Upload
theophiel-bakker
View
219
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Invitational ConferenceVerkenning
Zorgstandaard kanker
29 september 2009, Maarssen
Programma• Opening, Reinout van Schilfgaarde • Integrale zorg voor mensen met kanker, Els Borst• Programmatische aanpak chronisch zieken, Eric Koster• Kaders zorgstandaard, Reinout van Schilfgaarde• Verkenning zorgstandaard kankerzorg, Ella Visserman
Lunch
• Workshoprondes 1 en 2Pauze
• Terugkoppeling en vooruitblik, Reinout van Schilfgaarde
Workshops
Workshop 1 = Geel Eén zorgstandaard voor Kankerzorg
• Workshop 2 = Blauw De vorm van een zorgstandaard Kankerzorg
Workshop 3 = RoodAlle fasen van kanker in één
zorgstandaardWorkshop 4 = Groen
Iedereen is voor een zorgstandaard
Integrale zorg voor mensen met kanker
Els Borst
Met elkaar voor elkaar, beleidskader chronische aandoeningen
Eric KosterCluster coördinator chronische ziekten en screeningen, directie PGLid Kernteam vernieuwing chronische zorg
Chronisch ziekenbeleid:
1. Waarom2. Ambitie3. Visie4. Inzet
Cliënt als uitgangspunt en niet het aanbod van zorg en diensten: Zorgvraag!
Aardverschuiving?1. Vraag uitgangspunt (maar nu echt) 2. Diseasemanagement concept3. Integrale zorg4. Zorgstandaard is de norm, inclusief preventie5. Integrale bekostiging: Wat en niet Wie6. Vervagen van de indeling: 1ste en 2de lijn
Sluit aan bij: Kaiser Permanente VSUKDuitslandFinland en andere scandinavische landenWHO framework
Waarom• VTV geeft aan dat groei enorm is: maatschappelijk probleem• oorzaken o.a demografie, technologie, levensstijl
Nu zien we al:• 25%Nederlanders heeft chronische ziekte(s) 4,5 mln • 65-plussers, meer dan de helft heeft chronische ziekte(s)• 30% chronisch zieken met meerdere aandoeningen 1,3 mln. vooral ouderen
Voettekst9
Gevolgen voor de zorg
Chronische aandoeningen vragen andere concepten van zorgverlening dan enkelvoudige, kortdurende aandoeningen:
complexe zorgvraag, zeker als sprake is van co-/multimorbiditeit meerdere disciplines betrokken grote rol patiënt aandacht voor leefstijl, preventie
Toename kosten in de zorg
Toename zorgvraag: discrepantie met aanbod zorgpersoneel
1. Toename afremmen
2. Leeftijd waarop ziekte manifesteert uitstellen
3. Complicaties voorkómen dan wel uitstellen
4. Mensen in staat stellen zo goed mogelijk met hun ziekte om te gaan zodat de best mogelijke kwaliteit van leven wordt bereikt
Chronisch ziekenbeleid: ambitie
Best mogelijke kwaliteit van leven bereiken
Belangrijk element:
Adequaat zelfmanagement! Zodat patiënt:
regie houdt over eigen levenmede richting geeft aan hoe beschikbare zorg wordt ingezetverantwoordelijkheid neemt voor eigen gezondheid (preventie)
Vergt het nodige van patiënt én aanbieders
Chronisch ziekenbeleid: visie
De ‘programmatische aanpak’ (diseasemanagement) met als kenmerken:
1. Patiënt centraal: zorgvraag 2. Sluitende keten van vroegtijdige onderkenning, preventie, zelfmanagement en goede zorg3. Multidisciplinaire aanpak (‘zorgteam’)4. Transparant en gericht op uitkomsten
indicatorengoede informatiesystemen
De zorgstandaard is de norm!
