21
ﮐﺎﺗﺎﻟﻮگ ﺑﺎزﻧﮕﺮی هﺎی ﻟﺮزﻩ زﻣﲔ ﺳﺪﻩ و اﻳﺮان ﺑﻴﺴﺘﻢ ﺁن ﭘﲑاﻣﻮن ﺷﻨﺎﺳﯽ زﻟﺰﻟﻪ ﭘﮋوهﺸﮑﺪﻩ ارﺷﺪ ،ﮐﺎرﺷﻨﺎس اﺳﻼﻣﯽ ﺁرش١ - ﻣﻘﺪﻣﻪ در ﻛﻪ اﺳﺖ ﺟﻬﺎن ﺧﻴﺰ ﻟﺮزه ﻛﺸﻮرﻫﺎي از ﻳﻜﻲ اﻳﺮان اﻣﺘﺪاد ﻛﻤﺮﺑﻨﺪ ﺧﻴﺰ ﻟﺮزه آﻟﭗ- دارد ﻗﺮار ﻫﻴﻤﺎﻟﻴﺎ. ﻛﻤﺮﺑﻨﺪ آﻟﭗ ﺧﻴﺰ ﻟﺮزه- ﻫﻴﻤﺎﻟﻴﺎ ﻣﺪﻳﺘﺮاﻧﻪ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻏﺮب از دارد اﻣﺘﺪاد آﺳﻴﺎ ﺷﺮﻗﻲ ﺟﻨﻮب ﺗﺎ. ﻓﻼت اﻳﺮان ﺷﺎﻫﺪ اﺧﻴﺮ ﺳﺎل ﺻﺪ ﭼﻨﺪ در ﻫﺎي ﻟﺮزه زﻣﻴﻦ وﻗﻮع وﻳﺮاﻧﮕﺮ و ﻣﺨﺮب ي ﺑﻮده ﻛﻪ را ﺳﻨﮕﻴﻨﻲ ﺧﺴﺎرات و ﺗﻠﻔﺎت داﺷﺘﻪ ﻫﻤﺮاه ﺑﻪ اﺳﺖ. در ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻋﻨﻮان ﺑﻪ ﻣـﻴﻼدي ﺑﻴـﺴﺘﻢ ﺳﺪه از ﺑـﻴﺶ ﻧﻔﺮ ﻳﻜﺼﺪﻫﺰار ﺟﺎﻧﻲ ﺗﻠﻔﺎت ﻣﺎﻟﻲ ﺧﺴﺎرات و ﻓﺮاوان زﻣﻴﻦ وﻗﻮع از ﻧﺎﺷﻲ رودﺑـﺎر ﻗﺎﺋﻨـﺎت، ﻃـﺒﺲ، ﺑﻴﺎض، دﺷﺖ ﺳﻴﻼﺧﻮر، ﻫﺎي ﻟﺮزه زرﻧﺪو ﺑﻢ، آوج، ﻣﻨﺠﻴﻞ،... اﺳﺖ ﺷﺪه ﮔﺰارش. ﭼﻪ اﮔﺮ ﻛﻨﻮﻧﻲ، ﺷﺮاﻳﻂ در ﻫﺎ ﻟﺮزه زﻣﻴﻦ دﻗﻴﻖ زﻣﺎن ﭘﻴﺸﮕﻮﻳﻲ ﮔﻴﺮي ﭘﻴﺶ ﻳﺎ و از وﻗﻮع آﻧﻬﺎ ﻧﻴﺴﺖ اﻣﻜﺎﻧﭙﺬﻳﺮ، اﻣﺎ زﻳﺎﻧﻬﺎي ﻛﺎﻫﺶ ﻟﺮزه زﻣﻴﻦ از ﻧﺎﺷﻲ ﻫﺎ ﭘﺬﻳﺮﺳﺖ اﻣﻜﺎن. ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺑﺴﻴﺎ ري از ﻛﺸﻮر ﻫﺎ ﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺑﺰرگ ﻫﺎي ﻟﺮزه زﻣﻴﻦ ﺧﻄﺮ ﻣﻌﺮض در اﻳﺮان ﻓﻼت ﺷﻮﻧﺪ ﻣﻲ ﻣﺘﺤﻤﻞ را ﻛﻤﺘﺮي ﻣﺮاﺗﺐ ﺑﻪ ﺧﺴﺎرات و ﺗﻠﻔﺎت اﻣﺎ دارﻧﺪ ﻗﺮار ،ﻧﺸﺎن ﻛﻪ اﺳﺖ داده داده از اﺳﺘﻔﺎده و دﻗﻴﻖ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺑﺎ ﻫﺎ ﺳﺎزه اﺣﺪاث در ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت اﻳﻦ از ﮔﻴﺮي ﺑﻬﺮه و ﺣﺎل و ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻫﺎي ﻟﺮزه زﻣﻴﻦ ﻫﺎي ﺧﺴﺎرا ﺗﻮان ﻣﻲ را ﻫﺎ ﻟﺮزه زﻣﻴﻦ از ﻧﺎﺷﻲ ت داد ﻛﺎﻫﺶ. دا ﻫﺎ ﻟﺮزه زﻣﻴﻦ ﻣﻮرد در ﻧﻴﺎز ﻣﻮرد اﻃﻼﻋﺎت ﺗﺮﻳﻦ اﺳﺎﺳﻲ از ﻧﺴﺘﻦ ﻫﺎ ﻟﺮزه زﻣﻴﻦ وﻗﻮع دﻗﻴﻖ ﻣﺤﻞ) ﻣﺨﺘﺼﺎت