TAJUK :BINCANGKAN IMPLIKASI KE ATAS SESEBUAH ORGANISASI
SEKIRANYA PERATURAN-PERATURAN PEGAWAI AWAM (KELAKUAN DAN
TATATERTIB) 1993 (PINDAAN 2002) TIDAK DIPATUHI OLEH
PENJAWAT-PENJAWAT AWAM.
1. PENGENALANSetiap penjawat awam yang tertakluk kepada
peraturan-peraturan pegawai awam hendaklah pada setiap masa didalam
perkhidmatannya sentiasa mematuhi peraturan-peraturan yang
terkandung didalam Peraturan-Peraturan Pegawai Awan (Kelakuan Dan
Tatatertib). Ini adalah sangat penting bagi memastikan kelancaran
perjalanan tugas-tugas didalam sesebuah jabatan atau
organisasi.Sebarang pelanggaran mana-mana peraturan oleh penjawat
awam atau seseorang pegawai akan boleh menyebabkan seseorang
pegawai itu boleh dikenakan tindakan tatatertib. Oleh itu setiap
pegawai atau penjawat awam hendaklah sentiasa mematuhi peruntukan
peraturan-peraturan yang telah ditetapkan. Aspek utama yang
ditekankan oleh kerajaan kepada penjawat awam adalah kelakuan dan
tatatertib. Ia merupakan perkara yang diperuntukkan secara nyata
didalam Peraturan-Peraturan Pegawai Awam (Kelakuan Dan Tatatertib)
1993 Pindaan 2002.Tatakelakuan membawa maksud disiplin atau
peraturan yang perlu dipatuhi oleh kakitangan awam atau
penjawat-penjawat awam sepanjang berkhidmat di dalam jabatan
kerajaan. Agensi awam bermaksud Kementerian atau Jabatan Kerajaan
(Persekutuan atau Negeri) dan Pehak Berkuasa Tempatan. Ketua
Jabatan pula bermaksud seseorang pegawai yang mengetuai sesebuah
organisasi samada diperingkat ibu pejabat,bahagian,seksyen atau
unit didalam sebuah agensi awam. Ini termasuk Ketua Perkhidmatan
Awam atau mana-mana pegawai yang diberi kuasa atau pegawai yang
diberi kuasa secara bertulis oleh ketua jabatan diperingkat
ibupejabat. Pegawai atau pegawai awam bermaksud seseorang yang
dilantik secara tetap, sementara atau kontrak oleh sesebuah pihak
berkuasa untuk berkhidmat dengan sesebuah agensi awam.Mengikut
Perintah Am Bab D, Peraturan-Peraturan Pegawai Awam (Kelakuan Dan
Tatatertib) seseorang Penjawat Awam tidak boleh melanggar
peraturan-peraturan yang telah ditetapkan seperti membelakangkan
tugas awamnya demi kepentingan peribadi seseorang pegawai juga
tidak boleh melakukan gangguan seksual terhadap orang lain
seseorang pegawai tidak boleh menggunakan atau mengambil apa-apa
dadah merbahaya seseorang pegawai tidak boleh dengan apa-apa cara
menyebabkan dirinya berada dalam keterhutangan kewangan yang serius
dan lain-lain lagi yang boleh menyebabkan seseorang penjawat awam
itu boleh dikenakan tindakan tatatertibOleh yang demikian adalah
menjadi tugas tiap-tiap pegawai untuk menjalankan kawalan dan
pengawasan tatatertib keatas pegawai bawahannya dan mengambil
tindakan yang sesuai dengan seberapa segera yang mungkin bagi
apa-apa pelanggaran mana-mana peruntukan peraturan-peraturan ini.
Seseorang pegawai yang gagal untuk menjalankan kawalan dan
pengawasan keatas pegawai bawahannya,atau untuk mengambil tindakan
terhadap pegawai bawahannya yang melanggar mana-mana peruntukan
peraturan-peraturan ini,hendaklah disifatkan cuai dalam
melaksanakan tugasnya dan tidak bertanggungjawab,dan dia boleh
dikenakan tindakan tatatertib.Maka adalah menjadi tugas Pihak
Berkuasa Tatatertib untuk memaklumkan Ketua Perkhidmatan Awam
sebaik sahaja tindakan tatatertib dimulakan terhadap seseorang
pegawai dan juga keputusan tindakan tersebut setelah ianya
selesai.
