Informacja dla pow wysokomazowieckiego 2014W minionym 10-leciu, zaznacza się coraz wyższy pobór wody. Całkowite roczne zużycie wody z wodociągów w gospodarstwach domowych w

Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Białymstoku

Delegatura w Łomży

18-402 Łomża, ul. Akademicka 20 tel. (86) 218-21-69; fax: 218-28-93; e-mail:[email protected]

Informacja

Podlaskiego Wojewódzkiego Inspektora

Ochrony Środowiska w Białymstoku

o stanie środowiska na terenie powiatu wysokomazowieckiego

za rok 2014

Łomża, grudzień 2015r.

WIOŚ Białystok Informacja Podlaskiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska

Delegatura w Łomży w Białymstoku o stanie środowiska na terenie powiatu wysokomazowieckiego

w 2014 roku

2

Spis treści:

Wstęp – charakterystyka powiatu........................................................................................................................3

1. Stan czystości i ochrona wód...........................................................................................................4

1.1. Presje- Źródła zanieczyszczenia wód........................................................................................4 1.2. Stan - Ocena jakości wód powierzchniowych.........................................................................11 1.3. Przeciwdziałania – Działalność kontrolna…............................................................................21 1.4. Wody podziemne..............................................................................................................29

2. Powietrze.......................................................................................................................................30

2.1. Presje - Emisja zanieczyszczeń do powietrza ……..………….........................................…....…….30 2.2. Stan - Monitoring imisji..........................................................................................................32 2.3. Przeciwdziałania – Działalność kontrolna ……........................................................................34

3. Gospodarka odpadami...................................................................................................................37 3.1. Presje- Ilość wytworzonych odpadów.....…………………............................….............………....…..37 3.2. Stan - Składowiska odpadów…….......……………………...........................................……….…....…..39 3.3. Stan - Odpady niebezpieczne…….......………………...................................................….…..…....…39 3.4. Reakcje – Kontrole i monitoring składowisk odpadów..…......…………...........................…....….40

4. Promieniowanie elektromagnetyczne /PEM/………..…..........…..……..........................…......…..……..46 4.1. Presje – Źródła emisji PEM………………………............................……............................…..…..……46 4.2. Stan – Pomiary kontrolne PEM………………………………………......................................................46 4.3. Przeciwdziałania………........................................................................................................….. 47

5. Hałas..............................................................................................................................................48

5.1. Hałas komunikacyjny........…………………………….....................................................…......………..48 5.2. Hałas przemysłowy................………………………………………........................................................49

6. Ochrona środowiska przed poważnymi awariami.........................................................................50

7. Działania kontrolne WIOŚ..............................................................................................................52

8. Działania monitoringowe i kontrolne WIOŚ na obszarach szczególnie narażonych na

zanieczyszczenia ze źródeł rolniczych (OSN) wyznaczonych na terenie powiatu wysokomazowieckiego..................................................................................................................56



w 2014 roku

3

Wstęp - charakterystyka powiatu Powiat wysokomazowiecki geograficznie położony jest pomiędzy doliną górnego

biegu Narwi, a rzeką Bug na południu. Jest to obszar nizinny zwany Wysoczyzną

Wysokomazowiecką, wchodzącą w skład północnej części Niziny Podlaskiej. Od

zachodu ogranicza ją linia Czerwonego Boru związana z Międzyrzeczem Łomżyńskim

przechodząc w pradolinę rzeki Narew, otaczającą wysoczyznę od strony północnej i

wschodniej. W bliskim sąsiedztwie położona jest Kotlina Biebrzańska na północy i

Wysoczyzna Białostocka na północnym wschodzie. Południe mezoregionu graniczy

poprzez starorzecze Nurca z Wysoczyzną Drohicką i Równiną Bielską. Jednostajny

lekko pofałdowany krajobraz jest typowy dla obszarów nizinnych. Silniej

urozmaicona jest pod tym względem część północno-wschodnia powiatu, gdzie

niewielkie morenowe wzgórza są liczniejsze i wznoszą się do 160 m n.p.m.

Wysoczyzna stanowi dział wodny Bugu i Narwi. Powierzchnia całkowita powiatu wynosi 1289 km2, co stanowi

6,4% powierzchni woj. podlaskiego. Powiat, w 2014 roku, liczył 58 519 mieszkańców (w 2013 - 58 793 osób),

przy czym najliczniej zamieszkałą gminą (poza miastem Wysokie Mazowieckie) była gmina miejsko-wiejska

Ciechanowiec, licząca 9014 mieszkańców (GUS,2014). Ludność powiatu wysokomazowieckiego w 33 %

zamieszkuje w miastach, a 67 % to mieszkańcy wsi. Sieć osadniczą tworzą: 1 gmina miejska (m. Wysokie

Mazowieckie), 3 gminy miejsko-wiejskie (Ciechanowiec, Szepietowo, Czyżew Osada) i 6 gmin wiejskich

(Klukowo, Kobylin Borzymy; Kulesze Kościelne; Nowe Piekuty; Sokoły oraz gmina Wysokie Mazowieckie).

Łącznie z miastami jest to 381 miejscowości. Dominującą formą mieszkalnictwa na terenie powiatu jest

zabudowa jednorodzinna i zagrodowa.

Z całkowitej powierzchni powiatu przeważającą część stanowią użytki rolne zajmujące 95 911 ha. Większość,

bo ponad 72% użytków rolnych stanowią grunty orne. Powierzchnia gruntów leśnych wynosi 23953,33 ha , a

wskaźnik lesistości powiatu wynosi 19 % i jest to wskaźnik znacznie niższy od wskaźnika dla województwa

podlaskiego wynoszącego 30,2 %. Największe powierzchnie leśne w powiecie posiada gmina Ciechanowiec –

5173,63 ha (GUS,2013, brak danych za 2014). Cechą szczególną Wysoczyzny Wysokomazowieckiej na tle

Niziny Podlaskiej jest stosunkowo dobra jakość gleb skupionych w części środkowej i południowej. Korzystne

warunki glebowe stopniowo zanikają w północnej części powiatu ustępując przewadze gleb lekkich i żwirów.

Gminy: Czyżew, Szepietowo, Klukowo, Wysokie Mazowieckie i Nowe Piekuty posiadają gleby o

najkorzystniejszych właściwościach agrotechnicznych w skali powiatu i całego województwa podlaskiego. W

powiecie wysokomazowieckim jest niewiele gleb nieprzydatnych do produkcji rolniczej. Udział gleb

marginalnych w ogólnej powierzchni użytków rolnych waha się od 0,3% w Wysokiem Mazowieckiem do 6,2%,

w gminie Kobylin Borzymy oraz 14,3%, w gminie Kulesze Kościelne i 16,9% w gminie miejskiej – Ciechanowiec.

Średni wskaźnik dla województwa podlaskiego wynosi 7,4%. Cechą charakterystyczną podlaskiego rolnictwa

jest bowiem czynnik ekologiczny wynikający z czystości środowiska naturalnego oraz niskiego poziomu

zużycia chemicznych środków służących do ochrony i nawożenia roślin uprawnych, co ma olbrzymi wpływ na

produkcję, przetwórstwo a przede wszystkim na eksport.

Struktura przemysłu powiatu zdominowana jest przez produkcję i przetwórstwo artykułów spożywczych

(przemysł mleczarski, mięsny, owocowo-warzywny i młynarski). Ważne znaczenie ma również produkcja

maszyn i urządzeń oraz drewna i wyrobów z drewna. Największe w powiecie przedsiębiorstwa zajmujące się

przetwórstwem rolno spożywczym to: SOKOŁÓW S.A., Zakłady Mięsne „FARM FOOD” Oddział Czyżew-Osada,

Zakłady Mięsne „NETTER” w Czyżewie-Osadzie oraz sieć nowoczesnych młynów i niewielkich masarni.

Zorganizowana baza surowcowa stymuluje produkcję trzody chlewnej i bydła mięsnego. Dużą rolę w

przemyśle spożywczym odgrywa przetwórstwo mleka. Spółdzielnia Mleczarska “MLEKOVITA” w Wysokiem

Mazowieckiem jest liderem ilościowym i jakościowym w produkcji wyrobów mleczarskich w Polsce. Dzięki jej

istnieniu dynamicznie rozwinęły się gospodarstwa hodowli bydła.



w 2014 roku

4

Sieć komunikacyjna

Teren powiatu wysokomazowieckiego przecina jedna z najstarszych w kraju linii kolejowych tzw. kolej

Warszawsko-Petersburska. Jest to obecnie jeden z głównych węzłów komunikacji kolejowej łączący kraje

Europy Wschodniej i Północno Wschodniej z pozostałą częścią Kontynentu. Uzupełniającym ciągiem

kolejowym o marginalnym już znaczeniu jest jednotorowa linia Ostrołęka-Łapy przebiegająca przez teren

gminy Kulesze Kościelne i Sokoły. Transport drogowy powiatu opiera się na ciągu drogi krajowej nr E-689

Zambrów - Wysokie Mazowieckie- Szepietowo – Brańsk umożliwiając ponadregionalne połączenie środkowej

i południowej część powiatu, z drogą krajową E-8. Dzięki takiej lokalizacji Wysokie Mazowieckie, jest też

miastem tranzytu dla komunikacji południowej części województwa podlaskiego z Warszawą. Droga

wojewódzka nr E-678 stanowi uzupełnienie tego trzonu łącząc bezpośrednio Wysokie Mazowieckie z

Białymstokiem. Północny skraj powiatu styka się z drogą międzynarodową E-8, jednakże dla struktury

komunikacyjnej powiatu ma to niewielkie, lokalne znaczenie, obejmujące teren gmin: Kobylin Borzymy i

częściowo Kulesze Kościelne i Sokoły. Lokalny transport gminny i międzygminny obsługuje sieć dróg gminnych

i powiatowych. Gęstość i lokalizacja sieci transportowo komunikacyjnej niemal całkowicie zaspokaja potrzeby

mieszkańców, stawiając powiat wysokomazowiecki w korzystnej sytuacji na mapie województwa podlaskiego.

Ochrona przyrody i krajobrazu.

Tereny chronione w powiecie wysokomazowieckim zajmują powierzchnię 2274,8 ha (dane GUS,2014). Ważnym elementem ochrony przyrody jest Narwiański Park Narodowy, otaczający pradolinę Narwi w północno-wschodniej części powiatu wysokomazowieckiego (gminy Sokoły i Kobylin Borzymy). Teren parku zajmuje 1052 ha powierzchni powiatu. Park obejmuje malowniczy odcinek Doliny Górnej Narwi z licznymi zakolami, starorzeczami, rozlewiskami i obszarami bagiennymi. Mozaika różnorodnych zbiorowisk roślinnych (lasy łęgowe, trzcinowiska, turzycowiska, podmokłe łąki) stanowi ostoję dla wielu gatunków zwierząt, a szczególnie ptactwa wodnego m.in. zagrożonego wyginięciem derkacza i wodniczki. Pozostałe 1217,8 ha to Obszar Chronionego Krajobrazu Doliny Bugu i Nurca (GUS,2014). Utworzony został w 1982 roku. Utworzenie obszaru chronionego krajobrazu na tym terenie miało na celu ochronę i zachowanie doliny Bugu i Nurca o naturalnym charakterze oraz fragmentu Wysoczyzny Drohickiej odznaczających się wysokimi walorami przyrodniczymi, krajobrazowymi, kulturowymi i wypoczynkowymi.

1. Stan czystości i ochrona wód

1.1. Presje - Źródła zanieczyszczeń wód

Dominujące presje wywierane przez człowieka na środowisko wodne to:

- pobór wód na różne cele;

- wprowadzanie do wód zanieczyszczeń wraz ze ściekami komunalnymi, przemysłowymi oraz wodami

pochłodniczymi;

- wprowadzanie do wód zanieczyszczeń ze źródeł rolniczych (nawożenie, brak skanalizowania terenów

wiejskich);

- zmiany morfologiczne i hydrologiczne wynikające z inwestycji w dziedzinie regulacji rzek (melioracje) czy

energetyki.

W 2014 roku, w powiecie wysokomazowieckim, pobrano i zużyto na potrzeby gospodarki narodowej i

ludności 5521,3dam3

wody (GUS, 2014). W minionym 10-leciu, zaznacza się coraz wyższy pobór wody.

Całkowite roczne zużycie wody z wodociągów w gospodarstwach domowych w 2013 roku kształtowało się na

poziomie 3067,1 dam3, a w 2014 roku było to już 3421,7 dam

3. Najwyższe zużycie wody na eksploatację sieci

wodociągowej występowało w mieście Wysokie Mazowieckie (486,2dam3) oraz w gminach: Szepietowo (486,1

dam3) i Czyżew (434,5 dam

3).



w 2014 roku

5

Systematycznie w kolejnych latach rośnie też zużycie wody w przemyśle, w roku 2013 było to 1907 dam3, a w 2014

- 1927 dam3. Największe i wciąż wzrastające zużycie wody do celów przemysłowych zanotowano w Wysokiem

Mazowieckiem (z 1499 dam3 w 2013 do 1562 dam

3 w 2014 roku). Na miasto przypadało 81% całkowitego zużycia

wody na cele przemysłowe w powiecie wysokomazowieckim, co jest związane z funkcjonowaniem Spółdzielni

Mleczarskiej „MLEKOVITA”.

Zagadnienia związane z zaopatrzeniem w wodę realizowane są indywidualnie przez poszczególne jednostki

samorządu lokalnego, z głębinowych ujęć wody poprzez lokalną, najczęściej gminną, sieć wodociągową.

Istniejące potrzeby wodociągowe

zrealizowane są na terenie powiatu

prawie w 100%. Łączna długość czynnej

rozdzielczej sieci wodociągowej w

powiecie wysokomazowieckim w

ostatnich 5 latach utrzymywała się na

prawie tym samym poziomie i w 2014r.

wyniosła 1026,9 km (w 2013 roku -

1025,7 km). Najdłuższą sieć posiadają

gminy: Wysokie Mazowieckie (179,4

km), Czyżew (140,1 km) i Ciechanowiec

(134,1 km). Najkrótszą siecią dysponują gminy: Nowe Piekuty (66,1 km) i Kulesze Kościelne (70,8 km)

(GUS,2014).

Wg danych GUS w 2014 roku 93,8 % mieszkańców powiatu miało dostęp do czynnej sieci

wodociągowej. Biorąc pod uwagę liczbę mieszkańców, najwięcej osób korzysta z wodociągów w mieście

Wysokie Mazowieckie (97,9%) oraz w gminach: Klukowo (97%) i Wysokie Mazowieckie (96,9%). Powyżej 90%

mieszkańców ma dostęp do sieci wodociągowej w gminach: Kulesze Kościelne - 95%

Czyżew - 94,2%, Sokoły - 93,4%, Szepietowo - 92,4%. Niewiele poniżej 90% mieszkańców obsługują wodociągi w

pozostałych gminach : Nowe Piekuty - 89,7% i Ciechanowiec - 88,7%.

Emisja ścieków

W 2014 roku z terenu powiatu wysokomazowieckiego odprowadzono ogółem 2965 dam3 ścieków: komunalnych i

przemysłowych , z czego 100% oczyszczono (GUS,2014). Od 2006 roku dominującym sposobem oczyszczania

ścieków w powiecie jest ich

oczyszczanie z podwyższonym

usuwaniem biogenów (związków

azotu i fosforu), co znacznie

przyczynia się do ograniczenia presji

na środowisko wodne. Ilość ścieków

oczyszczanych tym sposobem

systematycznie wzrasta. Dotyczy to

oczywiście tylko terenów

skanalizowanych.

Sieć wodociągowa w pow. wysokomazowieckim - dane GUS

860,0

880,0

900,0

920,0

940,0

960,0

980,0

1000,0

1020,0

1040,0

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

km

53200

53400

53600

53800

54000

54200

54400

54600

54800

55000

oso

by

długość sieci wodociągowej ludność korzystająca z wodociągów

Ścieki komunalne i przemysłowe odprowadzane do wód lub do ziemi

w pow. wysokomazowieckiem - dane GUS

0,0

500,0

1000,0

1500,0

2000,0

2500,0

3000,0

3500,0

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

dam

3

nieoczyszczone ocz. biologicznie ocz. z podw, us. biogenów



w 2014 roku

6

W powiecie wysokomazowieckim sieć kanalizacyjna jest niestety, w stosunku do sieci wodociągowej, bardzo

krótka. Stanowi ona zaledwie niecałe 11 % długości sieci wodociągowej. Długość sieci kanalizacyjnej w 2014 roku

wynosiła 109,6 km i w stosunku do roku 2013 wzrosła zaledwie o 1,3 km (dane GUS). W ciągu minionych 10 lat

przybyło tylko 35,1 km kanalizacji.

Z sieci kanalizacyjnej korzystało w

2014 roku 18112 osób, w 2013 roku było to

17883 osoby. Stanowiło to niecałe 31%

mieszkańców powiatu wysoko-

mazowieckiego. Byli to mieszkańcy miast i

miejscowości gminnych: Wysokiego

Mazowieckiego, Ciechanowca, Czyżewa,

Klukowa oraz Szepietowa i Sokół. Pozostałe

gminy i obszary wiejskie nie są

skanalizowane. (GUS,2014).

Na obszarze powiatu wysokomazowieckiego wg danych GUS z 2014 r. funkcjonowało łącznie 10 oczyszczalni

ścieków, w tym: siedem komunalnych (dwie oczyszczalnie w gminie i mieście Ciechanowcu, jedna w

Szepietowie, jedna w Sokołach, jedna w Czyżewie, dwie w gminie Klukowo) oraz trzy przemysłowe

(Spółdzielni Mleczarskiej MLEKOVITA w Wysokiem Mazowieckiem, Zakładów Mięsnych SOKOŁÓW S.A. w

Czyżewie oraz jedna w gminie Ciechanowiec). Oczyszczalnia przemysłowa zakładu MLEKOVITA w Wysokiem

Mazowieckiem pełni również funkcję oczyszczalni komunalnej dla tego miasta. Łączna przepustowość

oczyszczalni komunalnych i przemysłowych w 2014 roku wyniosła 13047 m3/dobę, z czego prawie 74%

stanowiła przepustowość największej oczyszczalni w Wysokiem Mazowieckiem (GUS,2014).

Alternatywą dla zabudowy rozproszonej są oczyszczalnie przydomowe, mogące obsłużyć kilka do kilkunastu

domostw. Kierunek ten preferowany jest we wszystkich programach pomocowych, wspierających finansowanie

inwestycji komunalnych. Oczyszczalnie przydomowe funkcjonują głównie na terenie gmin: Klukowo i Nowe

Piekuty.

Cały obszar Polski, ze względu na jego położenie w 99,7 % w zlewisku Morza Bałtyckiego, uznano za „wrażliwy” tj.

wymagający ograniczenia zrzutów związków azotu i fosforu oraz zanieczyszczeń biodegradowalnych ze źródeł

komunalnych do wód. W trzeci stopień oczyszczania ścieków tj. w podwyższony stopień usuwania substancji

Sieć kanalizacyjna w pow. wysokomazowieckiem - dane

GUS

0,0

20,0

40,0

60,0

80,0

100,0

120,0

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

km

14500

15000

15500

16000

16500

17000

17500

18000

18500

oso

by

długość sieci kanalizacyjnej ludność korzystajaca z kanalizacji

Sieć wodociągowa i kanalizacyjna [km] w pow. wysokomazowieckiem

w 2014r. - dane GUS

0,0 200,0 400,0 600,0 800,0 1000,0

Powiat wysokomazowiecki

Wysokie Mazowieckie (1)Ciechanowiec (3)

Ciechanowiec - miasto (4)Ciechanowiec - obszar wiejski (5)

Czyżew (3)

Czyżew - miasto (4)

Czyżew - obszar wiejski (5)

Klukowo (2)Kobylin-Borzymy (2)

Kulesze Kościelne (2)Nowe Piekuty (2)

Sokoły (2)Szepietowo (3)

Szepietowo - miasto (4) Szepietowo - obszar wiejski (5)

Wysokie Mazowieckie (2)

km

w odociągi kanalizacja



w 2014 roku

7

biogennych (związków azotu i fosforu) wyposażone są 2 oczyszczalnie: oczyszczalnia SM MLEKOVITA w

Wysokiem Mazowieckiem i oczyszczalnia komunalna w Szepietowie. Przepustowość tych oczyszczalni wyniosła w

2014 roku 9950m3/d, co stanowi ok. 76% przepustowości wszystkich oczyszczalni rejestrowanych przez GUS.

(GUS,2014).

Ewidencja WIOŚ obejmuje łącznie 23 oczyszczalnie, które objęte są działalnością kontrolną Inspekcji. Zestawienie

oczyszczalni wraz z wynikami prowadzonych w 2014 roku kontroli zawiera podrozdział 1.3. „Przeciwdziałania –

działalność kontrolna”.

Z roku na rok systematycznie rośnie liczba

osób obsługiwanych przez oczyszczalnie. W

2014 roku było to 19 754 osoby, co daje

jednak niecałe 34% ludności powiatu. Od

2008 roku wzrosła znacząco liczba osób

obsługiwanych przez oczyszczalnie z

podwyższonym stopniem usuwania

biogenów. Obecnie stanowi ona 20,5%

mieszkańców powiatu.

Najgorsza sytuacja jest w gminach: Kobylin

Borzymy, Kulesze Kościelne i Nowe Piekuty, gdzie brak jest sieci kanalizacji sanitarnej i gminnych oczyszczalni

ścieków. W Kuleszach Kościelnych przy Urzędzie Gminy działa niewielka oczyszczalnia komunalna, o wydajności

2 m3/ d. Działa tu również niewielka oczyszczalnia przyszkolna. Podobnie dwie małe oczyszczalnie działają w

Kobylinie Borzymach. W Nowych Piekutach została przebudowana i zmodernizowana niewielka oczyszczalnia

ścieków Gminy Nowe Piekuty przy obiektach: szkoły podstawowej, gimnazjum i domu nauczyciela. Rozruch

technologiczny został zakończony zgodnie z harmonogramem realizacji inwestycji do dnia 30.12.2014r.

Ścieki oczyszczone z oczyszczalni funkcjonujących na terenie powiatu odprowadzane są przeważnie do wód

powierzchniowych. Głównymi odbiornikami są rzeki : Brok i Nurzec.

Ścieki komunalne.

W powiecie wysokomazowieckiem w 2014 roku odprowadzono do środowiska, głównie do wód

powierzchniowych, 860 dam3 ścieków komunalnych, z czego większość bo ok. 62% (527 dam

3) stanowiły

ścieki z Wysokiego Mazowieckiego. 123 dam3 ścieków odprowadziła oczyszczalnia z Ciechanowca. Pozostałe

oczyszczalnie odprowadzały poniżej 100 dam3/rok (dane GUS,2014). Odprowadzane ścieki w 100 % zostały

oczyszczone, w tym w większości, bo w 69% z podwyższonym usuwaniem biogenów.

Jednostka terytorialna ścieki komunalne oczyszczane razem - w dam3- dane GUS

2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

Powiat wysokomazowiecki 744 817 847 828 832 867 860

Wysokie Mazowieckie – miasto 411 460 502 508 505 536 527

Ciechanowiec - miasto 134 140 137 118 125 127 123

Czyżew-Osada - gmina 95 108 108 - - - -

Czyżew - miasto - - - 94 93,0 94,0 95

Czyżew – obszar wiejski - - - 0 0 0 4

Klukowo - gmina 5 5 5 5 5 5 5

Sokoły - gmina 39 41 41 38 38 39 39

Szepietowo - miasto 60 63 54 57 58 58 59

Szepietowo - obszar wiejski - - - 8 8 8 8

ścieki oczyszczane biologicznie – dam3


Ludność korzystająca z oczyszczalni ścieków w pow.

wysokomazowieckiem - dane GUS

0

5000

10000

15000

20000

25000

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

oso

by

ogółem z podwyższonym usuwaniem biogenów



w 2014 roku

8

Wysokie Mazowieckie - miasto 0 0 0 0 0 0 0

Ciechanowiec - miasto 134 140 137 118 125 127 123

Czyżew - miasto 95 108 108 94 93 94 95

Czyżew – teren wiejski - - - 0 0 0 4

Klukowo - gmina 5 5 5 5 5 5 5

Sokoły - gmina 39 41 41 38 38 39 39

ścieki oczyszczane z podwyższonym usuwaniem biogenów – dam3


Wysokie Mazowieckie –miasto 411 460 502 508 505 536 527

Szepietowo - miasto 60 63 54 57 58 58 59

Szepietowo - obszar wiejski - - - 8 8 8 8

Mimo, że oczyszczalnie działające zgodnie z pozwoleniami wodnoprawnymi, wychwytują większą część

zanieczyszczeń, ładunki odprowadzane ze ściekami komunalnymi do wód powierzchniowych są znaczne.

Pozytywnym zjawiskiem jest jednak fakt, że od 2012 roku ładunki podstawowych 3 kontrolowanych

wskaźników maleją. W 2014 roku wyniosły one: BZT5 – 2158 kg/rok, ChZT – 22951 kg/rok, zawiesina -

3994kg/rok. W 2014 roku wyraźnie zmalały ładunki (w zakresie wszystkich trzech badanych wskaźników) w

ściekach odpływających z oczyszczalni w Ciechanowcu (ładunek BZT5 zmalał o 1652 kg/rok, ChZT o

5438kg/rok, a zawiesiny o 2018 kg/rok). Wiązało się to z uruchomieniem zmodernizowanej oczyszczalni w

tym mieście i miało niewątpliwy wpływ na obniżenie ogólnego ładunku rocznego w powiecie.

Zamieszczony wykres nie uwzględnia

ładunków ze ścieków komunalnych

odprowadzanych z największej w powiecie

oczyszczalni w Wysokiem Mazowieckiem (są

one uwzględnione przy zestawieniu dot.

ścieków przemysłowych).

Do rzek powiatu wysokomazowieckiego trafia również znaczny ładunek związków biogennych, głównie

związków azotu i fosforu. Od 2006 roku nie wykonuje się niestety badań tych związków w ściekach

odprowadzanych z mniejszych oczyszczalni (poniżej 2000 RLM). W powiecie wysokomazowieckiem

obowiązku takiego badania nie ma żadna oczyszczalnia komunalna. Wynika to z prawnego zwolnienia tych

oczyszczalni z badania związków biogennych w oczyszczanych ściekach. Taki zapis prawny spowodował

zaprzestanie przez zarządzających oczyszczalniami strącania w oczyszczanych ściekach związków

biogennych. Może się to odbić bardzo niekorzystnie na jakości wód, do których ścieki oczyszczane są

odprowadzane. Jest to szczególnie istotne w przypadku, kiedy odbiornikiem ścieków są cieki o małym

przepływie. Prowadzona w poprzednich latach polityka ochrony wód poprzez nakładanie na oczyszczalnie

obowiązku redukcji biogenów zaowocowała wyraźnym spadkiem stężeń, głównie związków fosforu, we

wszystkich badanych przez WIOŚ rzekach. Przez wiele lat fosforany były jednym z głównych wskaźników

obniżających jakość wód do wartości pozaklasowych, ostatnio ich stężenia przeważnie nie przekraczają granic

I i II klasy czystości. Niestety obowiązujące obecnie regulacje prawne, w tym również „samokontrola”

Ładunki zanieczyszczeń w ściekach komunalnych odprowadzanych

w pow. wysokomazowieckiem do wód powierzchniowych [kg/rok] - dane GUS

0

10000

20000

30000

40000

50000

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

BZT5 ChZT zawiesina



w 2014 roku

9

(automonitoring) podmiotów emitujących zanieczyszczenia do środowiska, mogą doprowadzić do powrotu

problemu z utrzymaniem dobrej jakości wskaźników biogennych.

Ścieki przemysłowe

Powiat wysokomazowiecki odprowadza największą w województwie podlaskim ilość ścieków pochodzenia

przemysłowego (drugie miejsce zajmuje powiat m. Suwałki, a kolejny powiat m. Łomża). W roku 2014 było to

2143 dam3 ścieków odprowadzonych ogółem (GUS,2014). Prawie 1819 czyli 85% stanowią ścieki z zakładu

mleczarskiego MLEKOVITA w Wysokiem Mazowieckiem, oczyszczane biologicznie, z podwyższonym

usuwaniem biogenów (w ilości tej mieszczą się również ścieki komunalne z miasta Wysokie Mazowieckie).

13% stanowią ścieki z zakładów mięsnych SOKOŁÓW S.A w Czyżewie, oczyszczane biologicznie. Ostatecznym

odbiornikiem wszystkich tych ścieków jest niewielka rzeka Brok. Ponadto 38 dam3 ścieków przemysłowych

wytwarzane jest w Ciechanowcu i odprowadzane do sieci kanalizacyjnej następnie oczyszczane na

oczyszczalni komunalnej, a 10 dam3 powstało w gminie Ciechanowiec (GUS,2014).

Jednostka terytorialna ścieki przemysłowe oczyszczane razem - w dam3- dane GUS

2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

Powiat wysokomazowiecki 1 571 1 671 1 756 1 810 1710 2116 2015

Wysokie Mazowieckie -miasto 1 287 1371 1501 1537 1451 1806 1819

Ciechanowiec – obszar wiejski 0 0 0 0 0 10 10

Czyżew-Osada - miasto 284 300 255 273 259 300 276

ścieki oczyszczane biologicznie


Ciechanowiec – obszar wiejski 0 0 0 0 0 10 10

Czyżew-Osada - miasto 284 300 255 273 259 300 276

ścieki oczyszczane z podwyższonym usuwaniem biogenów

Powiat wysokomazowiecki 1 287 1 371 1501 1537 1451 1806 1819

Wysokie Mazowieckie - miasto 1 287 1 371 1501 1537 1451 1806 1819

Ładunki odprowadzane, ze ściekami

przemysłowymi są znacznie wyższe niż te

pochodzące ze ścieków komunalnych. W 2014

roku wynosiły: w zakresie BZT5 (12834 kg/rok),

ChZT (128950 kg/rok) i zawiesiny (26927 kg/rok)

(GUS, 2014). Biorąc pod uwagę, że większość z

nich trafia do Broku i biorąc pod uwagę

wielkość odbiornika- jest to dla niego bardzo

duże obciążenie.

