Upload
hafsa-qourchi-khaldoun
View
753
Download
32
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Â
Citation preview
1
Ipuin Klasikoak Liburu honetan, Charles Perraulten edota Grimm anaien ipuin
klasiko batzuk aipatu eta kontatuko dizkizuet.
Aurkibidea:
1. Hansel eta Gretel:......................................................................... 2
2. Hamelingo Txirularia: .................................................................... 2
3. Errauskine:....................................................................................... 3
4. Erpurutxo:........................................................................................ 5
5. Edurnezuri: ...................................................................................... 8
6. Txano Gorritxo: ............................................................................ 10
7. Loti Ederra: ................................................................................... 11
2
1. Hansel eta Gretel: Hansel eta Gretel familia txiro bateko
neba-arrebak dira. Gretelek aitari zera
gaizki entzungo dio: seme-alabak basoan
abandonatuko ditu. Biharamunean,
aitarekin batera basoan barrenean
doazela, bidean harriak utziko dituzte
etxerako buelta zein den jakiteko
intentzioz. Baina harriak hartz zintzo bati
emango dizkiote, animalia gaixoak
ehiztariez defendatzeko behar baititu.
Orduan, ogi-papurrak bidean jartzen
hasiko dira.
Baina honek ez du ezertarako balio,
izan ere ogi-papurrak txoriek jango
baitituzte.
Iluntzen
denerako
Hansel eta
Gretel baso
barrenean
galduta
egongo dira.
Ipurtargia
ezagutuko dute orduan, haien bihotzak
eta ametsak argituko dituen izaki
magikoa. Goizeko eguzkia agertzearekin
batera
txokolatezko
etxea aurkituko
dute. Pozez
zoratzen jateari
ekingo diote han
bizi den emakume
atsegin baten
baimenaz. Baina
atsegina zirudien
hori, sorgin
maltzurra da.
Haurrak
giltzapetuko ditu,
lodiago
daudenean
jateko intentzioz.
Ausardiaz eta
argitasunaz
baliatuta Hansel
eta Gretelek ihes
egin eta aitarekin
basoan elkartzea
lortuko dute.
2. Hamelingo Txirularia:
Hamelin hiria
arratoiek hartuta
zegoela, egun
batean ezezagun
bat agertu zen
hirian. Ordainsari
baten truke,
berak arratoi
guztiak
akabatuko
zituela esan
zien.
3
Herritarrek bere
proposamena
onartu eta
txirularia zen
ezezagunak txirula
atera, txirularen
soinuaz arratoiak
erakarri, bere
atzetik abiatu eta
azkenean ibai
bazterrera
eramanda ibaian
ito ziren.
Arratoiak
akabatuta,
herritarrek ez zuten
bere hitza bete
eta txirulariari ez
zioten ordainsaria
eman. Txirulariak
haserre alde egin
zuen eta
ekainaren 26
batean, hirira
itzuli zen,
hiritar guztiak
elizan
zeudela.
Txirula jotzen
hasi zen eta
hiriko haur
guztiak
erakarriz, bere atzetik abiatu ziren horrela.
Kobazulo batera heldu, kobazuloa itxi eta
geroztik ez zuten haurren berririk izan.
Grimm anaiek jasotako bertsioaren
arabera, bi haur bakarrik salbatu ziren, bat
herrena eta bestea itsua, eta beste
guztiak Transilvanian agertu ziren
3. Errauskine:
Bazen
behin
Errauskine
izeneko
neska bat
aitarekin
bizi zena.
Errauskinek
ama behar
zuela oharturik,
bere aita
emakume batekin
ezkondu zen.
Emakume
honek bi
alaba zituen.
Egun
batean, aita
hil egin zen
eta
amaordeak
alabaordea gaizki tratatzen zuen. Handik
urte batzuetara neskato ederra hazi zen.
Goiz batean, Errauskine jazten ari zela,
sagu bat agertu zitzaion eta hitz egiten
hasi zen sagua.