2. JENIS TINDAKAN TATATERTIB YANG BOLEH DIKENAKAN TERHADAP
PENJAWAT AWAM YANG MELAKUKAN KESALAHAN TATATERTIBDalam Perintah Am
36, Bab D, ada menyatakan jenis tindakan tatatertib seperti amaran,
denda, lucut hak emolumen, tangguh pergerakan gaji, turun gaji,
turun pangkat dan buang kerja yang boleh dikenakan terhadap
penjawat awam yang melakukan kesalahan tatatertib. Salah satu
hukuman yang berkenaan atau kombinasi dua atau lebih hukuman yang
berkenaan boleh dikenakan oleh pihak berkuasa tatatertib.Terdapat
dua perintah yang menyenaraikan jenis hukuman iaitu Perintah Am 36,
Bab D 1980 dan Perintah Am 42, Bab D 1968. Namun begitu, kedua-dua
perintah ini mempunyai sedikit perbezaan. Ia dapat dilihat bagi
hukuman turun gaji tidak disenaraikan dalam Perintah Am 42, Bab D
1968, manakala bagi tindakan tahan kenaikan gaji dan menamatkan
perkhidmatan tidak disenaraikan dalam Perintah Am 36, Bab D
1980.Setiap jenis tindakan tatatertib yang digariskan dalam
Perintah Am 36, Bab D 1980 mempunyai huraian dan intipatinya
tersendiri. Tindakan yang pertama ialah amaran (warning). Dalam
Perintah Am Bab D tiada bahagian lain yang menghuraikan berkenaan
amaran sama ada berkaitan dengan cara tindakan amaran atau setakat
mana hukuman tersebut dikenakan. Meskipun begitu, dalam Perintah Am
43, Bab D 1968 ada dinyata dan dihuraikan berkenaan hukuman amaran
tersebut. Dalam Perintah Am 43, Bab D 1968 ada diperuntukkan
berkenaan sekiranya seseorang pegawai dikenakan tindakan tatatertib
berkaitan dengan kerja atau kelakuan yang tidak memuaskan di bawah
Perintah Am 36 dan dia tidak mampu membuktikan bahawa dirinya tidak
bersalah, maka hukuman amaran atau celaan boleh dijatuhkan oleh
pihak berkuasa tatatertib ke atas tertuduh mengikut aspek yang
sewajarnya. Seterusnya, hukuman berkenaan mestilah direkodkan
secara bertulis dan simpanan rekod rasmi berkaitan kejadian juga
perlu disediakan.Denda (fine) adalah sebarang hukuman dalam bentuk
wang yang dikenakan kerana sesuatu kesalahan yang dilakukan (Mozley
and Whiteleys Law Dictionary dalam Abdul Aziz Hussin, 2002). Denda
juga boleh didefinisikan sebagai hukuman dalam bentuk wang yang
dikenakan atas kesalahan tatatertib yang dilakukan oleh seseorang
penjawat awam. Oleh itu, denda tidak boleh dikenakan dengan cara
menyuruh berlari mengelilingi pejabat, melarang keluar makan
tengahari dan menghalang bercakap dengan sesiapa sepanjang waktu
kerja.Penjawat awam yang bersalah boleh menyelesaikan denda dengan
menyerahkan wang tunai atau melalui potongan gaji atau melalui
ganjaran pencen bagi yang hampir bersara. Jumlah wang denda yang
dikenakan adalah tidak melebihi jumlah tiga hari gaji pokok
penjawat awam berkenaan bagi setiap kali hukuman kesalahan
sepertimana yang termaktub dalam Perintah Am 37 (a) Bab D. Manakala
bagi penjawat awam yang telah didenda melebihi sekali dalam sebulan
kalendar, maka jumlah denda mestilah tidak melebihi daripada 15 %
gaji pokok. Menurut Abdul Aziz Hussin (2002), emolumen ialah segala
sasaran kewangan penjawat awam yang berkenaan, tidak termasuk
sebarang elaun (seperti elaun khidmat awam, elaun memangku, elaun
tanggung kerja, elaun pemandu, dan lain-lain).Tindakan tatatertib
seterusnya ialah lucut hak emolumen (forfeiture of emoluments).
