, sygn. 60/A/202, k. 206. 162 APL APGG, Księga urodzeń, małżeństw i zgonów, 1814-1825, sygn. 35/1999/0/1/2, k. 2. 163 AAL AKGDL, Fundusze, inwentarze, budowle kościoła parafialnego w Grabowcu 1815-1939, sygn.

60/IVb/57, k. 25; GW 1827, Nr 72, s. 641; APL APRG, Księga zgonów, 1826-1831, sygn. 35/1824/0/2.4/60, k.

41/24. 164 AGAD, Parafia Waręż, dek. Bełz, 1776-1784, sygn. 1/301/1411, k. 305, 306 (źródło podał dr Tomasz

Wszeborowski); Informacja dr Tomasza Wszeborowskiego. 165 Spis DL 1914, s. 30. 166 Spis DL 1914, s. 30; Spis DL 1915, s. 30; GłL 1919, Nr 250, s. 2; WiadLub 1919, Nr 8, s. 256. 167 WiadLub 1919, Nr 8, s. 256; WiadLub 1919, Nr 9, s. 274. 168 WiadLub 1919, Nr 9, s. 287. 169 WiadLub 1919, Nr 3, s. 73, 74. 170 WiadLub 1919, Nr 8, s. 256; WiadLub 1919, Nr 9, s. 274. 171 „Elenchus Convocatorum ad Synodum, 1928, Lublin”. 172 WiadLub 1919, Nr 3, s. 88. 173 Spis DL 1939, s. 19.




30

3.30. Maluga Laurenty (RL), 1905-

Urodził się 3 grudnia 1905 roku. Wyświęcony 28 czerwca 1931 roku. OFM.

Gwardian konwentu oo. bernardynów przy kościele Wniebowzięcia Najświętszej Maryi

Panny w Warcie (1933-1934-; wówczas diecezja włocławska)174.

Gwardian domu oo. bernardynów w Miączynie (1938-1939-)175.

Tymczasowy administrator parafii Grabowiec (1942-1944).

Wzmiankowany proboszczem parafii Zawalów.

Proboszcz parafii św. Apostołów Piotra i Pawła w Kwitach (1946-1949; Kwity,

współcześnie archidiecezja warmińska)176.

Administrator parafii św. Jakuba Apostoła w Tolkmicku (1949-1951; gmina Tolkmicko,

pow. elbląski, woj. warmińsko-mazurskie)177.

Proboszcz parafii Pieniężno (-1955-1956-).

3.31. Małdrzykowski Marcin


3.32. Mateusz, -1526

Proboszcz parafii Grabowiec (do 1526).

Zmarł w 1526 roku179.

3.33. Mikoliński

Proboszcz parafii Grabowiec180 (-1783-).

3.34. Milewski Antoni, komendariusz

Komendariusz parafii Grabowiec181 (-1754-25 listopada 1770-).

Prawdopodobnie zmarł, w wieku 70 lat, 26 kwietnia 1774 roku w Zamościu (do zdobycia

metryka zgonu).

3.35. Mleczek Józef, 1827-1891, administrator

Urodził się 2 lutego 1827 roku w Łukowie w rodzinie mieszczańskiej, syn Adama i

Marianny z Twarowskich. W Łukowie ukończył szkołę elementarną oraz gimnazjum. W 1845

roku wstąpił do Seminarium Duchownego w Janowie Podlaskim. Wyświęcony w 1850 roku182.

Wikariusz parafii św. Anny w Białej Podlaskiej183 (1850-1855).

Proboszcz parafii Biała Podlaska184 (1855-1861, …-12.06.1869), przy czym był także

174 Rocznik Diecezji Włocławskiej 1934, Włocławek, s. 157, 158, 175 Spis DL 1939, s. 231. 176 Parafia św. Apostołów Piotra i Pawła w Kwitach www.parafiakwity.pl (v. 13.11.2018). 177 Parafia św. Jakuba Apostoła w Tolkmicku www.salezjanie-tolkmicko.pl (v. 13.11.2018). 178 Kaczmara, s. 79. 179 Kaczmara, s. 78; Wierzbowski T4.1, Nr 4986. 180 Kaczmara, s. 80. 181 Kaczmara, s. 80; APL AMG, sygn. 35/32/0/-/10, k. 151. 182 Spis DL 1870, s. 26; Kaczmara, s. 80; Maziejuk Czesław (ksiądz), „Ks. Józef Mleczek (1827-1891) – proboszcz

bialski”, Podlaski Kwartalnik Kulturalny R. 19, Biała Podlaska, 2006, Nr 1, s. 7. 183 Kaczmara, s. 80; Maziejuk Czesław (ksiądz), „Ks. Józef Mleczek (1827-1891) – proboszcz bialski”, Podlaski

Kwartalnik Kulturalny R. 19, Biała Podlaska, 2006, Nr 1, s. 7. 184 Kubicki 2/1, s. 152; AAL AKGDL, Fundusze, inwentarze, budowle kościoła parafialnego w Grabowcu 1815-

http://www.parafiakwity.pl/

http://www.salezjanie-tolkmicko.pl/




31

administratorem dwóch folwarków probostwa w Czosnówce i Wólce Plebańskiej. W 1856 roku

został opiekunem szkoły elementarnej w Białej Podlaskiej185.

W 1861 roku namiestnik Królestwa Polskiego Nikołaj Onufrijewicz Suchozanet nakazał

aresztować księdza (wówczas proboszcza parafii Biała Podlaska, gubernia siedlecka) i wysłać

go do guberni kostromskiej za to, że namawiał do powstania (rewizja w kościele wykryła broń

powstańców)186. Został aresztowany 12 sierpnia 1861 roku i wywieziony do guberni

kostromskiej. 26 września 1861 roku, z miejsca zesłania, wysyła list do arcybiskupa diecezji

mohylewskiej z prośbą o wyrażenie zgody na posługę katolikom oraz na odprawianie mszy św.

29 kwietnia 1862 roku zostaje zwolniony z zesłania, na początku czerwca przybywa do Białej

Podlaskiej, gdzie pozostaje pod nadzorem policji. W styczniu 1863 roku, podczas powstania

styczniowego, ksiądz poświęcił sztandar oddziału powstańczego oraz odprawił mszę św.,

podczas której został odczytany manifest powstańczy. W marcu 1863 roku ksiądz zostaje

aresztowany i osadzony w Twierdzy Brześć. 31 lipca tego roku zostaje skazany przez Polowo-

Wojenny Sąd w Brześciu Litewskim na karę śmierci, za to, że był głównym czynnikiem

powstania oraz za przechowywanie broni. Prawdopodobnie dzięki staraniom biskupa

podlaskiego Beniamina Szymańskiego namiestnik Królestwa Polskiego, decyzją z dnia 8/20

stycznia 1864 roku, zamienił karę śmierci na zesłanie w głąb Rosji. W kwietniu tego roku

zostaje zesłany ponownie do guberni kostromskiej, gdzie otrzymywał się z datków rodziny187.

Kancelaria namiestnika Królestwa Polskiego 9 października 1868 roku stwierdziła, że

ksiądz może powrócić do kraju i objąć stanowisko kościelne gdziekolwiek, za wyjątkiem

Warszawy i tych guberni, w których pracował przed zesłaniem188. 29 listopada 1868 roku

przyjechał do Czemiernik, do brata Karola, który był proboszczem tej parafii189.

Administrator parafii Grabowiec190 (-24.06.1869-ok. 22.11.1874). Wg innego źródła,

mylnie, był proboszczem parafii Grabowiec tylko do 23.08.1871 roku191.

W 1870 roku ks. Mleczek gruntownie wyremontował kościół w Grabowcu. Między

innymi wymienił pokrycie dachowe na blaszane, uzupełnił tynki zewnętrzne i wewnętrzne,

pomalował trzy ołtarze (główny i dwa boczne). Zakupił cztery obrazy do noszenia w procesji192.

1939, sygn. Rep.60/IVb/57, k. 103-110; Maziejuk Czesław (ksiądz), „Ks. Józef Mleczek (1827-1891) – proboszcz

bialski”, Podlaski Kwartalnik Kulturalny R. 19, Biała Podlaska, 2006, Nr 1, s. 7. 185 Maziejuk Czesław (ksiądz), „Ks. Józef Mleczek (1827-1891) – proboszcz bialski”, Podlaski Kwartalnik

Kulturalny R. 19, Biała Podlaska, 2006, Nr 1, s. 7. 186 Kubicki 2/1, s. 152; Riabinin LPS, s. 52. 187 Maziejuk Czesław (ksiądz), „Ks. Józef Mleczek (1827-1891) – proboszcz bialski”, Podlaski Kwartalnik

Kulturalny R. 19, Biała Podlaska, 2006, Nr 1, s. 8, 13-15; Kubicki 2/3, s. 270. 188 Kubicki 2/1, s. 412. 189 Maziejuk Czesław (ksiądz), „Ks. Józef Mleczek (1827-1891) – proboszcz bialski”, Podlaski Kwartalnik

Kulturalny R. 19, Biała Podlaska, 2006, Nr 1, s. 16. 190 Spis DL 1870, s. 26; Spis DL 1871, s. 27; Spis DL 1873, s. 30; Kubicki 2/1, s. 152; KP T1, s. 4; AAL AKGDL,

Fundusze, inwentarze, budowle kościoła parafialnego w Grabowcu 1815-1939, sygn. 60/IVb/57, k. 102-110; GW

1871, Nr 15, s. 4; APRG, Księga urodzeń, 1862-1871, k. 499; APRG, Księga urodzeń, 1871-1881, k. 1-429. 191 Kaczmara, s. 80. 192 GW 1871, Nr 15, s. 4.




32

Podpis 2 – Rok 1874, 30 stycznia. Podpis administratora parafii Grabowiec ks. Józefa Mleczka

i odcisk pieczęci urzędnika Urzędu Stanu Cywilnego Parafii r.l. Grabowiec Powiatu

Hrubieszowskiego (ze zbiorów Andrzeja Karczmarczuka).

W 1874 roku ksiądz (wówczas proboszcz parafii Grabowiec) został skazany na usunięcie

z terytorium guberni lubelskiej za spełnianie posług religijnych byłym unitom („przyłączonym

do prawosławia”). Za te czyny został umieszczony w diecezji kujawsko-kaliskiej, gdzie kwestia

unicka nie istniała. Tam też został ukarany grzywną w wysokości 50 rubli za udzielenie chrztu

świętego dziecku byłych unitów193.

Od 1882 roku był administratorem parafii Koźminek (dekanat koniński, diecezja

kujawsko-kaliska), następnie – prawdopodobnie – parafii Rossoszyca (przy czym w źródle

podano nazwę Rossoszyn, ale taka parafia nie istnieje), gdzie zmarł194.

Zmarł 18 lipca 1891 roku195.

3.36. Modrzejewski Jan, 1873-1951, proboszcz parafii Grabowiec

Urodził się 23 kwietnia 1873 roku w Starych Budach (gmina Kaski; współcześnie Budy

Stare w gminie Baranów powiatu grodziski), syn Józefa i Antoniny z Paluchowskich.

Ukończył, w 1892 roku, czteroletnią szkołę średnią w Warszawie i Seminarium Duchowne w

Lublinie. 10 czerwca 1900 roku otrzymał święcenia z rąk biskupa lubelskiego Franciszka

Jaczewskiego196.

Wikariusz parafii Liw197 (03.12.1901-22.12.1902), Okrzeja198 (dekanat łukowski,

22.12.1902-1906).

W 1906 roku przystąpił do mariawitów. Proboszcz parafii mariawickiej w Pogorzeli

(wybudował kościół), Dąbrowa Górnicza (?). 27 lutego 1923 roku wraz parafianami parafii

Okrzeja-Gozdów, Okrzeja-Garbów wrócił do kościoła katolickiego. Biskup sufragan podlaski

Czesław Sokołowski udzielił wszystkim absolucji199.

193 Kubicki 2/1, s. 412. 194 Maziejuk Czesław (ksiądz), „Ks. Józef Mleczek (1827-1891) – proboszcz bialski”, Podlaski Kwartalnik

Kulturalny R. 19, Biała Podlaska, 2006, Nr 1, s. 17. 195 Kubicki 2/1, s. 152; Maziejuk Czesław (ksiądz), „Ks. Józef Mleczek (1827-1891) – proboszcz bialski”, Podlaski

Kwartalnik Kulturalny R. 19, Biała Podlaska, 2006, Nr 1, s. 17. 196 Wg innego źródła urodził się 24 października-Kaczmara, s. 81; Rombel Mariusz, „Dzieje parafii Warszawice

w latach 1914-1939”, Warszawa, 2013 (praca doktorska), s. 58; Żukowski Jan (ks.), „Powstanie parafii w

Jastkowie”, Gazeta Jastkowska, s. 1-3; Spis DL 1931, s. 72; Spis DL 1906, s. 90; AAL AKDL, Akta (drugiego)

Kościoła w Grabowcu, sygn. 61/IVb/26, k. 143. 197 Rombel Mariusz, „Dzieje parafii Warszawice w latach 1914-1939”, Warszawa, 2013 (praca doktorska), s. 58;

Żukowski Jan (ks.), „Powstanie parafii w Jastkowie”, Gazeta Jastkowska, s. 1-3. 198 Spis DL 1906, s. 90; Rombel Mariusz, „Dzieje parafii Warszawice w latach 1914-1939”, Warszawa, 2013

(praca doktorska), s. 58; Żukowski Jan (ks.), „Powstanie parafii w Jastkowie”, Gazeta Jastkowska, s. 1-3. 199 Rycerz Niepokalanej 1923, Niepokalanów, 1923, s. 78.




33

Wikariusz parafii Lubartów200 (ok. marzec 1923-23.04.1923), Garbów201 (28.04.1923-

14.02.1924; diecezja lubelska).

Proboszcz parafii pod wezwaniem św. Klemensa i św. Małgorzaty w Klementowicach202

(dekanat kurowski; 14.02.1924-29.12.1932, wybudował kościół), Matki Boskiej Królowej

Korony Polskiej w Jastkowie203 (29.12.1932-28.02.1939; 03.01.1933 wprowadzenie do

kościoła przez dziekana lubelskiego E. Jankowski; wybudował kościół), św. Tomasza Apostoła

i św. Stanisława B.M. w Piotrawinie204 (dekanat opolski, 28.02.1939-1944).

Proboszcz parafii Grabowiec205 (07.06.1944-28.04.1947; 12.04.1947 – data pisma

zwalniającego z obowiązków proboszcza). Pracował w szkole w Grabowcu (1944-1946).

Tymczasowy administrator parafii Tuczępy206 (-02.05.1946).

Proboszcz parafii Parafianka207 (28.04.1947-14.07.1949). 14 lipca 1949 roku zostaje

przeniesiony na emeryturę. Zamieszkał w klasztorze Zgromadzenia Sióstr Służek NMP w

Niezdowie (koło Opola Lubelskiego). Podczas odprawiania mszy św. w listopadzie 1950 roku

doznał wylewu krwi do mózgu208.

Zmarł 1 stycznia 1951 roku. Pochowany na cmentarzu w Opolu Lubelskim209.

3.37. Moruński Wojciech Grzegorz, 1751-1803, proboszcz parafii Grabowiec

Urodził się w 1751 roku (około).

Proboszcz parafii Zarszyn (1780-1789; współcześnie gmina Zarszyn, pow. sanocki, woj.

podkarpackie)210.

Proboszcz parafii Grabowiec (1799-1800-11.05.1803)211.

Zmarł, w wieku 52 lat, 11 maja 1803 roku w Grabowcu. Prawdopodobnie pochowany na

cmentarzu grzebalnym lub przykościelnym w Grabowcu212.

3.38. Myszkowski Piotr

200 GłL 1923, Nr 81, s. 3; GłL 1923, Nr 117/118, s. 3. 201 GłL 1923, Nr 117/118, s. 3; Rombel Mariusz, „Dzieje parafii Warszawice w latach 1914-1939”, Warszawa,

2013 (praca doktorska), s. 58; Żukowski Jan (ks.), „Powstanie parafii w Jastkowie”, Gazeta Jastkowska, s. 1-3. 202 Spis DL 1931, s. 72; Parafia Klementowice http://www.parafiaklementowice.pl/historia.html (v. 17.06.2009);

Schematyzm 1925, s. 127; Rombel Mariusz, „Dzieje parafii Warszawice w latach 1914-1939”, Warszawa, 2013

(praca doktorska), s. 58; Żukowski Jan (ks.), „Powstanie parafii w Jastkowie”, Gazeta Jastkowska, s. 1-3; WiadLub

1925, Nr 6, s. 182-185. 203 Spis DL 1938, s. 42; Rombel Mariusz, „Dzieje parafii Warszawice w latach 1914-1939”, Warszawa, 2013

(praca doktorska), s. 58; Żukowski Jan (ks.), „Powstanie parafii w Jastkowie”, Gazeta Jastkowska, s. 1-3. 204 Parafia Piotrawin http://www.parafiapiotrawin.neostrada.pl/duszpasterze.html (v. 17.06.2009); Spis DL 1938,

s. 42; Rombel Mariusz, „Dzieje parafii Warszawice w latach 1914-1939”, Warszawa, 2013 (praca doktorska), s.

58; Żukowski Jan (ks.), „Powstanie parafii w Jastkowie”, Gazeta Jastkowska, s. 1-3. 205 Archiwum Archidiecezjalne Lubelskie, Akta Kurii Diecezjalnej Lubelskiej, Akta (drugiego) Kościoła w

Grabowcu, sygn. 61/IVb/26, k.143-144; Żukowski Jan (ks.), „Powstanie parafii w Jastkowie”, Gazeta Jastkowska,

s. 1-3.W źródle: Rombel Mariusz, „Dzieje parafii Warszawice w latach 1914-1939”, Warszawa, 2013 (praca

doktorska), s. 58 – podano parafię Garbów zamiast Grabowiec. 206 KPT T1, s. 9. 207 Rombel Mariusz, „Dzieje parafii Warszawice w latach 1914-1939”, Warszawa, 2013 (praca doktorska), s. 58,

59. 208 Rombel Mariusz, „Dzieje parafii Warszawice w latach 1914-1939”, Warszawa, 2013 (praca doktorska), s. 58,

59; Żukowski Jan (ks.), „Powstanie parafii w Jastkowie”, Gazeta Jastkowska, s. 1-3. 209 Rombel Mariusz, „Dzieje parafii Warszawice w latach 1914-1939”, Warszawa, 2013 (praca doktorska), s. 58,

59. 210 Parafia św. Marcina Biskupa i Matki Bożej Szkaplerznej w Zarszynie http://parafia.zarszyn.pl (v. 11.10.2018). 211 Kaczmara, s. 80; APRG, Księga urodzeń, 1786-1844, Majdan Tuczępski, k. 39; APL APRG, sygn. 35/106/10/-

/23. 212 APL APRG, sygn. 35/106/10/-/23.

http://www.parafiaklementowice.pl/historia.html

http://www.parafiapiotrawin.neostrada.pl/duszpasterze.html

http://parafia.zarszyn.pl/




34

Proboszcz parafii Grabowiec213 (27.02.1617-przed 1644; 27.02.1617-instalacja).

Wyznaczony na proboszcza przez kolatora kościoła króla Zygmunt III.

Kanonik chełmski214.

Zmarł przed 1644 rokiem215.

3.39. Niekraskowicz Piotr, komendariusz

Komendariusz parafii Grabowiec216 (1644-1645-).

3.40. Nucia Franciszek, 1942-2007, administrator, proboszcz

Zdjęcie 12 – Lata 70-te XX wieku. Ksiądz Franciszek Nucia (zdjęcie z kroniki parafii; Henryk

Kulik).

Urodził się w 10 lutego 1942 roku w Kolonii Dziecinin (parafia Fajsławice). Święcenia

kapłańskie przyjął 26 czerwca 1966 roku w Lublinie z rąk biskupa Piotra Kałwy217.

Wikariusz parafii Wilkołaz (1966), Wniebowzięcia NMP w Starym Zamościu (1966-

1970), św. Teresy w Lublinie (1970-1974), Grabowiec (wrzesień 1974-czerwiec 1982).

Administrator (1982-1988) i proboszcz parafii Grabowiec (1988-28.05.1995).

W 1988 roku został wicedziekanem dekanatu Uchanie a od 1992 roku dziekanem

dekanatu Grabowiec.

Proboszcz parafii św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Lubaczowie (29.05.1995-

09.07.2007) i dziekan dekanatu lubaczowskiego (1995-09.07.2007). Współorganizował

Narodowy Polski Festiwal Pieśni, Piosenki i Poezji Patriotycznej „Bogu i Ojczyźnie” w

Lubaczowie. Asystent kościelny Oddziału Miejskiego Katolickiego Stowarzyszenia „Civitas

Christiana” w Lubaczowie (1999-). Egzorcysta diecezjalny (2003-09.07.207). 20 sierpnia 2003

podczas audiencji w Castel Gandolfo został przyjęty wraz z pozostałymi członkami delegacji

gmin powiatu lubaczowskiego przez papieża Jan Paweł II. W 2003 roku był współzałożycielem

Stowarzyszenia Narodowo-Patriotycznego „Rota” w Lubaczowie.

Członek diecezjalnej komisji ds. Katolickiego Radia Zamość i Zamojskiej Edycji

Tygodnika „Niedziela” (17.09.2002/mianowanie-).

213 Kaczmara, s. 79; APL ChKG, sygn. 35/95/0/11.3/610, k. 2, 3. 214 APL ChKG, sygn. 35/95/0/11.3/610, k. 2, 3. 215 APL ChKG, sygn. 35/95/0/11.3/610, k. 2, 3. 216 APL AMG, sygn. 35/32/0/-/1, k. 70, 93. 217 Spis DL 1966, s. 205; Diecezja Zamojsko-Lubaczowska http://www.zamosc.opoka.org.pl (v. 10.07.2007);

Katolickie Stowarzyszenie „Civitas Christiana” http://www.naszglos.civitaschristiana.pl/ (v. 24.05.2009); Miasto

Lubaczów http://www.lubaczow.pl/ (v. 25.05.2009); Stowarzyszenie Narodowo-Patriotyczne „Rota” w

Lubaczowie http://www.rota.iap.pl/ (v. 25.05.2009).


http://www.naszglos.civitaschristiana.pl/

http://www.lubaczow.pl/

http://www.rota.iap.pl/




35

Odznaczony m.in. godnością kanonika honorowego Kapituły Zamojskiej (1991),

kanonika gremialnego Kapituły Konkatedralnej Lubaczowskiej (1995) i godnością papieską,

tj. w 2005 roku został papieskim kapelanem honorowym (prałatem).

Zdjęcie 13 – Rok 1994 (około). Ksiądz kanonik Franciszek Nucia (zdjęcie z kroniki parafii;

Henryk Kulik).

Zmarł tragicznie w wyniku wypadku samochodowego w miejscowości Kurozwęki, w

drodze do Częstochowy na międzynarodową konferencję egzorcystów, 9 lipca 2007 roku o

godzinie 1950 w szpitalu w Staszowie. 13 lipca 2007 roku koncelebrowanej mszy św.

pogrzebowej przewodniczył biskup diecezji zamojsko-lubaczowskiej Wacław Depo.

Pochowany, w grobowcu księży, na cmentarzu w Lubaczowie.

3.41. Offinowski Grzegorz

Proboszcz parafii Grabowiec218 (-1741-).

3.42. Orłowski Stanisław, 1909-1994

Zdjęcie 14 – Rok 2012, 21 października. Ks. Stanisław Orłowski (zdjęcie z tablicy pamiątkowej

w kościele w Strzyżowie).

Urodził się 30 grudnia 1909 roku. Wyświęcony w 1937 roku219.

218 Kaczmara, s. 80. 219 Schematyzm DZL 1995, s. 98; Spis DL 1938, s. 85; Spis DL 1966, s. 118, 332; Kaczmara, s. 81, 84; AAL

AKDL, Akta (drugiego) Kościoła w Grabowcu, sygn. 61/IVb/26, k. 155; Tablica pamiątkowa w kościele w




36

Wikariusz parafii Narodzenia NMP i św. Michała Archanioła w Kurowie (1937-1938).

Następnie wikariusz parafii Grabowiec (1938-21.08.1940) a po ukryciu się proboszcza

Józefa Czarneckiego zostaje administratorem parafii Grabowiec (22.08.1940-03.06.1941 –

zapewne do 15.06.1941, tj. do czasu powołania nowego proboszcza; 14.10.1941-09.11.1941).

W okresie występującej przerwy był wikariuszem parafii a także do co najmniej 03.08.1942

roku (w tym dniu otrzymał od proboszcza zgodę na urlop).

Wiadomo także, że był administratorem i proboszczem parafii Narodzenia Najświętszej

Marii Panny w Strzyżowie (1947-1988, tworzył tę parafię).

Kanonik honorowy Kapituły Kolegiaty Zamojskiej (mian. 28.06.1967).

Kanonik gremialny Kapituły Katedry Zamojskiej.

Zmarł 17 marca 1994 roku. Pochowany na cmentarzu parafialnym w Modliborzycach w

grobowcu rodzinnym (pow. janowski, woj. lubelskie). Tablicę nagrobną ufundował

siostrzeniec Dariusz Kossakowski.

3.43. Ostrowski Jan

Proboszcz parafii Garbów220 (-1512-).

Proboszcz parafii Grabowiec221 (-1528).

3.44. Piotrowski Jan


3.45. Piotrowski Stanisław

Proboszcz parafii Grabowiec223 (11.06.1526-). Przedstawiony na plebana w mieście

Grabowiec przez kanonika chełmskiego Jakuba, po śmierci Mateusza224.

3.46. Piwowski (Pniowski) Eliasz, komendariusz



3.47. Raczkowski Piotr, komendariusz

Komendariusz parafii Grabowiec227 (1694-). Został instytuowany komendariuszem

parafii z prezenty kapituły katedralnej.

3.48. Retke Stanisław, 1859-1928, administrator

Urodził się 29 stycznia 1859 roku. Wyświęcony w 1882 roku (lub 1883)228.

Strzyżowie; Tablica nagrobna na cmentarzu parafialnym w Modliborzycach; Diecezja Zamojsko-Lubaczowska

http://www.zamosc.opoka.org.pl (v. 27.04.2006). 220 WiadLub 1925, Nr 10, s. 313, 314. 221 Kaczmara, s. 79. 222 Kaczmara, s. 79. 223 Kaczmara, s. 78; Wierzbowski T4.1, Nr 4986. 224 Wierzbowski T4.1, Nr 4986. 225 Kaczmara, s. 79; Szady In, s. 137. 226 Szady In, s. 137. 227 Kaczmara, s. 79; Szady In, s. 137. 228 Schematyzm 1925, s. 132-134; Spis DL 1906, s. 104; Schematyzm DP 1921, s. 11; Schematyzm DP 1925, s.

15.





37

Wikariusz parafii Modliborzyce229 (-ostatni kwartał 1883), Kalinowszczyzna w

Lublinie230 (ostatni kwartał 1883-), kościoła podominikańskiego w Lublinie231 - kościoła św.

Stanisława (-22.03.1888).

Administrator parafii Grabowiec232 (22.03.1888-ok.21.05.1892). Następnie proboszcz

(proboszcz radca) parafii Sokołów233 (przed czerwcem 1892-1925-).

Dziekan dekanatu sokołowskiego diecezji lubelskiej (przed czerwcem 1892-1925-, w

guberni siedleckiej) a następnie podlaskiej, prefekt234.

W okresie 13-18 sierpnia 1927 roku brał udział w uroczystościach odbywających się w

Siedlcach a dotyczących przeniesienia Cudownego Obrazu Matki Boskiej Kodeńskiej z Siedlec

do Kodnia235.

Generał-gubernator warszawski 7 sierpnia 1893 roku ukarał księdza (wówczas

proboszcza parafii Sokół w guberni siedleckiej) karą 25 rubli za to, że pozwolił w swoim

kościele odprawić nabożeństwo 3 maja 1893 roku księdzu Adolfowi Kurkowskiemu

(administratorowi parafii Ryki, powiat garwoliński w guberni siedleckiej)236.

Gubernator siedlecki wysłał sporo zawiadomień do generała-gubernatora o działalności

księdza w zakresie udzielania posług religijnych byłym unitom. Ten jednakże nie ukarał

księdza ze względu na przedawnienie bądź brak winy. Nawet kancelaria generała-gubernatora

wysłała pismo do gubernatora siedleckiego o przerwanie tej pisaniny237.

Kanonik Kapituły Katedry w Janowie (1919)238. Proboszcz konsultor (01.12.1923-),

sędzia prosynodalny (01.12.1923-)239.


3.49. Rodyszewski Stanisław, komendariusz



3.50. Roszkowski Jakub

Administrator parafii Grabowiec243 (-1644).

Kanonik chełmski.

3.51. Rudkowski Łukasz

229 PrzeK 1884, Nr 1, s. 6. 230 PrzeK 1884, Nr 1, s. 6. 231 Kaczmara, s. 81; KP T1, s. 5; GW 1888, Nr 118, s. 2; APRG, Księga zgonów, 1891-1901, k. 370. 232 Kaczmara, s. 81; KP T1, s. 5; GW 1888, Nr 118, s. 2; GW 1892, Nr 152, s. 2; Schematyzm DP 1921, s. 56;

APRG, Księga zgonów, 1891-1901, k. 370, 535; PKLG 1892, s. 243. 233 Kubicki 2/1, s. 196-198; Schematyzm 1925, s. 132-134; Spis DL 1906, s. 104; GW 1892, Nr 152, s. 2; KAL

1918, s. 91; KAL 1913, s. 73; Schematyzm DP 1923, s. 18; Schematyzm DP 1925, s. 15. 234 Schematyzm 1925, s. 132-134; Spis DL 1906, s. 104; IWL 1925, s. 117; GW 1892, Nr 152, s. 2; KAL 1913, s.

73. 235 WiadPodl 1927, s. 308. 236 Kubicki 2/1, s. 196. 237 Kubicki 2/1, s. 196-198. 238 Schematyzm DP 1921, s. 11; Schematyzm DP 1925, s. 15. 239 Schematyzm DP 1923, s. 12, 13. 240 Kubicki 2/1, s. 196. 241 Kaczmara, s. 79. 242 Kaczmara, s. 79; Szady In, s. 137. 243 APL ChKG, sygn. 35/95/0/11.3/610, k. 2, 3.




38


Proboszcz parafii św. Anny w Gródku245 (przed 1726). W parafii (wówczas

prawdopodobnie pod wezwaniem Wniebowzięcia NMP) Gródek przyczynił się do budowy

nowego kościoła przed 1726 rokiem246.

3.52. Rudziński Antoni, 1872-1942, administrator parafii Grabowiec

Urodził się 1 czerwca 1872 roku w Lublinie, syn Wiktora i Kamilli z Korzeniowskich.


Kapelan „Hospitalia Infirmorum Sub Inspectione Sororum Charitatis” w Lublinie248 (-

1906-).

Administrator parafii Grabowiec249 (ok.15.03.1908-1913). Dzięki jego staraniom

wykonano w kościele posadzkę i ołtarze w bocznych kaplicach.

3 lipca 1910 roku gubernator lubelski oskarżył księdza (wówczas proboszcza parafii

Grabowiec) przed generałem-gubernatorem warszawskim, że „ganił religię prawosławną”.

Jednak generał-gubernator sprawę umorzył250.

Wg stanu duchowieństwa na 1 stycznia 1925 roku był członkiem rady administracyjnej

kurii diecezjalnej w Lublinie251.

Administrator parafii Żółkiewka252 (-ok. luty 1919; zwolniony na własną prośbę).

Rektor kościoła podominikańskiego św. Stanisława B.M. w Lublinie253 (-1919-).

Proboszcz parafii Znalezienia Krzyża św. w Mokremlipiu254 (1924-1938).

Emeryt, rezydent w Lublinie (1938-1939-)255.


Zmarł 15 marca 1942 roku w Lublinie.

3.53. Sawecki Stefan, 1918-1996, proboszcz

244 Kaczmara, s. 79. 245 KZSP T8Z17, s. 13, 14. 246 KZSP T8Z17, s. 13, 14. 247 APL APRLublinJana, sygn. 35/1859/0/2.4/55, k. 57/199; Schematyzm 1925, s. 128; Spis DL 1931, s. 86;

APRLublinJana, Księga zgonów, 1940-1944, k. 168/380. 248 Spis DL 1906, s. 119. 249 Spis DL 1912, s. 33; APRG, Księga urodzeń, 1862-1871, k. 307/1; APRG, Księga urodzeń, 1907-1912, k.

74/96. 250 Kubicki 2/1, s. 206. 251 Schematyzm 1925, s. 120. 252 ZLub 1919, Nr 75, s. 2; WiadLub 1919, Nr 3, s. 96 253 KAL 1929, s. 40. 254 Schematyzm 1925, s. 128; Spis DL 1931, s. 86; Spis DL 1938, s. 100. 255 Spis DL 1939, s. 226. 256 Spis DL 1938, s. 45; Spis DL 1939, s. 20.




39

Zdjęcie 15 – Ksiądz Stefan Sawecki (zdjęcie z kroniki parafialnej).

Urodził się 27 stycznia 1918 roku w Zakrzówku (pow. kraśnicki)257.

W 1938 roku był alumnem na I roku Wyższego Seminarium Duchownego w Lublinie.

Wyświęcony 29 czerwca 1943 roku, w Nowym Sączu, przez biskupa Mariana Leona Fulmana.

Zdjęcie 16 – Rok 1945, 9 lipca. Zakończenie rekolekcji na KUL-u. Ksiądz Stefan Sawecki

siedzi w dolnym rzędzie po środku (zdjęcie ze zbiorów ks. Stefana Saweckiego).

Wikariusz parafii Najświętszego Serca Pana Jezusa w Bobach (dekanat urzędowski,

1943, 3 miesiące).

Administrator parafii w Rzeczycy Ziemiańskiej (koło Kraśnika, 3 miesiące).

257 Spis DL 1938, s. 23; KP T1; s. 150, kreślona w tym miejscu przez samego księdza proboszcza Stefana

Saweckiego; Opis zdjęć dokonany przez ks. Stefana Saweckiego;




40

Wikariusz parafii Narodzenia NMP i św. Michała Archanioła w Kurowie (1944-1945, 1

rok i 8 miesięcy).

Odcisk 4 – Rok 1945, 9 lipca. Odcisk stempla ks. Stefana Saweckiego (ze zbiorów Adama

Skóry).

W 1945 roku uczestniczył w rekolekcjach zorganizowanych przez KUL.

Zdjęcie 17 – Rok 1945, 9 lipca. Zakończenie rekolekcji na KUL-u. Ks. Stefan Sawecki siedzi

w dolnym rzędzie po środku (zdjęcie ze zbiorów ks. Stefana Saweckiego).

Wikariusz parafii Nawrócenia św. Pawła w Lublinie (około 1945-1952, 7 lat; przy czym

był także etatowym prefektem w szkołach podstawowych i średnich).




41

Zdjęcie 18 – Rok 1947, 1 czerwca. Koło ministranckie przy parafii Nawrócenia św. Pawła w

Lublinie. W środku, w okularach, siedzi wikariusz parafii ksiądz Stefan Sawecki (foto Zakład

Fotograficzny Ludwika Hartwiga w Lublinie, ul. Świętoduska 6; zdjęcie ze zbiorów ks. Stefana

Saweckiego).

Zdjęcie 19 – Rok 1947. Pamiątka I Komunii św. Lublin, parafa Nawrócenia św. Pawła.

Prawdopodobnie uczniowie Szkoły Podstawowej nr 8 w Lublinie. Za dziećmi od lewej strony

stoją: prałat ks. Paweł Dziubiński, n, n, ks. Stefan Sawecki (zdjęcie ze zbiorów ks. Stefana

Saweckiego).




42

W dniach 1-10 lipca 1947 roku uczęszczał na kurs katechetyczny na KUL.

Zdjęcie 20 – Rok 1947, 1-10 lipca. KUL, kurs katechetyczny. W drugim rzędzie w środku siedzi

biskup lubelski Stefan Wyszyński. W czwartym rzędzie, trzeci od prawej, stoi ksiądz Stefan

Sawecki (zdjęcie ze zbiorów ks. Stefana Saweckiego).

W dniach 23 listopada-3 grudnia 1947 uczęszczał na kurs w Ministerstwie Zdrowia w

Warszawie.




43

Zdjęcie 21 – Rok 1947, 12 grudnia. Warszawa. Kurs w Ministerstwie Zdrowia, trwający w

dniach 23 listopada-3 grudnia 1947 roku. Ks. Stefan Sawecki siedzi w trzecim rzędzie, szósty

od lewej (zdjęcie ze zbiorów ks. Stefana Saweckiego).

Zdjęcie 22 – Rok 1948, 12 czerwca. Pamiątka I Komunii świętej. Lublin, uczniowie ze Szkoły

Podstawowej nr 13 w Lublinie. W drugim rzędzie, pierwszy od prawej, siedzi prałat ks. Paweł

Dziubiński. Za dziećmi stoi ks. Stefan Sawecki (mieszkał wówczas w Lublinie, przy ul.




44

Bernardyńskiej nr 5; zdjęcie ze zbiorów ks. Stefana Saweckiego).

Zdjęcie 23 – Rok 1948, czerwiec. Lublin, parafia Nawrócenia św. Pawła. Pamiątka I Komunii

św. dzieci ze Sławinka. W środku ks. Stefan Sawecki (zdjęcie ze zbiorów ks. Stefana

Saweckiego).

Zdjęcie 24 – Rok 1951, maj. Lublin, parafia Nawrócenia św. Pawła. Pamiątka I Komunii

świętej. W ostatnim rzędzie, pierwszy od lewej, stoi ks. Stefan Sawecki (zdjęcie ze zborów ks.

Stefana Saweckiego).




45


świętej. Drugi ksiądz od lewej siedzi ks. Stefan Sawecki (zdjęcie ze zborów ks. Stefana

Saweckiego).


świętej. Drugi ksiądz od lewej siedzi ks. Stefan Sawecki (zdjęcie ze zborów ks. Stefana

Saweckiego).




46


świętej. Trzeci ksiądz od lewej siedzi ks. Stefan Sawecki (zdjęcie ze zborów ks. Stefana

Saweckiego).

Proboszcz parafii św. Jana Chrzciciela w Rzeplinie (około 1952-1954, 3 lata).

Proboszcz parafii Przemienienia Pańskiego w Sawinie (około 1955-12.12.1961, 7 lat).




47

Zdjęcie 28 – Rok 1955, 27 czerwca. Depułtycze. 12. rocznica święceń kapłańskich (29 czerwca

1943 roku), zjazd koleżeński (zdjęcie ze zbiorów ks. Stefana Saweckiego). W pierwszym

rzędzie siedzą od lewej księża: Tadeusz Malec (wyświęcony w 1942 roku, administrator parafii

Horyszów Polski), Stanisław Witkowski (proboszcz parafii Depułtycze), Edmund Idziakowski

(wyświęcony w 1942 roku, prefekt szkół w Lublinie), Marian Nabielec (proboszcz parafii

Dołhobyczów). W drugim rzędzie stoją od lewej księża: Józef Tatarczak (wyświęcony w 1942

roku), Bolesław Szklarczyk, Jerzy Marian Ochalski (prefekt Szkoły Podstawowej w

Tarnogórze), Stefan Sawecki, Franciszek Sysa (prefekt szkół w Lublinie i wikariusz parafii

Najświętszego Serca Pana Jezusa w Lublinie). Na spotkaniu był także Jan Dudek (administrator

parafii Ruda-Huta). 29 czerwca 1943 roku biskup lubelski Marian Leon Fulman, będący na

wygnaniu w Nowym Sączu, wyświęcił na prezbiterów: Jana Dudka, Franciszka Gzika, Mariana

Nabielca, Jerzego Mariana Ochalskiego, Stanisława Witkowskiego, Stefana Saweckiego,

Franciszka Sysę i Bolesława Szklarczyka (wcześniej, 27 i 28 czerwca, wyświęcił ich

odpowiednio na subdiakonów, diakonów). W 1942 roku 12 lipca biskup wyświęcił, także w

Nowym Sączu, Józefa Tatarczaka, Edwarda Kowalskiego, Edmunda Idziakowskiego oraz 19

października Tadeusza Malca.




48

Zdjęcie 29 – Rok 1955, 2 lipca. Sawin. Pamiątka I Komunii świętej. Wśród dzieci siedzi

proboszcz parafii ks. Stefan Sawecki (zdjęcie ze zbiorów ks. Stefana Saweckiego).

Zdjęcie 30 – Rok 1956. Sawin. Pamiątka I Komunii świętej. Wśród dzieci siedzi proboszcz

parafii ks. Stefan Sawecki (zdjęcie ze zbiorów ks. Stefana Saweckiego).




49

Zdjęcie 31 – Rok 1956. Sawin. Pamiątka I Komunii świętej. Wśród dzieci siedzi proboszcz

parafii ks. Stefan Sawecki (zdjęcie ze zbiorów ks. Stefana Saweckiego).

Zdjęcie 32 – Rok 1957, 23 czerwca. Sawin. Pamiątka I Komunii świętej. Za dziećmi stoi





50

Zdjęcie 33 – Rok 1957, 23 czerwca. Sawin. Pamiątka I Komunii świętej. Za dziećmi stoi


Odcisk 5 – Rok 1957. Odcisk stempla okolicznościowego z okazji chrztu św. w parafii Sawin

(ze zbiorów ks. Stefana Saweckiego).




51

Zdjęcie 34 – Rok 1957, kwiecień, Kędzierzyn. Ks. Stefan Sawecki, pierwszy od lewej (zdjęcie

ze zbiorów ks. Stefana Saweckiego).

Proboszcz parafii Grabowiec (13.12.1961-01.06.1982). Dokumenty parafii Grabowiec

przejął już 7 grudnia 1961 roku258. Oficjalne wprowadzenie do parafii odbyło się 17 grudnia

1961 roku. Faktycznie proboszczem był do 1988 roku, przy czym był wyznaczony jeszcze

administrator parafii, którym był ks. Franciszek Nucia. Wprowadzenia dokonał dziekan

hrubieszowski ksiądz kanonik Franciszek Osuch.

Podpis 3 – Rok 1963. Podpis proboszcza parafii ks. Stefana Saweckiego (zdjęcie z kroniki

parafii).

Jako proboszcz parafii Grabowiec m.in. usunął chorągwie z nawy kościoła (zostały

umieszczone w kaplicy), podwyższył żyrandole i usunął wianki (w związku z tym powiększyła

się widoczność ołtarza), przesunął ławki do prezbiterium o około 4 m. Wykonał instalację

radiofonizacyjną w kościele oraz dokonał korekty organów. Ponadto wstawił nowe drzwi do

zakrystii, pomalował zakrystie oraz przeniósł zakrystię dla księży do drugiej a wolne

pomieszczenie przeznaczył na salkę katechetyczną259.

Z jego inicjatywy parafianie wykonali kamienną drogę łączącą ulicę Skierbieszowską z

aleją przycmentarną oraz dojazd do parafii260.

Z jego inicjatywy i przy wsparciu wiernych m.in. ufundowano pomnik 1000-lecia

chrześcijaństwa w Polsce (1966), … 258 KP T1, s. 149, kreślona w tym miejscu przez samego księdza proboszcza Stefana Saweckiego. 259 KP T1, s. 143, 155, 163. 260 KP T1, s. 178.




52

Wicedziekan dekanatu hrubieszowskiego (23.05.1962-1966-), członek komisji do spraw

katechizacji II Synodu Diecezji Lubelskiej (07.04.1977-08.06.1985), członek rady wydziału

duszpasterstwa Kurii Biskupiej w Lublinie (-1966-)261.

Od 1988 roku zostaje rezydentem w parafii Grabowiec.

Kanonik honorowy Kapituły Katedry Zamojskiej262.

Zdjęcie 35 – Rok 1994 (około). Ksiądz kanonik Stefan Sawecki (zdjęcie z kroniki parafii).

Pod koniec życia uczestniczył w życiu liturgicznym pomagając sobie przy chodzeniu

dwiema kulami. Ostatnią mszę św. odprawił 26 września 1996 roku263.

Zmarł 29 września 1996 roku w szpitalu w Hrubieszowie.

Klepsydra 1 – Rok 1996, 29 września. Klepsydra – informacja o śmierci ks. kanonika Stefana

Saweckiego (ze zbiorów Marianny Kulik).

Pochowany 1 października 1996 roku na cmentarzu parafialnym w Grabowcu w

261 Spis DL 1966, s. 33, 64; Kaczmara, s. 82; KP T1, s. 159. 262 Schematyzm DZL 1995, s. 95. 263 KP T4, s. 22.




53

ziemnym grobie. Mszy św. pogrzebowej odprawionej w kościele parafialnym w Grabowcu

przewodniczył biskup Jan Śrutwa. W uroczystości wzięło udział około 70 księży. Słowa

pożegnania wygłosił wychowanek księdza Stefana Saweckiego ksiądz Marian Kaczmara,

proboszcz parafii Niedrzwica Duża. W imieniu rodziny zmarłego podziękowanie za modlitwę

i udział w pogrzebie złożyła siostra ks. Stefana Saweckiego – Marianna Woycikiewicz.

Zdjęcie 36 – Rok 1996, 1 października. Cmentarz parafialny w Grabowcu. Pogrzeb ks.

proboszcza Stefana Saweckiego. Pożegnanie ks. kanonika Stefana Saweckiego przez biskupa

diecezji zamojsko-lubaczowskiej Jana Śrutwę (zdjęcie z kroniki parafialnej).

Nagrobek 6 – Rok 2018, 10 marca. Nagrobek ks. Stefana Saweckiego (foto Henryk Kulik).

3.54. Sołomoński Bartłomiej




54


3.55. Sutkowski Stanisław

Proboszcz parafii Grabowiec265 (1614-27.01.1617). Zrezygnował z probostwa.

3.56. Szulc Michał


3.57. Troszczyński Feliks (Truszczyński267, Trószczyński268), 1804-1880, kanonik

Herbu Grzymała. Urodził się 27 listopada 1804 roku we wsi Dub w powiecie

tomaszowskim (parafia Dub), syn Wojciecha (ekonom dóbr Dub, żył 52 lata; zmarł 11 maja

1827 roku w Dubie; pochowany na cmentarzu przykościelnym w Dubie; nagrobek wystawiła

żona) i Agnieszki z Majeranowskich (zm. w lutym 1851 roku, w wieku 79 lat, pochowana na

cmentarzu w Hrubieszowie)269.

Zdjęcie 37 – Rok 2013, 18 listopada.

Nagrobek Wojciecha Troszczyńskiego.

Zdjęcie 38 – Rok 2013, 16 sierpnia.

Nagrobek Agnieszki z Majeranowskich

Troszczyńskiej.

Ukończył Seminarium Duchowne w Lublinie oraz wydział teologiczny w Warszawie.

Uzyskał tytuł magistra św. teologii. W 1829 roku otrzymał święcenia kapłańskie (1828270).

Jubilat.

Przez cztery lata był kanclerzem kurii biskupa lubelskiego Józefa Dzięcielskiego271.

Proboszcz parafii Hrubieszów272 (18 grudnia273 1832-1848-) i jednocześnie administrator

264 Kaczmara, s. 79. 265 Kaczmara, s. 79. 266 Kaczmara, s. 80. 267 Wg zapisów w kilku aktach metrykalnych. 268 Wg Kaczmara, s. 80. 269 APL APRDub, sygn. 35/106/6/-/20, k. 59/473; Kubicki 2/3, s. 311; Tablica nagrobna na cmentarzu w

Hrubieszowie; APL APRDub, sygn. 35/1815/0/2.4/89, k. 57/52. 270 Spis DL 1840, s. 81. 271 Spis DL 1846, s. 14; Spis DL 1881, s. 71; Galek Związki. 272 Spis DL 1848, s. 14; Spis DL 1849, s. 14.; Rocznik RWC 1848, s. 197. 273 Lutego wg Galek Związki.




55

parafii Horodło274 (-1845-).

Kanonik Kapituły Kolegiaty Zamojskiej (mian. 1838). Kanonik honorowy Kapituły

Katedry Płockiej (mian. przed 1839). Administrator prałat Kapituły Kolegiaty Zamojskiej (-

1839-1848-)275. Prałat Kapituły Kolegiaty Zamojskiej (-1864-)276.

W 1849277 roku przekazuje 100 rubli na budowę powiatowego szpitala278 w

Hrubieszowie.

Ojciec chrzestny Bolesława Prusa (Aleksandra Głowackiego, urodzonego 20.08.1847

roku w Hrubieszowie, ochrzczonego 26.12.1847 roku w Hrubieszowie), Antoniego

Kozłowskiego (syna ks. Onufrego Kozłowskiego, administratora parafii r.g. w

Hrubieszowie)279.

Świadek ślubu Franciszki z Lubowieckich z Edwardem Wilhelmem Potworowskim

(1836)280.

W okresie Wojny Ludów był organizatorem ruchu zbrojnego i komendantem obwodu

hrubieszowskiego, wspólnie ze swoim siostrzeńcem, adwokatem, Henrykiem Krajewskim281.

W 1850 roku został aresztowany (jego siostrzeniec został także aresztowany) i uwięziony w

Cytadeli Warszawskiej a następnie w 1852282 roku zesłany na Sybir do miasta Tary w guberni

tobolskiej (był283 pod ścisłym dozorem policyjnym). Na mocy amnestii w 1856 roku został

zwolniony. W 1856 zostaje wikariuszem w parafii katedralnej w Lublinie. W 1857 roku

ponownie zostaje proboszczem w Hrubieszowie.

19 lipca 1858 roku bierze udział, jako proboszcz hrubieszowski, w uroczystości

poświęcenia nowego szpitala – św. Jadwigi w Hrubieszowie przez biskupa lubelskiego

Wincentego a Paulo Pieńkowskiego284.

W 1861 roku namiestnik Królestwa Polskiego zdziwił się, że przestępca polityczny został

proboszczem parafii Hrubieszów i nakazał objąć go policyjnym dozorem285.

20 kwietnia 1861 roku, był wówczas proboszczem parafii łacińskiej w Hrubieszowie,

celebrował mszę św. żałobną – w intencji poległych w manifestacjach w Warszawie – w cerkwi

unickiej w Hrubieszowie. Płomienne kazanie wygłosił ks. Stefan Laurysiewicz (bazylianin z

Chełma)286.

16 grudnia 1862 roku brał udział w diecezjalnym zjeździe duchowieństwa, które

podporządkowywało się Komitetowi Centralnemu Narodowemu287.

Aresztowany w 1864 roku za poświęcenie 22 października 1864 roku krzyża na grobie

powstańca na cmentarzu (po odprawieniu nabożeństwa żałobnego na miejskim cmentarzu za

dusze zmarłych poświęcił krzyż, wcześniej postawiony przez 30 mieszczan ku uczczeniu

pamięci powstańca, który zmarł w miejskim szpitalu od ran). W grudniu 1864 roku, po

wpłaceniu grzywny – 25 rubli i poręczeniu przez osoby prawomyślne, zostaje zwolniony z

274 Spis DL 1846, s. 14. 275 Spis DL 1840, s. 71, 81; Spis DL 1849, s. 14 276 APL APRHrubieszów, sygn. 35/1829/0/2.2/58, k. 4/5; Galek Związki 2; Kubicki 2/1, s. 455-457. 277 Mądzik Marek, „Z dziejów hrubieszowskich zakładów dobroczynnych w XIX stuleciu”, Annales Universitatis

Mariae Curie-Skłodowska, Lublin-Polonia, vol. LIV/LV SECTIO F 1999/2000, s. 395. 278 Patronem szpitala była św. Jadwiga; szpital był budowany w latach 1853-1858. 279 Galek Związki; APL APGHrubieszów, sygn. 35/2010/0/2.4/38, k. 10/37. 280 APL APRTyszowce, 35/1945/0/2.4/31, k. 58/15. 281 Galek Związki 2. 282 Także w-Krukowski Henryk (ksiądz), „Kapłani w Powstaniu Styczniowym (2)”, Niedziela (edycja zamojska),

Nr 13/2003. 283 Kubicki 2/1, s. 455-457. 284 PamRM 1858, T. 2, z.10, s. 444-446. 285 Kubicki 2/1, s. 455-457. 286 Budziarek, s. 366. 287 Krukowski Henryk (ksiądz), „Kapłani w Powstaniu Styczniowym (2)”, Niedziela (edycja zamojska), Nr

13/2003.




56

aresztu288.

Następnie zostaje administratorem parafii Grabowiec (27.02.1868-20.06.1869;

27.02.1868 – decyzja konsystorza; 27.03.1868 – protokół przekazania, podpisany m.in. przez

administratora parafii Uchanie ks. Józefa Bagrowskiego, który był tam administratorem (-1869-

1871-)289.

W 1869 roku zostaje przeniesiony do Tarnogóry koło Izbicy (powiat krasnostawski w

guberni lubelskiej)290. Przeniesienie było karą za posługę duszpasterską wśród unitów291.

W 1869 roku namiestnik Królestwa Polskiego ukarał292, księdza karą 25 rubli za rożnego

rodzaju nielegalną działalność. 28 lutego 1876 roku generał-gubernator warszawski nakazał

aby księdza (proboszcza parafii Tarnogóra) surowo upomnieć za nieuszanowanie rozporządzeń

władz rządowych. 6 lutego 1877 roku generał-gubernator warszawski zwrócił się do biskupa

lubelskiego, aby księdza przenieść na probostwo parafii, gdzie nie ma unitów, za to, że w maju

1875 roku ochrzcił syna unity i za szkodliwy wpływ na prawosławie.

Administrator parafii Markuszów (1877-21.02.1880, wówczas dekanat

nowoaleksandryjski). W Markuszowie obchodził uroczyście złoty jubileusz kapłaństwa293.

Zmarł 21 lutego 1880 roku w Markuszowie. Pochowany na cmentarzu w

Markuszowie294.

3.58. Uchański Jakub, 1502-1581, biskup chełmski, arcybiskup gnieźnieński

Herbu Radwan. Urodził się w 1502 roku w Uchaniach.

Kształcił się w szkole katedralnej w Krasnymstawie295. Zarządca a następnie referendarz

na dworze wojewody lubelskiego i starosty krasnostawskiego Andrzeja Tęczyńskiego296.

Święcenia kapłańskie przyjął w 1534 roku297.

Proboszcz (pleban) parafii Grabowiec (1534-)298. W 1538 roku zostaje sekretarzem

królewskim299.

Biskup chełmski (18.11.1551-02.06.1561), biskup włocławski (1557-1665) a następnie

arcybiskup gnieźnieński i prymas Polski (31.08.1562-05.04.1581; 31.08.1562-bulla papieża

Piusa IV; 20.10.1562-ingres do katedry)300.

Zmarł 5 kwietnia 1581 roku w Łowiczu. Pochowany w bazylice katedralnej

288 Kubicki 2/1, s. 455-457; Kubicki 2/3, s. 311, 312; Krukowski Henryk (ksiądz), „Kapłani w Powstaniu

Styczniowym (2)”, Niedziela (edycja zamojska), Nr 13/2003. 289 AAL AKGDL, Fundusze, inwentarze, budowle kościoła parafialnego w Grabowcu 1815-1939, sygn.

60/IVb/57, k. 70, 74-86, 98; APRG, Księga urodzeń, 1862-1871, k. 498. 290 Galek Związki. 291 Krukowski Henryk (ksiądz), „Kapłani w Powstaniu Styczniowym (2)”, Niedziela (edycja zamojska), Nr

13/2003. 292 Kubicki 2/1, s. 272. 293 Spis DL 1881, s. 71; Galek Związki. 294 Spis DL 1881, s. 71; APL APRMarkuszów, sygn. 35/1875/0/2.4/76, k. 126/19. 295 Spis DL 1932, s. 11; Atras Zbigniew, Krasnystaw stolicą diecezji chełmskiej – wybitni przedstawiciele ziemi

krasnostawskiej, czyli okres krasnostawski w historii Polski II poł. XVI wieku, Nestor (czasopismo) Nr 2 (12),

2010, s. 19. 296 Atras Zbigniew, Krasnystaw stolicą diecezji chełmskiej – wybitni przedstawiciele ziemi krasnostawskiej, czyli

okres krasnostawski w historii Polski II poł. XVI wieku, Nestor (czasopismo) Nr 2 (12), 2010, s. 19. 297 Atras Zbigniew, Krasnystaw stolicą diecezji chełmskiej – wybitni przedstawiciele ziemi krasnostawskiej, czyli

okres krasnostawski w historii Polski II poł. XVI wieku, Nestor (czasopismo) Nr 2 (12), 2010, s. 19. 298 Wierzbowski JUch, s. 73. 299 Atras Zbigniew, Krasnystaw stolicą diecezji chełmskiej – wybitni przedstawiciele ziemi krasnostawskiej, czyli

okres krasnostawski w historii Polski II poł. XVI wieku, Nestor (czasopismo) Nr 2 (12), 2010, s. 19. 300 Wierzbowski JUch, s. 96.




57

Wniebowzięcia NMP i św. Mikołaja w Łowiczu301.

3.59. Walentyn

Proboszcz parafii Grabowiec302 (20.02.1497-1502). Kanonik chełmski303.

3.60. Wielgosz Ludwik, 1889-1942, proboszcz parafii Grabowiec

Urodził się 22 sierpnia 1889 roku w Koszycach, syn Jana i Marceli ze Stasiłów.

