97
Huyết khối tĩnh mạch não (CVT) PGS.TS Cao Phi Phong

Huyếtkhốitĩnhmạch não (CVT) - thuchanhthankinh.com lam... · CVT chiếm khoảng 0.5-1% đột qu ... CT là test đầu tiên được sử dụng rộng rãi 2. ... delta

  • Upload
    tranque

  • View
    216

  • Download
    2

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Huyếtkhốitĩnhmạch não (CVT) - thuchanhthankinh.com lam... · CVT chiếm khoảng 0.5-1% đột qu ... CT là test đầu tiên được sử dụng rộng rãi 2. ... delta

Huyết khối tĩnh mạch não (CVT)

PGS.TS Cao Phi Phong

Page 2: Huyếtkhốitĩnhmạch não (CVT) - thuchanhthankinh.com lam... · CVT chiếm khoảng 0.5-1% đột qu ... CT là test đầu tiên được sử dụng rộng rãi 2. ... delta

Ca lâm sàng

Bn nữ 31 tuổi nhập viện vì co giậtBệnh sử:Bệnh khởi phát lúc 9giờ cùng ngày nhập viện bệnh nhân đang sinh hoạt bình thương thì đột ngột hét lớn , lúc này người nhà thấy bn co giật : hai mắt đứng tròng, nhìn thẳng, răng cắn , hai tay co từng nhịp, hai chân duỗi cứng , trong cơn gọi không biết ,không tiểu trong quần , cơn khoảng vài phút , sau cơn khoảng 30 phút thì tỉnh hoàn toàn, và thấy yếu hai chi dưới sau cơn . Đưa đến bv bệnh viện thủ đức – rồi bv nhiệt đới, bn có thêm ba cơn tương tự nửa, vẫn còn yếu hai chi dưới

Page 3: Huyếtkhốitĩnhmạch não (CVT) - thuchanhthankinh.com lam... · CVT chiếm khoảng 0.5-1% đột qu ... CT là test đầu tiên được sử dụng rộng rãi 2. ... delta

Ca lâm sàng

Tiền căn1. Bản thân:- PARA 1001, đang mang thai 7 tuần- Không co giật trước đây- Không bệnh lý nội, ngoại khoa gì trước đây2. Gia đình:- Chưa ghi nhận bất thường.

Page 4: Huyếtkhốitĩnhmạch não (CVT) - thuchanhthankinh.com lam... · CVT chiếm khoảng 0.5-1% đột qu ... CT là test đầu tiên được sử dụng rộng rãi 2. ... delta

Thăm khám

M: 80lần/phút, HA: 120/80 mmHg,NĐ: 37,5 0 NT: 16 lần/phútThể trung bình, da niêm hồng, không xuất huyết.Các cơ quan khác chưa ghi nhận bất thườngKhám thần kinh:Sức cơ 2 chi dưới 2/5, pxgx: ++, Babinski: âm tính 2 bên, px da bụng còn 2 bên. Phản xạ gan bàn tay cằm dương tính hai bên

Page 5: Huyếtkhốitĩnhmạch não (CVT) - thuchanhthankinh.com lam... · CVT chiếm khoảng 0.5-1% đột qu ... CT là test đầu tiên được sử dụng rộng rãi 2. ... delta

Tóm tắt bệnh án

Bệnh nhân nữ, 31t, NV vì co giật, bệnh đột ngột.Tiền căn : para 1001 , đang mang thai 7 tuần - Cơn co giật cục bộ toàn thể hóa- Phản xạ gan bàn tay cằm dương tính hai bên- Yếu hai chi dưới

Page 6: Huyếtkhốitĩnhmạch não (CVT) - thuchanhthankinh.com lam... · CVT chiếm khoảng 0.5-1% đột qu ... CT là test đầu tiên được sử dụng rộng rãi 2. ... delta

Chẩn đoán

1. Hội chứng : Cơn động kinh vận động cục bộ toàn thể hóa+ yếu 2 chi dưới

2. Vị trí : Vỏ não thùy trán 3. Nguyên nhân

Page 7: Huyếtkhốitĩnhmạch não (CVT) - thuchanhthankinh.com lam... · CVT chiếm khoảng 0.5-1% đột qu ... CT là test đầu tiên được sử dụng rộng rãi 2. ... delta

Nguyên nhân

Bệnh lý não: encephalopathyĐịnh nghĩa:Encephalopathy : thuật ngữ chỉ bệnh lý não, tổn thương hay rối loạn chức năng.Encephalopathy có thể có triệu chứng từ nhẹ như mất trí nhớ, thay đổi hành vi đến nặng như sa sút tâm thần, động kinh, hôn mê hay tử vongThường encephalopathy ibiểu hiện thay đổi ý thức, đôi khi kết hợp triệu chứng thực thể (vd: kém phối hợp vận động chi).

Page 8: Huyếtkhốitĩnhmạch não (CVT) - thuchanhthankinh.com lam... · CVT chiếm khoảng 0.5-1% đột qu ... CT là test đầu tiên được sử dụng rộng rãi 2. ... delta

Nguyên nhân

Bệnh lý não: encephalopathy Triệu chứng:- Thay đổi ý thức (tùy thuộc mức độ tổn thương)- Dấu thần kinh khác như: myoclonus (involuntary twitching of a muscle or group of muscles), asterixis (abrupt loss of muscle tone, quickly restored), nystagmus (rapid, involuntary eye movement), tremor, seizures, jactitation (restless picking at things characteristic of severe infection), và rối loạn hô hấp: Cheyne-Stokes respiration (cyclic waxing and waning of tidal volume), apneustic respirations và post-hypercapnic apnea

Page 9: Huyếtkhốitĩnhmạch não (CVT) - thuchanhthankinh.com lam... · CVT chiếm khoảng 0.5-1% đột qu ... CT là test đầu tiên được sử dụng rộng rãi 2. ... delta

Nguyên nhân

Bệnh lý não: encephalopathy Nguyên nhân:- infectious (bacteria, viruses, parasites, or prions),- anoxic (lack of oxygen to the brain, including traumatic causes),- alcoholic (alcohol toxicity),- hepatic (for example, liver failure or liver cancer),- uremic (renal or kidney failure), - metabolic diseases (hyper- or hypocalcemia, hypo- or hypernatremia, or hypo- or hyperglycemic),

Page 10: Huyếtkhốitĩnhmạch não (CVT) - thuchanhthankinh.com lam... · CVT chiếm khoảng 0.5-1% đột qu ... CT là test đầu tiên được sử dụng rộng rãi 2. ... delta

Nguyên nhân

Bệnh lý não: encephalopathy Nguyên nhân:- brain tumors,- toxic chemicals (mercury, lead, or ammonia),- thay đổi áp suất trong não (xuất huyết, tumors, abscesses), - poor nutrition (inadequate vitamin B1 intake or alcohol withdrawal).

