Upload
iscilerin-sesi
View
237
Download
2
Embed Size (px)
DESCRIPTION
İşçilerin Sesi gazetesinin Mart 2011 sayısı
Citation preview
Tayyip’in Sonu “Mübarek” Olur mu?
CHP’nin Seçim Vaadi: Aile Sigortası
8 Mart’ta Sokaktayız! Artık Yeter, Artık Örgütlü!
Newroz Piroz Be! Yaşasın Newroz!
Daxwazen Mafen Gele Kurd Daxwazen Me Ne Ji!
Torbaya Düşen Emek Örgütleri
Halk İsyanları Türkiye’yi de Vurabilir
Arap Halklarının Devrimi Sürüyor
2
3
4
5
5
6
7
8
Türkiye Kıbrıs’tan Elini Çekmelidir
Casper İşçileri Artık Sendikalı
Patronlar Yasalardan Destek Alarak İşçileri Daha Fazla Sömürüyor!
Tezkoop-İş Sendikası’nda Yargı Şoku:
Şubenin İçinin Boşaltılmasına Karşı Tedbir Kararı
İstanbul Belediyesi İtfaiye Işçileri:
‘İşçinin Yanında Değil, Koltuk Derdindeydiler, Hak-İş’e Geçtiler!’
Parisli İşçilerin Ortak Çığlığı: Komün
10
11
12
13
14
16
Sayı: 2 Mart 2011 ISSN: 2146-2151 1,5 TL
İşçilerin Ses i
2
“TayyipSonun‘Mübarek’Olsun”,sonhaftalardakimuhalifgösterileringözdesloganı.Burada“müba-rek”kelimesietrafındadönenbiranlamoyunuol-sada,göstericiler,halkayaklanmasısonucuiktida-rıbırakmakzorundakalanMısıreskidevletbaşka-nıHüsnüMübarek’ikastediyorveAKPiktidarınında yıkılması arzularını dile getiriyorlar. Bununmümkün olup olmadığını sorgulamadan önce birKızılderilisözünedikkatçekmekgerekiyor.“Sular,yükselincebalıklar karıncaları yer, sular çekilincedekarıncalarbalıklarıyer.Hiçkimsebugünküüs-tünlüğüne ve gücüne güvenmemelidir.Çünkü ki-minkimiyiyeceğine‘suyunakışı’kararverir.”Bü-tüngüçveiktidarsahiplerininzihinlerineyerleştir-melerigerekenbuözlüsöz,songünlerdekipolitikgelişmelerledesürekliolarakdoğrulanıyor.Yirmi,otuz, kırk yıldan beri iktidardaolan ve halklarınıbaskı altında inleten despot yöneticiler, halklarınisyanı sonucu birer birer iktidardan uzaklaştırılı-yor.Çünküartık“suyunakışı”değişmiştir.
Şimdi, Türkiye’nin son yıllarda yaşadığı eko-nomikbüyümeyi vekamuoyueğilimleriniortayakoyansonanketleriilerisürüp,AKPiktidarınınnekadarfarklıkonumdaolduğunuilerisürenlerola-caktır. O zaman devrilen ülkelerden örneklervermek gerekecek. Tunus veMısır ekonomilerisononyıldırsüreklibüyümüşveyüksekbüyümeoranları yakalamış. Tunus’ta son on yılın ortala-ması yıllık yüzde 5’lik büyüme iken, Mısır,2006–2008yıllarıarasındaheryılyüzde7büyü-müş. Türkiye ekonomisinin yüzde beş oranındaküçüldüğü2009yılındaiseyüzdebeşeyakınbüyü-meyi yakalamış. Nitelikli sanayi bölgelerindenABD’yetekstilürünleriihracatısıfırgümrükleya-pıldığından, 2005–2008 yılları arasında Mısır’danbuülkeyeyapılantekstilihracatıheryılyüzde57oranında artmış. Bu gelişmelerden ağzı sulanançoksayıdabüyüktekstilsanayicisininTürkiye’de-kitesisleriniMısır’ataşıdığınıvebuülkeyeyatırımyaptığınıbiliyoruz.
SonyıllardaMısır’dada,Türkiye’deolduğugi-bi,çokhızlıvegenişçaplıözelleştirmeleryaşan-mış.Devletişletmelerieldeğiştirirken,kamuke-siminde çalışan yüz binlerce işçi işini kaybetmiş.Ancakbuyüksekbüyümeninyaşandığıkoşullarda,kişi başınadüşenmilli gelir artarken, yoksullarınoranı da artmış. Yani ekonomik büyümeden enzenginler,burjuvazi, faydalanırkenyoksullardahadayoksullaşmış.Resmirakamlaragöreyoksulla-rınoranı2008yılındayüzde20iken,2009yılındayüzde24’eçıkmış.
Kısacası, kapitalist gelişmişlik ve kişi başınadüşenmilligelirbakımındanTürkiye,Mısır’dani-leriisede,neoliberalekonomikpolitikalarınege-menolmasınabağlıolarak,gelirdağılımıadaletsiz-liği, işsizliğin, kayıt dışı ve güvencesiz çalışmanınyüksek oranlara ulaşması, gelecekten umudunukesmişgençnüfusuntoplamnüfusiçindekiağırlı-
ğıbakımdanbuülkeyleciddibenzerliklergösteri-yor.Buda,ekonomikaçıdanTürkiye’ninfarklıol-duğutezinibüyükölçüdegeçersizkılıyor.