Znaczne są również odprowadzane do rzek

(głównie do Broku) ładunki azotu i fosforu. Wg

danych GUS w latach 2009-2012 ładunki te

wyraźnie malały. W roku 2013 ładunek

odprowadzony do Broku ze ściekami

przemysłowymi wyniósł 10963 kg/rok azotu i

2741 kg/rok fosforu. Widoczny na wykresach

nagły wzrost stężeń ładunków zanieczyszczeń

Ładunki zanieczyszczeń w ściekach przemysłowych odprowadzanych

w pow. wysokomazowieckiem do wód powierzchniowych [kg/rok] - dane GUS

0

50000

100000

150000

200000

250000

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

BZT5 ChZT zawiesina

Ładunki zanieczyszczeń biogennych w ściekach przemysłowych odprowadzanych w

pow. wysokomazowieckiem do wód powierzchniowych [kg/rok] - dane GUS

0

2000

4000

6000

8000

10000

12000

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

azot ogólny fosfor ogólny



w 2014 roku

10

związany był z awarią na oczyszczalni SM „MLEKOVITA” w czasie prowadzonych prac modernizacyjnych. Na

obiekcie doszło do awarii i zachwiania równowagi biologicznej oraz przekroczenia dopuszczalnych

pozwoleniem wodnoprawnym norm na odpływie. Skutkiem tego doszło do znacznych przekroczeń wartości

zanieczyszczeń (BZT5, ChZT, zawiesina ogólna oraz związków azotu i fosforu), deficytu tlenowego i śnięcia ryb

w dolnym biegu Broku. Prowadzone w późniejszym okresie kontrole jakości i ilości odprowadzanych z

oczyszczalni SM „MLEKOVITA” ścieków nie wykazały przekroczeń. Po zakończonej modernizacji oczyszczalni

redukcja zanieczyszczeń jest bardzo wysoka. Modernizacja objęła zastosowanie flotacji ciśnieniowej, głęboką

ingerencję w istniejący proces osadu czynnego, mający na celu intensyfikację procesu oczyszczania w tym

biologicznego usuwania azotu i fosforu. Ewidencjonowany przez GUS ładunek azotu ogólnego w ściekach

przemysłowych obejmuje tylko ładunek pochodzący z oczyszczalni w Wysokiem Mazowieckiem.

W 2014 roku ładunki azotu i fosforu w powiecie wysokomazowieckiem zmalały (wynosiły odpowiednio

8566kg/rok i 1362 kg/rok), jednak ładunek azotu ogólnego był w dalszym ciągu znacznie wyższy niż w latach

2006-2012 .

Do Broku ze ściekami przemysłowymi trafia również bardzo duży ładunek chlorków i siarczanów

(168016kg/rok) (GUS,2014). Od roku 2010, w danych GUS, nie wykazywano ładunku tych związków

odprowadzanych z Wysokiego Mazowieckiego (SM MLEKOVITA nie ma w pozwoleniu wodnoprawnym

obowiązku badania tych substancji w ściekach). Obecnie GUS podaje tylko informację o wielkości ładunku

tych substancji pochodzącego z oczyszczalni przemysłowej zakładów SOKOŁÓW S.A. w Czyżewie.

Osady ściekowe. Niekorzystnym „ubocznym” zjawiskiem związanym z procesem oczyszczania ścieków jest

powstawanie na oczyszczalniach znacznej ilości osadów ściekowych.

Na oczyszczalniach w powiecie

wysokomazowieckim w 2014 roku powstało

ogółem 940 ton osadów tj. 241 ton mniej

jak w roku 2013 (GUS,2014). Do roku 2010

ilość osadów systematycznie rosła. Od roku

2011 widać wyraźny spadek ilości osadów,

spowodowany zmniejszeniem się ilości

osadów z oczyszczalni ścieków

przemysłowych i komunalnych SM

MLEKOVITA w Wysokiem Mazowieckiem. W

2014 roku powstało tam 823 tony osadów (88% ogólnej wytworzonej w powiecie ilości osadów), tj. o 239 ton

mniej jak w roku 2013 roku. Zakończona w 2013 roku modernizacja oczyszczalni SM MLEKOVITA w Wysokiem

Mazowieckiem obejmowała m.in. gospodarkę osadami ściekowymi. Powstające na oczyszczalni osady, wraz z

osadem nadmiernym, mają być kierowane do nowej instalacji fermentacji osadu. W procesie flotacji

produkowany będzie biogaz – OZE (odnawialne źródło energii). Biogaz będzie wykorzystywany jako paliwo w

agregatach kogeneracyjnych do produkcji energii elektrycznej i ciepła. Wyprodukowana energia elektryczna

wykorzystana zostanie na potrzeby własne oczyszczalni ścieków, zaś jej nadwyżki skierowane zostaną do sieci

energetycznej. Energia cieplna wykorzystana zostanie w technologii oczyszczania oraz ogrzeje budynki

administracyjne i technologiczne. Planowane jest uzyskanie energii własnej w ilości 0,8 MWh oraz uzyskanie

dodatkowych przychodów z pozyskania i sprzedaży świadectw pochodzenia energii tzw. zielonych

certyfikatów.

Osady wytworzone na oczyszczalniach komunalnych i

przemysłowych w pow. wysokomazowieckiem - dane GUS

0

500

1000

1500

2000

2500

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2 011 2 012 2 013 2014

ton

y

oczyszczalnie przemysłowe oczyszczalnie komunalne



w 2014 roku

11

Z ogólnej ilości osadów wytworzonych na oczyszczalniach przemysłowych (łącznie z oczyszczalnią

SM MLEKOVITA) tj. z 853 ton, w rolnictwie wykorzystano 755 ton, 76 ton magazynowano czasowo (osady

SM MLEKOVITA), przekształcono termicznie – 3 tony (zakłady SOKOŁÓW S.A. w Czyżewie) (GUS,2014).

Z 87 ton osadów powstałych w 2014 roku na oczyszczalniach komunalnych: 42 tony były czasowo

magazynowane (osady z oczyszczalni komunalnych w Ciechanowcu, Sokołach i Szepietowie) , natomiast 32

tony z miasta i gminy Czyżew użyto do rekultywacji terenów, w tym gruntów na cele rolne (GUS,2014).

1.2. Stan - Ocena jakości wód powierzchniowych

Podstawą programu badań monitoringowych wód powierzchniowych płynących, zrealizowanych

przez Inspektorat w 2014 roku był Program Państwowego Monitoringu Środowiska na lata 2013-2015,

opracowany przez Głównego Inspektora Ochrony Środowiska i zatwierdzony przez Ministra Środowiska oraz

opracowany na tej podstawie przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Białymstoku

i zatwierdzony przez Głównego Inspektora Ochrony Środowiska „Program monitoringu środowiska

województwa podlaskiego w latach 2013-2015”. Na terenie powiatu wysokomazowieckiego w 2014 roku nie

planowano prowadzenia badań monitoringowych wód powierzchniowych. Badania w wojewódzkim

programie monitoringowym są rozłożone na kolejne lata cyklu pomiarowego tj. na lata 2010-2015. W związku

z obowiązującą zasadą dziedziczenia, wykonane w kolejnych latach cyklu oceny są obowiązujące do

wykonania kolejnych badań i wykonania na ich podstawie oceny. Kolejne badania wód w powiecie

wysokomazowieckiem prowadzone są w 2015 roku, a ich ocena będzie wykonana w 2016 roku. Do tego czasu

obowiązuje ocena przedstawiona niżej , wykonana na podstawie badań z 2013 roku.

Program monitoringu wód zrealizowano zgodnie z warunkami Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 15

listopada 2011 r. w sprawie form i sposobu prowadzenia monitoringu jednolitych części wód powierzchniowych i

podziemnych (Dz. U. 2011 r. Nr 258, poz. 1550).

Podstawą ocen jakości wód były: Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 listopada 2011 r. w sprawie sposobu

klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych oraz środowiskowych norm jakości dla substancji

priorytetowych (Dz. U. 2011 r. Nr 257, poz. 1545); Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 listopada 2011 r. w

sprawie klasyfikacji stanu ekologicznego, potencjału ekologicznego i stanu chemicznego jednolitych części wód

powierzchniowych (Dz. U. 2011 r. Nr 258, poz. 1549) oraz zgodnie z zaleceniami GIOŚ, projekt Rozporządzenia Ministra

Środowiska1

zawierający zmiany do rozporządzenia z 9 listopada 2011 r.

Punkty monitoringowe wyznaczone zostały w miejscach reprezentatywnych dla stanu wód, najczęściej

na zamknięciach jednostek, wyznaczonych przez Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej, zwanych Jednolitymi

Częściami Wód Powierzchniowych (JCWP). Monitoring JCWP prowadzi się w sposób umożliwiający ocenę ich

stanu ogólnego oraz ilościowe ujęcie czasowej i przestrzennej zmienności elementów jakości i parametrów

wskaźnikowych dla elementów biologicznych, hydromorfologicznych, fizykochemicznych i chemicznych.

W 2012 roku na terenie woj. podlaskiego wyznaczono obszary szczególnie narażone (OSN) i wody wrażliwe

na zanieczyszczenia azotem ze źródeł rolniczych (szczegółowe omówienie - rozdział 8). Większość z nich leży

na terenie powiatu wysokomazowieckiego.

Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Białymstoku od 2013 roku rozpoczął prowadzenie badań

monitoringowych rzek na obszarze OSN według Rozporządzenie MŚ z dnia 15 listopada 2011 r. w sprawie

form i sposobu prowadzenia monitoringu jednolitych części wód powierzchniowych i podziemnych.

Rozporządzenie nakłada obowiązek:

� badania OSN w ramach monitoringu obszarów chronionych i jednocześnie, w ramach monitoringu

operacyjnego

� lokalizacji ppk monitoringu obszarów chronionych w sposób umożliwiający:

1 Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia … 2013 r. o zmianie rozporządzenia w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych oraz środowiskowych

norm jakości dla substancji priorytetowych; projekt ver. z 24.02.2014 r.



w 2014 roku

12

- ocenę stanu wód

- ocenę zagrożenia wód związkami azotu ze źródeł rolniczych

� pobór prób w ppk monitoringu obszarów chronionych nie rzadziej niż co 3 lata, z częstotliwością:

rzeki: 8-12 razy (fizykochemia) i 1-8 razy (biologia, w zależności od wybranego elementu).

Rozporządzenie to wyznacza również zakres badań: 1 element biologiczny (fitoplankton lub fitobentos);

chlorofil „a” ; BZT5 ; azot amonowy ; azot Kjeldahla ; azot azotanowy i azotany, azot ogólny, fosforany i fosfor

ogólny .

W 2014 roku oceny wód, na obszarach chronionych narażonych na zanieczyszczenia związkami azotu

ze źródeł rolniczych, dokonano na podstawie badań z 2013 roku zgodnie z rozporządzeniem MŚ dnia

23.12.2002 r. w sprawie kryteriów wyznaczania wód wrażliwych na zanieczyszczenie związkami azotu ze

źródeł rolniczych (Dz.U. Nr 241 poz. 2093). Rozporządzenie określa:

- wody powierzchniowe zanieczyszczone, w których zawartość azotanów wynosi powyżej 50 mg NO3/dm3

oraz wody wykazujące eutrofizację, którą skutecznie można zwalczać przez zmniejszenie dawek azotu;

- wody zagrożone zanieczyszczeniem, w których zawartość azotanów mieści się w przedziale od 40 do

50mgNO3/dm3 i wykazuje tendencję wzrostową oraz wody wykazujące eutrofizację, którą skutecznie można

zwalczać przez zmniejszenie dawek azotu.

Załącznik nr 1 do ww. rozporządzenia określa wartości graniczne wskaźników eutrofizacji, powyżej których

występuje eutrofizacja.

Omówienie wyników badań rzek:

Największymi ciekami wodnym powiatu są rzeki Nurzec i Brok. W okolicach Wysokiego

Mazowieckiego biorą swój początek niewielkie dopływy Narwi (Jabłonka z Gacią, Ślina, Rokietnica) i Bugu

(Brok Mały i Duży) tworząc lokalną sieć rzeczną o dość dużym współczynniku gęstości. W obrębie powiatu nie

występują naturalne zbiorniki wód powierzchniowych większych rozmiarów. Dość częste są natomiast oczka

śródpolne, i sztuczne zbiorniki przeznaczone na użytek mieszkańców. W okolicach wsi Tybory Kamianka

znajduje się sztuczny zbiornik o charakterze rekreacyjnym. Na rzece Nurzec zbudowano kilka zapór na których

działają lokalne elektrownie wodne.

W 2013 roku na terenie powiatu wysokomazowieckiego badaniami w ramach monitoringu wód

powierzchniowych objęto główne rzeki płynące przez teren powiatu oraz ich dopływy, mające wpływ na

stan ekologiczny i chemiczny wody:

� Nurzec w 3 punktach pomiarowo-kontrolnych: Wyszonki Błonie, Kuczyn i Tworkowice;

� Brok w 2 punktach pomiarowo-kontrolnych: powyżej Czyżewa i w m. Ołdaki poniżej Czyżewa;

� Siennica dopływ Nurca w punkcie pomiarowo-kontrolnym Koce Piskuły;

� Pełchówka dopływ Nurca w punkcie pomiarowo-kontrolnym Wojtkowice Stare;

� Ślina dopływ Narwi w 2 punktach pomiarowo-kontrolnych: Stypułki Święchy i Wity.

Do badania wyznaczono wszystkie JCWP wyznaczone jako wody wrażliwe na zanieczyszczenia azotem ze

źródeł rolniczych, w tym leżące terenie powiatu wysokomazowieckiego:

- JCWP Nurzec od Siennicy do ujścia;

- JCWP Brok do Siennicy;

- JCWP Ślina od Rokietnicy do ujścia.

Omówienie wyników badań rzek:

NURZEC o całkowitej długości 100,2 km i powierzchni zlewni 2082,6 km2 jest w pierwszej grupie największych

rzek Makroregionu Północno-Wschodniego i jednocześnie jedną z większych zlewni dopływów Bugu. Rzeka i



w 2014 roku

13

jej dopływy odprowadzają wody z obszaru Wysoczyzny Bielskiej, Drohickiej i Wysokomazowieckiej będących

mezoregionami Niziny Północno-Podlaskiej. Na terenie powiatu wysokomazowieckiego leży dolny odcinek

Nurca i jego ujście do Bugu. Jednym z większych dopływów w górnej części zlewni jest rzeka Nurczyk.

Mniejsze dopływy to Kukawka, Pełchówka, Siennica i Płonka. Na terenie powiatu wysokomazowieckiego

największym punktowym źródłem zanieczyszczenia Nurca jest oczyszczalnia komunalna w Ciechanowcu. Na

terenie woj. podlaskiego badania Nurca obejmują 2 JCWP tj. Nurzec od Nurczyka do Siennicy i Nurzec od

Siennicy do ujścia.

Ocena jakości wód Nurca (JCWP Nurzec od Nurczyka do Siennicy)– ppk Wyszonki Błonie – powyżej ujścia

Siennicy (punkt leżący powyżej OSN):

• Ocenę stanu ekologicznego przeprowadzono na podstawie elementów:

- biologicznych: fitobentos – II klasa, makrofity – II klasa,

- stężenia wskaźników fizykochemicznych: nie zanotowano przekroczeń wartości określonych

rozporządzeniem dla stanu dobrego – II klasa,

- wskaźników fizykochemicznych wspomagających ocenę stanu ekologicznego, określonych jako substancje

szczególnie szkodliwe dla środowiska wodnego – w 2013 roku wskaźników z tej grupy nie badano,

Stan ekologiczny w badanej JCWP zakwalifikowano jako - dobry.

• Ocenę stanu chemicznego - w 2013r. nie badano wskaźników z grupy substancji priorytetowych dla

środowiska wodnego. Nie oceniano stanu chemicznego.

• Ocena obszaru chronionego wrażliwego na eutrofizację wywołaną zanieczyszczeniami pochodzącymi ze

źródeł komunalnych – Badana JCWP spełnia wymagania dla obszarów chronionych.

• Ocena obszaru chronionego wrażliwego na eutrofizację wywołana zanieczyszczeniami pochodzącymi ze

źródeł rolniczych. Nie notowano przekroczenia wartości wskaźników wskazujących na podatność na

eutrofizację ze źródeł rolniczych.

JCWP Nurzec od Nurczyka do Siennicy spełnia wymagania wyznaczone dla obszarów chronionych. Nie

oceniono stanu ogólnego ze względu na brak oceny stanu chemicznego.

Ocena jakości wód Nurca (JCWP Nurzec od Siennicy do ujścia) – ppk Kuczyn – powyżej Ciechanowca (punkt

leżący na OSN):


- biologicznych: fitobentos – I klasa, makrofity – III klasa,

- stężenia wskaźników fizykochemicznych: nie zanotowano przekroczeń wartości określonych

rozporządzeniem dla stanu dobrego – II klasa,

- z wskaźników fizykochemicznych wspomagających ocenę stanu ekologicznego, określonych jako substancje

szczególnie szkodliwe dla środowiska wodnego – badano dwa wskaźniki: arsen i indeks fenolowy - żaden z

nich nie przekroczył wartości granicznych dla stanu dobrego – II klasa,

Stan ekologiczny w badanej JCWP zakwalifikowano jako - umiarkowany. O klasyfikacji stanu ekologicznego

zadecydował tylko jeden z badanych w 2013r. wskaźników biologicznych (indeks makrofitowy);

• Ocenę stanu chemicznego - w 2013r. z grupy wskaźników substancji priorytetowych dla środowiska

wodnego badano dwa wskaźniki -benzo(g,h,i)perylen i indeno(1,2,3)piren. Na podstawie otrzymanych

wyników stan chemiczny oceniono jako poniżej stanu dobrego – PSD;


źródeł komunalnych – stwierdzono przekroczenie w zakresie wskaźnika makrofitowego (wskaźnik MIR)


źródeł rolniczych – obszar OSN. Nurzec w tym punkcie nie spełnia warunków wyznaczonych dla obszarów



w 2014 roku

14

chronionych ze względu na zanieczyszczenia rolnicze. Przekroczona wartość stężenia azotu azotanowego i

azotanów wskazuje na podatność na eutrofizację.

Ocena jakości wód Nurca (JCWP Nurzec od Siennicy do ujścia) – ppk Tworkowice – poniżej Ciechanowca

(punkt leżący poniżej OSN):


- biologicznych: fitobentos – II klasa,

- fizykochemicznych: nie zanotowano przekroczeń wartości określonych rozporządzeniem dla stanu dobrego

– II klasa;


szczególnie szkodliwe dla środowiska wodnego – w 2013 roku wskaźniki te nie były badane, ocenę

odziedziczono z 2012 roku. Żaden z badanych wskaźników nie przekroczył wartości granicznych dla stanu

dobrego – II klasa,

Stan ekologiczny zakwalifikowano jako - dobry.

• Ocenę stanu chemicznego - w 2013r. nie badano wskaźników z grupy substancji priorytetowych dla

środowiska wodnego. Ocenę odziedziczono z 2012 roku. Na podstawie otrzymanych wyników stan chemiczny

oceniono jako dobry


źródeł komunalnych – w 2013 roku nie stwierdzono przekroczeń wartości dopuszczalnych w zakresie

analizowanych wskaźników.


źródeł rolniczych – obszar OSN. Nurzec w tym punkcie nie spełnia warunków wyznaczonych dla obszarów

chronionych ze względu na zanieczyszczenia rolnicze. Przekroczone wartości stężeń azotu azotanowego i

azotanów wskazują na podatność rzeki na eutrofizację.

JCWP Nurzec od Siennicy do ujścia, badana w punkcie zlokalizowanym poniżej Ciechanowca, nie spełnia

wymagań dla obszarów chronionych. W związku z tym stan ogólny oceniono jako – zły.

SIENNICA, rzeka we wschodniej Polsce, o długości około 20 km , lewy dopływ Nurca. Płynie przez Wysoczyznę

Drohicką, w województwie podlaskim. Rzeka wypływa z okolicy miejscowości Szmurły, na wysokości około 146

m n.p.m., a do Nurca uchodzi na wysokości 113,5 m n.p.m., na północny wschód od Ciechanowca. Płynie

wyłącznie przez tereny rolnicze. Brak punktowych źródeł zanieczyszczeń.

Ocena jakości wód Siennicy (JCWP Siennica) dopływu Nurca – ppk Koce Piskuły – (rzeka nie leży na OSN, ale

jest dopływem JCWP Nurzec od Siennicy do ujścia, wyznaczonej jako wrażliwa na zanieczyszczenie azotem ze

źródeł rolniczych):


- biologicznych: fitobentos – III klasa, makrofity – II klasa;

- fizykochemicznych: w 2013 roku zanotowano przekroczenia wartości określonych rozporządzeniem dla

stanu dobrego w zakresie: fosforanów – poniżej stanu dobrego - PSD;


szczególnie szkodliwe dla środowiska wodnego – w 2013 roku ani w latach poprzednich wskaźniki z tej grupy

nie były badane.

Stan ekologiczny zakwalifikowano jako - umiarkowany.

• Ocena stanu chemicznego - w 2013r. nie badano wskaźników z grupy substancji priorytetowych dla

środowiska wodnego, służących do oceny stanu chemicznego.

• Ocena ze względu na eutrofizację wywołana zanieczyszczeniami pochodzącymi ze źródeł rolniczych.

Siennica w tym punkcie nie spełnia warunków wyznaczonych ze względu na zanieczyszczenia rolnicze.



w 2014 roku

15

Przekroczone wartości stężeń: azotu azotanowego, azotanów i azotu ogólnego wskazują na podatność na

eutrofizację.

JCWP Siennica - stan ogólny określono jako – zły.

PEŁCHÓWKA – rzeka o długości około 32 km, lewy dopływ Nurca, do którego uchodzi na 3,6 km od jego ujścia.

Płynie przez Wysoczyznę Drohiczyńską, w województwie podlaskim. Rzeka wypływa z okolicy miejscowości

Niewiarowo-Sochy, na wysokości około 180 m n.p.m., a do Nurca uchodzi na wysokości 106,3 m n.p.m. poniżej

wsi Wojtkowice Stare, na południe od Ciechanowca. Na prawie całej długości płynie w naturalnym,

meandrującym korycie. Brzegi Pełchówki porastają liczne drzewa, zacieniając do 90% lustra wody. Dno

miejscami obficie porasta roślinność naczyniowa. Podłoże jest zróżnicowane, a kamienie i głazy stanowią na

niektórych odcinkach do 40% powierzchni dna. Rzeka płynie wyłącznie przez tereny użytkowane rolniczo. Brak

punktowych źródeł zanieczyszczeń.Wyznaczona przez KZGW jako jedna JCWP Pełchówka.

Ocena jakości wód Pełchówki (JCWP Pełchówka) dopływu Nurca – ppk Wojtkowice Stare – (rzeka nie leży

na OSN, ale jest dopływem JCWP Nurzec od Siennicy do ujścia wyznaczonej jako wody wrażliwe na

zanieczyszczenia azotem ze źródeł rolniczych ):


- biologicznych: fitobentos – III klasa, makrofity – III klasa;

- fizykochemicznych: w 2013 roku nie notowano przekroczeń wartości określonych rozporządzeniem dla

stanu dobrego – II klasa;


szczególnie szkodliwe dla środowiska wodnego – w 2013 roku, ani w latach poprzednich, wskaźniki z tej

grupy nie były badane, ze względu na brak źródeł zanieczyszczeń;

Stan ekologiczny zakwalifikowano jako - umiarkowany wyłącznie ze względu na wskaźniki biologiczne;

• Ocena stanu chemicznego - w 2013r. ani w latach poprzednich, nie badano wskaźników z grupy substancji

priorytetowych dla środowiska wodnego, służących do oceny stanu chemicznego, ze względu na brak źródeł

zanieczyszczeń;

• Ocena ze względu na eutrofizację wywołana zanieczyszczeniami pochodzącymi ze źródeł rolniczych.

Pełchówka w tym punkcie nie spełnia warunków wyznaczonych ze względu na zanieczyszczenia rolnicze.

Przekroczone wartości stężeń: azotu azotanowego , azotanów i azotu ogólnego wskazują na podatność na

eutrofizację.

JCWP Pełchówka - stan ogólny oceniono jako – zły.

Nurzec i jego dopływy – zestawienie wskaźników decydujących o ocenie:

Klasyfikacja wg wskaźników eutrofizacji ze źródeł rolniczych

Wskaźniki Jednostka

Wartość graniczna

powyżej której

występuje eutrofizacja

Punkty pomiarowo kontrolne

Nurzec - Wyszonki Błonie

Nurzec-Kuczyn

Nurzec -Tworkowice

Siennica – Koce

Piskuły Pełchówka-Wojtkowice

Fosfor ogólny mg P/l >0,25 0,18 0,13 0,13 0,19 0,14

Azot ogólny mg N/l >5 3,7 4,2 3,8 4,8 5,2

Azot azotanowy Mg NNO3/l >2,2 2,0 2,4 2,4 3,0 3,6

Azotany mg NO3/l >10 8,7 10,7 10,4 13,4 15,8

Chlorofil "a" mg/l >25 brak badań 5,2 7,0 4,4 4,2

Wody zagrożone zanieczyszczeniem związkami azotu ze źródeł rolniczych

od 40

do 50 mg NO3 /dm3

8,7 10,7 10,4 13,4 15,8

Wody zanieczyszczone związkami azotu ze źródeł rolniczych > 50 mg NO3 /dm3



w 2014 roku

16

Klasyfikacja stanu ekologicznego

Wskaźniki Jednostka I klasa

Granica stanu

dobrego Nurzec - Wyszonki

Błonie Nurzec-Kuczyn

Nurzec -Tworkowice

Siennica – Koce

Piskuły Pełchówka-Wojtkowice

Fosfor ogólny mg P/l <0,2 <0,4 0,18 0,13 0,13 0,19 0,14

Azot ogólny mg N/l <5 <10 3,7 4,2 3,8 4,8 5,2

Azot azotanowy mgNNO3/l <2,2 <5 2,0 2,4 2,4 3,0 3,6

Niebieską czcionką zaznaczono punkty na JCWP nie wyznaczonych jako wody wrażliwe na zanieczyszczenia ze źródeł rolniczych.

BROK jest prawobrzeżnym dopływem Bugu uchodzącym na 87,4 km jego biegu, na terenie woj.

mazowieckiego. Długość rzeki wynosi 72,0 km, a powierzchnia zlewni 819,8 km2. Na terenie powiatu

wyskomazowieckiego położona jest górna część zlewni, z odcinkiem o długości 32 km. Ciek charakteryzuje się

małym przepływem, jest uregulowany i posiada mało zasobną w wodę zlewnię. Większe dopływy, przeważnie

uregulowane, to Brok Mały, Penchratka, Kanał Szumowo-Łątownica, Ciek spod Dąbrowy oraz Siennica

(Dopływ spod Nowej Wsi). Na terenie powiatu wysokomazowieckiego głównymi źródłami zanieczyszczenia

rzeki są: oczyszczalnia Spółdzielni Mleczarskiej MLEKOVITA w Wysokiem Mazowieckiem (oczyszczająca

również ścieki komunalne z miasta), oczyszczalnia komunalna oraz oczyszczalnia zakładów mięsnych

SOKOŁÓW S.A. w Czyżewie. Na Broku wyznaczono 2 JCWP: Brok do Siennicy i Brok od Siennicy do ujścia.

Ocena jakości wód Broku (JCWP Brok do Siennicy) – ppk powyżej Czyżewa – (punkt leży na OSN, nie jest

wyznaczony jako punkt reprezentatywny dla JCWP):


- biologicznych: fitobentos – III klasa, makrofity – II klasa,

- fizykochemicznych: podobnie jak w latach ubiegłych zanotowano przekroczenia wartości określonych

rozporządzeniem dla stanu dobrego w zakresie azotu Kjeldahla oraz fosforanów i fosforu ogólnego– poniżej

stanu dobrego - PSD,


szczególnie szkodliwe dla środowiska wodnego – badano dwa wskaźniki: arsen i indeks fenolowy - żaden z

nich nie przekroczył wartości granicznych dla stanu dobrego – II klasa,

Stan ekologiczny w badanej JCWP zakwalifikowano jako - umiarkowany. O klasyfikacji stanu ekologicznego

decydowały zarówno wskaźniki biologiczne jak i fizykochemiczne.


środowiska wodnego, nie wykonano oceny stanu chemicznego.


źródeł komunalnych – stwierdzono przekroczenia w zakresie zarówno wskaźników biologicznych (wskaźnik

okrzemkowy) jak i fizykochemicznych: azotu Kjeldahla oraz fosforanów i fosforu ogólnego;


źródeł rolniczych. Brok w tym punkcie nie spełnia warunków wyznaczonych dla obszarów chronionych ze

względu na zanieczyszczenia rolnicze. Przekroczone wartości stężeń: azotu azotanowego, azotanów, azotu

ogólnego i fosforu ogólnego wskazują na podatność na eutrofizację.