Page 11: Huyếtkhốitĩnhmạch não (CVT) - thuchanhthankinh.com lam... · CVT chiếm khoảng 0.5-1% đột qu ... CT là test đầu tiên được sử dụng rộng rãi 2. ... delta

Nguyên nhân

Bệnh lý não: encephalopathy Nguyên nhân:Phần lớn xác định nguyên nhân, hầu hết thường gặp:- infection (HIV, Neisseria meningitides, herpes, and hepatitis B and hepatitis C),- liver damage (alcohol and toxins),- brain anoxia or brain cell destruction (including trauma), and- kidney failure (uremic).- Một vài loại thuốc có thể gây encephalopathy như tacrolimusand cyclosporine. Hội chứng biểu hiện: headache, confusion, và seizures

Page 12: Huyếtkhốitĩnhmạch não (CVT) - thuchanhthankinh.com lam... · CVT chiếm khoảng 0.5-1% đột qu ... CT là test đầu tiên được sử dụng rộng rãi 2. ... delta

Nguyên nhân

Bệnh lý não: encephalopathy Chẩn đoán:Chẩn đoán phân biệt nhiều nguyên nhân cephalopathy dựa vào lâm sàng, -Blood tests, -cerebrospinal fluid-brain imaging-Electroencephalograms….

Page 13: Huyếtkhốitĩnhmạch não (CVT) - thuchanhthankinh.com lam... · CVT chiếm khoảng 0.5-1% đột qu ... CT là test đầu tiên được sử dụng rộng rãi 2. ... delta

Phân biệt Encephalopathy và encephalitis?

Encephalopathy Encephalitis

Clinical features

Fever Uncommon Common

Headache Uncommon Common

Depressed mental status Steady deterioration May fluctuate

Focal neurological signs Uncommon Common

Type of seizure Generalised Generalised or focal

Laboratory findings

Blood Leucocytosis uncommon Leucocytosis common

CSF Pleocytosis uncommon Pleocytosis common

EEG Diffuse slowing Diffuse slowing and focal

abnormalities

MRI Often normal Focal abnormalities

Page 14: Huyếtkhốitĩnhmạch não (CVT) - thuchanhthankinh.com lam... · CVT chiếm khoảng 0.5-1% đột qu ... CT là test đầu tiên được sử dụng rộng rãi 2. ... delta

• Bệnh lý não (Encephalopathy)

−Hội chứng giảm ý thức lâm sàng

−Nhiều nguyên nhân bao gồm viêm não

• Viêm não (Encephalitis)

−Cấp, lan tỏa, quá trình viêm nhiễm ảnh hưởngđến nhu mô não

− phần lớn do siêu vi

Page 15: Huyếtkhốitĩnhmạch não (CVT) - thuchanhthankinh.com lam... · CVT chiếm khoảng 0.5-1% đột qu ... CT là test đầu tiên được sử dụng rộng rãi 2. ... delta

Kết quả cận lâm sàng

MRI Não

Page 16: Huyếtkhốitĩnhmạch não (CVT) - thuchanhthankinh.com lam... · CVT chiếm khoảng 0.5-1% đột qu ... CT là test đầu tiên được sử dụng rộng rãi 2. ... delta
Page 17: Huyếtkhốitĩnhmạch não (CVT) - thuchanhthankinh.com lam... · CVT chiếm khoảng 0.5-1% đột qu ... CT là test đầu tiên được sử dụng rộng rãi 2. ... delta
Page 18: Huyếtkhốitĩnhmạch não (CVT) - thuchanhthankinh.com lam... · CVT chiếm khoảng 0.5-1% đột qu ... CT là test đầu tiên được sử dụng rộng rãi 2. ... delta
Page 19: Huyếtkhốitĩnhmạch não (CVT) - thuchanhthankinh.com lam... · CVT chiếm khoảng 0.5-1% đột qu ... CT là test đầu tiên được sử dụng rộng rãi 2. ... delta
Page 20: Huyếtkhốitĩnhmạch não (CVT) - thuchanhthankinh.com lam... · CVT chiếm khoảng 0.5-1% đột qu ... CT là test đầu tiên được sử dụng rộng rãi 2. ... delta
Page 21: Huyếtkhốitĩnhmạch não (CVT) - thuchanhthankinh.com lam... · CVT chiếm khoảng 0.5-1% đột qu ... CT là test đầu tiên được sử dụng rộng rãi 2. ... delta
Page 22: Huyếtkhốitĩnhmạch não (CVT) - thuchanhthankinh.com lam... · CVT chiếm khoảng 0.5-1% đột qu ... CT là test đầu tiên được sử dụng rộng rãi 2. ... delta

Ca lâm sàng: chẩn đoán xác định

Huyết khối tĩnh mạch sọ/ Thai 7 tuần

Page 23: Huyếtkhốitĩnhmạch não (CVT) - thuchanhthankinh.com lam... · CVT chiếm khoảng 0.5-1% đột qu ... CT là test đầu tiên được sử dụng rộng rãi 2. ... delta

Bàn về huyết khối tĩnh mạch

1. Yếu tố nguy cơ ?

PGS.TS Cao Phi Phong

Page 24: Huyếtkhốitĩnhmạch não (CVT) - thuchanhthankinh.com lam... · CVT chiếm khoảng 0.5-1% đột qu ... CT là test đầu tiên được sử dụng rộng rãi 2. ... delta

