1

Tematyka wykładu

• Rozwój komputerów ENIAC i co dalej?

• Zastosowania informatyki • Kierunki rozwoju informatyki • Arytmetyka komputerowa

– Pozycyjne systemy liczbowe

2

Komputer ENIAC the Electronic Numerical Integrator and Computer

Źródło: U.S. Army Photo http://ftp.arl.army.mil/ftp/historic-computers Zakończył swą służbę 2 października 1955 roku o godzinie 23.45

3

Rozwój komputerów • Komputer ENIAC • Electronic Numerical Integrator and Computer Geneza:

II wojna światowa, zapotrzebowanie na maszynę liczącą.

„Tablice balistyczne” do celowania pocisków. Twórcy: dr Herman Heine Goldstine (pracownik Ballistic Research Laboratory, John Mauchly (dr fizyki, Uniwersytet w Pensylwanii) John Presper Eckert (inż. Elektroniki, Uniwersytet w Pensylwanii).

4

Komputer ENIAC the Electronic Numerical Integrator and Computer

ENIAC zawierał 17.468 próżniowych lamp elektronowych, 7.200 diod, 1.500 przekaźników, 70.000 rezystorów, 10.000 kondensatorów i około 5 milionów lutów. Był ustawiony na planie prostokąta 12 na 6 m w kształcie litery U. Był wysoki na 2,6 m, szeroki na 0,9 m, długi na 26 m, zajmował ponad 67.6 m², ważył 27 ton i zużywał 150 kW energii. Był chłodzony systemem wentylacyjnym opartym na dwóch silnikach Chryslera o łącznej mocy 24 KM. Najdłuższy czas bezawaryjnej pracy w roku 1954 wynosił 116 godzin.

Liczył w systemie dziesiętnym. Pozwalał na wykonanie 5.000 operacji dodawania na sekunde, 385 operacji mnożenia na sek. Podstawowy cykl maszyny wynosił 200 mikrosekund (20 cykli 100 kHz zegara) lub 5.000 cykli na sekundę dla operacji na 10-cyfrowej liczbie. Budżet 486 tys. USD, wdrożony w 1947, zakończył służbę 2. października 1955r. na podstawie: http://en.wikipedia.org/wiki/ENIAC i http://pl.wikipedia.org/wiki/ENIAC

5

• Lampy elektronowe

6

Rozwój komputerów

• 1949 - Eckert i Mauchly, po założeniu własnej firmy, budują BINAC-a. (z przeznaczeniem dla sił powietrznych USA).

• 1950 – Yoshiro Nakamats opracowuje dyskietkę.

• 1955 – 2.X. ENIAC zostaje ostatecznie wyłączony i zdemontowany.

• 1956 - IBM buduje pierwszy dysk twardy - RAMAC 350. Pojemność: 5MB, cena: milion dolarów.

7

• Tranzystory (1950 – 1960)

8

Rozwój komputerów

• 1956 - W laboratoriach MIT ukończony zostaje pierwszy komputer tranzystorowy TX-O (Transistorized Experimental Computer). Komputery oparte na tranzystorach rozpoczynają drugą generację.

• 1957 - Ken Olsen i Harlan Anderson zakładają firmę DEC (Digital Equipment Corporation), która stanie się jednym z największych producentów komputerów na świecie.

• 1957 - Oficjalnie opublikowany zostaje język FORTRAN-1, stworzony przez Johna Backusa i jego współpracowników z IBM.

9

Rozwój komputerów • 1958 - Wynalazcy z Fairchild Semiconductor i

Texas Instruments niezależnie pracują nad układem scalonym. W lutym 1959 r. Jack Kilby, z Texas Instruments, zgłosił patent opisujący, jak prosty obwód - złożony z dwóch tranzystorów - zrobić na jednym kawałku germanu. Za swoje osiągnięcie otrzyma w roku 2000 Nagrodę Nobla.

• nieco później - Fairchild Semiconductor, Robert Noyce opracuje technikę tzw. integracji planarnej. Ta technologia lepiej nadaje się do budowania układów scalonych na płytkach z krzemu niż germanu. Dominacja krzemu w światowej elektronice.

10

Rozwój komputerów

• 1958 - W laboratoriach Bell zbudowany zostaje pierwszy modem. Jego prędkość to 300 bitów na sekundę.

