insert Gazeta Wyborcza

Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treści zamieszczone w dodatku

D O D AT E K I N F O R M A C Y J N O - P R O M O C Y J N Y D O G A Z E T Y W Y B O R C Z E J

W A R S Z A W A S I N G E R A

Dodatek przygotowany przez Anetę Kaprzyk z Fundacji Shalom 11

3311 SSIIEERRPPNNIIAA 22000077

Rusza IV edycja Festiwalu Kultury ŻydowskiejWarszawa Singera. Wzorem ubiegłych lat rejonPlacu Grzybowskiego i ulicy Próżnej zmienią sięnie do poznania. Na kilka dni i nocy znów powró−ci dawny świat i niezwykła atmosfera żydowskiej„Warsze”, jak o ukochanym mieście pisał urodzo−ny niedaleko stąd noblista, patron naszego festi−walu, Isaac Bashevis Singer. Na sklepach pojawiąsię witryny w języku jidysz, nad głowami przechod−niów znów zawiśnie suszące się pranie – dopieroco rozwieszone przez żydowskie gospodynie. Naulicach zapachnie czulent i domowe ciasto. Za−płoną szabasowe świece i zabrzmią znajome me−lodie. Festiwal rozpoczniemy uroczystym koncertem Jo−sepha Malovanego, kantora słynnej synagogi przyPiątej Alei w Nowym Jorku, z towarzyszącymi mustudentami i męskim chórem kantorów HasidicCappella z Moskwy. W tym roku po raz pierwszyw historii żydowskiego festiwalu zabrzmi w koś−ciele katolickim niezwykła kantata inspirowanatragicznymi wydarzeniami w getcie warszawskimpt. „Ocalały z Warszawy”. Dzieło ArnoldaSchönberga zaprezentuje Orkiestra Sinfonia Var−sovia i Chór Filharmonii Narodowej pod dyrekcjąJacka Kaspszyka. W piątkowy wieczór przed pu−blicznością wystąpi niezwykły i długo oczekiwanyduet – Leszek Możdżer i Zohar Fresco, który za−prezentuje kompozycje tradycyjne i improwizacje. W tym roku będziemy gościć artystów żydowskichze Stanów Zjednoczonych, Rosji, Wielkiej Bryta−nii, Niemiec, Szwecji, Kanady, z Izraela i Polski.Na ustawionych scenach królować będzie muzy−ka klezmerska w mistrzowskim wykonaniu. Pod−czas „Nocy Klezmerów” zagra m.in. zespół Golemi SoCalled Orchestra. Zespół KROKE zaprasza naswój koncert do Synagogi im. Nożyków i do Tea−tru Żydowskiego, gdzie z Edytą Geppert wystąpiw koncercie „Śpiewam życie”. Na deskach TeatruŻydowskiego w Warszawie pojawią się gwiazdyświatowych scen żydowskich, m.in. Lea Koenigi Vira Lozinski, a także Joanne Borts, Adrienne

Cooper i Theresa Tova w koncercie „Trzy Żydow−skie Divy”, prezentowanym po raz pierwszy w Eu−ropie!

Tak jak w poprzednich edycjach przy−gotowaliśmy liczne warsztaty, w których udziałmożna wziąć bezpłatnie. Na warsztaty piosenki,kuchni i wycinanki żydowskiej, języka jidysz i ka−ligrafii hebrajskiej, a także na warsztaty tańca ży−dowskiego Fundacja Shalom zaprasza wszystkich,bez względu na płeć, wiek i pogodę. W tym rokuzostanie podjęta próba pobicia rekordu Guinne−sa w tańcu chasydzkim. Poprowadzi ją Leon Blankze Szwecji i Dawid Szurmiej. Nie zapomnieliśmy także o najmłodszych! W tymroku milusińscy będą mogli wybudować wyma−rzoną synagogę z klocków LEGO i posłuchać ba−jek napisanych przez noblistę Singera. Przewidzia−ne są także liczne programy animacyjne dla dzie−ci i warsztaty plastyczne, które poprowadzi EtelSzyc i Monika Krajewska. Na Placu Grzybowskim, przed teatrem, stanie jużpo raz drugi przedwojenna, żydowska tancbuda.Jej gospodarzami będą Janusz Tencer i WojciechWiliński. W ciągu kilku festiwalowych dni na zor−ganizowanej wewnątrz scenie wystąpią znani i nie−zwykle lubiani aktorzy Teatru Żydowskiego w War−

szawie, siostry Rajfer z Izraela, SoCalled Orche−stra z USA/Kanady, Rzeszów Klezmer Band, a tak−że Janusz Tencer w koncercie „Żydowski krawiec”.Kulturę żydowską przybliżą nam również licznewykłady i spotkanie z Naczelnym Rabinem PolskiMichaelem Schudrichem w „Stu pytaniach do ra−bina”. Festiwal Kultury Żydowskiej Warszawa Singera totakże liczne wystawy fotografii i malarstwa. Zoba−czymy m.in. „Wzgórza Jerozolimy” – kontempla−cyjne prace Avivy Blum, córki jednego z przywód−ców Powstania w Getcie Warszawskim. Swoją pre−mierę będą miały książki autorstwa profesora Sze−wacha Weissa i Ryszarda Marka Grońskiego. Pod−czas wieczoru Szymona Szurmieja zaprezentowa−na zostanie książka Krystyny Gucewicz pt. „Szy−mon Szurmiej”. Festiwal nie byłby festiwalem teatralnym bez go−ścinnie występujących grup teatralnych i premie−ry spektaklu pt. „Straszna gospoda”, zrealizowa−nego na podstawie prozy I.B. Singera, w reżyseriiJana Szurmieja. Ciekawie zapowiada się równieżinscenizacja poematu Juliana Tuwima „Kwiatypolskie” w reżyserii Zbigniewa Zapasiewicza. Obokreżysera wystąpi Olga Sawicka i akompaniującyWłodzimierz Nahorny. Po raz kolejny na Festiwa−

lu Singera pokazane zostaną filmy przedwojenne−go kina żydowskiego, w tym najstarszy z 1911 ro−ku „Meir Ezofowicz”, w reżyserii Józefa Ostoi−Sul−nickiego, trwający niecałe 5 minut. Spotkanie z do−kumentem ostatnich lat to przede wszystkim wie−czór Sławomira Grünberga w Kinie Iluzjon. Po pro−jekcji filmów zapraszamy na spotkanie z ich twór−cami. Więcej informacji na temat IV. edycji FestiwaluSingera znajdziecie Państwo na stronie interneto−wej www.festiwalsingera.pl, a także w katalogudostępnym w biurze festiwalowym przy PlacuGrzybowskim 12/16.

ANETA KAPRZYK

Joseph Malovany i Hasidic Cappella, Leszek Możdżer i Zohar Fresco,Vadim Brodski, Lea Koenig, Vira Lozinski, Marilyn Lerner, Moti Giladi,

a także Joanne Borts, Theresa Tova i Adrienne Cooper, czyli światowej sławy gwiazdy na ulicach żydowskiej Warszawy

WARSZAWA SINGERA WARSZAWA SINGERA PO RAZ CZWARTY PO RAZ CZWARTY


W A R S Z A W A S I N G E R A3311 SSIIEERRPPNNIIAA 22000077

Festiwal Kultury Żydowskiej Warszawa Singe−ra od czterech lat istnieje na kulturalnej ma−pie stolicy. Po czym poznamy ten Festiwal?Przede wszystkim po wyjątkowej atmosferze przed−wojennej żydowskiej Warszawy, którą co roku z ta−ką pieczołowitością staramy się zrekonstruować.Ktokolwiek przychodzi na ulicę Próżną nabierawrażenia, że na tej ulicy wcale wiek nie minął! Za−pomniany zakątek stolicy, zmienia się w koloro−wą i pełną życia uliczkę z początku ubiegłego stu−lecia. Na ulicach będzie pachniał świeży chleb,panie z bazaru Różyckiego będą u nas sprzeda−wać pyzy, z Koła przyjadą sprzedawać starocie. Nafestiwalu Singera kamienice Próżnej znów mająswoje dozorczynie, dzieci znów biegają po tutej−szych podwórkach, kowale robią podkówki. Ja coroku zamawiam u kowala podkówkę! Cieszy mnie,że widzę prawdziwy warsztat, a w nim prawdziwyogień, i że ta moja podkówka co roku jest przezchwilę gorąca. To wszystko tworzy ten unikalnycharakter Festiwalu Singera.

Zobaczymy więc Warszawę, której na co dzieńjuż nie ma…Kiedyś jedna trzecia mieszkańców stolicy mówiłapo żydowsku. Było bardzo dużo teatrów żydow−skich, gazet żydowskich, chederów, synagog i do−mów modlitwy. Dziś zostało niewiele: mamy jed−ną synagogę, Teatr Żydowski i mamy ulicę Próż−ną, ale to i tak wystarczy. Ludzie przychodzą donas właśnie po to, by tu zaczerpnąć z tej wielkieji pięknej kultury żydowskiej, wtopić się w tą atmo−sferę. Żałuję tylko, że festiwal trwa tak krótko, żepo kilku dniach zamykamy ulicę Próżną, jej ka−mienice i podwórka.

W tym roku Fundacja Shalom przygotowałaponad 100 różnego rodzaju imprez?! Zależy nam na tym, by pokazać całość kultury ży−dowskiej, poprzez różne środki wyrazu: teatr, film,taniec, język jidysz, sesje naukowe, muzykę, wy−stawy, wycinanki. Program jest pełny także dla−tego, żeby każdy miał szansę gdzieś się dostać.

Do kogo adresowany jest Festiwal KulturyŻydowskiej w Warszawie? Do tych, którym bliski jest świat Singera. Przy−chodzi bardzo wiele osób, które pamiętają żydow−ski świat. Bez znaczenia jest czy to Żydzi czy Po−lacy. Szczególnie jednak cieszy mnie, że przycho−dzi bardzo dużo młodzieży! Młodzieży jest mnó−stwo! Program, który przygotowujemy trafia dowszystkich, także do dzieci. Każdy znajdzie tu cośdla siebie i na pewno odkryje coś wspaniałego w tejwielkiej kulturze żydowskiej.