Başbakankendibindiği
dalıkesiyor
Türkiyeilehalkayaklanmalarıyaşananülkele-ri bir de siyasi açıdan karşılaştıralım. Türkiye’degenelkabulgörengörüş,Araphalklarınındespotyöneticilerialaşağıettiği;bunakarşılıkTürkiye’degelişmiş demokratik bir işleyişin var olduğudur.Türkiye’ningelişmişbirdemokrasiolduğutambirsafsatadır.Işleyentemsilidemokrasiyanisiyasiik-tidarların seçimle işbaşına gelip gitmesi, antide-mokratiksiyasipartilerveseçimkanununedeniy-le çok fazla bir anlam ifade etmemekte, halkıngerçekiradesiniyansıtmamaktadır.Bunundaöte-sinde,buişleyişhalkıntaleplerininkarşılanmasınıvesorunlarınınçözülmesinisağlamamakta,aksinesorunlarının, yaşam koşullarının her geçen gündahadazorlaşmasınıgetirmektedir.
Ayrıcasıradankitlegösterilerive işbaşındakiyöneticileriprotestoeylemleribaskıveşiddetyo-luyla engellenmekte, pankart açan, yöneticilereyumurta atan gençler hapis cezalarına çarptırıla-bilmektedir.Muhalifyadahükümetletersdüşensiyasetçi,aydın,gazetecivebürokratlarterörör-gütlerineüyeoldukları iddiasıylahapsedoldurul-maktadır.Siyasiiktidarülkedetekseslibiryapıo-luşturmayayönelikolarak,yargıyıveötekidevletkurumlarını ele geçirmek için elinden ne gelirseyapıyorvemuhaliftekbirsesinçıkmayacağıtota-liter bir düzen yaratmaya çalışıyor. Ülkede bir“korkuimparatorluğu”kurmayıhedefliyor.
Işçiveemekçilerinkazanımlarıyasadeğişiklik-lerivefiiliuygulamalarlabirerbirerellerindenalı-nıyor, bunlar üzerindeki sömürü yoğunlaşıyor.Heryılbinlerceişçipatronlarınbaskıvesömürü-lerinetepkigösteripsendikalaştığı için iştenatlı-yor. İşsizlerözellikledegençişsizlerinsayısıhergeçengündahadaartmaktaveyüksekişsizlikol-gusu, işçilerin, patronların dayatmalarına boyuneğmelerinisağlamaküzerebaskıaracıolarakkul-lanılmaktadır.
Kürtlerinanadildeeğitimtalebigibiendoğalistemleri reddediliyor. Hiçbir talepleri karşılan-madığıgibi,partilerikapatılıyor,vekillerininmillet-vekillikleridüşürülüyor,siyasetçileri,seçilmişbe-lediyebaşkanları,gençleriveçocuklarıhapsedol-duruluyor.Bunlarınsayısı ikibinigeçiyor.BDP’limilletvekilleri salt siyasi demeç ve açıklamalarıdolayısıyla yüzlerce yıllık hapis cezası talebiyleyargılanıyor.
Millet iradesiniherşeyinüzerinde tuttuğunusöyleyenBaşbakan,Kürtseçilmişlerinhapseatıl-masınıhalkınkarşısındadasavunuyor.Başbakan,Batman gezisinde, bu ilin belediye başkanının
KCKüyesiolduğuiddiasıylahapseatılmasınıpro-testo eden “Milli iradeyle gelen yargılanamaz”pankartına göndermede bulunarak, “Anayasayıçiğnerse yargılanır” diyerek bir yandan kendisinisavcıveyargıçyerinekoyarkendiğeryandanBe-lediye Başkanına yapılan uygulamayı savunuyor.Milletiradesiniherşeyinüzerindetuttuğuifadesi-ningerçekolmadığıortayaçıkıyor.Eğermillet i-radesikendisininlehineoluşursamakbuldürdeğil-sehiçbirdeğeriveönemiyoktur.KısacasıBaşba-kankendinedemokrattır.Ayrıcakendikonumu-na ve gücünün kalıcılığına o kadar güveniyor ki,“suyunakışının”değişeceğinivesöylediğibusöz-lerin“bumerang”gibidönüpkendisinivurabilece-ğinihesabakatmıyor.Busözleriylekendibindiğidalıkestiğinifarketmiyor.
Kısacası,halkayaklanmalarınınolduğuülkeler-leTürkiyearasında,emekçilere,ezilenlerevemu-haliflereuygulananbaskıveşiddetiletotaliteryö-nelimlerbakımındanciddibenzerliklervardır.De-mokratikgelişmişlikfarkıbiçimseldirvegörüntü-dedir.
