Upload
others
View
4
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Chương 2: Bảo hiểm hàng hải
I- Khái quát chung về BH hàng hải
II- Bảo hiểm hàng hóa chuyên chở bằng
đường biển (Cargo Insurance)
III- Bảo hiểm thân tàu (Hull Insurance)
IV- Bảo hiểm trách nhiệm dân sự của chủ tàu
(P&I Club)
Trịnh Thị Thu Hương - Khoa
KT&KDQT
I- Khái quát chung về BH hàng hải
1- Khái niệm
- BH những rủi ro trên biển, trên bộ, trên
sông có liên quan đến hành trình đường
biển gây tổn thất cho đối tượng chuyên
chở trên biển
- Lịch sử ra đời và phát triển của BH hàng
hải Lloyd’s Coffe House, MIA 1906
(Marine Insurance Act)
Trịnh Thị Thu Hương - Khoa
KT&KDQT
2- Các loại BH hàng hải
BH hàng hóa chuyên chở bằng đường biển
(cargo insurance)
BH thân tàu (hull insurance)
BH trách nhiệm dân sự của chủ tàu (P & I
Club)
Trịnh Thị Thu Hương - Khoa
KT&KDQT
3- Rủi ro trong BH hàng hải
4- Tổn thất trong BH hàng hải
Trịnh Thị Thu Hương - Khoa
KT&KDQT
II- Rủi ro trong BH hàng hải
1- Khái niệm
2- Phân loại rủi ro
2.1- căn cứ vào nguyên nhân sinh ra rủi ro (5)
Thiên tai (acts of God)
Tai nạn bất ngờ ngòai biển (perils of the sea)
Các tai nạn bất ngờ khác (extraneous risk)
Các hiện tượng chính trị-xã hội
Rủi ro do bản chất của đối tượng BH hoặc thiệt
hại mà nguyên nhân trực tiếp là chậm trễ
Trịnh Thị Thu Hương - Khoa
KT&KDQT
2.2- căn cứ vào hoạt động của BH (3)
2.2.1- Nhóm 1: nhóm rủi ro thông thường
được BH
+Các rủi ro chính:
mắc cạn (stranding)
đắm (sinking)
cháy (fire)
đâm va (collision)
ném hàng xuống biển (jettision)
mất tích (missing)Trịnh Thị Thu Hương - Khoa
KT&KDQT
2.2- căn cứ vào hoạt động của BH (3)
+Các rủi ro phụ:
hấp hơi (wetting)
nóng (heating)
lây hại (contamination)
lây bẩn (contact)
han gỉ (rust)
móc cẩu (hook)
rách (tear)
vỡ (breakage)
chảy (leakage) Trịnh Thị Thu Hương - Khoa
KT&KDQT
2.2- căn cứ vào hoạt động của BH (3)
+Các rủi ro phụ:
bẹp, cong vênh
mất cắp (theift)
giao thiếu hoặc không giao hàng
Trịnh Thị Thu Hương - Khoa
KT&KDQT
2.2- căn cứ vào hoạt động của BH (3)
2.2.2- Nhóm 2: nhóm rủi ro phải BH riêng
Rủi ro chiến tranh (war risk): chiến tranh,
hành động thù địch, chiến sự, hành động
tương tự chiến tranh, khủng bố, tác hại của
các vũ khí chiến tranh…
Rủi ro đình công (SRCC: strike, riots, civil
commotions): đình công, công nhân bị cấm
xưởng gây rối loạn lao động…
Trịnh Thị Thu Hương - Khoa
KT&KDQT
2.2- căn cứ vào hoạt động của BH (3)
2.2.3- Nhóm 3: nhóm rủi ro loại trừ
lỗi của người được BH
nội tì (inherent vice)
ẩn tì (latent defect)
chủ tàu mất khả năng về tài chính
tàu đi chệch hướng (deviation)
tàu không đủ khả năng đi biển
(unseaworthiness ship)
hao hụt tự nhiên
