HOTUBA YA BAJETI YA WIZARA YA FEDHA NA MIPANGO 2016/2017 MJINI DODOMA LEO

8/16/2019 HOTUBA YA BAJETI YA WIZARA YA FEDHA NA MIPANGO 2016/2017 MJINI DODOMA LEO

1/45

JAMHURI YA MUUNGANO WA TANZANIA

WIZARA YA FEDHA NA MIPANGO

MUHTASARI WA HOTUBA YA WAZIRI WA FEDHA NA MIPANGO,

MHESHIMIWA DKT. PHILIP ISDOR MPANGO (MB),

AKIWASILISHA BUNGENI MAKADIRIO YA MAPATO NA

MATUMIZI YA WIZARA YA FEDHA NA MIPANGO

KWA MWAKA 20161!

1 JUNI, 2016


2/45

1.0 UTANGULIZI

1. Mheshimiwa Spika, kufuatia taarifa iliyowasilishwa hapa

Bungeni na Mwenyekiti wa Kamati ya Kudumu ya Bunge ya Bajeti,

naomba kutoa hoja kwamba Bunge lako Tukufu sasa likubali kupokea,

kujadili na kupitisha Makadirio ya Mapato na Matumizi ya Wizara ya

Fedha na Mipango kwa mwaka 2!"#!$%

2. Mheshimiwa Spika, naomba kuanza hotuba yangu kwa

kumshukuru Mwenyezi Mungu, kwa kuniruhusu kusimama mbele ya

Bunge lako Tukufu kuwasilisha Bajeti ya Wizara ya Fedha na Mipango

kwa mwaka 2!"#!$%

". Mheshimiwa Spika, napenda kutumia fursa hii adhimu

kuwapongeza kwa dhati kabisa Mhe% &kt% 'ohn (ombe 'oseph Magufuli,

)ais wa 'amhuri ya Muungano wa Tanzania na Mhe% *amia *uluhu

+assan, Makamu wa )ais wa 'amhuri ya Muungano wa Tanzania kwa

ushindi mkubwa waliopata katika -haguzi Mkuu wa tarehe 2.

/ktoba, 2!. na kuwawezesha kuongoza Taifa letu na *erikali ya

0wamu ya Tano% 0idha, nitumie fursa hii kumpongeza Mhe% Kassim M%

Majaliwa kwa ku-haguliwa na wanan-hi wa 'imbo la )uangwa kwa

kura nyingi kuwa Mbunge wao na hi1yo kutoa fursa kwa yeye

kuteuliwa na Mheshimiwa )ais kuwa Waziri Mkuu wa 'amhuri ya

Muungano wa Tanzania% Kwa pamoja, nawaombea afya njema na

hekima kutoka kwa Mungu katika kutekeleza majukumu yao -hini ya

!


3/45

kaulimbiu ya #H$%$ K$&' T kwa manufaa ya wanan-hi wote na

hasa masikini%*. Mheshimiwa Spika, naomba nikupongeze wewe binafsi kwa

ku-haguliwa kwako kuwa *pika wa Bunge la 'amhuri ya Muungano wa

Tanzania na kwa kuliongoza Bunge letu Tukufu kwa busara na hekima%

0idha, nampongeza pia Mhe% &kt% Tulia 0-kson Mwansasu, kwakuteuliwa kuwa mbunge na kwa ku-haguliwa kuwa aibu *pika na

hi1yo kukusaidia kuendesha 1yema shughuli za Bunge% awaombea

kwa Mungu awape afya na hekima ya kuendesha Bunge hili kwa

manufaa ya Taifa kwa ujumla%

+. Mheshimiwa Spika, naomba ku-hukua fursa hii pia

kuwapongeza Waheshimiwa Wabunge wote kwa ku-haguliwa

kuwakilisha wanan-hi wa majimbo yenu na wote walioteuliwa

kuwakilisha makundi maalum katika jamii yetu% 0idha, nawapongeza

Mawaziri na aibu Mawaziri wote wa *erikali ya 0wamu ya Tano kwa

kuaminiwa na kuteuliwa na Mheshimiwa )ais kumsaidia katika

kuwaletea maendeleo Watanzania%

6. Mheshimiwa Spika, naomba pia nitoe shukrani zangu za dhati

kwa Mheshimiwa )ais wa 'amhuri ya Muungano wa Tanzania, &kt% 'ohn

(ombe 'oseph Magufuli kwa kuniamini na kuniteua kuwa Waziri wa

Fedha na Mipango% +i1yo, kwa mara nyingine, ninamuahidi

Mheshimiwa )ais na Watanzania kwa ujumla kwamba nitatekeleza

jukumu hili kwa bidii, weledi na uadilifu%

2


4/45

!. Mheshimiwa Spika, kipekee nimshukuru aibu Waziri wa Fedha

na Mipango, Mheshimiwa &kt% 0shatu Ka-hwamba Kijaji 3 Mbunge wa

Kondoa, kwa ushirikiano anaonipa kutekeleza majukumu yangu kwa

ufanisi mkubwa% 0idha, niwashukuru pia 4iongozi wa Wizara, nikianza

na Katibu Mkuu na Mlipaji Mkuu wa *erikali, &kt% *er1a-ius Beda

5ikwelile, aibu Makatibu Wakuu, dugu &orothy *% Mwanyika, dugu

'ames &oto na dugu 0mina Kh% *haaban, kwa ari yao ya kujituma

katika kutekeleza majukumu ya Wizara ya Fedha na Mipango% 4ile1ile

napenda kuwashukuru (rof% Benno dulu, 6a1ana wa Benki Kuu ya

Tanzania, Bw% 0lphayo Kidata, Kamishna Mkuu wa Mamlaka ya Mapato

Tanzania, Bw% 5awren-e Mafuru 7 Msajili wa +azina na &kt% 0lbina

8huwa 7 Mkurugenzi Mkuu wa /9si ya Taifa ya Takwimu, kwa

kunisaidia kutekeleza majukumu yangu 1izuri na kuongoza taasisi

muhimu wanazosimamia kwa weledi mkubwa% 0idha, nawashukuru

Makamishna, Wakurugenzi, Wakuu wa Taasisi, Wakuu wa 4itengo na

Wafanyakazi wote wa Wizara ya Fedha na Mipango kwa kazi nzuri na

ushirikiano wao mkubwa wanaonipatia katika kutekeleza majukumu

yetu ya kila siku%

. Mheshimiwa Spika, napenda kuishukuru kwa dhati Kamati ya

Kudumu ya Bunge ya Bajeti -hini ya Mwenyekiti wake Mheshimiwa

+awa 0bdulrahman 6hasia, Mbunge wa Mtwara 4ijijini, na Makamu

Mwenyekiti Mheshimiwa 'osephat *inkamba Kandege, Mbunge wa

Kalambo kwa ushirikiano wao waliotupatia wakati wa kujadili

Mapendekezo ya Mpango na Bajeti ya Wizara yangu% inaahidi

kwamba tutaendelea kushirikiana na Kamati hii na kuzingatia ushauri

:


5/45

na maelekezo wanayotupatia kwa lengo la kuleta ufanisi katika

kutekeleza majukumu ya Wizara yangu%

-. Mheshimiwa Spika, hotuba yangu itajikita katika maeneo

makuu matatu yafuatayo; Kwanza, ni Mwelekeo wa Majukumu ya

Wizara katika Kujenga Msingi wa -humi , alipokuwa

anawasilisha hotuba yake katika Bunge lako Tukufu mnamo tarehe 2.0prili 2!", alielezea mwelekeo wa *erikali ya 0wamu ya Tano yenye

falsafa ya +0(0 K0?< T nanukuu #M$/3 4$ S5'$/' 4$ K7'$

'%$83 9:$ $8' $ ;$4'$


6/45

12. Mheshimiwa Spika, Wizara yangu imejipanga ku-hukua hatua

madhubuti zinazolenga kujenga Taifa linalojitegemea kwa kukuza

u-humi na kupunguza umasikini% Moja ya hatua hizo ni kusimamia na

kufuatilia kwa ukamilifu utekekelezaji wa Mpango wa (ili wa

Maendeleo wa Miaka Mitano 2!"#!$ 7 22#2!% Mpango huu unajikita

katika kujenga msingi wa u-humi wa 1iwanda na maendeleo ya watu%

1". Mheshimiwa Spika, ili mpango huu uweze kutekelezwa kwa

ufanisi na kupata matokeo tarajiwa, ni dhahiri kuwa tutahitaji rasilimali

za kutosha, hususan rasilimali fedha% Wizara ya Fedha na Mipango

kwa kushirikiana na wadau wengine inalo jukumu la kuimarisha

ukusanyaji wa mapato ili kukabiliana na -hangamoto ya upungufu wa

rasilimali fedha% 0idha,


7/45

mapato yanayokusanywa na taasisi na mamlaka mbalimbali za

*erikali ili kuongeza ukusanyaji wa mapato ya *erikali% Tunalenga pia

kuimarisha ukusanyaji wa mapato yasiyo ya kodi na kuboresha

usimamizi wake -hini ya Mamlaka ya Mapato Tanzania kutokana na

uzoefu na mifumo ya ukusanyaji iliyopo n-hi nzimaA Kuendelea

ku-hukua hatua za kudhibiti na kupunguza misamaha ya kodi isiyo na

tijaA na Kuendelea kuimarisha usimamizi na kufanya ukaguzi wa mara

kwa mara bandarini na maeneo ya mipakani ili kuhakikisha kwamba

kodi stahiki zinakusanywa%

1+. Mheshimiwa Spika, mikakati mingine itakayotekelezwa na

Wizara ni kama ina1yooneshwa katika kitabu -ha hotuba yangu

kuanzia ukurasa wa $>$ hadi ukurasa wa % Mafungu hayo ni Fungu

"


8/45

. 7 Wizara ya Fedha na MipangoA Fungu 2! 3 +azinaA Fungu 22 7 &eni

la TaifaA Fungu 2: 7 ' $ K'


9/45

zaidi% *era ya bajeti inalenga, pamoja na mambo mengine, kudhibiti

na kupunguza mfumuko wa bei na hi1yo kupunguza gharama za

maisha ya wanan-hi%

".1.2 U5$8'> ?$ M'%$3 4$ M$=/3 4$ T$';$

21. Mheshimiwa Spika, Wizara imeendelea kuratibu uandaaji na

ufuatiliaji wa mipango ya maendeleo n-hini sambamba na kusimamia

u-humi%


10/45

pamoja na kufanya tathmini ya mkakati huo ambao baada ya

kuongezewa muda wa mwaka mmoja wa utekelezaji, una9kia ukomo

wake mwezi 'uni, 2!"% Matokeo ya tathmini hiyo yameainishwa katika

Taarifa ya tekelezaji wa MKKT07% Taarifa hii ilisambazwa kwa Waheshimiwa Wabunge

wakati nilipowasilisha mwelekeo wa Mpango wa Maendeleo wa Miaka

Mitano 0wamu ya (ili =2!"#!$ 7 22#2!> kwenye semina ya

Waheshimiwa Wabunge mwezi Februari, 2!"% Tathmini hiyo imetoa

m-hango mkubwa katika kubainisha 1ipaumbele 1ya Mpango wa

Maendeleo 0wamu ya (ili ambao umejumuisha masuala ya

kupambana na umaskini%

2*. Mheshimiwa Spika, kwa ufupi, mafanikio yaliyopatikana katikautekelezaji wa MKKT07


11/45

Binadamu =+uman &e1elopment yalikuwa

:'/'' >'/'3' 10,"*6.++ sawa na $'/'


