İNSÜLİN TİPLERİ VE DİKKAT EDİ · PDF fileHızlıEtkili=Analog Humolog, Novorapid, Apidra KısaEtkili=Regüler Humulin R, Acrapid Orta etkili=NPH Humulin N, İnsulatard Uzun

Embed Size (px)

Citation preview

  • [email protected]

    mailto:[email protected]:[email protected]:[email protected]:[email protected]:[email protected]:[email protected]

  • nslin Nedir?

    nslin eitleri

    Uygulamada Dikkat Edilecekler

  • Molekler arl 5.8 kilodalton (kDa) olan,

    polipeptit yapl ve

    vcuttaki karbonhidrat ztrmesinindzenlenmesinde

    glukagon ile birlikte rol alan bir hormondur.

    http://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0ns%C3%BClin, Eriim Tarihi: 17.01.2013

    http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Molek%C3%BCler_k%C3%BCtle&action=edit&redlink=1http://tr.wikipedia.org/wiki/Atomik_k%C3%BCtle_birimihttp://tr.wikipedia.org/wiki/Atomik_k%C3%BCtle_birimihttp://tr.wikipedia.org/wiki/Atomik_k%C3%BCtle_birimihttp://tr.wikipedia.org/wiki/Atomik_k%C3%BCtle_birimihttp://tr.wikipedia.org/wiki/Atomik_k%C3%BCtle_birimihttp://tr.wikipedia.org/wiki/Polipeptithttp://tr.wikipedia.org/wiki/Polipeptithttp://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Karbonhidrat_metabolizmas%C4%B1&action=edit&redlink=1http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Karbonhidrat_metabolizmas%C4%B1&action=edit&redlink=1http://tr.wikipedia.org/wiki/Glukagonhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Glukagonhttp://tr.wikipedia.org/wiki/Hormonhttp://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0ns%C3%BClinhttp://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0ns%C3%BClinhttp://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0ns%C3%BClinhttp://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0ns%C3%BClinhttp://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0ns%C3%BClinhttp://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0ns%C3%BClin

  • Sabah le Akam

    Sabahle Akam

    Diyabet sz konusu olduunda pankreas taklit edilerek inslin uygun zamanlarda enjekte edilmeye allr

    nslin doal artlarda vcutta daima mevcuttur

  • Hzl Etkili=Analog

    Humolog,Novorapid, Apidra

    Ksa Etkili=Regler

    Humulin R, Acrapid

    Orta etkili=NPH

    Humulin N,nsulatard

    Uzun etkili=Glarjin-detemir

    Lantus ve Levemir

    Karm

    Humulin 70/30-Humulin 80/20

    Mixtard 10,20,30,40,50,

    Novamix 30-Humulog mix 25,50

  • Sabah

    le

    Akam

    nslinlerin enjeksiyondan ne kadar sre sonra etki etmeye balayaca maksimum etki sresi ve vcutta kal sreleri eitlerine gre deiiklik gstermektedir.

  • Ksa Etkililer

    Etki Balama Sresi 30-60 dk

    Pik Sresi 2-4 saat

    Etki Sresi 5-8 saat

    Uygulama ZamanYemekten 30 dk

    nce

    Uygulama Yolu IV-IM-Subkutan

    Grnm Berrak

    Piyasa AdHumulin-R

    Actrapid

    Orta Etkililer

    Etki Balama Sresi 2-4 saat

    Pik Sresi 4-12 saat

    Etki Sresi 12-24 saat

    Uygulama Zaman Yemekten 30 dk nce

    Uygulama Yolu Subkutan

    Grnm Bulank

    Piyasa AdHumulin-N

    Insulatard

    Hzl Etkililer

    Etki Balama Sresi 15 dk

    Pik Sresi 1-3 saat

    Etki Sresi 3-5 saat

    Uygulama ZamanYemekten hemen

    nce

    Uygulama Yolu Subkutan

    Grnm Berrak

    Piyasa AdHumalog

    Novorapid

    Uzun Etkililer

    Etki Balama Sresi 1 saat

    Pik Sresi Pik etkisi Yok

    Etki Sresi 24 saat

    Uygulama Zaman A-Tok Fark Etmez

    Uygulama Yolu Subkutan

    Grnm Berrak

    Piyasa AdLantus

    Levemir

    Karm nslinler (Hzl)