Specjalnie na festiwal przyjeżdżają też ludzierozsiani po świecie. Przyjaciele z ław szkolnychdawnych żydowskich miast i miasteczek…

Wszyscy mówią, że ten festiwal jest także festiwa−lem przyjaciół. Rzeczywiście, przyjeżdża bardzowiele osób z pokolenia Marca, by właśnie tu po−być ze sobą. W ubiegłym roku było bardzo wieletakich osób z różnych miast Ameryki, Izraela, An−glii, Szwecji, Danii a także z innych krajów. Przy−jeżdża coraz więcej osób z mojej dawnej szkoły Pe−reca w Łodzi, z wielu roczników. W żydowskiej War−szawie Singera każdy z nich chce być. Chcemy byćtu razem. Chcemy raz jeszcze spojrzeć na kultu−rę żydowską, raz jeszcze posłuchać ukochanegojęzyka jidysz. Trzeba mieć dużo w sobie miłości dotej kultury, do literatury, do języka jidysz i do sie−bie nawzajem także. Po tylu latach, my wciąż po−trafimy być razem z sobą. Wszyscy mówią mi, żeto niebywałe. Nie wiem dokładnie ilu „nas” przy−jedzie w tym roku, ale myślę, że kilkadziesiąt osóbna pewno. Wielu wybitnych artystów przyjedzie na festi−wal nie po raz pierwszy… Mam taką zasadę, że zapraszamy głównie osoby,które u nas jeszcze nie były. Przez nasz festiwalprzewinęli się fantastyczni ludzie: m.in. Giora Fel−

dman zwany „królem klezmerów”, Mike Burstyn,Judy Bressler, Bohdan Łazuka, Urszula Dudziak,Sława Przybylska, Maryla Rodowicz, Ewa Bem,Hanna Banaszak, Hanna Krall, Justyna Steczkow−ska, Marian Opania. Ale rzeczywiście, są i takiepostacie, które już u nas były, w tym np. Lea Koe−

nig, Adrienne Cooper czy Joseph Malovany, naktórych występy przybywają tysiące osób. Będzieznów zespół klezmerski KROKE. Będzie MaciejKuroń, który na pierwszym festiwalu o mało niezostał stratowany przez tłum na Próżnej. Ale bę−dzie też sporo nowych osób. Staramy się również,by podczas każdej edycji festiwalu pokazać jakąśpremierę i tym razem przygotowaliśmy spektakl„Straszna gospoda” wg prozy Singera, w reżyse−rii Jana Szurmieja.

W ubiegłym roku przed Teatrem Żydowskimstanęła tancbuda i odwiedziły ją tysiące osób!Skąd magnetyzm tego miejsca? Przed wojną tancbuda była miejscem, gdzie wszy−scy przychodzili do Joska, czy do kogoś innego,żeby wypić piwo, porozmawiać z kolegami i posłu−chać muzyki. W tancbudach był swoisty klimat.Choć pewnie będę posądzona o nepotyzm, to śmia−ło powiem, że taki właśnie klimat stworzył w tan−cbudzie mój brat – Janusz Tencer. Tancbuda nafestiwalu była jego autorskim pomysłem, on po−kazał wyjątkowość tego miejsca. Janusz zaprasza

do tancbudy fantastycznych artystów, przychodzimnóstwo ludzi z ulicy. W to miejsce niemal ma−giczne co rusz zaglądają nowe twarze. Chcę tymwszystkim osobom powiedzieć: czujcie się zapro−szeni! Bądźcie po prostu z nami!

W piątkowy wieczór zaprasza Pani wszystkichna szczególny poczęstunek…Tak, chcę byśmy razem celebrowali szabat. W ze−szłym roku po raz pierwszy wyszliśmy z tym po−mysłem. Chcieliśmy zrobić szabat w tancbudzie,mając nadzieję, że przyjdzie trochę osób. Przy−szły takie tłumy, że sama nie mogłam się dostaćdo środka. I kiedy spojrzałam na tych zebranychludzi, kiedy patrzyłam jak słuchali szabasowychpieśni, ogromnie to przeżyłam. To było niezwy−kle wzruszające. Pomyślałam o tych wszystkich,którzy ulicę stąd obchodzili kiedyś szabat naPróżnej. Ich już nie ma, nie ma też ich spadko−bierców, a ja wciąż słyszę ich niemilknącą pieśń.I patrzę też na tych, którzy są z nami po raz pier−wszy. Cieszę się, że chcą zobaczyć jak wygląda−ją żydowskie święta, że czują iż jest coś więcejniż klezmerzy na ulicy czy kantorzy w synago−dze. Oni też chcą poczuć tą atmosferę, ten nie−powtarzalny klimat.

Czy idąc ulicą Próżną w czasie festiwalu, sły−sząc tu jidysz, widząc całe to bogactwo kultu−ry żydowskiej myśli Pani: O to mi chodziło!?To jest ta żydowska Warszawa, którą chcę że−by ludzie pamiętali!?

Tak, zdecydowanie tak. Mówił też o tym syn Isa−aca Bashevisa Singera – Israel Zamir Singer, któ−rego zaprosiliśmy na pierwszą edycję naszego fe−stiwalu. Gdy on chodził po ulicy Próżnej mówił:tak sobie tą Warszawę wyobrażałem. To był dlanas ogromny komplement. Osobiście szukam teżna Próżnej języka jidysz. Gdy jestem na między−narodowych warsztatach jidysz i widzę młodzieżpolską siedzącą obok amerykańskiej i słyszę, jakmówią w jidysz, przychodzi mi na myśl to, co mó−wił noblista – że język jidysz nie jest językiem mar−twym, tylko zmarł. Na Próżnej chcemy wskrzesićten język i ten świat singerowski. Oczywiście zda−ję sobie sprawę z tego, że my te rzeczy inscenizu−jemy, ale takie jest życie. Gdy idę ulicą Próżną roz−koszuję się tym wrażeniem, że jestem w innymświecie. Kocham ten świat.

Festiwal Warszawa Singera to niezwykle rados−ne wydarzenie, ale nie brak w nim trudnychtematów. Tylko wspomnieć film „DziedzictwoJedwabnego”, panel dyskusyjny „Życie przedMarcem”, koncert „Ocalały z Warszawy”tragiczna w swej wymowie kantata inspirowanapowstaniem w getcie warszawskim, po razpierwszy zagrana w wyjątkowym miejscu– w kościele katolickim. Nie boi się Panidotykać bolesnych kwestii? Ja nigdy nie uciekałam od trudnych tematów. Tekwestie też należą do naszej wspólnej historii. Tosą dwa narody, które żyły obok siebie. I tak jakw każdym domu, raz jest lepiej, raz jest gorzej. Mo−że jest to trochę taki śmiech przez łzy. Jednak jazawsze mówię, że żeby mówić o przyszłości, trzebateż pamiętać o przeszłości. Mnie to jest potrzebne.

Urodziła się Pani w Łodzi, w mieście równieżydowskim co Warszawa, a jednak to w stolicyzorganizowała Pani Festiwal Kultury Żydowskiej… Gdy wyjechałam z Łodzi byłam bardzo młodą oso−bą. Łódź to jest miasto, w którym ja się urodziłam,które tworzyli znani mi ludzie, moi przyjaciele. Te−raz ich domy są puste, bo wszyscy wyjechali. Japrzez 10 lat po wydarzeniach marcowych nie mog−łam pojechać na koncert do Łodzi, bo nie byłamw stanie. Nie mogłam pogodzić się, że na widow−ni nie będzie tych, których chciałam zobaczyć.W klimat żydowskiej Warszawy wprowadziła mniemama, która opowiadała mi o ulicach żydowskiejbiedoty, a mój tata Szmul, który był z Warszawy,opowiadał mi wiele o ulicy Gęsiej, Pawiej, Nalew−ki czy Nowolipki. Nie ukrywam, że bardzo dużopomogła mi twórczość singerowska. Od ponad 20lat spoglądam na Próżną z okien mojego gabine−tu i wiem, że tu jest moje miejsce na ziemi. Mamnadzieję, że doczekam czasów, gdy ostatnia en−klawa żydowskiej ulicy będzie odbudowana.

Czego można Pani życzyć przed IV. edycją fe−stiwalu?Tej atmosfery, która towarzyszyła nam poprzed−nio. Żeby do przedwojennej Warszawy przyjeżdża−li ludzie, którzy chcą być tu razem z nami. To chy−ba najpiękniejsze. Serdecznie tego Pani życzymy. Dziękuję zarozmowę.

ANETA KAPRZYK

HHoonnoorroowwyy ggoośśćć ffeessttiiwwaalluu:: SSiiggmmuunndd AA.. RRoollaatt

–– pprrzzyyjjaacciieell FFuunnddaaccjjii SShhaalloommii WWaarrsszzaawwyy SSiinnggeerraa

Urodził się w Częstochowie, w rodzinie żydowskiej.Podczas Holokaustu stracił najbliższych, sam prze−żył dzięki pomocy wuja. Po wojnie wyjechał do Sta−nów Zjednoczonych, gdzie od prawie 50. lat jestznanym i cenionym biznesmenem. Stamtąd inicju−je i wspiera działania upamiętniające żydowskichobywateli Częstochowy. Jest PrzewodniczącymŚwiatowego Stowarzyszenia Żydów Częstochowiani Ich Potomków; za swoją działalność filantropijnązostał uhonorowany Statuetką Mecenasa Sztuki.Pełni funkcję Współprzewodniczącego Północnoa−merykańskiego Komitetu Budowy Muzeum Histo−rii Żydów Polskich, jest Prezydentem Friends of theWarsaw Shalom Foundation w Ameryce. Dziękitakim ludziom jak Sigmund A. Rolat pamięć o ży−dowskich miasteczkach nie zginie nigdy.