Giới thiệu

Huyết khối xoang màng cứng và/hoặc tĩnh

mạch não là 1 dạng ít gặp của đột quỵ

CVT chiếm khoảng 0.5-1% đột quỵ

Nhiều yếu tố được cho là có liên quan đến

CVT, 1 vài yếu tố là có thể đảo ngược được

Thrombosis of the dural sinus ,Cerebral venous thrombosis

Page 25: Huyếtkhốitĩnhmạch não (CVT) - thuchanhthankinh.com lam... · CVT chiếm khoảng 0.5-1% đột qu ... CT là test đầu tiên được sử dụng rộng rãi 2. ... delta

Giới thiệu

1. Trong số các ca xuất huyết nội sọ ở người

trẻ, CVT chiếm 5%

2. Nguyên nhân dẫn đến CVT

- Mắc phải: phẫu thuật, chấn thương, thai kỳ,

hậu sản, hội chứng kháng phospholipid, ung

thư, hormon ngoại sinh

- Di truyền: chứng tạo huyết khối di truyền

Page 26: Huyếtkhốitĩnhmạch não (CVT) - thuchanhthankinh.com lam... · CVT chiếm khoảng 0.5-1% đột qu ... CT là test đầu tiên được sử dụng rộng rãi 2. ... delta

Bệnh sinh

Thrombosis TM não

Tắc hồi lưu của TM– intracranial hypertension

Phù não khu trú do cytotoxic, venous infarctions

Tổn thương nơron do thiếu máu, xuất huyết dạngchấm(petechiae) hematoma

Page 27: Huyếtkhốitĩnhmạch não (CVT) - thuchanhthankinh.com lam... · CVT chiếm khoảng 0.5-1% đột qu ... CT là test đầu tiên được sử dụng rộng rãi 2. ... delta

2. Triệu chứng lâm sàng CVT?

Page 28: Huyếtkhốitĩnhmạch não (CVT) - thuchanhthankinh.com lam... · CVT chiếm khoảng 0.5-1% đột qu ... CT là test đầu tiên được sử dụng rộng rãi 2. ... delta
Page 29: Huyếtkhốitĩnhmạch não (CVT) - thuchanhthankinh.com lam... · CVT chiếm khoảng 0.5-1% đột qu ... CT là test đầu tiên được sử dụng rộng rãi 2. ... delta

Hai bệnh cảnh lâm sàng:

- Tăng áp lực nội sọ do giảm dẫn lưu hệ

thống tĩnh mạch

- Tổn thương não khu trú do thiếu máu/nhồi

máu tĩnh mạch hoặc xuất huyết

Page 30: Huyếtkhốitĩnhmạch não (CVT) - thuchanhthankinh.com lam... · CVT chiếm khoảng 0.5-1% đột qu ... CT là test đầu tiên được sử dụng rộng rãi 2. ... delta

Đau đầu,thường là dấu hiệu gợi ý sự gia tăng áp

lực nội sọ,là triệu chứng thường gặp nhất trong

CVT và hiện diện trong gần 90% ISCVT

(International Study on Cerebral Vein and Dural Sinus Thrombosis (ISCVT))

Page 31: Huyếtkhốitĩnhmạch não (CVT) - thuchanhthankinh.com lam... · CVT chiếm khoảng 0.5-1% đột qu ... CT là test đầu tiên được sử dụng rộng rãi 2. ... delta

Tùy thuộc vị trí huyết khối

1.Xoang tĩnh mạch dọc trên: đau đầu, tăng áp lực nội sọ và phù gai

2.Huyết khối xoang tĩnh mạch bên(ngang): viêm tai giữa

3.Khoảng 16% bệnh nhân bị huyết khối hệ thống xoang tĩnh mạch não sâu

(TM não trong,TM Galen và xoang thẳng), có thể gây ra nhồi máu đồi thị và hạch nền

Page 32: Huyếtkhốitĩnhmạch não (CVT) - thuchanhthankinh.com lam... · CVT chiếm khoảng 0.5-1% đột qu ... CT là test đầu tiên được sử dụng rộng rãi 2. ... delta

Vài đặc điểm LS giúp phân biệt CVT với các bệnh mạch máu não khác

1. Co giật khu trú hay toàn thể thường gặp, khoảng 40% trường hợp

2. Tổn thương 2 bán cầu

3.Triệu chứng về vận động 2 bên có thể có

4.CVT thường diễn tiến chậm

(Trong ISCVT từ khởi phát đến chẩn đoán >48 giờ đến 30 ngày trong 56% BN)

Page 33: Huyếtkhốitĩnhmạch não (CVT) - thuchanhthankinh.com lam... · CVT chiếm khoảng 0.5-1% đột qu ... CT là test đầu tiên được sử dụng rộng rãi 2. ... delta

3. Khuyến cáo xét nghiệm CVT

Xét nghiệm đầu tiên ?

Page 34: Huyếtkhốitĩnhmạch não (CVT) - thuchanhthankinh.com lam... · CVT chiếm khoảng 0.5-1% đột qu ... CT là test đầu tiên được sử dụng rộng rãi 2. ... delta

Chẩn đoán lâm sàng: Khuyến cáo

XN máu thường quy:

Khuyến cáo Class I :

- Nghi ngờ CVT, XN máu: công thức máu, XN sinh hóa, TQ, TCK

- Tìm nguyên nhân gây huyết khối dẫn đến CVT (vd: thuốc ngừa thai,các bệnh viêm nhiễm) được khuyến cáo như là đánh giá CLS đầu tiên

Page 35: Huyếtkhốitĩnhmạch não (CVT) - thuchanhthankinh.com lam... · CVT chiếm khoảng 0.5-1% đột qu ... CT là test đầu tiên được sử dụng rộng rãi 2. ... delta

Chẩn đoán lâm sàng: Khuyến cáo

D-dimer

Khuyến cáo Class II :

- D-dimer trong giới hạn bình thường có thể

giúp xác định BN ít có khả năng là CVT

- nếu LS nghi ngờ nhiều CVT thì D-dimer bình

thường cũng nên làm các XN đánh giá khác

(D-dimer is a fibrin degradation product (or FDP), a small protein fragment present in the blood after a blood clot is degraded by fibrinolysis)

Page 36: Huyếtkhốitĩnhmạch não (CVT) - thuchanhthankinh.com lam... · CVT chiếm khoảng 0.5-1% đột qu ... CT là test đầu tiên được sử dụng rộng rãi 2. ... delta

Chẩn đoán lâm sàng: Khuyến cáo

Xuất huyết nội sọ

Khuyến cáo Class I :

- BN xuất huyết não thùy nguyên nhân

không rõ hoặc nhồi máu não lấn sang

ranh giới điển hình của vùng ĐM chi phối,

nên chụp hình ảnh học hệ thống tĩnh

mạch não.