Uczęszczał do 4 klasowej Szkoły Ludowej w Koszycach. 29 czerwca 1896 roku przyjął I

Komunię Świętą w kościele św. Marii Magdaleny w Koszycach. Następnie od 1898 roku

uczęszczał do Szkoły Ludowej w Rokietnicy (dokąd przenoszą się rodzice). 20 sierpnia 1902

roku przyjął sakrament bierzmowania, w kościele św. Michała i Matki Boskiej

Częstochowskiej w Rokietnicy, z rąk ordynariusza diecezji przemyskiej biskupa Józefa

Sebastiana Pelczara. W latach 1902-1905 pomagał rodzicom w gospodarstwie rolnym. Od

września 1905 roku rozpoczął naukę w 6-letnim Gimnazjum Polskim w Jarosławcu. Podczas

nauki mieszkał na plebanii u ks. infułata Jakuba Federowicza. Ostatnie dwie klasy ukończył w

I Gimnazjum Polskim w Rzeszowie, w tym czasie mieszkał w bursie szkolnej, gdzie pełnił

funkcję prefekta pod kierunkiem ks. Maurycego Turowskiego. 14 grudnia 1912 roku zdał

egzamin dojrzałości. Od października 1912 roku uczęszczał do Wyższego Seminarium

Duchownego w Rzeszowie. Naukę przerwała wojna, z dniem 15 sierpnia 1914 roku wszystkich

alumnów przydzielono jako sanitariuszy do szpitali wojskowych. Alumn Wielgosz, do 7

kwietnia 1915 roku, pełnił funkcję manipulanta kancelaryjnego w Komendzie Szpitala

Wojskowego w Przemyślu. Następnie, po upadku Przemyśla, zamieszkał u rodziców. Od 15

października 1915 roku kontynuował naukę w seminarium304.

Wyświęcony 6 maja 1917 roku. Ksiądz z diecezji przemyskiej.

Wikariusz parafii św. Józefa w Tarnawce (dekanat leżajski; 1917-1919).

Za zgodą dwóch biskupów przenosi się do diecezji lubelskiej, gdzie na początku został

administratorem parafii Niepokalanego Poczęcia Marii Panny w Luchowie Górnym

(14.10.1919-06.03.1922, względnie do 28.10.1922305)306.

Proboszcz parafii Przemienienia Pańskiego w Tarnogrodzie (bardzo krótko w 1922 roku,

był także dziekanem tarnogrodzkim, zrezygnował na własną prośbę).

Proboszcz parafii Matki Bożej Królowej Polski w Zwierzyńcu (dekanat

szczebrzeszyński, 28.10.1922-10.12.1925?).

Proboszcz parafii św. Mikołaja w Grabowcu (ok. 25.01.1926-14.03.1928). Za jego

urzędowania kościół w Grabowcu został pokryty blachą oraz rozbudowano plebanię.

Proboszcz parafii św. Bartłomieja Apostoła w Goraju (14.03.1928-25.03.1941, tj. do

chwili aresztowania przez Niemców). W kościele w Goraju znajduje się epitafium ks. Ludwika

Wielgosza (nazwisko zapisane błędnie, Wielgorz).

301 Wierzbowski JUch, s. 634; Paprocki, s. 357. 302 Kaczmara, s. 78. 303 Rolny Wilhelm (1872-1941), „Acta officii consistorialis Leopoliensis antiquissima. Vol. 2. Continet acta

annorum 1490-1498”, Leopoli, 1930, nr 1623, 1774. 304 Kaczmara, s. 81; Spis DL 1928, s. 49; Spis DL 1931, s. 86; Spis DL 1938, s. 47; Kulnianin Jan, „Ks. Ludwik

Wielgosz (1889-1942)”, s. 1-3 www.flog.pl (v. 09.01.2011); Diecezja Zamojsko-Lubaczowskiej

http://www.zamosc.opoka.org.pl (v. 09.01.2011); APRG, Księga zgonów, 1918-1934. „Miejsce Pamięci i

Muzeum Auschwitz-Birkenau” http://pl.auschwitz.org.pl/ (v. 09.01.2011); Tablica pamiątkowa „Ofiary

hitlerowskiego okrucieństwa więzień i obozów koncentracyjnych: Lublin-Zamek, Oranienburg, Dachau,

Buchenwald, Oświęcim, miasta, osady i wsie diecezji lubelskiej w latach okupacji 1939-1945” w Archikatedrze

św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty Lubinie. 305 GłL 1922, Nr 315, s. 3. 306 WiadLub 1919, Nr 10, s. 313.

http://www.flog.pl/


http://pl.auschwitz.org.pl/




58

Więzień obozów: Auschwitz (nr obozowy 14867), Dachau.

Zmarł 27 maja 1942 roku w Dachau.

Imię i nazwisko księdza widnieje na tablicy pamiątkowej w Archikatedrze Lublinie w

części umęczonych księży przez Niemców.

3.61. Winiarski Bonawentura


3.62. Wołkowicz Jan

Proboszcz parafii Grabowiec308 (31.05.1785-1786).

/możliwe, że chodzi o Jakuba dziekana grabowieckiego/

3.63. Zaborowski Augustyn


W 1742310 roku był kanonikiem chełmskim i proboszczem w Uchaniach. Prowadził spór

o ziemię z dziedzicem Skomorowskim.

3.64. Zamojski Erazm


3.65. Ziemocki Jakub


3.66. Żółkiewski Zygmunt, 1964-

Urodził się w 1964 roku w parafii Tuczępy. W roku szkolnym 1994/1995 roku był na

szóstym roku na Wyższym Seminarium Duchownym Diecezji Zamojsko-Lubaczowskiej w

Lublinie. Magister teologii. Wyświęcony w 1995 roku. W lipcu 1995 roku odprawił w kościele

parafialnym w Grabowcu mszę św. prymicyjną313.

307 Kaczmara, s. 79. 308 Kaczmara, s. 80. 309 Kaczmara, s. 79. 310 Kaczmara, s. 79. 311 Kaczmara, s. 79. 312 Do sprawdzenia. 313 Schematyzm DZL 1995, s. 26; Diecezja Zamojsko-Lubaczowska http://www.zamosc.opoka.org.pl (v.

03.02.2007).





59

Zdjęcie 39 – Rok 1995, 16 lipca. Msza św. prymicyjna ks. Zygmunta Żółkiewskiego. Ks.

Zygmunt Żółkiewski błogosławi ks. dziekana Stanisława Michała Budzyńskiego. Obok klęczy

ks. Waldemar Jan Joniec.

Proboszcz parafii Matki Boskiej Częstochowskiej w Podhorcach (2003-lipiec 2009) oraz

wicedziekan dekanatu Tomaszów Północ. Proboszcz parafii św. Mikołaja w Grabowcu (lipiec

2009-).

Dziekan dekanatu Grabowiec (lipiec 2009-2017-).

12 czerwca 2010 roku zostaje mianowany przez biskupa Wacława Depo kanonikiem

honorowym Kapituły Katedry Zamojskiej.

4. Wykaz wikariuszy, rektorów, rezydentów

Na stanowisku wikariusza był wakat w roku: 1854, 1863314.

Na stanowisku rektora kościoła św. Kajetana w Grabowcu był wakat w 1927 roku, na

stanowisku rektora kościoła w Świdnikach w: 1927315.

4.1. Alfabetyczny wykaz księży

Tabela 3 – Alfabetyczny wykaz księży


Anyszkiewicz Franciszek, 1932-

2001 sierpień 1975-23.01.1978 Uchanie, cm.

Barszczewski Józef, 1889- 14.02.1918-06.02.1919

Barszczowski Marek Kazimierz czerwiec 2002-03.07.2010

Bednara Jan Franciszek, 1937- czerwiec 1969-sierpień 1975

Bielak Marian sierpień 1971-31.08.1974

Bieliński Aleksander 1761

Biliński Andrzej Kajetan /Bieliński/ -1766-1777-

Błażowski Józef, 1811- -1847-

314 Spis DL 1855, s. 6; Spis DL 1864, s. 9. 315 Spis DL 1928, s. 50.




60


Bogusławski Amandy -11.06.1790-12.11.1790-

Komarów, cm.

przykościelny lub

Łabunie, cm.

Bomba Tomasz, 1957-2015 wrzesień 1996-21.06.2002 Komarów, kaplica

cmentarna

Bronikowski Marcin -luty 1789-marzec 1790-

Buczkiewicz Fidelis, 1839-1870 -10.01.1869-1870 Chełm

Bulak Konrad, 1987- 20.08.2014-2018-

Burzyński Henryk 10.06.1961-01.07.1964

Ciemniewski Henryk, 1857-1925 1880-1882

Cimek Jan 1995-1997

Czechoński Maciej Kazimierz,

1811-1896 (Mateusz) -27.03.1847-24.06.1850- Wojsławice, cm.

Delikat Marceli Teofil, 1851-1909 09.01.1880- Sitaniec, cm.

Dębicki Jan, 1845- 01.07.1871-1872

Dębicki Leon Aleksander, 1887-

1924 13.10.1912-01.09.1913 Lublin

Dolecki Edward, 1905-1968 01.09.1931-1933

Doliński Grzegorz 1716

Dyłbanowicz Eliasz -sierpień 1798-grudzień

1804- Czernięcin, cm.

Dziedziński Mikołaj 1721-1727

Fornal Florian, 1932- 02.06.1961-05.06.1965

Franczak Jan, 1936- 1968-1969

Furmaniak Mateusz 2007-czerwiec 2011

Gduliński Franciszek, 1901- 1927-04.08.1929

Ginalski Stefan, 1889-1954 przed 20.09.1915-przed

14.11.1916

Gładysz Józef, 1892-1933 przed 29.08.1915-1917

Głowik Paweł czerwiec 2011-20.08.2014

Grzybowski Jozafat Andrzej marzec 1889-grudzień 1989

Hryńkiewicz Mitrofan -20.07.1932-02.12.1935

Jabłoński Marian, 1941-2004 01.07.1969-lipiec 1970

Joniec Waldemar Jan, 1958-2014 19.06.1992-21.06.1995 Tomaszów Lubelski, cm.

Lwowska

Karaś Rudolf, 1974- 1999-2002

Karauda Józef, 1908-1992 -21.11.1933-1937 Chrzanów

Kaszak Edward 14.09.1966-1968

Kłopotek Edward, 1934-2008 czerwiec 2007-19.11.2008

Kostrubiec Paweł Przemysław,

1986- 20.08.2014-2018-




61


Kosieradzki Andrzej 08.06.1960-02.06.1961

Kowalski Gracjan październik 1786-19.01.1789

Kowalski Walenty, 1867-1931 przed czerwcem 1892-przed

05.09.1897

Kozyra Stanisław, 1867-1939 05.09.1929-05.11.1931 Komarów, kaplica cm.

Krasowski Aleksander

/Krassowski/, 1894-1944 -23.09.1917-1921

Krupski Marcin 1604

Krycki Wielisław, 1878- przed listopadem 1901-1904

Krzywonowski Michał

/Krzywanowski 1825-1829

Kuśmierczyk Józef, 1922-2018 06.07.1949-25.06.1951 Janów Lubelski, cm.

Kutzan Zbigniew 19.08.1953-28.08.1956

Kwiatkowski Antoni, 1849-1900 -01.11.1878-03.01.1880-

Lewniewski Tomasz 1985-31.08.1988

Litwinowski Stefan -1710-

Liwak Jan, 1931- 04.01.1957-08.06.1961

Łopuch Mirosław 04.09.1967-1969

Łubiarz Paweł 09.07.1995-1998

Łuczyński Kazimierz, 1879-1926 -26.02.1908-21.02.1909- Wożuczyn, cm. par.

Małaniak Irenarch 29.11.1935-21.12.1936

Markowski Jan Paweł, 1879- -27.11.1904-1908

Masłowski Adam 1604-1614

Mastalerz Józef, 1884-1950 -22.10.1909-1912 Krasienin, cm.

Mokrowski Antoni, 1753-1813 -luty1787-luty 1788- Rachanie (epitafium na

zewnątrz kościoła)

Molle Ludwik, 1869-1919 sierpień 1897-październik

1901

Możejko Wiktor, 1897-1939 03.09.1929-25.10.1929

Niemancewicz Antoni

Nowacki Alojzy Antoni, 1817- -1844-31.12.1846-

Nucia Franciszek wrzesień 1974 - czerwiec

1982

Olszewski Wincenty 1816

Orłowski Stanisław, 1909-1994 1938-03.08.1942-, z przerwą

na administrowanie Modliborzyce, cm.

Ostojski Feliks Bogusław

/Ostoyski/, 1865- -15.02.1888-kwiecień 1889

Ostrzyżek Kazimierz Kondrat,

1927-2016 1956-08.06.1960 Lublin, cm. Lipowa

Padziński Marcin -wrzesień 1857-1858




62


Palonka Adam, 1975- 20.06.2002-27.08.2004

Pawłowski Leopold 1859

Połubiński Izydor, 1842-1914 -25.10.1874-14.06.1875-

Popiel Antoni, 1849-1902 -03.11.1875-17.10.1877- Batorz, cm.

Puacz Mikołaj 1938

Putkowski Tomasz 04.07.2010-30.06.2012

Rejman Rafał /Reyman/, 1819-1895 16.05.1862-1866- Kazimierz Dolny

Roszkowski Stefan Eugeniusz,

1914-1998 1948

Rybka Teofil, 1854-1934 -26.10.1877-przed

listopadem 1878

Samolej Jan Wojciech, 1898-1942 1922-1927 Austria, Hartheim koło

Linzu

Sawicki Stanisław 1937-1938

Sejdziński Franciszek, 1857-1931 ok. 11.05.1884-1886

Skolimowski Wincenty (Benedykt

Wincenty), 1784-1849 -1814-ok. 19.03.1816 Chłaniów

Skóra Piotr Paweł 2011-20.08.2014

Skrok Stanisław, 1943- 01.07.1969-lipiec 1971

Skubiszewski Franciszek, 1844-

1907 -05.01.1870-30.06.1871

Smyk Witold, 1939-2013 24.08.1964-09.11.1966 Łukowa, cm.

Songajłło Konstanty, 1875-

Stefański Ignacy, 1847-1914 -20.01.1874-19.02.1874-

Stryjecki Jan, 1853-1930 1882-ok. 24.02.1884 Łuszczów

Syroid Doroteusz /Syrojid/ 21.12.1936-1939

Szeptuch Piotr Michał 27.08.2004-czerwiec 2007

Szubartowski Longin, 1888-1917 przed 20.08.1913-przed

31.03.1916 Rosja

Śluskowski Seweryn Gustaw

/Śluskowski/, 1867-1939 03.06.1889-27.08.1890 Lublin

Tchórzewski Zygmunt, 1918- 25.06.1951-19.08.1953

Tomasiak Henryk

Truch Andrzej - 25.11.1931-1932

Trybalski Leopold -1858-1861-

Zdeb Ignacy 05.07.1965-19.11.1966

Ziemblicki Antoni, 1845-1903 -01.12.1872-1876- Warszawa, Cm.

Powązkowski

Zwolak Wojciech, 1891-1970 01.08.1918-14.09.1918 Trzeszczany, cm.

4.2. Chronologiczny wykaz księży




63

Przez pewne okresy nie było obsadzone stanowisko wikariusza. Wiemy jak dotychczas o

wakacie na stanowisku wikariusza w latach: 1839, 1856, 1891 a także co najmniej w latach

1944-1947316.

Tabela 4 – Chronologiczny wykaz księży

L.p. Nazwisko i imię/imiona Okres pracy w Grabowcu

1. Masłowski Adam 1604-1614

2. Krupski Marcin 1604

3. Litwinowski Stefan -1710-

4. Doliński Grzegorz 1716

5. Dziedziński Mikołaj 1721-1727

6. Bieliński Aleksander 1761

7. Biliński Andrzej Kajetan /Bieliński/ -1766-1777-

8. Mokrowski Antoni, 1753-1813 -luty 1787-luty 1788-

9. Kowalski Gracjan /Kowalewski/ październik 1786-19.01.1789

10. Bronikowski Marcin -luty 1789-marzec 1790

11. Bogusławski Amandy -11.06.1790-12.11.1790-

12. Dyłbanowicz Eliasz -sierpień 1798-grudzień 1804-

13. Skolimowski Wincenty /Benedykt

Wincenty/, 1784-1849 -1814-ok. 19.03.1816

14. Olszewski Wincenty 1816

15. Krzywonowski Michał [R. Michał],

1778-1855 /Krzywanowski/ 1825-1829

16. Nowacki Alojzy Antoni, 1817- -1844-31.12.1846-

17. Błażowski Józef, 1811- -1847-

18. Czechoński Maciej Kazimierz, 1811-

1896 (Mateusz) -27.03.1847-24.06.1850-

19. Padziński Marcin -wrzesień 1857-1858

20. Trybalski Leopold -1858-1861-

21. Pawłowski Leopold 1859

22. Rejman Rafał /Reyman/, 1819-1895 16.05.1862-1866-

23. Buczkiewicz Fidelis, 1839-1870 -10.01.1869-1870

24. Skubiszewski Franciszek, 1844-1907 -04.01.1870-30.06.1871

25. Dębicki Jan, 1845- 01.07.1871-1872-

26. Ziemblicki Antoni, 1845-1903 -01.12.1872-1876-

27. Stefański Ignacy, 1847-1914 -20.01.1874-19.02.1874-

28. Połubiński Izydor, 1842-1914 -25.10.1874-14.06.1875-

29. Popiel Antoni, 1849-1902 -31.12.1874-17.10.1877-

30. Rybka Teofil, 1854-1934 -26.10.1877-przed listopadem 1878

316 Spis DL 1840, s. 80; Spis DL 1856; AAL AKDL, Akta (drugiego) Kościoła w Grabowcu, sygn. 61/IVb/26, k.

143; PKLG 1892, s. 243.




64


31. Kwiatkowski Antoni, 1849-1900 -01.11.1878-03.01.1880-

32. Delikat Marceli Teofil, 1851-1909 09.01.1880-

33. Ciemniewski Henryk, 1857-1925 1880-1882

34. Stryjecki Jan, 1853-1930 ok. 06.08.1882-ok.24.02.1884

35. Sejdziński Franciszek, 1857-1931 ok.11.05.1884-1886

36. Ostojski Feliks Bogusław /Ostoyski/,

1865- -15.02.1888-kwiecień 1889

37. Grzybowski Jozafat Andrzej marzec 1889-grudzień 1889

38. Śluskowski Seweryn Gustaw

/Śluzkowski/, 1867-1939 03.06.1889-27.08.1890

39. Kowalski Walenty, 1867-1931 przed czerwcem 1892-przed 05.09.1897

40. Molle Ludwik, 1869-1919 sierpień 1897-październik 1901

41. Krycki Wielisław, 1878- przed listopadem 1901-1904

42. Markowski Jan Paweł, 1879- -27.11.1904-1908

43. Łuczyński Kazimierz, 1879-1926 -26.02.1908-21.02.1909-

44. Mastalerz Józef, 1884-1950 -22.10.1909-1912

45. Dębicki Leon Aleksander, 1887-1924 13.10.1912-01.09.1913

46. Szubartowski Longin, 1888-1917 -20.08.1913-przed 31.03.1916

47. Ginalski Stefan, 1889-1954 -20.09.1915-przed 14.11.1916

48. Gładysz Józef, 1892-1933 -29.08.1915-16.09.1917-

49. Krasowski Aleksander /Krassowski/,

1894-1944 -23.09.1917-1921

50. Barszczewski Józef, 1889- 14.02.1918-06.02.1919

51. Zwolak Wojciech, 1891-1970 01.08.1918-14.09.1918

52. Samolej Jan Wojciech, 1898-1942 1922-1927

53. Gduliński Franciszek, 1901- 1927-04.08.1929-

54. Możejko Wiktor, 1897-1939 03.09.1929-25.10.1929

55. Kozyra Stanisław, 1867-1939 05.09.1929-05.11.1931

56. Dolecki Edward, 1905-1968 01.09.1931-1933

57. Truch Andrzej -25.11.1931-1932

58. Hryńkiewicz Mitrofan -20.07.1932 -02.12.1935

59. Niemancewicz Antoni

60. Songajłło Konstanty, 1875-

61. Karauda Józef, 1908-1992 -21.11.1933-1937

62. Małaniak Irenarch 29.11.1935-21.12.1936

63. Syroid Doroteusz /Syrojid/ 21.12.1936-1939

64. Sawicki Stanisław 1937-1938

65. Puacz Mikołaj 1938

66. Orłowski Stanisław, 1909-1994 1938-03.08.1942-, z przerwą na

administrowanie




65


67. Roszkowski Stefan Eugeniusz, 1914-

1998 1948

68. Kuśmierczyk Józef, 1922-2018 06.07.1949-25.06.1951

69. Tchórzewski Zygmunt, 1918- 25.06.1951-19.08.1953

70. Kutzan Zbigniew 19.08.1953-28.08.1956

71. Ostrzyżek Kazimierz Kondrat, 1927-

2016 1956-08.06.1960

72. Liwak Jan, 1931- 04.01.1957-08.06.1961

73. Kosieradzki Andrzej 08.06.1960-02.06.1961

74. Fornal Florian, 1932- 02.06.1961-05.06.1965

75. Burzyński Henryk 10.06.1961-01.07.1964

76. Smyk Witold, 1939-2013 24.08.1964-09.11.1966

77. Zdeb Ignacy 05.07.1965-19.11.1966

78. Kaszak Edward 14.09.1966-1968

79. Łopuch Mirosław 04.09.1967-1969

80. Franczak Jan, 1936- 1968-1969

81. Bednara Jan Franciszek, 1937- czerwiec 1969-sierpień 1975

82. Jabłoński Marian, 1941-2004 01.07.1969-lipiec 1970

83. Skrok Stanisław, 1943- 01.07.1969-lipiec 1971

84. Bielak Marian sierpień 1971-31.08.1974

85. Nucia Franciszek wrzesień 1974 - czerwiec 1982

86. Anyszkiewicz Franciszek, 1932-2001 sierpień 1975-23.01.1978

87. Lewniewski Tomasz 1985-31.08.1988

88. Joniec Waldemar Jan, 1958-2014 19.06.1992-21.06.1995

89. Łubiarz Paweł 09.07.1995-1998

90. Cimek Jan 1995-1997

91. Bomba Tomasz, 1957-2015 wrzesień 1996-21.06.2002

92. Tomasiak Henryk

93. Karaś Rudolf, 1974- 1999-2002

94. Barszczowski Marek Kazimierz czerwiec 2002-03.07.2010

95. Palonka Adam, 1975- 20.06.2002-27.08.2004

96. Szeptuch Piotr Michał 27.08.2004-czerwiec 2007

97. Furmaniak Mateusz 2007-czerwiec 2011

98. Kłopotek Edward czerwiec 2007-19.11.2008

99. Putkowski Tomasz 04.07.2010-30.06.2012

100. Głowik Paweł czerwiec 2011-20.08.2014

101. Skóra Piotr Paweł 2011-20.08.2014

102. Bulak Konrad, 1987- 20.08.2014-2018-

103. Kostrubiec Paweł Przemysław, 1986- 20.08.2014-2018-




66

5. Wikariusze, rektorzy, rezydenci, …

5.1. Anyszkiewicz Franciszek, 1932-2001

Zdjęcie 40 – Rok 2012, 6 maja. Ksiądz Franciszek Anyszkiewicz (zdjęcie z nagrobka; foto

Henryk Kulik).

Urodził się 3 grudnia 1932 roku (prawdopodobnie w parafii Uchanie), syn

(prawdopodobnie) Leona (żył 80 lat, zm. 05.06.1980), Stanisławy (żyła 81 lat, zm.

17.01.1988)317. Wyświęcony 22 grudnia 1956 roku.

Wikariusz parafii Matki Bożej Nieustającej Pomocy w Wierzchowiskach (1971-1973),

św. Tomasza Apostoła i św. Stanisława Biskupa Męczennika w Piotrawinie318 (1973-1975),

św. Mikołaja w Grabowcu (sierpień 1975-23.01.1978). Będąc wikariuszem parafii Grabowiec

pełnił funkcję rektora kościoła filialnego w Świdnikach.

24 stycznia 1978 roku zostaje pierwszym proboszczem nowo erygowanej parafii w

Świdnikach (24.01.1978-1987). Proboszcz parafii Trójcy Przenajświętszej i Narodzenia NMP

w Trzeszczanach (1987-1998), Podwyższenia Krzyża Świętego w Żulicach (1998-2000)319.

Zmarł 1 stycznia 2001 roku w parafii Kiełczewice. Pochowany na cmentarzu parafialnym

w Uchaniach320.

5.2. Barszczewski Józef, 1889-

Urodził się w 1889 roku. Wyświęcony w 1912 roku321.

Wikariusz parafii Mełgiew (-14.02.1918).

Wikariusz parafii Grabowiec, stale rezydujący przy kościele filialnym w Horyszowie

Polskim (14.02.1918-06.02.1919). Administrował powstawanie parafii w Horyszowie Polskim.

Proboszcz parafii Horyszów Polski (06.02.1919-ok. marzec 1921), Rzeczyca Ziemiańska

(ok. marzec 1921-)322.

Tymczasowy administrator parafii Janów Lubelski (1953).

317 Tablica nagrobna na cmentarzu parafialnym w Uchaniach. 318 Parafia Piotrawin http://www.parafiapiotrawin.neostrada.pl/duszpasterze.html (v. 09.10.2009). 319 Parafia Żulice http://www.zulice31.parafia.info.pl/ (v. 09.10.2009); Diecezja Zamojsko-Lubaczowska

http://www.zamosc.opoka.org.pl (v. 09.10.2009); Schematyzm DZL 1999, s. 88. 320 Tablica nagrobna na cmentarzu. 321 ADZ, Parafia Podwyższenia Krzyża Świętego w Horyszowie Polskim, teka 1; KPZA 1918, Nr 5-6, s. 76; KPZA

1918, N 15, s. 38; Spis DL 1919, s. 31; GłL 1918, Nr 54, k. 3. 322 GłL 1921, Nr 74, s. 2.

http://www.parafiapiotrawin.neostrada.pl/duszpasterze.html

http://www.zulice31.parafia.info.pl/





67

5.3. Barszczowski Marek Kazimierz, 1976-

Zdjęcie 41 – Ksiądz Marek Kazimierz Barszczowski.

Urodził się w 1976 roku w Starym Dzikowie. W 2001 roku ukończył teologię na

Wydziale Teologii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Święcenia kapłańskie przyjął, w

katedrze zamojskiej, 9 czerwca 2001 roku, z rąk biskupa diecezji zamojsko-lubaczowskiej Jana

Śrutwy. Doktor teologii323.

Katecheta Szkoły Podstawowej w Rachaniach (01.09.2001-31.08.2002), Zespołu Szkół

im. Henryka Sienkiewicza w Grabowcu (01.09.2006-31.08.2010), I Liceum

Ogólnokształcącego im. Jana Zamojskiego w Zamościu (01.09.2010-).

Wikariusz parafii Rachanie (20.06.2001-czerwiec 2002), Grabowiec (czerwiec 2002-

03.07.2010). Rezydent parafii Zmartwychwstania Pańskiego i św. Tomasza Apostoła w

Zamościu (03.07.2010-30.08.2011).

15 czerwca 2011 roku obronił pracę doktorska „Wizja Kościoła Posoborowego w Polsce

w twórczości naukowej Ks. Profesora Franciszka Greniuka” na Uniwersytecie Kardynała

Stefana Wyszyńskiego w Warszawie.

Proboszcz parafii Huta Różaniecka (30.08.2011-17.08.2016), Trzeszczany (17.08.2016-

2018-).

5.4. Bednara Jan Franciszek, 1937-

Urodził się w 1937 roku. Święcenia kapłańskie otrzymał 9 kwietnia 1961 roku. Magister

teologii324.

Wikariusz parafii Wojsławice (1961-1965), św. Stanisława Biskupa w Wielączy (1965-

czerwiec 1969).

Wikariusz parafii św. Mikołaja w Grabowcu (czerwiec 1969-sierpień 1975). Będąc

wikariuszem parafii Grabowiec pełnił funkcję rektora kościoła filialnego w Świdnikach.

Proboszcz parafii Starościn (1975-1984). Prawdopodobnie był proboszczem parafii

Serniki (-09.03.1991).

11 lutego 1991 roku zostaje mianowany budowniczym kościoła na Felinie. Następnie

zostaje proboszczem nowo erygowanej parafii Trójcy Przenajświętszej w Lublinie (Felin,

12.01.2003-23.06.2007). Z dniem 23 czerwca 2007 roku zostaje przeniesiony w stan

323 Diecezja Zamojsko-Lubaczowska http://www.zamosc.opoka.org.pl (v. 05.08.2009). 324 Spis DL 1966, s. 206; Dopiski dokonywane przez proboszczów parafii Grabowiec w pracy - Kaczmara;

Archidiecezja Lubelska http://www.kuria.lublin.pl (v. 09.10.2009); Gmina Serniki http://www.serniki.eurzad.eu

(v. 09.10.2009).



http://www.serniki.eurzad.eu/




68

emerytalny.

Otrzymał godności: kanonika honorowego Kapituły Lubelskiej oraz kanonika

honorowego Kapituły Zamojskiej.

5.5. Bielak Marian, 1932-

Urodził się w 1932 roku. Wyświęcony w 1956 roku325.

Wikariusz parafii Trójcy Przenajświętszej w Zaklikowie (1963-), Lublin (nie wiadomo

której, do sierpnia 1971), Grabowiec (sierpień 1971-31.08.1974)326.

Administrator a następnie od 24 czerwca 1980 roku proboszcz parafii Świętego

Stanisława Biskupa w Wielączy327 (01.09.1974-18.11.1984). Później został proboszczem

parafii Wniebowzięcia NMP w Krzczonowie, gdzie prawdopodobnie zmarł.

5.6. Bieliński Aleksander

Wikariusz parafii Grabowiec (-1761-)328.

5.7. Biliński Andrzej Kajetan /Bieliński/, wikariusz parafii Grabowiec

Wikariusz parafii Grabowiec (-1766-1777-). Opiekuna bractwa różańcowego w parafii;

promotor różańca świętego kościoła grabowieckiego (-1766-1777-)329.

W 1766 roku sprzedaje półćwiartek pola tzw. „Iskierski”, legowany w testamencie

Andrzeja Bartnickiego (rozpoczynający się przy drodze Zamojskiej a kończący się na równi z

innymi) Jacentowi i Mariannie małżonkom Surma330.

5.8. Błażowski Józef (RL), 1811-, wikariusz parafii Grabowiec

Urodził się w 1811 roku. Wyświęcony w 1836 roku.

Wikariusz parafii Łukowa331 (-1839-ok. 10.01.1847; dekanat tarnogrodzki diecezji

lubelskiej).

Wikariusz parafii Grabowiec332 (-1847-).

Komendarz kościoła filialnego w Ratoszynie parafii Chodel333 (-1848-)

Administrator parafii Wilków334 (-drugie półrocze 1851-, diecezja lubelska). W drugim

półroczu 1851 roku (?) został uznany, przez rząd, za kwalifikowanego do posiadania

beneficjum.

Proboszcz parafii Wilków335 (początek 1852-1863). Za udział w powstaniu styczniowym

zesłany, w 1863 roku, do wsi Tunka na południe od jeziora Bajkał336.

325 Spis DL 1966, s. 199. 326 Dopiski dokonywane przez proboszczów parafii Grabowiec w pracy - Kaczmara; Parafia Wielącza

http://www.parafiawielacza.drl.pl/ (v. 10.10.2009), Spis DL 1966, s. 199. 327 Wójtowicz Stefan (ksiądz), „Człowiek posłany przez Boga. Wspomnienie o ks. prał. Janie Dudku.”, Niedziela,

Edycja zamojska, Nr 43/2001; Parafia Wielącza http://www.parafiawielacza.drl.pl/ (v. 10.10.2009). 328 Kaczmara, s. 82. 329 Kaczmara, s. 82, 87; APL AMG, sygn. 35/32/0/-/9, k. 52, 53; APL AMG, sygn. 35/32/0/-/10, k. 157; APL

AMG, sygn. 35/32/0/-/11, k. 74, 75. 330 APL AMG, sygn. 35/32/0/-/9, k. 52, 53. 331 Spis DL 1840, s. 89; Spis DL 1846, s. 19; APRŁukowa, Księga zgonów 1836-1845; APRŁukowa, Księga

zgonów 1846-1863. 332 RocznikWRC 1847, s. 197. 333 Spis DL 1848, s. 11. 334 PamRM 1852, T.22, z.2, s. 224. 335 PamRM 1852, T.22, z.5, s. 568; Białynia, s. 137; APL APRWilków, sygn. 35/1955/0/2.4/43. 336 Białynia, s. 137.

http://www.parafiawielacza.drl.pl/

http://www.parafiawielacza.drl.pl/




69

Zmarł na zesłaniu.

5.9. Bogusławski Amandy, 1751-1813, dominikanin

Urodził się 1751 roku (około)337.

Wikariusz („cum licentia parochi” – za pozwoleniem proboszcza sprawował posługę

duszpasterską) parafii Grabowiec338 (-11.06.1790-12.11.1790-).

Dominikanin. Kapelan „kaplicy publicznej w Komarowie” (-29.01.1813). Mieszkał w

Komarowie339.

Zmarł 29 stycznia 1813 roku w Komarowie. Pochowany przy kościele w Komarowie lub

na cmentarzu w Łabuniach340.

5.10. Bomba Tomasz, 1957-2015

Zdjęcie 42 – Ksiądz Tomasz Witold Bomba.

Urodził się 13 lutego 1957 roku w Kraśniku Fabrycznym, syn Jana i Janiny z Kaliszów

małżonków Bomba.

Studiował na Wydziale Teologicznym Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego w

Lublinie (1976-1982). W 1982 roku uzyskał tytuł magistra teologii na Wydziale Teologicznym

Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego w Lublinie. W dniu 5 marca 1981 roku przyjął

święcenia diakonatu a 12 czerwca 1982 roku, w katedrze lubelskiej, przyjął święcenia

kapłańskie.

Wikariusz parafii św. Wojciecha w Wąwolnicy (1982-1984), św. Rodziny w Lublinie

(1984-1985), św. Agnieszki w Lublinie (1985-1987), św. Pawła w Lublinie św. Pawła (1987-

1989), św. Alberta w Puławach (1989-1991), Mełgiew (1991-1993), rektor Samodzielnego

Ośrodka Duszpasterskiego w Liśniku Dużym (wówczas parafia Gościeradów diecezji

sandomierskiej, 02.08.1992-1995). Archiwista w Sandomierzu (1995-wrzesień 1996).

1 sierpnia 1989 roku poświęcił cztery kapliczki na Boże Ciało w parafii Niedrzwica Duża.

Wikariusz parafii Grabowiec (wrzesień 1996-21.06.2002), Zmartwychwstania Pańskiego

i św. Tomasza Apostoła w Zamościu (21.06.2002-19.06.2008). Kapelan Sióstr Franciszkanek

Misjonarek Maryi w Zamościu (19.06.2006-23.06.2008).

Nauczyciel Publicznej Szkoły Podstawowej w Liśniku Dużym (gmina Gościeradów,

337 APL APRŁ, Księga urodzeń, zapowiedzi, małżeństw i zgonów, 1813, sygn. 35/1863/0/1/25, k. 165/13. 338 APRG, Księga urodzeń, 1786-1844, Majdan Tuczępski, k. 11, 12. 339 APL APRŁ, Księga urodzeń, zapowiedzi, małżeństw i zgonów, 1813, sygn. 35/1863/0/1/25, k. 165/13. 340 APL APRŁ, Księga urodzeń, zapowiedzi, małżeństw i zgonów, 1813, sygn. 35/1863/0/1/25, k. 165/13.




70

01.09.1992-31.08.1993), Liceum Ogólnokształcącego w Grabowcu (1997-1999), Szkoły

Podstawowej w Grabowcu i Gimnazjum w Grabowcu (z chwilą jego powstania, 01.09.1997-

31.08.2002). Ukończył kurs „Intel-Nauczanie ku przyszłości”. Uzyskał stopień nauczyciela

mianowanego (27.06.2002). Otrzymał m.in. nagrodę Dyrektora Zespołu Szkół im. Henryka

Sienkiewicza w Grabowcu (2001).

Duszpasterz środowisk twórczych przy Kurii Archidiecezji Lubelskiej (1987)341.

Wicedyrektor Katolickiego Radia Zamość i zastępca redaktora naczelnego „Niedzieli

Zamojsko-Lubaczowskiej” (19.06.2002-27.10.2006; mianowany przez biskupa zamojsko-

lubaczowskiego Jana Śrutwę). Redaktor naczelny „Niedzieli Zamojsko-Lubaczowskiej”

(27.10.2006-03.12.2013). Otrzymał medal redaktora naczelnego ogólnopolskiego tygodnika

„Niedziela” za „twórcze podejście do pracy dziennikarskiej i zaangażowanie w dziele

ewangelizacji” oraz stułę kapłańską, którą ofiarował dla parafii w Komarowie (17.09.2011)342.

Członek założyciel Stowarzyszenia Krzewienia Kultury Medialnej im. Jana Pawła II w

Zamościu (03.02.2007)343.

Członek sekcji medialnej Komitetu Organizacyjnego Peregrynacji Obrazu Matki Boskiej

Częstochowskiej w Diecezji Zamojsko-Lubaczowskiej w 2004 roku.

Proboszcz parafii św. Trójcy w Komarowie-Osadzie (23.06.2008-30.01.2015).

Wicedziekan dekanatu Tyszowce (30.09.2010-20.08.2014; mianowany przez biskupa

Wacława Depo), dziekan dekanatu Tyszowce (20.08.2014-30.01.2015; mianowany przez

biskupa Mariana Rojka). Kapelan ludzi pracy na terenie diecezji zamojsko-lubaczowskiej

(07.11.2014-)344.

11 listopada 2011 roku został mianowany, przez biskupa diecezji zamojsko-

lubaczowskiej Wacława Depo, kanonikiem honorowym Kapituły Katedralnej Zamojskiej.

Zmarł 30 stycznia 2015 roku w Komarowie-Osadzie. Ciało zmarłego zostało wniesione

do świątyni parafialnej w Komarowie 3 lutego 2015 roku o godz. 1500. Msza św. żałobna pod

przewodnictwem biskupa diecezjalnego Mariana Rojka została odprawiona 3 lutego 2015 roku

o godz. 1800 w kościele parafialnym w Komarowie. Msza św. pogrzebowa pod

przewodnictwem biskupa diecezjalnego Mariana Rojka została odprawiona 4 lutego 2015 roku

w kościele parafialnym w Komarowie. Po mszy św. ciało zmarłego kapłana zostało złożone na

cmentarzu parafialnym w Komarowie.

5.11. Bronikowski Marcin

Wikariusz parafii Grabowiec345 (-luty 1789-marzec 1790-).

5.12. Buczkiewicz Fidelis, 1839-1870


Franciszkanin (obserw.; Zakon Braci Mniejszych Obserwantów) z zakonu księży w

Radecznicy (-1856)346.

Wikariusz parafii Grabowiec347 (-10.10.1869-1870). Opiekun tercjarzy (-1869-).

Wikariusz parafii Chełm (-23.10.1870).

Zmarł 23 października 1870 roku.

341 Duszpasterstwo Środowisk Twórczych http://www.dst.mkw.pl/ (v. 03.06.2009). 342 Diecezja Zamojsko-Lubaczowska http://www.zamosc.opoka.org.pl (v. 03.06.2009). 343 Stowarzyszenie Krzewienia Kultury Medialnej im. Jana Pawła II w Zamościu http://www.skkm.zam-lub.pl/

(v. 22.09.2010) 344 Dokumenty mianowania. 345 Kaczmara, s. 82; APRG, Księga urodzeń, 1786-1844, Majdan Tuczępski, k. 8-10. 346 Spis DL 1856. 347 Spis DL 1870, s. 26; APRG, Księga urodzeń, 1862-1871, k. 521.

http://www.dst.mkw.pl/


http://www.skkm.zam-lub.pl/




71

5.13. Bulak Konrad, 1987-

Urodził się w 1987 roku. Pochodzi z parafii Deszkowice. Wyświęcony, w Zamościu, 12

czerwca 2012 roku.

Wikariusz parafii Łabunie (30.06.2012-20.08.2014), Grabowiec (20.08.2014-2018-).

5.14. Burzyński Henryk

Zdjęcie 43 – Rok 1962. Ksiądz Henryk Burzyński (zdjęcie z kroniki parafii).

Wikariusz parafii Grabowiec348 (10.06.1961-01.07.1964).

5.15. Ciemniewski Henryk, 1857-1925

Urodził się 19 sierpnia 1857 roku. Wyświęcony w 1880 roku349.

Wikariusz parafii Grabowiec350 (1880-1882), Kock351 (-1885; dekanat łukowski),

Międzyrzec Podlaski352 (1885-1886; dekanat radzyński), Kożuchówek353 (-przed lutym 1887).

Administrator parafii Malowa Góra (przed lutym 1887-przed wrześniem 1893) a następnie

wikariusz parafii Ulan w powiecie łukowskim (przed grudniem 1893-)354.

Proboszcz parafii Grębków355 (dekanat węgrowski, -1906-), Trójcy Przenajświętszej

Wyrozęby356 (dekanat sokołowski diecezji podlaskiej, -1920,), św. Anny w miejscowości

Jeleniec357 (dekanat łukowski diecezji podlaskiej, 1920-13.01.1925).

Ksiądz został ukarany za chrzest syna „prawosławnego”. Manifest cesarski z 15 maja

1883 roku skasował tę karę. 27 lipca 1893 roku generał-gubernator warszawski na wniosek

gubernatora siedleckiego postanawia usunąć księdza z probostwa parafii Malowa Góra (powiat

348 Kaczmara, s. 85. 349 Schematyzm 1925, s. 137; Spis DL 1906, s. 105; Schematyzm DP 1921, s. 38. 350 Spis DL 1881, s. 28; Kaczmara, s. 83; APZ APRG, sygn. 88/609/0/-/7. 351 GW 1886, Nr 274, s. 5; PrzeK 1885, Nr 30, k. 475. 352 GW 1886, Nr 274, s. 5; PrzeK 1885, Nr 30, k. 475. 353 GW 1887, Nr 38, s. 2. 354 GW 1893, Nr 120, s. 3; GW 1893, Nr 287, s. 3; GW 1893, Nr 345, s. 3. 355 Spis DL 1906, s.105. 356 WiadPodl 1920, Nr 7-10, s. 212. 357 Schematyzm 1925, s. 137; WiadPodl 1925, Nr 1, s. 29; Schematyzm DP 1921, s. 38.




72

bialski w guberni siedleckiej) i przenieść poza strefę unicką za to, że wykonywał obrzędy

religijne dla byłych unitów, pozwalał im systematycznie uczęszczać do kościoła katolickiego

oraz za odprawianie nabożeństw we wsiach zamieszkałych wyłącznie przez byłych unitów358.

Zmarł 13 stycznia 1925 roku w Jeleńcu.

5.16. Cimek Jan, 1941-1998

Urodził się 28 marca 1941 roku. Wyświęcony 15 czerwca 1972 roku359.

Przebywał w parafii Grabowiec jako rezydent (1995-1997). Rencista. Długoletni kapelan

Sióstr Franciszkanek Misjonarek Maryi w Łabuniach.

Przed śmiercią przebywał w Potoku Górnym, gdzie 20 stycznia 1998 roku zmarł. Przeżył

57 lat, w tym 26 w kapłaństwie. Pogrzeb odbył się 21 stycznia 1998 roku.

5.17. Czechoński Maciej Kazimierz360 (Mateusz), 1811-1896

(zdjęcie nagrobka)

Urodził się 22 lutego 1811 roku w Szczebrzeszynie, syn Kaspra (majster kunsztu

sukiennickiego) i Marianny z Borowińskich. Wyświęcony w 1836 roku361.

Wikariusz Lubartów (-1839-; pełnił obowiązki w kościele filialnym w Firleju).

Komendarz kościoła Ratoszyn (-1845-; kościół filialny parafii Chodel).

Wikariusz parafii Grabowiec (-27.03.1847-11.07.1850-). Prowadził księgi metrykalne

parafii Grabowiec (01.01.1847-11.07.1850).

Wikariusz parafii Łukowa (ok. 22.07.1850-12.07.1855-), gdzie przez wiele lat prowadził

księgi metrykalne.

W drugim półroczu 1857 roku został uznany, przez rząd, za kwalifikowanego do

posiadania beneficjum.

Administrator parafii Wojsławice (ok. ok. 15.09.1855-1859) a następnie proboszcz tej

parafii (1859-12.04.1896).

Podpis 4 – Rok 1875, 14 lipca. Podpis proboszcza parafii Wojsławice ks. Macieja

Czechońskiego (ze zbiorów Andrzeja Karczmarczuka).

W 1868 roku namiestnik Królestwa Polskiego nałożył na księdza (wówczas proboszcza

parafii Wojsławice, powiat chełmski w guberni lubelskiej) 15 rubli kary za to, że nie przestawał

358 Kubicki 2/1, s. 40. 359 Schematyzm DZL 1995, s. 102, 113; Schematyzm DZL1999, s. 122; KP T4, s. 65. 360 Dwa imiona wg aktu urodzenia. 361 Spis DL 1840, s. 82; Spis DL 1846, s. 9; Spis DL 1848, s. 14; Spis DL 1849, s. 13; Spis DL 1856; Spis DL

1865, s. 10; Spis DL 1867, s. 34; Spis DL 1897, s. 109; PamRM 1858, T.1, z.3, s. 322; PamRM 1859, T.4, z.8, s.

178; PKLG 1892, s. 241; Informacja Barbary Sikorskiej; Kubicki 1/1, s. 46; Kaczmara, s. 83; APL

APRSzczebrzeszyn, sygn. 35/1930/0/1/2, k. 15/48; APRG, Księga zgonów, 1847-1862, k. 3-99; APL APRG, sygn.

35/1824/0/2.4/40, k. 18; APRŁukowa, Akta zgonów 1846-1863; APL APRWojsławice, sygn. 35/1960/0/2.4/116,

k. 134/28; APL APRWojsławice, sygn. 35/1960/0/2.4/75.




73

nawracać unitów na łaciński obrządek.

Zmarł 12 kwietnia 1896 roku w Wojsławicach. Pochowany na cmentarzu w

Wojsławicach.

5.18. Delikat Marceli Teofil, 1851-1909

Urodził się 15 kwietnia 1851 roku. Wyświęcony w 1879 roku. Ukończył Diecezjalne

Seminarium Duchowne362.

Wikariusz parafii Grabowiec (09.01.1880-), Rudno (-1885-; dekanat lubartowski).

Administrator parafii Sitaniec (-1896-04.01.1909; jeszcze w 1896 roku był

administratorem).

Członek rzeczywisty Lubelskiego Towarzystwa Dobroczynności (-1905-).

Zmarł, w wieku 57 lat, 4 stycznia 1909 roku. Pochowany na cmentarzu w Sitańcu. W tym

samym grobowcu pochowani są także: Julia ze Żmudzkich Delikat (żyła 73 lata, zm.

3.12.1900), Julia z Delikatów Bielińska (żyła 36 lat, zm. 07.03.1899).

Nagrobek 7 – Rok 2012, 7 września. Nagrobek księdza Marcelego Teofila Delikata (foto

Henryk Kulik).

5.19. Dębicki Jan, 1845-

Urodził się 16 kwietnia (czerwca) 1845 roku. Wyświęcony w 1871 roku363.

Wikariusz parafii Grabowiec (01.07.1871-1872-), Zamość (-1875-), Czułczyce (-1876-),

Hrubieszów (-1879-1880-).

Ksiądz został skazany przez generała-gubernatora warszawskiego na 25 rubli kary za to,

że odprawił w dniach 1-2 października 1876 roku w kościele w Czułczycach (powiat chełmski,

gubernia lubelska) mszę w intencji „prawosławnych”. Ponadto został objęty dozorem

policyjnym. 19 grudnia 1880 roku generał-gubernator wystąpił o usunięcie księdza z parafii

Hrubieszów i przeniesienie na wikariat, gdzie nie ma unitów za to, że odprawił 1 maja 1880

roku mszę w intencji „prawosławnego” ze wsi Kobło (gmina Horodło, pow. hrubieszowski)

oraz za pozwolenie „prawosławnemu” uczniowi progimnazjum służenia do mszy świętej.

5.20. Dębicki Leon Aleksander, 1887-1924

362 Spis DL 1880, s. 64, 89; Spis DL 1897, s. 66; PKLG 1885, s. 84; Rocznik LTD 1905, s. 5; Kopia aktu urodzenia

z 24.01.1880 (ze zbiorów Andrzeja Karczmarczuka); APRG, Księga urodzeń, 1871-1881; Tablica nagrobna na

cmentarzu w Sitańcu. 363 Spis DL 1876, s. 67; Spis DL 1880, s. 29; Spis DL 1881, s. 29; Kubicki 2/1, s. 53; APRG, Księga urodzeń,

1871-1881, k. 28/118; APZ APRHrubieszów, sygn. 88/612/0/-/5, k. 37/74.




74

Urodził się 11 kwietnia 1887 roku w Lublinie, syn Aleksandra (kupiec) i Brygidy z

Blankenhagen małżonków Dębickich. Absolwent Seminarium Duchownego w Lublinie

(1910). Święcenia kapłańskie otrzymał 10 lipca 1910 roku z rąk biskupa Franciszka

Jaczewskiego364.

Wikariusz parafii Bystrzyca (01.11.1910-15.10.1911).

Kapelan szpitala/kościoła św. Jana Bożego w Lublinie (pobonifraterski, 16.10.1911-

15.10.1912).

Wikariusz parafii Grabowiec (02.10.1912-01.09.1913; wg wniosku o emeryturę od

15.10.1912).

Wikariusz parafii Turobin (04.09.1913-01.11.1914).

Administrator/proboszcz parafii Narodzenia NMP w Chodywańcach (02.11.1914-

05.08.1917).

Wikariusz a następnie proboszcz parafii Jeleniec (15.08.1917-30.06.1919; dekanat

łukowski).

Proboszcz parafii Bobrowniki (05.07.1919-25.02.1922), Huszcza (25.02.1922-

05.08.1922), Mostów (05.08.1922-07.10.1922).

Chory od 7 października 1922 roku, przebywał w Szpitalu św. Jana Bożego w Lublinie.

Emeryturę przyznano od 1 października 1923 roku.

Zmarł 17 (9) grudnia 1924 roku, będąc emerytem diecezji podlaskiej, w szpitalu św. Jana

Bożego w Lublinie.

5.21. Dolecki Edward, 1905-1968

Patrz w dziale proboszczowie, hasło Dolecki Edward.

5.22. Doliński Grzegorz


5.23. Dyłbanowicz Eliasz, 1764-1814

Urodził się w 1764 roku (około). Zakonnik zakonu augustianów.

Wikariusz parafii Grabowiec366 (-sierpień 1798-grudzień 1804-), kościoła filialnego w

Czernięcinie367 (-19.03.1814, parafia Turobin).

Zmarł 19 marca 1814 roku w Czernięcinie. Pochowany na cmentarzu w Czernięcinie

(prawdopodobnie)368.

5.24. Dziedziński Mikołaj

Wikariusz parafii Grabowiec369 (-1721-1727-).

364 APL APRLublinPawła, sygn. 35/1860/0/2.4/7, k. 85/166; Spis DL 1912, s. 49; Spis DL 1915, s. 46; Spis DL

1917, s. 46; KAL 1912, s. 64; ZLub 1913, Nr 227, s. 2; ZLub 1917, Nr 246, s. 2; WiadPodl 1925, Nr 1, s. 29; AAN

MWRiOP, sygn. 2/14/0/5/586, k. 117-120. 365 Kaczmara, s. 82-83. 366 APRG, Księga ślubów, 1787-1845, Majdan Tuczępski, k. 32-35; APRG, Księga urodzeń, 1786-1844, Majdan

Tuczępski, k. 10. 367 APL APRTurobin, sygn. 35/1943/0/1/38, k. 24/110. 368 APL APRTurobin, sygn. 35/1943/0/1/38, k. 24/110. 369 Kaczmara, s. 82; APL APRG K 1710-1729, k. 100.




75

5.25. Fornal Florian, 1932-

Zdjęcie 44 – Rok 1965, maj. Grabowiec. Ksiądz Florian Fornal.

Urodził się w 1932 roku. Pochodzi z parafii Fajsławice. Święcenia kapłańskie przyjął 20

kwietnia 1958 roku370.

Wikariusz parafii Przemienienia Pańskiego w Sawinie (…-01.06.1961)371; św. Mikołaja

w Grabowcu372 (02.06.1961-05.06.1965); św. Józefa Obl. NMP, św. Michała Archanioła, św.

Małgorzaty M. w Markuszowie373 (1965-05.04.1967), Hrubieszów374 (05.04.1967-).

Będąc wikariuszem parafii Grabowiec m.in. położył instalację radiofonizacyjną w

kościele parafialnym375.

Proboszcz parafii św. Apostołów Piotra i Pawła w Łaszczowie376 (1972-27.05.1982), św.

Marii Magdaleny w Biłgoraju (27.05.1982-20.04.1998). Przy współpracy parafian i wikariuszy

m.in. przeprowadził generalny remont kościoła oraz wybudował plebanię, dom katechetyczny.

Z dniem 11 czerwca 1992 roku został mianowany dziekanem utworzonego dekanatu

biłgorajsko-południowego. Z dniem 20 kwietnia 1998 roku przechodzi na emeryturę i zostaje

rezydentem ostatniej parafii377.

Został odznaczony m.in. godnością: kanonika honorowego Kapituły Kolegiaty

Zamojskiej (22.12.1984, przez biskupa lubelskiego Bolesława Pylaka), kanonika gremialnego

Kapituły Katedry Zamojskiej (inst. 1993, przez biskupa diecezji zamojsko-lubaczowskiej Jana

Śrutwę)378.

Ponadto otrzymał tytuł Honorowego Obywatela Miasta Biłgoraj (03.10.2002), Złoty

Krzyż Zasługi (30.01.2009, z rąk wojewody lubelskiego Genowefy Tokarskiej, za działalność

na rzecz społeczności lokalnej), odznaczenie w postaci srebrnej monety (styczeń 2009, za

szczególne zasługi dla powiatu biłgorajskiego)379.

370 Schematyzm DZL 1995, s. 101, 111. 371 Kaczmara, s. 85. 372 Kaczmara, s. 85. 373 Spis DL 1966, s. 111, 333. 374 Spis DL 1966, s. 333. 375 KP T1, s.155. 376 Parafia św. Apostołów Piotra i Pawła w Łaszczowie http://parafia.laszczow.pl/index.php?art=81 (v.

13.02.2009). 377 Schematyzm DZL 1995, s. 43; Parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Biłgoraju

http://www.wnmpbilgoraj.lbl.pl/pl (v. 13.02.2009). 378 Schematyzm DZL 1995, s. 93; Parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Biłgoraju

http://www.wnmpbilgoraj.lbl.pl/pl (v. 13.02.2009).); Schematyzm DZL 1999, s. 115. 379 Miasto Biłgoraj http://bilgoraj.com.pl (v. 30.05.2009).

http://parafia.laszczow.pl/index.php?art=81

http://www.wnmpbilgoraj.lbl.pl/pl


http://bilgoraj.com.pl/




76

5.26. Franczak Jan, 1936-

Zdjęcie 45 – Rok 1969. Ks. Jan Franczak

w Grabowcu jako wikariusz

Zdjęcie 46 – Rok 2010, 5 września. Ks.

Jan Franczak w Komarowie na dożynkach

Urodził się 1936 roku. Studia w seminarium rozpoczął w 1953 roku. Święcenia

kapłańskie przyjął 19 kwietnia 1959 roku380.

Wikariusz parafii św. Mikołaja Biskupa w Urzędowie381 (1965-1966-), Grabowiec (1968-

1969), Horodło382.

Proboszcz parafii św. Krzyża w Kalinówce383 (1972-1993; gmina Skierbieszów).

Wikariusz parafii Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Starym Zamościu (1993-

22.06.2009). Z dniem 22 czerwca 2009 roku przechodzi na emeryturę, z zamieszkaniem w

parafii Stary Zamość384.

5.27. Furmaniak Mateusz

Urodził się w Biłgoraju. W 2007 roku uzyskał tytuł magistra teologii na Wydziale

Teologii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II. Wyświęcony 2 czerwca 2007

roku. Święcenia otrzymał z rąk biskupa diecezji zamojsko-lubaczowskiej Wacława Depo385.

Katecheta Gimnazjum Zespołu Szkół im. Henryka Sienkiewicza w Grabowcu

(01.09.2007-31.08.2011).

Wikariusz parafii Grabowiec (2007-czerwiec 2011).

8 października 2008 roku został mianowany asystentem Katolickiego Stowarzyszenia

Młodzieży Rejonu Hrubieszowskiego386.

5.28. Gduliński Franciszek, 1901-

Urodził się 20 stycznia 1901 roku. Wyświęcony w 1927 roku387.

380 Spis DL 1966, s. 139; Schematyzm DZL 1995, s. 101, 111. 381 Spis DL 1966, s. 139. 382 Dopiski dokonywane przez proboszczów parafii Grabowiec w pracy - Kaczmara. 383 ADZ, Parafia Podwyższenia Krzyża Świętego w Horyszowie Polskim, teka 1. 384 Schematyzm DZL 1995, s. 72; Diecezja Zamojsko-Lubaczowska http://www.zamosc.opoka.org.pl (v.