12/45

Kuwatambua walipa kodi kupitia ta9ti mbalimbali na hatimaye

kuwasajiliA na Kutekeleza utaratibu wa ulipaji kodi kwa kutumia 1italu

1ya kodi%

2. Mheshimiwa Spika, hatua nyingine zilizo-hukuliwa ni pamoja

na; kuwatambua na kuwasajili wajasiriamali walio kwenye sekta isiyo

rasmi na kufuatilia mwenendo wa malipo yaoA Kutekeleza mkakati wa

ulipaji kodi kwa hiariA Kufanya uta9ti kuhusu kodi za pango za majengo

ambazo zinatoa mwelekeo wa kodi za mapato kutoka kwa wenye

majengo ya biasharaA Kutumia mifumo ya TE+0M0 katika kusajili na

malipo ya kodiA na uwasilishaji kwa njia ya kielektroniki wa )itani za

kodi ya ongezeko la thamani na miamala ya forodha% 0idha, *erikali

ilikamilisha *heria ya simamizi wa Mapato ya Mafuta na 6esi ya

mwaka 2!. yenye lengo la kuhakikisha kuwa matumizi ya mapato

yatokanayo na mafuta na gesi yatasimamiwa ipasa1yo kwa manufaa

ya kizazi -ha sasa na 1izazi 1ija1yo%

2-. Mheshimiwa Spika, katika kuimarisha ukusanyaji wa mapato

yasiyo ya kodi Wizara imesimamia na kuhimiza utumiaji wa mfumo wa

kielektroniki katika utoaji wa risiti kwa tozo, faini, ada na malipo

mengine yote ya *erikali Kuu, Mamlaka za *erikali za Mitaa na

Mawakala wote wa *erikali% 0idha, Wizara imeendelea kuhimiza

uongezaji wa kufanya uthamini wa majengo mijini ili kuhakikisha

ulipaji wa 1iwango stahikiA na kusimamia kwa karibu zaidi Mashirika ya

mma na Wakala wa *erikali ili kuhakikisha *erikali inapata gawio

!!


13/45

stahiki, matumizi yasiyo na tija yanaondolewa na mapato ya ziada

yana-hangia Mfuko Mkuu wa *erikali%

=b> M'$$=$ $ M'3%3

"0. Mheshimiwa Spika, Wizara ililenga kuendeleza ushirikiano na

wadau mbalimbali wakiwemo Washirika wa Maendeleo katika

kutekeleza mipango ya maendeleo% Katika mwaka 2!.#!", Washirika

wa Maendeleo waliahidi ku-hangia bajeti ya *erikali kwa kiasi -ha

:'/'' >'/'3' 2,"22.+ ambapo misaada ya Kibajeti ni :'/''

>'/'3' 660, Mifuko ya kisekta ni :'/'' >'/'3' 1-- na miradi ya

Maendeleo ni :'/'' >'/'3' 1,*6"%

"1. Mheshimiwa Spika, hadi ku9kia Ma-hi, 2!" kiasi -ha :'/''

>'/'3' 1,06*.- sawa na $'/''/'3' 16-.6 =sawa na asilimia

2" ya ahadi>, Mifuko ya kisekta ni :'/'' >'/'3' 2*".-6 =sawa na

asilimia !2: ya ahadi> na Miradi ya Maendeleo :'/'' >'/'3'

6+1."2 =sawa na asilimia @" ya ahadi>%

"2. Mheshimiwa Spika, kupungua kwa misaada toka nje

kunatokana na kujiondoa kwa baadhi ya Washirika wa Maendeleo

wanao-hangia kupitia Misaada na mikopo ya kibajeti na baadhi ya

Washirika wa Maendeleo kupunguza ahadi zao% Wafadhili

wanao-hangia kupitia misaada ya kibajeti walipunguza mi-hango yao

!2


14/45

kutoka :'/'' >'/'3' 660 mpaka :'/'' >'/'3' "-- katikati ya

mwaka wa fedha 2!.#!" na wengine kuhusisha utoaji wa fedha na

masharti ambayo hayakuwemo katika makubaliano ya awali% Katika

kushughulikia -hangamoto hizi, *erikali inaendelea na mazungumzo

na Washirika wa Maendeleo ili kuhakikisha kwamba fedha

zilizoahidiwa zinatolewa kwa wakati%

".*.+.1. U$=$$C' $ U'


15/45

na matumizi ya 4ET0A fedha za J*kills &e1elopment 5e1yH kwa

Mamlaka ya Elimu Tanzania% 0idha, Wizara ilihakiki madeni ya *hirika

la +abari Tanzania =TB8>, Kampuni ya Magazeti Tanzania =T*>,

Kampuni ya *imu =TT85> yanayodaiwa katika Taasisi mbalimbali za

*erikali na *hirika la kudhibiti nzige wa jangwani na nzige wekundu%

Wizara pia ilifanya ufuatiliaji wa fedha za *&5 zilizotolewa kwenye

mradi wa G*upport *kills &e1elopment (roje-tI kwa Wizara ya Kazi%

".*.6. U'


16/45

"!. Mheshimiwa Spika, Wizara imeendelea kudhamini mafunzo ya

muda mrefu kwa watumishi 2: wa kada ya uhasibu, uga1i, u-humi

na kompyuta kutoka kwenye Wizara,


17/45

barabara, reli, ujenzi wa mitambo ya kufua umeme na ujenzi wa

1iwanja 1ya ndege%

"-. Mheshimiwa Spika, kwa mwaka 2!.#!", *erikali ilitenga

shilingi bilioni .@%.$ kwa ajili ya kulipa riba ya deni la nje% +adi Ma-hi,

2!" shilingi bilioni @!@%"" sawa na asilimia 2 zilitumika kwa ajili

hiyo% 0idha, *erikali ilitenga shilingi bilioni CC%C kwa ajili ya kulipa

riba ya deni la ndani% +adi Ma-hi, 2!" shilingi bilioni .@$% sawa na

asilimia "! zilitumika kwa ajili hiyo%

*0. Mheshimiwa Spika, kwa mwaka wa fedha 2!.#!" *erikali

ilitenga pia shilingi bilioni @2!%2 kwa ajili ya kulipa mtaji wa deni la

nje% +adi Ma-hi, 2!" shilingi bilioni :C.%C sawa na asilimia C@zilitumika kwa ajili hiyo% 0idha, *erikali ilitenga shilingi trilioni 2%$ kwa

ajili ya kulipa mtaji wa deni la ndani% +adi Ma-hi, 2!" shilingi trilioni

!%" sawa na asilimia "C zilitumika kwa ajili hiyo%

".*.-. U'