روﻣﺮﻛﺰ( ﺑﺎﺷﺪ ﻣﻲ ﻛﺎﻓﻲ دﻗﺖ ﺑﺎ آﻧﻬﺎ ﻣﻄﻠﻖ ﺷﺪت ﻳﺎ ﺑﺰرﮔﻲ و ﻛﺎﻧﻮﻧﻲ ژرﻓﺎي، . ﻫﺎ ﻟﺮزه زﻣﻴﻦ ﺧﻄﺮ ﻣﻴﺰان ﺑﺮآورد در ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎ اﻳﻦ ي ﻣﺤﺘﻤﻞ در دارﻧﺪ اﺳﺎﺳﻲ ﻧﻘﺶ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﻨﺎﻃﻖ. اﻋﺘﺒﺎر ﺧﻴﺰي ﻟﺮزه ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻜﺎﻧﻴﺎﺑﻲ دﻗﺖ ﺑﻪ زﻳﺎدي ﺣﺪود ﺗﺎ واﺑﺴﺘﻪ، ﭘﺎﻳﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﻋﻨﻮان ﺑﻪ، ﺷﺪه ﺛﺒﺖ ﻫﺎي ﻟﺮزه زﻣﻴﻦ اﺳﺖ. ﺑﻴﻦ ﻛﺎﺗﺎﻟﻮگ اﻳﻦ ﮔﺴﺘﺮه23 ﺗﺎ42 و ﺷﻤﺎﻟﻲ ﻋﺮض درﺟﻪ41 ﺗﺎ67 ﺑﺎﺷﺪ ﻣﻲ ﺧﺎوري ﻃﻮل درﺟﻪ. ﻣﺤﺪوده اﻳﻦ و اﻳﺮان ﺷﺎﻣﻞ از ﺑﺨﺸﻲ ﻛﺸﻮرﻫ ﻫﻤﺠﻮار ﺎي اﺳﺖ. ﻟﺮزه زﻣﻴﻦ ﺑﻪ ﻣﺮﺑﻮط اﻃﻼﻋﺎت ﻫﺎي ﺑﺮرﺳﻲ ﮔﺴﺘﺮه اﻳﻦ در ﺷﺪه ﻟﺮزه ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﺮاي ﻻزم زﻣﻴﻨﻪ اﺳﺖ آورده ﻓﺮاﻫﻢ را ﻫﻤﺴﺎﻳﻪ ﻛﺸﻮرﻫﺎي و اﻳﺮان ﺧﻴﺰي. ٢ - اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﻮرد ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺳﺪﻩ ﮐﺎﺗﺎﻟﻮگ ﺑﺎزﻧﮕﺮی ﺑﺮای ﺴﺘﻢ وهﺸﮕﺎﻩ ﺑﺎزﻧﮕﺮي در ﺟﺪﻳﺪ ﻛﺎﺗﺎﻟﻮگ ﺑﻴﺴﺘﻢ ﺳﺪه اﻳﺮان ﻫﻤﺠﻮار ﻛﺸﻮرﻫﺎي و اﺳﺖ ﺷﺪه اﺳﺘﻔﺎده زﻳﺮ ﻣﻨﺎﺑﻊ از: 1 - ﻣﻬﺪوﻳﺎن ﻋﺒﺎس ﻓﺮ، ﻣﻌﻴﻦ اﻛﺒﺮ اﻳﺮان،ﻋﻠﻲ ﻫﺎي زﻟﺰﻟﻪ ﭘﺎﻳﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻬﺎي ﻣﺎﻟﻜﻲ،ﻣﻮﺳﺴﻪ اﺑﺮاﻫﻴﻢ و اﻳﺮان،ﻣﺮداد ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ1373 . 2 - اﻳﺮان،ن ﻫﺎي ﻟﺮزه زﻣﻴﻦ ﺗﺎرﻳﺦ. ن. چ و آﻣﺒﺮﺳﻴﺰ. پ. ﻣﻠﻮﻳﻞ،ﺗﺮﺟﻤﻪ: ﭘﺎﻳﻴﺰ آﮔﺎه، رده،اﻧﺘﺸﺎرات اﺑﻮاﻟﺤﺴﻦ1370 . 3 - زوﻳﺎ رﺋﻴﺴﻲ، ﻣﺤﻤﺪ، ﻧﺎﺻﺮﻳﻪ ﺳﻌﻴﺪ ﻗﻴﻄﺎﻧﭽﻲ، رﺿﺎ ﻣﺤﻤﺪ ﻣﻴﺮزاﺋﻲ، اﻳﺮان،ﻧﻮرﺑﺨﺶ ﻫﺎي ﻟﺮزه زﻣﻴﻦ ﻣﺒﻨﺎﻳﻲ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي زﻣﺴﺘﺎن ﻧﮕﺎر، ﻃﺒﺎﺋﻲ،داﻧﺶ ﻗﺎﺳﻢ ﺳﻴﺪ و ﻇﺮﻳﻔﻲ1381 .