Ocena jakości wód Broku (JCWP Brok do Siennicy) - punkt p-k w m. Ołdaki - poniżej Czyżewa – punkt leży

na zamknięciu OSN, wyznaczony został jako reprezentatywny dla badanej JCWP:


- biologicznych: fitobentos – III klasa, makrofity – II klasa, makrozoobentos – III klasa;

- fizykochemicznych: podobnie jak w latach ubiegłych zanotowano przekroczenia wartości określonych

rozporządzeniem dla stanu dobrego w zakresie: zasadowości, azotu Kjeldahla, azotu azotanowego oraz

fosforanów i fosforu ogólnego– poniżej stanu dobrego - PSD,



w 2014 roku

17


szczególnie szkodliwe dla środowiska wodnego – żaden z badanych wskaźników nich nie przekroczył wartości

granicznych dla stanu dobrego – II klasa.

Stan ekologiczny badanej JCWP zakwalifikowano jako - umiarkowany. O klasyfikacji stanu ekologicznego

decydowały zarówno wskaźniki biologiczne jak i fizykochemiczne.

• Ocenę stanu chemicznego - w 2013r. w grupie substancji priorytetowych dla środowiska wodnego, na

podstawie której ocenia się stan chemiczny wody, jeden wskaźnik tj. maksymalne stężenie rtęci przekroczyło

dopuszczalne normy. Na tej podstawie stan chemiczny oceniono jako poniżej stanu dobrego - PSD_max.

W 2014 roku powtórzono badanie benzo(g,h,i)perylenu i indeno(1,2,3-cd)pirenu, wskaźników, które w latach

poprzednich wykraczały poza dopuszczalne normy. Suma tych wskaźników ponownie wykroczyła poza

dopuszczalne normy. Stan chemiczny oceniono ponownie jako poniżej stanu dobrego.


źródeł komunalnych – stwierdzono przekroczenia zarówno w zakresie wskaźników biologicznych jak i

fizykochemicznych.


źródeł rolniczych – obszar OSN. Brok w tym punkcie nie spełnia warunków wyznaczonych dla obszarów

chronionych ze względu na zanieczyszczenia rolnicze. Przekroczone wartości stężeń: azotu azotanowego,

azotanów, azotu ogólnego i fosforu ogólnego, wskazują podatność na eutrofizację.

JCWP Brok do Siennicy nie spełnia wymagań wyznaczonych dla obszarów chronionych. Jej stan oceniono jako

– zły.

Brok – zestawienie wskaźników decydujących o ocenie:


Wskaźniki Jednostka

Wartość graniczna dla eutrofizacji ze

źródeł rolniczych


Brok-powyżej Czyżewa Brok-Ołdaki

Fosfor ogólny mg P/l >0,25 0,54 0,52

Azot ogólny mg N/l >5 6,9 7,8

Azot azotanowy mgNNO3/l >2,2 4,8 5,4

Azotany mg NO3/l >10 21,3 23,8

Chlorofil "a" mg/l >25 20,9 24,0

Wody zagrożone

zanieczyszczeniem związkami azotu

ze źródeł rolniczych od 40 do 50 mg NO3 /dm3

21,3 23,8

Wody zanieczyszczone

związkami azotu ze źródeł rolniczych

> 50 mg NO3 /dm3



Granica stanu

dobrego Brok-powyżej Czyżewa Brok-Ołdaki

Fosfor ogólny mg P/l <0,2 <0,4 0,54 0,52

Azot ogólny mg N/l <5 <10 6,9 7,8

Azot azotanowy mgNNO3/l <2,2 <5 4,8 5,4

Awarie wiążące się z zagrożeniem wód powierzchniowych:

23 czerwca 2015 roku o godz. 15:27 Delegatura w Łomży WIOŚ Białystok poinformowana została przez

Komendę PSP w Wysokiem Mazowieckiem o zaobserwowanym zanieczyszczeniu rzeki Brok w rejonie

Wysokiego Mazowieckiego. W m. Michałki woda miała barwę szarobiałą i zachodziła obawa, że doszło do

znacznego skażenia środowiska. O godz. 15:52 Kierownik zakładowej oczyszczalni ścieków przy Spółdzielni

Mleczarskiej MLEKOVITA poinformował WIOŚ o zakłóceniu pracy instalacji doprowadzającej ścieki do

oczyszczalni, co doprowadziło do zanieczyszczenia rzeki. Zapewnił też , że emisja ścieków trwała krótko i stan



w 2014 roku

18

rzeki wraca do normy. Inspektorzy WIOŚ przeprowadzili oględziny rzeki powyżej i poniżej (600 m i 3 km) ujścia

ścieków z oczyszczalni (wraz z poborem próbek do badań laboratoryjnych) oraz dokonali przeglądu pracy

oczyszczalni. Uzyskane na miejscu zdarzenia informacje i obserwacje terenowe skonfrontowano z wynikami

badań pobranych próbek. Jakość wody poniżej Wysokiego Mazowieckiego w m. Michałki porównano z

wykonanymi dzień wcześniej , rutynowymi badaniami monitoringowymi. Jakość wody w Broku po awarii, w

zakresie większości badanych parametrów nie odbiegała od badanych wcześniej (wzrosły tylko wartości

związków azotowych). Oznacza to, że już w chwili przybycia kontrolujących, sytuacja w rzece wróciła do stanu

normalnego. Zanieczyszczenie było krótkotrwałe i nie miało znaczącego wpływu na stan środowiska.

ŚLINA - lewobrzeżny dopływ Narwi, położony w całości w województwie podlaskim. Jej długość przekracza 20

km, źródła znajdują się w miejscowości Jabłoń Kościelna, zaś ujście w miejscowości Targonie Wielkie, gdzie

wpada do Narwi na 270 km jej biegu. Zlewnia o powierzchni 359,5 km2 leży w całości na terenie Wysoczyzny

Wysokomazowieckiej. Ślina posiada kilka dopływów, z których największym jest Rokitnica. Rzeka jest

lewobrzeżnym dopływem Narwi. Wpada do Narwi na 270 km jej biegu. Jest rzeką w całości uregulowaną.

Szerokość Śliny waha się od 1,5 m do 5 metrów, a głębokość od 0,3 m do 1 m. Dno na większości biegu rzeki

jest piaszczysto – muliste. Zdarzają się partie żwirowo – kamieniste. Brzeg z rzadka porośnięty drzewami. W

otoczeniu rzeki przeważają łąki i pastwiska. Brak punktowych źródeł zanieczyszczeń. Na Ślinie wyznaczono 2

JCWP tj. Ślina od źródeł do Rokietnicy i Ślina od Rokietnicy do ujścia.

Ocena jakości wód Śliny (JCWP Ślina od źródeł do Rokietnicy) dopływu Narwi – ppk Stypułki Święchy –

(rzeka nie leży na OSN, ale jest dopływem JCWP wyznaczonej jako wrażliwa na zanieczyszczenia ze źródeł

rolniczych tj. JCWP Ślina od Rokietnicy do ujścia ):


- biologicznych: fitobentos – III klasa, makrofity – II klasa;

- fizykochemicznych: w 2013 roku zanotowano przekroczenia wartości określonych rozporządzeniem dla

stanu dobrego w zakresie: fosforanów – poniżej stanu dobrego - PSD;


szczególnie szkodliwe dla środowiska wodnego – w 2013 roku wskaźniki z tej grupy nie były badane;

Stan ekologiczny zakwalifikowano jako - umiarkowany;


środowiska wodnego, służących do oceny stanu chemicznego;


źródeł komunalnych – w zakresie analizowanych wskaźników stwierdzono przekroczenie wartości

dopuszczalnych w zakresie: wskaźników biologicznych (fitobentos) i fizykochemicznych: fosforanów;

• Ocena ze względu na eutrofizację wywołana zanieczyszczeniami pochodzącymi ze źródeł rolniczych. Ślina

w tym punkcie nie spełnia warunków wyznaczonych ze względu na zanieczyszczenia rolnicze. Przekroczone

wartości stężeń: azotu azotanowego, azotanów i azotu ogólnego wskazują na podatność na eutrofizację.

JCWP Ślina od źródeł do Rokietnicy- stan ogólny oceniono jako – zły.

Ocena jakości wód Śliny (JCWP Ślina od Rokietnicy do ujścia) dopływu Narwi – ppk Wity – (JCWP

wyznaczona jako wody wrażliwe na zanieczyszczenia azotem ze źródeł rolniczych, leży na OSN,):


- biologicznych: fitobentos – II klasa, makrofity – II klasa;

- fizykochemicznych: w 2013 roku nie notowano przekroczeń wartości określonych rozporządzeniem dla

stanu dobrego – II klasa;



w 2014 roku

19


szczególnie szkodliwe dla środowiska wodnego – w 2013 roku stwierdzono przekroczenia wartości

dopuszczalnych dla dwóch wskaźników : indeksu oleju mineralnego i antymonu – poniżej stanu dobrego -

PSD

Stan ekologiczny zakwalifikowano jako - umiarkowany;

• Ocena stanu chemicznego - w 2013r. w grupie substancji priorytetowych dla środowiska wodnego, na

podstawie której ocenia się stan chemiczny wody, dwa wskaźniki tj. średnioroczne i maksymalne stężenie

rtęci przekroczyło dopuszczalne normy. Stan chemiczny oceniono jako poniżej stanu dobrego - PSD_max.


źródeł komunalnych – w zakresie analizowanych wskaźników nie stwierdzono przekroczeń wartości

dopuszczalnych;


źródeł rolniczych. Ślina w tym punkcie nie spełnia warunków wyznaczonych dla obszarów chronionych ze

względu na zanieczyszczenia rolnicze. Przekroczone wartości stężeń: azotu azotanowego, azotanów i azotu

ogólnego wskazują na podatność na eutrofizację.

JCWP Ślina od Rokietnicy do ujścia- nie spełnia wymagań wyznaczonych dla obszarów chronionych, jej stan

ogólny oceniono jako – zły.

Rzeka Ślina – zestawienie wskaźników decydujących o ocenie:


Wskaźniki

Jednostka

Wartość graniczna dla eutrofizacji


Ślina-Stypułki Święchy Ślina-Wity

Fosfor ogólny mg P/l >0,25 0,16 0,12

Azot ogólny mg N/l >5 5,9 5,1

Azot azotanowy mgNNO3/l >2,2 4,1 3,4

Azotany mg NO3/l >10 18,0 16,9

Chlorofil "a" mg/l >25 7,8 8,7

Wody zagrożone

zanieczyszczeniem związkami azotu ze

źródeł rolniczych od 40 do 50 mg NO3 /dm3

18,0 16,9

Wody zanieczyszczone

związkami azotu ze źródeł rolniczych > 50 mg NO3 /dm3



Granica stanu

dobrego Ślina - Stypułki Święchy Ślina - Wity

Fosfor ogólny mg P/l <0,2 <0,4 0,16 0,12

Azot ogólny mg N/l <5 <10 5,9 5,1

Azot azotanowy mgNNO3/l <2,2 <5 4,1 3,4

Niebieską czcionką zaznaczono punkty na JCWP nie wyznaczonych jako wody wrażliwe na zanieczyszczenia ze źródeł rolniczych.



w 2014 roku

20

Sumaryczna ocena stanu wód powierzchniowych badanych w powiecie wysokomazowieckim;

Stan ekologiczny

Stan

chemiczny

Spełnianie wymogów dla

obszarów chronionych

Stan ogólny

JCWP

Wody

zagrożone

Wody

zanieczy-

szczone

Wskaźniki

biologiczne

Wskaźniki

fizyko-

chemiczne

Eutrofizacja

komunalna

Eutrofizacja

związkami

azotu ze

źródeł

rolniczych

związkami azotu ze źródeł

rolniczych

JCWP Brok do Siennicy

UMIARKOWANY PONIŻEJ STANU

DOBREGO

PONIŻEJ STANU

DOBREGO

NIE SPEŁNIA NIE SPEŁNIA ZŁY NIE NIE

JCWP Nurzec od Nurczyka do Siennicy

DOBRY DOBRY BRAK BADAŃ SPEŁNIA SPEŁNIA BRAK OCENY

NIE NIE

JCWP Nurzec od Siennicy do ujścia

UMIARKOWANY DOBRY PONIŻEJ STANU

DOBREGO

NIE SPEŁNIA NIE SPEŁNIA ZŁY NIE NIE

JCWP Siennica


DOBREGO

BRAK BADAŃ NIE SPEŁNIA NIE SPEŁNIA ZŁY NIE NIE

JCWP Pełchówka

UMIARKOWANY DOBRY BRAK BADAŃ NIE SPEŁNIA NIE SPEŁNIA ZŁY NIE NIE

JCWP Slina od źródeł do Rokietnicy


DOBREGO

BRAK BADAŃ NIE SPEŁNIA NIE SPEŁNIA ZŁY NIE NIE

JCWP Ślina od Rokietnicy do ujścia

DOBRY PONIŻEJ STANU

DOBREGO

PONIŻEJ STANU

DOBREGO

SPEŁNIA NIE SPEŁNIA ZŁY NIE NIE

Niebieską czcionką zaznaczono JCWP nie wyznaczone jako wody wrażliwe na zanieczyszczenia ze źródeł rolniczych.

Wnioski:

1. Tylko stan ekologiczny 1 JCWP Nurzec od Nurczyka do Siennicy oceniono jako dobry. Pozostałe

badane jednolite części wód (JCWP) charakteryzowały się umiarkowanym stanem ekologicznym w 5

stopniowej skali tj. od stanu bardzo dobrego, poprzez dobry, umiarkowany, słaby do złego. W Broku,

Siennicy i Ślinie o obniżeniu klasyfikacji decydowały przekroczenia dopuszczalnych stężeń

wskaźników fizykochemicznych określonych dla stanu dobrego. W Nurcu (odcinek poniżej ujścia

Siennicy) i Pełchówce o obniżeniu klasyfikacji zadecydowały wyłącznie wskaźniki biologiczne. Pod

względem badanych wskaźników fizykochemicznych jakość wody była tam dobra.

2. Badania stanu chemicznego – stan chemiczny badano i oceniono tylko w trzech omawianych

jednolitych częściach wód tj. odcinku Nurca od Siennicy do ujścia, Broku od źródeł do Siennicy i Ślinie

od Rokietnicy do ujścia. Na podstawie otrzymanych wyników stan chemiczny wszystkich tych JCWP

oceniono jako stan poniżej dobrego. O obniżeniu klasyfikacji decydowało przekroczenie

dopuszczalnych norm przez pojedyncze wskaźniki zanieczyszczeń priorytetowych z listy obejmującej

45 substancji.

3. Dwie badane jednolite części wód tj. Nurzec od Nurczyka do Siennicy oraz Ślina od Rokietnicy do

ujścia spełniają warunki wyznaczone dla obszarów chronionych ze względu na eutrofizację

komunalną. W pozostałych rzekach stężenia średnioroczne wskaźników tej eutrofizacji przekraczają

dopuszczalne normy.



w 2014 roku

21

4. Żadna z trzech wyznaczonych Rozporządzeniem Dyrektora RZGW Warszawa jako wody wrażliwe na

zanieczyszczenia azotem ze źródeł rolniczych , jednolitych część wód powierzchniowych (JCWP) w

powiecie wysokomazowieckim tj. JCWP Brok do Siennicy, JCWP Nurzec od Siennicy do ujścia oraz

JCWP Ślina od Rokietnicy do ujścia oraz pozostałe badane pod kątem zanieczyszczeń ze źródeł

rolniczych cieki nie kwalifikują się jako zanieczyszczone, a nawet jako zagrożona zanieczyszczeniem

azotem ze źródeł rolniczych. Natomiast prawie wszystkie, z wyjątkiem JCWP Nurzec od Nurczyka

do Siennicy, wykazują podatność na eutrofizację ze źródeł rolniczych. W zlewniach tych rzek

wymagane są działania prowadzące do zmniejszania dawek dostarczanego do środowiska azotu.

5. Najwyższe stężenia azotanów w powiecie wysokomazowieckim notowano w rzece Brok. Ze

względu na fakt, że Brok jest odbiornikiem dużej ilości ścieków komunalnych i przemysłowych z

Wysokiego Mazowieckiego i Czyżewa trudno stwierdzić, w jakim stopniu wysokie stężenia związków

azotu pochodzą z tych źródeł, a w jakim ze źródeł rolniczych z wyznaczonych w zlewni Broku

obszarów szczególnie narażonych (OSN) na zanieczyszczenia azotem ze źródeł rolniczych. W celu

dokładniejszego rozpoznania tego zagadnienia WIOŚ Białystok w cyklu pomiarowym realizowanym w

2015 roku zwiększył ilość punktów pomiarowych na OSN.

1.3. Przeciwdziałania - Działalność kontrolna

Częstotliwość poboru próbek ścieków do badań i zakres ich badań określa Rozporządzenie MŚ z

dnia 28 stycznia 2009r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy

wprowadzeniu ścieków do wód lub do ziemi oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska

wodnego (Dz.U. 2009 Nr 27 poz. 169). Zarządzający oczyszczalniami mają obowiązek wykonywania badań

próbek ścieków z częstotliwością i w zakresie określonym w pozwoleniach wodnoprawnych. Inspektorzy

WIOŚ w czasie kontroli prowadzą analizę wyników badania ścieków przedstawioną przez zarządzającego

oczyszczalnią i na tej podstawie określają, czy warunki pozwolenia w zakresie ilości i jakości ścieków zostały

dotrzymane.

Wykaz źródeł zanieczyszczeń wód powierzchniowych na terenie powiatu wysokomazowieckiego wg danych za 2014 rok

.

Lp. Miejscowość,

nazwa zakładu Typ oczyszczalni Uwagi

m. Wysokie Mazowieckie ( odbiornik bezpośredni – rz. Brok dopływ Bugu)

1 Spółdzielnia Mleczarska

"MLEKOVITA"

Wg nowego pozwolenia

wodnoprawnego ilość ścieków

Qdśr. wynosi 9600 m3/d tj.

maksymalnie 3 310 000 m3/rok.

mechaniczno-biologiczna z

podwyższonym usuwaniem

biogenów, część osadowa ze

stacją mechanicznego

zagęszczania, odwadniania i

higienizacji osadów oraz część

gazowa z instalacją odsiarczania

biogazu.

Stan formalno-prawny uregulowany. Zakład posiada

pozwolenie zintegrowane ważne do 13.07.2016r.

Na odprowadzanie ścieków do rz. Brok w sierpniu 2012r.

wydano oddzielne pozwolenie ważne do 20 sierpnia 2022r.

Przeprowadzona w dniach 26.06.2014 do 27.08.2014 roku

kontrola nie wykazała nieprawidłowości w zakresie

przestrzegania prawa i decyzji administracyjnych

podmiotów wprowadzających ścieki do wód i do ziemi oraz

wywiązywania się aglomeracji priorytetowych ≥ 2000 RLM z

realizacji zadań ujętych w Krajowym Programie

Oczyszczania Ścieków KPOŚK 2010, które osiągnęły lub mają

osiągnąć oczekiwany efekt do dnia 31. 12. 2015r.

Wykonano także ocenę gospodarki osadami ściekowymi

obejmującą wytwarzanie , wykorzystywanie i

unieszkodliwianie osadów ściekowych. W tym zakresie

również nie stwierdzono nieprawidłowości.



w 2014 roku

22

m. Ciechanowiec (odbiornik bezpośredni – rz. Nurzec dopływ Bugu)

2 Przedsiębiorstwo Robót

Komunalnych FARE Sp. z o.o. w

Ciechanowcu Oczyszczalnia

Miejska

wg pozwolenia wodnoprawnego

ilość ścieków Qdśr. wynosi

915m3/d

mech.-biologiczna z nisko

obciążonym osadem czynnym , z

symultaniczną stabilizacją

tlenową osadów ściekowych,

BIOBLOK

2 x WS – 400

Stan formalno-prawny uregulowany. Zakładowi w dni.

24.03.2014r. wydano nowe pozwolenie wodnoprawne

ważne do 23.01.2018.

14.07.2014r. przeprowadzono kontrolę inwestycyjną w

zakresie sprawdzenia stanu realizacji przedsięwzięcia

polegającego na rozbudowie i przebudowie oczyszczalni

ścieków w latach 2011-2014 w związku z upływem terminu

odroczenia płatności administracyjnych kar pieniężnych z

dniem 30.06.2014r. Do wydania ostatecznych decyzji w

sprawie odroczonych kar pieniężnych konieczne jest

przeprowadzenie oceny efektywności pracy oczyszczalni po

zakończonym pierwszym roku obowiązywania nowego

pozwolenia wodnoprawnego.

Kontrola przeprowadzona w dniach 18-22.05.2015r. miała

na celu sprawdzenie uzyskania efektu ekologicznego na

przebudowanej i zmodernizowanej oczyszczalni ścieków, w

związku z koniecznością wydania ostatecznej decyzji w

sprawie nałożonych na podmiot za 4 okresy obowiązywania

pozwolenia tj. łącznie od 01.01.2010 do 31.12.2013r. i

odroczonych ze względu na rozbudowę i przebudowę

oczyszczalni terminów płatności administracyjnych kar

pieniężnych do dnia 30.06.2014r. oraz sprawdzenie

przestrzegania wymagań dotyczących jakości i ilości ścieków

odprowadzanych z oczyszczalni w Ciechanowcu w kolejnym

roku obowiązywania pozwolenia wodnoprawnego tj. za

okres 24.03.2014r. – 23.03.2015r.

Kontrola wykazała, że przedsięwzięcie polegające na

rozbudowie i przebudowie miejskiej oczyszczalni

zrealizowane było przez Gminę i Miasto Ciechanowiec w

latach 2011-2014 w 100% zgodnie z harmonogramem i

wyznaczonym terminem.

Ocena efektywności pracy oczyszczalni w zakresie

usunięcia przyczyn ponoszenia kar, przeprowadzona w

trakcie kontroli na podstawie badań ścieków

odprowadzanych z oczyszczalni do Nurca wykonanych w

okresie od 24.03.2014r. do 23.04.2015 roku daje podstawę

do zmniejszenia podmiotowi administracyjnych kar

pieniężnych o sumę środków własnych wydatkowanych na

zrealizowanie przedsięwzięcia , które zapewniło usunięcie

przyczyn wymierzenia tych kar.

m. Czyżew ( odbiornik bezpośredni – rz. Brok dopływ Bugu)

3 Gmina Czyżew

Oczyszczalnia gminna

Ilość odprowadzanych ścieków

wg zmienionego pozwolenia

Qdśr. – 516 m3/d, Qrmax. –

188340 m3/r.

mechaniczno-biologiczna, złoże

biologiczne i osad czynny


pozwolenie wodnoprawne ważne do 21.08.2015.

W dniach 10-23.10.2015r. przeprowadzono kontrolę w

zakresie przestrzegania wymagań dot. jakości i ilości

ścieków odprowadzanych z oczyszczalni ścieków

określonych w pozwoleniu wodnoprawnym w kolejnych 3

okresach obowiązywania pozwolenia tj. od 18.05.2012 –

17.05.2015 oraz sprawdzenie stanu eksploatacyjnego

oczyszczalni. We wszystkich 3 kontrolowanych okresach w

badanych próbkach ścieków oczyszczonych nie stwierdzono

przekroczenia dopuszczalnych stężeń zanieczyszczeń oraz

ilości odprowadzanych ścieków. Kontrola objęła również

gospodarkę odpadami wytwarzanymi na oczyszczalni. Są

one wykorzystywane do nawożenia gruntów rolnych. Osady

oraz gleby na których są one wykorzystywane są badane.

Dokumentacja jest prowadzona prawidłowo z jedną uwagą

– karty przekazania odpadów sporządzone były na drukach



w 2014 roku

23

niezgodnych z wzorami dokumentów. Podmiot

poinformował o zastosowaniu się do właściwego

prowadzenia dokumentacji.

m. Kozarze (odbiornik bezpośredni – rz. Nurzec dopływ Bugu)

4 Oczyszczalnia Domu Pomocy

Społecznej

mech.-biologiczna,

typ BIOCLERE, złoże biologiczne

typu B95 i typu B55.



W 2014 roku obiekt nie był kontrolowany.

W listopadzie 2013 r. skontrolowano zakres przestrzegania

wymagań dotyczących jakości ścieków odprowadzanych z

oczyszczalni w Kozarzach do Nurca, w kolejnych latach

obowiązywania pozwolenia wodnoprawnego.

Przeprowadzone w trakcie kontroli oględziny urządzeń

eksploatacyjnych nie wykazały nieprawidłowości w ich

działaniu. W kolejnych latach obowiązywania pozwolenia

wodnoprawnego nie stwierdzono przekroczenia

dopuszczalnej ilości odprowadzanych ścieków, w tym

okresie została wykonana wymagana ilość badań prób

ścieków, nie stwierdzono przekroczeń dopuszczalnych

wartości wskaźników zanieczyszczeń.

miejscowość Trojanówek (odbiornik bezpośredni – rów melioracyjny dopływ rz. Nurzec dopływ Bugu)

5 Oczyszczalnia ścieków

sanitarnych dla miejscowości

Trojanówek użytkowana przez

Gminę Klukowo

Ilość ścieków wg pozwolenia –

Qdśr. – 18,24 m3/d

mechaniczno-biologiczna

z osadem czynnym typu „ Lęg”



W latach 2012-2014 obiekt nie był kontrolowany.

Podczas ostatniej kontroli przeprowadzonej w dn.

20.04.2011-27.04.2011 r. obejmującej okres 29.10.2007-

28.10.2010 na podstawie oceny wskaźników zbadanych w

odprowadzanych ściekach stwierdzono przekroczenia

dopuszczalnych wartości wskaźników zanieczyszczeń w

zakresie: ChZT - Cr i wskaźnika zawiesiny ogólnej. Wyliczona

wysokość kar za poszczególne lata 2008 i 2009 nie

przekracza kwoty 800 zł, nie wszczęto więc postępowania w

sprawie wymierzenia kary.

miejscowość Trojanowo (odbiornik bezpośredni – rów melioracyjny dopływ rz. Nurzec dopływ Bugu)

6 Oczyszczalnia ścieków

sanitarnych dla miejscowości

Trojanowo użytkowana przez

Gminę Klukowo

mechaniczno-biologiczna

z osadem czynnym typu „ Lęg”

Stan formalno-prawny uregulowany. Zakład posiada nowe


Kontrola przeprowadzona w dniach 23.10.2015-29.10.2015

dotyczyła:

- sprawdzenia przestrzegania wymagań dot. ilości i jakości

ścieków odprowadzanych z oczyszczalni w kolejnych latach

obowiązywania pozwolenia wodnoprawnego tj. 29-10.2012

– 28.10.2015r.

- sprawdzenia stanu realizacji przedsięwzięcia –

modernizacji mechaniczno-biologicznej oczyszczalni.

Ocena spełniania wymogów pozwolenia wodnoprawnego

za 2013 rok wykazała przekroczenia w zakresie wszystkich

trzech dopuszczalnych wskaźników (BZT5, ChZT-Cr i

zawiesiny ogólnej).

Ocena spełniania wymogów pozwolenia wodnoprawnego za

2014 rok wykazała przekroczenia w zakresie dwóch

dopuszczalnych wskaźników tj. BZT5 i zawiesiny ogólnej.

Ocena spełniania wymogów pozwolenia wodnoprawnego za

2015 rok wykazała przekroczenia w zakresie wszystkich

trzech dopuszczalnych wskaźników: BZT5 i zawiesiny

ogólnej.

Realizacja rozpoczętej w lutym 2014 roku modernizacji

oczyszczalni przebiega zgodnie z harmonogramem.

Ustabilizowanie efektów oczyszczania ścieków oraz

uzyskanie pozwolenia wodnoprawnego uwzględniającego

nowe rozwiązania technologiczne ma nastąpić do

31.12.2016 roku.



w 2014 roku

24

W związku z trwającą modernizacją oczyszczalni odroczone

zostały kary za niedotrzymanie warunków pozwolenia.

miejscowość Nowe Piekuty (odbiornik bezpośredni – rów melioracyjny d.rz. Tłoczewki d. Mianki d. Nurca d. Bugu)

7 Oczyszczalnia ścieków Gminy

Nowe Piekuty przy Zespole Szkół

w Nowych Piekutach

mech.-biologiczna typu

„Compakt” POLI 1 A.E.100. o

przepustowości Q=15,0 m3/d

Stacja Uzdatniania Wody

Wierzbowizna;

Stacja Uzdatniania Wody Nowe

Piekuty


pozwolenie wodnoprawne wydane 31.12.2014r. ważne do

20.12.2024r.

W dniach 28-31.10.2015r. przeprowadzono kontrolę w

zakresie przestrzegania warunków pozwolenia

wodnoprawnego na wprowadzanie ścieków oczyszczonych

do środowiska oraz w zakresie sprawdzenia stanu realizacji

przebudowy oczyszczalni ścieków. Sprawdzono wyniki

badań ścieków za ostatnie dwa okresy obowiązywania

pozwolenia tj. od 16.01.2012 do 15.01.2013 i za 16.01.2013

do 15.01.2014r. W obu okresach stwierdzono przekroczenie

wskaźników zanieczyszczeń , w pierwszym :BZT5, ChZT i

Zawiesina ogólna, a w drugim BZT5 i ChZT. Sprawdzono

jednocześnie stan realizacji przebudowy oczyszczalni.

Stwierdzono, że przebiega ona zgodnie z harmonogramem.