    Etki Balama Sresi 15 dk

    Pik Sresi 1-4 saat

    Etki Sresi 12-16 saat

    Uygulama ZamanYemekten hemen

    nce

    Uygulama Yolu Subkutan

    Grnm Bulank

    Piyasa AdHumalog Mix25/50

    Novomix 30

    Karm nslinler (Hzl)

    Etki Balama Sresi 30-60 dk

    Pik Sresi Deiken

    Etki Sresi 16-24 saat

    Uygulama Zaman Yemekten 30 dk nce

    Uygulama Yolu Subkutan

    Grnm Bulank

    Piyasa Ad

    Humin M70/30

    Mixtard

    10/20/30/40/50

  • nslin saklama koullar-1 nslinin son kullanm tarihinde 3 ay nce tketilmi olmas

    gerekmektedir.

    Alan inslinin mr 28 gndr.

    Ayn inslinin gnlk kullanm dozu 10 nitenin altnda olan bireyler kalem zerinde etiketleme yaparak son kullanm tarihini takip etmelidir.

    Kullanmnn 28. gnnde kalem ierisinde inslin bulunsa dahi imha edilmeli yeni bir kalem kullanlmaya balanmaldr.

  • nslin saklama koullar-2 nslinler souk zincire uygun olarak eczaneden buz

    akleriyle alnarak evde buz dolabnda +2 ile +8 derece arasnda muhafaza edilmelidir.

    nslinler ani s deiimlerinden korunmaldr.

    Kullanlmakta olan inslin etkinliinin azalmamas asndan buzdolabnda muhafaza edilmeye devam edilmelidir.

  • ne Boyunun Belirlenmesi-1

    Cilt alt ya dokusu; beden Kitle indeksine (BK) ve uygulama blgelerine (bacak kol karn gibi) gre deiiklik gstermektedir.

    Kas dokusuna enjeksiyon yaplmamas iin ine boyuna diyabet eitim hemiresi/doktoru karar vermelidir.

  • ne Boyunun Belirlenmesi-2

    Yetikin bireylerde cinsiyet,ya,etnik kkenden bamsz olarak cilt kalnl yaklak olarak 2mm dr.

    nslin cilt alt ya dokusuna enjekte edilmektedir.

  • Normal ya dokulu birey

    Uzun ine ucu

    Deri kvrm oluturarak 45 derece eimle

    enjeksiyon

    Dik enjeksiyonUygun ine

    ucu

    ne Boyunun Belirlenmesi-3

    Deri kvrm elin ba parma ve iaret ile orta parmak yardmyla yaplmaldr.

  • Enjeksiyondan nce-1

    Karm inslinleri kartrma ilemi iin kullanmadan nce kalemin tutulduu el bilekten bkme-kaldrma hareketi yaplarak yava hareketlerle kartrlmaldr.

    Bu ilem 15-20 kez yaplr ve kalem btnyle ayn rengi aldndan emin olmak iin kontrol edilmelidir, gerekirse kartrma ilemi tekrarlanr.

  • Enjeksiyondan nce-2

    nslinin souk yada lk olmas emilim hzn etkilememektedir.

    Fakat enjeksiyon srasnda oluan ary azaltmak amacyla oda ss seviyesinde lnmas beklenebilir.

    Etkinliinin azalmamas iin lnmasnda ani snmaya (kalorifer, alan cihazlar vb zerine) koyulmamaldr ve saklama koullarnda donmaya (buzluk, deepfreze vb) neden olacak durumlardan kanlmaldr.