vũ khí hạt nhân, bom nguyên tửTrịnh Thị Thu Hương - Khoa
KT&KDQT
III- Tổn thất trong BH hàng hải
(damage, loss, average)
Là những thiệt hại mất mát hư hỏng
của đối tượng BH do các rủi ro gây nên
1- căn cứ vào mức độ và quy mô của tổn
thất
Tổn thất bộ phận (partial loss)
Tổn thất tòan bộ (total loss)
Trịnh Thị Thu Hương - Khoa
KT&KDQT
1- căn cứ vào mức độ và quy mô của tổn thất
1.1- Tổn thất bộ phận (partial loss)
Giảm giá trị sử dụng
Giảm số trọng lượng
Giảm thể tích
Trịnh Thị Thu Hương - Khoa
KT&KDQT
1- căn cứ vào mức độ và quy mô của tổn thất
1.2-Tổn thất tòan bộ (total loss)
Tổn thất tòan bộ thực tế (actual TL)
Tổn thất tòan bộ ước tính (constructive TL)
1.2.1- TT tòan bộ thực tế
-đối tượng bị hư hỏng trầm trọng không
còn hình dạng như ban đầu
-chủ đối tượng bị mất hoặc bị tước đoạt
quyền sở hữu
Trịnh Thị Thu Hương - Khoa
KT&KDQT
1.2.2- TT tòan bộ ước tính
-đối tượng bị hư hỏng chưa ở mức TTTBTT
(TT bộ phận) hoặc chưa bị tổn thất
-đối tượng bị từ bỏ một cách hợp lý
Từ bỏ đối tượng BH
Là hành động của người được BH từ bỏ
mọi quyền lợi liên quan đến đối tượng BH
cho người BH để được bồi thường như
TTTB
Trịnh Thị Thu Hương - Khoa
KT&KDQT
1.2.2- TT tòan bộ ước tính
Các nguyên tắc của từ bỏ đối tượng BH
Tuyên bố từ bỏ đối tượng BH = văn bản
(NOA – notice of abandonment)
NOA: tình trạng của đối tượng BH
NOA được chấp nhận: không thay đổi
được
Từ bỏ đối tượng BH là một biện pháp
cứu vớt đối tượng BH
Trịnh Thị Thu Hương - Khoa
KT&KDQT
2- căn cứ vào tính chất của tổn thất
2.1- Tổn thất chung (General average - GA)
Chi phí hoặc hy sinh đặc biệt được tiến
hành một cách cố ý và hợp lý nhằm mục đích
cứu tàu, hàng, cước phí thoát khỏi một nguy
hiểm chung thực sự đối với chúng trong một
hành trỡnh chung trên biển
Trịnh Thị Thu Hương - Khoa
KT&KDQT
2.1- Tổn thất chung (General average - GA)
đặc trưng của GA (5)
-Muốn có GA phải có hành động GA
-Hy sinh, thiệt hại phải là bất thường vì an
tòan chung
-Rủi ro (mối đe dọa) phải thực sự nghiêm
trọng
-Mất mát, thiệt hại hoặc chi phí phải là hậu
quả trực tiếp của hành động GA
-Hành động xảy ra trên biển
Trịnh Thị Thu Hương - Khoa
KT&KDQT
2.1. Tổn thất chung (General Average - GA)
Luật lệ giải quyết GA
Quy tắc York-Antwerp (1864, 1877, 1950,
1974, 1990, 1994, 2004) có 2 loại điều khỏan:
đánh chữ từ A G
đánh số la mã từ I - XXII
Trịnh Thị Thu Hương - Khoa
KT&KDQT
2.1. Tổn thất chung (General Average)
Nội dung GA
Hy sinh GA (GA sacrifices)
Chi phí GA (GA expenditures)
Trịnh Thị Thu Hương - Khoa
KT&KDQT
2.1. Tổn thất chung (General Average)
Nội dung GA
Hy sinh GA (sacrifices): thiệt hại hoặc chi phí
là hậu quả trực tiếp của hành động GA
Trịnh Thị Thu Hương - Khoa
