Inzynieria Cala

8/16/2019 Inzynieria Cala

1/336

Inżynieria oprogramowania

Ćwiczenia

16 lutego 2016

http://find/


2/336

Prowadzący

1 dr Piotr Stolarski2 dyżur: wtorek 16:30

czwartek 11:00

http://find/http://goback/


3/336

Cele przedmiotu

1 nabycie praktycznych umiejętności związanych z

wytwarzaniem oprogramowania2 opanowanie języka Python



4/336

Treści

Programowanie w języku PythonWprowadzenie do programowania proceduralnegoTypy danychFunkcje i struktury kontrolneModułyWprowadzenie do programowania obiektowego

Obsługa plikówZaawansowane techniki; programowanie funkcjonalneProgramowanie wielowątkoweProgramowanie sieciWykorzystanie wyrażeń regularnych

Techniki usuwania błędówPraca z repozytorium kodu

Automatyzacja procesu budowania projektu

...

http://find/


5/336

Literatura

1 http:

//openbookproject.net/thinkcs/python/english2e/

2 http://docs.python.org/tutorial/

3 Mark Summerfield, Python 3.4 ... dowolna inna pozycja do Pythona.

http://openbookproject.net/thinkcs/python/english2e/http://openbookproject.net/thinkcs/python/english2e/http://docs.python.org/tutorial/http://docs.python.org/tutorial/http://openbookproject.net/thinkcs/python/english2e/http://openbookproject.net/thinkcs/python/english2e/http://find/


6/336

Zasady zaliczenia

Regulamin studiówZaliczenie ćwiczeń:

na każdych zajęciach oprócz ostatnich punkty za kodowaniezadań; 14 zajęć, zawsze do zdobycia 5-6 punktów (w sumiemin. 75 punktów)każde zadanie będzie można dokończyć w domu (terminzawsze podany na zajęciach)quiz na 25 punktóww sumie można będzie zdobyć 100 punktów (lub nieco ponad)

Praca niesamodzielnaMinus 10 punktów na koniec za każdy wykryty przypadekniesamodzielnej pracy, brak punktów za zadanie.

http://find/


7/336

Zasady zaliczenia

Progi PUNKTOWE:

0.00 – 59.99 ndst60.00 – 69.99 dst70.00 – 79.99 dst pl80.00 – 89.99 db90.00 – 94.99 db pl95.00 – 100 bdb

brak wystarczającej liczby puntków = poprawka we wrześniu

formuła poprawki: quiz + do napisania zadanieprogramistyczne



8/336

Quiz

quiz na moodle

test wyboruTerminKolokwium odbędzie się na ostatnich zajęciach.

http://find/


9/336

Nieobecności

usprawiedliwienia przynosimy na najbliższych zajęciach popowrocie na uczelnię

po tym terminie brak możliwości usprawiedliwienia zajęć

do 2 nieusprawiedliwionych nieobecności – nie odejmujemypunktów

każda kolejna nieobecność to –3 punkty

frekwencja poniżej 50% – brak klasyfikacji (lub ndst w

przypadku studentów z IOZ)wykonywanie zadań nie wymaga obecności na zajęciach

http://find/


10/336

IOZ

Podpisujemy zgodę na IOZ, ale zasady zaliczenia się niezmieniają.

Wszystkich studentów, bez względu na to, czy uzyskaliIOZ, czy nie, obowiązują takie same reguły zdobywania punktów.Wyjątkiem jest frekwencja poniżej 50%, co reguluje regulaminstudiów.

http://find/


11/336

Reguły ogólne

W przypadkach spornych głównymi obowiązujacymi regułami jest

regulamin studiów i zasady zaliczenia obowiązujące w KIE: http://www.kie.ue.poznan.pl/pl/content/zasady-zaliczania

http://www.kie.ue.poznan.pl/pl/content/zasady-zaliczaniahttp://www.kie.ue.poznan.pl/pl/content/zasady-zaliczaniahttp://www.kie.ue.poznan.pl/pl/content/zasady-zaliczaniahttp://www.kie.ue.poznan.pl/pl/content/zasady-zaliczaniahttp://find/


12/336

Rejestracja na przedmiot

Hasło:

http:

//moodle.ue.poznan.pl/course/view.php?id=6775

(WIGE RII G03 IwGiA - dz II) kokosanki

(WIGE RII G02 EB - dz II) makaroniki

http://moodle.ue.poznan.pl/course/view.php?id=6775http://moodle.ue.poznan.pl/course/view.php?id=6775http://moodle.ue.poznan.pl/course/view.php?id=6775http://moodle.ue.poznan.pl/course/view.php?id=6775http://find/


13/336

Rejestracja do sprawdzarki

http://150.254.36.78/judge/sharifjudge/index.php/

register

Kod rejestracji: herbatniki

http://150.254.36.78/judge/sharifjudge/index.php/registerhttp://150.254.36.78/judge/sharifjudge/index.php/registerhttp://150.254.36.78/judge/sharifjudge/index.php/registerhttp://150.254.36.78/judge/sharifjudge/index.php/registerhttp://find/http://goback/


14/336

Wprowadzenie do programowania w języku Python

Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu

16 lutego 2016


http://find/


15/336

Język Python

Definicja (Wikipedia)

Język programowania wysokiego poziomu ogólnego przeznaczenia irozbudowanym pakiecie bibliotek standardowych, którego ideąprzewodnią jest czytelność i klarowność kodu źródłowego. Jego składniacechuje się przejrzystością i zwięzłością.


http://find/


16/336

Hello world w javie

1p ub li c c la ss H e ll oW or l d {

2p ub li c s ta ti c v oi d m ai n ( S tr in g [ ] a rg s ) {

3S y st e m . o ut . p r in t ln ( " H e ll o , w or l d ! " );

4}

5}

./hello world.java


http://find/


17/336

Hello world w Pythonie

1p ri n t ( " H e ll o w o rl d ! " )

./hello.py


http://find/


18/336

Wybór języka programowania

Język Poziom w stosunku do C

C 1C++ 2.5

Fortran 95 2Java 2.5Perl 6

Python 6Smalltalk 6

Microsoft Visual Basic 4.5

Tabela: Poziomy języka w stosunku do C. Źródło: Code Complete 2 - Steve McConnell, za “Estimating Software Costs” (Jones1998), “Software Cost Estimation with Cocomo II” (Boehm 2000), “An Empirical Comparison of Seven Programming Languages”(Prechelt 2000).


http://find/


19/336

Wersje Pythona

Ciągle wykorzystywane są dwie wersje:

Python 2 (ostatnia wersja: Python 2.7)

Python 3

Wersje te nie są ze sobą w pełni zgodne!

My na zajęciach korzystamy z wersji trzeciej.




20/336

Python – różne implementacje

Różne implementacje języka Python:

CPython (Python) – główna implementacja, najczęściej stosowana,także podczas tych zajęć.

Jython – uruchamia programy w Pythonie na wirtualnej maszynieJava.

Iron Python – uruchamia programy w Pythonie w środowsku .NET.

PyPy – szybsze działanie, ale brak kompatybilności z niektórymielementami języka.

Różnią się m. in.:

szybkością wykonywania konkretnych operacjidostępnymi bibliotekami


C



21/336

Co można zrobić za pomocą Pythona?

Przykładowe biblioteki:

django – web application framework

scipy – obliczenia naukowe

nltk – przetwarzanie języka naturalnego

pyQT – aplikacje okienkowe

Przykłady programów napisanych w pythonie:

BitTorrent

OpenERP

DropboxUbuntu software center


K i P h

http://find/


22/336

Korzystanie z Pythona

korzystanie z interpretera na bieżąco

pisanie kodu w pliku


T i i h i i ó

http://find/


23/336

Tworzenie i uruchamianie programów

Dowolny edytor tekstowy

Standardowo kodowanie - UTF-8, może być ASCII

pliki z rozszerzeniem .py lub .pyw (aplikacje okienkowe)

Uruchamianie: w konsoli - python hello.py lub tylko nazwa pliku wprzypadku zawarcia w pliku linii shebang

1#!/usr/bin/python

2p ri n t ( " H e ll o w o rl d ! " )

./hello shebang.py


P i j i h

http://find/


24/336

Programowanie na zajęciach

na zajęciach korzystamy z systemu Windows

edytor: zalecany notepad++ lub PyScripter

podczas pracy w domu, w przypadku korzystania z systemu Linux,

polecam gedit

Ważne!

kodowanie znaków: UTF-8

wcięcia: każdy tabulator to cztery spacje


St d d ASCII

http://find/


25/336

Standard ASCII

Przewiduje użycie jednego bajtu na znak

Poszczególne liczby kt. można wpisać w bajt są interpretowane jakoznaki

Obsługuje podstawowy zestaw znaków (litery, cyfry, podstawoweznaki matematyczne itp.)