• 1963 - Narodowy Instytut Standardów w USA (ANSI) akceptuje standard ASCII w wersji siedmio-bitowej. Dzięki niemu możliwa staje się bezproblemowa wymiana informacji pomiędzy maszynami różnych producentów.

• 1963 - Douglas Engelbert otrzymuje patent na wymyśloną przez siebie mysz. Rok później buduje pierwszy działający egzemplarz.

11

Rozwój komputerów

• 1964 - Tom Kurtz i John Kemeny (Uniwersytet Dartmouth) tworzą język BASIC (Beginner's All-purpose Symbolic Instruction Language)

• Szef firmy Intel - Gordon Moore - sugeruje, że układy scalone będą podwajały swoją złożoność co rok. Stwierdzenie to będzie znane jako prawo Moore'a.

• 1968 - R.Noyce i G.Moore zakładają firmę INTEL.

12

Rozwój komputerów • 1971 - Niklaus Wirth tworzy język

programowania Pascal. Programy w nim napisane mają budowę strukturalną - podzielone są na funkcje i procedury.

• 1971 - Wayne Pickette z firmy Intel wynalazł sposób tworzenia mikroprocesora, czyli komputera umieszczonego na chipie

• 1971 – komputery ODRA produkowane w POLSCE

• lata 70-te – ośmiobitowe mikoprocesory: 8080 Intel, 6800 Motorola, Z80 Zilog, 6502 Rockwell. Powstają pierwsze mikrokomputery: Altair, Apple, Commodore, Atari.

13

Komputer Odra 130x

Prototyp powstał w 1971 r. Produkowany seryjnie od 1973 r. w Zakładach Elektronicznych Elwro we Wrocławiu. Przedostatni pracujący komputer Odra – w fabryce Hutmen został wyłączony 18 lipca 2003roku. Otatni pracujący komputer Odra – w PKP w Ostródzie został wyłączony w połowie 2006 roku.

14

Komputer Odra 130x

•seria: Odra 1300 •mikroprogramowany komputer III generacji zbudowany na układach scalonych TTL •pełna zgodność funkcjonalna i programowa z systemami komputerów serii ICL 1900 •prędkość:

•cykl mikroprogramu: 1/3 albo 1/4 µs (niezgodność danych) •cykl odczytu pamięci operacyjnej: 1 µs •czas wykonania rozkazów:

•skok: 1 µs •dodawanie stałoprzecinkowe: 1,6 µs •mnożenie stałoprzecinkowe: 9 µs

•pamięć operacyjna: •ferrytowa 24 bitowa + bit parzystości •półprzewodnikowa 24 bitowa z korekcją pojedynczych błędów i wykrywaniem wielokrotnych od 32 do 256 kilosłów •możliwość pracy dwóch jednostek centralnych ze wspólną pamięcią.

15

• Układ scalony INTEL 4004 (1971)

16

Rozwój komputerów • 1972 - Nolan Bushnell oraz Al Alcorn

zakładają własną firmę - Atari - wkrótce jednego z największych producentów komputerów domowych i automatów do gier.

• 1972 - Ray Tomlinson tworzy program do wysyłania listów elektronicznych e-mail. To właśnie on zadecydował o użyciu znaku @ w adresie poczty elektronicznej.

• 1972 - Dennis Ritchie kończy pracę nad językiem C i publikuje oficjalną specyfikację.

17

Rozwój komputerów

• 1975 - Powstaje firma Microsoft. • 1976 - Powstaje firma Apple. • 1979 – Pierwsze szesnastobitowe

mikroprocesory: 8086, 68000 • lata 80-te – 32 bity • 1983 r. - Commodore prezentuje C-64. • 1984 r. - data rozpoczęcia sprzedaży ZX

spectrum. • 1984 r. - ATARI wypuszcza model

520ST.

18

Rozwój komputerów • 1979 - pierwszy arkusz kalkulacyjny -

VisiCalc. Jego twórcami są Don Bricklin oraz Bob Franston. W samym roku 1980 zostanie sprzedanych 900 tys. kopii programu.

• 1980 - Hewlett-Packard model - HP-85. Cena 3.250 dolarów.

• 1980 - IBM rozpoczyna prace nad stworzeniem komputera osobistego. IBM – Microsoft – DOS (Seattle Computer Products). System MS-DOS.

19

Rozwój komputerów • 1980 - Tworzony kilka lat język

programowania ADA jest już skończony. Prace nad nim prowadził Departament Obrony USA.

