IMPACT VAN COVID-19 OP AANKOOP- EN CONSUMPTIEGEDRAG · 2020. 12. 11. · week 5/10 week 12/10 week 19/10 week 26/10 week 2/11 week 9/11 week 16/11 week 23/11 Evolutie in besteding

IMPACT VAN COVID-19 OP AANKOOP- EN CONSUMPTIEGEDRAGKris Michiels, Marketingadviseur VLAM

PRE-CORONA TIJDPERK

UIT UW KOT, MAAR NIET TE ZOT

TIJDPERK

BLIJF IN UW KOT TIJDPERK

HET NIEUWE NORMAAL

14 maart 20204 mei 2020

Fase 1 afbouw

8 juni 2020Heropening horeca, …

On

tken

nin

gsfa

se

Vo

orb

erei

din

gsfa

se

Aan

pas

sin

gsfa

seBusiness as usual:• Retail =>

Foodservices• Prijs & gemak zijn

belangrijke drivers• Maar ook

aandacht voor lokaal, milieu, dierenwelzijn, puur, ambachtelijk, beleving, …

Hamsteren: FMCG +8% aankoopfrequentie en

+25% omzet

Maatregelen volgen en het risico op besmetting zo klein mogelijk maken:

• Lagere aankoopfrequentie: -14% voor FMCG en -9% voor vers

• Maar hogere besteding per winkelbezoek (door lagere aankoopfrequentie, wegvallen foodservices, beperkte voorraad, tijdelijke stop op promoties en duurdere producten)

• Funshopping => runshopping (en frustraties)

• Winkelen op andere tijdstippen (bij mindere drukte, meer tijd)

• Winkelen in andere winkels: hypermarkten => proximity

• Meer thuisbereide maaltijden

• Hoger belang voor lokaal en veiligheid

DE BLOK ER WEER OP TIJDPERK

19 oktober 2020Nieuwe sluiting

horeca, …

PRE-CORONA TIJDPERK


TIJDPERK


HET NIEUWE NORMAAL

14 maart 20204 mei 2020

Fase 1 afbouw


On

tken

nin

gsfa

se

Vo

orb

erei

din

gsfa

se

Aan

pas

sin

gsfa

se



horeca, …

Gew

enn

ings

fase

Uit

ho

ud

ings

fase

Op

luch

tin

gsfa

se

Nieuwe hobbies: meer koken en bakken, meer interesse in recepten, …

Spanningen, corona-moeheid

• Gedeeltelijke heropleving van buitenshuisverbruik• Thuisverbruik evolueert terug naar dezelfde niveaus als in 2019• Shift in winkelkeuze: proximity > discounters

L’histoire se répète,maar in “light” versie

PRE-CORONA TIJDPERK


TIJDPERK


HET NIEUWE NORMAAL

14 maart 20204 mei 2020

Fase 1 afbouw


On

tken

nin

gsfa

se

Vo

orb

erei

din

gsfa

se

Aan

pas

sin

gsfa

se



horeca, …

Gew

enn

ings

fase

Uit

ho

ud

ings

fase

Op

luch

tin

gsfa

se

• Afhankelijk van duurtijd virus

• Consumentengedrag = tankerschip

• Versneller van bestaande trends

• Hoger belang voor lokaal, gezondheid, milieu

• Angst voor economische & financiële gevolgen => discounters, private label, thuisverbruik, …

MARKTONDERZOEK BINNENLAND VLAM

Marktbeschrijvendonderzoek

GfK

Consumptietracker

Verkennend & verklarend onderzoek

kwantitatief

kwalitatief

Trackings, posttesten, ad hoc onderzoek, …

Online research community: de Marktmaker-community

Ad hoc kwalitatief onderzoek

CONSUMPTIE-TRACKER

• Online kwantitatief onderzoek

• Marktonderzoeksbureau iVox

• Ganse jaar elke dag 20 unieke personen => 7.300 per jaar

• Consumptie de dag voordien (wie, wat, waar, wanneer)

• Onderzoek om de 3 jaar (dus 2017 als vergelijkingsbasis)maar ook in 2021!