KT&KDQT
2.1. Tổn thất chung (General Average)
Nội dung GA
Chi phí GA (expenditures): chi phí trả cho
người thứ 3 trong việc cứu tàu, hàng, cước
phí thóat nạn hoặc chi phí làm cho tàu tiếp
tục hành trình
Trịnh Thị Thu Hương - Khoa
KT&KDQT
2.1. Tổn thất chung (General Average)
Thủ tục, giấy tờ liên quan đến GA
đối với thuyền trưởng:
+tuyên bố GA bằng văn bản
+mời giám định viên giám định tổn thất
+làm kháng nghị hàng hải (sea protest)
+chỉ định chuyên viên phân bổ GA (GA
adjuster)
+gửi cho chủ hàng: Average bond và
Average guarantee
Trịnh Thị Thu Hương - Khoa
KT&KDQT
2.1- Tổn thất chung (General average - GA)
Thủ tục, giấy tờ liên quan đến GA
đối với chủ hàng
+kê khai giá trị hàng hóa (nếu cần)
+nhận và điền vào các chứng từ
Phân bổ GA
Trịnh Thị Thu Hương - Khoa
KT&KDQT
2.2- Tổn thất riêng (Particular average)
Thiệt hại, mất mát, hư hỏng của riêng từng
quyền lợi BH do rủi ro gây nên
Chi phí riêng (particular charges): những chi
phí hợp lý mà người được BH hoặc đại lý
của họ chi ra nhằm mục đích ngăn ngừa
hoặc giảm nhẹ tổn thất và được người BH
bồi hòan ngòai phạm vi GA và chi phí cứu
nạn
Trịnh Thị Thu Hương - Khoa
KT&KDQT
IV- Các điều kiện BH
1- Sự cần thiết
-rủi ro
-hàng XNK được chuyên chở qua biên giới
-người chuyên chở: nhiều miễn trách, giới
hạn trách nhiệm rất thấp
-chiếm tỷ trọng lớn trong kim ngạch XNK
-tập quán
-phí BH rẻ, bồi thường lớn
Trịnh Thị Thu Hương - Khoa
KT&KDQT
IV- Các điều kiện BH
2- Khái niệm
Quy định trách nhiệm của người BH đối với
hàng hóa (rủi ro, tổn thất, không gian và thời
gian)
Mẫu đơn BH của Lloyds (SG Form – The
ship & good form of Marine Insurance
Policy) 1779 MAR 91
Trịnh Thị Thu Hương - Khoa
KT&KDQT
IV- C¸c ®iÒu kiÖn BH
Trên cơ sở MIA, ILU đưa ra ICC 1963
ICC1963: +FPA (free from particular average)
+WA (with average)
+AR (all risks)
+WR (war risk)
+SRCC (strikes, riots, civil commotion)
Nhược điểm của ICC 1963:
+gọi tên các điều kiện BH theo nghĩa vụ chính
+các điều kiện BH vẫn sử dụng tiếng Anh cổ
+áp dụng ICC1963: sử dụng SG Form
+rủi ro mất khả năng tài chính của chủ tàu và rủi ro
cướp biển
Ra đời ICC 1982: A, B, C, WR, SRCChiệu lực 1/1/1983Trịnh Thị Thu Hương - Khoa
KT&KDQT
• Năm 1998, ILU sát nhập với LIRMA (Hiệp
hội thị trường BH và tái BH quốc tế)
IUA (Hiệp hội BH quốc tế London)
Năm 2009, IUA đưa ra ICC 2009 (A, B,
C)
Trịnh Thị Thu Hương - Khoa
KT&KDQT
Việt Nam
QTC 1965: FPA, WA, AR
QTC 1990: A, B, C
Trịnh Thị Thu Hương - Khoa
KT&KDQT
3- trách nhiệm về mặt rủi ro và tổn thất
3.1- điều kiện bảo hiểm C
8 trường hợp BH + chi phí BH + rủi ro loại trừ
Người BH bồi thường những mất mát, hư hỏng do các
nguyên nhân:
Cháy hoặc nổ
