ECE/TRANS/257 (Cilt.I)

Avrupa Ekonomik Komisyonu

Ulatrma Komitesi

ADR

1 Ocak 2017 tarihinden itibaren geerlidir

Tehlikeli Mallarn Karayolu ile Uluslararas Tamaclna likin

Avrupa Anlamas

Cilt I

BRLEM MLLETLER New York ve Cenevre, 2016

NOT

Bu yaynda kullanlan tasarmlar ve materyalin sunuluu, herhangi bir lke, blge, ehir veya alann veya bunlarn makamlarnn yasal stats veya bunlarn snr veya hudutlarnn snrlandrlmas ile ilgili olarak Birlemi Milletler Sekreterlii'nin herhangi bir grnn ifadesi anlamna gelmez.

ECE/TRANS/257 (Cilt.I)

Telif hakk Birlemi Milletler, 2016

Tm haklar sakldr. Birlemi Milletler'in nceden yazl onay olmakszn bu yaynn herhangi

bir ksm sat amacyla oaltlamaz, herhangi bir sistemde saklanamaz ya da herhangi bir ekilde veya yntemle, elektronik, elektrostatik, manyetik bant,

mekanik, fotokopi veya dier bir ekilde aktarlamaz.

BRLEM MLLETLER YAYINLARI

Sat No.: 16.VIII.1

ISBN 978-92-1-139156-5 (2 ciltten oluan komple set).

e-ISBN 978-92-1-058130-1

Cilt I ve II ayr ayr satlmaz.

iii

Birlemi Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu (UNECE)

Birlemi Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu (UNECE), Ekonomik ve Sosyal Konsey (ECOSOC) tarafndan ynetilen, Birlemi Milletlerin be blgesel komisyonundan biridir. Sava sonras Avrupa'nn yeniden inasna yardm etmek, ekonomik faaliyeti gelitirmek, Avrupa lkeleri arasndaki ekonomik ilikileri kuvvetlendirmek ve Avrupa'nn dnyann geri kalanyla olan ilikilerini glendirmek amacyla 1947 ylnda kurulmutur. Souk sava srasnda, UNECE, ekonomik diyalog ve Dou ile Bat arasndaki ibirlii iin zgn bir forum olarak hizmet verdi. Bu dnemin karmaklna ramen ok sayda uyumlatrma ve standardizasyon anlamas zerinde varlan uzlayla belli bal kazanmlar edinilmitir.

Souk sava sonras dnemde, UNECE sadece yeni ye devletler deil ayn zamanda yeni

fonksiyonlar da kazand. 1990'larn ilk yllarndan itibaren, merkez ve dou Avrupa lkelerinin dnya pazarna entegrasyonuna olanak salayan uyumlatrma deneyimini kullanarak, organizasyon dnm srecinin analizine odaklanmtr,

UNECE bat, orta ve dou Avrupa, Orta Asya ve Kuzey Amerika'da toplam 56 lkenin ibirlii

aralarn ekillendirmek iin bir araya geldii forumdur. Bu ibirlii, ekonomik ibirlii ve entegrasyon, istatistik, evre, nakliye, ticaret, srdrlebilir enerji, ormanclk ve kereste, konut ve arsa ynetimi ile nfus konularyla ilgilidir. Komisyon, anlamalar, normlar ve standartlar detaylandrmak ve uyumlatrmak iin blgesel bir yap sunar. Komisyon'un uzmanlar Gney Dou Avrupa lkelerine ve Bamsz Devletler Topluluu'na teknik destek salar. Bu yardm, deneyimlerini ve en iyi uygulamalarn paylaan lkelerin danmanlk hizmetleri, eitim seminerleri ve altaylar ile ekillenir.

iv

UNECE'de Tamaclk

UNECE Srdrlebilir Tama Blm, Ulatrma Komitesi (ITC) ve ECOSOC Tehlike Mallarn Tanmas ve Kimyasallarn Snflandrma ve Etiketlenmesine likin Uyumlulatrlm Sistem Konusunda Uzmanlar Komitesi'nin sekreterliidir. ITC ve 17 alma grubunun yan sra ECOSOC Komitesi ve alt komiteleri, dnya genelinde insanlarn ve iletmelerin gnlk yaamlarn, llebilir yollarla ve somut admlarla gelitirmek, trafik gvenliini, evre performansn, enerji verimliliini ve tama sektrnn rekabet gcn gelitirmek iin alan hkmetler aras karar verme organlardr.

ECOSOC Komitesi, 1953 ylnda Ekonomik ve Sosyal Konseyin talebi zerine, tehlikeli mal

tamaclna ilikin tavsiyeler vermek zere kuruldu. Yetkisi, 1999 ylnda kimyasallarn snflandrma ve etiketleme sistemlerinin kresel olarak (ok sektrl) uyumlu hale getirilmesi iin uzatld. Uluslararas ticarette ve tehlikeli mallarn tanmasnda ilgili ihtisas ve deneyime sahip lkelerden uzmanlardan olumaktadr. Dnyann tm blgeleri arasnda dzgn corafi denge salamak ve gelimekte olan lkelerin yeterli katlmn salamak zere yelik snrlandrlmtr. Komite, ECOSOC'un bir yan organ olmasna ramen, Genel Sekreterlik 1963 ylnda, sekreterlik hizmetlerinin UNECE Tama Blm tarafndan verilmesine karar vermitir.

ITC, sava sonras Avrupa'da ulam balantlarnn yeniden inasn desteklemek iin 1947

ylnda kurulan hkmetler aras zel bir forumdur. Yllar iinde, yurtii tama trlerinin uyumlu ve srdrlebilir geliimini kolaylatrma konusunda ihtisaslamtr. Bu azimli ve sregelen almann balca sonular, dier eylerin yan sra u faaliyetlerde vcut bulmutur: (i) 58 Birlemi Milletler Konvansiyonu ve dzenli olarak gncellenen ve tehlikeli mallarn tanmas ve motorlu kara tatlarnn yapm ve denetim ide dahil olmak zere, ulusal ve uluslararas kara yolu, demir yolu, i su yollar ve trler aras tamacln srdrlebilir geliimi iin uluslararas yasal bir ereve salayan birok teknik dzenlemeler; (ii) ulam altyaps yatrm programlarnn ok lkeli koordinasyonunu kolaylatran Trans Avrupa Kuzey-Gney Otoyolu, Trans Avrupa Demiryolu ve Avrasya Ulam Balantlar projeleri; (ii) kresel gmrk transit yardm zm olan TIR sistemi; (iv) ulusal ve yerel ynetimlerin yurtii tama modlarndan kaynaklanan karbon dioksit (CO2) emisyonlarn izlemeleri ve bunlarn etkilerine gre iklim deiiklii hafifletme politikalarn semelerine, tasarlamalarna ve yerel koullara uyarlamalarna yardmc olabilecek Gelecein Ulatrma Sistemleri (ForFITS); (v) uluslararas olarak kabul edilen tama istatistikleri - yntemler ve veriler -; (vi) yeni aratrma ve analizlere dayanarak sorunlarla zamannda ilgilenerek tamaclk politikas gelitirmeye yardmc olacak almalar ve raporlar. ITC, Akll Ulatrma Hizmetleri (ITS), srdrlebilir kentsel mobilite ve ehir lojistiine, iklim deiiklii adaptasyonu ve gvenlik zorluklarna tepki olarak ulam alar ve hizmetlerinin esnekliini artrmaya zel nem atfetmektedir.

Ayrca, UNECE Srdrlebilir Ulatrma ve evre Blmleri, Dnya Salk rgt (WHO) -

Avrupa - ile birlikte, evre Pan Avrupa Ulam, Salk ve evre Program'na (THE PEP) yan hizmetler vermektedir.

Son olarak, 2015 itibariyle, UNECE Srdrlebilir Ulatrma Blm, Genel Sekreterlii'in Yol

Gvenlii zel Elisi Bay Jean Todt'a sekreterlik hizmetleri salamaktadr.

v

GR Genel

Tehlikeli Mallarn Karayolu ile Uluslararas Tamaclna likin Avrupa Anlamas (ADR) Birlemi Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu himayesinde 30 Eyll 1957 tarihinde Cenevre'de yaplm; 29 Ocak 1968 tarihinde yrrle girmitir. Sz konusu Anlama 21 Austos 1975 tarihinde New York'ta imzalanan ve Anlama'nn 14(3). maddesini deitirerek 19 Nisan 1985 tarihinde yrrle giren protokol ile deitirilmitir.

Anlamann madde 2'sine gre, Ek A ile tamacl yasaklanan tehlikeli mallar, uluslararas tama iin uygun olmamakla birlikte dier tehlikeli mallarn tanmasna aadaki artlara uygun olarak yetki verilir:

- zellikle ambalajlanmas ve etiketlenmesi hususunda artlar Ek A'da tayin edilen sz konusu mallar ve - zellikle tamaclk aralarnn retimi, donanm ve faaliyeti hususunda artlar Ek B'de tayin edilen sz

konusu mallar

Bununla birlikte, 4. maddeye gre, Anlamaya Taraf lke olan her lke tamaclk srasnda gvenlik dnda dier nedenlerden dolay tehlikeli mallarn lkesine giriini dzenleme veya yasaklama hakkn sakl tutar. Anlamaya Taraf lkeler ayrca Ek A ile tamacl yasaklanan belli tehlikeli mallarn lkelerinde uluslararas tamaclnn belli artlara tabi olarak yaplmasn veya lkelerinde tehlikeli mallarn A ve B Eklerinde belirtilenden daha az sk koullar altnda Ek A'ya gre uluslararas tamaclnn yaplmasn ikili veya ok tarafl anlamalar vastasyla dzenleme hakkn sakl tutarlar.

A ve B Ekleri, ADR yrrle girdiinden itibaren dzenli olarak deitirilmekte ve gncellenmektedir. Ek A ve B'nin yaps

Avrupa Ekonomik Komisyonu Yurtii Ulatrma Komitesi'nin Tehlikeli Mallarn Tanmas alma Grubu (WP.15) elli birinci oturumunda (26-30 Ekim 1992) Uluslararas Karayolu Tamacl Birlii'nin bir nerisi (TRANS/WP.15/124, paragraflar: 100-108) sonucunda Ek A ve B'yi yeniden yaplandrmay kararlatrmtr. Temel ama, ADR kapsamndaki uluslararas karayolu tamaclk faaliyetlerinin yan sra ulusal mevzuat veya Avrupa Topluluu mevzuat yoluyla btn Avrupa lkelerinin i ulamlarna ve nihai olarak Avrupa seviyesinde tutarl bir dzenleyici ereve salamak zere koullarn kolayca uygulanabilmesi iin daha eriilebilir ve kullanl hale getirilmesiydi. Ayrca, ulatrma zincirindeki eitli ortaklarn grevlerinin aka belirlenmesi, bu eitli ortaklarn ihtiyalarnn daha sistemli olarak gruplanmas ve ADR'nin hukuki gerekliliklerinin bu ihtiyalar karlayabilecek Avrupa standartlarndan veya uluslararas standartlardan ayrt edilebilmesi gerekli grlmt.

Yaps, Birlemi Milletler'in Tehlikeli Mallarn Tanmasna likin Tavsiyeleri, rnek Dzenlemeleri, Deniz Yoluyla Tanan Tehlikeli Yklere likin Uluslararas Kod (IMDG Kodu) ve Tehlikeli Mallarn Demiryolu le Uluslararas Tanmasna likin Kural (RID) ile uyumludur.

Yap dokuz ksma ayrlmtr, ancak Anlamann 2. maddesindeki metinle uyumlu olmas iin iki ek altnda gruplandrlmtr. Metin dzeni aadaki ekildedir: Ek A: Genel hkmler ile tehlikeli maddelere ve nesnelere ilikin hkmler Ksm 1 Genel hkmler

Ksm 2 Snflandrma

Ksm 3 Tehlikeli mallarn listesi, snrl ve istisnai miktarlara ilikin zel hkmler ve muafiyetler

Ksm 4 Paketleme ve tank hkmleri

Ksm 5 Sevkiyat prosedrleri

Ksm 6 Ambalajlar, orta boy dkme yk konteynerleri (IBC'ler), byk ambalajlar, tanklar ve dkme yk konteynerleri

iin yap ve test zorunluluklar

Ksm 7 Tama, ykleme, boaltma ve elleleme koullarna ilikin hkmler

vi

Ek B: Tama donanmna ve tama faaliyetlerine ilikin hkmler Ksm 8 Ara ekibine, donanmna, faaliyetine ve dokmantasyona ilikin zorunluluklar

Ksm 9 Aralarn retimine ve onayna ilikin zorunluluklar

Genel hkmleri ve tanmlar ieren Ksm 1, dier blmlerin tamamnda kullanlan terimlere ilikin tm tanmlar iermesi ve muhtemel muafiyetler ile dier dzenlemelerin uygulanabilirlii dhil kesin olarak ADR'nin kapsamn ve uygulanabilirliini aklamas sebebiyle tm dokmann ayrlmaz bir parasdr. Ayrca, eitim, istisnalar ve geici nlemler ile tehlikeli mallarn tanmas zincirinde yer alan taraflarn zerine den gvenlik ykmllklerine, kontrol nlemlerine, gvenlik danmanlarna, karayollarndaki tnellerden tehlikeli mal tayan aralarn geiine ve tehlikeli mallarn gvenli bir biimde tanmasna ilikin hkmleri de ierir.