Kontrola przeprowadzona w dniach 02.02-02.03.2015r.

miała na celu sprawdzenie stanu realizacji przedsięwzięcia

polegającego na rozbudowie i przebudowie oczyszczalni

ścieków w latach 2013-2014 w związku z upływem, z dniem

30.12.2014r., terminu odroczenia płatności

administracyjnych kar pieniężnych wymierzonych przez

WIOŚ za niedotrzymanie warunków pozwolenia

wodnoprawnego w zakresie jakości odprowadzanych

ścieków. Podczas kontroli stwierdzono, że prace

zaplanowane przy przebudowie oczyszczalni wykonano

zgodnie z harmonogramem dołączonym do wniosku o

odroczenie płatności kary. Rozruch technologiczny

oczyszczalni został zakończony zgodnie z harmonogramem

realizacji inwestycji do dnia 30.12.2014r. Gmina Nowe

Piekuty uzyskała nowe pozwolenie wodnoprawne na

szczególne korzystanie z wód uwzględniające nowe

urządzenia zamontowane podczas przebudowy

oczyszczalni. Do wydania ostatecznej decyzji w sprawie

odroczonych kar pieniężnych niezbędne jest

przeprowadzenie oceny efektywności pracy oczyszczalni po

zakończonym pierwszym roku obowiązywania pozwolenia

wodnoprawnego, a więc za okres 31.12.2014-30.12.2015r.

Na podstawie analizy przesłanych w 2014 roku badań

automonitoringowych wód popłucznych z SUW

Wierzbowizna i SUW Nowe Piekuty stwierdza się:

- w próbach z dnia 05.09.2014r. wody popłuczne z obu stacji

SUW bez przekroczeń;

w próbach z dnia 12.12.2014r. wody popłuczne z obu stacji

SUW bez przekroczeń.

m. Łuniewo (odbiornik bezpośredni – Ciek od Klukowa dopływ rz. Ralki dopływ rz. Nurzec dopływ rz. Bug)


Klukowo przy Szkole

Podstawowej w Łuniewie

Małym


Qdśr. = 3,93 m3/d

mech.-biologiczna

ze złożem biologicznym


pozwolenie wodnoprawne ważne do 08.07.2019r.

Po uzyskaniu pozwolenia od 2009 roku podmiot nie był

kontrolowany, nie przesyłał również do WIOŚ wyników

badania ścieków oczyszczonych.

miejscowość Wyszonki Kościelne (odbiornik bezpośredni – rów melioracyjny P-6 dopływ rz. Płonki dopływ rz. Nurzec


Klukowo przy Szkole

Podstawowej w Wyszonkach

Kościelnych

mech.-biologiczna




Po uzyskaniu pozwolenia w 2009 roku podmiot nie był



w 2014 roku

25


Qdśr = 4,61 m3/d


badania ścieków oczyszczonych.

miejscowość Kuczyn (odbiornik bezpośredni – rów melioracyjny NB dopływ rz. Nurzec, dopływ rz. Bug)


Klukowo przy Szkole

Podstawowej w Kuczynie


Qdśr. = 4,61 m3/d

mech.-biologiczna




Po uzyskaniu pozwolenia w 2009 roku podmiot nie był


badania ścieków oczyszczonych

miejscowość Klukowo (odbiornik bezpośredni – rów melioracyjny - rz. Ralka dopływ rz. Nurzec dopływ rz. Bug)


Klukowo przy Szkole

Podstawowej w Klukowie


Qdśr. = 12,69 m3/d

mech.-biologiczna

z osadem czynnym typu

MICLOCLAR DC-100


pozwolenie wodnoprawne ważne do 21.07.2019

Podmiot w latach 2010-2014 nie był kontrolowany, nie

przesyłał również do WIOŚ wyników badania ścieków

oczyszczonych.

m. Czyżew (odbiornik bezpośredni – rz. Siennica dopływ rz. Brok dopływ Bugu)

12 ”SOKOŁÓW” S.A. Oddział w

Czyżewie

Dopuszczalna Ilość

odprowadzanych ścieków wg

pozwolenia zintegrowanego

Qdśr. = 1050 m3/d

mechaniczno- biologiczna,

osad czynny, PIX


pozwolenie zintegrowane ważne do 16.03.2019.

W 2014 roku podmiot nie był kontrolowany.

W 2013 roku przeprowadzono kompleksową kontrolę

zakładu w zakresie gospodarki wodnej, gospodarki

ściekowej i gospodarki odpadami.

W trakcie oględzin oczyszczalni stwierdzono, że urządzenia

wymienione w pozwoleniu zintegrowanym są sprawne pod

względem eksploatacyjnym.

W analizowanym okresie obowiązywania pozwolenia

wodnoprawnego zakład wykonywał wymaganą ilość badań

prób ścieków. Nie stwierdzono przekroczenia

dopuszczalnych wartości wskaźników zanieczyszczeń

określonych w pozwoleniu zintegrowanym.

m. Szepietowo (odbiornik bezpośredni - rów melioracyjny dopływ rz. Brok )

13 Zakład Wodociągów, Kanalizacji

i Oczyszczania w Szepietowie

mechaniczno-biologiczna na

bazie osadu czynnego

W ciągu technolologicznym: sita

Combi, dwa reaktory

biologiczne SBR typu BIOVAC,

zbiornik stabilizacji osadu,

instalacja PIX, stacja

odwadniania osadu



W lipcu 2014 roku przeprowadzono kontrolę z zakresu:

-przestrzegania wymagań dotyczących ilości i jakości

ścieków odprowadzanych z gminnej oczyszczalni ścieków w

Szepietowie do rowu melioracyjnego będącego dopływem

Broku;

-oceny efektywności pracy gminnej oczyszczalni w

Szepietowie (za rok 2013) pod kątem wytycznych GIOŚ

zawartych w programie „Ocena wykonania zadań KPOŚK

przez aglomerację ≥ 2000 RLM, które osiągnęły lub mają

osiągnąć oczekiwany efekt do dnia 31.12.2015r.

Kontrolą został objęty okres od 22.08.2011r. do

21.08.2013r.

W rozpatrywanym okresie obowiązywania pozwolenia

wodnoprawnego została wykonana wymagana ilość badań

próbek ścieków oczyszczonych. Z przedstawionych raportów

badań wynika, że nie zostały przekroczone dopuszczalne

wartości wskaźników zanieczyszczeń określonych w

pozwoleniu wodnoprawnym.

Nie stwierdzono też przekroczenia dopuszczalnej ilości

odprowadzanych ścieków do rzeki Brok, określonej w

pozwoleniu (175 m3 / dobę).

Wszystkie urządzenia oczyszczalni ścieków były sprawne

pod względem eksploatacyjnym.



w 2014 roku

26

14 Agencja Rezerw Materiałowych

w Warszawie, Biuro Inwestycji i

Eksploatacji Składnica

w Szepietowie

wg aktualnie obowiązującego

pozwolenia ilość

odprowadzanych ścieków z

oczyszczalni do Broku nie może

przekraczać Qdśr = 3,90 m3 / d.

mechaniczno-biologiczna typu

BIOCLAR EG-35




Ostatnią kontrolę przeprowadzono w okresie lipiec-

wrzesień 2013 roku w zakresie eksploatacji zakładowej

oczyszczalni ścieków za okres od 22.03.2009r. do

24.06.2013r.

Głównym tematem kontroli było:

- sprawdzenie przestrzegania wymagań dotyczących ilości i

jakości ścieków odprowadzanych z zakładowej oczyszczalni

ścieków do rowu, następnie do rzeki Brok ww. okresie;

- sprawdzenie realizacji obowiązków dotyczących wnoszenia

opłat z tytułu korzystania ze środowiska.

Stwierdzone naruszenia i nieprawidłowości:

1. w okresie od 22.03.2009r.-21.03.2010r. nie wykonano

trzech z czterech wymaganych pozwoleniem

wodnoprawnym prób badań ścieków.

2. w okresie od 25.06.2012r.-24.06.2013r. nie wykonano

dwóch z czterech wymaganych pozwoleniem

wodnoprawnym prób badań ścieków.

Analiza przesłanych do WIOŚ wyników pomiarów ilości i

jakości ścieków wprowadzanych do wód za badany okres

nie wykazała przekroczeń dopuszczalnych wartości stężeń

poszczególnych wskaźników zanieczyszczeń.

Z uwagi na fakt, iż w rozpatrywanym okresie obowiązywania

pozwolenia wodnoprawnego nie wykonano badania

wymaganej ilości próbek, stężenia wskaźników

zanieczyszczeń dla nie wykonanych prób zostały ustalone

zgodnie z obowiązującymi przepisami jako przekroczone o

80% w stosunku do wartości dopuszczalnych.

Wyliczona wysokość kar nie przekroczyła 800 zł, w związku z

powyższym nie wszczęto postępowania w sprawie

wymierzenia kary.

m. Sokoły (odbiornik bezpośredni rów melioracyjny AF23, dopływ - rz. Awissa , dopływ Narwi)

15 Oczyszczalnia Gminna Gminy

Sokoły nadzór nad eksploatacją

prowadzi Spółdzielnia Kółek

Rolniczych w Sokołach



nie może przekraczać

Qdśr = 300m3/d

dwustopniowa mechaniczno-

biologiczna

typu EKOBLOK z bioreaktorem

typu EKOLAND , oczyszczanie

wspomagane PIX-em,

mechaniczne odwadnianie

osadu na stacji DRAIMAD



W okresie 10.03.-31.03.2015r. przeprowadzono kontrolę

oczyszczalni ścieków w zakresie przestrzegania prawa i

decyzji administracyjnych tj.:

-sprawdzenia zakresie przestrzegania wymagań ilości i

jakości odprowadzanych ścieków oczyszczonych w okresie

obowiązywania pozwolenia wodnoprawnego tj. 31.12.2010

– 31.12.2013i 02.01.2014-01.01.2015r.

- sprawdzenia postępowania z odpadami wytwarzanymi na

oczyszczalni w 2014 roku.

W badanych ściekach nie stwierdzono przekroczenia

wartości dopuszczalnych ustalonych w pozwoleniu oraz nie

stwierdzono przekroczenia w zakresie ilości ścieków

odprowadzanych do środowiska.

Oględziny oczyszczalni w dniu 10.03.2015r. wykazały, że

urządzenia są sprawne pod względem eksploatacyjnym.

Gospodarka odpadami jest prowadzona prawidłowo. Od

października 2014 roku prowadzona jest modernizacja

oczyszczalni polegająca na wymianie workownicy na prasę

taśmową. Osad magazynowany w komorze stabilizacji

osadu niezwłocznie po oddaniu instalacji i prasy zostanie

poddany prasowaniu.



w 2014 roku

27

m. Kulesze Kościelne (odbiornik bezpośredni - rz. Rokietnica)

16 Zespół Szkół w Kuleszach

Kościelnych



nie może przekraczać Qdśr =

6,68 m3/d


osadem czynnym „Bioclar EG-

50” o wydajności Q=6,1-9,0m3/d

Stan formalno prawny uregulowany . Zakład posiada



W okresie od 15.05. do 29.06.2012r. przeprowadzono

kontrolę oczyszczalni ścieków w zakresie przestrzegania

wymagań ilości i jakości odprowadzanych ścieków

oczyszczonych w okresie obowiązywania pozwolenia

wodnoprawnego tj. od 08.06.2011 do 07.06.2012r. W

badanych ściekach nie stwierdzono przekroczenia wartości

dopuszczalnych ustalonych w pozwoleniu.

m. Kurowo – rów melioracyjny do rz. Kurówki

17 Gmina Kobylin Borzymy –

Osiedle mieszkaniowe

Oczyszczalnia w Kurowie



nie może przekroczyć Qdśr.

6,68m3/d


osadem czynnym typu

„Microclar” typu DCE-50 o

wydajności Q=6-9 m3/d



W latach 2012-2014 obiekt nie był kontrolowany. Nie

przekazywał również do WIOŚ wyników

automonitoringowych badania ścieków.

m. Stypułki- Święchy – kanał sanitarny do rz. Śliny

18 Gmina Kobylin Borzymy – Szkoła

Podstawowa w Stypułkach

Święchach – Oczyszczalnia

ścieków



nie może przekroczyć Qdśr.

2,60 m3/d


osadem czynnym typu






W 2013 roku przeprowadzono kontrolę oczyszczalni

ścieków w zakresie przestrzegania wymagań ilości i jakości

odprowadzanych ścieków oczyszczonych zawartych w

obowiązującym pozwoleniu. Stwierdzono, że w okresie od

18.03.2009 do 17.03.2010 oraz od 18.03.2011 do

17.03.2012 nie były wykonane wymagane pozwoleniem

badania ścieków. Natomiast w okresie 18.03.2010-

17.03.2011 w ściekach stwierdzono przekroczenia

wskaźników zanieczyszczeń w zakresie: BZT5, ChZT-Cr i

zawiesiny ogólnej. Wyliczona wysokość kar za poszczególne

lata 2009-2012 nie przekracza kwoty 800 zł, nie wszczęto

więc postępowania w sprawie wymierzenia kary. W czasie

przeprowadzonych oględzin stwierdzono ponadto, że

osadnik wtórny oczyszczalni wymaga gruntownego

oczyszczenia. Wydano zarządzenia pokontrolne, które

zostały zrealizowane.

m. Kobylin Borzymy - rów melioracyjny

19 Gmina Kobylin Borzymy – Zespół

Szkół w Kobylinie Borzymach –

Oczyszczalnia ścieków



nie przekroczy Qdśr. = 13,08 m3/d


osadem czynnym

Stan formalno - prawny uregulowany . Zakład posiada


W latach 2012-2014 obiekt nie był kontrolowany. Nie

przekazywał również do WIOŚ wyników badania ścieków.

20 Gmina Kobylin Borzymy –

Oczyszczalnia Ścieków przy UG

w Kobylinie Borzymach




mechaniczno – biologiczna z

osadem czynnym typu „Bioclar

EG – 12” o wydajności Q=1,6 –

2,2 m3/d

Stan formalno – prawny uregulowany, gmina posiada

pozwolenie wodno – prawne ważne do 19.11.2020r.


Podczas kontroli przeprowadzonej w dn. 19.04 i

24.04.2012r. stwierdzono przekroczenie dopuszczalnych

stężeń zanieczyszczeń (BZT5, ChZT- Cr, zawiesiny ogólnej) w

odprowadzanych ściekach oraz przekroczenie dopuszczalnej

ilości odprowadzanych ścieków; wysokość naliczonej kary

nie przekraczała 800 zł – nie wszczęto postępowania w

sprawie wymierzenia kary.



w 2014 roku

28

Rów melioracyjny, dopływ Jabłonki

21 Gmina Wysokie Mazowieckie

Zespół Szkół w Jabłonce

Kościelnej

Oczyszczalnia Ścieków Zespołu

Szkół w Jabłonce Kościelnej





osadem czynnym, typ AT-30 Q =

3,8 m3/d


pozwolenie wodnoprawne ważne do 20. 09. 2020r.


Podczas kontroli przeprowadzonej w dn. 30.10. i

09.11.2012r. nie stwierdzono nieprawidłowości. W

wykonanych badaniach ścieków nie wykryto przekroczeń

dopuszczalnych stężeń zanieczyszczeń określonych w

pozwoleniu wodnoprawnym. W okresach objętych kontrolą

ilość odprowadzanych ścieków nie przekraczała

dopuszczalnej średniej dobowej ilość ustalonej w

pozwoleniu. Kontrolowana jednostką wykonała wymaganą

pozwoleniem ilość badań prób ścieków oczyszczonych.

Ścieki odprowadzane do ziemi:

m. Kulesze Kościelne - drenaż rozsączający do ziemi

1 Urząd Gminy Kulesze Kościelne





drenażem rozsączającym



Kontrolę przeprowadzono w dniu 05.12.2014 roku w

zakresie przestrzegania wymagań dot. jakości i ilości

ścieków odprowadzanych z oczyszczalni w okresie

06.08.2009- 05.08.2014r. Z przedstawionych badań za ww.

okres wynika, że wykonano wymaganą ilość badań prób

ścieków i że spełnione zostały wymagania w zakresie

dopuszczalnych wskaźników zanieczyszczeń i ilości

odprowadzanych ścieków.

m. Kurowo – drenaż rozsączający do ziemi

2 Narwiański Park Narodowy



nie przekroczy Qdśr. = 1,672m3/d


osadem czynnym typu



Stan formalno - prawny na dzień 31 grudnia 2013 roku nie

uregulowany . Zakład posiadał pozwolenie wodnoprawne

ważne do 21.08.2013r.

W latach 2012-2014 roku obiekt nie był kontrolowany. Nie

przekazywał również do WIOŚ wyników badań

automonitoringowych ścieków.

Po przeprowadzonej modernizacji oczyszczalni Spółdzielni Mleczarskiej „MLEKOVITA” w

Wysokiem Mazowieckiem stopień redukcji zanieczyszczeń na tej oczyszczalni jest bardzo wysoki. Zakładany

efekt ekologiczny osiągnęła też rozbudowana i zmodernizowana oczyszczalnia PRK „FARE” w Ciechanowcu.

Mimo funkcjonujących zgodnie z nałożonymi warunkami pozwoleń środowiskowych oczyszczalni

ścieków w Wysokiem Mazowieckiem i Czyżewie, ciągle notowane są wysokie stężenia zanieczyszczeń w

Broku. Wynika to z bardzo dużej, w stosunku do niewielkiego przepływu w rzece, ilości odprowadzanych

ścieków. Na zanieczyszczenia odprowadzane ze źródeł punktowych nakładają się tu również zanieczyszczenia

z rolniczych źródeł obszarowych (patrz rozdz. 8).

Istotnym problemem jest oczyszczalnia zakładów ”SOKOŁÓW” S.A. Oddział w Czyżewie, która

dostarcza poprzez Siennicę do Broku znaczne ładunki chlorków, sodu i potasu. Zły stan czystości oraz zanik

życia biologicznego na ujściowym odcinku Siennicy (Dopływu spod Nowej Wsi) wynika z dopływu bardzo

dużej (w stosunku do niewielkiego przepływu w rzece) ilości ścieków z oczyszczalni ww. zakładów mięsnych

mimo, że jakość i ilość odprowadzanych ścieków nie przekracza wartości określonych w pozwoleniu

wodnoprawnym. W Broku poniżej ujścia Siennicy obserwuje się też wyraźny wzrost stężeń ww. wskaźników

zanieczyszczenia, ale nie wpływają one na obniżenie klasyfikacji ogólnej.

Problemy z dotrzymaniem warunków jakości ścieków nałożonych pozwoleniami wodnoprawnymi mają

głównie małe oczyszczalnie. Stwierdzane tu przekroczenia i naliczane kary nie są egzekwowane, ze względu

na zapisy prawne pozwalające na nie egzekwowanie kar nie przekraczających 800 zł. Pozytywnym zjawiskiem

jest fakt, że mniejsze oczyszczalnie (w Trojanowie i Nowych Piekutach) są także modernizowane i



w 2014 roku

29

rozbudowywane, co przełoży się na poprawę jakości odprowadzanych przez nie ścieków.

Na stan czystości rzek ma też wpływ ciągle niski stopień skanalizowania miejscowości położonych w ich

zlewniach.

W pierwszej kolejności należy rozwiązać problem gospodarki ściekowej poprzez wybudowanie gminnych

oczyszczalni ścieków w gminach, w których jest ich brak. Są to gminy: Kulesze Kościelne, Klukowo i Kobylin

Borzymy. Istnieją tu niewielkie lokalne oczyszczalnie, a w Gminie Klukowo i Nowe Piekuty liczne oczyszczalnie

przyzagrodowe, jednak nie przyjmują one ścieków z zewnątrz, wobec czego problem rozwiązania gospodarki

ściekowej jest tam nadal bardzo aktualny.

Podstawowym działaniem w zakresie ochrony wód w powiecie wysokomazowieckim jest kontrola nad

prawidłowym działaniem oczyszczalni ścieków i rozbudowa sieci kanalizacyjnej. W związku z niewielkim

stopniem skanalizowania powiatu istotną sprawą jest budowa szczelnych, wybieralnych zbiorników z

zapewnieniem kontrolowanego wywozu ścieków dla mieszkańców i obiektów nie objętych zbiorowym

systemem oczyszczania ścieków. Pożądanym działaniem gmin byłoby opracowanie pełnej ewidencji

zbiorników bezodpływowych i przydomowych oczyszczalni ścieków w poszczególnych gminach oraz

wdrożenie harmonogramu wywozu nieczystości płynnych łącznie z opracowaniem i wdrożeniem systemu

kar za niedotrzymanie harmonogramu wywozu.

Znaczna część powiatu została wyznaczona przez RZGW Warszawa w 2012 roku jako Obszar

Szczególnie Narażony na eutrofizację ze źródeł rolniczych tzw. OSN. Jest on objęty szczególnym programem

ochronnym (szczegóły w rozdz. 8).

Celem nadrzędnym wszystkich działań , wynikającym z transpozycji prawa wspólnoty europejskiej

do prawodawstwa polskiego, jest osiągnięcie do 2015 roku dobrego stanu wód w Polsce.

1.4 Wody podziemne

Wody podziemne są głównym źródłem zaopatrzenia powiatu wysokomazowieckiego w wodę do celów

komunalnych i przemysłowych. W 2014 roku, w powiecie wysokomazowieckim, pobrano na potrzeby

gospodarki narodowej oraz ludności - 5521,3 dam3

wody i pobór ten ma tendencję wzrostową. Z powyższej

ogólnej ilości - 3594,3 dam3 (ok. 65%) przypada na eksploatację sieci wodociągowej, a 1927 dam

3 (35%)

zużywa przemysł. Zużycie wody na 1 mieszkańca to 94,4 m3 i jest dużo wyższe niż wyliczone dla woj.

podlaskiego (71,8 m3) (GUS,2014).

Jednostka terytorialna Zużycie wody na potrzeby gospodarki narodowej i ludności w ciągu roku [dam3]– dane GUS

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

Powiat wysokomazowiecki 4309,0 4567,9 4605,9 4839,6 4876,3 4963,9 5193,0 5521,3

PODLASKIE - ogółem 78 985,9 79 911,9 81 434,5 79 366,6 80 452,6 83 873,1 82 831,0 85 528,7

Monitoring wód podziemnych

Wydzielenie Jednolitych Części Wód Podziemnych (JCWPd) i przeprowadzenie wstępnej oceny ich stanu

zostało dokonane w 2004 roku przez Państwowy Instytut Geologiczny (PIG). Państwowy Instytut

Geologiczny, na zlecenie GIOŚ, prowadzi monitoring jakości wód podziemnych w sieci piezometrów

wyznaczonych we wszystkich JCWPd. W 2009 i w 2011 roku badania prowadzone były w JCWPd zagrożonych

nieosiągnięciem dobrego stanu wód do 2015 roku.



w 2014 roku

30

Na terenie województwa podlaskiego, nie wydzielono JCWPd zagrożonych nieosiągnięciem dobrego stanu

ilościowego wód podziemnych do 2015 roku.

W 2010 roku PIG przeprowadził badania stanu chemicznego w ramach monitoringu diagnostycznego w

pozostałych JCWPd. Badania powtórnie wykonano w roku 2012. Monitoring diagnostyczny wód podziemnych

na terenie powiatu wysokomazowieckiego zrealizowany został w dwóch punktach pomiarowo-kontrolnych:

punkt nr 1681 leżący w Wysokiem Mazowieckiem w granicach JCWPd nr 54 oraz punkt nr 1882 w Kobylinie

Kuleszkach (JCWPd – 55). Ocenę stanu chemicznego wody oparto na Rozporządzeniu Ministra Środowiska z

dnia 23 lipca 2008r. w sprawie kryteriów i sposobu oceny stanu wód podziemnych (Dz.U. Nr 143 poz. 896).

Wyniki przeprowadzonych badań wody pobranej z ujęcia w Wysokiem Mazowieckiem nr 1681, na terenie

zabudowy miejskiej, zwartej, ze studni o głębokości stropu 56 m, o napiętym charakterze zwierciadła,

wskazują na II klasę jakości (klasa jakości wg badania związków organicznych – I), kwalifikując ujęcie do

dobrego stanu chemicznego. Drugie badanie dotyczyło wody z ujęcia nr 1882 zlokalizowanego w okolicy

miejscowości Kobylin-Kuleszki, na terenie leśnym, o głębokości stropu 38m i napiętym charakterze

zwierciadła. Stwierdzono tu III klasę jakości wody, co wskazuje również na dobry stan chemiczny. O

klasyfikacji zadecydowały stężenia wodorowęglanów i żelaza, zaliczanych do naturalnych wskaźników

twardości wody.

Ze względu na wyznaczone w powiecie wysokomazowieckim OSN-y (patrz rozdział 8) PIG wykonał

ponadto ocenę stężenia azotanów w ww. studniach w 2012 roku. W obu ujęciach stężenie azotanów było

bardzo niskie i wynosiło 0,16 mg NO3/l w ujęciu w Wysokiem Mazowieckiem (OSN nr 19 – Bug od Tocznej do

Broku) oraz 0,02 mg NO3/l w ujęciu w Kobylinie Kuleszkach (OSN nr 23 – Dopływy Narwi od Lizy do Śliny).

WIOŚ Białystok do chwili obecnej nie dysponuje wynikami badania wód podziemnych prowadzonych przez

PIG w latach 2013 -2014.

2. Powietrze

2.1 Presje - Emisja zanieczyszczeń do powietrza

Powiat wysokomazowiecki charakteryzuje się stosunkowo niewielkim poziomem emisji

zanieczyszczeń do powietrza. Ewidencja GUS obejmuje 29 kotłowni i 11,0 km sieci cieplnej przesyłowej

(GUS,2014).

Według danych GUS największa ilość zanieczyszczeń gazowych przypada na dział wytwarzania i

zaopatrywania w energię elektryczną, gaz i wodę.

Emisja zanieczyszczeń gazowych z

zakładów szczególnie uciążliwych w

powiecie wysokomazowieckim wg GUS

wyniosła w 2014 roku 65416 ton, co

stanowi około 3% emisji gazowej w

województwie podlaskim. Największy

udział w emisji zanieczyszczeń

gazowych miał dwutlenek węgla.

Emisja zanieczyszczeń gazowych ogółem wytworzona w powiecie

wysokomazowieckim w latach 2004 - 2014 (dane GUS)

0

10000

20000

30000

40000

50000

60000

70000

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

t/ro

k

emisja zanieczyszczeń gazowych



w 2014 roku

31

Emisja zanieczyszczeń gazowych do powietrza z zakładów szczególnie uciążliwych w 2014 roku [Mg/rok] – dane GUS

Jednostka terytorialna

ogółem (bez

dwutlenku węgla)

dwutlenek siarki tlenki azotu tlenek węgla dwutlenek

węgla


312 145 100 66 65 104

PODLASKIE 10 185 2 735 3 284 3 284 2 004 380

Emisja zanieczyszczeń pyłowych do powietrza z zakładów szczególnie uciążliwych w 2014r. [Mg/rok] – dane GUS

ogółem w tym ze spalania paliw krzemowe


44 44,0 0

PODLASKIE 934 674 22

Emisja zanieczyszczeń pyłowych z zakładów szczególnie uciążliwych według danych GUS w 2014

roku zmalała, w porównaniu do roku 2013, z 55 ton do 44 ton, z czego 100% emitowanych zanieczyszczeń

pochodziło ze spalania paliw (GUS,2014). Emisja pyłowa z większości kotłowni komunalnych i zakładowych

jest skutecznie redukowana w

urządzeniach odpylających. W 2014 roku

87,8% emitowanych zanieczyszczeń

pyłowych było zatrzymanych lub

zneutralizowanych w urządzeniach

służących do redukcji tych zanieczyszczeń

(GUS,2014).

Wielkość emisji zanieczyszczeń z zakładów w powiecie wysokomazowieckim (dane: baza opłat Urzędu Marszałkowskiego).

Nazwa zakładu Emisja zanieczyszczeń w 2014r. [Mg/rok]

SO2 NO2 CO CO2 pył benzo(a)piren

S.M. MLEKOVITA w Wys. Maz.

143,124 0,382376764 62,65883824 59813,701 45,67 0,006483816

Zespół Szkół Rolniczych w Sokołach

0,823 0,166 7,469 331,94 1,7 0,0023236

Przed. Robót Drogowo-Mostowych „TRAKT” w Wys. Maz.

0,947 2,439092 13,075817 2,8

SOKOŁÓW S.A. Zakłady Mięsne FARM FOOD w Czyżewie

0,315 5,25865 3,14407344 4907,9644 0,354443365

Zakład Wodociągów Kanalizacji i Energetyki Cieplnej w Wys. Mazowieckiem

0,237 4,3759974 0,3193296 2322,82673 0,017149179

Piekarnia K. Śliwowski w Wys. Maz.

0,259 0,06 2,7 120,0 0,5 0,00084

Suma 145,705 106,1234746 89,36670822 67496,4321 51,04159254 0,00964739

Na terenie powiatu wysokomazowieckiego, podobnie jak na większości obszaru województwa

podlaskiego, dominują niewielkie źródła emisji zanieczyszczeń powietrza. Są to głównie kotłownie grzewcze i

przemysłowe emitujące do powietrza zanieczyszczenia powstające w wyniku spalania węgla, gazu ziemnego i

paliw płynnych. Występują tu również źródła technologiczne.



w 2014 roku

32

Największe źródła emisji (kotłownie i źródła technologiczne ) na terenie miasta Wysokie Mazowieckie

znajdują się w:

- Spółdzielni Mleczarskiej „MLEKOVITA” w Wysokiem Mazowieckiem – kotłownia węglowa, kotłownia

gazowa i nagrzewnica gazowa instalacji proszkowni mleka,

- Zakładzie Wodociągów, Kanalizacji i Energetyki Cieplnej w Wysokiem Mazowieckiem – 2 kotłownie

zasilane gazem ziemnym;

- kotłowni Szpitala Ogólnego w Wysokiem Mazowieckiem – kotły zasilane gazem.