“Suyunakışını”değiştirecekolanhalktır
1916yılısonunda,sürgündebulunduğuIsviç-re’de yapılan bir toplantıda, Lenin, “Büyük ihti-mallebizimnesilRusya’dabirproleterdevrimingerçekleştiğini göremeyecek” der. Ancak bununüzerindenikiaygeçmeden1917Şubatdevrimiy-le,RushalkıÇarlıkrejiminiyıkar.Dahabiryıldol-madanda,Bolşevikdevrimiileişçisınıfıiktidarıe-legeçirir.Buolgu,Lenin’inöngörüdenyoksunol-duğunugöstermez.Toplumsalgelişmelerinkendiiç hareket yasalarına göre işlediğini, toplumsaldevrimlerin hiç beklenmedik bir biçimde açığaçıktığınıkanıtlar.Halkınnabzınıelindetutansiya-setçiler,devrimibir ihtimalolaraköngörebilira-matamdanezamanvenasılortayaçıkacağınıbi-lemez,bunuplanlayamaz.Kimideğişkenlerebağlıolarakbirkezortayaçıktığındaiseonayönver-meye,kendidamgasınıvurmayaçalışır.
MısıryadaTunus’tahalkayaklanmalarınınbaş-lamasındanbirayönceseçimleryapılsaydımuhte-melenyinedevrikdiktatörler,HüsnüMübarekveZeynelAbidinBinAli seçimleri kazanırdı.Ancakbudurumonlarınakıbetinideğiştirmezdi.
Bugününyerelişçieylemlilikleriningenelleşe-rek,baskı,sömürü,yoksullukveadaletsizliğekar-şıtopyekûnbirkarşıçıkışadönüşmesi,güçlüKürtdinamiğininhareketegeçmesivehattabugüneka-dar hiç hesaba katılmayan Kıbrıs Türk halkınınTürkiye’yeçekeceği rest, rejimisarsmavesiyasiiktidarı alaşağı etme potansiyeli taşımaktadır. Onedenle, işçi sınıfı sosyalistleri, kendi dışındakigüçlere,tesadüfvemucizelerebelbağlamayıp,iş-çisınıfıveemekçileriçindemevzilenmeli,onlarlabirliktegeleceğehazırlanmalıdır.
TAYYİP’İNSONU“MÜBAREK”OLURMU?
3
İşçilerin Ses i
BirsüredirCHP’ninseçimvaadiolarakortayaat-tığı “aile sigortası” tartışılıyor.CHPBaşkanıKe-malKılıçdaroğlu’nunherfırsattadeğindiği“ailesi-gortası”,“yoksulstatüsündeolduğutespitedilen3milyonaileve13milyonkişiyi”kapsayacakmış.BuyardımlariçinAileSigortasıKurumuAS-KURoluşturulacakmış.Yoksullaraherayyoksullukde-recesi ve çocuk sayısına göre belirlenen 250 ila1.200TLcivarındaücretödenecekmiş;işegirenekadar…
CHP’nin seçimvaadikarşısında,AKP’nince-vabıgecikmedi.BaşbakanYardımcısıAliBabacan“hesaphatasıveyanıltmavar”,ÇalışmaveSosyalGüvenlikBakanıÖmerDinçer“600TLalankim-se işegirmek istemez,kayıtdışı istihdamartar”,BaşbakanTayyipErdoğanise,“hesapbilmiyorlar,önceCHP’libelediyelerversin”dedi.Tartışmalarseçimlerekadardevamedecekgibi.CHPsono-larakmazotfiyatınınyarıyaindirileceğini,1lira50kuruşolacağınıaçıkladı.
CHP;AKPiktidarının,dağıttığıyardımlarlasa-dakakültürüyarattığını,oyavcılığıyaptığınıbelir-tiyor.“Ailesigortası”ilesadakakültürününmin-netduygusunuortadankaldırıp,“hak”olarakya-sal zemine kavuşturacağını iddia ediyor. Bugünekadarkihükümetlerinbusigortayıuygulamadıkla-rını,40yılsonraCHP’ninuygulamayakoyacağınısöylüyor.
CHP’ninaklına40yıldabiryoksullarveişsiz-lergelmiş!Umutlananlarolabilir.“Ailesigortası”vaadidezatenCHP’ninoyavcılığı.Giderekartanişsizlikveyoksulluk,1980’liyıllardanbuyanauy-gulanankapitalizminneo-liberalpolitikalarınınso-nuçlarıdır.Neo-liberalpolitikalarakarşıçıkmayanCHP’nin,sonuçlarıylamücadeleetmesidegöster-melik olacaktır. CHP’nin, “işsizlik ve yoksulluk”yaratanalınterihırsızlarıdüzeniylebirsorunuyokvekendiiktidarındaneo-liberalpolitikalaradevamedeceğinipatronlarınörgütüTÜSIAD’aaçıkçabil-dirdi.AKPHükümetinceuygulanmaktaolaneko-nomiprogramınınmucidideCHP’liKemalDer-vişdeğilmiydi?Derviş,TBMM’deyaptığı konuş-madaAKP’ninekonomipolitikalarınıbaşarılıbul-duğunuaçıklamıştı.AKPdönemindearkaarkayaçıkartılankanunlarlaişçiveemekçilerinkazanılmışhaklarıgaspedilirken,CHP’ninciddibirmuhale-fetideolmadı.