نﺁ نﻮﻣاﲑﭘ و ناﺮﻳا ﻢﺘﺴﻴﺑ ﻩﺪﺳ یﺎه ﻩزﺮﻟ ﲔﻣز … · هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا يزورﻮﻧ و يﻮﺒﻧ ﺪﻴﺳ ﻊﺑﺎﻨﻣ

  • Upload
    others

  • View
    8

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: نﺁ نﻮﻣاﲑﭘ و ناﺮﻳا ﻢﺘﺴﻴﺑ ﻩﺪﺳ یﺎه ﻩزﺮﻟ ﲔﻣز … · هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا يزورﻮﻧ و يﻮﺒﻧ ﺪﻴﺳ ﻊﺑﺎﻨﻣ

پريامون آنبيستم ايران و سده زمني لرزه هایبازنگری کاتالوگ

آرش اسالمی ،کارشناس ارشد پژوهشکده زلزله شناسی

مقدمه-١

-لرزه خيز آلپكمربند .هيماليا قرار دارد - آلپ لرزه خيز كمربند امتدادايران يكي از كشورهاي لرزه خيز جهان است كه در

وقوع زمين لرزه هاي در چند صد سال اخير شاهد ايران فالت. تا جنوب شرقي آسيا امتداد دارد از غرب ناحيه مديترانه هيماليا

بـيش از سده بيـستم مـيالدي به عنوان نمونه در . است به همراه داشته تلفات و خسارات سنگيني را كه بوده يمخرب و ويرانگر

لرزه هاي سيالخور، دشت بياض، طـبس، قائنـات، رودبـار ناشي از وقوع زمين فراوان و خسارات مالي تلفات جاني يكصدهزار نفر

.گزارش شده است...منجيل، آوج، بم، زرندو

كاهش زيانهاي اما، امكانپذير نيستآنهاوقوع ازو يا پيش گيري پيشگويي زمان دقيق زمين لرزه هادر شرايط كنوني،اگر چه

فالت ايران در معرض خطر زمين لرزه هاي بزرگ مشابه كه ييهاكشوراز ري بسياتجربه. امكان پذيرست هاناشي از زمين لرزه

با مطالعات دقيق و استفاده از داده داده است كه ،نشانقرار دارند اما تلفات و خسارات به مراتب كمتري را متحمل مي شوند

ت ناشي از زمين لرزه ها را مي توان خساراهاي زمين لرزه هاي گذشته و حال و بهره گيري از اين مطالعات در احداث سازه ها

مختصات (محل دقيق وقوع زمين لرزه ها نستن از اساسي ترين اطالعات مورد نياز در مورد زمين لرزه ها دا.كاهش داد

ي اين پارامترها در برآورد ميزان خطر زمين لرزه ها. ، ژرفاي كانوني و بزرگي يا شدت مطلق آنها با دقت كافي مي باشد)رومركز

.مناطق مختلف نقش اساسي دارند در محتمل

زمين لرزه هاي ثبت شده ، به عنوان اطالعات پايه ، وابسته تا حدود زيادي به دقت مكانيابيمطالعه لرزه خيزي اعتبار

شامل ايران و اين محدوده. درجه طول خاوري مي باشد67 تا 41 درجه عرض شمالي و 42تا 23گستره اين كاتالوگ بين .است

زمينه الزم براي مطالعه لرزه شده در اين گستره بررسي هاياطالعات مربوط به زمين لرزه .استاي همجوار كشورهبخشي از

.خيزي ايران و كشورهاي همسايه را فراهم آورده است

ستم ي برای بازنگری کاتالوگ سده بمنابع مورد استفاده-٢

وهشگاهژپ

: از منابع زير استفاده شده است و كشورهاي همجوار ايران سده بيستم كاتالوگ جديددر بازنگري

و ابراهيم مالكي،موسسه نمايشگاههاي مجموعه اطالعات پايه زلزله هاي ايران،علي اكبر معين فر، عباس مهدويان -1

.1373فرهنگي ايران،مرداد

.1370ابوالحسن رده،انتشارات آگاه، پاييز: ملويل،ترجمه. پ. آمبرسيز و چ. ن. تاريخ زمين لرزه هاي ايران،ن -2

پارامترهاي مبنايي زمين لرزه هاي ايران،نوربخش ميرزائي، محمد رضا قيطانچي، سعيد ناصريه ، محمد رئيسي، زويا -3

.1381ظريفي و سيد قاسم طبائي،دانش نگار، زمستان

Page 2: نﺁ نﻮﻣاﲑﭘ و ناﺮﻳا ﻢﺘﺴﻴﺑ ﻩﺪﺳ یﺎه ﻩزﺮﻟ ﲔﻣز … · هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا يزورﻮﻧ و يﻮﺒﻧ ﺪﻴﺳ ﻊﺑﺎﻨﻣ

ميالدي،پرويز مظفري، نصراله كماليان و شايسته مهرابيان با همكاري 1992تا 1900زمين لرزه هاي ايران از سال -4

.1372دكتر بهرام عكاشه ،موسسه ژئوفيزيك دانشگاه تهران ،مهرماه

.)استاد زلزله شناسي دانشگاه تهران( فايلهاي كامپيوتري مربوط به دكتر مرتضي سيد نبوي -5

ويژگيهای کاتالوگ سده بيستم ايران-٣

نگاري در جهان، زلزله شناسان زمين لرزه هاي دستگاهي را به دو دسته عمده لرزهرتقاء كمي و كيفي دستگاههايبا توجه به ا

:تقسيم مي كنند

زمين لرزه هايي كه قبل از استقرار شبكه لرزه نگاري استاندارد : )1900-1963(زمين لرزه هاي دوره نخست دستگاهي) الف

. به ثبت رسيده اند1جهاني

زمين لرزه هايي كه پس از استقرار شبكه لرزه نگاري استاندارد : ) تاكنون1964از(دستگاهي لرزه هاي دوره جديد زمين) ب

.جهاني ثبت شده اند

سده بيستم بر اساس منابع زير مورد بازنگري ) 1900-1963(در اين نوشتار ابتدا زمين لرزه هاي دوره نخست دستگاهي

