Upload
donkor
View
57
Download
0
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Instytucje Unii Europejskiej. Europe Direct Katowice Ul. Kościuszki 6, 40 - 049 Katowice Tel./fax +48 32 209 17 01 [email protected] www.europe-direct.katowice.pl. Fundament Unii Europejskiej. - PowerPoint PPT Presentation
Citation preview
11
Instytucje Unii Europejskiej
Europe Direct KatowiceUl. Kościuszki 6, 40 - 049 Katowice
Tel./fax +48 32 209 17 [email protected]
www.europe-direct.katowice.pl
22
Fundament Unii Europejskiej
• Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Węgla iStali-Traktat Paryski podpisany 18.04.1951r. Wszedł w życie w dniu 23.07.1952r. i wygasł w dniu 23.07.2002r.
• Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Gospodarczą-Traktat Rzymski podpisany 25.03.1957r. Wszedł w życie w dniu 1.01.1958r.
• Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Energii Atomowej, powstała na mocy Traktatu ustanawiającego EWG
• Traktat o Unii Europejskiej, podpisany w dniu 7.02.1992r. w Maastricht i wszedł w życie 1.11.1993r.
33
Struktura Unii Europejskiej Unia Europejska opiera się na traktatach, a jej trzy filary
odpowiadają różnym obszarom polityki, w których obowiązują odmienne systemy podejmowania decyzji
Trzy filary Unii Europejskiej:
• Wspólnota (większość obszarów, w których istnieje wspólna polityka)
• Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa
• Współpraca policyjna i sądowa w sprawach karnych
44
Pozostałe traktaty
• Jednolity Akt Europejski – podpisany w 1986r., wchodzi w życie 1.07.1987r. – zmieniał traktat EWG
• Traktat Amsterdamski – podpisany 2.10.1997r., wchodzi w życie 1.05.1999r. – zmieniał traktat UE i WE
• Traktat Nicejski – podpisany 26.02.2001r., wchodzi w życie 1.02.2003r. – dalsze zmiany, uproszczenia systemu decyzyjnego
55
Podejmowanie decyzji w UE
W procesach decyzyjnych na poziomie europejskim uczestniczą różne instytucje UE, w szczególności:
• Komisja Europejska
• Parlament Europejski
• Rada Unii Europejskiej
66
Procedury decyzyjne
Procedura konsultacji – Rada Europejska konsultuje się w sprawie danego aktu zParlamentem, Europejskim Komitetem Ekonomiczno-Społecznym oraz Komitetem Regionów. Parlament może:
• przyjąć wniosek komisji• odrzucić go• poprosić o wprowadzenie do niego poprawek
77
Procedura zgody – wymaga od Rady uzyskania zgody Parlamentu przed podjęciem określonych, szczególnie ważnych decyzji. Parlament nie ma prawa wprowadzania poprawek – musi go w całości przyjąć lub odrzucić bezwzględną większością głosów
Procedura współdecyzji – Parlament pełni funkcję prawodawczą tak samo jak Rada. Jeśli Rada i Parlament nie mogą osiągnąć porozumienia to powołuje się komitet pojednawczy
88
Parlament Europejski
• Siedziba PE: Bruksela, Luksemburg, Strasburg• Posłowie wybierani są od 1979 roku w
wyborach bezpośrednich przez obywateli, których kraj reprezentują
• Kadencja w PE trwa 5 lat• Obecnie Parlament liczy 732 posłów (od
2009r. będzie liczył 736)• Posłowie zasiadają w ogólnoeuropejskich
ugrupowaniach europejskich
99
1010
1111
1212
Zadania Parlamentu Europejskiego
• Przyjmuje akty prawa europejskiego
• Sprawuje nadzór demokratyczny nad pozostałymi instytucjami europejskimi, zwłaszcza nad Komisją Europejską
• Wraz z Radą zatwierdza budżet UE
1313
Nadzór demokratyczny:• Zatwierdzanie wyboru komisarzy – oddzielne
przesłuchania, potem głosowanie nad przyjęciem całego składu Komisji
• Odpowiedzialność Komisji przed Parlamentem
• Kontrola rocznych sprawozdań Komisji
• Monitoring pracy Rady
• Udział w szczycie Unii – zarysowanie aktualnych problemów
1414
Rada Unii Europejskiej
• Siedziba Rady UE: Bruksela, Luksemburg• W skład Rady UE wchodzi jeden minister z
każdego kraju UE, w zależności od tego, która z dziewięciu Rad będzie miała swoje posiedzenie
• Prezydencja oparta jest na systemie rotacyjnym, zmieniającym się co 6 miesięcy