4
Errauskine
harriturik, ziztu
bizian atera zen
gelatik eta lanera
joan zen animaliei
janaria ematera.
Bitartean, saguak
gosaldu egin nahi
zuen baina Luzifer
katua erdian
zegoenez ezin
zuen gosaldu.
Orduan,
sagu honen
lagun bat
Luziferren
buztanaren
gainean
jarri zen
enganaitu
nahian.
Bere
amaordea
konturatu zanean
Errauskineri deitu
eta zigortu egin
zuen katua
bainatzea
aginduz.
Bitartean,
jauregian
erregeak bere
semeari
dantzaldia
prestatzea
pentsatu zuen.
Herriko neska
guztiak joan behar
zirela
dantzaldira.Erregearen laguntzaileak hasi
ziren gutunak prestatzen.
Gutuna ailegatu bezain pronto,bi
alabak hunkituta prestatzera joan ziren.
Errauskinek,ordea,bere amaordeari joan
zitekeen galdetu zion baina amak esan
zion lanak bukatzean joango zela
dantzaldira.
Errauskine bere logelara joan zen
soinekoa prestatzera baina ez zioten uzten
bakean alabaordeek. Sagu talde batek
ikusita zer pasatzen zen pentsatu zuten
beraiek
soinekoa
egitea.
Hurren
go
egunean,
sagu
guztiek
jarraitzen
zuten soinekoa josten bukatu arte.Bi egun
pasa ondoren, soinekoa bukatuta gelditu
zen. Han sartu zenean izugarrizko sorpresa
hartu zuen. Jantzi eta korrika bere
amaordearen bila joan zen. Bere
amaordeak ikusi zuenean oso ederra
zegoela, bere bi alabak soinekoa hausten
hasi ziren.
Ondoren, negarrez lorategira joan zen;
banku batean zegoela ama - bitxia
agertu zitzaion.Ama – bitxiak soineko
berria jarri zion janzteko. Berehala,gurdira
igo eta dantzaldia joan zen.
Dantzaldikoak hasi ziren nesken izenak
esaten, baina printzeak Errauskine ikusi
zuenean berarengana joan zen. Berarekin
5
dantzatzea
gustatuko
litzaiokeela esan
zion. Dantza egin
ondoren,
berarekin hitz
egin eta…
bat-batean
12ak izan
zirenean
korrika gurdira
joan zen eta
Errauskineri
zapata bat
erori zitzaion,
kalean
bakarrik
zapatatxoa
gelditu zen.
Azkenean,
herriko neska
guztiek jantzi behar izan zuten zapata.
Errauskineren etxera ailegatu eta bi
alabak probatzen hasi ziren, baina txikia
gelditzen zitzaien. Errauskine zapata
probatzeko aulki batean eseri zen eta
probatu
zuenean
oso ondo
gelditu
zitzaion.
Saguak
,berriz,
pozez jarri
ziren “gora
eta gora
Errauskine”
esaten
zuten. Hurrengo goizean ezkontzako
eguna zen eta zoriontsu bizi izan ziren.
4. Erpurutxo: Nekazari
behartsuak diren
senar-emazteak
triste bizi ziren
haurrik gabe. Eta
bakarra eta txikia
izan arren, pozik
hartuko lukete
haur bat. Andrea
ondoezik jarri eta
zazpi hilabetera,
erpurua bezain
txikia izan arren,
erabat osatua
zegoen mutiko bat
izan zuen. Erpurutxo
izena jarri zioten eta
behar bezala elikatu
arren, ez zen hazten.
Erpurutxo mutil
bizkorra zen. Aita
egurretarako basora
joan zen egun
batean, zaldiaren
belarrien gainera
igo eta bertatik aginduak ematen hasi
zitzaion zaldiari, arre eta so, harako eta
6
honako bidea har
zezan, aita
zegoen tokira
heltzeko.