Poza miastem Wysokie Mazowieckie, większe źródła emisji zanieczyszczeń, powstające w procesach

energetycznego spalania paliw, znajdują się w Czyżewie – „SOKOŁÓW” S.A. Oddział Zakłady Mięsne „Farm

Food” w Czyżewie (kotłownia olejowa) i Zakładach Mięsnych „NETTER” w Czyżewie (kotłownia węglowa).

Pozostałe obiekty emitujące zanieczyszczenia z procesów spalania paliw, występujące na terenie

powiatu, są niewielkimi kotłowniami o sumarycznej mocy 200 - 1500 kW, pracującymi na potrzeby grzewcze

osiedli mieszkaniowych, szkół, urzędów i innych instytucji, opalanymi węglem kamiennym, olejem opałowym

i gazem ziemnym.

Na terenie powiatu zlokalizowane są również obiekty emitujące zanieczyszczenia z procesów

technologicznych. Źródłami tego typu, o największym znaczeniu, są:

- EMG Sp. z o.o. w Szepietowie (emitująca do powietrza pył drzewny),

- Wytwórnia Mas Bitumicznych w Szepietowie należąca do Przedsiębiorstwa Robót Drogowo-Mostowych

„TRAKT” Sp. z o.o. w Wysokiem Mazowieckiem emitująca do powietrza zanieczyszczenia pyłowe (pył

zawierający krzemionkę) i gazowe (CO, NOx , węglowodory) powstające w procesie produkcji mas asfaltowych

do budowy dróg,

- zakłady branży przetwórstwa mięsnego (zespoły komór wędzarniczych, zasilane dymem wytwarzanych z

wiórków z drewna liściastego): SOKOŁÓW S.A. Oddział w Czyżewie, Zakłady Mięsne „NETTER” w Czyżewie,

Polski Koncern Mięsny „DUDA” S.A. Oddział Centrum Mięsne „MAKTON” Zakład Produkcyjny w

Ciechanowcu.

2.2. Stan - Monitoring imisji (na podstawie „Oceny poziomów substancji w powietrzu i

klasyfikacji stref woj. podlaskiego w 2014r.)

W 2014r. na terenie powiatu wysokomazowieckiego nie wykonywano pomiarów imisji

zanieczyszczeń powietrza.

Zgodnie z kryteriami wyznaczonymi ze względu na ochronę zdrowia ludzi przeprowadzono za rok 2014

ocenę jakości powietrza w powiecie wysokomazowieckim, należącym do strefy podlaskiej*.

Ocena za rok 2014 wykonana została więc w układzie stref, w którym strefę stanowią:

- aglomeracja o liczbie mieszkańców powyżej 250 tys.,

- miasto (nie będące aglomeracją) o liczbie mieszkańców powyżej 100tys.,

- pozostały obszar województwa, nie wchodzący w skład aglomeracji i miast powyżej 100tys.

mieszkańców.



w 2014 roku

33

Strefy utworzone na potrzeby oceny jakości powietrza na terenie województwa podlaskiego.

Nazwa strefy Kod strefy Nazwy powiatów, z których składa się strefa

strefa podlaska PL2002 1. powiat białostocki

2. powiat grajewski

3. powiat łomżyński

4. powiat kolneński

5. powiat zambrowski

6. powiat wysokomazowiecki

7. powiat augustowski

8. powiat suwalski

9. powiat sejneński

10. powiat moniecki

11. powiat sokólski

12. powiat hajnowski

13. powiat bielski

14. powiat siemiatycki

15. powiat miasta Łomża

16. powiat miasta Suwałki

aglomeracja podlaska PL2001 1. powiat miasta Białystok

W roku 2014 dla strefy podlaskiej– kryterium ochrona zdrowia - przyjęto dla:

• zanieczyszczeń (SO2, NO2 , benzenu, tlenku węgla i ołowiu) najwyższą klasę wynikową A, gdzie

wielkości mierzonych zanieczyszczeń powietrza nie przekraczają dopuszczalnych wartości,

• zanieczyszczenia powietrza pyłem zawieszonym PM 10 – najwyższą klasę wynikową A, gdzie

wielkości mierzonego zanieczyszczenia powietrza nie przekraczają dopuszczalnych wartości,

• zanieczyszczenia powietrza pyłem zawieszonym PM 2,5 – najniższą klasę wynikową C, gdzie

wielkości mierzonego zanieczyszczenia powietrza przekraczają dopuszczalne wartości powiększone

o margines tolerancji dla 2013r. obszarem przekroczeń jest miasto Łomża,

• zanieczyszczenia powietrza pyłem zawieszonym PM 2,5 – najniższą klasę wynikową C, gdzie

wielkości mierzonego zanieczyszczenia powietrza przekraczają poziom dopuszczalny( faza II 2/

) gdzie

obszarem przekroczeń jest miasto Łomża.

Klasyfikacja stref z uwzględnieniem poziomów dopuszczalnych oraz docelowych określonych dla zanieczyszczeń powietrza – ochrona zdrowia.

Nazwa strefy

Symbol klasy wynikowej dla poszczególnych substancji w strefie

SO2 NO2 PM 10 PM 2,51/ PM 2,5 2/ CO Benzen Pb

Strefa podlaska

A A A C* C* A A A

* obszar przekroczeń: miasto Łomża 1/ przekroczenie poziomu dopuszczalnego + margines tolerancji, 2/ przekroczenie poziomu dopuszczalnego – faza II - poziom dopuszczalny określony dla tzw. fazy II z terminem osiągnięcia 01.01.2020r. – norma zostanie zweryfikowana przez Komisję Europejską.

Pełne informacje dot. klasyfikacji stref zawiera „Ocena poziomów substancji i klasyfikacja stref woj. podlaskiego w 2014r.” dostępna na : www.wios.bialystok.pl → Publikacje → 2015.



w 2014 roku

34

2.3. Przeciwdziałania - Działalność kontrolna

Na terenie powiatu wysokomazowieckiego, podobnie jak na większości obszaru województwa podlaskiego,

dominują niewielkie źródła emisji zanieczyszczeń powietrza. Są to głównie kotłownie grzewcze i przemysłowe

emitujące do powietrza zanieczyszczenia powstające w wyniku spalania węgla, gazu ziemnego i paliw

płynnych. Występują tu również źródła technologiczne.

Zakłady emitujące zanieczyszczenia do powietrza znacznie różnią się wielkością i stopniem oddziaływania na

środowisko. Część z nich ogranicza oddziaływanie na środowisko poprzez stosowanie urządzeń odpylających:

SM „MLEKOVITA”, WMB w Szepietowie, EMG Sp. z o.o. w Szepietowie. W innych spalane jest paliwo w

mniejszym stopniu wpływające na środowisko: gaz ziemny lub olej opałowy (kotłownie należące do ZWKiEC

w Wys. Maz., kotłownia Szpitala Ogólnego w Wys. Maz., kotłownia „SOKOŁÓW S.A.” Oddział w Czyżewie oraz

kotłownia gazowa i kotły kogeneracyjne SM „MLEKOVITA”, a także niewielkie kotłownie gazowe i olejowe

szkół i innych instytucji). Pozostałe niewielkie obiekty (w tym kotłownie i paleniska indywidualnej zabudowy

mieszkalnej), opalane głównie węglem kamiennym i drewnem, nie są wyposażone w urządzenia ochrony

atmosfery.

Na terenie miasta Wysokie Mazowieckie największe źródła emisji zanieczyszczeń z procesów energetycznego

spalania paliw znajdują się w:

- Spółdzielni Mleczarskiej „MLEKOVITA” w Wysokiem Mazowieckiem

- Zakładzie Wodociągów, Kanalizacji i Energetyki Cieplnej Sp. z o.o. w Wysokiem Mazowieckiem

Poza miastem Wysokie Mazowieckie, większe źródła emisji zanieczyszczeń, powstające w procesach

energetycznego spalania paliw, znajdują się w Czyżewie – „SOKOŁÓW” S. A. Oddział w Czyżewie i Zakładach

Mięsnych „NETTER” w Czyżewie.

Pozostałe obiekty emitujące zanieczyszczenia z procesów spalania paliw, występujące na terenie

powiatu, są niewielkimi kotłowniami o sumarycznej mocy 200 - 1500 kW, pracującymi na potrzeby grzewcze

osiedli mieszkaniowych, szkół, urzędów i innych instytucji, a także na potrzeby technologiczne zakładów

(kotłownie opalane węglem kamiennym, drewnem, olejem opałowym i gazem ziemnym) .

Na terenie powiatu zlokalizowane są również obiekty emitujące zanieczyszczenia z procesów

technologicznych. Źródłami tego typu, o największym znaczeniu, są:

- EMG Sp. z o.o. w Szepietowie (emitująca do powietrza pył drzewny i produkty zgazowywania i spalania

drewna

- Wytwórnia Mas Bitumicznych w Szepietowie należąca do Przedsiębiorstwa Robót Drogowo-Mostowych

„TRAKT” Sp. z o.o. w Wysokiem Mazowieckiem emitująca do powietrza zanieczyszczenia pyłowe (pył

zawierający krzemionkę) i gazowe (CO, NOx , węglowodory) powstające w procesie produkcji mas asfaltowych

do budowy dróg.

Źródła technologiczne występują również, obok źródeł energetycznych, w zakładach branży

przetwórstwa mięsnego (zespoły komór wędzarniczych, zasilane dymem wytwarzanych z wiórków z drewna

liściastego):

– Sokołów S.A. Oddział w Czyżewie,

- Zakłady Mięsne „NETTER” w Czyżewie,

- Polski Koncern Mięsny „DUDA” S.A. Oddział Centrum Mięsne „MAKTON” Zakład Produkcyjny w

Ciechanowcu.

Na terenie powiatu znajdują się również niewielkie zakłady emitujące zanieczyszczenia wyłącznie z

procesów technologicznych (lakiernie i warsztaty samochodowe, stolarnie). Są to obiekty o niewielkim

zasięgu oddziaływania.



w 2014 roku

35

Kontrolowane przez Delegaturę WIOŚ obiekty charakteryzują się różnym stopniem oddziaływania na

środowisko. W przypadku kotłowni przeważają głównie obiekty o niewielkiej mocy. W 2014 roku

Delegatura WIOŚ w Łomży nie prowadziła kontroli największych zakładów na terenie powiatu w zakresie

emisji zanieczyszczeń powietrza. Zakłady, istotne ze względu na emisję do powietrza, oceniane były na

podstawie wyników pomiarów emisji, do prowadzenia których są obowiązane.

Największe zakłady w zakresie wprowadzania zanieczyszczeń do powietrza, na terenie powiatu

Wysokomazowieckiego:

Spółdzielnia Mleczarska „MLEKOVITA” w Wysokiem Mazowieckiem

Spółdzielnia Mleczarska „MLEKOVITA” w Wysokiem Mazowieckiem eksploatuje instalacje będące źródłami

energetycznego spalania paliw. Emitują one do powietrza produkty spalania węgla kamiennego oraz gazu

ziemnego i biogazu. Pracują one na potrzeby grzewcze, technologiczne oraz wytwarzania energii

elektrycznej.

- Kotłownia węglowa

Kotłownia węglowa wyposażona jest w cztery zmodernizowane kotły parowe typu OR-10-040m o mocy po

8,1 MW każdy (łączna wydajność eksploatacyjna - 46,0 Mg pary/godz). W kotłach spalany jest miał węglowy.

Kotły wyposażone są w II-stopniowe układy odpylania spalin, w skład którego wchodzą odpylacze przelotowe typu MOS-8 i cyklony bateryjne typu CE/S-4x800. W 2014 roku przeprowadzono remont kapitalny kotła OR-10 nr 3. Przekazano go do użytku nastąpiło w marcu 2015 roku. Na 2015 roku zaplanowana jest wymiana urządzeń odpylających dla kotłów OR-10. Mają zostać zainstalowane instalacje spełniające standardy emisyjne pyłu na poziomie niższym od 100 mg/m3 pyłu w gazach odlotowych. - Kotłownia gazowa Kotłownia pracuje na cele technologiczne (para technologiczna). Wyposażona jest w 2 kotły parowe typu VITOMAX 200 z palnikami gazowo-olejowymi, o maksymalnej wydajności cieplnej po 10,48 MW. Kotły zasilane są gazem ziemnym GZ-50 (awaryjnie olejem opałowym lekkim EKOTERM). - Elektrociepłownia gazowa Elektrociepłownia pracuje na potrzeby technologiczne oraz wytwarzanie energii elektrycznej. Wyposażona jest w 4 gazogeneratory typu GUASCOR POWER SFGLD 240 o maksymalnych wydajnościach cieplnych po 1,053 MW. Gazogeneratory zasilane są gazem ziemnym wysokometanowym GZ-50. Produkcja energii elektrycznej w 2014 roku wyniosła łącznie 10930 MWh. Została ona wykorzystana na potrzeby zakładu. - kotłownia gazowa obiektu MLEKOVITA II, przy ul. Podlaskiej Kotłownia wyposażona jest w 2 kotły wodne Detrich o mocy 196-256 kW, nie wymagające pozwolenia na emisję. Kotły zasilane są gazem ziemnym. - Nagrzewnice gazowe Nagrzewnice gazowe współpracują z liniami proszkowania mleka. Z Proszkownią Mleka I współpracuje nagrzewnica typu 70V f-my AVP, wyposażona w palnik typu G-30/2 Weishaupt o maksymalnej wydajności cieplnej 1,4 MW, zasilany gazem ziemnym. Z Proszkownia mleka II współpracuje nagrzewnica typu Babcock HTV 2000o maksymalnej wydajności cieplnej 2,3 MW, zasilana gazem ziemnym. - agregaty kogeneracyjne oczyszczalni ścieków

Na terenie oczyszczalni ścieków znajdują się, zabudowane w kontenerach, 2 moduły kogeneracyjne typu CHP TCG2016V16 o mocy elektrycznej 800 kW i mocy cieplnej po 3,9 MW. Zasilane są one biogazem wytwarzanym w instalacji beztlenowej fermentacji osadów ściekowych. Agregaty najczęściej pracują naprzemiennie. W 2014 roku wytworzono łącznie 7157 MWh energii elektrycznej. W 2014 roku zużycie miału węglowego wyniosło 16209 Mg. Łączne zużycie gazu ziemnego w 2014 roku, dla wszystkich źródeł w SM „Mlekovita” w Wysokiem Mazowieckiem (Kotłownia Gazowa przy ul. Ludowej, Elektrociepłownia przy ul. Ludowej, Kotłownia Gazowa przy ul. Podlaskiej, Nagrzewnice Gazowe) wyniosło 14610 017 m

3.

W SM „MLEKOVITA” w Wysokiem Mazowieckiem do powietrza emitowane są również zanieczyszczenia ze źródeł technologicznych



w 2014 roku

36

- Proszkownie mleka W zakładzie eksploatowane są 2 proszkownie mleka. W skład ciągów technologicznych wchodzą wyparki próżniowe oraz suszarki rozpyłowe. Instalacje proszkowania mleka zasilane są w gorące powietrze uzyskiwane w nagrzewnicach gazowych. W trakcie eksploatacji do powietrza emitowane są niewielkie ilości drobnych frakcji proszku mlecznego. W Proszkowniach Mleka I i II do oczyszczania powietrza służą filtry workowe pulsacyjne typu THR-A-45-150 firmy GEA NIRO o skuteczności odpylania powyżej 99%.

W 2014 roku Delegatura WIOŚ w Łomży nie prowadziła pomiarów w SM „Mlekovita” w Wysokiem

Mazowieckiem. Spółdzielnia, zgodnie z posiadanym pozwoleniem zintegrowanym, jest zobowiązana do 2-

krotnych w ciągu roku pomiarów emisji zanieczyszczeń emitowanych do powietrza dla źródeł energetycznych

i 1-krotnego pomiaru w ciągu roku dla proszkowni mleka. Pomiary przeprowadzone w 2014 roku na zlecenie

zakładu przez certyfikowaną firmę zewnętrzną, nie wykazały przekroczeń dopuszczalnych wartości, zarówno

dla źródeł energetycznych jak i technologicznych.

Przedsiębiorstwo Robót Drogowo-Mostowych „TRAKT” Sp. z o.o. w Wysokiem Mazowieckiem

W skład PRDM „TRAKT” Sp. z o.o. w Wysokiem Mazowieckiem wchodzi kilka zakładów: Wytwórnia Mas

Bitumicznych w Szepietowie, Wytwórnia Mas Betonowych w Szepietowie, Stacja Paliw w Szepietowie oraz

Baza PRDM przy ul. 1-go Maja 8 w Wysokiem Mazowieckiem. Głównym źródłem zanieczyszczeń

wprowadzanych do powietrza jest eksploatowana w Wytwórni Mas Bitumicznych w Szepietowie instalacja

do produkcji mas bitumicznych typu EURO A80 Quick f-my AMMANN, o wydajności 80 Mg/godz. Instalacja ta

pracują wyłącznie w okresie dodatnich temperatur powietrza. W 2014 roku WIOŚ Białystok Delegatura w

Łomży nie prowadziła pomiarów emisji. Pomiary, do których zakład jest zobowiązany w pozwoleniu na

emisję, wykonane przez firmę zewnętrzną w 2014 roku, nie wykazały przekroczeń dopuszczalnych wartości

emisji zanieczyszczeń do powietrza. Obecnie, po uzyskaniu nowego pozwolenia na wprowadzanie gazów i

pyłów do powietrza (Decyzja Starosty Wysokomazowieckiego z dnia 30.12.2014), zakład nie jest zobowiązany

do prowadzenia pomiarów automonitoringowych.

„SOKOŁÓW” S.A. Oddział w Czyżewie

Na terenie „SOKOŁÓW” S.A. Oddział Zakłady Mięsne „FARM FOOD” w Czyżewie zlokalizowanych jest szereg

źródeł energetycznych i technologicznych. Są to:

- kotłownia grzewczo-technologiczna - wyposażona w 3 kotły parowe typu HD0101-12 CONDOR-KESSEL

niemieckiej firmy STANDARD-KESSEL o wydajności pary 6 tp/godz., zasilane gazem ziemnym lub olejem

opałowym.

- zespół komór piekarniczych - 4 komory piekarnicze 3-wózkowe typu REX-POL o mocy 0,1 kW każda. Komory

zasilane są gazem ziemnym GZ-50. Wykorzystywane są do pieczenia mięs.

- zespół komór wędzarniczo-parzelniczych.

Do obróbki termicznej kiełbas i wyrobów blokowych:

- 5 szt. komór 8-wózkowych f-my WEMAG


- 1 szt. komór 8-wózkowych f-my MAURER

Do obróbki termicznej parówek:

- 1 szt. komora 8-wózkowa f-my ATMO-FOODCO

- 2 szt. komór 6-wózkowych f-my ATMO-FOODCO


- 3 szt. komór 8-wózkowych f-my MAURER

Komory zasilane są parą technologiczną oraz dymem wytworzonym w indywidualnych dymogeneratorach.

Dym uzyskiwany jest ze zrębków drewna liściastego. Komory WEMAG wyposażone są w myjki wodne o

skuteczności usuwania zanieczyszczeń stałych i gazowych rozpuszczalnych w wodzie 65-75 %. Komory



w 2014 roku

37

FOODCO wyposażone są w myjki wodne o skuteczności usuwania zanieczyszczeń stałych i gazowych

rozpuszczalnych w wodzie 70-90%.

- Instalacje pomocnicze - kocioł do spalania biogazu o mocy cieplnej 0,866 MW, wykorzystujący ciepło ze

spalania biogazu do podgrzewania komory fermentacyjnej i pomieszczenia oczyszczalni w sezonie

grzewczym. Jako paliwo stosowany jest biogaz wytwarzany w procesach beztlenowych zachodzących w

komorze fermentacyjnej.

W 2014 roku firma zewnętrzna prowadziła pomiary emisji zanieczyszczeń ze źródeł energetycznych i

technologicznych na zlecenie zakładu. Nie stwierdzono przekroczeń wartości dopuszczalnych.

W zakresie przestrzegania norm ochrony powietrza Delegatura w Łomży Wojewódzkiego

Inspektoratu Ochrony Środowiska w Białymstoku w 2014 roku przeprowadziła 2 kontrole planowe i 2

interwencyjne:

Kontrole planowe:

1. Zakład Mechaniki Pojazdowej Bogdan Szepietowski, 18-200 Wysokie Mazowieckie, ul. Sienkiewicza 6. W zakresie ochrony powietrza nie stwierdzono nieprawidłowości. Nieprawidłowości dotyczyły gospodarowania odpadami (opisane w rozdziale 7. Działania kontrolne WIOŚ w 2014 roku). 2. Ekologiczne Materiały Grzewcze Sp. z o.o., ul. Kolejowa 2A, 18-210 Szepietowo Kontrolę przeprowadzono w marcu 2014 roku. Spółka Ekologiczne Materiały Grzewcze Sp. z o.o. 80-266 Gdańsk, Al. Grunwaldzka 186 prowadzi produkcję granulatu drzewnego z biomasy w Zakładzie w Szepietowie przy ul. Kolejowej 2A. Kontrolowana firma jest w 100% własnością spółki ENERGA S.A. Granulat drzewny wytwarzany jest na potrzeby ENERGA Elektrownie Ostrołęka S.A. Teoretyczna zdolność produkcyjna eksploatowanej w zakładzie linii do produkcji granulatu drzewnego wynosi 56000 Mg/rok. Do produkcji granulatu wykorzystywane są suche trociny tartaczne oraz suche zrębki drzewne. W 2014 roku suszarnia wchodząca w skład linii produkcyjnej nie jest eksploatowana, a do produkcji granulatu wykorzystywano wyłącznie suchy surowiec dostarczany z zakładów zajmujących się przetwórstwem drewna, produkcja mebli itp. Kontrole interwencyjne: 1.Mirosław Momotko Firma Handlowa "SEAL", Skład Opału 18-210 Szepietowo, ul. Główna 60 Kontrolę przeprowadzono w dniach 04-13.03.2014. Nie stwierdzono nieprawidłowości. 2.Zakład Kamieniarsko-Betoniarski Radosław Kubuj, ul. Żwirki i Wigury 15, 18-200 Wysokie Mazowieckie Kontrolę przeprowadzono w dniu 21.08.2014. Nie stwierdzono nieprawidłowości. Kontrola obejmowała również zagadnienia związane z ochroną przed hałasem.

3. Gospodarka odpadami

3.1 Presje – Ilość wytwarzanych odpadów

Odpady przemysłowe W powiecie wysokomazowieckim sektor przemysłowy zdominowany jest głównie przez przetwórstwo rolno-spożywcze, z przewagą przemysłu mleczarskiego i mięsnego. Struktura powstających odpadów przemysłowych ze względu na ich pochodzenie przedstawia się następująco:

• odpady z rolnictwa, sadownictwa, hodowli, leśnictwa oraz przetwórstwa żywności,

• odpady produkcyjne przemysłu mleczarskiego,

• odpady nieorganiczne z procesów termicznych,

• odpady z zakładowych oczyszczalni ścieków,

• odpady z urządzeń do likwidacji i neutralizacji odpadów oraz oczyszczania ścieków i gospodarki wodnej,

• odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych oraz drogowych.

Według danych uzyskanych z Głównego Urzędu Statystycznego ilość odpadów przemysłowych wytworzonych i nagromadzonych w powiecie wysokomazowieckim w 2014r. wyniosła ok. 18,4 tys. ton i stanowiła 1,5% ogólnej ilości odpadów wytworzonych i nagromadzonych w województwie podlaskim.



w 2014 roku

38

Odpady wytworzone w ciągu roku (z wyłączeniem odpadów komunalnych)- (dane: GUS)

Jednostka terytorialna

Ogółem [tys. t]

2009 2010 2011 2012 2013 2014

Wysokie Mazowieckie - miasto 16,4 18,3 10,4 12,3 9,4 10,1

Czyżew-Osada - gmina 1,3 1,3 - - - -

Czyżew – miasto i gmina - - 1,8 2,1 2,2 1,9

Czyżew - miasto - - 1,8 2,1 2,2 1,9

Klukowo - gmina 3,9 4,8 4,2 3,3 6,1 6,4

pow. wysokomazowiecki 21,6 24,4 16,4 17,7 17,7 18,4

PODLASKIE - ogółem 737,9 713,5 707,6 1 467,5 1827,5 1 266,7

Odpady komunalne W związku ze specyfiką analizowanego terenu, tj. terenu o charakterze rolniczym, bez uciążliwego dla

środowiska przemysłu, w powiecie powstają głównie odpady komunalne. Głównymi źródłami wytwarzania

odpadów komunalnych są gospodarstwa domowe oraz obiekty handlowo- usługowe, szkoły, przedszkola,

obiekty turystyczne i targowiska. Tabela poniżej przedstawia ilość zebranych zmieszanych odpadów

komunalnych w poszczególnych gminach powiatu wysokomazowieckiego na tle województwa podlaskiego w

latach 2011-2014 wg danych GUS. Największa ilość odpadów pochodzi z miast: Wysokie Mazowieckie i

Ciechanowiec.

Odpady komunalne zmieszane zebrane w pow. wysokomazowieckim w latach 2011-2014 (dane GUS).

Jednostka terytorialna Ogółem [Mg]

2011 2012 2013 2014

Wysokie Mazowieckie - miasto 1 409,41 1 408,6 1 550,83 1 508,96

Ciechanowiec - miasto i gmina 1 606,88 1 573,92 1 495,36 1 508,32

Ciechanowiec - miasto 797,64 840,16 861,45 870,20

Ciechanowiec - obszar wiejski 809,24 733,76 633,91 638,12

Czyżew-Osada – miasto i gmina 908,61 538,5 524,34 530,51

Czyżew - miasto 286,5 281,6 274,10 277,22

Czyżew – obszar wiejski 622,11 256,9 250,24 253,29

Klukowo - gmina 256,62 178,0 198,10 166,42

Kobylin-Borzymy - gmina 219,90 148,25 143,78 144,90

Kulesze Kościelne - gmina 705,90 691,44 708,59 711,85

Nowe Piekuty - gmina 307,28 302,48 255,00 249,98

Sokoły - gmina 469,77 408,43 443,08 448,81

Szepietowo - gmina 588,83 642,7 857,10 1 130,60

Szepietowo – miasto 300,13 287,0 324,00 405,74

Szepietowo – obszar wiejski 288,70 355,7 533,10 724,86

Wysokie Mazowieckie -gmina 291,37 336,01 421,03 410,84

Powiat wysokomazowiecki 6 764,57 6 228,33 6 597,21 6 811,19

PODLASKIE - ogółem 236 957,61 229 048,12 233 299,65 236 648,95



w 2014 roku

39

Według danych Głównego Urzędu Statystycznego ilość zmieszanych odpadów komunalnych z powiatu

wysokomazowieckiego stanowi niecałe 3% ogólnej ilości odpadów wytworzonych w województwie

podlaskim.

Od 2012 roku, po zamknięciu składowisk niedostosowanych do wymagań dyrektywy 1999/31/WE

w sprawie składowania odpadów, odpady komunalne z terenu powiatu wysokomazowieckiego

przekazywane są do Zakładu Przetwarzania i Unieszkodliwiania Odpadów w Czerwonym Borze (powiat

zambrowski).

3.2 Stan – Składowiska odpadów

Zgodnie z załącznikiem XII Traktatu Akcesyjnego o przystąpieniu Polski do UE, okres przejściowy na

dostosowanie składowisk przyjmujących odpady komunalne do wymogów dyrektywy 1999/31/WE w

sprawie składowania odpadów, obowiązywał do 1 stycznia 2012r. Począwszy od tej daty istnienie

składowisk niedostosowanych w pełni do wymagań wynikających z przepisów ochrony środowiska jest

niezgodne zarówno z przepisami prawa krajowego jak i wspólnotowego.

Na terenie powiatu wysokomazowieckiego na koniec 2014 roku działało jedno składowisko odpadów

komunalnych - Składowisko Odpadów Komunalnych w Gołaszach Puszczy. Według Planu Gospodarki

Odpadami Województwa Podlaskiego na lata 2012-2017 wyznaczone ono zostało jako składowisko zastępcze

do 2017 roku. Pozostałe gminne składowiska odpadów zostały zamknięte:

- 2 składowiska zamknięte do końca czerwca 2012r. (SOK w Dąbrówce Kościelnej- zrekultywowane do

31.12.2012r. i SOK w Czarnowie Bikach – zakończenie rekultywacji przewidziane na koniec 2015r.),

- 2 składowiska zamknięte w 2010 roku: składowisko w Nowodworach dla gminy Ciechanowiec

(zrekultywowane w 2012r.) oraz składowisko w Noskach Śnietnych dla gminy Sokoły (zakończenie

rekultywacji przewidziane do końca 2017r.),

- 2 składowiska zamknięte z końcem 2009 roku i zrekultywowane: składowisko w Żabińcu dla gminy Klukowo

(rekultywacja zakończona w dn. 15.11.2010r.) oraz składowisko w Czyżewie Siedliskach dla gminy Czyżew

(rekultywacja zakończona z dn. 30.11.2011r.).