18/45

1ili1yokuwa na thamani ya shilingi bilioni !%" 1ilitolewa kwa mamlaka

na taasisi mbalimbali za *erikali%

".*.10. U&' ?$ U


19/45

kwa kipindi -ha mwaka 2!@#!. kwa mujibu wa


20/45

Mkuu wa +esabu za *erikali 7 806A Kukirejesha kwenye umiliki wa

*erikali Kiwanda -ha General Tyre kwa kununua hisa za mbiaA

Kukamilisha uhakiki wa madai wa waliokuwa watumishi kwenye

mashirika yaliyobinafsishwaA Kufanya kaguzi wa Kimenejimenti

kwenye Taasisi tano ambazo ni 8huo -ha Kumbukumbu ya Mwalimu

yerere 3 Ki1ukoni, *hirika la Elimu 7 Kibaha, Bodi ya Kahawa Tanzania

na 8huo -ha baharia 7 &ar Es *alaam na Makumbusho ya Taifa

ambapo taarifa ya kaguzi hizo zimeandaliwa%*. Mheshimiwa Spika, mambo makubwa yaliyobainika katika

kaguzi hizo za kimenejimenti ni pamoja na; Matumizi yasiyoridhisha ya

rasilimali watu na fedhaA ajira zisizozingatia utaratibuA ulipaji

marupurupu na posho usiozingatia utaratibu na nyaraka za Msajili wa

+azinaA madeni ya wazabuni ya muda mrefu yaliyolimbikizwa

kutokana na ukosefu wa fedha, kutokana na ukosefu wa fedhaA baadhi

ya Taasisi kuingia mikataba ya kibiashara ambayo haina maoni ya

/9si ya Mwanasheria Mkuu wa *erikali, uendeshaji wa Taasisi bila

kuzingatia 1igezo 1ya utawala bora kwa baadhi ya taasisi na hi1yo

kushindwa kutumia rasilimali zilizopo kwa weledi na tijaA na Mamlaka

za uteuzi kushindwa kuteua Bodi za Wakurugenzi kwa wakati kwa

baadhi ya taasisi na kusababisha maamuzi ya msingi ku-helewa

kufanyika au kutokufanyika kabisa%

*-. Mheshimiwa Spika, hatua mbalimbali zime-hukuliwa ili

kurekebisha mapungufu yaliyobainishwa katika kaguzi hizo ikiwemoA

kuzijulisha Wizara Mama pamoja na mamlaka nyingine za *erikali

!C


21/45

matokeo ya kaguzi hizo ili ziweze ku-hukua hatua stahiki kwa Taasisi

na Mashirika wanayoyasimamiaA /9si ya Msajili wa +azina kutoa

maelekezo ya kusitisha malipo ya posho yasiyozingatia nyaraka na

kanuni za tumishi na kanuni za fedha, kuziagiza Taasisi husika

kuandaa miongozo inayohitajika katika uendeshaji wa Taasisi na

Mashirika, kuziagiza Bodi za Taasisi ku-hukua hatua stahiki dhidi ya

mapungufu yaliyobainishwa kwenye kaguzi na kumuomba

Mwanasheria Mkuu wa *erikali kupitia upya mikataba ya kibiashara

iliyoingiwa na Taasisi na Mashirika ya mma%

+0. Mheshimiwa Spika, Wizara pia ilifanya uperembaji

=Monitoring and E1aluation> kwenye Taasisi na Mashirika ya mma ..

yaliyobinafsishwa kwa lengo la kukagua ufanisi na kuhakiki utekelezajiwa masharti kulingana na mikataba ya ununuzi kwa mujibu wa agizo

la Mheshimiwa )ais wakati wa ufunguzi wa Bunge la !!% Baadhi ya

mashirika hayo ni Mwanza TeDtile, *hinyanga Meat,


22/45

+1. Mheshimiwa Spika, baada ya uperembaji huu Wizara

ime-hukua hatua mbalimbali zikiwemo; Kuwaita wawekezaji wote

waliobainika kutotekeleza mikataba ya mauzoA Kutoa notisi ya kusudio

la ku1unja mikataba ya mauzo kwa baadhi ya wawekezajiA Ku1unja

mkataba wa mauzo na wawekezajiA Kusaidia kutatua baadhi ya

-hangamoto ambazo zimesababisha kutotekelezwa ipasa1yo kwa

mikataba ya mauzo ikiwemo kutokuwepo mipango wa wekezajiA na

kuwapongeza baadhi ya wawekezaji ambao wameendelea kufanya

1izuri katika kuendeleza mali walizonunua na ku-ho-hea shughuli za

kiu-humi na hatimaye ku-hangia kwenye pato la Taifa%

".*.1". M$;$3 4$ W$8$$; $ M'5$8:'

+2. Mheshimiwa Spika, dhana ya msingi ya sekta ya hifadhi ya

jamii imejikita katika kuhakikisha kuwa wanan-hi wanawezeshwa

kuishi maisha yenye staha kwa kupata huduma za msingi katika

1ipindi 1ya uzee, maradhi, ukosefu wa kazi, uzazi, kifo na hali nyingine

itakayosababisha mtu asiweze kufanya shughuli za kujiongezea

kipato% *erikali kwa kutambua m-hango mkubwa uliotolewa na

wastaafu katika ujenzi wa Taifa imeendelea kuboresha huduma ya

malipo kwa wastaafu, kwa kulipa pensheni moja kwa moja kwenye

akaunti zao kwa kutumia mfumo wa TE+0M0 wa Benki Kuu ya

Tanzania uitwao T08+ kuanzia mwezi Mei, 2!.% 0idha kumbukumbu

za wastaafu zimeendelea kuhifadhiwa kwenye mfumo wa TE+0M0

2!