:قرارگرفته است

).1988(و آمبرسيز) 1982( لرزه هاي ايران،آمبرسيز و ملويل كاتالوگ زمين -

).1994(كاتالوگ زمين لرزه هاي ايران،معين فر و همكاران -

).1381(كاتالوگ زمين لرزه هاي ايران،ميرزايي و همكاران -

).2005( 2كاتالوگ زمين لرزه هاي ايران، باب انگدال -

داده هاي ارائه شده توسط ) 1381(و ميرزايي و همكاران) 1994(راندر كاتالوگ تهيه شده توسط معين فر و همكا

ليستهاي منتشر شده توسط ،)1985(ميرز ورياد ،)1969(كارنيك ،)1978(نبوي سيد ،)1977(بربريان ،)1976(نوروزي

USGS,ISS, ISC1جدول (موجود مي باشد.... و.(

: استفاده شده است اهميت ترتيب از منابع فوق بهبخش از كاتالوگ بازنگري شدهدر اين

،)1976(نوروزي-5، )1978(سيد نبوي-4، )1969( كارنيك-3، )1977( بربريان-2، )1982( آمبرسيز و ملويل-1

....و) 2005(دالگ باب ان-7، )1985(ميرز و رياد-6

: گونه است كه فوق ايندليل استفاده از منابع

دي در ايران ايستگاههاي لرزه نگاري وجود نداشته است و فقط زمين لرزه براي دهه هاي اول تا پنجم سده بيستم ميال -1

بنابراين زمين لرزه هايي كه توسط . هايي كه بزرگاي باال و آثار تخريب و گسلش سطحي داشته اند، اعالم شده است

رومركز مهلرزه (ده اند كه با بررسيهاي صحرايي و منابع تاريخي تعيين مكان شافرادي مانند آمبرسيز،بربريان و كارنيك

.قابل اعتمادتر از مكانيابي هاي دستگاهي هستند كه توسط ايستگاههاي لرزه نگاري خارج از ايران تعيين شده اند) اي

1 World Wide Standard Seismic Network(WWSSN) 2 Bob Engdahl

Page 3: نﺁ نﻮﻣاﲑﭘ و ناﺮﻳا ﻢﺘﺴﻴﺑ ﻩﺪﺳ یﺎه ﻩزﺮﻟ ﲔﻣز … · هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا يزورﻮﻧ و يﻮﺒﻧ ﺪﻴﺳ ﻊﺑﺎﻨﻣ

رش نشده است از منابع سيد نبوي و نوروزي استفاده شده ابربريان گزيا در مواردي كه زمين لرزه ها توسط آمبرسيز -2

تن فايل خام لرزه نگاشتهاي ايستگاههاي لرزه نگاري خارج از ايران و بررسي دوباره نگاشتها زمين است چون اين افراد با داش

.لرزه ها را با دقت بهتر تعيين مكان كرده اند

. ايران ميالدي سده بيستم زمين لرزه هاي بانك دادهر تدوينمنابع مورد استفاده د): 1(جدولCode Name A28 Ambraseys and Melville,1982 and Ambraseys,1988

AMB Ambraseys,N.N,Melville,C.P.,1982 AMB88 Ambraseys,1988

BAN Banisadr,M.,1969 BCIS,BCI Bureau Central International de Seismologie,Strasbourg,France

BE Bob Engdahl BER,M Berberian,Geological and Mining Survey of Iran BER77 Berberian,1977

BS BCIS C69 Canitez,1969 CCP Atlas USSR earthquake CGS U.S. Coast and Geodetic Survey,USA CH81 Chandra,1981

CP USSR station bulletins FS Fisher

IGTU Institute of Geophysics University of Tehran IIEES International Institute of Earthquake Engineering and Seismology INSN Iranian National Broadband Seismic Network ISC International Seismological Centre,UK ISS International Seismological Summary,UK

KAR Karnik,1969 KAR.N "Seismicity of the European Area".D.Riedel Publishing Company Dordrecht,Holland

KSA Ksara Seismological Observatory Lebanon MEA Riad and Meyers,1985 MOS Moscow,U.S.S.R. NAB Nabavi,Institute of Geophysics-Tehran University NOW Nowroozi

PT Publications of Institute of Geophysics-Tehran University QJA Quitmeyer and Jacob,1979 RU Rustanovic

SHI,SHR Shirz SSK Savarenskii et al.,eds.1962,Atlas zemletrissenii v S.S.S.R STR Strasbourg,France TUC Tucson,Arizona,USA ULM Catalog of earthquakes compiled by V.1. Ulomov;Russian Academy of Sciences,Moscow

USCGS United States Coast and Geodetic Survey USGS United States Geological Survey ZEM Zemletrayaseviyi V SSSR,Moscow

Page 4: نﺁ نﻮﻣاﲑﭘ و ناﺮﻳا ﻢﺘﺴﻴﺑ ﻩﺪﺳ یﺎه ﻩزﺮﻟ ﲔﻣز … · هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا يزورﻮﻧ و يﻮﺒﻧ ﺪﻴﺳ ﻊﺑﺎﻨﻣ

مقايسه کاتالوگ هتيه شده در اين پژوهش با کاتالوگ -۴ قبلی ميالدی١٩١٠-١٩٠٠ زمني لرزه های •

بررسي آماري رويداد ها و بزرگي آنها در دهه نخست سده ،2جدول . استدر پهنه ايران گزارش شده زمين لرزه 93در اين دهه

.بيستم ميالدي را نشان مي دهد .)1910-1900 (ن در دهه اول سده بيستم ميالدي ايرازمين لرزه هايآمار):2(جدول