Zorgstandaard als norm
Zorgstandaard beschrijft waar goede zorg inhoudelijk en procesmatig aan voldoet, vanuit patiëntenperspectief:• functioneel omschreven; niet wie maar wat • onderdelen uitgewerkt in richtlijnen• zorg transparant• geen blauwdruk: ruimte voor innovatie en lokale toepassing
Met de zorgstandaard in handen weten:• patiënten waar ze recht op hebben (patiëntenversie!)• aanbieders wat ze moeten leveren• verzekeraars wat te contracteren
Goed om te weten over zorgstandaarden1. Zorgstandaard is NIET van VWS maar WEL van de patiënten en
aanbieders;2. Zorgstandaard kan WEL zonder integrale bekostiging, maar
integrale bekostiging kan NIET zonder zorgstandaard;3. Het is een norm voor goede zorg, basis voor maatwerk
behandel programma;4. Voor succes is draagvlak vereist: weg met vrijblijvendheid
(noodzaak federatie, alliantie etc)5. VWS faciliteert ontwikkeling concept zorgstandaard en
autorisatie fase6. Goed middel om schotten te doorbreken: 1ste/2de lijn
Voettekst15
voedingbewegenniet
rokenVTO
zorg
huisvesting
hulpmiddel
etc.
diagnosemedicatie
preventie
zelf- management
educatie
Inzet VWS t.a.v chronische aandoeningen:
1. Integratie diagnostiek, genees- en hulpmiddelen in ketens2. Naar werkelijk integrale zorg (Zvw, Awbz, WMO, wet PG
zonder schotten): stip op de horizon3. Integrale zorg + bekostiging op basis van 4
zorgstandaarden: Diabetes, CVRM, COPD, hartfalen per 1 januari 2010
4. Bevorderen ontwikkeling standaarden: obesitas, atrose, depressie, CVA
5. In studie: kanker6. Verbinden: 2de met 1ste lijn (nieuwe organisatie vormen)7. Aansluiting lokaal gezondheidsbeleid8. Verbinding preventie en curatie9. Ontwikkelen van zelfmanagement
DANK VOOR UW AANDACHT!
Zorgstandaarden: waarom, wat, waartoe ?
Invitational ‘ Zorgstandaard voor kanker ? ‘29 september 2009 , ‘De Nonnerie’ , Maarssen
Reinout van Schilfgaarde
Oorsprong ‘zorgstandaard’ : in diabeteszorg• Bekend wat goede diabeteszorg is – overeenstemming• Goede diabeteszorg : niet duur
niet complex geen bijzondere faciliteiten
• Niettemin : geen complete goede zorg bij de helft of meer • Conclusie : organisatie !
NDF : zorgstandaard voor diabetes ( 2003 )VWS : ‘ Diabeteszorg Beter ’ ( start 2004 )
Drijfveer is KWALITEIT !
NDF Zorgstandaard : actueel en compleet
ActueelNDF eerste versie 2003 NDF update 2007
Compleet 2007 : beperkt tot type 22008 : patiëntenversie :
‘Zorgwijzer’ ( DVN / NDF )2009 : addenda type I :
Volwassenen Kinderen & adolescenten2010 : addendum preventie
21
‘ Programmatische aanpak chronische ziekten ’
Beleidsbrief VWS aan Tweede Kamer ( juni 2008 )
Vier pijlers :
• Ontwikkeling en verbetering van zorgstandaarden• Versterking van de samenhang van preventie en curatie • Bevorderen van zelfmanagement• Stimuleren van goede ketenzorg
Zorgstandaarden
23
Zorgstandaarden
Inhoud van de zorg
inclusief preventie preventie & cureparadigma verschuivingcomplete zorgcontinuüm‘standaard’ en toch: oog voor individu (!) balans tussen strak & ruimleidraad voor praktijk (!)
24
Raamwerk (model) voor zorgstandaarden
Drie ziektespecifieke zorgstandaardenWaardevolle initiatieven vanuit het veld Maar : gevaar van verzuiling en fragmentatie Behoefte aan gemeenschappelijk raamwerk :
een ‘meta-zorgstandaard’ als model voor zorgstandaardenIn opdracht van VWS door ZonMw ingesteld :
‘ Coördinatieplatform Zorgstandaarden’tevens adviescommissie ‘chronische ziekten’ voor ZiZo
Tussentijds rapport ‘ Standaard voor Zorgstandaarden ‘
Preventie cf. CVZ
Collectieve preventie
• Universeel : algemene bevolking• Selectief : (hoog) risico groepen
Individu-gerichte preventie
• Geïndiceerd : individu met risico / symptomen• Zorggerelateerd : individu met ziekte
Zorgstandaard
• Uitgangspunt :geeft de inhoud van preventie en zorgstelt de norm voor preventie en zorg
• Leidraad voor : organisatiestructuur van het zorgproces kwaliteitsbewaking en –bevordering
• Prestatie-indicatoren :procesuitkomststructuur
• Aanwijzingen m.b.t. parameters die elektronisch moeten kunnen worden vastgelegd (epd) en de bijbehorende data die jaarlijks moeten worden gerapporteerd
• Richtinggevend voor aanspraken en bekostiging
Zorgstandaard : definitie
Een zorgstandaard geeft vanuit het patiëntenperspectief een op actuele en zo mogelijk wetenschappelijk onderbouwde inzichten gebaseerde functionele beschrijving van de multidisciplinair georganiseerde individuele preventie, zorg en ondersteuning bij zelfmanagement voor een bepaalde chronische ziekte gedurende het complete zorgcontinuüm, alsmede een beschrijving van de organisatie van de betreffende preventie en zorg en de relevante prestatie-indicatoren.
