Bu olayın amacı hücre bölünmesinin gerçekleştiği canlı veya

hücreye bağlı olarak yeni hücreler meydana getirmek,

yenilenme ve büyümeyi sağlamaktır.

Mitoz bölünmenin başlangıcını saptamak olanaksızdır. Fakat hücrede

bazı değişiklikler olur; hücre içeriği jel haline geçer, metabolizma durur,

çekirdeğin hacmi hızla büyür. Kromatid iplikleri belirginleşir ve

boyanmaya başlar. G2 evresinin tamamlanması, kromozomların türlere

özgü şekil ve sayıyı kazanmasıyla mitoz bölünmeye geçilir. Işık

mikroskobunda kromozomlar artık rahatlıkla görülebilir. Bu süre yaklaşık

bir saat sürer. Bu evredeki hücreler küre şeklindedir ve etrafındaki

cisimlere kuvvetle bağlanmamıştır.

Mitoz bölünme; profaz, metafaz, anafaz ve telofaz diye dört evreye ayrılır.

Başlangıcında çekirdek içinde ince uzun kromatid iplikleri halinde görünen

kromozomlar, yavaş yavaş helozon şeklinde kıvrılarak kalınlaşmaya başlar

ve görülebilir duruma geçer. kalınlaşma ve kısalma anafaza kadar devam

edebilir. Bu arada eş kromozomlar birbirlerinden fark edilemeyecek kadar

sıkıca bağlıdırlar. Bu evrede birbirine sentromerlerle bağlanmış olarak duran

kromozomların her birine kromatid denir. Sentrozomlar ayrılarak her biri bir

kutba gitmeye başlar ve aralarında iğ iplikleri oluşur. Profazın sonuna doğru

iğ iplikleri ile kromozomlar arasında bağlantı kurulurken, sentrozomlardan

hücre zarına uzanan iğ iplikleri de oluşur ve çekirdek zarı eriyerek kaybolur,

kromozomlar sitoplazma içerisine dağılır

Kromozomlar çok kere bir çember gibi, bazen de karışık olarak ekvatoral

düzlem üzerinde dizilirler. Genellikle küçük kromozomlar merkezde,

büyükler çevrededir. Diziliş türlere özgü bir özellik gösterir. Kromozomlar

eşit olarak kutuplara çekileceğinden, ortada belirli bir denge kurulana kadar

beklenilir.

Profaz 30-60 dakika sürmesine karşılık, metefaz ancak 2-6 dakika sürer.

her bir kromozomun sentromeri belirgin olarak ikiye bölünür ve kromatidler

tam olarak birbirinden ayrılır.

Ekvatoral düzlemdeki kardeş kromozomlar kutuplara bu evrede taşınırlar.

Kasılma özelliği olan sentrozomların iğ iplikleri sayesinde kromozomların

yarısı bir kutba, diğer yarısı öbür kutba gider. Kromozomların kutuplara

ulaşmasıyla bu evre sona erer.

Bitki hücrelerinde sentrozom bulunmadığı için kromozomların taşınması

sitoplazma hareketleriyle ve sitoplazma kökenli iğ ipliklerinin yardımıyla

olur. Bu evre de yaklaşık olarak 3-15 dakika sürer

4.TELOFAZ

Kromozomlar daha az boyanmaya başlar. Çekirdek zarı yavaş yavaş

oluşur. Kromozomlar uzayıp incelmeye başlar. Bölünme açısından

çekirdek dinlenmeye geçerken, hücre metabolizması aktif hale geçer.

Bu evrenin oluşumu sürerken bir yandan da sitoplazma boğum yapmaya

başlar. İğ ipliklerine dik olarak boğumlanan sitoplazmanın o bölgede jel

hale geçerek iki oğul hücrenin sitoplazmasını ayırdığını ileri süren

görüşlerde vardır. Sitoplazmanın boğumlanarak ayrılması sürecine

sitokinez denir. Telofazın başlangıcından iki yeni hücrenin oluştuğu ana

kadar geçen süre 30-60 dakikadır.