DAGPENETRATIE CONSUMPTIEPLAATSEN(% BELGEN DAT OP EEN GEMIDDELDE DAG IN DIE PERIODE OP DIE PLAATS IETS CONSUMEERDE)

96% 96% 94% 95%94% 96% 96% 95%

voorlockdown 1

lockdown 1 na lockdown1

lockdown 2

THUIS

2017 2020

Bron: Consumptietracker VLAM

14% 15% 16% 14%16%

8%

15%

11%

voorlockdown 1


lockdown 2

FAMILIE OF VRIENDEN

2017 2020

9%10% 9% 8%

10%

6%

10%8%

voorlockdown 1


lockdown 2

ONDERWEG

2017 2020

33% 35%30%

35%37%

13%

24% 21%

voorlockdown 1


lockdown 2

WERK OF SCHOOL

2017 2020

15% 16% 15%18%

16%

4%

15%

4%

voorlockdown 1


lockdown 2

HORECA

2017 2020

10%12% 11%

15%12%

5% 8% 3%

voorlockdown 1


lockdown 2

OVERIGE

2017 2020

AANDEEL TYPE WARME MAALTIJDEN(IN % VAN HET AANTAL MOMENTEN)


70% 67% 68%

80%

67% 68% 66%74%

7% 8% 8%

8%

6% 7% 9%

8%7% 7% 7%

5%

7% 7% 6%

9%10% 11% 12%1%

12% 9% 15%1%

6% 7% 6% 6% 8% 9% 5% 7%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

2017 -voor

lockdown1

2020 -voor

lockdown1

2017 -lockdown

1

2020 -lockdown

1

2017 - nalockdown

1

2020 - nalockdown

1

2017 -lockdown

2

2020 -lockdown

2

geen warme maaltijd

buitenshuis

afgehaald ofthuisgeleverd

kant-en-klaar

zelfbereid

DAGPENETRATIE VERSE VOEDING(% BELGEN DAT OP EEN GEMIDDELDE DAG IN DIE PERIODE DAT PRODUCT GECONSUMEERD HEEFT)

50%

60%

70%

80%

90%

jan

feb

r

mrt

apri

l

mei

jun

i

juli

aug

sep

t

okt

no

v

Groenten

2017 2020

40%

50%

60%

70%

80%

jan

feb

r

mrt

apri

l

mei

jun

i

juli

aug

sep

t

okt

no

v

Fruit

2017 2020

30%

40%

50%

60%

70%

jan

feb

r

mrt

apri

l

mei

jun

i

juli

aug

sep

t

okt

no

vVlees en gevogelte

2017 2020

0%

5%

10%

15%

20%

jan

feb

r

mrt

apri

l

mei

jun

i

juli

aug

sep

t

okt

no

v

Vis, week- en schaaldieren

2017 2020

60%

70%

80%

90%

100%

jan

feb

r

mrt

apri

l

me

i

jun

i

juli

aug

sep

t

okt

no

v

Zuivel

2017 2020


20%

30%

40%

50%

60%

jan

feb

r

mrt

apri

l

mei

jun

i

juli

aug

sep

t

okt

no

v

Aardappelen

2017 2020



GfK

Consumptietracker


kwantitatief

kwalitatief




• Scan-methode

• Panel van 6.000 huishoudens

• Continue meting: na elk winkelbezoek

• Wie, waar, hoeveel, prijs, frequentie, …

• Vergelijking met 2019

THUISVERBRUIK

THUISVERBRUIK VERSE VOEDING(TOTAAL VAN VERSE AARDAPPELEN; VERSE GROENTEN EN FRUIT; VERS VLEES, GEVOGELTE & WILD; VERSE VIS, WEEK & SCHAALDIEREN; EIEREN EN ZUIVEL)(IN KG PER CAPITA)

