29
I.- ANTOLAKETA TEORIAREN BERRIKUSPEN HISTORIKOA 1.1.1. Sarrera. 1.2. Antolakuntza zientifikoaren eredua klasikoa: Taylor 1.3.- Funtzio administrazioaren eredua. Fayolen sistema. 1.4.- Fordismoa. Lantegi modernoaren antolaketa eta teknologia printzipioak. 1.5. Giza harremanen ikuspegi administratiboa 1.6.- Kasuak 1.7.- Sistemen Teoria 1.8.- Administrazioaren Eredu Neoklasikoa 1.9.- Gaur egungo erakundeen teoriak. “Teorien jungla”

I.- ANTOLAKETA TEORIAREN BERRIKUSPEN HISTORIKOA · “Gainbegiratzailea eta langileen arteko harremana ... Transformazio prozesua Ingurunea Erregulazioa Kontrola Sarrerak Irteerak

  • Upload
    others

  • View
    1

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: I.- ANTOLAKETA TEORIAREN BERRIKUSPEN HISTORIKOA · “Gainbegiratzailea eta langileen arteko harremana ... Transformazio prozesua Ingurunea Erregulazioa Kontrola Sarrerak Irteerak

I.- ANTOLAKETA TEORIAREN BERRIKUSPEN HISTORIKOA

1.1.1. Sarrera.1.2. Antolakuntza zientifikoaren eredua klasikoa: Taylor1.3.- Funtzio administrazioaren eredua. Fayolen sistema.1.4.- Fordismoa. Lantegi modernoaren antolaketa eta teknologia printzipioak.1.5. Giza harremanen ikuspegi administratiboa1.6.- Kasuak1.7.- Sistemen Teoria1.8.- Administrazioaren Eredu Neoklasikoa

1.9.- Gaur egungo erakundeen teoriak. “Teorien jungla”

Page 2: I.- ANTOLAKETA TEORIAREN BERRIKUSPEN HISTORIKOA · “Gainbegiratzailea eta langileen arteko harremana ... Transformazio prozesua Ingurunea Erregulazioa Kontrola Sarrerak Irteerak

1.2. Antolakuntza zientifikoaren eredua klasikoa: Taylor

• 1.2.1.- Sarrera• 1.2.2.- Antolakuntza zientifikoaren oinarriak• 1.2.3.- Lanaren arrazionalizazioa zuzendaritza mailan• 1.2.4.- Lanaren arrazionalizazioa maila operatiboan• 1.2.5.- Ordainketen arrazionalizazioa• 1.2.6.- Antolaketa enpresarialaren arrazionalizazioa• 1.2.7.- Antolaketa zientifikoaren ereduaren eboluzioa eta

kritikak

Page 3: I.- ANTOLAKETA TEORIAREN BERRIKUSPEN HISTORIKOA · “Gainbegiratzailea eta langileen arteko harremana ... Transformazio prozesua Ingurunea Erregulazioa Kontrola Sarrerak Irteerak

1.2.2.- Antolakuntza zientifikoaren oinarriak

• Patroien eta langileen helburuen identitatea• Produkzioa mugaturik agertzen da

– Langabeziari beldurra– Soldata sistema desmotibatzaileak

• Lan baldintzei buruzko ikerketa zientifiko baten beharra

Page 4: I.- ANTOLAKETA TEORIAREN BERRIKUSPEN HISTORIKOA · “Gainbegiratzailea eta langileen arteko harremana ... Transformazio prozesua Ingurunea Erregulazioa Kontrola Sarrerak Irteerak

1.2.3.- Ordainketen arrazionalizazioa

soldata

Pieza kopurua

% 100

Page 5: I.- ANTOLAKETA TEORIAREN BERRIKUSPEN HISTORIKOA · “Gainbegiratzailea eta langileen arteko harremana ... Transformazio prozesua Ingurunea Erregulazioa Kontrola Sarrerak Irteerak

1.2.6.- Antolaketa enpresarialaren arrazionalizazioa

Page 6: I.- ANTOLAKETA TEORIAREN BERRIKUSPEN HISTORIKOA · “Gainbegiratzailea eta langileen arteko harremana ... Transformazio prozesua Ingurunea Erregulazioa Kontrola Sarrerak Irteerak

Antolaketa zientifikoaren ereduari kritikak

1.- Langilearen ikuspegi mekanizista

2.- Langilearen Superespezializazioa

3.- Gizakiaren ikuspegi sinpleegia

4. Enpresaren ikuspegi mugatua eta partziala

5. Lan intelektuala eta eskuzko lanaren arteko erabateko banaketa

6. Egiaztapen zientifikoaren gabezia.

7. Ikuspegi preskriptibo eta normatiboa.

Page 7: I.- ANTOLAKETA TEORIAREN BERRIKUSPEN HISTORIKOA · “Gainbegiratzailea eta langileen arteko harremana ... Transformazio prozesua Ingurunea Erregulazioa Kontrola Sarrerak Irteerak