Kuyruğu kopan bir kertenkelenin kuyruğunu yeniden oluşturması, denizyıldızının kopan kolunu yenilemesi mitozla gerçeklesen yenilenme olaylarıdır. Rejenerasyon(Yenilenme) ile üremedir.

Mitoz Bölünmenin Özellikleri 1- Bütün canlılarda görülür.

2- 2n kromozomlu vücut hücrelerinde görülür.

3- 2n kromozomlu bir hücreden 2n kromozomlu iki hücre oluşur.

4- Bölünme sonucu oluşan iki hücre aynı kalıtsal bilgiye (DNA’ya)

sahiptir ve birbirinin tıpa tıp aynısıdır.

5- Yaşam boyu devam eder. (Zigotun oluşumundan, ölüme kadar

devam eder).

6- Bölünme sonucu oluşan hücrelerin kromozom sayısı değişmez,

sabit kalır.

7- Tek hücrelilerde çoğalmayı, çok hücrelilerde büyümeyi, gelişmeyi,

yıpranan dokuların onarılmasını ve ölen hücrelerin yerine yenilerinin

yapılmasını sağlar.

8- Tür içinde çeşitlilik oluşturmadan (kalıtsal özellikleri değiştirmeden)

türün devamını sağlar.

9- Mitoz bölünme başlamadan önce hücre bölünmeye hazırlık dönemi

(interfaz) geçirir.

10- Çekirdek bölünmesi (karyokinez) ve sitoplazma bölünmesi

(sitokinez) olarak iki aşamada gerçekleşir.

2.Mayoz Mayoz bölünme üreme

hücrelerinde görülen bir

olaydır ve bu bölünme

sonrasında bir hücreden

dört (4) tane yeni hücre

meydana gelir

Kromozom sayılarının

yarıya indiği bu

bölünmede meydana

gelen yeni hücrelerin

kromozom yapıları

tamamen farklıdır Yani

mayoz bölünme de 2n

kromozomlu hücreden n

kromozomlu hücreler

oluşur.

Mayoz bölünme ile dişi de yumurta

hücreleri, erkekte ise sperm hücreleri

meydana gelir. Mayoz bölünme

sonrasında oluşan kromozomların yapısı

farklı olduğu için canlıların çeşitliliği

sağlanmış olur Mayoz bölünme de 2

aşamada meydana gelir.1 – Mayoz 1

2 – Mayoz 2

Mayoz 1

1. Profaz I

Mitoz bölünmede olduğu gibi çekirdek zarı ve çekirdekçik erimeye başlar.

Kısalıp kalınlaşan kromatin iplikler kromozom halini alırlar. Mitoz

bölünmeden farklı olarak homolog kromozomlar birbirlerine tutunarak dört

kromatitli ve iki kromozomlu tetratları oluştururlar.

Kromozomlar tetrat oluşturduğu sırada kardeş olmayan kromatitler bir çok

noktadan birbirlerine temas eder. Bu noktalara sinapsis denir.

Bu sinapsislerden bazılarında kardeş olmayan kromatitler arasında gen

alışverişi yapılabilir.

Krosing–over denilen bu olay sadece mayoz bölünmede görülür. Bu olay

sayesinde kromozomlar üzerinde bulunan baskın ve çekinik genlerin diziliş

sırası değiştirilir. Bu değişim ise oluşacak hücrelerde kalıtsal çeşitliliği artırır.

Krosing-over olayı her tetratta görülmez. Ne zaman ve ne oranda meydana

geleceği, hangi karakterler arasında olacağı tam olarak bilinemez. Ancak, bir

kromozom üzerindeki genler arası uzaklık arttıkça, krosing-overle

değiştirilme ihtimalı artar.