AKASigmund A. Rolat

Rozmowa z aktorką i reżyserem Teatru Żydowskiego w Warszawie, Dyrektorem Generalnym Fundacji Shalom, pomysłodawcą, twórcą i Dyrektorem Festiwalu Kultury Żydowskiej Warszawa Singera

– Panią Gołdą Tencer

PRZYJEDŹCIE PRZYJEDŹCIE DO PRZEDWOJENNEJDO PRZEDWOJENNEJ

WARSZAWYWARSZAWY


Dodatek przygotowany przez Anetę Kaprzyk z Fundacji Shalom22






Słowa piosenki, napisanej przez Agnieszkę Osiecką doprzedstawienia „Sztukmistrz z Lublina” na podstawieopowiadania Singera, nabierają dziś nowego znaczenia.Jeśli ktoś zajrzał na Próżną w czasie Festiwalu KulturyŻydowskiej Warszawa Singera i kiedykolwiek poza fe−stiwalem wie doskonale, co się zdarzyło na Próżnej. Toznów zdarzy znowu za kilka dni. Przed wojną ulica Próżna była jedną z tych żydowskichuliczek, gdzie od rana do nocy tętniło życie. Piękne, sty−lowe kamienice z misternie ukutymi poręczami balko−nów i schodów zapraszały do swoich wnętrz, gdzie go−ścinność pachniała czulentem. Podwórka były pełne ba−wiących się dzieci, gwar ulicy tworzyli uliczni sklepika−rze i przekupki, niestrudzenie zachwalający swoje to−wary, gazeciarze wykrzykiwali informacje z pierwszychstron gazet. Stałą atrakcją były tu występy katarynia−rzy. Na Próżnej tylko co piątek o zachodzie słońca mil−kły wszystkie głosy. Razem z Próżną milkła też dużaczęść innych ulic stolicy – przed wojną Warszawa byładrugim co do wielkości skupiskiem społeczności żydow−skiej na świecie, zaraz za Nowym Jorkiem. Z czasówświetności ulicy Próżnej do dziś przetrwało niewiele: czte−ry smutne kamienice. Na parterach nie ma już uroczychsklepików, nie ma pracowni i składu piór strusich, niepozostał nawet ślad po restauracji Blumenfelda przyPróżnej 7, słynącej z kunsztownego wzoru boazerii i bla−sku kryształów. Ulica jest pusta i cicha.

Festiwal Kultury Żydowskiej Warszawa Singera na kil−ka dni w roku zmienia świat na ulicy Próżnej. Odtwa−rzane są tu żydowskie kawiarenki, restauracje, war−sztaty rzemieślnicze. Można tu spróbować żydowskichsmakołyków i przyjrzeć się pracy mistrzów rzemiosła.Co roku na Próżnej jest stara księgarnia i pełna przed−wojennego klimatu winiarnia. Piekarnia zaprasza za−pachem dopiero co wypieczonego chleba. Jest redak−cja, w której przed wojną pracował Singer. Zawsze moż−na wejść do środka i przyjrzeć się zebranym drobia−zgom z minionej epoki. Podwórka i wnętrza kamienicwypełniają się kolorowym tłumem. Pojawiają się takżeczęsto opisywane przez Singera postacie: Chasydzi,kupcy, artyści cyrkowi, drukarze, kowale, malarze,szewcy, krawcy, kataryniarze i kwiaciarki, słowem wszy−scy ci, którzy kiedyś tworzyli tętniący życiem światżydowskiej Warszawy. Wszelkie starania Fundacji Shalom, by choć na chwi−lę przywrócić tym miejscom ich minioną świetnośćnie zrekonstruują dawnej rzeczywistości, nie zatrzy−mają tu na dłużej jej dawnego klimatu. Jednak wszel−kie tego typu inicjatywy przyczyniają się do tego, abypamięć o tych miejscach przetrwała. I co najważniej−sze, aby przetrwała pamięć o ludziach, którzy kiedyśte miejsca tworzyli.

ANETA KAPRZYK

Przed wojną Plac Grzybowski i sąsiadujące z nim ulicePróżna i Twarda stanowiły teren pogranicza pomiędzydzielnicą żydowską i ulicami zamieszkiwanymi głównieprzez ludność rdzennie polską; tu stykały się dwie kul−tury współżyjących narodów. Dziś ulica Próżna jest jed−ną z niewielu ulic Warszawy, po której obydwu stronachfragmentarycznie zachowała się przedwojenna zabudo−wa; w samym sercu stolicy najstarsze kamienice sąsia−dują z nowoczesną architekturą miasta. Ta pełna dra−maturgii przestrzeń miasta zainspirowała wybitnych ar−tystów performatorów do stworzenia tu instalacji odda−

jących klimat wyjątkowości ulicy Próżnej. Na Festiwa−lu Singera instalacje pojawią się już po raz drugi, w tymroku będą ujęte w projekt: „Próżna 2007”.

Ulica Próżna i jej kamienice są nie tylko miejscem gosz−czącym instalacje. Są także bohaterkami wystaw, bo ar−tyści wykorzystują świadectwo ich wnętrz. Pozostałościhistorii komponują ze współczesnymi środkami arty−stycznej ekspresji. Stwarzają miejsca pobudzające dowspomnień i refleksji.

AKA

Posłuchaj Pan, Panie podróżny,Posłuchaj Pan, Panie podróżny,co się zdarzyło na Próżnej…co się zdarzyło na Próżnej…

Joseph Malovany nazy−wany „Pavarottim synagogi”.Uważany jest za najsłynniej−szego kantora wszechczasów– w wykonywaniu hebrajskiejmuzyki liturgicznej nie ma so−bie równych. Obok śpiewu sy−nagogalnego wykonuje też re−pertuar świecki śpiewając ora−toria, arie operowe, pieśnichasydzkie, a nawet lekkiemelodie neapolitańskie. Odponad 30. lat jest kantoremsłynnej Synagogi przy PiątejAlei w Nowym Jorku.

Lea Koenig – urodzonaw Polsce Pierwsza Dama izra−elskiej sceny, jest jedną z naj−wybitniejszych współczesnychaktorek dramatycznych. Nie−kwestionowana osobowość Ha−bimy – Teatru Narodowegow Tel Awiwie. Wykreowała wie−le niezapomnianych ról teatral−nych i filmowych. Gra zarównow języku hebrajskim, jak i w ję−zyku jidysz. W tym roku zoba−czymy ją w monodramie „Oskari Pani Róża”.

Vadim Brodski urodzonyw Kijowie, jest jednym z nielicz−nych skrzypków w historii, któ−rzy mieli zaszczyt zagrać na Gu−arneri del Gesú, instrumencienależącym niegdyś do PiccolóPaganiniego. Otrzymał pier−wsze nagrody na wszystkichmiędzynarodowych konkur−sach skrzypcowych, w którychuczestniczył: Wieniawskiego,Paganiniego i Tibora Vargi. Grana skrzypcach Gennaro Gaglia−no z 1747 roku.

ARCH

IWU

M

Projekt Próżna 2007Projekt Próżna 2007






Niezwykły koncert, do tej pory prezentowany tylko zaoceanem: w Monument National Theatre w Montrealui na festiwalu The Ashkenaz Festival w Toronto. Terazw Warszawie Singera! Joanne Boarts jest jedną z najbardziej lubianych arty−stek teatralnych i kabaretowych Nowego Jorku. Jej do−robek obejmuje amerykańskie standardy i utwory czer−pane z bogatych tradycji teatru w języku jidysz. Ta dy−namiczna artystka z Broadwayu wystąpi także w recita−lu „Na żydowską nutę” i w „Nocy klezmerów”.

Adrienne Cooper to jedna z najwybitniejszych wykonaw−czyń obecnego pokolenia, śpiewająca utwory w języku ji−dysz, laureatka wielu prestiżowych nagród. Ma wszech−stronny i głęboki głos, którym podbija serca publicznościna całym świecie. Występuje z największymi gwiazdamimuzyki klezmerskiej. W tym roku w zobaczymy także w re−citalu „Zagraj mi tango w jidysz” i w „Nocy klemzerów”. Theresa Tova jest uhonorowaną wieloma nagrodami ak−torką, piosenkarką i pisarką. Ceniona za zmysłowy głosi spontaniczny dowcip, z wielką swobodą występuje dlawielokulturowych rzesz słuchaczy, w kameralnych i pre−stiżowych klubach jazzowych Toronto, Montrealu, Pary−ża i Luksemburga. Łączy brzmienie piosenek żydowskie−go folkloru i teatru, żydowskiego jazzu i nowych żydow−skich szlagierów. Zobaczymy ją także w recitalu „Żydow−ski Jazz” i w „Nocy Klezmerów”.

AKA

Montreal − Toronto − Warszawa Singera

TRZY ŻYDOWSKIE DIVY: TRZY ŻYDOWSKIE DIVY: Joanne Borts, AdrienneJoanne Borts, AdrienneCooper, Theresa TovaCooper, Theresa Tova

PPrrooffeessoorr SSzzeewwaacchh WWeeiissssii pprroommooccjjaa kkssiiąążżkkii

„„OOkknnaa ttęęsskknnoottyy.. OOkknnaa nnaaddzziieeii..””Profesor Szewach Weiss od lat należy do najbliższego gro−na przyjaciół Fundacji Shalom. Wśród zaszczytnych fun−

kcji które pełnił należywymienić funkcję Amba−sadora Izraela w Polsce,funkcję wiceprzewodni−czącego i przewodniczą−cego Knesetu, funkcjędelegata Knesetu do Ra−dy Europy, a także prze−wodniczącego rady YadVashem. W najnowszejksiążce „Okna tęsknoty.Okna nadziei” opowiadao Polsce i Izraelu, anali−zuje treści historyczne,opisuje sytuację politycz−ną i społeczną Izraela.

AKA

„„PPrrooccaa DDaawwiiddaa”” –– nnaajjnnoowwsszzaakkssiiąążżkkaa zznnaawwccyy żżyyddoowwsskkiieeggoo

kkaabbaarreettuu ii zznnaakkoommiitteeggoo ffeelliieettoonniissttyyRRyysszzaarrddaa MMaarrkkaa GGrroońńsskkiieeggoo

W „Procy Dawida” znajdziemy ostatni rozdział historiiwesołych teatrzyków lat 20. i 30. oraz dzieje gwiazd

kabaretów i rewii naglezepchniętych w rzeczy−wistość obozów zagła−dy, łagrów i gett. W tam−te czasy wpisane sąm.in. losy Hanki Ordo−nówny, Wiery Gran, tan−cerki Mannówny, LopkaKrukowskiego. Autor−ska narracja uzupełnio−na licznymi fotografiami.Ryszard Marek Grońskibędzie podpisywał swo−ją książkę w LokaluWydawnictwa Muza przyPróżnej 14.