Ford T ereduaren salneurriaren eboluzioa EE.BB.etan

1909 850 $ 1921 355 $

1911 680 $ 1922 348 $

1913 550 $ 1923 364 $

1914 490 $ 1924 265 $

1915 440 $ 1925 260 $

1917 345 $ 1926 360 $

1920 440 $ 1927 360 $

Page 8: I.- ANTOLAKETA TEORIAREN BERRIKUSPEN HISTORIKOA · “Gainbegiratzailea eta langileen arteko harremana ... Transformazio prozesua Ingurunea Erregulazioa Kontrola Sarrerak Irteerak

1.3. Fayolen eredu administratiboa

Sarrera

Funtzio administratiboaren ezaugarriak

Administrazioaren printzipio orokorrak

Kritikak

Page 9: I.- ANTOLAKETA TEORIAREN BERRIKUSPEN HISTORIKOA · “Gainbegiratzailea eta langileen arteko harremana ... Transformazio prozesua Ingurunea Erregulazioa Kontrola Sarrerak Irteerak

Administrazioaren printzipio orokorrak1) LANAREN BANAKETA.2) AUTORITATEA-ERANTZUNKIZUNA3) DISZIPLINA4) AGINTE UNITATEA5) ZUZENDARITZA UNITATEA6) INTERES PARTIKULARRAREN MENPEKOTASUNA INTERES OROKORRERA7) LANGILEGOAREN ORDAINKETA8) ZENTRALIZAZIOA9) HIERARKIA

10) ORDENA11) BERDINTASUNA (EKITATEA)12) LANGILEGOAREN EGONKORTASUNA13) EKIMENA14) LANGILEGOAREN BATASUNA

Page 10: I.- ANTOLAKETA TEORIAREN BERRIKUSPEN HISTORIKOA · “Gainbegiratzailea eta langileen arteko harremana ... Transformazio prozesua Ingurunea Erregulazioa Kontrola Sarrerak Irteerak

1) LANAREN BANAKETA

2) AUTORITATEA-ERANTZUNKIZUNA

✪ Oreka✪ Autoritate legala -pertsonala

✪ Lanaren banaketa eta espezializazioak , esfortzu berdinarekin gehiago eta hobeto produzitzera darama.✪ Bertikalki zein horizontalki

✪ Obedientzia, errespetua✪ Autoritate legala -pertsonala

3) DISZIPLINA

Page 11: I.- ANTOLAKETA TEORIAREN BERRIKUSPEN HISTORIKOA · “Gainbegiratzailea eta langileen arteko harremana ... Transformazio prozesua Ingurunea Erregulazioa Kontrola Sarrerak Irteerak

4) AGINTE UNITATEA

5) ZUZENDARITZA UNITATEA

✪-Iharduera bat aurrera eramateko, langile batek nagusi baten aginduak baino ez ditu jaso behar.

✪-Nagusi eta programa bakar bat egongo dira helburu berdina duten lan multzo batentzat.

✪Zuzendaritza unitatea==>Aginte unitatea

✪Aginte unitatea ==/=>Zuzendaritza unitatea (Ad. Rep. Martínez)

Page 12: I.- ANTOLAKETA TEORIAREN BERRIKUSPEN HISTORIKOA · “Gainbegiratzailea eta langileen arteko harremana ... Transformazio prozesua Ingurunea Erregulazioa Kontrola Sarrerak Irteerak

Funtzio administratiboaren ezaugarriak

Aurrikuspena Antolaketa

Agintea

Koordinazioa

Kontrola

F. TeknikoaF. FinatzarioaMerkatal F.Segurtasun F.Kontabilitate F.

Page 13: I.- ANTOLAKETA TEORIAREN BERRIKUSPEN HISTORIKOA · “Gainbegiratzailea eta langileen arteko harremana ... Transformazio prozesua Ingurunea Erregulazioa Kontrola Sarrerak Irteerak

AurrikuspenaHelburuak eta hauek lortzeko bideak zehaztu

Antolaketa• Elementu tekniko zein giza elementuez hornitzea • Langilegoa maila hierarkiko guztietan eratzea (organigraman)• Pertsona talde bakoitzari, bere ezaugarrien arabera, funtzio batzuk

egotziko zaizkio.