Bron: GfK België

0

5

10

15

20

25

jan febr mrt april mei juni juli aug sept okt

2019 2020

176,70

192,19

vers

januari - oktober 2019 januari - oktober 2020

+ 9%

AANKOOPPLAATSEN VERSE VOEDING(IN MILJOEN EURO OMZET BINNEN VERSE VOEDING)

Bron: GfK België

0

100

200

300

400


DIS 1

2019 2020

0

50

100

150

200


HARD DISCOUNT

2019 2020

0

50

100

150

200


BUURTSUPERMARKTEN

2019 2020

0

50

100

150


SPECIAALZAKEN

2019 2020

0

5

10

15

20

25


MARKT

2019 2020

0

5

10

15


HOEVE OF BOERENMARKT

2019 2020

DIS 1 = Albert Heijn, Carrefour Hyper, Carrefour Market, Champion, Colruyt, Cora, Delhaize Supermarkt, Makro, …Hard discount = Aldi & LidlBuurtsupermarkten = Alvo, Carrefour Express, AD Delhaize, Delhaize City, Intermarché, Okay, Smatch, Spar, …

AANKOOPPLAATSEN VERSE VOEDING(IN % VAN DE BESTEDINGEN BINNEN VERSE VOEDING)

Bron: GfK België

40,3% 40,5% 39,5% 40,3% 40,4% 39,3% 39,6% 37,9%

17,8% 18,4% 18,4% 18,7% 18,2% 20,0% 18,6% 20,5%

17,6% 17,5% 18,0% 17,9% 18,0% 16,6% 17,7% 16,7%

2,3% 2,3% 2,6% 1,0% 2,9% 2,5% 2,5% 2,6%

16,1% 15,6% 15,4% 16,7% 14,5% 15,0% 15,7% 16,3%

0,9% 0,8% 1,0% 1,3% 1,0% 1,2% 1,0% 1,2%5,0% 4,9% 5,1% 4,1% 5,0% 5,4% 4,9% 4,8%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

jan-febr'19

jan-febr'20

mrt-mei'19

mrt-mei'20

juni-sept'19

juni-sept'20

okt '19 okt '20

overige

hoeve ofboerenmarkt

speciaalzaken

markt

buurt-supermarkten

hard discount

DIS 1

DIS 1 = Albert Heijn, Carrefour Hyper, Carrefour Market, Champion, Colruyt, Cora, Delhaize Supermarkt, Makro, …Hard discount = Aldi & LidlBuurtsupermarkten = Alvo, Carrefour Express, AD Delhaize, Delhaize City, Intermarché, Okay, Smatch, Spar, …

THUISVERBRUIK VERSE VOEDING(IN KG PER CAPITA)

0

1

2

3


Verse aardappelen

2019 2020

0

1

2

3

4


Verse groenten

2019 2020

0

1

2

3

4

5


Vers fruit

2019 2020

0

1

2

3


Vers vlees en gevogelte

2019 2020

0,0

0,2

0,4

0,6


Verse vis, week- en schaaldieren

2019 2020

0

2

4

6

8

10


Zuivel

2019 2020

Bron: GfK België

THUISVERBRUIK VERSE VOEDING2DE LOCKDOWN

3,5%4,3%

6,3%

15,0%

16,5%

13,4%

11,1%

15,0%

week5/10

week12/10

week19/10

week26/10

week2/11

week9/11

week16/11

week23/11

Evolutie in besteding t.o.v. gemiddelde w37-w40 2020 (7/9 – 4/10)

Bron: GfK België

12,0%

21,9%

6,3%

14,6%

5,2%

21,4%

16,8%

zuivel

eieren

vis

vlees en gevogelte

vers fruit

verse groenten

verse aardappelen

Evolutie in besteding (gemiddelde week 43-48 versus week 37-40)