Nie obsługuje alfabetów niełacińskich lub zawierających dodatkoweznaki (polski, hiszpański, chiński itp.)


http://find/


26/336

Unicode


27/336

Unicode

Przedsięwzięcie skatalogowania wszystkich (!) znaków używanych w jakimkolwiek języku w jakimkolwiek czasie i różnych innych znakówużytych w piśmie

Każdy symbol ma przyporządkowany identyfikator - to obejmujeUnicode (tabela ok 100 tys. symboli)

Identyfikatory trzeba przetłumaczyć na zapis w bajtach - zakodować

Różne kodowania: UTF-7,UTF-8,UTF-16,UTF-32 różnią się ilościąbajtów przewidzianych do reprezentacji pojedynczego znaku


http://find/


28/336

Typy danych


29/336

Typy danych

Liczby całkowite - int

Nieograniczonej długości (długie wolniej działają) - pamięć granicą

Ciągi tekstowe - strUnicode - dowolne znakiUjęte w cudzysłów podwójny lub pojedynczy


Dostęp do elementów ciągu tekstowego

http://find/


30/336

Dostęp do elementów ciągu tekstowego

‘‘Trudne czasy’’[7]

‘‘muflon’’[0]

‘‘Trudne czasy’’[0:4]

działa dla każdej sekwencji


Konwersje

http://find/


31/336

Konwersje

int(‘‘45’’)

int(‘‘ 45 ’’) - toleruje spacje

str(912)w przypadku niemożności konwersji - wyjątek

można zaprojektować własny typ danych, który będzie obsługiwałkonwersję


Identyfikatory

http://find/


32/336

Identyfikatory

Identyfikator - nazwa referencji (“zmienna”)

Reguły

bez spacjizaczyna się literą lub podkreśleniem (uwaga - podkreślenia raczejzastrzeżone do specjalnych zadań)może zawierać cyfrywielkość liter ma znaczenie


Dynamiczna kontrola typu

http://find/


33/336

Dynamiczna kontrola typu

Python ustala typ obiektu w trakcie wykonania programu, nie trzebago deklarować. Ten typ jest niezmienny.

Referencja do obiektu akceptuje obiekt dowolnego typu i można wkażdym momencie przypisać jej obiekt innego typu.

1a = 7

2a = a + 13a = " kura "

funkcja type() zwraca typ obiektu

1p r i n t ( a , t y p e ( a ) )


Standardowe wejście

http://find/


34/336

Standardowe wejście

1p ri nt ( " J ak m as z na i mi e ? ")

2i mi e = i np ut ( )

3p ri n t ( " C z es c " , i mi e )

./input.py


Zadanie na rozgrzewkę – formularz



35/336

Zadanie na rozgrzewkę formularz

Program zadaje kolejno następujące pytania (w nawiasach znajdują się

nazwy zmiennych):1 Podaj imię: (imie)

2 Podaj nazwisko: (nazwisko)

3 Rok studiów: (rok)

4

Specjalność: (specjalnosc)5 Miasto rodzinne: (miasto)

6 Zainteresowania: (zainteresowania)

Wypisanie na ekranie frazy:

Student nazywa się (imie) (nazwisko) i jest na (rok) roku studiów, naspecjalności (specjalnosc). Jego miasto rodzinne to (miasto), a jegozainteresowania obracają się wokół takich tematów jak: (zainteresowania).


Warunek

http://find/


36/336

Najprostszy warunek w Pythonie

1if 5 > 0:

2p ri nt ( " P ie c j es t w ie ks ze od z er a " )

3p ri n t ( " K o ni e c p r og r am u " )

./if.py

Na co zwracamy uwagę:

dwukropek po warunku

wcięcie w linijkach po warunku sygnalizuje zasięg warunku (który

fragment kodu będzie wywołany warunkowo)


Prosta pętla

http://find/


37/336

pę

Pętla for:

1for i in r an ge ( 0 , 6):

2p r i n t ( i )

./for.py

Na co zwracamy uwagę:

dwukropek po definicji pętli

wcięcie w linijkach wskazuje który fragment kodu wykonywany jest wpętli

proszę przetestować: co robi funkcja range?


Zadanie 1 – licznik

http://find/


38/336

użytkownik wprowadza 5 wyrazów (po każdym wciska Enter)

cel: liczymy, ile z tych wyrazów zaczynało się od wielkiej literyPrzykładowe wejście:

1OJEJKU

2Jacek

3bINGO

4Ciastko

5czkawka

./zad1 input.txt

Przykładowe wyjście:

13

./zad1 output.txt

Podpowiedź na kolejnej stronie :)


Zadanie 1 – podpowiedź

http://find/


39/336

p p

Przeanalizuj co robią następujące linie:

1p r i n t ( s t r . l o w e r ( " A a a " ) )

2p r i n t ( s t r . l o w e r ( " A A A " ) )

3p r i n t ( s t r . l o w e r ( " a a a " ) )

./lower.pyPrzy rozwiązaniu zadania wykorzystaj:

funkcję str.lower()

dostęp do elementu sekwencji

pętlęwarunek


Zadanie 2 – Weryfikacja numeru PESEL

http://find/


40/336

y j

1 użytkownik wprowadza numer PESEL

2 sprawdzamy, czy zgadza się ostatnia cyfra

3 jeśli ostatnia cyfra jest prawidłowa program ma zwrócić 1

4 jeśli nie - program ma zwrócić 0

Zakładamy, że numer ma prawidłową długość (11 znaków).

Regułę poprawności numeru proszę odszukać w Sieci.

Przykładowe wejście:

197082123152


10


http://find/


41/336

Wprowadzenie do programowania w języku Python(liczby, ciągi znaków, kolekcje, operatory logiczne)


16 lutego 2016

Wprowadzenie do programowania w języku Python (liczby, ciągi znaków, ko

Liczby i operatory liczbowe



42/336

Interpreter Python działa jak prosty kalkulator

Wykorzystywane operatory podstawowe: +, –, *, /, ()

12 + 2

22 + 2 * 2

3(2 + 2) * 2

43 / 2

./operators numbers.py


Liczby i operatory liczbowe

http://find/


43/336

Liczby całkowite (np. 2, 10, 154) są typu int

Liczby w postaci dziesiętnej (np. 2.0, 9.6) są typu floatWynik dzielenia (/) zawsze zwraca float


Zaawansowane operatory liczbowe



44/336

Uzyskanie reszty z dzielenia %

Otrzymanie liczby całkowitej z dzielenia //

Podnoszenie do potęgi **

113 / 521 3 / / 5

313 % 5

42 ** 2

52 ** 3

./advanced operators.py


Działania na ciągach znaków

http://find/


45/336

Ciągi znaków wypisujemy w "..." lub ’...’

1’ S ma ll a pp le ’

2

3’ It ’ s a s ma ll a pp le ’

4#blad

5

6’ It \ ’s a s ma ll a pp le ’

7" It ’ s a s ma ll a pp le "

./string expression.py




46/336

Łączenie ciągów znaków


47/336

Łączenie przy wykorzystaniu operatora +

Powielanie przy wykorzystaniu operatora *

14 * ’ Uni ’ + ’ wersytet ’

./string concatenate.py


Inne sposoby łączenia znaków

http://find/


48/336

1p ri nt ( ’ U ni ’ ’ w er sy ’ ’ t et ’ )2

3e nd in g = ’ tet ’

4p ri nt ( ’ U ni ’ ’ w er sy ’ e nd in g ) # blad

5p ri nt ( ’ Uni ’ ’ w er sy ’ + e nd in g ) # d ob rz e

6

7p ri nt ( ’ U ni ’ , ’ w er sy ’ , e nd in g )8

9w or d = ’ U ni we rs y ’

10word = word + en din g # w yn ik : U ni w er s yt et

11w or d += e nd in g

12p ri nt ( w or d )

./string concatenate 2.py


Kolekcje



49/336

Kolekcje wbudowane w Pythona: listy, zbiory, krotki, słowniki

Kolekcje mutowalne (np. lista) i niemutowalne (np. krotka)

Wartości obiektów (jeżeli są mutowalne) w niemutowalnej kolekcji

mogą podlegać zmianieW kolekcji można przechowywać dowolne obiekty niekoniecznie tegosamego typu

Kolekcje przechowują w istocie referencje do obiektów


Krotki

http://find/


50/336

1( " D a n i a " , " B e l g i a " , " F i n l a n d i a " , " H o l a n d i a " )

2( " j e d e n " , )

3( 1 , " d w a " , 3 , " c z t e r y " )

4() # p us ta k ro tk a

./tuples.py


Metody na krotkach

http://find/


51/336

Krotki nie posiadają metod dodawania elementów: append i extend

Krotki nie posiadają metod usuwania elementów: remove i pop

Można wyszukiwać elementy w krotce wykorzystując metodę index

Można wykorzystać operator in, aby sprawdzić, czy krotka zawieradany element

Dlaczego w takim razie używać krotek?


http://find/


52/336

Metody na listach - dodawanie


53/336

append - dodawanie pojedynczego elementu do końca listy

insert - dodawanie pojedynczego elementu do listy w wyznaczonymmiejscu

extend - dodawanie wielu elementów (łączenie z inną listą)

1l is t = [ ’ k a te dr a ’ , ’ i ns ty tu t ’ ]

2l i s t . a p p e n d ( ’ u n i w e r s y t e t ’ )

3l is t . i n s er t ( 2 , ’ u c z el n ia ’ )

4l is t . e x t en d ( [ ’ s z k ol a ’ , ’ w y dz i al ’ ] )

./lists add.py


Metody na listach - usuwanie

http://find/


54/336

remove - usuwanie pierwszej występującej wartości w liście

pop - usuwanie ostatniego elementu na liście i zwrócenie jegowartości

clear - usuwanie wszystkich elementów z listy

1list = [ ’a ’, ’ b’ , ’c ’, ’a ’, ’d ’]

2l i s t . r e m o v e ( ’ a ’ )

3l i s t . p o p ( )

4l i s t . c l e a r ( )

./lists remove.py


Metody na listach c.d.

http://find/


55/336

index(x) - zwraca indeks pierwszego elementu w liście o wartości xcount(x) - zwraca liczbę wystąpień x w liście

sort - sortuje listę

reverse - odwraca kolejność elementów w liście

1list = [ ’a ’, ’ b’ , ’c ’, ’a ’, ’d ’]

2l i s t . i n d e x ( c )

3l i s t . c o u n t ( a )

4l i s t . s o r t ( )

5l i s t . r e v e r s e ( )

./lists methods.py


Kolekcje c.d.

http://find/


56/336

Można zagnieżdżać kolekcje w sobie - są one obiektami jak wszystkoinne

funkcja len() podaje długość kolekcji

1l e n ( ( " j e d e n " , ) )

2len([])3l e n ( [ 1 , 2 , 3 , " p a u z a " ] )

4l e n ( " a u t o m a t y c z n i e " )

./collections len.py

Ciąg tekstowy jest krotką!