1515
9 możliwych konfiguracji Rady UE
• Rada ds. Ogólnych i Stosunków Zewnętrznych• Rada ds. Gospodarczych i Finansowych (Efocin)• Rada ds. Wymiaru Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych
(JHA)• Rada ds. Zatrudnienia, Polityki Społecznej, Zdrowia i
Polityki dot. Konsumentów• Rada ds. Konkurencyjności• Rada ds. Transportu, Telekomunikacji i Energii• Rada ds. Rolnictwa i Rybołówstwa• Rada ds. Środowiska • Rada ds. Edukacji, Młodzieży i Kultury
1616
Zadania Rady Unii Europejskiej
• Przyjmuje akty prawa europejskiego na wniosek Komisji• Koordynuje kierunki polityki gospodarczej i społecznej w
krajach członkowskich• Zawiera umowy międzynarodowe pomiędzy UE, a innymi
krajami lub organizacjami międzynarodowymi• Przyjmuje budżet UE• Realizuje i rozwija wspólną politykę zagraniczną i
bezpieczeństwa (WPZB) na podstawie wytycznych Rady Europejskiej
• Koordynuje współpracę między krajowymi sądami i organami policji w sprawach karnych
1717
Organizacja pracy Rady
• Coreper (Komitet Stałych Przedstawicieli) – stały zespół przedstawicieli, reprezentujących interesy każdego państwa, spotykający się co tydzień
• Prezydencja Rady – każdy kraj po kolei przejmuje odpowiedzialność za porządek obrad i przewodzi jej posiedzeniom przez 6 miesięcy
• Sekretariat Generalny – wspiera prezydencję
1818
Głosowanie w Radzie
• Każdy kraj posiada głosy:• 29 – Niemcy, Francja, Włochy, Zjednoczone Królestwo• 27 – Hiszpania, Polska• 14 - Rumunia• 13 – Holandia• 12 – Belgia, Czechy, Grecja, Węgry, Portugalia• 10 – Austria, Szwecja, Bułgaria• 7 – Dania, Irlandia, Litwa, Słowacja, Finlandia• 4 – Cypr, Estonia, Łotwa, Słowenia, Luksemburg• 3 – MaltaW sumie 345
1919
• Głosowanie większością kwalifikowaną
ma miejsce w szczególnie ważnych dziedzinach jak polityka zagraniczna i bezpieczeństwa
Decyzja wymaga zgody większości państw członkowskich oraz co najmniej 232 głosów „za” tj.72,3%liczby głosów
Dodatkowo każde państwo członkowskie może wystąpić z wnioskiem o sprawdzenie czy głosy „za” stanowią 62% łącznej liczby ludności Unii
2020
Komisja Europejska
• Siedziba KE: Bruksela, posiada biura w Luksemburgu, reprezentacje we wszystkich krajach UE, oraz przedstawicielstwa w licznych stolicach na całym świecie
• 27 członków po jednym z każdego kraju członkowskiego
• Kadencja 5 lat (2004-2009)
2121
Procedura powoływania Komisji
• Rządy państw członkowskich uzgadniają między sobą, kogo nominować na przewodniczącego
• Zatwierdzenie kandydatury na przewodniczącego przez Parlament
• Nominowany na przewodniczącego Komisji w porozumieniu z rządami państw członkowskich wybiera pozostałych członków Komisji
• Przesłuchanie kandydatów przez Parlament ioficjalne mianowanie
2222
Zadania Komisji Europejskiej
• Przedkłada wnioski legislacyjne Parlamentowi i Radzie
• Prowadzi i wdraża unijne polityki oraz budżet UE – organ wykonawczy
• Stoi na straży prawa europejskiego (wspólnie z Trybunałem Europejskim)
• Reprezentuje UE na arenie międzynarodowej, na przykład negocjując umowy między UE, a innymi krajami
2323
Realizacja polityki oraz budżetu UE
• Nadzór Komisji nad wydatkami władz krajowych lub lokalnych
• Parlament – udziela (lub nie) absulutorium z wykonania budżetu
• Wdrażanie wytycznych polityki przyjętych przez Parlament i Radę
• Zarządzanie programami unijnymi, np. Erasmus, Interreg
2424
Egzekwowanie prawa europejskiego
• Zapewnienie właściwego stosowania prawa UE w państwach członkowskich
• Podejmuje środki, gdy państwo nie stosuje się do prawa unijnego:– Procedura w sprawie naruszenia – przekazanie
oficjalnego pisma do rządu danego kraju– Wyznacza termin na udzielenie wyjaśnień w tej
sprawie– W razie braku rezultatu Komisja kieruje sprawę
do Trybunału Sprawiedliwości
2525
Przewodniczący Komisji Europejskiej
2626
Danuta Hübner-