GfK

Consumptietracker


kwantitatief

kwalitatief




EXPLICIETE IMPACT VAN COVID-19

Bron: VLAM-tracking

4%

1%

3%

8%

8%

9%

9%

13%

14%

3%

14%

21%

3%

3%

4%

5%

2%

9%

8%

5%

3%

11%

4%

6%

89%

89%

87%

86%

84%

79%

78%

78%

78%

77%

75%

70%

3%

4%

3%

1%

3%

2%

3%

2%

3%

7%

4%

1%

1%

2%

2%

3%

1%

1%

3%

3%

3%

3%

2%

0% 20% 40% 60% 80% 100%

Vegetarisch eten

Maaltijdboxen kopen

Verse voeding online kopen

Belgische gerechten koken

Biologische voeding kopen

Zelf producten maken

Recepten opzoeken

Letten op gezonde voeding

Rechtstreeks van bij de boer kopen

Maaltijden thuis laten leveren

Prijsbewust kopen

Kiezen voor lokale producten

tijdens crisis meer en daarna waarschijnlijk ook meer tijdens crisis meer, maar daarna waarschijnlijk terug als vroeger

geen verschil met voor crisis tijdens crisis minder en daarna waarschijnlijk ook minder

tijdens crisis minder, maar daarna waarschijnlijk terug als vroeger

AANKOOPCRITERIA VERSE VOEDING

41%47%

52%

2014 2019 2020

Lokaal geproduceerd(% dat dit belangrijk vindt)

21%26% 27%

2014 2019 2020

Biologisch(% dat dit belangrijk vindt)

47%54% 57%

2014 2019 2020

Milieu(% dat dit belangrijk vindt)

47%

61% 57%

2014 2019 2020

Dierenwelzijn(% dat dit belangrijk vindt)

33%43% 41%

2014 2019 2020

Eerlijke handel(% dat dit belangrijk vindt)

66% 68% 72%

2014 2019 2020

Veiligheid(% dat dit belangrijk vindt)

Bron: VLAM-tracking



GfK

Consumptietracker


kwantitatief

kwalitatief




• Online research community

• InSites Consulting

• 100 Vlamingen, (doorsnee Vlaamse bevolking)

• 24/7, always on

• ≠ kwalitatieve onderzoekstechnieken(discussies, projectieve opdrachten, observaties, doe-opdrachten, …)

OUTPUT VAN EEN MARKTMAKER-TOPIC

IMPACT VAN CORONA OP KEUZE VOOR LOSSE OF VERPAKTE GROENTEN EN FRUIT

➢ Appelen als voorbeeld genomen om het voldoende concreet te maken (en appelen omdat je hier in verhouding vaak de keuze hebt tussen los of verpakt)

➢ Geen directe verwijzing naar corona om de vraag niet sturend te maken en te weten welke afwegingen men spontaan maakt. In moderatie wel doorgevraagd naar de impact van corona.

“De laatste keer dat ik appelen kocht, was het een voorverpakte zak van 2 kg, gewoon omdat die voordeliger was in prijs. Mochten de losse appelen aan dezelfde kg prijs verkocht worden, zou ik voor de losse gaan, omdat je ze dan zelf voor het uitkiezen hebt.” (man, 55-64 jaar)

De meerderheid heeft een voorkeur voor losse producten, maar de laatste aankoop blijkt ongeveer even vaak los als verpakt te zijn.

De effectieve aankoop wordt immers sterk beïnvloed door:

Aanbod

Er is niet altijd de keuze tussen los of verpakt, zeker niet als men

graag een bepaalde variëteit heeft.

Prijs

Ondanks een voorkeur voor los, koopt men toch verpakt omdat de prijs voordeliger is en/of omwille

van promotie.

Uitzicht

Belangrijkste aankoopcriterium bij versproducten is de zintuiglijke

beoordeling. Men kiest vooral de producten die er het meest

vers/kwalitatief uitzien.

“Milieuvriendelijkheid speelt een kleine rol, bv. kartonnen verpakking heeft de voorkeur op plastic als het product evenwaardig is. Uiteindelijk geeft de versheid van het product nog steeds de doorslag.” (man, 35-44 jaar)

“Het hangt van het aanbod bij de handelaar af, ik pas me als consument aan aan wat er in de winkel voor mogelijkheden zijn.” (vrouw, 45-54 jaar)

WAAROM LOSSE PRODUCTEN?