AKA

Fundacja Shalom i Filmoteka Narodowa prezentują:

przedwojenne filmyprzedwojenne filmypolskie wpolskie w języku jidyszjęzyku jidyszKinożydowskie,czyli filmydlapublicznościposługującejsięjęzykiem jidysz, zrodziło się w pierwszej dekadzie ubiegłegostulecia. Realizowano je przede wszystkim w Polsce i USA,aletakżenaUkrainie,LitwiewRosji,apóźniejwZwiązkuRa−dzieckim. Nie wiemy dokładnie, ile powstało filmów w języ−kujidysz;polskąprodukcjęszacujesięnaokołostotytułów,jednakże wymienić możemy tylko trzydzieści. Po przejściunazistowskiej nawałnicy część kopii zaginęła lub została ce−lowo zniszczona, część w wyniku zbyt intensywnej eksploa−tacjiuległacałkowitejdestrukcji.ZachowanewzbiorachFil−motekiNarodowejtytułyniesąarcydziełami,ichwartośćjestjednak absolutnie unikatowa. To dzięki nim możemy wnik−nąćwrzeczywistośćznanązopisówiwspomnień,tooneprzy−wołująświat,któryzniknąłbezpowrotniewciągukilu lat, tona tych starych taśmach ożywają przedwojenne krajobrazyWarszawy, Krakowa, Kazimierza Dolnego. Oglądając te wy−blakłekadrymożemyodkrywaćobyczajowość,obrzędowośći mentalność ludzi, którzy żyli tu od setek lat, a po którychpozostały tak wątłe ślady. Szczegóły na www.fn.org.pl

GRAŻYNA M. GRABOWSKA

„Kuchnia mamy Soni nie była ani wykwintna ani elegan−cka ani dietetyczna. Kuchnia mamy Soni była prosta, i cotu dużo mówić, fantastycznie smaczna. Dla nas, jej dzie−ci, to smak dzieciństwa. Smak, który towarzyszył mojejsiostrze Gołdziew Warszawie,a mnie w Szwecji.Dla państwa możestać się krótką wy−cieczką w światżydowskiego domupowojennej Łodzi,zwyczajnej żydow−skiej rodziny i zwy−czajnej żydowskiejmamy…” – pisze Ja−nusz Tencer w swo−jej książce „Kuchniamamy Soni”.

Wieczór „W kuchnimamy Soni” to nie−zwykłe spotkanie, podczas którego powraca pamięćo znanej i uwielbianej kuchni Soni Tencer. Niebywały

kunszt kulinarny, wyśmienite smaki i zapachy jej ży−dowskiego domu to tylko pretekst do snucia opowie−ści o matczynej miłości i przytulności domowego ogni−ska. Na spotkanie pełne rodzinnych historii, muzyki

i wzruszeń zapra−sza kuchmistrzyniGołda Tencer, gos−podarze Nina Te−rentiew, JanuszTencer i SzymonSzurmiej, kuchciki– wnuki Babci So−ni – Alex, Dawidi Erik, a także Przy−jaciele, wśród nichJustyna Steczkow−ska i honorowi go−ście: Sigmund A.Rolat, Michael Ber−kowicz, Lidia Sar−fati i Lilka Elbaum.Swój udział zapo−

wiedzieli także liczni gawędziarze i klezmerzy. ANETA KAPRZYK

My, pokolenie marca ’68, jesteśmy żywym dowodem nato, że w Polsce powojennej istniała duża społeczność ży−dowska. Nasi rodzice często stracili wszystkich podczasZagłady. Jednak mimo żałoby i rozpaczy nie stracili na−dziei i postanowili budować życie tutaj. Stworzyli szkołyżydowskie, zorganizowali spółdzielnie i teatry, opiekowa−li się dziećmi osieroconymi i okaleczonymi przez wojnę,zakładali gazety, działali na rzecz upamiętniania Zagła−dy. Urodzili się Żydami i nas także wychowywali na świa−domych swego pochodzenia Żydów. To prawda, nie chodziliśmy do synagogi, jedni z nas wie−dzieli więcej o tradycji religijnej, inni – niewiele. Uczy−liśmy się jednak historii Żydów, piosenek żydowskich,a 19 kwietnia chodziliśmy pod pomnik Bohaterów Get−ta. Żyliśmy w PRL−u, ze wszystkimi tego uwarunkowa−

niami, ale przede wszystkim byliśmy dziećmi, ucznia−mi, studentami. Innego życia nie znaliśmy.Wywodziliśmy się z różnych domów – inteligenckich, ro−botniczych, „prywatnej inicjatywy”. Ale dla nas wszyst−kich brutalna antysemicka kampania marcowa byławstrząsem. Większość wyjechała z dokumentem podró−ży. Inni pozostali tutaj. Wszyscy jednak musieliśmy po−dzielić przyjaciół na tych, którzy zachowali się przyzwo−icie i tych, którzy zaczęli nas omijać. To już jest prze−szłość. Teraz, po 40 latach, dobrze jest jeszcze raz sięz nią zmierzyć. Jacy byliśmy? Jacy jesteśmy? I codziało się z nami potem, po Marcu? Tu, w Polscei tam – w Izraelu, Szwecji, Danii, Belgii, StanachZjednoczonych. Spotkajmy się jeszcze raz.

BELLA SZWARCMAN-CZARNOTA

Leszek Możdżer jest jed−nym z najwybitniejszych pol−skich muzyków jazzowych, pia−nistą światowej klasy, odważ−nym eksploratorem posiadają−cym własny język muzyczny.Laureat wielu prestiżowych na−gród. W listopadzie ub. rokuukazała się druga płyta LeszkaMożdżera w trio z Larsem Da−nielssonem i Zoharem Fresco‘Between us and the light’– dwa tygodnie po premierzeuzyskała status PodwójnejPlatyny.

Zohar Fresco ten „poetabębnów” urodził się w Izraelu,w rodzinie o tureckich korze−niach. Od najmłodszych latszukał towarzystwa muzyków,imigrantów z innych krajów,którzy osiedlając się w Izraeluprzywozili z sobą wiele rzadkichinstrumentów. Zohar z opano−wał wiele technik właściwychmuzyce Iranu, Iraku, Indii,Turcji, czy Egiptu. Na Festiwa−lu Singera zagra z LeszkiemMożdżerem tradycyjne kompo−zycje i improwizacje.

Moti Giladi aktor, piosen−karz, komediant parodysta,kompozytor, pisarz, malarz,kantor. W armii izraelskiej słu−żył jako dowódca w CentralnejKompanii do spraw rozrywki.Ze względu na swoje umiejęt−ności naśladowania ludzi zy−skała miano najlepszego izra−elskiego parodysty. Przed pol−ską publicznością zaprezentu−je show „Besser Oif Yiddish” za−wierający stare przeboje jidyszoraz nowe kawałki napisaneprzez artystę.

FOT. PR

ZEM

EK

KR

ZAK

IEW

ICZ

FOT. PR

ZEM

EK

KR

ZAK

IEW

ICZ

ARCH

IWU

M

Kilkanaście tysięcy klocków LEGO, kilkadziesiąt ki−logramów czulentu, czytanie bajek, a przede wszyst−kim niezapomniane wrażenia podczas RodzinnegoPikniku z Singerem.

Organizacja Joint Distribution Committee wraz z Funda−cją Shalom i firmą LEGO przygotowali wiele atrakcji dladzieci oraz ich rodziców. Czeka nas między innymi budo−wanie wymarzonej synagogi z najsłynniejszych klocków naświecie. Najbardziej wytrwali „konstruktorzy” otrzymająw prezencie zestawy klocków LEGO. Przygotowano też ką−cik plastyczny, gdzie pod okiem animatorów powstaną pra−ce na temat Festiwalu i ulicy Próżnej, a w ramach akcji CA−ŁA POLSKA CZYTA DZIECIOM aktorzy przeczytają bajkipatrona Festiwalu – noblisty I.B.Singera. Dla starszychprzewidziano warsztaty tańca i piosenki żydowskiej, a tak−że występy zespołu klezmerskiego.„Zorganizowaliśmy rodzinny piknik z Singerem, by każ−dy mógł znaleźć coś dla siebie i jednocześnie spędzić czas

z najbliższymi, na świeżym powietrzu i przy prawdziwiekoszernym grillu” – przekonuje Monika Elliott z Joint Di−stribution Committee, „Będziemy do Państwa dyspozycji.Z chętnymi porozmawiamy o kulturze, tradycji i obecnychspołecznościach żydowskich w Polsce i na świecie.”Na zakończenie rodzinnego święta organizatorzy zaprasza−

ją na wspólne gotowaniei degustację czulentu(tradycyjnej potrawyz kuchni żydowskiej)z mistrzem MaciejemKuroniem pod czujnymokiem Gołdy Tencer.2 września w godz.12.00−16.00, parkingprzy Synagodze im. No−żyków

KRYSTYNA

LEWENFISZ-KULESZA

Adrienne Cooper, Joanne Borts, Theresa Tova

Wielka zabawa zWielka zabawa z Singerem! Singerem!

Żydowskim matkom, w podziękowaniu za ich miłość i oddanie

Niezwykły wieczór: WNiezwykły wieczór: W KUCHNI MAMY SONIKUCHNI MAMY SONI

Maciej Kuroń

Po prostu tańcz!

Rekord Guinnessa Rekord Guinnessa na Festiwalu Singerana Festiwalu Singera

8 września w sobotę o godz. 18.00 rozpocznie się wielkieświęto muzyki i tańca na Placu Grzybowskim. Mieszkań−cy Warszawy i uczestnicy festiwalu, wspólnie z LeonemBlankiem, Dawidem Szurmiejem i zespołem Rzeszów Klez−mer Band, zatańczą do muzyki klezmerskiej, ustanawia−jąc tym samym nowy Rekord Guinnessa w NajwiększymTańcu do Muzyki Klezmerskiej na Świecie. Całe wydarzenie wspiera Gazeta Wyborcza i firma Go−dan, która na tę okazję przygotowała dla wszystkichuczestników balony z logo festiwalu. Balony będą dołą−czone do jutrzejszego wydania Gazety Wyborczej. Na za−kończenie tańca balony zostaną wypuszczone w niebo.Każdy kto przyjdzie na Plac Grzybowski z balonem otrzy−ma dodatkowo festiwalową koszulkę i kartę uczestnic−twa w Rekordzie Guinnesa. Dodatkową atrakcją będzierejestracja całego wydarzenia przez Telewizję Polską orazpamiątkowe zdjęcie, które w poniedziałek 10 wrześniaukaże się w Gazecie Wyborczej. Organizatorzy zapew−niają wspaniałą zabawę i wydarzenie jakiego jeszczew Polsce nie było!