UN numaralarnn say srasna gre tehlikeli mallarn listesini ieren Ksm 3.2 Tablo A yeniden yaplandrlm ADR'nin kullanmnn merkezini oluturur. Belirli bir tehlikeli maddenin veya nesnenin UN numaras belirlendikten sonra, tablo bu madde veya nesnenin tanmasnda uygulanacak zel zorunluluklar veya bu zorunluluklarn bulunduu ksmlar ve balklar gsteren apraz referanslar salar. Ancak, zel zorunluluklarn yan sra gerekli hallerde eitli ksmlardaki genel veya snfa zel zorunluluklara da uyulmas gerektii unutulmamaldr.

UN numaras bilinmedii zaman tablo A'ya eriimi kolaylatrmak iin belirli tehlikeli mallara atanm UN numarasn belirten bir alfabetik indeks, sekreterlik tarafndan hazrlanm ve Blm 3.2 Tablo B olarak eklenmitir. Sz konusu tablo B, ADR'nin resmi bir paras deildir ve sadece referans kolayl salamak iin yayma eklenmitir.

Tehlikeli olduu bilinen veya phe edilen mallar, ismine gre Tablo A'da ve B'de bulunamad zaman, byle mallarn tehlikeli farz edilip edilemeyeceini belirlemek iin gerekli tm prosedr ve kriterler ile atanmas gereken UN numarasnn belirtildii Ksm 2'ye gre snflandrlmak zorundadr. Geerli metinler

Bu versiyon ("ADR 2017"), WP.15 tarafndan 2014, 2015 ve 2016 yllarnda yaplan ve 1 Ocak 2017 tarihinde yrrle giren ibu Anlama'nn 14(3). Maddesi uyarnca Anlamaya Taraf lkeler'in kabulne tabi olan ECE/TRANS/WP.15/231 ve -/Corr. 1 ve ECE/TRANS/WP. 15/231/Add.1 sembolleriyle belirtilen tm yeni tadilleri gz nnde bulundurur.

Ancak, A Eki 1.6.1.1'de verilen geici nlemler dolaysyla nceki versiyon ("ADR 2015") C.N.354.2015.TREATIES-XI.B.14 ve C.N.710.2015.TREATIES-XI.B.14 Geici Bildirimleriyle deitirildii ekliyle, 30 Haziran 2017 tarihine kadar kullanlabilir. Blgesel uygulanabilirlik

ADR, Devletleraras bir anlamadr ve genel bir yrtc makam yoktur. Uygulamada otoyol denetimleri Anlamaya Taraf lkeler tarafndan yaplr ve kural ihlali durumunda faillere kar ulusal kurumlarca mevzuata gre yasal ilem yaplr. ADR'nin kendisi herhangi bir ceza ngrmez. Yaymlanma srasnda Anlamaya Taraf lkeler unlardr: Arnavutluk, Andora, Avusturya, Azerbaycan, Belarus, Belika, Bosna Hersek, Bulgaristan, Hrvatistan, Kbrs, ek Cumhuriyeti, Danimarka, Estonya, Finlandiya, Fransa, Almanya, Yunanistan, Macaristan, zlanda, rlanda, talya, Kazakistan, Letonya, Lihtentayn, Litvanya, Lksemburg, Malta, Karada, Fas, Hollanda, Norve, Polonya, Portekiz, Moldova Cumhuriyeti, Romanya, Rusya Federasyonu, Srbistan, Slovakya, Slovenya, spanya, sve, svire, Tacikistan, Eski Yugoslav Makedonya Cumhuriyeti, Tunus, Trkiye, Ukrayna, Birleik Krallk.

ADR, yukarda belirtilen Anlamaya Taraf lkelerden en az ikisinin lkesinde gerekletirilen tamaclk faaliyetleri iin geerlidir. Bunun yan sra, Avrupa Birlii (AB) ierisinde yeknesaklk ve serbest ticaret yararna, ADR'nin A ve B Eklerinin ayrca AB'ye ye Devletler tarafndan kendi topraklarnda veya birbirleri arasnda uygulanacak karayoluyla tehlikeli mallarn tamacl ynetmelii iin temel olarak kabul edildii unutulmamaldr (Avrupa Parlamentosu'nun ve Konseyi'nin, tehlikeli mallarn yurtii tamacl ile ilgili 24 Eyll 2008 tarihli 2008/68/EC sayl Direktifi, deitirildii ekliyle). AB yesi olmayan baz lkeler de ADR'nin A ve B Eklerini ulusal mevzuatlar iin temel olarak kabul etmilerdir.

vii

lave pratik bilgi

ADR'nin uygulanmasna ynelik tm sorular ilgili yetkili makamlara yneltilmelidir. Ayrca, ek bilgi aada belirtilen UNECE Ulatrma Blmnn internet sitesinde de bulunabilir:

http://www.unece.org/trans/danger/danger.htm

Bu internet sitesi dzenli olarak aadaki bilgileri ierir:

- ADR ile ilgili genel bilgi

- Anlama (ekler olmadan)

- mza protokol

- ADR'nin mevcut durumu

- Geici bildirimler

- lke bilgileri (Yetkili Makamlar, bildirimler)

- Farkl dillerdeki versiyonlar (ADR, yazl talimatlar)

- ok tarafl anlamalar

- ADR 2017 (dosyalar)

- ADR 2015 (dosyalar)

- ADR 2015 (deiiklikler)

- nceki versiyonlar (dosyalar ve deiiklikler)

- Yayn detaylar ve Dzeltme

viii

ix

NDEKLER TABLOSU CLT I

Sayfa

Tehlikeli Mallarn Karayolu le Uluslararas Tamaclna ilikin Avrupa Anlamas.......... xvii

mza Protokol ................................................................................................................................ xviii

Ek A Genel hkmler ile tehlikeli maddelere ve nesnelere ilikin hkmler ...................................... 1

Ksm 1 Genel Hkmler .............................................................................................................................. 3

Blm 1.1 Kapsam ve uygulanabilirlik ............................................................................. 5

1.1.1 Yap .................................................................................................................... 5

1.1.2 Kapsam ............................................................................................................... 5

1.1.3 Muafiyetler ......................................................................................................... 6

1.1.4 Dier ynetmeliklerin uygulanabilirlii ............................................................. 12

1.1.5 Standartlarn uygulanmas .................................................................................. 13

Blm 1.2 Tanmlar ve l birimleri ............................................................................... 15

1.2.1 Tanmlar ............................................................................................................. 15

1.2.2 l birimleri ..................................................................................................... 33

Blm 1.3 Tehlikeli mallarn tamaclnda yer alan kiilerin eitimi ......................... 35

1.3.1 Kapsam ve uygulanabilirlik ................................................................................ 35

1.3.2 Eitimin nitelii .................................................................................................. 35

1.3.3 Dokmantasyon .................................................................................................. 35

Blm 1.4 Taraflarn gvenlik ykmllkleri ............................................................... 37

1.4.1 Genel gvenlik nlemleri ................................................................................... 37

1.4.2 Esas taraflarn ykmllkleri ............................................................................ 37

1.4.3 Dier taraflarn ykmllkleri .......................................................................... 39

Blm 1.5 stisnalar ............................................................................................................ 41

1.5.1 Geici istisnalar .................................................................................................. 41

1.5.2 (Rezerve edildi) ................................................................................................... 41

Blm 1.6 Geici nlemler ................................................................................................ 45

1.6.1 Genel .................................................................................................................. 43

1.6.2 Basnl kaplar ve Snf 2 kaplar ......................................................................... 45

1.6.3 Sabit tanklar (tankerler), sklebilir tanklar ve tpl gaz tankerleri ................... 46

1.6.4 Tank konteynerler, portatif tanklar ve MEGC'ler ............................................... 49

1.6.5 Aralar ................................................................................................................ 51

1.6.6 Snf 7 ................................................................................................................. 53

x

indekiler Tablosu (devam)

Sayfa

Blm 1.7 Radyoaktif malzemelere ilikin genel hkmler ........................................... 55

1.7.1 Kapsam ve uygulama ......................................................................................... 55

1.7.2 Radyasyondan korunma program ..................................................................... 56 1.7.3 Ynetim sistemi ................................................................................................ 57

1.7.4 zel dzenleme ................................................................................................ 57 1.7.5 Dier tehlikeli zelliklere sahip radyoaktif malzemeler .................................... 57

1.7.6 Uygunsuzluk ...................................................................................................... 58

Blm 1.8 Emniyet zorunluluklaryla uygunluu temin etmeye ynelik denetimler ve dier destekleyici nlemler ......................................................

59

1.8.1 Tehlikeli mallarn idari kontrolleri ..................................................................... 59

1.8.2 Karlkl idari destek ......................................................................................... 59

1.8.3 Gvenlik danman ........................................................................................... 59 1.8.4 Yetkili makamlar ve yetkili makamlar tarafndan atanan kurumlarn listesi ...... 64

1.8.5 Tehlikeli mallara ilikin olaylarn bildirilmesi ................................................... 64 1.8.6 1.8.7'de tanmlanan uygunluk deerlendirmelerinin, periyodik

muayenelerin, ara muayenelerin ve istisnai denetimlerin uygulanmasna ynelik idari kontroller ......................................................................................

71

1.8.7 Uygunluk deerlendirmesi ve periyodik muayene prosedrleri ......................... 73

1.8.8 Gaz kartularnn uygunluk deerlendirmesi prosedrleri ................................ 79

Blm 1.9 Yetkili makamlarca belirtilen tama kstlamalar ...................................... 83

1.9.5 Tnel kstlamalar ............................................................................................. 83

Blm 1.10 Gvenlik hkmleri ......................................................................................... 87

1.10.1 Genel hkmler ................................................................................................ 87

1.10.2 Gvenlik eitimi ................................................................................................ 87 1.10.3 Ciddi sonular dourabilecek tehlikeli mallara ilikin hkmler ....................... 87

Ksm 2 Snflandrma ................................................................................................................................... 93

Blm 2.1 Genel hkmler ............................................................................................... 95

2.1.1 Giri ................................................................................................................... 95

2.1.2 Snflandrma prensipleri ................................................................................... 96 2.1.3 smen belirtilmeyen nesnelerin, zeltilerin ve karmlarn (mstahzar ve

atklar gibi) snflandrlmas ..............................................................................97

2.1.4 Numunelerin snflandrlmas ........................................................................... 101 2.1.5 Iskarta, bo, temizlenmemi ambalajlarn snflandrlmas ............................... 102

xi

indekiler Tablosu (devam)

Sayfa Blm 2.2 Snfa zg hkmler ....................................................................................... 103

2.2.1 Snf 1 Patlayc maddeler ve nesneler ................................................................103

2.2.2 Snf 2 Gazlar ................................................................................................ 130 2.2.3 Snf 3 Alevlenebilir svlar .................................................................................140 2.2.41 Snf 4.1 Alevlenebilir katlar, kendiliinden tepkimeye giren maddeler ve

duyarll azaltlm kat patlayclar .......................................................145

2.2.42 Snf 4.2 Kendiliinden yanmaya yatkn maddeler .................................................154 2.2.43 Snf 4.3 Su ile temas ettiinde alevlenebilir gazlar aa karan maddeler ..........158

2.2.51 Snf 5.1 Ykseltgen (oksitleyici) maddeler ...........................................................161

2.2.52 Snf 5.2 Organik peroksitler ..................................................................................165 2.2.61 Snf 6.1 Zehirli maddeler .......................................................................................181 2.2.62 Snf 6.2 Bulac maddeler ....................................................................................193

2.2.7 Snf 7 Radyoaktif malzemeler ............................................................................200

2.2.8 Snf 8 Andrc maddeler ..................................................................................229 2.2.9 Snf 9 Muhtelif tehlikeli maddeler ve nesneler ...................................................234

Blm 2.3 Test yntemleri ................................................................................................ 251 2.3.0 Genel .................................................................................................................. 251

2.3.1 A tipi tahripli patlayclar iin szma testi ........................................................... 251

2.3.2 Snf 4.1 nitratlanm selloz karmlarna ilikin testler ................................... 253 2.3.3 Snf 3, 6.1 ve 8'deki alevlenebilir svlara ilikin testler .................................... 254 2.3.4 Akkanlk saptama testi ..................................................................................... 256 2.3.5 Snf 4.2'de ve 4.3'te yer alan organometalik maddelerin

snflandrlmas ..................................................................................................258

Ksm 3 Tehlikeli mallarn listesi, snrl ve istisnai miktarlara ilikin zel hkmler ve muafiyetler .....................................................................................................................................

