10
Palais de KIGOBE, B.P. 120. BUJUMBURA. Tél. 22 23 81 37 - 22 23 37 06 - FAX: 22 23 36 40, Site web: www.assemblee.bi N° 24 23 munyonyo 2010 SOMA KU RUPAPURO RWA 3 SOMA KU RUPAPURO RWA 10 SOMA KU RUPAPURO RWA 2 SOMA KU RUPAPURO RWA 5 LIRE EN PAGE 11 SOMA KU RUPAPURO RWA 2 SOMA KU RUPAPURO RWA 9 Umushingamateka Mohamed RUKARA Khalfan niwe yaraye atorewe kuba Umuhuza w'Abarundi na Leta Inama Nshingamateka yaraye yujuje igitigiri c'abaserukira Uburundi mu Nama Nshingamateka ya Afrika y'Ubuseruko Ni bande bari mu mabanga makuru makuru mu rwego w'Inama Nshingamateka Ibibazo vyunganiwe vyabajijwe abagize Leta Abarongoye Inama Nshingamateka barifatanije n'abenegihugu mu bikorwa rusangi vyo ku minsi ya 6 Inama yo guhanahana ivyiyumviro ku bakenyezi b'abashingamateka, abakenguzamateka n'abashikiranganji bo mu kiringo c'ubu n'igiheruka Gukarihiriza ubwenge Abashingamateka n'Abakenguzamateka ubumenyi bwo kwiga, kunonosora hamwe no kwemeza itegeko rigenga amafaranga Reta ikoresha mu mwaka ni ngirakamaro Iyugururwa ry'uruganda rwo guhanahana amakuru ku nteguro y'itegeko ryo gutunganya amatongo IKINYAMAKURU GISOHOKA KABIRI MU KWEZI SOMA KU RUPAPURO RWA 8 SOMA KU RUPAPURO RWA 3

IKINYAMAKURU GISOHOKA KABIRI MU KWEZI N° 24 Ibibazo ... · IKINYAMAKURU GISOHOKA KABIRI MU KWEZI SOMA KU RUPAPURO RWA 8 SOMA KU RUPAPURO RWA 3. IKIYAGO C’INAMA NSHINGAMATEKA U

  • Upload
    others

  • View
    5

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: IKINYAMAKURU GISOHOKA KABIRI MU KWEZI N° 24 Ibibazo ... · IKINYAMAKURU GISOHOKA KABIRI MU KWEZI SOMA KU RUPAPURO RWA 8 SOMA KU RUPAPURO RWA 3. IKIYAGO C’INAMA NSHINGAMATEKA U

Palais de KIGOBE, B.P. 120. BUJUMBURA. Tél. 22 23 81 37 - 22 23 37 06 - FAX: 22 23 36 40, Site web: www.assemblee.bi

N° 24

23 munyonyo 2010

SOMA KU RUPAPURO RWA 3

SOMA KU RUPAPURO RWA 10

SOMA KU RUPAPURO RWA 2

SOMA KU RUPAPURO RWA 5

LIRE EN PAGE 11

SOMA KU RUPAPURO RWA 2 SOMA KU RUPAPURO RWA 9

Umushingamateka

Mohamed

RUKARA

Khalfan

niwe yaraye

atorewe kuba

Umuhuza

w'Abarundi

na Leta

Inama Nshingamateka yaraye yujuje igitigiri c'abaserukira Uburundi mu Nama Nshingamateka ya Afrika y'Ubuseruko

Ni bande bari mu mabanga makuru makuru

mu rwego w'Inama Nshingamateka

Ibibazo vyunganiwe vyabajijweabagize Leta

Abarongoye Inama Nshingamateka barifatanije

n'abenegihugu mu bikorwa rusangi vyo ku minsi ya 6

Inama yo guhanahana ivyiyumviro ku bakenyezi b'abashingamateka, abakenguzamateka n'abashikiranganji bo mu kiringo c'ubu n'igiheruka

Gukarihiriza ubwenge Abashingamateka n'Abakenguzamateka ubumenyi bwo kwiga, kunonosora hamwe no kwemeza itegeko rigenga amafaranga Reta ikoresha mu mwaka ni ngirakamaro

Iyugururwa ry'uruganda rwo guhanahana amakuruku nteguro y'itegeko ryo gutunganya amatongo

IKINYAMAKURU GISOHOKA KABIRI MU KWEZI

SOMA KU RUPAPURO RWA 8

SOMA KU RUPAPURO RWA 3

Page 2: IKINYAMAKURU GISOHOKA KABIRI MU KWEZI N° 24 Ibibazo ... · IKINYAMAKURU GISOHOKA KABIRI MU KWEZI SOMA KU RUPAPURO RWA 8 SOMA KU RUPAPURO RWA 3. IKIYAGO C’INAMA NSHINGAMATEKA U

IKIYAGO C’INAMA NSHINGAMATEKA

U m u s h i n g a m a t e k a M o h a m e d RUKARA Khalfan niwe yaraye atorewe kuba Umuhuza w'Abarundi na Leta

Egide Kwizera

IKINYAMAKURU GISOHOKA KABIRI MU KWEZI Urupapuro rwa 2

Umushingamateka Mohamed RUKARA k u g a n i r a n ' a b a k u r u b ' i m i g a m b w e

Khalfan niwe yatowe ngo abe Umuhuza bakomokamwo isanzwe kandi iserukiwe mu

w'Abarundi na Leta yongere arongore urwo Nama Nshingamateka kugira ngo baze

rwego ubwa mbere mu kiringo c'imyaka babashigikire mu gihe c'uguhiganwa mu majwi

itandatu. Umushingamateka Mohamed bizobera mu Nama Nshingamateka. Abo

RUKARA yari asanzwe asasa mu Nama batanu bahiganirwa ico kibanza bamaze

Nshingamateka y'Uburundi yatorewe ico kuvugana n'abo bakuru b'imigambwe bane

gikorwa co kuba Umuhuza w'Abarundi muri bo baciye bahitamwo kutabandanya

kw'igenekerezo rya 12 Munyonyo 2010 mu guhiganirwa ico kibanza, haca hasigara

Nama Nshingamateka. Igikorwa co gutora uyo u m u n t u u m w e n a w e a k a b a y a r i

Muhuza cabaye abashingamateka bakomoka umushingamateka Mohamed RUKARA

mu mugambwe w'Abadasigana UPRONA K h a l f a n . N ' u b w o i m p a r i z a r i m w o ,

hamwe n'abashingamateka baserukira abashingamateka bose barumvikana ko

ubwoko bw'Abatwa bakinjuye, inyuma y'impari gushika aho amategeko yakwirikijwe.

zaturutse ku kutumvikana hagati yabo no Ku bijanye n'uko uyo Mushingamateka yitoza

n'abandi bashingamateka bakomoka mu yindi muri ico kibanza afise aho yegamiye mu vya

migambwe isanzwe iserukiwe mu Nama politike kandi atari uko vyategerezwa kuba,

Nshingamateka ku vyerekeranye n'uko uyo inyishu yatanzwe yabaye ko abatanze

m u s h i n g a m a t e k a a k w i j e i b i s a b w a ibisabwa kugira ngo bazotorwe muri ico

n'amategeko kugira ngo arekurirwe kurongora kibanza bose bari bafise imigambwe

urwo rwego. bakomokamwo, uhereye mu mugambwe

Abashingamateka bakomoka mu mugambwe w'abadasigana UPRONA hamwe n'abandi

UPRONA ngo babona yuko umushingamateka bakomoka mu mugambwe Sahwanya-

Mohamed RUKARA afise aho yegamiye cane FRODEBU. Ikindi naco cavuzwe ni uko

mu vya politike kubera asanzwe ari bitoroshe mu Burundi kuronka umuntu ataho

umunywanyi wo mu rwego rwo hejuru mu yegamiye mu vya politike kuko n'abiyita ko bari

mugambwe CNDD-FDD, ikindi naco bakipfuza mu mashirahamwe adaharanira inyungu za

yuko abitoza muri ico kibanza botegerezwa politike hamwe hamwe usanga bafise

kuba benshi hanyuma abashingamateka imigambwe bakomokamwo. Haciye hasabwa

bakihitiramwo uwo babona abikwiriye kurusha yuko uyo yitoje muri ico kibanza yoronswa

abandi. akanya ko gukora bakamushimira canke

Hamaze kwihwezwa amategeko yose bakamugayira kuvyo akoze.

ategekanya ishirwaho ry'urwo rwego A b a s h i n g a m a t e k a b a t a s h i m a k o

rw'Umuhuza w'Abarundi na Leta, uhereye umushingamateka Mohamed RUKARA

kw'Ibwirizwa Nshingiro ku gice caryo c'icenda Khalfan yitoza kuri ico kibanza babonye ko

ku ngingo y'237 gushika ku ngingo y'239 b a d a s h o b o y e k u r o n k a i v y i y u m v i r o

hamwe n'Itegeko ntunganyabikorwa mu Nama v y o k w e m e z a a b o b a n d i k o u y o

Nsh ingamateka , Umukuru w ' Inama Mushingamateka adakwi je ib isabwa

Nshingamateka yarashikirije ukungene n'amategeko kugira ngo yitoze kuri ico kibanza

vyagenze kugira ngo hasigare umuntu umwe baciye bashima gukura meza. Ico naco

yitoza muri ico kibanza akomoka kandi mu nticabujije yuko ibikorwa bibandanya kuko

mugambwe CNDD-FDD. igitigiri gisabwa n'amategeko kugira ngo

Mu ntango ya vyose, Ibiro vy'Inama ibikorwa bibandanye cari gikwiye. Uwo yitoje

Nshingamateka vyaratanze itangazo ku muri ico kibanza yategerezwa gutorwa na ¾

maradiyo no mu binyamakuru hanyuma vy'abagize Inama Nshingamateka, ni ukuvuga

abatanze ibisabwa kugira ngo bahiganirwe ico abashingamateka 80, uwo yitoje nawe akaba

kibanza babaye 17. Kubera amategeko yaronse amajwi 84 kuri 84 y'abatoye.

yemerera Ibiro vy'Inama Nshingamateka Inyuma y'ayo matora yo mu mwiherero

guhitamwo abarusha abandi ububangutsi yakwirikije ibisabwa n'amategeko, izina ry'uyo

n'ubushobozi bwo kurangura ico gikorwa, mushingamateka Mohamed RUKARA Khalfan

abari muri ivyo Biro bumvikanye ko hasigara ryararungitswe mu Nama Nkenguzamateka

abahiganirwa ico kibanza bashika kuri batanu kugira ngo n'ayo iryemeze ku bice

kandi bose babishoboye. Intambwe igira n'imiburiburi 2/3 vy'abakenguzamateka

kabiri yabaye iyo uko abo batanu bagenda bagize urwo rwego.