Na składowiskach zarówno czynnych jak i zamkniętych prowadzony jest stały monitoring oddziaływania

obiektu na środowisko (wyniki opisane w podrozdziale 3.4 dot. działań kontrolnych i monitoringowych).

3.3 Stan – Odpady niebezpieczne

W roku 2014 WIOŚ nie zbierał danych na temat wytwarzania i zagospodarowywania odpadów

niebezpiecznych w województwie podlaskim. Dane w zakresie odpadów, w tym niebezpiecznych zbiera,

zgodnie z kompetencjami, Marszałek Województwa Podlaskiego. W 2014 roku w bazie WSO (Wojewódzki

System Odpadowy) zgromadzono informacje o 113 wytwórcach odpadów niebezpiecznych z terenu powiatu

wysokomazowieckiego. Zbieranie odpadów niebezpiecznych wykazało 10 podmiotów gospodarczych, a

prowadzenie odzysku 3 podmioty.

Na terenie powiatu wysokomazowieckiego w 2014 roku wytworzono w sumie 81,7540 Mg odpadów

niebezpiecznych.

Do największych wytwórców odpadów niebezpiecznych należą:

- Spółdzielnia Mleczarska „MLEKOVITA” w Wysokiem Mazowieckiem - 20,3182 Mg,

- Szpital Ogólny w Wysokiem Mazowieckiem - 16,5100 Mg,

- Zakład Zbierania i Przetwarzania Sprzętu Elektrycznego i Elektronicznego

w Osipach Lepertowiźnie - 9,5670 Mg,



w 2014 roku

40

- „EDMASZ” E. Nowacki Spółka Jawna w Wysokiem Mazowieckiem - 6,8100 Mg,

- „PRIMATOR HENRYK KRASZEWSKI” w Czyżewie - 5,1360 Mg.

Procesom odzysku poddano 211,4400 Mg odpadów:

- AUTO – HANDEL Skup Złomu w Osipach Lepertowiźnie - 107,7390 Mg,

- „TOMEX” Sp. J. w Zadobrzu - 102,4900 Mg,

- Zakład Zbierania i Przetwarzania Sprzętu Elektrycznego i Elektronicznego

w Osipach Lepertowiźnie - 1,2110 Mg.

Zebrano 247,1842 Mg odpadów. Najwięcej zebrała firma Przedsiębiorstwo Przerobu Złomu i Metali

„SEGROMET” Sp. z o.o. z Kruszewa Brodowo (gm. Sokoły) – 212,2700 Mg.

Największą grupę wytwarzanych odpadów stanowiły:

- zużyte urządzenia zawierające niebezpieczne elementy – odpady urządzeń elektrycznych i elektronicznych,

- odpady medyczne i weterynaryjne,

- odpadowe oleje silnikowe, przekładniowe i smarowe,

- zużyte baterie i akumulatory,

- przepracowane oleje silnikowe i przekładniowe.

3.4 Reakcje – Kontrole i monitoring składowisk odpadów

Składowiska kontrolowane w 2014 lub 2015 roku:

• Składowisko odpadów komunalnych w m. Osipy Lepertowizna (miasto i gmina Wysokie Mazowieckie).

Kontrola przeprowadzona została w dniach 09.09. i 18.09.2015r.

Składowiskiem zarządza Zakład Wodociągów Kanalizacji i Energetyki Cieplnej Sp. z o.o. w Wysokiem

Mazowieckiem. Składowisko zlokalizowane jest w obrębie geodezyjnym miasta Wysokie Mazowieckie w m.

Osipy Lepertowizna, w odległości 3,5 km od miejscowości Wysokie Mazowieckie. Składowisko zlokalizowane

jest w lesie, w wyrobisku pożwirowym. Nowe sektory składowiska posiadają izolację podłoża.

Składowisko funkcjonuje w oparciu o następujące decyzje:

- Starostwa Powiatowego w Wysokiem Mazowieckiem (RA.7353-Imp-4/01) z dn. 26 czerwca 2001r.

udzielająca pozwolenia na użytkowanie modernizowanego i rozbudowanego wysypiska nieczystości stałych

zlokalizowanego na terenie gruntów administracyjnych miasta Wysokie mazowieckie w m. Gołasze Puszcza,

- Starostwa Powiatowego w Wysokiem Mazowieckiem (RA.7623-12/07) z dn. 20 czerwca 2007r. dot.

zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie zbierania i transportu odpadów innych niż niebezpieczne,

- Starostwa Powiatowego w Wysokiem Mazowieckiem (RA.7648-19/10) z dn. 9 czerwca 2010r. dot. zmiany

decyzji Starosty Wysokomazowieckiego RA.7623-7.06 z dn. 5 czerwca 2006r. o unieszkodliwianiu odpadów na

składowisku odpadów,

- Starostwa Powiatowego w Wysokiem Mazowieckiem (RA.7648-20/10) z dn. 9 czerwca 2010r. dot. zmiany

decyzji Starosty Wysokomazowieckiego RA.7630-20/1/02 z dn. 30 stycznia 2003r. zatwierdzająca instrukcję

eksploatacji składowiska odpadów,

- Starostwa Powiatowego w Wysokiem Mazowieckiem (RA.7648-32/10 z dn.16 sierpnia 2010r. dot. zmiany

decyzji Starosty Wysokomazowieckiego RA.7648-2/10 z dn. 5 marca 2010r. o zamknięciu i rekultywacji

wydzielonej części składowiska odpadów (sektory 1 i 4),

- Marszałka Województwa Podlaskiego w Białymstoku (DOS-II.7241.1.4.2015 z dn. 20 maja 2015r.

zatwierdzająca instrukcje prowadzenia składowiska odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne

zlokalizowanego na działkach o numerach ewidencyjnych 153/2,154,155,156 w m. Wysokie Mazowieckie,

obręb wsi Osipy Lepertowizna.



w 2014 roku

41

Składowisko według Wojewódzkiego Planu Gospodarki Odpadami na lata 2012-2017 znajduje się

Regionie Zachodnim, w obszarze Czerwony Bór i zaliczone jest do składowisk odpadów innych niż

niebezpieczne i obojętne, na których składowane są odpady komunalne, o wolnej pojemności ponad 10 tys.

Mg, mogące funkcjonować jako składowisko zastępcze do 2017r.

Na wydzielonej, eksploatowanej części składowiska całkowita masa odpadów dopuszczonych do składowania

do końca 2017 roku wynosi 8 200 Mg. Rocznie składowane będzie 2 730,0 Mg odpadów. Maksymalna rzędna

składowania wynosi 152m n.p.m., a wyliczona wolna pojemność do składowania odpadów to 28 087,35m3.

Zarządzający sporządza i przekazuje Marszałkowi Województwa Podlaskiego zbiorcze zestawienie

danych o rodzajach i ilości zbieranych odpadów i sposobach gospodarowania nimi. Wykaz zawierający

informacje o składowanych odpadach oraz wysokości należnych opłat jest sporządzany poprawnie , a opłaty

uiszczane terminowo.

Monitoring składowiska odpadów w Osipach Lepertowiźnie będącego w fazie eksploatacji (składowisko

zastępcze) prowadzony jest w oparciu o:

- wielkości opadu atmosferycznego,

- badania poziomu i składu wód podziemnych (3 piezometry) - wykonano 4 badania w roku, - ilości i jakości odcieków ze składowiska - wykonano 4 badania w roku, - pomiarze emisji i składu gazu składowiskowego (wykonano 2 badania w roku – powinno być 12). - osiadania składowiska w oparciu o ustalone repery. Nie prowadzi się badań:

- objętości wód odciekowych, 1. Wielkość opadu atmosferycznego podawana jest przez IMGW Oddział w Krakowie, Dział Służby Pomiarowo – Obserwacyjnej w Białymstoku, na podstawie pomiarów prowadzonych na stacji opadowej w Wierzbowie. Suma rocznego opadu w 2014 roku wyniosła: 462,1 mm/rok. 2. WIOŚ przeprowadził ocenę jakości wody z piezometrów zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 23 lipca 2008r. w sprawie kryteriów i sposobu oceny stanu wód podziemnych /Dz. U. Nr 143 poz. 896/. Zgodnie z tym rozporządzeniem klasyfikacja elementów fizykochemicznych stanu wód podziemnych obejmuje 5 klas jakości wód podziemnych (I-V). Klasy jakości wód podziemnych I, II i III oznaczają dobry stan chemiczny, a klasy IV i V oznaczają słaby stan chemiczny. Próbki do badań pobrano z trzech piezometrów 4 razy w roku. W pobranych próbkach przeprowadzono badania w zakresie 10 wskaźników chemicznych: odczyn pH, przewodnictwo właściwe, kadm, cynk, chrom, ołów, miedź, rtęć, ogólny węgiel organiczny (OWO) oraz wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA). Wyniki badań przedstawiono w tabeli. Wyniki badań monitoringowych stanu wód podziemnych przeprowadzonych w 2014r.

Składowisko Odpadów Komunalnych w Osipach Lepertowiźnie – gmina Wysokie Mazowieckie

Piezometr 1 Piezometr 2 Piezometr 3

Stan chemiczny Brak możliwości oceny Brak możliwości oceny Brak możliwości oceny

* Brak możliwości oceny klasy czystości, ze względu na zbyt wysoką granicę oznaczalności zastosowaną w laboratorium wykonującym pomiary. Podana granica przekracza wartości wyznaczone przez rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 23 lipca 2008 roku w sprawie kryteriów i sposobu oceny stanu wód podziemnych, dla stanu dobrego tj. dla klas od I do III. W 2014r. we wszystkich badanych piezometrach nie można było ocenić stanu chemicznego wód ze względu na brak możliwości przyporządkowania klasy czystości metalom ciężkim (kadm i rtęć) zgodnie z wyjaśnieniem pod tabelą. Zawartość pozostałych metali ciężkich była niska (I-III klasa – stan dobry). Przewodnictwo właściwe, będące miarą przedostawania się do wód związków mineralnych, przyjmowało wartości charakterystyczne dla dobrego stanu wód we wszystkich piezometrach. Oznaczone wartości ogólnego węgla organicznego we wszystkich piezometrach mieściły się w I kasie czystości.



w 2014 roku

42

3. W wodzie pobranej ze studzienek odciekowych na składowiskach stwierdzono wysokie wartości przewodnictwa właściwego wskazującego na zawartość jonów mineralnych oraz wysoką wartość ogólnego węgla organicznego, świadczącą o dużej zawartości w wodzie odciekowej związków organicznych. Ze względu na brak stosownego rozporządzenia dotyczącego oceny wód odciekowych nie przeprowadzono szczegółowej analizy i oceny tych wód.

4. W 2014 roku wykonano 12 pomiarów wielkości emisji i składu gazu składowiskowego w części eksploatowanej składowiska (sektory 2, 3 i 5; 4 studnie odgazowujące) oraz 2 pomiary w części nieeksploatowanej (sektory 1 i 4; 7 studni odgazowujących). Na podstawie wykonanych pomiarów można podać szacunkową emisję roczną dla metanu i dwutlenku węgla:

• dla części nieeksploatowanej: - emisja CH4 wyniosła 40,6975 kg/rok, - emisja CO2 wyniosła 1741,23 kg/rok.

• dla części eksploatowanej: - emisja CH4 wyniosła 1981,67 kg/rok, - emisja CO2 wyniosła 4809,93 kg/rok. 5. Zarządzający składowiskiem przedstawił pomiary osiadania składowiska wykonane w 2014r. w postaci pomierzonych rzędnych reperów wysokościowych zlokalizowanych na części eksploatowanej i nieeksploatowanej składowiska.

Składowiska nie kontrolowane w 2014 roku :

Składowiska niżej opisane nie były kontrolowane przez WIOŚ w 2014 roku, wykonywane tu były wymagane

prawem badania monitoringowe, które są ewidencjonowane przez WIOŚ.

• Składowisko odpadów komunalnych w Noskach Śnietnych (gmina Sokoły).

Monitoring składowiska odpadów w Noskach Śnietnych (składowisko będące w trakcie rekultywacji) prowadzony jest w oparciu o: 1. Badania wielkości opadu atmosferycznego,: wielkość opadu atmosferycznego podawana jest ze Stacji Meteorologicznej zlokalizowanej w m. Krzyżewo. 2. Badania poziomu i składu wód podziemnych. Zarządzający składowiskiem nie prowadził badań: - emisji i składu gazu składowiskowego: brak instalacji, - składu i objętości wód odciekowych: brak instalacji , - badania osiadania składowiska w oparciu o ustalone repery. Klasyfikację wynikową stanu chemicznego wód podziemnych badanych w 2014 roku przedstawia tabela :

Składowisko Odpadów Komunalnych w Noskach Śnietnych – gmina Sokoły


Klasa czystości I I II

Stan chemiczny DOBRY DOBRY DOBRY

W badanych piezometrach stwierdzono dobry stan wód charakterystyczny dla I i II klasy czystości. Prowadzone badania nie wykazały zmian parametrów, mogących świadczyć o negatywnym wpływie obiektu na środowisko. Nie stwierdzono podwyższonych wartości metali ciężkich, wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych, przewodnictwa elektrolitycznego oraz ogólnego węgla organicznego.

Badania monitoringu wód podziemnych prowadzone są na składowisku w Noskach Śnietnych od 2008r. W latach 2008-2014 odnotowano dobry stan chemiczny wód podziemnych we wszystkich badanych piezometrach. Badane wskaźniki fizykochemiczne charakteryzowały się wartościami I, II i III klasy czystości. Składowisko zlokalizowane jest na terenie o podłożu gliniastym, nie posiada sztucznego zabezpieczenia z folii. Na podstawie otrzymanych wyników należy stwierdzić, że do wód gruntowych nie przedostają się związki nieorganiczne oraz organiczne, a więc składowisko nie oddziałuje negatywnie na środowisko.



w 2014 roku

43

• Składowisko odpadów komunalnych w Nowodworach (gmina Ciechanowiec).

Rekultywacja składowiska została zakończona z dn. 20.12.2012 r.

Monitoring składowiska prowadzony jest w oparciu o badania:

- poziomu i składu wód podziemnych.

Klasyfikację wód podziemnych wg badań z 2014 roku zestawiono poniżej:

Składowisko Odpadów Komunalnych w Nowodworach – gmina Ciechanowiec

Piezometr 1

odpływ

Piezometr 2

dopływ

Piezometr 3

odpływ

Klasa czystości V III II

Wskaźniki decydujące przewodnictwo właściwe,

OWO

Stan chemiczny SŁABY DOBRY DOBRY

W roku 2014 przeprowadzone badania chemiczne wskazują na dobry stan wód na dopływie wód

podziemnych na składowisko oraz w jednym z dwóch piezometrów – piezometrze nr 3, zlokalizowanym na

odpływie wód podziemnych. Parametry fizykochemiczne zbadane w obu tych piezometrach zakwalifikowano

do I, II i III klasy czystości. Stan chemiczny wód podziemnych w piezometrze nr 1, drugim piezometrze

zlokalizowanym na odpływie, określono jako słaby ze względu na wysokie wartości przewodnictwa

właściwego i ogólnego węgla organicznego.

• Składowisko odpadów komunalnych w Czarnowie Bikach (gmina Kulesze Kościelne):

Składowisko nie eksploatowane. Termin zakończenia procesu rekultywacji wyznaczono na październik 2015

roku. Właściciel składowiska nie przedstawił do Delegatury WIOŚ w Łomży informacji o prowadzeniu badań

monitoringowych na składowisku odpadów.

• Składowisko odpadów komunalnych w Dąbrówce Kościelnej (gmina Szepietowo)

Rekultywacja zakończona z dn. 31.10.2013 roku.

Monitoring składowiska prowadzony jest w oparciu o:

1. Badania wielkości opadu atmosferycznego 2. Poziomu i składu wód podziemnych. 3. Badania osiadania składowiska w oparciu o ustalone repery 4. Składu gazu składowiskowego Zarządzający składowiskiem nie prowadził badań: - składu i objętości wód odciekowych: brak instalacji. 1. Wielkość opadu atmosferycznego w roku w 2014 roku wyniosła 495,3mm. 2. WIOŚ przeprowadził ocenę jakości wody z piezometrów zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z

dnia 23 lipca 2008r. w sprawie kryteriów i sposobu oceny stanu wód podziemnych /Dz. U. Nr 143 poz. 896/.

Próbki do badań pobrano z trzech piezometrów 2 razy w roku. W pobranych próbkach przeprowadzono

badania w zakresie 10 wskaźników chemicznych: odczyn pH, przewodnictwo właściwe, kadm, cynk, chrom,

ołów, miedź, rtęć, ogólny węgiel organiczny (OWO) oraz wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne

(WWA).

Wyniki badań z 2014 roku przedstawiono w tabeli:

Składowisko Odpadów Komunalnych w Dąbrówce Kościelnej – gmina Szepietowo


Klasa czystości II II III




w 2014 roku

44

Monitoring wód podziemnych na składowisku prowadzony jest od 2007r., kiedy to badane wody sklasyfikowano do wód niezadowalającej i złej jakości ze względu na wysokie stężenia: przewodnictwa, OWO oraz rtęci. W 2008r. we wszystkich badanych piezometrach stwierdzono dobry stan chemiczny wód podziemnych. W latach 2009-2010 zanotowano w piezometrze 2 i 3 wody słabej jakości ze względu na wysokie stężenia ogólnego węgla organicznego. W latach 2011 - 2013r. w badanych piezometrach stwierdzono dobry stan wód. Badane parametry przyjęły wartości charakterystyczne dla I, II i III klasy czystości. Nie stwierdzono podwyższonych wartości metali ciężkich, WWA oraz przewodnictwa właściwego. W piezometrach 2 i 3, w porównaniu z latami 2009-2010, zanotowano poprawę stanu chemicznego do dobrego ze względu na zmniejszenie się zawartości ogólnego węgla organicznego. W 2014r. odnotowano również dobry stan chemiczny jakości wody. Nie odnotowano przekroczeń wartości granicznych dla dobrego stanu wód przez metale ciężkie, przewodność elektrolityczną. Nieznacznie podwyższone wartości ogólnego węgla organicznego (III klasa czystości) odnotowano w piezometrze3 zlokalizowanym na odpływie wód ze składowiska. 3. Badanie osiadania składowiska – Urząd Miejski w Szepietowie przedstawił mapę sytuacyjno – wysokościową. 4. Badanie składu gazu składowiskowego: wyniki podano w % objętości dla tlenu, dwutlenku węgla, metanu i siarkowodoru.

• Składowisko odpadów komunalnych w Żabińcu (gmina Klukowo).

Rekultywacja zakończona z dn. 15.11.2010 roku.

Monitoring składowiska odpadów w Żabińcu, gm. Klukowo prowadzony jest w oparciu o:

1. Badania wielkości opadu atmosferycznego - codziennie 2. Poziomu i składu wód podziemnych – co 6 miesięcy 3. Składu gazu składowiskowego – 2 razy w roku Zarządzający składowiskiem nie prowadził badań: - badania osiadania składowiska w oparciu o ustalone repery – raz w roku, - składu i objętości wód odciekowych: brak instalacji. 1. Wielkość opadu atmosferycznego podawana jest na podstawie pomiarów prowadzonych na posterunku meteorologicznym w Szepietowie. W roku w 2014 roku wyniosła ona 513,8 mm. 2. WIOŚ przeprowadził ocenę jakości wody z piezometrów zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z

dnia 23 lipca 2008r. w sprawie kryteriów i sposobu oceny stanu wód podziemnych /Dz. U. Nr 143 poz. 896/.

Próbki do badań pobrano z trzech piezometrów 2 razy w roku. W pobranych próbkach przeprowadzono

badania w zakresie 10 wskaźników chemicznych: odczyn pH, przewodnictwo właściwe, kadm, cynk, chrom,

ołów, miedź, rtęć, ogólny węgiel organiczny (OWO) oraz wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne

(WWA).

Wyniki badań za 2014 rok przedstawiono w tabeli:

Składowisko Odpadów Komunalnych w Żabińcu – gmina Klukowo


Klasa czystości II III III


Monitoring wód podziemnych pobranych z piezometrów zlokalizowanych na składowisku gminy Klukowo prowadzony jest od 2008r. W latach 2008-2011 słaby stan chemiczny wód podziemnych zaobserwowano w piezometrze 2. Parametrem, który zadecydował o obniżeniu klasyfikacji był ogólny węgiel organiczny. Otrzymane wartości OWO zakwalifikowały w omawianym okresie wody podziemne w piezometrze 2 do V klasy czystości (słaby stan chemiczny). W piezometrach 1 i 3 wody podziemne zakwalifikowano do wód dobrej jakości. Pozostałe badane parametry fizykochemiczne przyjmowały wartości I i II klasy czystości. W latach 2012-2013 we wszystkich piezometrach stwierdzono dobry stan chemiczny.



w 2014 roku

45

Badania prowadzone w 2014 roku ponownie wykazały dobry stan chemiczny wód we wszystkich piezometrach. Badane parametry, w tym metale ciężkie mieściły się w granicy I i II klasy czystości. Odnotowano nieznacznie podwyższone wartości, ogólnego węgla organicznego w piezometrze 2 i 3. Nie wpłynęły one na klasę wynikową.

3. Badanie składu gazu składowiskowego: wyniki podano w % objętości dla dla tlenu, dwutlenku węgla, metanu i siarkowodoru oraz emisji CO2, CH4 oraz H2S ze studni odgazowujących (4 szt.). Na podstawie przeprowadzonych pomiarów obliczono szacunkową emisję: - emisja CH4 była mniejsza od granicy oznaczalności tj. <0,115 kg/dobę, - emisja CO2 wyniosła 919,2525 kg/rok.

• Składowisko odpadów komunalnych w Czyżewie (gmina Czyżew). Rekultywacja zakończona z dn. 30.11.2011 roku. Monitoring składowiska odpadów w Czyżewie Siedliskach prowadzony jest w oparciu o: 1. Badania wielkości opadu atmosferycznego - codziennie 2. Poziomu i składu wód podziemnych – co 6 miesięcy 3. Badania osiadania składowiska w oparciu o ustalone repery – raz w roku 4. Składu gazu składowiskowego – 2 razy w roku Zarządzający składowiskiem nie prowadził badań: - składu i objętości wód odciekowych: brak instalacji.

1. Wielkość opadu atmosferycznego w roku w 2014 roku wyniosła 480,15 mm.

2. WIOŚ przeprowadził ocenę jakości wody z piezometrów zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 23 lipca 2008r. w sprawie kryteriów i sposobu oceny stanu wód podziemnych /Dz. U. Nr 143 poz. 896/. Próbki do badań pobrano z trzech piezometrów 2 razy w roku. W pobranych próbkach przeprowadzono badania w zakresie 10 wskaźników chemicznych: odczyn pH, przewodnictwo właściwe, kadm, cynk, chrom, ołów, miedź, rtęć, ogólny węgiel organiczny (OWO) oraz wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA). Wyniki badań przedstawiono w tabeli.

Składowisko Odpadów Komunalnych w Czyżewie Siedliskach – gmina Czyżew


Klasa czystości II V V

Wskaźniki decydujące OWO OWO

Stan chemiczny DOBRY SŁABY SŁABY

W 2011r. wody podziemne we wszystkich badanych piezometrach wykazywały dobry stan chemiczny . Nie stwierdzono podwyższonych wartości metali ciężkich, ich wartości nie przekraczały II klasy czystości. Ogólny węgiel organiczny charakteryzował się wartościami typowymi dla III klasy czystości. Od 2012 roku odnotowano pogorszenie się jakości wody w piezometrze nr 2 ze względu na wysokie wartości OWO i przewodności elektrolitycznej, które obniżyły klasyfikację wody w tym piezometrze do słabego stanu chemicznego.

W 2014r. słaby stan chemiczny wód odnotowano w piezometrach: nr 2 i nr 3 ze względu na pozaklasowe wartości ogólnego węgla organicznego. Pozostałe badane parametry, w tym metale ciężkie mieściły się w granicy I i II klasy czystości. 3. Badanie osiadania składowiska – Urząd Gminy w Czyżewie przedstawił raport z wykonania badania w 2014r. 4. Badanie składu gazu składowiskowego: wyniki podano w % objętości dla tlenu, dwutlenku węgla, metanu i siarkowodoru.



w 2014 roku

46

4. Promieniowanie elektromagnetyczne – PEM

4.1 Presje- Źródła emisji PEM

Promieniowanie elektromagnetyczne (PEM) w tym promieniowanie niejonizujące zaliczane jest obecnie do

podstawowych rodzajów zanieczyszczenia środowiska naturalnego. Promieniowanie niejonizujące to emisja

energii elektromagnetycznej w postaci pól elektromagnetycznych, wywoływana zmianami rozkładów

ładunków elektrycznych w układach materialnych, której absorpcja w organizmach żywych może wywoływać

efekty biologiczne, nie powodując jednak jonizacji atomów i cząsteczek tych organizmów.

Najpowszechniej występującymi instalacjami będącymi źródłami PEM, które mają istotny wpływ na ogólny

poziom pól w środowisku są linie elektroenergetyczne oraz instalacje radiokomunikacyjne, takie jak stacje

bazowe telefonii komórkowej oraz stacje nadawcze radiowe i telewizyjne.

Szczegółowe zasady pomiarów pól elektromagnetycznych w środowisku określa Rozporządzenie

Ministra Środowiska z 30 października 2003 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów pól

elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów sprawdzenia dotrzymania tych poziomów (Dz.U. Nr 192,

poz. 1883). Badania prowadzi się dla dwóch rodzajów terenów:

- przeznaczonych pod zabudowę mieszkaniową,

- miejsc dostępnych dla ludności.

Sprawdzenia dotrzymania dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku dokonuje się

metodą pomiaru pól elektromagnetycznych w środowisku w otoczeniu instalacji wytwarzających takie pola i

porównując otrzymane wyniki pomiarów z wartościami dopuszczalnymi parametrów fizycznych pól

elektromagnetycznych określonymi w załączniku nr 1 do rozporządzenia. Ochrona przed polami

elektromagnetycznymi polega również na wykonaniu pomiarów przez inne podmioty. Przepisy prawne

stanowią, że prowadzący instalację oraz użytkownik urządzenia emitującego pola elekromagnetyczne, które

są przedsięwzięciami mogącymi znacząco oddziaływać na środowisko, są obowiązani do wykonania pomiarów

pól elektromagnetycznych w środowisku bezpośrednio po rozpoczęciu użytkowania oraz każdorazowo

w przypadku zmiany warunków pracy instalacji.

4.2. Stan – Pomiary kontrolne pól elektromagnetycznych

Źródła emisji promieniowania elektromagnetycznego to w większości: stacje bazowe radiolinii

telefonii komórkowej oraz stacje nadawcze radiowo-telewizyjne. Ponadto znajdują się tu także obiekty

i urządzenia radiokomunikacyjne, radiolokacyjne i radionawigacyjne, systemy radiowego dostępu

abonenckiego SRDA oraz sieć elektroenergetyczna 400kV.

W roku 2014 Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Białymstoku zrealizował kolejny

program badań pól elektromagnetycznych opracowany zgodnie z Programem Państwowego Monitoringu

Środowiska województwa podlaskiego na lata 2013-2015. Program ten zakładał skoncentrowanie pomiarów

na obszarach dostępnych dla ludności tj. w centralnych dzielnicach lub osiedlach miast o liczbie mieszkańców

przekraczającej 50tys. oraz w pozostałych miastach i na terenach wiejskich. Zakres prowadzenia badań

obejmował pomiary natężenia składowej elektrycznej pola elektromagnetycznego w przedziale

częstotliwości, co najmniej od 3 MHz do 3000 MHz.

WIOŚ przeprowadził pomiary w 45 punktach pomiarowych rozmieszczonych równomiernie na

terenie województwa. Badania wykonano w okresie od 25 lutego do 10 grudnia 2014 roku, za pomocą

miernika do pomiaru pola elektromagnetycznego NMB 550 (nr B-0781) z sondą pola elektrycznego (EF-0391 i



w 2014 roku

47

A – 0886) o zakresie częstotliwości 100 kHz – 3GHz, o zakresie odczytu 0,01 V/m – 100kV/m. W każdym z 45

punktów wykonano 2 godzinny pomiar z częstotliwością próbkowania co 1s.

Na terenie powiatu wysokomazowieckiego wytypowano do badań 2 kolejne punkty pomiarowe.

Wyniki pomiarów wokół obiektów emitujących PEM na terenie powiatu zestawiono w poniższej tabeli:

Lokalizacja punktu kontrolnego Średnia arytmetyczna zmierzonych wartości skutecznych

natężeń pól elektromagnetycznych promieniowania

elektromagnetycznego przy użyciu sondy EP-300

V/m

%

wartości

dopuszczalnej

Wysokie Mazowieckie

Miejski Ośrodek Kultury

Ul. Ludowa 19

<0,2

2,9

Kulesze Kościelne

Centrum miejscowości

<0,2 2,9

Na podstawie przeprowadzonych pomiarów można stwierdzić, że: w badanych w 2014 roku punktach

pomiarowych, jak również w punktach badanych w latach poprzednich w powiecie wysokomazowieckim,

nie stwierdzono przekroczeń dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych.

Przeprowadzone w 45 punktach pomiarowych w województwie podlaskim badania nie wykazały, w

żadnym badanym z badanych stanowisk, przekroczeń wartości dopuszczalnej składowej elektrycznej (7 V/m).

Zmierzone wartości składowej elektrycznej, w większości punktów pomiarowych w powiecie

wysokomazowieckim jak i w województwie podlaskim, stanowiły poniżej 10% normy dopuszczalnej. Pomimo

wzrostu liczby uruchamianych nadajników na obszarze województwa, nie obserwuje się wzrostu zmierzonych

wartości pól elektromagnetycznych, co w dużej mierze jest wynikiem niedoskonałości obowiązujących

obecnie metod i przyrządów pomiarowych.