Page 37: Huyếtkhốitĩnhmạch não (CVT) - thuchanhthankinh.com lam... · CVT chiếm khoảng 0.5-1% đột qu ... CT là test đầu tiên được sử dụng rộng rãi 2. ... delta

Chẩn đoán lâm sàng: Khuyến cáo

Tăng áp lực nội sọ vô căn (Idiopathic Intracranial Hypertension-IIH)

Khuyến cáo Class I :

- BN có triệu chứng IIH, hình ảnh học về hệ thống tĩnh mạch não được khuyến cáo để loại trừ CVT

Khuyến cáo Class II :

- Đau đầu không điển hình, chỉ định hình ảnh học về hệ thống tĩnh mạch não có thể hợp lý để loại trừ CVT

Page 38: Huyếtkhốitĩnhmạch não (CVT) - thuchanhthankinh.com lam... · CVT chiếm khoảng 0.5-1% đột qu ... CT là test đầu tiên được sử dụng rộng rãi 2. ... delta

4. Chẩn đoán hình ảnh học CVT ?

Page 39: Huyếtkhốitĩnhmạch não (CVT) - thuchanhthankinh.com lam... · CVT chiếm khoảng 0.5-1% đột qu ... CT là test đầu tiên được sử dụng rộng rãi 2. ... delta

Chia thành 2 nhóm: xâm lấn và không xâm lấn

Mục tiêu là xác định những thay đổi mạch máu

và nhu mô: CT, MRI, siêu âm

Trong vài trường hợp, chẩn đoán chỉ được xác

định bằng DSA

Page 40: Huyếtkhốitĩnhmạch não (CVT) - thuchanhthankinh.com lam... · CVT chiếm khoảng 0.5-1% đột qu ... CT là test đầu tiên được sử dụng rộng rãi 2. ... delta

CT scan trong CVT ?

Page 41: Huyếtkhốitĩnhmạch não (CVT) - thuchanhthankinh.com lam... · CVT chiếm khoảng 0.5-1% đột qu ... CT là test đầu tiên được sử dụng rộng rãi 2. ... delta

CT NÃO

1. CT là test đầu tiên được sử dụng rộng rãi2. CT không cản quang thường cho kết quả bình

thường, có thể có những dấu hiệu nghi ngờ CVT3. Dấu hiệu đầu tiên của CVT cấp là tăng đậm độ của

tĩnh mạch vỏ và xoang màng cứng

(Nhưng chỉ 1/3 CVT có dấu hiệu trực tiếp tăng quang xoang màng cứng)

Page 42: Huyếtkhốitĩnhmạch não (CVT) - thuchanhthankinh.com lam... · CVT chiếm khoảng 0.5-1% đột qu ... CT là test đầu tiên được sử dụng rộng rãi 2. ... delta

Chẩn đoán CT bao gồm:

1. Trên CT noncontrast: delta sign, tam giác đặc (dense

triangle) ( do hyperdense thrombus) trong superior

sagittal sinus.

(Tuy nhiên không chuyên biệt vì có thể gặp trong xoang TM người

khỏe mạnh không huyết khối và trẻ sơ sinh do tăng hematocrite)

2. Trên contrast-enhanced CT scan, dấu delta đảo nghịch

(reverse delta sign (dấu tam giác trống: empty triangle

sign)

(trên xoang TM dọc trên do sự gia tăng xung quanh màng cứng so

với sự ít dày đặc của xoang huyết khối)

Page 43: Huyếtkhốitĩnhmạch não (CVT) - thuchanhthankinh.com lam... · CVT chiếm khoảng 0.5-1% đột qu ... CT là test đầu tiên được sử dụng rộng rãi 2. ... delta

Computed Tomography

3. Sự hiện diện cả hai dấu delta và delta đảo ngược (delta

and reverse delta signs) gia tăng chẩn đoán xác định.

4. Trên CT não:

- nhồi máu không không phân bố theo động mạch

trong chất trắng và/hay chất trắng kế vỏ,

- kết hợp với xuất huyết

- 2 bên chất trắng trên của não: trong huyết khối xoang

tĩnh mạch dọc trên

- hạch nền, đồi thị trong tĩnh mạch não trong (internal

cerebral vein thrombosis),

- tĩnh mạch não trong tăng đậm độ (CTkhông cản

quang).

Page 44: Huyếtkhốitĩnhmạch não (CVT) - thuchanhthankinh.com lam... · CVT chiếm khoảng 0.5-1% đột qu ... CT là test đầu tiên được sử dụng rộng rãi 2. ... delta

Computed Tomography

5. Dấu hiệu CT gián tiếp:

- thiếu máu vỏ não với gia tăng nếp cuộn não,

- chèn ép não thất do phù não, gia tăng mạnh trên lều.

Page 45: Huyếtkhốitĩnhmạch não (CVT) - thuchanhthankinh.com lam... · CVT chiếm khoảng 0.5-1% đột qu ... CT là test đầu tiên được sử dụng rộng rãi 2. ... delta

Han chế CT

- Dấu hiệu trên CT có thể đề nghị mạnh CVT,

nhưng đôi khi không kết luận được

- CT venography có thể xác định chẩn đoán

Page 46: Huyếtkhốitĩnhmạch não (CVT) - thuchanhthankinh.com lam... · CVT chiếm khoảng 0.5-1% đột qu ... CT là test đầu tiên được sử dụng rộng rãi 2. ... delta

Computed Tomography

Sang thương trên CT rất tinh vi,

tìm cẩn thận

CT không cản quang thrombus

lan rộng trong xoang tm ngang

phải (mũi tên đen)

Page 47: Huyếtkhốitĩnhmạch não (CVT) - thuchanhthankinh.com lam... · CVT chiếm khoảng 0.5-1% đột qu ... CT là test đầu tiên được sử dụng rộng rãi 2. ... delta

empty delta sign : thrombosis superior sagittal sinus.