Indeksowanie kolekcji

http://find/


57/336

1c o l le c t io n = ( " D a n ia " , " B e l g ia " , " F i n l a nd i a " )

2c o l l e c t i o n [ 0 ]

3c o l l e c t i o n [ - 2 ]

4

5w or d = ’ U n iw er s yt e t ’

6word[2]

7word[-1]

8

9l is t = [ ’ k a t ed r a ’ , ’ u n i w er s y te t ’ , ’ i n s t yt u t ’ ]

10list[1]

11list[-3]

./collections index.py


Przycinanie kolekcji

http://find/


58/336

1c o l le c t io n = ( " D a n ia " , " B e l g ia " , " F i n l a nd i a " )

2c o l l e c t i o n [ 0 : 2 ]

3c o l l e c t i o n [ - 2 : ]

4

5w or d = ’ U n iw er s yt e t ’

6word[0:3]

7w o r d [ - 5 : - 1 ]

8

9l is t = [ ’ k a t ed r a ’ , ’ u n i w er s y te t ’ , ’ i n s t yt u t ’ ]

10list[:1]

11l i s t [ - 2 : ]

./collections slice.py


Operator tożsamości (logiczny)

http://find/


59/336

is - sprawdza czy referencje prowadzą do tego samego obiektu

1a = [ " U ni we rs yt et " , 4]

2b = [ " U ni we rs yt et " , 4]

3a is b4

5b = a

6a is b

./operator is.py


Operatory relacyjne / porównania (logiczne)

http://find/


60/336

Operatory , !=

1a = [ " U ni we rs yt et " , 4]

2b = [ " U ni we rs yt et " , 4]

3p ri nt ( a is b )

4p ri nt ( a == b )

./operators.py

Łączenie operatorów

1a = 8

20


61/336

in - pozwala sprawdzić czy element należy do kolekcji

1t up = ( " D a ni a " , " B e l gi a " ,6 , " H o l an d ia " )

26 in tup

3’ Dan ia ’ not in tup

./operator in.py

Operator przynależności działa na łańcuchach znaków

1f ra za = " D zi ki e po la "

2" J" in f ra za

3" po " in f ra za

./operator in string.py


Operatory logiczne

j k ó d i j ik

http://find/


62/336

and, or, not zwracają argument, który determinuje wynik

liczby niezerowe są traktowane jak prawda (True), 0 jak fałsz (False)

Operator not zawsze zwraca wartość boolowską

piec = 5dwa = 2zero = 0

piec and dwa


Operatory logiczne

d j t któ d t i j ik

http://find/


63/336




piec = 5dwa = 2zero = 0

piec and dwa #2piec and zero


Operatory logiczne

d t j t któ d t i j ik

http://find/


64/336




piec = 5dwa = 2zero = 0piec and dwa #2piec and zero #0zero and piec


http://find/


65/336

Operatory logiczne

and or not zwracają argument który determinuje wynik


66/336




piec = 5dwa = 2zero = 0piec and dwa #2piec and zero #0zero and piec #0dwa and piec #5piec and True


http://find/


67/336

Operatory logiczne



68/336




piec = 5dwa = 2zero = 0piec and dwa #2piec and zero #0zero and piec #0dwa and piec #5piec and True #TrueTrue and piec #5

False and piec


Operatory logiczne


http://find/


69/336





False and piec #Falsezero and True


Operatory logiczne


http://find/


70/336





False and piec #Falsezero and True #0zero and False


Operatory logiczne


http://find/


71/336

, , ją g , y j y




False and piec #Falsezero and True #0zero and False #0


Zadanie 1 – anagramy

użytkownik wprowadza 1 wyraz wzorcowy, np. tarka (zatwierdza

http://find/


72/336

użytkownik wprowadza 1 wyraz wzorcowy, np. tarka (zatwierdzaEnterem)

użytkownik wprowadza 5 wyrazów (po każdym wciska Enter)cel: posortowana lista wyrazów będących anagramami wyrazuwzorcowego


1krata

2karat3karoca

4trakt

5karta

./zad1 input.txt


1[ ’ k a r a t ’ , ’ k a r t a ’ , ’ k r a t a ’ ]

./zad1 output.txt


Zadanie 1 – anagramy (pomoc)

http://find/


73/336

Przy rozwiązaniu zadania możesz wykorzystać:

listę

indeksowanie krotek

sortowanie

pętlę

warunek


Instrukcja warunkowa

http://find/


74/336

1if x > 5:

2pass3elif x < 5:

4p ri nt ( " x j es t m ni ej sz e od 5 " )

5e l s e :

6p ri nt ( " x j es t r ow ne 5 ")

./if.py

elif i else są opcjonalne

zamiennik switch lub case w innych językach programowania

jeżeli chcemy uwzględnić dane wyrażenie, ale nic nie robimy toużywamy słowa kluczowego pass - pustej instrukcji

pamiętać o wcięciach!


http://find/


75/336


76/336

Pętla for, funkcja range() c.d.


77/336

Jaka jest różnica?

1l is t a = [ ’ k a t ed r a ’ , ’ u c z el n ia ’ ]

2for i in lista :

3p r i n t ( i )

4

5f or j in r an ge ( l en ( l i st a ) ):

6p r i n t ( j )

./for range diff.py


http://find/


78/336

Break, continue

break stosujemy w celu przerwania działania pętli


79/336

break stosujemy w celu przerwania działania pętli

1for i in rang e (2 , 10):2if i % 2 == 0:

3p r in t ( i , " j e st ą p ie r ws z ą cy fr ą p ar z ys t " )

4break

./for break.py

continue przechodzi do następnej iteracji w pętli

1for i in rang e (2 , 10):

2if i % 2 == 0:

3p ri nt ( i , " j es t p ar zy st a " )

4continue

5p r in t ( i , " j e st n i ep a r zy s t a " )

./for continue.py


http://find/


80/336

Zadanie 2 – nawiasy c.d.

Przykładowe wejścia dla True:


81/336

y j

1( if ( zero ? x ) max (/ 1 x ))

./zad2 input 1.txt

1I told ( that its not ( yet ) done ). (42)

./zad2 input 2.txt

Przykładowe wejścia dla False:

1: -)

./zad2 input 3.txt

1())(

./zad2 input 4.txt


http://find/


82/336

Wprowadzenie do programowania w języku Python(wyjątki, funkcje, rekurencja)


16 lutego 2016

Wprowadzenie do programowania w języku Python (wyjątki, funkcje, rekur

http://find/


83/336

Przykład


84/336

1# ! / u sr / b i n / e nv p y th o n3

2try:

3t e x t = " t e s t 5 "

4i = int ( text )

5p r in t ( " i w y no s i " , i )6e xc ep t V al u eE rr or a s e x1 :

7p ri nt ( " k o nw er sj a " , text , " do i s ie n ie p ow io dl a " )

./wyjatek.py


EAFP: Easier to ask for forgiveness than permission.

Zalecany styl kodowania w Pythonie (ale np. w Javie już

http://find/


85/336

Zalecany styl kodowania w Pythonie (ale np. w Javie jużnie. . . dlaczego?).

Lepiej tak:

1try:

2el = e le me nt s [ k ey ]

3# do sth

4e xc ep t I nd ex E rr or as e :5# do sth else

A nie tak:

1if len ( e le me nt s ) > k ey :2el = e le me nt s [ k ey ]

3# do sth

4else:

5# do sth else


http://find/


86/336

Przeciążone operatory dla list


87/336

Operator + i += są przeciążone dla ciągów znaków (str)

1i m i e = " J a n "

2i m i e + = " K o w a l s k i "

Uwaga - powstaje nowy ciąg znaków (str jest niezmienny)Dla list + powoduje dodanie do listy

1z i a r n a = [ " s e z a m " , " s l o n e c z n i k " ]

2z i a r n a + = [ " d y n i a " ]


http://find/


88/336

Tworzenie i wywoływanie funkcji


89/336

bloki instrukcji można ujmować w funkcje

1d e f n a z w a F u n kc j i ( a r gu m en t , a r g u m e n t 2 ) :

2pakiet

argumenty są opcjonalnewartość zwracana domyślnie to None, chyba że funkcja zwróciwartość przy pomocy polecenia return

def działa jak operator przypisania - powoduje utworzenie obiektufunkcji i przypisanie go do referencji o wskazanej nazwie

funkcje jako obiekty mogą być przechowywane w kolekcjach,przekazywane jako argumenty do innych funkcji

Wprowadzenie do programowania w języku Python (wyjątki funkcje rekur

Przykład funkcji

1d ef p o b ie r z Li c z be ( m sg ) :

2w hi le T ru e :

http://find/


90/336

2w hi le T ru e :

3try:

4l i n e = i n p u t ( m s g )5i = i n t ( l i n e )

6r et ur n i

7e xc ep t V al ue E rr or a s e rr :

8p r i n t ( e r r )

funkcja pobiera liczbę

jeżeli błąd to wraca do ponownego wykonania pętli, jeżeli bezbłędów - zwraca liczbę

wywołanie:

1w ie k = p o bi e rz L ic z be ( " P o da j s wo j w ie k " )


http://find/


91/336

Zadanie na rozgrzewkę. . . c.d.