19.09.2010). 385 Diecezja Zamojsko-Lubaczowska http://www.zamosc.opoka.org.pl (v. 19.08.2009); Schematyzm DZL 2010,

s. 67. 386 Zamojski Informator Diecezjalny, Wydawnictwo Kurii Diecezjalnej w Zamościu, rok XVII, październik –

grudzień 2008, nr 4, s. 41. 387 Spis DL 1929, s. 58; Spis DL 1931, s. 57; Spis DL 1966, s. 97.






77

Wikariusz parafii Grabowiec388 (1927-04.08.1929-). Nauczyciel religii szkoły w

Grabowcu w latach 1927-1929.

Proboszcz parafii św. Barbary w Turowcu389 (1930-1939), Nawiedzenia Najświętszej

Maryi Panny w Krasnobrodzie390 (05.10.1945-01.11.1945), św. Małgorzaty w Olchowcu391

(1946-1948). Administrator parafii Opieki św. Józefa Oblubieńca NMP w Cycowie392 (1948-

03.07.1976).

5.29. Ginalski Stefan, 1889-1954

Zdjęcie 47 – Rok 1937. Ks. Stefan Ginalski (zdjęcie ze zbiorów Tomasza Ginalskiego).

Urodził się 3 listopada 1889 roku w Kurowie. Wyświęcony w 1912 roku393.

Wikariusz parafii Łaskarzew394 (-1914-przed 20.09.1915; dekanat garwoliński),

Grabowiec395 (przed 20.09.1915-przed 14.11.1916).

Wikariusz parafii Niwiski396 (przed 14.11.1916-; dekanat siedlecki) z delegacją do posług

religijnych w parafii Parysów (dekanat garwoliński).

Proboszcz parafii św. Apostołów Piotra i Pawła w Pratulinie397 (19.03.1920-), Trójcy

Przenajświętszej w Wyrozębach398 (1920-, dekanat sokołowski), Nawiedzenia Najświętszej

Maryi Panny w Gułowskiej Woli399 (1921-1923-, dekanat kocki), Przemienienia Pańskiego w

Malowej Górze400 (-1924), św. Trójcy w Terespolu401 (dekanat bialski diecezji podlaskiej;

1924-1927-), Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Białej Podlaskiej402 (1929-1939), św.

Anny w Sterdyniu403 (-1944-15.12.1953, diecezja drohiczyńska), św. Barbary w miejscowości

388 Kaczmara, s. 85; Spis DL 1928, s. 50; Spis DL 1929, s. 58; APRG, Księga urodzeń, 1928-1932. 389 Parafia św. Barbary w Turowcu http://www.turowiec.kuria.lublin.pl (v. 28.05.2009); Spis DL 1931, s. 58; Spis

DL 1938, s. 53. 390 Diecezja Zamojsko-Lubaczowska http://www.zamosc.opoka.org.pl (v. 28.05.2009). 391 Parafia św. Małgorzaty w Olchowcu http://www.olchowiec.kuria.lublin.pl (v. 28.05.2009). 392 Spis DL 1966, s. 97; Parafia Cyców https://www.cycow.diecezja.lublin.pl (v. 17.09.2018). 393 Schematyzm 1925, s. 137; Kaczmara, s. 83; Relacja stryjecznego wnuka – Tomasza Ginalskiego. 394 Spis DL 1915, s. 55; ZLub 1915, Nr 169, s. 3. 395 Kaczmara, s. 84; ZLub 1915, Nr 169, s. 3; ZLub 1916, Nr 564, s. 3. 396 ZLub 1916, Nr 564, s. 3. 397 WiadPodl 1920, nr 7-10, s. 212; WiadPodl 1920, nr 4, s. 129. 398 WiadPodl 1920, nr 7-10, s. 212. 399 Schematyzm DP 1923, s. 26; WiadPodl 1921, nr 11-12, s. 173. 400 WiadPodl 1924, nr 6-7, s. 108. 401 Schematyzm 1925, s. 137; WiadPodl 1924, nr 6-7, s. 108; Schematyzm DP 1921, s. 56. 402 Schematyzm DP 1932, s. 44; WiadPodl 1934, nr 3, s. 49; Informacja przekazana przez Tomasza Ginalskiego. 403 Informacja przekazana przez Tomasza Ginalskiego.

http://www.turowiec.kuria.lublin.pl/


http://www.olchowiec.kuria.lublin.pl/

https://www.cycow.diecezja.lublin.pl/




78

Dołha404 (16.12.1953-27.10.1954; aktualnie dekanat Międzyrzec Podlaski).

W styczniu 1934 biskup podlaski uzyskał zgodę na planowane przeniesienie ks.

Ginalskiego do parafii Przesmyki (pow. siedlecki)405.

Będąc proboszczem parafii Terespol był członkiem komitetu organizacyjnego obchodów

3 Maja w Terespolu. W obchodach wzięło udział kilka tysięcy mieszkańców Terespola i

okolicznych wiosek. Mszę św. odprawił ks. proboszcz. Po mszy św. pochód ruszył w kierunku

pomnika, gdzie zostały wygłoszone przemówienia i odśpiewane patriotyczne pieśni. W

uroczystościach wzięła udział orkiestra Straży Ogniowej w Białej Podlaskiej406.

W okresie 29 sierpnia-3 września 1927 roku brał udział w uroczystościach odbywających

się w Terespolu a dotyczących przeniesienia Cudownego Obrazu Matki Boskiej Kodeńskiej z

Siedlec do Kodnia407.

W marcu 1930 roku wszedł w skład komitetu budowy bursy dla młodzieży Polskiej

Macierzy Szkolnej w Białej Podlaskiej408. 19 kwietnia 1930 roku ks. kanonik poświęcił koszyk

wielkanocny w więzieniu w Białej Podlaskiej409.

14 listopada 1937 roku obchodził 25 lecie kapłaństwa w parafii w Białej Podlaskiej.

Odbyła się uroczysta msza odpustowa oraz specjalna akademia, gdzie występowała m.in.

wojskowa orkiestra oraz chór parafialny. Z okazji srebrnego jubileuszu otrzymał życzenia od

biskupa podlaskiego dr Henryka Przeździeckiego, które wraz życzeniami od Kapituły

Janowskiej odczytał ks. prałat Jan Grabowski410.

Dziekan dekanatu bialskiego (-1931-1939-)411. Prokurator kapituły janowskiej (-1931-

1937-)412.

Wizytator okręgowy religii w szkołach powszechnych parafii Biała Podlaska, Biała-

Wola, Hobrów, Woskrzenice (-1931-)413.

Wizytator okręgowy religii w szkołach powszechnych dwóch parafii Biała Podlaska i

parafii Biała-Wola (01.11.1935-)414.

Wizytator okręgowy religii w szkołach powszechnych i średnich dwóch parafii Biała

Podlaska, Biała-Wola, Swora (-1937-)415.

W listopadzie 1939 roku zostaje aresztowany przez Niemców i osadzony na Zamku

Lubelskim. Po zwolnieniu otrzymał zakaz przebywania w Białej Podlaskiej. Przez pewien

okres zamieszkiwał w miejscowości Cicibór Duży416.

Kanonik Kapituły Kolegiaty Janowskiej (1930)417.

Zmarł 27 października 1954 roku w Kurowie, pochowany na cmentarzu w Kurowie418.

404 Informacja przekazana przez Tomasza Ginalskiego. 405 AAN MWRiOP, sygn. 2/14/0/5/486, k. 243. 406 Podlasiak 1926, Biała Podlaska, 1926, Nr 21, s. 5. 407 WiadPodl 1927, s. 308. 408 Podlasiak 1930, Biała Podlaska, Siedlce, 1930, Nr 14, s. 3. 409 Podlasiak 1930, Biała Podlaska, Siedlce, 1930, Nr 17-18, s. 4. 410 WiadPodl 1937, nr 11-12, s. 421-422 (źródło wskazał Tomasz Ginalski). 411 Schematyzm DP 1932, s. 35; WiadPodl 1937, nr 11-12, s. 384-385, 421-422 (źródło wskazał Tomasz Ginalski);

Schematyzm DP 1938, s. 16. 412 Schematyzm DP 1932, s. 16; Schematyzm DP 1938, s. 16. 413 Schematyzm DP 1932, s. 21; WiadPodl 1937, nr 11-12, s. 384-385, 421-422 (źródło wskazał Tomasz Ginalski). 414 DUKOSL 1935, nr 4*78), poz. 21, s. 74. 415 WiadPodl 1937, nr 11-12, s. 384-385, 421-422 (źródło wskazał Tomasz Ginalski); Schematyzm DP 1938, s.

23. 416 Informacje przekazane przez Tomasza Ginalskiego; Krótka historia parafii Narodzenia Najświętszej M.P. w

Białej Podl.” umieszczona w kościele. 417 Schematyzm DP 1932, s. 16; WiadPodl 1937, nr 11-12, s. 384-385, 421-422 (źródło wskazał Tomasz Ginalski);

Schematyzm DP 1938, s. 16. 418 Wg relacji stryjecznego wnuka – Tomasza Ginalskiego.




79

5.30. Gładysz Józef, 1892-1933

Urodził się 2 lutego 1892 roku. Alumn Seminarium Duchownego w Lublinie (-1914-),

diakon (przed 1915). Wyświęcony w 1915 roku419.

Delegowany do posług religijnych w parafii Grabowiec (przed 29.08.1915-przed

14.11.1916-), wikariusz parafii Grabowiec (przed 14.11.1916-16.09.1917-)420.

Wikariusz parafii Modliborzyce (-ok. październik 1918), Wilków (ok. październik 1918-

)421.

Wikariusz parafii Opole w dekanacie opolskim (-01.01.1925-)422.

Proboszcz parafii świętych Apostołów Filipa, Jakuba i Mateusza w Chłaniowie423 (1928-

1931-).

Zmarł w 1933 roku w Bystrzejowicach koło Lublina424.

5.31. Głowik Paweł

Pochodzi z parafii św. Jana Chrzciciela w Potoku Górnym. 9 maja 2010 roku otrzymał,

w katedrze zamojskiej, święcenia diakonatu z rąk sufragana diecezji zamojsko-lubaczowskiego

Mariusza Leszczyńskiego. 4 czerwca 2011 roku otrzymał święcenia kapłańskie z rąk biskupa

diecezji zamojsko-lubaczowskiego Wacława Depo.

Wikariusz parafii Grabowiec (czerwiec 2011-20.08.2014), Dołhobyczów (20.08.2016-

17.08.2016), Łukawiec (17.08.2016-).

5.32. Grzybowski Jozafat Andrzej, 1863-

Urodził się 25 listopada 1863 roku w Biłgoraju, syn Antoniego (sitarz, ur. ok. 1833) i

Julianny ze Skrobańskich (ur. ok. 1834) małżonków Grzybowskich. Wyświęcony w 1887

roku425.

Wikariusz parafii Knychówek426 (-kwiecień 1889, dekanat sokołowski), Grabowiec427

(marzec-przed grudniem 1889), Janów428 (przed grudniem 1889-15.04.1892).

Administrator parafii Tyszowce429 (15.04.1892-31.12.1893-), Józefów Ordynacki430

(1896-1908).

5.33. Hryńkiewicz Mitrofan

Bazylianin (OSBM) ze Lwowa, z Bazyliańskiego Zakonu Świętego Jozafata. Rektor

kościoła św. Kajetana w Grabowcu (-20.07.1932-02.12.1935, za zgodą prowincjała zakonu. Na

prośbę prowincjała zakonu z dnia 28.10.1935 dotyczącą zwolnienia z duszpasterstwa

greckokatolickiego w Grabowcu, biskup lubelski z dniem 02.12.1935 zwalnia ks.

419 Spis DL 1917, s. 23; Spis DL 1931, s. 94; Schematyzm 1925, s. 127; Spis DL 1915, s. 84; Wg innego źródła

urodził się 21 stycznia-Kaczmara, s. 83. 420 ZLub 1916, Nr 564, s. 3; Spis DL 1917, s. 23; Kaczmara, s. 84; ZLub 1915, Nr 258, s. 2; GłL 1915, Nr 239, s.

2; APRG, Księga urodzeń, 1912-1920. 421 GłL 1918, Nr 282, s. 4. 422 Schematyzm 1925, s. 127. 423 Spis DL 1931, s. 94. 424 Kaczmara, s. 84. 425 Spis DL 1906, s. 35; APL APRBiłgoraj, sygn. 35/1646/0/2.21/8, k. 142/123. 426 GW 1889, Nr 116, s. 2. 427 GW 1889, Nr 116, s. 2; GW 1889, Nr 334, s. 1; APRG, Księga małżeństw, 1883-1907, k. 75/18. 428 GW 1889, Nr 334, s. 1; GW 1892, Nr 152, s. 2. 429 GW 1892, Nr 152, s. 2; APZ APRTyszowce, sygn. 88/642/0/-/17; APZ APRTyszowce, sygn. 88/642/0/-/18. 430 Spis DL 1906, s. 35; Diecezja Zamojsko-Lubaczowska http://www.diecezja.zamojskolubaczowska.pl (v.

26.05.2013).

http://www.diecezja.zamojskolubaczowska.pl/




80

Hryńkiewicza z obowiązków rektora kościoła św. Kajetana w Grabowcu oraz wikariusza

parafii rzymskokatolickiej w Grabowcu dla wiernych obrządku wschodniego431.

5.34. Jabłoński Marian, 1941-2004

Zdjęcie 48 – Rok 1969 (około). Ksiądz Marian Jabłoński (zdjęcie ze zbiorów parafii).

Urodził się 14 marca 1941 roku w Maśluchach (parafia Uścimów w diecezji siedleckiej).

W 1959 roku ukończył liceum ogólnokształcące w Lublinie. Święcenia kapłańskie przyjął 12

czerwca 1965 w Lublinie z rąk biskupa Piotra Kałwy432.

Wikariusz parafii Matki Bożej Królowej Polski w Zagłobie (czerwiec 1965-czerwiec

1966), Wniebowzięcia NMP w Klesztowie (czerwiec 1966-30.06.1969), Grabowiec

(01.07.1969-lipiec 1970), Kłodnica (1970-1971), Boża Woli (1971-1974), Bychawa (1974-

1975)433.

Proboszcz parafii Wola Gałęzowska (1975-1986), Błażek (1989-2001) i Andrzejów

(dekanat janowski, od 19 sierpnia 2001, z woli biskupa profesora Wacława Świerzawskiego)434.

Otrzymał godność kanonika honorowego Sandomierskiej Kapituły Katedralnej.

Zmarł 4 kwietnia 2004 roku. Pochowany na cmentarzu w Andrzejowie koło Janowa

Lubelskiego435.

5.35. Joniec Waldemar Jan, 1958-2014

431 Kaczmara, s. 84; AAL AKDL, Akta (drugiego) Kościoła w Grabowcu, sygn. 61/IVb/26, k. 74, 102, 104; AAL

AKDL, Fundusze, budowle, cmentarze kościoła w Świdnikach, sygn. 61/IVb/112, k. 20. 432 Spis DL 1966, s. 105; Diecezja sandomierska http://www.sandomierz.opoka.org.pl (v. 06.01.2009). 433 Alegaty do kroniki parafii Grabowiec; Dopiski dokonywane przez proboszczów parafii Grabowiec w pracy

Kaczmara, s. 85; Diecezja sandomierska http://www.sandomierz.opoka.org.pl (v. 06.01.2009); Spis DL 1966, s.

105. 434 Diecezja sandomierska http://www.sandomierz.opoka.org.pl (v. 06.01.2009); Sanktuarium Matki Bożej w

Janowie Lubelskim http://www.sanktjanow.sandomierz.opoka.org.pl (v. 21.06.2009). 435 Diecezja sandomierska http://www.sandomierz.opoka.org.pl (v. 06.01.2009).

http://www.sandomierz.opoka.org.pl/



http://www.sanktjanow.sandomierz.opoka.org.pl/





81

Zdjęcie 49 – Ksiądz Waldemar Jan Joniec (zdjęcie z kroniki parafii).

Urodził 12 stycznia 1958 roku w miejscowości Bliszczyce (współcześnie: gmina Branice,

pow. głubczycki, woj. opolskie), syn Edwarda i Heleny ze Szczurów małżonków Joniec.

Ochrzczony 26 stycznia 1958 roku w kościele w Wiechowicach. W 1979 roku zdał maturę w

Technikum Mechanicznym w Tomaszowie Lubelskim, gdzie zamieszkał o 1969 roku.

Przebywał w klasztorze oo. redemptorystów w Tuchowie (1979-listopad 1982). Pracownik

Urzędu Poczty w Tomaszowie Lubelskim (1982-1984). W 1987 roku ukończył teologię na

Wydziale Teologicznym w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim w Lublinie. Święcenia

kapłańskie przyjął, w katedrze lubelskiej, 12 grudnia 1987 roku z rąk biskupa lubelskiego

Bolesława Pylaka436.

Katecheta Szkoły Podstawowej Nr 14 im. Tadeusza Kościuszki w Lublinie (01.09.1990-

1992), Szkoły Podstawowej w Grabowcu (01.09.1992-23.06.1995).

Wikariusz parafii św. Józefa w Kraśniku Fabrycznym (12.12.1987-25.10.1988), św.

Stanisława w Lublinie (25.10.1988-19.06.1992).

19 czerwca 1992 roku biskup diecezji zamojsko-lubaczowskiej Jan Śrutwa wyraził zgodę

na inkardynację księdza z diecezji lubelskiej do zamojsko-lubaczowskiej i mianował go

wikariuszem parafii Grabowiec.

Wikariusz parafii Grabowiec (19.06.1992-21.06.1995), Dubienka (21.06.1995-

17.04.1996/względnie19.06.1996).

Proboszcz parafii Hulcze (17.04.1996/względnie19.06.1996-12.06.2001),

Wniebowzięcia NMP w Buśnie (12.06.2001-25.05.2014).

Zmarł 25 maja 2014 roku w szpitalu w Chełmie. 27 maja 2014 roku została odprawiona

w kościele w Buśnie msza św. żałobna pod przewodnictwem biskupa pomocniczego diecezji

zamojsko-lubaczowskiej Mariusza Leszczyńskiego. 28 maja 2014 roku została odprawiona w

kościele św. Józefa w Tomaszowie Lubelskim msza św. pogrzebowa pod przewodnictwem

biskupa diecezji zamojsko-lubaczowskiego Mariana Rojka. Pochowany na cmentarzu w

Tomaszowie Lubelskim, przy ulicy Lwowskiej.

5.36. Karaś Rudolf, 1974-

Urodził się w 1974 roku. Pochodzi z parafii św. Mikołaja w Hrubieszowie. Ukończył

Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Zamojsko-Lubaczowskiej w Lublinie. Wyświęcony

w 1999 roku437.

436 Diecezja Zamojsko-Lubaczowska http://www.zamosc.opoka.org.pl (v. 05.08.2009); Nekrolog ks. Waldemara

Jońca, Zygmunt Jagiełło (ksiądz), Zamojski Informator Diecezjalny 2014, Nr 2, s. 301-303. 437 Schematyzm DZL 1999, s. 39; Zamojski Informator Diecezjalny, 2014, Nr 4, s. 545; Diecezja Zamojsko-





82

Dokument 1 – Rok 1999. Pamiątka święceń kapłańskich i mszy prymicyjnych (ze zbiorów

Marianny Kulik).

Wikariusz parafii Grabowiec (1999-2002), św. Karola Boromeusza w Lubaczowie (2002-

19.06.2006), Chrystusa Króla w Biłgoraju (19.06.2006-23.06.2008), św. Michała Archanioła

w Zamościu (23.06.2008-17.08.2013).

Proboszcz parafii Horyszów (17.08.2013-), Stary Bidaczów (15.02.2016-2018-).

Nauczyciel religii Liceum Ogólnokształcącym w Grabowcu (1999-2002).

Duchowy opiekun zamojskich Amazonek (-2010-).

Ojciec duchowny dekanatu grabowieckiego (07.10.2014/mianowanie-).

5.37. Karauda Józef, 1908-1992, wikariusz parafii Grabowiec

Urodził się 11 kwietnia 1908 roku. W 1931 roku był jako akolita438 alumnem I kursu

teologicznego. Wyświęcony w 1933 roku439.

Wikariusz parafii Grabowiec (-21.11.1933-1937) i nauczyciel religii w szkole w

Grabowcu w latach 1933-1937440.

Skarbnik spółdzielni handlowej założonej przez miejscowego proboszcza441.

Opiekun oddziałów Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży (męskiej i żeńskiej) w

Grabowcu442.

Lubaczowska http://www.zamosc.opoka.org.pl (v. 04.11.2009). 438 Najwyższy stopień święceń niższych (przed subdiakonatem). 439 Spis DL 1931, s. 25; Kaczmara, s. 84; Spis DL 1966, s. 124. 440 Alegata; Kaczmara, s. 84. 441 Kronika gminy Grabowiec, tom I. 442 OgniwoAKDL 1935, Nr 2, s. 46.





83

Zdjęcie 50 – Rok 1934, 31 stycznia. Podpis wikariusza parafii ks. Józefa Karaudy, w

zastępstwie proboszcza parafii Grabowiec, wraz z odciskiem pieczęci Urzędnika Stanu

Cywilnego Parafii r.k. Grabowiec Pow. Hrubieszowskiego (fragment dokumentu ze zbiorów

Ryszarda Karczmarczuka).

Z parafii Grabowiec zostaje przeniesiony do parafii Nawrócenia św. Pawła w

Bełżycach443 (1937-1938-).

Proboszcz parafii św. Jacka w Chrzanowie444 (1950-31.08.1992, dekanat janowski).

Kanonik honorowy Kapituły Kolegiaty Zamojskiej.

Zmarł 31 sierpnia 1992 roku. Pochowany na cmentarzu w Chrzanowie (powiat

janowski)445.

5.38. Kaszak Edward, 1928-

Zdjęcie 51 – Rok 1966. Ksiądz Edward Kaszak.

Urodził się 19 kwietnia 1928 roku446. Pochodzi z parafii św. Krzyża w Zamościu447.

Wyświęcony 20 lutego 1955 roku. Magister teologii

Wikariusz parafii Grabowiec448 (14.09.1966-1968).

Proboszcz parafii Przemienienia Pańskiego w Suchowoli449 (1968-).

443 Kaczmara, s. 84; Spis DL 1938, s. 43. 444 Spis DL 1966, s. 124; Kowalski Jakub, „Zapał i ofiarność buduje kościół w Chrzanowie”, tygodnik Niedziela

(edycja sandomierska), Nr 08/2008. 445 Parafia Chrzanów http://www.chrzanow.sandomierz.opoka.org.pl/cmentarz/cmentarz.html (v. 02.03.2007). 446 Spis DL 1966, s. 115. 447 Diecezja Zamojsko-Lubaczowska http://www.zamosc.opoka.org.pl (v. 02.03.2007) 448 Od 27 października - wg zapisów ks. Stefana Saweckiego w alegatach do kroniki parafii oraz w Kronice Parafii

Św. Mikołaja w Grabowcu, tom II, rękopis, (01.01.1964-31.12.1978), s. 62; Kaczmara, s. 85. 449 Diecezja Zamojsko-Lubaczowska http://www.zamosc.opoka.org.pl (v. 02.03.2007)

http://www.chrzanow.sandomierz.opoka.org.pl/cmentarz/cmentarz.html






84

Wikariusz parafii św. Michała Archanioła w Lublinie450.

Duszpasterz Polonii. Mieszka w Detroit w USA451.

Kanonik honorowy Kapituły Katedry Zamojskiej,

5.39. Kłopotek Edward, 1934-2008

Urodził się 26 października 1934 roku w parafii Dziesięciu Tysięcy Rycerzy

Męczenników w Trzebieszowie, syn Kazimierza (1908-1987) i Heleny z Wajszczuków (1908-

2002, córka Franciszka).

Rodzeństwo452: Eugenia (1928-2002), Zygmunt (1929), Jan (1930-1999), Lucjan (1933),

Jerzy (1937-1984), Roman (1940), Henryk (zmarł jako dziecko). Święcenia kapłańskie przyjął

30 czerwca 1957 roku w Katedrze w Lublinie453.

Wikariusz parafii Serca Jezusowego w Lublinie (1957-1959), św. Jana Chrzciciela i św.

Bartłomieja Apostoła w Kazimierzu Dolnym (1959-1960), św. Anny w Lubartowie (1960-

1963), Narodzenia NMP i św. Michała Archanioła w Kurowie (1963-1966), Trójcy

Przenajświętszej i Narodzenia NMP w Chodlu (1966-1967), Wniebowzięcia Najświętszej

Maryi Panny w Biłgoraju (1967-1968), Czemierniki (1968-1971)454.

Proboszcz parafii: Matki Boskiej Anielskiej w Starościnie (1971-1975), Niepokalanego

Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Józefowie (1975-1979), św. Mikołaja w Hrubieszowie

(1979-1992), Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Obszy (lipiec 1992-czerwiec

2007)455.

Pełnił funkcję dziekana dekanatu hrubieszowskiego i ojca duchownego dekanatu

Tarnogród. W 1983 roku otrzymał godność kanonika honorowego Kapituły Katedralnej

Zamojskiej456.

W 2007 roku przeszedł na emeryturę i został rezydentem w parafii św. Mikołaja w

Grabowcu.

Zmarł 19 listopada 2008 roku w Grabowcu. 21 listopada został pochowany na cmentarzu

parafialnym w Obszy.

Księża w rodzinie: ks. Jan Kłopotek (rodzony brat ojca), ks. Feliks Wajszczuk (brat

matki), Edmund Kłopotek (brat stryjeczny Edwarda). Biogramy księży zamieszono w „Ogólny

wykaz księży …”.

5.40. Kosieradzki Andrzej, 1933-, ALub

Urodził się 1933 roku. Wyświęcony 22 grudnia 1956 roku. Magister teologii457.

Wikariusz parafii Puchaczów458, Grabowiec459 (08.06.1960-02.06.1961), św. Apostołów

Piotra Pawła w Łaszczowie460 (1966-), Zawalów461 (stale rezydujący w Miączynie; rektor

kościoła w Miączynie, 1973-1977).

Kanonik honorowy Kapituły Kolegiaty Chełmskiej.

450 Angelus – gazeta parafii św. Michała Archanioła w Lublinie, Nr 4 (9) z 2006 roku, s. V. 451 Tygodnik Niedziela (edycja lubelska), Nr 22/2005; Archidiecezja Lubelska http://www.kuria.lublin.pl (v.

16.02.2009). 452 „Drzewo Genologiczne Rodziny Wajszczuków” http://www.wajszczuk.v.pl/ (v.19.11.2008). 453 Kronika „50 lat kapłaństwa ks. Edwarda Kłopotka”. Obsza 2007; Schematyzm DZL 1995, s. 101, 111. 454 Kronika „50 lat kapłaństwa ks. Edwarda Kłopotka”. Obsza 2007; Spis DL 1966, s. 83. 455 Schematyzm DZL 1995, s. 51; Kronika „50 lat kapłaństwa ks. Edwarda Kłopotka”. Obsza 2007. 456 Schematyzm DZL 1999, s. 116. 457 Spis DL 1966, s. 190; Archidiecezja Lubelska http://www.kuria.lublin.pl (v. 02.03.2007). 458 Kaczmara, s. 85. 459 Kaczmara, s. 85. 460 Spis DL 1966, s. 190. 461 ADZ, Parafia Podwyższenia Krzyża Świętego w Horyszowie Polskim, teka 1.


http://www.wajszczuk.v.pl/





85

Przeszedł na emeryturę462.

5.41. Kostrubiec Paweł Przemysław, 1986-

Urodził się w 1986 roku (około). Wyświęcony, w Zamościu, 9 czerwca 2012 roku.

Magister teologii.

Wikariusz parafii św. Tomasza Apostoła w Majdanie Sopockim (30.06.2012-

20.08.2014), Grabowiec (20.08.2014-2018-).

5.42. Kowalski Gracjan /Kowalewski/

Należał do konwentu zamojskiego oo. reformatorów463.

Wikariusz/kooperator parafii Łabunie (-marzec 1784-styczeń 1785-;-październik 1792-

)464.

Wikariusz parafii Grabowiec (październik 1786-19.01.1789)465.

5.43. Kowalski Walenty, 1867-1931

Urodził się 27 stycznia 1867 roku (09.02.1867). Wyświęcony w 1890 roku466.

Wikariusz parafii Tomaszów Lubelski467 (1890-przed lutym 1892), Goraj468 (przed lutym

1892-przed czerwcem 1892), Grabowiec469 (przed czerwcem 1892-przed 05.09.1897),

Uchanie470 (przed 05.09.1897-), św. Michała Archanioła w Wojsławicach471 (1898-1899).

Administrator a następnie proboszcz parafii św. Małgorzaty PM w Olchowcu472 (dekanat

chełmski, 1899-08.02.1931). Wg stanu duchowieństwa na 1 stycznia 1925 był proboszczem

parafii Olchowiec w dekanacie chełmskim473.

Zmarł 8 lutego 1931 roku474.

5.44. Kozyra Stanisław, 1867-1939, rektor kościoła św. Kajetana

Urodził się 29 kwietnia 1867 roku w Krzeszowie, syn Ignacego. Wyświęcony w 1889

roku. Bazylianin475.

Wikariusz parafii:

- Puszcza Solska (12.02.1890-04.06.1895),

- Boża Wola (05.06.1895-10.02.1897),

462 Archidiecezja Lubelska http://www.kuria.lublin.pl (v. 02.03.2007). 463 APL AMG, sygn. 35/32/0/-/14, k. 142; APL APRŁabunie, 35/106/25/-/21, k. 38, 39. 464 APL APRŁabunie, 35/106/25/-/21, k. 38, 39, 108; APL APRŁabunie, sygn. 35/106/25/-/30, k. 3. 465 Kaczmara, s. 82; APL AMG, sygn. 35/32/0/-/14, k. 142; APRG, Księga urodzeń, 1786-1844, Majdan

Tuczępski, k. 6. 466 Schematyzm 1925, s. 125; Spis DL 1906, s. 40. 467 GW 1892, Nr 51, s. 3. 468 GW 1892, Nr 51, s. 3; GW 1892, Nr 152, s. 2. 469 Spis DL 1895, s. 40; GW 1892, Nr 152, s. 2; Kaczmara, s. 83; PrzeK 1897, Nr 45, s. 713. 470 PrzeK 1897, Nr 45, s. 713; Spis DL 1898, s. 43. 471 Kaczmara, s. 83; Archidiecezja Lubelska http://www.kuria.lublin.pl (v. 31.08.2009). 472 Spis DL 1931, s. 57; IWL 1925, s. 102. 473 Spis DL 1914, s. 32; Schematyzm 1925, s. 125. 474 Spis DL 1932, s. 182. 475 Spis DL 1906, s. 107; Spis DL 1912, s. 46; Spis DL 1915, s. 21; Spis DL 1928, s. 101; Spis DL 1929, s. 101;

Spis DL 1931, s. 60; Spis DL 1938, s. 90; PrzeK 1897, Nr 45, s. 713; APRKomarów, Księga zgonów, 1928-1945,

k. 44/1939; AAL AKDL, Akta (drugiego) Kościoła w Grabowcu, sygn. 61/IVb/26, k. 41, 57; Rymarz, s. 57; Pelica

Grzegorz Jacek, „Kościół prawosławny w województwie lubelskim (1918-1939), Lublin, 2007, s. 165; Tablica

nagrobna; AAN MWRiOP, sygn. 2/14/0/5/593, k. 216-219; GłL 1914, Nr 33, s. 3.






86

- Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Krzczonowie (11.02.1897-11.08.1897),

- Michów (12.08.1897-10.08.1898),

- Górzno (11.08.1898-18.01.1900; pow. garwoliński),

- Korytnica (18.01.1900-06.10.1903; pow. garwoliński),

- Maciejowice (01.10.1903-17.07.1905; pow. garwoliński),

- Sadowne (18.07. 1905-17.10.1907, dekanat węgrowski; pow. garwoliński),

- Jabłonna (18.10.1907-17.09.1911).

Administrator parafii Chodywańce (02.09.1911-11.12.1913).

Proboszcz parafii Trójcy Przenajświętszej w Kiełczewicach (12.12.1913-03.07.1915).

3 lipca 1915 roku wywieziony do Rosji. Po powrocie z Rosji trafił do parafii Wielącza.

Wikariusz, rezydent w parafii Wielącza (27.07.1928-04.09.1929).

Rektor kościoła św. Kajetana w Grabowcu (05.09.1929-05.11.1931). Prefekt/nauczyciel

Szkoły Powszechnej Grabowcu (1929-1931).

9 listopada 1931 roku biskup złożył wniosek do MWRiOP w Warszawie wniosek p

przyznanie emerytury. Wniosek był uzupełniany jeszcze 2 października 1935 roku.

Rektor kościoła Michała Archanioła w Zubowicach - kościoła filialnego parafii Dub

(1932-1938-).

Zmarł, jako emeryt, 1 września 1939 roku (o godzinie piątej) w Wolicy Brzozowej.

Pochowany w kaplicy cmentarnej na cmentarzu w Komarowie.

5.45. Krasowski Aleksander /Krassowski/, 1894-1944

Urodził się 26 marca 1894 roku, syn Franciszka. Alumn III roku kursu teologicznego

Seminarium Duchownego w Lublinie (-1914-). Wyświęcony w 1917 roku476.

Wikariusz parafii Grabowiec477 (-23.09.1917-1921), katedralnej w Lublinie478 (1928-).

Proboszcz parafii św. Mikołaja Biskupa w Lublinie (1932-1938-)479.

Zmarł 7 lipca 1944 roku480.

5.46. Krupski Marcin

Wikariusz parafii Grabowiec (-1604-)481.

5.47. Krycki Wielisław, 1878-

Urodził się 4 lipca 1878 roku. Wyświęcony w 1901 roku482.

Wikariusz parafii Grabowiec483 (przed listopadem 1901-1904), Wąwolnica484 (-1906-).

Proboszcz parafii Biskupice485 (-1919-1925).

Dziekan dekanatu biskupickiego (ok. styczeń 1919-1925)486.

476 Spis DL 1915, s. 85; Kaczmara, s. 84; Spis DL 1938, s. 36; Spis DL 1929, s. 42; AAL LKB, Fundusze, budowle,

cmentarze kościoła w Miączynie, sygn. 61/IVb/78, k. 25. 477 APRG, Księga urodzeń, 1912-1920. Kaczmara, s. 84; AAL LKB, Fundusze, budowle, cmentarze kościoła w

Miączynie, sygn. 61/IVb/78, k. 31; WiadLub 1919, Nr 10, s. 313, 314. 478 Spis DL 1929, s. 42. 479 Spis DL 1938, s. 36. 480 Spis DL 1945, s. 152. 481 Kaczmara, s. 82. 482 Schematyzm 1925, s. 121-122, 124; Spis DL 1931, s. 15. 483 Spis DL 1902, s. 43; KW 1901, Nr 313, s. 3. 484 Kaczmara, s. 83. 485 Kaczmara, s. 83; Spis DL 1906, s. 32; Schematyzm 1925, s. 121-122, 124; KAL 1920, s. 39. 486 Schematyzm 1925, s. 121-122, 124; Spis DL 1931, s. 18; IWL 1925, s. 102; KAL 1920, s. 39; WiadLub 1919,




87

Proboszcz parafii św. Wojciecha w Wąwolnicy487 (1925-1931-).

Dziekan dekanatu kurowskiego (-31.12.1934, dekanat zniesiony)488.

W 1926 roku został kanonikiem honorowym Kapituły Kolegiaty Zamojskiej489.

5.48. Krzywonowski Michał [R. Michał] /Krzywanowski/, 1778-1855

/teks Komarów/

Urodził się w 1778 roku. Wyświęcony w 1815 roku (lub 1802; podawana jest także data

1816, którą jednak wykluczamy)490.

Wikariusz parafii Uchanie491 (-24.01.1816-ok. 29.05.1819-).

Komendarz, wice-administrator parafii Pawłów492 (ok. 02.09.1819-31.12.1921).

Wikariusz parafii Grabowiec493 (-1825-1829-).

Kapelan, komendarz kościoła w Komarowie (jako wikariusz parafii Łabunie)494 (ok.

06.01.1831-31.12.1853). Spełniał funkcje liturgiczne oraz prowadził księgi metrykalne w

zastępstwie proboszcza parafii Łabunie.

Emeryt w Komarowie, prawdopodobnie w dalszym ciągu pełniącym obowiązki kapelana,

(zapis z 1856 roku: Michael Krzywonowski Emeritus Residens in Komarów aet. an. 77 sacer.

40 obiit 14 Martii e. a.).

Podpis 5 – Rok 1841. Podpis ks. Michała Krzywonowskiego.

Zmarł 14 marca 1855 roku495.

5.49. Kuśmierczyk Józef, 1922-2018

Nr 3, s. 73, 74. 487 Spis DL 1931, s. 73. 488 GłL 1935, Nr 25, s. 5. 489 Spis DL 1931, s. 16. 490 Kaczmara, s. 83; AAL AKGDL, sygn. 60/IVb/57, k. 15; Spis DL 1840, s. 94; Spis DL 1846, s. 24; Spis DL

1848, s. 25; Spis DL 1856. 491 APL APRUchanie, sygn. 35/106/49/-/4, k. 60, 71, 72, 74; APL APRUchanie, sygn. 35/106/49/-/5, k. 29, 30. 492 APL APRPawłów, sygn. 35/1893/0/1/6; APL APRPawłów, sygn. 35/1893/0/1/23. 493 Kaczmara, s. 83; AAL AKGDL, sygn. 60/IVb/57, k. 15. 494 ADZ, Księga urodzeń kościoła filialnego w Komarowie parafii Łabunie 1841, poz. 1; ADZ, Księga urodzeń

kościoła filialnego w Komarowie parafii Łabunie 1845, protokół; ADZ, Księga urodzeń kościoła filialnego w

Komarowie parafii Łabunie 1853, podsumowanie; APL AKFKomPRŁ, sygn. 35/1864/0/2.1/1, k. 189; Spis DL

1840, s. 94; Spis DL 1845, s. 24; Spis DL 1846, s. 24; Spis DL 1848, s. 25; Spis DL 1849, s. 24; Spis DL 1856. 495 Spis DL 1856; PamRM 1856, T.30, z.2, s. 208.




88

Zdjęcie 52 – Rok 1949. Ksiądz Józef Kuśmierczyk (zdjęcie z Kroniki Parafii Św. Mikołaja w

Grabowcu, tom I, rękopis, (27.04.1947-31.12.1963, z krótkim opisem wcześniejszych lat).

Urodził się 18 marca 1922 roku w Janowie Lubelskim, syn Leona (żył 72 lata, zm.

06.06.1969) i Stanisławy (żyła 91 lat, zm. 20.02.1990)496. Ukończył Wyższe Seminarium

Duchowne w Lublinie (1949). 26 czerwca 1949 roku otrzymał święcenia kapłańskie z rąk

lubelskiego biskupa pomocniczego Zdzisława Golińskiego.

Wikariusz parafii Grabowiec497 (06.07.1949-25.06.1951). Prefekt w Grabowcu.

Wikariusz parafii św. Wita w Mełgwi (1951-1952), Szczebrzeszyn (1952-1953),

Najświętszego Serca Jezusowego w Lublinie (1953-1954).

Proboszcz parafii św. Izydora Oracza w Topólczy (10.08.1954/nominacja; 17.10.1954-;

31.10.1954/uroczyste wprowadzenie-1961), św. Małgorzaty PM w Olchowcu (1961-1970),

Trzeszczany (1970-20.05.1984) i św. Anny w Branwi (20.05.1984-15.07.1997, diecezja

sandomierska)498.

Będąc proboszczem parafii Topólcza był inicjatorem zamówienia w odlewni Eugeniusza

Felczyńskiego dwóch dzwonów. Dzwony otrzymały imiona „Józef” i „Maryja”499.

Otrzymał godności kanonika honorowego Kapituły Kolegiackiej Zamojskiej (mian.

1985; katedralnej od 1992), kanonika Kapituły Konkatedralnej w Stalowej Woli (mian.

1993)500.

W 1997 roku przeszedł na emeryturę i zamieszkał w domu rodzinnym w Janowie

Lubelskim. W 2009 roku obchodził diamentową rocznicę święceń kapłańskich.

Zmarł 24 września 2018 roku. Pochowany na cmentarzu parafialnym w Janowie

Lubelskim.

Brat: ks. Leon Kuśmierczyk. Patrz hasło: Kuśmierczyk Leon, „Ogólny wykaz księży ..”.

5.50. Kutzan Zbigniew

496 Spis DL 1966, s. 98; Sanktuarium Matki Bożej w Janowie Lubelskim

http://www.sanktjanow.sandomierz.opoka.org.pl (v. 04.09.2009); Tablica nagrobna na cmentarzu w Janowie

Lubelskim. 497 Kaczmara, s. 85. 498 Spis DL 1966, s. 98; Sanktuarium Matki Bożej w Janowie Lubelskim

http://www.sanktjanow.sandomierz.opoka.org.pl (v. 04.09.2009); Jarosław Poznański, „Diamentowy jubileusz”,

tygodnik Niedziela (edycja zamojska), Nr 36/2009; Parafia św. Anny w Branwi

http://www.parafbranew.republika.pl/ (v.04.09..2009). 499 Poznański Jarosław, „Diamentowy jubileusz”, tygodnik Niedziela (edycja zamojska), Nr 36/2009. 500 Sanktuarium Matki Bożej w Janowie Lubelskim http://www.sanktjanow.sandomierz.opoka.org.pl (v.

04.09.2009).



http://www.parafbranew.republika.pl/





89

Wikariusz parafii Grabowiec (19.08.1953-28.08.1956), Czemierniki (od 28.08.1956 do

około 1963, w dekanacie lubartowskim)501.

5.51. Kwiatkowski Antoni, 1849-1900 (nie mylić z dziekanem ks. Antonim

Kwiatkowskim), wikariusz, tymczasowy administrator

Urodził się 29 stycznia 1849 roku we Włoszczowej, syn Józefa i Marianny z

Helniewskich małżonków Kwiatkowskich. Wyświęcony w 1875 roku502.

Wikariusz parafii Częstoborowice (-przed listopadem 1878; dekanat krasnostawski),

Grabowiec (-01.11.1878-03.01.1880-). Tymczasowy administrator parafii Grabowiec (ok.

19.12.1878-24.08.1879). Na stanowisku administratora był vacat.

Wikariusz parafii Kraśnik (1880-), Czemierniki (-pierwszy kwartał 1884; dekanat

lubartowski).

Administrator parafii Sosnowica (pierwszy kwartał 1884-; dekanat włodawski), Uchanie

(ok. 21.06.1896-08.03.1900)

Kapelan przy Szpitalu św. Wincentego w Lublinie (-ok. listopad 1891; zwolniony na

własne żądanie).

Zmarł 8 marca 1900 roku w Uchaniach.

Nagrobek 8 – Rok 2007, 20 maja. Uchanie, cmentarz. Tablica nagrobna ks. Antoniego

Kwiatkowskiego (foto Henryk Kulik).

5.52. Lewniewski Tomasz, 1961-

501 Kaczmara, s. 85; KP T1, s. 110. 502 Spis DL 1879, s. 28; Spis DL 1880, s. 28, 78; Spis DL 1897, s. 43; Spis DL 1899, s. 46; Kaczmara, s. 80, 83;

PrzeK 1878, Nr 47, s. 748; PrzeK 1884, Nr 16, s. 268; APRG, Księga urodzeń, 1871-1881; AAL AKGDL,

Fundusze, inwentarze, budowle kościoła parafialnego w Grabowcu 1815-1939, sygn. 60/IVb/57, k. 121-129; Gśw

1891, Nr 570, s. 6; APZ APRUchanie, sygn. 88/643/0/-/31; APZ APRUchanie, sygn. 88/643/0/-/35, k. 107/14.




90

Zdjęcie 53 – Ksiądz Tomasz Lewniewski (zdjęcie z kroniki parafialnej).

Urodził się w 1961 roku w Chodlu. Ukończył Szkołę Podstawową w Chodlu w 1976 roku

i Liceum Ogólnokształcące im. Piotra Ściegiennego w Chodlu w 1980 roku oraz Wyższe

Seminarium Duchowne w Lublinie w 1985 roku. Święcenia kapłańskie otrzymał 22 grudnia

1985 roku. Licencjat teologii503.

Wikariusz parafii św. Mikołaja w Grabowcu (1985-31.08.1988), Zwiastowania

Najświętszej Marii Panny w Tomaszowie Lubelskim (1988-1992), św. Pawła w Lublinie

(1988-1992).

Administrator parafii Targowisko-Zakrzew (1992-1995).

Administrator św. Jana Chrzciciela i św. Bartłomieja Apostoła w Kazimierzu Dolnym

(1995-1998) a następnie proboszcz tej parafii (1998-2018-).

Otrzymał godność kanonika honorowego Kapituły Lubelskiej504.

Od 7 lipca 2006 roku członek Zespołu ds. Zbiorów Muzealnych a od 1 stycznia 2008

roku członek (z wyboru) Rady Kapłańskiej Archidiecezji Lubelskiej.

Dziekan dekanatu puławsko-południowego (10.12.2001-30.08.2006), dziekan dekanatu

kazimierskiego (01.09.2006-31.12.2007), wicedziekan dekanatu kazimierskiego (01.01.2008-

). Duszpasterz rodzin dekanatu kazimierskiego (-2018-)

5.53. Litwinowski Stefan


5.54. Liwak Jan, 1931-, DZL

503 Parafia św. Tomasza Becketa w miejscowości Targowisko http://www.zakrzew.lubelskie.pl/historia.htm (v.

03.05.2008). 504 Archidiecezja Lubelska http://www.kuria.lublin.pl (v. 03.05.2008). 505 APL APRG K 1689-1710, k. 102.

http://www.zakrzew.lubelskie.pl/historia.htm





91

Zdjęcie 54 – Ksiądz Jan Liwak.

Urodził się 1931 roku. Pochodzi z parafii Branew (współcześnie diecezja sandomierska).

Wyświęcony, w Lublinie, 22 grudnia 1956 roku506.

Wikariusz parafii Grabowiec (04.01.1957-08.06.1961), Matki Boskiej Częstochowskiej i

św. Jana Chrzciciela w Kazimierzówce (1964-1966-).

Proboszcz parafii św. Anny w Gródku (1973-1975), Uchanie (1984-1992), św. Jana

Nepomucena i Matki Boskiej Szkaplerznej we Frampolu (1992-12.06.2001).

Ojciec duchowny dekanatu biłgorajsko-północnego .

Z dniem 12 czerwca 2001 roku przechodzi na emeryturę i zostaje rezydentem parafii

Frampol.

Kanonik honorowy Kapituły Katedry Zamojskiej (odznaczony 1985; wówczas

kolegiaty).

5.55. Łopuch Mirosław, 1943-

Zdjęcie 55 – Rok 1968, maj. Ksiądz Mirosław Łopuch.

Urodził się 6 stycznia 1943 roku. Wyświęcony w 1966 roku507. Mgr teologii.

Wikariusz parafii Matki Boskiej Częstochowskiej w Tereszpolu508 (1966-1967),

506 Spis DL 1966, s. 79, 98; Schematyzm DZL 1995, s. 47, 100, 111; Schematyzm DZL 1999, s. 117; Schematyzm

DZL 2010, s. 61, 62; Kaczmara, s. 85; Diecezja Zamojsko-Lubaczowska http://www.zamosc.opoka.org.pl (v.

03.02.2007). 507 Spis DL 1966, s. 172. 508 Spis DL 1966, s. 172; Kaczmara, s. 85.





92

Grabowiec (04.09.1967-1969), Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Biłgoraju509

(1970-1975), Matki Bożej Nieustającej Pomocy w Wierzchowiskach (1975-1976).

Zmarł.

5.56. Łubiarz Paweł

Zdjęcie 56 – Ks. Paweł Łubiarz.

Zdjęcie 57 – Rok 1995, 10-11 czerwca. Pamiątka święceń kapłańskich ks. Pawła Łubiarza

Pochodzi z parafii św. Marii Magdaleny w Biłgoraju. W roku szkolnym 1994/1995 roku

był na szóstym roku na Wyższym Seminarium Duchownym Diecezji Zamojsko-Lubaczowskiej

w Lublinie510. W 1995 roku uzyskał tytuł magistra teologii na Wydziale Teologii Katolickiego

Uniwersytetu Lubelskiego w Lublinie.

Wikariusz parafii Grabowiec (09.07.1995-1998). Uczył religii w Szkole Podstawowej w

Grabowcu (01.09.1995-31.08.1998). Następnie wikariusz parafii Szczebrzeszyn.

5.57. Łuczyński Kazimierz, 1879-1926

509 Parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Biłgoraju: http://www.wnmpbilgoraj.zam-lub.pl (v.

30.05.2009). 510 Schematyzm DZL 1995, s. 26.

http://www.wnmpbilgoraj.zam-lub.pl/




93

Zdjęcie 58 – Rok 2013, 31 maja. Ks. Kazimierz Łuczyński (zdjęcie z nagrobka).

Urodził się 21 marca 1879 roku. Wyświęcony w 1904 roku511.

Wikariusz parafii Włodawa512 (dekanat włodawski, 1904-1905-).

Wikariusz parafii Grabowiec513 (-26.02.1908-21.02.1909-). Podczas zmiany proboszcza

w Grabowcu prowadził księgi metrykalne (ok.26.02.1908-ok.12.03.1908). W czasie świąt

wielkanocnych 1909 roku ksiądz (wówczas wikariusz parafii Grabowiec) odprawił uroczyste

nabożeństwo o pozostawienie Chełmszczyzny w granicach Królestwa Polskiego514.

Administrator parafii Wożuczyn (12.07.1910-1924). Proboszcz parafii Wożuczyn

(dekanat tyszowiecki, 1924-01.08.1926)515.

Zmarł, w wieku 47 lat, 1 sierpnia 1926 roku. Pochowany na cmentarzu parafialnym w

Wożuczynie. W tym samym grobowcu jest pochowany Antoni Łuczyński (zmarł, w wieku 29

lat, 26.09.1919)516.

5.58. Mokrowski Antoni, 1753-1813


Wikariusz parafii Grabowiec, komendarz parafii Grabowiec517 (-luty 1787-luty 1788-).

27 kwietnia 1787 roku burmistrzowie Grabowca wraz z ławnikami wystosowali do biskupa

diecezji przemyskiej zaświadczenie popierające ks. komendarza (zapewne zastępował

wówczas proboszcza) w konkursie na plebana parafii518.

Proboszcz parafii Przemienienia Pańskiego w Rachaniach519 (-1810-22.08.1813). Na

zewnątrz kościoła jest umieszczone kamienne epitafium księdza ufundowane w 1813 roku

przez Kossowską520.

Zmarł, w wieku 60 lat, 22 sierpnia 1813 roku w Rachaniach521.

511 Spis DL 1914, s. 48; Spis DL 1915, s. 48; Schematyzm 1925, s. 130; Kaczmara, s. 84. 512 Spis DL 1906, s. 112. 513 Kaczmara, s. 84; APRG, Księga urodzeń, 1907-1912, k. 61/69, 74/95; APRG, Księga małżeństw, 1908-1926,

k. 95/25. 514 Kubicki 2/1, s. 408. 515 Spis DL 1914, s. 48; Spis DL 1915, s. 48; Spis DL 1917, s. 48; Spis DL 1919, s. 57; Spis DL 1923, s. 79;

Schematyzm 1925, s. 130; IWL 1925, s. 108; APZ APRWożuczyn, sygn. 88/645/0/-/35. 516 Tablica nagrobna na cmentarzu parafialnym w Wożuczynie. 517 APL AMG, sygn. 35/32/0/-/14, k. 126-128; APRG, Księga urodzeń, 1786-1844, Majdan Tuczępski, k. 2-6. 518 APL AMG, sygn. 35/32/0/-/14, k. 126-128. 519 KZSP T8Z17, s. 48; APL APRRachanie, sygn. 35/1904/0/1/1; APL APRRachanie, sygn. 35/1904/0/1/62. 520 KZSP T8Z17, s. 48. 521 APL APRRachanie, sygn. 35/1904/0/1/7, k. 109/49.




94

5.59. Małaniak Irenarch

Bazylianin ze Lwowa. Rektor kościoła św. Kajetana w Grabowcu oraz wikariusz parafii

rzymskokatolickiej w Grabowcu dla wiernych obrządku wschodniego w okresie 29.11.1935-

21.12.1936 (na prośbę prowincjała zakonu z dnia 16.12.1936 zwolniony z misji przez biskupa

z dniem 21.12.1936). Zwolniony z parafii wyjechał na misje do Brazylii (mianowanie

prowincjała zakonu)522.

5.60. Markowski Jan Paweł, 1879-

Urodzony 20 stycznia 1879 roku. Wyświęcony w 1902 roku523.

Wikariusz parafii Grabowiec524 (-27.11.1904-1908), Czemierniki (-1909-1910-).

5 lipca 1905 roku gubernator lubelski doniósł525do generała-gubernatora warszawskiego,

że ksiądz (wówczas wikariusz parafii Grabowiec) „ujemnie wpływa na stan prawosławia”.

Generał-gubernator 14 lipca 1905 roku zwrócił się do biskupa lubelskiego o przeniesienie

księdza z tego wikariatu (do innego z wyłącznie z ludnością katolicką) jak i również o

ostrzeżenie księdza, że będzie surowiej ukarany, jeżeli nie zaprzestanie swej działalności. 28

maja 1908 roku gubernator lubelski powiadomił generała-gubernatora warszawskiego, że

skierował sprawę księdza (byłego wikariusza parafii Grabowiec) do Sądu Okręgowego w

Lublinie a dotyczącą przyłączenia w 1905 roku do katolicyzmu kobiety w wieku 18 lat a

następnie udzielenie jej ślubu w 1906 roku. Sąd Okręgowy w Lublinie 23 czerwca 1909 roku

oddalił sprawę jako przedawnioną. Wówczas gubernator lubelski (Jewgienij Wasiliewicz

Mienkin) poprosił generała-gubernatora warszawskiego, aby księdza pociągnął do

odpowiedzialności w trybie administracyjnym. Generał-gubernator warszawski wystąpił o

decyzję do Ministerstwa Sprawiedliwości. 4 listopada 1910 roku Departament Sprawiedliwości

prosił biskupa lubelskiego o usunięcie księdza z parafii (wówczas wikariusza parafii

Czemierniki, powiat lubartowski w guberni lubelskiej) i skierowanie do parafii wyłącznie z

ludnością katolicką ze względu na przestępstwa księdza wymierzone na szkodę prawosławia.

Zarzucano księdzu (wówczas wikariuszowi parafii Czemierniki) m.in. odprawianie nabożeństw

w nielegalnie wybudowanej, w 1906 roku, kaplicy we wsi Gęś (powiat radzyński w guberni

siedleckiej). Wg departamentu nabożeństwa katolicie służyły polonizacji mieszkańców tej

miejscowości, gdzie było dużo wiernych prawosławnych. W latach 1910-1911 ksiądz miał

sprawy w Okręgowym Sądzie w Lublinie a następnie w Warszawskiej Izbie Sądowej o to, że

w 11 wypadkach spełniał obrzędy religijne dla „prawosławnych”. Obydwie instancje

uniewinniły księdza. 15 sierpnia 1910 roku kurator warszawskiego okręgu naukowego wydał

negatywną opinię do wniosku biskupa dotyczącego skierowania księdza na prefekta do szkół.

Wikariusz parafii Potok Wielki, stale rezydujący przy kościele w Blinowie (-08.06.1914-

ok. maj 1919)526.

Proboszcz parafii św. Jana Chrzciciela i św. Stanisława BM w Gościeradowie (ok. maj

1919-1938-; dekanat zaklikowski a później kraśnicki)527.

W Gościeradowie był prezesem komitetu budowy nowego kościoła528.

Dziekan dekanatu zaklikowskiego (-1925-).

522 AAL AKDL, Akta (drugiego) Kościoła w Grabowcu, sygn. 61/IVb/26, k. 104, 125, 126; Kaczmara, s. 84. 523 Schematyzm 1925, s. 129; Kaczmara, s. 83; Spis DL 1931, s. 99; Spis DL 1906, s. 43. 524 PKLG 1906, s. 181; Spis DL 1906, s. 43; APRG, Księga urodzeń, 1902-1907, k. 179/238. 525 Kubicki 2/1, s. 146-147. 526 Spis DL 1915, s. 38; WiadLub 1919, Nr 7, s. 216. 527 Schematyzm 1925, s. 129-130; Spis DL 1931, s. 99; Spis DL 1938, s. 67; IWL 1925, s. 109; WiadLub 1919,

Nr 7, s. 216. 528 AAN MWRiOP, sygn. 2/14/0/5/519, k. 532.




95

5.61. Masłowski Adam

Wikariusz529 parafii Grabowiec (1604-1614). Pod nieobecność proboszcza Stanisława

Sutkowskiego był przez pewien czas komendarzem grabowieckim.

5.62. Mastalerz Józef, 1884-1950, wikariusz parafii Grabowiec

Urodził się 16 marca 1884 roku, syn Józefa (zmarł 21.04.1925 roku, żył 68 lat) i Marii

Magdaleny (zmarła 01.08.1925 roku, żyła 64 lata; pochowani na cmentarzu w Komarowie. W

1906 roku ukończył Seminarium Duchowne w Lublinie. Wyświęcony w 1906 roku530.

