Embed Size (px)
DESCRIPTION
Citation preview
H. Gardnera koncepcja inteligencji wielorakich w świetle badań empirycznych
Michał KosakowskiInstytut Psychologii UAM
Plan wystąpienia
1. Podstawowe założenia teorii
2. MI a czynnik g
3. Status empiryczny teorii inteligencji wielorakich
4. Zamiast podsumowania
Gardner (1998): Inteligencja niejedno ma imię
Gardner, H. (2002). Inteligencje wielorakie. Teoria w praktyce. Poznań: Media Rodzina
Inteligencja to zdolność do rozwiązywania problemów i produkowania wytworów w sposób uznany za wartościowy dla danej kultury
Osiem (początkowo siedem, potencjalnie dziewięć) odrębnych rodzajów/form inteligencji:
Słowo „inteligencje” użyte z rozmysłem, jako bardziej przyciągające uwagę (w odróżnieniu od np. talentów).
Poszczególne inteligencje są tak samo ważne, nie istnieje pomiędzy nimi hierarchia.
●Muzyczna●Cielesno-kinestetyczna●Logiczno-matematyczna●Językowa
●Interpersonalna●Intrapersonalna●Przestrzenna●Przyrodnicza●Egzystencjalna
Gardner (1998): Inteligencja niejedno ma imię
Visser, B., Ashton, M., & Vernon, P. (2006). Beyond g: Putting multiple intelligences theory to the test Intelligence, 34 (5), 487-502
Pomysł Gardnera trafił na bardzo podatny grunt, rezonując z egalitarną struną wielu rodziców, pedagogów i psychologów
●Każde dziecko uczy się inaczej - w wypadku niepowodzeń, wina leży po stronie edukatorów
●Każdy jest uzdolniony w jakiś sposób – dzieci osiągające kiepskie wyniki w testach IQ, mogą być sprawne fizycznie, uzdolnione artystycznie lub muzycznie – każdy może być mądry
●Kontrowersje wokół testów inteligencji – Gardner utrzymywał, że standardowe testy inteligencji nie mogą posłużyć do przewidywania osiągnięć szkolnych i życiowych
Visser et al. (2006): Sprawdzam!
Visser, B., Ashton, M., & Vernon, P. (2006). Beyond g: Putting multiple intelligences theory to the test Intelligence, 34 (5), 487-502
Badanie (N=200, 116, w większości ♀studenci), z użyciem dwóch testów dla każdej inteligencji, opartych na opisie Gardnera; jak również testu ogólnych zdolności intelektualnych (Wonderlic Personnel Test)
Poszczególne testy w zamierzeniu minimalizowały udział zdolności językowych, tam gdzie nie są one konieczne.
Podwójne pomiary testowe miały też niezależnie mierzyć poszczególne zdolności opisane przez Gardnera
Visser et al. (2006): Sprawdzam!
Visser, B., Ashton, M., & Vernon, P. (2006). Beyond g: Putting multiple intelligences theory to the test Intelligence, 34 (5), 487-502
● i. językowa – znajdowanie przeciwieństw i synonimów● i. przestrzenna – rotacje mentalne, znajdowanie najkrótszej drogi● i. matematyczna – przeprowadzanie obliczeń, znajdywanie rozwiązań● i. interpersonalna – wskazywanie zakończenia historyjek obrazkowych, rozumienie kontekstu wypowiedzi● i. intrapersonalna - wewnętrzna zgodność samoopisu, trafność przewidywań własnych wyników● i. przyrodnicza – tworzenie kategorii, wskazywanie relacji pomiędzy kategoriami● i. kinestetyczna – „jaskółka”, zręczność dłoni (rysowanie linii równoległych)● i. muzyczna – rozpoznawanie tonów i rytmu
Visser et al. (2006): Sprawdzam!
Visser, B., Ashton, M., & Vernon, P. (2006). Beyond g: Putting multiple intelligences theory to the test Intelligence, 34 (5), 487-502
Analiza czynnikowa pokazała duży ładunek czynnika g w wynikach testów oceniających umiejętności typowo poznawcze – lingwistyczne, logiczno-matematyczne, przestrzenne, przyrodnicze i interpersonalne.
Mniejsze nasycenie czynnika g obserwowano w wynikach pozostałych testów, zwłaszcza int. kinestetycznej i muzycznej (która w badaniach koreluje niekiedy z g)
Odrębną domenę stanowi sprawność fizyczna (choć zręczność niekiedy koreluje silniej z g)
Poszczególne testy różnych inteligencji na ogół korelują ze sobą →
Visser et al. (2006): Sprawdzam!