261

Blm 3.1 Genel .................................................................................................................. 263

3.1.1 Giri .................................................................................................................... 263

3.1.2 Uygun sevkiyat ad ............................................................................................. 263

3.1.3 zeltiler veya karmlar ................................................................................... 265

Blm 3.2 Tehlikeli mallarn listesi ................................................................................... 267 3.2.1 Tablo A: Tehlikeli mallarn listesi ...................................................................... 267

3.2.2 Tablo B: ADR'deki madde ve nesnelerin alfabetik indeksi ................................ 522

Blm 3.3 Belirli nesneler veya maddeler iin geerli zel hkmler ............................ 579

Blm 3.4 Snrl miktarlarda ambalajlanan tehlikeli mallar ......................................... 623 3.4.7 Snrl miktarlar ieren ambalajlara ynelik iaretleme ...................................... 623

3.4.8 ICAO Teknik artnamesi Ksm 3, Blm 4'e uygun olarak snrl miktarlar tayan ambalajlara ynelik iaretleme ...............................................................

624

3.4.11 st ambalajlarn kullanm ................................................................................. 625

Blm 3.5 stisnai miktarlarda ambalajlanan tehlikeli mallar ....................................... 627 3.5.1 stisnai miktarlar ................................................................................................ 627

3.5.2 Ambalajlar .......................................................................................................... 628

3.5.3 Ambalajlara ilikin testler ................................................................................... 628 3.5.4 Ambalajlarn iaretlenmesi ................................................................................. 629

3.5.5 Herhangi bir ara veya konteyner iindeki maksimum ambalaj says ............... 630 3.5.6 Dokmantasyon .................................................................................................. 630

xii

NDEKLER TABLOSU CLT II

Sayfa

Ek A (devam) Genel hkmler ile tehlikeli maddelere ve nesnelere ilikin hkmler ................................ 1

Ksm 4 Paketleme ve tank hkmleri .................................................................................................. 3

Blm 4.1 Orta boy dkme yk konteynerleri (IBC'ler) ve byk ambalajlar dahil ambalajlarn kullanm ...........................................................................

5

Blm 4.2 Portatif tanklarn ve UN ok elemanl gaz konteynerlerinin (MEGC'ler) kullanm ......................................................................................

157

Blm 4.3 Metalik malzemeden mamul gvdeli sabit tanklarn (tankerler), sklebilir tank konteynerleri ile tank takas gvdeleri ve tpl gaz tankerleri ile ok elemanl gaz konteynerlerinin (MEGC) kullanm ..............................................................

179

Blm 4.4 Fiber takviyeli plastik (FRP) tanklar, sabit tanklar (tankerler), sklebilir tanklar, tank konteynerleri ve tank takas gvdelerinin kullanm ...........................................................................................................

205

Blm 4.5 Vakumla alan atk tanklarnn kullanm................................................... 207

Blm 4.6 (Rezerve edildi) ................................................................................................ 209

Blm 4.7 Mobil patlayc retim birimlerinin (MEMU'lar) kullanm ........................ 211

Ksm 5 Sevkiyat Prosedrleri ............................................................................................................... 213

Blm 5.1 Genel hkmler ................................................................................................ 215

Blm 5.2 Etiketleme ve iaretleme .................................................................................. 223

Blm 5.3 Konteynerlere, MEGC'lere, MEMU'lara, tank konteynerlere, portatif tanklara ve aralara levha takma ve iaretleme ............................................

235

Blm 5.4 Dokmantasyon ................................................................................................ 245

Blm 5.5 zel hkmler ................................................................................................ 265

xiii

indekiler Tablosu (devam)

Sayfa

Ksm 6 Ambalajlarn, orta boy dkme yk konteynerlerin (IBC'ler), byk ambalajlarn, tanklar ve dkme yk konteynerlerinin retim ve test zorunluluklar .................................................

271

Blm 6.1 Ambalajlar iin retim ve test zorunluluklar ...............................................273

Blm 6.2 Basnl kaplar, aerosol pskrtcler, gaz ieren kk kaplar (gaz kartular) ve svlatrlm alevlenebilir gaz ieren yakt pili kartular iin retim ve test zorunluluklar ....................................................................

301

Blm 6.3 Snf 6.2'ye ait A Kategorisi bulac maddeler iin kullanlan ambalajlarn retimine ve testine ilikin zorunluluklar ................................

343

Blm 6.4 Radyoaktif ve bu gibi malzemelerin ambalajlarnn retimine, testine ve onayna ilikin zorunluluklar ......................................................................

349

Blm 6.5 Orta boy dkme yk konteynerlerin (IBC'ler) retimine ve test edilmesine ilikin zorunluluklar ......................................................................

375

Blm 6.6 Byk ambalajlar iin retim ve test zorunluluklar ....................................399

Blm 6.7 Portatif tanklar ile UN ok elemanl gaz konteynerlerinin (MEGC'lerin) tasarmna, retimine, muayenesine ve test edilmesine ilikin zorunluluklar .........................................................................................

409

Blm 6.8 Metalik malzemeden mamul gvdeli sabit tanklar (tankerler), sklebilir tanklar, tank konteynerleri, tank takas gvdeleri ile tpl gaz tankerleri ve ok elemanl gaz konteynerlerinin (MEGC'ler) yapmna, tehizatna, tip onayna, muayenesine, testlerine ve iaretlenmesine ilikin zorunluluklar ..............................................................

461

Blm 6.9 Fiber takviyeli plastik (FRP) sabit tanklar (tankerler), sklebilir tanklar, tank konteynerler ve tank takas gvdelerinin tasarmna, retimine, tehizatna, tip onayna, testine ve iaretlenmesine ilikin zorunluluklar ....................................................................................................

505

Blm 6.10 Vakumla alan atk tanklarnn tasarmna, retimine, donanmna, tip onayna, muayenesine ve iaretlemesine ilikin zorunluluklar ...............

513

Blm 6.11 Dkme yk konteynerlerinin tasarmna, muayenesine ve test edilmesine ilikin zorunluluklar ......................................................................

517

Blm 6.12 Tanklarn, dkme yk konteynerlerinin ve mobil patlayc retim birimlerine (MEMU) ynelik zel blmelerin yapm, tehizat, tip onay, muayenesi, test edilmesine ve iaretlenmesine ilikin zorunluluklar ....................................................................................................

525

xiv

indekiler Tablosu (devam)

Sayfa

Ksm 7 Tama, ykleme, boaltma ve elleleme koullarna ilikin hkmler .............................................529

Blm 7.1 Genel hkmler................................................................................................ 531

Blm 7.2 Ambalaj iinde yaplan tamalara ilikin hkmler .................................... 533

Blm 7.3 Dkme yk tamaya ilikin hkmler ........................................................... 537

Blm 7.4 Tanklarda yaplan tamalara ilikin hkmler ............................................ 543

Blm 7.5 Ykleme, boaltma ve ellelemeye ilikin hkmler ..................................... 545

Ek B Tama donanmna ve tama faaliyetlerine ilikin hkmler ..........................................................559

Ksm 8 Ara ekibine, donanma, faaliyete ve dokmantasyona ilikin zorunluluklar 561

Blm 8.1 Tama nitelerine ve tat donanmna ilikin genel zorunluluklar ............ 563

Blm 8.2 Ara ekibinin eitimine ilikin zorunluluklar ................................................ 567

Blm 8.3 Ara ekibinin uymas gereken eitli zorunluluklar ..................................... 573

Blm 8.4 Aralarn gzetimine ilikin zorunluluklar .................................................... 575

Blm 8.5 Baz snflara veya maddelere ilikin ek zorunluluklar ................................ 577

Blm 8.6 Tehlikeli mal tayan aralarn geii srasnda karayolu tnel kstlamalar ......................................................................................................

581

Ksm 9 Aralarn retimine ve onayna ilikin zorunluluklar ................................................................ 583

Blm 9.1 Aralarn onay ile ilgili olarak kapsam, tanmlar ve zorunluluklar ........... 585

Blm 9.2 Aralarn yapmna ilikin zorunluluklar ...................................................... 591

Blm 9.3 Patlayc maddelerin ve nesnelerin (Snf 1) ambalajlar iinde tanmasna ynelik tam veya tamamlanm EX/II veya EX/III aralarna ilikin ek zorunluluklar ................................................................

601

Blm 9.4 Ambalaj iinde tehlikeli mal tamaclna ynelik tam veya tamamlanm aralarn (EX/II ve EX/III aralar hari) gvdelerinin yapmna ilikin ek zorunluluklar...................................................................

603

xv

indekiler Tablosu (devam)

Sayfa

Blm 9.5 Tehlikeli katlarn dkme eklinde tanmasna ynelik tam veya tamamlanm aralarn gvdelerinin yapmna ilikin ek zorunluluklar .............................................................................................................................

605

Blm 9.6 Scaklk kontroll maddelerin tamaclnda kullanlmas amalanan tam veya tamamlanm aralara ilikin ek zorunluluklar ................................

607

Blm 9.7 Kapasitesi 1 m3'ten fazla sklebilir tanklarda veya kapasitesi 3 m3'ten fazla tank konteynerlerde, portatif tanklarda veya MEGC'lerde tehlikeli mal tamacl iin kullanlan sabit tanklara (tankerlere), tpl gaz tankerlerine ve tam veya tamamlanm aralara ilikin ek zorunluluklar (EX/III, FL ve AT aralar) ......................................................................

609

Blm 9.8 Tam ve tamamlanm MEMU'lar iin ek zorunluluklar ................................ 613

xvi

xvii

TEHLKEL MALLARIN KARAYOLU LE ULUSLARARASI TAIMACILIINA LKN AVRUPA ANLAMASI (ADR)

ANLAMAYA TARAF LKELER,

Karayolu ile uluslararas tamaclkta gvenliin artrlmasn STEYEREK,

aadaki konularda ANLAMILARDIR:

Madde 1

bu Anlamada;

(a) "ara" terimi, bir Anlamaya Taraf lkenin silahl kuvvetlerine ait veya emri altndaki aralar

dnda kalan ve 19 Eyll 1949 tarihli Karayolu Trafik Szlemesinin 4'nc maddesinde tanmland ekliyle, motorlu tatlar, mafsall aralar, rmorklar ve yar rmorklar anlamna gelir;

(b) "tehlikeli mallar" terimi, Ek A ve B uyarnca karayolu ile uluslararas tamaclkta yasaklanm

veya yalnzca belirli artlar altnda izin verilmi maddeler ve nesneler anlamna gelir;

(c) "uluslararas tamaclk" terimi, yukarda (a)'da tanmlanm aralarla, Anlamaya Taraf lkelerden en az iki tanesi arasnda yaplan herhangi bir tamaclk faaliyeti anlamna gelir.

Madde 2

1. Madde 4, paragraf 3 hkmleri uyarnca, Ek A ile tamaclk yaplmas yasaklanan tehlikeli mallarn uluslararas tanmas kabul edilmez. 2. Dier tehlikeli mallarn uluslararas tanmasna aadakiler uyarnca izin verilecektir:

(a) sz konusu maddeler iin Ek A'da belirtilen, zellikle paketlemeye ve etiketlemeye ilikin koullar;

(b) madde 4, paragraf 2 hkmlerine bal olarak, zellikle sz konusu mallar tayan aracn

retimi, donanm ve almasna ilikin Ek B'de belirtilen koullar.

Madde 3 bu Anlamann Ekleri, anlamann ayrlmaz bir parasn tekil eder.

Madde 4 1. Her Anlamaya Taraf lke, tama srasnda gvenlik dndaki nedenlerle, tehlikeli mallarn kendi lkesine giriini dzenleme veya yasaklama hakkn sakl tutar. 2. Bu Anlamann yrrle girdii tarihte bir Anlamaya Taraf lkenin snrlar iinde hizmet vermekte olan veya Anlamann yrrle girmesini takiben iki ay iinde sz konusu lkede hizmet vermeye balayan aralarn; yapm ve donanmlar sz konusu tamaclk ilemi iin Ek B'de verilen koullara tamamyla uymasa bile, yrrle giriten itibaren yllk bir dnem iin, tehlikeli mallarn uluslararas tamasn yapmalarna izin verilecektir. Bununla birlikte, Ek B'nin zel maddeleri uyarnca bu sre azaltlabilir. 3. Anlamaya Taraf lkeler, zel ikili veya ok tarafl anlamalarla, bu Anlama ile uluslararas olarak tamas tamamen yasaklanan tehlikeli mallarn bazlarnn kendi lkelerinde belirli koullara bal olarak uluslararas tamasnn kabul edilebilmesini veya bu Anlama ile uluslararas tamas yalnzca belirlenmi koullarla kabul edilmi tehlikeli mallarn kendi lkelerinde bu Anlamann Eklerinde konulmu olanlardan daha az kat koullara bal olarak uluslararas tamasnn kabul edilebilmesini dzenleme hakkn sakl tutar. Bu paragrafta atfta bulunulan zel ikili veya ok tarafl Anlamalar, Birlemi Milletler Genel Sekreterine bildirilecek; Genel Sekreter de bunlar sz edilen anlamalara imza koymam olan Anlamaya Taraf lkelere bildirecektir.

xviii

Madde 5

Bu Anlamann uygulanaca tamaclk faaliyetleri, genel olarak karayolu trafii, uluslararas karayolu

tamacl ve uluslararas ticarete uygulanan ulusal ve uluslararas dzenlemelere tabi olacaktr.