92/336

Zaimplementuj działanie na mnożenie, zastosuj je w wywołaniufunkcji policz.

Zaimplementuj sumę w taki sposób, żeby w liście mogły znaleźć się

dowolne wartości, a te, które nie będą liczbami, będą ignorowane.Przykładowo wywołanie dzialanie([1,‘‘a’’,-3,‘‘ 2 ’’],suma ignorowanie) powinno zwrócić 0.


http://find/


93/336

Zadanie na rozgrzewkę. . . c.d.


94/336

Zaimplementuj funkcję zliczającą n wyrazów ciągu arytmetycznego.

Dlaczego w tym wypadku zastosowanie funkcji rekurencyjnej na n-ty

wyraz ciągu jest niewskazane?


Moduły

Moduł to plik Pythona zawierający klasy i funkcjeMożna zaimportować moduł aby używać funkcji (dostęp przy

k ki)



95/336

pomocy kropki)

1i m po r t s ys

2p r i n t ( s y s . a r g v )

Python posiada bogatą bibliotekę gotowych modułów

Przykład:1i m po r t r a nd o m

2x = r an do m . r a nd in t ( 1 , 16 )

3y = r a nd o m . c h oi c e ( [ " j a bl k o " , " g r us z ka " , " b an a n " ])

moduły standardowe zaczynają się małymi literami, własne możnanazywać dużymi (dla odróżnienia)konwencja: importy na początku plikusugerowana kolejność importowania: standardowe, zewn., własne


http://find/


96/336

Zadanie 2


97/336

Oblicz, na ile sposobów można rozmienić określoną kwotę pieniędzy,mając do dyspozycji określone nominały.

Przykładowo dla nominałów [1, 2] kwotę 4 można rozmienić na 3sposoby:

1 + 1 + 1 + 11 + 1 + 2

2 + 2

Wskazówka: warto użyć rekurencji.


http://find/


98/336


99/336

Listy składane

tworzenie listy pętlą for


100/336

1

p r z e s t e p n e = [ ]2for rok in r an ge (1900,1940):

3if ( rok % 4 ==0 and

4rok % 100 !=0) or ( rok % 400 == 0):

5p r z e s t e p n e . a p p e n d ( r o k )

lista składana - [element for element in iteracja]

1lata = [ y for y in r an ge (1900,1940)]

lista składana z warunkiem

1

p rz e st ep n e = [ r ok for rok in r an ge (1900,1940)2if ( rok % 4 ==0 and r ok % 100 !=0)

3or ( rok % 400 == 0)]

Listy składaneZbiorySłowniki

http://find/


101/336

Przykłady list składanych


102/336

Liczby pierwsze to takie,... które nie są niepierwsze (nie sąwielokrotnością innej liczby niż 1)

1n p r = [ j for i in r an ge (2,8) for j in r an ge ( i * 2 , 5 0 , i ) ]

2p r = [ x for x in r an ge (2 , 50 ) if x no t in npr]


Przykłady list składanych

http://find/


103/336

Przykład ze słowami:

1w or ds = ’ The q ui ck b ro wn fo x j um ps ’ . s pl it ( )

2s t u f f = [ [ w . u p p e r ( ) , w . l o w e r ( ) , len ( w ) ] for w in words]


Zbiór - set

obsługuje in, len, iterację

http://find/


104/336

zbiory modyfikowalne - set, niemutowalne - frozensetdodane do zbioru mogą być tylko typy które dają hash tzn.float,frozenset,int,str,tuple

typy mutowalne nie mogą być dodawane do zbioru bo ich hash byłbyzmienny (dict,list,set)

1S = {7 , ‘ ‘ w el on ’ ’ , ( ‘‘ a ’ ’ ,1) , frozenset ( { 3 , 6 , 8 } ) }

pusty zbiór - tylko przez funkcję set()

zbiory nie przechowują duplikatów. Trick na usunięcie duplikatów zlisty

1x = list ( set (x))


Operatory i funkcje dla zbiorów

suma

http://find/


105/336

1set ( ‘ ‘ p ec an ’ ’ ) | set ( ‘ ‘ p i e ’ ’ )

iloczyn

1set ( ‘ ‘ p ec an ’ ’ ) & set ( ‘ ‘ p i e ’ ’ )

różnica

1set ( ‘ ‘ p ec an ’ ’ ) - set ( ‘ ‘ p i e ’ ’ )

różnica symetryczna

1set ( ‘ ‘ p ec an ’ ’ ) ^ set ( ‘ ‘ p i e ’ ’ )


Operatory i funkcje dla zbiorów

http://find/


106/336

powyższe operatory i funkcje aktualizujące im odpowiadające tworząkopie. Są wersje aktualizujące lewy argument

funkcje isdisjoint, pop, remove, update, add, clear, copy

zbiory można tworzyć przez zbiór składany


Frozenset

http://find/


107/336

tworzenie - tylko przez funkcję frozenset()

obsługuje z API zbioru tylko funkcje nie zmieniające zbioru


Słownik

http://find/


108/336

Słownik albo mapa (dictionary, map) to kolekcja par klucz - wartośćobsługuje in, len() oraz iterację

w Pythonie 3.0 jest dict oraz collections.defaultdict - słownik zwartościami domyślnymi

słownik jest kolekcją nieuporządkowaną tak jak zbiór

jako klucze mogą służyć tylko wartości hashowalne (tak jak przyzbiorach - float, frozenset, int, str, tuple)

wartości mogą być dowolne

słownik jest modyfikowalny

można porównywać słowniki operatorami == i !=


Słownik - tworzenie

http://find/


109/336

1d = dict ( { ’ id ’ : 1 94 8 , ’ n a zw a ’ : ’ Z m y wa r ka ’ ,2’ r o z m i a r ’ : 3 } )

3d2 = dict ( [( ’ i d ’ , 19 48 ) , ( ’ n a z wa ’ , ’ Z m y w a rk a ’ ) ,

4( ’ r o z m i a r ’ , 3 ) ] )

5d3 = dict ( zip ( ( ’ i d ’ , ’ n a z w a ’ , ’ r o z m i a r ’ ) ,

6( 1 9 4 8 , ’ Z m y w a r k a ’ , 3 ) ) )

7d 4 = { ’ id ’ : 19 48 , ’ n az wa ’ : ’ Z m yw ar ka ’ , ’ r oz mi ar ’ : 3 }

d2 tworzy słownik z kolekcji par

d3 używa funkcji zip która zwraca listę krotek odpowiedniosparowanych


Słownik - wykorzystanie

można odwoływać się do elementów słownika po kluczu

http://find/


110/336

1d 1 [ ’ n a z w a ’ ]

jeżeli nie ma klucza to wyjątek KeyError

można wstawiać do słownika

1d [ ’ x ’ ] = 2 3 4

usuwanie - del - uwaga na wyjątek KeyError

1del d [ ’ x ’ ]

słownik obsługuje funkcje clear, copy, fromkeys, get, items, k eys,pop, popitem, setdefault, update, values


Iteracja po słowniku - po parach

http://find/


111/336

1for k l u c z , w a r t o s c in d . i t e m s ( ) :

2print ( k l u c z , w a r t o s c )

1for element in d . i t e m s ( ) :2print ( e l e m e n t [ 0 ] , e l e m e n t [ 1 ] )


http://find/


112/336

Widoki


113/336

keys, values, items to widoki na słownik

widok to niemutowalna sekwencja umożliwiająca iterację

widok zostanie zaktualizowany w przypadku aktualizacji słownika

na widokach można wykonywać operacje jak na zbiorach - suma,

iloczyn, różnica, różnica symetryczna1d . f r o m k e y s ( ’ A B C D ’ , 3 )

2s = set ( ’ A C X ’ )

3d op as ow an ia = d . ke ys ( ) & s


Słowniki składane

http://find/


114/336

Słownik obsługuje podobnie jak lista i zbiór składanie

1{ k l u c z : w a r t o s c for k l u c z , w a r t o s c in iteracja if warunek

2w i el k os c i = { n a z wa : o s . p a th . g e ts i ze ( n az w a ) for nazwa in

3o s . l i s t d i r ( ’ . ’ ) if o s . p a t h . i s f i l e ( n a z w a ) }

odwracanie słownika - uwaga na TypeError przy mutowalnychwartościach

1o dw ro co ny = { v: k for k , v in d . i t e m s ( ) }


http://find/


115/336


116/336

Zadanie 1 – przykładowe wejście i wyjście


117/336


1p aw el k as ia l uk as z

2p aw el k as ia l uk as z k as ia p aw el l uk as z p aw el k as ia p aw el


1[( ’ p aw el ’ , 4) , ( ’ ka si a ’ , 3) , ( ’ lu ka sz ’ , 2) ]


Zadanie 2 – Indeksowanie

Wejście (w kolejnych linijkach):

http://find/


118/336

liczba dokumentów do przetworzenia (n)n linijek z wielowyrazowymi dokumentami (1 dokument na linijkę)liczba zapytań do przetworzenia (m)m linijek z jednowyrazowymi zapytaniami

Wyjście:

m linijek (jedna na każde zapytanie)w każdej linijce lista zawierająca numery (indeksy) dokumentów, wktórych wystąpił wyraz z danego zapytaniakażda lista posortowana według częstości wystąpienia wyrazu zzapytania w danym dokumencieprzy równej częstości powinna być zachowana kolejność wczytywania

dokumentów


Zadanie 2 – przykład

http://find/


119/336

132Y ou r c ar e set up , do not p lu ck my c ar e do wn .