Tàu hoặc xà lan bị mắc cạn, đắm hoặc lật úp
Tàu đâm va nhau hoặc đâm va phải bất kể vật thể gỡ không
kể nước
Ném hàng xuống biển
Tàu và hàng mất tích
Dỡ hàng tại cảng lánh nạn
Phương tiện vận chuyển đường bộ bị lật đổ hoặc trật bánh
Hy sinh GATrịnh Thị Thu Hương - Khoa
KT&KDQT
3.1- điều kiện bảo hiểm C
Người BH bồi thường các tổn thất và chi phí (5):
-GA và chi phí cứu nạn
-Chi phí dỡ hàng, lưu kho bãi và gửi tiếp hàng tại
cảng dọc đường do hậu quả của một rủi ro thuộc
HĐBH
-Chi phí riêng
-Chi phí giám định hoặc xác định tổn thất
-Phần trách nhiệm mà người được BH phải chịu
theo điều khỏan Hai tàu đâm va nhau cùng có lỗi
Trịnh Thị Thu Hương - Khoa
KT&KDQT
3.1- điều kiện bảo hiểm C
Rủi ro loại trừ: tuyệt đối, tương đối
Loại trừ tuyệt đối:
Việc làm xấu, cố ý của người được BH
Thiệt hại mà chậm trễ là nguyên nhân trực
tiếp
Tàu hoặc xà lan không đủ khả năng đi biển
hoặc phương tiện vận chuyển, container
không thích hợp với việc chuyên chở hàng
hóa mà người được BH hoặc người làm công
cho họ đã biết điều đó vào thời điểm xếp
hàng lên tàu
Chủ tàu mất khả năng về tài chính
Trịnh Thị Thu Hương - Khoa
KT&KDQT
3.1- điều kiện bảo hiểm C
Loại trừ tương đối:
chiến tranh, nội chiến, cách mạng…
đỡnh công, bạo động, rối loạn lao động,…
chiếm bắt giữ, kiềm chế (trừ cướp biển)
sử dụng vũ khí chiến tranh có dùng năng
lượng nguyên tử hạt nhân
khủng bố vỡ động cơ chính trị
khuyết tật vốn có hoặc tính chất đặc biệt
của hàng hóa BH
hành động ác ý (trừ điều kiện A)Trịnh Thị Thu Hương - Khoa
KT&KDQT
3.2- điều kiện bảo hiểm B
= điều kiện bảo hiểm C + thiệt hại, chi phí do
các rủi ro sau gây ra:
động đất, núi lửa phun, sét đánh
nước cuốn khỏi tàu
nước biển hoặc nước sông hồ chảy vào tàu,
xà lan, hầm hàng, phương tiện vận chuyển,
container hoặc nơi chứa hàng
tổn thất tòan bộ của bất kỳ một kiện hàng nào
do rơi khỏi tàu hoặc rơi khi đang xếp hàng lên
hoặc dỡ hàng khỏi tàu, xà lanTrịnh Thị Thu Hương - Khoa
KT&KDQT
3.3- điều kiện bảo hiểm A
= điều kiện bảo hiểm B + rủi ro phụ
đối với rủi ro loại trừ giống như B và C trừ rủi ro: hành động
ác ý của bất kỳ người nào
rủi ro phụ:
Hành động ác ý hoặc phá hoại gây ra
Trộm cắp và/hoặc không giao hàng
Hư hại do nước mưa, nước ngọt, hấp hơi, nóng và đọng hơi
nước
Va đập phải hàng hóa khác
Gỉ, ôxi hóa
Vỡ, bẹp, cong, vênh
Rò rỉ và/hoặc thiếu hụt hàng hóa
Dây bẩn do dầu và/hoặc mỡTrịnh Thị Thu Hương - Khoa
KT&KDQT
4- trách nhiệm của người BH về mặt không gian và thời gian
điều khỏan ‘từ kho tới kho’ (from warehouse
to warehouse, transit clause)
Trách nhiệm của người BH bắt đầu từ khi
hàng hóa BH rời kho hoặc nơi chứa hàng tại
địa điểm ghi trên hợp đồng BH, có hiệu lực