“Ailesigortası”,emekçilerveezilenlercephe-sindengaspedilenhaklarıtazminetmeyeveyenigasplarıengellemeyeyetmez.AKP’ninsadakakül-türünü yasallaştırır. Oysa gereken, sermayenin;IMF veDünya Bankası’nın direktifleriyle hazırla-nanve1Ekim2008’deyürürlüğegiren5510sayılıSosyalSigortalarveGenelSağlıkSigortasıKanunileortadankaldırılanvekısıtlananhaklarıngerive-rileceğini açıklamasıdır! Bu kanun, emeklilik yaşı65’eyükseltmiş,primgünsayısınıkademeliolarak
7bin200’eçıkartmış,18yaşınüstündekiçocuk-lariçinprimödemezorunluluğugetirmiş,emzir-me,sakatlıkyardımıgibizatensınırlıolanbirçoksoysalyardımdahadakısmış,sağlıkhizmetleri i-çinkatkıpayıödenmesinizorunlukılmış,primö-demeyenlerin sağlık hizmetinden yararlanmasınıengellenmiş, emeklilik maaşı bağlama oranlarınıkademeli olarak düşürmüş ve emekli maaşlarınıyüzde23-33oranındaazaltmayıplanlamıştır.
Yine sermayenin çıkarları doğrultusunda ha-zırlanan ve 25.Şubat 2011’de yürürlüğe giren“TorbaYasa”ileemekçilerinelindenalınanhakla-rıngeriverileceğiaçıklanmalıdır!Bukanunla;es-nekçalışmakuralhalinegetirilmiş,özelliklekadınişçileriçinkısmi/yarızamanlıçalışmabiçimidaya-tılmış,18-29yaş arası işçileri istihdamedenlerinsigorta primlerinin işveren hisselerine ait tutarı-nın Işsizlik Sigortası Fonu’ndan karşılanması dü-zenlenmiş,kamuemekçileriningeçicigörevadıal-tında sürgün edilmesine olanak tanınmış, devletmemuriyetindençıkarılmakolaylaştırılmıştır.
Işsizlik ve yoksulluğun çözüm yolları açık venettir:Ücretleraynıkalmakkoşuluylaçalışmasa-atlerikısaltılarak,vardiyasayılarıartırılarakherke-seişsağlanabilirveişsizlikönlenebilir.Iştenatma-laryasaklanarakgüvenceliişkoşullarıyaratılabilir.AKPHükümeti’ninsadakakültürünüyasallaştıranveseçimyatırımındanbaşkabirşeyolmayan“ailesigortası”yetmez.Umutdaolamaz!
1Mart’tagerçekleşencenazetöreni,MilliGörüşlideriNecmettinErbakan’ınnasılbirsiyasiakımınlideriolduğuhakkındabizebirfikirveriyor.
Cenazede siyasal Islam’ın bütün renklerininyanısıra,“BinOperasyon”unicracısıMehmetA-ğar’ı Erbakan’a methiyeler dizerken gördük.“Devlet”inyetkilibürokratlarıdayeraldı.Silahlıkuvvetlerin çelenk gönderip, bir grup subayıylacamitöreninekatılmasıda“yenikonsept”inbirparçasısayılır.
İstanbulBüyükşehirBelediyesizabıtavebele-diyeçalışanlarındanyüzlercekişilikekipkurarakcenazeyesahipçıkarken,AKPBakanlarKurulua-detamezarlık görevlileri gibi çalışmalara katıldı.Çokaçıkki,Erbakan’dansonrakiliderarayışındaAKPkurmaylarırolçalmakisteyecektir.
NecmettinErbakansiyasalIslamcıhareketinkurucu siyasi liderlerindendir. Said-iNursi gibi.Erbakantarikatlarınpotansiyelgücünüaçıksiya-sal bir güç haline dönüştürmüştür. Hem taktik
hemdesiyasiaçıdan,birtür“geçişdönemi”lide-ridesayılır.Taktikaçıdan Islamcıhareketinsa-vunmahalindensaldırıhalinegeçişteErbakanda-ha temkinli davranmış, silahlı kuvvetlere ve laiksisteme karşı hamlelerindeTayyip Erdoğan gibiatakolmamıştır.Siyasibakımdanise,“milliIslam”çizgisi izleyerek, milliyetçi akımlardan kadrolaralmayı ihmal etmemiştir. Nitekim ilk kurduğupartilerin isimleri “milli” (ulusal) eki taşır. MilliNizam,MilliSelametgibi.YayınorganlarınınismiMilliGazete’dir.
12Eylül’densonraErbakan“milli”kısmınıis-mindençıkartmış,sosyaltabanınıgenişletmekveyoksullara seslenmek amacıyla “Refah, Fazilet,Saadet”gibiisimleralmıştır.Nitekimbusayedirki,yüzde3-5oyasahipbirpartideniktidarparti-sihalinedönüşüp,başbakanolabilmiştir.
Erbakan, Komünizme Karşı Mücadele Der-nekleri’nin1968KanlıPazarı’ndanMilliTürkTa-lebeBirliği’nindöktüğüdevrimcikanından,Akın-
cılarDerneği’ninestirdiğiterörekadarbirdizisi-yasalIslamcıörgütlerin1960-1980arasındakifik-ri lideridir; hocasıdır. Bugün AKP’nin kadrolarıAkıncılarDerneği’nden,MilliTürkTalebeBirliğisıralarındangeliyorlar.
