Hydraulic Structures

By : M. Komasi

Email: Komasi@abru.ac.ir

Ayatolah Bourojerdi University Civil Engineering Department M. Komasi

Ayatolah Bourojerdi University Civil Engineering Department M. Komasi

Ayatolah Bourojerdi University Civil Engineering Department M. Komasi

پیشگفتار

سرریزها

انواع و کاربرد سرریزها

جلسه پنجم

Ayatolah Bourojerdi University Civil Engineering Department M. Komasi

Spillway

Ayatolah Bourojerdi University Civil Engineering Department M. Komasi

Spillwayاهداف اصلی احداث سرریز

Spillway, passage for surplus water over or arounda dam when the reservoir itself is full.

Spillways are particularly important safety featuresfor earth dams, protecting the dam and its foundationfrom erosion.

Spillways may lead over the dam or a portion of it oralong a channel around the dam or a conduit through it

Ayatolah Bourojerdi University Civil Engineering Department M. Komasi

Spillwayاهداف اصلی احداث سرریز

Ayatolah Bourojerdi University Civil Engineering Department M. Komasi

Spillwayاهمیت سرریز

Ayatolah Bourojerdi University Civil Engineering Department M. Komasi

اهمیت سرریز

Ayatolah Bourojerdi University Civil Engineering Department M. Komasi

بتنی -سرریز در سد خاکی

Ayatolah Bourojerdi University Civil Engineering Department M. Komasi

استهلاك انرژي جریان

Ayatolah Bourojerdi University Civil Engineering Department M. Komasi

طراحی سرریز

Ayatolah Bourojerdi University Civil Engineering Department M. Komasi

:دارا بودن یا نبودن دریچه بر پایه تقسیم بندي سرریز

دریچه دار

بدون دریچهسرریز

Ayatolah Bourojerdi University Civil Engineering Department M. Komasi

:دارا بودن یا نبودن دریچه بر پایه تقسیم بندي سرریز

ز بدون به نحوي باشد که بتوان از سرریمیزان سیل و توپوگرافی محل چنانچه

شددریچه استفاده نمود، در آن صورت بهره برداري از سرریز ساده خواهد

امکانپذیرمقاطع عریض رودخانه در

Ayatolah Bourojerdi University Civil Engineering Department M. Komasi

:ریچه تقسیم بندي سرریز بر پایه دارا بودن یا نبودن د

نوع سرریز به سرریز کنترل کننده سیل نیز معروف استاین

.براي مقاطع تنگ رودخانه سد معمولا با دریچه طراحی می شود

کنترل جریان بهتر

Ayatolah Bourojerdi University Civil Engineering Department M. Komasi

انواع سرریز ها

اوجیریزشی آزاد -لبه پهن

Spillwayانواع سرریز از دیدگاه محل قرار گیري

بیرون بدنه

بدنهجانبیتنداب

نیلوفريسیفونپلکانی

کنگره اي

Ogee

Chute

Morning glory

Side-channel

Siphon

Drop

Stepped

Labyrinth

Ayatolah Bourojerdi University Civil Engineering Department M. Komasi

Ogee spillway سرریز اوجی

ی سرریز اوجی یا لبه آبریز معمولترین و ارزان ترین

دبی عبوري زیاد

از بدنه سد وزنی سرریز جزئی باشدیا پایه دار قوسی

بردن بالا سدهاي انحرافی در سطح آب و انحراف آن به مزرعه

Drop spillway ریزشی آزاد -لبه پهن

Ayatolah Bourojerdi University Civil Engineering Department M. Komasi

Drop spillway ریزشی آزاد -لبه پهن

جریان آب بطور آزاد از روي تاج سرریز فرو

در بستر رودخانه فرسایش حاصل از این برخورد ، ممکنارتعاشهاي

ی است سبب ترك خوردگی و یا جابجائسازه

اب تراز آب مخزن و پایبیشینه اختلاف متر 6از

Ayatolah Bourojerdi University Civil Engineering Department M. Komasi

Stepped spillway سرریز پلکانی

رطو به خود خاص شکل علت به را عبوري جریان هوادهی خودکار پدیده شدت از و نموده تأمین