3My c ar e is loss of care with old care done .

4Y ou r c ar e is g ain of care when new care is won.

52

6care

7is

1[1 , 2 , 0]

2[2 , 1]


Zadanie 2 – dodatkowe założenia

zapytania formułowane są małymi literami, ale odpowiedź powinna

http://find/


120/336

uwzględniać wyrazy, które w dokumentach zapisane są różnąwielkością liter, np.:

dokument: A Rose is a rose is a roSEzapytanie: rosewystępowanie: 3 razy

wyrazy powinny zawierać tylko znaki alfanumeryczne (bezinterpunkcyjnych), tzn. wystąpienie znaku interpunkcyjnego lubspacji, tabulatora itp. powoduje podział ciągu znaków na oddzielnewyrazy,

jeśli zapytanie nie zwraca rezultatów jako wynik na zapytanie

powinna być wypisana pusta lista.


Zadania – podpowiedź

1# ! / u s r / b i n / p y t h o n 3

2

3

http://find/


121/336

import string4

5l = " aaa bbb ccc " . spli t () # [ " a aa " , " b b b " ," c c c " ]

6j = " ," . jo in ( l ) # " aaa , bbb , c cc "

7

8p = s tr in g . p u nc tu a ti on # c ia g w sz y st ki ch

9# z n ak o w i n t er p u nk c y jn y c h 10s = s tr in g . w h it e sp ac e # c ia g w sz ys t ki ch

11# z na ko w b ia ly ch

12

13# j ak p os or to w ac s lo wn ik po w a rt o sc ia c h ?

14import operator

15t es t _d ic t = dict ( { ’ a ’ :1 , ’ c ’ :5 0 , ’ f ’ : 17 })16w yn ik = sorted ( t e s t _ d i c t . i t e m s ( ) ,

17k ey = o p er a to r . i t em g e tt e r ( 1 ))


Zadania – podpowiedź

http://find/


122/336

Jak posortować słownik malejąco po wartościach i rosnąco po kluczach?Sortujemy dwa razy:

najpierw po kluczach rosnąco (w pierwszej linijce)

następnie malejąco po wartościach (w drugiej linijce)Odpowiednia kolejność w kluczach zostanie zachowana.


http://find/


123/336

KlasyObiekty


1 marca 2016

KlasyObiekty

Problemy programowania proceduralnego

http://find/


124/336

Brak możliwości nazywania elementów przy tworzeniu bardziejzłożonych struktur danych, np. okrąg, punkt, itd.

Przy wykorzystaniu krotki (nawet nazwanej) - brak możliwościzmiany elementu składowego.

Przy wykorzystaniu listy lub słownika - brak możliwościkontrolowania wartości (np. podanie ujemnego promienia okręgu).

KlasyObiekty

Python, a programowanie obiektowe

http://find/


125/336

Python pozwala tworzyć programy proceduralne, obiektowe ifunkcyjne oraz mieszać te style zależnie od potrzeb.

Programy proceduralne mogą wykorzystywać obiekty, ale dopieroprogram tworzący klasy można nazwać obiektowym.

Python jest całkowicie zorientowany obiektowo: można definiować własneklasy, dziedziczyć z własnych lub wbudowanych klas, a także tworzyćinstancje zdefiniowanych przez siebie klas.

KlasyObiekty

Podstawowe pojęcia

Klasa, typ, typ danych - synonimy, oznaczają zbiór obiektów, ichrodzaj, stanowią ”wzorzec” dla tworzenia obiektów w pamięci.

http://find/


126/336

1s = str ( ’ a b c ’ )

2type ( s )

Instancja, egzemplarz, obiekt - synonimy, oznaczają pojedynczewystąpienia, obiekty danej klasy występujące w pamięci.

Enkapsulacja - obiekty zawierają w sobie dane (atrybuty)definiowane przez klasy; klasy definiują funkcje (metody), któremożna wykonywać na obiektach.

Hermetyzacja - dostęp do atrybutów obiektu powinien być pośredni(przez metody), a nie bezpośredni.

Właściwości - atrybuty dostępne pozornie bezpośrednio, ale w istocieobsługiwane przez metody.

KlasyObiekty

Konwencje i reguły dotyczące tworzenia klas

N kl P th i d ż lit

http://find/


127/336

Nazwy klas w Pythonie zaczynamy dużą literą.

Metody specjalne __add__() lub __len__() umieszczone w klasiepozwalają obsługiwać operator + i funkcję len() dla obiektów tejklasy.

Wszystkie metody specjalne zaczynają się i kończą __

.Zwykłe metody zaczynają się od małej litery.

Można w module zdefiniować dowolną liczbę klas.

Nazwa modułu nie musi być taka sama jak nazwa klasy.

KlasyObiekty

Tworzenie własnej klasy

http://find/


128/336

1class N a z w a K l a s y :

2b l o k _ i n s t r u k c j i

blok_instrukcji może być pusty - wtedy pass.

Polecenie class podobnie jak def umożliwia dynamiczne tworzenieklas.

Metody tworzy się przy użyciu def, z tym że do każdej metodytrzeba przekazać jawnie instancję obiektu - przez referencję self.

KlasyObiekty

Tworzenie obiektu

http://find/


129/336

Tworzenie (obiektu) instancji - poprzez wywołanie klasy tak jakfunkcji:

1n = N az wa Kl as y ()

Obiekty biorą swoje zmienne i funkcje z klas.Klasy są podstawowym schematem, według których tworzone sąobiekty.

KlasyObiekty

Zmienne w metodach 1

Atrybuty obiektu - dostępne po odwołaniu się do instancji self.x.

Zmienne lokalne - dostęp po nazwie.

Zmienne klasy (statyczne) dostęp po nazwie klasy

http://find/


130/336

Zmienne klasy (statyczne) - dostęp po nazwie klasy.Zmienne globalne (modułu) - dostęp po nazwie.

1 m o d u l o w a = ’a ’

2class T e s t o w a :

3z =04def _ _ i n it _ _ ( s el f , x = 1 ):

5s e l f . x = x

6def t e s t ( s e l f ) :

7print ( s e l f . x )

8y =7

9print ( y )10print ( T e s t o w a . z )

11print ( m o d u l o w a )

KlasyObiekty

http://find/


131/336

Przykład

1class M o j a K l a s a :

2z m i e n n a = 2

3def _ _ i n i t _ _ ( s e l f , w a r t o s c = 1 ) :

4s e l f . w a r t o s c = w a r t o s c

def m o j a F u n k c j a ( s e l f ) :


132/336

5def m o j a F u n k c j a ( s e l f ) :

6w y n i k 1 = s e l f . w a r t o s c * * s e l f . z m i e n n a

7w y n i k 2 = s e l f . w a r t o s c * * M o j a K l a s a . z m i e n n a

8print ( s e lf . w a r to sc , ’ p o d n i es i o na d o p o te g i : ’ ,

9s e lf . z m ie n na , ’ d a j e w y n ik : ’ , w y n i k 1 )

10print ( s e lf . w a r to sc , ’ p o d n i es i o na d o p o te g i : ’ ,11M o j a K la s a . z m ie n na , ’ d a j e w y n ik : ’ , w y n i k 2 )

12

13l ic zb a1 = M oj aK la sa ( )

14l i c z b a 1 . m o j a F u n k c j a ( )

15

16l ic zb a1 . z m i en na = 417l i c z b a 1 . m o j a F u n k c j a ( )

18

19l ic zb a2 = M oj aK la sa ( 3)

20l i c z b a 2 . m o j a F u n k c j a ( )

KlasyObiekty

Zadanie na rozgrzewkę

Utworzyć klasę obiektów Statki

http://find/


133/336

Utworzyć klasę obiektów Statki

Każdy obiekt powinien mieć następujące cechy: model, ładowność,liczba masztów, wielkość.

Liczba masztów powinna być podana jako liczba (int)

Ładowność powinna być wyliczana z funkcji na podstawie wielkości: jeśli ’duzy’ - ładowność: 50 jeśli ’maly’ - ładowność: 10

Utworzyć trzy nowe obiekty: statek1, statek2 i statek3.

KlasyObiekty

http://find/


134/336

Zadanie 1 - wynagrodzenie



135/336

Przykładowe wejście:12

2B a rt e k 2 58 0

3M a re k 1 68 0

Przykładowe wyjście:1B ar te k 1 86 3. 91 5 35 .0 9 3 11 5. 09

2M ar ek 1 23 7. 20 3 48 .4 3 2 02 8. 43

35 1 4 3 . 5 2

KlasyObiekty

Zadanie 1 - podpowiedzi

http://find/


136/336

1round (i , n ) # z a o kr a g la n i e

2

3’ %.3 f ’ % 1 .2 90 03 # daje 1.29 0

Poszukać sposobu obliczania wynagrodzenia od 01.01.2014

Za koszty uzyskania przychodu przyjąć zawsze: 111.25

KlasyObiekty

Zadanie 2 - figury

Obliczyć sumę pól figur geometrycznych.