Madde 6 1. Avrupa Ekonomik Komisyonu ye lkeleri ve Komisyon ynergesinin 8'inci paragraf uyarnca danmanlk yetkisi ile Komisyona kabul edilen lkeler, Anlamay

(a) imzalayarak; (b) onaya tabi olmak zere imzaladktan sonra onaylayarak; (c) anlamaya katlarak ibu Anlamaya taraf olabilirler.

2. Avrupa Ekonomik Komisyonu ynergesinin 11'inci paragraf uyarnca, Komisyonun belirli etkinliklerine katlabilecek lkeler, Anlamann yrrle girmesinden sonra Anlamaya katlarak Anlamaya Taraf lke olabilirler. 3. Anlama 15 Aralk 1957 tarihine kadar imzaya ak olacaktr. Bu tarihten sonra, Anlama katlma ak olacaktr. 4. Onay veya katlm, Birlemi Milletler Genel Sekreterliine bir belge verilmesi ile yrrle girecektir.

Madde 7 1. Bu Anlama, madde 6, paragraf 1'de sz edilen ve Anlamay onay ekincesi koymakszn imzalam olan veya katlm veya onay belgelerini vermi olan lkelerin toplam saysnn bee ulat tarihten bir ay sonra yrrle girecektir. Bununla birlikte, ibu Anlamann Ekleri, Anlamann yrrle girmesini takip eden alt ay ierisinde uygulanmayacaktr. 2. Madde 6, paragraf 1'de atfta bulunulan be lkeden sonra onaylayan veya kabul eden, onay ekincesi olmakszn imzalayan ya da onay veya kabul belgelerini veren her lke iin, bu Anlama, sz edilen lkenin onay veya kabul belgesini vermesinden bir ay sonra yrrle girecek ve ibu Anlamann Ekleri, sz edilen lke iin, eer Ekler bu tarihte yrrlkte ise ayn gnde veya eer Ekler bu tarihte yrrle girmemise bu maddenin 1'inci paragrafnn hkmleri uyarnca yrrle girecei tarihte uygulanmaya balayacaktr.

Madde 8 1. Anlamaya Taraf lkelerden herhangi biri, Birlemi Milletler Genel Sekreterine bildirmek suretiyle bu Anlamadan vazgeebilir. 2. Anlamann feshi Genel Sekreterin teblii ald tarihten on iki ay sonra yrrle girer.

Madde 9 1. bu Anlama yrrle girdikten sonra, izleyen on iki ay ierisinde Anlamaya Taraf lkelerin says beten az olursa, Anlama yrrlkten kalkar. 2. Tehlikeli mallarn tamasn dzenleyen evrensel bir anlamann akdedilmesi durumunda, ibu Anlamann sz konusu evrensel anlamann hkmlerinden herhangi biri ile elien bir hkmnn evrensel anlamann yrrle girdii tarihten itibaren, ayn zamanda sz konusu evrensel anlamaya taraf olan, ibu Anlamann Taraflar arasndaki ilikilerde uygulanmasna son verilir ve sz konusu hkm, otomatik olarak, sz edilen evrensel anlamann ilgili hkm ile deitirilir.

Madde 10 1. Herhangi bir lke, ibu Anlamay onay ekincesi olmakszn imzaladnda veya ibu Anlamaya onay ya da katlm belgesi verdiinde veya daha sonra, Anlamaya Birlemi Milletler Genel Sekreterine verilecek bir bildirimle katldnda, ibu Anlama uluslararas ilikilerinden sorumlu olduu herhangi veya tm blgeleri kapsar.

xix

bu Anlama ve Ekleri, Genel Sekreterin bildirimi almasndan bir ay sonra bildirimde yazlan blge veya blgeleri kapsar. 2. bu maddenin 1'inci paragraf uyarnca bir beyanda bulunarak uluslararas ilikilerinden sorumlu olduu blgeleri ibu Anlama kapsamna alan her lke, 8. madde hkmlerine uygun olarak sz konusu blgeler iin ayr ayr anlamadan vazgetiini bildirebilir.

Madde 11 1. bu Anlamann yorumlanmas veya uygulanmasyla ilgili olarak iki veya daha fazla Anlamaya Taraf lke arasndaki her trl anlamazlk, mmkn olduu lde, mzakere yoluyla zmlenecektir. 2. Mzakere yoluyla zmlenemeyen her trl anlamazlk iin, anlamazla den Anlamaya Taraf lkelerden herhangi biri istedii takdirde, tahkime bavuracak ve anlamazlk iindeki Taraflarn anlaarak seecekleri bir veya daha fazla hakeme havale edilecektir. Eer hakemlik talebini izleyen ay iinde anlamazlk iindeki Taraflar bir hakem veya hakemler zerinde karar veremezlerse, Taraflardan herhangi biri Birlemi Milletler Genel Sekreterinden anlamazlk hakknda karar vermesi iin tek bir hakem belirlemesini talep edebilir. 3. Bu maddenin 2'nci paragraf uyarnca atanan hakemin veya hakemlerin verecei karar, anlamazlk iinde olan Anlamaya Taraf lkeler iin balaycdr.

Madde 12 1. Her Anlamaya Taraf lke, bu Anlamay imzalama, onaylama veya Anlamaya katlma srasnda 11. Maddenin kendisini balamadn beyan edebilir. Byle bir ekince koymu olan Anlamaya Taraf lkelerin herhangi biri asndan, dier Anlamaya Taraf lkelere 11. madde hkmnden ykml olmayacaktr. 2. bu maddenin 1'inci paragrafnda ngrld ekilde bir ekince koyan herhangi bir Anlamaya Taraf lke herhangi bir zamanda Birlemi Milletler Genel Sekreterine bildirmek suretiyle koyduu ekinceyi geri alabilir.

Madde 13 1. Bu Anlama yl yrrlkte kaldktan sonra, herhangi bir Anlamaya Taraf lke, Birlemi Milletler Genel Sekreterine bildirmek suretiyle, Anlama metninin gzden geirilmesi amacyla bir konferans toplanmasn talep edebilir. Genel Sekreter tm Anlamaya Taraf lkeleri bu bildirimden haberdar eder ve bildirim tarihinden itibaren drt ay iinde, Anlamaya Taraf lkelerin en az drtte biri bu istei kabul ettiklerini Genel Sekretere bildirdikleri takdirde, Genel Sekreter bir gzden geirme konferans toplar. 2. Bu maddenin 1'inci paragraf uyarnca bir konferans dzenlendii takdirde, Genel Sekreter Anlamaya Taraf lkeleri haberdar eder ve Konferansta grlmesini istedikleri nerileri bildirim tarihinden itibaren ay iinde sunmaya davet eder. Genel Sekreter, sz konusu nerilerin metinleri ile birlikte geici konferans gndemini tm Anlamaya Taraf lkelere, konferansn toplanaca tarihten en az ay nce bildirir. 3. Genel Sekreter bu maddenin hkmlerine uygun olarak toplanacak bir konferansa madde 6, paragraf 1'de atfta bulunulan tm lkeleri ve madde 6, paragraf 2 uyarnca Anlamaya Taraf lke olmu tm lkeleri davet eder.

Madde 141

1. Madde 13'te ngrlen gzden geirme ileminden bamsz olarak, herhangi bir Anlamaya Taraf lke bu Anlamann Ekleri iin bir ya da daha fazla deiiklik nerebilir. Bu amala Anlamaya Taraf lke deiiklik metnini Birlemi Milletler Genel Sekreterine iletir. Genel Sekreter ayrca, bu Anlamann Ekleri ve tehlikeli mallarn tamacl ile ilgili dier uluslararas anlamalar arasnda uyum salamak amacyla, bu Eklerde deiiklik nerebilir. 2. Genel Sekreter ibu maddenin 1'inci paragraf uyarnca yaplan bir neriyi tm Anlamaya Taraf lkelere iletir ve madde 6, paragraf 1'de atfta bulunulan dier lkeleri konudan haberdar eder. _____________________ 1 Sekreterlik notu: Madde 14, paragraf 3'n metni, 18 Eyll 1975 tarihli C.N.229.1975 TREATIES-8 sayl Geici Bildirim uyarnca Anlamaya Taraflarna bildirilen bir Protokole uygun olarak, 19 Nisan 1985 tarihinde yrrle giren bir deiiklii iermektedir.

xx

3. Eklerde yaplacak deiiklik nerileri, Genel Sekreterin bildirmesini takiben ay iinde Anlamaya Taraf lkelerin en az te biri veya bei (Anlamaya Taraf lkelerin te biri beten fazla ise) nerilen deiiklie kar itirazlarn Genel Sekreterlie yazl olarak bildirmedikleri takdirde, kabul edilmi saylr. Deiiklik kabul edildikten sonra, aadaki durumlar dnda, aylk bir sre sonunda tm Anlamaya Taraf lkeler iin yrrle girer:

(a) bu maddenin 1'nci paragrafnda atfta bulunulan dier uluslararas anlamalarda benzeri deiiklikler yapldnda veya yaplmas beklendii durumlarda, deiiklik, Genel Sekreterlik tarafndan belirlenecek bir sre sonunda ve mmkn olduu oranda, dier szlemelerde yaplan veya yaplmas beklenen deiikliklerle e zamanl olarak yrrle girer; bununla birlikte, bu sre bir aydan ksa olamaz.

(b) Deiiklik nerisinde bulunan Anlamaya Taraf lke, kabul edilmesi kaydyla, deiikliin yrrle

girmesine ilikin, aydan daha uzun bir sre belirleyebilir 4. Genel Sekreter, nerilen deiiklik konusunda Anlamaya Taraf lkelerden gelebilecek herhangi bir itiraz mmkn olan en ksa zamanda, tm Anlamaya Taraf lkelere ve madde 6, paragraf 1'de atfta bulunulan tm lkelere bildirir. 5. Eklerde yaplmas nerilen deiiklikler kabul edilmez ve deiiklik nerisini veren Anlamaya Taraf lke dndaki bir Anlamaya Taraf lke neriyi kabul ettiini bildiren yazl bir bildirimi Genel Sekretere verirse, ibu maddenin 3. paragraf uyarnca deiiklie itiraz bildiriminin verilmesi gereken aylk srenin bitiminden sonraki aylk sre iinde Genel Sekreter tarafndan tm Anlamaya Taraf lkelerin ve madde 6, paragraf 1'de atfta bulunulan lkelerin katlaca bir toplant dzenlenir. Genel Sekreter bu toplantya;

(a) ulatrma konular ile ilgili hkmetler aras kurulularn;

(b) faaliyetleri Anlamaya Taraf lkelerin topraklarnda dorudan tehlikeli mallarn tanmas ile ilgili uluslararas sivil toplum rgtlerinin temsilcilerini davet edebilir.

6. bu maddenin 5'inci paragraf uyarnca yaplacak bir toplantda, Anlamaya Taraf lkelerin toplam saysnn yarsndan fazlas tarafndan kabul edilen bir deiiklik tm Anlamaya Taraf lkeler iin, toplantya katlan Anlamaya Taraf lkelerin ounluu tarafndan kabul edilecek bir ynteme gre yrrle girer.

Madde 15

Madde 13'teki ve 14'teki bildirimlere ek olarak Birlemi Milletler Genel Sekreteri, madde 6, paragraf 1'de atfta bulunulan lkelere ve madde 6, paragraf 2 uyarnca Anlamaya Taraf olmu lkelere;

(a) madde 6 uyarnca imzalar, onaylar ve katlmlar;

(b) madde 7 uyarnca ibu Anlamann ve Eklerinin yrrle girdii tarihleri;

(c) madde 8 uyarnca fesih bildirimlerini;

(d) madde 9 uyarnca Anlamann feshini;

(e) madde 10 uyarnca alnan bildirimleri ve fesih bildirimlerini;

(f) madde 12, paragraf 1 ve 2 uyarnca alnan beyan ve bildirimleri;

(g) madde 14, paragraf 3 ve 6 uyarnca yaplan deiikliklerin kabul ve yrrle giri tarihlerini bildirir.

Madde 16 1. bu Anlamann mza Protokol, Anlama ile ayn hkm, etki ve sreye sahip olup, Anlamann ayrlmaz bir paras saylr.

xxi

2. mza Protokolnde belirtilenler ve madde 12 uyarnca yaplm olanlar dnda, bu Anlamaya ekince konulamaz.

Madde 17

15 Aralk 1957 tarihinden sonra, ibu Anlamann asl Birlemi Milletler Genel Sekreteri tarafndan muhafaza edilecek, Genel Sekreter de onaylanm gerek kopyalar madde 6, paragraf 1'de atfta bulunulan lkelere iletir.

bu Anlama, usulne uygun yetkilendirilmi olan AAIDAK MZA SAHPLERNN TANIKLIINDA imzalanmtr.

Cenevre'de bin dokuz yz elli yedi senesinin Eyll aynn otuzuncu gnnde, tek nsha olarak, Anlama metni ngilizce ve Franszca olarak, Ekler ise Franszca olarak ve metinlerin her biri Anlamann eit oranda gerek metinleri olarak DZENLENMTR.