Augusta Ada King, hrabina Lovelace (1815-1852) – matematyk i Informatyk - opisała mechaniczny komputer Charles Babbage (1791-1871), tzw. maszynę analityczną, tworzyła programy dla maszyny Babbage'a. Uważana jest za pierwszego programistę.

20

Rozwój komputerów

• 1981 - Adam Osborne tworzy pierwszy udany komputer przenośny – Osborne 1. Cena: 1.795 dolarów.

• 1981 - 12 sierpnia IBM przedstawia

swój pierwszy komputer osobisty - IBM 5150 PC. Zawiera on procesor Intel 8088, 64KB pamięci RAM, 40 KB ROM oraz jedną stację dyskietek 5,25 cala. Na komputerze zainstalowany jest system MS-DOS Microsoftu. Cena: 3.000 – 6.000 dolarów.

21

Rozwój komputerów • 1981 - Xerox przedstawia komercyjną wersję

komputera Alto - Xerox Star 8010. Wprowadza on wiele innowacji, m.in. środowisko graficzne. W skład zestawu wchodzą mysz, drukarka laserowa, edytor tekstu WYSIWYG (ang. What You See Is What You Get).

• Commodore wprowadza komputer VIC20. Posiada on mikroprocesor 6502A, 5KB RAM, 20 KB ROM, kolorową grafikę. Dzięki tym właściwościom oraz bardzo niskiej cenie (ok. 300 dolarów) VIC20 staje się bardzo popularnym komputerem. Będzie to pierwsza maszyna sprzedana w ilości ponad miliona sztuk.

22

Rozwój komputerów

• 1981 - Pojawia się komputer ZX-81, przebudowana wersja modelu ZX-80. W odróżnieniu od poprzednika, umożliwia pracę na liczbach zmiennoprzecinkowych oraz posiada ulepszoną, choć nadal niedoskonałą, grafikę. Niższa cena - przez rok sprzedano ok. 500 tys. sztuk.

23

• PENTIUM (1993) 3,2 mln. tranz., 60-200 MHz

24

• PENTIUM 4 (2000) 55 mln. tranz., 3GHz

25

Porównanie technologii 45nm z otaczającym światem

• grubość paznokcia = 20.000.000nm

• włos = 90.000nm

• pyłek kwiatowy = 20.000nm

• bakteria = 2,000nm

• tranzystor 45nm Intel’a = 45nm

• wirus = 20nm

• atom krzemu = 0.24nm

Na podstawie danych firmy Intel®

26

International Technology Roadmap for Semiconductors Międzynarodowe plany rozwoju technologii półprzewodnikowych

• 10 µm - 1971 • 3 µm - 1975 • 1,5 µm - 1982 • 1 µm - 1985 • 800 nm (0,80 µm) - 1989 • 600 nm (0,60 µm) - 1994 • 350 nm (,35 µm) - 1995 • 250 nm (0,25 µm) - 1998 • 180 nm (0,18 µm) - 1999 • 130 nm (0,13 µm) - 2000 • 90 nm - 2002 • 65 nm - 2006 • 45 nm - 2008 • 32 nm - 2010 • 22 nm - 2012 • 14 nm - 2014 technologia obecnie stosowana • 10 nm - 2015 (Intel – premiera przewidywana na 2016) • 7 nm - 2015 (IBM we współpracy z GlobalFoundries, Samsungiem oraz SUNY) • 5 nm - około 2020

źródło: zestawienie wiki.en na podstawie http://www.itrs.net/

źródło: http://whatnext.pl/

27

Ciekawostki: jak mały i szybki jest tranzystor 45nm • 1 metr to 1 miliard nanometrów • Oryginalny tranzystor zbudowany w laboratoriach firmy Bell Labs w 1947 roku mógł zmieścić się w ręku. Na powierzchni pojedynczej czerwonej krwinki mogą się zmieścić setki nowych tranzystorów wykonanych w technologii 45nm. • Żeby zobaczyć tranzystor wykonany w technologii 45nm trzeba użyc zaawansowanego mikroskopu • Cena tranzystora w jednym z wchodzących na produkcję procesorów następnej generacji Intel’a o nazwie kodowej Penryn będzie wynosiła 1/1.000.000 średniej ceny tranzystora z 1968 roku. Jeśli cena samochodów spadałaby z takim samym współczynnikiem dzisiaj nowy samochód kosztowałby około 1 centa. • Na średnicy włosa można ułożyć więcej niż 2.000 tranzystorów 45nm. • Na główce szpilki (o średnicy 1,5 mm) można zmieścić ponad 30 milionów tranzystorów 45nm. •Ponad 2 miliony tranzystorów 45nm zmieści się na kropce kończącej ten akapit (powierzchnia około 1/10 mm2). • Tranzystor 45nm pozwala wykonac około 300 milinów przełączeń na sek. W czasie jaki jest potrzebny na przełączenie tranzystora 45nm wiązka światła przebędzie mniej niż 2,5mm.