KRYSTYNA LEWNEFISZ-KULESZA

Szewach Weiss

FOT. RO

BERT G

ÓR

ECK

I

Ryszard Marek Groński

Spotkanie po latach…

Dyskusja: życie przed MarcemDyskusja: życie przed Marcem






Według Biblii szabat był dniem odpoczynku Boga po sze−ściu dniach stworzenia świata. Szabat jest dniem świę−tym. Rozpoczyna się uroczystą kolacją w piątkowy wie−czór o zachodzie słońca i trwa aż zmierzchu w sobotę.W tym czasie Żydzi mają obowiązek zaprzestania wszel−kiej pracy, w tym gotowania i podróżowania. Obowiązu−je zakaz używania elektryczności, stąd od tysięcy latw żydowskich domach palą się szabasowe świece. Sza−bat jest dniem zadumy, modlitwy i spędzania czasuw gronie najbliższych, stąd błogosławieństwa i wspólneśpiewanie szabasowych pieśni. Szabat to także najwspa−nialsze smaki i zapachy żydowskiego domu – giefilte fisz,cymes, gorący rosół, kugiel, a także symbole szabatu:wino i dwie pachnące chały.

Już po raz drugi w historii Festiwalu Singera Gołda Tencerzaprasza wszystkich do wspólnego stołu. Powitanie szaba−tu celebrować będzie Naczelny Rabin Polski Michael Schu−drich. Wieczór uświetni występ kantorów z Moskwy. Zewzględu na prawa szabatu uczestników wieczoru prosimyo nakrycie głowy, powstrzymanie się od robienia zdjęć i krę−cenia filmów, a także owyłączenie telefonów komórkowych.

OPR. ANETA KAPRZYK

Piątek 7 września 2007, godzina 18.52

SZABAT SZALOM SZABAT SZALOM DLA KAŻDEGODLA KAŻDEGO

„„MMoojjee pprrzzyyggooddyy zz SSiinnggeerreemm”” –– ssppoottkkaanniiee zz ppiissaarrkkąą

FFlloorreennccee NNooiivviillllee,, aauuttoorrkkąą bbiiooggrraaffiiiiIIssaaaaccaa BBaasshheevviissaa SSiinnggeerraa

Noiville jest redaktorem naczelnym dodatku literackiego dzien−nika „Le Monde”. Napisana przez nią biografia noblisty, wy−dana po raz pierwszy we Francji, została nagrodzona jako naj−lepsza biografia roku 2004. przez Academie Internationale desArts et Collections. WPolsce opublikowana wroku 2007. przezwydawnictwo „Cyklady”. W USA ukaże się w roku 2008, na−kładem wydawnictwa Farrar Straus et Giroux, zktórym zwią−zany był sam Isaac B. Singer.

AKA

KKssiiąążżkkaa „„BBąąddźź rraaddoossnnyy ii nniiee dduurrnniieejj,,jjaakk ppoowwiiaaddaa SSzzyymmoonn SSzzuurrmmiieejj””

Wywiad – rzeka autorstwa Krystyny Gucewicz zostaniezaprezentowany podczas spotkania z udziałem bohate−ra wieczoru – Dyrektorem Teatru Żydowskiego im. E. R.i Idy Kamińskichw Warszawie od 1970roku. Szymon Szurmiejma na swoim konciewiele ról teatralnychi filmowych, a także re−żyserię dziesiątek spek−takli. Znany jest z po−godnego i lekko złośli−wego poczucia humo−ru. Wieczór uświetniąGołda Tencer, VadimBrodski, Jacek Wójcic−ki i Marian Opania,a także aktorzy TeatruŻydowskiego.

AKA

Kołysanka dla PamięciKołysanka dla PamięciStało się już tradycją Festiwalu Kultury Żydowskiej War−szawa Singera, że gdy zgasną wszystkie światła i gdy za−milkną wszystkie głosy, przed Pomnikiem BohaterówGetta przy ulicy Mordechaja Anielewicza w Warszawie,zapalane są znicz i pochodnie i rozbrzmiewa jedna tyl−ko pieśń – „Kołysanka dla Pamięci”. Modlitwa w wyko−naniu chóru kantorów poruszy serca zgromadzonychpod pomnikiem osób. Chwilą zadumy uczcimy pamięćtych, którzy oddali swe życie stając w obronie życia swo−ich najbliższych, przyjaciół, znajomych i sąsiadów.

ANETA KAPRZYK

Koncert pt. „Tradycja”, kończący w tym rokuFestiwal Singera, poświęcony będzie obrzędom,wydarzeniom, zjawiskom artystycznym i kulturowym,bez których nie można by mówić o bogactwie kulturyżydowskiej. Reżyseria i inscenizacja: Szymon Szur−miej. II reżyser Lena Szurmiej.

Na scenie pojawią się m.in. Lea Koenig (Izrael), JoanneBorts (USA), Adrienne Cooper (USA), Theresa Tova(Kanada), Marilyn Lerner (USA), siostry Rajfer (Izrael),

Moti Giladi (Izrael), zespół Golem (USA), SoCalledOrchestra (USA/Kanda), chór kantorów HasidicCappella z Moskwy, a także Gołda Tencer, SzymonSzurmiej, Janusz Tencer, Liliana Cercel, Ewa Greś, EwaTucholska, Roksana Vykalyuk, Wit Michaj, GienadyIskhakov oraz aktorzy i adepci Teatru Żydowskiego im. E. R. i I. Kamińskich w Warszawie. Koncert rejestrować będzie TVP Program 1. Transmisjana żywo w TVP Kultura.

JERZY SOKOŁOWSKI

Barwne widowisko muzyczne świadczące o bogactwie wielokulturowejII Rzeczypospolitej

„Tradycja” w„Tradycja” w jedenjedenniezapomniany wieczór niezapomniany wieczór

Janusz Tencer – z zawodujest lekarzem, pracuje jako or−dynator kliniki nefrologicznejw Szpitalu Uniwersyteckimw Lund, w Szwecji. Od lat z po−wodzeniem wykonuje żydow−ski, hebrajski i polski repertu−ar, pisze też teksty piosenek dotradycyjnych żydowskich me−lodii i do szlagierów współczes−nych żydowskich kompozyto−rów. Wystąpi w niezwykle bar−wnym i pełnym radości koncer−cie”Żydowski Krawiec”.

Czesława i Zofia Rajfer– duet wokalno taneczny. Sio−stry Rajfer urodziły się w Pol−sce, od 1990 roku mieszkająw Izraelu. Występują w Sta−nach Zjednoczonych, Kana−dzie, Wielkiej Brytanii, Francji,Grecji, Niemczech, Grecji i weWłoszech. W swoim repertua−rze mają piosenki w języku ji−dysz, hebrajskim, cygańskim,rosyjskim i polskim.

Vira Lozinski należy do no−wej generacji piosenkarek kul−tywujących tradycje kultury ży−dowskiej.. Jej repertuar obej−muje m.in. ludowe piosenkiw jidysz, piosenki żydowskichpoetów z Besarabii, Rumuniii Polski, piosenki klasycznychoraz współczesnych poetówjęzyka jidysz.

Marilyn Lerner – wspania−ła pianistka i improwizatorkajazzowa. Prowadzi warsztatyz improwizacji oraz muzyki ży−dowskiej w całej Ameryce Pół−nocnej, Europie oraz w krajachbyłego Związku Sowieckiego.Na Festiwalu Singera zaprezen−tuje recital fortepianowy „Ro−manian fantasy” – improwiza−cje na tematy wschodnioeuro−pejskiej muzyki żydowskiej.

ARCH

IWU

MARCH

IWU

MARCH

IWU

MARCH

IWU

M

Szymon Szurmiej

Projekt „narody świata przepisują Biblię” został zainicjo−wany przez państwo Izrael i ma na celu budowanie poczu−cia więzi pomiędzy kulturą Żydów i Chrześcijan. W tym roku każdy gość Festiwalu Singera będzie miał moż−liwość przepisania jednego wersu z Księgi Ruth, co zosta−nie potwierdzone specjalnym certyfikatem. Czy możesz so−bie wyobrazić, jak w dalekim kraju ktoś czyta napisanyprzez Ciebie wers? Polską część Biblii ozdobią ilustracjeuczniów i profesorów Zespołu Szkół Plastycznych w Czę−stochowie. Przepisana przez narody świata Biblia zostanie

przekazana do Jerozolimy, gdzie wzbogaci stałą ekspozy−cję w Sanktuarium Księgi w Dolinie Biblii. Specjalnie przygotowane karty Księgi Ruth będą do Pań−stwa dyspozycji w dniach 8 i 9 września, w lokalu re−dakcji „Forwerts” przy ulicy Próżnej 14. Polską edycjęprojektu realizuje Stowarzyszenie Polska – Izrael przywspółpracy Ambasady Izraela w Warszawie, a także or−ganizacji wyznaniowych, Kościołów, stowarzyszeń, szkółi uczelni wyższych i wydawnictw.

AKA

Międzynarodowy projekt: „narody świata przepisują Biblię”

Księga Ruth w Warszawie SingeraKsięga Ruth w Warszawie Singera






2 WRZEŚNIA 2007, niedziela

12.00−16.00 – „Rodzinny piknik z Singerem”

W programie:

• gotowanie czulentu – Gołda Tencer i Maciej Kuroń

• występy zespołu klezmerskiego Klezmer Orchestra

• warsztaty tańca żydowskiego – zespołem tańca SNUNIT

• „Śpiewamy z Singerem” – prowadzi chór żydowski CLIL

• budowanie wymarzonej synagogi z klocków Lego – we

współpracy z firmą Lego

• programy animacyjne dla dzieci

• „Czytanie i malowanie” – Bajki I.B. Singera we współ−

pracy z Fundacją ABCXXI „Cała Polska czyta dzieciom”

• koszerny grill

Parking przed Synagogą im. Nożyków, ul. Twarda 6

Współorganizator: Joint Distribution Committee

16.00 Wernisaż wystawy „Malowane w jidysz”

– fotografia Jacka Jędrzejczaka

we współpracy z Green Gallery

Synagoga im. Nożyków, ul. Twarda 6

17.30 UROCZYSTE OTWARCIE FESTIWALUKONCERT KANTORA JOSEPHA MALOVANEGO (USA) oraz

jego studentów: Eric Freeman, Berel Zucker z towarzysze−

niem chóru kantorów „Hasidic Cappella” z Moskwy

Inauguracja Friends of Warsaw Shalom Foundation:

Sigmund A. Rolat – chairman, Michael Berkowicz – presi−

dent, Lydia Sarfati, Lilka Elbaum.