Birlemi Milletler Genel Sekreterinden, Eklerin onaylanm ngilizce bir tercmesinin yaplmas ve madde 17'de atfta bulunulan gerek kopyalara eklenmesi istenmitir.

xxii

xxiii

MZA PROTOKOL

xxiv

MZA PROTOKOL

TEHLKEL MALLARIN KARAYOLU LE ULUSLARLARASI TAIMACILIINA LKN AVRUPA ANLAMASINA (ADR)

Tehlikeli Mallarn Karayolu ile Uluslararas Tamaclna likin Avrupa Anlamasn (ADR) imzalamak zere

hareket eden, aada imzas bulunan yetkililer, 1. Tehlikeli mallarn deniz yoluyla Birleik Krallk'a veya Birleik Krallk'tan tamacln dzenleyen koullarn, ADR'nin Ek A'snda konmu olan koullardan temelde farkl olduunu ve yakn bir zaman ierisinde ADR'ye uyacak ekilde deitirilmelerinin olanaksz olduunu DKKATE ALARAK; Birleik Krallk'n sz edilen Ek A'ya, Avrupa Ktas ve Birleik Krallk arasnda tehlikeli mallarn karayolu-deniz yolu ile tamacl zerine zel hkmler ieren zel bir ek sunmak zere stlendii ykmlle LKN; Bu zel ekin yrrle girmesine kadar, ADR'ye bal olarak Birleik Krallk'a veya Birleik Krallk'tan tamacl yaplacak tehlikeli mallarn, ADR Ek A'nn hkmlerine ve ayrca tehlikeli mallarn deniz yoluyla tamasnn yaplmasna ilikin Birleik Krallk koullarna uyacan KABUL ETMLERDR; 2. Fransa temsilcisi tarafndan verilen ve Fransa Cumhuriyeti Hkmetinin, madde 4, paragraf 2'nin hkmlerine baklmakszn, baka bir Anlamaya Taraf lkenin topraklarnda hizmet vermekte olan aralarn, hizmete balama tarihleri ne olursa olsun, bu aralar bu tamacla ilikin Ek B'de konulan koullara ya da sz konusu mallarn tamacln dzenleyen Fransz tzklerinde yer alan kurallara uymadklar srece, Fransa topraklarnn tehlikeli mallarn tamacl iin kullanlmasn reddetme hakkn sakl tuttuunu bildiren bir beyannameyi GZ NNE ALARAK; 3. bu Anlama veya Anlamann Ekleri zerinde yaplmas nerilen deiikliklerin, madde 14 ve paragraf 1 veya madde 13, paragraf 2 uyarnca verilmesinden nce, mmkn olduu oranda, Anlamaya Taraf lkelerin uzmanlar ve gerekiyorsa, Anlama madde 6, paragraf 1'de sz edilen dier lkeler ile Anlama madde 14 paragraf 5'te sz edilen uluslararas kurulularn dzenledii toplantlarda tartlmasn TAVSYE EDER.

EK A

GENEL HKMLER LE TEHLKEL MADDELERE VE NESNELERE LKN

HKMLER

KISIM 1

Genel hkmler

5

BLM 1.1

KAPSAM VE UYGULANABLRLK

1.1.1 Yap

ADR'nin A ve B Ekleri dokuz ksmdan olumaktadr. A Eki, Ksm 1 ila 7 ve B Eki de Ksm 8 ile 9'dan oluur. Her ksm blmlere ve her blm de balklara ve alt balklara ayrlmtr. Her ksmda o ksmn numaras, blm, balk ve alt balk numaralar da yer alr. rnein Ksm 4, Blm 2, Balk 1 "4.2.1" eklinde numaralandrlr.

1.1.2 Kapsam 1.1.2.1 ADR Madde 2'nin amalar bakmndan, A Eki unlar belirler:

(a) Uluslararas tanmas yasaklanm tehlikeli mallar;

(b) Aadaki artlarn salanmas kouluyla (muafiyetler dhil) Uluslararas tanmasna izin verilmi tehlikeli mallar;

- snflandrma kriterleri ve gerekli test yntemleri dhil olmak zere maddelerin

snflandrlmas;

- ambalajlarn kullanm (kark paketleme de dhil);

- tanklarn kullanm (dolumu dhil);

- sevkiyat prosedrleri (gerekli belgeler ve bilgilerle birlikte, ambalajlarn iaretlenmesi ve etiketlenmesi, tama aralarna levha taklmas ve bunlarn iaretlenmesi);

- ambalajlarn ve tanklarn retimine, testine ve onayna ilikin koullar;

- tama aralarnn kullanm (ykleme, kark ykleme ve boaltma dhil).

1.1.2.2 A Eki, ADR Madde 2'ye gre, B Ekine veya hem A Ekine hem B Ekine ait olan aadaki belli bal

koullar ierir:

1.1.1 Yap 1.1.2.3 (B Ekinin kapsam) 1.1.2.4 1.1.3.1 Tama faaliyetinin niteliiyle ilgili muafiyetler 1.1.3.6 Tama nitesi bana tanan miktarla ilgili muafiyetler 1.1.4 Dier dzenlemelerin uygulanabilirlii 1.1.4.5 Karayolu dndaki tamalar Blm 1.2 Tanmlar ve l birimleri Blm 1.3 Tehlikeli mallarn tanmasnda yer alan kiilerin eitimi Blm 1.4 Taraflarn gvenlik ykmllkleri Blm 1.5 stisnalar Blm 1.6 Geici nlemler Blm 1.8 Emniyet zorunluluklarna uygunlua ynelik denetimler ve dier destekleyici nlemler Blm 1.9 Yetkili makamlar tarafndan belirlenen tama kstlamalar Blm 1.10 Gvenlik hkmleri Blm 3.1 Genel Blm 3.2 Stun (1), (2), (14), (15) ve (19) (Ksm 8'in ve 9'un hkmlerinin tek tek maddelere ve

nesnelere uygulanmas) 1.1.2.3 ADR Madde 2'nin amalar dorultusunda, B Eki, tanmas onaylanan tehlikeli mallar tayan aralarn

yapsna, donanmna ve alma ekline ilikin koullar ve unlar belirler:

- ara ekibine, donanmna, faaliyetine ve dokmantasyona ilikin zorunluluklar;

- aralarn retimine ve onayna ilikin zorunluluklar.

6

1.1.2.4 ADR'nin 1(c) maddesindeki, "aralar" szc tek ve ayn araca atfta bulunmuyor olabilir. Uluslararas bir

tama ilemi, ADR'ye gre en az iki Anlamaya Taraf lkenin topraklarnda gereklemesi kouluyla, tama belgelerinde belirtilen gnderen ve alc arasnda farkl aralarla salanabilir.

1.1.3 Muafiyetler 1.1.3.1 Tama faaliyetinin niteliiyle ilgili muafiyetler

ADR'de belirtilen hkmler aadakiler iin geerli deildir:

(a) Normal tama koullarnda sznty engellemeye ynelik nlemlerinin alnmas kaydyla, perakende sat iin ambalajlanm ve kiisel veya evsel kullanm amal ya da hobi veya spor faaliyetleri amal tehlikeli mallarn zel ahslarca tanmas. Bu maddeler, zel bir ahs tarafndan veya bu kii iin tekrar doldurulabilir kaplara doldurulmu alevlenebilir svlar olduunda, toplam miktar kap bana 60 litreyi ve tama nitesi bana 240 litreyi gemez. IBC'lerdeki tehlikeli mallar, byk ambalajlar ve tanklar perakende sat iin ambalajlanm olarak kabul edilmez;

(b) Normal tama koullarnda sznty engellemeye ynelik nlemlerinin alnmas artyla, bu

Ek'te belirtilmemi ve i veya ilevsel donanmnda tehlikeli mallar ieren makine veya donanmn tanmas;

(c) letmeler tarafndan bina veya inaat alanna sevkiyat veya bunlardan yaplan teslimatlar gibi

veya keif, onarm ve bakm ile ilgili ve ambalaj bana 450 litreyi gemeyen, orta boy dkme yk konteynerleri (IBC'ler) ve byk ambalajlar dahil olmak zere ve 1.1.3.6'da belirtilen azami miktarlar dahilinde olan ve kendi faaliyet alanlarna bal yaplan tamalar. Normal tama koullar dahilinde sznty engellemek iin nlemler alnmaldr. Bu muafiyetler Snf 7 iin geerli deildir.

Bu tr iletmeler tarafndan kendi gereksinimleri veya d veya i datmlar iin yrtlen tama ilemleri, bu muafiyetin kapsamna dahil deildir;

(d) Aadakilerle ilgili olarak acil durum mdahalesi veya yetkili makamlarn gzetimi altnda ve

tama koullar izin verdii lde, yetkili makamlar tarafndan acil durum mdahalesi amacn tayan veya yetkili makamlarn gzetimi altndaki tama:

- Kazaya karm veya arzalanm tehlikeli mallar tayan aralarn tanmas;

- Bir olaya veya kazaya maruz kalan tehlikeli mallarn yaylmasn nlemek amacyla

toplanarak en yakn uygun gvenli bir yere tanmas;

(e) Tamann tamamen gvenli bir ekilde yrtlmesini salamak iin tm nlemlerin alnd, insan hayatn veya evreyi korumaya ynelik acil durum tamas;

(f) Paketleme grubu II veya IIIe ait Snf 3 veya Snf 9 maddeleri, A, O veya F gruplar ve Snf 2

gazlarn ya da paketleme grubu II veya III'e ait Snf 6.1 pestisitlerini ieren ve aadaki koullara tabi olan temizlenmemi bo sabit depolama kaplarnn tanmas iin:

- Basn tahliye cihazlar (varsa) hari tm aklklar szdrmaz ekilde kapaldr.

- Normal tama koullar dahilinde sznty engellemek iin nlemler alnm olmaldr

ve

- Yk, normal tama koullar esnasnda gevemeyecek veya kaymayacak ekilde kzaklara veya sandklara veya dier tama cihazlarna veya aralara veya konteynere sabitlenmi olmaldr.

Bu muafiyet, ADR tarafndan tanmas yasaklanm olan ierisinde duyarll azaltlm patlayclar veya maddeler saklam sabit depolama kaplarna uygulanmaz.

NOT: Radyoaktif malzemeler iin bkz. 1.7.1.4.

7

1.1.3.2 Gazlarn tanmas ile ilgili muafiyetler

ADR tarafndan konulan hkmler aadakilerin tanmas iin geerli deildir:

(a) Tama ilemi gerekletiren aracn kendisinin ve tama esnasnda kullanlan veya kullanlmas amalanan herhangi bir donanmnn (rnein soutucu donanm) almas iin yakt tanklarnda veya tplerinde bulunan gazlar.

Gazlar, aracn motoruna dorudan ve/veya ek donanma veya tanabilir basnl kaplara bal olarak ve ilgili yerel hkmlere uygun sabit yakt tanklarnda veya tplerde tanabilir.

Bir tama nitesinin yakt tanklar veya tplerinin toplam kapasitesi, 1.1.3.3 (a)'ya gre izin verilenler dahil olmak zere, 54 000 MJ enerji edeerine karlk gelen enerji (MJ) veya ktleyi (kg) aamaz.

NOT 1: 54 000 MJ enerji edeerinin deeri, 1.1.3.3 (a) yakt limitine (1500 litre) karlk gelir. Yaktlarn enerji ierii iin aadaki Tabloya baknz:

Yakt Enerji ierii

Dizel 36 MJ/litre

Benzin 32 MJ/litre

Doal Gaz/Biyogaz 35 MJ/Nm3

Svlatrlm Petrol Gaz (LPG) 24 MJ/litre

Etanol 21 MJ/litre

Biyodizel 33 MJ/litre

Emlsiyon yakt 32 MJ/litre

Hidrojen 11 MJ/Nm3

Toplam kapasite aadaki deerleri amayacaktr: - LNG ve CNG iin 1080 kg; - LPG iin 2250 litre;

NOT 2: Tama srasnda kullanlmak zere donanm taklm ve bir ara zerine sabitlenmi konteyner, aracn ayrlmaz bir paras kabul edilir ve donanm altrmak iin gerekli yakta ilikin ayn muafiyetlerden yararlanr.

(b) (Silindi)

(c) Kaptaki veya tanktaki basn, 20 C scaklkta 200 kPa'y (2 bar) amyorsa ve gaz,

svlatrlm veya soutularak svlatrlm gaz halinde deilse, Grup A ve O gazlar (2.2.2.1'e gre). Bu durum, makinelerin ve aparatlarn paralar gibi her trden kab ve tank kapsar;

NOT: Bu muafiyet lambalara uygulanmaz. Lambalar iin bkz. 1.1.3.10.

(d) Yedek paralar (rn. iirilmi pnmatik ara lastikleri) dahil; aracn iletiminde kullanlan

donanmlarda (rn. yangn sndrclerde) tanan gazlar; bu muafiyet, yk olarak tanan iirilmi pnmatik ara lastiklerine de uygulanr;

(e) Aralarn zel donanmnda bulunan ve bu zel donanmn tama srasnda almas iin

gerekli gazlar (soutma sistemleri, akvaryumlar, stclar vb.) ile ayn tama nitesinde tanan ve sz konusu donanma ait yedek kaplar veya temizlenmemi bo deitirme kaplar;

(f) Gazl merubatlar dahil, gda maddelerinde ve ieceklerde bulunan gazlar (UN1950 hari),

(g) Spor amal kullanlan toplardaki gazlar ve

(h) (Silindi)

8

1.1.3.3 Sv yaktlarn tanmas ile ilgili muafiyetler

ADR tarafndan konulan hkmler aadakilerin tanmas iin geerli deildir:

(a) Tama ilemi gerekletiren bir aracn kendisinin ve tama esnasnda kullanlan veya kullanlmas amalanan herhangi bir donanmnn almas iin depolarnda bulunan yakt.