Zorgstandaard : gebruiksdoelen
Een zorgstandaard dient tenminste de volgende gebruiksdoelen :het opstellen van een individueel zorgplan, de transparante communicatie tussen patiënten en zorgverleners, de informatievoorziening, en het voeren van een adequaat kwaliteitsbeleid. Bovendien is de zorgstandaard de leidraad bij het contracteren van ketenzorg door de zorgverzekeraar en bij het bepalen van de aanspraken in verzekerde zorg en de onderliggende bekostigingssystematiek.
Compositie zorgstandaard
Dilemma’s :• Ziektespecifiek vs. generiek • Wel ‘zorgstandaard’ maar geen ‘standaard zorg’ • ‘Standaard’ combineren met behoefte individuele patiënt • ‘Algemeen geldend’ en toch voldoende concreet• ‘Grote lijn’ en toch voldoende detail
Daarom :• Modulaire opbouw • Zorgstandaard bestaat uit componenten (bouwstenen)• Variabele samenstelling en afstemming op individu
Ziektespecifieke modules
Vier fasen in het zorgcontinuüm
Begeleiding, revalidatie,
re-integratie, participatie & relapsprevent.
Individueel zorgplan & behandeling
DiagnostiekVroegeonderkenning & preventie
Geïndiceerdepreventie
Zorggerelateerde preventie en behandeling( goede zorg, behandeling & begeleiding )
Individueel ( individu-gerichte preventie en zorg )
ziektespecifieke module ‘Vasculair risicomanagement’ ( VRM )( = zorgstandaard VRM minus: generiek, organisatie en prestatie-indicatoren)
ziektespecifieke module ‘COPD‘( = zorgstandaard COPD minus: generiek, organisatie en prestatie-indicatoren)
ziektespecifieke module ‘Hartfalen’ ( = zorgstandaard hartfalen minus: generiek, organisatie en prestatie-indicatoren)
ziektespecifieke module ‘Artrose’( = zorgstandaard artrose minus: generiek, organisatie en prestatie-indicatoren)
ziektespecifieke module ‘Depressie’( = zorgstandaard depressie minus: generiek, organisatie en prestatie-indicatoren)
ziektespecifieke module ‘Diabetes’( = zorgstandaard diabetes minus: generiek, organisatie en prestatie-indicatoren)
( idem : andere chronische ziekten )
Generieke modules
Generieke module Ziektespecifieke additie(s)
Informatie, voorlichting, educatie
& ondersteuning bij zelfmanagement
Individueel ( individu-gerichte preventie en zorg )
Bewegen
& ondersteuning bij zelfmanagement
Ziektespecifieke additie(s)
Ziektespecifieke additie(s)
Voeding & dieet
& ondersteuning bij zelfmanagement
Stoppen met roken ( tabaksverslaving )
& ondersteuning bij zelfmanagement
Laatste levensfase & palliatieve zorg
& ondersteuning bij zelfmanagement
Ziektespecifieke additie(s)
Ziektespecifieke additie(s)
Ziektespecifieke additie(s)
Ziektespecifieke additie(s)
Ziektespecifieke additie(s)
Ziektespecifieke additie(s)
Ziektespecifieke additie(s)
Ziektespecifieke additie(s)
( idem : andere generieke modules )
Ziektespecifieke additie(s)
Ziektespecifieke additie(s)
Opbouw modules
Elke ziektespecifieke (sub)module en elke generieke module bevat drie rubrieken :
- Indicatie :op welke cliënten / patiënten van toepassing ?
- Behandeling :welk advies / interventie / ondersteuning / begeleiding ?
- Verantwoordingsinformatie :welke gegevens ( data ) worden elektronisch vastgelegd ?