Agintea• Gorengo organoen autoritateak adierazita dator, bere menpekoei

edozein iharduera betetzera agintzeko.

Koordinazioa- Enpresan burutzen diren iharduera guztien harmonia da bere helburua.

Kontrola

Page 14: I.- ANTOLAKETA TEORIAREN BERRIKUSPEN HISTORIKOA · “Gainbegiratzailea eta langileen arteko harremana ... Transformazio prozesua Ingurunea Erregulazioa Kontrola Sarrerak Irteerak

A) Jatorriak

❋ Western Electric Company-ko ikerketak (1927-1932)(Hawthorne esperimentua) ❋

Elton Mayo

1.5. Giza harremanen teoria.

1.- Hasierako helburua (Argiaren eragina aztertu)2.- Bigarren ikerketa

3.- Lan harremanen ikerketa. Elkarrizketa programa. 4.- Talde informalak aztertu. (Arau informalak, talde sentimenduak, lagunkidetasuna)

❶❶❶❶ “Produkzioa = Gaitasun fisikoa + gizarteratzea”

❷❷❷❷ “Talde sozialak eta lidergoa sortzen dira”

❸❸❸❸ “Pizgarri ez-monetarioak”❹❹❹❹ “Gainbegiratzailea eta langileen arteko harremana”

Page 15: I.- ANTOLAKETA TEORIAREN BERRIKUSPEN HISTORIKOA · “Gainbegiratzailea eta langileen arteko harremana ... Transformazio prozesua Ingurunea Erregulazioa Kontrola Sarrerak Irteerak

GIZAKI EKONOMIKOA

GIZAKI SOZIALA

Page 16: I.- ANTOLAKETA TEORIAREN BERRIKUSPEN HISTORIKOA · “Gainbegiratzailea eta langileen arteko harremana ... Transformazio prozesua Ingurunea Erregulazioa Kontrola Sarrerak Irteerak

Ant. formala

Egitura,portaera,arauak,jerarkia

Ant. Ez formala

Helburu zehatza lortzekopentsatutako egitura

Harreman sozialen ondorioz sortuta

Page 17: I.- ANTOLAKETA TEORIAREN BERRIKUSPEN HISTORIKOA · “Gainbegiratzailea eta langileen arteko harremana ... Transformazio prozesua Ingurunea Erregulazioa Kontrola Sarrerak Irteerak

Zuzendaria

BOTERE FORM ALA BOTERE INFORM ALA

Ant. Form ala Ant. Informala

Liderra

Ant. Form ala eta inform alaren arteko eragina

Jokabide bakarra

ANT. FORM ALAREN HELBURUAK ANT. INFORM ALAREN HELBURUAK

Page 18: I.- ANTOLAKETA TEORIAREN BERRIKUSPEN HISTORIKOA · “Gainbegiratzailea eta langileen arteko harremana ... Transformazio prozesua Ingurunea Erregulazioa Kontrola Sarrerak Irteerak

SARIA

Page 19: I.- ANTOLAKETA TEORIAREN BERRIKUSPEN HISTORIKOA · “Gainbegiratzailea eta langileen arteko harremana ... Transformazio prozesua Ingurunea Erregulazioa Kontrola Sarrerak Irteerak

Produktibitatea eta poztasuna.

Talde kohesioari balio larregia ematen diote.

Lan industrialak soilik ikertzen dituzte

Produktibitatea alde batera lagatzen dute

Sistema itxia.

Sindikatuen ikuspegitik langileak manipulatzen dituzte

Antolaketa formala alde batera lagatzen dute.

Diruarekin zerikusia ez daukaten faktore motibagarriei

garrantzi larregi.

1.5.4. Kritikak

Page 20: I.- ANTOLAKETA TEORIAREN BERRIKUSPEN HISTORIKOA · “Gainbegiratzailea eta langileen arteko harremana ... Transformazio prozesua Ingurunea Erregulazioa Kontrola Sarrerak Irteerak

1.6. Sistemen teoria

✪ Marko metodologiko berria aurkeztu: Sistemen Teoria. Hau funtsezko hiru kontzeptutan oinarritzen da: hierarkia, elkarmenpekotasuna eta osotasuna.