(Wstęp po potwierdzeniu obecności, tel. 620 55 85,

652 16 48)

19.30 Mizrach – koncert

zespoły alternatywne Mitch & Mitch, Pogodno, Shofar

interpretują muzykę żydowską

Skwer przed instalacją OHEL – naprzeciwko Pomnika

Bohaterów Getta

ul. Anielewicza róg ul. Zamenhoffa

organizator: Muzeum Historii Żydów Polskich

20.00 Inauguracja przeglądu przedwojennych filmów

żydowskich:

MEIR EZOFOWICZ reż. Józef Ostoja−Sulnicki, 1911, 4,34 minut

DYBUK (Der Dibuk) reż. Michał Waszyński, 1937, 110 minut

Darek Falana – klarnet

Przegląd organizowany we współpracy z Filmoteką Narodową

Kino Iluzjon, ul. Narbutta 50a

Impreza biletowana, bilety do nabycia w kasie kina Iluzjon,

tel. 646 12 60

3 WRZEŚNIA 2007, poniedziałek

17.00 Wernisaż wystawy „Żyd niemalowany”

– autorzy wystawy: Paweł Szapiro, Magdalena Koralew−

ska, Agnieszka Kwaśniewska, Kamil Kowalski,

Wernisaż uświetni występ Mariny Yakubovich (Izrael)

wystawa zorganizowana przez BEIT Warszawa oraz

Fundację Shalom

Austriackie Forum Kultury, ul. Próżna 8

18.00 UROCZYSTY KONCERT: „Ocalały z Warszawy”– Arnold SchőnbergRequiem – W. A. MozartORKIESTRA SINFONIA VARSOVIA I CHÓR FILHARMONIINARODOWEJ pod dyrekcją Jacka Kaspszyka. (Wielka

Brytania).

Narrator: Krzysztof Gosztyła, Soliści: Iwona Hossa – sopran,

Anna Lubańska – mezzosopran, Rafał Bartmiński – tenor,

Aleksander Teliga – bas

reż. Krzysztof Zaleski

Kościół Wszystkich Świętych, Pl. Grzybowski 3/5

20.00 Wernisaż projektu „Próżna 2007”

– instalacje artystyczne na ulicy Próżnej;

kurator: Krystyna Piotrowska.

W projekcie swoje instalacje artystyczne zaprezentują:

Nelly Agassi (Izrael), Adina Bar−On (Izrael), Izabella

Gustowska, Elżbieta Janicka, Katarzyna Krakowiak, Anna

Płotnicka, Krystyna Piotrowska, Mirosław Bałka, Rafał

Jakubowicz, Jarosław Kozakiewicz, Yifat Lajst (Izrael),

Haim Maor (Izrael), Dr Muto, Franciszek Orłowski, Maciej

Ożóg, Tomasz Struk

Lokale przy ul. Próżnej 7−9. Instalacje czynne codziennie

do 9 września w godz. 12.00−20.00

20.00 Przegląd przedwojennych filmów żydowskich:

SABRA reż. Aleksander Ford, 1933, 65 minut

ŚLUBOWANIE (Tkijes kaf) reż. Henryk Szaro, 1937, 61 minut




tel. 646 12 60

20.30 „Rodzynki z migdałami”

– wieczór poświęcony pamięci Jerzego Ficowskiego

z udziałem Elżbiety Wojnowskiej i Wiesława Komasy, reż.

Wiesław Komasa, akompaniament: Wojciech Majewski

Gość specjalny – Elżbieta Ficowska

Mała scena Teatru Żydowskiego, I piętro, Pl. Grzybowski 12/16


652 16 48)

4 WRZEŚNIA 2007, wtorek

17.00 „Historia mojego gołębnika”

– według Isaaka Babla, monodram Herberta Kałuży (Niemcy)

mała scena Teatru Żydowskiego, I piętro, Pl. Grzybowski 12/16


652 16 48)

18.00 WIECZÓR SŁAWOMIRA GRŰNBERGA:

18.00 pokaz premierowy z udziałem reżysera „Saved by

deportation: An Unknown Odyssey of Polish Jews”

(Uratowani Przez Deportację: Nieznana Odyseja Polskich

Żydów)

Reż., zdjęcia, produkcja: Sławomir Grűnberg, współprod.

Robert Podgursky, USA 2007 79'

19.30 „Dziedzictwo Jedwabnego” (Legacy of Jedwabne)

reż., zdjęcia, prod.: Sławomir Grűnberg, USA/Polska 2005 72’

po projekcji zapraszamy na spotkanie z twórcami filmu

Wieczorowi towarzyszy wystawa fotografii Grzegorza

Pawlonki z planu filmu „Jestem Żydem”

we współpracy z Filmoteką Narodową



tel. 646 12 60

19.30 Wernisaż wystawy „Wzgórza Jerozolimy” – akwarele

i kalografy (Callographs)

Avivy Blum (Izrael), komisarz Mirosława Arens

foyer Teatru Żydowskiego, Pl. Grzybowski 12/16

20.00 „Straszna Gospoda”

– premiera spektaklu na podstawie prozy I. B. Singera,

reżyseria, inscenizacja, choreografia: Jan Szurmiej,

scenariusz: Barbara Kościuszko

muzyka i kierownictwo muzyczne: Hadrian Filip Tabęcki,

scenografia i kostiumy: Sabina Bicz−Szurmiej (Spektakl

Teatru Żydowskiego, wstęp za zaproszeniami)

duża scena Teatru Żydowskiego, Pl. Grzybowski 12/16

22.00 Wernisaż wystawy Ewy Łanieckiej „Pewnego razu,

pewnego dnia…”

Patio, Teatr Żydowski, Pl. Grzybowski 12/16

5 WRZEŚNIA 2007, środa

17.00 Bestia z Buchenwaldu – monodram THEATERmëRZ

(Austria)

reż. i insc. Willi Bernhard, Scenografia: Willi Bernhard,

Andria Kajic

występuje Sabine Ruck

Spektakl z tłumaczeniem na jęz. polski

We współpracy z Austriackim Forum Kultury



652 16 48)

17.30 „Tumbałałajka” – Recital Mariny Yakubovich (Izrael)

Klub Mamele, Pl. Grzybowski 12/16

(Impreza biletowana, bilety do nabycia w kasie Teatru

Żydowskiego od dnia 10 sierpnia 2007, tel. 850−56−56)

19.00 „Bądź radosny i nie durniej jak powiada Szymon

Szurmiej” – promocja biografii Szymona Szurmieja autor−

stwa Krystyny Gucewicz. Wystąpią: Gołda Tencer, Vadim

Brodski, Marian Opania, aktorzy Teatru Żydowskiego

Scenografia Izabela Chełkowska





LIST DO MATKI (A briwele der mamen) reż. Leon Trystan,

Józef Green, 1938, 106 minut




tel. 646 12 60

21.00 „Dwa światy” –monodram wwykonaniu Aliny Świdowskiej

na podstawie książki Adiny Blady−Szwajgier „I więcej nic

nie pamiętam…”, reż. Lena Szurmiej



652 16 48)

6 WRZEŚNIA 2007, czwartek

10.00−15.00 Sesja naukowa „Żydowskie życie kulturalne

w Polsce we wczesnych latach powojennych”.

Pod opieką naukową dr Magdaleny Ruty (UJ)

W sesji udział biorą:

10.00−10.30 Dr Joanna Nalewajko−Kulikow (IH PAN)

– Kultura narzędziem polityki. Żydowscy ko−

muniści wobec kultury jidysz 1944−1956

10.30−11.00 Dr Renata Monika Piątkowska (MHŻP)

– Zaraz po wojnie – artyści żydowscy wobec

Zagłady.

11.00−11.30 Dr Mirosława Bułat (UJ) – Teatr dwóch kultur?

Wybrane wątki z recepcji teatru jidysz w pra−

sie PRL w latach 1947−56

12.00−12.45 Dr Joanna Lisek (U Wroc.), mgr Anna Nowak

(U. Wroc.) – Jidiszer Jiszew in Niderszlezje

(Żydowskie Osiedle na Dolnym Śląsku).

Wskrzeszenie idei autonomii narodowo−kul−

turalnej?

12.45−13.15 Dr Jacob Weitzner (UW) – Programy żydow−

skie na antenie Polskiego Radia po II woj−

nie światowej

13.45−14.15 Dr Magdalena Ruta (UJ) – Obraz ojczyzny

w poezji polskich Żydów ocalonych na

Wschodzie (1941−1949)

14.15−14.45 Prof. Monika Adamczyk –Garbowska (UMCS)

– Przedostatni rozdział – obraz życia spo−

łeczno−kulturalnego Żydów w Polsce w rela−

cjach zachodnich dziennikarzy

14.45−15.00 dyskusja

Żydowski Instytut Historyczny, sala wystawowa II p.,

ul. Tłomackie 3/5

16.30 Otwarcie Tancbudy – koncert zespołu Rzeszów

Klezmer Band

Gospodarzami Tancbudy są Janusz Tencer i Wojciech Wiliński

Tancbuda, skwer przed Teatrem Żydowskim

17.00 „Wielkie mecyje” – Recital Henryka Rajfera,

z udziałem Sióstr Rajfer (Izrael), akompaniament Teresa

Wrońska


17.00 „Odsłaniając Tajemnice”

wernisaż wystawy prac plastycznych Jakuba Skrzypczaka

poświęconej pamięci wielkiego talmudysty i kabalisty

rabina Jonathana Eyebechűtza.

Sala wykładowa UTW, ul. Twarda 2/4

Wystawa czynna do 9 września w godz. 12.00−19.00

17.30 „Projektujemy synagogę”

– warsztat plastyczny Moniki Krajewskiej


18.00 Na wieczór „W kuchni Mamy Soni”

zapraszają gospodarze – Nina Terentiew, Szymon Szurmiej,

Janusz Tencer, kuchmistrzyni−Gołda Tencer, kuchciki

– wnuki Babci Soni− Alex, Dawid i Eric i Przyjaciele. Z udzia−

łem Justyny Steczkowskiej

Goście honorowi wieczoru: Friends of Warsaw Shalom

Foundation – Sigmund A. Rolat – chairman, Michael

Berkowicz – president, Lydia Sarfati, Lilka Elbaum.

Scenografia Izabela Chełkowska

Wieczór dedykowany Soni Tencer





JUDEŁ GRA NA SKRZYPCACH (Jidl mitn fidł) reż. Józef Gre−

en, Jan Nowina−Przybylski, 1936, 84 minuty




tel. 646 12 60

18.00 Panel dyskusyjny z udziałem krytyków sztuki,

kuratorów i artystów na temat możliwości wykorzystania

sztuki współczesnej w tworzeniu przesłania Muzeum

Historii Żydów Polskich.