Halako batean
ordea, bi arrotz
ikusi zituen baso
bazterrean. Zaldia
itxuraz bakarrik
zihoala eta,
Erpurutxoren
ahotsa soilik
adituz, guztiz
harritu ziren eta
zaldiaren atzetik
abiatu ziren, harik
ta Erpurutxo bere
aitarengana joan
zen arte. Erpurutxo
aitaren laguntzaz
zalditik jaitsi
zenean, bi
arrotzak txunditurik
geratu ziren
Erpurutxoren
tamaina ikusita.
Beraiei saltzeko
proposatu zioten
aitari baina honek
ezezko borobila
eman zuen.
Erpurutxok ordea,
berarengana
itzultzeko aukera
aurkituko zuela
esanez, aita
konbentzitu zuen
azkenean.
Erpurutxo bietako baten kapelaren
gainean eseri eta iluntzean pixa egiteko
jaitsi behar zuela esan zion gizonari. Honek
ezetz, gainetik egiteko, ohituta zegoela
txorien pixak ere jasaten. Erpurutxok
azkenean konbentzitu, jaitsi eta jauzi
batzuk eginez, untxitegi batean ezkutatu
zen. Gizonak Erpurutxo makilaz
harrapatzen saiatu baziren ere, ezin izan
zuten eta azkenean, etsita, alde egin
behar izan zuten. Erpurutxo atera zenean,
gaua pasatzeko barraskilo bateko kusku
huts batera sartu zen.
Orduan apaizaren etxean lapurtu nahi
zuten bi lapurren ahotsak entzun zituen.
Erpurutxo ezkutalekutik atera eta
lagunduko ziela esan zien, bera hain txikia
izanda
aise sar
baitziteke
en etxera.
Erpurutxo
etxera
sartu eta
garrasika
hasi zen:
Dena
lapurtu
nahi
duzue?
eta
antzekoak
. Lapurrek isiltzeko esan arren, horrela
jarraitu zuen Erpurutxok garrasika, harik eta
etxeko neskameak jaiki eta lapurrak uxatu
zituen. Neskameak ez zuen ordea
Erpurutxo bertan zegoela erreparatu eta
ohera itzuli zen.
7
Erpurutxok
etxeko lastategian
lo egin zuen gau
hartan, belar
onduaren
gainean.
Biharamun
goizean,
neskame
a
haziend
arentzak
o belarra
hartzera
hurbildu
zen eta
Erpurutx
o lo
zegoen
belar sorta hartu
zuen. Hain lo seko
zegoen, non
behiaren hortzen
tartean izan arte
ez baitzen esnatu.
Urdailera irristatu
eta bertan,
ilunaren beldurrez
eta zilipurdika,
behiari belar
gehiago ez
emateko egin
zuen garrasi.
Neskameak,
ahotsa entzutean,
bildutako esne
guztia isurtzen du.
Apaiza inguratu
eta Erpurutxoren
ahotsagatik
ikaratuta behia akabatzeko agindua
eman zuen. Urdaila, Erpurutxorekin batera,
zakarretara bota zuten ordea.
Urdaileko ahora hurbildu zenean,
otsoarekin egin zuen topo eta honek
urdaila, Erpurutxo barruan zegoela, irentsi
egin zuen.
Otsoaren
erraietatik
ihes egin
behar zuela
eta, otsoari
jaten asko
zegoen
etxe bat
ezagutzen
zuela esan
zion
Erpurutxok,
eta horretarako etxeko estolderiatik sartu
beharko zuela. Bere gurasoen etxerako
bidea erakutsi eta gero, otsoa etxera sartu
eta zanpa-zanpa etxean zegoen guztia
jan zuen, baina orduan, tripa beteta
lehertzear zegoenez, ezin izan zuen
estolderiatik berriz ere atera. Erpurutxo
garrasika hasi eta aita esnatu zuen.