Inama Nshingamateka yaraye yujuje igitigiri

c'abaserukira Uburundi mu Nama Nshingama-

teka ya Afrika y'Ubuseruko

bashingamateka babiri batorewe guserukira Uburundi mu ANama Nshingamateka y'Ishirahamwe rya Afrika yo mu

Buseruko « EALA » mu mpfunyapyunyo y'icongereza baraye

bakwije igitigiri c'abashingamateka icenda bategekanijwe

n'amategeko. Mu bisanzwe, abashingamateka bahora baserukira

Uburundi muri iyo Nama Nshingamateka bari indwi hakaba hari

habuze babiri. Abo bashingamateka babiri bazoserukira Uburundi

muri iyo Nama Nshingamateka batowe kw'igenekerezo rya 12

Munyonyo 2010. Imbere yo kwerekana urutonde rw'abitoje muri

i v yo b ibanza , Umuku ru w ' I nama Nsh ingama teka ,

Umushingamateka Piyo Ntavyohanyuma yari arongoye ivyo

bikorwa, yabanje kwibutsa abashingamateka ivyari mu

mwumvikano wari wabaye hagati y'imigambwe yari iserukiwe mu

kiringo c'abashingamateka giheruka kurangira mw'itorwa ry'abo

bashingamateka bagiye guserukira Uburundi mu Nama

Nshingamateka ya Afrika yo mu Buseruko.

Umukuru w'Inama Nshingamateka yashikirije yuko abo

bashingamateka baserukira Uburundi bategerezwa gukomoka mu

migambwe yose isanzwe iserukiwe mu Nama Nshingamateka

y'Uburundi kandi ko ata mugambwe n'umwe woshikana ica kabiri

c'abashingamateka baserukira igihugu c'Uburundi. Niho rero

imigambwe yari iserukiwe mu Nama Nshingamateka ico gihe yaca

yumvikana yuko uyo umugambwe CNDD-FDD woca uronswa

abashingamateka bane (4) kw'icenda (9) bategekanijwe,

umugambwe Sahwanya-FRODEBU ukaronswa babiri (2),

u m u g a m b w e w ' A b a d a s i g a n a U p r o n a u k a r o n s w a

umushingamateka umwe (1), umugambwe CNDD witirirwa

umushingamateka Nyangoma ukaronswa intebe imwe (1),

n'umugambwe MRC nawo nyene ukaronswa umushingamateka

umwe (1). Muri uwo mwumvikano, ibiraba ibitsina ntivyari

vyibagiwe, ari naco gituma muri abo bashingamateka icenda

hategerezwa kubamwo n'imiburiburi abashingamateka batatu

b'abakenyezi (1/3), abashingamateka batanu (5) bakaba abahutu,

abashingamateka bane (4) nabo bakava mu bwoko bw'abatutsi.

Muri abo bashingamateka icenda niho hatorwa umushingamateka

Hassan RUKARA akomoka mu bwoko bw'abatutsi mu mugambwe

Sahwanya- FRODEBU ariko akaba atigeze aja gusasa na rimwe

muri iyo Nama Nshingamateka. Harongeye kandi haratorwa

umupfasoni Sabine NTAKARUTIMANA akomoka mu bwoko

bw'abahutu mu mugambwe CNDD-FDD, uwo nawe akaba

yahamagariwe ayandi mabanga atobangikanya no guserukira

Uburundi muri iyo Nama Nshingamateka.

Urutonde rw'abitoje muri ivyo bibanza rero rwaciye rushikirizwa,

narwo rukaba rwari rugizwe n'uwahora ari umushingamateka

Emérence BUCUMI, umupfasoni akomoka mu bwoko bw'abahutu

akaba n'umunywanyi w'umugambwe CNDD-FDD, hamwe

n'umugabo yitwa Yves NSABIMANA, akomoka mu bwoko

bw'abatutsi, umunywanyi w'umugambwe Sahwanya- Frodebu

Nyakuri Iragi rya Ndadaye, ukaba ari umugambwe userukiwe mu

Nama Nshingamateka muri kino kiringo ca 2010-2015.

Urwo rutonde rwakozwe mu ntumbero yo kwubahiriza

umwumvikano hagati y' imigambwe mu gutora abo

bashingamateka. Urwo rutonde rwatowe ku majwi 97 kw'101

ry'abashingamateka bose batoye.

Egide Kwizera

Page 3: IKINYAMAKURU GISOHOKA KABIRI MU KWEZI N° 24 Ibibazo ... · IKINYAMAKURU GISOHOKA KABIRI MU KWEZI SOMA KU RUPAPURO RWA 8 SOMA KU RUPAPURO RWA 3. IKIYAGO C’INAMA NSHINGAMATEKA U

IKIYAGO C’INAMA NSHINGAMATEKA

Bandaniriza ku rupapuro rwa 7

Bandaniriza ku rupapuro rwa 4

L’Honorable Pie Ntavyohanyuma aux travaux communautaires à Buterere

Hon. Pie Ntavyohanyuma Hon. Mo-Mamo Karerwa Hon. François Kabura Hon. Aimé Nkurunziza

Hon. Henri Bukumbanya Hon. Bénigne Rurahinda Hon. Emilien Hakizimana Hon. Ezéchiel Nibigira

Hon. Diomède Ntangamajeri Hon. Norbert Ndihokubwayo Hon. Marceline Bararufise Hon. Pascal Nyabenda

Hon. Poppon Mudugu M. Séverin Ntibatingeso M. Marc Rwabahungu

L’Honorable Mo-Mamo Karerwa aux travaux communautaires à Buraza

Ni bande bari mu mabanga makuru makuru mu rwego w'Inama Nshingamateka

Umukuru w'Inama Nshingamateka yarifatanije n'abenegihugu bo ku Buterere mu bikorwa rusangi

IKINYAMAKURU GISOHOKA KABIRI MU KWEZI Urupapuro rwa 3

k'uko biri mw'Ibwirizwa Nshingiro bitandukanye.Nrya Repub l i ka y 'Uburund i Kug i ra re ro u rwego rw ' I nama

n'Itegeko ngenderwako ry'Inama N s h i n g a m a t e k a r u b a n d a n y e

Nshingamateka, abashingamateka rumenyekana kuruta, aha tukaba

bajejwe amabanga makuru makuru twishuye no kw'ishaka ry'abatari bake

atatu. Nayo ni : mu banywany i bacu, tugomba

- Gutora amategeko ; tubashikirize abari mu mabanga makuru

- Kugenzura ibikorwa vya Leta ; m a k u r u m u r w e g o r w ' I n a m a

- Kwumviriza no guserukira Nshingamateka yashinzwe n'amatora

abenegihugu. y'abashingamateka yo mu mwaka

Abaserukira abenegihugu ku rwego rwo w'2010.

hejuru barangura imir imo yabo

bab i c i sh i j e mu B i ro vy ' I nama Ibiro vy'Inama Nshingamateka

Nshingamateka, mu mirwi y'ibikorwa, Ibiro vy'Inama Nshingamateka bigizwe

imirwi y'abashingamateka yegamiye n'Umukuru w'Inama Nshingamateka,

im igambwe ishashe mu Nama hamwe n'ivyegera vyiwe bibiri, Icegera

Nshingamateka, umurwi ujejwe ca mbere n'Icegera ca kabiri c'Umukuru

kugenzura intwaro n'ubutunzi mu Nama w'Inama Nshingamateka.

Nshingamateka, hamwe n'imirwi ·Umukuru w'Inama Nshingamateka :

ishingwa rimwe na rimwe kugira ngo Umushingamateka Ntavyohanyuma

itohoze ibibazo bimwe bimwe. Muri ayo Piyo

Ni we aserukira Inama Nshingamateka mabanga yose, abashingamateka

ku rwego rwo hejuru, haba muri Leta, mu bashigikirwa n'abakozi batari bake benegihugu no mu makungu. Umukuru

barangurira imirimo yabo mu bisata

u mus iwa gatandatu w'igenekerezo v y a b o k o y a s h i m y e k w i f a t a n y a Krya 23Gitugutu 2010, Umukuru n'abenegihugu bo muri ico gice c'igisagara

w'Inama Nshingamateka, Nyakwubahwa ku twigoro basanzwe bakora mu guteza

Piyo Ntavyohanyuma, yar i fatani je imbere ikomine yabo ya Buterere isanzwe

n'abenegihugu bo ku Buterere, imwe iri mu zikenye amashure, amabarabara

mw'ikomine zigize igisagara ca Bujumbura n'amazi meza.

mu bikorwa rusangi. Ibikorwa vyaranguwe Uretse abengihugu banezerejwe n'uko

uyo musi vyari ivyo guterura amatafari abategetsi bo mu rwego rwo hejuru

hamwe n'amabuye bavyegereza ku bifatanya nabo muri ivyo bikorwa,

kibanza kizokwubakwamwo ishure. abarongoye iyo komine barahimbawe

cane no kubona Umukuru w'Inama

Umukuru w'Inama Nshingamateka yari Nshingamateka yerekana ko abashigikiye

yagiye aherekejwe n'abakozi bo mu Nama mu bikorwa vyabo vy' i terambere.

