Chest x-ray: HRCT คำ�ถ�มที่น่�สนใจ Diffuse Lung Disease เล่ม 2

99

๒๓คำ�ถ�มที่ Interlobular septum คอือะไร ความผดิปกตขิอง Interlobular septum

แสดงออกอย่างไร และมีโรคอะไรบ้าง?

Chest x-ray: HRCT คำ�ถ�มที่น่�สนใจ Diffuse Lung Disease เล่ม 2

100

* Interlobularseptum(พหูพจน์คือSepta)

คอืเนือ้เยื่อทีเ่ปน็ขอบเขตของSecondarypulmo-

narylobuleประกอบด้วยPulmonaryveinและ

LymphaticvesselลักษณะInterlobularseptum

ที่ปกติมักเห็นได้ยากใน HRCT หากพบจะมีความ

หนาไม่เกิน1มม.ความผิดปกติของInterlobular

septum ที่หนาตัวขึ้นจะแสดงลักษณะเป็นเส้นใน

HRCTยาว1-2ซม.ต่อกันเป็นขอบเขตของรูปร่าง

หลายเหลีย่มการหนาตวัของInterlobularseptum

มักเป็นความผิดปกติในระบบ Vein และ Lym-

phatic vessel โดยอาจเป็นการอุดกั้นหรือการ

แทรกซึมของสารน้ำาและเซลล์ ในกรณีที่เป็นความ

ผิดปกติของLymphaticvesselมักมีการหนาตัว

ของ Centrilobular structure ร่วมด้วยเพราะมี

ระบบ Lymphatic vessel เหมือนกัน ส่วนความ

ผิดปกติของระบบ vein ตามโครงสร้างแล้วความ

ผิดปกติควรจะจำากัดอยู่เฉพาะบริเวณ Septum

อยา่งไรกต็ามระบบVeinและLymphaticvessel

นั้นมีความสัมพันธ์อย่างใกล้ชิด ความผิดปกติของ

ระบบ Vein จึงมีการหนาตัวของ Centrilobular

structure ด้วยเช่นกัน ความผิดปกติของระบบ

InterlobularseptumและCentrilobularstruc-

tureนัน้ดโูดยรวมจะเหมอืนมเีสน้ตดักนัไปมาคลา้ย

ตาข่ายหรือร่างแห(Reticular)โรคที่มีลักษณะการ

หนาตัวของ Interlobular septum มักจะไม่ทำาให้

เกิดการเปลี่ยนแปลงโครงสร้าง หรือมีการดึงรั้ง

โครงสรา้งขา้งเคยีงซึง่เปน็ลกัษณะเดน่ของโรคกลุม่

นี้หากจำาแนกตามสาเหตุการเกิดอาจแบ่งได้ดังนี้1

ก. ภาวะอุดกั้นของระบบVein

� Hydrostaticpulmonaryedema

� Veno-occlusivedisease

� Pulmonaryveinatresia

� Congenitallymphangiectasia

ข.ภาวะอุดกั้นของระบบLymphatic

� Lymphangiticcarcinomatosis

� Rarestoragedisease,including

Erdheim-Chester disease and

Niemann-Pickdisease

ค.มีสารน้ำาหรือเซลล์แทรกซึม

� Alveolarproteinosis

� Lipoidpneumonia

� LeukemiaหรอืLymphomainfiltra-

tion

� Septalamyloidosis

� Diffuse pulmonary lymphan-

giomatosis

� Kaposi’ssarcoma

� Acuteeosinophilicpneumonia

� Rarestoragedisease,including

Erdheim-Chester disease and

Niemann-Pickdisease

� Congenitalsurfactantdeficiency

โรคขา้งตน้สามารถจดัแบง่ไดเ้ปน็2ประเภท

คือหนาแบบเรียบ(Smoothseptalthickening)

และหนาแบบเป็นเม็ด (Nodular thickening)ซึ่ง

จะพบในกลุ่มแตกต่างกันดังนี้2

Smooth(ภาพที่23-1)

โรคที่พบบ่อย

� Interstitial hydrostatic pulmonary

edema

� Lymphangiticcarcinomatosis

โรคที่พบไม่บ่อย

� Erdheim-Chesterdisease

� Veno-occlusivedisease

คำ�ตอบ

Chest x-ray: HRCT คำ�ถ�มที่น่�สนใจ Diffuse Lung Disease เล่ม 2

101

ภาพที่23-1 Smoothinterlobularthickening

(ก) AxialHRCTบริเวณUpperlobe

ของผู้ป่วยPulmonaryedema

(ข) AxialHRCTบริเวณUpperlobe

ของผู้ป่วยAcutemyeloplasticleukemia

(ค) AxialHRCTบริเวณUpperlobe

ของผู้ป่วยLymphangiticcarcinomatosis

(ข)

(ก) (ค)

Chest x-ray: HRCT คำ�ถ�มที่น่�สนใจ Diffuse Lung Disease เล่ม 2

102

Nodular(ภาพที่23-2)

โรคที่พบบ่อย

� Lymphangiticcarcinomatosis

โรคที่พบไม่บ่อย

� Diffuseinterstitialamyloidosis

� Lymphoidinterstitialpneumonia

อยา่งไรกต็ามลกัษณะNodularthickening

มักเกิดจากเซลล์แทรกซึม เป็นลักษณะที่ค่อนข้าง

จำาเพาะ แต่ไม่ไว ยกตัวอย่างเช่น การพบว่ามี

Nodular septal thickening ค่อนข้างจำาเพาะว่า

เป็นLymphangiticcarcinomatosisแต่รอยโรค

ของ Lymphangitic carcinomatosis นั้นเป็น

smoothseptalthickeningเสียส่วนใหญ่จากการ

ศึกษาของRenH.และคณะ3ที่ศึกษาลักษณะการ

กระจายของมะเรง็มาทีป่อดจากเนือ้ปอดของผูป้ว่ย

ที่เสียชีวิตแล้ว (Postmortem lungspecimen)

พบวา่ลกัษณะNodularseptalthickeningสามารถ

พบได้ 19 รายในทั้งหมด22 รายที่มี Interstitial

changeนอกจากนี้ความผดิปกตขิองโรคทีก่ระจาย

ตัวอยู่ใกล้ๆ Interlobular septum (Perilobular

distribution) ก็อาจทำาให้ดูเหมือนว่ามีการหนาตัว

ของInterlobularseptumได้4-7

ภาพที่23-2 Nodularinterlobularseptalthickening

(ก)AxialHRCTบริเวณUpperlobeของผู้ป่วยErdhiem-Chesterdisease

(ข)AxialHRCTบริเวณMiddlelungของผู้ป่วยLymphangiticmetastasis

(ก) (ข)