دامنه تغييرات بزرگا تعداد1 M< 4 33 5<=M< 4 37 6<=M<5 14 7<=M<6 2 8<=M<7 6 -

جمع 93

:مهمترين زمين لرزه هاي اين دهه عبارتند از .=2/6Ms ميالدي، درخش خراسان، 1903 مارس 22 زمين لرزه - .=7Ms ميالدي، درياچه وان تركيه، 1903 آوريل 28 زمين لرزه - .=9/5Ms ميالدي، ترشيز خراسان، 1903 سپتامبر 25 زمين لرزه - .=4/7Ms ميالدي، سيالخور،1909 ژانويه 23 زمين لرزه -

.زمين لرزه هاي مهم دهه اول سده بيستم ميالدي): 1(شكل

Page 5: نﺁ نﻮﻣاﲑﭘ و ناﺮﻳا ﻢﺘﺴﻴﺑ ﻩﺪﺳ یﺎه ﻩزﺮﻟ ﲔﻣز … · هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا يزورﻮﻧ و يﻮﺒﻧ ﺪﻴﺳ ﻊﺑﺎﻨﻣ

بررسي زمين لرزه هاي دهه اول . ده بيستم ارائه شده استموقعيت و بزرگاي زمين لرزه هاي مهم ده سال اول س) 1(درشكل در مقايسه با كاتالوگ قبليداراي تغيير مكان) 2(سده بيستم ايران نشان مي دهد كه تعداد هفت زمين لرزه مطابق شكل

ن لرزه هاي نكته جالب توجه در اين دهه عدم توانايي زلزله شناسان در تعيين محل و گزارش زمي.قابل مالحظه مي باشند بخاطر عدم تجهيزات لرزه نگاري پيشرفته امروزي در دهه اول 4عدم گزارش زمين لرزه هاي كمتر از . مي باشد4كمتر از

.سده بيستم ميالدي بوده است

با كاتالوگ ) دواير توخالي( كاتالوگ تهيه شده اين پژوهشمكان رويداد ها در تغيير مقايسه):2(شكل

).دواير قرمز(قبلي

Page 6: نﺁ نﻮﻣاﲑﭘ و ناﺮﻳا ﻢﺘﺴﻴﺑ ﻩﺪﺳ یﺎه ﻩزﺮﻟ ﲔﻣز … · هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا يزورﻮﻧ و يﻮﺒﻧ ﺪﻴﺳ ﻊﺑﺎﻨﻣ

ميالدی١٩٢٠-١٩١١زمني لرزه های • .ه شده استئارا)3جدول ( آنها دري كه خالصه اي از تغييرات بزرگا در پهنه ايران گزارش شده است زمين لرزه61 در اين دهه

).1911-1920( آمارزمين لرزه هاي ايران در دهه دوم سده بيستم ميالدي):3(جدول

دامنه تغييرات بزرگا تعداد0 M< 4 20 5<=M< 4 33 6<=M<5 7 7<=M<6 0 8<=M<7 1 - جمع 61

:مهمترين زمين لرزه هاي ايران در دهه دوم سده بيستم ميالدي عبارتند از .=8/6M ميالدي، شمال افغانستان، 1911زمين لرزه اول ژانويه - .=7/6mb ميالدي، راور كرمان،1911 آوريل 18زمين لرزه - .=6/6mb ميالدي، ارمنستان،1920 فوريه 20زمين لرزه -

. دهه دوم سده بيستم ميالدي ايران درزمين لرزه هاي مهم): 3(شكل

Page 7: نﺁ نﻮﻣاﲑﭘ و ناﺮﻳا ﻢﺘﺴﻴﺑ ﻩﺪﺳ یﺎه ﻩزﺮﻟ ﲔﻣز … · هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا يزورﻮﻧ و يﻮﺒﻧ ﺪﻴﺳ ﻊﺑﺎﻨﻣ

بررسي زمين لرزه هاي . موقعيت و بزرگاي مهمترين زمين لرزه هاي ايران در دهه دوم سده بيستم را نشان ميدهد) 3(شكلداراي تغيير مكان قابل مالحظه مي ) 4( زمين لرزه مطابق شكلدهه دوم سده بيستم ايران نشان مي دهد كه تعداد هشت

.باشند

با كاتالوگ ) دواير توخالي( كاتالوگ تهيه شده در اين پژوهشزمين لرزه هاي مكان تغيير مقايسه):4(شكل

.در طي دهه دوم سده بيستم)دواير قرمز(قبلي

Page 8: نﺁ نﻮﻣاﲑﭘ و ناﺮﻳا ﻢﺘﺴﻴﺑ ﻩﺪﺳ یﺎه ﻩزﺮﻟ ﲔﻣز … · هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا يزورﻮﻧ و يﻮﺒﻧ ﺪﻴﺳ ﻊﺑﺎﻨﻣ

ميالدی١٩٣٠-١٩٢١زمني لرزه های • .)4جدول( است گزارش شده زمين لرزه 208 بيستم ميالدي سوم سدهدردهه

).1921- 1930( سوم سده بيستم ميالدي آمارزمين لرزه هاي رويداده ايران در دهه):4(جدول دامنه تغييرات بزرگا تعداد

0 M< 4 116 5<=M< 4 71 6<=M<5 12 7<=M<6 3 8<=M<7 6 -

جمع 208موقعيت و بزرگاي آنها نشان داده شده ) 5( كه در شكلر دهه سوم سده بيستم ميالديمهمترين زمين لرزه هاي ايران د