Kebiasaannya, lucuthak emolumen dikenakan bagi kes tidak hadir
bertugas. Tidak bekerja maka gaji tidak dibayar atau tiada kerja
tiada gaji, itulah konsep asas lucuthak gaji. Hukuman lucuthak gaji
boleh berlaku dalam dua jenis keadaan, iaitu terhadap penjawat awam
yang tidak hadir bertugas tanpa cuti, atau tanpa kebenaran, atau
tanpa sebab yang munasabah dan terhadap penjawat awam yang
digantung kerja kerana kes jenayah dan akhirnya dia dibuang kerja
mengikut Perintah Am 37 (b), Bab D. Perbezaan antara denda dan
lucuthak emolumen ialah hukuman lucuthak gaji tidak mempunyai atau
tertakluk kepada sebarang had maksimum seperti yang ditentukan
dalam hukuman denda. Ada kemungkinan, hukuman lucuthak gaji hanya
setengah gaji hari penjawat awam.Tempoh hari penjawat awam tidak
hadir bekerja sama ada tidak hadir bekerja tanpa cuti atau tanpa
kebenaran yang sah atau tanpa sebarang sebab yang munasabah perlu
diambilkira dalam jumlah gaji yang dilucuthak. Contohnya, sekiranya
seseorang penjawat awam tidak hadir bekerja selama setengah hari,
maka gajinya dipotong separuh hari dan jika tidak hadir bekerja
selama enam hari, maka gaji yang dipotong ialah bagi jumlah enam
hari gajinya. Namun begitu, langkah lain boleh diputuskan oleh
pihak berkuasa tatatertib selain daripada langkah yang
dinyatakan.Seseorang penjawat awam yang tidak hadir bekerja tanpa
sebarang alasan yang kukuh tidak layak mendapat sebarang gaji atau
emolumen bagi tempoh tersebut seperti mana prinsip tiada kerja
tiada gaji yang juga dinyatakan dalam Perintah Am 14 (A), Bab C
1974. Suatu perakuan mengenai ketidakhadiran penjawat awam tersebut
kepada pihak berkuasa yang membayar gaji dan emolumen mestilah
dibuat oleh Ketua Jabatan bagi melancarkan pemotongan gaji dan
emolumen bagi tempoh tersebut dilakukan dan tindakan ini hanya satu
syarat yang perlu dipatuhi, tidak termasuk dalam tindakan
tatatertib.Seterusnya ialah tangguh pergerakan gaji (deferment of
salary movement). Menunda atau memindahkan tarikh kenaikan gaji
penjawat awam yang berkenaan ke suatu tarikh yang lain pada masa
hadapan merupakan definisi bagi hukuman tatatertib tangguh
pergerakan gaji. Ia boleh dilaksanakan bagi tempoh 3, 6, 9, 12
bulan atau lebih mengikut budi bicara yang diberikan dan pada
tarikh ulang tahun pergerakan gaji penjawat awam berkenaan. Justeru
itu, dalam tempoh dan sepanjang hukuman berkuatkuasa, penjawat awam
tersebut tidak layak menerima sebarang pergerakan gaji.Terdapat
keadaan yang menangguh pergerakan gaji kerana tidak dapat disahkan
dalam jawatan atau tidak lulus peperiksaan yang disyaratkan. Namun
begitu, dalam dua keadaan ini bukanlah termasuk dalam tindakan
tatatertib, tetapi berlandaskan kepada pemenuhan syarat
perkhidmatan sahaja seperti yang termaktub dalam Perintah Am 47,
Bab A 1973.Hukuman turun gaji (reduction of salary) Perintah Am 42,
Bab D bererti gaji penjawat awam yang terlibat dikurangkan tidak
melebihi tiga pergerakan gaji berdasarkan segmen gaji dan kadar
peningkatan gaji. Tempoh hukuman yang dikenakan mestilah tidak
melebihi 3 tahun dan tidak kurang daripada setahun pada tarikh
hukuman dijatuhkan oleh Lembaga Tatatertib. Dalam tempoh hukuman