N s h i n g a m a t e k a , h a m w e Abunguruza abantu ku makinga bari

n'abashingamateka bamwe bamwe. bitavye ivyo bikorwa ari benshi cane bari

Mu kiganiro yahaye abamenyeshamakuru, kumwe n'abagize ishirahamwe ryitwa

Umukuru w'Inama Nshingamateka «Gusukura igisagara ca komine Buterere »

yamenyesheje ariko yishura ku bibazo nabo nyene ntibari batanzwe. Iryo

Page 4: IKINYAMAKURU GISOHOKA KABIRI MU KWEZI N° 24 Ibibazo ... · IKINYAMAKURU GISOHOKA KABIRI MU KWEZI SOMA KU RUPAPURO RWA 8 SOMA KU RUPAPURO RWA 3. IKIYAGO C’INAMA NSHINGAMATEKA U

IKIYAGO C’INAMA NSHINGAMATEKA

Ni bande bari mu mabanga makuru makuru mu rwego w'Inama Nshingamateka

Tharcisse Manirakiza

IKINYAMAKURU GISOHOKA KABIRI MU KWEZI Urupapuro rwa 4

Ibandanya ry’urupapuro rwa 3

w'Inama Nshingamateka niwe ahagarariye n'Ishirahamwe rya Afrika y'ubuseruko: n ' U m u s h i n g a m a t e k a N o r u b e r u t o

i b i k o r w a v y o s e v y ' I b i r o v y ' I n a m a urongowe n'Umushingamateka Nkurunziza Ndihokubwayo.

Nshingamateka, niwe agena abakozi bakuru bo Hambavu y'iyo mirwi yemewe n'amategeko, Aimé;

mu Biro vy'Umuyobozi Mwishikira no mu Biro hariho kandi n'umurwi w'Abashingamateka 2. Umurwi ujejwe amakonte ya Leta n'ibibazo vy'Umunyamabanga mukuru ajejwe intwaro mu batatu baserukira ubwoko bw'Abatwa.vy'Ubutunzi n'Ugutunganya imigambi: Nama Nshingamateka. Niwe arongora itegurwa u r o n g o w e i v y ' i m f a t a k i b a n z a ry'imigambi ngenderwako ijanye n'ibikorwa Umurwi ujejwe kugenzura intwaro n'ubutunzi n'Umushingamateka Bukumbanya Henri;vy'abashingamateka, akongera akarongora Mu Nama Nshingamateka hariho ibiro bijejwe 3. Umurwi ujejwe Intwaro ibereye no Gushira amanama y'abashingamateka bose. Umukuru kugenzura ko ibisata vy'intwaro n'ubutunzi amashirahamwe ya Reta mu minwe w'Inama Nshingamateka niwe ajejwe kandi

birangura neza amabanga bijejwe. Uwo murwi y ' a b i k o r e r a i v y a y o : u r o n g o w e kwubahir iza umutekano mu Nama

ugizwe n'Abashingamateka batatu batowe n'Umushingamateka Rurahinda Bénigne; Nshingamateka. Yasubiye gutorwa muri ayo

n'Inama ya bose. Abo nabo ni Umugenduzi wa 4 . U m u r w i u j e j w e U k w i v u n a a b a n s i mabanga kuwa 20 Myandagaro umwaka

mbere, Umugenduzi wa kabiri n'Umugenduzi wa n'Umutekano: urongowe n'Umushingamateka w'2010.

gatatu.Hakizimana Emilien; ·

5. Umurwi ujejwe Ubutungane n'Ugukingira Icegera ca mbere c'Umukuru w'Inama

Ibiro vy'Umukuru w'Inama Nshingamatekaagateka ka z ina muntu: urongowe Nshingamateka : Umushingamateka

Ivyo Biro bigizwe n'Umuyobozi mwishikira, n'Umushingamateka Nibigira Ezéchiel;Karerwa Mo-Mamo

igisata kijejwe gutegekanya imirimo, abahanuzi 6. Umurwi ujejwe Uburimyi, Ubworozi, Gukingira Icegera ca mbere c'Umukuru w'Inama

bakuru, hamwe n'abahanuzi basanzwe. Abo ibidukikije be n'Iterambere ry'Amakomine : Nshingamateka ni we ategura akongera

bahanuzi bakorera mu bisata bikurikira :urongowe n'Umushingamateka Ntangamajeri agakurikirana imigambi n'ibibazo vyose bijanye

- igisata kijejwe ibibazo vya politike n'imigende-Diomède; na politike, ibijanye no kuvugira urwego

ranire n'izindi Nzego Nshingamateka: 7.Umurwi u je jwe ib ibazo vy ' Imibano, rw'Inama Nshingamateka no kumenyesha

kirongowe na Bavugamenshi Sylvère;Ugu tahukana impunz i , I t e rambe re amakuru, hamwe n'imigenderanire no

- igisata kijejwe intwaro n'amategeko : kirongowe r idakumi ra be no Kurwanya i k i za gu fashanya n ' i z i nd i Nama n ' i nzego

n'umupfasoni Nihazi Léocadie ;r u h o n y a n g a n d a S I D A : u r o n g o w e nshingamateka mpuzamakungu. Umupfasoni

- igisata kijejwe ubutunzi n'imibano : kirongowe n ' U m u s h i n g a m a t e k a N o r u b e r u t o Karerwa Mo-Mamo ari muri ico kibanza kuva

na Simbakwira Jean Berchmans ;Ndihokubwayo; igenekerezo rya 20 Myandagaro umwaka

- igisata kijejwe gutororokanya no kumenyesha 8. Umurwi ujejwe ibibazo vy'Indero, Urwaruka, w'2010.

amakuru: kirongowe na Manirakiza Inkino, Utugenegene, Imico kama be no

Tharcisse;K u m e n y e s h a a m a k u r u : u r o n g o w e Icegera ca kabiri c'Umukuru w'Inama

- igisata kijejwe umutekano: kirongowe na n'Umushingamateka Bararufise Marceline. Nshingamateka : Umushingamateka Kabura

Ndayizeye Rénovat.François

- Igisata kijejwe “protocole” kirongowe na Harashobora kuba mu Nama Nshingamateka Niwe akurikirana ibikorwa vyose bijanye

Ntirampeba Pascal.iyindi mirwi idasanzwe ijejwe kwihweza canke n'amategeko, intwaro, ikoreshwa ry'ikigega

Umuyobozi mwishikira mu Biro vy'Umukuru gutohoza ibibazo bimwe bimwe bijanye n'ibihe c'Inama Nshingamateka hamwe no kugenzura

w'Inama Nshingamateka ni Ntibatingeso bidasanzwe biba bigoye igihugu canke ibisata vy'ubutunzi. Umushingamateka Kabura

Séverin.abenegihuhu.François yatorewe ayo mabanga kuva

igenekerezo rya 20 Myandagaro umwaka Ibiro vy'Umunyamabanga mukuru ajejwe Imirwi ya politike y'Abashingamateka

w'2010.intwaroMu Nama Nshingamateka hari imirwi itatu ya

po l i t i ke y 'Abash ingamateka . Umurw i Ivyo Biro birongowe n'Umunyamabanga Imirwi y'ibikorwa mu Nama Nshingamateka

w'Abashingamateka bakomoka mu mugambwe mukuru, Rwabahungu Mariko. Afadikanije Imirwi y'ibikorwa mu Nama Nshingamateka CNDD-FDD urongowe n'Umushingamateka n'ibisata arongoye, niwe afasha abagize Ibiro ijejwe ibikorwa bibiri bikuru bikuru : igikorwa Nyabenda Pascal, umurwi w'Abashingamateka vy'Inama Nshingamateka n'Abashingamateka kijanye no gutora amategeko be n'ico kugenzura b'umugambwe w'Abadasigana UPRONA mu mirimo yabo ya misi yose. Umunyamabanga ibikorwa vya Leta. urongowe n'Umushingamateka Poppon mukuru ajejwe intwaro ategeka Umuyobozi Mu Nama Nshingamateka, hari imirwi y'ibikorwa Mudugu, hamwe n'umurwi w'Abashingamateka

ajejwe Amategeko, Nkunzimana Théogène, umunani (8) :bakomoka mu mugambwe Sahwanya-Frodebu

1. Umurwi ujejwe ibibazo vya Politike, vy'Intwaro hamwe n'Uwujejwe Intwaro n'Ubutunzi, Nyakuri Iragi rya Ndadaye urongowe

n'Imigenderanire hamwe n'imigenderanire umupfasoni Itangishaka Sylvie.

Page 5: IKINYAMAKURU GISOHOKA KABIRI MU KWEZI N° 24 Ibibazo ... · IKINYAMAKURU GISOHOKA KABIRI MU KWEZI SOMA KU RUPAPURO RWA 8 SOMA KU RUPAPURO RWA 3. IKIYAGO C’INAMA NSHINGAMATEKA U

IKIYAGO C’INAMA NSHINGAMATEKA

Bandaniriza ku rupapuro rwa 6

IKINYAMAKURU GISOHOKA KABIRI MU KWEZI Urupapuro rwa 5

Ibibazo vyunganiwe vyabajijwe abagize LetaKu Mushikiranganji w'Amagara y'Abantu no murango no mw'ijoro ubu ntangorane zifatiye ku itanga amafaranga agera ku miliyoni 150

Kurwanya ikiza ruhonyanganda Sida kurara kw'izamu zikiriho. Abituye abaganga y ' a m a f a r a n g a y ' a m a r u n d i , I s h i r a h a m w e

ntibagitonda imirongo miremire barindiriye ry'Ugufashanya ry'Ingoma y'Ububirigi (CTB ) naryo

Kw' igenekerezo rya 03 Munyonyo 2010, uwubavura aza kuza yacererewe cane, abakozi ritanga imiliyoni 70 y'amafaranga y'Uburundi hamwe

umushikiranganji w'Amagara y'Abantu hamwe no bakukira ubwo bushikiranganji bihatira gukora cane n'ishirahamwe GVC ryatanze intererano ishika ku

Kurwanya ikiza ruhonyanganda Sida, umupfasoni kandi neza kugira ngo barwize umwimbu hanyuma miliyoni 25 z'amarundi.