✪ Enpresa sistema ireki bezela aurkeztu eta ingurunearekin daukan erlazioa adierazi

Helburuak:

Page 21: I.- ANTOLAKETA TEORIAREN BERRIKUSPEN HISTORIKOA · “Gainbegiratzailea eta langileen arteko harremana ... Transformazio prozesua Ingurunea Erregulazioa Kontrola Sarrerak Irteerak

Sistema: Osotasun antolatua, bi atal osagai edo

azpisistema independiente edo gehiagok osotzen

dutena (AZPISISTEMA INDEPENDIENTEAK)

eta ingurune batean murgildurik dagoena

(SUPRASISTEMA)

1.6.1. Antolaketa sistema bezala

Page 22: I.- ANTOLAKETA TEORIAREN BERRIKUSPEN HISTORIKOA · “Gainbegiratzailea eta langileen arteko harremana ... Transformazio prozesua Ingurunea Erregulazioa Kontrola Sarrerak Irteerak

Norabidea:MaterialakEnergiaInformazioa

SARRERAKERALDAKETASISTEMA PRODUKTUA

ENPRESA

INGURUNEA

Page 23: I.- ANTOLAKETA TEORIAREN BERRIKUSPEN HISTORIKOA · “Gainbegiratzailea eta langileen arteko harremana ... Transformazio prozesua Ingurunea Erregulazioa Kontrola Sarrerak Irteerak

Produktua Zerbitzuak Emaitzak

Dibidenduak Zergak Informazioa

Datuak Dirua Lana Teknologia

Energia Ekipo ondasunak Materialak

Transformazio prozesua Ingurunea

Erregulazioa Kontrola

Sarrerak Irteerak Ingurunea

Page 24: I.- ANTOLAKETA TEORIAREN BERRIKUSPEN HISTORIKOA · “Gainbegiratzailea eta langileen arteko harremana ... Transformazio prozesua Ingurunea Erregulazioa Kontrola Sarrerak Irteerak

G iza baliabideak

G iza baliabideak

Baliabideak

D irua

M erkatal A zpisistem a

Eragiketa A zpisistem a

G iza Baliabideen A zpisistem a

Zuzendaritza eta K udeaketa

A zpisistem a

Finantz A zpisistem a

O ndasun eta zerbitzuak

O ndasun eta zerbitzuak

D irua

Baliabideak G astuak

Salm entengatiko

sarrerak

G iza baliabideak

G iza baliabideak

Page 25: I.- ANTOLAKETA TEORIAREN BERRIKUSPEN HISTORIKOA · “Gainbegiratzailea eta langileen arteko harremana ... Transformazio prozesua Ingurunea Erregulazioa Kontrola Sarrerak Irteerak

Azpisistema administratiboa

Balore eta xedeen azpisistema

Azpisistemateknikoa

Azpisistemasikosoziala Azpisistema

estrukturala

1.6.2. Enpresan dauden azpisistemak

Page 26: I.- ANTOLAKETA TEORIAREN BERRIKUSPEN HISTORIKOA · “Gainbegiratzailea eta langileen arteko harremana ... Transformazio prozesua Ingurunea Erregulazioa Kontrola Sarrerak Irteerak

Balore eta xedeen azpisistema

✺ Inguruneak enpresari ezartzen dizkion balore

eta helburu sozialak

✺ Enpresak erabakitako helburuak.

✺ Enpresako partaideen helburuak

Page 27: I.- ANTOLAKETA TEORIAREN BERRIKUSPEN HISTORIKOA · “Gainbegiratzailea eta langileen arteko harremana ... Transformazio prozesua Ingurunea Erregulazioa Kontrola Sarrerak Irteerak

Azpisistema teknikoa

Enpresan burutzen diren iharduerak aurreraeramanteko beharrezkoak diren ezagupenak, eta teknologia

Azpisistema estrukturala

Lanaren banaketaJerarkiaDepartamentalizazioaKoordinazioaDelegazioa,....

Page 28: I.- ANTOLAKETA TEORIAREN BERRIKUSPEN HISTORIKOA · “Gainbegiratzailea eta langileen arteko harremana ... Transformazio prozesua Ingurunea Erregulazioa Kontrola Sarrerak Irteerak

Azpisistema sikosoziala

Azpisistemaadministratiboa

MAILA OPERATIBOA

KOORDINAZIOMAILA

MAILA ESTRATEGIKOA

Page 29: I.- ANTOLAKETA TEORIAREN BERRIKUSPEN HISTORIKOA · “Gainbegiratzailea eta langileen arteko harremana ... Transformazio prozesua Ingurunea Erregulazioa Kontrola Sarrerak Irteerak

1.7. ADMINISTRAZIOAREN 1.7. ADMINISTRAZIOAREN EREDU NEOKLASIKOAEREDU NEOKLASIKOA

• Administrazioaren praktikarako balio duena ikertuko dute

• Klasikoen ikuspuntuak eguneratzen dituzte

• Administrazioaren printzipio orokorrak• Helburuak eta emaitzak • Eklektizismoa.