Aizkora hartu zuen aitak eta igitaia amak,
baina orduan Erpurutxoren ahotsa
ezagutu zuten. Aizkoraz buruan jo zioten
otsoari, bertan seko akabatuta utzi eta
tripa zabalduz Erpurutxo atera zuten. Pozik
hirurak, Erpurutxok bere balentrien berri
ematen die gurasoei, berriz ere alde
egingo ez duela hitz emanez. Gurasoek
ere aurrerantzean saldu behar ez zutela
esanez, musuka hasi zitzaizkion. Bukatzeko,
jatena eta edana eman ondoren, jantzi
berriak agindu zizkioten, Erpurutxoren
ibileretan erabat zatartu baitzitzaizkion.
8
5. Edurnezuri: Herrialde oso urrun batetan, Edurnezuri deituriko neskatxo polit
bat bizi zen.Ugazama bat zeukan, erregina, oso harroa.
Ugazama ispilu
magiko galdetzen
dio, honek
erantzunez:
-Zu zara, oh!
erregina, emakume
ederrena guztien
artean
Eta urteak pasa
ziren.Egun batetan,
beti bezala, galdetu
egin zion bere ispilu
magikori:
-Nor da ederrena?
Baino oraingo honetan ispiluak erantzun zion:
-Politena, Edurnezuri da.
Orduan erreginak, oso aserretuta eta inbidia beterik, ehiztari
bati hiltzeko agindu zion.
-Eraman ezazu Edurnezuri basora, hil itzazu, eta ni jakiteko froga
moduan, nire enkargua bete dozula, ekar dietzadazu kutxa bat
bere bihotzarekin.
Baina basora ailegatu bezain pronto, neskatxaz lastima sentitu
zuen eta libre utzi zuen, bere bihotza jabali batena ordez
ordezkatuz.
Edurnezuri bere burua bakarrik ikustean, beldurra zeukan, eta
egunabarrean, basoaren leku argi batetara ailegatu zen eta
bertan etxe txikitxo polit bat aurkitu zuen.
9
Sartu zen bi aldiz pentsatu gabe. Altzariak txiki-txikiak ziren, eta
mahi gainean, zazpi platertxo eta zazpi mahitresna txikiak zeuden.
Goiko logelara igo zen, eta zazpi ohetxo zituen. Edurnezuri gixajoa,
hain nekatuta zegoen gau osoan ibiltzen egon zelako bosotik, non
ohetxo guztiak elkartu
zituen eta momentuan
lo gelditu zen.
Arratsaldean etxeko
nagusiak ailegatu ziren:
zazpi hipotxoak. Hauek
meategi batetan
egiten zuten lan, eta
harritu ziren Edurnezuri
ikusterakoan.
Orduan, neskatxak,
bere historioa kontatu zien. Hipotxoak zioten neskatxari gelditzeko
eta Edurnezurik baietz esan zuen. Beraiekin bizitzera gelditu zen
eta oso pozik bizitzen ziren.
Bitartean, palazioan, erreginak berriro galdetu zion ispiluari:
-Nor da orain ederrena?
-Edurnezuri da oraindik. Hipotxekin bizi da basoan, haien
etxean.
-Haserre eta harro, ugazama krudela, zahartxo inozente batez
jantzi zen eta etxetxoarenganantz abiatu zen.
Edurnezuri bakarrik zegoen, eta hipotxak meategian lan egiten
ari zeuden. Erregina gaiztoa, neskatxari sagarra bat eskaini zion,
pozoiz beterik. Edurnezuri lehen zatia jan zuenean, lurrera jausi
zenzorabiatita.
Hipotxak etxera, ya gauez, itzultzerakoan Edurnezuri aurkitu
zuten, lurrean etzanda, geldi eta zurbil, uste zuten hilda zegoela.
Kristalezko urna bat eraiki zioten, bosokoanimalitxo guztiak ikusi eta
agurtu zedin.
Momentu horretan, printze bat agertu zen bere zaldi gainean
eta bapatean Edurnezuri ikustean berataz maitemindu zen. Musu
10
bat emanez agurtu nahi
zuen eta bapatean,
Edurnezuri bizirik zegoen,
zeren eta emandako
amodiozko musua
erreginaren malefizioa
apurtu zuen.