Zorgstandaard heeft vier componenten
Een ziektespecifieke module *( waar mogelijk : verwijst naar generieke modules )
Een aantal generieke modules *( passend bij de betreffende chronische ziekte )
Een hoofdstuk over de organisatiestructuur van het zorgproces *Een hoofdstuk over de relevante prestatie-indicatoren
* Elk met een aantel parameters die verplicht elektronisch moeten worden vastgelegd : minimale parameterset ( MPS )
Organisatie ketenzorg ( ‘ netwerkzorg ‘ ? )
35
Multidisciplinair Merendeel kan in eerste lijnProgrammatische aanpak ( ‘ disease management ’ )Disciplines participeren ex aequo in de zorggroep ( ? )Heldere verdeling van taken en verantwoordelijkhedenPlaats voor taakherschikking ‘Slimme’ organisatie & samenstelling Aantal zorggroepen > 100 (meestal: diabetes), veel variatie
Zorggroep : zorgaanbieder / contractantrechtspersoon
Adequate ICT met e-dossier in landelijk epd
36
Eénmalige registratie van gegevens in HIS, ZIS, KIS, AIS Standaardisatie parameters ( ‘ Detailed Clinical Model ’ )
Praktijk zorgverlening• Uitwisseling gegevens tussen zorgverleners en patiënten• Communicatie HIS – ZIS – KIS – AIS via LSP ( Nictiz ) Verantwoordingsrapportage ( verplicht ) • Kwaliteitsbevordering * : feed back & benchmark • Onderzoek / analyse * : beleid & wetenschap
* Centrale datafaciliteit (!)
Inkoop met keten-dbc
37
Contract
Keten-dbc
Efficiënte organisatie & Compleet product
Zorg-standaard
alsbasis voorcontract
Patiënt
Professional Verzekeraar
Inkoop bij individuele zorgaanbieders
38
aanvullend
basis
A Zorg-aanbieder
CliëntPatiënt
D Zorg-aanbieder
B Zorg-aanbieder
C Zorg-aanbieder
Zorg-verzekeraar
AWBZ
Zvw
Inkoop bij zorggroep ( direct )
39
A Zorg-aanbieder
CliëntPatiënt
D Zorg-aanbieder
B Zorg-aanbieder
C Zorg-aanbieder
aanvullend
basis
Zorg-verzekeraar
AWBZ
Zvw
Inkoop bij zorggroep ( indirect )
40
A Zorg-aanbieder
CliëntPatiënt
D Zorg-aanbieder
B Zorg-aanbieder
C Zorg-aanbieder
Hoofd-aannemer
aanvullend
basis
Zorg-verzekeraar
AWBZ
Zvw
Keten-contract en NZa beleidsregel(s)
Declareren alleen indien ‘prestatie’ ( ← NZa ) : ‘ betaaltitel ‘Ketenzorg betreft prestatie van een team ( ‘zorggroep’ ) Omschrijving ‘ prestatie ’ op basis van zorgstandaardNZa beleidsregel (2007 t/m 2009 ) experimenteelZonMw-programma ‘Diabetes ketenzorg’ ( 2007 – 2009 ) NZa beleidsregel(s) structureel m.i.v. januari 2010 :
diabetes , vasculair risicomanagement ( VRM ) , COPD (?) Inkoop :
complete zorgstandaard , met oog op populatieprofiel
41
Openstaande kwesties – eclectisch
• Inkoop van componenten ( bijv. generieke module ) • Waar ligt initiatief ? • Waar ligt verantwoordelijkheid voor onderhoud ? • Hoe verloopt autorisatie ? • Afstemming ?
Vermijden overlap & tegenstrijdigheden ? • Welke instantie draagt de kosten ? • Implementatie ? Alleen via bekostiging , of ook anders ? • Hoe om te gaan met multimorbiditeit & comorbiditeit ?
Verkenning Zorgstandaard Kankerzorg
Ella Vissermanonderzoeker - adviseur
STG/Health Management Forum
Onderzoeksvragen
• Is het mogelijk om voor oncologische zorg een Zorgstandaard te ontwikkelen?
• Hoe kan een Zorgstandaard Kankerzorg bijdragen aan het verbeteren van het zorgproces rondom mensen met kanker?
• Welke randvoorwaarden zijn nodig om tot een Zorgstandaard Kankerzorg te komen?