4.3. Przeciwdziałania

Oddziaływanie pola elektromagnetycznego na organizm człowieka jest trudne do ustalenia, gdyż

człowiek nie posiada – podobnie jak w przypadku promieniowania jonizującego – receptorów, które

ostrzegałyby go o jego istnieniu. Na dodatek skutki promieniowania nie są natychmiastowe. Skutki

oddziaływania pola elektromagnetycznego na zdrowie człowieka to stosunkowo nowe zjawisko w dzisiejszym

świecie. Jednoznaczne stwierdzenie wpływu, a szczególnie szkodliwego oddziaływania promieniowania

elektromagnetycznego na zdrowie człowieka jest obecnie trudne do ustalenia (brak odpowiednich,

długofalowych badań). Każdy organizm reaguje indywidualnie i posiada różną odporność na działanie tego

rodzaju promieniowania. Warto wspomnieć, że pomimo dużej liczby badań doświadczalnych, nie udało się do

tej pory ujednolicić koncepcji dotyczących mechanizmów działania pól elektromagnetycznych na organizmy

i ich elementy. Ważnym czynnikiem mającym wpływ na oddziaływanie promieniowania

elektromagnetycznego na zdrowie człowieka są parametry tego pola, a także inne czynniki wynikające z

warunków w których dochodzi do kontaktu człowieka z tym polem. Do istotnych parametrów należy zaliczyć:

- odległość od źródła pola.

- sumaryczny czas oddziaływania różnych źródeł. Ten czynnik w miarę wzrostu ilości źródeł promieniowania

elektromagnetycznego staje się coraz bardziej istotny. Bowiem nawet jeśli z każdego ze źródeł będziemy

korzystali krótko, ale będzie ich coraz więcej, to sumaryczny czas oddziaływania może okazać się nieobojętny

dla naszego organizmu, szczególnie w przypadku ciągłego narażenia na promieniowanie w domach

mieszkalnych. Przebywanie w pobliżu urządzeń będących emiterami promieniowania elektromagnetycznego,

może mieć trudne do przewidzenia konsekwencje. Ponieważ jednoznaczna odpowiedź na pytanie, w jakim

stopniu oddziaływanie promieniowania elektromagnetycznego na zdrowie człowieka w różnych warunkach

jest szkodliwe, nie jest obecnie możliwa, konieczna jest szczególna ostrożność i rozwaga organów



w 2014 roku

48

decyzyjnych przy wydawaniu pozwoleń na lokalizację nowych źródeł emisji PEM na terenach gęsto

zaludnionych.

5. Hałas

Do najważniejszych czynników mających wpływ na klimat akustyczny powiatu wysokomazowieckiego zaliczyć

należy komunikację drogową, a szczególnie udział w ruchu samochodów ciężkich oraz w mniejszym stopniu

hałas przemysłowy.

5.1 Hałas komunikacyjny

W roku 2014 Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Białymstoku prowadził pomiary hałasu w ramach realizacji zadań Programu Państwowego Monitoringu Środowiska. W programie wojewódzkim wyznaczony cel badań polegał na określeniu uciążliwości akustycznej dróg krajowych i wojewódzkich przebiegających przez wybrane miejscowości. W 2014 roku na terenie powiatu wysokomazowieckiego pomiary prowadzono w Ciechanowcu. Przeprowadzono tu tzw. pomiary krótkookresowe LAeqD i LAeqN (w odniesieniu do jednej doby) mające zastosowanie do ustalania i kontroli warunków korzystania ze środowiska w odniesieniu do jednej doby. Pomiary wykonano zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 16 czerwca 2011 roku w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów poziomów w środowisku substancji lub energii przez zarządzającego drogą, linią kolejową, linią tramwajową, lotniskiem, portem (Dz. U. Nr 140, poz. 824) oraz wytycznymi Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska. Uregulowania prawne dotyczące zagadnienia ochrony przed hałasem zawiera ustawa Prawo ochrony środowiska. Według tej ustawy ochrona przed hałasem polega na zapewnieniu jak najlepszego stanu akustycznego środowiska poprzez utrzymanie poziomu hałasu poniżej dopuszczalnego lub co najmniej na tym poziomie oraz zmniejszenie poziomu hałasu, co najmniej do dopuszczalnego, gdy nie jest on dotrzymany. Dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku określone zostały w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 roku w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. Nr 120, poz. 826), w którym wartości poziomów dopuszczalnych są zależne od rodzaju źródeł emisji, funkcji urbanistycznej, jaką spełnia dany teren oraz od pory dnia i nocy. 1 października 2012 roku weszło w życie nowe rozporządzenie Ministra Środowiska zmieniające rozporządzenie w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz.U. 2012 Nr 0, poz. 1109). Zmiana ta dotyczy podwyższenia dopuszczalnych poziomów hałasu w trzech kategoriach rodzaju terenu. Zmienione poziomy dopuszczalne przedstawiono w tabeli czcionką pogrubioną. Dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku powodowanego przez poszczególne grupy źródeł hałasu, z wyłączeniem hałasu powodowanego przez starty, lądowania i przeloty statków powietrznych oraz linie elektroenergetyczne, wyrażone wskaźnikami LAeq D i LAeq N , które to wskaźniki mają zastosowanie do ustalania i kontroli warunków korzystania ze środowiska, w odniesieniu do jednej doby oraz LDWN i LN, które to wskaźniki mają zastosowanie do prowadzenia długookresowej polityki w zakresie ochrony przed hałasem.

Lp.

Przeznaczenie terenu

Dopuszczalny poziom hałasu w dB / Dopuszczalny długookresowy średni poziom dźwięku

Drogi lub linie kolejowe Pozostałe obiekty i działalność będące źródłem hałasu

LAeqD/ LDWN LAeqN/ LN LAeqD/ LDWN LAeqN/ LN

1. a) Strefa ochronna „A” uzdrowiska b) Tereny szpitali poza miastem

50 /50 50/50

45 / 45 45/45

45 / 45 45/45

40 / 40 40/40

2. a) Tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej b) Tereny zabudowy związanej ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży c) Tereny domów opieki społecznej d) Tereny szpitali w miastach

55 / 55 61 / 64

50 / 50 56 / 59

50 / 50 50 / 50

40 / 40 40 / 40

3. a) Tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej i zamieszkania zbiorowego b) Tereny zabudowy zagrodowej c)Tereny rekreacyjno - wypoczynkowe d) Tereny mieszkaniowo-usługowe

60 /60 65 / 68

50 / 50 56 / 59

55 / 55 55 / 55

45 / 45 45 / 45

4. Tereny w strefie śródmiejskiej miast powyżej 100 tys. mieszkańców

65 / 65 68 / 70

55 / 55 60 / 65

55 / 55 55 / 55

45 / 45 45 / 45



w 2014 roku

49

Na podstawie wykonanych pomiarów wskaźników LAeqD oraz LAeqN stwierdzono, że w Ciechanowcu poziom LAeqD wyniósł w porze dnia 64,1 dB, co minimalnie przekraczało dopuszczalne normy (o 0,1 dB), natomiast poziom hałasu dla pory nocnej LAeqN wyniósł 56,4 dB, co dało przekroczenie normy o 0,4 dB. Podczas pomiarów prowadzono również rejestrację natężenia ruchu pojazdów, z wyodrębnieniem pojazdów ciężkich. Natężenie ruchu pojazdów w Ciechanowcu w 2014r.

Nazwa punktu Data pomiaru Średnia liczba pojazdów/dobę

Średnia liczba pojazdów lekkich/dobę

Średnia liczba pojazdów ciężkich/dobę

Ciechanowiec, ul. Kościelna 2

09-10.10.2014

6638 6295 343

Z przeprowadzonych badań i obserwacji wynika, że natężenie ruchu w Ciechanowcu na ulicy

Kościelnej jest umiarkowane i są to głównie pojazdy lekkie (osobowe), a więc mniej uciążliwe akustycznie. Udział w strumieniu ruchu pojazdów ciężarowych był bardzo niski i wynosił w dniu przeprowadzanych pomiarów 5,2%. Przekładało się to na minimalne przekroczenia poziomu hałasu zarówno w porze dziennej jak i nocnej. Reakcje Dyrektywa 2002/49/WE odnosząca się do oceny i zarządzania poziomem hałasu w środowisku wprowadziła obowiązek realizacji map akustycznych oraz opracowywania na ich podstawie programów ochrony środowiska przed hałasem. Obowiązek obejmował w pierwszej kolejności aglomeracje powyżej 250 tys. mieszkańców, a do końca 2012 roku miały być opracowane mapy dla aglomeracji powyżej 100 tys. mieszkańców. Ciechanowiec i miasto powiatowe Wysokie Mazowieckie, ze względu na mniejszą liczbę mieszkańców, nie podlegają temu obowiązkowi. W celu ograniczenia uciążliwości hałasu powinny być stosowane doraźne rozwiązania typu poprawa i utrzymanie dobrej jakości nawierzchni, poprawa organizacji ruchu, organizacja pasów zieleni itp.

5.2 Hałas przemysłowy

Hałas przemysłowy nie stwarza w powiecie wysokomazowieckim większych problemów. Systemy lokalizacji

nowych inwestycji i sporządzania ocen ich oddziaływania na środowisko, kontroli i egzekucji nałożonych kar

pozwalają na znaczne ograniczenia zasięgu rozprzestrzeniania tego rodzaju hałasu. Ważne jest również to, że

dla źródeł hałasu przemysłowego, ze względu na ich stosunkowo niewielkie wymiary, istnieje wiele prostych

możliwości ograniczenia emisji do środowiska przez zastosowanie skutecznych rozwiązań technicznych takich

jak: tłumiki, obudowy dźwiękochłonne, zwiększenie izolacyjności akustycznej ścian czy stolarki okiennej

pomieszczeń, w których pracują hałasujące maszyny.

W 2014 roku przeprowadzono w powiecie wysokomazowieckiem, w zakresie ochrony przed hałasem, 2

kontrole planowe oraz 3 kontrole interwencyjne.

Kontrole planowe:

1. Polski Koncern Miesny DUDA S.A. Oddział w Warszawie, Centrum Mięsne MAKTON Zakład Produkcyjny w Ciechanowcu, ul. Staropolska 8C, 18-230 Ciechanowiec Jednostka prowadzi działalność w zakresie przetwórstwa mięsnego. Wielkość produkcji nieprzekracza 20 Mg wędlin na dobę. Na terenie kontrolowanej jednostki zlokalizowane są liczne źródła hałasu emitowanego do środowiska. Są to głównie urządzenia chłodnicze zlokalizowane na zewnątrz hal produkcyjnych (w znacznej części na dachach budynków). Źródła pracują cyklicznie emitując hałas o stałych poziomach. Emisja hałasu występuje przez cała dobę. Liczba i czas pracy źródeł są zmienne. Ze względu na dużą liczbę źródeł hałasu i zmienność czasu ich pracy nie jest możliwe ustalenie wszystkich źródeł pracujących równocześnie. W sąsiedztwie zakładu występują tereny chronione, na których znajduje się zabudowa mieszkalna jednorodzinna, tereny przebywania dzieci młodzieży (szkoły) oraz w dalszej odległości od granicy zakładu,



w 2014 roku

50

zabudowa wielorodzinna. Na granicy zakładu znajduje się ogrodzenie z blachy stalowej, stanowiące ekran akustyczny. W dniu 14.05.2014 Laboratorium WIOS Białystok Pracownia w Łomży wykonało pomiary hałasu emitowanego z terenu kontrolowanego zakładu. Pomiary dotyczyły pory dziennej i nocnej. Nie stwierdzono przekroczeń dopuszczalnych wartości poziomu hałasu w środowisku na terenach chronionych.

2. Zakład Produkcyjno-Usługowo-Handlowy „MICHAŁ” Krzysztof Targoński ul. 1-go Maja 7C 18-200 Wysokie Mazowieckie Kontrolę obejmująca m.in. zagadnienia ochrony przed hałasem przeprowadzono w grudniu 2014 roku. Zakład Produkcyjno-Usługowo-Handlowy „MICHAŁ” Krzysztof Targoński produkuje stalowe zbiorniki i silosy na zboże i pasze. Do początku grudnia 2014 roku produkcja prowadzona była w obiektach przy ul. 1-Maja 7c w Wysokiem Mazowieckiem. Od grudnia 2014 roku produkcja odbywa się w nowym obiekcie, na północno-wschodnim skraju miasta Wysokie Mazowieckie, przy ul. Przemysłowej 4. Starosta Powiatowy w Wysokiem Mazowieckiem ustalił dopuszczalny poziom hałasu emitowanego z zakładu przy ul. 1-go Maja 7C w Wysokiem Mazowieckiem. W związku z zaprzestaniem działalności produkcyjnej przy ul. 1-go Maja 7C nie występuje emisja hałasu z tego obiektu. W przypadku obiektu przy ul. Przemysłowej, w zasięgu jego akustycznego oddziaływania nie występują tereny chronione przed hałasem. Kontrole interwencyjne: 1. Jeronimo Martins Dystrybucja S.A. „Biedronka” nr 1732 18-200 Wysokie Mazowieckie, ul. Jagiellońska 41, Kontrolę, wraz z pomiarami hałasu, przeprowadzono w dniach 14.05.2014-30.06.2014 Stwierdzono

przekroczenie dopuszczalnych poziomów hałasu w porze nocnej emitowanego przez wentylator.

Zarządzeniami pokontrolnymi zobowiązano podmiot do ograniczenia poziomu hałasu do wartości

dopuszczalnych. Zarządzenie zostało zrealizowane.

2.Usługi Transportowe i Handlowe Czesław Moczulski, ul. Wierzbowa 12 18-230 Ciechanowiec

Kontrola przeprowadzona została w dniach 02.10.2014 – 21.11.2014. Ze względu na warunki atmosferyczne

uniemożliwiające przeprowadzenie pomiarów hałasu zgodnie z obowiązującymi metodykami, przesunięto

termin wykonania pomiarów na 2015 rok (pomiary w 2015 r. wykazały przekroczenie wartości

dopuszczalnych). Stwierdzono nieprawidłowości związane z naliczaniem opłat za korzystanie ze środowiska –

udzielono pouczenia i wydano zarządzenia pokontrolne.

3.Ekologiczne Materiały Grzewcze Sp. z o.o., ul. Kolejowa 2A, 18-210 Szepietowo

Kontrolę przeprowadzono w dniu 19.09.2014. Stwierdzono, że hałas emitowany z terenu zakładu związany

był z prowadzonymi pracami rozruchowymi i testowaniem urządzeń (m.in. do ochrony przed

hałasem)zamontowanych w ramach modernizacji zakładu. Występował on sporadycznie i miał być

wyeliminowany przed zakończeniem inwestycji.

6. Ochrona środowiska przed awariami Awarie zagrażające środowisku, na terenie powiatu wysokomazowieckiego, mogą nastąpić na terenie

obiektów przemysłowych znajdujących się na jego obszarze, jak też poza nimi. Zagrożenia mogą również

powstać w wyniku wypadków kolejowych i drogowych z udziałem cystern i autocystern przewożących

materiały niebezpieczne, a także na skutek rozszczelnień rurociągów transportujących gaz ziemny. Na terenie

powiatu znajduje się znaczna ilość stacji paliw. Należą one do różnych podmiotów gospodarczych.

Eksploatacja tych stacji stwarza zagrożenie dla środowiska (możliwość awarii zbiorników, pożar itp.). Główne

zagrożenie wynika jednak z transportu paliw na zaopatrzenie tych obiektów.

Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Białymstoku Delegatura w Łomży prowadzi "Rejestr

potencjalnych sprawców poważnych awarii". W rejestrze tym znajdują się aktualnie dwa zakłady położone na

terenie powiatu wysokomazowieckiego:

Spółdzielnia Mleczarska „MLEKOVITA” w Wysokiem Mazowieckiem -amoniak w instalacji chłodniczej: - 8 Mg

-kwas azotowy - 6 Mg

-wodorotlenek sodu - 8 Mg



w 2014 roku

51

Podstawowym źródłem zagrożenia jest amoniakalna instalacja chłodnicza. W przypadku

wystąpienia awarii z udziałem amoniaku, w zależności od miejsca awarii oraz wielkości emisji, może nastąpić

zanieczyszczenie powietrza, w stopniu stwarzającym zagrożenie dla ludności, również poza granicami zakładu.

Zagrożenie to jest poważne przede wszystkim ze względu na znaczną ilość osób przebywających na terenie

zakładu oraz zamieszkałych w jego pobliżu, szczególnie od strony wschodniej. Awaria związana z uwolnieniem

się kwasu azotowego lub wodorotlenku sodu może spowodować skażenie gleby i wód podziemnych, a w

przypadku przedostania się tych substancji do kanalizacji deszczowej, także wód rzeki Brok.

Zakład posiada „Zakładowy plan przeciwdziałania nadzwyczajnemu zagrożeniu środowiska naturalnego i ludzi

opracowany w 2005 roku. Plan przewiduje procedury uruchamiane w przypadku wystąpienia awarii, mające

na celu ograniczenie ich skutków. Procedury są weryfikowane i doskonalone podczas okresowych ćwiczeń

organizowanych na terenie zakładu. W zakładzie funkcjonuje sześcioosobowa Zakładowa Drużyna

Ratownictwa chemicznego oraz siedmioosobowy Zespół do Spraw Przeciwdziałania Nadzwyczajnemu

Zagrożeniu.

“SOKOŁÓW” S.A. Zakłady Mięsne „FARM FOOD” w Czyżewie -amoniak w instalacji chłodniczej: - 10 Mg

-metan (LNG) - 46 Mg

-olej opałowy lekki - 10 Mg

- wodorotlenek sodu - 0,5 Mg

Podstawowym źródłem zagrożenia jest amoniakalna instalacja chłodnicza. W przypadku

wystąpienia awarii z udziałem amoniaku, w zależności od jej miejsca oraz wielkości emisji, może nastąpić

zanieczyszczenie powietrza, również poza granicami zakładu, co może stanowić zagrożenie dla mieszkańców

kilku najbliżej położonych zabudowań. Główne zagrożenie dotyczy jednak pracowników zakładu oraz innych

osób, przebywających na tym terenie. W zakładzie funkcjonuje system detekcji amoniaku z czujnikami

umieszczonymi w miejscach zagrożonych emisją.

Na terenie Zakładu znajduje się instalacja do magazynowania i rozprężania skroplonego gazu

ziemnego LNG. Instalacja należy do KRI SA Wysogotowo k. Poznania. Instalacja została zbudowana zgodnie z

pozwoleniem na budowę wydanym przez Starostwo Powiatowe w Wysokiem Mazowieckiem określonym w

decyzji nr 289/05. Teren dzierżawiony jest od Spółki SOKOŁÓW S.A., która jest odbiorcą gazu na potrzeby

zakładu w Czyżewie. Instalacja jest uwzględniana zarówno przy analizie i ocenie zagrożeń na terenie zakładu

jak też w przewidywanych działaniach na wypadek awarii.

Analiza zakresu zagrożenia na terenie zakładu zawarta jest w „Zakładowym planie przeciwdziałania

nadzwyczajnym zagrożeniom Zakładów Mięsnych w Czyżewie”. “Plan” przewiduje grupę ratownictwa

chemicznego. Należą do niej pracownicy obsługujący maszynownię chłodniczą, kotłownię zakładową oraz

wentylację. Osoby te posiadają uprawnienia do obsługi amoniakalnych urządzeń chłodniczych. Są więc w

zakładzie osobami najbardziej kompetentnymi przy usuwaniu awarii z wyciekiem amoniaku. Część tych osób

odbyło również odpowiednie przeszkolenie ratownicze. Zakład posiada odpowiedni sprzęt, umożliwiający

prowadzenie akcji ratowniczej (ubrania gazoszczelne, aparaty oddechowe oraz maski przeciwgazowe z

pochłaniaczami amoniakalnymi). Weryfikacja "planu" odbywa się podczas ćwiczeń organizowanych co dwa

lata przez zakład oraz Komendę Rejonową Państwowej Straży Pożarnej w Wysokiem Mazowieckiem. Mają

one na celu oprócz weryfikacji planu, zapoznanie się strażaków z Jednostki Ratowniczo-Gaśniczej w Wysokiem

Mazowieckiem z warunkami zakładu i znajdującym się na jego terenie sprzętem ratownictwa chemicznego.

Ostatnie takie ćwiczenia odbyły się w roku 2012.

W obydwu zakładach w 2012 roku, przeprowadzone zostały przez WIOŚ, kontrole, w zakresie

ochrony przed awariami. Kontrola w Spółdzielni Mleczarskiej „MLEKOVITA”, odbyła się w okresie od

22.06.2012r do 29.06.2012r., a w Zakładach Mięsnych „FARM-FOOD” w Czyżewie, w okresie od 07.08.2012r

do 09.08.2012r. Podczas kontroli, nieprawidłowości w zakresie przeciwdziałania poważnym awariom nie

stwierdzono. W latach 2013 i 2014 zakłady nie były kontrolowane w tym zakresie.



w 2014 roku

52

Ochrona środowiska przed awariami, w obydwu zakładach, regulowana jest przepisami pozwoleń

zintegrowanych, które zakładom tym wydał Starosta Powiatu Wysokomazowieckiego. Pozwolenia takie

Spółdzielnia Mleczarska uzyskała w roku 2007, a Zakłady Mięsne „FARM-FOOD” w Czyżewie w roku 2009.

Pozwolenia te określają sposoby zapobiegania awariom i ograniczania skutków ewentualnej awarii.

Pozwolenia nakładają również obowiązek, by w razie wystąpienia awarii przemysłowej, natychmiast

zawiadamiać o tym fakcie Komendanta Powiatowego Państwowej Straży Pożarnej oraz Wojewódzkiego

Inspektora Ochrony Środowiska.

Gazociągi

Do źródeł zagrożenia na terenie powiatu wysokomazowieckiego należy zaliczyć gazociągi tranzytowe oraz

gazowe sieci i instalacje.

Gazociąg międzynarodowy Jamal - Europa

- trasa - Miodusy - Perki,

- długość - około 30 km,

- przekrój - Dn= 1400 mm,

- ciśnienie - pr= 8,4 Mpa.

Sieć gazociągów lokalnych (nadal rozbudowywana)

- przekroje:

magistrale - Dn= 200 mm,

doprowadzenia - dostosowane do potrzeb,

- ciśnienie - pn= 6,4 Mpa.

Powiat wysokomazowiecki należy do nielicznych powiatów w województwie podlaskim, który ma

podłączenie do sieci gazowej. Wg danych GUS za rok 2014 długość sieci gazowej na terenie powiatu wynosiła

116,704 km, w tym sieć przesyłowa – 65,954 km, a sieć rozdzielcza – 50,750 km. Z sieci gazowej w powiecie

korzystało 862 gospodarstwa. Największa grupa odbiorców korzystała z gazu w mieście Wysokie Mazowieckie

– 823 gospodarstwa. Znacznie mniejsza ilość odbiorców była w gminie Wysokie Mazowieckie – 29

gospodarstwa i w gminie Sokoły – 10 gospodarstw.

W 2014 roku w powiecie wysokomazowieckim nie notowano zdarzeń o charakterze poważnych

awarii związanych z siecią gazową.

W ostatnich latach nie odnotowano na terenie powiatu wysokomazowieckiego wystąpienia awarii,

będących przyczyną nadzwyczajnego zagrożenia środowiska.

7. Działania kontrolne WIOŚ prowadzone w 2014 roku na terenie powiatu

wysokomazowieckiego

W rejestrze Delegatury WIOŚ w Łomży znajdują się 139 podmiotów z terenu powiatu wysokomazowieckiego kontrolowanych w związku z oddziaływaniem na środowisko. W roku 2014 przeprowadzono 48 kontroli : 5 kompleksowych, 30 problemowych, 11 interwencyjnych, 1 na wniosek gminy oraz 1 na wniosek Urzędu Marszałkowskiego.

Kontrole kompleksowe dotyczyły głównie gospodarki odpadami. W trzech przypadkach nie stwierdzono nieprawidłowości, w pozostałych dwóch wydano zarządzenia pokontrolne, dodatkowo jedna kontrola z zakresu ochrony powietrza i gospodarki odpadami zakończyła się wystawieniem mandatu karnego i pouczeniem.

W trakcie przeprowadzonych kontroli problemowych w 18 przypadkach nie stwierdzono nieprawidłowości. W 7 przypadkach wydano zarządzenia pokontrolne, wydano 7 decyzji o karze. Najczęściej stwierdzane nieprawidłowości to: - nieuregulowanie spraw dotyczących gospodarki odpadami,



w 2014 roku

53

- brak pełnych informacji o źródłach emisji niezbędnych do prawidłowego naliczenia opłat za korzystanie ze środowiska, - nieuregulowana gospodarka wodo-ściekowa i nieprzestrzeganie warunków zawartych w pozwoleniu wodnoprawnym.

Kontrole interwencyjne dotyczyły przeważnie problemów z zanieczyszczeniami pochodzącymi z gospodarstw rolnych oraz gospodarki odpadami. W większości kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości. Głównie zastosowane sankcje to zarządzenia pokontrolne, pouczenia i instruktaż. Jeden podmiot ukarano mandatem. ■ Kontrole kompleksowe : → w zakresie gospodarki odpadami: 1. DUO-WET Sp. Cywilna ul. Główna 22, 18-210 Szepietowo – przeprowadzona w dniach 11.-20.03.2014r. kontrola stwierdziła nieprawidłowe magazynowanie odpadów, brak prowadzonej ewidencji odpadów. Wydano zarządzenia pokontrolne. → w zakresie gospodarki odpadami (ustawa produktowa i opakowaniowa): 1. „SOKOŁÓW” S.A. Odział w Czyżewie ul. Dominika Jastrzębskiego, 18-220 Czyżew – przeprowadzona w dniach 07.-14.05.2014r kontrola nie stwierdziła nieprawidłowości. → w zakresie ochrony powietrza, gospodarki odpadami: 1. Zakład Mechaniki Pojazdowej ul. Sienkiewicza 6, 18-200 Wysokie Mazowieckie – przeprowadzona w dniach 19.-29.09.2014r. kontrola stwierdziła: brak ewidencji odpadów, nie przekazywanie do Urzędu Marszałkowskiego zbiorczego zestawienie danych o odpadach i zbiorczego zestawienia danych o zakresie korzystania ze środowiska, nie wnoszenie opłat za korzystanie ze środowiska. Dokonano pouczenia, wydano zarządzenie pokontrolne i decyzję o karze. → w zakresie ochrony powietrza: 1. EMG Sp. z o.o. ul. Kolejowa 2, 18-210 Szepietowo – przeprowadzona w dniach 04.-13.03.2014r. kontrola nie wykazała nieprawidłowości. → w zakresie gospodarki wodno-ściekowej: 1. Zakłady Mięsne „ŁUNIEWSCY” Kostry Śmiejki 12, 18-214 Klukowo – przeprowadzona w dniach 20.-24.03.2014r. kontrola nie stwierdziła nieprawidłowości. Wydano zaświadczenie o spełnianiu wymagań ochrony środowiska. ■ Kontrole problemowe : → w zakresie gospodarki wodościekowej, cykl kontrolny Kpośk połączony z poborem prób ścieków: 1. Spółdzielnia Mleczarska „MLEKOVITA” ul. Ludowa 122, 18-200 Wysokie Mazowieckie – przeprowadzona w dniach 28.01.-07.02.2014r. kontrola nie stwierdziła naruszeń. Kolejne kontrola z cyklu przeprowadzone w dniach 15.04.-14.05.2014r., 27.08.2014r. oraz 16.09.2014r. również nie wykazały nieprawidłowości. → w zakresie gospodarki wodościekowej: 1. Gmina Klukowo (oczyszczalnia Trojanowo), ul. Szkolna 2, 18-214 Klukowo – przeprowadzona w dniach 30.01.-10.02.2015r. kontrola wykazała przekroczenie warunków zawartych w pozwoleniu wodnoprawnym. Wydano dwie decyzje o karze. 2. Zakład Wodociągów, Kanalizacji i Oczyszczania ul. Nowy Świat 2, 18-210 Szepietowo – przeprowadzona w dniach 08.-17.07.2014r. kontrola nie stwierdziła nieprawidłowości. 3. Gmina Nowe Piekuty ul. Główna 8, 18-212 Nowe Piekuty – przeprowadzona w dniu 28.10.2014r. kontrola wykazała naruszenie warunków pozwolenia wodnoprawnego. Wydano decyzję w sprawie wymierzenia kary. 4. Gmina Czyżew, Oczyszczalnia ścieków, 18-22- Rosochate Kościelne – przeprowadzona w dniu 28.11.2014r. kontrola nie stwierdziła nieprawidłowości. 5. Gmina Kulesze Kościelne Oczyszczalnia ścieków przy Urzędzie Gminy, 18-218 Kulesze Kościelne – przeprowadzona w dniu 05.12.2014r. kontrola nie stwierdziła nieprawidłowości. 6. Przedsiębiorstwo Robót Komunalnych „FARE” ul. Podlaska 1, 18-230 Ciechanowiec – przeprowadzona w dniach 02.-29.04.2014r. kontrola stwierdziła odprowadzanie przez zakład ścieków z naruszeniem warunków pozwolenia wodnoprawnego, nie sporządzono i nie przekazano Marszałkowi Województwa zbiorczego zestawienia danych o odpadach. Wydano dwie decyzje o karze za odprowadzanie ścieków (za rok 2012 i 2013), decyzję o karze za nie przekazanie Marszałkowi Województwa zbiorczego zestawienia danych o odpadach.