trong suốt quá trình vận chuyển bình thường
và trách nhiệm đó kết thúc khi hàng hóa giao
vào kho đến hoặc hết hạn 60 ngày kể từ khi
hàng hóa dỡ ra tại cảng đến, tuỳ theo trường
hợp nào xảy ra trước
Trịnh Thị Thu Hương - Khoa
KT&KDQT
định nghĩa ‘kho’ (kho đi và kho đến)
Kho đi: kho chứa hàng tại địa điểm ghi trên
HĐBH
Kho đến:kho chứa hàng cuối cùng ghi trên
HĐBH
kho mà người được BH dùng làm
nơi phân phối hàng trước khi tới nơi đến cuối
cùng
kho mà người được BH dùng làm
nơi chứa hàng ngoài hành trỡnh vận chuyển
bỡnh thường
Thời gian 60 ngàyTrịnh Thị Thu Hương - Khoa
KT&KDQT
trong thời hạn BH, nếu có chậm trễ ngoài
kiểm soát của người được BH (tàu chệch
hướng, dỡ hàng bắt buộc, chuyển tải, thay
đổi hành trình) báo người BH & nộp phí BH
Quy định của Anh ?
Hành trình có chặng đường bộ và sông ?
Hành trình có chặng đường không ?
Trịnh Thị Thu Hương - Khoa
KT&KDQT
5- điều kiện BH chiến tranh (War clauses cargo)
Rủi ro được BH:….
Rủi ro loại trừ ?
Chỉ bồi thường những tổn thất là hậu quả trực tiếp
của chiến tranh
Thời hạn BH: trên biển
Hàng xếp lên tàu - hàng dỡ khỏi tàu hoặc hết
hạn 15 ngày kể từ nửa đêm ngày tàu đến cảng
Trường hợp đặc biệt trong thời hạn BH:
-tại cảng cuối hàng không được dỡ và đi tiếp?
-tàu ghé cảng dọc đường để chuyển tải hoạc
dỡ hàng
-rủi ro: vũ khí chiến tranh,… BH mở rộng thời
hạn BH
Trịnh Thị Thu Hương - Khoa
KT&KDQT
6- điều kiện BH đình công (SRCC: strikes,
riots, civil commotion)
rủi ro được BH:…
chỉ bồi thường tổn thất là hậu quả trực tiếp
của đình công
Thời hạn BH
Trịnh Thị Thu Hương - Khoa
KT&KDQT
7- mua BH đúng cho hàng hóa
- Phạm vi các điều kiện BH
- Tính chất, đặc điểm hàng hóa
- Cách thức đóng gói, loại bao bì
- Cách thức xếp hàng lên tàu
- Quãng đường vận chuyển
- Khả năng xếp dỡ
- Tập quán của cảng liên quan
- Phương tiện vận tải
- Hành trình vận tải
Trịnh Thị Thu Hương - Khoa
KT&KDQT
V- Hợp đồng BH
1- định nghĩa
Là văn bản được ký giữa người BH và người được
BH theo đó người BH thu phí BH do người được BH
trả và người được BH được người BH bồi thường
tổn thất của đối tượng BH do các hiểm họa hàng hải
gây ra theo mức độ và điều kiện đã thỏa thuận với
người BH
2- tính chất (3)
-hợp đồng bồi thường (contract of indemnity)
-hợp đồng tín nhiệm (contract of goodfaith)
-là chứng từ có thể chuyển nhượng (negotiable)Trịnh Thị Thu Hương - Khoa
KT&KDQT
3- các loại HĐBH
Hợp đồng BH chuyến (voyage policy)
Hợp đồng BH bao (open policy, open cover,
floating policy) ưu điểm ?
Hợp đồng BH định giá (valued policy): ưu
nhược điểm ?
Hợp đồng BH không định giá (unvalued
policy)
Trịnh Thị Thu Hương - Khoa
KT&KDQT
4- nội dung HĐBH
5- nghĩa vụ của các bên theo HĐBH
Người được BH ?
