Upload
others
View
2
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
III Kongres Polskich Towarzystw Naukowych na Obczyźnie
pod Honorowym Patronatem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej
Bronisława Komorowskiego
Organizatorami III Kongresu Polskich Towarzystw Naukowych na Obczyźnie była Polska
Akademia Umiejętności, Uniwersytet Jagielloński, Stowarzyszenie “Wspólnota Polska”
Oddział w Krakowie, Uniwersytet Papieski Jana Pawła II oraz Galeria Sztuki Polskiej XIX
wieku w Sukiennicach, Oddział Muzeum Narodowego w Krakowie.
Spotkania kongresowe mają już swoją kilkuletnią tradycję. Pierwszy kongres odbył się we
wrześniu 2005 r. Dał on okazję do sformułowania diagnozy nauki polskiej na obczyźnie w
sensie dorobku poszczególnych osób i towarzystw naukowych oraz umożliwił nawiązanie
kontaktów między uczonymi i towarzystwami działającymi w różnych krajach i na
różnych kontynentach. We wrześniu 2008 r. odbył się II kongres, którego głównym celem
była analiza ówczesnej migracji Polaków do krajów zachodnich. Osobna sesja,
organizowana wspólnie z Akademią Górniczo-Hutniczą, dotyczyła wkładu polskich
inżynierów w rozwój techniki na świecie. W przypadku obu kongresów, zebrane materiały
ogłoszono drukiem.
Tematem przewodnim III kongresu była Młodzież Polska na Obczyźnie – zadanie
edukacyjne. Celem kongresu było z jednej strony podsumowanie dorobku licznych
ostatnio konferencji poświęconych szkolnictwu w skupiskach polskich na obczyźnie, a ze
strony drugiej, ocena stanu nauczania polskiej młodzieży na obczyźnie i wskazanie
głównych problemów oraz niedostatków. Służyć temu miały prezentowane przez
ekspertów raporty, dotyczące między innymi tego, jak prowadzą oświatę wśród swych
emigrantów kraje, które odnoszą na tym polu znaczące sukcesy.
Najważniejszym zadaniem III Kongresu było przygotowanie dla władz krajowych
rekomendacji konkretnych działań, mających zapewnić polskiej młodzieży w świecie
dostęp do atrakcyjnych programów edukacyjnych, utrwalających kontakt z językiem i
kulturą ojczystą. W przeciwieństwie do wielu wcześniejszych konferencji, w tym
przypadku oprócz funkcji integracji środowiska zaangażowanego w pracę wśród polskiej
młodzieży w świecie, ważny jest praktyczny wymiar spotkania. Zgłoszone programy
rekomendacje to propozycje, których wykorzystanie może stanowić przełom w
działaniach kraju na rzecz współczesnych skupisk polskich migrantów, w szczególności na
rzecz młodego pokolenia.
Dodatkowa sesja Medycyna i opieka zdrowotna: kształcenie młodzieży polskiej na
obczyźnie prowadzona przez prof. Andrzeja Szczeklika przedstawiła bogaty i praktycznie
nieznany poza gronem fachowców dorobek polskiego środowiska
medycznego na Obczyźnie.
Szczegółowy program III Kongresu Polskich Towarzystw Naukowych na Obczyźnie
Miejsce obrad: aula Polskiej Akademii Umiejętności, ul. Sławkowska 17, Kraków
7.09.2011 (środa)
14.00 wyjazd na Kampus Uniwersytetu Jagiellońskiego
15.00 – 17.20 zwiedzanie III Kampusu UJ
16.00 – 20.00 rejestracja w Kancelarii PAU, Mała Aula
8.09.2011 (czwartek)
10.00 otwarcie III Kongresu, prowadzenie prof. Andrzej Białas
10.10 wystąpienie Ministra Finansów Jacka Rostowskiego
10.30 – 11.00 przemówienia zaproszonych gości
11.00 – 11.40 referat wprowadzający – Minister Edukacji Narodowej Katarzyna Hall
11.40 – 12.20 referat wprowadzający – Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego prof.