Page 48: Huyếtkhốitĩnhmạch não (CVT) - thuchanhthankinh.com lam... · CVT chiếm khoảng 0.5-1% đột qu ... CT là test đầu tiên được sử dụng rộng rãi 2. ... delta

Venous infarct in Labbe territory

Page 49: Huyếtkhốitĩnhmạch não (CVT) - thuchanhthankinh.com lam... · CVT chiếm khoảng 0.5-1% đột qu ... CT là test đầu tiên được sử dụng rộng rãi 2. ... delta

Cerebral vein thrombosis - internal

Page 50: Huyếtkhốitĩnhmạch não (CVT) - thuchanhthankinh.com lam... · CVT chiếm khoảng 0.5-1% đột qu ... CT là test đầu tiên được sử dụng rộng rãi 2. ... delta

Non-contrast CT head scan showed hyperdensity of right

transverse sinus as acute thrombosis

Page 51: Huyếtkhốitĩnhmạch não (CVT) - thuchanhthankinh.com lam... · CVT chiếm khoảng 0.5-1% đột qu ... CT là test đầu tiên được sử dụng rộng rãi 2. ... delta

contrast-enhanced CT scan, dấu delta đảo nghịch (reverse delta sign

(dấu tam giác trống: empty triangle sign)

Page 52: Huyếtkhốitĩnhmạch não (CVT) - thuchanhthankinh.com lam... · CVT chiếm khoảng 0.5-1% đột qu ... CT là test đầu tiên được sử dụng rộng rãi 2. ... delta

Non-contrast CT Scan in term newborn with seizures showing high

density thrombus within internal cerebral veins and bilateral thalamic

(white arrows) low density infarction / edema

Page 53: Huyếtkhốitĩnhmạch não (CVT) - thuchanhthankinh.com lam... · CVT chiếm khoảng 0.5-1% đột qu ... CT là test đầu tiên được sử dụng rộng rãi 2. ... delta

Computed Tomography

Bn nữ 32 tuổi, hậu sản , đau

đầu

1. Axial CT hypodense left

temporal lobe venous infarct.

2.(mũi tên đen) sau bên vùng

nhồi máu hiện diện

thrombus trong xoang tm

ngang trái

Page 54: Huyếtkhốitĩnhmạch não (CVT) - thuchanhthankinh.com lam... · CVT chiếm khoảng 0.5-1% đột qu ... CT là test đầu tiên được sử dụng rộng rãi 2. ... delta

Computed tomographicvenogram: pha trộn đậm độtrong xoang TM tăng đậm độcản quang một đọan rõ(mũitên trắng) và giảm đậmđộ(mũi tên đen)không tướimáu đoạn huyết khối(nonperfusing)

Hạn chế của CT tĩnh mạch bao gồm phơi nhiễm tia xạ, tiềm tàng dị ứng chất cản quang iod và nguy cơ ở những bệnh nhân suy thận. Vì vậy MRI tĩnh mạch (MRV) được lựa chọn hơn CT tĩnh mạch do những hạn chế kể trên

CTV

Page 55: Huyếtkhốitĩnhmạch não (CVT) - thuchanhthankinh.com lam... · CVT chiếm khoảng 0.5-1% đột qu ... CT là test đầu tiên được sử dụng rộng rãi 2. ... delta

MRI,MRV trong chẩn đoán CVT?

Page 56: Huyếtkhốitĩnhmạch não (CVT) - thuchanhthankinh.com lam... · CVT chiếm khoảng 0.5-1% đột qu ... CT là test đầu tiên được sử dụng rộng rãi 2. ... delta

MRI-MRV

MRI- acute phase- vắng mặt dòng chảytrống bình thường trên T1,T2 (absence of normal venous flow void on T1 &T2) thrombus: isotense hay hypotense

10 ngày sau: hyperintense

MRV- thiếu hụt sự đổ đầy xoang màngcứng (filling defects in the principal duralsinus)

Page 57: Huyếtkhốitĩnhmạch não (CVT) - thuchanhthankinh.com lam... · CVT chiếm khoảng 0.5-1% đột qu ... CT là test đầu tiên được sử dụng rộng rãi 2. ... delta

MRI não gợi ý HKTM:

1. sự mất flow void bình thường trên MR

2. giảm tín hiệu trên T2 gợi ý một cục huyết khối,

3.hoặc một tổn thương đồng tín hiệu trung tâm ở xoang

tĩnh mạch với tăng cản từ xung quanh

Page 58: Huyếtkhốitĩnhmạch não (CVT) - thuchanhthankinh.com lam... · CVT chiếm khoảng 0.5-1% đột qu ... CT là test đầu tiên được sử dụng rộng rãi 2. ... delta

Xuất huyết não hình ảnh trên MRI tùy thuộc thời gian

Page 59: Huyếtkhốitĩnhmạch não (CVT) - thuchanhthankinh.com lam... · CVT chiếm khoảng 0.5-1% đột qu ... CT là test đầu tiên được sử dụng rộng rãi 2. ... delta

Vắng mặt mất dòng chảy trống bình thường trên MR

(Absence of normal flow void on MR)

1. On spin-echo images patent cerebral veins: low signal intensity due to flow void.- Flow voids trên T2-weighted và FLAIR images, đôi khi thấytrên T1-weighted images.

2. Khi có huyết khối sẽ vắngmặt dòng chảy trống (normal flow void)(A thrombus will manifest as absence of flow void.)

(Although this is not a completely reliable sign, it is often one of the first things, that make you think of the possibility of venous thrombosis)

Page 60: Huyếtkhốitĩnhmạch não (CVT) - thuchanhthankinh.com lam... · CVT chiếm khoảng 0.5-1% đột qu ... CT là test đầu tiên được sử dụng rộng rãi 2. ... delta

Flow void on contrast-enhanced MR.

Page 61: Huyếtkhốitĩnhmạch não (CVT) - thuchanhthankinh.com lam... · CVT chiếm khoảng 0.5-1% đột qu ... CT là test đầu tiên được sử dụng rộng rãi 2. ... delta

Normal Flow void

T2-weighted image with normal flow void in the right sigmoid sinus and jugular vein (blue arrow). On the left there is abnormal high signal as a result of thrombosis (red arrow).