2. Metafaz I

Mitoz bölünmeden farklı olarak homolog kromozomlar hücrenin ortasında üst

üste gelecek şekilde iki sıra halinde dizilir. Bu diziliş şekli sayesinde mayoz I

de kardeş kromatitler yerine homolog kromozomlar birbirinden ayrılır.

3. Anafaz I

Mitozda kardeş kromatitler birbirinden ayrılıp zıt kutuplara çekilirdi. Mayozda

ise kardeş kromatitler yerine homolog kromozomlar birbirinden ayrılır. Bu

olay mayoz bölünmede kalıtsal çeşitliliğin oluşmasında etkilidir.

Mayozda krosing-over olmasa bile, homolog kromozomlar rastgele ayrıldığı

için, her zaman çeşitlilik sağlanmış olur.

4. Telofaz I

Mitoz bölünmede olduğu gibi önce çekirdek bölünmesi tamamlanır çekirdek

zarı oluşur. Telofazın sonuna doğru sitoplazma bölünmesi başlar. Sitokinez

mitoz bölünmede olduğu gibi gerçekleşir.

Mayozun ikinci bölünmesi başlamadan önce mayoz I de olduğu gibi interfaz

safhası görülmez. Yani DNA eşlenmesi gerçekleşmez. Sadece hayvan

hücrelerinde bölünme başlamadan önce sentrozomlar kendini eşler.

MAYOZ II

Normal bir mitoz gibi gerçekleşir. I. mayozdan daha kısadır.İki bölünme arasında

interfaz olmadığı için DNA lar bir daha eşlenmez. Sadece sentrozom eşlenmesi

gerçekleşir.

Başlangıçta 2n kromozomlu (diploid) olan hücreden bu bölünmenin sonunda

kromozomlu (monoploid) 4 hücre oluşur .

Bu hücreler ana hücreden kromozom sayısı yönüyle farklı oldukları gibi, kromozom

yapısı yönüyle de ana hücreden hem de birbirlerinden farklıdırlar.

Mayozla yumurta oluşurken hücrelerin stoplazma miktarı da farklı olabilir. Buraya kadar

öğrendiklerimizi dikkate alırsak, eşeyli üremeyle çeşitlilik oluşturulması şu faktörlerle

açıklayabiliriz.

* Mayoz-I de krossing- overin olması,

* Mayoz-I de homolog kromozomların ayrılması,

* Mayoz sonucu haploid hücrelerin oluşturulması,

* Döllenme ile iki yeni hücrenin birlşetirilmesi,

Bunlara ilave olarak, gametler farklı bireyler tarafından meydana getirilir veya yabancı

döllenme (yabancı tozlaşma) gerçekleştirilirse kalıtsal çeşitlilik daha da artmış olur.

Mayozun hem birinci, hem de ikinci bölünmelerinin de gerçekleşen ortak olaylar vardır.

Bunların en önemlileri:

* Hücre sayısının artması

* Sitokinezin gerçekleşmesi

* Sentrozomun eşlenmesi olarak sayılabilir.

DNA eşlemesi, tetrat ve sinapsların oluşturlması, krossin-over ve homolog

kromozomların ayrılması sadece I. Mayozda; kardeş kromatidlerin ayrılması sadece II.

Mayozda gerçekleşir.

Mayoz bölünmenin ikinci aşaması mitoza

benzemektedir. Mitoz bölünmeyi tekrar

etmek için aşağıdaki

‘Mitoz Bölünme Evrelerine’ tıklayabilirsiniz.

MİTOZ BÖLÜNME EVRELERİ

Devam etmek için ekrana tıklamanız

yeterli.

Mayoz, bitki ve hayvanlarda üreme hücrelerinin

oluşmasını sağlar. Oluşan üreme hücreleri n sayıda

kromozom içerdiği için, döllenme sonucu oluşan zigot 2n

kromozoma sahiptir. Bu şekilde, canlılarda nesiller

boyunca kromozom sayısının sabit kalması sağlanır.