juga, penjawat awam yang bersalah tidak layak menerima sebarang
pergerakan gaji dan pergerakan gaji akan berubah ke tarikh
pergerakan gaji berikutnya selepas hukuman ditamatkan.Jenis
tindakan tatatertib yang keenam ialah turun pangkat (reduction in
rank). Turun pangkat bererti gred penjawat awam diturunkan ke gred
yang lebih rendah dalam skim perkhidmatan yang sama. Gaji pengawai
ditetapkan pada satu mata gaji dalam jadual gaji bagi gred yang
dikurangkan itu supaya lebih rendah dan berhampiran dengan gaji
akhir sebelum hukuman (Peraturan-peraturan Pegawai Awam (Kelakuan
dan Tatatertib) 1993). Lazimnya, penjawat awam yang melakukan
kesalahan tatatertib yang pada awalnya wajar dibuang kerja, akan
tetapi atas faktor hukuman di ringankan, maka hukuman tatatertib
turun pangkat hanya dikenakan. Selain itu, penjawat awam yang
difikirkan tidak sesuai dan tidak berkelayakan lagi untuk terus
menyandang jawatan sekarang atas faktor-faktor tertentu seperti
kualiti kerja merosot, sifat peribadi, tahap kesihatan yang
kritikal kerana kesalahan sendiri (contohnya menghidap AIDS) dan
lain-lain boleh disyorkan hukuman turun pangkat.Hukuman tatatertib
buang kerja (dismissal) merupakan hukuman dan langkah terakhir bagi
penjawat awam yang melakukan sebarang kesalahan tatatertib yang
tidak boleh dibicarakan dengan hukuman lain. Ia bererti penjawat
awam tersebut akan ditamatkan perkhidmatannya.
3. IMPLIKASIAkibat perlanggaran peraturan-peraturan kelakuan dan
tatatertib di kalangan penjawat awam pelbagai implikasi dapat
dirumuskan apabila pegawai yang terbabit didapati bersalah dan
dikenakan tindakan tatatertib. Ia turut memberi kesan kepada
negara, jabatan, individu dan sebagainya. Pelanggaran
peraturan-peraturan di kalangan penjawat awam akan juga memberi
kesan dari segi produktiviti anggota tersebut dalam menghasilkan
tugas hariannya. Pegawai terbabit tidak akan dapat melaksanakan
tugas dan tanggungjawab beliau dengan baik dan berkesan. Ini akan
membawa kepada perkara-perkara yang menyalahi undang-undang yang
sepatutnya tidak berlaku seperti rasuah, pecah amanah dan
sebagainya kerana tekanan tekanan hidup dan untuk bermewah-mewah
dan menunjuk-nunjuk didalam kehidupan seharian pegawai
terbabit.Seterusnya, pelanggaran peraturan turut mencemarkan imej
Negara dimata dunia dan Negara akan terjejas kestabilannya,
terutama sektor awam. Jabatan akan secara langsung menerima
akibatnya apabila ada kakitangan yang diambil tindakan kerana
melanggar peraturan. Jikalau seseorang kakitangan didapati terlibat
dan bersalah dalam pelanggaran peraturan yang member kesan mendalam
kepada jabatan dan Negara maka pegawai terbabit hendaklah dibuang
kerja kerana akibatnya adalah sangat besar.Apabila staf kerap
melanggar peraturan penjawat awam, ia boleh juga menimbulkan sikap
benci membenci, kemurungan, permusuhan, saling tidak percaya, tuduh
menuduh, tiadanya kerjasama, sabotaj dan sebagainya. Yang pastinya
semua ini akan dapat menganggu keharmonian hubungan interpersonal
dan jika ia berlaku dalam sesebuah organisasi, ia akan membantutkan
usaha mencapai matlamat organisasi keseluruhannya.