23/45

unaoitwa *0(E) na wadau wa ndani na nje ya n-hi

ikiwemo Taasisi ya Kuzuia na Kupambana na )ushwa na Kitengo -ha

Kudhibiti takasishaji wa Fedha +aramu -ha ?imbabwe na hi1yo

kufanya idadi ya hati za makubaliano na 1itengo mbalimbali kuwa

kumiA Kutoa elimu na mafunzo kwa wadau mbalimbali wakiwemo

watoa taarifa za jinsi ya kutumia mfumo maalum wa u-hambuzi wa

22


24/45

taarifa wa kompyuta kwa ajili ya kurahisisha uwasilishaji wa taarifa za

miamala shuku na u-hambuziA na Kuratibu na kusimamia zoezi la

Kitaifa la kutathmini 1iashiria hatarishi 1ya fedha haramu na ufadhili

wa ugaidi%

".*.1+. T'$ $8' 4$ S5'$/' $ S8$ B'$;'

+!. Mheshimiwa Spika, katika mwaka 2!.#!", Wizara imeendelea

kupokea na ku-hambua miradi ya ubia kwa lengo la kuiidhinisha kwa

mujibu wa *heria% Wizara kupitia Kitengo -hake -ha bia kati ya *ekta

ya mma na *ekta Binafsi ime-hambua na kuidhinisha mradi wa

kufua umeme wa Kinyerezi lll% 0idha, upembuzi yakinifu wa mradi wa

barabara ya tozo kati ya &ar es *alaam na 8halinze unaendelea

kufanyika% Kadhalika, *erikali ipo katika hatua ya mwisho kumpata

mshauri elekezi kwa ajili ya mradi wa kuzalisha madawa muhimu na

utengenezaji wa 1ifaa tiba -hini ya Bohari Kuu ya Madawa =M*&>%

2:


25/45

4ile1ile, Wizara kupitia kitengo -hake -ha ubia inafanya u-hambuzi wa

maandiko ya mradi wa uendeshaji wa daraja la Kigamboni kwa lengo

la kuidhinisha Mradi huo tayari kwa kuandaliwa mkataba wa

uendeshaji%

+. Mheshimiwa Spika, sambamba na u-hambuzi wa miradi, katika

mwaka 2!.#!" mafunzo mbalimbali yalitolewa kwa makundi sita

yakiwemo watunga seraA Mao9sa Waandamizi *erikali Kuu na *erikali

za MitaaA Taasisi BinafsiA Mashirika ya mmaA Taasisi za *erikaliA na

taasisi za fedha kutegemea na mahitaji na majukumu ya kila kundi%

'umla ya wadau 2!$ walipatiwa mafunzo kuhusu *era, *heria na

Kanuni za Miradi ya bia%

".+. USIMAMIZI NA URATIBU WA TAASISI NA MASHIRIKA

YA UMMA HINI YA WIZARA

+-. Mheshimiwa Spika, kama nili1yoeleza hapo awali, Wizara

yangu inaratibu na kusimamia mashirika na Taasisi za mma :. zilizo

-hini yake% tekelezaji wa majukumu ya Taasisi na Mashirika haya kwa

mwaka 2!.#!" ni kama ina1yooneshwa katika kitabu -ha hotuba

yangu kuanzia ukurasa wa *6 hadi ukurasa wa !+% 0idha, utekelezaji

wa miradi ya maendeleo -hini ya Wizara kwa mwaka 2!.#!",

ikijumuisha mafanikio pamoja na -hangamoto ni kama pia

una1yooneshwa katika kitabu -ha hotuba yangu kuanzia ukurasa wa

!6 hadi ukurasa wa 2.

2@


26/45

*.0 MALENGO YA MPANGO NA BAJETI KWA MWAKA 20161!

60. Mheshimiwa Spika, baada ya kuelezea utekelezaji wa mjukumu

ya Wizara kwa kina kwa mwaka 2!.#!", naomba sasa nieleze

malengo ya Mpango na Bajeti kwa mwaka 2!"#!$%

*.1 MAJUKUMU YA WIZARA

*.1.1 K>' $ K' ?$ M'%$3 4$ M$=/3 4$ T$';$

62. Mheshimiwa Spika, katika mwaka 2!"#!$ Wizara imepanga

kuendelea kuwaelimisha wadau mbalimbali kuhusu wajibu wao katika

2.


27/45

kutekeleza Mpango wa (ili wa Maendeleo wa Miaka Mitano =2!!#!2 3

22#2!>A Kuandaa Mpango wa Maendeleo wa Taifa wa Mwaka

2!$#!A Kufuatilia utekelezaji wa Miradi ya Maendeleo naA

Ku-hapisha, kusambambaza na kuelimisha wadau mbalimbali kuhusu

Mwongozo wa simamizi wa wekezaji wa mma =(% *hughuli

hii inalenga kuimarisha taratibu za uibuaji, utekelezaji na usimamizi

wa miradi ya maendeleo ili kuhakikisha kuwa miradi inayoibuliwa

inatekelezwa kikamilifu na kwa mafanikio makubwa%

*.1." U5$8'> ?$ M'$$8' 4$ K%&$

U


28/45

kuhusu masuala ya kuondoa umaskini hususan namna bora na

endele1u ya kuboresha jitihada za *erikali katika kuinua hali ya

maisha ya watanzania walio -hini ya mstari wa umaskini na kuongeza

kasi katika kuleta maendeleo ya binadamu%

*.1.* U'


29/45

6+. Mheshimiwa Spika, katika mwaka 2!"#!$ *erikali itaendelea

kushirikiana na wadau mbalimbali ili kupata fedha za nje za

kugharamia miradi ya maendeleo% *erikali itaelekeza fedha za nje

katika kutelekeza miradi mikubwa ya maendeleo itakayo-ho-hea

ukuaji wa u-humi sambamba na kuongeza ufanisi wa ukusanyaji wa

mapato ya ndani na kuimarisha usimamizi wa matumizi ya *erikali%

+ata hi1yo, azma ya *erikali ni kupunguza na hatimaye kuondokana

na utegemezi wa kibajeti%

66. Mheshimiwa Spika, *erikali kwa kushirikiana na Washirika wa

Maendeleo tumekubaliana kuwaleta Washauri Elekezi wa kimataifa ili

waweze kufanya tathmini ya ushirikiano wetu pamoja na namna ya

kuendesha majadiliano% 5engo ni kuboresha ushirikiano wa maendeleona kushauriana na *erikali juu ya njia nzuri ya kupokea fedha za nje ili

ziweze kuwekezwa kwenye miradi ya maendeleo yenye kuleta ufanisi

zaidi%

*.1.+ U$=$$C' $ U'