Yakt, aracn motoruna dorudan ve/veya ek donanma bal olarak ve ilgili yerel hkmlere uygun sabit yakt tanklarnda veya portatif yakt konteynerlerinde (bidon gibi) tanabilir.

Sabit tanklarn kapasitesi tama nitesi bana 1500 litreyi geemez ve bir rmorka taklm tankn kapasitesi 500 litreyi geemez. Tama nitesi bana portatif yakt konteynerlerinde en ok 60 litre tanabilir. Bu kstlamalar acil servislerce kullanlan aralara uygulanmaz.

NOT 1: Tama srasnda kullanlmak zere donanm taklm ve bir ara zerine sabitlenmi konteyner, aracn ayrlmaz bir paras kabul edilir ve donanm altrmak iin gerekli yakta ilikin ayn muafiyetlerden yararlanr.

NOT 2: Gaz halinde yaktlar ihtiva edenler dahil olmak zere tanklarn veya silindirlerin toplam kapasitesi, 54 000 MJ enerji edeerini amayacaktr (bkz. NOT 1, 1.1.3.2 (a)).

(b) ve (c) (Silindi)

1.1.3.4 zel hkmler veya snrl veya istisnai miktarda ambalajlanm tehlikeli mallar ile ilgili muafiyetler

NOT: Radyoaktif malzemeler iin ayrca bkz. 1.7.1.4. 1.1.3.4.1 Blm 3.3'n belli bal zel hkmleri, belli tehlikeli mallarn tanmasn ADR'nin zorunluluklarndan

ksmen ya da tamamen muaf tutar. Bu muafiyet, Ksm 3.2 Tablo A Stun (6)'da ilgili tehlikeli mal kaydnn karsnda zel hkme atf yaplmsa uygulanr.

1.1.3.4.2 Blm 3.4'teki koullarn salanmas durumunda, belli tehlikeli mallar muafiyete tabi tutulabilir. 1.1.3.4.3 Blm 3.5'teki koullarn salanmas durumunda, belli tehlikeli mallar muafiyete tabi tutulabilir. 1.1.3.5 Temizlenmemi bo ambalajlarla ilgili muafiyetler

Herhangi bir zarar ortadan kaldracak yeterli nlemler alndysa, Snf 2, 3, 4.1, 5.1, 6.1, 8 ve 9'a ait maddelerin tanmasnda kullanlm bo ve temizlenmemi ambalajlar (IBC'ler ve byk ambalajlar dahil) ADR koullarna tabi deildir. Snf 1 ile 9'da yer alan tm zararlar ortadan kaldracak uygun nlemler alnrsa zararlar nlenmi saylr.

1.1.3.6 Tama nitesi bana tanan miktarla ilgili muafiyetler 1.1.3.6.1 Bu alt baln amacna uygun olarak, tehlikeli mallar, Blm 3.2 Tablo A Stun (15)'te belirtildii gibi,

tama kategorisi 0, 1, 2, 3 veya 4'e atanmtr. Tama kategorisi "0"a ait maddelerin tanmasnda kullanlm bo ve temizlenmemi ambalajlar da tama kategorisi "0"a atanmtr. Tama kategorisi "0" dndaki maddelerin tanmasnda kullanlm bo ve temizlenmemi ambalajlar ise, tama kategorisi "4"e atanmtr.

9

1.1.3.6.2 Belirtilen bir tama kategorisi iin (tama nitesinde tanan tehlikeli mallar ayn kategoride olduunda)

bir tama nitesinde tanan tehlikeli mallarn miktar Tablo 1.1.3.6.3 stun (3)'te belirtilen deerlerin stne kmad veya bu 1.1.3.6.4 uyarnca hesaplanan deeri amad srece (tama nitesinde tanan tehlikeli mallar farkl tama kategorilerine ait olduunda) bu tehlikeli mallar, aadaki hkmlere tabi olmakszn, ambalajlar ierisinde tek bir tama nitesinde tanabilir:

- Blm 1.10, unlar hari: UN No. 0029, 0030, 0059, 0065, 0073, 0104,0237, 0255, 0267, 0288,

0289, 0290, 0360, 0361, 0364, 0365, 0366, 0439, 0440, 0441, 0455,0456 ve 0500 Snf 1 patlayclar ve UN No. 2910 ve 2911 Snf 7 adi paketleri iin aktivite seviyesi A2 deerini getii hallerde;

- Blm 5.3; - Balk 5.4.3; - Blm 7.2, unlar hari: 7.2.4 V5 ve V8; - 7.5.11 CV1; - Ksm 8, unlar hari : 8.1.2.1 (a),

8.1.4.2 ila 8.1.4.5, 8.2.3, 8.3.3, 8.3.4, 8.3.5, Blm 8.4, S1(3) ve (6), S2(1), S4; S5, S14 ila S21 ve Blm 8.5 S24;

- Ksm 9.

10

1.1.3.6.3 Tama nitesinde tanan tehlikeli mallar ayn kategoriye ait olduklarnda, tama nitesi bana den

azami toplam miktar aadaki tabloda stun (3)'te belirtilmitir.

Tama kategorisi

(1)

Maddeler veya nesneler, paketleme grubu, snflandrma kodu/grubu veya UN No.

(2)

Tama nitesi bana den azami

toplam miktar (3)

0 Snf 1: 1.1A/1.1L/1.2L/1.3L ve UN No. 0190 0 Snf 3: UN No. 3343 Snf 4.2: Paketleme grubu I'e ait maddeler Snf 4.3: UN No. 1183, 1242, 1295, 1340, 1390, 1403, 1928, 2813, 2965,2968,

2988, 3129, 3130, 3131, 3134, 3148, 3396, 3398 ve 3399

Snf 5.1: UN No. 2426 Snf 6.1: UN No. 1051, 1600, 1613, 1614, 2312, 3250 ve 3294 Snf 6.2: UN No. 2814 ve 2900 Snf 7: UN No. 2912 ila 2919, 2977, 2978 ve 3321 ila 3333 Snf 8: UN No. 2215 (MALEK ANHDRT, ERM) Snf 9: UN No.2315, 3151, 3152 ve 3432 ve bu tr maddeleri ve karmlar

ieren nesneler ve UN No. 2908 altnda snflandrlanlar haricinde bu tama kategorisinde snflandrlan maddelerin tanmasnda kullanlm temizlenmemi bo ambalajlar.

1 Paketleme grubu I'e ait olan ve tama kategorisi 0'da snflandrlmam maddeler ve nesneler ve aadaki snflara ait maddeler ve nesneler:

20

Snf 1: 1.1B ila 1.1J a/1.2B ila 1.2J/1.3C/1.3G/1.3H/1.3J/1.5D a Snf 2: T, TC a, TO, TF, TOC a ve TFC gruplar

aerosoller: C, CO, FC, T, TF, TC, TO, TFC ve TOC gruplar basn altndaki kimyasallar: UN B.B.B. 3502, 3503, 3504 ve 3505

Snf 4.1: UN No. 3221 ila 3224, 3231 ila 3240, 3533 ve 3534 Snf 5.2: UN No.3101 ila 3104 ve 3111 ila 3120

2 Paketleme grubu II'ye ait olan ve tama kategorisi 0, 1 veya 4'te snflandrlmam maddeler ve nesneler ve aadaki snflara ait maddeler ve nesneler:

333

Snf 1: 1.4B ila 1.4G ve 1.6N Snf 2: grup F

aerosoller: grup F basn altndaki kimyasallar: UN No. 3501

Snf 4.1: UN No. 3225 ila 3230, 3531 ve 3532 Snf 4.3: UN No. 3292 Snf 5.1: UN No. 3356 Snf 5.2: UN No. 3105 ila 3110 Snf 6.1: UN No. 1700, 2016 ve 2017

ve paketleme grubu I'e ait maddeler

Snf 9: UN No. 3090, 3091, 3245, 3480 ve 3481 3 Paketleme grubu III'e ait olan ve tama kategorisi 0, 2 veya 4'te snflandrlmam

maddeler ve nesneler ve aadaki snflara ait maddeler ve nesneler: 1 000

Snf 2: grup A ve O aerosoller: grup A ve O basn altndaki kimyasallar: UN No. 3500

Snf 3: UN No. 3473 Snf 4.3: UN No. 3476 Snf 8: UN No. 2794, 2795, 2800, 3028, 3477 ve 3506 Snf 9: UN No. 2990 ve 3072

4 Snf 1: 1.4S snrsz Snf 4.1: UN No. 1331, 1345, 1944, 1945, 2254 ve 2623 Snf 4.2: UN No. 1361 ve 1362 paketleme grubu III Snf 7: UN No. 2908 ila 2911 Snf 9: UN No. 3268, 3499, 3508 ve 3509

ve tama kategorisi 0'da listelenenler dnda tehlikeli mallarn tanmasnda kullanlm bo, temizlenmemi ambalajlar

_____________________ a UN No. 0081, 0082, 0084, 0241, 0331, 0332, 0482, 1005 ve 1017 iin tama nitesi bana azami toplam miktar 50

kg olmaldr.

11

Yukardaki tabloda, "tama nitesi bana den azami toplam miktar" u anlama gelir:

- Nesneler iin, kilogram cinsinden brt arlk (Snf 1 nesneleri iin, patlayc maddelerin kg

olarak net arl; bu ekte belirtilen makinedeki veya donanmda tehlikeli mallar iin, makine veya donanm ierisinde bulunan tehlikeli mallarn uygun olduu ekliyle kilogram veya litre olarak toplam miktar);

- Katlar, svlatrlm gazlar, soutulmu svlatrlm gazlar ve znm gazlar iin

kilogram cinsinden net arlk;

- Svlar iin tehlikeli maddenin litre cinsinden toplam miktar;

- Sktrlm gazlar, adsorbe edilmi (emilmi) gazlar ve basn altndaki kimyasallar iin litre cinsinden kabn su kapasitesi;

1.1.3.6.4 Farkl tama kategorilerinden tehlikeli mallarn ayn tama nitesinde tanmalar halinde, aadakilerin

toplam:

- Tama kategorisi 1'deki nesnelerin ve maddelerin miktarnn "50" kat;

- Tama kategorisi 1'in 1.1.3.6.3'teki tablonun (a) notunda belirtilmi nesnelerin ve maddelerin miktarnn "20" kat;

- Tama kategorisi 2'deki nesnelerin ve maddelerin miktarnn "3" kat ve

- Tama kategorisi 3'teki nesnelerin ve maddelerin miktar; "1.000"i gemeyecektir.

1.1.3.6.5 Bu alt baln amac dahilinde, 1.1.3.1 (a), (b) ve (d) ila (f), 1.1.3.2 ila 1.1.3.5, 1.1.3.7, 1.1.3.9 ve 1.1.3.10

uyarnca muaf tutulan tehlikeli mallar, dikkate alnmaz. 1.1.3.7 Elektrik enerjisi depolama ve retim sistemlerinin tanmasyla ilgili muafiyetler

ADR'de belirtilen hkmler aadaki koullarda elektrik enerjisi depolama ve retim sistemleri (rnein, lityum bataryalar, elektrik kapasitrleri, asimetrik kapasitrler, metal hidrit depolama sistemleri ve yakt pilleri) iin geerli deildir:

(a) tama ilemi yapan bir aracn iine monte edilmi, aracn sevki veya herhangi bir donanmn

almas iin gerekli olan;

(b) Tama esnasnda kullanlan veya kullanlmak zere tasarlanm bir donanmn (rn. dizst bilgisayar) almas iin donanm ierisinde bulunan.

1.1.3.8 (Rezerve edildi) 1.1.3.9 Tama srasnda soutma veya iklimlendirme amal kullanlan tehlikeli mallarla ilgili muafiyetler

Aralarda veya konteynerlerde soutma veya iklimlendirme amal kullanldnda, boucu nitelikteki tehlikeli mallar (atmosferdeki oksijeni seyrelten veya oksijeni tketen) sadece 5.5.3 balndaki hkmlere tabidir.

1.1.3.10 Tehlikeli madde ieren lambalarn tanmasyla ilgili muafiyetler

Radyoaktif malzeme iermeyen ve Blm 3.3'te yer alan zel Hkm 366'da belirtilen miktardan fazla cva iermeyen aadaki lambalarn tanmasnda ADR hkmleri uygulanmaz:

(a) Bir toplama ya da geri dnm tesisine tandklarnda dorudan bireylerden ve evlerden

toplanan lambalar;

NOT: Bu, ayn zamanda bireyler tarafndan birinci toplama noktasna getirilip ardndan dier bir toplama noktas, ara ileme ya da geri dnm tesisine tanan lambalar da kapsar.