Komisarz ds. Polityki
Regionalnej
2727
Komisja Europejska w komplecie
2828
Trybunał Sprawiedliwości
• Siedzibą Trybunału Sprawiedliwości jest Luksemburg
• W skład Trybunału wchodzi jeden sędzia z każdego kraju UE, a w skład działającego przy Trybunale Sądu Pierwszej Instancji przynajmniej jeden sędzia z każdego kraju unijnego
• Kadencja: odnawialna sześcioletnia
2929
Składy Trybunału
• Wielka Izba – 13 sędziów• 5 sędziów• 3 sędziów
• Wspieranie Trybunału przez ośmiu rzeczników generalnych – przedstawianie uzasadnionych opinii w sprawach wniesionych do Trybunału
3030
• Sąd Pierwszej Instancji – działa od 1989 roku. Odpowiada za wydawanie orzeczeń w określonych rodzajach spraw
• Sąd ds. Służby Publicznej Unii Europejskiej – rozstrzyga spory między UE a jej pracownikami
Organy
3131
Zadania Trybunału Sprawiedliwości
• Orzeczenia w trybie prejudycjalnym – interpretacja prawa unijnego
• Skargi na uchybienia zobowiązaniom przez państwo członkowskie
• Skargi o unieważnienie – może wnieść każdy organ UE lub osoba fizyczna
• Skargi na zaniechanie działania przez Komisję, Radę lub Parlament
3232
Organizacja pracy Trybunału
• Część pisemna postępowania – przełożenie pisemnych oświadczeń stron; przydzielony do sprawy sędzia opracowuje sprawozdanie podsumowujące
• Część ustna, jawna – rozprawa
• Wyrok jest przyjmowany większością głosów i ogłaszane na rozprawach jawnych
3333
Europejski Trybunał Obrachunkowy
• Siedzibą Europejskiego Trybunału Obrachunkowego jest Luksemburg
• W skład Trybunału wchodzi po jednym członku z każdego państwa UE, w sumie 317 członków
• Kadencja: odnawialna sześcioletnia
3434
Zadania Europejskiego Trybunału Obrachunkowego
• Kontrola właściwego wykonania budżetu UE
• Przedkładanie Parlamentowi Europejskiemu i Radzie Unii Europejskiej corocznego sprawozdania za poprzedni rok budżetowy
• Wydawanie opinii w sprawie wniosków legislacyjnych dotyczących kwestii finansowych i działań Unii związanych ze zwalczaniem nadużyć
3535
Organizacja pracy Trybunału
• Zatrudnionych jest ok.. 800 osób, w tym kontrolerzy – sprawdzają funkcjonowanie instytucji UE oraz krajów, które otrzymują pomoc od UE
• W razie wykrycia nieprawidłowości kontrolerzy informują o tym OLAF – Europejski Urząd ds.. Zwalczania Nadużyć Finansowych
3636
Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny
• Siedzibą EKES jest Bruksela
• Liczy 344 członków nominowanych przez rządy państw UE
• Kadencja: odnawialna czteroletnia
3737
• Organ doradczy reprezentujący pracodawców, związki zawodowe oraz inne grupy, tj. rolników, konsumentów, organizacje pozarządowe i inne grupy interesu
• Komitet broni ich interesów w dyskusjach politycznych z Komisją, Radą, Parlamentem
Pomost między Unią a obywatelami
Dimitris Dimitriadis
3838
Ilość mandatów
24 - Niemcy, Francja, Włochy, Zjednoczone Królestwo21 – Hiszpania, Polska12 – Belgia, Czechy, Grecja, Węgry, Portugalia, Holandia, Austria, Szwecja10 – Bułgaria9 – Dania, Irlandia, Litwa, Słowacja, Finlandia7 – Estonia, Łotwa, Słowenia, 6 - Cypr, Luksemburg5 – Malta
3939
Zadania Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego
• Doradztwo Radzie UE, Komisji i Parlamentowi Europejskiemu - na ich wniosek lub z własnej inicjatywy
• Zachęcanie społeczeństwo obywatelskie do większego zaangażowania w kształtowanie polityki UE
• Umacnianie roli społeczeństwa obywatelskiego poza Unią i pomoc w tworzeniu struktur doradczych
4040
Członkowie EKES
Reprezentanci trzech grup: 1. Pracodawców2. Pracowników3. Grupy różnych interesów gospodarczych i
społecznych - organizacje pozarządowe, organizacje rolników, małe przedsiębiorstwa, rzemieślników i wolne zawody, spółdzielnie i organizacje nienastawione na zysk, organizacje konsumenckie i ekologiczne, kręgi naukowe i akademickie, stowarzyszenia wspierające rodzinę, kobiety, niepełnosprawnych itd.