30/45

Wizara,


31/45

*.1.! U' na mfumo wa +azina 7 Treasury )e1enue 0--ounting *ystem

kwa lengo la kupata taarifa za mapato ya kodi kutoka T)0

kielektroniki%

!0. Mheshimiwa Spika, Wizara imepanga pia kufuatilia utekelezaji

wa Miongozo ya ukaguzi wa ndaniA kukagua mfumo wa kuandaa

bajetiA Kufanya ukaguzi maalum kadri ya mahitaji ya Mlipaji Mkuu wa

*erikali na wadau wengineA na kuendelea kutoa mafunzo na kufanya

ufuatiliaji wa miongozo mbalimbali ambayo imetolewa na Wizara kwa

wakaguzi wa ndani wote na wadau mbalimbali wanaotumia miongozo

hiyo%

:


32/45

*.1. D' /$ T$';$

!1. Mheshimiwa Spika, Wizara kwa mwaka 2!"#!$ imepanga

kuendelea kulipa madeni mbalimbali yaliyokopwa na *erikali ili

kugharamia miradi ya maendeleo n-hini pamoja na kuwasilisha

mi-hango ya *erikali kwenye Mifuko ya +ifadhi za 'amii% 0idha, kwakuwa malipo ya 9dia kwa wafanyakazi waliokuwa wakipata ajali

mahala pa kazi yalikuwa hayashughulikiwi ipasa1yo na waajiri na

mifuko iliyopo ya +ifadhi ya 'amii ambayo mingi ni ya (ensheni,

*erikali ilianzisha Mfuko wa Fidia kwa Wafanyakazi na Wizara kwa

mwaka 2!"#!$ imepanga kuanza kuwasilisha m-hango wa mwajiri

kwenye Mfuko wa Fidia kwa Wafanyakazi ili watumishi wa umma

wakipata ajali mahala pa kazi waweze kulipwa na Mfuko huu kwa

wakati%

*.1.- U'


33/45

kuepuka ulipaji wa 9dia usiokuwa wa lazima% 0idha, Wizara itahakiki

mali katika Wizara,


34/45

1ifaa tiba pamoja na manunuzi ya bidhaa mtambukaA Kuongeza uwezo

wa watumiaji wa *heria ya nunuzi wa mma kwa kufanya mafunzo

kwa wanataaluma na wadau wengine ikiwa ni pamoja na kufanya

uta9ti juu ya taaluma ya ununuzi na uga1i utakaopelekea kutoa

ushauri kwa *erikali kwenye maeneo ya taratibu na sera za ununuzi

na uga1i naA Kuongeza kiwango -ha ufaulu wa watahiniwa toka

kiwango -ha sasa -ha asilimia @2% hadi ku9kia asilimia . kwa

kuboresha mazingira ya kujifunzia%

!+. Mheshimiwa Spika, katika mwaka 2!"#!$, Wizara kupitia

Wakala wa +uduma ya nunuzi *erikalini imepanga kuendelea na

ununuzi wa magari kwa pamojaA Kuongeza uwezo wa Wakala wa

kuhifadhi mafuta ku9kia wastani wa lita ., kila mkoa katika mikoaya


35/45

Kuu, Mamlaka za *erikali za Mitaa, Taasisi za *erikali na Mashirika ya

mma% 0idha, ukaguzi utahusisha *ekta ya mafuta na gesi na pia

ukaguzi katika sekta ya madini utaimarishwa% Wizara itaendelea

kuimarisha uwezo wa kitaalam kwa Wakaguzi wake, na kuendelea na

ujenzi wa majengo ya /9si ya Taifa ya kaguzi ili kuongeza uhuru wa

wakaguzi kutekeleza majukumu yao kwa ufanisi na tija zaidi ili kukidhi

matakwa ya 1iwango 1ya kimataifa 1ya taasisi za ukaguzi pamoja na

maazimio ya kimataifa ya 5ima na MeDi-o ambayo Tanzania

imeyaridhia%

*.1.12 U'


36/45

!. Mheshimiwa Spika, kwa mwaka 2!"#!$ shilingi trilioni !%!@

zimetengwa kwa ajili ya kulipa m-hango wa mwajiri kwenye Mifuko ya

+ifadhi ya 'amii% 0idha, Wizara itaendelea kuboresha kumbukumbu za

wastaafu ikiwa ni pamoja na kulipa pensheni kwa wakati%

*.1.1* U=:'>'8' ?$ F=:$ H$5$


37/45

katika mambo ya muungano% *tadi hii inalenga kubaini ushiriki wa

pande mbili za muungano katika uwekezaji kwa mambo ya muungano%

0idha, Wizara inakusudia kufanya mapitio ya stadi zilizofanywa na

Tume kuhusu mfumo bora wa kodi wa 'amhuri ya Muungano wa

Tanzania ikiwa ni pamoja na u-hambuzi wa masuala ya fedha

yanayohusu mambo ya muungano%

*.1.16 U>'$ $8' 4$ S5'$/' $ S8$ B'$;'

1. Mheshimiwa Spika, katika mwaka 2!"#!$ Wizara itaendelea

kupokea na ku-hambua miradi ya ubia kwa lengo la kuiidhinishaA

Kutoa ushauri kwa Wizara na Taasisi za *erikali katika ku-hagua miradi

bora ya ubiaA Kuziwezesha taasisi zenye miradi ya ubia kuajiriwashauri elekezi pamoja na kuendelea kutoa elimu kwa wadau

mbalimbali kuhusu sera, sheria na kanuni za miradi ya ubia%

*.2 USIMAMIZI NA URATIBU WA TAASISI NA MASHIRIKA

YA UMMA HINI YA WIZARA

2. Mheshimiwa Spika, mipango na malengo ya bajeti kwa mwaka

2!"#!$ kwa upande wa mashirika na taasisi za umma zilizo-hini ya

Wizara ni kama ina1yooneshwa katika kitabu -ha hotuba yangu

kuanzia ukurasa wa C$ hadi ukurasa wa !2!%

+.0 MAKADIRIO YA MAPATO KWA MWAKA 20161!