(b) Her biri 1 gramdan fazla olmayan tehlikeli madde ieren ve ambalaj bana 30 gramdan fazla

tehlikeli madde olmayacak ekilde ambalajlanan lambalar, aadaki koula bal olarak:

12

(i) lambalarn onayl bir kalite ynetim sistemine uygun olarak retilmesi;

NOT: ISO 9001 bu ama iin kullanlabilir.

ve

(ii) her bir lambann ayr ayr bir i ambalaj ierisinde ambalajlanmas, blmlere

ayrlm veya koruyucu tampon malzemeyle evrelenip blm 4.1.1.1 de yer alan genel hkmlere uygun ve en az 1,2 m yksekten dme testini geen dayankl d ambalajlara konmas,

(c) Bir toplama ya da geri dnm tesisinden tandnda her biri 1 gramdan fazla olmayan

tehlikeli madde ieren ve ambalaj bana 30 gramdan fazla tehlikeli madde iermeyen kullanlm, hasarl ya da kusurlu lambalar. Lambalar, 4.1.1.1 genel hkmlerini karlayan normal tama koullar altnda sznty nlemeye yeterli ve en az 1,2 m yksekten drme testini geen dayankl d ambalajlara konulacaktr.

(d) Lambalarn krlmasndan kaynaklanan her trl paralanma etkisinin ambalaj ierisinde

kalmasn salayacak ekilde ambalajlanmas artyla sadece A ve O grubu (2.2.2.1'e gre) gazlar ieren lambalar.

NOT: Radyoaktif malzeme ihtiva eden lambalar 2.2.7.2.2.2 (b)'de belirtilmitir.

1.1.4 Dier dzenlemelerin uygulanabilirlii 1.1.4.1 (Rezerve edildi) 1.1.4.2 Deniz veya hava tamacl dahil tama zincirinde tamaclk 1.1.4.2.1 ADR'nin paketleme, kark paketleme, iaretleme, etiketleme veya levha taklmas ve turuncu plaka

iaretlenmesi konusunda gerektirdii dzenlemeleri tamamen karlamayan, fakat IMDG Kodu veya ICAO Teknik artnamesi artlarn salayan ambalajlar, konteynerler, portatif tanklar, tank konteynerler ve MEGC'ler aadaki artlara tabi olmak kouluyla, deniz ve hava tamacl dahil olmak zere tama zincirinde tama ilemine kabul edilir:

(a) Ambalajlar ADR'ye uygun olarak iaretlenmemi ve etiketlenmemise, IMDG Kodu veya

ICAO Teknik artnamesi zorunluluklarna uygun iaretler ve tehlike etiketleri tamaldr;

(b) IMDG Kodu veya ICAO Teknik artnamesi zorunluluklar, tek bir ambalaj iinde kark paketlemeler iin de geerlidir;

(c) Deniz tamacln da ieren tama zinciri tamalarnda, konteynerler, portatif tanklar, tank

konteynerleri veya MEGC'ler bu Ek'in Blm 5.3' uyarnca iaretlenmemi ve levhalar taklmamsa, IMDG Kodu'nun Blm 5.3' uyarnca iaretlenmeli ve levhalar taklmaldr. Bu gibi durumda, bu Ek'in yalnzca 5.3.2.1.1'i aracn iaretlenmesinde uygulanabilir. Bo, temizlenmemi portatif tanklar, tank konteynerler ve MEGC'ler iin, bu artlar temizleme istasyonuna ve istasyona kadar yaplan mteakip tama ilemleri iin de geerlidir.

Bu istisna, ADR'nin snf 1 ila 9'unda tehlikeli mallar olarak snflandrlm mallarn IMDG Kodu'nun veya ICAO Teknik artnamesi'nin uygulanabilir zorunluluklarna gre tehlikesiz mal saylmas durumunda uygulanmaz.

1.1.4.2.2 ADR'nin 5.3.1 hkmleri uyarnca levha taklmam ancak IMDG Kodu Blm 5.3 uyarnca iaretlenmi

ve levhalar taklm 1.1.4.2.1 (c)'de verildii zere konteynerleri, portatif tanklar, tank konteynerlerini veya MEGC'leri tayanlar haricindeki ara veya aralardan oluan tama niteleri, ADR'nin 5.3.2 turuncu plaka ile iaretleme hkmlerine uygun olmas kaydyla deniz tamacl dahil tama zincirinde tanmak zere kabul edilir.

13

1.1.4.2.3 Deniz veya hava tamacl da dahil olmak zere tama zincirindeki tamalarda, 5.4.1 ve 5.4.2 ile Blm

3.3'n herhangi bir zel hkmnde belirtilen gerekli bilgiler, ADR tarafndan istenen dier ek bilgilerin dahil edilmesi kaydyla, srasyla, IMDG Kodu'nun veya ICAO teknik artnamesinin zorunluluklarnn gerektirdii bilgiyi ieren tama belgesi yerine geebilir.

NOT: 1.1.4.2.1 uyarnca tama iin, ayrca bkz. 5.4.1.1.7. Konteynerlerde tama iin, ayrca bkz. 5.4.2.

1.1.4.3 Deniz tamacl iin onayl IMO tipindeki portatif tanklarn kullanm

IMDG Kodu'na1 ait geerli periyodik muayene ve test hkmlerine uymalar artyla, IMDG Kodunun (Deiiklik. 29-98) Blm 6.7'nin veya 6.8'in gerekliliklerini karlamayan, fakat IMDG Kodunun hkmlerine uygun 1 Ocak 2003'ten nce retilmi ve onaylanm IMO tipinde portatif tanklarn (tip 1, 2, 5 ve 7) kullanmna devam edilebilir. Bununla beraber, ADR, Blm 3.2, Tablo A Stun (10)'da ve (11)'de belirtilen talimatlara ilikin hkmlere ve Blm 4.2'deki hkmlere uymak zorundadrlar. IMDG Kod 4.2.0.1'e de baknz.

1.1.4.4 (Rezerve edildi) 1.1.4.5 Karayolu dndaki tamalar 1.1.4.5.1 ADRde yer alan artlara tabi olan ve bir tama operasyonunda kullanlan bir aracn seferin herhangi bir

blmnde karayolu haricinde tanmas durumunda aracn aktarlmasnda kullanlan tama ekli ile tehlikeli mallarn tanmasn idare eden ulusal veya uluslararas dzenlemeler, sadece seferin bahsi geen blmleri iin geerlidir

1.1.4.5.2 Yukarda 1.1.4.5.1'de belirtilen durumlarda, ilgili Anlamaya Taraf lkeler bir aracn seferinin karayolu

dnda bir yolu kulland kesiminde ADR'nin zorunluluklarn uygulamak konusunda anlaabilir. Buna ek olarak, eer gerek grrlerse, destekleyici zorunluluklar uygulayabilir. Ancak, bu anlamalar, tehlikeli mallar tayan ilgili karayolu tatnn bahsi geen kesimdeki tanmasna ilikin uluslararas hkmlerle ters dmemelidir. Bu hkmlere, ADR Anlamaya Taraf lkelerin burada da Anlamaya Taraf lke sayldklar Uluslararas Denizde Can Gvenlii Szlemesi (SOLAS) rnek olarak gsterilebilir.

Bu anlamalar, inisiyatifte bulunan Anlamaya Taraf lke tarafndan, Birlemi Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu Sekreterlii'ne, Anlamaya Taraf lkelerin dikkatine sunulmak zere bildirilmelidir.

1.1.4.5.3 ADR hkmlerine tabi bir tama ileminin, karayolu tamaclnn tamamnda veya bir ksmnda,

karayolu tamacl haricindeki tehlikeli mallarn tanmasn dzenleyen uluslararas bir anlamann hkmlerine, sz konusu anlamann uygulamasn belli motorlu tat hizmetlerini kapsayacak ekilde genileten hkmleri sebebiyle tabi olduu durumlarda, bu uluslararas anlamann hkmleri ADR'nin uyumsuz olmayan dier hkmleriyle birlikte bahsi geen sefere uygulanr; ADR'nin dier hkmleri konusu geen seferde uygulanmaz.

1.1.5 Standartlarn Uygulanmas

Bir standardn uygulanmas gerektiinde standart ve ADR hkmleri arasnda eliki olduunda, ADR hkmleri nceliklidir. Standardn ADR ile elimeyen gereklilikleri, herhangi bir dier standardn gereklilikleri ya da o standart ierisinde normatif olarak atfta bulunulan ksmlar dahil olmak zere belirtilen ekilde uygulanacaktr.

_____________________ 1 Uluslararas Denizcilik rgt (IMO), sirkler DSC.1/Circ.12 ve dzeltme olarak "Tehlikeli Mallarn Tanmasnda IMO Tipindeki Mevcut Portatif Tanklarn ve Karayolu Tankerlerin Kullanmnn Devam Etmesi ile lgili Klavuzu" yaynlamtr. Bu klavuzun metnine, IMO'nun web sitesinden ulalabilir: www.imo.org.

14

15

BLM 1.2

TANIMLAR VE L BRMLER 1.2.1 Tanmlar

NOT: Bu balk tm genel ve zel tanmlar ierir.

ADR'nin amalar uyarnca:

A

"Acil durum scakl" scaklk kontrolnn yitirildii durumlarda, acil durum ilemlerinin uyguland scaklk anlamna gelir;

"Ak deniz dkme yk konteyneri" ak deniz tesislerine, ak deniz tesislerinden ve ak deniz tesisleri arasnda tama iin srekli kullanlmak zere zel olarak tasarlanm dkme yk konteyneri anlamna gelir. Ak deniz dkme yk konteyneri, Uluslararas Denizcilik rgt (IMO) tarafndan MSC/Circ.860 sayl dokman ile belirtilen ak denizlerde kullanlan ak deniz konteynerlerinin onay ile ilgili klavuzlar uyarnca tasarlanm ve yaplmtr.

"Ak konteyner", bkz. "Konteyner";

"Ak kriyojenik kap" soutularak svlatrlm gazn srekli havalandrlmas ile atmosferik basnta tutulan soutulmu svlatrlm gazlar iin tanabilir, s yaltml, basnl kap anlamna gelir;

"Ak ara" platformunda st yaps olmayan veya sadece yan kapaklar ve arka kapaklarla donatlm ara anlamna gelir;

"ADN" Tehlikeli Mallarn Kta i Su Yollar ile Uluslararas Tamaclna likin Avrupa Anlamas anlamna gelir;

"Aerosol veya aerosol pskrtc" metal, cam veya plastikten yaplm ve bir sv veya svsz, macun veya toz, sktrlm, svlatrlm veya basn altnda zlm bir gaz tayan, ierii gaz iinde asl halde kat veya sv paracklar halinde, kpk, macun veya toz veya sv olarak veya gaz halinde pskrtebilen bir aygt ilitirilmi, 6.2.6'nn zorunluluklarn karlayan her trl tekrar doldurulamayan kaptan oluan bir nesne anlamna gelir.

"Ahap IBC" i astar (fakat i ambalaj olmayan) ve uygun servis ve yapsal donanm olan, sert ya da katlanr ahap gvde anlamna gelir;

"Alevlenebilir bileen" (aerosoller iin) Testler ve Kriterler Elkitab, Ksm III, alt balk 31.1.3, Notlar 1 ila 3'te tanmlanan alevlenebilir svlar, alevlenebilir katlar veya alevlenebilir gazlar ve gaz karmlar anlamna gelir. Bu tanm, piroforik, kendiliinden snan veya su ile reaksiyona giren maddeleri kapsamaz. Kimyasal yanma ss ASTM D 240, ISO/FDIS 13943:1999 (E/F) 86.1 ila 86.3 veya NFPA 30B yntemlerinden biri ile saptanr.

"Alc" tama szlemesine gre maln alcs anlamna gelir. Alc tama szlemesinin hkmlerine uygun baka bir nc taraf atarsa, bu taraf ADR nezdinde alc kabul edilir. Tama ilemi tama szlemesi olmadan yrtlyorsa, vardklarnda tehlikeli mallarn idaresini stne alacak iletme alc kabul edilir.

"Ambalaj", ambalaj, byk ambalaj veya IBC ve sevkiyat iin hazrlanm elemanlarn ieren, paketleme ilemi sonucunda ortaya kan tamamlanm rn anlamna gelir. Bu terim ibu balkta tanmlanan gaz kaplarnn yan sra byklkleri, ktleleri veya yaplarndan tr ambalajlanmadan tanabilen veya kafeslerde, sandklarda veya elleleme cihazlaryla tanabilen nesneleri kapsar. Radyoaktif malzemelerin tanmas haricinde, bu terim, dkme halinde tanan maddeler veya tanklarda tanan maddelere uygulanmaz.

NOT: Radyoaktif malzemeler iin, bkz. 2.2.7.2, 4.1.9.1.1 ve Blm 6.4.