4. CADANGAN PENYELESAIANMasalah pelanggaran peraturan dan
tatatertib dikalangan penjawat awam merupakan masalah yang perlu
diselesaikan dengan segera dan secara berkesan. Menangani masalah
terbabit adalah mustahak untuk memenuhi hasrat pemimpin bagi
melahirkan pekerja yang cemerlang, gemilang dan terbilang. Ada juga
saranan yang mengatakan bahawa sudah tiba masanya negara ini
mencuba untuk melaksanakan undang-undang Al-Quran bagi memberi
pengajaran dan peringatan supaya aktiviti pelanggaran peraturan dan
tatatertib tidak terus menjadi budaya di dalam masyarakat dan
pentadbiran awam.Penjawat Awam hendaklah terus belajar untuk
membendung tekanan hidup harian dengan tidak melakukan apa juga
bentuk pelanggaran peraturan sebagai jalan penyelesaian. Mereka
juga perlu menangani pengaruh dan pujuk rayu untuk melakukan apa
yang mereka tahu adalah salah, melanggar tatatertib dan yang boleh
membawa kepada kehancuran dan kebinasaan didalam sesebuah
organisasi.Ini boleh dipelajari dengan mendalami pelajaran agama
dan melakukan aktiviti-aktiviti yang sihat.Kalangan penjawat awam
juga semestinya diberi pendidikan dan penerangan mengenai bahaya
pelanggaran peraturan dan tatatertib secara berterusan melalui
seminar, pembacaan buku dan media cetak. Mereka perlu memastikan
maklumat bahaya gejala pelanggaran peraturan dan tatatertib yang
mereka perolehi disampaikan kepada rakan dan sahabat. Seterusnya
mereka hendaklah menyemat rasa berani, disiplin, tanggungjawab dan
jatidiri untuk membena masa hadapan yang cerah untuk mereka
sendiri, jabatan dan Negara.5. PENUTUPJika diteliti dengan
berhati-hati adalah amat jelas dan nyata untuk menjadikan sesebuah
organisasi atau jabatan di dalam sesebuah Negara, kerjasama banyak
pihak perlu diterapkan bersama. Ini adalah melibatkan
komitmen,sokongan serta kerjasama terutamanya dari individu itu
sendiri, ibu bapa, guru dan masyarakat keseluruhannya untuk
mencapai tujuan murni tersebut.Dalam mencapai negara yang makmur
dengan pembangunan yang semakin maju, setiap nilai dan dasar yang
telah kerajaan perkenalkan hendaklah diambil berat oleh kakitangan
perkhidmatan awam. Nilai-nilai yang diperkenal bukanlah hanya untuk
kepentingan sebelah pihak sahaja tetapi untuk kepentingan dan
kebaikan semua pihak. Walaupun terdapat kelemahan, pihak kerajaan
tidak pernah berputus asa untuk memperbaik prestasi negara dari
pelbagai segi demi menjulang nama Malaysia di mata dunia.Sehubungan
dengan itu, setiap kakitangan awam hendaklah melaksanakan tugas
dengan sebaik-baiknya dan mengamalkan nilai-nilai positif di
samping mengikut etika yang telah ditetapkan. Keadaan ini
menunjukkan sokongan kakitangan kepada pihak pemerintah dalam usaha
memartabatkan Malaysia di mana tanpa sokongan daripada kakitangan
awam, adalah mustahil bagi kerajaan untuk mencapai kegemilangan dan
Wawasan 2020 yang menjadi dasar bagi setiap visi jabatan kerajaan.
Maka terapkan nilai dan etika dalam diri agar Malaysia menjadi yang
terbilang dalam kalangan yang terbaik di seluruh pelosok dunia.
RUJUKAN
Dasar-Dasar Pembangunan Malaysia, Institut Tadbiran Awam Negara
(INTAN), 1992
Perintah-Perintah Am, Bab D, Peraturan-Peraturan Pegawai Awam
(Kelakuan Dan Tatatertib), 1993
Perintah-Perintah Am Dan Arahan Pentadbiran, International Law
Book Services (ILBS), 2007
Malaysia Kita, International Law Book Services (ILBS), 2007.
7