Je kan zelf de hoeveelheid kiezen die je nodig hebt, wat leidt tot minder verspilling.

Minder verpakking is beter voor het milieu.

Je kan de producten beter zintuiglijk controleren en de versheid/kwaliteit inschatten.

“Ik koop het meest en het liefst producten los. Omdat ik dan zelf kan kiezen hoeveel ik er neem ipv per 6 ofzo. Zo ben ik zeker dat ik alles op tijd op krijg en dat ik er geen moet weggooien.” (vrouw, 25-34 jaar)

“Als ik de kans heb om losse tomaten, kiwi's peren of appelen te kopen, zal ik dit altijd doen. Waarom afval verzamelen als die appelen ed ook gewoon in een papieren zakje kan steken. (man, 35-44 jaar)

“Losse appelen, dan kan ik voelen of ze al rijp genoeg zijn en controleren op rotte plekken.” (vrouw, 18-24)

WAAROM VERPAKTE PRODUCTEN?

De favoriete variëteit of productgrootte was enkel verpakt beschikbaar.

Verpakt is vaak goedkoper. Bovendien weet je dan ook duidelijker de prijs.

Verpakt is handiger, makkelijker om mee te nemen (herbruikbare zakjes vergeten)

Verpakt is hygiënischer (zeker in coronatijden)

“Als ik appelen koop is het bijna altijd voorverpakt. Ik vind het niet zo hygiënisch als iedereen in een bak met appelen zit te rommelen. Ik denk dat de supermarkten meer en meer gaan inspelen op het milieu en alles los gaan verkopen, eerlijk gezegd ben ik er een beetje vies van en heb ik liever voorverpakte.” (vrouw, 35-44 jaar)

“De laatste keer appelen was een grote plastic zak eetappelen, omdat ze goedkoop waren en ik voor de gemakkelijke optie koos. Groenten en fruit in verpakking hebben het voordeel van een transparante prijs en gemak (zeker wanneer je in een winkel bent waar je niet gewoon bent te kopen is het soms even zoeken naar de weegschaal). (vrouw, 35-44 jaar)

“Als de soort die ik eet los is, dan neem ik ze los omdat ik dan help om de afvalberg te verminderen. Maar meestal zijn mijn soorten appels verpakt dus zal ik die dan blijven nemen voorverpakt.” (vrouw 55-64 jaar)

Spontaan gaven slechts enkelen aan dat het coronavirus een invloed heeft op hun keuze tussen los of verpakt.

Wanneer we hierover doorvroegen:

Coronavirus heeft invloed (minderheid)

• Verpakt is veiliger, hygiënischer (niemand kan de producten aanraken)

• Verpakt is sneller meegenomen(men is vlugger uit de winkel)

• Men let nog meer op de prijs(producten zijn duurder geworden, minder budget)

Coronavirus heeft geen invloed (meerderheid)

• Ik was en/of schil de producten sowieso grondig.

• Je raakt zoveel dingen aan die anderen kunnen aanraken.

• Heb daar nog niet bij stil gestaan.

• In het begin wel, maar nu minder.

LOS

• Omwille van milieu

• Gestimuleerd door herbruikbare netjes, eigen tassen, …

OP ECOLOGISCHE WIJZE VERPAKT

OF

• Karton ipv plastic

“Over een jaar blijf ik voor losse stuks kiezen. Tenzij de voorverpakte ook ecologischer verpakt kunnen worden, zoals een doosje appelen zonder plastic. Dan vind ik dit even goed.” (vrouw, 25-34 jaar)

“Naar de toekomst toe zullen er steeds meer losse appelen verkocht worden omwille van het milieu. Nu we toch meer en meer met netjes en eigen tassen naar de winkel trekken, zal losse verkoop een gewoonte worden.” (man, 55-64 jaar)