  • Enjeksiyon yaplmamas gereken blgeler

    Cerrahi giriim yaplm skar doku zerine,

    Mastektomi gibi cerrahi sonras invaziv giriim uygun olmayan blgelere,

    Atrofi gelimi doku blgelerine,

    Hematom, lipoatrofi mevcut ise,

    Egzersiz yaplacaksa inslinin hzl emilime neden olaca iin bu blgelere enjeksiyon yaplmamaldr.

  • Rotasyon Yapma

    Enjeksiyon blgeleri her uygulamada blge iersinde de rotasyonla uygulanmaldr.

    Rotasyon yapmak lipohipertrofi-lipohipotrofi olumasn nler.

  • Enjeksiyon esnasnda-1

    Tbb merkezler dnda evde yaplan uygulama ncesinde enjeksiyon alann dezenfekte etmek iin alkol-kolonya vb kullanmna gerek yoktur.

    Enjekte edilecek miktar 50 u zerinde ise blnerek (ayn zamanda olmak kaydyla) uygulanabilir.

  • Enjeksiyon esnasnda-2

    Eer enjeksiyon iin deri kvrm oluturuluyorsa bu elde ine ciltten karldktan sonra braklmaldr.

    Enjeksiyon yaplrken buton sfr gsterdikten sonra 15-20 ye kadar saylmal ve butonun zerindeki parmak basncn etkisiyle inslinin eksik doz yaplmasn nlemek iin ine ciltten karldktan sonra ekilmelidir.

    Deri kvrm oluturun elerken brakldnda ine ucukas iine ilerler.

  • Enjeksiyon esnasnda-3

    ne cilt iinde iken kalem; el deitirmemeli veya oynatlmamaldr, aksi durumda kk kesiklere ve kanamaya sebep olur.

    Bu durum daha sonra hipoglisemi, enjeksiyon blgesinin sertlemesi ve aryla neden olur.

  • Enjeksiyon sonrasnda-1

    Enjeksiyon blgesine hafife bir pamuk yardmyla bastrlr, masaj yaplmamaldr.

    Kalemin inesi yaralanma ve enfeksiyon riskinden korunmak amacyla byk koruyucu kapak yardmyla karlmaldr.

  • Enjeksiyon sonrasnda-2

    nslin ineleri sadece 1 kez kullanlabilirler.

    Kullandktan sonra byk koruyucu kapak yardmyla karlmal ve korumal kaplarda biriktirilerek kabn az kapatldktan sonra pe atlmaldrlar.

  • ne Ular Kalemden karlmadnda

    Kalem /Kartu iinde hava kabarc

    Eksik doz

    Cilt altna hava kabarc enjeksiyonu

    ne ucundan inslin szmas

    Karm inslinler de karm orann deimesi

    Diyabet Kontrolnde

    Bozulma

  • Hipoglisemi nedenleri

    Hipogliseminin bir ok nedeniyle birlikte;

    Scak suyla banyo yapmak

    nslin uygulanan blgeye kese veya masaj yapmak,

    Bu blgelere scak uygulama yapmak (su kesesi vb),

    Uygun olmayan uzunlukta ine ucuyla deri kvrm oluturmadan dik acyla enjeksiyon yapmak gz ard edilmemelidir.

  • Uzun etkili inslinler dndaki inslinler yemekten nce yaplmaktadr.

    Yemekten nce enjeksiyon unutuldu ise yemekten sonra veya bir sonraki nn enjeksiyon miktaryla birletirilerek yaplmamaldr.

    Enjeksiyon saysn azaltmak amacyla bir ne ait enjeksiyon miktar dier nlere bltrlerek yaplmamaldr.

  • 1. Diyabet Ekibi iin nslin/GLP-1 Enjeksiyon Rehberi, Diyabet Hemirelii Dernei, www.tdhd.org, Eriim Tarihi: 10.01.2013.

    2. nslin Kalemiyle nslin uygulama Rehberi, Diyabet Hemirelii Dernei, www.tdhd.org, Eriim Tarihi: 10.01.2013.

    http://www.tdhd.org/http://www.tdhd.org/http://www.tdhd.org/http://www.tdhd.org/http://www.tdhd.org/http://www.tdhd.org/