Sabine Ntakarutimana, yari umutumire w'Inama baronswe agashirukabute kaboneka. Isuku ryari Abashingamateka baramenyesheje ko n'ubwo Leta

Nshingamateka kugira ngo yishure ku bibazo ribuze kwa muganga ubu ryifashe neza. igira utwigoro mu gutanga uburyo mw'irangurwa

vyunganiwe vyerekeye umugambi wo guha Kugira ngo hagenzurwe neza ivyo bikorwa, ry'uyo mugambi ifise kandi ibindi bikorwa vyinshi

udushirukabute tujanye n'umwimbu abakozi bajejwe amakomite ajejwe gukwirikir ana ingene ivyo bikorwa vyihutirwa itegerezwa kurangura, ari naco gituma

amagara y'abantu baronswa ku kwezi ku kwezi. Uwo bigenda yarashinzwe akaba ahurikiyemwo basavye yuko Reta yorondera abandi bagiraneza

mushikiranganji yaciye aboneraho akaryo ko gusaba n'abarongoye abandi mu ntwaro mu ntara gushika ku boyifasha mw'irangurwa ry'uyo mugambi ikongera

abashingamateka ko boshigikira uwo mugambi wa mutumba, abari mu mashirahamwe yigenga, ikagumana imigenderanire myiza n'amashirahamwe

Reta kugira ngo hongerezwe amafaranga atangwa a m a s h i r a h a m w e y ' a b a k e n y e z i , h a m w e asanzwe ayifashe mu mugongo.

mw'ishirwa mu ngiro ry'uyo mugambi mu gihe bazoba n'abaremeshakiyago. Abo bagize ayo makomite Ku bijanye n'uko uyo mugambi woshobora gushirwa

bariko bariga kandi banonosora itegeko rizongenga agenzura ivyo bikorwa birangurwa n'abakozi begukira mu ngiro ku bindi bisata vy'ubuzima bw'igihugu

amafaranga Reta izokoresha mu mwaka uza, ubwo bushikiranganji bama bishikira ku kivi ugashoboka , umush i k i r angan j i Sab ine

yarongeye kandi arasaba yuko abashingamateka bakabaza abitura abakozi, baba abakorera kw'ivuriro Ntakarutimana yishuye yuko yishimikije ivyo yabonye

bofasha mu guhimiriza cane abari mu ntwaro kugira canke ku b i t a ro b i r i mu r i ako ka re re . mu gihugu kibanyi ca RDC, uyo umugambi

ngo uyo mugambi bawugire uwabo ubone kuranguka Abashingamateka barasavye yuko abo bagize iyo warashizwe mu ngiro mu gisata cerekeye indero

neza. migwi yo kugenzura ivyo bikorwa boronswa inyigisho kandi ko yabonye bigenda neza.

Ibibazo abashingamateka bipfuza gutohokerwako ku buhinga bwo kugenzura, kugira ngo ntihabemwo Kubera yuko uyo mugambi uje kworohereza ishirwa

vyari vyerekeranye no kumenya ingene uyo aka mwana wa mama canke ibibaca mu ryahumye. mu ngiro z'ingingo Umukuru w'Igihugu yafashe zo

mugambi utunganijwe, ingene wakiriwe n'abakozi bo Ku kibazo co kumenya niba uyo mugambi uzomara kwakira abavyeyi bibaruka ku buntu hamwe no kuvura

mu bushikiranganji bw'Amagara y'abantu hamwe no igihe kirekire, Umushikiranganji w'Amagara y'abantu abana batarenza imyaka itanu ku buntu kugira ngo

kurwanya ikiza ruhonyanganda Sida, ico uyo no kurwanya ikiza ruhonyanganda Sida yaravyemeye ibitigiri vy'abavyeyi bahitanwa n'imbanyi mu gihe

mugambi wunguye abitura abaganga hamwe yishimikije ishaka rya Reta ryo kwitaho amagara c'ukwibaruka hamwe n'abana bahitanwa n'indwara zo

n'abandi bakozi bo muri ubwo bushikiranganji, y 'abenegihugu. N' ik imeneyamenya ni uko mu bwana bagabanuke, abashingamateka

kumenya yuko uwo mugambi uzorama n'abawufashe amafaranga akoresha mw'iranguka ry'uyo mugambi barashikirije impungenge bafise kubera Abarundi

mu mugongo, ico abashingamateka boterera kugira menshi ava mu kigega ca Reta, amashirahamwe mu migenzo yabo bibaruka abana benshi, ni kuvuga

ngo uyo mugambi urushirizeho gukomera hamwe nayo agaheza agasahiriza ku rugero rubayabaye. yuko imiryango izoca yibaruka gusumba uko yahora.

n'uko uyo mugambi woshoboka ku bindi bisata Ayo mashirahamwe nayo ni nk'umugambi wo Kuri izo mpungenge, uyo mushikiranganji yavuze

vy'ubuzima bw'igihugu. gufashanya w'igihugu c'Ubuswisi, Ikigega c'isi yose, yuko izo ngingo zafashwe mu ntumbero yo gushikira

Ku bijanye n'ingene uyo mugambi wakiriwe n'abakozi Ishirahamwe ry'Abanyaburaya, Ishirahamwe umugambi w'Ikinyampumbi mu bijanye n'iterambere

ba twa rwa mur i ubwo bush i k i r angan j i , ry'Ugufashanya ry'Ingoma y'Ububirigi (CTB), (OMD) ufise intumbero yo kugabanya igitigiri

umushikiranganji Sabine Ntakarutimana yishuye amashirahamwe y'abagiraneza nka Cordaid, TPO, c'abavyeyi bahitanwa n'imbanyi hamwe n'abana

yuko abakozi bo mu bushikiranganji arongoye CNLS, GVC…. bitaba Imana bakivuka kubera kubura aho bakirirwa

bakiriye uyo mugambi neza cane, n'ikimenyamenya Tukiri kuri iyo mfashanyo itangwa n'amashirahamwe h a k w i j e i b i s a b w a n ' a m a t e g e k o h a m w e

akaba ari uko ihagarikwa ry'akazi ryari ryigize mu ntumbero yo kurangura uyo mugambi, n'abanonosoye ubwo buhinga.

akayoberabahinga muri ubwo bushikiranganji mu twobamenyesha ko mu kwezi kwa Munyonyo, mu Yaciye abandanya avuga yuko imbere yuko izo

mwaka w'2008 ubu risigaye ari umugani. Abakozi bo gihe Reta yatanze amafaranga y'Uburundi agera kuri ngingo zisanzwe zishimwa n'abenegihugu zifatwa,

muri ubwo bushikiranganji ntibacidodomba ku bijanye 1.173.214.540, ishirahamwe Cordaid ryatanze abakenyezi bageze mu gihe c'ukwibaruka bahitanwa

n'umushahara kuko utwo dushirukabute dutuma amafaranga agera ku miliyoni 200 y'amahera n'imbanyi bibungenze bari umurengera. N'ubwo ubu

umushahara wisununura. Muri kino gihe amavuriro y'amarundi, T.P.O nayo itanga intererano ishika ku igihugu kitarashika ku gitigiri gishimishije

hamwe n'ibitaro bikaba bikora umwanya wose, ku miliyoni 50 y'amafaranga y'amarundi, CNLS nayo c'abakenyezi bibarukira kwa muganga, abahitanwa

Page 6: IKINYAMAKURU GISOHOKA KABIRI MU KWEZI N° 24 Ibibazo ... · IKINYAMAKURU GISOHOKA KABIRI MU KWEZI SOMA KU RUPAPURO RWA 8 SOMA KU RUPAPURO RWA 3. IKIYAGO C’INAMA NSHINGAMATEKA U

IKIYAGO C’INAMA NSHINGAMATEKA

Ibandanya ry’urupapuro rwa 5

Bandaniriza ku rupapuro rwa 7

IKINYAMAKURU GISOHOKA KABIRI MU KWEZI Urupapuro rwa 6

Ibibazo vyunganiwe vyabajijwe abagize Letan'imbanyi baragabanutse cane. Ariko kandi, Reta - Igikorwa co gushira abanyeshure mu bisata yisumbuye, umunyeshure yasavye igisata kiri kuri iryo

irafise ikindi gikorwa cihutirwa co kugwanya igwirirana binyuranye vy'igece ca kabiri c'amashure shure aca agumizwa aho nyene kugira ico gisata

ry'abantu, ari na co gituma uburyo butari buke yisumbuye; ntikizohave kibura abacigamwo ngo cugare.

bukoreshwa mu mugambi w'irondoka rijanye - Isubizwa mw'ishure ry'abayahagaritse ku mvo Ku kibazo kijanye n'ingene igikorwa co gusubiza mu

n'amagara meza mu bushikirangaji bujejwe amagara zitandukanye; mashure abari barahagaritse bivuye ku mvo

y'abantu. - Itangwa ry'akazi ku bigisha bashasha no guhindurira zitandukanye, umushikiranganji w'Amashure

Ibibazo vyinshi binyuranye vyarabajijwe, Inama akazi ababisavye; y'Intango, Ayisumbuye, Inyigisho z'Imyuga no

Nshingamateka yongera iragira ivyo isavye Reta - Gukwiragiza abigisha aho batari bakuwe ahari Kwigisha abagize Gusoma no Kwandika yishuye ko

kugira ngo uyo mugambi urushirize kugenda neza, benshi; ababa bahagaritse amashure bari mu mirwi

uyo mugambi ukaba watanguriye mu ntara za Ngozi, - Ku vyoba binugwanugwa ko mu bushikiranganji itandukanye, hari abaheba kubera indwara, ubukene,