Wikariusz parafii św. Jana Nepomucena w Fajsławicach (1906-1908), Pawłów (1908-

1910). W 1908 roku ksiądz (wówczas wikariusz parafii Pawłów, powiat chełmski w guberni

lubelskiej) udzielił ślubu kobiecie, którą wcześniej jako niepełnoletnią „prawosławną”

proboszcz tej parafii przyłączył do katolicyzmu. W 1911 roku śledztwo w tej sprawie zostało

umorzone ze względu na przedawnienie.

Tymczasowy administrator parafii Kryłów (ok. 28.11.1909-ok. 02.06.1910)531.

Wikariusz parafii Grabowiec (-22.10.1909-1912).

Administrator parafii św. Apostołów Piotra i Pawła w Łaszczowie (1912-ok. marzec

1919; dekanat tomaszowski), Siedliszcze (ok. luty 1919-kwiecień 1919), św. Anny w Gródku

(kwiecień 1919-ok. październik 1920). Skierowanie do parafii w Gródku otrzymał wraz z

poleceniem obsługiwania parafii Chodywańce532.

Proboszcz parafii Świętej Trójcy w Komarowie (17.11.1920-ok. 30.06.1938, rezygnacja

z probostwa).

Zdjęcie 59 – Rok 1921 (około). Proboszcz parafii Komarów ks. Józef Mastalerz (zdjęcie ze

zbiorów Ludwiki Łakomskiej).

Z jego inicjatywy w kościele w Komarowie została położona posadzka, zamocowane

529 Kaczmara, s. 82. 530 Osuch UTP, s. 2; Spis DL 1906, s. 116; Spis DL 1914, s. 47; Spis DL 1915, s. 47; Spis DL 1917, s. 47;

Schematyzm 1925, s. 129; Spis DL 1923, s. 74; Spis DL 1928, s. 90; Spis DL 1929, s. 90; Spis DL 1931, s. 92;

Spis DL 1932, s. 155; Spis DL 1938, s. 91; Kubicki 2/1, s. 147-148; ZLub 1919, Nr 143, s. 2; GłL 1920, Nr 283,

s. 3; Kubicki 2/1, s. 147-148; Spis DL 1931, s. 92; Osuch UTP, s. 5; AAL AKBL, Inwentarz kościoła w

Komarowie, sygn. 61/IVb/42, k. 1-10; AAL AKGDL, Akta Kurii Biskupiej Lubelskiej, sygn. 61/IVb/42, k. 1-10;

APRKom, Księga urodzeń, 1925-1938 (t. XI), k. 279/65; KL 1932, Nr 68, s. 3; KL 1932, Nr 127, s. 4; Relacja ks.

Jana Osucha; Kaczmara, s. 84; Diecezja Zamojsko-Lubaczowska http://www.zamosc.opoka.org.pl (v.

13.09.2010); Parafia św. Anny w Gródku http://www.grodek.zam-lub.pl (v. 24.01.2011). 531 APZ APRKryłów, sygn. 88/616/0/-/34; APZ APRKryłów, sygn. 88/616/0/-/35. 532 WiadLub 1919, Nr 4, s. 126; WiadLub 1919, Nr 5, s. 126.


http://www.grodek.zam-lub.pl/




96

balustrady przy prezbiterium i na chórze oraz zainstalowane organy. Prowadził wykłady na

Uniwersytecie Niedzielnym przy 7-klasowej Szkole Powszechnej im. H. Sienkiewicza w

Komarowie (-1932-).

3 maja 1932 roku został udekorowany Złotym Krzyżem Zasługi.

Zdjęcie 60 – Proboszcz parafii Komarów ks. Józef Mastalerz (zdjęcie ze zbiorów Marii

Wróblewskiej, zam. w Biłgoraju).

Proboszcz parafii Znalezienia Krzyża św. w Mokremlipiu533 (1938-1939-), Narodzenia

NMP i św. Sebastiana w Krasieninie (-16.04.1950).

Zmarł 16 kwietnia 1950 roku w Krasieninie (koło Garbowa). Pochowany został na

cmentarzu parafialnym w Krasieninie. Na nagrobku znajduje napis „DOBRY PASTERZ”.

5.63. Molle Ludwik, 1869-1919, infułat kodeński

Urodził się 12 sierpnia 1869 roku w Strzemieszycach Wielkich (wówczas gubernia

piotrkowska), syn Jana i Magdaleny. Uczęszczał do prywatnego progimnazjum w

Częstochowie, gdzie uzyskał świadectwo rządowe. W 1891 roku wstąpił do Seminarium

Duchownego w Lublinie. Wyświęcony na kapłana 20 czerwca 1897 roku przez biskupa

lubelskiego Franciszka Jaczewskiego534.

Wikariusz parafii Grabowiec (sierpień 1897-październik 1901), Skierbieszów

(październik 1901-1909), Krzeszów (z poleceniem zamieszkania w Kodniu i opieki nad

cmentarną kapliczką; 1909-02.03.1919; rezydent parafii Tuczna, -1914-)535.

Będąc wikariuszem parafii Grabowiec, był tymczasowym administratorem parafii

Horodło (ok. 09.07.1899-ok.10.09.1899)536.

Władze carskie nie pozwalały biskupowi mianować księdza proboszczem. W 1917 roku

samodzielnie wchodzi do kościoła w Kodniu, opuszczonego przez schizmatyków i poświęca

go. Wówczas już chorował na zapalenie płuc.

Proboszcz parafii Kodeń (od chwili jej erygowania 03.06.1919 do chwili śmierci

533 Spis DL 1939, s. 213. 534 WiadPodl 1920, Nr 1, s. 35. 535 Spis DL 1898, s. 40; Spis DL 1906, s.70; Spis DL 1914, s. 29; Spis DL 1915, s. 53; WiadPodl 1920, Nr 1, s.

35; APRG, Księga urodzeń, 1891-1902, k. 319/198; PrzeK 1897, Nr 45, s. 713; KW 1901, Nr 313, s. 3; Kubicki

2/1, s. 153-154, 413. 536 APZ APRHorodło, sygn. 88/611/0/-/23.




97

14.11.1919)537.

22 lutego i 2 marca 1901 roku Urząd Powiatowy w Hrubieszowie dwukrotnie skazał538

księdza na 12 rubli kary „za wyjazd z domu bez paszportu”.

Członek rzeczywisty Lubelskiego Towarzystwa Dobroczynności (-1904-1906-)539.

21 lutego 1906 roku gubernator lubelski doniósł do generała-gubernatora warszawskiego,

że ksiądz (wówczas wikariusz parafii Skierbieszów – pow. zamojski w guberni lubelskiej)

radził parafianom, aby domagali się polskiej szkoły540.

W czasie świąt wielkanocnych 1909 roku ksiądz odprawiał uroczyste nabożeństwo o

pozostawienie Chełmszczyzny w granicach Królestwa Polskiego. 30 listopada 1911 roku

gubernator lubelski doniósł do generała-gubernatora warszawskiego, że ksiądz (wówczas –

zapewne w 1911 roku – wikariusz parafii Krzeszów) przyłączył do katolicyzmu niepełnoletnią

„prawosławną”. Sprawę umorzono, że względu na przedawnienie541.

Infułat kodeński.

Zmarł 14 listopada 1919 roku w Kodniu542.

5.64. Możejko Wiktor, 1897-1939, doktor prawa kanonicznego

Urodził się 24 września 1897 roku w miejscowości Lebiedzin. Absolwent Seminarium

Duchownego w Lublinie. Wyświęcony w 1922 roku. Doktor prawa kanonicznego. Student

prawa na Papieskim Uniwersytecie Świętego Tomasza z Akwinu w Rzymie (tzw. Angelicum,

1925-24.06.1927), gdzie 24 czerwca 1927 roku uzyskał doktorat z prawa kanonicznego543.

Nauczyciel religii (prefekt) w szkole w Lublinie (1922-1925-). Wikariusz parafii

Krasnystaw (12.10.1927-08.06.1928). Przebywał na urlopie (09.06.1828-02.09.1929).

Wikariusz i prefekt parafii św. Mikołaja w Grabowcu (03.09.1929-25.10.1929). Wikariusz

parafii św. Michała w Lublinie (25.10.1929-)544.

Administrator parafii MB Częstochowskiej w Chmielu545 (1929-02.04.1932).

Proboszcz parafii Obsza (02.04.1932-1935).

Rezydent w Lublinie (1936-01.09.1939)546.

Proboszcz parafii Dub547 (02.09.1939-25.09.1939).

Zginął /rozstrzelany/ wraz z klerykami: Stanisławem Fabiańskim, Mikołajem

Kapuścińskim, organistą Władysławem Wentlandtem i sołtysem Duba Bolesławem

Piotrowskim, na skraju lasu cześnickiego, 25 września 1939 roku w Dubie z rąk okupanta ze

Wschodu (rozstrzelany)548. Pochowany na cmentarzu parafialnym w Dubie.


części rozstrzelanych księży549. 537 WiadPodl 1920, Nr 1, s. 35. 538 Kubicki 2/1, s. 481. 539 Rocznik LTD 1904, s. 111; Rocznik LTD 1905, s. 11; Rocznik LTD 1906, s. 11. 540 Kubicki 2/1, s. 413. 541 Kubicki 2/1, s. 153-154. 542 Kubicki 2/1, s. 413. 543 Spis DL 1938, s. 107; Leszczyński Mariusz (biskup), „Kapłani zamęczeni w latach 1939-1945 na Ziemi

Zamojsko-Lubaczowskiej. Ks. Józef Czarnecki (1890-1941).”, Niedziela (edycja zamojska) 23/2003. 544 Schematyzm 1925, s. 122; Leszczyński Mariusz (biskup), „Kapłani zamęczeni w latach 1939-1945 na Ziemi

Zamojsko-Lubaczowskiej. Ks. Józef Czarnecki (1890-1941).”, Niedziela (edycja zamojska) 23/2003. 545 Spis DL 1931, s. 107. 546 Spis DL 1938, s. 107; Spis DL 1939, s. 227. 547 Tablica nagrobna na cmentarzu parafialnym w Dubie; Leszczyński Mariusz (biskup), „Kapłani zamęczeni w

latach 1939-1945 na Ziemi Zamojsko-Lubaczowskiej. Ks. Józef Czarnecki (1890-1941).”, Niedziela (edycja

zamojska) 23/2003. 548 Tablica nagrobna na cmentarzu parafialnym w Dubie. 549 Tablica pamiątkowa „Ofiary hitlerowskiego okrucieństwa więzień i obozów koncentracyjnych: Lublin-Zamek,





98

Nagrobek 9 – Rok 2010, 10 październik. Nagrobek ks. Wiktora Możejko (foto Henryk Kulik).

5.65. Niemancewicz Antoni (RL)

Jezuita. Prowadził działalność neounijną w Lublinie, Miączynie, Grabowcu z ramienia

biskupa Mariana Fulmana550.

5.66. Nowacki Alojzy Antoni, 1817-

Urodził się 11 czerwca 1817 roku w Wojsławicach, syn Wojciecha (ekonom dóbr

Wojsławice) i Jadwigi z Kluczyńskich. Wyświęcony w 1842 roku551.

Wikariusz parafii Grabowiec552 (-1844-31.12.1846-). Prowadził księgi metrykalne parafii

Grabowiec (06.06.1845-31.12.1846). Wikariusz parafii Łukowa553 (ok. 10.01.1847-ok.

29.01.1848), gdzie także prowadził księgi metrykalne.

5.67. Nucia Franciszek

Patrz w dziale proboszczowie, hasło: Nucia Franciszek.

5.68. Olszewski Wincenty


5.69. Orłowski Stanisław, 1909-1994

Patrz hasło: Orłowski Stanisław w dziale proboszczowie.

5.70. Ostojski Feliks Bogusław /Ostoyski/, 1865-

Urodził się 23 maja 1865 roku w Leszczance (Leszczanka, wówczas parafia

Trzebieszów). Syn Tomasza (szlachcica częściowego; ur. ok. 1841) i Teresy z Grzałkowskich

(ur. ok. 1847). Ochrzczony przez wikariusza parafii Trzebieszów ks. Kazimierza

1945” w Archikatedrze św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty Lubinie. 550 Pelica KPL, s. 175. 551 Spis DL 1845, s. 14; APL APRWojsławice, sygn. 35/1960/0/1/5, k. 14/39. 552 Spis DL 1845, s. 14; Spis DL 1846, s. 14; Kaczmara, s. 83; APL APRG, sygn. 35/1824/0/2.4/35. 553 APRŁukowa, Księga zgonów 1846-1863. 554 Kaczmara, s. 83.




99

Jaroszewicza555. Wyświęcony w 1887 roku556.

Wikariusz parafii Grabowiec557 (-15.02.1888-kwiecień 1889).

Prowadził księgi metrykalne parafii Grabowiec w okresie 15.02.1888-22.03.1888, tj. po

odejściu ks. administratora Feliksa Kamińskiego a przed przyjściem ks. administratora

Stanisława Retke558.

Wikariusz parafii Knychówek559 (kwiecień 1889-ok. kwiecień 1894, dekanat

sokołowski).

Administrator parafii Malowa Góra560 (ok. kwiecień 1894-)

Proboszcz parafii Miastków561 (dekanat łukowicki, -1906-).

Administrator parafii Górki562 (-08.06.1914-).

Proboszcz parafii Biała Podlaska563 (był także dziekanem;-1920-), Parczew564 (dekanat

parczewski diecezji podlaskiej; dziekan parczewski; 1920-1927-).

Notariusz kurii565 (-1931-).

Wizytator szkół powszechnych (w zakresie religii) z terenu parafii Parczew, Gęś, Hola,

Ostrów (-1927-)566.

W 1920 roku otrzymał godność kanonika honorowego Kapituły Katedralnej

Podlaskiej567.

5.71. Ostrzyżek Kazimierz Konrad, 1927-2016

Urodził się 19 lutego 1927 roku w Łukowie. Wyświęcony 23 marca 1952 roku.

Absolwent Seminarium Duchownego w Lublinie568.

Wikariusz parafii św. Michała Archanioła i Matki Bożej Nieustającej Pomocy w

Werbkowicach (1952-1956), Grabowiec (1956-08.06.1960), Puchaczów (09.06.1960-1964),

Garbów (1964-1965), Batorz (1965-1966).

Jako wikariusz parafii Grabowiec jesienią 1958 roku zastępował chorego proboszcza

parafii Gdeszyn w sprawowaniu funkcji liturgicznych.

Administrator parafii Podwyższenia Krzyża św. i św. Józefa Oblubieńca NMP w Stężycy

(dekanat krasnostawski, 1966-1973), Klesztów (1973-1976), Matki Boskiej Nieustającej

Pomocy w Aleksandrowie (1976-28.06.1979).

Rektor kościoła w miejscowości Rzeczyca Księża (28.06.1979-19.02.1985). Proboszcz

parafii Rzeczyca Księża (19.02.1985-21.06.1999).

28 czerwca 1999 roku zwolniony ze stanowiska proboszcza parafii św. Krzyża w

Rzeczycy Księżej, przeniesiony w stan emerytalny, zamieszkał w Domu Księży Emerytów w

Lublinie.

Kanonik honorowy Kapituły Katedry Lubelskiej.

555 APL APRTrzebieszów, sygn. 35/1938/0/2.4/68, k. 39/116. 556 Schematyzm 1925, 138; Spis DL 1906, s. 89. 557 Kaczmara, s. 83; GW 1889, Nr 116, s. 2; APRG, Księga zgonów, 1891-1901, k. 370. 558 APRG, Księga zgonów, 1891-1901, k. 335/20, 370. 559 GW 1889, Nr 116, s. 2; Gśw 1894, Nr 17, s. 3. 560 Gśw 1894, Nr 17, s. 3. 561 Spis DL 1906, s. 89. 562 Spis DL 1915, s. 59. 563 WiadPodl 1920, Nr 2, s. 72. 564 Schematyzm DP 1923, s. 34; Schematyzm 1925, s. 132, 138; WiadPodl 1920, Nr 5, s. 164; WiadPodl 1927, Nr

8, s. 282. 565 Schematyzm DP 1932, s. 14; 566 WiadPodl 1927, Nr 7, s. 282. 567 WiadPodl 1920, Nr 2, s. 72. 568 Spis DL 1966, s. 132; KP T1, s. 85, 123, 138; Archidiecezja Lubelska http://www.kuria.lublin.pl (v.

12.03.2007); Diecezja Zamojsko-Lubaczowska http://www.zamosc.opoka.org.pl (v. 27.04.2006).






100

Zmarł 7 maja 2016 roku w Lublinie.

5.72. Palonka Adam, 1975-

Zdjęcie 61 – Ksiądz Adam Palonka.

Urodził się w 1975 roku. Pochodzi z parafii św. Michała Archanioła i Matki Bożej

Nieustającej Pomocy w Werbkowicach569. Ukończył Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji

Zamojsko-Lubaczowskiej w Lublinie. W 2002 roku ukończył studia magisterskie na kierunku

teologia w zakresie teologii wraz z przygotowaniem pedagogicznym na Katolickim

Uniwersytecie Lubelskim w Lublinie. Święcenia kapłańskie otrzymał, 1 czerwca 2002 roku w

zamojskiej katedrze, z rąk biskupa diecezji zamojsko-lubaczowskiej570. W 2003 roku uzyskał

stopień nauczyciela kontraktowego.

Wikariusz parafii Grabowiec (20.06.2002-27.08.2004). Nauczyciel religii w Szkole

Podstawowej w Grabowcu (01.09.2002-31.08.2004).

Wikariusz parafii św. Karola Boromeusza w Lubaczowie (27.08.2004-19.06.2006),

Miłosierdzia Bożego w Zamościu571 (19.06.2006-22.06.2009), Zwiastowania Najświętszej

Marii Panny w Tomaszowie Lubelskim572 (22.06.2009-20.08.2014), św. Leonarda w

Tyszowcach (20.08.2014-).

Administrator parafii Niepokalanego Serca NMP w Turkowicach (2017-16.08.2017).

Wikariusz parafii Przemienienia Pańskiego w Tarnogrodzie (16.08.2017-).

5.73. Padziński Marcin, 1830-

Urodził się w 1830 roku, wyświęcony w 1855 roku573. Uczęszczał do Szkoły im.

Zamojskich w Szczebrzeszynie574.

Wikariusz parafii Kurów575 (-1856-), Grabowiec576 (-wrzesień 1857-1858). Komendarz

kościoła filialnego (parafii Kijany) Łaszczów577 (-1864-).

W drugim półroczu 1858 roku został uznany, przez rząd, za kwalifikowanego do

569 Parafia Miłosierdzia Bożego w Zamościu http://www.milosierdzie-zamosc.parafia.info.pl (v. 18.12.2011). 570 Parafia Miłosierdzia Bożego w Zamościu http://www.milosierdzie-zamosc.parafia.info.pl (v. 18.12.2011). 571 Diecezja Zamojsko-Lubaczowska http://www.zamosc.opoka.org.pl (v. 09.08.2009). 572 Parafia Miłosierdzia Bożego w Zamościu http://www.milosierdzie-zamosc.parafia.info.pl (v. 18.12.2011). 573 Kaczmara, s. 83. 574 Klukowski DSIZ, s. 79. 575 Spis DL 1856. 576 Kaczmara, s. 83; APRG, Księga urodzeń, 1857-1862, k. 59/98. 577 Spis DL 1865, s. 12.

http://www.milosierdzie-zamosc.parafia.info.pl/







101

posiadania beneficjum578. W pierwszym półroczu 1862 roku został uznany za kwalifikowanego

do posiadania beneficjum579.

Proboszcz parafii Łaszczów580 (-1867-; czy dalej komendarz?), Ostrów581 (-1878-).

12 sierpnia 1867 roku naczelnik powiatu tomaszowskiego złożył582 raport kancelarii

gubernatora lubelskiego, w którym stwierdził, że uważa księdza (wówczas proboszcz parafii

Łaszczów, powiat tomaszowski w guberni lubelskiej) za wątpliwego pod względem

prawomyślności politycznej.

15 lipca 1878 roku generał-gubernator warszawski wystąpił583 do biskupa lubelskiego o

przeniesienie księdza na małą parafię bez unitów (wówczas proboszcza parafii Ostrów, powiat

włodawski w guberni siedleckiej) za to, że ksiądz pełnił posługę religijną byłym unitom a

przyłączonym do prawosławia oraz za to, że nie wpisywał na bieżąco aktów do księgi

urzędowej stanu cywilnego jaki i nie zaprowadził książki do zapisywania wszystkich

odprawianych nabożeństw żałobnych. W 1879 roku ksiądz został przeniesiony do archidiecezji

warszawskiej.

5.74. Pawłowski Leopold, 1818-

Urodził się w 1818 roku, wyświęcony w 1841 roku.

Wikariusz parafii Potok Górny584 (1842-1845). Kapelan kaplicy publicznej Annopol585 (-

1845-). Wikariusz parafii katedralnej w Lublinie586 (przed 1851), Grabowiec587 (1859).

W 1851 roku był poszukiwany za nielegalny pobyt za granicą588. Jesienią 1863 roku, jako

pomocnik lubelskiego naczelnika powstania styczniowego, wyemigrował z kraju, aby uniknąć

aresztowania589.

5.75. Połubiński Izydor, 1842-1914

Urodził się 18 czerwca 1842 roku. Wyświęcony w 1871 roku.

Wikariusz parafii Grabowiec590 (-25.10.1874-14.06.1875-). W okresie ok.29.11.1874-

ok.11.01.1875 zastępował proboszcza parafii, prowadził księgi metrykalne591.

Ksiądz został ukarany przez gubernatora siedleckiego grzywną w wysokości 10 rubli za

wyspowiadanie przyłączonych do prawosławia mieszkanek wsi Progaliny. 3 października 1884

roku „za mieszanie się w sprawy prawosławia” minister sprawiedliwości skazał księdza na

zesłanie na 5 lat do Rosji (do guberni kostromskiej). W 1886 roku powrócił do kraju w wyniku

zezwolenia carskiego i komitetu ministrów, przy czym nie mógł przebywać w diecezji

lubelskiej i siedleckiej. Zamieszkał w Płocku, gdzie w 1890 roku został objęty tajnym nadzorem

policyjnym na wniosek warszawskich władz administracyjnych592.

578 PamRM 1859, T.3, z.3, s. 274. 579 GW 1862, Nr 210, s. 1; PamRM 1862, T.10, z.9, s. 326. 580 Kubicki 2/1, s. 419. 581 Kubicki 2/1, s. 171. 582 Kubicki 2/1, s. 419. 583 Kubicki 2/1, s. 171. 584 Parafia Potok Górny http://www.parafiapotokgorny.pl/ (v. 12.11.2011). 585 Spis DL 1846, s, 22. 586 Dziennik Urzędowy Gubernii Radomskiej 1851, Radom, 1851, Nr 47, dod. II, s. 1391, 1392. 587 Kaczmara, s. 83; APRG, Księga urodzeń, 1857-1862, k. 217/76. 588 Dziennik Urzędowy Gubernii Radomskiej 1851, Radom, 1851, Nr 47, dod. II, s. 1391, 1392. 589 Mencel Tadeusz, „Lubelskie wypadki i ludzie powstania styczniowego”, Kalendarz Lubelski 1983, Lublin,

1983. 590 Spis DL 1875, s. 41; APL APRG, sygn. 35/1824/0/2.4/71, k. 134/12; APRG, Księga urodzeń, 1871-1881, k.

419/167. 591 APRG, Księga urodzeń, 1871-1881, k. 419/167, k. 430-446. 592 Kubicki 2/1, s. 188.

http://www.parafiapotokgorny.pl/




102

Zmarł w 1914 roku.

5.76. Popiel Antoni, 1849-1902

Urodził się 15 maja 1849 roku w miejscowości Kaliga (wówczas pow. końskie, gub.

radomska), syn Tomasza i Agnieszki. Wyświęcony w 1874 roku593.

Wikariusz parafii Hrubieszów594 (-31.12.1874-1875-), Grabowiec595 (-03.11.1875-

17.10.1877-), Kraśnik596 (-grudzień 1889), Boża Wola597 (grudzień 1889-).

Administrator parafii św. Stanisława w Batorzu598 (-1897-23.10.1902). Proboszcz parafii

Samogoszcz (-1906-; powiat garwoliński, gubernia siedlecka).

31 sierpnia 1875 roku generał-gubernator warszawski ukarał księdza (wówczas

wikariusza w parafii Hrubieszów) grzywną 25 rubli za wyspowiadanie mieszkanki

Hrubieszowa, „prawosławnej”. Generał-gubernator warszawski w 1887 roku nie wyraził zgody

na mianowanie księdza filialistą w kościele w Czernięcinie (powiat krasnostawski, gubernia

lubelska) a w 1888 roku na mianowanie księdza na proboszcza parafii Siennica Różana. W

drugim przypadku generał-gubernator zwrócił uwagę, że ksiądz miał wrogi stosunek do cerkwi

prawosławnej i wrogie oddziaływanie na byłych unitów prawosławnej parafii Grabowiec, przy

czym ksiądz nie był karany. Ksiądz także nie otrzymał zgody na probostwo parafii Wielącza w

powiecie zamojskim599.

Zmarł, w wieku 52 lat, 23 października 1902 roku w Batorzu600.

5.77. Puacz Mikołaj, 1909-

Urodził się 22 listopada 1909 roku. Wyświęcony w 1937 roku.

Wikariusz parafii Grabowiec (-1938-). Pracował w szkole w Grabowcu w roku szkolnym

1937/38. Następnie przeniesiony do Wąwolnicy601.

Kapelan frontowy 2 Armii WP. Rektorem kościoła garnizonowego Niepokalanego

Poczęcia NMP w Lublinie (na terenie parafii św. Pawła w Lublinie), w okresie 1944-1945

(kapitan), 1965-1971 (pułkownik). Proboszcz garnizonu Kielce602.

5.78. Putkowski Tomasz

Pochodzi z parafii Matki Bożej Królowej Polski w Bełżcu603.

Wikariusz parafii Grabowiec (04.07.2010-30.06.2012), św. Jana Nepomucena w Suścu

(30.06.2012-2014-17.08.2016), Moniatycze (17.08.2016-).

5.79. Rejman Rafał /Reyman/, 1819-1895

Urodził się 17 czerwca 1819 roku (około) w Wielączy. Na chrzcie nadano imię: Jan.

Wyświęcony 1846 roku604.

593 Spis DL 1874, s. 41. 594 Spis DL 1875, s. 42; Kubicki 2/1, s. 188-189. 595 Spis DL 1876, s. 35; APRG, Księga urodzeń, 1871-1881; APL APRG, sygn. 35/1824/0/2.4/71. 596 GW 1889, Nr 334, s. 1. 597 GW 1889, Nr 334, s. 1. 598 Spis DL 1898, s. 43; Parafia Batorz, akt zgonu, k. 136/80. 599 Kubicki 2/1, s. 188-189. 600 Kubicki 2/1, s. 188-189; Parafia Batorz, akt zgonu, k. 136/80. 601 Kaczmara, s. 84; Spis DL 1938, s. 58. 602 Spis DL 1966, s. 76; Archidiecezja Lubelska http://www.kuria.lublin.pl (v. 19.06.2009). 603 Schematyzm DZL 2010, s. 67. 604 Spis DL 1896, s. 109.





103

Przeor klasztoru księży augustianów w Orchówku605 (pierwsze półrocze 1859-). Należał

do zgromadzenia księży augustianów w Krasnymstawie (-1862-01.09.1895).

Wikariusz parafii Grabowiec (16.05.1862-1866-; prawdopodobnie z przerwą w 1863

roku, gdyż nie widnieje w spisie księży z tego roku606) na mocy zezwolenia ks. Kałużyńskiego,

przeora księży augustianów w Krasnymstawie, z dnia 16.05.1862 a następnie na podstawie

aplikacji konsystorza diecezji z dnia 14.03.1865607.

Wikariusz parafii Tarnogród (-1870-)608.

Administrator parafii Horodło (ok. 14.06.1876-31.12.1877)609. Wikariusz parafii

Zwiastowania NMP w Kazimierzu Dolnym (-01.09.1895)610.

Zmarł, w wieku 76 lat, 1 września 1895 roku w Kazimierzu Dolnym.

5.80. Roszkowski Stefan Eugeniusz, 1914-1998

Zdjęcie 62 – Rok 1951. Ks. Stefan Eugeniusz Roszkowski.

Urodził się 12 lutego 1914 roku. W 1938 roku był alumnem na IV roku Wyższego

Seminarium Duchownego w Lublinie. Wyświęcony 14 kwietnia 1940 roku. Magister

teologii611.

Wikariusz parafii Kraczewice (1940-1941).

Administrator parafii św. Michała Archanioła w Wojsławicach (1941-1942), Kamionka

(1942-1944), Mełgiew (1944-1946; w źródle podano, że do 1950)612.

Proboszcz parafii św. Anny w Tuczępach (03.05.1946-04.08.1955), skąd dojeżdżał do

Grabowca do pomocy księdzu Edwardowi Doleckiemu. Nauczyciel religii w Szkole

Podstawowej i Liceum Ogólnokształcącym w Grabowcu (1954-1955).

Administrator parafii Matki Boskiej Częstochowskiej w Podhorcach (1955-1968) oraz

kapelan Sióstr Służek NMP (1973-1989). W 1989 roku przeszedł na emeryturę613.

Zmarł 5 sierpnia 1998 roku w Chełmie. Pogrzeb pod przewodnictwem biskupa

Mieczysława Cisło odbył się 8 sierpnia w kościele pod wezwaniem Ducha Świętego w

Chełmie. Został pochowany na cmentarzu w Chełmie614.

/tekst Tuczępy/

605 PamRM 1859, T.4, z.8, s. 180. 606 Spis DL 1864, s. 9. 607 AAL AKGDL, Fundusze, inwentarze, budowle kościoła parafialnego w Grabowcu 1815-1939, sygn.

60/IVb/57, k. 66-67. 608 Spis DL 1871, s. 22. 609 APZHorodło, sygn. 88/611/0/-/1; APZHorodło, sygn. 88/611/0/-/2. 610 APL APRKazimierz, sygn. 35/1836/0/2.4/108, k. 168/63. 611 Spis DL 1938, s. 22; Spis DL 1966, s. 180. 612 Archidiecezja Lubelska http://www.kuria.lublin.pl (v. 27.10.2005). 613 KP T1, s. 55; Archidiecezja Lubelska http://www.kuria.lublin.pl (nekrologi, v. 27.10.2005); Kaczmara, s. 85;

Kronika Parafii św. Anny w Tuczępach, t. 1, s. 9; AAL AKDL, Akta (drugiego) Kościoła w Grabowcu, sygn.

61/IVb/26, k. 145-148; Spis DL 1966, s. 180. 614 Archidiecezja Lubelska http://www.kuria.lublin.pl (v.27.10.2005); Zahajkiewicz ALHA, s. 681.







104

5.81. Rybka Teofil, 1854-1934

Urodził się 27 lutego 1854 roku. Wyświęcony w 1876 roku615.

Wikariusz parafii Parysów (-ok. wrzesień 1878), Grabowiec616 (-26.10.1877-przed

listopadem 1878), Garbów617 (przed listopadem 1878-;dekanat nowoaleksandryjski),

Trzebieszów618 (-pierwszy kwartał 1884; dekanat łukowski diecezji lubelskiej), Łuków619

(pierwszy kwartał 1884-przed grudniem 1889; dekanat łukowski).

W 1876 roku śledztwo policyjne wykazało, że ochrzcił chłopca, nie upewniwszy się, czy

jego ojciec jest katolikiem. 17 sierpnia 1878 roku władze rządowe ponownie zwróciły się do

biskupa lubelskiego o przeniesienie księdza (wówczas wikariusza parafii Parysów, powiat

garwoliński w diecezji siedleckiej) do innej diecezji, za wyjątkiem sejneńskiej. 5/17 września

1878 roku generał-gubernator warszawski nałożył na księdza 20 rubli kary za wpajanie,

podczas kazań i spowiedzi, parafianom Grabowca wrogich uczuć do prawosławia. Ponadto

ponowił żądanie do biskupa przeniesienia księdza do innej parafii za wyjątkiem diecezji

sejneńskiej. Na prośbę biskupa (Walentego Baranowskiego, biskupa w okresie 1871-1879)

przeniesiono księdza na wikariat do parafii Garbów w guberni lubelskiej. 26 października 1891

roku generał-gubernator warszawski skazał księdza na 50 rubli grzywny za to, że w sierpniu

1891 roku w czasie odpustu w parafii Miedzna (powiat węgrowski w guberni siedleckiej)

umożliwił ks. Stanisławowi Broniszewskiemu (proboszczowi i dziekanowi z Węgrowa)

wyspowiadać dwóch „prawosławnych” z powiatu sokołowskiego w guberni siedleckiej620.

Członek rzeczywisty Lubelskiego Towarzystwa Dobroczynności (-1904-1906-)621.

Administrator a następnie proboszcz parafii Zwiastowania NMP w miejscowości

Miedzna622 w dekanacie węgrowskim (diecezji lubelskiej a następnie diecezji podlaskiej;

przeniesiony z wikariusza w parafii Łuków, przed grudniem 1889-do śmierci, tj. 27.08. 1934).

Zmarł 27 sierpnia 1934 roku w Miedźnie623. Został pochowany na miejscowym cmentarzu

parafialnym624.

W 1891 roku wybudował nowy kościół parafialny w Miedźnie625. Będąc proboszczem

parafii Miedzna został administratorem nowopowstałej parafii w Ugoszczy (30.07.1923-07.10

1924626), gdzie pod jego kierunkiem wybudowano, w 1919 roku, kaplicę627. Przed powstaniem

nowej parafii, kaplica była filią parafii miedzeńskiej628.

W 1920 roku otrzymał godność kanonika honorowego Podlaskiej Kapituły

Katedralnej629.

Wizytator szkół powszechnych (w zakresie religii) z terenu parafii Prostyń, Stoczek

Węgrowski, Kamionna, Ugoszcz (-1927-)630.

615 Schematyzm 1925, s. 132, 140; Spis DL 1906, s. 107; Schematyzm DP 1921, s. 63. 616 Spis DL 1878, s. 28; PrzeK 1878, Nr 47, s. 748; APRG, Księga urodzeń, 1871-1881, k. 665/159. 617 Kaczmara, s. 83; Kubicki 2/1, s. 211-212; PrzeK 1878, Nr 47, s. 748. 618 PrzeK 1884, Nr 16, s. 268. 619 GW 1889, Nr 116, s. 2; GW 1889, Nr 334, s. 1; PrzeK 1884, Nr 16, s. 268. 620 Kubicki 2/1, s. 211-212. 621 Rocznik LTD 1904, s. 115; Rocznik LTD 1906, s. 13; Rocznik LTD 1905, s. 13; Spis DL 1906, s. 107. 622 GW 1889, Nr 334, s. 1; WiadPodl 1934, Nr 8-9, s. 252; Schematyzm DP 1921, s. 63. 623 WiadPodl 1934, Nr 8-9, s. 252. 624 Schematyzm 1925, s. 1332, 140; 625 WiadPodl 1920, Nr 5, s. 160. 626 Diecezja Drohiczyńska http://www.drohiczyn.opoka.org.pl/ (historia parafii Miedzna i Ugoszcz, v.

02.10.2009). 627 Grzeszek Paweł, „106. rocznica urodzin ks. Władysława Błachnio - budowniczego kościoła w Ugoszczy.

Wpisał się w naszą historię.”, Niedziela, Nr 43/2002. 628 Diecezja Drohiczyńska http://www.drohiczyn.opoka.org.pl/ (historia parafii Miedzna i Ugoszcz, v.02.10.2009). 629 WiadPodl 1920, Nr 11-12, s. 244. 630 WiadPodl 1927, Nr 8, s. 282.

http://www.drohiczyn.opoka.org.pl/

http://www.drohiczyn.opoka.org.pl/




105

5.82. Samolej Jan Wojciech631, 1898-1942

Zdjęcie 63 – Rok 1927. Grabowiec. Ksiądz Jan Wojciech Samolejem (fragment zdjęcia ze

zbiorów Celiny i Mariana Kołtunów).

Urodził się 19 czerwca 1898 roku w miejscowości Wilkołaz (parafia r.l. Wilkołaz), syn

Wojciecha (rolnik) i Marianny z Karamonów małżonków Samolej. Ochrzczony 24 czerwca

1898 roku w kościele r.l. w Wilkołazie przez administratora parafii ks. Antoniego Uzjaka,

nadane zostało imię Jan. Rodzicami chrzestnymi byli: Jakub Samolej (rolnik) i Jadwiga

Kamińska632.

Uczęszczał do gimnazjum w Lublinie (ukończył 4 klasy). W 1918 roku wstąpił do

Wyższego Seminarium Duchownego w Lublinie. Wyświęcony na diakona, 31 marca 1923

roku, przez biskupa sufragana lubelskiego Adama Józefa Jełowickiego633. Wyświęcony na

kapłana 17 czerwca 1923 roku634.

Rektor kościoła św. Kajetana w Grabowcu635 (27.07.1923-04.07.1927; zapewne był już

w czerwcu), [planowany na wikariusza w Wąwolnicy636, czerwiec 1923-). Według spisu

kościołów i duchowieństwa z 1923 roku, wikariuszem w Grabowcu był Jan Samolej, ur. 24

stycznia 1900 roku, wyświęcony w 1922, wikariuszem w Grabowcu od 1922 roku637.

Rektor kościoła św. Stanisława Kostki w Hrubieszowie638 (04.07.1927-1927). Wg stanu

duchowieństwa na 1 stycznia 1925 roku był rezydentem parafii Grabowiec639.

Wikariusz parafii Zamość640 (1927-1928-; kolegiata; bez wynagrodzenia).

Rektor kościoła św. Jerzego w Biłgoraju641 (1929-1938-06.06.1940; parafia

Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Biłgoraju).

631 Był także ksiądz Jan Samolej, urodzony 24 czerwca 1900, wyświęcony 1922, proboszcz parafii św. Józefa

Oblubieńca NMP w Kawęczynie, zm. 12 marca 1938 roku (więcej „Ogólny wykaz księży ...”). 632 APL APRWilkołaz, sygn. 35/1999/0/0/1.11/2, k. 382/93. 633 GłL 1923, Nr 81, s. 3. 634 Schematyzm 1925, s. 122; Spis DL 1931, s. 40 (Kaczmara podaje datę urodzenia: 24.07.1900); Leszczyński

Mariusz (biskup), „Kapłani zamęczeni w latach 1939-1945 na Ziemi Zamojsko-Lubaczowskiej”. Ks. Jan Wojciech

Samolej (1898-1942), Niedziela (edycja zamojska), Nr 02/2004. 635 Leszczyński Mariusz (biskup), „Kapłani zamęczeni w latach 1939-1945 na Ziemi Zamojsko-Lubaczowskiej”.

Ks. Jan Wojciech Samolej (1898-1942), tygodnik Niedziela (edycja zamojska), Nr 02/2004. 636 GłL 1923, Nr 162, s. 3. 637 Spis DL 1923, s. 48. 638 Leszczyński Mariusz (biskup), „Kapłani zamęczeni w latach 1939-1945 na Ziemi Zamojsko-Lubaczowskiej”.

Ks. Jan Wojciech Samolej (1898-1942), tygodnik Niedziela (edycja zamojska), Nr 02/2004. 639 Schematyzm 1925, s. 125. 640 Spis DL 1928, s. 91; Spis DL 1929, s. 101. 641 Spis DL 1931, s. 51; Spis DL 1932, s. 54; Spis DL 1938, s. 46-47.




106

Kapelan Legionów. Z jego inicjatywy w kościele św. Jerzego zostały namalowane obrazy

„Cud nad Wisłą”, „Obrona Częstochowy” (później, w okresie okupacji, przemalowane)642.

Prefekt Szkoły Powszechnej w Grabowcu (1923-1927), szkoły w Zamościu, szkoły

powszechnej i rzemieślniczej w Biłgoraju (09.08.1929-06.06.1940); w szczególności Męskiej

Szkoły Powszechnej w Biłgoraju (-31.08.1932), Szkoły Powszechnej Nr 1 w Biłgoraju

(01.09.1932-; zmiana nazwy szkoły)643.

Członek Rady Miejskiej w Biłgoraju (wybrany 6 czerwca 1939 roku).

6 czerwca 1940 roku zostaje aresztowany przez gestapo i osadzony na Rotundzie w

Zamościu a następnie 1 lipca wywieziony do obozu Sachsenhausen skąd 14 grudnia 1940 roku

do obozu w Dachau (numer obozowy 22535). Następnie zostaje wywieziony 12 sierpnia 1942

roku – jako chory – z obozu w Dachau do zakładu eutanazji w Hartheim koło Linzu (Austria)644.


części umęczonych księży przez Niemców645.

5.83. Sawicki Stanisław, 1911-1950

Zdjęcie 64 – Rok 2012, 8 września. Nagrobek ks. Stanisława Sawickiego.

Urodził się 10 października 1911 roku. Wyświęcony w 1936 roku646.

Wikariusz parafii Gorzków (-1937), Grabowiec (1937-1938), św. Jakuba Apostoła w

Abramowicach (1938-), Parafianka (1940-1942)647.

Proboszcz parafii Zawalów (1947-25.07.1950).

Zginął śmiercią tragiczną 25 lipca 1950 roku648. Pochowany na cmentarzu parafialnym w

Zawalowie.

5.84. Sejdziński Franciszek, 1857-1931

642 Parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Biłgoraju http://www.wnmpbilgoraj.lbl.pl/pl (v.

26.11.2008). 643 Schematyzm 1925, s. 122; Spis DL 1931, s. 40; DUKOSL 1932, Nr 11 (47), s. 314. 644 Instytut Pamięci Narodowej w Warszawie http://www.ipn.gov.pl (lista osób z obozu Dachau zamordowanych

w Hartheim, v. 26.11.2008). 645 Tablica pamiątkowa „Ofiary hitlerowskiego okrucieństwa więzień i obozów koncentracyjnych: Lublin-Zamek,


1945” w Archikatedrze św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty Lubinie. 646 Spis DL 1938, s. 42. 647 Kaczmara, s. 84; Spis DL 1938, s. 41-42. 648 Tablica nagrobna na cmentarzu w Zawalowie.





107


Administrator parafii Czułczyce650 (ok. 27.08.1882-ok 31.10.1884).

Wikariusz parafii Grabowiec651 (pierwszy kwartał 1884-1886).

Tymczasowy administrator parafii Kryłów (ok. 22.07.1885-ok. 29.04.1886)652.

Proboszcz parafii Wisznice (-1891-1894-), Brzeziny (dekanat garwoliński, -1906-),

Brzeźnica Bychawska653 (dekanat parczewski diecezji podlaskiej a od 11 listopada 1925 roku

diecezji lubelskiej; proboszcz 1919-11.11.1925-), Zwiastowania Pańskiego w miejscowości

Boiska (dekanat kraśnicki, 1926-1931; obchodził 50 lecie kapłaństwa)654.

21 czerwca 1891 roku doniósł655 do generała-gubernatora warszawskiego, że ksiądz

(wówczas proboszcz parafii Wisznice, powiat włodawski w guberni siedleckiej) wydał

„nielegalne” świadectwo o tym, że nie ma przeszkód do zaślubin mieszkańców osady

Rossocha, którzy przez Chełmsko-Warszawskiego Prawosławnego Konsystorza uznani byli za

prawosławnych. 7 września 1891 generał-gubernator warszawski skazał księdza, za to

przestępstwo, na 100 rubli kary. 26 lutego 1894 roku generał-gubernator warszawski zażądał

od biskupa lubelskiego pozbawienia księdza probostwa w Wisznicach i przeniesienia na

stanowisko wikariusza poza „strefą unicką” za działalność wśród unitów szkodliwie

wpływającą na stan prawosławia w tej miejscowości.

Zmarł, jako emeryt, 17 października 1931 roku656.

5.85. Skolimowski Wincenty /Benedykt Wincenty/, 1784-1849


Wikariusz parafii Grabowiec657 (-1814-ok. 19.03.1816), Trzeszczany658 (ok. 12.05.1816-

1818-), Uchanie659 (ok. 18.06.1819-31.08.1823-), Chłaniów660 (-1845-1848-).

Będąc wikariuszem parafii Grabowiec prowadził księgi metrykalne (ok. 16.07.1815-

22.01.1816-), podobnie było w parafii Trzeszczany (ok. 20.05.1816-)

Zmarł, jako emeryt, 5 października 1849 roku w Chłaniowie661.

5.86. Skóra Piotr Paweł

Magister teologii. Wyświęcony 2 czerwca 2007 roku

Na urlopie zdrowotnym (2007-2012).

Rezydent parafii Grabowiec (2010-30.06.2012), wikariusz parafii Grabowiec (30.06.

2012-20.08.2014).

649 Schematyzm DP 1923, s. 34; Schematyzm 1925, s. 138; Spis DL 1931, s. 66; Spis DL 1906, s.75; wg innego

źródła urodził się 28 października- Kaczmara, s. 83. 650 PrzeK 1884, Nr 16, s. 268; APL APRCzułczyce, sygn. 35/1810/0/2.4/59; APL APRCzułczyce, sygn.

35/1810/0/2.4/88. 651 Kaczmara, s. 83; PKLG 1885, s. 132; PKLG 1887, s. 84; Spis DL 1906, s.75; PrzeK 1884, Nr 16, s. 268; APRG,

Księga małżeństw, 1883-1907, k. 19/22. 652 APZ APRKryłów, sygn. 88/616/0/-/7; APZ APRKryłów, sygn. 88/616/0/-/8. 653 Schematyzm DP 1921, s. 43; Schematyzm DP 1923, s. 34; Schematyzm 1925, s. 125, 138; IWL 1925, s. 116;

WiadPodl 1925, Nr 5, nr 10-11-12, s. 263. 654 Kubicki 2/1, s. 215-216; Spis DL 1931, s. 66. 655 Kubicki 2/1, s. 215-216. 656 Spis DL 1932, s. 182. 657 Kaczmara, s. 82; APL APRG, sygn. 35/1824/0/1/5, k. 25/73. 658 APL APRTrzeszczany, sygn. 35/1940/0/1/9, k. 2/7; APL APRTrzeszczany, sygn. 35/1940/0/1/8, k. 1/1; APL

APRTrzeszczany, sygn. 35/1940/0/1/7, k. 16. 659 APL APRUchanie, sygn. 35/106/49/-/5, k. 19, 41, 58, 87, 101, 140; APL APRUchanie, sygn. 35/106/49/-/4, k.

74. 660 Spis DL 1846, s. 10; Spis DL 1849, s. 10; APL APRChłaniów, sygn. 35/1658/0/2.4/92. 661 APL APRChłaniów, sygn. 35/1658/0/2.4/94, k. 67/43.




108

5.87. Skrok Stanisław, 1943-

Zdjęcie 65 – Rok 1969 (około). Ksiądz Stanisław Skrok (zdjęcie ze zbiorów parafii).

Urodził się w 1943 roku. Pochodzi z parafii Radecznica. Magister teologii. Wyświęcony

6 sierpnia 1967 roku w katedrze lubelskiej662.

Wikariusz parafii Susiec (wrzesień-grudzień 1967), Grabowiec (01.07.1969-lipiec 1971).

Proboszcz parafii Różaniec (1981-20.08.2014).

Z dniem 20 sierpnia 2014 roku przechodzi na emeryturę z zamieszkaniem w Domu

Księzy Seniorów w Biłgoraju.

Kanonik honorowy Kapituły Katedralnej Zamojskiej (mian. 1988).

5.88. Skubiszewski Franciszek, 1844-1907

Urodził się 30 listopada 1844 roku. Alumn 4 roku Seminarium Duchownego Diecezji

Lubelskiej (1864). Wyświęcony w 1867 roku663.

Wikariusz parafii Krasnystaw664 (-1868-), Grabowiec (-04.01.1870-30.06.1871),

Parczew (-1875-, powiat włodawski w guberni siedleckiej).

Proboszcz parafii Krzeszów (-1879-1886-), Serniki (dawniej Syrniki) (-1906-, dekanat

lubartowski).

26 lutego 1875 roku gubernator siedlecki zawiadamia biskupa lubelskiego, że ksiądz

(wówczas wikariusz parafii Parczew) należy do tych księży co spowiadają okolicznych unitów

i w związku z tym nie może tam przebywać. Następnie 9 września 1886 roku generał-

gubernator warszawski skazał księdza (wówczas proboszcza parafii Krzeszów) na 50 rubli

kary, za to, że bez zgody urządził procesję podczas Bożego Ciała (12 czerwca 1886 roku) a

także procesję w pola, aby dokonać uroczystego poświęcania pól. W 1886 roku policja

wyśledziła, że ksiądz (wówczas proboszcz parafii Krzeszów) należy do bractwa Serca

Jezusowego. Sprawę rozpatrywało Ministerstwo Sprawiedliwości, skąd 17 lipca 1887 roku

generał-gubernator warszawski został poinformowany o tym, że cesarz 10 czerwca 1887 roku

nakazał zamknąć księdza w osobnej celi na miesiąc w jednym z klasztorów. Z polecenia

generała-gubernatora warszawskiego ksiądz został umieszczony na jeden miesiąc w klasztorze

662 Schematyzm DZL 1999, s. 117; Alegaty do kroniki parafii Grabowiec; Dopiski dokonywane przez

proboszczów parafii Grabowiec w pracy - Kaczmara, s. 85; Diecezja Zamojsko-Lubaczowska

http://www.diecezja.zamojskolubaczowska.pl/ (v. 29.10.2017). 663 Spis DL 1865, s. 19; Spis DL 1880, s. 24; Spis DL 1906, s. 63; Spis DL 1871, s. 27; Kubicki 2/1, s. 218-219;

Rocznik TORPR 1880, s. XXIV; APL APRG, Księga urodzeń 1862-1871, k. 541; APRG, Księga urodzeń, 1871-

1881, k. 28/118. 664 APL APRKrasnystaw, sygn. 35.1849/0/2.4/88.





109

ojców kapucynów w Nowem Mieście nad Pilicą.

Członek zwyczajny (wpłacający rocznie 6 rs) Towarzystwa Osad Rolnych i Przytułków

Rzemieślniczych (-1880-).

Zmarł w 1907 roku.

5.89. Smyk Witold, 1939-2013

Zdjęcie 66 – Rok 1964 (około). Ksiądz Witold Smyk (zdjęcie ze zbiorów parafii).

Urodził się 14 września 1939 roku w Ostrzycy (parafia Tarnogóra), syn Piotra i Heleny.

Uczęszczał do prywatnego Liceum Biskupiego w Lublinie. Ukończył studia w

Metropolitarnym Seminarium Duchownym w Lublinie. Święcenia kapłańskie otrzymał 31

maja 1964 roku z rąk biskupa Piotra Kałwy665.

Odcisk 6 – Rok 1964. Odcisk stempla okolicznościowego z okazji prymicji księdza Witolda

Smyka (ze zbiorów Marianny Kulik).

Wikariusz parafii Pawłów (1964), Grabowiec (24.08.1964-09.11.1966, względnie od

01.09.1964), Narodzenia NMP w Krzeszowie (1966-1980).

Proboszcz parafii NMP Królowej Polski w Hucisko (1980-1988), Wniebowzięcia NMP

w Łukowej (1988-22.06.2009). Wicedziekan dekanatu Tarnogród (1998-22.06.2009)666.

665 Spis DL 1966, s. 115; Schematyzm DZL 1995, s. 102; Alegaty do kroniki parafii Grabowiec; Parafia WNMP

w Łukowej http://www.lukowa.parafia.info.pl/ (v. 14.08.2009). 666 Schematyzm DZL 1995, s. 77, 112; Kaczmara, s. 85; Spis DL 1966, s. 115.

http://www.lukowa.parafia.info.pl/




110

Kanonik honorowy Kapituły Katedralnej Zamojskiej (1988) a następnie kanonik

gremialny tej kapituły.

22 czerwca 2009 roku, po przeniesieniu w stan emerytalny, zamieszkał na plebanii w

Łukowej667.

Zmarł 2 września 2013 roku, w szpitalu w Biłgoraju. Pochowany na cmentarzu w

Łukowej.

Zdjęcie 67 – Rok 2016, 7 maja. Łukowa. Nagrobek ks. Witolda Smyka.

5.90. Songajłło Konstanty, 1875-

Urodził się w 1875 roku. Wyświęcony w 1905 roku668. Kapłan diecezji mohylewskiej.

Duszpasterz w Torokanie669 (diecezja pińska, -1928-), gdzie prawdopodobnie

organizował parafię neounicką.

Profesor Wschodniego Instytutu Misyjnego w Lublinie (-1930-)670.

Prowadził działalność neounijną w Grabowcu z ramienia biskupa Mariana Fulmana671.

5.91. Stefański Ignacy (RL), 1847-1914

Urodził się 1 lutego 1847 roku w Krasnymstawie, syn Stanisława (mularza, ur. ok. 1814)

667 Schematyzm DZL 1999, s. 117; Diecezja Zamojsko-Lubaczowska http://www.zamosc.opoka.org.pl (v.

14.08.2009). 668 Spis DM 1930, s. 18. 669 Spis DM 1928. 670 Spis DM 1930, s. 18. 671 Pelica KPL, s. 175.





111

i Marianny z Ignatowskich (ur. ok. 1821). Wyświęcony w 1873 roku672.

Wikariusz parafii Grabowiec (-20.01.1874-19.02.1874-)673.

Administrator parafii Gołąb674 (-1899-10.07.1914; diecezja lubelska).

Zmarł 10 lipca 1914 roku.

5.92. Stryjecki Jan, 1853-1930

Urodził się 16 grudnia 1853 roku w Zaklikowie. Wyświęcony w 1882 roku675.

Wikariusz parafii Grabowiec676 (ok. 06.08.1882-pierwszy kwartał 1884).

W 1882 roku urząd żandarmski doniósł do generała-gubernatora warszawskiego, że

ksiądz (wówczas wikariusz parafii Grabowiec) 29 czerwca 1882 roku ochrzcił dwoje dzieci

mieszkańca „prawosławnego” wsi Jarosławice (gmina Zamość). Od kary odstąpiono, gdyż

śledztwo wykazało, że ksiądz miał podstawę przypuszczać, że mieszkaniec ten jest katolikiem.

24 lipca 1886 roku został ukarany przez generała-gubernatora warszawskiego na 75 rubli kary

za to, że w kwietniu 1885 roku, w święto Marka, odbył bez zezwolenia rosyjskich władz

cywilnych procesję (nakazaną przez rytuał kościelny) z krzyżem do figur przydrożnych677.

Wikariusz parafii Wojsławice678 (pierwszy kwartał 1884-; dekanat chełmski).

Administrator/proboszcz parafii Czułczyce679 (ok. 25.11.1884-ok. 30.04.1899).

Administrator parafii Targowisko680 (1899-ok. kwiecień 1919; gdzie w 1909 roku

zbudował plebanię).

Wikariusz parafii filialnej Łuszczów681 parafii Kijany (dekanat łęczyński; ok. kwiecień

1919-).

Administrator parafii Łuszczów682 (-1924-1928).

W 1928 roku przeszedł na emeryturę, zamieszkując w Łuszczowie, gdzie pełnił

nieformalnie obowiązki administratora, gdyż parafia nie była obsadzona przez etatowego

księdza683.

Zmarł 25 marca 1930 roku w Łuszczowie684.

5.93. Syroid Doroteusz /Syrojid/

Bazylianin ze Lwowa.

Rektor kościoła św. Kajetana w Grabowcu i wikariusz parafii Grabowiec pełniący

obsługę wiernych obrządku wschodniego (21.12.1936-1939), za zgodą prowincjała zakonu685.

672 Spis DL 1915, s. 82; APL APRKrasnystaw, sygn. 35/1849/0/2.4/67, k. 9/35. 673 APRG, Księga urodzeń, 1871-1881, k. 350/30; APL APRG, sygn. 35/1824/0/2.4/73. 674 Spis DL 1915, s. 82; APL APRGołąb, sygn. 35/1818/0/2.4/145; WiadLub 1925, Nr 10, s. 310-313. 675 Spis DL 1906, s. 114; Schematyzm 1925, s. 127; Kaczmara, s. 83; Spis DL 1931, s. 114; Parafia św. Tomasza

Becketa w Targowisku http://www.zakrzew.lubelskie.pl/historia.htm (v. 03.05.2008). 676 Spis DL 1983, s. 38; PrzeK 1884, Nr 16, s. 268; APRG, Księga małżeństw, 1883-1907, k. 19/21; APRG, Księga

urodzeń, 1881-1890, k. 72/66. 677 Kubicki 2/1, s. 228. 678 Parafia św. Tomasza Becketa w miejscowości Targowisko http://www.zakrzew.lubelskie.pl/historia.htm (v.

03.05.2008); PrzeK 1884, Nr 16, s. 268. 679 Kaczmara, s. 83; PKLG 1892, s. 242; APL APRCzułczyce, sygn. 35/1810/0/2.4/88; APL APRCzułczyce, sygn.

35/1810/0/2.4/102. 680 Spis DL 1906, s. 56; WiadLub 1919, Nr 6, s. 190. 681 Spis DL 1906, s. 56; WiadLub 1919, Nr 6, s. 190. 682 Schematyzm 1925, s. 127; IWL 1925, s. 106. 683 AAN MWRiOP, sygn. 2/14/0/5/602, k. 332. 684 Spis DL 1929, s. 102; Spis DL 1931, s. 114; Parafia św. Tomasza Becketa w Targowisku

http://www.zakrzew.lubelskie.pl/historia.htm (v. 03.05.2008). 685 Kaczmara, s. 85; Spis DL 1937, s. 55; Spis DL 1938, s. 54-55; AAL AKDL, Akta (drugiego) Kościoła w

Grabowcu, sygn. 61/IVb/26, k. 70, 128.