Cenazeyehalkınkatılımı ise, tarikatlarınce-nazeyesahipçıkmasınınyanısıra;basınınsonikigündür“cenazeye1milyonkişibekleniyor”şek-lindekianonsları,siyasalIslam’ınkullandığı“mağ-dur” edilmiş lider rolünün Erbakan’a uyması,AKPhükümetinin,IstanbulBelediyesi’ninkatılımıteşvikiylemümkünolmuştur.
SonuçolarakErbakan,kendisiyolsuzluklarakarışmışolsada,yoksullarındiniduygularınıveyoksulluklarınıistismaretmeyibaşaran;Genel-kurmay ve Kemalist devlet yapısı karşısında“pasifist”birdirenişçizgisiizleyen;AKP’ninik-tidarolacağıpartizemininivekadrolarıyetişti-ren; ABD’nin antikomünist politikalarına des-tek veren; burjuvazinin ulusalcı sanayici çizgi-sindevetaşrasermayesininsözcülüğünü(Oda-larveBorsalarBirliğiBaşkanıolarak)yapange-rici-burjuvabirlideridir.Bunedenledecenaze-sinebütünsiyasiveresmierkantarikatlarlabir-liktekatılmıştır.
CHP’NİNSEÇİMVAADİ:AİLESİGORTASI
CHP 40 yıl da bir de ol sa e mek çi le ri dü şü nü yor sa, “A i le Si gor ta sı” yet mez!
ERBAKAN, SADECE AKP’NİN DEĞİL;KANLI PAZAR’DAN HİZBULLAH’A SİYASAL İSLAM’IN LİDERİDİR
İşçilerin Ses i
4
Buyıldageçenyıllardaolduğugibi,baştahükümetadınakonuşansözcülerolmakü-zere,büyükmedyadabirikigünü,belkibirhaftayı kadınlara ayıracak. Kadınların nekadar yüce varlıklarolduğu, bin bir türlühamasiaçıklamalarlailanedilecek.Artıkbuikiyüzlügösterilerdensıkıldık!
Birdediğerönemlibirkonuolanveherresmiraporda,ABkriterlerineyaklaş-mak için, torbayasadadaönemlibir yertutan “kadın istihdamı” vurgusuyla hükü-met,“kadınsöylemi”nigüncelleştirecek!
Ancak gerekli tedbirler alınmazsa, ö-nümüzdekiyıllardahükümet,üzerinesiya-setüreteceğikadınnüfusungiderekazaldı-ğınıgörecek!
Adalet Bakanlığı’nın raporlarına göre, sadece2009yılınınilkyediayında953,2010yılınınilkyediayında ise226kadınöldürüldü.Başbakan veAKPmilletvekilleri hâlâ kadın cinayetlerinin “adli vaka”olduğunu,“ikikişiarasında”yaşandığınıilanetselerde,sistemlibirbiçimdekadınların,hemdeenyakın-ları tarafındanevde, işyerinde, sokakortasındaöl-dürülmeleriniaçıklayamaz.Budurumbirvahşettir.Katillerde,kocalar,babalar,ağabeyler,küçükerkekkardeşlervesevgililerdir.
Geçen8Mart’tanbuyanayüzlercekadınhayat-larınıkaybetmeklekalmadı,şiddetintürlütürlüsünemaruzkaldı:Binlercekadınyinetacize,tecavüzeuğ-radı.Tesadüfmü?
Sonolaylardanbiri,22ŞubatSalıgünüdörtço-cukannesiArzuOdabaşı’nın,Üsküdar’daayrıyaşa-dığıeşiMustafaOdabaşıtarafındanvurularaköldü-rülmesi.
Evlerdetemizlikyaparak,dörtçocuğunungeçi-mini sağlayan ArzuOdabaşı adeta göz göre görekatledildi.Kısabirzamanöncebenzerbirsonupay-laşanAyşePaşalıgibi,Arzudasavcılığa,boşanmada-vasınıgörenmahkemeyevepoliseeskieşitarafın-dantehditedildiğinidefalarcabildirmişti.Ancakyet-kililerherzamanki gibihiçbirönlemalmamıştı.
15günönceöldürülenArzuYıldırımcinayetin-de Ümraniye savcısının ihmalinin çok açık olduğuortada.Adana’da51yaşındakiSemihaK.dayıllarcaşiddetgördüğükocasınıdevletin yetkilimakamları-nabildirmişti.Devlet,kadınıkoruyacakönlemleral-madı veSemihaK.öldürüldü.GebzeYavuzSelimmahallesinde ÇiğdemKise,kocasıtarafındanpom-palıtüfekleöldürüldü.Özlemeskikocasındankur-tulmak için850kmuzağagittiamabıçaklanmadankurtulamadı, şimdi hastanede ağır yaralı olarak ö-lümlepençeleşiyor.
Sononyılda5bininüzerindekadınöldürülmüş.Öldürülmedenönce,suçduyurusundabulunabilen-leriseciddiyealınmamış.Cinayetlergeliyorumde-mişamaduyanolmamış.
Hükümet, emniyet, jandarma, savcılar, hâkim-ler, belediyeler, partiler, sendikalar seyirci kaldığısüreceserikadıncinayetlerisürüyor.Cinayetleri-çin ileri sürülen bahaneler ise saymakla bitmiyor.