Makamba, Cankuzo na Bubanza mu mwaka w'2007. bw'indero hoba hari ingendo yo kurya ibiturire cane ingorane zitabavuyeko, uguhunga canke abari bagiye

Mu kwezi kwa Ndamukiza umwaka w'2010, uwo cane mu gutanga “mutation” na “affectation” ; mu mirwi irwana. N'aho ata mategeko yanditse ahari

mugambi waciye ushika mu gihugu cose. Ubu - Indinganizo nshasha y'inyigisho mu mashure, yo kwisunga mu gukora ico gikorwa, yaramenyesheje

ubushikiranganji bujejwe amagara y'abantu no hisunzwe ko Uburundi buri mw'Ishirahamwe ko hariho umurwi ugizwe n'abantu umunani bajejwe

kurwanya ikiza ruhonyanganda Sida bukaba buriko ry'ibihugu vya Afrika y'Ubuseruko; gutunganiriza abo babisavye, mu gusaba naho

burihweza ingene abakozi babwo bakorera mu ntwaro - Intererano y'Inama Nshingamateka kugira bakaba bandika ikete. Ku bahungutse n'abahora mu

muri ubwo bushikiranganji nabo boronswa utwo amabanga yo muri ubwo bushikiranganji arngurwe mirwi irwana, berekana impapuro zivyemeza, co

dushirukabute. ata nkomanzi. kimwe n'abahora barwaye. Nayo ku bijanye

Egide Kwizera Ku bijanye no gushira abanyeshure bahejeje umwaka n'abubatse bipfuza gusubira mu mashure ya Leta

w'icumi mu bisata bitandukanye vy'igice ca kabiri yaravuze ko amategeko atabibarekurira.

Ku mushikiranganji w'Amashure y'Intango c'amashure yisumbuye gitungani jwe, uwo Ku bijanye n'iringanizwa ry'itangwa ry'akazi ku bigisha

n'Ayisumbuye, Inyigisho z'Imyuga no Kwigisha Mushikiranganji yabanje kwibutsa ko mu bihe bashasha no guhindurira abahora bigisha (mutation),

abakuze gusoma no kwandika bisanzwe, ico gikorwa kirangurwa mu kiringo c'amezi umushikiranganji Severino Buzingo yaremeye ko

abiri. Ariko kubera ko habaye yegereyegere havugwa vyinshi kw'itangwa ry'akazi, ko n'ibiturire

« Igisata c'indero y'urwaruka rw'Uburundi y'abigisha, ico gikorwa caranguwe mu kwezi kumwe vyoba bitangwa. Abasaba guhindurirwa aha bahora

gitegerezwa kunagurwa » gusa, kugira ngo abanyeshure batangure umwaka bakorera ni benshi, kandi igitigiri kinini cabo cipfuza

w'ishure w'2010-2011 kw'igenekerezo rya 20 gukorera mu bisagara, aho naho hakaba hasanzwe

Ico ni kimwe mu vyashikirijwe na ba Nyakwubahwa Nyakanga. Yaramenyesheje ko hariho umurwi ujejwe hari abigisha benshi. Yaramenyesheje ko kuva aho

abash ingamateka , aho umush ik i rangan j i ico gikorwa, ukaba ugizwe n'abantu 12. Abo muri uwo ashikiye muri ayo mabanga, harashinzwe umurwi

w'Amashure y'Intango n'Ayisumbuye, Inyigisho murwi bihweza ibisabwa kugira ngo umunyeshure mushasha ujejwe gutunganya ico gikorwa, gishasha

z'Imyuga no Kwigisha abakuze Gusoma no Kwandika ashirwe mu gice ca kabiri c'amashure yisumbuye, ivyo kikaba ari uko n'abajejwe indero mu ntara bari muri

yari mu Ngoro y'amakoraniro y'abashingamateka, navyo bikaba ari amanota umunyeshure yaronse, uwo murwi, ivyo bikaziba bizofasha mu kurwanya

kugira ngo yishure ku bibazo vyunganirwa yari hamwe n'ishure ryegereye aho umunyeshure aba urwo rukurukuru rw'ibiturire bitangwa. Yagiriyeko

yashikiri jwe n'umushingamateka Marcell ine rifise igisata yipfuza. Icibonekeje ni uko ¾ amenyesha ko ivyo guhindurira abigisha aho bahora

Bararufise, yunganiwe n'Umushingamateka Gervais vy'abanyeshure bahejeje igice ca mbere c'amashure bakorera haciye ukwezi vyarahagaze, bikaba

Ngirirwa. Iyo nama ya bose yari irongowe n'Umukuru yisumbuye bipfuza kwiga mu mashure y'imyuga bizosubira kugirwa kuva mu kwezi kwa kane

w'Inama Nshingamateka, Nyakwubahwa Piyo n'ay'ubuganga, ayo mashure nayo akaba ari make mu k'umwaka 2011.

Nayo ku baronswa akazi mu gisata c'indero Ntavyohanyuma. gihugu.

(recrutement), yaramenyesheje ko igit igir i Bahejeje kumukeza ko Umukuru w'Igihugu Yaribukije kandi ko hari amashure yisumbuye ya

c'abaronswa akazi gifatwa hisunzwe amasezerano yamwizeye akamuzeza amabanga ahambaye mu komine adafise igice ca kabiri, abanyeshure bayizeko

aba ari hagati y'Ubushikiranganji bw'Indero hamwe buzima bw'igihugu n'uko umwaka w'ishure 2010-2011 nibo baca batunganirizwa ubwa mbere, bagaca n'Ubushikiranganji bw'Ikigega ca Leta, bijanye

watanguye ku gihe, baramushikirije ibibazo kugira babashira mu mashure afise uburaro. Nayo ku n'amahera azokoreshwa ku mwaka aba yaremejwe.

Abakeneye akaz i n i bensh i , a r i ko abo atange umuco, ivyo navyo bikaba vyari bijanye: mashure afise ibice vyose uko ari bibiri vy'amashure

ubushikiranganji bw'Ikigega ca Leta bwemeye ni

Page 7: IKINYAMAKURU GISOHOKA KABIRI MU KWEZI N° 24 Ibibazo ... · IKINYAMAKURU GISOHOKA KABIRI MU KWEZI SOMA KU RUPAPURO RWA 8 SOMA KU RUPAPURO RWA 3. IKIYAGO C’INAMA NSHINGAMATEKA U

IKIYAGO C’INAMA NSHINGAMATEKA

Ibandanya ry’urupapuro rwa 6Ibandanya ry’urupapuro rwa 3

Umukuru w'Inama Nshingamateka yarifatanije n'-abenegihugu bo ku Buterere mu bikorwa rusangi

IKINYAMAKURU GISOHOKA KABIRI MU KWEZI Urupapuro rwa 7

Ibibazo vyunganiwe vyabajijwe abagize Leta

Bandaniriza ku rupapuro rwa 8

abigisha 3.500 bo mu mashure y'intango, hamwe na 1.500 bo mu

mashure yisumbuye,abaronka imbere y'abandi bakaba ari ababa

bamaze imyaka myinshi barahejeje amashuri batararonka akazi.

Ku bijanye no gukwiragiza abigisha aho batari bakuwe ahari benshi,

ico gikorwa kizofasha cane mu kunagura amashure kuko usanga

hari amashure atagira abigisha bakwiye, bigakenerwa ko

hagabanywa abigisha aho bari ari benshi. Ubwo bwinshi yasiguye ko

ahanini bwatewe n'ibibazo igihugu cagize, aho umutekano

w'abigisha utari ukwiye bagasaba kwungururizwa aho bakorera mu

mahoro. Yaramenyesheje ko hariho umurwi ujejwe gutunganya ico

gikorwa uri mu gushirwaho n'Icegera ca kabiri c'Umukuru w'Igihugu,

uwo murwi ukaba uzotangura gukora kuva mu kwezi kwa mbere

kw'2011.

Iyinjira ry'Uburundi mw'Ishirahamwe ry'Ibihugu vya Afrika

y'Ubuseruko ryatumye igihugu kigira integuro zo kunganisha ku

rugero rumwe ivyigwa bitangwa mu mashure yo mu bihugu bigize

iryo shirahamwe. Haramenyeshejwe ko ivyigwa bikiriko biragirwa

kugira ngo bategure neza ko amashure yo mu Burundi yoza

aratangura umwaka w'ishure mu kwezi kwa Nyakanga, nk'uko

bigenda mu bindi buhugu vy'iryo shirahamwe, amashure matomato

nayo akaba azoza aramara imyaka icenda ha kuba itandatu nk'uko

vyahora. Abatazoba nabo batoye ikibazo kibashikana mu mashure

yisumbuye, bazoca biga amashure y'imyuga kugira ngo bazobashe

kwitunga mu buzima. Uwo mushikiranganji yaramenyesheje ko ivyo

bizofasha abana b'Uburundi kugira ngo ubumenyi butuma

bahiganwa n'abandi kw'isoko ry'akazi ryo muri kano karere.

Umushikiranganji w'Amashure y'Intango, n'Ayisumbuye, Inyigisho

z'Imyuga no Kwigisha abakuze Gusoma no Kwandika yaravuze ko

intererano y'Inama Nshingamateka kugira ngo ibikorwa vyo mu

bushikiranganji bw'indero biranguke ata ngorane ari ntangere.