Barbara Kudrycka
12.20 – 13.00 pytania, dyskusja
14.00 – 16.00 Sesja I Stan i perspektywy nauczania przedmiotów ojczystych na
obczyźnie
Raport 1.: Stan i perspektywy nauczania przedmiotów ojczystych na obczyźnie (próba
diagnozy)
Koordynator: dr hab. prof. UJ Dorota Praszałowicz
Przewodniczenie: prof. Adam Walaszek
Dr hab. Dorota Praszałowicz, prof. UJ, Raport – główne tezy
Dr Iwona Pugacewicz (UW), Edukacja kulturowa i zmiany tożsamościowe polskich dzieci i
młodzieży w szkole narodowej we Francji /Europie zachodniej. Generowanie zmiany.
Magdalena Bogusławska (Ośrodek Rozwoju Polskiej Edukacji za Granicą, Warszawa),
Misja i zadania ORPEG’u
Dr hab. Arkady Rzegocki (UJ), PUNO
16.30 – 18.30 Sesja II Doświadczenia nauczania w skupiskach polskich na
obczyźnie
Raport 2.: Doświadczenia nauczania w skupiskach polskich na obczyźnie
Koordynator: Dr Anna Seretny (Centrum Języka i Kultury Polskiej w Świecie UJ, Kraków)
Przewodniczenie: prof. Tadeusz Lewowicki
Dr Anna Seretny, Dr Ewa Lipińska, Raport – główne tezy
Dr Anna Seretny, Dr Ewa Lipińska, Między szkołą polską a szkołą językową
Małgorzata Lasocka (Londyn), Różne formy szkolnictwa – doświadczenia brytyjskie
Ks. dr hab. Bernard Kołodziej, prof. UAM, Doświadczenia i zadania Kościoła
Dr Grażyna Czetwertyńska (UW), Nowe programy oraz nowe metody nauczania
19.00 - 20.30 Debata wieczorna (obrady równoległe):
A. Dyskusja na temat nadesłanych referatów szczegółowych
Monika Korchel, Szkoły Polskie za granicą w świetle reform szkolnictwa polonijnego
Dr hab. Andrzej Kusztelak, Prowadzenie placówek oświatowych przy przedstawicielstwach
zagranicznych RP – to obowiązek czy balast dla państwa?
Alla Karnaukh, Język polski na Ukrainie jako efekt wielowiekowej historii i obecnych
kontaktów społecznych
Dr Michał Lubicz Miszewski, Nauczanie języka i kultury polskiej w Mołdawii i Naddniestrzu
Teresa Arszagi vel Harszagi, Metoda skutecznej analizy w procesie nauki czytania i
pisania w warunkach ograniczeń czasowych
Dr Barbara Grabowska, Profile identyfikacyjne uczniów ze szkół z polskim językiem
nauczania na Białorusi, Ukrainie i w Czechach
Dr hab. Alina Szczurek-Boruta, prof. UŚ, Młodzież polska na obczyźnie – powinności i
możliwości edukacji międzykulturowej
Dr hab. Andrzej Bonusiak, prof. UR, Doświadczenia w nauczaniu i funkcjonowaniu języka
polskiego w Berdiańsku /Ukraina/
Dr Agnieszka Hennel-Brzozowska, Kultura organizacyjna szkoły międzynarodowej a
potrzeby psychologiczne uczniów – migrantów: studium przypadku międzynarodowej
szkoły w Krakowie
B. Debata na temat deklaracji końcowej III Kongresu