Na podstawie danych firmy Intel®

28

Generacje komputerów Ze względu na zastosowaną technologię wyróżnia się

generacje komputerów: 0 – układy przekaźnikowe 1 – (od 1946 r.) – technika lamp elektronowych (ENIAC), 2 – (od 1956 r.)– technika tranzystorowa, 3 –(od 1963 r.) – technika układów scalonych małej (SSI) i średniej (MSI) skali integracji układy scalone, 4 – (od 1981 r.) – technika układów scalonych dużej (LSI) i wielkiej (VLSI) skali integracji np. PC, 5 – technika sztucznej inteligencji, np. komputer optyczny.

29

Architektura komputera

• zazwyczaj pod pojęciem architektury rozumie się organizację połączeń pomiędzy pamięcią, procesorem i urządzeniami wejścia-wyjścia.

sposób organizacji elementów tworzących komputer

30

Klasyfikacja architektury komputera

• Ze względu na sposób organizacji pamięci i wykonywania programu: – architektura von Neumanna – architektura harvardzka – architektura mieszana

31

Klasyfikacja architektury komputera

• Ze względu na sposób organizacji pamięci i wykonywania programu: – architektura von Neumanna – architektura harvardzka – architektura mieszana

32

Architektura von Neumanna

• W 1945 John von Neumann opublikował książkę: "First Draft of a Report on the

EDVAC*", opisującą architekturę Von Neumanna,

utworzoną wspólnie z Johnem Mauchly'ym i Johnem Eckertem.

*Electronic Discrete Variable Automatic Computer

33

• Polega na ścisłym podziale komputera na trzy podstawowe części: – procesor (w ramach którego wydzielona

bywa część sterująca oraz część arytmetyczno-logiczna);

– pamięć komputera (zawierająca dane i sam program);

– urządzenia wejścia/wyjścia.

Architektura von Neumanna

34

• System komputerowy zbudowany w oparciu o architekturę von Neumanna powinien: – mieć skończoną i funkcjonalnie pełną listę

rozkazów; – mieć możliwość wprowadzenia programu do

systemu komputerowego poprzez urządzenia zewnętrzne i jego przechowywanie w pamięci w sposób identyczny jak danych;

– dane i instrukcje w takim systemie powinny być jednakowo dostępne dla procesora;

– informacja jest tam przetwarzana dzięki sekwencyjnemu odczytywaniu instrukcji z pamięci komputera i wykonywaniu tych instrukcji w procesorze.

Architektura von Neumanna

35

Architektura komputera

Architektura von Neumanna (przedstawiona w 1945 wspólnie z Johnem W. Mauchly'ym i Johnem Presper Eckertem)

procesor – CPU

pamięć

jednostka arytmetyczno-

logiczna

jednostka sterująca

akumulator

wejście wyjście

36

Normy dotyczące zestawów komputerowych

Filozofią gospodarki Unii Europejskiej jest swobodny przepływ wyrobów i usług między jej krajami członkowskimi. Dla pewnych grup wyrobów - zwłaszcza, jeżeli mogą one stanowić zagrożenia dla zdrowia, mienia czy środowiska - zostały opracowane dyrektywy zawierające wymagania zasadnicze, których spełnienie jest warunkiem wprowadzenia do obrotu. Dowodem spełnienia przez wyrób tych wymagań jest umieszczenie na nim oznakowania CE, poprzedzone przeprowadzeniem oceny zgodności i wystawieniem deklaracji WE. Oznakowanie CE można umieścić tylko wtedy, gdy ocena zgodności wykazała, że wyrób spełnia wymagania wszystkich obowiązujących go dyrektyw. Zakres notyfikacji obejmuje następujące dyrektywy nowego podejścia: * 88/378/EWG/ Bezpieczeństwo zabawek * 89/336/EWG Kompatybilność elektromagnetyczna * 73/23/EWG Sprzęt elektryczny * 98/37/WE Maszyny * 90/385/EWG Aktywne implantowane wyroby medyczne * 93/42/EWG Wyroby medyczne * 98/79/WE Wyroby medyczne do diagnostyki in vitro * 89/106/EWG Wyroby budowlane * 94/25/WE Rekreacyjne jednostki pływające EWG – obecnie EEC Źródło: http://www.pcbc.gov.pl/index.php?page=ce/ce