Bifatiye ko uwo mugambi utabonwa neza na bose, yarasavye ba

nyakwubahwa abashingamateka ko bokwitanga mu gusigurira

abanyagihugu, na cane cane abigisha ineza y'umugambi wo

gukwiragiza abigisha aho batari bakuwe ahari benshi, kugira ngo

abana b'Uburundi baronswe ubumenyi bukwiye. Umushikiranganji

Severino Buzingo yarasavye abashingamateka ko boshiraho akabo

kugira ngo umugambi wa Leta wo gushira ku rugero rumwe ivyigwa

bitangwa mu bihugu bigize Ishirahamwe ry'Ibihugu vya Afrika

y'ubuseruko uje mu ngiro bidatevye, maze bemeze amahera Leta

izoba ikeneye muri ico gisata, bongere bahimirize n'abanyagihugu

babandanye bubaka amashure ku bwinshi kuko nayo nyene ari

nkenerwa. Ku bijanye no kurwanya igiturire kivugwa mu gisata

c'indero, uwo Mushikiranganji yarabasavye ko borushirizaho

kwigisha abanyagihugu ku burenganzira bwabo bwo gutunganirizwa

ataco babanje gutanga, bakongera bagatuma agatoke uwo wese

abasavye kumupfumbatisha kugira ngo ahanwe n'amategeko.

Muri iyo nama ya bose, abashingamateka bararonse akanya

kisanzuye ko kubaza ibibazo bitandukanye biraba igisata c'indero

c'urwaruka rw'Uburundi. Umushikiranganji yari yaserukiye Leta muri

ico gisata c'indero yaratanze inyishu zishimishije ku bibazo yari

yabajijwe.

Clarisse Biraronderwa

shirahamwe ryama ryitaho ibikorwa muri Nkenga-Busoro, co kimwe n'abandi

vy'isuku vyo muri iyo komine ku musi wa banyagihugu, batahuye ko gukora ari ryo

kabiri ku ndwi ku ndwi, rikongera rikitaba soko ry'iterambere rirama, bakaba

ibikorwa rusangi bisanzwe bitunganywa batahura ko ibikorwa rusangi bitagikwiye

ku misi ya gatandatu. kwitirirwa umugambwe, ahubwo ari ivya

Egide Kwizera bose. Yarabemereye ko Inama

Nshingamateka izoguma ifashe mu

Ibikorwa rusangi vyo kwubaka ivuriro mugongo ibikorwa vyo kwubaka iryo

ryo muri Quartier Nkenga-Busoro vuriro, aca atanga n'intererano y'imifuko

mirongo itanu y'isima izofasha mu

Ku munsi wa gatandatu igenekerezo rya kubandanya ibikorwa.

06 Munyonyo 2010, Umukuru w'Inama Twobamenyesha kandi ko n'Umukuru

Nshingamateka, Nyakubahwa Piyo w ' u m u g a m b w e C N D D - F D D ,

Ntavyohanyuma, ivyegera vyiwe uko ari Nyakubahwa Yeremiya Ngendakumana,

b a b i r i , b a r i k u m w e n ' a b a n d i nawe nyene yari yishikiye kuri ico kivi,

b a s h i n g a m a t e k a akaba nawe yaraterereye muri ivyo

n'abakenguzamatekabatari bake bari bikorwa imifuko mirongo itanu y'isima.

bahwaniye muri Nkenga-Busoro, aho ni Clarisse Biraronderwa

muri komine Kanyosha yo mu gisagara

ca Bujumbura. Aho rero niho hari Icegera ca mbere c'Umukuru w'Inama

hategekanijwe ibikorwa rusangi bijanye Nsh ingamateka ya r i f a t i kan i j e

no gufashanya n'abanyagihugu mu n'abanyagihugu ba Komine Buraza

bikorwa vyo kwubaka ivuriro rya Nkenga- mu bikorwa rusangi

Busoro. Iryo vuriro rigizwe n'inyubakwa Kw'igenekerezo rya 23 Gitugutu2010,

z i n e , i g i h e r i z o h e r e r a r i k a b a Icegera ca mbere c'Umukuru w'Inama

rizopfunyiriza urugendo abantu baba mu Nshingamateka, umushingamateka

micungararo yaryo igihe bakeneye Karerwa Mo-Mamo, yari ku mutumba wa

kwivuza. Abanyagihugu bari bitavye cane Mahonda, Komine Buraza mu ntara ya

ivyo bikorwa kandi bakaba barakorana Gitega, aho yifatikanije n'abanyagihugu

akamwemwe. Ibikorwa bitari bike, nko baho mu bikorwa rusangi. Ivyo bikorwa

kuvoma amazi yo gukoresha, gusasa vy'iterambere vyari ivyo gutaba ikibanza

amabuye, guhereza isima no kuyicanga, caho bazokwubaka ishure ryisumbuye

hamwe no gusiga isima mu nzu bikaba rya komine ry'i Mahonda. Abanyagihugu

vyararangutse mu kanya gato. isinzi bari bitavye kugira ngo baduze ico

Mu k igan i ro Umukuru w ' Inama kivi, bakaba baratashe ico kibanza cose

N s h i n g a m a t e k a y a s h i k i r i j e bahejeje kugitaba.

abamenyeshamakuru, yaramenyesheje Ibikorwa rusangi biheze, Musitanteri wa

ko ibikorwa rusangi vy'uwo munsi vyari Komine Buraza, umupfasoni Judès

bijanye no kwifatanya n'abanyagihugu Nibaruta, yarafashe i jambo aho

mu bikorwa vyo kwiteza imbere. yashimiye cane uwo mutegetsi ku

Yarashimye kandi ko abanyagihugu bo gacumu k'ubumwe yari yaje guterera

Page 8: IKINYAMAKURU GISOHOKA KABIRI MU KWEZI N° 24 Ibibazo ... · IKINYAMAKURU GISOHOKA KABIRI MU KWEZI SOMA KU RUPAPURO RWA 8 SOMA KU RUPAPURO RWA 3. IKIYAGO C’INAMA NSHINGAMATEKA U

IKIYAGO C’INAMA NSHINGAMATEKA

Ibandanya ry’urupapuro rwa 7

Bandaniriza ku rupapuro rwa 9

Clarisse Biraronderwa

Umukuru w'Inama Nshingamateka yarifatanije -n'abenegihugu bo ku Buterere mu bikorwa rusangi

Inama yo guhanahana ivyiyumviro ku bakenyezi b'abashingamateka, abakenguzamateka n'abashikiranganjibo mu kiringo c'ubu n'igiheruka

IKINYAMAKURU GISOHOKA KABIRI MU KWEZI Urupapuro rwa 8

abanyagihugu b'i Mahonda. imere ugereranije n'uko yahora Musitanteri, bagafatira hamwe

Yaramenyesheje ko umugambi mu mwaka wa 2005, aca i n g i n g o z u b a k a i k o m i n e .

wo kwubaka iryo shure watumwe yemerera abar i ngaho ko Yarasubiye kumusaba kandi ko

n'uko Komine ya Buraza isanzwe azoguma ari hafi y'abanyagihugu yokwamayibuka abamutoye,

ifise amashure yisumbuye atatu nk'uko ariyo nyifato uwatowe akama hafi y'abanyagihugu

gusa, maze igitigiri c'abanyeshure n ' a b a n y a g i h u g u w e s e bamwizigiye, akabumviriza kandi

bari mu kirasi kimwe kikaba a t e g e r e z w a k u g i r a . a k u m v i r i z a n ' i v y i y u m v i r o

umurengera. Iryo shure rikaba Yaramenyesheje kandi ko kuva bishikirijwe n'abandi bari mu

rizoza kworohereza abanyeshure atowe, ikomine ya Buraza igira Nama Mpanuzwajambo.

ngo bige neza, abigisha nabo kabiri muzo amaze kugendera, U m u k u r u w ' I n a m a

babashe gukurikirana neza maze aca aheraheza ahimiriza Mpanuzwajambo ya komine

abana. Mus i tan te r i Judès a b a n y a g i h u g u k o b o k u r a Buraza yarashimiye cane Icegera

Nibaruta yaragiriyeko amenyesha amaboko mu mpuzu, bagakunda ca mbere c'Umukuru w'Inama

ko komine Buraza yifashe neza ibikorwa kuko arivyo bizobateza Nshingamateka yabiyumviriye

mu b i j anye n 'umu tekano , imbere. akaza gufasha abanyagihugu mu

abanyagihugu baho bakaba Inyuma y'ayo majambo, icegera bikorwa rusangi, akabazanira

bijukiye ibikorwa. ca mbere c'Umukuru w'Inama kandi n'impamba izofasha Inama

Ariko naho abanyagihugu bari ku Nshingamateka yaragendeye Mpanuzwajambo ya Komine

kivi, Musitanteri yaramenyesheje Inama Mpanuzwajambo ya gukora mu mwumvikano. Icegera

ko bakenye ibikoresho, aca asaba Komine Buraza, kugira bavugane ca Mbere c'Umukuru w'Inama

icegera ca mbere c'Umukuru bahane n'impanuro ku bijanye Nshingamateka. Yaremeye ko izo

w'Inama Nshingamateka ko n'ingene ibikorwa vyayo muri iyo mpanuro batekerewe bazokwama

y o g i r a i c o a b a t e r e r e y e . komine vyoranguka. bazigenderako, aca aheraheza

Yaramenyesheje kandi ko Komine Icegera ca mbere c'Umukuru asaba uwo mutegetsi ko yokwama

ya Buraza ikeneye ibarabara w ' I n a m a N s h i n g a m a t e k a avugira komine ya Buraza kugira

ry' ikaburimbo ryokwubakwa yarashimiye ubwa mbere Inama ntize isigare inyuma mu migambi

kugira ikomine irushirizeho gutera Mpanuzwajambo ya akomine y'iterambere izoba ishizwe mu

imbere. Yarasavye kandi ko iyo yahahora ku kungene yitwaye makomine y'Uburundi.

k o m i n e y o r o n s w a neza mu gutorera hamwe umuti Twobamenyesha kand i ko

u m u y a g a n k u b a , n k u k o w ' u t u g o r a n e t w a g i y e kw'igenekerezo rya 24 gitugutu