Ayrıca mayoz sırasında gerçeklesen parça değişiminden

dolayı oluşan hücreler ana hücreden farklı genetik yapılara

sahip olur. Genetik yapıdaki bu farklılık canlıların birebirinden

farklı özellikler göstermesine neden olarak tür içinde

çeşitliliği sağlar. Çeşitlilik, ayni türün bireylerinin kalıtsal

yapısının farklı olmasıdır.

MAYOZ BÖLÜNME DİŞİ ÜREME

ORGANI OLAN

YUMURTALIKLARDA

GERÇEKLEŞİYORSA BU OLAYA

OOGENEZ DENİR.

MAYOZ BÖLÜNME ERKEK ÜREME

ORGANI OLAN TESTİSLERDE

GERÇEKLEŞİYORSA, BU OLAYA

SPERMATOGENEZ DENİR

.

Mitoz ve Mayozun Benzer Yönleri

1. Hücre sayısı artırılır.

2. Üreme gerçekleştirilir.

3. DNA’lar kendilerini eşler.

4. Kardeş kromatitler ayrılır.

5. Türün kromozom sayısı korunur (mayozdadöllenmenin de yardımıyla).

6. Sentrozom eşlenmesi, çekirdek zarı ve çekirdekçiğin erimesi, sitoplaz manınbölünmesi gibi bölünme olayları gerçekleşir.

MİTOZ1 – Çok hücreli canlıların vücut hücrelerinde bulunur.2 – Vücudun bütün doku ve organalrında görülür.3 – Oluşan hücreler canlının gelişmesini sağlar.4 – Bölünme sonucunda oluşan hücrelerde kromozom sayısı sabit kalır.5 – Bölünme sonucunda oluşan hücreler kalıtsal olarak birbirinin tamamen aynısıdır.6 – Mitoz bölünme sonucunda iki hücre oluşur. 7 – Mitoz bölünme sırasında çekirdek ve sitoplazma bölünmesi bir kez olur. 8 – Bölünme sırasında tetrat ve crossing-over olayları görülmez.9 – Zigotun oluşumundan ölümüne kadar sürer.MAYOZ 1 – Çok hücreli canlıların üreme hücrelerinde görülür.2 – Bitkilerin çiçeklerindeki üreme organlarında, hayvanların üreme organlarında bulunur.3 – Oluşan hücreler üremeyi sağlar. 4 – Bölünme sonucunda oluşan hücrelerde kromozom sayısı yarıya iner.5 – Oluşan hücreler kalıtsal olarak farklılık gösterir. 6 – Mayoz bölünme sonucunda dört hücre oluşur.7 – Mayoz bölünme sırasında çekirdek ve sitoplazma bölünmesi iki kez gerçekleşir. (MayozI ve mayoz II)8 – Bölünme sırasında tetrat ve crossing-over olayları görülür.9 – Ergenlik döneminde başlar, üreme dönemi boyunca sürer.

Emel, Müge, Sima ve Nisa mayoz bölünme hakkında

bilgilerini paylaşıyorlar.

Hangi öğrenci mayoz bölünme ile mitoz bölünmeyi

birbirine karıştırıyor?

A) Emel B) Müge C) Sima D) Nisa

KALITIM

Canlılardaki karakterlerin oluşumunu, yavru döllere geçişini ve

canlılarda gözlenen çeşitliliğin nedenlerini inceleyen bilim dalına

genetik veya kalıtım denir. Canlıların sahip oldukları, anne veya

babalarından aldıkları özelliklere kalıtsal özellikler denir. Saç

rengi, saç şekli, göz rengi gibi.

Canlının kendi yaşamını ve vücudunu etkileyen özelliklere

kalıtsal olmayan özellikler denir. Kilo, saç uzunluğu gibi.

Kalıtsal özellikler anne ve babadan yani atalardan yavrulara

sadece üreme olayı ile geçebilir.