w 2014 roku

54

→ w zakresie eksploatacji ujęcia wody w m. Mazury: 1. Gmina Wysokie Mazowieckie ul. Mickiewicza 1A, 18-200 Wysokie Mazowieckie – przeprowadzona w dniach 13.-25.02.2014r. kontrola wykazała brak wymaganej ilości badań wód popłucznych. Wydano zarządzenia pokontrolne. → w zakresie spełniania wymagań ochrony środowiska przez stację paliw: 1. Spółdzielnia Kółek Rolniczych ul. Kolejowa 31, 18-218 Sokoły – przeprowadzona w dniach 14.-20.02.2015r. kontrola nie stwierdziła nieprawidłowości. → w zakresie postępowania z substancjami zubożającymi warstwę ozonową (SZWO): 1. Zakłady Mięsne „KRASPOL” ul. Długa 105, 18-200 Wysokie Mazowieckie – przeprowadzona w dniach 21.02.-13.03.2014r. kontrola wykazała brak pomiarów szczelności F-gazów. Przeprowadzono instruktaż, wydano zarządzenia pokontrolne. 2. „AGROMIĘS” Kobylin Pogorzałki, 18-204 Kobylin Borzymy – przeprowadzona w dniach 13.-25.03.2014r. kontrola nie stwierdziła nieprawidłowości. → w zakresie nadzoru rynku, urządzenia emitujące hałas: 1. PHUP ul. Łomżyńska 35, 18-230 Ciechanowiec – przeprowadzona w dniu 24.03.2014r. kontrola nie stwierdziła nieprawidłowości. 2. Sklep Przemysłowo-Rolniczy ul. Mazowiecka 28A, 18-200 Wysokie Mazowieckie – przeprowadzona w dniach 29.08.-04.09.2014r. kontrola nie stwierdziła nieprawidłowości. → w zakresie ochrony powietrza i ochrony przed hałasem (pomiar hałasu): 1. Polski Koncern Mięsny „DUDA” S.A. Odział w Warszawie Centrum Mięsne MAKTON Zakład Produkcyjny w Ciechanowcu – przeprowadzona w dniach 11.04.-12.06.2014r. kontrola nie stwierdziła nieprawidłowości. → w zakresie spełniania wymagań ochrony środowiska przez stację demontażu pojazdów: 1. „TOMEX” Sp. j. Zadobrze 26, 18-230 Ciechanowiec – przeprowadzona w dniu 12.06.2014r. kontrola nie stwierdziła nieprawidłowości. Kolejna kontrola przeprowadzona w dniu 29.08.2014r. również nie stwierdziła nieprawidłowości. 2. „AUTO HANDEL SKUP ZŁOMU” Osipy Lepertowizna 15, 18-200 Wysokie Mazowieckie - przeprowadzona w dniu 10.07.2014r. kontrola stwierdziła niepełne dane w karcie ewidencji pojazdów. Dokonano pouczenia. → w zakresie sprawdzenia stanu realizacji inwestycji (modernizacja oczyszczalni): 1. Przedsiębiorstwo Robót Komunalnych „FARE” ul. Podlaska 1 18-230 Ciechanowiec – przeprowadzona w dniu 14.07.2014r. kontrola nie stwierdziła nieprawidłowości. Zawieszono postępowanie w sprawie wliczenia kary w koszt inwestycji do czasu oceny pracy oczyszczalni (tj. uzyskania przez obiekt efektu ekologicznego – do lipca 2015r.). → w zakresie spełniania wymagań ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminie: 1. Gmina Czyżew, ul. Mazowiecka 34, 18-220 Czyżew – przeprowadzona w dniach 08.08.-08.09.2014r. kontrola nie stwierdziła nieprawidłowości. → w zakresie spełniania wymagań ochrony środowiska przez zakład zbierania i przetwarzania zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego: 1. Zakład Zbierania i Przetwarzania Zużytego Sprzętu Elektrycznego i Elektronicznego, Osipy Lepertowizna 15, 18-200 Wysokie Mazowieckie – przeprowadzona w dniu 25.09.2014r. kontrola nie wykazała nieprawidłowości. → w zakresie ochrony przed hałasem: 1. ZPHU „MICHAŁ” 18-200 Wysokie Mazowieckie – przeprowadzona w dniach 03.-10.12.2014r. kontrola nie stwierdziła nieprawidłowości. → w zakresie spełniania wymagań ochrony środowiska w gospodarstwach położonych na terenie OSN : 1. Gospodarstwo Rolno-Hodowlane, Brzóski Stare, gm. Wysokie Mazowieckie – przeprowadzona w dniach

05.06-20.06.2014r. – kontrola stwierdziła nieprawidłowości. Wydano zarządzenia pokontrolne.



w 2014 roku

55

2. Gospodarstwo Rolno-Hodowlane Dąbrowa Wilki, gm. Szepietowo - przeprowadzona w dniach 11.06.-

27.06.2014r. kontrola stwierdziła nieprawidłowości. Wydano zarządzenia pokontrolne.

3. Gospodarstwo Rolno-Hodowlane Rosochate Kościelne, gm. Czyżew - przeprowadzona w dniach 08.07.-


4. Gospodarstwo Rolne Kurzyny, gm. Kobylin Borzymy - przeprowadzona w dniach 07.10.-14.10.2014r.

kontrola stwierdziła nieprawidłowości. Wydano zarządzenia pokontrolne.

5. Gospodarstwo Rolno-Hodowlane Malinowo, gm. Klukowo - przeprowadzona w dniach 13.06.-


6. Gospodarstwo rolne Dąbrowa Moczydły, gm. Szepietowo - przeprowadzona w dniach 04.08.-29.08.2014r.

kontrola nie stwierdziła uchybień w zakresie ochrony środowiska.

Opis przeprowadzonych kontroli zawiera rozdział 8. Kontrola przeprowadzona na wniosek gminy: → w zakresie gospodarki ściekowej: 1. Gmina Klukowo oczyszczalnia ścieków w Trojanowie – przeprowadzona w dniu 02.04.2014r. kontrola stwierdziła realizację inwestycji – modernizację oczyszczalni ścieków. Wydano decyzję o odroczeniu terminu płatności kary. Kontrola przeprowadzona na wniosek Urzędu Marszałkowskiego: → w zakresie spełniania wymagań ochrony środowiska przez stację demontażu pojazdów: 2. Auto Handel Skup Złomu, Osipy Lepertowizna 15, 18-200 Wysokie Mazowieckie – przeprowadzona w dniu 25.09.2014r. kontrola nie wykazała nieprawidłowości. ■ Kontrole interwencyjne → w zakresie gospodarki nawozami i gospodarki wodnościekowej: 1. Gospodarstwo Hodowlane, Sikory Bartkowięta 18-204 Kobylin Borzymy – przeprowadzona w dniach 21.-27.01.2014r. kontrola nie stwierdziła nieprawidłowości. 2. Gospodarstwo rolno-hodowlane w Święcku Wielkim, 18-200 Wysokie Mazowieckie – przeprowadzona w dniach 03.-08.07.2014r. kontrola nie stwierdziła nieprawidłowości. 3. Gospodarstwo rolne w Piętkach Gręzkach, 18-214 Klukowo – przeprowadzona w dniu 28.11.2014r. kontrola stwierdziła wyciek nawozów naturalnych. Wydano zarządzenia pokontrolne. → w zakresie ochrony powietrza: 1. Firma Handlowa „SEAL” Skład Opału ul. Główna 60, 18-210 Szepietowo – przeprowadzona w dniach 04.-13.03.2015r. kontrola nie stwierdziła nieprawidłowości. → w zakresie gospodarki odpadami: 1. Firma Handlowo Usługowa ul. Ludowa 54, 18-200 Wysokie Mazowieckie – kontrola przeprowadzona w dniu 30.04.2014r. nie stwierdziła nieprawidłowości. → w zakresie emisji hałasu (pomiar hałasu): 1. Jeronimo Martins Dystrybucja S.A. „Biedronka” nr 1732 18-200 Wysokie Mazowieckie, ul. Jagiellońska 41 - kontrolę, wraz z pomiarami hałasu, przeprowadzono w dniach 14.05.2014-30.06.2014 Stwierdzono przekroczenie dopuszczalnych poziomów hałasu w porze nocnej emitowanego przez wentylator. Zarządzeniami pokontrolnymi zobowiązano podmiot do ograniczenia poziomu hałasu do wartości dopuszczalnych. Zarządzenie zostało zrealizowane. → w zakresie ochrony przed hałasem: 1. Zakład Kamieniarsko-Betoniarski ul. Żwirki i Wigury 15, 18-200 Wysokie Mazowieckie – przeprowadzona w dniach 21.-28.08.2014r. Kontrola obejmowała również zagadnienia związane z ochrona powietrza. Kontrola nie wykazała nieprawidłowości.



w 2014 roku

56

2. Ekologiczne Materiały Grzewcze Sp. z o.o. ul. Kolejowa 2a, 18-210 Szepietowo – przeprowadzana w dniach 19.-29.09.2014r. Stwierdzono, że hałas emitowany z terenu zakładu związany był z prowadzonymi pracami

rozruchowymi i testowaniem urządzeń (m.in. do ochrony przed hałasem)zamontowanych w ramach modernizacji zakładu.

Występował on sporadycznie i miał być wyeliminowany przed zakończeniem inwestycji. Kontrola nie wykazała nieprawidłowości. 3. Usługi Transportowe i Handlowe ul. Wierzbowa 12, 18-230 Ciechanowiec – przeprowadzona w dniach 02.10.-21.11.2014r. Ze względu na warunki atmosferyczne uniemożliwiające przeprowadzenie pomiarów hałasu zgodnie z obowiązującymi metodykami, przesunięto termin wykonania pomiarów na 2015 rok (pomiary w 2015 r. wykazały przekroczenie wartości dopuszczalnych). Kontrola wykazała, że zakład nie prowadzi rejestru danych do opłat za korzystanie ze środowiska oraz nie przesyłał do Marszałka Województwa zbiorczego zestawienia danych za korzystanie ze środowiska. Udzielono pouczenia i wydano zarządzenie pokontrolne. → w zakresie gospodarki wodnościekowej: 1. Zakłady Mięsne „WYSZYŃSCY” Kostry Śmiejki 34, 18-214 Klukowo – przeprowadzona w dniach 21.08.-05.09.2014r. kontrola wykazała brak pozwolenia wodnoprawnego na wprowadzanie ścieków do urządzeń kanalizacyjnych będących własnością innego podmiotu; rozbieżności między ilością pobranej wody i odprowadzanych ścieków. Dokonano instruktażu, wydano zarządzenie pokontrolne. Kolejna kontrola przeprowadzona w dniach 11.-22.12.2014r. w tym samym zakresie, w trakcie której pobrano również próbki wody do badań wykazała, że zakład wylewa ścieki na pole. Nałożono mandat karny w wysokości 500 zł, wydano zarządzenie pokontrolne oraz dokonano pouczenia.

8. Działania monitoringowe i kontrolne WIOŚ na obszarach szczególnie narażonych na

zanieczyszczenia ze źródeł rolniczych (OSN) wyznaczonych na terenie powiatu

wysokomazowieckiego

Rozporządzenie nr 14/2012 Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Warszawie z dnia 8

października 2012 roku w sprawie określenia wód powierzchniowych wrażliwych na zanieczyszczenie

związkami azotu ze źródeł rolniczych oraz obszarów szczególnie narażonych, z których odpływ azotu ze źródeł

rolniczych do tych wód należy ograniczyć na terenie województwa podlaskiego (Dziennik Urzędowy Wojewody

Podlaskiego Białystok 16.10.2012 poz. 2982) wyznacza obszary szczególnie narażone (OSN) o łącznej

powierzchni 43 591,32 ha i 7 JCW rzecznych jako wrażliwe na zanieczyszczenia związkami azotu ze źródeł

rolniczych. Załącznik nr 1 do tego rozporządzenia zawiera wykaz obrębów ewidencyjnych objętych OSN.

Na terenie woj. podlaskiego wyznaczono trzy Obszary Szczególnie Narażone:

- Bug od Tocznej do Broku

- Dopływy Narwi od Lizy do Śliny,

- Jabłonka.

Pierwsze dwa OSN w większości obejmują tereny leżące w powiecie wysokomazowieckim.

Rozporządzenie powyższe wyznaczyło również wody powierzchniowe płynące na terenie woj. podlaskiego

(JCWP) jako wrażliwe na zanieczyszczenia związkami azotu ze źródeł rolniczych. W powiecie

wysokomazowieckim są to:

- JCWP Brok do Siennicy,

- JCWP Brok od Siennicy do ujścia,

- JCWP Nurzec od Siennicy do ujścia,

- JCWP Ślina od Rokitnicy do ujścia.

Uzasadnienie do ww. rozporządzenia wyjaśnia, że zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 23

grudnia 2002r. w sprawie kryteriów wyznaczania wód wrażliwych na zanieczyszczenie związkami azotu ze

źródeł rolniczych, wody wrażliwe to wody zanieczyszczone (zawartość azotanów powyżej 50 mg NO3/l) lub

zagrożone zanieczyszczeniem (od 40 do 50 mg NO3/l) azotanami ze źródeł rolniczych oraz wody wykazujące

tendencję do eutrofizacji, którą skutecznie można zwalczać przez zmniejszenie dawek dostarczanego azotu.



w 2014 roku

57

Na terenie woj. podlaskiego, w tym także na terenie powiatu wysokomazowieckiego, wg wieloletnich badań

WIOŚ, nie występują wody zanieczyszczone i zagrożone zanieczyszczeniem azotem ze źródeł rolniczych.

Występują natomiast wody, w których przekroczona została średnioroczna wartość graniczna azotu

azotanowego (2,2 mg NNO3/l), wskazująca na ich tendencję do eutrofizacji. Zostały one ujęte w

rozporządzeniu.

Na wyznaczonych OSN wprowadzane są Programy działań mające na celu ograniczenie odpływu azotu ze

źródeł rolniczych. Programy realizowane są na podstawie 2 rozporządzeń:

● Rozporządzenie nr 3/2013 Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Warszawie z dnia 25

lutego 2013 w sprawie wprowadzenia programu działań mających na celu ograniczenie odpływu azotu ze

źródeł rolniczych dla obszarów szczególnie narażonych Dopływy Narwi od Lizy do Śliny i Jabłonka (Dz. U.

Województwa Podlaskiego z dnia 7 marca 2013r, poz. 1417).

● Rozporządzenie nr 6/2013 Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Warszawie z dnia 8 maja

2013r. w sprawie wprowadzenia programu działań mających na celu ograniczenie odpływu azotu ze źródeł

rolniczych dla obszarów szczególnie narażonych Bug od Tocznej do Broku. (Dz. U. Województwa Podlaskiego z

dnia 31 stycznia 2014r. , poz. 430).

Programy te w Załączniku nr 7 w dziale IV i V nakładają na WIOŚ obowiązek monitorowania wód

powierzchniowych na terenie OSN oraz prowadzenia kontroli rolniczych źródeł zanieczyszczeń .

Monitoring wód powierzchniowych.

W 2012 roku Podlaski Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska opracował nową sieć monitoringową

zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 15 listopada 2011 roku w sprawie form i sposobu

prowadzenia monitoringu jednolitych części wód powierzchniowych i podziemnych (Dz.U. Nr 258 poz. 1550).

Rozporządzenie nakłada obowiązek prowadzenia monitoringu obszarów chronionych m.in. na terenach

wyznaczonych jako Obszary Szczególnie Narażone (OSN) na zanieczyszczenia ze źródeł rolniczych. W ramach

sieci monitoringu obszarów chronionych WIOŚ Białystok wyznaczył punkty pomiarowo-kontrolne na rzekach

wymienionych w Rozporządzeniu nr 14/2012 Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w

Warszawie z dnia 8 października 2012 roku w sprawie określenia wód powierzchniowych wrażliwych na

zanieczyszczenie związkami azotu ze źródeł rolniczych oraz obszarów szczególnie narażonych, z których

odpływ azotu ze źródeł rolniczych do tych wód należy ograniczyć na terenie województwa podlaskiego

(Dziennik Urzędowy Wojewody Podlaskiego Białystok 16.10.2012 poz. 2982), umożliwiające ocenę m.in.

zagrożenia wód związkami azotu ze źródeł rolniczych.

Sieć pomiarowa objęła 12 punktów pomiarowo-kontrolnych leżących na 10 jednolitych częściach wód (o 3

JCWP więcej jak ujęte w ww. rozporządzeniu Dyrektora RZGW i wyznaczonych jako wody wrażliwe na

zanieczyszczenie azotem ze źródeł rolniczych). 7 punktów pomiarowo-kontrolnych wyznaczono na terenie

powiatu wysokomazowieckiego. Badania w wyznaczonym przez rozporządzenie monitoringowe zakresie i z

wymaganą częstotliwością rozpoczęto w styczniu 2013 roku. Są one powtarzane w 2015 roku, na koniec

okresu objętego Programem działań na OSN. W 2015 roku powiększono sieć pomiarową z 12 do 19 punktów

pomiarowo-kontrolnych.

W 2013 roku sieć pomiarowa WIOŚ Białystok ustanowiona na terenie powiatu wysokomazowieckiego

uwzględniła :

1. wyznaczenie stanowisk pomiarowych powyżej punktowych źródeł zanieczyszczeń komunalnych, w celu

oceny zanieczyszczenia wód m.in. związkami azotu nie pochodzącymi z tych źródeł:

- ppk powyżej Czyżewa – rzeka Brok; (zakładając, że rzeka w procesie samooczyszczania poradzi sobie z

ładunkami zanieczyszczeń odprowadzanymi z Wysokiego Mazowieckiego);

- ppk Kuczyn - rzeka Nurzec powyżej Ciechanowca;



w 2014 roku

58

2. wprowadzenie do sieci punktów na ciekach płynących wyłącznie przez tereny rolnicze, (brak punktowych

źródeł zanieczyszczeń):

- ppk Stypułki Święchy – rzeka Ślina dopływ Narwi;

- ppk Wity – rzeka Ślina dopływ Narwi;

- ppk Koce Piskuły – rzeka Siennica dopływ Nurca;

- ppk Wojtkowice Stare – rzeka Pełchówka dopływ Nurca;

3. w celu porównania wyników pozostawiono w sieci badawczej punkty pomiarowe wyznaczone w

poprzednich programach monitoringowych poniżej zrzutów z oczyszczalni komunalnych i przemysłowych :

- ppk Ołdaki – rzeka Brok poniżej 2 oczyszczalni w Czyżewie;

- ppk Tworkowice – rzeka Nurzec poniżej oczyszczalni w Ciechanowcu;

Tak ustawiona sieć pomiarowa umożliwia ocenę rolniczej presji na jakość wód powierzchniowych na OSN

wyznaczonych na terenie woj. podlaskiego. Omówienie wyników badań przeprowadzonych w 2013 roku

zawiera Rozdział 1: Ocena stanu wód.

Działania kontrolne WIOŚ Białystok na terenach wyznaczonych jako OSN:

Na terenie województwa podlaskiego określono obszary o łącznej powierzchni 43 591,32 ha jako OSN, na

których wyodrębniono 167 obrębów ewidencyjnych. Większość z nich tj. 125 obrębów, leży w powiecie

wysokomazowieckim.

W woj. podlaskim obręby ewidencyjne zaliczone do OSN leżą w 10 gminach: Czyżew-Osada, Klukowo,

Kobylin-Borzymy, Nowe Piekuty, Poświętne, Sokoły, Szepietowo (obszar wiejski), Wysokie Mazowieckie,

Kołaki Kościelne, Zambrów.

Większość obrębów ewidencyjnych leży w 7 gminach na terenie pow. wysokomazowieckiego:

- Wysokie Mazowieckie – 36 obrębów ,

- Czyżew-Osada – 54 obrębów,

- Klukowo – 4 obręby,

- Kobylin-Borzymy – 5 obrębów,

- Nowe Piekuty – 3 obręby,

- Sokoły – 6 obrębów,

- Szepietowo (obszar wiejski) – 17 obrębów.

Dane o gospodarstwach typowanych do kontroli uzyskano:

- z zasobów Informatycznego Systemu Wspomagania Kontroli ISWK

- z informacji pozyskanych z gmin, na terenie których występują OSN (ankieta)

Szacunkowe ilości gospodarstw na OSN w województwie podlaskim według kryteriów wyboru do kontroli

WIOŚ:

1. wielkość chowu powyżej 210 DJP

2. powierzchnia użytków rolnych na OSN powyżej 100 ha

3. wielkość chowu 40 – 210 DJP

4. powierzchnia użytków rolnych na OSN 20-100 ha

5. nabywcy nawozów naturalnych z instalacji IPPC

Zgodnie z tymi kryteriami oszacowano ilość gospodarstw położonych na OSN do kontroli na terenie woj.

podlaskiego:

- wg kryterium 1,2 i 5 - brak wytypowanych gospodarstw na terenie woj. podlaskiego

- wg kryterium 3 tj. Wielkość chowu 40-210 DJP – 162 gospodarstwa, w tym 154 na terenie powiatu

wysokomazowieckiego



w 2014 roku

59

- wg kryterium 4 tj. - powierzchnia użytków rolnych na OSN nabywcy nawozów naturalnych 20-100 ha – 289

gospodarstw, w tym 215 na terenie powiatu wysokomazowieckiego.

Zakres kontroli obejmował:

- charakterystykę gospodarstwa - położenie, powierzchnia gruntów, areał na OSN, odległość od cieków

wodnych.

- opis prowadzonej działalności rolniczej - budynki inwentarskie, budowle rolnicze, średnioroczna obsada

zwierząt, system utrzymania zwierząt, sposób gospodarowania nawozami, urządzenia do magazynowania

nawozów naturalnych, ocena wpływu gospodarstwa na środowisko (obecność wycieków, pojemność

zbiorników itp.)

- dawki i sposoby nawożenia pól

- prowadzenie gospodarki wodno-ściekowej na terenie gospodarstwa,

- postępowanie z padłymi zwierzętami,

- postępowanie z wytwarzanymi odpadami (głównie folia na kiszonki).

W 2013 roku - do kontroli planowych na terenie powiatu wysokomazowieckiego ze względu na OSN-y

wytypowano 6 większych indywidualnych gospodarstw rolnych (chów bydła), nie będących podmiotami

gospodarczym. 5 z nich miało powyżej 50 ha powierzchni całkowitej. Wyniki kontroli zawiera „Informacja

Podlaskiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska o stanie środowiska powiatu

wysokomazowieckiego w 2013 roku” (www.wios.bialystol.pl - Publikacje).

W 2014 roku - do kontroli planowych na terenie powiatu wysokomazowieckiego ze względu na OSN-y

wytypowano kolejnych 6 indywidualnych gospodarstw rolnych (chów bydła), nie będących podmiotami

gospodarczymi:

1. Gospodarstwo Rolno-Hodowlane, Brzóski Stare, gm. Wysokie Mazowieckie – powierzchnia całkowita –

71,44 ha, obsada zwierząt 125,07 DJP. Przeprowadzona w dniach 05.06-20.06.2014r. – kontrola stwierdziła,

że w 2013 roku nie była prowadzona dokumentacja dotycząca wszystkich zabiegów agrotechnicznych, a w

szczególności związanych z nawożeniem (termin, rodzaj, zastosowana dawka pod daną uprawę). Wydano

zarządzenia pokontrolne.

2. Gospodarstwo Rolno-Hodowlane Dąbrowa Wilki, gm. Szepietowo - powierzchnia całkowita 49,08 ha,

obsada zwierząt 95,87 DJP. Przeprowadzona w dniach 11.06.-27.06.2014r. kontrola stwierdziła, że właściciel

gospodarstwa nie prowadzi dokumentacji dot. wszystkich zabiegów agrotechnicznych, a w szczególności

związanych z nawożeniem (termin, rodzaj, zastosowana dawka pod daną uprawę). Wydano zarządzenia

pokontrolne.

3. Gospodarstwo Rolne Kurzyny, gm. Kobylin Borzymy - powierzchnia całkowita 50,12 ha, obsada zwierząt

97,3 DJP. Przeprowadzona w dniach 07.10.-14.10.2014r. kontrola stwierdziła:

- brak dokumentacji zabiegów agrotechnicznych i nawożenia wykonywanych w gospodarstwie, a w

szczególności związanych z nawożeniem (termin, rodzaj, zastosowana dawka pod daną uprawę).

- brak dokumentów potwierdzających wywóz ścieków na oczyszczalnię ze zbiorników bezodpływowych

gromadzących ścieki z udojni mleka i ścieków bytowych oraz dowodów uiszczania opłat za tę usługę. Wydano


4. Gospodarstwo Rolno-Hodowlane Rosochate Kościelne, gm. Czyżew - powierzchnia całkowita 34,93 ha,

obsada zwierząt 81,75 DJP. Przeprowadzona w dniach 08.07.-22.07.2014r. kontrola stwierdziła brak

dokumentów potwierdzających wywóz ścieków z udojni mleka na oczyszczalnię i dowodów uiszczania opłat

za tę usługę. Wydano zarządzenia pokontrolne.

5. Gospodarstwo Rolno-Hodowlane Malinowo, gm. Klukowo - powierzchnia całkowita 44,10 ha, obsada

zwierząt 73,29 DJP. Przeprowadzona w dniach 13.06.-27.06.2014r. kontrola stwierdziła brak dokumentów



w 2014 roku

60

potwierdzających wywóz ścieków na oczyszczalnię i dowodów uiszczania opłat za tę usługę. Wydano


6. Gospodarstwo rolne Dąbrowa Moczydły, gm. Szepietowo - powierzchnia całkowita 42,72 ha, obsada

zwierząt 104,46 DJP. Przeprowadzona w dniach 04.08.-29.08.2014r. kontrola nie stwierdziła uchybień w

zakresie ochrony środowiska.

Stwierdzone nieprawidłowości

W przeciwieństwie do kontroli prowadzonych w 2013 roku, głównie w dużych gospodarstwach (pow.

50 ha) kiedy to nie stwierdzono rażących naruszeń prawa, w 2014 roku w większości kontrolowanych

gospodarstw ( w 5 na 6 badanych) stwierdzono znaczne nieprawidłowości:

� brak rejestru wykonywanych zabiegów agrotechnicznych oraz ilości i rodzajów zastosowanych

nawozów – 3 gospodarstwa;

� brak dokumentów, poświadczających wywóz ścieków bytowych i technologicznych na oczyszczalnię

– 3 gospodarstwa .

Ustalenia z kontroli

1. Kontrolowane w 2014 roku podmioty zaliczały się w większości do mniejszych gospodarstw indywidualnych

(powierzchnia całkowita <50 ha). Nie musiały one mieć i nie miały środowiskowych pozwoleń sektorowych

ani pozwoleń zintegrowanych.

2. Wszyscy kontrolowani rolnicy zgodzili się z ustaleniami zawartymi w protokołach i podpisali je.

3. W kontrolowanych gospodarstwach zastosowana dawka nawozu naturalnego do nawożenia upraw

polnych, łąk i pastwisk była niższa niż 170 kg (N) w czystym składniku na 1 ha użytków rolnych.

4. Podczas żadnej kontroli nie stwierdzono zanieczyszczenia środowiska. Posesje miały prawidłowe

wyposażenie, zabezpieczające otoczenie przed zanieczyszczeniem.

5. Wszystkie gospodarstwa posiadały zapas powierzchni płyt gnojowych i objętości zbiorników na gnojowicę,

wystarczający do magazynowania nawozów naturalnych.

6. W trzech przypadkach kontrolowani nie posiadali dokumentów, poświadczających wywóz ścieków

technologicznych (z udojni) i komunalnych na oczyszczalnie.

7. W trzech gospodarstwach nie prowadzono dokumentacji dot. wszystkich zabiegów agrotechnicznych, a w

szczególności związanych z nawożeniem (termin, rodzaj, zastosowana dawka pod daną uprawę).

8. Kontrolowani znali problematykę OSN, a także zasady postępowania z nawozami naturalnymi i stosowali je

w praktyce.

9. Podczas przygotowania do kontroli rolnicy nie korzystali z pomocy doradców rolniczych.

Działania pokontrolne:

• W 3 przypadkach ustalenia kontroli skutkowały wydaniem zarządzeń pokontrolnych,

zobowiązujących do dokumentowania prawidłowego postępowania ze ściekami.

• W 3 przypadkach ustalenia kontroli skutkowały wydaniem zarządzeń pokontrolnych,

zobowiązujących do prowadzenia dokumentacji dotyczącej wszystkich zabiegów agrotechnicznych, a

w szczególności związanych z nawożeniem (termin, rodzaj, zastosowana dawka pod daną uprawę).

• Nie nakładano mandatów karnych.

• Nie wszczynano postępowań w celu wymierzenia kar administracyjnych.

• Nie informowano organów ścigania.



w 2014 roku

61

W kolejnych latach obowiązywania Programu działań na OSN kontrole gospodarstw rolnych będą

systematycznie kontynuowane.

Sporządzono: Zatwierdzam:

Dział Monitoringu Delegatury w Łomży mgr inż. Waldemar Gołaszewski

WIOŚ Białystok Kierownik Delegatury w Łomży



w 2014 roku

62

Documents

Informacja dla pow wysokomazowieckiego 2014W minionym 10-leciu, zaznacza się coraz wyższy pobór wody. Całkowite roczne zużycie wody z wodociągów w gospodarstwach domowych w