Hepmakarnapişiren,tuzluğuuzatmayan,boşanmakisteyen,‘namussuz’görülenvb.kadınölümleceza-landırılmayıhakediyor!Savcılıkdilekçeleri,karakoltutanakları,doktorraporlarıçantalarındadururkenöldürülüyorlar.
AKP iktidarı döneminde ise kadın cinayetlerineredeyseyüzde1400arttı.Ancakhükümet “ne-ler oluyor” diye araştırmak yerine, kadını babayakocayamahkûmedenyasalaraimzaatıyor,erkeke-gemen zihniyeti besleyen açıklamalar yapıyor. Ikti-darınBakanı“bunlarmünferit“diyor.
Oysameclistoplanıp“kadıncinayetleriniönle-mek acil eylem planı” başlatmadığı sürece devletdesteklicinayetlerdevamedecek.
İnsansevdiğinihiçöldürürmü?
Nedenkadınlarhergünbabaları,erkekkardeş-leri, kocaları, sevgilileri tarafındanşiddete, tacizeuğruyoryadaöldürülüyor?Özelliklesonyıllardakiartankadıncinayetlerininnedenlerinelerolabilir?
Cinayetlerinartmasınınbirkaçnedenivar:Ilksı-rada,erkekegemenanlayışınbiryüzüolankadınla-ra yönelik şiddetin, yüzyıllardır kadınların kaderiy-miş gibi farklı yöntemlerle uygulanarak devam et-mesi.
Ikinci sıradaki neden ise kapitalizmin yaratmışolduğuyoksulluk,işsizlikveaçlıkarttıkçatoplumda-kierkekegemenanlayışındankaynaklananşiddetinkadınayönelmesi.Bununyanısıra,,aileleritarafın-dan“kocandırdöverdeseverde”mantığıyla,katil-lerleyaşamayazorlananveyasalartarafındankorun-mayanınyinekadınlarolması.
Üçüncü neden ise, erkek egemen anlayışınmedya ve televizyonlardaki dizilerdeki yansıması:Kadınlarabiçilenannelikrolü.Pekçokdizideburolkendinigösteriyor.Kocasındanayrılmakisteyenka-dından,ayrılsadaevlidekalsaeskikocanındeneti-mindekalmasıisteniyor,baskıgörüyor.Boşananer-keklerinçoğuaslındanafakasınıbileödeyemiyor.
Kocasından,sevgilisindenayrılankadınlarerkekegemenanlayışınhedefioluyorlar.Buradakadınla-rınbireyselbirisyanıvar.Bütünbucinayetlerkadın-larınkocalarından,sevgililerindenayrılmalarınayinedeengelolamıyor.
Kadınlar canlarını kurtarıp, öldürülmediklerin-de, cinsel şiddetten mağdur olduklarında, tecavüz
ve tacize uğradıklarında sahip çıkılıyorlarmı?Hayır!
Mardin’deN.Ç.’nin,2003’te,henüz12yaşındayken, aralarında kamu görevlileri-nindebulunduğuonlarcakişinintecavüzü-nemaruzkalmasıylailgiliolarak31kişininyargılandığıdavadaverilenkararainanmakimkânsız.Kararagöre;N.Ç.,eyleminahla-kikötülüğününfarkındaydıveisteseydibu-nakarşıkoyabilir,kendinisavunabilirdi!
Ayrıcamahkeme,N.Ç.’yiparakarşılığıbirlikte olmaya zorlayan iki kadına, “ya-şamlarınıniffetsizolduğu”gerekçesiylece-zaindirimiuygulanmazken,erkeksanıklaraeski Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) 414.
maddesinin1.fıkrasındancezaverdi.
Bufıkra,küçüğün!rızasıvarsauygulanıyor.Hu-kuk sistemimiz, suç tarihinde 12 yaşında olanN.Ç.’den,kendisini31erkeğekarşıkorumasınına-sılbekleyebiliyor?
Bukararbizebirkezdahagösteriyorki,kadın-lar,önceliklekendilerinibizzatdevletyadadevletinorganı olan hukuk sisteminden korumalıdır.Teca-vüzcüyü koruyan bu kararlarla suçlular, devlettengüçalarak,artanbirşiddetlesuçişlemeyedevame-diyorlar.
Selçuk Üniversitesi Ilahiyat Fakültesi AnabilimDalıBaşkanıProf.Dr.OrhanÇeker’inağzındansa-çılansözlerihatırlayalım.OrhanÇeker,tecavüzsu-çununsorumlusunundekoltegiyenkadınlarolduğu-nusöyleyiverdi.Kadınlarayöneliktacizivetecavüzüteşviketmekdeğilmi,busözler.
Biryandandaaynıdevletinkurumupolis,muha-lif politika yapan kadınları kaçırıp, tecavüz edebili-yor.Suçlularyineyakalanmıyor!
Göçmenkadınlarayönelikpolistacizi/tecavüzüartarken,bukadınlarçalıştıklarıevlerdetaciz,teca-vüzveşiddetkarşısındakendilerininasılkoruyabile-cekler?
Eşcinsellereyöneliknefretcinayetlerindedeka-tillerikollayan“haksıztahrik”indirimiistisnasızuy-gulanırken,biryandandatranskadıncinayetleriar-tıyor.