Mendel deneyi:

Mendel uzun bezelye ile kısa bezelyelerin saf döllerini tozlaştırdığında birinci kuşağın tümünde uzun bezelyeler elde etti.Birinci kuşakta elde ettiği bezelyeleri kendi aralarında tozlaştırdığında ise oluşan bezelyelerin ¾’ ünün uzun , ¼ ‘ünün ise kısa olduğunu gördü. Mendel, yaptığı bu çalışmalarda bezelyelere ait farklı özelliklerin(tohum sekli, çiçek rengi gibi) birinci kuşaktan ikinci kuşağa nasıl aktarıldığını göstermiş ve kalıtımın temel ilkelerini keşfetmiştir.

Saç rengi, saç şekli, dil yuvarlama gibi özellikler

çevremizdeki bireyler arasında farklılık

göstermektedir.Bu özellikler kalıtsal olup bir önceki

kuşaktan bir sonraki kuşağa aktarılan özelliklerdir.Bu

özellikler bir sonraki kuşağa genlerle aktarılır.Kalıtsal

bilgileri taşıyan genler üreme hücreleri ile yavru

canlıya geçer.

A,a, B, b…

Bu genler birbirinin aynısı olabileceği gibi farklı da

olabilir.

AA, bb, Bb, Aa

Karakterle ilgili aynı genleri taşıyan bireylere saf döl,

farklı genleri taşıyan bireyleri taşıyan bireylere ise

melez döl denir.

AA, BB -------- Saf Döl

Aa, Bb -------- Melez Döl

Her organizma türü kendine özgü sayı ve çeşitte

genlere sahiptir. İlk kuşakta kendi özelliklerinin ortaya

çıkmasına neden olan genler baskın

genlerdir.Baskın genle birlikte bulunduğu zaman

kendi özelliğini gösteremeyen genler ise çekinik

genlerdir.Genler harflerle ifade edilir.Büyük harf

baskın geni aynı harfin küçüğü çekinik geni temsil

eder.Bir organizmanın fenotipinin meydana gelmesini

sağlayan genetik yapıya genotip, canlıların dış

görünüşünde gözlemleyebildiğimiz özelliklere fenotip

denir

Üreme hücrelerindeki kromozomların üzerinde bulunan genlerin birleşmesine çaprazlama

denir.

Örnek:

Saf döl yuvarlak tohumlu bezelye ile saf döl buruşuk tohumlu bezelye çaprazlanıyor.

İlk kuşakta oluşan yavruların genotip ve fenotipi nasıldır?

İlk kuşakta oluşan yavrular çaprazlandığında oluşan yavruların genotip ve fenotipinasıldır?

İkinci kuşakta oluşan yavruların yuvarlak tohumlu olma olasılığı nedir?( Bezelyelerde yuvarlak tohumlu bezelye buruşuk tohumlu bezelyeye baskındır.)

İNSANDA CİNSİYETİN

BLİRLENMESİ

Canlıların sahip olduğu

(canlı vücudunda bulunan) hücreler

kromozom sayısına göre 2n

kromozomlu hücreler (vücut

hücreleri) ve n kromozomlu

hücreler (üreme hücreleri) olarak

iki çeşittir.İnsanda 46 ( 23 çift )

kromozom bulunur. Bu

kromozomların 22 çifti ( 44 )

vücut kromozomları 1 çifti ( 2 )

eşey kromozomları olarak

adlandırılır. Vücut kromozomlarında

taşınan genler harflerle gösterilir.(

A,a, B, b gibi ) Cinsiyet

kromozomlarında taşınan genler X

ve Y ile ifade edilir. (Kromozomların

şekilleri X ve Y ye benzediği için bu

şekilde gösterilmiş ve Y, X’e göre

daha kısa, küçüktür. ) Bu

kromozomlar dişilerde tek çeşit (

XX ) , erkeklerde ise iki çeşittir.( XY

)

Bu kromozomların en önemli özelliği, cinsiyeti

belirlemeleridir.Çaprazlama incelendiğinde erkek

ve kız olma olasılığının % 50 olduğu görülür.