Page 62: Huyếtkhốitĩnhmạch não (CVT) - thuchanhthankinh.com lam... · CVT chiếm khoảng 0.5-1% đột qu ... CT là test đầu tiên được sử dụng rộng rãi 2. ... delta

Flair MRI: hyperintensity signal ở xoang sigmoid trái

Page 63: Huyếtkhốitĩnhmạch não (CVT) - thuchanhthankinh.com lam... · CVT chiếm khoảng 0.5-1% đột qu ... CT là test đầu tiên được sử dụng rộng rãi 2. ... delta

Sagittal T1-weighted:

T1-hyperintense

thrombus (mũi tên)

trong superior sagittal

sinus phù hợp

thrombus.

Page 64: Huyếtkhốitĩnhmạch não (CVT) - thuchanhthankinh.com lam... · CVT chiếm khoảng 0.5-1% đột qu ... CT là test đầu tiên được sử dụng rộng rãi 2. ... delta

T 2 weighted MRI: tăng cường độ do nhồi máu tĩnh mạch thùy trán

Page 65: Huyếtkhốitĩnhmạch não (CVT) - thuchanhthankinh.com lam... · CVT chiếm khoảng 0.5-1% đột qu ... CT là test đầu tiên được sử dụng rộng rãi 2. ... delta

T2-weighted magnetic resonance image: giảm tín hiệu (mũi tên trắng) và đồng tín hiệu(mũi tên đen): xuất huyết thùy đỉnh trái cấp

Page 66: Huyếtkhốitĩnhmạch não (CVT) - thuchanhthankinh.com lam... · CVT chiếm khoảng 0.5-1% đột qu ... CT là test đầu tiên được sử dụng rộng rãi 2. ... delta
Page 67: Huyếtkhốitĩnhmạch não (CVT) - thuchanhthankinh.com lam... · CVT chiếm khoảng 0.5-1% đột qu ... CT là test đầu tiên được sử dụng rộng rãi 2. ... delta

MRV- Sơ đồ tĩnh mạch não

Page 68: Huyếtkhốitĩnhmạch não (CVT) - thuchanhthankinh.com lam... · CVT chiếm khoảng 0.5-1% đột qu ... CT là test đầu tiên được sử dụng rộng rãi 2. ... delta

Superior sagital sinus

Cortical veins 17%

Straight sinus

Transverse (lateral) sinus

Sigmoid sinus

Internal Jugular Vein

62%

18%

41-45%

Deep venous system 11%

12%

Anterior frontal vein

Posterior frontal veinTrolar vein

Page 69: Huyếtkhốitĩnhmạch não (CVT) - thuchanhthankinh.com lam... · CVT chiếm khoảng 0.5-1% đột qu ... CT là test đầu tiên được sử dụng rộng rãi 2. ... delta

MR venogram: thrombosis (black arrows) of right transverse and sigmoid sinuses and jugular vein

Page 70: Huyếtkhốitĩnhmạch não (CVT) - thuchanhthankinh.com lam... · CVT chiếm khoảng 0.5-1% đột qu ... CT là test đầu tiên được sử dụng rộng rãi 2. ... delta

Axial MR venogram:

Tắc left transverse sinus,

sigmoid sinus và internal

jugular vein.

Page 71: Huyếtkhốitĩnhmạch não (CVT) - thuchanhthankinh.com lam... · CVT chiếm khoảng 0.5-1% đột qu ... CT là test đầu tiên được sử dụng rộng rãi 2. ... delta

Magnetic resonance venogram: thrombosis (mũi tên đen) superior sagittal sinus và sigmoid Sinuses .- A,2 ngày sau khởi phát - B,1 năm sau điều trị kháng đông uống

MRV

Page 72: Huyếtkhốitĩnhmạch não (CVT) - thuchanhthankinh.com lam... · CVT chiếm khoảng 0.5-1% đột qu ... CT là test đầu tiên được sử dụng rộng rãi 2. ... delta

1. TOF và MRI tĩnh mạch có cản từ được sử dụng

nhiều nhất.

2. Kỹ thuật TOF 2D là phương pháp được sự

dụng nhiều nhất vì TOF 2D nhạy cảm với

những dòng lưu lượng chậm hơn là TOF 3D.

3. MRI tĩnh mạch có cản từ làm cho cấu trúc tĩnh

mạch não được quan sát rõ hơn

Page 73: Huyếtkhốitĩnhmạch não (CVT) - thuchanhthankinh.com lam... · CVT chiếm khoảng 0.5-1% đột qu ... CT là test đầu tiên được sử dụng rộng rãi 2. ... delta

1. Chụp mạch não xâm lấn ít được dùng hơn nếu

MRV và CTV được thực hiện.

2. Kĩ thuật này được dùng khi MRV và CTV cho kết

quả không rõ ràng hoặc nếu đang xem xét chỉ

định 1 thủ thuật can thiệp nội mạch

Page 74: Huyếtkhốitĩnhmạch não (CVT) - thuchanhthankinh.com lam... · CVT chiếm khoảng 0.5-1% đột qu ... CT là test đầu tiên được sử dụng rộng rãi 2. ... delta

Hình ảnh học TM não trực tiếp

1. Thường được dùng trong các can thiệp nội mạch(Intraluminal thrombus is seen either as a filling detect within the lumen in the setting of non-occlusive thrombosis or as commplete nonfilling in occlusive thrombosis)

2. Đo áp lực TM trong suốt quá trình chụp mạch não trực tiếp cho thấy có tăng áp lực TM (áp lực xoang TM bình thường nhỏ hơn 10 mmH2O )

Page 75: Huyếtkhốitĩnhmạch não (CVT) - thuchanhthankinh.com lam... · CVT chiếm khoảng 0.5-1% đột qu ... CT là test đầu tiên được sử dụng rộng rãi 2. ... delta

Venous phase of cerebral angiogram showed extensive thrombosed

superior sagittal sinus and many frontal cortical veins

.

DSA

Page 76: Huyếtkhốitĩnhmạch não (CVT) - thuchanhthankinh.com lam... · CVT chiếm khoảng 0.5-1% đột qu ... CT là test đầu tiên được sử dụng rộng rãi 2. ... delta

Điều trị CVT ?