N y e n i c u b a h i r o U m u k u r u turibonekeza. Mu mpanuro 2 0 1 0 , I c e g e r a c a M b e r e

w'Igihugu yari yabibemereye igihe yabatekereye, yarabasavye ko c ' U m u k u r u w ' I n a m a

yari yagiye kubagendera. bokwama basenyera ku mugozi Nshingamateka yarabonanye

Mw'ijambo yashikirije, icegera ca umwe, ibibagoye bakaronderera n 'abakenyezi n 'abakenyezi

mbere c 'Umukuru w'Inama h a m w e u m u t i w a v y o . b'abirimizi bari mu mashirahamwe

Nshingamateka yarashimiye cane Yarabasavye kandi ko bokwama 75. Aho hari muri komine Gitega

abanyagihugu ba Komine ya biyumvirira hamwe imigambi iteza y'intara ya Gitega, intumbero

Buraza ku kungene bitavye imbere kandi izanira ubutunzi ikaba yari iyo kuvugana ku

akamo ari benshi, bakaza ikomine yabo. Uwutwara Inama n t a m b w e i b i k o r w a v y a b o

gukorera hamwe ib ikorwa M p a n u z w a j a m b o n a w e bigezeko.

bizobateza imbere. Yarashimye yamuhanuye ko yokwama

ko komine ya Buraza imaze gutera akorera mu mwumvikano na

Ibitigiri abakenyezi bashitseko mu

n z e g o z a L e t a , z ' I n a m a

N s h i n g a m a t e k a n ' I n a m a

N k e n g u z a m a t e k a v y a s h i z e

Uburundi mu kibanza kibereye mu

karere ka Afrika no mu makungu

Ku rwego rw'Inama Nshingamateka,

Uburundi bugira gatanu inyuma

y'Urwanda, Afirika y'epfo, Mozambike

n a A n g o l a . M u r w e g o

rw'Abakenguzamateka, Uburundi buza

ubwa mbere mu karere ka Afirika,

bukagira ubwa kabiri mu makungu

inyuma y'igihugu ca Boliviya. Mu rwego

rwa Leta yashinzwe inyuma y'amatora,

abakenyezi baserukiwe ku rugero rwa

43 kw'100 ( ni ukuvuga abakenyezi 9

kuri 21), iyo akaba ari intambwe

ikomeye ugereranije na Leta iheruka

aho abakenyezi bari ibice 30,7 kw'100,

n i ukuvuga abakenyez i 7 ku

bashikiranganji 26.

Ivyo bitigiri vyatangajwe mu nama yo

guhanahana ivyiyumviro ku bakenyezi

b ' a b a s h i n g a m a t e k a ,

abakenguzamateka n'abashikiranganji

bo mu kiringo c'ubu n'igiheruka

yatunganijwe kw'igenekerezo rya 25

Gitugutu 2010 mu nyubakwa z'ihoteri «

Club du Lac Tanganyika ».

Mw' i jambo yashikir i je, icegera

c ' u w u s e r u k i r a I s h i r a h a m w e

Mpuzamakungu rijejwe iterambere

PNUD mu mpfunyapfunyo yo mu rurimi

rw'igifaransa, yaramenyesheje ko iyo

nama izoha abayitavye akaryo ko guca

irya n'ino icigwa bakuye mu kiringo

c'intwaro iheruka be n'ibisabwa canke

ibitegurwa na barya canke bariya.

Mw'ijambo ryo gutanguza iyo nama,

Page 9: IKINYAMAKURU GISOHOKA KABIRI MU KWEZI N° 24 Ibibazo ... · IKINYAMAKURU GISOHOKA KABIRI MU KWEZI SOMA KU RUPAPURO RWA 8 SOMA KU RUPAPURO RWA 3. IKIYAGO C’INAMA NSHINGAMATEKA U

IKIYAGO C’INAMA NSHINGAMATEKA

Ibandanya ry’urupapuro rwa 8

Inama yo guhanahana ivyiyumviro ku bakenyezi b'abashingamateka, abakenguzamateka n'abashikiranganji bo mu kiringo c'ubu n'igiheruka

Gukarihiriza ubwenge Abashingamateka n'Abakenguzamateka ubumenyi bwo kwiga, kunonososora hamwe no kwemeza itegekorigenga amafaranga Reta ikoresha mu mwaka ni ngirakamaro

IKINYAMAKURU GISOHOKA KABIRI MU KWEZI Urupapuro rwa 9

umushikiranganji wo Gushigikirana, Agateka ka zina muntu n'Iterambere

ridakumira yaribukije ko uruhara rwa Leta mw'inganisha ry'ibitsina

n'ukwigenga ku bakenyezi ku ngero zose atari agaseseshwarumuri.

Umushikiranganji Immaculée Nahayo ati ntawuyobewe ko Uburundi

buherutse kuva mu matora, aho abakenyezi bitavye ku bwinshi

ugereranije n'imyaka iheze.

Ku bijanye n'igikorwa cari cabakoranije kuri uyo musi, iyo ntumwa ya Leta

yamenyesheje ko amanama yo gutsimbataza ubumenyi bw'abakenyezi

b'abashingamateka n'abakenguzamateka yatunganijwe mu 2009

vyaragaragaye ko mwene ayo mahwaniro yari akenewe ariko yakoranye

igihe carenze mu kiringo giheruka. Ni mu ntumbero yo gukosora ako

kanenge ishirahamwe PNUD, rifatikanije n'igisata kikurikirana ibijanye

n'amahoro n'intwaro ibereye co mw'Ishirahamwe BINUB, ryatunganije

uruganda rwo guhuza abashingamateka, abakenguzamateka

n'abashikiranganji kugira bazoshimikire ku bijanye n'uguteza imbere

igitsina gore muri izo nzego nkuru nkuru z'igihugu.

« Turengere ibitigiri », ico nico cipfuzo cagumye kigaruka ku bitavye iyo

nama bafashe amajambo. Naho bashimye ibiharuro vy'abakenyezi bari

muri Leta, mu Nama Nshingamateka n'Inama Nkenguzamateka, abari

bitavye urwo ruganda baremeje ko impinga ikiri ndende, bafatiye ku

karorero ko umukenyezi adaserukiwe bikwiye mu nzego zo hasi.

Abakenyezi bari mu nzego zo hejuru bategerezwa gukora mu ntumbero

yo kwerekena ko bari mu bibanza bakwiye, nkuko vyahanuwe n'abitavye

iyo nama aho baboneyeho no gukebura bagenzi babo gufatana mu nda,

narirya abakenyezi bacitse iciro ry'umugani mu gurtyozana.

Imbere yo gusozera urwo ruganda, abakenyezi b'Abashingamateka

n'Abakenguzamateka barasohoye itangazo aho biyemeje:

1. Kwitaba ibikorwa vyose vy'Abashingamateka n'Abakenguzamateka ;

2. Kuguma iruhande y'abenegihugu mu kubasanga ku kivi mu ntara

batowemwo;

3. Gukorana n'ayandi mashirahamwe y'abakenyezi ari mu gihugu, mu

karere k'ibiyaga binini no mu makungu ;

4. Gushinga ishirahamwe rimwe ry'abakenyezi b'Abashingamateka

n'Abakenguzamateka bo muri kino kiringo ;

5. Guhagararira inyungu za zina mukenyezi muri rusangi ;

6. Gushinga umugwi w'ihwaniro hagati y'abakenyezi b'Abashingama-

teka n'Abakenguzamateka bakukurutse hamwe n'abo muri kino

kiringo.

Christine Nahimana

u wa 26 gushika ku wa 27 Gitugutu 2010, i Bujumbura, KAbashingamateka, Abakenguzamateka hamwe n'abakozi bo muri izo

nzego uko ari zibiri, barakoraniye mu ruganda rwo gukarisha ubwenge bwo

kwiga no kunonosora hamwe no kwemeza itegeko rigenga amafaranga Leta

ikoresha mu mwaka. Urwo ruganda rwaje mu gihe gikwiye kuko kino kiringo

co mu kwezi kw'icumi abashingamateka basasamwo ari ikiringo citirirwa

kwiga itegeko rigenga amafaranga Reta ikoresha.

Itegeko rigenga amafaranga Reta ikoresha mu mwaka ni nkenerwa cane ku

Nama Nshingamateka na Nkenguzamateka kuko ari bwo buryo izo nzego

zikoresha mu kugenzura ibikorwa vya Reta kugira ngo ubuzima

bw'umwenegihugu asanzwe bwisununure. Intumbero y'urwo ruganda yari

iyo kugira ngo abashingamateka n'abakenguzamateka barabire hamwe

ibijanye n'itegeko rigenga amafaranga Reta ikoresha mu mwaka,

kumenyesha no guka r ih i r i za ubwenge abash ingamateka

n'abakenguzamateka ku kungene hatunganywa hakongera hagategurwa

amafaranga Reta ikoresha buri mwaka, kumenyesha no gukarihiriza

ubwenge abashingamateka n'abakenguzamateka ku kungene bigenda mu

kwemeza no kugenzura amafaranga yegukira Reta.

Mu gihe inzego z'Inama Nshingamateka na Nkenguzamateka abazigize

ariho bagitangura ikiringo batorewe ca 2010-2015 zikaba zigizwe kandi

ahanini n'abatowe ubwa mbere kurangura ayo mabanga yo guserukira

abenegihugu, vyari bibereye ko hategurwa ikarihirizwa ry'ubwenge kuri abo

bashingamateka n'abakenguzamateka mu bijanye no kwiga no kwemeza

itegeko ry'amafaranga Reta ikoresha ku mwaka ku mwaka.

Abashingamateka n'abakenguzamateka bakeneye ubumenyi buhagije

kugira ngo bashobore gukoresha neza ububasha bahabwa n'amategeko mu

kugenzura politike n'ibikorwa vy'ibisata vyo mu bushikiranganji kugira

ubuzima bw'umwenegihugu asanzwe bwisununure, cane cane nko mu buryo

buhabwa ibisata vy'uburimyi n'ubworozi, igisata c'amagara y'abantu, igisata

kijanye n'indero, igisata kijanye no gusanura ivyasambuwe n'intambara.