Renk körlüğü( Daltonizm ): X’e bağlı olarak ortaya çıkan bu

hastalık kırmızı ve yeşili ayırt edememe hastalığıdır. Renk

körlüğü teşhisinde en kolay Stiling levhası kullanılır. Çekinik

halde taşınır.Hem dişilerde hem de erkeklerde gözlenir. Kız

çocuklarının renk körü olabilmesi için hem annesinden hem

de babasından renk körlüğü genlerini alması

gereklidir.Ancak erkek çocuklar babadan Y kromozomu

anneden X kromozomu aldıkları için bu hastalık genini

sadece annelerinden alırlar. Kadınlarda taşıyıcı olma ihtimali

vardır ama erkekler taşıyıcı olamazlar. Bu nedenle erkeklerde

renk körlüğü hastalığının ortaya çıkma ihtimali kadınlardan daha

fazladır.

Hemofili: Bu hastalıkta kanın pıhtılaşmasını sağlayan protein

üretilemez. O yüzden kan pıhtılaşmaz ya da geç pıhtılaşır. X

kromozomu üzerinde çekinik genle taşınır.

Orak Hücreli Anemi: DNA

üzerindeki nükleotidin

değişmesiyle ortaya çıkar.

Alyuvarların yapısına katılan

hemoglobinin bozuk

üretilmesinden

kaynaklanır.Bu durum

kansızlığa ve damarların

tıkanmasına yol açar.

*** Orak hücreli anemi

kalıtsal bir kan

bozukluğudur. Hem

annenizden hem de

babanızdan orak hücreli

gen geçerse orak hücreli

anemili olarak doğarsınız.

*** Y Kromozomu ile aktarılan

özellikler

1.Ayağın 2.ve 3. parmaklarının bitişik olması

2.Dış kulağın iç bölgelerinde kılların çıkması3.Balık pulluluğu

Down Sentrozomu:

İnsanlarda kromozom sayısında meydana gelen değişiklikler bazı hastalıkların oluşmasına neden olabilir.46 kromozom yerine 47 kromozom taşıyan insanlarda DownSentromu ( mongolizm ) görülür. Bu kişiler; geniş elli, kısa parmaklı, tıknaz vücutludur.Ayrıca zeka geriliği görülür.İnsanlarda görülen hastalıkların büyük bir bölümü çekinik genlerle aktarılır. Bu gene sahip ailelerin yaptıkları akraba evliliklerinden doğan çocuklarda anormalliklerin görülme olasılığı çok yüksektir.

Akraba Evliliği ve Sakıncaları

Evlenen eşler (karı-koca) arasında kan bağı

bulunmasına yani aynı yakın atadan gelmelerine akraba

evliliği denir. Kalıtsal hastalık geni taşıyan kişinin yakın

akrabalarında aynı hastalık geninin bulunma ihtimali, akraba

olmayan kişilere göre daha yüksektir.Genelde genetik

hastalıkların genleri çekiniktir.Bu nedenle yakın akrabaların

genetik yapısı benzediği için iki adet çekinik genin bir araya

gelme ihtimali yüksektir.

Kalıtsal hastalıklardan korunmak için; akraba

evliliği yapılmamalı, evlenmeden önce gen testi

yaptırılmalı, kalıtsal hastalık genini taşıyan evli bireylerin

çocuk yapmaları önlenmeli ve kalıtsal hastalıklar

konusunda aileler bilgilendirilmelidir.

DNA ve Genetik Kod

Genetik özelliklerimiz hücrelerimizdeki çekirdeğin içinde bulunan kromozomlarda taşınır. Kromozomlar DNA ve özel proteinlerin birleşmesiyle oluşur

DNA, hücrenin yönetici molekülüdür ve beslenme, solunum, üreme gibi canlılık faaliyetlerini yönetir. DNA'nın yapısında kalıtsal özelliklerimize etki eden yapılar bulunur. Bu yapılar genlerdir. Kalıtsal bilgiler genler tarafından taşınır.