:"


38/45

+.1 MAKADIRIO YA MAPATO

". Mheshimiwa Spika, katika mwaka 2!"#!$, Wizara inakadiria

kukusanya maduhuli kiasi -ha shilingi **-,6--,!2!,+0" kutoka

katika 1yanzo mbalimbali ikiwa ni pamoja na mauzo ya nyaraka za

zabuni, kodi za pango, mauzo ya leseni za minada na mishahara

isiyolipwa, gawio, marejesho ya mikopo na mi-hango kutoka katika

Taasisi na Mashirika ya mma%

+.2 MAOMBI YA FEDHA KWA MWAKA 20161!

*. Mheshimiwa Spika, Wizara ya Fedha na Mipango kwa mwaka

2!"#!$ kupitia mafungu yote tisa ya kibajeti inaomba kuidhinishiwa

jumla ya S:'/'' ,!16,*-",*00,+10 (>'/'3' ,!16.*-) kwa ajili

ya Matumizi ya Kawaida% Kati ya fedha hizo, S:'/''

*+,*+*,*!,000 (>'/'3' *+.*+) ni kwa ajili ya Mishahara na

S:'/'' ,6!1,0",-22,+10 (>'/'3' ,6!1.0*) ni kwa ajili ya

Matumizi Mengineyo% Kwa upande wa fedha za maendeleo, Wizara ya

Fedha na Mipango inaomba kuidhinishiwa jumla ya :'/''

!-1,--,*2*,26 (>'/'3' !-1.--)% Kati ya fedha hizo, S:'/''

!2",1+0,000,000 (>'/'3' !2".1+) ni Fedha za dani na S:'/''

6,*,*2*,26 (>'/'3' 6.+) ni Fedha za je% M-hanganuo kwa

kila fungu ni kama ifuata1yo;7

:$


39/45

+.2.1 FUNGU +0 WIZARA YA FEDHA NA MIPANGO

+. Mheshimiwa Spika, katika Fungu hili kwa mwaka 2!"#!$, Wizara

inaomba kuidhinishiwa kiasi -ha fedha kama ifuata1yo;

=a> Matumizi ya kawaida 7 S:'/'' +0,!16,!,000 (>'/'3'

+0.!2)% Kati ya hizo;=i> Mishahara 7 S:'/'' 6,-*,01,000 (>'/'3' 6.-)=ii> Matumizi Mengineyo 3 S:'/'' *",!"2,0!!,000 (>'/'3'

*".!")

=b> Miradi ya Maendeleo 7 S:'/'' 26,0"+,+-1,+00 (>'/'3'

26.0")% Kati ya hizo;=i> Fedha za dani 7 S:'/'' -,000,000,000 (>'/'3' -.00)%=ii> Fedha za je 7 S:'/'' 1!,0"+,+-1,+00 (>'/'3' 1!.0").

+.2.2FUNGU 21 HAZINA

6. Mheshimiwa Spika, katika Fungu hili kwa mwaka 2!"#!$, Wizara


=a> Matumizi ya Kawaida 7 S:'/'' *11,2!-,2*0,+10 (>'/'3'

*11.2)% Kati ya hizo;

=i> Mishahara ya fungu hili 7 S:'/'' *,*!*,!+2,000 (>'/'3'*.*!).

=ii> Matumizi Mengineyo 7 S:'/'' *06,0*,*,+10 (>'/'3'

*06.) ambazo ni kwa ajili ya matumizi ya Miradi ya maendeleo 7 S:'/'' !*0,1++,+2",*00 (>'/'3'

!*0.1+)% Kati ya hizo;

:


40/45

=i> Fedha za dani 7 S:'/'' 6--,+00,000,000 (>'/'3'

6--.+)=ii> Fedha za je 7 S:'/'' *0,6++,+2",*00 (>'/'3' *0.6+)

+.2." FUNGU 22 DENI LA TAIFA

!. Mheshimiwa Spika, katika Fungu hili kwa mwaka 2!"#!$, Wizara


=a> Matumizi ya Kawaida 7 S:'/'' ,00-,"*1,1!,000 (>'/'3'

,00-."*). Kati ya hizo;

=i> Mishahara 7 S:'/'' -,"*0,!16,000 (>'/'3' -."*)=ii> Matumizi Mengineyo 7 S:'/'' ,000,000,*!1,000

(>'/'3' ,000)

+.2.*FUNGU 2" MHASIBU MKUU WA SERIKALI

. Mheshimiwa Spika, katika Fungu hili kwa mwaka 2!"#!$, Wizara

inaomba kuidhinishiwa kiasi -ha fedha kama ifuata1yo;7

=a> Matumizi ya Kawaida 7 S:'/'' *+,++,6+,000 (>'/'3' *+.+).

Kati ya hizo=i> Mishahara 7 S:'/'' 6,!*,116,000 (>'/'3' 6.!)=ii> Matumizi Mengineyo 7 S:'/'' ",01,!*-,000 (>'/'3'

".).

=b> Miradi ya Maendeleo 3 S:'/'' *,*-",!+0,000 (>'/'3' *.*-).

Kati ya hizo;=i> Fedha za dani 7 S:'/'' 2,000,000,000 (>'/'3' 2).=ii> Fedha za je 7 S:'/'' 2,*-",!+0,000 (>'/'3' 2.*-).

:C


41/45

+.2.+ FUNGU ! OFISI YA MSAJILI WA HAZINA

-. Mheshimiwa Spika, katika Fungu hili kwa mwaka 2!"#!$, Wizara


=a> Matumizi ya Kawaida 3 S:'/'' 160,11,000,000 (>'/'3'

160.1). Kati ya hizo;7=i> Mishahara 7 S:'/'' 1,-!*,"++,000 (>'/'3' 1.-!)=ii> Matumizi Mengineyo 7 S:'/'' 1+,206,6*+,000 (>'/'3'

1+.21).=b> Miradi ya Maendeleo 3 S:'/'' ",22,+*0,000 (>'/'3' ".2")

Kati ya hizo;=i> Fedha za dani 3 S:'/'' 6+0,000,000 (>'/'3' 0.6+).=ii> Fedha za je 7S:'/'' 2,+!,+*0,000 (>'/'3' 2.+).