:عبارتند ازاست، .=8/5Ms ميالدي، كاج درخت خراسان،1923 مه 25زمين لرزه - .=3/6Ms ميالدي، شمال بجنورد خراسان،1923 سپتامبر 17زمين لرزه - .=9/6mb ميالدي، الله زار كرمان،1923 سپتامبر 22زمين لرزه - .=5/7mbوم تركيه،ر ميالدي، ارز1924 سپتامبر 13زمين لرزه - .=5/6mb ميالدي، دشت كوير،1927 ژوئيه 22زمين لرزه - .=1/7Mw ميالدي، كپه داغ،1929زمين لرزه اول مه - .=3/6mbانديكا خوزستان،- ميادي، ايذه1929 ژوئيه 15زمين لرزه - .=2/7Ms ميالدي، سلماس آذربايجان غربي،1930 مه 6زمين لرزه -

.=2/5Ms ميالدي، آه مبارك آباد تهران،1930 اكتبر 2زمين لرزه -

.زمين لرزه هاي مهم دهه سوم سده بيستم ميالدي): 5(شكل

Page 9: نﺁ نﻮﻣاﲑﭘ و ناﺮﻳا ﻢﺘﺴﻴﺑ ﻩﺪﺳ یﺎه ﻩزﺮﻟ ﲔﻣز … · هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا يزورﻮﻧ و يﻮﺒﻧ ﺪﻴﺳ ﻊﺑﺎﻨﻣ

داراي تغيير ) 6(نشان مي دهد كه بيش از سي زمين لرزه مطابق شكلبررسي زمين لرزه هاي دهه سوم سده بيستم ايران همچنانكه مالحظه مي شود بخاطر عدم نصب تجهيزات لرزه نگاري در داخل كشور امكان .مكان قابل مالحظه مي باشند

. در پهنه ايران وجود نداشته است4ثبت و گزارش زمين لرزه هاي كمتر از

با ) دواير توخالي(ن زمين لرزه هاي كاتالوگ تهيه شده در اين پژوهش مقايسه تغيير مكا):6(شكل

).دواير قرمز(كاتالوگ قبلي

Page 10: نﺁ نﻮﻣاﲑﭘ و ناﺮﻳا ﻢﺘﺴﻴﺑ ﻩﺪﺳ یﺎه ﻩزﺮﻟ ﲔﻣز … · هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا يزورﻮﻧ و يﻮﺒﻧ ﺪﻴﺳ ﻊﺑﺎﻨﻣ

ميالدی١٩۴٠-١٩٣١زمني لرزه های •بررسي آماري رويداد ها و بزرگي آنها را در دهه ) 5جدول.( در پهنه ايران گزارش شده است زمين لرزه256در اين دهه

.دي را نشان مي دهدچهارم سده بيستم ميال

).1931-1940( آمارزمين لرزه هاي رويداده ايران در دهه چهارم سده بيستم ميالدي):5(جدول دامنه تغييرات بزرگا تعداد

3 M< 4 127 5<=M< 4 67 6<=M<5 17 7<=M<6 2 8<=M<7 40 -

جمع 256موقعيت و بزرگاي آنها نشان داده شده است ) 7( كه در شكليمهمترين زمين لرزه هاي ايران در دهه چهارم سده بيستم ميالد

:عبارتند از، .=4/6mb ميالدي، شمال بهاباد يزد،1933 نوامبر 28زمين لرزه - .=9/6mb ميالدي، سراوان سيستان و بلوچستان،1934 ژوئن 13زمين لرزه - .=8/5Ms ميالدي تاالر رود مازندران،1935 مارس 5زمين لرزه - .=8/6mbمازندران،- ميالدي،كسوت1935 آوريل 11 لرزه زمين - .=6/7M ميالدي، كويته پاكستان،1935 مه 30زمين لرزه -

.زمين لرزه هاي مهم دهه چهارم سده بيستم ميالدي): 7(شكل

Page 11: نﺁ نﻮﻣاﲑﭘ و ناﺮﻳا ﻢﺘﺴﻴﺑ ﻩﺪﺳ یﺎه ﻩزﺮﻟ ﲔﻣز … · هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا يزورﻮﻧ و يﻮﺒﻧ ﺪﻴﺳ ﻊﺑﺎﻨﻣ

اي تغيير دار) 8(بررسي زمين لرزه هاي دهه چهارم سده بيستم ايران نشان مي دهد كه بيش از بيست زمين لرزه مطابق شكل .مكان قابل مالحظه مي باشند

با ) دواير توخالي( كاتالوگ تهيه شده در اين پژوهشمكان زمين لرزه هاي تغييرمقايسه):8(شكل

.در طي دهه چهارم سده بيستم ) دواير قرمز(كاتالوگ قبلي

Page 12: نﺁ نﻮﻣاﲑﭘ و ناﺮﻳا ﻢﺘﺴﻴﺑ ﻩﺪﺳ یﺎه ﻩزﺮﻟ ﲔﻣز … · هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا يزورﻮﻧ و يﻮﺒﻧ ﺪﻴﺳ ﻊﺑﺎﻨﻣ

ميالدی١٩۵٠-١٩۴١زمني لرزه های •ه شده ئارا)6جدول( كه خالصه اي از تغييرات بزرگا آنها در ان گزارش شده استدر پهنه اير زمين لرزه 328در اين دهه

.است

).1941- 1950( آمارزمين لرزه هاي رويداده ايران در دهه پنجم سده بيستم ميالدي):6(جدول دامنه تغييرات بزرگا تعداد17 M< 4 123 5<=M< 4 68 6<=M<5 11 7<=M<6 3 8<=M<7 1 8M>

106 - جمع 328

موقعيت و بزرگاي آنها نشان داده ) 9( كه در شكلمهمترين زمين لرزه هاي ايران در دهه پنجم سده بيستم ميالدي :عبارتند ازشده است،