Page 77: Huyếtkhốitĩnhmạch não (CVT) - thuchanhthankinh.com lam... · CVT chiếm khoảng 0.5-1% đột qu ... CT là test đầu tiên được sử dụng rộng rãi 2. ... delta
Page 78: Huyếtkhốitĩnhmạch não (CVT) - thuchanhthankinh.com lam... · CVT chiếm khoảng 0.5-1% đột qu ... CT là test đầu tiên được sử dụng rộng rãi 2. ... delta

Điều trị tăng áp lực nội sọ

1. Trên 40% BN HKTMN có tăng áp lực nội sọ đơn độc,

biểu hiện lâm sàng đau đầu tiến triển, phù gai và liệt

dây III hay VI.

2. Không có nghiên cứu ngẫu nhiên điều trị tối ưu,

3. Giảm tắc nghẽn dòng chảy tĩnh mạch do huyết khối có

thể giảm áp lực nội sọ.

4. Giảm tăng áp lực nội sọ có thể thực hiện chọc dịch não

tủy (lumbar puncture) khẩn cấp.

5. Acetazolamide có thể có vai trò giới hạn trong điều trị

tăng áp lực nội sọ ở BN HKTMN

Page 79: Huyếtkhốitĩnhmạch não (CVT) - thuchanhthankinh.com lam... · CVT chiếm khoảng 0.5-1% đột qu ... CT là test đầu tiên được sử dụng rộng rãi 2. ... delta

Điều trị tăng áp lực nội sọ

1. Ở bệnh nhân HKTMN và tăng áp lực nội sọ có thể hữuích khi khởi đầu điều trị với acetazolamide.

2. Các điều trị khác (chọc dò tủy sống, giải ép dây thầnkinh thị hoặc đặt shunts) có thể hiệu quả nếu có mấtthị lực tiến triển

Page 80: Huyếtkhốitĩnhmạch não (CVT) - thuchanhthankinh.com lam... · CVT chiếm khoảng 0.5-1% đột qu ... CT là test đầu tiên được sử dụng rộng rãi 2. ... delta

Điều trị tăng áp lực nội sọ

1. Ở bệnh nhân HKTMN và gia tăng áp lực nội sọ, khuyếncáo theo dõi mất thị lực tiến triển, và khi gia tăng áplực nội sọ xảy ra nên được điều trị khẩn cấp

2. Ở bệnh nhân với tiền sử bị HKTMN than phiền đau đầunặng nề hoặc dai dẳng mới xảy ra, đánh giá sự táiphát HKTMN và tăng áp lực nội sọ nên được xem xét

Page 81: Huyếtkhốitĩnhmạch não (CVT) - thuchanhthankinh.com lam... · CVT chiếm khoảng 0.5-1% đột qu ... CT là test đầu tiên được sử dụng rộng rãi 2. ... delta

Điều trị động kinh

1. Ở bệnh nhân HKTMN có một cơn động kinh với

tổn thương nhu mô, khởi đầu sớm thuốc chống

động kinh trong một thời khoảng xác định được

khuyến cáo để phòng ngừa các cơn động kinh

Page 82: Huyếtkhốitĩnhmạch não (CVT) - thuchanhthankinh.com lam... · CVT chiếm khoảng 0.5-1% đột qu ... CT là test đầu tiên được sử dụng rộng rãi 2. ... delta

Seizure prevention

1. The optimal duration of antiepileptic treatment after CVT is unknown.

2. However, the risk of epilepsy after CVT ranges from 5 to 11 percent of patients , and the risk is higher in those with seizures in the acute phase or with hemorrhagic parenchymal lesions .

3. The 2010 European Federation of Neurological Societies (EFNS) guidelines for CVT state that it may be reasonable to continue antiepileptic drug treatment for one year in patients with early seizures and hemorrhagic lesions on admission brain scan

Page 83: Huyếtkhốitĩnhmạch não (CVT) - thuchanhthankinh.com lam... · CVT chiếm khoảng 0.5-1% đột qu ... CT là test đầu tiên được sử dụng rộng rãi 2. ... delta

Điều trị kháng đông

Ở bệnh nhân HKTMN điều trị kháng đông khởi đầu với hiệu chỉnh liều Heparin không phân đoạn, heparin trọng lượng phân tử thấp liều đầy đủ là hợp lý, theo sau là thuốc kháng vitamin K, bất chấp có sự hiện diện của xuất huyết não (classII)

Page 84: Huyếtkhốitĩnhmạch não (CVT) - thuchanhthankinh.com lam... · CVT chiếm khoảng 0.5-1% đột qu ... CT là test đầu tiên được sử dụng rộng rãi 2. ... delta

Điều trị kháng đông

1. Ở bệnh nhân HKTMN có yếu tố thúc đẩy (liên quan với yếu tố nguy cơ thoáng qua), điều trị kháng vitamin K với INR mục tiêu từ 2- 3 có thể liên tục từ 3 – 6 tháng

2. Ở bệnh nhân HKTMN không có yếu tố thúc đẩy, điều trị kháng vitamin K với INR mục tiêu từ 2- 3 có thể liên tục từ 6 – 12 tháng

Page 85: Huyếtkhốitĩnhmạch não (CVT) - thuchanhthankinh.com lam... · CVT chiếm khoảng 0.5-1% đột qu ... CT là test đầu tiên được sử dụng rộng rãi 2. ... delta

CVT ở phụ nữ mang thai

Kháng vitamin K, bao gồm warfarin liên quan đến bệnh lý thai nhi, chảy máu ở thai nhi và nhũ nhi vì vậy nói chung là chống chỉ định thai kỳ.

Kháng đông (heparin trọng lượng phântử thấp LMWH) là chọn lựa chính ở người phụ nữ mang thai và giai đoạn sớm sau sinh.

Tiêu sơi huyết được xét khi bệnh diễn tiến xấu ở người phụ nữ không mang thai.