112

5.94. Szeptuch Piotr Michał

Wyświęcony 18 czerwca 1994 roku686.

Wikariusz parafii św. Mikołaja w Hrubieszowie (1994-01.12.1994-), Frampol (-

20.06.2001), Dubienka (20.06.2001-19.06.2004), św. Karola Boromeusza w Lubaczowie

(19.06.2004-27.08.2004), Grabowiec (27.08.2004-czerwiec 2007).

Proboszcz parafii św. Michała Archanioła w Miączynie (lipiec 2007-).

Katecheta Gimnazjum Zespołu Szkół im. Henryka Sienkiewicza w Grabowcu

(01.09.2004-31.08.2007). Otrzymał: nagrodę Dyrektora Zespołu Szkół im. Henryka

Sienkiewicza w Grabowcu (2006).

5.95. Szubartowski Longin, 1888-1917


Wikariusz parafii Turobin (-przed 20.08.1913), Grabowiec (przed 20.08.1913-przed

31.03.1916/zwolnienie), Nawiedzenia NMP w Krasnobrodzie (przed 20.09.1915-1917).

Zmarł 2 grudnia 1917 roku w Rosji.

5.96. Śluskowski Seweryn Gustaw /Śluzkowski/, 1867-1939

Urodził się 5 stycznia 1867 roku w Sarnakach (pow. konstantynowski, gub. siedlecka),

syn Kaspra i Marianny z Rozwadowskich małżonków Śluskowskich. Absolwent Seminarium

Duchownego w Lublinie (1889). Wyświęcony w 1889 roku688.

Ksiądz diecezji podlaskiej pracujący poza diecezją.

Wikariusz parafii Grabowiec (03.06.1889-27.08.1890), Kock (27.08.1890-02.04.1892).

Administrator parafii Tuczna (02.04.1892-06.02.1902; diecezja podlaska).

Wikariusz kościoła filialnego Blinów (06.02.1902-17.07.1905).

Wikariusz parafii Skórzec (17.07.1905-14.02.1908), Lubartów (14.02.1908-30.11.1909).

Rezydent, bez przydziału, mieszkał w Lublinie (30.11.1909-30.09.1918).

Proboszcz parafii Wereszczyn (30.09.1918-12.02.1919).

Administrator parafii św. Tomasza Becketa w Targowisku (13.05.1919-22.01.1922;

Targowisko).

Proboszcz parafii Otrocz (23.01.1922-28.12.1922), Potok Górny (29.12.1922-

17.09.1925; Potok Ordynacki, dekanat biłgorajski), Branew (18.09.1925-27.05.1929).

Administrator parafii Wszystkich św. w Depułtyczach (08.07.1929-07.08.1932).

W 1932 roku przechodzi na emeryturę i przebywa w Lublinie.

Zmarł 19 lipca 1939 roku w Lublinie.

5.97. Tchórzewski Zygmunt, 1918-

Urodził się 13 lipca 1918 roku. Wyświęcony w 1949 roku689.

Wikariusz parafii Turobin (-25.06.1951), Grabowiec (25.06.1951-19.08.1953). Inicjator

686 Schematyzm DZL 1995, s. 54, 118; Schematyzm DZL 2010, s. 67; Diecezja Zamojsko-Lubaczowska

http://www.zamosc.opoka.org.pl (v. 05.08.2009). 687 Spis DL 1914, s. 33; Spis DL 1915, s. 33; Spis DL 1921, s. 107; ZLub 1913, Nr 227, s. 2; ZLub 1915, Nr 169,

s. 3; ZLub 1916, Nr 156, s. 3; Kaczmara, s. 84; Sanktuarium Maryjne w Krasnobrodzie http://www.krasnobrod-

sanktuarium.pl/ (v. 16.03.2011); 688 GW 1889, Nr 334, s. 1; Spis DL 1906, s. 98; Spis DL 1915, s. 81; Schematyzm DP 1923, s. 52; Schematyzm

1925, s. 124, 142; Spis DL 1931, s. 55-56; Spis DL 1938, s. 106; GW 1892, Nr 152, s. 2; GłL 1922, Nr 68, s. 3;

GłL 1925, Nr 280, s. 3; APRG, Księga urodzeń, 1881-1890, k. 323/161; AAN MWRiOP, sygn. 2/14/0/5/602, k.

36-41; WiadLub 1919, Nr 7, s. 216. 689 Spis DL 1966, s. 203; Kaczmara, s. 85; KP T1, s. 110.







113

odrestaurowania wnętrza kościoła filialnego w Świdnikach. Kapelan Zgromadzenia Sióstr

Franciszkanek Misjonarek Maryi w Łabuniach (1955-1966-).

5.98. Tomasiak Henryk

5.99. Truch Andrzej, wikariusz parafii dla katolików obrządku wschodniego

Bazylianin. Wikariusz parafii Grabowiec dla katolików obrządku wschodniego a zarazem

rektor kościoła św. Kajetana w Grabowcu (-21.11.1931-1932)690.

5.100. Trybalski Leopold, dominikanin

Kaznodzieja zakonu księży dominikanów w Lublinie. Tymczasowo zamieszkiwał przy

kościele w Grabowcu (-1858-1861-)691.

5.101. Zdeb Ignacy, 1926-1999

Zdjęcie 68 – Rok 1966, 17 czerwca. Ksiądz Ignacy Zdeb.

Urodził się 27 maja 1926 roku w Niedrzwicy Kościelnej692. Wyświęcony 23 marca 1952

roku w Lublinie. Uzyskał tytuł magistra teologii693.

Wikariusz parafii Łabunie (1952), Garbów (1952-1956), Bystrzyca (1956-1960),

Tarnogóra (1960-1961), św. Stanisława Biskupa i Męczennika i św. Marii Magdaleny w

Dzierzkowicach (1961-1963), Gołębie (koło Puław, 1963-1965), Grabowiec (05.07.1965-

19.11.1966), Najświętszego Serca Pana Jezusa w Tomaszowie Lubelski (1966-13.01.1967).

Proboszcz parafii: Otrocz (14.01.1967-1978), Nielisz (1978-1979) i św. Andrzeja Boboli w

miejscowości Babin (1979-1985)694.

Przeszedł na emeryturę. Zmarł 1 lipca 1999 roku w Lublinie. Pochowany 5 lipca na

cmentarzu w Lublinie – na Majdanku695.

690 Kaczmara, s. 84; AAL AKDL, Akta (drugiego) Kościoła w Grabowcu, sygn. 61/IVb/26, k. 61, 62; Spis DL

1932, s. 74. 691 APRG, Księga urodzeń, 1857-1862, k. 140/76, 467/110. 692 Archidiecezja Lubelska http://www.kuria.lublin.pl (v. 24.02.2009). 693 Archidiecezja Lubelska http://www.kuria.lublin.pl (v. 02.04.2008). 694 Kaczmara, s. 85; Spis DL 1966 s. 182, 335; Archidiecezja Lubelska http://www.kuria.lublin.pl (v. 24.02.2009). 695 Archidiecezja Lubelska http://www.kuria.lublin.pl (v. 24.02.2009); Zahajkiewicz ALHA, s. 681.








114

5.102. Ziemblicki Antoni, 1845-1903, dziekan hrubieszowski

Urodził się 15 stycznia 1845 roku. Alumn 2 roku Seminarium Duchownego Diecezji

Lubelskiej (1864). Wyświęcony w 1868 roku696.

Wikariusz parafii Puszcza Solska (-1870-), Grabowiec (-01.12.1872-1876-),

Zwiastowania NMP w Tomaszowie Lubelskim (1875-1879)697.

Administrator parafii Włodawa (03.08.1879-06.04.1885; gubernia siedlecka),

Hrubieszów (06.04.1885-ok. 06.07.1890)698.

Proboszcz parafii Mokobody (-23.08.1903; dekanat siedlecki)699.

Dziekan włodawski (-1885)700. Dziekan hrubieszowski (ok. 28.07.1885-ok.

06.07.1890)701.

Pieczęć 1 – Rok 1886, 16 września. Odcisk pieczęci urzędowej dziekana dekanatu

hrubieszowskiego i podpis dziekana ks. Antoniego Ziemblickiego (APRG).

Ksiądz był szczególnie prześladowany przez carski rząd, który stworzył 165 stron akt o

księdzu702. Ksiądz publicznie z ambony zapraszał i wzywał do swego kościoła byłych unitów,

by u niego zaspakajali potrzeby swej duszy. 22 marca 1883 roku generał-gubernator

warszawski ukarał księdza kwotą 25 rubli kary, za to, że w 1882 roku (we Włodawie)

wyspowiadał kilku unitów. 15 marca 1888 roku zarzucono księdzu, że w czasie gdy był w

parafii Hrubieszów to pochował „prawosławnego” według obrządku katolickiego. Ksiądz

został upomniany aby na przyszłość był uważniejszym przy spełnianiu swych obowiązków. 17

kwietnia 1890 roku generał-gubernator warszawski domagał się od administratora diecezji

lubelskiej (ks. Franciszka Jaczewskiego) pozbawienia księdza (wówczas proboszcza parafii

Hrubieszów) probostwa i powierzyć mu co najwyżej stanowisko wikariusza za to, że pomagał

ks. Cyprianowi Garlickiemu (proboszczowi parafii Chodywaniec) w udzielaniu ślubów byłym

unitom. Gdy 4 czerwca 1890 roku biskup lubelski zwrócił się do generała-gubernatora

warszawskiego z propozycją probostwa i dziekana w Krasnymstawie dla księdza

Ziemblickiego otrzymał informację, że można księdzu wyrazić zgodę na objęcie stanowiska

proboszcza poza „strefą unicką”.

Zmarł 28 sierpnia 1903 roku. Pochowany na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.

696 Spis DL 1865, s. 19; Spis DL 1871, s. 22. 697 Kaczmara, s. 83; Spis DL 1871, s. 22; APRG, Spis DL 1873, s. 30; Księga urodzeń, 1871-1881, akt nr 69. 698 Kubicki 2/1, s. 297-300; PKLG 1887, s. 93; PrzeK 1885, Nr 30, s. 475; APZ APRHrubieszów, sygn. 88/612/0/-

/10; APZ APRHrubieszów, sygn. 88/612/0/-/15. 699 Wiek 1903, Nr 232, s. 7. 700 Kubicki 2/1, s. 297-300; PrzeK 1885, Nr 30, s. 475. 701 PKLG 1887, s. 93; APRG, Księga urodzeń, 1871-1881, k. 194; APRG, Księga zgonów, 1891-1901, k. 260 i

protokół z 18.02.1890; APZ APRHrubieszów, sygn. 88/612/0/-/15. 702 Kubicki 2/1, s. 297-300.




115

W dzienniku Wiek zamieszczono nekrolog703.

5.103. Zwolak Wojciech, 1891-1970, wikariusz parafii Grabowiec, kanonik

Zdjęcie 69 – Rok 2013, 9 września. Ks. Wojciech Zwolak (zdjęcie z nagrobka, foto Henryk

Kulik).

Urodził się 3 kwietnia 1891 roku. Alumn II roku kursu filozoficznego Seminarium

Duchownego w Lublinie (-1914-). Wyświęcony w 1918 roku704.

Wikariusz parafii Grabowiec (01.08.1918-14.09.1918), gdzie zastępował ks. Aleksandra

Krasowskiego (Krassowskiego).

Wikariusz i prefekt parafii Czemierniki (-01.01.1925-; dekanat lubartowski).

Proboszcz parafii św. Cyryla i Metodego BB. w Sahryniu (1926-1938-), Werbkowice

(1944-1946), Trójcy Przenajświętszej i Narodzenia NMP w Trzeszczanach (1947-22.11.1970).

Nauczyciel religii Szkoły Powszechnej Nr 3 w Hrubieszowie (1944/45).

Kanonik honorowy Kapituły Kolegiaty Zamojskiej (odznaczony 1957).

Zmarł 22 listopada 1970 roku. Pochowany na cmentarzu parafialnym w Trzeszczanach.

6. Klerycy na praktyce w parafii Grabowiec

6.1. Łoza Mariusz, 1971-

Urodził się w 1971 roku. Pochodzi z parafii Miłosierdzia Bożego w Zamościu. W roku

szkolnym 1994/1995 roku był na czwartym roku na Wyższym Seminarium Duchownym

Diecezji Zamojsko-Lubaczowskiej w Lublinie. W 1998 roku ukończył KUL. Absolwent

Wyższego Seminarium Duchownego Diecezji Zamojsko-Lubaczowskiej w Lublinie.

Magister705

Od września 1998 roku do maja 1999 roku, jako alumn, był na praktyce w parafii

Grabowiec.

Święcenia kapłańskie przyjął, w katedrze zamojskiej, 9 czerwca 2001 roku, z rąk biskupa

Jana Śrutwy.

Wikariusz parafii Krasnobród (20.06.2001-26.08.2002), Łukawiec (26.08.2002-),

703 Kubicki 2/1, s. 297-300; Wiek 1903, Nr 232, s. 7. 704 Spis DL 1915, s. 86; Schematyzm 1925, s. 122, 127; Spis DL 1928, s. 52; Spis DL 1931, s. 62; Spis DL 1932,

s. 79; Spis DL 1938, s. 57-58; Spis DL 1966, s. 120; Kaczmara, s. 84; Kalisz JS, s. 74; Tablica nagrobna na

cmentarzu parafialnym w Trzeszczanach. 705 Schematyzm DZL 1995, s. 27; Schematyzm DZL 2010, s. 59; KP T4, s. 80; Diecezja Zamojsko-Lubaczowska

http://www.zamosc.opoka.org.pl (v. 05.08.2009); Zamojski Informator Diecezjalny, Wydawnictwo Kurii

Diecezjalnej w Zamościu, rok XVII, kwiecień-czerwiec 2008, nr 2, s. 30.





116

Podwyższenia Krzyża Świętego w Horyszowie Polskim (23.06.2008-czerwiec 2009),

Podwyższenia Krzyża Świętego w Hucie Krzeszowskiej (czerwiec 2009-2010-), św.

Stanisława Biskupa w Wielączy (19.08.2015-2018-).

6.2. Kruk Paweł Piotr, 1974-

Zdjęcie 70 – Rok 2010. Ks. Paweł Piotr Kruk.

Urodził się w 1974 roku. Pochodzi z parafii Gorajec. Święcenia diakonatu otrzymał, 6

kwietnia 2002 roku w Katedrze Zamojskiej, z rąk pomocniczego biskupa diecezji zamojsko-

lubaczowskiej Mariusza Leszczyńskiego. Absolwent Wyższego Seminarium Duchownego

Diecezji Zamojsko-Lubaczowskiej w Lublinie (2003). Wyświęcony, w katedrze w Zamościu,

7 czerwca 2003 roku. Magister teologii.

Wikariusz parafii Klemensów (2003-2005), św. Marii Magdaleny w Biłgoraju (2005-

lipiec 2009), św. Trójcy w Komarowie (lipiec 2009-20.08.2014), Przemienienia Pańskiego w

Krowicy (20.08.2014-15.08.2017).

Administrator parafii Przemienienia Pańskiego w Krowicy Samej (16.08.2017-

15.08.2018) a następnie proboszcz tej parafii (16.08.2018-).

7. Zakonnice

…

Przez pewien okres w Grabowcu przebywały zakonnice. Pozostała po nich pamiątka –

tuje przed kościołem, które posadziły.

….

8. Wykaz księży pochodzących z parafii Grabowiec

8.1. Alfabetyczny wykaz księży pochodzących z parafii Grabowiec

Tabela 5 – Alfabetyczny wykaz księży, alumnów, diakonów

Nazwisko i imię/imiona Miejscowość pochodzenia Miejsce pochówku

Adamczuk Kazimierz Wolica Uchańska

Chodorowski Antoni Skomorochy Małe




117

Nazwisko i imię/imiona Miejscowość pochodzenia Miejsce pochówku

Ciszewski Piotr Grabowiec

Greniuk Franciszek, 1927- Ornatowice

Jabłoński Andrzej, 1919-1994 Hołużne Zamość, cm. parafialny

Jędruszczak Władysław, 1906-1956 Hołużne Czernięcin

Kamiński Franciszek vel Nowicki

Henryk, 1922-2015 Grabowiec

Racibórz, cm.

Kulik Henryk, 1936- Grabowiec

Marszałek Mieczysław Grabowiec

Mich Władysław, 1910-1995 Skomorochy Małe

Mociak Franciszek, 1924-2004 Żurawlów

Nowicki Zenon Hołużne

Oszust Marian, 1957-

Praczuk Antoni, 1969-1993 Grabowiec Grabowiec, cm.

Prokop Mirosław, 1966- Grabowiec-Góra (dom za

lasem, obok Cieszyna)

Świdziński Roman Albin, 1855-1893 Bereść Potok Wielki, cm.

Thor Józef Grabowiec

Wydżga Leon, 1864-1933 Tuczępy Międzyrzecz Podlaski

9. Księża pochodzący z parafii Grabowiec

9.1. Adamczuk Kazimierz706

Pochodzi z Wolicy Uchańskiej707. Ukończył Wrocławskie Seminarium Duchowne.

Wyświęcony w 1958 roku. Mszę prymicyjną odprawił 29 czerwca 1958 roku w kościele

parafialnym Grabowcu708.

Zdjęcie 71 – Rok 1958. Pamiątka święceń kapłańskich z błogosławieństwem prymicyjnym

od ks. Kazimierza Adamczuka, pierwsza strona (ze zbiorów Marianny Kulik).

706 Wacław wg źródła - Kaczmara, s. 103 oraz KP T1, s. 134. Imię Kazimierz widnieje np. na drukowanej pamiątce

święceń kapłańskich z błogosławieństwem prymicyjnym rozdawanej przez księdza. 707 Kaczmara, s. 103. 708 KP T1, s. 134.




118

Kapłan diecezji wrocławskiej.

9.2. Chodorowski Antoni, 1911-1969

Urodził się 30 kwietnia 1911 roku w Skomorochach Małych, syn Antoniego i Marianny

z Buczaków małżonków Chodorowskich – rolników. Wyświęcony w 1937 roku. Mszę

prymicyjną odprawił w 1937 roku w Grabowcu709.

Wikariusz parafii św. Mikołaja B. w Potoku Wielkim710 (-1937-1938-).

Proboszcz parafii Narodzenia NMP w Wygnanowicach (1946-1960), Wierzchowiska

(1960-26.03.1969).

Zmarł 26 marca 1969 roku.

9.3. Ciszewski Piotr, 1914-1981

Urodził się w 1914 roku w Grabowcu711, wyświęcony w 1946 roku. Mszę prymicyjną

odprawił712 7 lipca 1946 roku w Grabowcu. Kazanie wygłosił ksiądz proboszcz Jan

Modrzejewski. Wielokrotnie pomagał księżom w Grabowcu (np. w 1948713 roku przy komunii,

odsłonięciu tablicy ku pamięci parafian zabitych w czasie II wojny światowej).

Kapłan diecezji włocławskiej. Był profesorem …

Zmarł w 1981 roku. Pochowany na cmentarzu w Ciechocinku.

9.4. Greniuk Franciszek, 1927-

Urodził się 30 sierpnia 1927 roku w Ornatowicach, syn Władysława i Anastazji z

Boczkowskich małżonków Greniuków. Naukę rozpoczął w Publicznej Szkole Powszechnej I

stopnia w Ornatowicach. Następnie w roku szkolnym 1938/39 przeniósł się do klasy V

Publicznej Szkoły Powszechnej III stopnia w Grabowcu714. Mury szkoły opuścił 20 grudnia

1940 roku będąc uczniem klasy siódmej715.

11 maja 1942 roku został żołnierzem Armii Krajowej w placówce Ornatowice, rejonu

Grabowiec, obwodu Hrubieszów, inspektoratu Zamość. Na wiosnę 1944 roku ukończył

partyzancką Szkołę Młodszych Dowódców Piechoty. W 1998 roku otrzymał awans na

porucznika, a w 2004 roku na stopień majora Wojska Polskiego716.

Absolwent Gimnazjum im. Stanisława Staszica w Hrubieszowie w 1946 roku, do którego

uczęszczał w latach 1944-1946.

W 1946 roku wstąpił do Wyższego Seminarium Duchownego w Lublinie. Świadectwo

dojrzałości uzyskał w 1947 roku w Prywatnym Męskim Liceum Biskupim. W latach 1947-

1952 odbył studia filozoficzno-teologiczne w KUL (WSD)717.

23 marca 1952 roku otrzymał święcenia kapłańskie. Wikariusz parafii Nawiedzenia NMP

709 KP T1, s. 9, 103; Spis DL 1938, s. 62; APRG, Księga urodzeń, 1907-1912, k. 360/136. 710 Spis DL 1938, s. 62. 711 Kaczmara, s. 103. 712 KP T1, s. 11-12. 713 KP T1, s. 27. 714 Schematyzm DZL 1995, s. 100; Księga ocen zachowania się i postępów w nauce uczniów w roku szkolnym

1937/38 (Publiczna Szkoła Powszechna III stopnia w Grabowcu). 715 Księga ocen sprawowania i postępów w nauce uczniów w roku szkolnym 1940/41 (Öffentliche polnische

Volkschule in Grabowiec). 716 Strona internetowa – prywatna – profesora Franciszka Greniuka http://www.frgreniuk.ovh.org/news.php (v.

09.08.2009). 717 Strona internetowa – prywatna – profesora Franciszka Greniuka http://www.frgreniuk.ovh.org/news.php (v.

09.08.2009).

http://www.frgreniuk.ovh.org/news.php





119

i św. Łukasza w Surhowie718 (kwiecień 1952-1953).

W 1953 roku uzyskał magisterium z teologii moralnej. W 1953 roku rozpoczął studia

specjalistyczne w Sekcji Teologii Moralnej Wydziału Teologii KUL. W 1955 roku otrzymał

licencjat z teologii moralnej. W 1956 roku uzyskał stopień doktora teologii moralnej na

podstawie rozprawy „Nauka św. Tomasza z Akwinu o normach moralności”. Od 1 lutego 1956

roku pracuje w Redakcji Encyklopedii Katolickiej KUL. Od 1957 roku rozpoczął prowadzenie

zleconych zajęć dydaktycznych jako wykładowca teologii moralnej fundamentalnej i etyki na

kursie zwyczajnym „A” w Wyższym Seminarium Duchownym w Lublinie oraz na KUL (do

co najmniej 1967 roku)719. Pracował także jako bibliotekarz w Wyższym Seminarium

Duchownym w Lublinie (1957-1966-)720.

W 1973 roku uzyskał stopień doktora habilitowanego na podstawie dorobku naukowego

i rozprawy „Tomasz Młodzianowski teolog moralista XVII wieku”. Stanowisko docenta

uzyskał w 1975 roku, a profesora nadzwyczajnego w 1992 roku. 22 stycznia 2007 roku uzyskał

tytuł profesora zwyczajnego (16 lutego 2007 roku otrzymał dyplom nadania z rąk Prezydenta

RP)721.

W 1968 roku został asystentem w Sekcji Teologii Moralnej KUL a w 1969 roku

adiunktem. W latach 1974 – 1992 pełnił funkcję kierownika katedry Historii teologii moralnej

Wydziału Teologii KUL722.

Egzaminator prosynodalny, członek komisji liturgicznej oraz śpiewu i muzyki kościelnej

przy Kurii Biskupiej Diecezji Lubelskiej (-1966-)723.

Rektor Wyższego Seminarium Duchowego (1975-1982). Od roku akademickiego

1992/93 – jako kombatant – przeszedł na wcześniejszą emeryturę uniwersytecką ale w dalszym

ciągu prowadził zajęcia dydaktyczne na Wydziale Teologii do 1997 roku. Od 1996 roku

wykłada Etykę prawniczą i Katolicką naukę społeczną w Wydziale Zamiejscowym Nauk

Prawnych i Ekonomicznych KUL w Tomaszowie Lubelskim.

Pełnił także funkcje sekretarza, wiceprzewodniczącego i przewodniczącego

Ogólnopolskiej Sekcji Teologów Moralistów. Brał udział wraz z kilkoma polskimi moralistami

w spotkaniach niemieckojęzycznych moralistów i etyków oraz włączył się w organizację

międzynarodowego forum moralistów724.

Bibliografia publikacji profesora obejmuje ogółem 260 pozycji i 40 haseł w Encyklopedii

Katolickiej KUL. Do dorobku naukowo-dydaktycznego profesor zalicza rozprawy: „Teologia

moralna w poszukiwaniu własnej tożsamości” (Lublin 1993), „Teologia moralna w swej

przeszłości” (Sandomierz 2006), „Studia z teologii moralnej” (Sandomierz 2006) oraz

promocję 13 doktorów teologii (w tym ks. Janusza Nagórnego725, 19.03.1980; ks. Jacka Piotra

Berezińskiego726, 26.06.1977) i ponad 158 magisteriów727.

718 Schematyzm DZL 1995, s. 110; Strona internetowa – prywatna – profesora Franciszka Greniuka

http://www.frgreniuk.ovh.org/news.php (v. 09.08.2009). 719 Strona internetowa – prywatna – profesora Franciszka Greniuka http://www.frgreniuk.ovh.org/news.php (v.

09.08.2009); Spis DL 1966, s. 43. 720 Spis DL 1966, s. 37. 721 Strona internetowa – prywatna – profesora Franciszka Greniuka http://www.frgreniuk.ovh.org/news.php (v.

09.08.2009). 722 Strona internetowa – prywatna – profesora Franciszka Greniuka http://www.frgreniuk.ovh.org/news.php (v.

09.08.2009). 723 Spis DL 1966, s. 32-33. 724 Słomka Walerian (ks. prof. dr hab.), „Badacz dziejów teologii moralnej” (Strona internetowa – prywatna –

profesora Franciszka Greniuka http://www.frgreniuk.ovh.org/news.php,v. 09.08.2009). 725 Życiorys ks. Janusza Nagórnego (Przegląd Uniwersytecki KUL nr 6 (104), listopad-grudzień 2006, s. 31-32) 726 Kronika X-lecia Papieskiego wydziału Teologicznego w Warszawie (Warszawskie Studia Teologiczne,

XIII/2000, s. 228). 727 Strona internetowa – prywatna – profesora Franciszka Greniuka http://www.frgreniuk.ovh.org/news.php (v.

09.08.2009).





http://www.frgreniuk.ovh.org/news.php,v





120

Ponadto podczas II Synodu Diecezji Lubelskiej (07.04.1977-08.061985) był członkiem

głównej komisji, przewodniczącym podkomisji do spraw liturgii oraz zastępcą

przewodniczącego komisji do spraw duchowieństwa.

Dyrektor Domu Kapłańskiego (1991-1992)728.

W 1992 roku rozpoczął pracę w nowo powołanej Diecezji Zamojsko-Lubaczowskiej

pełniąc funkcję kanclerza Kurii Diecezjalnej i wikariusza generalnego. Członek komisji

liturgicznej wydziału duszpasterskiego kurii (-1994-)729.

Organizator kurii, biblioteki diecezjalnej i archiwum. Odpowiedzialny za inwestycje

budowlane (Dom Diecezjalny w Zamościu i Dom Księży Seniorów w Biłgoraju)730.

Redaktor kalendarza liturgicznego i redaktor odpowiedzialny Zamojskiego Informatora

Diecezjalnego731.

Często przyjeżdża do Grabowca i Ornatowic. Brał udział m.in. w uroczystościach

poświęcenia symbolicznego grobu księdza Józefa Czarneckiego, nadania imienia Zespołowi

Szkół w Grabowcu.

Otrzymał tytuł Honorowego Obywatela Miasta Biłgoraj.

Odznaczony został godnością kanonika gremialnego Kapituły Katedralnej w Zamościu

(1992) oraz protonotariusza apostolskiego (1993).

W 2002 roku, po zwolnieniu z funkcji i stanowisk diecezjalnych, zamieszkał ponownie

w Lublinie.

Od 2008 roku, przez około 3 lata, ksiądz redaguje prywatną stronę internetową

http://www.frgreniuk.ovh.org/news.php.

9.5. Jabłoński Andrzej, 1919-1994, kanonik, dziekan

Zdjęcie 72 – Rok 1950 (po 25 marca). Diakon Andrzej Jabłoński w kościele parafialnym w

Grabowcu (zdjęcie z kroniki parafialnej).

Urodził się 6 grudnia 1919 roku w miejscowości Hołużne w gminie Grabowiec, syn

Józefa (ur. 04.02.1884, zm. 13.04.1958) i Anastazji (ur. 17.12.1886, zm. 15.02.1969), brat

Kazimierz732. 728 KP T4. 729 Schematyzm DZL 1995, s. 23. 730 Strona internetowa – prywatna – profesora Franciszka Greniuka http://www.frgreniuk.ovh.org/news.php (v.

09.08.2009); Schematyzm DZL 1999, s. 115. 731 KP T4. 732 Spis DL 1966, s. 67, 333; Schematyzm DZL 1995, s. 98; Artykuł prawdopodobnie z Dziennika Wschodniego,

wycięty i przechowywany przez Mariannę Kulik; Informacje z tablicy nagrobnej rodziców księdza na cmentarzu

w Grabowcu; KP T1, s. 92; Tablica nagrobna na cmentarzu parafii Katedralnej Zmartwychwstania Pańskiego i






121

Ukończył 7–klasową Publiczną Szkołę Powszechną w Grabowcu w 1934 roku. Pracował

jako sprzedawca w spółdzielni „Społem”. W latach 1936-1939 uczył się w Małym Seminarium

Misyjnym Misjonarzy Słowa Bożego w Bruczkowie w województwie wielkopolskim. Po

wybuchu wojny wrócił w rodzinne strony. Był sprzedawcą w Hołużnym i w Hrubieszowie.

Następnie zamieszkał w Kraśniku (1943-1946), gdzie był buchalterem i magazynierem. W

okresie wojny współpracował z AK. Maturę zdobył w 1946 roku. W latach 1946-1951

studiował w Wyższym Seminarium Duchownym w Lublinie.

Święcenia diakonatu przyjął 25 marca 1950 roku w katedrze lubelskiej. Wyświęcony w

lipcu 1951 roku. Mszę prymicyjną odprawił w Lublinie (24.06.1951) i w Grabowcu

(01.07.1951).

Zdjęcie 73 – Rok 1951, lipiec. Pamiątka święceń kapłańskich oraz mszy świętej prymicyjnej,

którą odprawił ks. Andrzej Jabłoński, dwie strony (ze zbiorów Marianny Kulik oraz Adma

Skóry).

Zdjęcie 74 – Rok 1951, lipiec. Pamiątka święceń kapłańskich oraz mszy świętej prymicyjnej,

którą odprawił ks. Andrzej Jabłoński, dwie strony (ze zbiorów Adma Skóry).

Wikariusz parafii św. Krzyża w Zamościu (), Krasnobród (1955-1957/1960), katedralnej

św. Jana w Lublinie (1960-11.02.1967). Referent w referacie maryjnym Wydziału

Duszpasterstwa Kurii Biskupiej w Lublinie (-1966-).

św. Tomasza w Zamościu; Pamiątki święceń kapłańskich i mszy św. prymicyjnej; Diecezja Zamojsko-

Lubaczowska http://www.zamosc.opoka.org.pl (v. 02.03.2007).





122

Administrator parafii Skierbieszów (11.02.1967-1972).

Proboszcz parafii św. Krzyża w Zamościu (1972-01.03.1994). Wspólnie z parafianami

m.in. dokończył budowę kościoła (17 września 1979 roku kościół został konsekrowany przez

biskupa Bolesława Pylaka) i wieży (ukończona w 1978 roku). Na wieży kościelnej

umieszczono trzy dzwony wykonane w 1974 roku przez Jana Felczyńskiego z Przemyśla (w

1974 roku dzwony zostały one poświęcone przez biskupa Piotra Kałwę). Na cmentarzu

przykościelnym, tuż przy ulicy, wzniósł monumenty: grotę objawień Matki Bożej z Lourdes i

pomnik Męczeństwa Polaków w II wojnie światowej (monumenty poświęcił biskup Bolesław

Pylak, 16.09.1979). Po zamordowaniu księdza Jerzego Popiełuszki wprowadził mszę świętą za

ojczyznę.

Dziekan dekanatu Zamość Nowe Miasto (1978-01.03.1994).

Kanonik gremialny Kapituły Zamojskiej. Prałat.

Zmarł 1 marca 1994 roku. Pogrzeb odbył się 3 marca 1994 roku w Zamościu. W

pogrzebie uczestniczyło ponad dwustu księży z biskupem Janem Śrutwą, przedstawiciele

wojska, policji, stowarzyszeń, związków, władz samorządowych.

Pochowany w grobowcu księży na cmentarzu parafialnym w Zamościu.

Nagrobek 10 – Rok 2012, 7 sierpnia. Nagrobek ks. Andrzeja Jabłońskiego (foto Henryk Kulik).

9.6. Jędruszczak Władysław, 1906-1956

Urodził się 13 stycznia 1906 roku w Hołużne. Wyświęcony w 1931 roku733.

Wikariusz parafii Skierbieszów734 (ok. sierpień 1934-), św. Teodora w Wojciechowie

(dekanat bełżycki; 1936-1938-).

Proboszcz parafii Czernięcin (-20.09.1956).

Zmarł 20 września 1956 roku w Czernięcinie.

9.7. Kaczmara Marian735, 1969-, autor monografii parafii św. Mikołaja w Grabowcu

733 Spis DL 1938, s. 46; Spis DL 1966, s. 213; Kaczmara, s. 103. 734 WiadLub 1934, Nr 9, s. 292. 735 Notkę biograficzną dokonano przy współpracy z Karolem Chilewiczem.




123

Zdjęcie 75 – Marian Kaczmara – zapewne z okresu seminarium (zdjęcie ze zbiorów Karola

Chilewicza).

Urodził się 24 stycznia 1945 roku w Rogowie (wówczas parafia Grabowiec, aktualnie

parafia Świdniki), syn Jana i Marianny z Chilewiczów małżonków Kaczmara. Absolwent

Szkoły Podstawowej w Świdnikach, do której uczęszczał w latach 1952-1959. Absolwent

Liceum Ogólnokształcącego w Grabowcu (1963). Studiował na Wydziale Teologicznym

Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego (1963-1969). Magister teologii. W 1968 roku napisał

pracę magisterską „Dzieje parafii Grabowiec”, która stanowi jedno z głównych źródeł

niniejszej pracy.

Święcenia kapłańskie otrzymał 15 czerwca 1969 roku w Zamościu.

Wikariusz parafii Borów (1969-1973), Stary Zamość (1973-1978), Niedrzwica Kościelna

(1978-26.01.1983; przy czym od 27.02.1982 pełnił funkcję koordynatora prac budowy punktu

katechetycznego w Niedrzwicy Dużej).

Proboszcz parafii Podwyższenia Krzyża św. w Niedrzwicy Dużej (26.01.1983-

30.06.2012). Z jego inicjatywy wybudowano nowy kościół, dzwonnicę, dom parafialny

(konsekracja kościoła i poświęcenie domu parafialnego – 14.09.1986), budynek gospodarczy.

Ponadto dokonał lokalizacji nowego cmentarza (poświęcenie cmentarza – 03.06.1986).

Rezydent parafii Podwyższenia Krzyża św. (01.07.2012-2018-).

Otrzymał736 godności: kanonika honorowego Kapituły Lubelskiej, kanonika honorowego

Kapituły Zamojskiej.

9.8. Kamiński Franciszek vel Nowicki Henryk737, 1922-2015

Urodził się, jako Franciszek Nowicki, w 1922 roku w Grabowcu.

Przed II wojna światową wstąpił do Małego Seminarium Duchownego w Reginowie nad

Szczarą. Podczas II wojny światowej działał w 9. Pułku Piechoty Ziemi Zamojskiej Armii

Krajowej. Od lipca 1945 roku ukrywał się pod innym nazwiskiem, jako Franciszek Kamiński.

Wstąpił do Towarzystwa Salezjańskiego. Ukończył Wyższe Seminarium Duchowne

Towarzystwa Salezjańskiego w Lądku nad Wartą. Święcenia kapłańskie przyjął 21 lutego 1954

roku.

Wikariusz parafii Łódź (1954-1956), Różanystok (1956-1958), Poznań (1958-1959).

Administrator Aleksandrów Kujawski (1959-1961). Studiował prawo kanoniczne (Lutomiersk,

736 Gmina Niedrzwica Duża http://www.niedrzwicaduza.pl/ (v. 09.08.2009). 737 Kuria Metropolitalna Szczecińsko-Kamieńska http://szczecin.kuria.pl (v. 26.02.2015).

http://www.niedrzwicaduza.pl/

http://szczecin.kuria.pl/




124

1961-1963; Łódź, 1963-1966). Kapelan wojskowy (1966-1981). Wikariusz parafii Świętego

Ducha w Kaliszu (1982-1984).

Wikariusz parafii Matki Bożej Ostrobramskiej w Szczecinie (30.11.1985-30.04.1986;

archidiecezja szczecińsko-kamieńska), św. Stanisława Kostki w Szczecinie (30.04.1986-

16.08.1986).

Administrator parafii Wołczkowo (16.08.1986-15.11.1986), wikariusz/administrator

Świętej Trójcy w Szczecinie (15.11.1986-26.10.1987).

Proboszcz parafii Chwarstnica (26.10.1987-16.07.1990), Tanowo (16.07.1990-

01.09.1994), Podwyższenia Krzyża Trzebieży (01.09.1994-28.08.2002).

19 grudnia 1990 roku inkardynowany do archidiecezji szczecińsko-kamieńskiej.

28 sierpnia 2002 roku, jako emeryt, zamieszkał na terenie parafii Wniebowzięcia NMP

w Raciborzu (u rodziny).

Pułkownik. Doktor.

Zmarł 24 lutego 2015 roku w Raciborzu738. Uroczystości pogrzebowe odbyły się 27

lutego 2015 roku w kościele parafialnym Wniebowzięcia NMP w Raciborzu (woj. śląskie).

Pochowany na cmentarzu w Raciborzu.

Dokument 2 – Rok 2015, 24 lutego. Klepsydra ks. Franciszka Kamińskiego (parafia

Grabowiec).

9.9. Kulik Henryk, 1936-

Urodził się w 1936 roku w Grabowcu. Wyświęcony w 1961 roku739.

W kwietniu 1961 roku odprawił mszę prymicyjną w kościele parafialnym w

Grabowcu740. Podczas tej mszy kazanie wygłosił ksiądz Franciszek Mociak (także pochodzący

z tej parafii).

738 Klepsydra. 739 Spis DL 1966, s. 107; Kaczmara, s. 103. 740 KP T1, s. 146.




125

Zdjęcie 76 – Rok 1961, kwiecień. Pamiątka święceń kapłańskich oraz mszy świętej

prymicyjnej, którą odprawił ks. Henryk Kulik, dwie strony (ze zbiorów Adama Skóry).

Wikariusz parafii Przemienienia Pańskiego w Sawinie741 (1965-1966-), Krzczonów742

(koło Bychawy, -1978-).

9.10. Marszałek Mieczysław, 1951-

Urodził się 8 stycznia 1951 roku w Grabowcu. Wyświęcony 12 czerwca 1977 roku.

Magister teologii743.

Wikariusz parafii św. Teresy w Lublinie.

Proboszcz parafii Przemienienia Pańskiego w Sawinie (-2005-).

Rezydent parafii św. Anny w Lubartowie (2007-). Kapelan hospicjum św. Anny w

Lubartowie.

Kanonik honorowy Kapituły Lubelskiej.

9.11. Mich Władysław, 1910-1995

Urodził się 25 lipca 1910 roku w Skomorochach Małych. Wyświęcony w 1938 roku.

Mszę prymicyjną odprawił w 1938 roku w Grabowcu744.

Wikariusz parafii Wielącza (1939-)745.

Proboszcz parafii Matki Bożej Częstochowskiej w Lipinach (dekanat biłgorajsko-

południowy; 1946-1958), administrator św. Mateusza Apostoła i Ewangelisty w Chłaniowie

(dekanat turobiński, 1958-1966-).

Proboszcz parafii Przenajdroższej Krwi Pana Jezusa w Wirkowicach746 (dekanat

krasnostawsko-wschodni, archidiecezja lubelska; 1978-1984). W 1984 roku przechodzi na

emeryturę.

Zmarł 21 sierpnia 1995 roku w Lublinie.

741 Spis DL 1966, s. 107. 742 KP T1, s. 121. 743 Spis DL 2008, s. 59; Dopiski dokonywane przez proboszczów parafii Grabowiec w pracy Kaczmara, s. 103;

Dopiski dokonywane przez proboszczów parafii Grabowiec w pracy Kaczmara, s. 103; Archidiecezja Lubelska

http://www.kuria.lublin.pl (v. 09.08.2009); Lubartowskie Stowarzyszenie Hospicjum św. Anny w Lubartowie

http://hospicjum.lubartow.pl/ (v. 09.08.2009). 744 Spis DL 1966, s. 184; Kaczmara, s. 103; KP T1, s. 9; Dopiski dokonywane przez proboszczów parafii

Grabowiec w pracy Kaczmara, s. 103; Zahajkiewicz ALHA, s. 681. 745 Spis DL 1939, s. 221. 746 Parafia Wirkowice http://wirkowice.diecezja.lublin.pl/ (v. 05.06.2013).


http://hospicjum.lubartow.pl/

http://wirkowice.diecezja.lublin.pl/




126

9.12. Mociak Franciszek, 1924-2004

Urodził się 2 kwietnia 1924 roku w Żurawlowie. Wyświęcony 23 marca 1952 roku w

Lublinie. Magister teologii747.

Mszę prymicyjną odprawił w Grabowcu (marzec 1952).

Zdjęcie 77 – Rok 1952, marzec. Pamiątka święceń kapłańskich oraz mszy świętej

prymicyjnej, którą odprawił ks. Franciszek Mociak, pierwsza strona (ze zbiorów Adma

Skóry).

Wikariusz parafii Mokrelipie (1952-1957), Hrubieszów (1957), Tomaszów Lubelski

(1957-1960), Horodło (1960-1961), Mełgiew (1961-1964), Tarnogród (), św. Tomasza

Apostoła w Zamościu (1965-1973), św. Ignacego Loyoli w Niemcach (1973-1977).

Bez przydziału (1984-). Rencista, emeryt mieszkał w Niemcach a następnie w Lublinie.

Zmarł 27 sierpnia 2004 roku w Domu Księży Emerytów w Lublinie. Pogrzeb odbył się 1

września 2004 roku w kościele pod wezwaniem Wszystkich Świętych w Lublinie. Pochowany

na cmentarzu przy ul. Lipowej w Lublinie.

9.13. Nowicki Zenon, 1928-2017

Zdjęcie 78 – Rok 1953. Ksiądz Zenon Nowicki (zdjęcie ze zbiorów Lucyny Zawalskiej).

747 Spis DL 1966, s. 207; Kaczmara, s. 103; Archidiecezja Lubelska http://www.kuria.lublin.pl (v. 09.08.2009);

Pamiątki święceń kapłańskich i mszy św. prymicyjnej;





127

Urodził się 6 marca 1928 roku w miejscowości Hołużne. Wyświęcony, 21 czerwca 1953

roku, w lubelskiej katedrze. Mszę prymicyjną odprawił w Lublinie i w Grabowcu (1953)748.

Zdjęcie 79 – Rok 1953. Pamiątka święceń kapłańskich oraz mszy świętej prymicyjnej, którą

odprawił ks. Zenon Nowicki, dwie strony (ze zbiorów Marianny Kulik).

Zdjęcie 80 – Rok 1953. Pamiątka święceń kapłańskich oraz mszy świętej prymicyjnej, którą

odprawił ks. Zenon Nowicki, dwie pamiątki po dwie strony (ze zbiorów Adama Skóry).

748 Spis DL 1966, s. 159; Schematyzm DZL 1995, s. 94, 100, 110; Pamiątka święceń kapłańskich i mszy św.

prymicyjnej; Kaczmara, s. 103; Archidiecezja Lubelska http://www.kuria.lublin.pl (v. 09.08.2009); Echo

Częstochowskiej Pani, Siedliszcze, 2001, Nr 6, s. 3; Diecezja Zamojsko-Lubaczowska

http://www.zamosc.opoka.org.pl (v. 09.08.2009); Diecezja zamojsko-lubaczowska

http://www.diecezja.zamojskolubaczowska.pl/ (v. 29.10.2017).







128

Wikariusz parafii św. Tomasza Apostoła i św. Stanisława Biskupa Męczennika w

Piotrawinie (11.07.1953-04.08.1953), Rejowiec (04.09.1953-02.07.1958), Wilków

(02.07.1958-20.06.1962), Łopiennik (20.06.1962-19.08.1963), św. Mikołaja w Hrubieszowie

(19.08.1963-01.07.1964), św. Wita M. w Mełgwi (01.07.1964-22.03.1968),

Proboszcz parafii Teratyn (22.03.1968-25.09.1976), Matki Boskiej Częstochowskiej w

Siedliszczu (25.09.1976-11.1980), Krężnica Jara (14.11.1980-17.11.1984) Matki Bożej

Nieustającej Pomocy w Aleksandrowie (17.11.1984-21.08.1993), św. Krzyża w Kalinówce

(30.09.1993-06.11.1996). Przeszedł na emeryturę z dniem 6 listopada 1996 roku.

Mieszkał w Domu Księży Seniorów w Biłgoraju (06.11.1999-16.10.2017).

Kanonik honorowy Kapituły Katedralnej Zamojskiej.

Zmarł 16 października 2017 roku.

Msza św. pogrzebowa odbyła się, pod przewodnictwem biskupa diecezji zamojsko-

lubaczowskiej, Mariana Rojka, 20 października 2017 roku, w sanktuarium św. Marii

Magdaleny w Biłgoraju. Pochowany na cmentarzu parafialnym św. Marii Magdaleny w

Biłgoraju.

9.14. Oszust Marian, 1957-

Urodził się w 1957 roku. Wyświęcony, w katedrze lubelskiej, 13 czerwca 1982 roku749.

Magister teologii.

Wikariusz parafii Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Biłgoraju (1983-1987),

Lubartów (do około września 1991), Komarów (około wrzesień 1991-16.02.1992)750.

Proboszcz parafii Grodysławice751 (16.02.1992-), Zmartwychwstania Pańskiego w

Mirczu (1994-23.08.2008), św. Michała Archanioła i Matki Boskiej Nieustającej Pomocy w

Werbkowicach (23.08.2008-26.06.2010), Cześniki (26.06.2010-)752.

Kanonik honorowy Kapituły Konkatedralnej w Lubaczowie (odznaczony 01.06.2002)753.

9.15. Praczuk Antoni, 1969-1993, diakon

Żył 24 lata, zginął śmiercią tragiczną 11 września 1993 roku w Grabowcu754.

749 Schematyzm DZL 1995, s. 105, 114; Dopiski dokonywane przez proboszczów parafii Grabowiec w Kaczmara,

s.103. 750 Parafii Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Biłgoraju http://www.wnmpbilgoraj.zam-lub.pl (v.

06.01.2009); Kronika Parafii św. Trójcy w Komarowie, tom I. 751 Kronika Parafii św. Trójcy w Komarowie, tom I. 752 Schematyzm DZL 1995, s. 5; Diecezja Zamojsko-Lubaczowska http://www.zamosc.opoka.org.pl (v.

02.10.2008). 753 Diecezja Zamojsko-Lubaczowska http://www.zamosc.opoka.org.pl (v. 09.09.2009). 754 Informacja z nagrobka.

http://www.wnmpbilgoraj.zam-lub.pl/






129

Nagrobek 11 – Rok 2018, 10 marca. Nagrobek diakona Antoniego Praczuka (foto Henryk

Kulik).

9.16. Prokop Mirosław, 1966-

Urodził się w 1966 roku. Wyświęcony 18 maja 1991 roku755. Magister.

Wikariusz parafii MB Częstochowskiej w Tereszpolu (1991-01.12.1994-), katedralnej w

Zamościu (-20.06.2002), Matki Boskiej Królowej Polski w Zamościu (20.06.2002-2007)756.

Proboszcz parafii Niepokalanego Serca Najświętszej Marii Panny w Łaziskach (2007-),

św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Szczebrzeszynie (-2017-).

Diecezjalny koordynator wspólnot odnowy w Duchu Świętym (17.09.2002-)757.

Wicedziekan dekanatu szczebrzeszyńskiego (-2017-),

9.17. Siekierzyński Józef Antoni Wincenty Ignacy, 1787-

Herbu Zadora. Urodził się 2 lutego 1787 roku w Peresołowicach (parafia r.l. Grabowiec),

syn Ignacego Bonawentury i Anny z Celińskich małżonków Siekierzyńskich758.

Proboszcz parafii Opole (-1843-)759.

Wylegitymowany ze szlachectwa (nr 6925; 05.07.1843; herb Zadora)760.

9.18. Soroka Jacek

Franciszkanin. Otrzymał święcenia kapłańskie, 20 czerwca 1992 roku w kościele św.

Antoniego Łodzi (dzielnica Łagiewniki), z rąk biskupa pomocniczego łódzkiego Bohdana

Bejze.

755 Schematyzm DZL 1995, s. 108, 117. 756 Schematyzm DZL 1995, s. 60; Diecezja Zamojsko-Lubaczowska http://www.zamosc.opoka.org.pl (v.

09.09.2009). 757 Prokop Mirosław, „W ciele Chrystusa tworzymy jedno”, tygodnik Niedziela (edycja zamojska), Nr 43/2003. 758 APL APRG, sygn. 35/106/10/-/22. 759 APL DeputacjaSGL, sygn. 35/233/0/-/132, k. 8, 9. 760 APL DeputacjaSGL, sygn. 35/233/0/-/132, k. 8, 9.





130

Dokument 3 – Rok 1992, 20 czerwca. Pamiątka prymicji ks. Jacka Soroki.

28 czerwca 1992 roku odprawił mszę św. prymicyjną w kościele w Grabowcu.

9.19. Świdziński Roman Albin, 1855-1893

Urodził się 28 lutego 1855 roku w Bereściu, syn Juliana i Leonory z Popławskich

małżonków Świdzińskich. Chrztu udzielił, 11 kwietnia 1855 roku w kościele

rzymskokatolickim w Grabowcu, ks. proboszcz Piotr Bychawski. Rodzicami chrzestnymi byli

Albin Świrski i Antonina Świdzińska, Piotr Krzykowski i Filipina Świdzińska oraz Karol

Świdziński i Maria Świrska761. Wyświęcony 1880 roku762.

Nauczyciel religii w gimnazjum męskim w Lublinie763 (-1886-1891-; na pomniku

widnieje napis rektor gimnazjum lubelskiego).

Administrator a następnie proboszcz parafii Potok Wielki764 (ok. grudzień 1892-

13.04.1894; wówczas pow. janowski, gubernia lubelska).

Udzielił ślubu Stefanowi Olszewskiemu i Petroneli Jadwidze Janiszewskiej w kościele

św. Mikołaja w Lublinie (na Czwartku) za zgodą administratora parafii Grabowiec - ks.

Stanisława Retke765.

Zmarł 13 kwietnia 1893 roku w Potoku, w wieku 38 lat i w 13 roku kapłaństwa,

pochowany na cmentarzu w Potoku Wielkim766.

9.20. Thor Józef, 1870-1889, alumn

Urodził się 15 lipca 1870 roku w Grabowcu, syn Piotra i Katarzyny z Grynów. Alumn

Rzymskokatolickiego Seminarium Duchownego w Lublinie (-04.09.1889)767.

Zmarł 4 września 1889 roku w Grabowcu. Pochowany, w grobowcu z bratem Piotrem,

761 APL APRG, sygn. 35/1824/0/2.4/56, k. 714/20. 762 Spis DL 1894, s. 115. 763 Kraj 1893, Nr 16, s. 20; Tablica nagrobna na cmentarzu w Potoku Wielkim; Kubicki 2/3, s. 158. 764 GW 1893, Nr 4, s. 3; Kraj 1893, Nr 16, s. 20; Tablica nagrobna na cmentarzu w Potoku Wielkim. 765 APRG, Księga małżeństw, 1883-1907, k. 107/34. 766 Kraj 1893, Nr 16, s. 20; Tablica nagrobna na cmentarzu w Potoku Wielkim; APKo/S APRPotokWielki, Księga

zgonów, 1892-1897, k. 44/88. 767 APRG, Księga urodzeń, 1862-1871, k. 587/141; APRG, Księga zgonów, 1880-1901, k. 404/135.




131

na cmentarzu parafialnym w Grabowcu.

9.21. Wydżga Leon, 1864-1933

Urodził się 10 lutego 1864 roku w Zamościu, syn Władysława Alfonsa i Leony Anny z

Załuskich małżonków Wydżga. Ochrzczony (dokończono ceremoniał chrztu) 19 maja 1883

roku w kościele r.l. Przemienienia Pańskiego w Warszawie. Świadkami sporządzenia aktu byli

Franciszek Załuski (dziedzic dóbr Otwock) i Wacław Daniszewski (dziedzic dóbr Piaski

Ruskie)768. Absolwent Seminarium Duchownego w Lublinie. Wyświęcony w 1905 roku769.

Uczestniczył w pogrzebie Tadeusza Józefa Bogusława Wydżgi w Grabowcu (w lipcu

1899 roku, wówczas pracował w Lublinie)770.

Profesor Seminarium Duchownego w Lublinie.

Wikariusz parafii Dzierzkowice (-1897-)771.

Administrator/proboszcz parafii św. Mikołaja w Międzyrzecu Podlaskim772 (1909-

05.10.1933).

10 grudnia 1905 roku przemawiał na manifestacji przy grobach ułanów księcia Józefa

Poniatowskiego w Lublinie, za rogatkami lubartowskimi. Ksiądz przypomniał manifestującym

o potyczce kawalerii polskiej z Austriakami podczas walk o Lublin 10 maja 1809 roku773.

Wygłosił kazanie podczas wizytacji pasterskiej parafii Fajsławice przez biskupa

Franciszka Jaczewskiego774.

Ochrzcił we Lwowie Annę Jadwigę Wydżga (1907)775, Tytusa Henryka Eustachego Jana

Nepomucena Makarego Wydżga (1907)776.

Prałat Kapituły Kolegiaty Zamojskiej (-1912-1918-)777. Kustosz Kapituły Kolegiaty

Zamojskiej (-1912-)778.

Zmarł 5 października 1933 roku w Międzyrzeczu Podlaskim (parafia r.l. św. Mikołaja)779.

10. Biskupi diecezji chełmskiej

10.1. Struktura diecezji chełmskiej

…

Na synodzie w 1717 roku, w Krasnymstawie, został ustalony nowy wykaz dekanatów (i

parafii) diecezji chełmskiej, wg kolejności (wykaz ten przetrwał do 1772 roku)780:

1) krasnostawski (Bończa, Gorzków, Krasnystaw, Łopiennik, Siennica, Skierbieszów,

Surhów, Uchanie, Wojsławice),

768 APW APRW-wa_PrzemienieniaP, Akta urodzeń, 1880-1886, k. 142/78; APRG, Księga zgonów, 1891-1901,

akt nr 97 z 1899; Spis DL 1898, s. 44. 769 WiadLub 1933, Nr 8, s. 294. 770 APRG, Księga zgonów, 1891-1901, akt nr 97 z 1899. 771 Spis DL 1898, s. 44. 772 GłL 1913, Nr 20, s. 314; Parafia św. Mikołaja w Międzyrzecu Podlaskim http://mikolaj.miedzyrzec.pl/ (v.

22.08.2013). 773 Tomczyk Józef (1913-1991), „Narastanie świadomości narodowej w Lubelskiem w latach 1864-1917 w świetle

akt Kancelarii Gubernatora Lubelskiego”, Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, Sectio F, Historia Vol.

48 (1993), s. 157. 774 Kublicki 3/2, s. 96. 775 APZ APRWożuczyn, sygn. 88/645/0/-/32, k. 25/100. 776 APZ APRWożuczyn, sygn. 88/645/0/-/32, k. 26/101. 777 KAL 1913, s. 71; KAL 1919, s. 55. 778 KAL 1913, s. 71. 779 WiadLub 1933, Nr 8, s. 294. 780 ASynDiCh 1717.

http://mikolaj.miedzyrzec.pl/




132

2) zamojski (Łabunie, Majdan, Stary Zamość, Sitaniec, Szczebrzeszyn, Tarnogóra,

Wielącza, Zamość),

3) chełmski (Chełm, Czułczyce, Kumów, Olchowiec, Orchówek, Pawłów, Sawin,

Sosnowica, Świerże, Uhrusk, Wereszczyn),

4) lubomelski (Dubienka, Luboml, Kamień Koszyrski, Korytnica, Opalin, Przewały,

Ratno),

5) hrubieszowski (Hrubieszów, Horodło, Kryłów, Moniatycze, Trzeszczany),

6) grabowiecki (Dub, Dzierążnia, Grabowiec, Gródek, Łaszczów, Nabróż, Tyszowce,

Rachanie, Wożuczyn),

7) sokalski (Dobrotwór, Ostrów, Sokal, Stanin, Stojanów, Tartaków, Waręż, Witków),

8) bełski (Bełz, Chodywańce, Mosty, Oszczów, Rzeplin, Uhrynów, Żerniki),

9) potylicki (Lipsko, Łaszczówka, Magierów, Narol, Płazów, Potylicz, Rawa, Uhnów,

Tomaszów),

10) turobiński (Biłgoraj, Chłaniów, Czernięcin, Mokrelipie, Płonka, Turobin, Żółkiew).