Założenia:

http://find/


137/336

Założenia:

program przyjmuje pierwszą wartość: liczbę figur (i),dla liczby figur (i) wczytuje liczby (oddzielone spacją),każda figura jest wprowadzona w nowej linii; jeśli linia zawiera:

jedną liczbę - jest to promień koła,

dwie liczby - boki prostokąta,trzy liczby - boki trójkąta,

w wyniku wypisać sumę pól wprowadzonych figur (zaokrągloną do 2miejsc po przecinku).

Dla każdej figury geometrycznej (koło, prostokąt, trójkąt) utwórzoddzielną klasę.

KlasyObiekty

Zadanie 2 - figury


5

http://find/


138/336

15

22

34 6

43 3 . 5 4

58 2.1

64.14


1112.3

KlasyObiekty

KlasyObi kt

http://find/


139/336

KlasyObiekty

część II


8 marca 2016

KlasyObiektyczęść II

Dziedziczenie

http://find/


140/336


http://find/


141/336


142/336

Zadanie na rozgrzewkę


143/336

Zaimplementuj system bankowy zgodnie z diagramem.


Zadanie na rozgrzewkę c.d.

Bank:

W banku zapisane są wszystkie konta.

Metoda pobierz konto, to metoda prywatna, która pozwala

http://find/


144/336

odwołać się do obiektu konta po jego numerze.

Metoda zaloz konto pozwala na założenie konta. Podana jestroczna stopa procentowa jako float (np. 0.036) oraz typ kapitalizacji(możliwe wartości: "miesieczna", "dzienna"). Metoda zwracanumer nowego konta.

Metoda wplac pozwala na wpłacenie pieniędzy na konto.

Metoda nastepny miesiac powoduje zaksięgowanie miesięcznychodsetek na wszystkich kontach.

Metoda przelej pozwala przelać określoną kwotę z jednego kontana inne.


http://find/


145/336

Zadanie na rozgrzewkę c.d.

Konto, KontoKapDzienna, KontoKapMiesieczna:

Każde konto ma metodę nastepny miesiac, jednak implementacjatej metod różni się ależności od tego c mam do c nienia


146/336

tej metody różni się w zależności od tego, czy mamy do czynienia zKontoKapMiesieczna, czy z KontoKapDzienna.

Metoda nastepny miesiac w klasie KontoKapMiesiecznapowoduje naliczenie odsetek dla kwoty konta z wykorzystaniem

kapitalizacji miesiecznej. Końcowa kwota zaokrąglana jest do 2miejsca po przecinku.Metoda nastepny miesiac w klasie KontoKapDzienna powodujenaliczenie odsetek dla kwoty konta za cały miesiąc z wykorzystaniemkapitalizacji dziennej. Po każdym dniu kwota zaokrąglana jest dodrugiego miejsca po przecinku. Przyjmujemy, że miesiąc ma 30 dni.


Zadania domowe

http://find/


147/336


Zadanie 1

Zaimplementuj dodawanie książek do biblioteki (metoda

dodaj egzemplarz ksiazki)W j d i d bibli ki i i b ć d d

http://find/


148/336

W tej metodzie do biblioteki powinien być dodawany nowyEgzemplarz oraz (jeśli to konieczne) nowa Ksiazka.

Na wejściu w pierwszej linijce podana jest liczba egzemplarzy książekdo dodania (n), a następnie w kolejnych n linijkach egzemplarze

książek podane jako ("tytul", "autor", 2014).Wskazówka: aby wczytać krotkę z egzemplarzem, użyj:eval(input()).

Na wyjściu w kolejnych linijkach wypisana lista książek wraz z liczbąegzemplarzy, też w postaci krotek (posortowana po tytułach).


Zadanie 1 c.d.


15

2( " C ha tk a P uc ha tk a " , " A la n A le xa nd er M il ne " , 2 01 4)

( )

http://find/


149/336

3( " Q uo V ad is " , " H e nr yk S ie n ki e wi cz " , 2 01 0)


5( " P an T ad eu sz " , " A da m M ic k ie wi cz " , 2 00 3)



1( ’ C ha tk a P uc ha tk a ’ , ’ A la n A le xa nd er M il ne ’ , 2)

2( ’ P an T ad eu sz ’ , ’ A da m M ic k ie wi cz ’ , 1)

3( ’ Q uo V ad is ’ , ’ H en ry k S ie n ki e wi cz ’ , 2)


Zadanie 2

http://find/


150/336

Zaimplementuj wypożyczanie książek przez czytelnika.


http://find/


151/336

Zadanie 2 – wyjście

Na wyjściu w kolejnych linijkach wypisane wartości logiczne Truelub False, oznaczające powodzenie lub niepowodzenie wykonania

konkretnej akcji.


152/336

dodaj – akcja zawsze powinna kończyć się powodzeniem.

wypozycz – może się skończyć niepowodzeniem, jeśli czytelnikwypożyczył za dużo egzemplarzy książki lub chciał wypożyczyć drugiegzemplarz tej samej książki, lub nie było już dostępnychegzemplarzy książki.

oddaj – może się skończyć niepowodzeniem, jeśli czytelnik nie matakiej książki.


http://find/


153/336


154/336

Zadanie 2 – wskazówki

Warto, aby Biblioteka zapamiętywała obiekty czytelników (podobnie

jak książki). Można w tym celu napisać metodę prywatną, którabędzie pobierać czytelnika o podanym nazwisku (jeśli istnieje jużi ki bi k l ik ) j śli i i i j d d ć


155/336

zapisany taki obiekt czytelnika), a jeśli nie istnieje, to dodawać nowyobiekt czytelnika i zwracać ten obikt.

Warto, żeby w obiekcie czytelnika były zapamiętane obiekty

wypożyczonych egzemplarzy i sprawdzanie części poprawnychwarunków na wypożyczenie i oddanie było oddelegowane na obiektyczytelnika.

Pamiętaj, że zgodnie z podejściem Pythona, często „Easier to askfor forgiveness than permission” (EAFP). Korzystaj z try: ...except KeyError: ...

.


http://find/


156/336

Adnotacje funkcji

Można opatrzyć sygnaturę funkcji adnotacjami korzystając ze

składni:1def n a z w a_ f u nk c j i ( a r g1 : a d1 , a rg 2 : a d2 ) - > ad 3 :


157/336

2pass

Python dodaje te adnotacje do atrybutu __annotations__, który jest

słownikiem - atrybutem w funkcji jako adnotację możemy użyć:

stringatypu danych (w tym zdefiniowanych klas)

Sam Python nie przywiązuje żadnej roli do tych adnotacji, ale można

je wykorzystać wprost, np. do kontroli typów

Dokumentacja kodu Tworzenie modułów

Adnotacje funkcji

Jak działa poniższa funkcja?

1def m n o z e n i e ( a : int b : int ) -> int :

http://find/


158/336

1def m n o z e n i e ( a : int , b : int ) > int :

2print ( m n o z e n i e . _ _ a n n o t a t i o n s _ _ )

3a nn s = m n oz e ni e . _ _ a nn o t at i o ns _ _

4i f t yp e ( a ) != a nn s [ ’a ’] or t yp e( b ) != a nn s [ ’b ’ ]:

5raise E x c ep t io n ( ’ B l e dn e t yp y p a r am e tr o w ! ’ )6else :

7return a * b

8

9print ( m n o z e n i e ( ’ o j e j ’ , 2 ) )


Adnotacje funkcji

w miejsce adnotacji można wstawić po prostu łańcuchy znakówopisujące co ma się znaleźć w danym parametrze

http://find/


159/336

opisujące co ma się znaleźć w danym parametrze

1class B i b l i o t e k a :

2def w yp o zy c z ( s el f , n az w : ’ n a z wi s ko c z yt e l ni k a ’ ,3t yt : ’ t yt ul k si az ki ’ ) :

4pass


http://find/


160/336

Ciągi dokumentujące – funkcje

aby dołączyć dokumentację do funkcji wystarczy po linii definicjiumieścić ją w komentarzu wielolinijkowym


161/336

umieścić ją w komentarzu wielolinijkowym

dokumentacja funkcji może mieć np. następującą strukturę:

krótki opis w jednej liniilinię odstępu

dłuższy opisopis parametrów funkcjiprzykłady wykorzystania - w trybie interaktywnym interpretera


Ciągi dokumentujące + tworzenie modułów

Stwórz plik o następującej zawartości:

1import math

2

3def h e r o n ( a , b , c ) :

4" "" O bl ic za p ol e t ro jk at a wg w zo ru H er on a

http://find/


162/336

5

6a , b ,c d lu go sc i b ok ow t ro jk at a

7> > h e r o n ( 3 , 4 , 5 )

8

6.0 9"""

10s = ( a+ b+ c )/2

11return m ath . sqrt ( s * (s - 1) * (s -b ) * ( s- c))

12

13if _ _ n am e_ _ = = ’ _ _ ma in __ ’ :

14print ( h e r o n . _ _ d o c _ _ )15print ( h e r o n ( 3 , 4 , 5 ) )


Ciągi dokumentujące + tworzenie modułów

zapisz plik na dysku (np. pod nazwą heron_modul.py)

otwórz interpreter pythona

i j j k d ł ( )

http://find/


163/336

zaimportuj go jako moduł (import heron_modul)

wykonaj na module funkcję help()

oblicz pole trójkąta o bokach za pomocą funkcji zdefiniowanej w

module

Co robi następująca linijka?if __name__ == ’__main__’:


http://find/


164/336


165/336


http://find/


166/336


Wejście:

1[( ’ F ’, ’ B ’) , ( ’ B’ , ’ A’ ), ( ’B ’ , ’ D ’) , ( ’D ’ , ’ C’ ),

2( ’D ’, ’E ’) , ( ’F ’, ’ G’) , ( ’G ’, ’I ’) , ( ’I ’, ’ H’ )]

3[ ’B ’ , ’ F’ , ’ C’ ]


167/336

Wyjście:

1[ ’B ’ , ’ F’ ]

2[ ’ F ’ ]3[ ’C ’ , ’D ’ , ’B ’ , ’F ’]

Dane odpowiadają drzewu przedstawionemu na ilustracji nawcześniejszych slajdach


Zadanie 2 – odległość węzłów w drzewie (miara prosta)Zdefiniujemy miarę prostą liczenia odległości pomiędzy węzłami wdrzewie jako liczbę krawędzi, które trzeba pokonać, aby dojść od

jednego do drugiego węzła

Możemy ją obliczyć poprzez znalezienie najniższego wspólnego

nadwęzła dla obu wierzchołków, a następnie określenia i zsumowania jego odległości od ich obu

P iż j dl ł ść i d ł i A i C i 3 ( j i

http://find/


168/336

Poniżej, odległość między węzłami A i C wynosi 3 (najnizszymwspólnym nadwęzłem jest B, jego odległość od A wynosi 1 a od Cwynosi 2)


Zadanie 2 – wejście i wyjście

Na wejściu otrzymujemy:

Listę krotek reprezentującej drzewo, analogicznie do zad. 1.Listę krotek, reprezentujących zapytania; każda krotka składa się zt h l tó d ó h i h łkó i t ki

http://find/


169/336

trzech elementów: dwóch nazw wierzchołków i nazwy metrykiwykorzystywanej do mierzenia odległości:

prosta – miara prosta, opisana na poprzednim slajdzie

potęgowa – opisana w komentarzu do metody licz odleglosc klasyMiaraPotegowa

Mamy za zadanie obliczyć odległość pomiędzy wierzchołkami za pomocązadanej miary. Na wyjściu wypisujemy listę liczb, które reprezentująodległości pomiędzy węzłami.



Dane odpowiadają rysunkowi drzewa na wcześniejszych zlajdach.

Przykładowe wejście

1[( ’ F ’ ’ B ’) ( ’ B’ ’ A’ ) ( ’B ’ ’ D ’) ( ’D ’ ’ C’ )

http://find/


170/336

1[( F , B ) , ( B , A ), ( B , D ) , ( D , C ),

2( ’D ’, ’E ’) , ( ’F ’, ’ G’) , ( ’G ’, ’I ’) , ( ’I ’, ’ H’ )]

3[( ’ p ro st a ’ , ’ C ’, ’ G ’) , ( ’ pr os ta ’ , ’ G’ , ’ C’ ),

4( ’ p ot eg ow a ’ , ’ G ’ , ’ C ’ )]

Przykładowe wyjście

1[4 , 4 , 8]


Wczytywanie danychPraca z CSV

http://find/


171/336


21 marca 2016

Wczytywanie danych Praca z CSV

Wczytywanie danych

input()

pobiera dane wprowadzone z klawiatury

http://find/


172/336

pobiera dane wprowadzone z klawiatury

można przekazywać dane wejściowe bez ręcznego wpisywania

przygotowanie plików wejściowych zastępujących dane wprowadzaneręcznie


Wczytywanie danych c.d.

input()Plik input.txt

http://find/


173/336


2( " P an T ad eu sz " , " A da m M ic k ie wi cz " , 2 00 3)


Plik jako dane wejściowepython3 moj_skrypt.py < input.txt


Parsowanie argumentów

1import sys2

3for arg in s y s . a r g v :

http://find/


174/336

g y g

4print ( a r g )

argumenty linii poleceń przekazywane są do programusys.argv jest listą elementów

pierwszy element - nazwa uruchomionego skryptu


Parsowanie argumentów c.d.

getopt(arg, short, long)

F k j j j

http://find/


175/336

Funkcja przyjmuje trzy parametry:

arg - listę argumentów

short - ciąg znaków zawierający jedno-znakowe flagilong - listę dłuższych flag, będących odpowiednikami krótszych


Parsowanie argumentów - przykład

1import getopt , sys

2

3try :

4o pts , a rg s = g et op t . g et op t ( s ys . a rg v [ 1: ] ,5" h o :" , [ " h el p " , " o u tp ut = " ] )

6except g et o pt . G e to p t Er r o r a s e rr :

http://find/


176/336

7print ( e r r )

8

9for op , ar in o p t s :

10if op in ( ’ - h ’ , ’ - - h el p ’ ) :

11print ( help ())

12elif op in ( ’ - o ’ , ’ - - o u tp u t ’ ) :

13print ( a r )

python3 moj_skrypt.py -hpython3 moj_skrypt.py -o tekst


Moduł CSV

moduł csv umożliwia odczyt oraz zapis do liku CSV

http://find/


177/336

CSV - pliki przechowujące tabele z danymi, zawierające rekordypodzielone na pola

brak ogólnego standardu co do separatorów pól


Odczyt pliku CSV

1import csv

2

3p li k_ cs v = open ( n a z w a _ pl i k u , t r yb )4c sv . r e a de r ( p l ik _ cs v , d i a l ec t = ’ ’ , f o r m a t _ p ar a m s )

http://find/


178/336

open() otwiera plik

nazwa_pliku - wskazuje nazwę pliku do otwarcia

tryb - definiuje jak będzie używany plik (read mode, write mode,append mode)

reader() tworzy nowy obiekt o podanych parametrach:

plik_csv - wskazuje na plikdialect - określa format pliku CSV (opcjonalnie)format_params - określa specyficzne parametry formatowania


Praca z plikiem CSV

1import csv

2

3p li k_ cs v = open ( ’ s a m pl e . c s v ’ , ’ r ’ )4c z yt a j = c sv . r e ad e r ( p l i k_ c sv )

5

f i k d i ( j )

http://find/


179/336

6for i , r ek or d i n e n um e ra t e ( c z y t a j ) :

7if i = = 0 :

8n ag lo we k = r ek or d

9else :10for j , p ol e in e n um e r at e ( r e k o r d ) :

11print ( n a g l o w e k [ j ] , ’ : ’ , p o l e )

12print ( ’ ’ )

13

14p l i k _ c s v . c l o s e ( )


Zapis do CSV

1import csv

2

3p li k_ cs v = open ( ’ o u t pu t . c s v ’ , ’ w ’ , e n co d in g = ’ u tf - 8 ’ )

4z a p is z = c sv . w r i te r ( p l ik _ cs v , d i a l e c t = ’ u n i x ’ )

5

6dane = [

7( ’ I m i e ’ , ’ N a z w i s k o ’ , ’ F i r m a ’ , ’ S t a n o w i s k o ’ ) ,

http://find/


180/336

8( ’ B a r t e k ’ , ’ P e r k o w s k i ’ , ’ U E P ’ , ’ I n f o r m a t y k ’ ) ,

9( ’ J a n ’ , ’ N o w a k ’ , ’ A B C ’ , ’ S p r z e d a w c a ’ ) ,

10( ’ J a k u b ’ , ’ D z i k o w s k i ’ , ’ U E P ’ , ’ A d m i n i s t r a t o r ’ ) ,

11( ’ J a c e k ’ , ’ M a l y s z k o ’ , ’ U E P ’ , ’ A d m i n i s t r a t o r ’ ) ,

12( ’ M a r e k ’ , ’ K o w a l s k i ’ , ’ A B C ’ , ’ I n f o r m a t y k ’ )

13]

14

15for element in d a n e :

16z a p i s z . w r i t e r o w ( e l e m e n t )17

18p l i k _ c s v . c l o s e ( )


http://find/


181/336

CSV - tworzenie dialektu

1import csv

2c sv . r e g is t e r_ d i al e c t ( ’ m o j D ia l ek t ’ , d e li m it e r = ’ | ’ ,

3q u o t i n g = c s v . Q U O T E _ A L L )

4

5p li k_ cs v = open ( ’ o u t pu t . c s v ’ , ’ w ’ )

6z a p is z = c sv . w r i te r ( p l ik _ cs v , d i a l e c t = ’ m o j D i a le k t ’ )


182/336

7

8dane = [

9( ’ I m i e ’ , ’ N a z w i s k o ’ , ’ F i r m a ’ , ’ S t a n o w i s k o ’ ) ,

10( ’ B a r t e k ’ , ’ P e r k o w s k i ’ , ’ U E P ’ , ’ I n f o r m a t y k ’ )

11]

12

13for element in d a n e :

14z a p i s z . w r i t e r o w ( e l e m e n t )

15

16p l i k _ c s v . c l o s e ( )


Wstęp do zadań

W pliku CSV posiadamy dane dotyczące połączeń telefonicznych. Każdy

wiersz opisuje jedno połączenie (pierwszy wiersz w pliku jestnagłówkiem). W każdym wierszu znajdują się kolejno:

Nadawca (From) - unikalny identyfikator liczbowy

http://find/


183/336

( ) y y y

Odbiorca (To) - unikalna identyfikator liczbowy

Data i godzina (Datetime) - w postaci RRRRMMDD HHMM

Czas trwania (Duration(seconds)) - liczba sekund

Nadajnik (Cell Tower) - unikalny identyfikator liczbowy

Nadawca i odbiorca jest reprezentowany przez ten sam identyfikator.