"Paketleme" bir veya birden ok kap, kaplarn muhafaza ve dier gvenlik ilevlerini yapabilmeleri iin gereken malzemeler veya dier bileenleri ifade eder (ayrca bkz. "Kombine ambalaj", "Kompozit ambalaj", " ambalaj", "Orta boy dkme yk konteyneri (IBC)", "Ara ambalaj", "Byk ambalaj", "nce metal

16

ambalaj", "D ambalaj", "Yenilenmi ambalaj", "Yeniden retilmi Ambalaj", "Yeniden kullanlm ambalaj", "Kurtarma ambalaj" ve "Szdrmaz ambalaj");

"Ambalajlayan" tehlikeli mallar byk ambalajlar ve orta boy dkme yk konteynerleri (IBC'ler) dahil olmak zere ambalajlara yerletiren ve gerekirse tama iin ambalajlar hazrlayan iletme anlamna gelir;

"Paketleme grubu" belli maddelerin paketleme amacyla tehlike derecelerine gre atandklar bir grup anlamna gelir. Paketleme gruplar, Ksm 2'de daha kapsaml aklanan aadaki anlamlara sahiptir:

Paketleme grubu I: Yksek derecede tehlikeli maddeler;

Paketleme grubu II: Orta derecede tehlikeli maddeler;

Paketleme grubu III: Dk derecede tehlikeli maddeler;

NOT: Tehlikeli mallar ieren belli nesneler bir paketleme grubuna atanr.

"Ambalaj ktlesi" aksi belirtilmedike, brt ambalaj ktlesi anlamna gelir. Maddelerin tanmas iin kullanlan konteynerlerin ve tanklarn ktlesi brt ambalaj ktlesine dahil deildir.

"Ara ambalaj" i ambalajlar veya nesneler ile d ambalaj arasna yerletirilen ambalaj anlamna gelir;

"Ara" bkz. "Tpl gaz tankeri", "Kapal ara", "Ak ara", "rtl ara" ve "Tanker";

"Ara ekibi yesi" src veya gvenlik, emniyet, eitim veya operasyonel nedenlerle srcye elik eden herhangi biri anlamna gelir;

''Astar" ak ksmlarnn kapatlmas dahil olmak zere, byk ambalajlar veya IBC'ler dahil ambalajlarn iine yerletirilen, ancak bunlarn ayrlamaz bir parasn oluturmayan tp veya torba anlamna gelir;

"ASTM" Amerikan Test ve Malzemeler Kurumu (American Society for Testing and Materials) (ASTM International, 100 Barr Harbor Drive, PO Box C700, West Conshohocken, PA, 19428-2959, United States of America) anlamna gelir;

"Atklar" dorudan kullanm ngrlmeyen, fakat yeniden ileme, p sahasna dkme, yakarak bertaraf etme veya baka bertaraf yntemleri iin tanan maddeler, zeltiler, karmlar veya nesneler anlamna gelir;

"Azami kapasite" kutularn ve orta boy dkme yk konteynerlerinin (IBC'ler) dahil, kaplarn veya ambalajlarn metre kp veya litre ile ifade edilen azami i hacmi anlamna gelir;

"Azami net ktle" tek bir ambalaj iindeki muhtevann azami net ktlesi veya i ambalajlarn ve muhtevasnn azami toplam ktlesi anlamna gelir ve kilogram cinsinden ifade edilir;

"Azami normal iletme basnc", radyoaktif malzemelerin tanmas ile ilgili olarak, havalandrma, yardmc bir sistemle d soutma veya tama srasnda operasyonel denetimler olmakszn evre koullarn salayan scaklk veya solar radyasyon koullar altnda, bir senelik bir sre iinde muhafaza sistemi iinde gelien, ortalama deniz seviyesindeki atmosfer basncnn zerindeki azami basn anlamna gelir;

"Azami alma basnc (gsterge basnc)" alr pozisyonda tankn stnde oluabilecek aadaki basntan en yksei anlamna gelir:

(a) Dolum srasnda tank iinde izin verilen en yksek etkin basn (azami dolum basncna izin verilmitir);

(b) Boaltm srasnda tank iinde izin verilen en yksek etkin basn (azami boaltma basncna izin verilmitir) ve

(c) Azami alma scaklnda, tankn, ieriinden dolay maruz kald etkin gsterge basnc (ierebilecei harici gazlar dahil).

Blm 4.3'te tanmlanm zel zorunluluklarda aksi belirtilmedike, alma basncnn saysal deeri (gsterge basnc) rakamsal deeri, dolum maddesinin 50 C'deki buhar basncndan (mutlak basn) dk olmamaldr.

Snf 2 sktrlm, svlatrlm veya znm gazlarn tanmas haricinde (patlama diski ieren veya iermeyen) emniyet valfleri ile donatlm tanklar iin azami alma basnc (gsterge basnc), bu emniyet valfleri iin ngrlen ama basncna eit olmaldr.

17

(Ayrca bkz. "Hesaplama basnc", "Boaltma basnc", "Dolum basnc " ve "Test basnc");

NOT 1: Azami alma basnc, 6.8.2.1.14 (a) uyarnca yerekimiyle boaltlan tanklara uygulanmaz.

NOT 2: Portatif tanklar iin bkz. Blm 6.7.

NOT 3: Kapal kriyojenik kaplar iin, bkz 6.2.1.3.6.5'teki NOT.

B

"Basnl gaz kartuu", bkz. "Aerosol veya Aerosol pskrtc";

"Basnl kap" silindirleri, tpleri, basnl varilleri, kapal kriyojenik kaplar, metal hidrit depolama sistemlerini, silindir demetleri ve basnl kurtarma kaplarn ieren ortak bir terim anlamna gelir;

"Basnl kurtarma kab" zarar grm, hasarl, szdran veya uygun olmayan tehlikeli mal ambalajlarnn veya salm veya sznt yapm basnl kabn (kaplarn) kurtarlmas veya bertaraf amacyla tanmak zere yerletirildikleri 3000 litreden dk su kapasitesine sahip basnl kap anlamna gelir.

"Basnl varil" su kapasitesi 150 litreden ok ve 1000 litreden az olan kaynaklanm tanabilir basnl kap anlamna gelir (rnein dnen kasnaklar ve kzaklarn zerindeki krelerle donatlm silindirik kaplar);

"Bavuru Sahibi" uygunluk deerlendirmesi durumunda, Anlamaya Taraf lke olan lkedeki retici veya yetkili temsilcisi anlamna gelir. Periyodik muayenelerde, ara muayenelerde ve istisnai denetimlerde bavuru sahibi Anlamaya Taraf lke olan lkedeki test tesisi, iletmeci veya yetkili temsilcisi anlamna gelir.

NOT: stisnai olarak, nc bir taraf (1.2.1'deki tanm uyarnca bir tank konteyner iletmecisi gibi) uygunluk deerlendirmesi iin bavurabilir.

"B.B.B. kayd (baka biimde belirtilmedike kayd)" aadaki koullar salayan maddelerin, karmlarn, zeltilerin veya nesnelerin toplu kaydnn yaplmas anlamna gelir:

(a) Blm 3.2 Tablo A'da ismen belirtilmeyen ve

(b) Snf, snflandrma kodu, paketleme grubu ve b.b.b. kaydnn ismine ve tanmna uyan kimyasal, fiziksel ve/veya tehlikeli zellikleri sergileyen;

"Bidon" dikdrtgen veya okgen kesite sahip, bir veya birden fazla delii olan, metal veya plastik ambalaj anlamna gelir;

"Boaltan" aadakileri gerekletiren herhangi bir iletme anlamna gelir:

(a) Konteynerin, dkme yk konteynerinin, MEGC'nin, tank konteynerin veya portatif tankn bir aratan karlmas veya

(b) Ambalajl tehlikeli mallarn, kk konteynerlerin veya portatif tanklarn bir ara veya konteynerden boaltlmas veya

(c) Tehlikeli mallarn bir tanktan (tanker, sklebilir tank, portatif tank veya tank konteyner) veya bir tpl gaz tankerinden, MEMU veya MEGC'den ya da bir aratan, dkme yk tamasna ynelik byk veya kk konteynerden ya da bir dkme yk konteynerden boaltlmas;

"Boaltma" boaltan tarafndan, boaltan tanmna uygun olarak yaplan tm faaliyetleri ifade eder;

"Boaltma basnc" basn altnda boaltlan tankn iinde oluan azami basn anlamna gelir (ayrca bkz. "Hesaplama basnc", "Dolum basnc", "Azami alma basnc (gsterge basnc)" ve "Test basnc");

"Byk konteyner", bkz. "Konteyner";

"Byk ambalaj" nesneleri veya i ambalajlar ieren bir d ambalajdan oluan ambalaj anlamndadr ve aadaki zelliklere sahiptir:

(a) Mekanik elleleme iin tasarlanmtr;

(b) 400 kg zerinde net ktleye veya 450 litreden fazla kapasiteye, ancak 3 m3'ten dk hacme sahiptir;

18

"Byk kurtarma ambalaj" zel bir ambalaj olup,

(a) Mekanik elleleme iin tasarlanmtr ve

(b) 400 kg zerinde net ktleye veya 450 litreden fazla kapasiteye, ancak 3 m3'ten dk hacme sahiptir;

zarar grm, hasarl, szdran veya uygun olmayan tehlikeli mal ambalajlar veya salm veya sznt yapm tehlikeli mallar, kurtarma veya bertaraf amal tanmak zere iine yerletirilir;

C

"CGA" Sktrlm Gaz Birlii (Compressed GasAssociation) (CGA, 14501 George Carter Way, Suite 103, Chantilly, VA 20151, United States of America) anlamna gelir;

"CIM" Demiryollar ile Eya Tamasna likin Uluslararas Szleme (Uluslararas Demiryolu Tamalarna ilikin Szleme'nin (COTIF) B Eki) (tadil edildii ekliyle) anlamna gelir;

"CMR" Karayoluyla Uluslararas Eya Tamaclna ilikin Szleme (Cenevre, 19 Mays 1956), (tadil edilmi haliyle) anlamna gelir;

"CSC" Londra'daki Uluslararas Denizcilik rgt (IMO) tarafndan tadil edilen ve yaymlanan Uluslararas Gvenli Konteyner Szlemesi (Cenevre, 1972) anlamna gelir;

"alma basnc" tam basnl bir kapta 15 C referans scaklnda sktrlm bir gazn dengelenmi basnc anlamna gelir;

NOT: Tanklar iin bkz. "Azami alma basnc".

"ok elemanl gaz konteyneri" (MEGC) manifoldla birbirine bal ve bir ereveye monte edilmi elemanlar ieren birim anlamna gelir. Aada saylan elemanlar, ok elemanl gaz konteyneri elemanlar olarak dnlebilir: Silindirler, tpler, basnl variller veya silindir demeti, ayrca 2.2.2.1.1'de tanmlanan gazlarn tanmasnda kullanlan 450 litreden daha fazla kapasiteli tanklar;

NOT: UN MEGC'ler iin, bkz. Blm 6.7.

D

"Dengelenmi basn" s ve difzyon dengesine ulam basnl bir kabn ieriinin basncn ifade eder;

"D ambalaj", i kaplar veya i ambalajlar tamak ve korumak iin gerekli her trl emici malzeme, tampon ve dier elemanlarla birlikte kompozit veya kombine paketlemenin d korumas anlamna gelir;

"Dokuma plastikler" (esnek IBC'ler iin) esnek bantlardan veya uygun plastik malzemeden mamul monofillerden yaplm bir malzeme anlamna gelir.

"Dolduran" tehlikeli mallar bir depoya (tankere, sklebilir tanka, portatif tanka veya tank konteynere) ve/veya bir araca, byk konteynere veya dkme yk tamas iin kk konteynerlere, bir tpl gaz tankerine veya MEGC'ye dolduran herhangi bir iletme anlamna gelir;

"Dolum basnc" basn altnda dolum srasnda tank iinde biriken maksimum basn anlamna gelir (ayrca bkz. "Hesaplama basnc", "Boaltma basnc", "Azami alma basnc (gsterge basnc)" ve "Test basnc");

"Dolum oran" kullanma hazr hale getirilmi basnl bir kab tamamen doldurabilecek, gazn ktlesinin 15 C'deki suyun ktlesine oran anlamna gelir;

"Dkme yk konteyneri" muhafaza sistemi ile dorudan temas halinde olan kat maddelerin tanmas iin tasarlanm muhafaza sistemi (astar veya kaplamas dahil) anlamna gelir. Ambalajlar, orta boy dkme yk konteynerleri (IBC'ler), byk ambalajlar ve tanklar dahil deildir.

Bir dkme yk konteyneri:

- dayankl yapdadr ve dolaysyla mkerrer kullanma uygundur;

- ara ykleme olmadan, bir veya birden ok nakil vastas ile mallarn tanmas iin zel tasarlanmtr;

19

- kolay ellelenebilmesine uygun cihazlarla donatlmtr;

- en az 1,0 m3 kapasiteye sahiptir;

Konteynerler, ak deniz dkme yk konteynerleri, p konteynerleri, dkme yk kasalar, takas gvdeleri, tekne eklinde konteynerler, kayar konteynerler ve aralarn yk blmeleri, dkme yk konteynerlerine rnektir.

NOT: Bu tanm sadece 6.11'deki artlar yerine getiren dkme yk konteynerleri iin geerlidir.

"Kapal dkme yk konteyne