Page 86: Huyếtkhốitĩnhmạch não (CVT) - thuchanhthankinh.com lam... · CVT chiếm khoảng 0.5-1% đột qu ... CT là test đầu tiên được sử dụng rộng rãi 2. ... delta

CVT ở phụ nữ mang thai

Phụ nữ chuẩn bị mang thai và sự tái phát:

Bệnh nhân đã bị VTE trước đây thì tăng nguy cơ thuyên tắc tĩnh mạch so với người khỏe mạnh.

Dựa trên chứng cứ hiện có, CVT không phải là chống chỉ định cho người phụ nữ chuẩn bị mang thai.

Với người phụ nữ từng bị CVT, chuẩn bị mang thai, việc sử dụng LMWH dự phòng cho lần mang thai tiếp, cũng như giai đoạn sau sinh có thể có lợi.

Page 87: Huyếtkhốitĩnhmạch não (CVT) - thuchanhthankinh.com lam... · CVT chiếm khoảng 0.5-1% đột qu ... CT là test đầu tiên được sử dụng rộng rãi 2. ... delta

CVT ở phụ nữ mang thai

Khuyến cáo I:

Với người phụ nữ bị CVT trong suất giai

đoạn thai kỳ. LMWH được sử dụng đủ liều

trong suốt thai kỳ, và LMWH hoặc kháng

vitamin K để đạt INR 2.0-3.0 ít nhất 6 tuần

sau sanh ( đối với tổng thời gian điều trị tối

thiểu 6 tháng).

Page 88: Huyếtkhốitĩnhmạch não (CVT) - thuchanhthankinh.com lam... · CVT chiếm khoảng 0.5-1% đột qu ... CT là test đầu tiên được sử dụng rộng rãi 2. ... delta

CVT ở phụ nữ mang thai

Khuyến cáo II:

Người phụ nữ đã từng bị CVT không phải

là chống chỉ định cho lần mang thai trong

tương lai. Trong tương lai nên khảo sát

thêm về bệnh nguyên với các chuyên gia

huyết học cũng như các chuyên gia về sản

khoa.

Page 89: Huyếtkhốitĩnhmạch não (CVT) - thuchanhthankinh.com lam... · CVT chiếm khoảng 0.5-1% đột qu ... CT là test đầu tiên được sử dụng rộng rãi 2. ... delta

CVT ở phụ nữ mang thai

Khuyến cáo III:

Trong suốt thai kỳ nên điều trị CVT cấp với

LWMH đủ liều hơn là Heparin không phân

đoạn (UFH).

Với người phụ nữ từng bị CVT: việc dự

phòng với LWMH trong lần mang thai tiếp

theo và giai đoạn sau sanh được khuyến

cáo.

Page 90: Huyếtkhốitĩnhmạch não (CVT) - thuchanhthankinh.com lam... · CVT chiếm khoảng 0.5-1% đột qu ... CT là test đầu tiên được sử dụng rộng rãi 2. ... delta

Tiên lượng

Yếu tố nguy cơ của kết cục xấu dài hạn : Nhiễm trùng hệ thần kinh trung ươngCó thaiHKTM sâuXuất huyết trong sọ trên CT hoặc MRIGCS < 9Rối loạn tâm thầnTuổi > 37Giới nữ

Page 91: Huyếtkhốitĩnhmạch não (CVT) - thuchanhthankinh.com lam... · CVT chiếm khoảng 0.5-1% đột qu ... CT là test đầu tiên được sử dụng rộng rãi 2. ... delta

Kết luận

Thuyên tắc não hoặc xoang màng cứng (CVT)

chiếm khoảng 0,5-1% tất cả trường hợp đột

quị, hầu hết ở những người trẻ và phụ nữ

tuổi sinh đẻ.

Page 92: Huyếtkhốitĩnhmạch não (CVT) - thuchanhthankinh.com lam... · CVT chiếm khoảng 0.5-1% đột qu ... CT là test đầu tiên được sử dụng rộng rãi 2. ... delta

Kết luận

Bệnh nhân CVT nói chung là thường bị đau

đầu, giảm nhận thức, co giật, tăng áp lực nội

sọ…

Page 93: Huyếtkhốitĩnhmạch não (CVT) - thuchanhthankinh.com lam... · CVT chiếm khoảng 0.5-1% đột qu ... CT là test đầu tiên được sử dụng rộng rãi 2. ... delta

Kết luận

Yếu tố prothrombin hoặc nguyên nhân trực tiếp được xác định là khoảng 2/3 số bệnh nhân với huyết khối xoang.

Chẩn đóan thường dựa trên CT tĩnh mạch (CT venogram) hoặc cộng hưởng từ tĩnh mạch (MRI venogram).

Page 94: Huyếtkhốitĩnhmạch não (CVT) - thuchanhthankinh.com lam... · CVT chiếm khoảng 0.5-1% đột qu ... CT là test đầu tiên được sử dụng rộng rãi 2. ... delta

Kết luận

Kiểm soát bệnh bao gồm điều trị bệnh nền, triệu chứng, ngăn chặn hoặc điều trị biến chứng tăng ICP, ICH, hoặc nhồi máu tĩnh mạch và đặc biệt là dùng kháng đông.

Page 95: Huyếtkhốitĩnhmạch não (CVT) - thuchanhthankinh.com lam... · CVT chiếm khoảng 0.5-1% đột qu ... CT là test đầu tiên được sử dụng rộng rãi 2. ... delta

Kết luận

Mặc dù các nghiên cứu về CVT trong những năm gần đây nhiều, nhưng đa số chỉ dừng lại ở mức mô tả.

Thử nghiệm lâm sàng ngẩu nhiên so sánh lợi ích việc điều trị kháng đông so với làm tiêu huyết khối nội mạch (thử nghiệm TO-ACT-tiêu huyết khối- hoặc kháng đông cho huyết khối tĩnh mạch não) vẫn tiếp tục.

Page 96: Huyếtkhốitĩnhmạch não (CVT) - thuchanhthankinh.com lam... · CVT chiếm khoảng 0.5-1% đột qu ... CT là test đầu tiên được sử dụng rộng rãi 2. ... delta

Kết luận

Thông qua những nghiên cứu mới và đánh giá có hệ thống, việc chẩn đóan và điều trị sẽ tiếp tục có thay đổi và vì vậy sẽ dẫn đến những kết quả tốt hơn cho bênh nhân CVT.