Zadanie 1 - połączenia

W pliku wejściowym podane są następujące informacje:

w pierwszej linii znak oddzielający kolejne pola w rekordzie, np. ;

w drugiej linii ścieżka dostępu do pliku zwierającego dane opołączeniach.

N jś i i jd ć i i f j

http://find/


184/336

Na wyjściu powinna znajdować się informacja:

w pierwszym wierszu identyfikator użytkownika, który wykonał

największą liczbę połączeń, oraz łączny czas tych połączeńw drugim wierszu identyfikator użytkownika, który odebrałnajwiększą liczbę połączeń, oraz łączny czas tych połączeń

w przypadku równej liczby połączeń, powinien zostać wypisanyużytkownik o niższym identyfikatorze


http://find/


185/336

Zadanie 2 - statystyki

Plik wejściowy taki sam jak w Zadaniu 1. Do Zadania 2. wykorzystajskrypt z Zadania 1. Wynikiem zadania powinno być:

w pierwszym wierszu lista 10 identyfikatorów najczęściej dzwoniącychw drugim wierszu lista 10 identyfikatorów najczęściej odbierających

w trzecim wierszu najczęściej używany nadajnik wraz łączną liczbą


186/336

w trzecim wierszu najczęściej używany nadajnik wraz łączną liczbąpołączeń, do których został użyty

w czwartym wierszu dla najczęściej dzwoniącego wypisać jegoatrybuty: średni czas połączenia wychodzącego (zaokrąglony do 2miejsc po przecinku) oraz średnia liczba połączeń wychodzących(zaokrąglona do 2 miejsca po przecinku)

identyfikatory powinny być posortowane malejąco wg liczbypołączeń, a w przypadku równej liczby połączeń od najniższego


Zadanie 2 - statystyki


1[ ’ 22 6 ’, ’ 47 ’ , ’ 75 ’ , ’ 15 2 ’, ’ 158 ’ , ’ 17 6 ’, ’ 297 ’ ,

2’ 3 59 ’ , ’ 3 63 ’ , ’ 3 75 ’ ]

http://find/


187/336

3[ ’5 ’ , ’0 ’ , ’2 ’ , ’ 13 ’ , ’ 172 ’ , ’1 ’, ’ 15 ’ , ’ 32 ’ ,

4’ 23 ’ , ’ 42 ’ ]

5( ’ 15 ’ , 5 4)61 0 77 . 4 0 .7 1


Bibliotekaczęść II

http://find/


188/336


5 kwietnia 2016


http://find/


189/336

Zadanie 1

Podczas dodawania egzemplarzy książki, podawana jest także data jego dodania do biblioteki, jako krotka, np. (2013, 12, 23).

Wyświetl zestawienie egzemplarzy książek, które zostały dodanepóźniej, niż podana data (czyli zestawienie nowszych egzemplarzy).


190/336

Wejście:

W pierwszej linijce podawana liczba książek do dodania (n).W kolejnych n linijkach podane egzemplarze książki.W ostatniej linijce podana data (jako krotka).

Wyjście: analogiczne zestawienie, jak w poprzednim zadaniu

z biblioteki.


Zadanie 1 c.d.


15

2( " Ch at ka P uc ha tk a " , " A la n A . M il ne " , 201 4 , (2 01 4 , 4 , 1 0) )3( " Q uo V ad is " , " H e nr yk S i en ki e wi c z " , 2 01 0 , ( 20 14 , 1 , 1 5) )

4( " Ch at ka P uc ha tk a " , " A la n A . M il ne " , 199 8 , (2 01 3 , 12 , 3 1) )

5( " P an T ad eu sz " , " A da m M ic k ie wi c z " , 2 00 3 , ( 20 12 , 1 , 1 ))

http://find/


191/336

6( " Q uo V ad is " , " H e nr yk S i en ki e wi c z " , 2 01 0 , ( 20 14 , 1 , 1 5) )

7( 20 13 , 12 , 3 1)


1( ’ C ha tk a P uc ha tk a ’ , ’ A la n A . M il ne ’ , 1)

2( ’ Q uo V ad is ’ , ’ H en ry k S i en ki e wi c z ’ , 2)


Zadanie 2

Zaimplementuj naliczanie kar bibliotecznych.

Reguły naliczania kar:

Każdy egzemplarz ma limit wypożyczenia 7 dni.Za każdy dzień przekroczenia limitu naliczana jest kara w wysokości

50 groszy.Wszystkie kary sumują się.

Na wejściu podane są akcje z datami ich wykonania; w ostatniejlinijce bieżąca (końcowa) data Akcje podane są chronologicznie

http://find/


192/336

linijce bieżąca (końcowa) data. Akcje podane są chronologicznie.

Na wyjściu:

Najpierw wyświetlone są wartości logiczne, opisujące poprawnośćwykonania operacji (analogicznie do poprzedniego zadaniaz biblioteki).Następnie wyświetlone jest zestawienie kar wszystkich czytelników(czytelnicy sortowani są rosnąco po nazwiskach). Jeśli czytelnik niema kar, nie jest wyświetlany. Nie trzeba zaokrąglać kar, ani

wyświetlać ich w specjalny sposób. Krotki z karami wyświetlane są jedna pod drugą, podobnie jak w przypadku wyświetlania zestawieniaegzemplarzy.


Zadanie 2 c.d.

Przykładowe wejście

111

2( " d o d a j " , " P a n T a d e us z " , " A . M i c k i e wi c z " , 2 00 0 , ( 2 0 14 , 1 , 1 ) )

3( " d o d a j " , " Q u o V a d is " , " H . S i e n k i e w ic z " , 2 01 0 , ( 2 0 14 , 1 , 1 ) )

4( " d o d a j " , " C h a t k a P u c h a tk a " , " A . A . M i l ne " , 1 99 8 , ( 2 01 4 , 1 , 1 ))

5( " d o d a j " , " P a n T a d e us z " , " A . M i c k i e wi c z " , 2 00 0 , ( 2 0 14 , 1 , 1 ) )

http://find/


193/336

6( " d o d a j " , " C h a t k a P u c h a tk a " , " A . A . M i l ne " , 2 01 4 , ( 2 01 4 , 1 , 1 ))

7( " w y p o z y c z " , " B a r t ek P e r k o w sk i " , " P a n T a d e us z " , ( 20 1 4 , 1 , 2 5 ) )

8

( " w y p oz y cz " , " B a r t ek P e r ko w sk i " , " P a n T a de u sz " , (2 01 4 , 2 , 2 ))9( " w y p o z y c z " , " J a c ek M a l y s zk o " , " Q u o V a d is " , ( 20 1 4 , 2 , 1 2 ) )

10( " o d d a j " , " J a c e k M a l y s zk o " , " Q u o V a d is " , ( 20 1 4 , 2 , 1 7 ) )

11( " o d d a j " , " B a r t e k P e r k o w sk i " , " P a n T a d e us z " , ( 20 1 4 , 2 , 2 5 ) )

12( " w y p o z y c z " , " B a r t ek P e r k o w sk i " , " Q u o V a d is " , ( 20 1 4 , 3 , 5 ) )

13( 2 0 1 4 , 3 , 1 3 )


Zadanie 2 c.d.


1True2True

3True

4True

5True

http://find/


194/336

5True

6True

7False

8True9True

10True

11True

12( ’ B a r te k P e rk o ws k i ’ , 1 2 .5 )


Wskazówki

Warto wykorzystać bibliotekę do obsługi dat.

Dokumentacja:

https://docs.python.org/3.0/library/datetime.htmlTutorial: http://pymotw.com/2/datetime/ (tutorial jest dlaPythona 2, ale moduł działa podobnie dla Pythona 3)

Przykład wykorzystania w konsoli Pythona 3:

http://find/https://docs.python.org/3.0/library/datetime.htmlhttp://pymotw.com/2/datetime/http://pymotw.com/2/datetime/https://docs.python.org/3.0/library/datetime.html


195/336

Przykład wykorzystania w konsoli Pythona 3:

1

2>>> import datetime3> >> d1 = d at et im e . da te ( 200 8 , 3 , 1 2)

4>>> print ( d 1 )

52008-03-12

6> >> d2 = d at et im e . da te ( 200 9 , 1 , 2 1)

7> >> ( d1 - d2 ). d ay s

8-315


Sposób rozwiązania zadania 1

Dla ułatwienia na kilku kolejnych slajdach zaprezentowano krok po krokuprzykładowy sposób rozwiązania tego zadania. Opis powinien być

d d k ó i bili ś i j d i i l

http://find/


196/336

przydatny studentom, którzy nie zrobili wcześniej zadania oryginalnego zbiblioteką.


Krok 1. Wczytywanie danych

W pliku z rozwiązaniem poprzedniego zadania, który znajduje się naMoodle, są następujące linijki:

1b i b li o t ek a = B i b li o t ek a ( )

2for i in r an ge ( int ( input ())):3t = eval ( input ())

4if t [ 0] == " d od aj " :

5print ( b i b l i ot e ka . d o d a j_ e g z em p l a rz _ k s ia z k i ( t [ 1] , t [ 2] , t [ 3 ]

6elif t [ 0] = = " w y po zy cz " :

http://find/


197/336

6elif t [ 0] = = w y po zy cz :

7print ( b i b l i ot e ka . w y po z yc z ( t [ 1] , t [ 2 ] ))

8elif t [ 0] == " o dd aj " :

9print ( b i b

Documents

Inzynieria Cala