Edurnezuri printzearekin
ezkondu zen eta erreginari
bota zuten. Hortik aurrera
denok pozik bizi izan ziren.
6. Txano Gorritxo: Txano Gorritxo
bere amak
egindako txano
gorri batez jantzita
joaten den
neskato bat da.
Amak berak
egindako pastel
bat amonari
eramateko esaten
dio egun batean.
Amona bizi den
herrira heltzeko
baso bat
zeharkatu behar
du. Basoa
zeharkatzen ari
dela, Otsoak
ikusten du eta
Txano Gorritxo
irensteko gogoa
sortzen zaio, baina
basoan dabiltzan
aizkolarien
beldurrez ez da horretara ausartzen. Nora
doan galdetzen dio orduan Otsoak.
Amona ikustera doala, berari pastela eta
gurin
poto bat
eramate
ra.
Amona
non bizi
den ere
galdetze
n dio eta
Txano
Gorritxok
harako
bidea erakusten dio. Otsoak berak ere
amona ikusteko gogoa duela esaten dio
Txano Gorritxori, baina bera beste bide
batetik joango dela esaten dio, ea nor
heltzen den lehenengo. Otsoa ziztu bizian
abiatzen da amonaren etxera, Txano
Gorritxo patxadaz, loreak biltzen eta,
doan bitartean. Otsoa amonaren etxera
iritsi eta atea jotzen du. "Nor da?" -
11
galdetzen du
amonak eta
ahotsez itxurak
eginez, Otsoak
Txano Gorritxo
dela
erantzuten
dio. Amona,
gaixorik,
atea nola
irekitzen den
esan, Otsoak
halaxe egin,
barrura sartu
eta amona
irensten du
gosearen
gosez. Jarraian,
amonaren ohera
sartzen da Txano
Gorritxoren zain.
Txano Gorritxo
heltzen denean,
atea jo eta
Otsoak amonaren
esanak
errepikatzen ditu
Txano Gorritxori
harrera emateko. Txano Gorritxo harritu
egiten da ustezko amonak duen ahots
zakarraz baina gaixorik dagoelako dela
uste du. Pastela eta gurina utzi eta ohera
berarekin sartzeko esaten dio. Halaxe
egiten du
Txano
Gorritxok
harrituta
ustezko
amonaren
gorpuzkerag
atik. Bere
beso, hanka,
belarri eta
begiekin
txunditurik,
otsoak, hurrenez hurren, estuago
besarkatzeko, azkarrago korritzeko eta
hobeki entzuteko eta ikusteko direla
esaten dio. Azkenik, otsoaren hortzak
ikusita, Otsoak bera irensteko direla esaten
dio. Esan eta egin, instant batean Otsoak
Txano Gorritxo irensten baitu. Ipuina neska
gazteei zuzendutako ikasbide batez
amaitzen da, olerki moduan, otso eta otso
ez direnen aurka ohartaraziz, batez ere hitz
goxoz azaltzen direnean.
7. Loti Ederra: Mila Dorreko Erresumako
errege-erreginek ezin zuten
haurrik izan. Halako batean,
erreginak igeltxo bat ikusi zuen
bainuontzian. Igelak
erreginaren sabelera jauzi
egin zuen, eta horrela,
printzesa eder bat sortu zen.
Zazpi maitagarri on bertaratu
ziren neskato haren bataiora,
zenbait dohain opari ematera.
Alabaina, maitagarri zital bat
ere agertu zen, eta neskatoa
madarikatu zuen: hamasei
urte betetzen zituen egunean
hilko zen, goru baten ardatzaz
12
eginiko ziztada baten
ondorioz.
Urteek aurrera egin zuten,
eta neskato hura gazte
xarmant bihurtu zen.
Hamaseigarren urtebetetzean
goru batekin ziztatu zen, baina
ez zen hil…