4141
Komitet Regionów
• Siedzibą Komitetu Regionów jest Bruksela
• Liczy 344 członków nominowanych przez rządy państw UE spośród władz lokalnych i regionalnych
• Kadencja: odnawialna czteroletnia
4242
Liczba członków
• 24 - Francja, Niemcy, Wielka Brytania i Włochy• 21 - Hiszpania i Polska• 15 - Rumunia• 12 - Belgia, Bułgaria, Czechy, Grecja i Węgry, Austria,
Niderlandy, Portugalia i Szwecja• 9 - Dania, Finlandia, Irlandia, Litwa i Słowacja• 7 - Estonia, Łotwa i Słowenia• 6 - Cypr i Luksemburg• 5 - Malta• OGÓŁEM:344
4343
Zadania Komitetu Regionów
• Reprezentowanie poglądów władz lokalnych i regionalnych w dyskusjach na temat aktów prawnych
• Konsultowanie z Radą UE i Komisją Europejską spraw dotyczących bezpośrednio władz lokalnych i regionalnych
4444
Organizacja pracy Komitetu Regionów
• 5 sesji plenarnych na rok • 6 komisji, które przygotowują sesje:
– Komisja ds. Polityki Spójności Regionalnej (COTER);– Komisja ds. Polityki Gospodarczej i Społecznej
(ECOS);– Komisja ds. Rozwoju Zrównoważonego (DEVE);– Komisja ds. Kultury i Edukacji (EDUC);– Komisja ds. Konstytucyjnych i Sprawowania Rządów
w Europie (CONST);– Komisja ds. Stosunków Zewnętrznych (RELEX).
4545
Europejski Bank Inwestycyjny
• Siedzibą Europejskiego Banku Inwestycyjnego jest Luksemburg
• Członkowie: Rada Gubernatorów (27), Rada Dyrektorów (28), Komitet Zarządzający (9)
4646
Zadania Europejskiego Banku Inwestycyjnego
Finansowanie projektów, które są w interesie publicznym, które nie mogłyby być finansowane z innego źródła, lub też pożyczki na nie byłyby znacznie droższe
Projekt musi spełniać odpowiednie kryteria:• Przyczyniać się do realizacji celów UE• Powinien nieść korzyści głównie dla regionów
mniej uprzywilejowanych• Powinien przyciągać fundusze z innych źródełWspieranie rozwoju w krajach śródziemnomorskich,
Azji i Ameryki łacińskiej
4747
Organizacja pracy Banku
• Rada Gubernatorów - składa się z ministrów finansów ze wszystkich państw członkowskich.
– określa ona ogólną politykę Banku w zakresie udzielania pożyczek,
– zatwierdza roczny bilans i sprawozdanie z działalności– upoważnia Bank do finansowania projektów poza UE – podejmuje decyzje o zwiększeniu kapitału.• Rada Dyrektorów zatwierdza operacje udzielania i
zaciągania pożyczek oraz kontroluje właściwe zarządzanie bankiem.
• Komitet Zarządzający - kierownictwo Banku (9os.) - bieżące zarządzaniem EBI.