PLANNEN EINDEJAARSFEESTEN

“Voor mij geen verschil met vorige jaren, wij vieren geen feest, is niet zo ons ding Kerst en Nieuwjaar. Wij blijven gezellig met ons tweetjes thuis en doen zoals elk jaar, een beetje eten, wat hapjes, wat drinken maar niets uitgebreid, en gezellig tv kijken. Meer moet dat niet zijn.” (vrouw, 45-54 jaar)

“Vorig jaar was het zoals altijd traditioneel Kerstavond met de familie en Oudjaar gewoon thuis. Mijn mama maakt kalkoen, mijn papa kroketjes, de kinderen de hapjes, mijn zus het dessert en ik doe voorgerecht en tussengerecht. Kerst is uitgebreid kokerellen en lang tafelen, Oudjaar is hapjes en champagne en Netflix bingen. Nieuwjaar is meestal een brunch op restaurant. Dit jaar vier ik Kerst thuis met mijn twee kinderen. Voor mijn ouders hebben we als geschenk een afhaalmenu besteld bij een sterrenrestaurant. We gaan die avond ook facetimen en mekaar foto's doorsturen, zo lijkt het een beetje of we samen zijn. Ik ga zelf koken, want ons budget leent zich niet tot een take out voor ons drie. Best mogelijk dat het een taco avond wordt, als de kinderen mogen kiezen :-). Oudjaar blijft voor mij hetzelfde als altijd, in de sofa met een lekker glas. Nieuwjaar doe ik de brunch gewoon zelf thuis, samen met de kinderen.” (vrouw 45-54 jaar)

“Vorig jaar vierde ik kerst met familie en schoonfamilie en Oudejaar met vrienden. Op kerst de klassieke gourmet en pakjes uitpakken. Op oudejaar buffet vorm en indoor Bbq door de vele vrienden (iedereen maakt iets klaar). Dit jaar weinig plannen. Ik vier alleen thuis met mijn partner. Waarschijnlijk ook gourmet, gezien dit simpel is. We gaan er weinig werk instoppen. Teleurstellend jaar.” (man, 18-24 jaar)

“Wij hebben vorig jaar gefeest bij ouders en schoonouders. Zoals elk jaar werden de maaltijden bereid door de (schoon)mama. De menu was steevast hetzelfde: tomatencourgettesoep, kroketjes met gebraad en groentjes en ijsje als dessert bij de mama en frikandellen met krieken en boterhammen, sandwiches, ... bij de schoonmama.Dit jaar ziet er helemaal anders uit. We vieren met ons gezin thuis. Omdat de lokale handelaars het sowieso al lastig hebben, gaan we opteren om eten op voorhand te bestellen en af te halen. Waarschijnlijk zal het met kerst eerder wild met puree of kroketjes worden en met nieuwjaar chinees. Oudjaar eten we gewoon zelf zoals anders. Enkel 's avonds voorzien we warme hapjes uit de oven en gefrituurde hapjes voor de kids.” (man, 35-44 jaar)

HAAL MEER UIT HET CONSUMENTENONDERZOEK VAN VLAM!

Kom naar de VLAM-seminaries en VLAM-webinars!

Surf naar online presentaties van onze marktonderzoeken!

Bestel een eigen onderzoek op de Marktmaker-community!

We streven naar 1 fysiek seminarie per jaar (als het coronavirus watwil meewerken …), aangevuld met webinars.Voorlopig thema seminarie 2021: buitenshuisverbruik

Presentaties van VLAM-onderzoeken in video-vorm op een afgeschermd deel van de VLAM-siteWordt uitgerold vanaf 2021

Laat je eigen onderzoeksvraag stellen in het unieke onderzoekstool van VLAM voor kwalitatief onderzoek over voeding

Luc Anna Kris Sarah

[email protected]

Documents

IMPACT VAN COVID-19 OP AANKOOP- EN CONSUMPTIEGEDRAG · 2020. 12. 11. · week 5/10 week 12/10 week 19/10 week 26/10 week 2/11 week 9/11 week 16/11 week 23/11 Evolutie in besteding