Nükleotitler DNA'nın temel yapı birimleridir. Bir nükleotidin yapısında aşağıdaki gibi fosfat, seker ve organik baz bulunur.Organik bazlar adenin (A), timin (T), sitozin (C) ve guanin (G)'dir. Nükleotidler hangi organik bazı içeriyorlarsa o bazın ismiyle adlandırılırlar.

*Nükleotitin yapısında bulunan şeker 5 karbonlu olup Deoksiribozşekeridir.

*Fosfatlar DNA ya asitsi özelliği kazandırırlar.

*Nükleik asitler iki çeşittir. DNA ve RNA dır.

*Her bir Nükleik asidin (DNA) yapısındaki 4 çeşit nükleotidin farklı sıra , miktar ve farklı kullanımı sonucu farklı kalıtsal şifrelere sahip nükleikasitler (DNA) oluşur.

Örneğin adenin bazını içeren nükleotit "adenin nükleotit", guanin bazını içeren nükleotit "guanin nükleotit" olarak adlandırılır.

ÖRNEK :

DNA nın bir zincirinde 100 adenin, 900 guaninnükleotidi varsa, bu DNA da toplan kaç nükleotid vardır?

ÇÖZÜM :A = T ise 100 adenin = 100 timin

G ≡ S ise 900 guanin = 900 sitozin

O zaman;

A + T + G + S = 100 + 100 + 900 + 900 = 2000

Hücre bölünmesi öncesinde hücredeki DNA molekülü miktarı iki katına çıkar. Bu olaya DNA'nın kendisini eşlemesi adi verilir.DNA'nin kendisini nasıl eslediği üstteki şekilde görülmektedir.

DNA kendini eşlerken önce

*DNA'nın iki ipliği bir enzim yardımı ile birbirinden ayrılır. Aralardaki hidrojen bağları kopar.

*Daha sonra sitoplazmada serbest halde bulunan nükleotidler çekirdeğin içerisine girer ve DNA'nın açılan kısmındaki nükleotidlerle eşleşir.

*Bu esleşme sırasında, adenin nükleotitin karsısına timin nükleotit, sitozinnükleotitin karsısına da guanin nükleotit gelir.

*Sonuçta başlangıçtaki DNA molekülünün aynisi olan bir DNA molekülü daha oluşur.

DNA, hücre bölünmesi sırasında kendini eşleyerek yapısında bulunan bilgilerin yeni oluşacak yavru hücrelere geçmesini sağlar. Bütün canlılarda DNA molekülü adenin, timin, sitozin ve guanin bazlarından oluşmasına rağmen nükleotitlerin sayısında ve dizilisindeki farklılıklar canlıların birbirinden farklı olmasını sağlar.

Kromozomlar DNA'ları, DNA' lar da genetik özellikleri belirleyen genleri taşır. Genler ise nükleotidlerden oluşur.Tahtaya yazılan bilgileri defterimize geçirirken bazı hatalar yapabiliriz. Benzer şekilde DNA molekülü de kendisini eslerken hatalar oluşabilir.

MutasyonDNA dizilimindeki bu değişiklik, farklı genetik özelliklerin ortaya çıkmasına sebep olabilir. Bazen, hücre bölünmesi sırasında kromozomların sayısında artma ya da azalma şeklinde değişiklikler de olabilir. DNA dizilimindeki ve kromozomlardaki değişiklikler mutasyon olarak adlandırılır.