Người BH ?
Trịnh Thị Thu Hương - Khoa
KT&KDQT
6- Gía trị BH, số tiền BH, phí BH
6.1- giá trị BH (insurable value, insured value) V
V = giá trị hàng (C = FOB) + cước phí (F) + phí BH (I)
+ các chi phí khác = CIF
C + F
V = --------------
1 – R
C + F
V = -------------- x (1 + a)
1 – R
Trịnh Thị Thu Hương - Khoa
KT&KDQT
6.2- số tiền BH (amount insured) A
A là một phần V
Về mặt nguyên tắc A luôn nhỏ hơn hoặc bằng
V
Nếu A lớn hơn V ?
Trịnh Thị Thu Hương - Khoa
KT&KDQT
6.3- phí BH (premium) I
I tính trên cơ sở R và V
C + F
I = R x V =R x ---------- (1 + a)
1 - R
Trịnh Thị Thu Hương - Khoa
KT&KDQT
VI- Giám định, khiếu nại và bồi thường tổn thất
1- giám định tổn thất
Việc làm của các chuyên gia giám định của người
BH hoặc của công ty giám định được người BH ủy
quyền nhằm xác định:
-mức độ
-nguyên nhân của tổn thất
Công ty BH không đến giám định hoặc chậm trễ?
Thời gian yêu cầu giám định:
-Tổn thất rõ rệt: yêu cầu giám định ngay
-Tổn thất không rõ rệt: 60 ngày kể từ ngày dỡ hàng
Trịnh Thị Thu Hương - Khoa
KT&KDQT
1- giám định tổn thất
Chứng thư giám định:
- Biên bản giám định (survey report)
- Giấy chứng nhận giám định (certificate)
Trịnh Thị Thu Hương - Khoa
KT&KDQT
2- khiếu nại và bồi thường
2.1- thời hạn
24 tháng hoặc 9 tháng
2.2- bộ hồ sơ
Phải chứng minh được (4):
hàng đã mua BH
tổn thất do rủi ro được BH gây ra
mức độ tổn thất và số tiền đòi bồi thường
đảm bảo quyền khiếu nại người thứ 3
Trịnh Thị Thu Hương - Khoa
KT&KDQT
3- bồi thường tổn thất
3.1- nguyên tắc (4):
bồi thường bằng tiền
trách nhiệm của người BH chỉ giới hạn ở A
hay V nhưng nếu cộng các chi phí phát sinh >
A hay V?
người BH khấu trừ các khoản đòi từ người
thứ 3 hoặc thu nhập bán hàng
thế quyền người được BH đòi người thứ 3
Trịnh Thị Thu Hương - Khoa
KT&KDQT
3- bồi thường tổn thất
3.2- cách tính tóan bồi thường
tổn thất toàn bộ: TTTB thực tế & TTTB ước
tính
tổn thất bộ phận:
A
Bồi thường = --------- x (V – V1)
V
V: tổng giá trị hàng hóa khi còn nguyên vẹn
V1: tổng giá trị hàng hóa sau khi xảy ra tổn
thấtTrịnh Thị Thu Hương - Khoa
KT&KDQT
3.2- cách tính toán bồi thường
Cụ thể:
Nếu biên bản giám định ghi mức độ tổn thất
m%
Bồi thường: A x m%
-Nếu biên bản giám định ghi số trọng lượng
hàng hóa hư hỏng
T2
Bồi thường: -------- x A
T1Trịnh Thị Thu Hương - Khoa
KT&KDQT
3.2- cách tính toán bồi thường
tính tóan phân bổ GA (3 bước)
L
Bước 1: xác định: chỉ số chịu phân bổ = -------
CV
Bước 2: tính giá trị đóng góp của mỗi quyền
lợi
c = chỉ số chịu phân bổ x giá trị chịu phân bổ
Bước 3: tính số tiền phải đóng vào hoặc nhận
vềTrịnh Thị Thu Hương - Khoa
KT&KDQT