Visser, B., Ashton, M., & Vernon, P. (2006). Beyond g: Putting multiple intelligences theory to the test Intelligence, 34 (5), 487-502
RE: Visser et al. (2006)
Gardner, H. (2006). On failing to grasp the core of MI theory: A response to Visser et al. Intelligence, 77(3), 200-505.
Kilka numerów Intelligence później, H. Gardner odniósł się do wzmiankowanego artykułu. Potwierdził, iż należy oczekiwać, że w skład czynnika g wchodzić będą komponenty inteligencji matematycznej, werbalnej i kinestetycznej.
Jego zarzuty dotyczyły:
●poprawności konstruktu czynnika g, realności istnienia tego, co miałby mierzyć (G. łączy go między innymi z szybkością rozwiązywania zadań) i utożsamiania go z całością inteligencji ogólnej:
[czynnik g] is necessarily an emergent from aset of tests given to a specific population under specificconditions and analyzed in a certain way; and so ‘g ” willand does vary according to the tests, the testees, and themethods of analysis.
RE: Visser et al. (2006)
Gardner, H. (2006). On failing to grasp the core of MI theory: A response to Visser et al. Intelligence, 77(3), 200-505.
●Nieadekwatność testów wykonywanych w laboratoriach, nie pozwalająca na wykorzystanie poszczególnych zdolności w pełni:
And so, for example, spatial intelligence is most properly examined byseeing how individuals navigate an unfamiliar terrain, while interpersonal intelligence is most properly examined by seeing how individuals negotiate with other persons.
●Fiasko w zakresie uwolnienia testów od komponentu logicznego i językowego; Gardner nazywa je skrycie-logiczno–matematycznymi i wskazuje, że za wieloma zadaniami stoi w istocie operacja językowa
●Wytyka nieścisłości w rozumieniu swoich konstruktów
RE: RE: Visser et al. (2006)
Visser, B., Ashton, M., & Vernon, P. (2006). g and the measurement of Multiple Intelligences: A response to Gardner Intelligence, 34 (5), 507-510
W tym samym numerze, pojawiła się odpowiedź Visser et al.
●Wysoki ładunek czynnika g obserwuje się także w testach pozawerbalnych i nie uwzględniających pomiaru czasu; wyniki w testach IQ są na ogół stałe, bez względu na metodę pomiaru
●Czynnik g jest najlepszym pojedynczym predyktorem wyznaczników statusu socjoekonomicznego – wykształcenia, statusu zawodowego, korzystania z pomocy społecznej
●Podstawowe umiejętności werbalne (potrzebne np. do rozumienia dialogów) mają podobny wpływ na wynik testów, jak zdolność posługiwania się ołówkiem na wynik testów papier-ołówek
Badacze konkludują, iż MI nie wnosi niczego nowego do naszego rozumienia inteligencji
Waterhouse (2006): Gdzie te dowody?
Waterhouse, L. (2006). Multiple Intelligences, the Mozart Effect, and Emotional Intelligence: A Critical Review Educational Psychologist, 41 (4), 207-225
W tym samym roku, wraz z domniemanym „efektem Mozarta”, MIT zajęła się Lynn Waterhouse, dokonując przeglądu badań.
Skonkludowała, iż „na dzień dzisiejszy nie opublikowano badań dostarczających dowodów na potwierdzenie teorii inteligencji wielorakich”. Stosownych badań nie znalazł Sternberg (w roku 1994) i Allix (w roku 2000). W tym samym czasie, Gardner przyznał, że znaleziono little hard evidence for MI theory.
Podobne wyniki otrzymał ponownie Sternberg wraz z Grigerenko w 2004, kiedy to Gardner przyznał, że byłby uradowany, gdyby świadectwa empiryczne znaleziono.
Waterhouse (2006): Gdzie te dowody?
Waterhouse, L. (2006). Multiple Intelligences, the Mozart Effect, and Emotional Intelligence: A Critical Review Educational Psychologist, 41 (4), 207-225
Waterhouse argumentowała również, że Gardner niejako z premedytacją uczynił swój konstrukt niejasnym (co uzasadnił niechęcią wobec dotychczasowego podejścia), nie wskazując falsyfikowalnych komponentów, co utrudnia jego weryfikację
Wskazuje również, że Gardner rozważał istnienie Central Intelligences Agency, wyłaniającej się z innych inteligencji, niekiedy opisując relacje między nimi jako synergiczne.