10.2. Wykaz biskupów chełmskich

Tabela 6 – Chronologiczny wykaz biskupów chełmskich

Imię/imiona i nazwisko Okresy sprawowania godności

Tomasz z Sienna 20.05.1359-1365

Stefan ze Lwowa 1394-1416/1417

Jakub Strepa -1398-1399-; zarządca diecezji,

arcybiskup halicki

Jan Biskupiec z Krakowa, -1452 16.07.1417-22.04.1452

Jan Tarnowski, zwany Kraska, -1462 18.08.1452-17.04.1462

Paweł z Grabowa [Paweł Grabowski], -1479 1463-1479

Jan Kaźmierski /Kazimierski 06.03.1480-10.05.1484

Jan z Targowiska, -1492 1484-1486

Maciej ze Starej Łomży, -1505 1490-ok. 12.09.1505

Mikołaj Kościelecki, 1450-1518 1505-1518

Jakub Buczacki, -1542 1518-1538

Sebastian Branicki, -1544 1538-1539

Samuel Maciejowski, -1550 1539-1541

Dzierzgowski Mikołaj, -1559 1542-1543

Jan Dziaduski , -1559 1543-1545

Zebrzydowski Andrzej, -1560 1545-1546

Jan Drohojowski, -1557 1546-1551

Jakub Uchański, 1502-1581 1551-1561

Jan Przerębski, -1562 nominat

Mikołaj Wolski, -1570 1561-1562

Wojciech Staroźrebski Sobiejuski, -1581 1562-1577

Jan Zaborowski, -1577 nominat

Wawrzyniec Goślicki -1587-




133


Stanisław Gomoliński781 1591-1600

Jerzy Zamoyski 19.02.1601-04.01.1621

Maciej Łubieński 1621-1627

Paweł Piasecki 1641-1644

Stanisław Pstrokoński 1644-1657

Tomasz Leżeński 1658-1667

Krzysztof Żegocki -1671-

Stanisław Jacek Święcicki 08.02.1677-październik 1696

Krzysztof Jan Szembek 1713-1719

Jan Feliks Junosza Szaniawski782 -1728-

Józef Eustachy Szembek ze Słupowa 1736-1753

Walenty Franciszek Wężyk de Osiny 09.04.1753-22.04.1765

Feliks Paweł Turski 22.04.1765-04.03.1771

Antoni Onufry Okęcki, 1729-1793 1771-1780

Józef Alojzy Aleksandrowicz 1780-1781

Maciej Grzegorz Garnysz 1781-1790

Wojciech Józef Skarszewski, 1743-1827 15.10.1790-23.09.1805; biskup, ostatni

10.3. Aleksandrowicz Józef Alojzy, biskup chełmski

10.4. Branicki Sebastian, -1544, biskup kamieniecki, chełmski, poznański

Herbu Korczak783.

Biskup kamieniecki.

Biskup chełmski (1538-1539).

Biskup poznański.

Zmarł w 1544 roku.

10.5. Buczacki Jakub, -1541, biskup kamieniecki, chełmski, płocki

Herbu Abdank784.

Sekretarz królewski785.

781 TKZ 1939, Nr 2, s. 76. 782 TKZ 1939, Nr 2, s. 81. 783 Spis DL 1932, s. 10. 784 Spis DL 1932, s. 10; Atras Zbigniew, Krasnystaw stolicą diecezji chełmskiej – wybitni przedstawiciele ziemi


2010, s. 18. 785 Spis DL 1932, s. 10; Atras Zbigniew, Krasnystaw stolicą diecezji chełmskiej – wybitni przedstawiciele ziemi




134

Biskup kamieniecki (-1531).


Biskup płocki (1538-1541).

7 kwietnia 1537 roku w Sawinie potwierdza fundację parafii Dzierążnia786.

Zmarł w 1541 roku.

10.6. Czerczycki Wawrzyniec Józef /Żłoba-Czerczycki Laurentius/, 1735-1804, chełmski

biskup pomocniczy

Urodził się w 1735 roku na Wołyniu. Wyświęcony na kapłana w 1763 roku. Doktor

obojga praw (kanonicznego i cywilnego)787.

Prepozyt turobiński. Posiadał także inne beneficja: proboszcz parafii Tarnogóra (1774-

1804) i Łukowej (-22.08.1802-1804).

Kanonik kapituły Kolegiaty Zamojskiej. Dziekan katedralny i oficjał generalny

chełmsko-lubelski. Profesor Akademii Zamojskiej (przez dwadzieścia lat) a następnie jej

rektor.

Chełmski biskup pomocniczy (-1804). Nominat w 1804 roku.

Zmarł w 1804 roku w Łukowej (parafia r.l. Łukowa).

10.7. Dłużewski Jan, 1658-1720, chełmski biskup pomocniczy,

Biskup pomocniczy diecezji chełmskiej (1696-13.04.1720)

Dziekan Kapituły Kolegiaty Zamojskiej (1700-1707, VII infułat zamojski).

Zmarł 13 kwietnia 1720 roku.

10.8. Drohojowski Jan, -1557, biskup chełmski

Herbu Korczak788.


Zmarł w 1557 roku.

10.9. Dziaduski Jan, -1559, biskup chełmski

Herbu Jelita789


Zmarł w 1559 roku.

10.10. Dzierzgowski Mikołaj, -1559, biskup chełmski, włocławski, arcybiskup

gnieźnieński

Herbu Jastrzębiec790.



2010, s. 18. 786 AAL AKGDL, sygn. 60/A/153, k. 110, 111; „Historia kościoła paraf. Dzierążni”, informacja umieszczona w

kościele w Dzierążni. 787 Olszański Jan (ksiądz), „Notatki o Turobinie i Czernięcinie”, TKZ 1939, Nr 2, s. 77; APRŁukowa, Księga

urodzeń, małżeństw, zgonów, 1789-1819, k. 203. 788 Pawłowska Anna, „Diecezja chełmska rzymskokatolicka 1359-1807”, Rocznik Chełmski, T. 3, Chełm, 1997,

s. 75. 789 Spis DL 1932, s. 11; AAL AKGDL, sygn. 60/A/152, k. 933-936. 790 Spis DL 1932, s. 10.




135

Biskup włocławski ().

Arcybiskup gnieźnieński.

Zmarł w 1559 roku.

10.11. Garnysz Maciej Grzegorz, 1740-1790, biskup chełmski

Biskup pomocniczy diecezji włocławskiej (1776-1781)791.

Biskup chełmski (1781-1790)792. Referendarz koronny793 a następnie podkanclerzy

koronny794.

Zmarł w 1790 roku. Pochowany na cmentarzu Kapucynów w Warszawie795.

10.12. Gomoliński Stanisław, biskup chełmski

Herbu Jelita, syn Mikołaja796.

Prepozyt poznański, kanonik krakowski, scholastyk797 płocki, kanonik sandomierski

(09.03.1587), biskup kamieniecki (1588-), biskup chełmski (1591-1600), W 1596 roku brał

udział, w imieniu papieża, w synodzie unijnym w Brześciu Litewskim. Kościół w Zamościu,

wybudowany przez Jana Zamojskiego, zamienił na kolegiatę798.

Pochowany w kościele/klasztorze Matki Boskiej Pocieszenia, oo. bernardynów, w Sokalu

(współcześnie Ukraina)799.

10.13. Goślicki Wawrzyniec, biskup chełmski

Herbu Grzymała. Urodził się około 1539 roku. Kształcił się w Akademii Krakowskiej i

w Padwie, gdzie w 1569 roku otrzymał tytuł magistra800.

Kanclerz księstwa siedmiogrodzkiego (za panowania Stefana Batorego); dziekan

kieleckim; kanonik krakowski, włocławski, sandomierski. Biskup kamieniecki, chełmski

(1590), przemyski (1591), poznański (1601)801.

Zmarł 31 października 1607 roku w Ciążyniu (w wyniku gangreny prawej nogi),

pochowany w katedrze w Poznaniu802.

791 Kujawski Witold (ksiądz), „Następstwa rozbiorów Polski w diecezji włocławskiej”, Studia Włocławskie,

12/2009, s. 175. 792 Pawłowska Anna, „Diecezja chełmska rzymskokatolicka 1359-1807”, Rocznik Chełmski, T. 3, Chełm, 1997,

s. 77. 793 Kujawski Witold (ksiądz), „Następstwa rozbiorów Polski w diecezji włocławskiej”, Studia Włocławskie,

12/2009, s. 175. 794 BL 1912, Nr 44, s. 354. 795 BL 1912, Nr 44, s. 354. 796 Wiśniewski Jan (1876-1943), „Katalog prałatów i kanoników sandomierskich od 1186-1926 r. tudzież sesje

kapituły sandomierskiej od 1581 do 1866 r.”, Radom, 1926, s. 75-76. 797 Członek kapituły sprawujący nadzór nad szkolnictwem w diecezji. 798 Pawłowska Anna, „Diecezja chełmska rzymskokatolicka 1359-1807” - w Rocznik Chełmski, T. 3, Chełm,

1997, s. 75; Wiśniewski Jan (1876-1943), „Katalog prałatów i kanoników sandomierskich od 1186-1926 r. tudzież

sesje kapituły sandomierskiej od 1581 do 1866 r.”, Radom, 1926, s. 75-76. 799 Sokalski Bronisław (1858-1929), „Powiat sokalski pod względem geograficznym, etnograficznym,

historycznym i ekonomicznym”, Lwów, 1899, s. 319. 800 Wiśniewski Jan (1876-1943), „Katalog prałatów i kanoników sandomierskich od 1186-1926 r. tudzież sesje

kapituły sandomierskiej od 1581 do 1866 r.”, Radom, 1926, s. 76-77. 801 Wiśniewski Jan (1876-1943), „Katalog prałatów i kanoników sandomierskich od 1186-1926 r. tudzież sesje

kapituły sandomierskiej od 1581 do 1866 r.”, Radom, 1926, s. 76-77. 802 Wiśniewski Jan (1876-1943), „Katalog prałatów i kanoników sandomierskich od 1186-1926 r. tudzież sesje

kapituły sandomierskiej od 1581 do 1866 r.”, Radom, 1926, s. 76-77.




136

10.14. Grabowski Paweł

Patrz hasło: Paweł z Grabowa.

10.15. Jan Biskupiec z Krakowa, 1376-1452, biskup chełmski

Zwany także Janem z Opatowca Zaborowskiego. Dominikanin803.

Urodził się w 1376 roku.

Biskup chełmski (16.07.1417-22.04.1452)804.

Erygował parafie: Gródek (1420; pow. tomaszowski), Chodywańce (1425; pow.

tomaszowski), … 805.

Spowiednik króla Władysława Jagiełły806.

Zmarł 22 kwietnia 1452 roku807. Pochowany w Kumowie (?)808.

10.16. Jan Tarnowski /zwany Kraska/, -1462, biskup chełmski

Herbu Belina. Dominikanin809.

Biskup chełmski (18.08.1452-17.04.1462).

Zmarł 17 kwietnia 1462 roku.

10.17. Jan z Targowiska, -1492, biskup chełmski, przemyski

Herbu Tarnawa810.


Biskup przemyski (1486-1492).

Zmarł w 1492 roku.

10.18. Leżeński Tomasz, biskup chełmski

Herbu Nałęcz. Syn Jerzego i Anny Drohojowskiej (herbu Korczak) małżonków

Leżeńskich.

Dziedzic Leżenic i Głowaczowa811.

Opat wąchocki.

Kanonik warszawski.


Biskup łucki (1667-1675).

Zmarł w 1675 roku812. Pochowany w Wąchocku (razem z bratankiem Mikołajem)813.

803 Spis DL 1932, s. 10. 804 Ulanowski Bolesław (1860-1919) – red, „Sprawozdania z Czynności i Posiedzeń Akademii Umiejętności w

Krakowie. 1911, nr 4 (kwiecień)”, Kraków, 1911, s. 21; Kaczmara, s. 17. 805 Spis DL 1932, s. 153, 155. 806 GW 1855, Nr 335, s. 3. 807 Ulanowski Bolesław (1860-1919) – red, „Sprawozdania z Czynności i Posiedzeń Akademii Umiejętności w

Krakowie. 1911, nr 4 (kwiecień)”, Kraków, 1911, s. 21. 808 GW 1855, Nr 335, s. 3. 809 Spis DL 1932, s. 10. 810 Spis DL 1932, s. 10. 811 Wiśniewski Jan (1876-1943), „Katalog prałatów i kanoników sandomierskich od 1186-1926 r. tudzież sesje

kapituły sandomierskiej od 1581 do 1866 r.”, Radom, 1926, s. 180-181. 812 Pawłowska Anna, „Diecezja chełmska rzymskokatolicka 1359-1807”, Rocznik Chełmski, T. 3, Chełm, 1997,

s. 76. 813 Wiśniewski Jan (1876-1943), „Katalog prałatów i kanoników sandomierskich od 1186-1926 r. tudzież sesje

kapituły sandomierskiej od 1581 do 1866 r.”, Radom, 1926, s. 180-181.




137

10.19. Łaszcz Józef Antoni z Tuczap, 1704-1748, chełmski biskup pomocniczy

Sufragan chełmski (23.06.1738-31.01.1748).

Patrz hasło, w GSB: Łaszcz Józef Antoni z Tuczap, 1704-1748, starosta grabowiecki,

sufragan chełmski

10.20. Łubieński Kazimierz, biskup chełmski

10.21. Łubieński Maciej, 1572-1652, biskup chełmski

Urodził się w 1572 roku.

Proboszcz miechowski814 (-1622-).

Kanonik.


Biskup poznański, włocławski. Arcybiskup gnieźnieński.


10.22. Kaźmierski Jan /Kazimierski/, -1485, biskup chełmski, przemyski

Herbu Rogala.

Biskup chełmski (06.03.1480-10.05.1484), przemyski (10.05.1484-1485)816.

Zmarł w 1485 roku.

10.23. Kochnowski Melchior Jan, chełmski biskup pomocniczy

Prepozyt w Turobinie. Doktor (-1764-)817.

Archidiakon katedry chełmskiej (-1764-1777-). Wikariusz (-1763-1774-) i wizytator

generalny diecezji chełmskiej (-1763-1776-).

Biskup pomocniczy diecezji chełmskiej (-1776-1777-).

Kanonik katedry zamojskiej (-1764-).

Wielokrotny rektor Akademii Zamojskiej.

10.24. Kościelecki Mikołaj, 1450-1518, biskup chełmski

Herbu Ogończyk818.

Dziekan gnieźnieński.

Biskup chełmski (1505-04.05.1518).

Zmarł 4 maja 1518 roku w Skępem. Pochowany w krasnostawskiej katedrze lub w

klasztorze Bernardynów w Skępem, której był fundatorem819.

814 Szady In, s. 141. 815 Pawłowska Anna, „Diecezja chełmska rzymskokatolicka 1359-1807”, Rocznik Chełmski, T. 3, Chełm, 1997,

s. 75-76. 816 Spis DL 1932, s. 10. 817 APL APRDub, Liber metrices renatorum de fonte baptissmas, 1751-1782, sygn. 35/106/6/-/13, k. 49, 106;

Klicki Krzysztof, „Stanisław Staszic – profesor Akademii Zamojskiej”, Zamojski Kwartalnik Kulturalny, 2008,

Nr 2 (95), s. 114; AGAD, KsMetrDiecLwów, sygn. 1/301/1410, k. 57, 85, 93; APL APRKomarów, sygn.

35/106/13/-/5, k. 13. 818 Spis DL 1932, s. 10; Atras Zbigniew, Krasnystaw stolicą diecezji chełmskiej – wybitni przedstawiciele ziemi


2010, s. 19. 819 Atras Zbigniew, Krasnystaw stolicą diecezji chełmskiej – wybitni przedstawiciele ziemi krasnostawskiej, czyli

okres krasnostawski w historii Polski II poł. XVI wieku, Nestor (czasopismo) Nr 2 (12), 2010, s. 19.




138

10.25. Maciej ze Starej Łomży, -1505

Biskup chełmski (1490-1505)820.

Przeniósł siedzibę biskupstwa do Krasnegostawu.

Kanonik lwowski i kamieniecki.

Zmarł około 12 września 1505 roku. Został pochowany w krasnostawskiej katedrze.

10.26. Maciejowski Samuel, -1550, biskup chełmski, płocki, krakowski

Herbu Ciołek821.


Biskup płocki.

Biskup krakowski.

Zmarł w 1550 roku.

10.27. Okęcki Antoni Onufry, 1729-1793, biskup chełmski

Z Okęcia. Urodził się 822


Kawaler Orderu Orła Białego i Orderu św. Stanisława.

10.28. Paweł z Grabowa [Grabowski Paweł], -1479, biskup chełmski

Herbu Powała823.

Biskup chełmski (1463-18.02.1479). W 1473 roku przeniósł siedzibę diecezji do

Hrubieszowa824.

Zmarł 18 lutego 1479 roku.

10.29. Piasecki Paweł, biskup chełmski


10.30. Przerębski Jan, -1562, nominat chełmski, arcybiskup gnieźnieński

Herbu Nowina826.

Nominat chełmski (przed 1559).

Arcybiskup gnieźnieński (1559-1562).

Zmarł w 1562 roku.

10.31. Pstrokoński Stanisław, biskup chełmski

820 Pawłowska Anna, „Diecezja chełmska rzymskokatolicka 1359-1807”, Rocznik Chełmski, T. 3, Chełm, 1997,

s. 74-75; Atras Zbigniew, Krasnystaw stolicą diecezji chełmskiej – wybitni przedstawiciele ziemi krasnostawskiej,

czyli okres krasnostawski w historii Polski II poł. XVI wieku, Nestor (czasopismo) Nr 2 (12), 2010, s. 17; Spis

DL 1932, s. 10. 821 Spis DL 1932, s. 10. 822 APL AMG, sygn. 35/32/0/-/17, k. 321; APL APRKomarów, sygn. 35/106/13/-/5, k. 13. 823 Spis DL 1932, s. 10. 824 Pawłowska Anna, „Diecezja chełmska rzymskokatolicka 1359-1807”, Rocznik Chełmski, T. 3, Chełm, 1997,

s. 70. 825 Pawłowska Anna, „Diecezja chełmska rzymskokatolicka 1359-1807”, Rocznik Chełmski, T. 3, Chełm, 1997,

s. 76. 826 Spis DL 1932, s. 11.




139

Jezuita, zwolniony ze ślubów zakonnych przez papieża – na wniosek króla Polski.

Proboszcz płocki, kanonik warmiński, archidiakon kaliski, opat tyniecki oraz biskup chełmski

(1644-1657)827.

10.32. Skarszewski Wojciech Józef, 1743-1827, biskup chełmski, biskup lubelski

Herbu Leszczyc. Urodził się 10 listopada 1743 roku. Wyświęcony 26 lipca 1776 roku828.

Koadiutor opata sulejowskiego.

Opat sułowski. Proboszcz katedralny kujawski.

Senator Królestwa Polskiego (mian. 1817), wicekanclerz królestwa.

Pisarz wielki koronny (mian. 8 kwietnia 1786 roku). Konsyliarz Konfederacji

Targowickiej (mian. 1794).

Proboszcz parafii Gołąb (1790-)829.

Biskup chełmski i lubelski (15.10.1790/wybór, 29.11.1790/potwierdzenie,

06.02.1791/konsekracja-23.09.1805)830.

Pierwszy biskup lubelski (23.09.1805/wybór-12.07.1824). Objął biskupstwo lubelskie w

1807 roku na podstawie bulli papieża Pius VII z 1805 roku.

Administrator metropolii warszawskiej (1823)831.

Arcybiskup metropolita warszawski (1824-22.06.1827)832.

Kawaler Orderu Orła Białego.

Zmarł 22 czerwca 1827 roku w Warszawie833.

Zdjęcie 81 – Rok 2013, 16 lipca. Epitafium biskupa chełmskiego, lubelskiego Wojciecha

827 Pawłowska Anna, „Diecezja chełmska rzymskokatolicka 1359-1807”, Rocznik Chełmski, T. 3, Chełm, 1997,

s. 76. 828 Błeszczyński Julian (1825-1871), „Spis senatorów i dygnitarzy koronnych (świeckich) z XVIII wieku: według

źródeł autentycznych (Metryki Koronnej, Sigillat Kanclers, Voluminów Legum i i.) przez Julian Błe...ski”,

Warszawa, 1862, s. 92; Zieliński Władysław „Pomniki biskupów i poetów w katedrze lubelskiej” w Wolff J. (red),

Tygodnik Illustrowany, Nr 106 – 131, Tom V, Seria 3, Warszawa 1878, s. 90; Cieszkowski, s. 13, 61. 829 WiadLub 1925, Nr 10, s. 310-313. 830 Błeszczyński Julian (1825-1871), „Spis senatorów i dygnitarzy koronnych (świeckich) z XVIII wieku: według

źródeł autentycznych (Metryki Koronnej, Sigillat Kanclers, Voluminów Legum i i.) przez Julian Błe...ski”,

Warszawa, 1862, s. 92; Schematismus 1803 n, s. 205; Schematismus 1806, s. 394; Schematismus 1809, s. 457;

Spis DL 1906, s. 6; Spis DL 1915, s. 7. 831 PamRM 1848, T.14, z.6, s.485. 832 Spis DL 1906, s. 6. 833 Zieliński Władysław „Pomniki biskupów i poetów w katedrze lubelskiej” w Wolff J. (red), Tygodnik

Illustrowany, Nr 106 – 131, Tom V, Seria 3, Warszawa 1878, s. 90.




140

Skarszewskiego w archikatedrze w Lublinie (foto Henryk Kulik).

10.33. Staroźrebski Sobiejuski Wojciech /Sobiejoski/, -1581, biskup chełmski

Herbu Dołęga. Wojciech Sobiejuski z miejscowości Staroźreby, stąd nazwany

Straźrebski834.


Zmarł w 1581 roku.

10.34. Stefan ze Lwowa, biskup chełmski

Z konwentu lwowskiego zakonu oo. dominikanów835.

Biskup pomocniczy diecezji poznańskiej (1383-), diecezji włocławskiej (1383-).

Biskup diecezji chełmskiej (1394-1416/1417). Funkcję sprawował, prawie przez cały

okres, z poza terenu diecezji.

Biskup zmarł 1416/1417 roku.

10.35. Szaniawski Jan Feliks Junosza

Biskup chełmski836.

10.36. Szembek Józef Eustachy ze Słupowa, biskup chełmski


Biskup płocki.

Dokonuje poświęcenia kościoła w Wożuczynie (1756)

10.37. Szembek Krzysztof Andrzej Jan ze Słupowa, biskup chełmski

Proboszcz miechowski. Prepozyt generalny mohylewski (-1715-05.07.1717-)838.

Kanonik krakowski i przemyski.


Nominat przemyski (-1717-). Biskup przemyski (1718-)840.

Biskup warmiński.

10.38. Święcicki Stanisław Jacek, 1630-1696, biskup chełmski

Herbu Jastrzębiec. Urodził się 1630 roku (około).

Prałat gnieźnieński i włocławski, sufragan żmudzki841.

Biskup diecezji chełmskiej (08.02.1677-październik 1696)842.

Zmarł w październiku 1696 roku w Skierbieszowie. Został pochowany w kościele

834 Rękopis, s. 45; Spis DL 1932, s. 11. 835 Spis DL 1932, s. 10; Pawłowska Anna, „Diecezja chełmska rzymskokatolicka 1359-1807”, Rocznik Chełmski,

T. 3, Chełm, 1997, s. 65. 836 TKZ 1939, Nr 2, s. 81. 837 TKZ 1939, Nr 2, s. 81; APL APRŁabunie, sygn. 35/106/25/-/23, k. 114, 115. 838 ASynDiCh 1717; APL APRŁabunie, 35/106/25/-/23, k. 12; 839 APL ChKG, sygn. 35/95/0/5/107, k. 237, 238. 840 Niesiecki T. 1, s. 73. 841 Pawłowska Anna, „Diecezja chełmska rzymskokatolicka 1359-1807”, Rocznik Chełmski, T. 3, Chełm, 1997,

s. 76. 842 Pawłowska Anna, „Diecezja chełmska rzymskokatolicka 1359-1807”, Rocznik Chełmski, T. 3, Chełm, 1997,

s. 76.




141

pojezuickim w Krasnymstawie.

10.39. Śladkowski Abraham, -1643, sufragan chełmski

Pleban parafii Sawin (-1630).

Prepozyt parafii Bełz843 (1637-1643), Hrubieszów844 (-1643), katedry w

Krasnymstawie845 (1631-1643).

Kanonik chełmski (1626-1631)846.

Biskup pomocniczy diecezji chełmskiej847 (-1634-).


10.40. Świrski Mikołaj, 1605-1676, sufragan chełmski

Urodził się w 1605 roku (około). Z Romanowa.

Proboszcz parafii Chełm849 (-1654-). Prepozyt parafii Hrubieszów (-1668-)850.

Biskup cytreński.

Biskup pomocniczy diecezji chełmskiej (-1654-1668-).

Oficjał generalny chełmski (-1654-).

Sekretarz króla (-1654-)851.

Zmarł w 1676 roku.

10.41. Tomasz /Tomasz z Sienna/, biskup chełmski

Franciszkanin, syn Ninogniewa z Sienna852.

Sufragan metropolii gnieźnieńskiej a zarazem biskup chełmski a następnie sufragan

krakowski i biskup chełmski.

20 maja 1359 roku został mianowany biskupem chełmskim przez papieża Innocentego

VI (bullą „Dum iuxta pastoralis officii” z 20 maja 1359 roku wydaną w Awinionie).

Poświęcił kaplicę św. Doroty w kościele oo. Augustianów św. Katarzyny w Krakowie.

Zmarł po 1365 roku w Krakowie.

10.42. Turski Feliks Paweł herbu Rogala, biskup chełmski

Biskup chełmski (22.04.1765-04.03.1771)853.

843 Szady In, s. 144, 145. 844 Szady In, s. 144, 145. 845 Szady In, s. 144, 145. 846 Szady In, s. 144, 145. 847 Szady In, s. 135. 848 Szady In, s. 144, 145. 849 Świrski Mikołaj, „Kazanie Na Dzien B. Iana Bozego Fundatora Oycow Bonifratellow [...] Xiedza Mikołaia z

Romanowa Swirskiego [...] Biskupa Cytreńskiego [...] Officiała Generalnego Chełmskiego I. K. M. Sekretarza

Przy Introductiey do Lublina Zakonu tego, 7. Marca. Roku Pańskiego, 1654”, Zamość, 1654. 850 APL ChKG, sygn. 35/95/0/11.3/610, k. 4, 5. 851 Świrski Mikołaj, „Kazanie Na Dzien B. Iana Bozego Fundatora Oycow Bonifratellow [...] Xiedza Mikołaia z

Romanowa Swirskiego [...] Biskupa Cytreńskiego [...] Officiała Generalnego Chełmskiego I. K. M. Sekretarza

Przy Introductiey do Lublina Zakonu tego, 7. Marca. Roku Pańskiego, 1654”, Zamość, 1654. 852 Kopia bulli z 20.05.1359, Abraham T1, s. 371; GW 1855, Nr 335, s. 3; Ulanowski Bolesław (1860-1919) – red,

„Sprawozdania z Czynności i Posiedzeń Akademii Umiejętności w Krakowie. 1911, nr 4 (kwiecień)”, Kraków,

1911, s. 10-11. 853 Kaczmara, s. 76.




142

10.43. Uchański Jakub, 1502-1581, biskup chełmski

Patrz hasło rozdział proboszczowie.

10.44. Wężyk Walenty Franciszek de Osiny, biskup chełmski

Biskup diecezji chełmskiej (09.04.1753-22.04.1765)854.

Biskup miał do dyspozycji dwa pałace, w: Skierbieszowie i w Krasnymstawie855.

10.45. Wolski Mikołaj, -1570, biskup chełmski

Herbu Półkozic856.


Zmarł w 1570 roku.

10.46. Zaborowski Jan (RL), -1577, nominat chełmski

Herbu Rawicz. Dominikanin857.

Biskup nominat chełmski.

Zmarł w 1577 roku. Pochowany w klasztorze oo. dominikanów w Krakowie.

10.47. Zamoyski Jerzy, -1621, biskup chełmski

Archidiakon lubelski (), kanonik krakowski (), opat czerwiński858 (-1620-).

Biskup chełmski (19.02.1601-04.01.1621)859.

Zmarł 4 stycznia 1621 roku.

10.48. Zebrzydowski Andrzej, -1560, biskup chełmski

Herbu Radwan.


Zmarł w 1560 roku.

10.49. Żegocki Krzysztof, biskup chełmski

Biskup diecezji chełmskiej (-1671-)860.

11. Biskupi diecezji lubelskiej

11.1. Archidiakonat lubelski diecezji krakowskiej

Archidiakonatem rządził, w imieniu biskupa, archidiakon natomiast dekanatami

archiprezbiterzy/dziekani.

854 855 LNNB, fond 141, opis 1, sygn. 745. 856 Spis DL 1932, s. 11. 857 Spis DL 1932, s. 11. 858 „Tablica fundacyjna” kościoła św. Mikołaja w Szczebrzeszynie z aktem erekcyjnym i kartuszem herbowym

Zamoyskich na elewacji kościoła. 859 Pawłowska Anna, „Diecezja chełmska rzymskokatolicka 1359-1807”, Rocznik Chełmski, T. 3, Chełm, 1997,

s. 75. 860 APL APRŁabunie, 35/106/25/-/20, k. 119.




143

Archidiakonat lubelski diecezji krakowskiej dzielił się na dekanaty:

A. (-1643-)861

- chodelski,

- kazimierski.

B. (-1772-)

- chodelski,

- kazimierski,

- łukowski,

- parczewski,

- solecki.

Tabela 7 – Wykaz kościołów i księży w archidiakonacie lubelskim metropolii krakowskiej w

1326 roku862

Kościół/miejscowość Ksiądz Funkcja księdza

Lublin Filip archidiakon

Lublin Bartłomiej /Barthossius/ wikariusz

św. Trójcy, Lublin Wincenty

prebendarz

Kazimierz pleban

Krasnystaw Dobromir /Debromirus/ pleban

/Chlodnitia/ Bogusław /Boguslaus/ excommunicatus

Opole /Vojslaus/ pleban

/Vilchow/ Wojciech /Albertus/ pleban

Solec /Solecz/ /Vitus/ pleban

/Crampa/ Maciej /Mathias/ pleban

/Chotzha/ Wacław /Venceslaus/ pleban

/Sroconilha/ Piotr /Petrus/ pleban

/Olessow/ Lambert /Lamberrtus/ pleban

Gołąb /Golambe/ Piotr /Petrus/ pleban

Gołąb /Golambe/ Jan /Johannes/

pleban (alterius

medietatis eiusdem, z

drugiej połowy tego

samego kościoła)

Wielącza /Wanuelnitia/ Mikołaj /Nicolaus/ pleban

Garbów /Garbow/ /Bogufalus/

pleban (deinceps

Wirmbenta plebanus

nichil solvi)

/Bestritia/ Paweł /Paulus/ pleban

/Novocastro/ Adam pleban

861 WiadLub 1925, Nr 3, s. 77. 862 Theiner Augustino (redakcja), „Vetera monumenta Poloniae et Lithuaniae gentiumque finitimarum historiam

illustrantia maximam partem nondum edita ex tabularis Vaticanis deprompta collecta ac serie chronologica

disposita. T. 1, Ab Honorio PP. III. usque ad Gregorium PP. XII. 1217-1409”, Rzym, 1860, s. 261-263 akt nr 358.




144

/Chemernik/ Piotr /Petrus/ pleban

Mełgiew /Meglewa/ Jan /Johannes/ pleban

/Comernik/ Jakub /Jacobus/ pleban

/Golcema/

Bychawa /Bichewa/ Andrzej /Andreas/ pleban

/Banstoborawicz,

Czastoborawicz/ Bernard /Bernardus/ pleban

/Wilcolas/ Maciej /Mathias/ pleban

11.2. Struktura diecezji lubelskiej

Diecezja lubelska dzieliła się na dekanaty:

A. szesnaście; 23.09.1805/oficjalnie-863;

/z diecezji chełmskiej; 90 parafii z kolegiatą św. Michała w Lublinie/

- chełmski,

- krasnostawski,

- kurowski,

- łukowski,

- parczewski,

- stężycki,

/z diecezji łuckiej; 47 parafii z kolegiatą Trójcy Przenajświętszej w Janowie/

- janowski,

- koszycki,

- międzyrzecki,

- węgrowski

/z diecezji płockiej; 19 parafii/

- kamieńczykowski,

- radzymiński,

- stanisławowiecki

/z diecezji poznańskiej; 37 parafii/

- garwoliński,

- liwski,

- łatowicki

B. (…) -31.12.1818,

C. (…); 01.01.1819-864;

- chodelski (Boby, Boiska, Bychawa, Bychawka, Chodel, Karczmiska, Kazimierz,

Kiełczewice, Końskowola, Kluczkowice, Niedrzwica, Opole, Piotrawin, Ratoszyn,

Wilkołaz, Wilków, Włostowice, Zakrzówek), urzędowski (Batorz, Biłgoraj, Blinów,

Boża Wola, Frankopol, Goraj, Kraśnik, Popkowice, Puszcza Solska, Radzięcin,

Targowisko, Urzędów, Wysokie), zaklikowski (Biała, Borów, Dzierzkowice,

Gościeradów, Księżomierz, Modliborzyce, Potok, Prawno, Rybitwy, Rzeczyca,

Świeciechów, Zaklików),

-

D. dwanaście dekanatów; -1824-1864-865;

863 Kumor ODK, 187-232. 864 Kumor ODK, 187-232. 865 Rocznik 1824, s. 51-54; Spis DL 1848; Spis DL 1864, s. 5; Spis DL 1865, s. 6.




145

- chełmski,

- chodelski,

- hrubieszowski,

- kazimierski,

- krasnostawski (wg stanu na 1864: Chłaniów, Częstoborowice, Fajsławice, Gorzków,

Krasnystaw, Łopiennik, Płonka-filia, Surhów, Targowisko, Tarnogóra, Turobin,

Czernięcin-filia, Wysokie, Żółkiewka),

- lubartowski,

- lubelski,

- tarnogrodzki,

- tyszowiecki,

- urzędowski,

- zaklikowski,

- zamojski,

E. dziewiętnaście dekanatów; (1867-1896-; w 1867 roku rząd carski dokonał podziału na

dekanaty, które pokrywały się z granicami powiatów)866,

- nowoaleksandryjski,

- biłgorajski,

- chełmski,

- hrubieszowski,

- janowski,

- krasnostawski,

- lubartowski (w 1872867 roku do dekanatu lubartowskiego należało 11 parafii:

Lubartów z kościołem pokapucyńskim, Czemierniki, Dys, Firlej, Łęczna, Kijany,

Krasienin, Kamionka, Rudno, Michów, Serniki/Syrniki),

- lubelski,

- tomaszowski,

- zamojski – wszystkie w guberni lubelskiej,

- bialski,

- garwoliński,

- konstantynowski,

- łukowski,

- radzyński,

- siedlecki,

- sokołowski,

- wągrowiecki,

- włodawski – wszystkie w guberni siedleckiej.

F. dwadzieścia jeden dekanatów (24.09.1918-1922-); po utworzeniu nowej diecezji

podlaskiej; w nawiasach wykaz parafii danego dekanatu wg stanu na styczeń 1919

roku868, /do kop. (24.09.1918-1922-)869/;

- bełżycki (Bełżyce, Bychawka, Chodel, Kiełczewice, Krężnica, Matczyn, Niedrzwica,

Ratoszyn, Wojciechów, Zemborzyce),

- biłgorajski (Biłgoraj, Huta Krzeszowska, Krzeszów, Potok Ordynacki, Puszcza

Solska),

- biskupicki (Biskupice, Bychawa, Bystrzyca-do ok. kwietnia 1919, Fajsławice,

Krzczonów, Mełgiew, Milejów, Piaski),

866 Spis DL 1870; Spis DL 1895; Spis DL 1897. 867 PRZK 1872, Nr 10, s. 669. 868 WiadLub 1919, Nr 3, s. 73, 74; Spis DL 1919; Spis DL 1923. 869 WiadLub 1919, Nr 3, s. 73, 74; Spis DL 1919; Spis DL 1923.




146

- chełmski (Chełm, Czułczyce, Klesztów, Kumów, Olchowiec, Pawłów, Rejowiec,

Sawin, Siedliszcze, Świerże, Wojsławice; następnie dochodziły kolejne

nowoutworzone parafie: Kanie-1919; Rejowiec-1919),

- hrubieszowski (Dubienka, Grabowiec, Horodło, Horyszów Polski, Hrubieszów,

Kryłów, Moniatycze, Oszczów, Trzeszczany, Uchanie),

- janowski (w Batorz, Boża Wola, Blinów, Janów, Modliborzyce, Potok Wielki,

Rzeczyca Ziemiańska; Branew – kościół dołączono w kwietniu 1919 a parafię Branew

18.07.1919),

- kraśnicki (Dzierzkowice, Kraśnik, Księżomierz, Popkowice, Urzędów, Wilkołaz,

Zakrzówek),

- krasnostawski (Bończa, Częstoborowice, Gorzków, Krasnystaw, Łopiennik, Siennica

Różana, Surhów, Tarnogóra),

- kurowski (Bochotnica, Garbów, Klementowice, Kurów, Markuszów, Wąwolnica),

- lubartowski (Czemierniki, Firlej, Kamionka, Lubartów, Michów, Niemce-od lipca

1919, Rudno, Syrniki),

- lubelski (Abramowice, Czerniejów, Konopnica, Lublin, Dys),

- łęczyński (Krzesin, Kijany, Łańcuchów, Łęczna, Łuszczów, Niemce-do lipca 1919,

Puchaczów; Bystrzyca-od ok. kwietnia 1919),

- opolski (Karczmiska, Kluczkowice, Opole, Piotrawin, Prawno, Rybitwy, Wilków),

- puławski (Baranów, Gołąb, Kazimierz, Końskowola, Włostowice, Żyrzyn),

- szczebrzeszyński /szczebrzeski/ (Frampol, Goraj, Mokrelipie, Nielisz, Radzięcin,

Szczebrzeszyn),

- tarnogrodzki (Górecko, Józefów Ordynacki, Łukowa, Tarnogród, Tereszpol),

- tomaszowski (Chodywańce, Dzierążnia, Gródek, Komarów, Rachanie, Tomaszów,

Susiec),

- turobiński (Chłaniów, Czernięcin, Płonka, Targowisko, Turobin, Wysokie,

Żółkiewka),

- tyszowiecki (Dub, Łaszczów, Nabróż, Malice, Mircze, Rzeplin, Tyszowce,

Wożuczyn, Zawalów),

- zaklikowski (Annopol, Boby, Boiska, Borów, Gościeradów, Świeciechów, Zaklików),

- zamojski (Horyszów Polski – od 06.02.1919; Kalinówka/Monastyrek – od 04.07.1919;

Krasnobród, Kosobudy, Łabunie, Lipsko, Sitaniec, Skierbieszów, Stary Zamość,

Wielącza, Zamość).

G. dwadzieścia dwa dekanaty (-1928-1930-)870:

- bełżycki,

- biłgorajski,

- bychawski,

- chełmski,

- hrubieszowski,

- janowski,

- kraśnicki,

- krasnostawski,

- kurowski,

- lubartowski,

- lubelski,

- łęczyński,

- opolski,

- piasecki,

870 Spis DL 1929; Spis DL 1930.




147

- puławski,

- szczebrzeszyński,

- tarnogrodzki,

- tomaszowski,

- turobiński,

- tyszowiecki,

- zaklikowski,

- zamojski (Horyszów Polski, Kalinówka/Monastyrek, Kosobudy, Krasnobród,

Krynice, Lipsko, Łabunie, Sitaniec, Skierbieszów, Stary Zamość, Suchowola,

Wielącza, Zamość).

H. (dwadzieścia dekanatów) bełżycki, biłgorajski, bychawski, chełmski, hrubieszowski,

janowski, kraśnicki, krasnostawski, lubartowski, lubelski, łęczyński, opolski, piasecki,

puławski, tarnogrodzki, tomaszowski, turobiński, tyszowiecki, zaklikowski, zamojski

(01.01.1935-). Z dniem 31 grudnia 1934 roku, decyzją biskupa, zostały zniesione

dekanaty kurowski, szczebrzeszyński. Parafie z dekanatu kurowskiego zostały

przyłączone do dekanatu puławskiego. Parafie z dekanatu szczebrzeszyńskiego zostały

przyłączone do dekanatu zamojskiego, za wyjątkiem parafii Goraj i Radzięcin (do

dekanatu biłgorajskiego). Jednocześnie z dekanatu zamojskiego została wyłączona

parafia Krynice i dołączona do dekanatu tomaszowskiego871.

I. siedemnaście dekanatów (-1938-1939-)872,

- hrubieszowski (Buśno, Dubienka, Gdeszyn, Grabowiec, Horodło, Hrubieszów, Kryłów,

Mircze, Moniatycze, Oszczów, Sahryń, Szpikołosy, Trzeszczany, Tuczępy, Uchanie,

Werbkowice, Zamość),

- zamojski (Horyszów Polski, Kalinówka, Kosobudy, Krasnobród, Lipsko, Łabunie,

Mokrelipie, Nielisz, Sitaniec, Skierbieszów, Stary Zamość, Suchowola, Szczebrzeszyn,

Tereszpol, Topólcza, Trzęsiny, Tworyczów, Wielącza, Wirkowice, św.

Zmartwychwstania Pańskiego i św. Tomasza Apostoła w Zamościu, Zwierzyniec).

J. …1948…Zniesiono dekanat kurowski.

K. (…) -31.08.2006. Zniesiono dekanat puławsko-południowy.

L. (…) -01.09.2006. Wprowadzono dekanat kazimierski.

Biskup lubelski wraz z Kurią Diecezjalną Lubelską administrował częścią diecezji łucko-

żytomierskiej m.in. dekanatem kowelskim (-1919-)873.

11.3. Wykaz biskupów lubelskich

Tabela 8 – Chronologiczny wykaz biskupów, administratorów diecezji lubelskiej

Lp. Imię/imiona i nazwisko Okresy sprawowania godności

1 Wojciech Józef Skarszewski, 1743-1827 23.09.1805-12.07.1824; biskup

2 Józef Marceli Dzięcielski, 1768-1839 (… ); administrator

19.12.1825-14.02.1839; biskup

3 Wincenty a Paulo Pieńkowski, 1786-1863 15.04.1845-27.09.1852; administrator

27.09.1852-21.11.1863; biskup

Kazimierz Sosnowski, 1800- -03.04.1864-1867-; administrator

871 GłL 1935, Nr 25, s. 5. 872 Spis DL 1939. 873 WiadLub 1919, Nr 5, s. 156.




148


4 Walenty Baranowski, 1805-1879 22.12.1871-12.08.1879; biskup

Szymon Koziejowski, 1827-1896 1879-15.03.1883; administrator

5 Kazimierz Józef Jan Wnorowski, 1818-1885 15.03.1883-20.04.1885; biskup

6 Franciszek Jaczewski, 1832-1914 28.04.1885-30.12.1889; administrator

30.12.1889-23.07.1914; biskup

Zenon Kwiek, 1868-1949 1914-23.09.1918; administrator

7 Marian Leon Fulman, 1866-1945 24.09.1918-18.12.1945; biskup

8 Stefan Wyszyński, 1901-1981 04.03.1946/25.03.1946-12.11.1948;

biskup

9 Piotr Kałwa, 1893-1974 30.05.1949-17.07.1974; biskup

10 Bolesław Pylak, 1921-

19.07.1974-27.06.1975; administrator

27.06.1975-29.05.1992; biskup

25.03.1992-14.06.1997; arcybiskup

11 Józef Mirosław Życiński, 1948-2011 14.06.1997-10.02.2011; arcybiskup

12 Stanisław Budzik, 1952- 26.09.2011-2018-; arcybiskup

11.4. Wykaz sufraganów lubelskich

W 1938 roku był wakat na stanowisku biskupa sufragana874.

Tabela 9 – Chronologiczny wykaz biskupów sufraganów lubelskich


1 Józef Szczepan Koźmian, 1773-1831 1819-1823

2 Mateusz Maurycy Wojakowski 24.12.1824-02.02.1845

3 Walenty Baranowski,1805-1879 03.08.1857-22.12.1871

4 Adolf Józef Jełowicki, 1863-1937 09.11.1918-07.07.1937

5 Władysław Goral, 1898-1945 09.08.1938-kwiecień 1945

6 Zdzisław Goliński, 1908-1963 28.03.1947-19.05.1951

7 Tomasz Wilczyński, 1903-1965 12.06.1952-16.12.1956

8 Henryk Strąkowski, 1910-1965 29.06.1958-06.06.1965

9 Jan Mazur, 1920-2008 25.04.1961-1968

10 Bolesław Pylak, 1921- 14.03.1966-27.07.1975

11 Edmund Ilcewicz, 1924-1981 14.04.1969-12.09.1981

12 Zygmunt Kamiński, 1933-2010 1975-1984

13 Piotr Hemperek, 1931-1992 1982-04.07.1992

14 Ryszard Karpiński 24.08.1985-01.01.2012

15 Mieczysław Cisło

16 Artur Niżiński

874 Spis DL 1938, s. 6.




149


17 Józef Wróbel

11.5. Baranowski Walenty, 1805-1879, biskup lubelski

Urodził się w 1805 roku w Sławkowie, syn Jana i Marianny z Piekoszowskich

małżonków Baranowskich. Wyświęcony w 1834 roku875.

Wikariusz parafii Fajsławice876 (-1839-). Komendarz parafii Bychawka877 (-1842-).

Proboszcz parafii Bychawka878 (-1845-1850-). Sędzia surogat879 (drugie półrocze 1853-

).

Proboszcz parafii kolegiackiej w Zamościu880 (1858-1871).

Kanonik honorowy Kapituły Kolegiaty Kaliskiej881 (mian. czerwiec 1842).

Prałat archidiakon Kapituły Katedry Lubelskiej (-1855-1864)882.

Prałat dziekan infułat Kapituły Kolegiaty Zamojskiej (pierwsze półrocze 1859-)883.

7 października 1855 roku wygłosił uroczyste kazanie podczas poświęcenia kościoła w

Grabowcu884.

Biskup pomocniczy diecezji lubelskiej (03.08.1857/wybór-22.12.1871; ukaz carski z 10

października 1857 roku), biskup tytularny Lorymy. Konsekracja biskupa odbyła się 12 grudnia

1857 w Lublinie. Konsekratorem był biskup lubelski Wincenty a Paulo Pieńkowski a

współkonsekratorami biskup diecezji kujawsko-kaliskiej Michał Marszewski i biskup podlaski

Beniamin Szymański. W uroczystościach brał udział unicki biskup bełski Jan Teraszkiewicz885.

23 września 1858 roku był w asyście arcybiskupa metropolity warszawskiego Antoniego

Melchiora Fijałkowskiego witającego cesarza Wszechrusi i króla Polski Aleksandra II w

kościele św. Jana w Warszawie886.

Biskup diecezji lubelskiej (22.12.1871-12.08.1879) i równocześnie administrator

apostolski diecezji podlaskiej887.

875 APL APRLublinJana, sygn. 35/1859/0/2.4/62, k. 435/331; Spis DL 1880, s. 70. 876 Spis DL 1840, s. 77 (rok urodzenia i rok wyświęcenia podano o jeden większy). 877 PamRM 1842, T. 3, z. 3, s. 295. 878 Spis DL 1846, s. 9; Spis DL 1950, s. 8; PamRM 1851, T.20, z.6, s. 559. 879 PamRM 1854, T.26, z.2, s. 188. 880 Spis DL 1871. S. 60. 881 PamRM 1842, T. 3, z. 5, s. 484. 882 KW 1855, Nr 279, s. 1417, 1418; PamRM 1857, T. 33, z. 12, s. 601, 602, 689; Spis DL 1864, s. 17. 883 PamRM 1859, T.4, z.8, s. 178. 884 KW 1855, Nr 279, s. 1417, 1418. 885 Spis DL 1880, s. 70; Spis DL 1939, s. 15; PamRM 1857, T. 33, z. 12, s. 601, 602; PamRM 1858, T. 1, z.1, s.

94. 886 PamRM 1858, T. 2, z.11, s. 573. 887 Spis DL 1939, s. 15.




150

Odcisk 7 – Rok 1874, 15 maja. Odcisk pieczęci biskupa lubelskiego Walentego

Baranowskiego. „Dei et Apostolicae Sedis Gratia Episcopus Lublinensis Valentinus

Baranowski” /z łaskiej Bożej i Stolicy Apostolskiej biskup lubelski Walenty Baranowski/ (ze

zbiorów Andrzeja Karczmarczuka).

Kawaler Orderu św. Anny (1 klasy), Orderu św. Stanisława (2 klasy, przed 1846; 1

klasy)888.

Zmarł 12 sierpnia 1879 roku w Lublinie. Świadkami sporządzenia aktu zgonu byli: Jan

Baranowski (brat, emeryt, były Dyrektor Warszawskiego Obserwatorium Astronomicznego) i

Wojciech Baranowski (komisarz leśny) W akcie zgonu, sporządzonym 5 sierpnia/17 września

1879 roku, data śmierci została określona; 31 lipca/9 sierpnia, czyli druga data została źle

podana (nie ma przesunięcia o 12 dni). Pochowany na cmentarzu w Lublinie, przy ulicy

Lipowej889.

Zdjęcie 82 – Rok 2013, 16 lipca. Epitafium biskupa lubelskiego Walentego Baranowskiego w

archikatedrze w Lublinie (foto Henryk Kulik).

11.6. Budzik Stanisław, 1952-, arcybiskup lubelski

Arcybiskup lubelski (26.09.2011-).

11.7. Dzięcielski Józef Marceli, 1768-1839, biskup lubelski

888 Spis DL 1846, s. 9; Spis DL 1880, s. 70; Rocznik KP 1859, s. 169. 889 Ostrołęcki, s. 14; Spis DL 1906, s. 7; APL APRLublinJana, sygn. 35/1859/0/2.4/62, k. 435/331; Tablica

nagrobna na cmentarzu w Lublinie, przy ulicy Lipowej.




151

De Korwin. Urodził się 2 kwietnia 1768 roku w Tchórzewie na Mazowszu. W Rzymie

otrzymał stopień doktora teologii i filozofii. Wyświęcony 18 czerwca 1792 roku890.

Prepozyt kapituły diecezji kujawskiej (włocławskiej).

Biskup pomocniczy diecezji kujawskiej (17.12.1819/wybór, 05.03.1820/konsekracja-),

Administrator diecezji kujawskiej po śmierci biskupa Andrzeja Wołłowicza (9 marca 1822).

Biskup tytularny Arathia.

Biskup diecezji lubelskiej (19.12.1825-14.02.1839).

Senator Królestwa Polskiego.

Kawaler Order św. Stanisława (klasy I).

Zmarł 14 lutego 1839 roku w Kumowie. Pochowany w kościele w Kumowie (Kumowie

Plebańskim).

Zdjęcie 83 – Rok 2013, 16 lipca. Epitafium biskupa Józefa Marcelina Dzięcielskiego w


11.8. Fulman Marian Leon, 1866-1945, biskup lubelski

Pieczęć 2 – Rok 1934. Odcisk pieczęci urzędowej biskupa lubelskiego Mariana Leona

Fulmana.

Urodził się 27 marca 1866 roku w Starym Mieście (współcześnie gmina Stare Miasto,

890 Spis DL 1906, s. 7; Spis DL 1939, s. 14; Kujawski Witold (ksiądz), „Następstwa rozbiorów Polski w diecezji

włocławskiej”, Studia Włocławskie, 12/2009, s. 176, 177; Zieliński Władysław „Pomniki biskupów i poetów w

katedrze lubelskiej” w Wolff J. (red), Tygodnik Illustrowany, Nr 106 – 131, Tom V, Seria 3, Warszawa 1878, s.

90; Cieszkowski, s. 12; APL APRKumów, sygn. 35/1853/0/2.4/48, k. 16/18.




152

pow. koniński, woj. wielkopolskie), syn Jana i Teodozji z Kroplewskich małżonków Fulman.

Uczęszczał do gimnazjum filologicznego w Kaliszu. Absolwent Seminarium Duchownego we

Włocławku, Akademii Duchownej w Petersburgu (1890). Magister św. Teologii (Petersburg).

Wyświęcony na kapłana 13 maja 1899 roku891.

Profesor teologii dogmatycznej i liturgiki w Seminarium Duchownym we Włocławku

(1890-). Prefekt rządowej 7-klasowej Szkoły Realnej we Włocławku892.

Za związki, podczas studiów w Petersburgu, z alumnami z seminarium w Kielcach,

zostaje aresztowany i osadzony na Pawiaku (1894) i następnie zesłany na pięć lat do miasta:

Niżny Nowogród (1895). Dzięki amnestii wprowadzonej przez cara Mikołaja II wraca do pracy

duszpasterskiej. Na początku udzielono mu zgodę na pełnienie niższych funkcji w kościele.

Rektor kościoła pobernardyńskiego w Piotrkowie Trybunalskim (). Proboszcz parafii Lublin (),

Kowel (usunięty i przeniesiony do Rozprzy), Rozprza (). Podczas pracy w Rozprzy

współorganizuje pierwsze gimnazjum polskie w Piotrkowie Trybunalskim. Ponadto inicjuje

zależenie czasopism „Kroniki diecezji Kujawsko-Kaliskie”, „Wiadomości Pasterskie”,

„Ateneum Kapłaństwa”893.

W 1906 roku zostaje wybrany posłem do pierwszej Dumy Państwowej, jako reprezentant

Królestwa Polskiego894.

Proboszcz parafii św. Zygmunta w Częstochowie (1907-23.09.1918)895.

Biskup lubelski (24.09.1918-18.12.1945). Prekonizowany 24 września 1918 roku przez

papieża Benedykta XV. Konsekrowany 17 listopada 1918 roku w katedrze metropolitalnej

warszawskiej przez arcybiskupa Aleksandra Kakowskiego. Współkonsekratorami byli

arcybiskup Kazimierz Ruszkiewicz (biskup pomocniczy warszawski) i sufragan włocławski

Wojciech Owczarek (biskup tytularny Ascalonitanus). Intronizowany 1 grudnia 1918 roku896.

Biskup przyjechał do Lublina z Warszawy, po drodze zwiedzając kościoły. Po noclegu w

Garwolinie przybył do Lublina, gdzie w imieniu duchowieństwa przywitał go przy

warszawskiej rogatce ks. kanonik Józef Wojciech Stanisław Scipio del Campo oraz prezes Leon

Przanowski, prezydent miasta Lublina Jan Turczynowicz i dowódca wojsk w Lublinie generał

Edward Śmigły-Rydz, który wygłosił krótkie przemówienie. Przy wejściu do katedry biskupa

przywitała kapituła z administratorem diecezji ks. Zenonem Kwiekiem. Następnie ks. kanonik

Konstanty Szyszkowski odczytał z ambony pismo wizytatora apostolskiego w Polsce ks.

Antoniego Damiano Achillesa Ratti’ego, późniejszego papieża Piusa XI, w którym wizytator

zawiadamia biskupa, że może objąć tron lubelski mimo nie nadejścia bulli papieskiej897.

Brał udział w uroczystości konsekracji na biskupa Antoniego Damiano Achillesa

Ratti’ego (późniejszego papieża Piusa XI), która odbyła się 28 października 1919 roku w

Warszawie898. 17 listopada 1922 roku, w czwartą rocznicę konsekracji na biskupa, zostało odprawione

uroczyste nabożeństwo dziękczynne w katedrze w Lublinie899.

Biskup wyjeżdżał do Rzymu w roku: 1923, 1928, 1933, … 900.

17 listopada 1924 roku, z okazji szóstej rocznicy konsekracji na biskupa, odbyło się

891 Schematyzm 1925, s. 120-121; Spis DL 1931, s. 7, 11; KAL 1919, s. 5; Dąbrowski, s. 12; WiadLub 1918, Nr

1, s. 27-30; APRLublinJana, Akta zgonów, 1944-1945, k. 209/693. 892 WiadLub 1918, Nr 1, s. 27-30. 893 WiadLub 1918, Nr 1, s. 27-30. 894 WiadLub 1918, Nr 1, s. 27-30. 895 WiadLub 1918, Nr 1, s. 27-30. 896 WiadLub 1918, Nr 1, s. 5; WiadLub 1919, Nr 2, 1919, s. 42, 43. 897 WiadLub 1918, Nr 1, s. 27-30. 898 WiadLub 1919, Nr 10, s. 311. 899 GłL 1922, Nr 315, s. 3. 900 WiadLub 1933, Nr 8, s. 296.




153

uroczyste nabożeństwo dziękczynne w kościele katedralnym901.

17 listopada 1938 roku, z okazji dwudziestoletnich biskupich rządów diecezją lubelską,

zostało odprawione „solenne nabożeństwo” w katedrze przez biskupa pomocniczego

Władysława Gorala902.

17 września 1939 roku zostaje aresztowany przez policję niemiecką. Przebywał dwa i pół

miesiąca w obozie w Sachsenhausen a następnie do końca okupacji był internowany w Nowym

Sączu.