.کاهد می کاویتاسیونانرژي کننده مستهلک سازه

تر ساده اجراي ضمن در

Ayatolah Bourojerdi University Civil Engineering Department M. Komasi

Stepped spillway سرریز پلکانی بهبهان آریوبرزن سد

Ayatolah Bourojerdi University Civil Engineering Department M. Komasi

Stepped spillway سرریز پلکانی

A stepped chute baffled spillway of the Yeoman Hey Reservoir in England

Ayatolah Bourojerdi University Civil Engineering Department M. Komasi

Chute spillway تنداب سرریز

خاکی سدهاي در شوت سرریزهاي .دارند فراوانی کاربرد

هلب سرریز عبور با دریاچه از جریان یم تخلیه کانال وارد کوتاه آبریز بر منطبق تقریبا شیبیبا که شود

پایاب به ها کناره

Ayatolah Bourojerdi University Civil Engineering Department M. Komasi

Morning glory لاله اي یا نیلوفري سرریز

نیلوفري سرریز یک ، دریاچه داخل در دایروي دهانه یک

ارفش تحت تونل یک و قائم دایروي تبدیل .افقی

امکان که تنگ هاي دره در بیشتر کاربرد باشد نمی سرریزها دیگر ساخت

Ayatolah Bourojerdi University Civil Engineering Department M. Komasi

Morning glory

Ayatolah Bourojerdi University Civil Engineering Department M. Komasi

Morning glory لاله اي یا نیلوفري سرریز

ü حداکثر سد هاي با دبی طراحی کم تا متوسط، با برايm3/s 1000 ü د از این سرریز در وضعیتی که احتمال وقوع زلزله کم باشاستفادهü نباشدمواد شناور قابل توجه مقدارü نداردهمچنین فضا براي ساخت سرریز مستقیم وجودü زمین شناسی از نظر نشت سازه مناسب باشدشرایط

Ayatolah Bourojerdi University Civil Engineering Department M. Komasi

Side-channel spillway سرریز جانبی

کنار در کانال مقطع درجه 90 چرخش یک با طریق انتقال از و

کانال

مکانی متغیر جریان

hoover dam arizona

Ayatolah Bourojerdi University Civil Engineering Department M. Komasi

Siphon spillway سیفونیسرریز

آب مکشاز قانون سیفونها با استفاده زیاد وارتعاشات و تعمیراتسنگین نگهداري هزینه هاي

به سایر سرریزها کمتر مورد نسبت .توجه قرار گیرند

Labyrinth spillway کنگره اي سرریز دایره نیم -مثلثی -ذوزنقه :شکل به پلان در اي کنگره سرریزهاي

Ayatolah Bourojerdi University Civil Engineering Department M. Komasi

Labyrinth spillway کنگره اي سرریز

افزایش طریق از سرریز راندمان افزایش جهت اقتصادي و موثر راههاي از یکی است آن تاج موثر طول

ها زهسرری سایر با مقایسه در مشخص هیدرولیکی ارتفاع و معین عرض یک در .دهد می عبور را بیشتري دبی

Ayatolah Bourojerdi University Civil Engineering Department M. Komasi

Labyrinth spillway کنگره اي سرریزشکل -طول -زوایا – ها لبه

Ayatolah Bourojerdi University Civil Engineering Department M. Komasi

Tunnel spillway مجرایی -تونلیسرریز نهاآ هاي دیواره که شوند می ساخته باریکی دره هاي در که سدهایی در کاربرد زشلغ و برف خطر از باز ي کانالها که مواردي در یا و دارد تندي بسیار شیبنیست مصون سنگ