Gardner wskazuje często na skuteczność metod opartych na MIT w nauczaniu. O ile można znaleźć świadectwa wskazujące na taki stan rzeczy w niektórych wypadkach, o tyle nie dowodzi do poprawności konstruktu (patrz: efekt Hawthorne)
W poszukiwaniu dowodów
12.04.2012:
● ERIC: 1442● PsycINFO: 819● Pubmed: 36● SCOPUS (tylko tytuły): 244
W przedziale 2006-2012, po zredukowaniu wyników tylko do publikacji w recenzowanych czasopismach, z inteligencjami wielorakimi w słowach kluczowych, otrzymujemy 40 wyników, w dużej mierze irrelewantnych.
Pomiar zainteresowań i samooceny?
http://www.berek.pl/pdf/test8ic.pdf
Testy „mierzące osiem inteligencji” często sprowadzają się do pomiaru zainteresowań i upodobań, utożsamiając je z wysokim rozwojem danej inteligencji.
Wykazano, że samoopisowa ocena inteligencji zdecydowanie nie idzie w parze z jej rzeczywistymi miarami (Visser i in., 2008)
Zarzuty o niejasność definicji i niefalsyfikowalność koncepcji pojawiają się od momentu jej publikacji (Klein, 1998)
MIT Research → Research
http://www.miresearch.org/mi_research.html
Odnośniki prowadzą do:
← błąd 404
← obszerna lista projektów badawczych odn. implementacji MIT, brak prezentacji rezultatów← rezultatem programu jest książka opisująca studia przypadków i best practices← kolekcja esejów, succes stories, recenzji książek
← błąd 404
Nie oznacza to, oczywiście że
...koncepcja inteligencji ogólnej jest pozbawiona wad i w pełni rozumiemy, czym jest inteligencja.
Nie oznacza to także, że powinniśmy przestać poszukiwać skuteczniejszych metod przekazywania wiedzy.
Uczniowie są zróżnicowani - fiasko koncepcji inteligencji wielorakich nie oznacza, że uniformizacja w edukacji jest skutecznym rozwiązaniem i zjawiskiem pożądanym.
Należy też pamiętać, że skuteczność rozwiązań opartych na MIT jest odrębną kwestią.
Wobec braku solidnego wsparcia empirycznego, błędnym wydaje się jednak wypracowywanie rozwiązań edukacyjnych, w których uczniów traktuje się, jak „uzdolnionych inaczej”, w sytuacji, gdy skutkują one zaniedbaniami domeny inteligencji ogólnej
W świetle obecnej wiedzy, trudno zaprzeczyć jej istotnej roli w wypadku osiągnięć edukacyjnych, życiowych i zawodowych.
Ostatnie zdanie
Literatura
Gardner, H. (2002). Inteligencje wielorakie. Teoria w praktyce. Poznań: Media Rodzina
Gardner, H. (2006). On failing to grasp the core of MI theory: A response to Visser et al. Intelligence, 77(3), 200-505.
Gardner, H. (2006). The Science of Multiple Intelligences Theory: A Response to Lynn Waterhouse. Educational Psychologist, 41(4), 207-232
Klein, P. (1998). A Response to Howard Gardner: Falsifiability, Empirical Evidence, and Pedagogical Usefulness in Educational Psychologies Canadian Journal of Education / Revue canadienne de l'éducation, 23 (1)
Nisbett, R. E. (2012). Intelligence: New findings and theoretical developments. American Psychologist, 67(2), 130-159.
Visser, B., Ashton, M., & Vernon, P. (2006). g and the measurement of Multiple Intelligences: A response to Gardner Intelligence, 34 (5), 507-510
Visser, B., Ashton, M., & Vernon, P. (2006). Beyond g: Putting multiple intelligences theory to the test Intelligence, 34 (5), 487-502
Visser, B. A., Ashton, M. C., & Vernon, P. A. (2008). What makes you think you’re so smart? Measured abilities, personality, and sex differences in relation to self-estimates of multiple intelligences. Journal of Individual Differences, 29, 35-44.
Waterhouse, L. (2006). Multiple Intelligences, the Mozart Effect, and Emotional Intelligence: A Critical Review Educational Psychologist, 41 (4), 207-225
Waterhouse, L. (2006). Inadequate Evidence for Multiple Intelligences, Mozart Effect, and Emotional Intelligence Theories. Educational Psychologist, 41(4), 207-255.