C. Dr Grażyna Czetwertyńska, Podstawa programowa do nauczania w szkołach polskich
na obczyźnie (prezentacja założeń programu)
9.09.2011 (piątek)
9.00 –18.00 Sesja Medyczna Medycyna i opieka zdrowotna: kształcenie młodzieży
polskiej na obczyźnie (miejsce obrad: Dom Polonii, Rynek Główny 14)
9.00 – 11.00 Sesja III Doświadczenia wybranych krajów w zakresie nauczania
przedmiotów ojczystych w skupiskach emigrantów oraz imigrantów
Raport 3.: Doświadczenia wybranych krajów w zakresie nauczania przedmiotów
ojczystych w skupiskach emigrantów oraz imigrantów
Przewodniczenie: prof. Władysław Miodunka
Koordynator: Dr Jolanta Tatara (Chicago), współpraca Prof. Roman Laskowski
Dr Magdalena Ślusarczyk (UJ), Dr Jolanta Tatara, Raport – główne tezy
Dr Jolanta Tatara, Nauczanie dzieci imigrantów greckich oraz chińskich w USA
Prof. Roman Laskowski, Nauczanie dzieci imigrantów w Szwecji
Dr Magdalena Ślusarczyk, Nauczanie dzieci imigrantów w RFN
Dr Barbara Sikorowska-Geber, Sekcje polskie we francuskim systemie oświaty
11.30 - 14.00 Sesja IV Nauczanie przedmiotów ojczystych w skupiskach polskich
na Wschodzie
Przewodniczenie: dr hab. Józef Wróbel, prof. UJ
Anżelika Orechwo (Grodno), Problemy oświaty polskiej na Białorusi w drugiej dekadzie
XXI wieku
Edyta Klimaszewska (Wilno), Szkoły polskie na Litwie. Stan posiadania, problemy i
perspektywy rozwoju
Julia Sierkowa (Chmielnicki), Nauczanie języka polskiego na Podolu – Ukraina
Gertruda Grave (Daugavpils), Nauczanie języka polskiego oraz krzewienie polskości poza
granicami Polski
15.30 – 17.30 Sesja V Perspektywa teoretyczna
Raport 4.: Wybrane koncepcje teoretyczne, dotyczące przekazywania młodym
pokoleniom kultury ojczystej w warunkach emigracji (zagadnienia transnarodowości,
integracji, dwu-kulturowości, itd.)
Przewodniczenie: prof. Roman Laskowski
Koordynator: Prof. Halina Grzymała-Moszczyńska (UJ), współpraca Prof. Roman
Laskowski
Prof. Halina Grzymała-Moszczyńska, Raport – główne tezy
Komentarz: Prof. Roman Laskowski (PAU, PAN)
10.09.2011 (sobota)
10.00 - 12.00 Dyskusja panelowa: Uwagi, podsumowania i propozycje
Przewodniczenie: Podsekretarz Stanu Mirosław Sielatycki (MEN)
Magdalena Bogusławska, Dr Grażyna Czetwertyńska, Prof. Roman Laskowski, Prof.
Władysław Miodunka, Tadeusz A. Pilat, Dr Joanna Wójtowicz
Głosowanie nad dokumentem końcowym.
Uczestnicy zebrani na III Kongresie uchwalili tzw. deklarację krakowską, w której
przedstawili główne działania służące wsparciu istniejących oraz powstających za granicą placówek polskiej i polonijnej oświaty.