« Inzego z'Inama Nshingamateka na Nkenguzamateka ntaco zitazokora mu

kugira ngo Reta ikoreshe neza uburyo bw'igihugu mu kwirinda gusesagura,

gukoresha abakozi batabaho, kurwanya ba kaboko no gutunganya nabi

ikoreshwa ry'amafaranga ya Reta », uko niko Umukuru w'Inama

Nshingamateka yavuze mw'ijambo ryiwe ryo gutanguza ibikorwa vy'urwo

ruganda.

Haba mu gutanguza canke mu gusozera ibikorwa vy'urwo ruganda,

Umukuru w' Inama Nshingamateka, Umushingamateka Piyo

Ntavyohanyuma n'Umukuru w'Inama Nkenguzamateka, Gabriel

Nt isezerana, barashimiye ishirahamwe ry 'Abashingamateka

b'Abanyaburaya (AWEPA) ku kugene baguma bafashe mu mugongo inzego

z'Inama Nshingamateka na Nkenguzamateka.

Egide Kwizera

Page 10: IKINYAMAKURU GISOHOKA KABIRI MU KWEZI N° 24 Ibibazo ... · IKINYAMAKURU GISOHOKA KABIRI MU KWEZI SOMA KU RUPAPURO RWA 8 SOMA KU RUPAPURO RWA 3. IKIYAGO C’INAMA NSHINGAMATEKA U

IKIYAGO C’INAMA NSHINGAMATEKA

Clarisse Biraronderwa

Iyugururwa ry'uruganda rwo guhanahana amakuru ku nteguro y'itegeko ryo gutunganya amatongoItorwa ry'integuro y'itegeko rijanye n'itunganywa ry'amatongo rizofasha mu kunagura imibano no gukwega imitahe mu gihugu

IKINYAMAKURU GISOHOKA KABIRI MU KWEZI Urupapuro rwa 10

Ivyo ni bimwe mu vyashikirijwe n'Umukuru w'Inama hose iryo tegeko no gushiraho ayandi mategeko ry'amahoro n'iterambrer ry'igihugu, maze aca asaba

Nshingamateka, Nyakubahwa Piyo Ntavyohanyuma, yorohereza ishirwa mu ngiro ry'itegeko rijanye no k o u m w i t w a r a r i k o w ' u w o w e s e y a t o w e

aho yariko arashikirza ijambo rijanye no kwugurura gutunganya amatongo. n'abanyagihugu woba uwo gufasha mu gutorera

uruganda rwari rwatumiwemwo ba nyakubahwa Umushikiranganji w'Ibidukikije no Gutunganya umuti ingorane zose zivuye ku matongo. Yaraciye ku

abashingamataka n'abakenguzamateka. Urwo Ibisagara mw'ijambo yashikirije, yaremeje ko kubona mayange ivyagizwe kugira ngo iyo nteguro y'itegeko

ruganda rwari rujanye no guhanahana amakuru ku b a n y a k u b a h w a a b a s h i n g a m a t e k a ishikweko, yibutsa abitavye urwo ruganda ko

vyerekeye integuro nshasha yo gutunganya n'abakenguzamateka bitavye urwo ruganda ari intumbero yavyo ari uguca hirya no hino no kuyaga

amatongo, rukaba rwabereye ku magenekerezo ya benshi ari ikimenyetso ntabanduka ko bafise kuri iyo nteguro y'itegeko, kugira bakuremwo inkuru

28 na 29 gitugutu 2010. Abandi bashitsi b'iteka bari umwitwarariko wo gutorera inyishu irama ikibazo zikwiye kandi z'ukuri ku vyerekeye ivyahindutse muri

bitavye birori bakaba bari Umushikiranganji ajejwe c'amatongo. Yaramanyesheje ko, bafatanije n'abama iyo nteguro, hamwe n'inyishu ritanga ku gutunganya

ibudukikije no gutunganya ibisagara, hamwe babafata mu mugongo, hashizweho umurwi wagize neza amatongo mu gihugu.

n'uwuserukira Leta zunze Ubumwe za Amerika mu ibikorwa bitari bike, bikaba ari navyo vyavuyemwo Muri iryo jambo kandi, yaraboneyeho akaryo ko

Burundi. isubirwamo ry'itegeko rijanye no gutunganya gushimira cane abafasha Uburundi, na cane cane

Mw'ijambo ryo kwakira abashitsi ryashikirijwe amatongo. abafashije ubushikiranganji bw'Ibidukikije no

n'uwuserukira Leta zunze Ubumwe za Amerika mu Mu gihe iyo nteguro y'itegeko izoba yemejwe kandi Gutunganya Ibisagara, aho ni ukuvuga USAID

Burundi yarabanje gushimira Umukuru w'Inama yateweko umukono na Nyenicubahiro Umukuru Burundi, umugambi Gutwara Neza w'Ishirahamwe

Nshingamateka ko yatahuye akamaro k'urwo w'Igihugu, iryo tegeko rizofasha Leta mu gucungera ry'Ibihugu vya Buraya, hamwe n'umugambi wo

ruganda, akarutera iteka mu kwugurura ibikorwa neza ubwo butunzi bw'agaciro kanini, busigaye gufashanya w'Ubuswisi, ku kungene vyitanze kugira

vyarwo. Kubera ko ikibazo amatongo ari ikibazo bwarabaye isoko ry' ingorane, n'ubwicanyi ngo integuro y'itegeko risubiramwo itegeko ryo

gihambaye mu gihugu, itunganywa ryayo ritegerezwa budasigaye inyuma. Yaribukije ko ibice birenga 80 gutunganya amatongo iboneke. Yagiriyeko abasaba

kwigwa mu bwitonzi kandi rigakorwa ku mugaragaro. kw'ijana vy'Abarundi batunzwe n'uburimyi, aca ko bobandanya bafata mu mugongo mu gihe iyo

Itegeko rijanye no gutunganya amatongo ritowe agirako asaba ba nyakubahwa abashingamateka nteguro y'itegeko izoba yemejwe n'Inama

ryofasha mu gukinga amatati afatiye ku matongo, n'abakenguzamateka ko boshiramwo inguvu zabo Nshingamateka, kugira ngo ibikorwa bijanye no

rigatuma haba n'iterambere rirama. Yaribukije ko kugira ngo iyo nteguro y'itegeko yemezwe bidatevye, kurishira mu ngiro no kurimenyekanisha hose bize

ibice birenga 84 kw'ijana vy'imanza ziri mu masentare ako kakazoba ari agacumu k'ubumwe mu bikorwe ata ntambamyi. Mu guheraheza, Umukuru

y'intango zifatiye ku matati y'amatongo. Ikindi kandi ni gutsimbataza amahoro mu gihugu. w'Inama Nshingamateka yarasubiye kwemeza ko

uko amatongo menshi, yaba ayo mu bisagara canke Mw'ijambo yashikirije ryo kwugurura ibikorwa vy'urwo Inama Nshingamateka izokwiga kandi ikemeza iyo

ayo mu gihugu hagati ntakingiwe kuko atanditswe ngo ruganda, Umukuru w'Inama Nshingamateka nteguro y'itegeko.

agire urupapuro ruranga itongo, ivyo bikaba bituma yarashimiye Ubushikiranganji bw'Ibidukikije no Twobamenyesha ko urwo ruganda rwari rwateguwe

adashobora gukoreshwa nk'ingwati mu mabanki. Gutunganya Ibisagara na USAID Burundi ko n'ubushikiranganji bw'Ibidukikije no Gutunganya

Yaramenyesheje ko igishasha kiri mu nteguro biyumviriye gutunganya urwo ruganda rufitiye ibisagara, bubifashijwemo na USAID Burundi biciye

y'itegeko rijanye no gutunganya amatongo ari ko iryo akamaro kanini ba nyakubahwa abashingamateka mu mugambi wayo Burundi Policy Reform Program.

tegeko rivuga neza ibijanye no gutunganya amatongo n'abakenguzamateka. Urwo ruganda rero rubaye Inyuma y'insiguro zatanzwe n'abahinga bari bateguye

ya Leta n'aya abanyagihugu. hageze kuko rwihweza kimwe mu bibazo biraje urwo ruganda rwo guhanahana ivyiyumviro, ba

Uwuserukira Leta zunze Ubumwe za Amerika mu ishinga abanyagihugu b'Abarundi batari bake. Ikindi nyakubahwa abashingamateka n'abakenguza-

Burundi yarahimirije Leta y'Uburundi ko yoshikiriza kandi ni uko kugira ngo integuro y'itegeko mateka bari bitavye baraganiriye kandi barabaza

Inama Nshingamateka y'iki kiringo integuro y'itegeko risubiramwo itegeko rijanye n'amatongo iza ibibazo bitari bike kugira batahure neza ivyanditse

rishigikira abakenyezi maze nabo bakaronka yarashikirijwe Inama Nshingamateka kugira yigwe muri iyo nteguro y'itegeko. Ibibazo vyari bifatiye cane

uburenganzira bwo gutorana amatongo nka basaza kandi yemezwe muri iki kiringo ca gitugutu 2010. cane ku matongo ya Leta, ku rupapuro ndangatongo

babo. Umukuru w'Inama Nshingamateka yaramenyesheje ruzohora rutangwa na Musitanteri, no ku bijanye no

Mu guheraheza, uwuserukira Leta zunze Ubumwe za ko agataka ari ubutunzi buhambaye ku Murundi wese, gutunganiriza abari barahungiye hanze y'igihugu

Amerika mu Burundi yarasubiye kwemeza ko igihugu maze aca ariyamiriza amabi n'ubwicanyi bikorwa bashaka gusubira mu matongo yabo.

ciwe kizoguma gifashe mu mugongo Leta y'Uburundi, vyamutse ku matati y'amatongo. Yaribukije ko ayo

na cane cane igihe hazoba hageze kumenyekanisha matati ari intambamyi ikomeye kw'itsimbatazwa