4848
Europejski Bank Centralny
• Siedzibą Europejskiego Banku Centralnego jest Frankfurt nad Menem
• Członkowie: Rada Prezesów (19, na którą składa się 6-cio osobowy Zarząd i 13 prezesów banków centralnych krajów strefy euro), Rada Ogólna (29)
4949
Zadania Europejskiego Banku Centralnego
• Zapewnienie stabilności cen w strefie euro
• Kontrolowanie podaży pieniądza
• Monitorowanie tendencji cen
5050
Organizacja pracy Banku
• Zarząd – prezes, wiceprezes, 4 członków – kadencja 8 lat, nieodnawialna – wdrażanie polityki pienężnej
• Rada Prezesów – 6 członków Zarządu, 13 prezesów z banków centralnych państw strefy euro - najwyższy organ decyzyjny – wytyczanie polityki pieniężnej
• Rada Ogólna – prezes, wiceprezes EBC, prezesi banków centralnych 25 państw członkowskich – organ doradczy
5151
Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich
• Nikiforos Diamandouros
• Siedzibą Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich jest Strasburg
• Kadencja: odnawialna pięcioletnia
5252
Nikiforos Diamandouros – Obecny RPO
5353
Zadania Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich
• Pomoc w ujawnianiu przypadków złej praktyki administracyjnej w instytucjach i organach UE (niesprawiedliwość, dyskryminacja, nadużywanie władzy, brak lub odmowa udzielania informacji, nieuzasadnione opóźnienia, niepoprawne procedury)
5454
Europejski Inspektor Ochrony Danych
• Siedzibą Europejskiego Inspektora Ochrony Danych jest Bruksela
• Kadencja: odnawialna pięcioletnia
• Głównym zadaniem EIOD jest zadbanie o to, by przy przetwarzaniu danych osobowych szanowano prawo do prywatności obywatela
Peter Hustinx
5555
I filar – domena wspólnotowa- Centrum Tłumaczeń dla Organów Unii Europejskiej- Europejska Agencja ds. Bezpieczeństwa i Ochrony Zdrowia w Miejscu Pracy- Europejska Agencja ds. Bezpieczeństwa na Morzu- Europejska Agencja Bezpieczeństwa Siecii Informacji- Europejska Agencja Bezpieczeństwa Transportu Lotniczego
Agencje – realizują ściśle określone zadania
5656
- Europejska Agencja Kolejowa - Europejska Agencja Leków- Europejska Agencja Ochrony Środowiska- Europejska Agencja Odbudowy- Europejska Fundacja Kształcenia- Europejska Fundacja na rzecz Poprawy Warunków Życia i Pracy- Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób- Europejskie Centrum Monitorowania Narkotyków i Narkomanii- Europejskie Centrum Monitorowania Rasizmu i Ksenofobii
5757
-Europejskie Centrum Rozwoju Szkolenia Zawodowego-Europejski Organ Nadzoru Globalnego Systemu Nawigacji Satelitarnej-Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności-Urząd Harmonizacji w ramach Rynku Wewnętrznego (Znaki Towarowe i Wzory Przemysłowe)-Wspólnotowy Urząd Odmian Roślin
5858
II filar - wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa:
– Centrum Satelitarne Unii Europejskiej (EUSC) – analiza danych przekazywanych z satelity
– Europejska Agencja Obrony (EDA) – umacnianie europejskiego potencjału w zakresie obrony i zarządzania kryzysowego
– Instytut Studiów nad Bezpieczeństwem Unii Europejskiej (EUISS) – kształtowanie kultury wspólnego bezpieczeństwa
5959
III filar - współpraca policyjna i sądownicza w sprawach karnych- Eurojust – wspieranie organów prokuratury- Europejska Agencja ds. Zarządzania Współpracą Operacyjną na Granicach Zewnętrznych Państw Członkowskich UE (AMOCEB)- Europejskie Kolegium Policyjne (CEPOL) - wspieranie krajowej policji- Europejski Urząd Policji (Europol) – ogólnoeuropejski wywiad kryminalny
6060
DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ.
Europe Direct KatowiceUl. Kościuszki 6, 40 - 049 Katowice
Tel./fax +48 32 209 17 [email protected]
www.europe-direct.katowice.pl