Deklaracja III Kongresu Polskich Towarzystw Naukowych na Obczyźnie Młodzież polska na obczyźnie – zadania edukacyjne
Polska Akademia Umiejętności, Kraków 7-11 września 2011 r. W nawiązaniu do uchwały Polskiej Akademii Umiejętności z 20 marca 2010 roku oraz do Dokumentu konferencji Przyszłość szkoły polonijnej (9-11 października 2009, Malmo) zebrani na III Kongresie Polskich Towarzystw Naukowych na Obczyźnie deklarują, co następuje: Wiele milionów Polaków i osób pochodzenia polskiego mieszka i pracuje poza krajem. Młode pokolenie oddala się od kraju pochodzenia, jego języka i tradycji. Przeciwdziałać temu może system spójnego szkolnictwa, które wprowadzi młodzież w bogactwo kultury polskiej, pozwoli budować poczucie własnej wartości oraz uczyni młodzież otwartą na świat. Polskość powinna być szansą i atutem w zmieniającym się świecie. Najważniejszym zadaniem władz III RP w tym zakresie jest udzielanie znaczącej pomocy istniejącym oraz powstającym za granicą placówkom polskiej i polonijnej oświaty. Należy to czynić przy zachowaniu różnorodnych form kształcenia oraz autonomii szkół, w duchu szacunku dla bogatej tradycji polonijnej oświaty. Główny kierunek wspomagania polskiej i polonijnej oświaty za granicą należy zdefiniować jako: podtrzymywanie oraz rozwój znajomości języka i kultury polskiej, będących tworzywem w procesie konstruowania wielokulturowej tożsamości, otwartej zarówno na kraj pochodzenia jak i na kraj osiedlenia. Środki do osiągnięcia powyższego celu to: 1. Kontynuacja prac nad budową spójnego systemu oświaty dla dzieci polskich za granicą;
2. Zagwarantowanie zwiększonych nakładów finansowych na oświatę polską poza krajem i wprowadzenie wydzielonej pozycji do budżetu państwa;
3. Kontynuowanie dotychczasowych form wspierania przez MEN oświaty polskojęzycznej za granicą oraz placówek nauczania języka polskiego w systemach oświatowych krajów zamieszkania, a także rozwijanie współpracy międzyrządowej w tej sprawie;
4. Przygotowanie i realizacja projektów badawczych dotyczących stanu polskiej oświaty poza krajem;
5. Dalsza praca nad nowoczesnymi programami nauczania, wykorzystanie najnowszych technik audiowizualnych i internetowych. Nacisk na rozwój kształcenia oraz doskonalenia on-line;
6. Zapewnienie kształcenia nauczycieli dla szkół polskich i polonijnych za granicą poprzez specjalistyczne studia licencjackie, magisterskie oraz podyplomowe, na uczelniach krajowych i zagranicznych. Dalsze doskonalenie zawodowe nauczycieli poprzez kursy i warsztaty organizowane w kraju i za granicą;
7. Przystosowanie do potrzeb młodego pokolenia programu TVP Polonia oraz skierowanych do Polonii i Polaków za granicą programów radiowych, a także zapewnienie darmowego do nich dostępu;
8. Kontynuowanie programu letniej szkoły liderów, wychowującej przyszłych animatorów życia polonijnej młodzieży w kraju osiedlenia;
9. Uświadamianie rodzicom potrzeby podtrzymywania u dzieci znajomości języka polskiego i przedmiotów ojczystych oraz włączania się w proces edukacyjny;
10. Stymulowanie zainteresowań i wspieranie rozwoju profesjonalnych karier młodych Polaków w krajach i środowiskach ich zamieszkania.
Z perspektywy wolnego i demokratycznego państwa wspieranie szkolnictwa dla dzieci polskich na obczyźnie będzie wymagało uruchomienia znaczących środków finansowych. Należy to potraktować jako inwestycję w kapitał ludzki.
Uczestnicy III Kongresu Polskich Towarzystw Naukowych na Obczyźnie pragną wyrazić
podziękowanie Polskiej Akademii Umiejętności oraz Stowarzyszeniu Wspólnota Polska za
zorganizowanie Kongresu.
GALERIA III KONGRESU POLSKICH TOWARZYSTW NAUKOWYCH NA OBCZYŹNIE
8 września - otwarcie kongresu
9 września -spotkanie uczestników kongresu z Prezydentem Bronisławem Komorowskim
8 i 9 września obrady sesji oświatowej
9 września obrady sesji medycznej
9 września Galeria Sukiennice, koncert pt. Powróćmy jak za dawnych lat
10 września Urząd Miasta Krakowa, koncert Kwartetu Smyczkowego Filharmoników Krakowskich
11 września Msza Św. w Katedrze na Wawelu
Zadanie realizowane w ramach zlecania przez Kancelarię Senatu zadań w zakresie opieki nad Polonią i Polakami za granicą w 2011 r.
PATRONAT HONOROWY
KONGRES ORGANIZOWANY PRZY WSPARCIUFINANSOWYM
WSPÓŁORGANIZATORZY
PATRONI MEDIALNI
SPONSORZY