Büyükmedyakadınlarlailgilihaberleriverirkenerkeklerikollayıcı,kadıncinayetlerivecinselşidde-timeşrulaştırıcıbirdilikullanmaktan,kadınbedeni-nibirmedyamalzemesiolarakkullanmaktançekin-miyor.
8Martherşeydenöncebirmücadelegünüdür.Yüzyıllaröncesindenbaşlayıp,kadınlarınuğradığıay-rımcılık,baskıveşiddetekarşıverdiklerimücadele-ninsembolüdür.Emekçikadınlarınbütündünyaka-dınlarınabıraktığıendeğerliarmağandır.Kadında-yanışmasının,birliğininveörgütlümücadeleninka-palıkapılararkasındadeğil,sokaklarda,işyerlerinde,alanlardayüksekseslehaykırılacağıbirgündür.Ka-pitalizminkadınlararevagördüğüerkekegemenliği-nekarşıisyanınyükseltileceğibirgündür.Haydi,ka-dınlar,“Artıkyeter!”,“Artıkörgütlü!”demekiçin8Mart’ıkutlayalım!
8MART’TASOKAKLARDAYIZ!ARTIKYETER,ARTIKÖRGÜTLÜ!
5
İşçilerin Ses i
Newroz:Rojaagir!Newroz:Lihembermijoketîûhêzênmêtîngeragirêpa-qijiyê!Newrozji2600salberêûjiKawayêHesinkarvirve,bûyenîşanahiş-yarbûnagelênRojhilataNavîn,rojanûûagirênûbûnêyêşoreşgeriyê.New-roza2011-yê,rastîpêvajoyakugelênRojhilataNavînradibinpiya,rojakulihemberzulmaDehaqanagirêserhildanêpêdixintê.Tûnûs,Misir,Lîbya,Întî-fada,îsyan,Serhildan!
Agirênserhildanêyênkusînoranderbasdikinûbelavdibin,lisernavêndîktatorênkuyekoyekodiqelibin,durûtiyahêzênemperyalîstyênkuxwewekhewariyêndemokrasiyênîşandedinderdixinholê.Hemanrewş,bitay-betîjibohukmataAKP-êyakupergaladewletasermayedarantemsîldikeûji bo Tirkiyê jî derbas dibe. Serokwezîr Tayyip Erdoxanê ku durûtiya po-pulîzmêdike,diserhildanagelêMisirêyaşoreşgerdebangîHusnuMubarekdikeûdibêje:“Guhbidedaxwazêngelêxweyênmafdar,”emdibîninkudihemanrojêdepolêsênxwedişînesernûnerênodeyênpîşeyîûsendîqayênkulihember“zagonatûrik”yadijminêkedkaranderdiketin.Lihemberhuk-mataAKP-yakuguhênxwejidaxwazanredigre,bertekakedkaranzelalbû:“TayyipbiladawiyateMubarekbe.”
Başe,lêdaxwazênmafêngelêKurd?Mamumkuneyênkudaxwazêna-zadiyê yên şoreşa Misirê û serhildana Lîbyayê dibînin, daxwazên azadî ûmafênbingehînyênGelêKurdnebînin?Ahajiweredaxwazekekuqasîşîrêdayikawanpaqij,tekoşînawanhelalûhulmstendinêheq;“Perwerdeyabizimanêdayikê”,“Jiyanaduziman!”
BisalanguhênxwejidaxwazênheqyêngelênKurdregirtintêrawanne-kir,hertimmandalênemniyetênçekanvekirîhîştinûwekkuîroKaddafîdi-ke,tilîkênxwejisertetikênekişandin.DivanrojênkugelênRojhilataNavînjiboazadiyaxwerabûnepiyade,çavênkêdîmenênBosnayêûbermayiyêngorêngiştîyênliBajarênKurdandibîne?YênkubiheskênBûldozerantêne-ciqandinûtunekirinbermayiyênkomkujiyane.Ahajiwereqêrînekeîsyanê;“Gavaewhesklihestiyandikeve,wekkulinavadilêmebikevejandide.”Lihember vê zulmê çima emê li bendê bin kuGelêKurd bêdeng bisekine?GelêKurdlipiyayeûdaxwaza“Lijneyalêkolînaheqîqetan” dike.
MadiwanwazênwîyênkujiMubarekdestpêdikeûdirêjîKaddafîdibede,wantiştênkuSerokwezîrTayyipErdoxanbehsdikene“îradeyagel”ûhil-bijartinênadîl”in?Gavaliciyekîjisedî10bendawelathebetunedikarîbeh-saîradeyagelbikînejîhilbijartinênadîlbikî.GelêKurddîsamecbûrtêhîştinkubiberendamênserbixwetêkevehilbijartinê.Ûjiwêyakujibowanhatiyedanînredibêjin“Bilajisedîdehbendahilbijartinêbêrakirin.”
GelêKurdwêdi21-êAdara2011-yêdeagirêNewrozêbêyîgelekse-rokênhilbijartîûgelpêxe.Lewraewbifenekedewletêyabinavê“Operas-yonaKCK”yêhatinegirtin.Jiberkubersivadaxwazênazadiyêbipolîtîka-yênzulmûzorêdidin,agirêserhildanaGelêKurdqetnatefe.Bihişmendiyakukirdeyêrizgariyêneûbihelwestûtecrûbeyênku“Desthilatdarbêbawerin”daxwaza“XweseriyaDemokratîk” bilinddikin.