STG/Health Management Forum
Onderzoeksopzet
• Bestudering documenten en internet.
• Interviews met deskundigen in ontwikkelen Zorgstandaard.
• Interviews met deskundigen uit Kankerzorg.
• Invitational Conference met stakeholders.
• Eindrapportage met alle bevindingen.
STG/Health Management Forum
Doel onderzoek
• Helderheid of Zorgstandaard Kankerzorg zinvol en mogelijk is.
• Zicht op invulling, waarde en betekenis van een Zorgstandaard Kankerzorg.
• Inzicht in succes- en faalfactoren.
• Randvoorwaarden stakeholders.
Periode• juni 2009 – september 2009
STG/Health Management Forum
Interviews – deskundigen Zorgstandaard
• Coördinatieplatform Zorgstandaarden - ZonMw
• Diabetes Federatie Nederland
• Hart & Vaatgroep
• Platform Vitale Vaten
STG/Health Management Forum
Interviews – deskundigen Kankerzorg• Integrale Kanker Centra’s: IKMN, IKL, IKNO• Kankerpatiëntenorganisaties: Borstkankervereniging,
Stichting Contactgroep Prostaatkanker, Nederlandse Stomavereniging• Koningin Wilhelmina Fonds • Koninklijke Nederlands Genootschap Fysiotherapie • Medische psychologie • Nederlandse Huisartsen Genootschap• Nationaal Programma Kankerbestrijding • Afdeling Gastro-entologie• Nederlandse Vereniging voor Medische Oncologie• Nederlandse Vereniging van Radiotherapie en Oncologie• Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen• RIVM• Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland - oncologie• VWS• Werkgroep 4• Zorgverzekeraars Nederland
STG/Health Management Forum
Resultaten Interviews
STG/Health Management Forum
Zorgstandaard Kankerzorg zinvol omdat het bijdraagt aan:
- kwaliteit van zorg - centraal staan van de patiënt - autonomie patiënt - transparantie van zorg- gelijkwaardigheid van zorg- beschikbaarheid van zorg- zelfmanagement van de patiënt- integratie psychosociale zorg, verwerking,
arbeidsreïntegratie - communicatie tussen disciplines- toetsingsmogelijkheden- vraaggerichte zorg
STG/Health Management Forum
Randvoorwaarden ontwikkeling
- betrek vanaf start alle partijen: - vertegenwoordigers van patiënten- vertegenwoordigers van zorgverleners (1e, 2e, 3e lijn)- inspectie- vws- zorgverzekeraars
- definieer welke rol partijen hebben - kies of ontwikkel een model waarop je de ZS baseert- gebruik model van Coördinatieplatform Zorgstandaarden - heldere projectbeschrijving met doelen en deadlines- start met implementatie bij aanvang project- zorg voor borging en evaluatie van wat ontwikkeld is - houd de vaart erin – houd elan
STG/Health Management Forum
Randvoorwaarden ontwikkeling
Organisatie ontwikkeling en implementatie- richt een nieuw eigenstandig platform op
- in platform alle partijen vertegenwoordigd- dagelijks bestuur: klein, flexibel, actief- in db: voorzitter, vertegenwoordiger patiënten, vertegenwoordiger
zorgverleners, secretaris- werkgroepen voeren taken uit iov platform
- betrek de juiste mensen in de ontwikkeling: - formuleer duidelijke profielen voor betrokkenen- voorzitter: naam uit het veld, onpartijdig, visionair, lef,
verbindend, flexibel, luisteren, technisch goed, lobbyen.- leden dagelijks bestuur: trekkend, enthousiast, verbindend- in werkgroepen: mensen op persoonlijke titel – vernieuwers- patiënten: ervaringsdeskundigen in georganiseerde vorm –
ondersteun patiënten zo nodig
STG/Health Management Forum
Reikwijdte Zorgstandaard Kankerzorg
doelgroepen- alle tumorsoorten- starten met 4 grootste patiëntengroepen
- hersenen-, borst-, darm-, weke delen kanker - tumorsoorten waarbij chronische fase voorkomt
- borst-, prostaatkanker, leukemie, kaler, laaggradige non-hodgkin
inhoud - diagnostiek, behandeling, palliatieve zorg, secundaire preventie- niet de acute fase- alleen chronische fase van kanker
STG/Health Management Forum
Vorm Zorgstandaard Kankerzorg
- Eén Zorgstandaard Kankerzorg met - algemene module voor alle kankersoorten- specifieke modules voor …