Organizator: Muzeum Historii Żydów Polskich

19.30 KONCERT ZESPOŁU KROKE



652 16 48)

20.00 „Kwiaty polskie” – Juliana Tuwima

w reżyserii Zbigniewa Zapasiewicza

występują: Zbigniew Zapasiewicz i Olga Sawicka,

przy fortepianie Włodzimierz Nahorny




20.00 „Ole i Trufa” – spektakl Teatru NN na podstawie

opowiadań I. B. Singera,

reż. Tomasz Pietraszewicz, występuje Witold Dąbrowski

mała scena Teatru Żydowskiego, Pl. Grzybowski 12/16


652 16 48)

20.30 koncert zespołu Rzeszów Klezmer Band


(wstęp po potwierdzeniu obecności, tel. 620 55 85,

652 16 48)

21.00 „Żydowska radość” – Recital VIRY LOZINSKY (Izrael)

Przy fortepianie Regina Dricker




7 WRZEŚNIA 2007, piątek

16.00 Życie przed Marcem – dyskusja panelowa,

prowadzi Bella Szwarcman−Czarnota, redaktorka miesięcz−

nika „Midrasz”. Udział biorą: Joanna Wiszniewicz (ŻIH),

Piotr Paziński, red. nacz. miesięcznika „Midrasz”

Zapraszamy tych, którzy wyjechali z dokumentem podró−

ży w jedną stronę oraz tych, którzy zostali.

Klub Mamele, Teatr Żydowski, Pl. Grzybowski 12/16


652 16 48)

16.30−18.00 warsztaty tańca żydowskiego

– Leon Blank (Szwecja), Rzeszów Klezmer Band


17.00 „Śpiewam życie” – koncert EDYTY GEPPERT

z zespołem KROKE

scenariusz i reżyseria Piotr Loretz

przy fortepianie Krzysztof Herdzin





BŁAZEN PURYMOWY (Purimszpiler) reż. Józef Green, 1937,

87 minut




tel. 646 12 60

18.52−20.00 Szabat Shalom – powitanie Szabatu

celebruje Naczelny Rabin Polski Michael Schudrich. Świą−

teczny wieczór prowadzić będą Etel Szyc i Piotr Kowalik.

Wieczór uświetni występ kantorów z Moskwy

Zapraszamy na wspólne powitanie Szabatu i tradycyjny

poczęstunek

Ze względu na prawa Szabatu uczestników spotkania

prosimy o nie fotografowanie, nie filmowanie oraz wyłą−

czenie tel. komórkowych.


19.00 „Na żydowską nutę” – recital JOANNE BORTS (USA)

przy fortepianie Marilyn Lerner (USA)




21.30 KONCERT DUETU LESZEK MOŻDŻER i ZOHAR

FRESCO (Izrael)

wybór kompozycji tradycyjnych i improwizacje





MATECZKA (Mamele) reż. Konrad Tom, Józef Green, 1938,

98 minut




tel. 646 12 60

8 WRZEŚNIA 2007 sobota

Ulica Próżna

12.00−12.30 występ Sióstr Rajfer (Izrael)

12.30−14.00 Warsztaty Tańca Żydowskiego

– Leon Blank (Szwecja) z zespołem Rzeszów Klezmer Band

14.15−14.45 „Tu mieszkał Lejzorek. Próżna 12”

widowisko na podstawie książki Ilii Erenburga w reż.

Elżbiety Protakiewicz. Występują: Ewa Dąbrowska, Mał−

gorzata Trybalska, Rafał Dajbor, Mikołaj Műller, Henryk

Rajfer, Dawid Szurmiej, Marek Węglarski, Wojciech Wiliński,

Mirosław Kuźniak – skrzypce; opr. muz. Teresa Wrońska

Brama przy ulicy Próżnej 12

15.00−15.40 Występ Gienadija Icchakova (Izrael)

15.50−16.20 projekcja filmów niemych

(Brama, ul. Próżna 12)

16.30−17.15 „Jak w przedwojennym kabarecie”

– program kabaretowy z udziałem: Ewy Dąbrowskiej, Doroty

Salamon, Gołdy Tencer, Henryka Rajfera i Marka

Węglarskiego i Wojciecha Wilińskiego, reż. Gołda Tencer

„NARODY ŚWIATA PRZEPISUJĄ BIBLIĘ”

– międzynarodowy projekt.

Każdy gość festiwalu będzie miał możliwość osobiście

przepisać jeden werset Biblii (Księga Ruth),

co potwierdzone zostanie specjalnym certyfikatem.

We współpracy ze Stowarzyszeniem Polska – Izrael.

Projekt będzie realizowany w sobotę i niedzielę

na ulicy Próżnej, lokal redakcji „Forwerts”

WWAARRSSZZAAWWAA SSIINNGGEERRAAIIVV FFEESSTTIIWWAALL KKUULLTTUURRYY ŻŻYYDDOOWWSSKKIIEEJJ

0022 –– 0099..0099..22000077






8 WRZEŚNIA 2007 sobota

12.00 Od Barucha Szulmana do cadyka Altera – spacer

po żydowskiej Warszawie.

oprowadza Jan Jagielski

Zbiórka przed wejściem głównym do Teatru Żydowskiego,

Pl. Grzybowski 12/16

12.00−13.30 warsztaty piosenki żydowskiej

– prowadzi Teresa Wrońska

Klub TSKŻ, dziedziniec Teatru Żydowskiego, Pl. Grzybow−

ski 12/16

12.00−14.00 warsztaty kuchni żydowskiej

– prowadzi Jakub Skrzypczak


12.00 Anna Mieszkowska podpisuje swoje książki:

„Matka Dzieci Holocaustu. Historia Ireny Sendlerowej”,

„Ja kabareciarz” i „Była sobie piosenka”

Lokal wydawnictwa MUZA, ul. Próżna 14

12.30−13.45 Gołda Tencer prezentuje: – koncert piosenki

żydowskiej w wykonaniu aktorek młodego pokolenia.

Wystąpią: Kamila Boruta, Paulina Dulla, Katarzyna Kołeczek,

Malwina Koteluk, Paulina Lombarowicz, Magda Piotrowska,

Izabella Rzeszowska, Margita Ślizowska, prowadzenie

Ernestyna Winnicka


13.30 Odnalezione skarby. Powieści nieznanych pisarek

języka jidysz. Spotkanie z Bellą Szwarcman−Czarnotą,

redaktorką miesięcznika „Midrasz”

Lokal Redakcji Forwerts, ul. Próżna 14

14.00 Wernisaż wystawy Marzeny Dąbrowskiej „Sen Racheli”

Winiarnia na ul. Prożnej 14

14.00 Romanian Fantasy – recital fortepianowy Marilyn

Lerner (USA)


14.00 Ryszard Marek Groński podpisuje swoją książkę:

„Proca Dawida”


14.00−15.30 warsztaty artystyczne dla dzieci – Etel Szyc


ski 12/16

14.30 „Potomkowie” wernisaż fotografii Małgorzaty

Krasuckiej

Skwer na pl.Grzybowskim

14.30 koncert zespołu RZESZÓW KLEZMER BAND


14.30−15.30 Alef, Bejs, Gimel – ABC języka jidysz

– warsztaty prowadzi dr Jacob Weitzner


15.00 „Przystanek: Raj” wernisaż wystawy fotografii Hanny

Siudalskiej

ul. Próżna 14, lokal Restauracji Warszawa−Jerozolima

15.00−16.00 Talizmany i amulety. Żydowska symbolika

magiczna

– wykład Jakuba Skrzypczaka

Lokal redakcji Forwerts, ul. Próżna 14

15.30 spektakl „Rejzl z Gąbina i Zuzanna z Równego”

Przekład i wybór testów Rejzl Żychlińskiej Bella Szwar−

cman−Czarnota,

Występują: Ewa Dąbrowska, Kamila Boruta i Ernestyna

Winnicka

Scenariusz i reżyseria Ernestyna Winnicka

mała scena Teatru Żydowskiego, I piętro, Pl. Grzybowski

12/16


652 16 48)

16.00 „Moje przygody z Singerem”

– spotkanie z francuską pisarką Florence Noiville, autorką

biografii „Isaac B. Singer” (wyd. pol. Cyklady 2007).

Impreza zorganizowana przy współudziale Instytutu

Francuskiego w Warszawie oraz Ambasady Francji.

Austriackie forum kultury, ul. Próżna 8

16.00 „Żydowski krawiec” – koncert Janusza Tencera

Występują: Siostry Rajfer (Izrael), Magdalena Stoltz – for−

tepian (Szwecja)


16.00 Marta Sztokfisz podpisuje swoją książkę:

„Księżniczka deptaku”


16.30 Promocja książki „Proca Dawida” Ryszarda Marka

Grońskiego,

z udziałem: Gołdy Tencer, Ewy Dąbrowskiej Doroty Salamon,

Henryka Rajfera i Marka Węglarskiego,



652 16 48)

17.00 OSCAR I PANI RÓŻA według książki Érica−Emmanuela

Schmidta

Monodram LEI KOENIG – wielkiej aktorki teatru Habima

(Izrael)

tłumaczenie symultaniczne




17.00−19.00 Czytanie Singera

– Wanda Siemaszko, Helena Wilda, Wojciech Wiliński.

Lokal Redakcji Forwerts, ul. Próżna 14


ZA GRZECHY (Al chet) r. Aleksander Marten, 1936, 77 minut




tel. 646 12 60




18.00 Wokół Warszawy – sztetlech na Mazowszu

– prezentacja multimedialna fotografii Piotra Piluka

Austriackie forum kultury, ul. Próżna 8

18.00−18.30 – Bicie rekordu GUINNESSA w tańcu

chasydzkim

prowadzi Leon Blank (Szwecja) z towarzyszeniem zespo−

łu klezmerskiego Rzeszów Klezmer Band

Duża scena na Pl. Grzybowskim

19.00 „NOC KLEZMERÓW”– koncert zespołów klezmerskich: GOLEM (USA),

SOCALLED ORCHESTRA (USA/Kanada)

Prowadzenie: Dawid Szurmiej

KONCERT PLENEROWY NA UL. PRÓŻNEJ, rejestracjaTVP pr 2

19.30 projekcja przedwojennych filmów żydowskich

brama przy ulicy Próżnej 12

20.30 Hawdala – zakończenie szabatu

Uroczystość zakończenia Szabatu uświetni koncert zes−

połu „Di Lecte Trio” koncert młodzieży żydowskiej


21.30 KONCERT „Trzy Żydowskie Divy”

– występują: ADRIENNE COOPER (USA), THERESA TOVA

(Kanada), JOANNE BORTS (USA)






Ulica Próżna

13.00−15.00 warsztaty tańca Żydowskiego

– Leon Blank (Szwecja) z zespołem

klezmerskim Rzeszów Klezmer Band

15.00−15.30 projekcja filmów niemych

(Brama, ul. Próżna 12)

15.30−15.45 Step

– Paulina Lombarowicz, Małgorzata Majewska, Karol Drze−

woszewski, Piotr Plichta

15.45−16.45 „Cud purymowy”

– spektakl wg Icyka Mangera, muz. Dow Zelcer,

reż. Artura Hofmana, insc. Gołda Tencer,

występują: Ewa Dąbrowska, Dorota Salamon, Artur Hofman,

Henryk Rajfer, Marek Węglarski.