Wielki kanclerz KUL (-18.12.1945).

Zmarł 18 grudnia 1945 roku w Lublinie. Świadkami sporządzenia aktu zgonu byli: ks.

Paweł Dziubiński (wikariusz generalny) i ks. Florian Krasuski (dziekan Kapituły Katedry

Lubelskiej). Pochowany w grobowcu biskupów w podziemiach archikatedry w Lublinie.

Zdjęcie 84 – Rok 2013, 16 lipca. Epitafium, w archikatedrze w Lublinie, biskupa lubelskiego

Mariana Leona Fulmana (foto Henryk Kulik).

11.9. Goliński Zdzisław, 1908-1963, sufragan lubelski, biskup koadiutor lubelski

Urodził się 27 grudnia 1908 roku w Urzędowie. W 1931 roku jako diakon studiował na

Uniwersytecie Warszawskim oraz był na I roku studiów na KUL. Wyświęcony 28 czerwca

1931 roku903.

Profesor Wyższego Seminarium Duchownego w Lublinie (1931-1938-)904.

Wykładowca Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego (-1938-)905.

Doktor teologii. 30 listopada 1945 roku zostaje mianowany, przez ministra oświaty, na

stanowisko docenta teologii moralnej na Wydziale Teologii KUL906.

Ojciec duchowny Gimnazjum Biskupiego w Lublinie (tj. Niższego Seminarium

Duchownego w Lublinie)907 (ok. sierpień 1934-).

Biskup pomocniczy lubelski (28.03.1947/nominacja-19.05.1951)908.

Biskup częstochowski (19.05.1951-06.07.1963).

30 października 1955 roku konsekrował katedrę Chrystusa Króla w Katowicach.

Zmarł 6 lipca 1963 roku w Częstochowie. Pochowany w bazylice katedralnej w

Częstochowie. 901 GłL 1924, Nr 314, s. 3. 902 GłL 1938, Nr 315, s. 5. 903 Spis DL 1931, s. 29, 37; Spis DL 1938, s. 26. 904 Spis DL 1939, s. 24. 905 Spis DL 1938, s. 26. 906 Dz. Urz. M.O. 1946, Nr 2, poz. 66, s. 82. 907 WiadLub 1934, Nr 9, s. 292. 908 APRKomarów, Księga wizytacji parafii [1947-], protokół wizytacji kanonicznej 19-21.05.1951.




154

11.10. Goral Władysław, 1898-1945, sufragan lubelski, błogosławiony Kościoła

rzymskokatolickiego

Urodził się 1 maja 1898 roku w Stoczku (parafia r.l. Dys), syn Kajetana i Julianny z

Zielińskich małżonków Goral. Wyświęcony 18 grudnia 1920 roku w kościele św. Jana ma

Lateranie w Rzymie. Doktor filozofii. Lic. teologii909.


Biskup pomocniczy diecezji lubelskiej (09.08.1938/nominacja-kwiecień 1945).

Konsekracja 9 października 1838 roku. Biskup tytularny Meloë in Isauria.

Prałat dziekan Kapituły Katedry Lubelskiej (inst. 1938)911.

17 września 1939 roku zostaje aresztowany przez policję niemiecką912.

Zmarł w kwietniu 1945 roku w obozie koncentracyjnym Sachsenhausen.

Zdjęcie 85 – Rok 2013, 16 lipca. Epitafium, w archikatedrze w Lublinie, sufragana lubelskiego

Władysława Gorala (foto Henryk Kulik).

Imię i nazwisko księdza widnieje na tablicy pamiątkowej, w części umęczonych księży

przez Niemców, w Archikatedrze w Lublinie.

Księdzu poświęcono epitafium umieszczone na ścianie kaplicy cmentarnej na

rzymskokatolickim cmentarzu w Lublinie, przy ulicy Unickiej (wg epitafium zamęczony w

grudniu 1944 roku).

Beatyfikacja 13 czerwca 1999 roku w Warszawie, przez papieża Jana Pawła II.

11.11. Hemperek Piotr, 1931-1992, sufragan lubelski

909 Spis DL 1939, s. 17, 24. 910 Spis DL 1939, s. 24. 911 Spis DL 1939, s. 18. 912 Dąbrowski, s. 12; Epitafium w Archikatedrze w Lublinie.




155

Zdjęcie 86 – Rok 2013, 16 lipca. Nagrobek biskupa Piotra Hemperka.

Urodził się 28 czerwca 1931 roku913. Profesor KUL.

Biskup pomocniczy diecezji lubelskiej (1982-04.07.1992).

Zmarł 4 lipca 1992 roku. Pochowany na rzymskokatolickim cmentarzu w Lublinie, przy

ulicy Lipowej914.

11.12. Ilcewicz Edmund, 1924-1981, sufragan lubelski

Odcisk 8 – Rok 1977, 23 października. Odcisk pieczęci pomocniczego biskupa lubelskiego

Edmunda Ilcewicza.

Urodził się 12 kwietnia 1924 roku, syn Leona i Heleny z Olszewskich małżonków

Ilcewiczów. Wyświęcony w 1948 roku915.

Proboszcz parafii Rzeplin (lipiec-wrzesień 1950).

Kanonik gremialny Kapituły Katedralnej Lubelskiej (inst. 1966)916.

Egzaminator prosynodalny, członek komisji liturgicznej oraz śpiewu i muzyki kościelnej

przy Kurii Biskupiej Diecezji Lubelskiej (-1966-)917. Ponadto wiceoficjał Sądu Biskupiego w

Lublinie (1964-1966-)918.

913 Tablica nagrobna na rzymskokatolickim cmentarzu w Lublinie, przy ul. Lipowej. 914 Tablica nagrobna na rzymskokatolickim cmentarzu w Lublinie, przy ul. Lipowej. 915 Spis DL 1966, s. 36. 916 Spis DL 1966, s. 28. 917 Spis DL 1966, s. 32, 35. 918 Spis DL 1966, s. 43.




156

Biskup tytularny Trevico919.

Biskup pomocniczy diecezji lubelskiej (14.04.1969/nominacja-12.09.1981).

Zmarł 12 września 1981 roku. Pochowany, w grobowcu z rodzicami, na

rzymskokatolickim cmentarzu w Lublinie, przy ulicy Lipowej920.

11.13. Jaczewski Franciszek, 1832-1914, biskup lubelski

Herbu Leliwa. Urodził się 9 maja 1832 roku we wsi Górki-Grubaki (gub. siedlecka), syn

Macieja i Marianny małżonków Jaczewskich921.

Uczęszczał do gimnazjum w Siedlcach. W 1850 roku wstąpił do Seminarium

Duchownego w Janowie Podlaskim. W 1852 roku zostaje wysłany do Akademii Duchownej

Rzymsko-Katolickiej w Warszawie, gdzie uzyskał tytuł magistra teologii (kandydata teologii

świętej, 1856)922. Wyświęcony w 1855 roku.

Wikariusz parafii Sokołów (jeden rok).

Proboszcz parafii Stoczek Łukowski (-1883-1885; gubernia siedlecka)923.

Profesor Seminarium Duchownego w Janowie Podlaskim, regens Seminarium

Duchownego w Lublinie.

Sędzia surogat (drugi) konsystorza lubelskiego (ostatni kwartał 1883-1885)924.

Kanonik Kapituły Katedry Lubelskiej.

Po śmierci biskupa lubelskiego Kazimierza Wnorowskiego, 28 kwietnia 1885 roku,

zostaje wybrany przez kurię administratorem diecezji (potwierdzenie 12 sierpnia 1855 roku)925.

30 grudnia 1889 roku został mianowany, przez papieża Leona XIII, na biskupa diecezji

lubelskiej. 18 maja 1890 roku został konsekrowany w kościele św. Katarzyny w Petersburgu

(Sankt Petersburg). Ingres do katedry lubelskiej odbył się 1 czerwca 1890 roku926.

Równocześnie administrator apostolski diecezji podlaskiej927.

Prezes Lubelskiego Towarzystwa Dobroczynności (-1904-1906-)928.

Członek honorowy stały (który wpłacił, zamiast rocznych składek, jednorazowo co

najmniej 100 rs) Towarzystwa Osad Rolnych i Przytułków Rzemieślniczych929.

Zmarł 23 lipca 1914 roku w Lublinie. Pochowany 27 lipca 1914 roku na

rzymskokatolickim cmentarzu w Lublinie, przy ulicy Lipowej930.

14 listopada 1924 roku, w mieszkaniu kanonika ks. Edwarda Jankowskiego w Lublinie,

odbyło się zebranie komitetu przeniesienia zwłok biskupa Jaczewskiego z miejscowego

cmentarza do podziemi katedry. W skład tego komitetu wchodzili: ks. Edward Jankowski, ks.

Zenon Kwiek, ks. W. Mentzla, ks. K. Gostyński, ks. I. Władziński, profesor ks. Kruszyński (z

ramienia uniwersytetu), F. Jaworowska (Narodowa Organizacja Kobiet), J. Modrzewska (Koło

Polek), pułkownik Kawecki, radca Nurowski i Kochański (magistrat), Chamski (chór

„Lutnia”), Galant (Zawodowa Straż Ogniowa), Lisowski i Czech (Sokół), J. Lecewicz

(Ochotnicza Straż Ogniowa). Otwarcie grobowca śp. biskupa nastąpiło 21 listopada 1924 roku

następnie trumnę umieszczono w kaplicy cmentarnej w celu oczyszczenia i zalutowania. 23

919 Archiwum Diecezjalne w Zamościu „Parafia św. Trójcy w Komarowie”, teka 1. 920 Tablica nagrobna na rzymskokatolickim cmentarzu w Lublinie, przy ulicy Lipowej. 921 Spis DL 1906, s. 9; KAL 1901, s. 1; Spis DL 1915, s. 82. 922 KAL 1901, s. 1; PamRM 1856, T.31, z.8, s. 214. 923 PrzeK 1884, Nr 1, s. 6; PrzeK 1885, Nr 30, s. 30; KAL 1901, s. 1; Epitafium w Archikatedrze w Lublinie 924 PrzeK 1884, Nr 1, s. 6; PrzeK 1885, Nr 30, s. 30. 925 KAL 1901, s. 1; PrzeK 1885, Nr 30, s. 30. 926 Spis DL 1906, s. 9; KAL 1891, s. 1; KAL 1901, s. 1; Spis DL 1915, s. 7; KAL 1891, s. 1; Epitafium w

Archikatedrze w Lublinie. 927 Spis DL 1939, s. 15. 928 KAL 1905, s. 57, KAL 1907, s. 8; KAL 1906, s. 7. 929 Rocznik TORPR 1919, s. 32. 930 KAL 1915, s. 18; Dąbrowski s. 35; Spis DL 1915, s. 82.




157

listopada 1924 roku, w godzinach 12-15, kaplica była otwarta „dla publiczności, chcącej hołd

oddać prochom biskupa”. O godzinie 15-tej nastąpiło wyprowadzenie zwłok z kaplicy, przy

śpiewie chóru „Lutnia”. Podczas pochodu do katedry była grana muzyka wojskowa. Od kaplicy

do katedry był szpaler młodzieży. Strażacy pełnili służbę honorową przy trumnie. Za

organizację uroczystości byli odpowiedzialni księża: K. Gostyński i Galant. 24 listopada 1924

roku ciało zostało przeniesione do podziemi ówczesnej katedry w Lublinie931.

Zdjęcie 87 – Rok 2013, 16 lipca. Epitafium biskupa Franciszka Jaczewskiego w Archikatedrze

w Lublinie (foto Henryk Kulik).

24 listopada 1924 roku w katedrze lubelskiej mowę żałobną przy zwłokach śp. biskupa

Franciszka Jaczewskiego wygłosił ks. Antoni Zawistowski. Pełny tekst mowy przytoczył Głos

Lubelski932.

11.14. Jełowicki Adolf Józef [Bożeniec-Jełowicki Adolf Józef], 1863-1937, sufragan

lubelski

Bożeniec-Jełowicki. Urodził się 25 lutego 1863 roku w Warszawie (parafia św. Krzyża),

syn Adolfa (patrz GSB) i Pauliny z Sobańskich. Absolwent Szkoły Realnej w Warszawie,

Nowoaleksandryjskiego Instytutu Rolniczego. W 1887 roku wstępuje do Seminarium

Metropolitalnego św. Jana w Warszawie, W 1889 roku wyjeżdża na studia teologiczne do

Uniwersytetu w Lowanium (Belgia), skąd musiał wrócić ze względu na prześladowania władz

carskich. Wyświęcony na kapłana 7 grudnia 1890 roku933.

Wikariusz parafii Łęczyca (1890-1892). Następnie uczył się w szkole biblijnej w

Jerozolimie (1892-1893)934.

Prefekt Gimnazjum Realnego w Warszawie, przy ulicy Jezuickiej (1893-)935.

Proboszcz parafii św. Trójcy w Warszawie (1901-08.11.1918; na Solcu). Na pożegnanie

parafianie podarowali swojemu proboszczowi kielich srebrny pozłacany z napisem „J.E. Ks.

Biskupowi Adolfowi Jełowickiemu, ukochanemu proboszczowi – wdzięczni parafianie

Trynitarscy. Warszawa 1919” oraz infułę i księgi pontyfikalne936.

Szambelan papieski (1899; papież Leon XIII), prałat domowy Jego Świętobliwości (1902

931 GłL 1924, Nr 314, s. 4. 932 GłL 1924, Nr 328, s. 5-7. 933 Spis DL 1929, s. 13; Spis DL 1931, s. 7, 11; Spis DL 1938, s. 110; PrzegCh 1929, Nr 5, s. 7; ZLub 1919, Nr

309, s. 2; APRLublinJana, Akta zgonów, 1933-1940, k. 177/198; WiadLub 1919, Nr 6, s. 185-189. 934 WiadLub 1919, Nr 6, s. 185-189. 935 WiadLub 1919, Nr 6, s. 185-189. 936 WiadLub 1919, Nr 6, s. 166, 185-189.




158

papież Leon XIII)937.

Kanonik Kapituły Archidiecezji Warszawskiej (mian. 1915). Sędzia surogat konsystorza

generalnego warszawskiego938.

Pierwszy radca Kurii Warszawskiej i pierwszy oficjał sądu arcybiskupiego II instancji

mian 1917)939.

Sufragan lubelski (09.11.1918-07.07.1937). Prekonizowany 9 listopada 1918 roku (bulla

papieża Benedykta XV). Konsekrowany 23 marca 1919 roku w kościele św. Trójcy w

Warszawie. Konsekratorem był biskup kamieniecki Piotr Mańkowski a asystentami byli

sufragan warszawski Kazimierza Ruszkiewicza i biskup polowy Stanisława Galla. Podczas

konsekracji obecni byli: biskup lubelski Marian Leon Fulman, biskup podlaski Henryk

Przeździecki, wizytator apostolski Antoni Damiano Achilles Ratti oraz delegaci kapituły

lubelskiej: ks. Ludwik Kwiek, Edward Jankowski oraz kapituły zamojskie: ks. Konstanty

Hartman, ks. Antoni Wójcikowski. Od rodziny Łubieńskich otrzymał, w ramach depozytu,

pastorał po biskupie sejneńskim Konstantym Ireneuszu Łubieńskim (otrutym przez Moskali i

zmarłym w Niżnym Nowogrodzie)940.

Biskup tytularny lorymejski (Loryma – starożytne miasto, siedziba biskupa

lorymejskiego w archidiecezji Stauropolis)941.

Proboszcz parafii Chełm (ok. lipiec 1919-1920; przyjął funkcję proboszcza będąc

biskupem i zamieszkał przy kościele pounickim katedralnym)942.

Wikariusz generalny Kurii Diecezjalnej Lubelskiej (mian. maj/czerwiec 1919)943.

Prałat archidiakon Kapituły Katedry Lubelskiej (1921-1928-).

Prałat dziekan Kapituły Katedry Lubelskiej -07.07.1937).

Zmarł 7 lipca 1937 roku w Lublinie. Pochowany w podziemiach archikatedry lubelskiej.

Świadkami sporządzenia aktu zgonu byli wikariusze parafii katedralnej: ks. Stanisław

Krynicki, ks. Stanisław Mysakowski.

Klepsydra 2 – Reprodukcja z Głosu Lubelskiego 1937, Nr 185, s. 1.

937 WiadLub 1919, Nr 6, s. 185-189. 938 WiadLub 1919, Nr 6, s. 185-189. 939 WiadLub 1919, Nr 6, s. 185-189. 940 WiadLub 1919, Nr 6, s. 166, 185-189. 941 WiadLub 1919, Nr 6, s. 166. 942 WiadLub 1919, Nr 8, s. 255. 943 WiadLub 1919, Nr 7, s. 216.




159

Zdjęcie 88 – Rok 2016, 16 lipca. Epitafium, w archikatedrze w Lublinie, sufragana lubelskiego

Adolfa Jełowickiego (foto Henryk Kulik).

11.15. Kałwa Piotr, 1893-1974, biskup lubelski

Zdjęcie 89 – Rok 1949. Biskup Piotr Kałwa (zdjęcie z kroniki parafii).

Urodził się 18 listopada 1893 roku w Cudzynowicach (powiat pińczowski). Wyświęcony

1 czerwca 1916 roku w Kielcach944.

Doktor prawa świeckiego i licencjat prawa kanonicznego. Wykładowca w Seminarium

Diecezjalnym w Kielcach, katecheta w Gimnazjum Żeńskim Krzyżanowskiej w Kielcach oraz

notariusz kurii biskupiej (-1925-)945.

Wykładowca Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, dyrektor konwiktu księży

studentów KUL (-1938-)946. W 1946 roku zatwierdzony przez ministra oświaty na stanowisko

profesora nadzwyczajnego w charakterze profesora zwyczajnego prawa kościelnego na

Wydziale Prawa i Nauk Społeczno-Ekonomicznych KUL947.

Wielki kanclerz KUL.

Kanonik Kapituły Kieleckiej948.

Biskup lubelski (30.05.1949-17.07.1974). 11 maja 1949 roku papież Pius XII mianował

księdza Piotra Kałwę na biskupa lubelskiego. 30 maja 1949 roku został wybrany biskupem.

944 Spis DL 1966, s. 19. 945 Schematyzm 1925, s. 95-97. 946 Spis DL 1938, s. 27. 947 Dz. Urz. M.O. 1946, Nr 5, poz. 154, s. 209. 948 Spis DL 1938, s. 27.




160

Konsekrowany, w katedrze lubelskiej, 29 czerwca 1949 roku949.

Odcisk 9 – Rok 1950, 20 maja. Odcisk pieczęci biskupa Piotra Kałwy.

Brał udział m.in. w XXI Soborze Powszechnym Watykańskim II Kościoła

Katolickiego950.

Zmarł 17 lipca 1974 roku w Kuźnicy (współcześnie: gmina Jastarnia, pow. pucki, woj.

pomorskie). Pochowany, w grobowcu biskupów, w archikatedrze w Lublinie.

Zdjęcie 90 – Rok 2013, 16 lipca. Epitafium, w archikatedrze w Lublinie, biskupa Piotra Kałwy

(foto Henryk Kulik).

11.16. Kamiński Zygmunt, 1933-2010, sufragan lubelski

Sufragan lubelski (1975-1984).

Metropolita – arcybiskup archidiecezji szczecińsko-kamieńskiej.

Zmarł 1 maja 2010 roku w Szczecinie. Pochowany w krypcie arcybiskupów szczeciński-

kamieńskich w archikatedrze w Szczecinie.

11.17. Karpiński Ryszard, sufragan lubelski

Mianowany na biskupa tytularnego Minervino Murge i sufraganem lubelskim 24 sierpnia

1985 roku. Konsekrowany 28 września 1985 roku w katedrze lubelskiej przez kardynała Józefa

949 Spis DL 1966, s. 19. 950 KP T1, s. 166.




161

Glempa. Zawołanie „Viatoribus fer auxilium” , tj. „Nieś pomoc ludziom w drodze”951.

Przeszedł na emeryturę 1 stycznia 2012 roku952.

Odcisk 10 – Odcisk pieczęci pomocniczego biskupa lubelskiego Ryszarda Karpińskiego.

11.18. Koziejowski Szymon, 1827-1896, administrator diecezji lubelskiej

Urodził się 28 października 1827 roku w Kurowie. Wyświęcony w 1852 roku953.

Proboszcz parafii Kamionka (1869-18.03.1896). Kandydat św. teologii.

Administrator diecezji lubelskiej (1879-1883).

Protonotariusz apostolski. Prałat, dziekan Kapituły Katedralnej Lubelskiej.

Kawaler Orderu św. Stanisława (1 klasy).

Zmarł 18 marca 1896 roku w Kurowie.

Zdjęcie 91 – Rok 2013, 16 lipca. Epitafium, w archikatedrze w Lublinie, ks. Szymona

Koziejowskiego (foto Henryk Kulik).

11.19. Koźmian Józef Szczepan, 1773-1831, XVII infułat zamojski, sufragan lubelski

Kolator cerkwi r.g. Matcze (-1816-). XVII infułat zamojski (1814-1823)954.

951 Gość Lubelski 2012, Katowice, 2012, Nr 2, s II. 952 Gość Lubelski 2012, Katowice, 2012, Nr 2, s II. 953 KAL 1880, s. 96; KAL 1882, s. 92; Spis DL 1881, s. 7; Epitafium w Archikatedrze w Lublinie. 954 APL ChKG, sygn. 35/95/0/6/147, k. 48.




162

Sufragan lubelski (1819-1823), biskup kujawsko-kaliski (1823-1831)955.

Członek honorowy Towarzystwa Przyjaciół Nauk Województwa Lubelskiego (-1819-

)956.

Zmarł 29 stycznia 1831 roku we Włocławku957.

11.20. Kwiek Zenon, 1868-1949, administrator diecezji lubelskiej

/zdjęcie nagrobka/

Urodził się 23 (18) marca 1868 roku. Wyświęcony 1892 roku. Magister teologii958.

Wikariusz parafii Nabróż (ok. grudzień 1892-), Tomaszów Lubelski (-1896-1901-).

Profesor Seminarium Duchownego w Lublinie (ok. grudzień 1892-1901-).

Wiceregens Seminarium Duchownego w Lublinie (-1896-1905-)959.

Regens/rektor Seminarium Duchownego w Lublinie (19.01.1919-)960.


Dyrektor diecezjalny Apostolstwa Modlitwy (maj 1919-)962.

Regens kancelarii konsystorza lubelskiego (-1914-).

Dziekan dekanatu włodawskiego963.

Proboszcz parafii Lubartów (-1912-).

Dziekan dekanatu lubartowskiego diecezji lubelskiej (-1912-)964.

Administrator diecezji lubelskiej (1914-23.09.1918).

Brał udział w uroczystości konsekracji na biskupa Antoniego Damiano Achillesa

Ratti’ego (późniejszego papieża Piusa XI), która odbyła się 28 października 1919 roku w

Warszawie965.

Kanclerz Kurii Biskupiej (-1919-)966.

Kanonik Kapituły Katedry Lubelskiej.

Prałat Kapituły Katedry Lubelskiej (inst. 1910)

Prałat scholastyk Kapituły Katedry Lubelskiej (1910-1928-).

Prałat kustosz Kapituły Katedry Lubelskiej (-1938-)967.

Protonotariusz apostolski (breve papieża Benedykta XV z 26 marca 1919)968.

Zmarł w 1949 roku. Pochowany na rzymskokatolickim cmentarzu w Lublinie, przy ulicy

Lipowej.

11.21. Mazur Jan, 1920-2008, sufragan lubelski

Urodził się 5 czerwca 1920 roku w Płoskiem (powiat zamojski). Wyświęcony na kapłana

26 czerwca 1949 roku.

955 Cieszkowski, s. 12; NoKP 1820, s. 156. 956 NoKP 1820, s. 374. 957 Cieszkowski, s. 12. 958 Spis DL 1897, s. 62; Spis DL 1902, s. 66; Spis DL 1915, s. 9; GW 1893, Nr 4, s. 3; Tablica nagrobna na

rzymskokatolickim cmentarzu w Lublinie, przy ul. Lipowej. 959 Spis DL 1897, s. 62; Spis DL 1902, s. 66; Spis DL 1915, s. 5, 9; Spis DL 1929, s. 13; KAL 1901, s. 81; KAL

1902, s. 75; KAL 1903, s. 69; KAL 1905, s. 72; KAL 1906, s. 72; KAL 1913, s. 72; KAL 1915, s. 62; KAL 1918,

s. 34; Dąbrowski s. 35; Tablica nagrobna na rzymskokatolickim cmentarzu w Lublinie, przy ul. Lipowej. 960 WiadLub 1919, Nr 2, 1919, s. 58. 961 Spis DL 1939, s. 24. 962 WiadLub 1919, Nr 6, s. 190. 963 WiadLub 1919, Nr 2, 1919, s. 58. 964 WiadLub 1919, Nr 2, 1919, s. 58. 965 WiadLub 1919, Nr 10, s. 307. 966 WiadLub 1919, Nr 10, s. 307. 967 Spis DL 1939, s. 18. 968 WiadLub 1919, Nr 8, s. 230.




163

Mianowanym biskupem tytularnym bladyjskim (Bladia) 25 kwietnia 1961 roku.

Konsekrowany na biskupa w katedrze lubelskiej 6 sierpnia 1961 roku969.

Doktor teologii. Prowadził wykłady zlecone z teologii pastoralnej na kursie zwyczajnym

KUL-u (1955-1966-)970.

11.22. Pieńkowski Wincenty a Paulo, 1786-1863, biskup lubelski

Urodził się 19 lipca 1786 roku w Woli Modliborzyckiej, syn Jana i Agnieszki z

Charkiewiczów (wówczas: parafia modliborzycka, dekanat zaklikowski, powiat zamojski).

Herbu Suche Komnaty. Wyświęcony na kapłana 30 lipca 1809 roku971.

Prepozyt parafii Kurów (-1819-1848-).

Prałat dziekan Kapituły Katedralnej Lubelskiej (-1839-1848-)972.

Administrator diecezji lubelskiej (15.04.1845-27.09.1852; wybrany przez kapitułę

lubelską i zatwierdzony przez Radę Administracyjną Królestwa Polskiego-15.04.1845)973.

Prekonizowany na biskupa 27 września 1852 roku w Rzymie (bulla Piusa IX). Biskup

lubelski (27.09.1852-21.11.1863; przy czym 22 marca 1853 wydany został ukaz carski

powołania na biskupa). Konsekracja biskupa odbyła się 31 lipca 1852 roku w kościele św.

Katarzyny w Petersburgu (Sankt Petersburgu). Konsekratorem był arcybiskup mohylewski

Ignacy Hołowiński (zmarł 19.10.1855) a współkonsekratorami biskup wileński Wacław

Żyliński i biskup łucko-żytomierski Kasper Borowski. Wprowadzenie (ingres) do katedry w

Lublinie odbyło się 8 października 1853 roku. Na progu katedry witał biskupa kanonik

(zapewne Kazimierz) Kwiatkowski, senior kapituły. Wśród gości był gubernator lubelski

Stanisław Mackiewicz. Następnego dnia mszę św. (wg rytu r.g.) odprawił, w katedrze,

administrator diecezji chełmskiej biskup sufragan chełmski Jan Teraszkiewicz974.

W pierwszym liście pasterskim, 18 listopada 1853 roku, biskup zwrócił się do księży

m.in. tymi słowami: „Miejcie również i o cmentarzach troskliwość. Wyrządza się krzywda

pamięci zmarłych, gdy ich przedsionek wieczności zaniedbany i od zniewagi nie ochroniony.

Obojętność w tej mierze, powszechną zwraca uwagę. Skłaniajcie więc parafian waszych, aby

przez uszanowanie dla popiołów spółbraci, starali się nieodzownie cmentarze opatrzyć,

ogrodzić lub obmurować. Sami zaś, jeżeli z waszej strony nic oprócz zachęty zrobić nie

możecie, czuwajcie nad porządkiem wewnętrznym, i niechaj przynajmniej drzewa, ręką waszą

w około sadzone, dowodzą troskliwości waszej”975.

Do wszystkich z diecezji zwrócił się m.in. tymi słowami: „Jako synowie kościoła,

szanujcie namiestnika Chrystusowego, ojca św. Piusa IX. Jako poddani, szanujcie

NAJJAŚNIEJSZEGO CESARZA I KRÓLA NASZEGO, MIKOŁAJA I. Zachowajcie Mu

niezachwianą wierność, uległość dla JEGO Namiestniczej Władzy, i wszelką powolność dla

Rządu. Oddawajcie wszystkim, coście powinni: komu podatek, podatek; komu cło, cło; komu

bojaźń, bojaźń, komu cześć, cześć; oddajcie co jest cesarskiego Cesarzowi, a co bożego Bogu”

976.

969 Spis DL 1966, s. 20. 970 Spis DL 1966, s. 44. 971 Zieliński Władysław, „Pomniki biskupów i poetów w katedrze lubelskiej” w Wolff J. (red), Tygodnik

Illustrowany, Nr 106 – 131, Tom V, Seria 3, Warszawa 1878, s. 90; Rocznik KP 1859, s. 169; PamRM 1853, T.25,

z.7, s. 100; Spis DL 1906, s. 7; Epitafium w archikatedrze w Lublinie; Tablica nagrobna na cmentarzu w Lublinie,

przy ul. Lipowej. 972 PamRM 1845, T.11, z.11, s. 438; Rocznik 1826/27, s. 120; Rocznik 1830, s. 72; NoKP 1820, s. 373; Spis DL

1840, s. 74; Spis DL 1846, s. 7; Spis DL 1849, s. 7. 973 Spis DL 1939, s. 14, 15. 974 Spis DL 1906, s. 7; PamRM 1845, T.11, z.11, s.438; PamRM 1853, T.24, z.5, s. 539; PamRM 1853, T.25, z.7,

s. 100; PamRM 1853, T.25, z.8, s. 210; PamRM 1853, T.25, z.11, s. 506-513; PamRM 1855, T.29, z.5, s. 571. 975 PamRM 1854, T.26, z.4, s. 408, 409. 976 PamRM 1854, T.26, z.4, s. 436.




164

7 października 1855 roku dokonał poświęcenia odbudowanego kościoła w Grabowcu977.

Członek Rady Szczegółowej Opiekuńczej Szpitala św. Ducha w Lublinie978 (-1840-),

protektor Lubelskiego Towarzystwa Dobroczynności979 (-1858-).

Członek czynny Towarzystwa Przyjaciół Nauk Województwa Lubelskiego (-1819-)980.

Konsystorz diecezji lubelskiej (-1847-; prezes)981.

Kawaler Orderu św. Stanisława (20, przed 1846; 10) i Świętej Anny (20)982.

Zdjęcie 92 – Rok 2013, 16 lipca. Epitafium biskupa Wincentego Bieńkowskiego w


Zmarł 21 listopada 1863 roku w Lublinie. Pochowany na rzymskokatolickim cmentarzu

w Lublinie, przy ul. Lipowej983.

Nagrobek 12 – Rok 2013, 16 lipca. Nagrobek biskupa na rzymskokatolickim cmentarzu w

Lublinie, przy ulicy Lipowej (foto Henryk Kulik).

11.23. Pylak Bolesław, 1921-, arcybiskup lubelski

977 AAL AKGDL, Fundusze, inwentarze, budowle kościoła parafialnego w Grabowcu 1815-1939, sygn.

60/IVb/57, k. 61. 978 Zdanie 1840, s. 202. 979 Rocznik KP 1858, s. 773. 980 NoKP 1820, s. 373. 981 Spis DL 1848, s. 2. 982 Spis DL 1846; Rocznik KP 1859, s. 169; PamRM 1851, T.21, z.11, s. 394. 983 Tablica nagrobna na cmentarzu w Lublinie, przy ul. Lipowej; Spis DL 1870, s. 17.




165

Urodził się 20 sierpnia 1921 roku w Łopienniku Górnym (pow. krasnostawski).

Wyświęcony na kapłana 29 czerwca 1948 roku.

Wikariusz parafii Nałęczów (1948-).

Adiunkt na KUL-u, prowadził wykłady teologii dogmatycznej na kursie specjalnym i

zwyczajnym (1951-1966-)984.

14 marca 1966 roku mianowanym sufraganem diecezji lubelskiej, biskupem tytularnym

midiceńskim (Midica). Konsekrowany, w katedrze lubelskiej, 29 maja 1966 roku, przez

biskupa lubelskiego Piotra Kałwę985.

Odcisk 11 – Rok 1971, 10 grudnia. Odcisk pieczęci pomocniczego biskupa lubelskiego

Bolesława Pylaka.

Biskup diecezji lubelskiej (27.06.1975-14.06.1997), przy czym od 25 marca 1992 roku

arcybiskup metropolii lubelskiej. Z dniem 14 czerwca 1997 roku przeszedł na emeryturę.

11.24. Sosnowski Kazimierz, 1800-, administrator diecezji lubelskiej

Urodził się w 1800 roku. Wyświęcony w 1822 (1823) roku. Doktor św. teologii986.

Proboszcz parafii Krzczonów (-1839-1864-) i administrator parafii Krasnystaw (-1839-).

Kanonik gremialny Kapituły Katedry Lubelskiej (mian. przed 1839).

Prałat dziekan Kapituły Katedry Lubelskiej (10.07.1855-1864-;10.07.1855-decyzja Rady

Administracyjnej).

Administrator diecezji lubelskiej (-03.04.1864-1867-).

Kawaler Orderu św. Stanisława (2 klasy).

11.25. Skarszewski Wojciech, 1743-1827, biskup chełmski, biskup lubelski

Patrz rozdział biskupi diecezji chełmskiej.

11.26. Strąkowski Henryk, 1910-1965, sufragan lubelski

984 Spis DL 1966, s. 45. 985 KP T2, s. 59; Spis DL 1966, s. 20. 986 Spis DL 1840, s. 84; Spis DL 1846, s. 17; Spis DL 1848, s 2; Spis DL 1864; Spis DL 1865, s. 12; APL

APRHrubieszów, sygn. 35/1829/0/2.2/58, k. 4/5; PamRM 1855, T.29, z.4, s. 427; Kubicki 2/3, s. 157; GZC 1918,

Nr 7(57), s. 5; Tablica nagrobna na rzymskokatolickim cmentarzu w Lublinie, przy ul. Lipowej; APL

APRHrubieszów, sygn. 35/1829/0/2.2/58, k. 4/5.




166

Zdjęcie 93 – Rok 2013, 16 lipca. Biskup Henryk Strąkowski (zdjęcie z nagrobka).

Urodził się 16 stycznia 1910 roku w Woli Uchańskiej (gmina Uchanie). W 1931 roku był

jako akolita987 alumnem I kursu teologicznego. Wyświęcony w 1933 roku988.

Kapelan w kaplicy publicznej na Kazimierzówce w parafii św. Michała w Lublinie (1937-

1938-), proboszcz parafii Turowiec koło Chełma (-1940-).

Biskup tytularny giribitański. Sakrę biskupią otrzymał 29 czerwca 1958 roku z rąk

biskupa Piotra Kałwy. Biskup pomocniczy lubelski (29.06.1958-06.06.1965).

Odcisk 12 – Rok 1961, 21 maja. Odcisk pieczęci biskupa Henryka Strąkowskiego.

Uczestnik m.in. XXI Soboru Powszechnego Watykańskiego II Kościoła Katolickiego.

Doktor teologii. Wykładowca pisma św. na Wydziale Teologicznym KUL.

Zmarł 6 czerwca 1965 roku w Lublinie. Pochowany na rzymskokatolickim cmentarzu w

Lublinie, przy ulicy Lipowej (w grobowcu biskupa Wincentego a Paulo Pieńkowskiego).

W kościele r.l. w Uchaniach znajduje się epitafium biskupa Henryka Strąkowskiego.

987 Najwyższy stopień święceń niższych (przed subdiakonatem). 988 Spis DL 1931, s. 22, 25; Spis DL 1938, s. 1; Spis DL 1966, s. 216; KP T1, s. 134, 166; Tablica nagrobna na

rzymskokatolickim cmentarzu w Lublinie, przy ul. Lipowej.




167

Zdjęcie 94 – Rok 2011, 11 czerwca. Epitafium biskupa Henryka Strąkowskiego w kościele r.l.

w Uchaniach (foto Anna Litwin).

11.27. Wilczyński Tomasz, 1903-1965, sufragan lubelski

Urodził się 18 września 1903 roku w Parczewie. Wyświęcony 1 sierpnia 1926 roku.

Doktor teologii, lic. prawa św.989.

Proboszcz parafii Bełżyce ().


Wicerektor Wyższego Seminarium Duchownego w Lublinie (1932-1938-)991.

Rektor Wyższego Seminarium Duchownego w Lublinie (-1947-).

Zdjęcie 95 – Rok 1952, 26 czerwca. Konsekracja biskupia księdza Tomasza Wilczyńskiego.

989 Spis DL 1939, s. 24; APRKomarów, Księga wizytacji parafii [1947-], protokół wizytacji kanonicznej 13-

15.09.1947. 990 Spis DL 1939, s. 24. 991 Spis DL 1939, s. 24.




168

Zdjęcie przekazane przez biskupa księdzu Stefanowi Saweckiego z prośbą o pamięć (zdjęcie

ze zbiorów ks. Stefana Saweckiego).

Biskup pomocniczy diecezji lubelskiej (12.06.1852-16.12.1956).

Biskup warmiński (16.12.1956-05.08.1965).

Zmarł 5 sierpnia 1965 roku w Olsztynie. Pochowany w konkatedrze św. Jakuba w

Olsztynie.

11.28. Wnorowski Kazimierz Józef Jan, 1818-1885, biskup lubelski

Urodził się 1 marca 1818 roku w Łęczycy, syn Pawła i Marianny z Szyszków małżonków

Wnorowskich. Wyświęcony 20 czerwca 1841 roku992.

Proboszcz parafii Szaniec

Prałat Kapituły Kolegiaty Kieleckiej.

Biskup diecezji lubelskiej (15.03.1883-20.04.1885) i równocześnie administrator

apostolski diecezji podlaskiej. Konsekrowany 20 maja 1883 roku w kościele św. Katarzyny w

Petersburgu (Sankt Petersburg).

Zdjęcie 96 – Rok 2013, 16 lipca. Epitafium biskupa Kazimierza Wnorowskiego w


Zmarł 20 kwietnia 1885 roku w Lublinie. Pochowany na rzymskokatolickim cmentarzu

w Lublinie, przy ulicy Lipowej. Pomnik ufundowali mieszkańcy diecezji lubelskiej i

podlaskiej. W grobowcu pochowana jest także matka biskupa: Marianna z Szyszków

Wnorowska (ur. 1799; zm. 21.03.1885). Świadkami sporządzenia aktu zgonu byli: ks.

Władysław Opalski (regens konsystorza) i Aleksander Bohdanowicz (profesor Seminarium

Duchownego w Lublinie).

992 Spis DL 1906, s. 7; Spis DL 1915, s. 7; Spis DL 1939, s. 15; Epitafium w archikatedrze w Lublinie; Ostrołęcki,

s. 15; Tablica nagrobna na rzymskokatolickim cmentarzu w Lublinie, przy ul. Lipowej; APL APRLublinJana,

sygn. 35/1859/0/2.4/68, k. 228/113.




169

Nagrobek 13 – Rok 2013, 16 lipca. Nagrobek biskupa Kazimierza Wnorowskiego na cmentarzu

w Lublinie (foto Henryk Kulik).

11.29. Wojakowski Mateusz Maurycy, 1773-1845, sufragan lubelski

Urodził się 19 września (21 września993) 1773 roku w miejscowości Chechły (gubernia

płocka), syn Kacpra i Gertrudy z Lipskich. Ukończył szkołę księży benedyktynów w Pułtusku

i Seminarium Duchowne w Pułtusku. Wyświęcony na kapłana w 1796 roku994 (1798995).

Proboszcz parafii Kuklin (1796-1784; dekanat mławski, diecezja płocka)996.

Kanonik kolegiaty w Choczu (1784).

Ze względów rodzinnych przeniósł się do diecezji lubelskiej. Proboszcz parafii Garbów

(1804-02.02.1845)997.

Kanonik honorowy lubelski (1809). W 1809 roku od biskupa Wojciecha Skarszewskiego

otrzymał m.in. zarząd nad żeńskimi klasztorami. Sędzia surogat przy konsystorze lubelskim

(1812-1826), prokurator kapituły, prowizor seminarium duchownego. Następnie mianowany

kanonikiem gremialnym i prałatem kapituły lubelskiej (godności utrzymał do czasu

przeniesienia katedry z Krasnegostawu do Lublina). Po utworzeniu katedry w Lublinie został

archidiakonem katedry lubelskiej.

Wice-administrator diecezji lubelskiej (1823-1825; po przejściu biskupa Skarszewskiego

do Warszawy do przyjścia administratora Dzięcielskiego).

Biskup Wojciech Skarszewski polecił ks. Wojakowskiego na sufragana lubelskiego.

Cesarz Rosji Aleksander 1 wydał zgodę 2 grudnia 1823 roku a Stolica Apostolska wydała zgodę

24 grudnia 1824 roku, przy czym ogłosiła biskupem tytularnym Arcadiopolis i nadała tytuł

doktora teologii. Konsekracja odbyła się w kościele kurowskim, święcenia otrzymał z rąk

biskupa Józefa Dzięcielskiego (27 lutego 1825 roku998).

Następnie mianowany oficjałem i wizytatorem generalnym diecezji. Sufragan lubelski

(24.12.1824-02.02.1845)999.

Administrator diecezji lubelskiej, po śmierci biskupa Józefa Dzięcielskiego (14.02.1839-

02.02.1845)1000.

Odznaczony przez cara Orderem św. Anny (klasy 1) i Orderem św. Stanisława (klasy

993 Spis DL 1921, dodatek. 994 PamRM 1848, T.14, z.6, s.485. 995 Spis DL 1840, s. 75. 996 PamRM 1848, T.14, z.6, s.485, 486; Spis DL 1840, s. 75. 997 APL APRGarbów, sygn. 35/1817/0/1/37; APL APRGarbów, sygn. 35/1817/0/1/17. 998 Spis DL 1921, dodatek. 999 PamRM 1848, T.14, z.6, s.485-487. 1000 PamRM 1848, T.14, z.6, s.487.




170

1)1001.

Sędzia pokoju okręgu lubartowskiego i lubelskiego, honorowy członek rzymsko-

katolickiego kolegium w Petersburgu, członek badaczy starożytności w Kopenhadze1002.

28 lipca 1842 roku poświęcił kościół w Krasnymstawie1003.

Zmarł 2 lutego 1845 roku1004. Pochowany w podziemiach kościoła w Garbowie, który

został zniszczony w 1915 roku1005.

11.30. Wyszyński Stefan, 1901-1981, biskup lubelski, kardynał, prymas Polski

Urodził się 3 sierpnia 1901 roku w Zuzeli (współcześnie: gmina Nur, pow. ostrowski,

woj. mazowieckie; diecezja łomżyńska), syn Stefana. Wyświęcony 3 sierpnia 1924 roku we

Włocławku. Doktor prawa kanonicznego1006.

Biskup lubelski (04.03.1946-12.11.1948). Mianowany na biskupa lubelskiego 4 marca

1946 roku. 25 marca 1946 roku kardynał August Hlond „sprawował wobec niego wolę” Ojca

Świętego Piusa XII. 12 maja 1946 roku konsekrowany na Jasnej Górze1007.

Patrz hasło: Sawecki Stefan, a tam grupowe zdjęcie z 1947 roku.

12 listopada 1948 roku został wybrany arcybiskupem gnieźnieńskim i warszawskim. 2

lutego 1949 roku objął archidiecezję gnieźnieńską a 6 lutego 1949 roku archidiecezją

warszawską1008.

12 stycznia 1957 roku mianowany kardynałem.

Wielki kanclerz KUL. Profesor KUL.

Doktor filozofii honoris causa KUL1009.

1001 Kalendarzyk Polityczny na Rok 1845, Warszawa, 1845, s. 135. 1002 PamRM 1848, T.14, z.6, s.487. 1003 PamRM 1842, T. 3, z. 4, s. 375, 376. 1004 PamRM 1845, T.11, z.11, s.438; Spis DL 1846, s. 58. 1005 WiadLub 1925, Nr 9, s. 274. 1006 Epitafium w archikatedrze w Lublinie. 1007 Spis DLubaczów 1969, s. 4. 1008 Spis DLubaczów 1969, s. 4. 1009 Spis DLubaczów 1969, s. 4.




171

Zdjęcie 97 – Rok 1957, 10 listopada. KUL – inauguracja roku akademickiego 1957/58 (wg

opisu zdjęcia; zdjęcie ze zbiorów ks. Stefana Saweckiego).

Zmarł 28 maja 1981 roku w Warszawie. Pochowany w sarkofagu w krypcie

arcybiskupów w bazylice archidiecezjalnej św. Jana Chrzciciela w Warszawie. W 1986 roku

sarkofag zostaje przeniesiony do kaplicy specjalnie przygotowanej w tej bazylice.

Zdjęcie 98 – Rok 2013, 16 lipca. Epitafium, w archikatedrze w Lublinie, biskupa lubelskiego

Stefana Wyszyńskiego (foto Henryk Kulik).

Umieścić kopie zdjęć kardynała w Zakopanem wykonane przez firmę „PRO-ARTE” , wł.

K. Morawetz, Zakopane, Krupówki 50.

11.31. Życiński Józef Mirosław, 1948-2011, arcybiskup lubelski

Urodził się 1 września 1948 roku w Nowej Wsi. Wyświęcony 21 maja 1972 roku.

Biskup diecezji tarnowskiej (29.09.1990-14.06.1997). Mianowany na biskupa 29

września 1990 roku. Konsekrowany 2 listopada 1990 roku.

Arcybiskup lubelski (14.06.1997-10.02.2011). Wprowadzenie 29 czerwca 1997 roku.




172

Zmarł 10 lutego 2011 roku w Rzymie. Pochowany, w grobowcu biskupów, w

archikatedrze w Lublinie.

Zdjęcie 99 – Rok 2013, 16 lipca. Epitafium, w archikatedrze w Lublinie, arcybiskupa Józefa

Mirosława Życińskiego (foto Henryk Kulik).

12. Biskupi diecezji przemyskiej

12.1. Wykaz biskupów przemyskich

Tabela 10 – Chronologiczny wykaz biskupów, administratorów przemyskich z lat 1772(?)-

1809

Lp. Nazwisko i imię/imiona Okresy sprawowania godności

1 Betański

2 Gołaszewski de Gołasze-Dąb Antoni 06.05.1796-24.04.1824

Tabela 11 – Chronologiczny wykaz biskupów sufraganów przemyskich z lat 1772(?)-1809

Lp. Nazwisko i imię/imiona Okresy sprawowania godności

1 Kochnowski

12.2. Betański

Biskup przemyski

12.3. Gołaszewski de Gołasze-Dąb Antoni, 1745-1824

Urodził się 8 czerwca 1745 roku1010.

Biskup diecezji przemyskiej (06.05.1796-24.04.1824)1011.

Konsekrował kościół w Rachaniach (1798). W kościele Przemienienia Pańskiego w

1010 Sarna Władysław (1858-1929), „Dzieje dyecezyi przemyskiej obrządku łac[ińskiego]. Cz. 2, Episkopat

przemyski o. ł. [obrządku łacińskiego]”, Przemyśl, 1910, s. 509. 1011 AAL AKGDL, Visitatio Ecclesiarum Decanatus Hrubieszoviensis 1816-1817, sygn. Rep.60/A/202, k. 205;

Schematismus 1799, s. 294; Schematismus 1802, s. 321; Schematismus 1803, s. 331; Schematismus 1806, s. 380;

Schematismus 1808, s. 422; Schematismus 1809, s. 448; APL APRUchanie, sygn. 35/106/49/-/5, k. 7; Sarna

Władysław (1858-1929), „Dzieje dyecezyi przemyskiej obrządku łac[ińskiego]. Cz. 2, Episkopat przemyski o. ł.

[obrządku łacińskiego]”, Przemyśl, 1910, s. 509-520.




173

Rachaniach znajduje się obraz biskupa1012.

Zmarł 24 kwietnia 1824 roku w Przemyślu1013.

12.4. Jasiński Adam, biskup diecezji przemyskiej

Dziekan kapituły metropolitalnej we Lwowie (-06.12.1859)1014.

Biskup diecezji przemyskiej1015 (06.12.1859-; 06.12.1859 – decyzja cesarza Austrii

Franciszka Józefa I). Instalacja biskupa w katedrze przemyskiej odbyła się 22 października

1860 roku1016.

12.5. Kochnowski, sufragan przemyski

Wikariusz generalny dla części diecezji przemyskiej – Zamojszczyzny (-1782-)1017.

12.6. Wierzchlejski Franciszek Ksawery, biskup przemyski, arcybiskup metropolita

lwowski

Biskup diecezji przemyskiej1018 (-06.12.1859). Arcybiskup metropolita lwowski1019

(06.12.1859-; 06.12.1859 – decyzja cesarza Austrii Franciszka Józefa I). Instalacja arcybiskupa

w arcykatedrze lwowskiej odbyła się 16 września 1860 roku1020.

13. Biskupi diecezji zamojsko-lubaczowskiej

13.1. Struktura diecezji zamojsko-lubaczowskiej

13.2. Wykaz biskupów, administratorów, sufraganów diecezji zamojsko-lubaczowskiej

Tabela 12 – Chronologiczny wykaz biskupów, administratorów diecezji zamojsko-

lubaczowskiej


1 Jan Śrutwa, 1940- 25.03.1992-05.08.2006; biskup

2 Wacław Depo, 1953- 05.08.2006-29.12.2011, biskup

3 Mariusz Leszczyński, 1957- 04.02.2012/wybór-30.06.2012; administrator

4 Marian Rojek, 1955- 30.06.2012-2019-, biskup

Tabela 13 – Chronologiczny wykaz sufraganów diecezji zamojsko-lubaczowskiej


1 Mariusz Leszczyński 10.06.1998-2019-

1012 KZSP T8Z17, s. 47, 48; Spis DL 1932, s. 157. 1013 KZSP T8Z17, s. 47, 48; Sarna Władysław (1858-1929), „Dzieje dyecezyi przemyskiej obrządku łac[ińskiego].

Cz. 2, Episkopat przemyski o. ł. [obrządku łacińskiego]”, Przemyśl, 1910, s. 520. 1014 PamRM 1860, T.5, z.2, s. 216. 1015 PamRM 1860, T.5, z.2, s. 216. 1016 PamRM 1860, T.6, z.12, s. 672. 1017 Kumor ODP, s. 159. 1018 PamRM 1860, T.5, z.2, s. 216. 1019 PamRM 1860, T.5, z.2, s. 216. 1020 PamRM 1860, T.6, z.10, s. 429.




174

13.3. Depo Wacław, 1953-, biskup zamojsko-lubaczowski

Zdjęcie 100 – Rok 2008, 30 sierpnia. Biskup zamojsko-lubaczowski Wacław Depo (ze zbiorów

ks. Tomasza Bomby, autor Urszula Pakuła).

Urodził się 27 sierpnia 1953 roku w Szydłowcu. Wyświęcony na kapłana 3 lipca 1978

roku.

Biskup diecezji zamojsko-lubaczowskiej (05.08.2006-29.12.2011).

Zdjęcie 101 – Biskup zamojsko-lubaczowski Wacław Depo (ze zbiorów ks. Tomasza Bomby).

Zawołanie biskupa „Ad Christum Redemptorem hominis” /„Ku Chrystusowi

Odkupicielowi człowieka”/.




175

Herb 1 – Herb biskupa Wacława Depo (foto Henryk Kulik).

Odcisk 13 – Rok 2011, 11 listopada. Odcisk pieczęci biskupa zamojsko-lubaczowskiego

Wacława Depo (foto Henryk Kulik).

Arcybiskup metropolii częstochowskiej (29.12.2011-2019-).

Zdjęcie 102 – Arcybiskup metropolita częstochowski Wacław Depo (ze zbiorów ks. Tomasza

Bomby).

13.4. Leszczyński Mariusz, 1957-, biskup pomocniczy




176

Zdjęcie 103 – Rok 1998, 4 lipca. Biskup Mariusz Leszczyński.

Urodził się 3 kwietnia 1957 roku w Horyńcu-Zdroju, syn Kazimierza (zmarł 27 września

2015 roku, w wieku 81 lat, pochowany na cmentarzu w Horyńcu-Zdroju) i Zofii z domu

Kolbuszewska. W 1976 roku zdał maturę i wstąpił do Wyższego Seminarium w Przemyślu.

Diakonat otrzymał z rąk biskupa Mariana Rechowicza 19 marca 1983 roku. W 1995 roku

obronił pracę doktorską „Akcja Katolicka w archidiecezji lwowskiej obrządku łacińskiego”.

Wyświęcony 28 czerwca 1983 roku w Lubaczowie1021.

Proboszcz parafii św. Stanisława Biskupa w Tarnoszynie (1990-01.12.1994-). Ojciec

duchowny i wicedziekan dekanatu tarnoszyńskiego. Notariusz Kurii Arcybiskupiej w

Lubaczowie, dyrektor Muzeum Diecezjalnego w Zamościu (12.10.1995-)1022.

W 1996 roku otrzymał godność kanonika honorowego Kapituły Katedralnej

Zamojskiej1023.

10 czerwca 1998 roku został mianowany biskupem pomocniczym diecezji zamojsko-

lubaczowskiej i biskupem tytularnym Bassiana. Konsekrowany 4 lipca 1998 roku w Katedrze

w Zamościu. Konsekratorem był arcybiskup Józef Kowalczyk1024. 11 czerwca 1998 roku został

ustanowiony wikariuszem generalnym diecezji zamojsko-lubaczowskiej1025.

1021 Kronika Parafii św. Trójcy w Komarowie, tom I; Schematyzm DZL 1995, s. 115; Schematyzm DZL 1999, s.

31. 1022 Kronika Parafii św. Trójcy w Komarowie, tom I; Schematyzm DZL 1995, s. 78, 80. 1023 Schematyzm DZL 1999, s. 116. 1024 KP T4, s. 75. 1025 Schematyzm DZL 1999, s. 31.




177

Herb 2 – Herb biskupa Mariusza Leszczyńskiego (foto Henryk Kulik).

Wikariusz generalny diecezji zamojsko-lubaczowskiej (-2010-; 20.08.2012/mianowanie-

)1026.

Administrator diecezji zamojsko-lubaczowskiej (04.02.2012/wybór-30.06.2012).

Zdjęcie 104 – Rok 2012, 8 sierpnia. Kościół filialny w Antoniówce (parafia Komarów). Biskup

Mariusz Leszczyński.

13.5. Rojek Marian, 1955-, biskup zamojsko-lubaczowski

1026 Schematyzm DZL 2010, s. 5.




178

Zdjęcie 105 – Rok 2015, 15 marca 2015. Biskup zamojsko-lubaczowski Marian Rojek

(Komarów, wprowadzenie ks. prałata Franciszka Nieckarza na urząd proboszcza parafii

Komarów).

Urodził się 9 kwietnia 1955 roku w Rzeszowie. W 1974 roku, po ukończeniu liceum,

wstąpił do Wyższego Seminarium Duchownego w Przemyślu. Podczas studiów został

wezwany do odbycia dwuletniej zasadniczej służby wojskowej. Świecenia kapłańskie przyjął

7 czerwca 1981 roku, w katedrze przemyskiej, z rąk biskupa Ignacego Tokarczuka1027.

Wikariusz parafii Brzozów (1981-1982). W 1982 roku został skierowany na studia do

Rzymu. W czerwcu 1987 roku obronił pracę doktorską z teologii dogmatycznej na Papieskim

Uniwersytecie Gregoriańskim. Wykładowca teologii dogmatycznej w Wyższym Seminarium

Duchownym w Przemyślu (od września 1987), a następnie wicerektor i rektor (2001-2005) tego

seminarium1028.

21 grudnia 2005 r. został mianowany, przez papieża Benedykta XVI, biskupem

pomocniczym archidiecezji przemyskiej obrządku łacińskiego i biskupem tytularnym Tisedi.

Konsekrowany na biskupa 2 lutego 2006 r. w przemyskiej katedrze. Głównym konsekratorem

był metropolita przemyski arcybiskup Józef Michalik a współkonsekratorami biskup diecezji

rzeszowskiej Kazimierz Górny i biskup diecezji Doumé-Abong’ Mbang w Kamerunie Jan Ozga

(seminaryjny kolega nominata)1029.

Obrał dewizę: „Eucharystia Panis Vitae” /Eucharystia Chlebem Życia/. W herbie umieścił

kielich z hostią, ukoronowany monogram symbolizujący Najświętszą Maryję Pannę oraz herby

miast: Przemyśla i Rzeszowa1030.

1027 Diecezja Zamojsko-Lubaczowska http://www.diecezja.zam-lub.pl (v. 22.07.2012). 1028 Diecezji Zamojsko-Lubaczowska http://www.diecezja.zam-lub.pl (v. 22.07.2012). 1029 Diecezja Zamojsko-Lubaczowska http://www.diecezja.zam-lub.pl (v. 22.07.2012). 1030 Diecezja Zamojsko-Lubaczowska http://www.diecezja.zam-lub.pl (v. 22.07.2012).








179

Zdjęcie 106 – Rok 2014, 28 czerwca. Herb biskupa Mariana Rojka (foto Henryk Kulik).