37

Normy dotyczące zestawów komputerowych

Kompatybilność elektromagnetyczna (ang. electromagnetic compatibility – EMC) Guidelines On the Application of Council Directive 89/336/EEC (http://ec.europa.eu/enterprise/electr_equipment/emc/guides/emcguide.htm) Definicje: "kompatybilność elektromagnetyczna" oznacza zdolność urządzenia, elementu wyposażenia lub systemu do zadowalającego działania w jego środowisku elektromagnetycznym, bez powodowania zakłóceń elektromagnetycznych, które nie są tolerowane w tym środowisku. "zakłócenie elektromagnetyczne" to zjawisko elektromagnetyczne, które może pogorszyć działanie urządzenia, elementu wyposażenia lub systemu. Zakłóceniem elektromagnetycznym może być hałas elektromagnetyczny, niepożądany sygnał lub nawet zmiana w samym środku przekazu. więcej informacji: http://www.pcbc.gov.pl/index.php?page=ce/kompatybilnosc oraz: http://www.automatykaonline.pl/poradnik/normy.php?id=13

38

Z czego składa się system komputerowy? zamieszczone zdjęcia, stanowią przykładowe graficzne uzupełnienie wykładu i nie są przeglądem najnowszych rozwiązań w tej dziedzinie

39

Komputer składa się z: jednostki centralnej (formalnie: procesor i pamięć; praktycznie podzespoły umieszczone w obudowie komputera PC: płyta główna z procesorem i pamięcią, karty rozszerzeń, napędy dysków, zasilacz itd.) urządzeń peryferyjnych

urządzeń wejścia/wyjścia: monitor - CRT (ang. Cathode-Ray Tube) lub LCD (ang. Liquid Crystal Display), klawiatura, myszka, drukarka (m.in. igłowa, atramentowa, laserowa, termiczna)...

Budowa systemu komputerowego

40

Podstawowym, bazowym elementem jednostki centralnej komputera jest: Płyta główna (ang. mainboard, motherboard).

Źródło: http://www.intel.pl

Budowa systemu komputerowego

41

• procesor CPU, • pamięć operacyjna RAM, • BIOS i CMOS, • zegar czasu rzeczywistego, • gniazda (sloty) kart rozszerzających (np. ISA, PCI,

AGP, PCI Express), • gniazda zasilania (standard AT, ATX, ATX2.2., BTX), • gniazda napędów dysków twardych, napędów

optycznych (ATA, SATA), • gniazda urządzeń zewnętrznych (portu szeregowego

RS, równoległego CENTRONICS, • USB, FireWire, klawiatury i myszy (std. AT, PS2,

ostatnio wyłącznie przez USB), audio, • wideo (VGA, SVHS, HDMI).

Budowa systemu komputerowego

Podstawowym, bazowym elementem jednostki centralnej komputera jest: Płyta główna (ang. mainboard, motherboard).

42

Na płycie głównej (ang. mainboard, motherboard) znajdują się: procesor, pamięć operacyjna, BIOS i CMOS, gniazda (sloty) kart rozszerzających (np. ISA, PCI, AGP, PCI Express), napędów (dyski twarde, napędy optyczne itp.) gniazda zasilacza, innych urządzeń zewnętrznych (portu szeregowego, równoległego, USB, FireWire, złącze klawiatury, złącze myszy), zegar czasu rzeczywistego. Kontrolery urządzeń są zgrupowane głównie w mostkach: - mostek północny – podłączony bezpośrednio do procesora zawiera kontroler pamięci oraz kontroler szyny graficznej, - mostek południowy - podłączony do mostka północnego, zawiera kontrolery PCI, dysków, USB, dźwięku, Ethernetu, dysków (ATA, SATA) itp. + zewnętrzne kontrolery (np. IEEE 1394).