16.45−17.15 Występ Gienadija Icchakova (Izrael)

17.15−17.30 Step

– Paulina Lombarowicz, Małgorzata Majewska, Karol

Drzewoszewski, Piotr Plichta

17.30−18.00 Opowieści chasydzkie: ciąg dalszy

– spektakl w reż. Elżbiety Protakiewicz;

występują: Alina Świdowska, Mikołaj Műller, Henryk Rajfer,

Jerzy Walczak, Marek Węglarski, Wojciech Wiliński, Dawid

Szurmiej, Mirosław Kuźniak – skrzypce

Brama przy ulicy Próżnej 12

12.00−13.00 zwiedzanie synagogi im. Nożyków

– oprowadza Miriam Gonczarska i Bolesław Zając


12.00−13.30 warsztaty plastyczne dla dzieci

– Etel Szyc, Monika Krajewska


ski 12/16

12.00 oprowadzanie po ulicy Próżnej – Janusz Sujecki

zbiórka przed wejściem głównym do Teatru Żydowskiego,

Pl. Grzybowski 12/16




12.00 Joanna Wacława Niegodzisz podpisuje swoją książkę:

„Kazimierz Dolny w trzy dni”


14.00 „Żydowski jazz” – recital Teresy Tovy (Kanada),





14.00−15.00 „Czytanie i malowanie” – Bajki I.B. Singera

we współpracy zFundacją ABCXXI „Cała Polska czyta dzieciom”


14.00 Wokół Warszawy – sztetlech na Mazowszu

– prezentacja multimedialna fotografii Piotra Piluka


14.00 Andrzej Korybut−Joresz podpisuje swoją książkę:

„Daszkiewicz”


14.30−16.00 „Tajemnice alfabetu” – warsztaty kaligrafii

hebrajskiej



ski 12/16

14.30 wykład o kabale


15.00 Sto pytań do Rabina

– spotkanie z Naczelnym Rabinem Polski Michaelem

Schudrichem


15.30 „Kiedy rebe śpi” recital Lei Koenig (Izrael)

przy fortepianie Miriam Wolf (Izrael)




15.30 Wariacje klezmerskie – warsztaty prowadzi SoCalled Orchestra (USA/Kanada)


16.00 Spotkanie autorskie z prof. Szewachem Weissem

– promocja książki „Okna tęsknoty, okna nadziei”


16.00−17.30 Czytanie Singera:

Helena Wilda, Mikołaj Műller, Jerzy Walczak,

Lokal redakcji Forwerts, ul. Próżna 14


BEZDOMNI (On a hejm) r. Aleksander Marten, 1939, 76 minut




tel. 646 12 60

16.30−18.00 warsztaty wycinanki żydowskiej

– prowadzi Monika Krajewska


ski 12/16

17.00 „Zagraj mi tango w jidysz” recital Adrienne Cooper (USA)




652 16 48)

17.00 Koncert chóru Kantorów „Hasidic Cappella” z Moskwy



652 16 48)

17.00−18.30 Alef, Bejs, Gimel – ABC języka jidysz

– warsztaty prowadzi dr Jacob Weitzner


17.30 koncert zespołu klezmerskiego RZESZÓW KLEZMER

BAND


18.00 KABARET „Żydowskie curesy” koncert Moti Giladi

(Izrael)

z udziałem Sióstr Rajfer (Izrael), przy fortepianie Gilad Katz




19.30 projekcja przedwojennych filmów żydowskich

Podwórko przy ulicy Próżnej 12

19.30 KONCERT FINAŁOWY – „TRADYCJA”− reż. Szymon Szurmiej II reż.Lena Szurmiej kier. muz.

Teresa Wrońska, scenografia Ewa Łaniecka, kostiumy,

Marta Grudzińska.

Występują: Lea Koenig (Izrael), Adrienne Cooper (USA),Joanne Borts (USA), Marilyn Lerner (USA), Gołda Tencer,Theresa Tova (Kanada), Siostry Rajfer (Izrael), Moti Giladi(Izrael) Golem (USA), SoCalled (USA), chór kantorów„Hasidic Cappella” z Moskwy, Janusz Tencer, SzymonSzurmiej, Lilianna Cercel, Ewa Greś, Ewa Tucholska,Roksana Vykalyuk, Wit Michaj, Genady Iskhakov oraz aktorzy Teatru Żydowskiego: Kamila Boruta, Moni−

ka Chrząstowska, Ewa Dąbrowska, Dominika Dawidowicz,

Agata Dudek, Paulina Dulla, Monika Gruda, Monika Jere−

micz, Ewa Klimek, Helena Wilda Kowalska, Mariola Kuź−

nik, Paulina Lombarowicz, Małgorzata Majewska, Magda−

lena Majsterkiewicz, Sylwia Najach, Joanna Przybyłowska,

Katarzyna Post, Izabella Rzeszowska, Dorota Salamon,

Wanda Siemaszko, Monika Soszka, Barbara Szeliga, Alina

Świdowska, Małgorzata Trybalska, Marcin Błaszak, Janusz

Brodacki, Rafał Dajbor, Waldemar Gawlik, Adam Malecki,

Marcin Mastalerz, Adam Molak, Mikołaj Müller, Ryszard

Kluge, Grzegorz Kulikowski, Marcin Kurowski, Henryk Rajfer,

Rafał Rutowicz, Piotr Sierecki, Dawid Szurmiej, Jerzy Walczak,

Marek Węglarski, Wojciech Wiliński

KONCERT PLENEROWY NA UL. PRÓŻNEJ, rejestracjaTVP pr 1, transmisja na żywo w TVP Kultura

13.00 Kołysanka dla Pamięci

Modlitwę zaśpiewa chór kantorów „Hasidic Cappella”

z Moskwy

Pomnik Bohaterów Getta, ul. Anielewicza róg ul. Zamenhofa

IIMMPPRREEZZYY TTOOWWAARRZZYYSSZZĄĄCCEE::


19.00 wernisaż wystawy „co (n) version” w Nizio Gallery Prezentacja dokumentacji funkcji byłych synagog w Polsce

oraz prac z zakresu poezji konkretnej, sztuki słowa

– komentujących proces z (a) miany synagog

Kuratorki: Dorota Grobelna, Natalia Romik

Wystawa czynna od godz. 10.00 do 17.00 od wtorku

do piątku, w sobotę od 12.00 do 16.00, wstęp bezpłatny

Nizio Gallery, ul. Inżynierska 3/4, www.nizio.com.pl


12.00 „Chmury nad miastem” poranek poetycki

– poświęcony twórczości I. Mangera oraz I. B. Singera.

Słowo wstępne: dr Katarzyna Buczek. Udział biorą Barba−

ra i Jacek Bursztynowiczowie. Pieśni w wykonaniu Joanny

Stefańskiej−Matraszek (sopran) oraz Janusza Tylmana

(fortepian).

Cafe Zamek, Zamek Królewski w Warszawie, Pl. Zamkowy,

wstęp 10 zł.

Organizatorzy zastrzegają sobie prawo do zmian w programie.

W dniach 6−9 września zapraszamy do Tancbudy na skwerze

przed Teatrem Żydowskim na potrawy tradycyjnej kuchni

żydowskiej.

Prosimy o potwierdzenie przybycia na wybrane przezPaństwa imprezy od 20 sierpnia do 1 września 2007.tel. 620 55 85, 652 16 48Potwierdzenia rezerwacji do odbioru w Biurze Festiwalowym

(Teatr Żydowski, wejście od strony Pl. Grzybowskiego)

Cennik imprez biletowanych:

WIECZÓR SZYMONA SZURMIEJA – 35 zł

„WIECZÓR W KUCHNI MAMY SONI” – 35 zł

„ŻYDOWSKA RADOŚĆ” – VIRA LOZINSKY – RECITAL – 35 zł

„ŚPIEWAM ŻYCIE” – KONCERT EDYTY GEPPERT I ZESPOŁU KROKE – 50 zł

KONCERT FORTEPIANOWY LESZKA MOŻDŻERA i ZOHARA FRESCO – 50 zł

„OSCAR I PANI RÓŻA” – LEA KOENIG – 35 zł

„TRZY ŻYDOWSKIE DIVY” – 50 zł

„KIEDY REBE ŚPI” – LEA KOENIG – RECITAL – 35 zł

KABARET „ŻYDOWSKIE CURESY” – MOTI GILADI – 35 zł

IMPREZY w Klubie Mamele – 10 zł

Organizator: Fundacja SHALOM

Współorganizatorzy:

Teatr Żydowski im. Estery Rachel i Idy KamińskichStołeczna Estrada

Partnerzy festiwalu:

Towarzystwo Społeczno−Kulturalne Żydów w PolsceGmina Wyznaniowa Żydowska w Warszawie

Joint Distribution Committee

Pomysłodawca i twórca festiwalu: Gołda Tencer

Dyrektor Festiwalu: Gołda Tencer

Scenografia: Ewa Łaniecka

II scenograf: Marta Grudzińska

Projekt plakatu i logo festiwalu: Lech Majewski

Kierownictwo muzyczne:

Teresa Wrońska

Kierownictwo produkcji:

Joanna FedorowiczHanna Pałuba

Izabela Teodorkiewicz

Kierownictwo produkcji koncertu finałowego:

Joanna Fedorowicz – „Jelly Office” Agencja Artystyczna

PR

4 Planet Media – Krystyna Lewenfisz – Kulesza

Redakcja katalogu

Katarzyna Nakonieczna

Współpraca:

Gabriela BidzińskaAneta Kaprzyk

Monika MiłaszewskaBożena Pika

Magdalena Srebrna Artur Grudziński

Mariusz JaskulskiGrzegorz Kołacz

Reżyseria ul. Próżnej

Elżbieta ProtakiewiczDawid Szurmiej

Biuro Festiwalowe:

Aneta GroszyńskaMagdalena Olszewska

Documents

insert Gazeta Wyborcza