Modifikasyon

Çuha çiçeği ortam sıcaklığı 15-25 oC arasındaki bir ortamda yetiştirilirse çiçeklerin rengi kırmızı, 25-35 oC arasındaki bir ortamda yetiştirilirseçiçeklerinin rengi beyaz olur.Ari ve karıncalarda larvaların beslenme koşulları değiştiğinde vücut şekilleri ve davranışları değişir. Ari larvaları çiçek tozuylabeslendiğinde isçi arılar, ari sütüyle beslendiğinde ise kraliçe ari oluşur.Çuha bitkisi, ari ve karıncalarda görüldüğü gibi çevre şartlarının etkisiyle canlılarda ortaya çıkan ve kalıtsal olmayan değişikliklere modifikasyon adi verilir. Spor yapan kişilerde kasların gelişmesi, yazın güneşli günlerde teninizin bronzlaşması da modifikasyona örnektir.

*Kalıtsal değildir. Nesilden nesile aktarılmaz.

Soru Çözmeye Ne Dersiniz

1- Ela göz geni mavi göz genine baskındır.

Aşağıda genotipleri verilen ailelerden hangisinin

mavi gözlü çocukları olabilir?

Anne Baba

A.) Homozigot ela Heterozigot ela

B.) Homozigot mavi Homozigot ela

C.) Heterozigot ela Homozigot ela

D.) Homozigot mavi Heterozigot ela

2-

Yukarıda verilen vagonlarda üç ailedeki ebeveynlerin renk körlüğü

karakteri bakımından fenotipleri verilmiştir.

Vagonlar renk körü kız çocuk olma olasılığı çok olandan az olana

doğru lokomotife bağlanacaktır.

Buna göre vagonların lokomotife bağlanış sırası

aşağıdakilerden hangisi gibi olmalıdır?

A.) 3-2-2

B.) 2-3-1

C.) 2-1-3

D.) 1-2-3

3- 2n = 38 kromozomlu bir hayvan hücresi ard arda 3

mitoz ve 1 mayoz bölünme geçirmiştir.

Bir öğrenci bu olayla ilgili olarak hazırlanan tablodaki ifadeleri doğru veya

yanlış olarak değerlendirecektir.

Buna göre, öğrencinin değerlendirmesi aşağıdakilerden hangisi

olmalıdır?

A.) D-Y-D

B.) Y-D-D

C.) Y-D-Y

D.) D-Y-Y

4- Bir DNA molekülünün I. ipliğinde 200 timin,600

guanin, 100 sitozin nükleotidi bulunmaktadır.

Bu DNA'daki deoksiriboz sayısı 2000 olduğuna

göre hidrojen bağı sayısı kaçtır?

A.) 1400

B.) 2000

C.) 2700

D.) 3000

ÜZGÜNÜZ , YANLIŞ CEVAP …

KAYNAKÇA

http://www.fenokulu.net/portal/Sayfa.php?Git=KonuKategorileri&Sayfa=KonuBasli

kListesi&baslikid=142&KonuID=641

http://tahtakalem.net/mitoz-bolunme-konu-ozeti-biyoloji/93

http://forumsinsi.net/tip-biyoloji-farmakoloji/111685-mayoz-bolunme-nedir-mayoz-

bolunmenin-evreleri/

http://www.hayatnotu.com/resimlerle-mayoz-bolunme-kisa-ozet-konu-

anlatimi.html

http://akokmen.blogcu.com/mayoz-bolunme-ve-evreleri/6302112

http://fenogrencisiyiz.blogcu.com/mayoz-bolunme-nedir-ve-evreleri-

nelerdir/11977623

http://alierbulut.blogcu.com/mitoz-bolunme-2/7278460

http://www.dersbiyoloji.com/mitoz-ve-mayoz-karsilastirmasi.html

http://www.ebilge.com/13041/Mitoz_ve_mayoz_bolunmenin_arasindaki_farklar_n

elerdir.html

http://www.sifrex.com/forums/topic/1145/cinsiyete-bagli-kalitim-konu-

oze/view/post_id/773

http://www.fenokulu.net/portal/Sayfa.php?Git=KonuKategorileri&Sayfa=KonuBasli

kListesi&baslikid=143&KonuID=623

http://www.fen1.com/8-sinif-fen/57-1-unite-hucre-bolunmesi-ve-kalitim/706-