Budowa systemu komputerowego

43

źródło:abit

Źródło: http://www.intel.pl

Źródło: http://www.komputronik.pl

44

Komputery personalne

Dwa rodzaje komputerów personalnych: „PC” „Mac”

Realizacje:

desktop, tower, laptop, notebook, netbook,

palmtop, smartphon, tablet...

45

Typy obudów pamięci komputera

DIP, SIPP, ZIP,

SIMM 30 pin, SIMM 72 pin,

DIMM (168-pin), DDR DIMM (184-pin),

DDR2 GDDR3 GDDR5

….

46

Typy pamięci komputera

Pamięć stała ROM – Read Only Memory

Pamięć ulotna RAM – Random Access Memory SRAM – static – bardzo droga, bardzo szybka, energochłonna – cache, DRAM – dynamic – tańsza, szybka – pamięć operacyjna, VRAM – video – droga, szybka – pamięć video.

47

Memory timings – cykle pamięci np. dla KHX3200A/512: 2-3-2-6-1

CAS latency – CL – Delay between activation of row and reading of row - opóźnienie między aktywacją wiersza i jego odczytem

RAS to CAS (or Row to Column Delay) – tRCD – Activates row – aktywacja wiersza

Row Precharge Delay (or RAS Precharge Delay) – tRP/tRCP – Deactivates row – deaktywacja wiersza

Row Active Delay (or RAS Active Delay, or time to ready) – tRA/tRD/tRAS – Number of clock cycles between activation and deactivation of row – liczba cykli zegara między aktywacją a deaktywacją wiersza

Command Rate – CMD Rate – Delay between chip select and command – opóźnienie między wybraniem chipa i rozkazem

48

źródło pl.wikipedia.org Patrz również: http://www.kingston.com/hyperX/products/khx.asp http://www.kingston.com/hyperx/products/krx.asp http://www.kingston.com/hyperx/products/khx_ddr2.asp http://www.kingston.com/hyperX/products/khx_ddr3.asp http://www.kingston.com/HyperX/Products/decoder.asp

49

pierwsze pamięci GDDR5 rok 2007/2008 GDDR5 · pamięci · Qimonda Qimonda AG, znany producent układów pamięci poinformował o dostarczeniu swoim klientom pierwszych próbek układów GDDR5. Może to oznaczać, że w przyszłym roku na rynek trafią karty graficzne wyposażone w nowy typ pamięci. Układy GDDR5 zapewniają przepustowość rzędu 20 Gb/s na komponent. Oznacza to, że są dwukrotnie szybsze od najbardziej wydajnych GDDR3. Mogą być one taktowane nawet 5-gigahercowym zegarem. Mariusz Błoński źródło: Qimonda za http://kopalniawiedzy.pl/wiadomosc_4792.html

50

Złącza PCI porównanie Złącze PCI Express x1 I/O umożliwia przesyłanie do 500MB/s danych tzn. ma 3.5 raza większe pasmo niż

PCI (do 133MB/s)

Złącze PCI Express x16 umożliwia przesyłanie do 8GB/s danych tzn. ma 3.5 raza większe pasmo niż

AGP8X (do 2.1GB/s)

gniazda PCI-E od góry: x4, x16, x1 i x16 w porównaniu ze złączem PCI (na dole) źródło: Wikimedia Commons

51

CPU ROM sterowniki I/O

RAM wejście

wyjście

pamięć zewnętrzna

szyna sygnałów sterujących

szyna adresowa

szyna danych

Schemat blokowy komputera - konstrukcyjny

52

Schemat blokowy komputera - funkcjonalny

53

Kod źródłowy

Analiza syntaktyczna

Analiza semantyczna

Generacja kodu

Kod półskompilowany Biblioteki kompilatora Biblioteki, kody zewnętrzne

Łączenie

Program wynikowy

Proces kompilacji programów

54

Proces uruchamiania i realizacji programów - interpretacja

System operacyjny

interpreter

Program źródłowy

Pamięć operacyjna Pamięć zewnętrzna

Wprowadzenie modułów do pamięci operacyjnej

System operacyjny

Kompilator

Program źródłowy

Tłumaczenie i realizacja

55

Proces uruchamiania i realizacji programów - kompilacja

System operacyjny

Kompilator

Program źródłowy

Program wynikowy

Pamięć operacyjna Pamięć zewnętrzna

Wprowadzenie modułów do pamięci operacyjnej

System operacyjny

Kompilator

Program źródłowy

Tłumaczenie

Realizacja