+.2.6 FUNGU 10 TUME YA PAMOJA YA FEDHA

-0. Mheshimiwa Spika, katika Fungu hili kwa mwaka 2!"#!$, Wizara


=a> Matumizi ya Kawaida 7 S:'/'' 1,"!*,2!0,000 (>'/'3' 1."!).

Kati ya hizo;7=i> Mishahara S:'/'' *6*,*!2,000 (>'/'3' 0.*6)

=ii> Matumizi Mengineyo7 S:'/'' -0-,!-,000 (>'/'3'0.-1).

+.2.!FUNGU 1" KITENGO HA UDHIBITI WA FEDHA HARAMU

@


42/45


inaomba kuidhinishiwa kiasi -ha fedha kwa Matumizi ya Kawaida 7 S:'/''

1,60",01,000 (>'/'3' 1.6).

+.2. FUNGU *+ OFISI YA TAIFA YA UKAGUZI



=a> Matumizi ya Kawaida S:'/'' "2,"!",0-6,000 (>'/'3' "2."!).

Kati ya hizo;7 =i> Mishahara ni S:'/'' 1",!0,!!*,000

(>'/'3' 1".!)('') Matumizi Mengineyo ni S:'/'' 1,+02,"22,000 (>'/'3'

1.+0)

=b> Miradi ya Maendeleo Fedha za je ni S:'/'' 12,2+,*2!,"6

(>'/'3' 12.2).=i>Fedha za dani 3 S:'/'' ,000,000,000 (>'/'3' .00)

=ii> Fedha za je 3 S:'/'' *,2+,*2!,"6 (>'/'3' *.2)

+.2.- FUNGU 66 TUME YA MIPANGO

-". Mheshimiwa Spika, katika Fungu hili kwa mwaka 2!"#!$, Wizara


=a> Matumizi ya kawaida 7 S:'/'' *,0",!",000 (>'/'3' *.0*).

Kati ya hizo;=i> Mishahara 7 S:'/'' 1,+60,*-2,000 (>'/'3' 1.+6)=ii> Matumizi Mengineyo 7 S:'/'' 2,*!,2-1,000 (>'/'3'

2.*)

@!


43/45

=b> Miradi ya Maendeleo 3 S:'/'' +,!--,+-2,000 (>'/'3' +.!-)%

Kati ya hizo;=i> Fedha za dani 7 S:'/'' *,000,000,000 (>'/'3' *).=ii> Fedha za je 7 S:'/'' 1,!--,+-2,000 (>'/'3' 1.!-).

-*. Mheshimiwa Spika, pamoja na kuwasilisha mbele ya Bunge lako

Tukufu maombi ya fedha kwa mafungu Tisa niliyoyataja katika aya ya !C ya

kitabu -ha hotuba yangu, ni-hukue fursa hii pia kuwasilisha maombi ya

fedha kwa mwaka 2!"#!$ kwa ajili ya Mfuko wa Mahakama =Fungu @> na

Mfuko wa Bunge =Fungu @2>% Maombi haya ni kwa mujibu wa marekebisho

yaliyofanyika kwenye kifungu -ha .C kifungu kidogo -ha : -ha *heria ya

tawala wa Mahakama *ura 2:$ na kifungu -ha 2C kifungu kidogo -ha :

-ha *heria ya tawala wa Bunge, *ura !!., kupitia *heria ya Bajeti ya

mwaka 2!.% *heria hizi zinampa mamlaka Waziri mwenye dhamana na

masuala ya fedha kuwasilisha Bungeni maombi ya fedha za matumizi ya

mifuko hii%

-+. Mheshimiwa Spika, kwa kuzingatia sheria hii, naomba Bunge lako

Tukufu liidhinishe jumla ya S:'/'' 2"0,6-",160,000 (>'/'3' 2"0.6-)

kwa ajili ya Matumizi ya Kawaida na Maendeleo kwa mafungu haya mawili%

Kati ya hizo, S:'/'' 1!6,-"1,*26,000 (>'/'3' 1!6.-") ni kwa ajili ya

Matumizi ya Kawaida na S:'/'' +",!61,!"*,000 (>'/'3' +".!6) ni kwa

ajili ya miradi ya Maendeleo% M-hanganuo wake ni kama ifuata1yo;7

+.2.10 FUNGU *0 MFUKO WA MAHAKAMA



@2


44/45

=a> Matumizi ya kawaida 7 S:'/'' *,6+,"0-,000 (>'/'3' *.6)%

Kati ya hizo;=i> Mishahara 7 S:'/'' +0,"*+,!!+,000 (>'/'3' +0."+)=ii> Matumizi Mengineyo 3 S:'/'' "*,+1-,+"*,000 (>'/'3'

"*.+2)

=b> Miradi ya Maendeleo 7 S:'/'' *6,!61,!"*,000 (>'/'3'

*6.!6)% Kati ya hizo;

=i> Fedha za dani 7 S:'/'' 2*,000,000,000 (>'/'3'

2*.00)%=ii> Fedha za je 7 S:'/'' 22,!61,!"*,000 (>'/'3' 22.!6).

+.2.1 FUNGU *2 MFUKO WA BUNGE

-!. Mheshimiwa Spika, katika Fungu hili kwa mwaka 2!"#!$, Wizara


=a>Matumizi ya kawaida 7 S:'/'' -2,066,11!,000 (>'/'3' -2.0!)%Kati ya hizo;

=i> Mishahara 7 S:'/'' 2",!-,60-,000 (>'/'3' 2".0)=ii> Matumizi Mengineyo 7 S:'/'' 6,26!,+0,000 (>'/'3'

6.2!)

=b>Miradi ya Maendeleo Fedha za dani 7 S:'/'' !,000,000,000(>'/'3' !.00)%

6.0 SHUKRANI

@:


45/45

-. Mheshimiwa Spika, naomba nitumie nafasi hii kuzishukuru n-hi

na mashirika mbalimbali ya kimataifa ambayo kwa namna moja ama

nyingine yamesaidia katika utekelezaji wa bajeti ya Wizara% Kwanza

napenda kuzishukuru n-hi za Finland, ingereza kupitia shirika la

&F

Documents

HOTUBA YA BAJETI YA WIZARA YA FEDHA NA MIPANGO 2016/2017 MJINI DODOMA LEO