- Ordening specifieke modules- tumorsoorten- zorgbehoeften (complex, midden, eenvoudig)- fasen behandelproces- ‘snijdend’ en ‘niet snijdend’
- Patiëntenversie van de zorgstandaard formuleren- Uitgaan van holistisch principe- Omschrijf niet te veel - Formuleer niet te globaal- Praktisch toepasbaar
STG/Health Management Forum
Bevorderende factoren (1)
1. alle partijen vanuit begin betrekken
2. partijen mede-verantwoordelijk maken voor resultaat
3. partijen hebben één gemeenschappelijke visie
4. formuleer voor alle partijen een duidelijk doel
5. blijf bij je visie: zorgverlening verbeteren
6. concentreer je op de zorg niet op secundaire zaken
7. voldoende middelen, menskracht en tijd
8. één of twee gezichten die de zorgstandaard promoten
STG/Health Management Forum
Bevorderende factoren (2)
9. goede communicatie over het hele proces
10. hard voor de inhoud en soepel voor de vorm
11. kritiek komt er, bereid je er op voor
12. laat verschillende patiëntengroepen zich herkennen
13. patiënten niet laten ondersneeuwen door professional of wetenschappers
14. motiveer met feiten waarom zorgstandaard nuttig is
15. tijd om draagvlak te creëren bij alle partijen
16. start tijdig met implementatie
STG/Health Management Forum
Belemmerende factoren (1)
1. 150 kankersoorten in één zorgstandaard
2. domeindiscussie professional
3. geen consensus over definities
4. angst voor taakherschikking
5. angst voor functionele bekostiging
6. angst voor koppeling met DBC’s en financiering
7. belangendiscussies patiënten- en zorgverleners organisaties
8. inhoud zorg vermengen met politieke discussies
STG/Health Management Forum
Belemmerende factoren (2)
9. onduidelijkheid over reikwijdte zorgstandaard
10. onvoldoende middelen, menskracht en tijd
11. professionals stemmen samen af zonder patiënt
12. sceptische houding van aantal professionals
“een patiënt kan zijn eigen zorg niet managen”
13. angst voor te hoog abstractieniveau
14. weerstand tegen ‘weer iets nieuws’ in het veld
15. angst dat de zorgstandaard iets wordt van één partij/organisatie
STG/Health Management Forum
Conclusie
• Een Zorgstandaard Kankerzorg is zinvol.
• Een Zorgstandaard Kankerzorg ontwikkelen is complex.
• Houd de patiënt centraal in ontwikkeltraject.
• Informeer en communiceer juist naar alle partijen.
• Blijf enthousiast en houd elan!
STG/Health Management Forum
Resultaten Verkenning én
resultaten Invitational
in eindrapport.
Gereed eind oktober.
Vragen?
STG/Health Management Forum
Uitkomsten workshop 1
Eén zorgstandaard voor Kankerzorg
1. gebruik wat er al is!2. Ontwikkel generieke standaard aangevuld met
1 of 2 tumorspecifieke standaarden, start experiment met implementatie tumorspecifieke standaard (cave neveneffecten o.a. juridisch)
3. Zorgstandaard vergroot het continuüm (screening-palliatie) van maatschappelijk gevalideerde goede zorg
Uitkomsten workshop 2
De vorm van een zorgstandaard Kankerzorg1. één van de kenmerken van een zorgstandaard
waarin de patiënt centraal staat is dat deze alleen in de taal van de patiënt verwoord is
2. in zorgstandaarden voor de oncologische zorg moet palliatieve zorg een onderdeel zijn
3. beschikbaar materiaal (bv richtlijnen en kwaliteitsinstrumenten) moet geordend worden en leemtes moeten worden opgespoord. keep it simple (matrix/kerstboommodel)
Uitkomsten workshop 3
Alle fasen van kanker in één zorgstandaard1. we gaan het doen2. kerstboom met ballen3. zorgstandaard moet toekomstgericht
Uitkomsten workshop 4
Iedereen is voor een zorgstandaard
1.meerwaarde van de zorgstandaard:a. minimum norm met ruimte voor meer en innovatieb. empowerment voor de patiënt; is ook voorwaarde
voor gebruik
2. voorwaarde voor starten zorgstandaarda. iedereen doet mee en gaat zorgstandaard gebruikenb. financiering voor ontwikkeling en actualisering