.=4/6mb ميالدي، محمدآباد خراسان،1941 فوريه 16زمين لرزه - .=8Ms ميالدي،مكران،1945 نوامبر 27زمين لرزه - .=4/7mb ميالدي، تركمنستان،1946 نوامبر4زمين لرزه - .=8/6Ms ميالدي، دوست آباد خراسان،1947 سپتامبر 23زمين لرزه - .=6Ms گوك كرمان،1948 ژوئيه 5زمين لرزه - .=3/7mb ميالدي، عشق آباد تركمنستان،1948 اكتبر 5زمين لرزه -

. سده بيستم ميالدي پنجمزمين لرزه هاي مهم دهه): 9(شكل

Page 13: نﺁ نﻮﻣاﲑﭘ و ناﺮﻳا ﻢﺘﺴﻴﺑ ﻩﺪﺳ یﺎه ﻩزﺮﻟ ﲔﻣز … · هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا يزورﻮﻧ و يﻮﺒﻧ ﺪﻴﺳ ﻊﺑﺎﻨﻣ

داراي تغيير ) 10( لرزه هاي دهه پنجم سده بيستم ايران نشان مي دهد كه بيش از دوازده زمين لرزه مطابق شكلبررسي زمين .مكان قابل مالحظه مي باشند

با كاتالوگ ) دواير توخالي( كاتالوگ تهيه شده در اين پژوهشمكان زمين لرزه هاي تغييرمقايسه):10(شكل

).دواير قرمز(قبلي

Page 14: نﺁ نﻮﻣاﲑﭘ و ناﺮﻳا ﻢﺘﺴﻴﺑ ﻩﺪﺳ یﺎه ﻩزﺮﻟ ﲔﻣز … · هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا يزورﻮﻧ و يﻮﺒﻧ ﺪﻴﺳ ﻊﺑﺎﻨﻣ

ميالدی١٩۶٣-١٩۵١ ني لرزه هایزم • .ه شده استئارا)7جدول( است كه خالصه اي از تغييرات بزرگا آنها در گزارش شده زمين لرزه 1732 دورهدر اين

).1951-1963( سده بيستم ميالدياين دوره از آمارزمين لرزه هاي رويداده ايران در ):7(جدول دامنه تغييرات بزرگا تعداد131 M< 4 357 5<=M< 4 159 6<=M<5 17 7<=M<6 1 8<=M<7 0 8M>

1067 - جمع 1732

:مهمترين زمين لرزه هاي ايران در اين دوره از سده بيستم ميالدي عبارتند از .=9/6mb ميالدي، جنوب خاوري سمنان،1953 فوريه 12 زمين لرزه - .=3/6Ms ميالدي، بستك،1956 اكتبر 31 زمين لرزه - .=mb 7 مازندران،- ميالدي، بند پي1957 ژوئيه 2 لرزه زمين- .=Ms 7/6 ميالدي ، فارسينج، 1957 دسامبر 13 زمين لرزه - =Mw 5/6 ميالدي، جنوب خاوري كنگاور،1958 اوت 16 زمين - .=Ms 2/7 ميالدي، بوئين زهرا،1962 سپتامبر 1 زمين لرزه -

. ميالدي1963-1951 ايران طيزمين لرزه هاي مهم): 11(شكل

Page 15: نﺁ نﻮﻣاﲑﭘ و ناﺮﻳا ﻢﺘﺴﻴﺑ ﻩﺪﺳ یﺎه ﻩزﺮﻟ ﲔﻣز … · هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا يزورﻮﻧ و يﻮﺒﻧ ﺪﻴﺳ ﻊﺑﺎﻨﻣ

بررسي زمين لرزه . موقعيت و بزرگاي مهمترين زمين لرزه هاي اين دوره از سده بيستم نشان داده شده است) 11(در شكلداراي تغيير مكان قابل ) 12(هاي اين دوره از سده بيستم ايران نشان مي دهد كه بيش از سي زمين لرزه مطابق شكل

بل مالحظه در برخي از زمين لرزه ها به خاطر اشتباه تايپ مختصات آنها بوده است كه در تغيير مكان قا.مالحظه مي باشند در سايت پژوهشگاه به نشاني 1386بديهي است كاتالوگ ويرايش شده جديد از اول مهرماه . اين بررسي اصالح شده اند

www.iiees.ac.ir جهت استفاده عالقه مندان قرار مي گيرد .

با ) دواير توخالي( كاتالوگ تهيه شده در اين پژوهشمكان زمين لرزه هايتغييرايسه مق):12(شكل

).دواير قرمز(كاتالوگ قبلي

Page 16: نﺁ نﻮﻣاﲑﭘ و ناﺮﻳا ﻢﺘﺴﻴﺑ ﻩﺪﺳ یﺎه ﻩزﺮﻟ ﲔﻣز … · هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا يزورﻮﻧ و يﻮﺒﻧ ﺪﻴﺳ ﻊﺑﺎﻨﻣ

شيوه جستجو مشخصات زمني لرزه ها از بانک داده -۵ پژوهشگاه

لرزه اي ايـران در زمين اطالعات زمين لرزه هاي ايران و بخشي از كشورهاي همجوار بعد از بازنگري در بخش زير وب جستجوي

شيوه دسترسـي .قرار گرفته است www.iiees.ac.ir به نشاني ين المللي زلزله شناسي و مهندسي زلزله بوب سايت پژوهشگاه