30 czerwca 2012 roku został mianowany, przez papieża Benedykta XVI, biskupem

diecezji zamojsko-lubaczowskiej. Ingres do katedry zamojskiej odbył się 11 sierpnia 2012 roku.

Biskup diecezji zamojsko-lubaczowskiej (30.06.2012-2019-).

Odcisk 14 – Rok 2014, 28 czerwca. Odcisk pieczęci biskupa zamojsko-lubaczowskiego

Mariana Rojka (foto Henryk Kulik).

13.6. Śrutwa Jan, 1940-, biskup zamojsko-lubaczowski

Urodził się 1 grudnia 1940 roku w Majdanie Górnym (pow. tomaszowski). Wyświęcony

na kapłana 31 maja 1964 roku. Profesor doktor habilitowany1031.

Wikariusz parafii Przemienienia Pańskiego w Garbowie1032 (1964-1966-).

4 sierpnia 1984 roku mianowany biskupem tytularnym Liberalia i pomocniczym

lubelskim. Konsekrowany 1 września 1984 roku w Wąwolnicy.

Biskup diecezji zamojsko-lubaczowskiej (25.03.1992-05.08.2006)1033.

1031 Schematyzm DZL 1995, s. 19. 1032 Spis DL 1966, s. 109. 1033 Schematyzm DZL 1995, s. 19.




180

Odcisk 15 – Rok 1997, 7 kwietnia. Odcisk pieczęci biskupa diecezji zamojsko-lubaczowskiej

Jana Śrutwy.

Przewodniczący Komisji Episkopatu ds. Sztuki Kościelnej, członek Komisji Episkopatu

ds. KUL, rektor Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego (1988-1989)1034.

14. Dziekani dekanatu grabowieckiego

14.1. Struktura dekanatu grabowieckiego

W skład dekanatu grabowieckiego wchodziły parafie:

w czasach diecezji chełmskiej

- (dziewięć) Dub, Dzierążnia, Grabowiec, Gródek, Łaszczów, Nabróż, Tyszowce,

Rachanie, Wożuczyn (1717-1772)1035.

w czasach diecezji zamojsko-lubaczowskiej

- (dziesięć): Gdeszyn (Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny), Grabowiec (św.

Mikołaja), Horyszów (Przemienienia Pańskiego), Miączyn (św. Michała Archanioła),

Skierbieszów (Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny), Świdniki (Matki Bożej

Królowej Polski), Trzeszczany (Trójcy Przenajświętszej i Narodzenia Najświętszej

Maryi Panny), Tuczępy (św. Anny), Uchanie (Wniebowzięcia Najświętszej Maryi

Panny), Zawalów (Matki Bożej Różańcowej) (25.03.1992-2017-).

14.2. Wykaz dziekanów, wicedziekanów i ojców duchownych dekanatu grabowieckiego

Tabela 14 – Chronologiczny wykaz dziekanów grabowieckich

Nazwisko i imię/imiona Okresy sprawowania godności

Skwarski Jakub, -1662 -1661-

Kobylański Józef -1751-1782-

Wołkiewicz Jakub /Wołkowicz/ -20.09.1787-10.09.1795-

Nucia Franciszek, 1942-2007 25.03.1992-03.06.1995

1034 Schematyzm DZL 1995, s. 19. 1035 ASynDiCh 1717.




181


Budzyński Stanisław Michał 04.06.1995-czerwiec 2009

Żółkiewski Zygmunt czerwiec 2009-2018-

Tabela 15 – Chronologiczny wykaz wicedziekanów grabowieckich


Kazimierz Stelmaszczuk, 1949- 23.06.2004-2010-

Adolf Wawrzyniak -1995-10.05.2004

Tabela 16 – Chronologiczny wykaz ojców duchownych dekanatu grabowieckiego


Roman Jaworski

Adolf Wawrzyniak -1999-

Janusz Dudzicz, 1965- -2010-

Rudolf Karaś, 1974- 07.10.2014-

14.3. Dudzicz Janusz, 1965-, ojciec duchowny

Urodził się w 1965 roku w Zamościu. Magister. Wyświęcony 18 maja 1991 roku

(Lublin)1036.

Wikariusz parafii św. Józefa w Tomaszowie Lubelskim (-30.06.2004).

Proboszcz parafii Hulcze (30.06.2004-), Wniebowzięcia NMP w Skierbieszowie

(17.12.2007-2017-).

Ojciec duchowny dekanatu grabowieckiego (-2010-).

14.4. Jaworski Roman, 1947-2014, ojciec duchowny, kanonik

Urodził się 15 kwietnia 1947 roku. Wyświęcony 15 czerwca 1972 roku. Magister.

Proboszcz parafii św. Jana Nepomucena w Suścu (1994-10.05.2004), Wniebowzięcia

NMP w Skierbieszowie (10.05.2004-)1037.

Wicedziekan dekanatu józefowskiego (-2001-). Ojciec duchowny dekanatu

grabowieckiego.

Kapelan Sióstr Franciszkanek Misjonarek Maryi w Zamościu (2008-).

Kanonik honorowy Kapituły Konkatedralnej w Lubaczowie (mian. 09.11.2001).

Zmarł 22 kwietnia 2014 roku. Pochowany na cmentarzu w Krasnobrodzie.

14.5. Kobylański Józef, dziekan grabowiecki, kanonik

Proboszcz parafii Dub1038 (-1751-ok. marzec 1788). Wzniósł, względnie obudował,

kościół w Dubie w 1788 roku1039.

1036 Schematyzm DZL 2010, s. 67. 1037 Schematyzm DZL 1995, s. 60, 103, 113; Decyzje personalne. 1038 APL APRDub, Liber metrices renatorum de fonte baptissmas, 1751-1782, sygn. 35/106/6/-/13; KZSP T8Z17,

s. 6; APL APRDub, Natorum Dub, 1784-1848, sygn. 35/106/6/-/20, k. 1-16; APL APRDub, Natorum Miączyn,

Horyszów, Rudki, Śniatycze, 1784-1847, sygn. 35/106/6/-/31, k. 26. 1039 KZSP T8Z17, s. 6.




182

Dziekan dekanatu grabowieckiego (-1751-1782-)1040.

Kanonik chełmski1041.

14.6. Skwarski Jakub (RL), -1662, dziekan dekanatu grabowieckiego, III infułat zamojski

Doktor filozofii oraz obojga praw. Profesor Akademii Zamojskiej. Rektor Akademii

Zamojskiej (maj 1627-).

Prepozyt parafii Goraj1042 (1625-1632), Turobin1043 (-1634-).

Proboszcz parafii Szczebrzeszyn, Wożuczyn1044 (-1661-).

Dziekan dekanatu chełmskiego (-1649-)1045, zamojskiego1046 (-1660-),

grabowieckiego1047 (-1661-).

Kanonik Kapituły Kolegiaty Zamojskiej (mian. 1622).

Dziekan Kapituły Kolegiaty Zamojskiej (1639-01.02.1662; III infułat zamojski).

Zmarł 1 lutego 1662 roku.

Patrz także: „Monografia rzymskokatolickiej parafii Świętej Trójcy w Komarowie”.

14.7. Stelmaszczuk Kazimierz, 1949-, wicedziekan dekanatu grabowieckiego, kanonik

Urodził się w 1949 roku w parafii Świerże (archidiecezja lubelska). Wyświęcony 6

czerwca 1976 roku. Magister teologii1048.

Wikariusz parafii Krasnobród (1977-1982), Nielisz (1982-13.04.1983)

Proboszcz parafii Złojec (13.04.1983-24.08.1992), Uchanie (24.08.1992-2018-) .

Wicedziekan dekanatu grabowieckiego (23.06.2004-; 07.10.2014/nominacja na kolejną

5-letnią kadencję-2018-).

Kanonik honorowy Kapituły Katedry Zamojskiej.

14.8. Wawrzyniak Adolf, wicedziekan grabowiecki

Pochodzi z parafii św. Leonarda w Tyszowcach.

Wikariusz parafii Zwiastowania NMP w Tomaszowie Lubelskim (1962-1963).

Proboszcz parafii Wniebowzięcia NMP w Skierbieszowie (1982-10.05.2004).

Przeniesiony w stan emerytalny z zamieszkaniem w Domu Księży Seniorów w Biłgoraju

(10.05.2004-).

Wicedziekan dekanatu grabowieckiego1049 (-1995-10.05.2004).

Ojciec duchowny dekanatu grabowieckiego (-1999-)1050.

1040 APL APRDub, Liber metrices renatorum de fonte baptissmas, 1751-1782, sygn. 35/106/6/-/13, k. 1-11, 17,

40, 43, 48, 50, 58, 61, 81, 98, 100, 105, 108, 113, 120, 127. 1041 APL APRDub, Liber metrices renatorum de fonte baptissmas, 1751-1782, sygn. 35/106/6/-/13, k. 1. 1042 Parafia Goraj http://www.goraj.zamojskolubaczowska.pl (v. 07.05.2014). 1043 TZ 1939, Nr 2, s. 76. 1044 Rudomicz Bazyli (1620-1672), „Efemeros czyli Diariusz prywatny pisany w Zamościu w latach 1656-1672”,

Lublin, 2002, oprac. Marian Lech Klementowski (1943- ), cz. I, s. 210. 1045 AAL AKGDL, sygn. 60/A/152, k. 342-345. 1046 APL APRŁabunie, 35/106/25/-/20, k. 79. 1047 Rudomicz Bazyli (1620-1672), „Efemeros czyli Diariusz prywatny pisany w Zamościu w latach 1656-1672”,

Lublin, 2002, oprac. Marian Lech Klementowski (1943- ), cz. I, s. 210. 1048 Schematyzm DZL 1995, s. 53, 104, 114; Schematyzm DZL 2010, s. 67, 69; Zamojski Informator Diecezjalny,

Nr XXIII/2014/4, s. 545; Diecezja Zamojsko-Lubaczowska http://www.diecezja.zamojskolubaczowska.pl/ (v.

29.10.2017). 1049 Schematyzm DZL 1995, s. 51, Schematyzm DZL 1999, s. 61. 1050 Schematyzm DZL 1999, s. 61.

http://www.goraj.zamojskolubaczowska.pl/





183

14.9. Wołkiewicz Jakub /Wołkowicz/, dziekan grabowiecki

Proboszcz parafii Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny i św. Mikołaja w Dzierążni

(-1769-1791-)1051.

Dziekan foralny dekanatu grabowieckiego (-28.09.1787-21.09.1795-)1052.

15. Dziekani dekanatu uchańskiego

15.1. Wykaz dziekanów i wicedziekanów dekanatu uchańskiego

Tabela 17 – Chronologiczny wykaz dziekanów uchańskich


Stanisław Byrski, 1920-1986 -1975-

Tabela 18 – Chronologiczny wykaz wicedziekanów uchańskich

Imię/imiona i nazwisko Okresy sprawowania godności, inne informacje

Franciszek Nucia 1988-25.03.1992

15.2. Byrski Stanisław (RL), 1920-1986, dziekan dekanatu uchańskiego

Zdjęcie 107 – Rok 2007, 20 maja. Ks. Stanisław Byrski (zdjęcie z nagrobka; foto Henryk

Kulik).

Urodził się 11 października 1920 roku. Wyświęcony w 1948 roku. Magister teologii1053.

Wikariusz parafii Trójcy Przenajświętszej i Wniebowzięcia NMP w Biłgoraju.

Proboszcz parafii Susiec (ok. czerwiec 1956-ok. kwiecień 1966).

1051 KZSP T8Z17, s. 11; APL APRUchanie, sygn. 35/106/49/-/5, k. 1-3; APL APRDub, sygn. 35/106/6/-/20, k. 5-

11, 14-23, 25, 29, 32, 34, 36. 1052 APL APRUchanie, sygn. 35/106/49/-/4, k. 4. 1053 Spis DL 1966, s. 121; ADZ, Parafia Podwyższenia Krzyża Świętego w Horyszowie Polskim, teka 1; Tablica

nagrobna na cmentarzu parafialnym w Uchaniach.




184

Administrator/proboszcz parafii Uchanie (ok. kwiecień 1966-12.10.1986; w 1967 roku

był administratorem).

Dziekan dekanatu uchańskiego (-1975-).

Kanonik.

Odcisk 16 – Rok 1975, 22 grudnia. Odcisk pieczęci i podpis dziekana dekanatu uchańskiego

ks. Stanisława Byrskiego.

Zmarł 16 października 1986 roku. Pochowany na cmentarzu parafialnym w Uchaniach.

16. Dziekani dekanatu hrubieszowskiego

16.1. Struktura dekanatu hrubieszowskiego

W skład dekanatu hrubieszowskiego wchodziły parafie:

w czasach diecezji chełmskiej

- (pięć) – Hrubieszów, Horodło, Kryłów, Moniatycze, Trzeszczany (1717-1772)1054,

w czasach diecezji lubelskiej

- (dziesięć) – Bończa, Dub, Dubienka, Grabowiec, Horodło (parafia raz pominięta w

wykazie parafii), Hrubieszów, Kryłów, Moniatycze, Trzeszczany, Uchanie (-1824-1864-

)1055,

- (osiem) – Dubienka, Grabowiec, Horodło, Hrubieszów, Kryłów, Moniatycze,

Trzeszczany, Uchanie (-1869-1901-)1056,

w czasach diecezji przemyskiej

w czasach diecezji lubelskiej

- (dziewięć) – Dubienka, Grabowiec, Horodło, Hrubieszów, Kryłów, Moniatycze,

Trzeszczany, Uchanie, Oszczów (-1905-1916-)1057,

1054 ASynDiCh 1717. 1055 Rocznik 1824, s. 52; Rocznik 1830, s. 71; Spis DL 1840, s. 80, 81; Spis DL 1848, s. 14, 15; Spis DL 1849, s.

13, 14; Spis DL 1855, s. 6; Spis DL 1864, s. 9; Spis DL 1865, s. 10, 11. 1056 Spis DL 1870, s. 25-28; Spis DL 1871, s. 27-30; Spis DL 1873, s. 30; Spis DL 1876, s. 35-37; Spis DL 1880,

s. 28, 29; Spis DL 1881, s. 28, 29; Spis DL 1895, s. 40-43; Spis DL 1897, s. 40-43; Spis DL 1898, s. 40-43; Spis

DL 1902, s. 43; Słownik GKP T3, s. 187; PKLG 1887, s. 93; PKLG 1892, s. 243. 1057 Spis DL 1906, s. 42-46; Spis DL 1912, s. 33-35; Spis DL 1914, s. 33, 34; Spis DL 1915, s. 33-35; Spis DL

1917, s. 33-35; Chełmska, s. 220.




185

- (dziesięć) – Dubienka, Grabowiec, Horodło, Horyszów Polski, Hrubieszów, Kryłów,

Moniatycze, Oszczów, Trzeszczany, Uchanie (24.09.1918-; po utworzeniu nowej

diecezji podlaskiej, wykaz wg stanu na styczeń 1919 roku)1058,

- (szesnaście) – Buśno, Dubienka, Gdeszyn, Grabowiec, Horodło, Hrubieszów, Kryłów,

Moniatycze, Oszczów, Sahryń, Szpikołosy, Trzeszczany, Tuczępy, Uchanie,

Werbkowice, Zawalów (-1922-1927-)1059,

- (siedemnaście) – Buśno, Dubienka, Gdeszyn, Grabowiec, Horodło, Hrubieszów,

Kryłów, Mircze, Moniatycze, Oszczów, Sahryń, Szpikołosy, Trzeszczany, Tuczępy,

Uchanie, Werbkowice, Zawalów (-1928-1936-)1060,

- (osiemnaście) – Buśno, Czerniczyn, Dubienka, Gdeszyn, Grabowiec, Horodło,

Hrubieszów, Kryłów, Mircze, Moniatycze, Strzyżów, Szpikołosy, Teratyn, Trzeszczany,

Tuczępy, Uchanie, Werbkowice, Zawalów (-1966-)1061.

16.2. Wykaz dziekanów hrubieszowskich od 1782 do …

W 1884 roku, prawdopodobnie przez pewien okres, był wakat na stanowisku

dziekana1062.

Tabela 19 – Chronologiczny wykaz dziekanów hrubieszowskich


Wydżga Jerzy -1785

Kobylański Gabriel Józef (?) -20.10.1802-11.04.1813

Gotaszewski (?) Przemysław -1816-

Skórski Franciszek Teodor, 1774-

1854 -01.09.1813-16.11.1854

Bychawski Piotr, 1807-1877 -1855-ok. 12.02.1871

Laskowski Adam, 1832-1881 ok. 19.02.1871-ok. 16.02.1874

Kazanowski Antoni, 1843-1898 ok. 23.02.1874-ok. 28.07.1885

Ziemblicki Antoni, 1845-1903 ok. 29.07.1885-ok. 06.07.1890

Gryczyński Antoni, 1851-1943 -22.01.1891-ok. 28.05.1893

Komorowski Antoni Mikołaj, 1862-

1919 ok. 11.06.1893-ok. 25.02.1894; administrator

Kwiatkowski Antoni, 1861-1926 -16.01.1894-ok. 04.06.1899

Grabowicz Władysław, 1871-1916 ok. 10.06.1899-20.10.1903

Adamczyk Józef, 1871- 26.01.1904-29.05.1910

Juściński Melchior, 1877-1949 29.05.1910-1938

Gąsiorowski Florian, 1902-1977 - 09.06.1947-1955

Osuch Franciszek, 1896-1980 1955-

1058 WiadLub 1919, Nr 3, s. 73, 74; Spis DL 1919; Spis DL 1923. 1059 Spis DL 1923, s. 47-50; Schematyzm 1925, s. 125; Spis DL 1928, s. 49-53; 1060 Spis DL 1929, s. 57-62; Spis DL 1931, s. 59-63; Spis DL 1932, s. 72-82; Spis DL 1937, s. 58. 1061 Spis DL 1966, s. 113-122 1062 PKLG 1885, s. 90.




186

Tabela 20 – Chronologiczny wykaz wicedziekanów hrubieszowskich


Tarkowski Marcin, 1777- 1827-1828

Bychawski Piotr, 1807-1877 -1843-22.04.1855-

Sawecki Stefan, 1918-1996 23.05.1962-1966-

16.3. Adamczyk Józef, 1871-, dziekan hrubieszowski

Urodził się 24 lipca 1871 roku Starej Wsi (pow. siedlecki). Absolwent Seminarium

Duchownego w Lublinie. Wyświęcony w 1895 roku1063.

Wikariusz parafii Zakrzówek (04.02.1896-18.05.1896; pow. janowski), Rudno

(10.05.1896-25.04.1899; dekanat lubartowski), Kosów (26.04.1899-24.09.1900; pow.

sokołowski), Radzyń (25.09.1900-25.01.1904).

Proboszcz parafii Hrubieszów (26.01.1904-29.05.1910; 25.03.1914-wg wniosku o

emeryturę).

W 1905 roku otrzymał upomnienie od generał-gubernatora warszawskiego za to, że

przygotowywał dzieci do pierwszej komunii o godzinie 14, odciągając w ten sposób dzieci od

rządowej szkoły.

Dziekan hrubieszowski (-03.02.1904-29.05.1910-).

Tymczasowy administrator parafii Kryłów (17.11.1909-28.11.1909).

Będąc byłym proboszczem i dziekanem hrubieszowskim został delegowany do

nowoutworzonej parafii Niemce1064.

Administrator/proboszcz parafii Niemce (26.03.1914-15.04.1919; dekanat lubartowski).

Dziekan dekanatu lubartowskiego (1914-luty 1919)1065.

Dziekan dekanatu łęczyńskiego (luty 1919-maj 1919)1066.

Proboszcz parafii Krzczonów (16.04.1919-28.01.1925; pow. lubelski).

Proboszcz/tymczasowy administrator parafii Kiełczewice (29.01.1925-13.02.1925),

Grabowiec (14.02.1925-20.02.1925; pow. hrubieszowski), Bystrzyca (21.02.1925-10.03.1925;

pow. lubelski).

Proboszcz parafii Kalinówka [Monastyrek] (11.03.1925-03.09.1931; pow. zamojski),

Wilkołaz (04.09.1931-01.03.1936)

W 1936 roku przeszedł na emeryturę i zamieszkał w Lublinie. Decyzji o przyznaniu

emerytury MWRiOP w Warszawie nie podjęło przynajmniej do 21 października 1938 roku

16.4. Bychawski Piotr, 1807-1877, dziekan hrubieszowski

Patrz wykaz proboszczów parafii Grabowiec.

1063 Spis DL 1897, s. 58; Spis DL 1906, s. 44; Spis DL 1915, s. 45; Schematyzm 1925, s. 124; Spis DL 1928, s.

98; Spis DL 1929, s. 98; Spis DL 1930, s. 101; Spis DL 1938, s. 105; Kubicki 2/3, s. 150, 152; KAL 1918; APRG,

Księga zgonów, 1902-1908, protokół z 14/27.05.1904, k. 312, protokół z 27/30.08.1908; APRG, Księga zgonów,

1902-1908, protokół z 14/27.05.1904, k. 312, protokół z 27/30.08.1908; APZ APRHrubieszów, sygn. 88/612/0/-

/29; APZ APRHrubieszów, sygn. 88/612/0/-/32; APRG, Kopia dokumentu dziekana hrubieszowskiego z

03.02.1904; APZ APRKryłów, sygn. 88/616/0/-/34; AAN MWRiOP, sygn. 2/14/0/5/582, k. 20; WiadLub 1919,

Nr 3, s. 73, 74; WiadLub 1925, Nr 4, s. 121. 1064 GłL 1914, nr 36, s. 3. 1065 WiadLub 1919, Nr 4, s. 126. 1066 WiadLub 1919, Nr 4, s. 126; WiadLub 1919, Nr 6, s. 190.




187

16.5. Gąsiorowski Florian, 1902-1977, dziekan hrubieszowski

Zdjęcie 108 – Rok 1949. Ksiądz Florian Gąsiorowski (zdjęcie z kroniki parafii).

Urodził się 25 kwietnia 1902 roku [Dzierzkowice Zastawie]. Wyświęcony w 1925

roku1067.

Wikariusz parafii Gorzków (jesień 1925-). Wikariusz i administrator parafii św. Jana

Nepomucena w Fajsławicach (wikariusz: 1928-; administrator: 1929-1931-).

Proboszcz parafii Narodzenia NMP i Świętej Trójcy w Trzeszczanach (1932-1938-), św.

Bartłomieja Apostoła w Niedrzwicy (1955-10.09.1977).

Patron Stowarzyszenia Młodzieży Polskiej w Trzeszczanach (-1934-).

Dziekan hrubieszowski (-09.06.1947-1955), bełżycki (-1966-).

1067 Spis DL 1931, s. 82; Spis DL 1966, s. 29, 32, 64, 85; GłL 1925, Nr 280, s. 3; GłL 1929, Nr 171, s. 5;

OgniwoAKDL 1934, Nr 2, s. 39; KP T1, s. 44; AAL AKDL, Akta (drugiego) Kościoła w Grabowcu, sygn.

61/IVb/26, k. 143; Kopia dokumentu z 9 czerwca 1947 roku; Tablica nagrobna na cmentarzu w Niedrzwicy

Kościelnej.




188

Zdjęcie 109 – Rok 1950, 23 czerwca. Srebrny jubileusz kapłaństwa dziekana hrubieszowskiego

księdza kanonika Floriana Gąsiorowskiego. W pierwszym rzędzie siedzą/stoją od lewej: n,

ksiądz Edward Dolecki (proboszcz parafii Grabowiec), n, ksiądz infułat Piotr Stopniak

(wikariusz generalny diecezji lubelskiej), biskup lubelski Piotr Kałwa, ksiądz kanonik Florian

Gąsiorowski, n, n. w drugim rzędzie od lewej stoją: ksiądz Józef Kuśmierczyk (wikariusz

parafii Grabowiec), ….(zdjęcie z kroniki parafii).

Kanonik honorowy Kapituły Kolegiaty Zamojskiej (odznaczony 1945). Proboszcz

konsultor prosynodalny (-1966-).

Zmarł, w 52 roku kapłaństwa, 10 września 1977 roku. Pochowany na cmentarzu

parafialnym w Niedrzwicy Kościelnej.

Nagrobek 14 – Rok 2014, 9 stycznia. Nagrobek ks. kanonika Floriana Gąsiorowskiego (foto

Henryk Kulik).

16.6. Gotaszewski (?) Przemysław, dziekan hrubieszowski




189

Dziekan dekanatu hrubieszowskiego (-1816-)1068.

16.7. Grabowicz Władysław, 1871-1916, dziekan foralny hrubieszowski

Urodził się 3 listopada 1871 roku, syn Jakuba. Wyświęcony w 1895 roku1069.

Wikariusz parafii Hrubieszów (-1896-1897-).

Prefekt religii i moralności w progimnazjum w Hrubieszowie (-1896-1901-).

Administrator parafii Hrubieszów (ok. 10.06.1899-1903-).

Dziekan dekanatu hrubieszowskiego (ok. 10.06.1899-1903).

Administrator parafii Baranów (1908-1911).

Proboszcz parafii Michów (1911-23.03.1916; dekanat lubartowski).

Zmarł, na tyfus, 23 marca 1916 roku w Michowie.

16.8. Gryczyński Antoni, 1851-1943, dziekan hrubieszowski, tyszowiecki

Urodził się 5 (3) listopada 1851 roku. Wyświęcony w 1876 roku1070.

Proboszcz parafii św. Ludwika we Włodawie (usunięty ze stanowiska za posługę byłym

unitom).

Proboszcz parafii Hrubieszów (ok. 30.11.1890-ok. 28.05.1893; zwolniony ze

stanowiska).

Dziekan dekanatu hrubieszowskiego (ok. 30.11.1890-ok. 28.05.1893; zwolniony ze

stanowiska).

Wikariusz parafii Zwiastowania NMP w Tomaszowie Lubelskim (ok. czerwiec 1893-

czerwiec 1894), Rybitwy (czerwiec 1894-październik 1894; kościół filialny Józefów;

podawane jest także Prawno).

Proboszcz parafii Krasnobród (02.02.1895-25.08.1907), Wojsławice (25.08.1907-1909),

Wniebowzięcia NMP w Nabrożu (1909-1927), Nawiedzenia NMP w Wożuczynie (1927-

1935).

Wicedziekan dekanatu tomaszowskiego (ok. marzec 1918-).

Dziekan dekanatu tyszowieckiego (-1918-1935).

1068 AAL AKGDL, Visitatio Ecclesiarum Decanatus Hrubieszoviensis 1816-1817, sygn. 60/A/202, k. 206. 1069 Spis DL 1897, s. 41; Spis DL 1898, s. 41; Spis DL 1902, s. 44; Spis DL 1915, s. 45; Spis DL 1917, s. 83; APZ

APRHrubieszów, sygn. 88/612/0/-/24; APZ APRHrubieszów, sygn. 88/612/0/-/26; APRG, Księga zgonów, 1902-

1908; APRMichów, Księga zgonów, 1907-1929, k. 206/71; WiadLub 1925, Nr 9, s. 287. 1070 Spis DL 1895, s. 30; Spis DL 1897, s. 64; Spis DL 1906, s. 68; Spis DL 1912, s. 47; Spis DL 1914, s. 47; Spis

DL 1915, s. 47; Spis DL 1917, s. 47; Spis DL 1919, s. 57; Schematyzm 1925, s. 129b; Spis DL 1929, s. 93; Spis

DL 1931, s. 98; Spis DL 1938, s. 105; GW 1893, Nr 174, s. 3; APRG, Księga zgonów, 1891-1901, k. 474; APZ

APRHrubieszów, sygn. 88/612/0/-/15; APZ APRHorodło, sygn. 88/611/0/-/16, k. 72; PKLG 1892, s. 243; Rocznik

LTD 1905, s. 5; KAL 1920, s. 39; Parafia św. Anny w Prawnie http://prawno.diecezja.lublin.pl (v. 21.08.2013);

Tablica nagrobna na cmentarzu parafialnym Najświętszego Serca Jezusa w Tomaszowie Lubelskim.

http://prawno.diecezja.lublin.pl/




190

Odcisk 17 – Rok 1891, 21 stycznia. Odcisk pieczęci urzędowej dziekana dekanatu

hrubieszowskiego i podpis dziekana ks. Antoniego Gryczyńskiego (APRG).

Członek rzeczywisty Lubelskiego Towarzystwa Dobroczynności (-1905-).

Uczestniczył w Wystawie Rolniczo-Przemysłowej w Lublinie w 1901 roku. Otrzymał

podziękowanie za notatkę historyczną o Krasnobrodzie1071.

Emeryt, przebywający w Tomaszowie Lubelskim (1938-1939-)1072.

Kanonik Kapituły Kolegiaty Zamojskiej (mian. październik 1919)1073.

Tajny Szambelan Jego Świątobliwości.

Zmarł, w wieku 92 lat, 29 października 1943 roku. Pochowany na cmentarzu parafialnym

w Tomaszowie Lubelskim (w grobowcu pochowany jest także ks. Julian Bogutyn).

16.9. Juściński Melchior, 1877-1949, dziekan hrubieszowski

Nagrobek 15 – Rok 2013, 16 sierpnia. Nagrobek ks. Melchiora Juścińskiego (foto Henryk

Kulik).

Urodził się 6 stycznia 1877 roku w Hrubieszowie. Wyświęcony w 1900 roku1074.

Wikariusz parafii Narodzenia NMP i św. Michała Archanioła w Kurowie1075 (1902).

1071 Gazeta Rolnicza, 1901, Nr 39, s. 15. 1072 Spis DL 1939, s. 225. 1073 Spis DL 1939, s. 19; WiadLub 1919, Nr 10, s. 313. 1074 Schematyzm 1925, s. 120, 125; KP T1, s. 69; Spis DL 1931, s. 60; Spis DL 1906, s. 98; Spis DL 1915, s. 34. 1075 Parafia Narodzenia NMP i św. Michała Archanioła w Kurowie http://kurow.diecezja.lublin.pl/ (v. 15.08.2012);

KPZA 1918, Nr 5-6, s. 74.

http://kurow.diecezja.lublin.pl/




191

Prefekt w Gimnazjum w Siedlcach (-1905-)1076.

Administrator a następnie proboszcz parafii św. Mikołaja w Hrubieszowie (29.05.1910-

12.04.1947; w 1916 roku był jeszcze administratorem) i dziekan dekanatu hrubieszowskiego

diecezji lubelskiej (1910-1938-). Pełnił funkcję proboszcza konsultorza (-1931-)1077.

Podpisał się pod uchwałą zebrania ogólnego Komitetu Ratunkowego Obwodu

Hrubieszowskiego z 5 grudnia 1916 roku dotyczącą m.in. natychmiastowego zniesienia granic

okupacji i cenzury1078.

Pierwszy starosta i inspektor szkolny w Hrubieszowie po odzyskaniu niepodległości po I

wojnie światowej, założyciel i pierwszy dyrektor Gimnazjum im. Stanisława Staszica w

Hrubieszowie (uzyskał koncesję 1 lipca 1918 roku), członek korpusu oficerskiego 2 R.S.K,

prezes Towarzystwa Szkół Zawodowych, współorganizator „Sokoła”, organizator apostolstwa

świeckich1079. Przewodniczący Rady Szkolnej Powiatu Hrubieszowskiego (-1923-)1080.

14 kwietnia 1923 roku uczestniczył w uroczystości poświęcenia fabryki cegły i klinkieru

w Białopolu1081.

19 marca 1925 roku Sejmik Powiatu Radomskiego wybiera prałata na członka Dyrekcji

Rady Kolejowej (na trzyletnią kadencję)1082.

Przedstawiciel miasta Hrubieszów w sejmiku powiatu hrubieszowskiego (-1918-;

podczas okupacji austriackiej). Członek wydziału powiatowego tego sejmiku (-1918-)1083.

Członek sejmiku powiatu hrubieszowskiego (-1925-)1084. Członek wydziału wykonawczego

Powiatowego Komitetu Pożyczki Narodowej w Hrubieszowie (1933)1085.

Pełnił także funkcję prezesa Zarządu Okręgu Hrubieszowskiego Związku Kółek

Rolniczych Województwa Lubelskiego (-1921-1922-), a także sekretarza tego związku (-1918-

)1086.

Patron Hrubieszowskiego Okręgu Stowarzyszenia Młodzieży Polskiej (-1933-)1087.

Wyświecił na kościoły rzymskokatolickie cerkwie m.in. w Szpikołosach

(20.10.1919)1088.

21 stycznia 1925 roku obchodził w Hrubieszowie 25-lecie kapłaństwa. W uroczystości

uczestniczyli: infułat ks. Wincenty Hartman, rezydent z Horyszowa Ruskiego ks. Jan

Nepomucen Żółtowski, ks. M. Dąbkowski z Turkowic, wikariusz parafii Hrubieszów ks. J.

Walczak, rektor kościoła św. Stanisława Kostki w Hrubieszowie i prefekt w Hrubieszowie ks.

Antoni Jaworski, prefekt w Hrubieszowa ks. Władysław Tarkowski, proboszcz parafii

Grabowiec ks. Andrzej Borsukiewicz, administrator parafii Trzeszczany ks. Wacław

Czechoński, proboszcz parafii Werbkowice ks. Kazimierz Czekański, proboszcz parafii

1076 Spis DL 1906, s. 14. 1077 Spis DL 1912, s. 34; Spis DL1914, s. 33; Spis DL 1915, s. 18, 34; Spis DL 1917, s. 34; Spis DL 1923, s. 47,

50; Spis DL 1928, s. 49; Spis DL 1929, s. 57, 59; Spis DL 1931, s. 60; Chełmska, s. 220; Kawałko Danuta R.,

„Cmentarz w Hrubieszowie”, Hrubieszów, 2006, s. 61; AAL AKDL, Akta (drugiego) Kościoła w Grabowcu, sygn.

61/IVb/26, k. 140; KAL 1918, s. 90; KAL 1913, s. 72; AAL AKGDL, Wykaz kościołów diecezji lubelskiej w

latach 1910-1913, sygn. 60B/IIa/116; APZ APRHrubieszów, sygn. 88/612/0/-/32; APZ APRHrubieszów, sygn.

88/612/0/-/39; WiadLub 1919, Nr 3, s. 73, 74. 1078 ZLub 1916, Nr 619, s. 3. 1079 KP T1, s. 70; Zygmunt Zagórowski (redakcja), „Spis nauczycieli szkół wyższych, średnich, zawodowych,

seminariów nauczycielskich oraz wykaz zakładów naukowych i władz szkolnych”, Lwów – Warszawa, 1924, s.

190. 1080 IKCodz 1923, Nr 160, s. 12. 1081 GłL 1923, Nr 117/118, s. 3. 1082 Przegląd Sejmikowy, Urzędowy Organ Sejmiku Radomskiego, Radom, 1925, Nr 14, s. 3. 1083 DzUrzCK_KomHrub 1918, Nr 2, s. 3, 4. 1084 IWL 1925, s. 61. 1085 KN 1933, Nr 25, s. 4. 1086 SZKR, 1922, s. 174; SZKR, 1923, s. 1; SZKR 1918, s. 26. 1087 OgniwoAKDL, Nr 1, s. 35. 1088 WiadLub 1919, Nr 11/12, s. 365.




192

Moniatycze ks. Wincenty Pawelec, proboszcz parafii Szpikołosy ks. Ignacy Drozdowicz,

proboszcz parafii Horodło ks. Władysław Matuszyński, proboszcz parafii Kryłów ks. Jan

Szlachetka, rektor kościoła w Dołhobyczowie ks. Jan Winnicki, proboszcz parafii Zawalów ks.

Franciszek Zenta1089.

Kanonik Kapituły Kolegiaty Zamojskiej (inst. 11.12.1919)1090.

Tajny szambelan papieża1091 (1919).

Honorowy Obywatel Miasta Hrubieszowa (19251092).

Dwukrotnie odznaczonym Złotym Krzyżem Zasługi1093.

Zmarł1094 4 października 1949 roku o godz. 2100.

Eksportacja1095 zwłok z plebani do kościoła parafialnego odbyła się 6 października o

godz. 1600, przemówienie wygłosił ksiądz kanonik Władysław Tarkowski. 7 października mszę

św. celebrował i kondukt pogrzebowy na cmentarz w Hrubieszowie prowadził biskup lubelski

Piotr Kałwa z udziałem trzydziestu duchownych. Przemówienie podczas mszy wygłosił ksiądz

profesor Józef Drzazga. Na cmentarzu przemówienie nad trumną zmarłego wygłosił ksiądz

kanonik Edward Niećko, dziekan lubelski.

16.10. Kazanowski Antoni, 1843-1898, dziekan foralny hrubieszowski

Urodził się 12 stycznia 1843 roku w Zawadzie (parafia Wielącza), syn Jana i Katarzyny

z Dyczyńskich. Alumn 4 roku Wydziału Teologii Akademii Rzymskokatolickiej w Warszawie

(1864). Wyświęcony w 1865 roku. Magister św. teologii1096.

Proboszcz parafii Lubartów (-1872-1873-).

Dziekan dekanatu lubartowskiego (-1873-).

Administrator a następnie proboszcz parafii Hrubieszów (ok. 23.02.1874-ok. 12.11.1884;

w 1880 roku był jeszcze administratorem).

Podpis 6 – Rok 1874. Podpis ks. Antoniego Kazanowskiego (ze zbiorów Andrzeja

1089 WiadLub 1925, Nr 2, s. 48-52. 1090 Spis DL 1938, s. 14; Spis DL 1939, s. 19; WiadLub 1919, Nr 9, s. 287; WiadLub 1919, Nr 11/12, s. 347. 1091 Spis DL 1931, s. 15. 1092 Kawałko Danuta R., „Cmentarz w Hrubieszowie”, Hrubieszów, 2006, s.61. 1093 KP T1, s. 69. 1094 KP T1, s. 69; Tablica nagrobna na cmentarzu w Hrubieszowie. 1095 KP T1, s. 71-72. 1096 Spis DL 1865, s. 19; Spis DL 1875, s. 41, 42; Spis DL 1876, s. 14; Spis DL 1881, s. 29; Spis DL 1895, s. 25;

APL APRWielącza, sygn. 35/1818/0/2.4/139, k. 3/10; AAL AKGDL, sygn.60/IVb/57, k. 121; APRG, Księga

zgonów, 1891-1901, k. 147, 186, 218; APL APRHrubieszów, sygn. 35/1829/0/2.4/63; sygn. 35/1829/0/2.4/64;

sygn. 35/1829/0/2.4/65; APZ APRHrubieszów, sygn. 88/612/0/-/9; APL APRGołąb, sygn. 35/1818/0/2.4/123;

sygn. 35/1818/0/2.4/130; sygn. 35/1818/0/2.4/139, k. 124/130; WiadLub 1925, Nr 6, s. 182-185; APL

APRKlementowice, sygn. 35/1841/0/2.4/92; APL APRKlementowice, sygn. 351841/0/2.4/94.




193

Karczmarczuka).

Nauczyciel religii i moralności Progimnazjum w Hrubieszowie (-1879-).

Dziekan foralny hrubieszowski (ok. 23.02.1874-ok. 28.07.1885; na początku był

administratorem dekanatu).

Odcisk 18 – Rok 1881, 12 września. Odcisk pieczęci dziekana dekanatu hrubieszowskiego ks.

Antoniego Kazanowskiego (archiwum parafii św. Mikołaja w Grabowcu).

Administrator parafii Klementowice (-11.11.1884-05.05.1886-).

Proboszcz parafii Gołąb (ok. 08.05.1886-24.12.1898).

Zmarł, w wieku 56 lat, 24 grudnia 1898 roku w miejscowości Gołąb. Pochowany na

cmentarzu parafialny w Gołębiu.

Rodzeństwo:

- Emilia Paulina. Urodziła się w Dzierzkowicach. Uczyła się w Warszawskim Instytucie

Muzycznym. Zmarła, w wieku 21 lat, 4 września 1887 roku w Gołębiu. Pochowana na

cmentarzu w Gołębiu1097.

- Władysław Kazanowski. Patrz w „Ogólny wykaz księży …”, hasło: Kazanowski

Władysław.

16.11. Kobylański Gabriel Józef, 1745-1813, dziekan hrubieszowski


Wikariusz parafii Dub1098 (-1769-1771-; w tym czasie proboszczem był ks. Józef

Kobylański).

Proboszcz parafii Horodło1099 (1771-1802-11.04.1813).

Dziekan dekanatu hrubieszowskiego (-20.10.1802-11.04.1813)1100.

Kanonik smoleński.

Zmarł, w wielu 68 lat, 11 kwietnia 1813 roku w Szpitalu Sióstr Miłosierdzia w

Szczebrzeszynie

16.12. Komorowski Antoni Mikołaj, 1862-1919, pełniący obowiązki dziekana

1097 APL APRGołąb, sygn. 35/1818/0/2.4/124, k. 104/76. 1098 APL APRDub, sygn. 35/106/6/-/13, k. 71, 75, 81. 1099 APRG, Księga ślubów, 1787-1845, Majdan Tuczępski, k. 9. 1100 APL APRUchanie, sygn. 35/106/49/-/5, k. 11, 13; APL APRDub, sygn. 35/106/6/-/37, k. 85; APL

APRSzczebrzeszyn, sygn. 35/1930/0/1/66, k. 21/91.




194

hrubieszowskiego

Patrz rozdział proboszczowie.

16.13. Kwiatkowski Antoni, 1861-1926, dziekan hrubieszowski

Odcisk 19 – Rok 1898. Odcisk pieczęci i podpis dziekana dekanatu hrubieszowskiego ks.

Antoniego Kwiatkowskiego (archiwum parafii św. Mikołaja w Grabowcu).

Urodził się 8 marca 1861 roku (podawana1101 jest także data 10 października 1861) w

Warszawie, syn Antoniego i Ewy z Wieczorkiewiczów. Uczęszczał do Gimnazjum w Płocku

(1882-1886), Seminarium Duchownego w Lublinie. Wyświęcony w 1890 roku1102.

Wikariusz parafii św. Pawła w Lublinie (1890-ok. listopad 1891), Zamość (ok. listopad

1891-1894).

Administrator/proboszcz parafii Hrubieszów (ok. 04.03.1894-1899; w 1896 był jeszcze

administratorem).

Dziekan hrubieszowski (-16.01.1894-ok. 04.06.1899).

Generał-gubernator warszawski 11 lutego 1899 roku oskarża księdza za nielegalne

działania szkodzące prawosławiu i zwrócił się do biskupa z prośbą o zabranie bez zbędnej

zwłoki księdza z Hrubieszowa a księdzu polecił tymczasowo zamieszkać w Lublinie, a

następnie w zwykłym porządku wystąpił do rządu z propozycją probostwa dla księdza poza

strefą „rosyjską”.

Administrator parafii Czerniejów (28.08.1899-26.05.1900, skąd przeniesiony, na swoją

prośbę, ze względu na brak środków na urządzenie się), Bychawa (26.05.1900-08.07.1926).

Uczestniczył w Wystawie Rolniczo-Przemysłowej w Lublinie w 1901 roku (wówczas

pracował w Bychawie). Otrzymał podziękowanie za przedmioty etnograficzne1103.

Zmarł 8 lipca 1926 roku. Pochowany na cmentarzu parafialnym w Bychawie.

16.14. Laskowski Adam, 1832-1881, dziekan foralny hrubieszowski

Urodził się 5 sierpnia 1832 roku. Wyświęcony w 1855 roku. Zakonnik ze Zgromadzenia

Księży Misjonarzy (Congr. Miss. Presb.). Kapucyn.

1101 Spis DL 1895, s. 41; Spis DL 1897, s. 41; Kubicki 2/1, s. 127-128; Kubicki 2/3, s. 159. 1102 Spis DL 1895, s. 41; Spis DL 1897, s. 41; Spis DL 1906, s. 21; Gśw 1891, Nr 570, s. 6; Kubicki 2/1, s. 127-

128; Kubicki 2/3, s. 159; APZ APRHrubieszów, sygn. 88/612/0/-/10; APZ APRHrubieszów, sygn. 88/612/0/-/24;

APRG, Księga zgonów, 1891-1901, protokół z 16.01.1894, protokół z 08.02.1899.APL APRBychawa, sygn.

35/1656/0/2.4/174; Zespół Szkół im. księdza Antoniego Kwiatkowskiego http://www.kwiateklo.pl (v.

14.07.2013); Tablica nagrobna na cmentarzu parafialnym w Bychawie. 1103 Gazeta Rolnicza, 1901, Nr 39, s. 15.

http://www.kwiateklo.pl/




195

Administrator parafii Szczebrzeszyn1104 (-1869-ok. 05.09.1871).

Proboszcz parafii Hrubieszów1105 (ok.19.02.1871-ok. 16.02.1874).

Dziekan foralny hrubieszowski (ok.19.02.1871-ok. 16.02.1874)1106.

Zmarł 15 marca 1881 roku w Lubartowie1107.

16.15. Osuch Franciszek, 1896-1980, dziekan hrubieszowski, tomaszowski

Zdjęcie 110 – Rok 2013, 16 sierpnia. Ks. Franciszek Osuch (zdjęcie z nagrobka, foto Henryk

Kulik).

Urodził się 6 listopada 1896 roku (na tablicy nagrobnej jest zapisany tylko rok urodzenia

– 1897). Wyświęcony w 1920 roku1108.

Wikariusz parafii św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty w Lubinie (-1925-).

Proboszcz parafii św. Małgorzaty i św. Mikołaja w Świeciechowie (dekanat zaklikowski,

1928-1931), Wszystkich Świętych w miejscowości Bychawka (dekanat bełżycki, 1931-1938-

), Skierbieszów (1944-1946), Świętego Leonarda w Tyszowcach (1946 do prawdopodobnie

1953).

Dziekan dekanatu tyszowieckiego (1946-18.07.1955-).

Proboszcz parafii św. Mikołaja Biskupa w Hrubieszowie (1955-1967-).

Dziekan dekanatu hrubieszowskiego (1955-). Proboszcz konsultor prosynodalny (-1966-

).

1104 Spis DL 1870, s. 55; Spis DL 1871, s. 58; APL APRŁabunie, sygn. 35/1863/0/2.4/92, k. 35/105; APL

APRSzczebrzeszyn, sygn. 35/1930/0/2.4/130, k. 236. 1105 Spis DL 1873, s. 30, 31; APL APRHrubieszów, sygn. 35/1829/0/2.4/61; sygn. 35/1829/0/2.4/62; sygn.

35/1829/0/2.4/63. 1106 AAL AKGDL, Fundusze, inwentarze, budowle kościoła parafialnego w Grabowcu 1815-1939, sygn.

60/IVb/57, k. 102; Kopia dokumentu z 23.04.1880 (ze zbiorów Andrzeja Karczmarczuka); APL APRWożuczyn,

sygn. 35/1961/0/2.4/61, k. 83. 1107 Spis DL 1882, s. 67. 1108 Schematyzm 1925, s. 123; Spis DL 1931, s. 100; Spis DL 1938, s. 44; Spis DL 1966, s. 32, 64, 116; APRKom,

Księga urodzeń, 1946-1948 (t. XIV), k. 81; KPK T1; APRKom, Księga urodzeń, 1948-1952 (t. XV), protokół z

31.12.1949, 31.12.1950, 31.12.1951; APRKom, Księga urodzeń, 1952-1955 (t. XVI), protokół z 16.01.1954;

APRKom, Księga urodzeń, 1955-1958 (t. XVII), protokół z 18.07.1955; Diecezja Zamojsko-Lubaczowska

http://www.zamosc.opoka.org.pl (v. 06.01.2011); Tablica nagrobna na cmentarzu w Hrubieszowie.





196

Odcisk 1 – Rok 1965, 24 października. Odcisk pieczęci i podpis dziekana dekanatu

hrubieszowskiego ks. Franciszka Osucha.

Kanonik honorowy Kapituły Kolegiaty Zamojskiej (odznaczony 1948).

Zmarł 7 lutego 1980 roku. Pochowany na cmentarzu w Hrubieszowie.

16.16. Sawecki Stefan, 1918-1996, wicedziekan hrubieszowski

Patrz rozdział proboszczowie.

16.17. Skórski Franciszek Teodor /Skorski/, 1774-1854, dziekan hrubieszowski

Herbu Jastrzębiec. Urodził się w 1774 roku, syn Józefa i Anny małżonków Skórskich.


Proboszcz parafii Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Kryłowie1110 (1805-

01.09.1813-16.11.1854).

Członek Rady Opiekuńczej Powiatu Hrubieszowskiego (-1854-)1111.

2 lutego 1852 roku obchodził w katedrze w Lublinie uroczystość 50-lecia kapłaństwa1112.

25 maja 1853 roku poświęcił miejsce na budowę powiatowego szpitala w

Hrubieszowie1113.

Członek, z okręgów gminnych powiatów hrubieszowskiego i tomaszowskiego, Rady

Wojewódzkiej Rządowej Komisji Województwa Lubelskiego (-1819-)1114. Członek honorowy

Towarzystwa Przyjaciół Nauk Województwa Lubelskiego (-1819-)1115.

Sędzia Pokoju Okręgu Tomaszowskiego (-1852-)1116.

Dziekan foralny hrubieszowski (-01.09.1813-16.11.1854)1117.

1109 AAL AKGDL, sygn. 60/IIa/1, k. 1-5; KW 1852, Nr 36, s. 181; Spis DL 1846, s. 14. 1110 AAL AKGDL, sygn. 60/IVb/57, k. 30, 33, 50-58; AAL AKGDL, sygn. 60/IIa/1, k. 1-5; Rocznik 1824, s. 52;

PamRM 1855, T.28, z.3, s. 322; KW 1852, Nr 36, s. 181; APRUchanie, sygn. 35/106/49/-/5, k. 17; APL

APRUchanie, sygn. 35/106/49/-/6, k. 32; Spis DL 1840, s. 81; Spis DL 1846, s. 14; Spis DL 1848, s. 14; Spis DL

1849, s. 14; APL APRKryłów, sygn. 35/1851/0/2.4/35. 1111 Rocznik KP 1854, s. 287. 1112 KW 1852, Nr 36, s. 181. 1113 Mądzik Marek, „Z dziejów hrubieszowskich zakładów dobroczynnych w XIX stuleciu”, Annales Universitatis

Mariae Curie-Skłodowska, Lublin-Polonia, vol. LIV/LV SECTIO F 1999/2000, s. 396. 1114 NoKP 1820, s. 259. 1115 NoKP 1820, s. 374. 1116 KW 1852, Nr 36, s. 181. 1117 AAL AKGDL, sygn. 60/IVb/57, k. 30, 33, 50-58; AAL AKGDL, sygn. 60/IIa/1, k. 1-5; Rocznik 1824, s. 52;

PamRM 1855, T.28, z.3, s. 322; APRG, Księga zgonów, 1847-1862, k. 169; APRUchanie, sygn. 35/106/49/-/5, k.

17; APL APRUchanie, sygn. 35/106/49/-/6, k. 32; Spis DL 1840, s. 81; Spis DL 1848, s. 15.




197

Wylegitymowany ze szlachectwa (nr 8964; 15.03.1845; herb Jastrzębiec)1118.

Kanonik gremialny Kapituły Katedry Lubelskiej (mian. przed 1816), kanonik honorowy

Kapituły Katedry Przemyskiej (mian. przed 1813)1119.

Zmarł, w wieku 80 lat i 53 lat kapłaństwa, 16 listopada 1854 roku. Pochowany na

cmentarzu parafialnym w Kryłowie1120.

16.18. Tarkowski Marcin, 1777-, wicedziekan hrubieszowski

Urodził się w 1777 roku. Wyświęcony w 1802 roku (urodził się w 1779 roku, wyświęcony

w 1808 roku1121).

Proboszcz parafii Moniatycze1122 (-1818-1839-).

Wicedziekan dekanatu hrubieszowskiego (-1823-1839-)1123.

16.19. Wydżga Jerzy, dziekan hrubieszowski

Syn Antoniego, chorążego buskiego1124. Proboszcz parafii Wniebowzięcia NMP,

późniejszej św. Mikołaja, w Hrubieszowie, dziekan dekanatu hrubieszowskiego (-1785-)1125.

Kanonik chełmski.

16.20. Ziemblicki Antoni, 1845-1903, dziekan hrubieszowski

Patrz rozdział wikariusze parafii Grabowiec.

17. Wykazy osób związanych z parafią rzymskokatolicką w Grabowcu

17.1. Dozór kościelny kościoła w Grabowcu (spisać z GSB)

Tabela 21 – Chronologiczny wykaz członków dozoru kościelnego kościoła w Grabowcu

Imię/imiona i nazwisko Okresy sprawowania funkcji (co najmniej), inne

informacje

Stanisław Nowicki -1879-1885-; członek

Roman Tuszowski -1890-; przewodniczący

Henryk Weychert -1924-; członek

Stanisław Czachórski -1890-; członek

Jan Paul -1921-1925-; członek

Faustyn Rudnicki -1924-; członek

1118 APL DeputacjaSGL, sygn. 35/233/0/-/132, k. 10, 11. 1119 PamRM 1855, T.28, z.3, s. 322; APRUchanie, sygn. 35/106/49/-/5, k. 17; APL APRUchanie, sygn. 35/106/49/-

/6, k. 32; APRG, Księga ślubów, 1787-1845, Majdan Tuczępski, k. 16; AAL AKGDL, sygn. 60/IVb/57, k. 50-58:

Rocznik KP 1854, s. 207; APRUchanie, sygn. 35/106/49/-/5, k. 87; Spis DL 1840, s. 81. 1120 PamRM 1855, T.28, z.3, s. 322; Spis DL 1855, s. 12; APL APRKryłów, sygn. 35/1851/0/2.4/38, 81/6. 1121 Spis DL 1840, s. 81. 1122 APL APRMoniatycze, sygn. 35/1882/0/1/2; APRMoniatycze, sygn. 35/1882/0/2.4/10; APL APRMoniatycze,

sygn. 35/1882/0/2.4/14; APL APRMoniatycze, sygn. 35/1882/0/2.4/23; APL AAL AKGDL, sygn. 60/IIa/1, k. 1-

5; AAL AKGDL, sygn. 60/IIa/1, k. 1-5; Rocznik 1824, s. 52; Rocznik 1826/27, s. 120; Rocznik 1830, s. 71; Spis

DL 1840, s. 81. 1123 AAL AKGDL, sygn. 60/IIa/1, k. 1-5; AAL AKGDL, sygn. 60/IIa/1, k. 1-5; Rocznik 1824, s. 52; Rocznik

1826/27, s. 120; Rocznik 1830, s. 71; Spis DL 1840, s. 81. 1124 Niesiecki T.9. s. 484. 1125 Wróbel, s. 160.




198

Imię/imiona i nazwisko Okresy sprawowania funkcji (co najmniej), inne

informacje

Stanisław Gąsiorowski -1871-1885-; członek

17.2. Organiści

Tabela 22 – Chronologiczny wykaz organistów kościoła w Grabowcu

Imię/imiona i nazwisko Okres sprawowania funkcji

Michał Drozdowski -1766-25.11.1770-

Michał Guzowski 1850-marzec 1854-

Stanisław Januszewski -1877-

Władysław Krzywkowski, 1844-1902

Tomasz Zieliński 19.07.1889-1908-

17.3. Rada kościelna

Tabela 23 – Alfabetyczny wykaz członków Rady Kościelnej Parafii św. Mikołaja w Grabowcu

od 8 stycznia 1929 roku do 1932 roku, członkowie zostali powołani na okres trzech lat przez

biskupa lubelskiego Mariana Leona Fulmana1126

Nazwisko i imię/imiona Miejscowość

Biernacki Michał Grabowiec

Buczak Ludwik Henrykówka

Czuper Piotr Grabowiec-Góra

Grechuta Józef Skomorochy Małe

Jędruszczak Kajetan Hołużne

Kozar Franciszek Wolica Uchańska

Panas Michał Czechówka

Pawłowski Józef Żurawlów

Tęczak Wojciech Ornatowice

Weychert Henryk Szystowice

Węgleńska Maria Świdniki, Grabowczyk

Zarek Antoni Skibice

Na zastępców

Jaroszyński Kazimierz Szystowice

Kołodziej Eliasz Rogów

Pawelec Jan Dworzysko

Szatraj Marian Skomorochy Małe

17.4. Rada parafialna

Tabela 24 – Alfabetyczny wykaz członków Rady Parafialnej Parafii św. Mikołaja w Grabowcu

1126 AAL AKGDL, sygn. 60/IVb/57, k. 180.




199

powołanych w dniu 22 maja 1948 przez wikariusza generalnego kurii biskupiej Piotra

Stopniaka w imieniu biskupa Stefana Wyszyńskiego1127

Nazwisko i imię/imiona Miejscowość

Greniuk Władysław Ornatowice

Jędruszczak Kajetan Hołużne

Lisiuk Edward Grabowczyk

Panas Michał Czechówka

Pawłowski Władysław Grabowiec

Tomkiewicz Karol Skomorochy Małe

17.5. Szafarze

Tabela 25 – Alfabetyczny wykaz osób związanych z parafią Grabowiec

Nazwisko i imię/imiona Informacje

Margol Grzegorz Szafarz nadzwyczajny

18. Bibliografia (w załączeniu)

1127 AAL AKDL, Akta (drugiego) Kościoła w Grabowcu, sygn. 61/IVb/26, k. 144.

Documents

Historia Grabowca Monografia parafii św. Mikołaja w Grabowcu€¦ · Monografia rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja w Grabowcu, tom II Wszelkie wykorzystanie do celów komercyjnych