:به اين كاتالوگ به قرار زير مي باشد

http://www.iiees.ac.ir:

http://www.iiees.ac.ir/EQsearch/(qwsuenbjukp2xj45imiix045)/EventQuery.aspx

.جستجوي مستطيلي زمين لرزه ها): 13(شكل

Page 17: نﺁ نﻮﻣاﲑﭘ و ناﺮﻳا ﻢﺘﺴﻴﺑ ﻩﺪﺳ یﺎه ﻩزﺮﻟ ﲔﻣز … · هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا يزورﻮﻧ و يﻮﺒﻧ ﺪﻴﺳ ﻊﺑﺎﻨﻣ

را در كادرهايي كه به اين منظور تهيه شده است، مورد نظر) حداقل و حداكثر(با وارد شدن به صفحه فوق ابتداد تاريخ و بزرگاي

:سپس براي وارد كردن مختصات جغرافياي مورد نظر به سه طريق زير مي توان عمل كرد. موارد مي كني

: جستجوي مستطيلي -1

).13شكل (در اين نوع از جستجو حداقل و حداكثر عرض و طول جغرافيايي مورد نظر را وارد مي كنيم

: شعاعييجستجو -2

).14شكل( را وارد مي كنيمدلخواهدر اين نوع از جستجو عرض و طول جغرافيايي مركز ناحيه مورد نظر با شعاع

.)15شكل( زمين لرزه هاي پيرامون هر يك از شهرستانهاي ايران با شعاع مورد نظر-3

.جستجوي شعاعي زمين لرزه ها): 14(شكل

.ركزيت شهرستانهاي ايرانا با مجستجوي شعاعي زمين لرزه ه): 15(شكل

Page 18: نﺁ نﻮﻣاﲑﭘ و ناﺮﻳا ﻢﺘﺴﻴﺑ ﻩﺪﺳ یﺎه ﻩزﺮﻟ ﲔﻣز … · هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا يزورﻮﻧ و يﻮﺒﻧ ﺪﻴﺳ ﻊﺑﺎﻨﻣ

را از كاتالوگ مورد نظر ي برنامه بر اساس نرم افزاري كه براي آن تهيه شده است ليست زمين لرزه هاSubmitدر آخر با كليك دكمه ).16شكل (اصلي استخراج ميكند و در صفحه ديگري نشان ميدهد

.دلخواهنتيجه جستجوي زمين لرزه هاي ): 16(شكل

كندگي زمين لرزه ها را بر روي نقشهرا دارد كه اولي شكلي از پد وجوGet ASCII Data و Show on mapو لينك در اين صفحه د ).18شكل(تبديل مي كندtxt زمين لرزه ها را بصورت فايل فهرست و مشخصات و دومي)17شكل(هدنشان مي د

.نقشه پراكندگي زمين لرزه ها):17(شكل

Page 19: نﺁ نﻮﻣاﲑﭘ و ناﺮﻳا ﻢﺘﺴﻴﺑ ﻩﺪﺳ یﺎه ﻩزﺮﻟ ﲔﻣز … · هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا يزورﻮﻧ و يﻮﺒﻧ ﺪﻴﺳ ﻊﺑﺎﻨﻣ

. فايل txt بصورتي مورد نظرليست زمين لرزه ها)18(شكل مجع بندی -۶

د كمتري رويداد لرزه اي گزارش شده استنشان مي دهد كه در دهه هاي اول لغايت پنجم سده بيستم تعدا) 19(بررسي شكل

اين بدين علت است كه در ايران ايستگاههاي لرزه نگاري وجود نداشته است و فقط زمين لرزه هاي بزرگ توسط ايستگاههاي

.لرزه نگاري خارج از ايران تعيين مكان شده اند

دليل اين امر .ي از پهنه ايران زمين گزارش شده است ميالدي تعداد بسيار زيادي رويداد لرزه ا1963-1951 در حاليكه دردهه

به عبارت . زارش شده استگتاسيس و فعاليت ايستگاههاي لرزه نگاري جهاني مي باشد،كه رويدادهاي لرزه اي بيشتري ثبت و

.ان مي دهد ايران در نيمه اول سده بيستم را نشي پهنه ميزان ثبت و گزارش زمين لرزه هافقط) 19شكل (ديگر هيستوگرام

بر اساس بررسيهاي انجام شده در اين پژوهش و براي اطالع بيشتر از وضعيت لرزه خيزي فالت ايران در نيمه نخست سده

تهيه شده است كه بيانگر فعاليت باال لرزه خيزي در امتداد زاگرش، البرز، كپه داغ، ) 20(بيستم ميالدي نقشه اي مطابق شكل

.ق كشور مي باشدشمال غرب و كوير لوت در شر

Page 20: نﺁ نﻮﻣاﲑﭘ و ناﺮﻳا ﻢﺘﺴﻴﺑ ﻩﺪﺳ یﺎه ﻩزﺮﻟ ﲔﻣز … · هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا يزورﻮﻧ و يﻮﺒﻧ ﺪﻴﺳ ﻊﺑﺎﻨﻣ

0

200

400

600

800

1000

1200

1400

1600

1800

1900-1910 1911-1920 1921-1930 1931-1940 1941-1950 1951-1963

year

num

ber o

f ear

thqu

akes

.1963 لغايت 1900 بازه هاي ده ساله از در هيستوگرام تعداد زمين لرزه ها):19(شكل

Page 21: نﺁ نﻮﻣاﲑﭘ و ناﺮﻳا ﻢﺘﺴﻴﺑ ﻩﺪﺳ یﺎه ﻩزﺮﻟ ﲔﻣز … · هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا يزورﻮﻧ و يﻮﺒﻧ ﺪﻴﺳ ﻊﺑﺎﻨﻣ

بر اساس كاتالوگ باز بيني شده جديد 1963 تا 1900نقشه لرزه خيزي پهنه ايران از ): 20(شكل

.پژوهشگاه