HetagelêKurdazadiyaxwebidestnexe,aşitiyekeadîlûmayendeçêna-be.HimdiNewroza20011-yêdehimjîdihilbijartinên20011-yêdeemêher tim bê şert û şûrt piştgiriya daxwazên heqên gelêKurd ûmafên ça-renûsiyawanbikin.
Newrozyananbirgündür.Newroz,sömürüyevesömürgecigüçlerekar-şıarınmaateşidir!Newroz,2600yılöncesindenveDemirciKawa’danbuyanabütünOrtadoğuhalklarınınuyanışını,yenibirgünüveyenilenmenindevrimciateşiniyansıtır.2011Newroz’u,Ortadoğuhalklarınınayağakalk-tığıvegünümüzDehaklarınınzulmünekarşıisyanateşiniyaktığıbirsüreç-leörtüşmektedir.Tunus,Mısır;Libya;Intifada,Isyan,Serhıldan!
Ortadoğu sınırlarını aşarak yayılan isyan ateşleri, demokrasi havarisikesilenemperyalistgüçlerinikiyüzlülüğünü,tekertekerdevrilendiktatör-ler nezdinde açığa çıkarıyor. Aynı durum, parababaları devlet düzeninitemsiledenAKPHükümetiözelindeveTürkiye içindegeçerlidir.MısırhalkınındevrimcibaşkaldırısındaHüsnüMübarek’eseslenenve“halkınınhaklıtaleplerinekulakver”diyerekikiyüzlüpopülizminisergileyenBaşba-kanTayyipErdoğan’ın,aynıgünlerdeemekçidüşmanıtorbayasayakarşıçıkansendikavemeslekodalarınıntemsilcilerinepolisisaldırttığınıbizzatgörmedikmi?Haklı taleplerine kulak tıkayanAKPHükümetine karşı e-mekçilerintepkisiaçıkvenetti:“TayyipSonunMübarekOlsun!”
Peki yaKürthalkınınözgürlükvehak talepleri?Mısır’dakidevrimin,Libya’dakiayaklanmanınözgürlüktaleplerinigörenlerin,Kürthalkınınentemelhakveözgürlüktaleplerinigörememelerimümkünmüdür?Alınsi-zeanalarınınaksütükadartemiz,mücadelelerikadarhelalvenefesalmakkadarhaklıbirtalep:“AnaDildeEğitim!”,“IkiDilliYaşam!”
Kürthalkınınhaklıtaleplerineyıllarcakulaklartıkanmaklakalınmadı,si-lahlarınemniyetmandallarıaçıktutulduvebugünKaddafi’ninyaptığıgibiellertetiktençekilmedi.Ortadoğuhalklarınınözgürlükiçinayağakalktığıbugünlerde,KürtillerindeaçığaçıkanBosnamanzaralarınıvetoplumezarkalıntılarınıkimgörüyor?Buldozerkepçelerialtındaezilenveyokedilenkatliamkalıntılarıdır.Alınsizebirisyançığlığı;“Okepçelerkemikleredeğ-diğizamaniçimizedeğmişgibiacıyaşıyoruz.”BuzulümkarşısındaKürthal-kınınsessizsakinbirköşedeoturmasınıbeklemekniye?Kürthalkıayakta-dırve“HakikatleriAraştırmaKomisyonuKurulsun!” demektedir.
Mübarek’tenbaşlayıpKaddafi’yeuzananvaazlarındaBaşbakanTayyipErdoğan’ınsözünüettiği“halkıniradesi”ve“adilseçimler”değilmi?Yüz-de10ülkebarajınınolduğubiryerdenehalkıniradesinden,nedeadilse-çimlerdensözedilebilir.Kürthalkı,yaklaşmaktaolanseçimlereyineba-ğımsız adaylarla girmek zorunda bırakılıyor ve kendileri için getirilen“Yüzde10SeçimBarajıKaldırılsın!” diyor.
Kürthalkı,21Mart2011Newrozateşinibirçokseçilmişvekanaatön-derindenmahrumolaraktutuşturacak.Çünküonlar,“KCKOperasyonu”adı verilen bir devlet düzmecesiyle tutuklandılar. Özgürlük taleplerine,baskıvesindirmepolitikalarıylacevapverilmesinekarşıKürthalkınınisyanateşihiçsönmüyor.“Egemenleregüvenilmez”tecrübelerindenhareketlevekurtuluşlarınınöznesiolduklarıbilinciyle“DemokratikÖzerklik!”talepleriniyükseltiyorlar.
Gerek2011Newroz’undagerekse2011seçimlerinde,Kürthalkınınhaktaleplerininvekendigeleceklerinibelirlemehaklarınınkoşulsuzdes-tekçisiolacağız.
KürtHalkınınHakTalepleriTaleplerimizdir!
NEWROZPİROZBE!YAŞASINNEWROZ!
DAX WAZÊN MAFÊN GELÊKURD DAX WAZÊN ME NE JÎ!
İşçilerin Ses i
6
“Yinegeçkaldık”sızlanmalarını,torbayasata-sarısınınTBMM’ye gelişi sırasında dile getirensendikacılardansözetmiştik.Geçkalmanınse-faletiyeniolmadığıgibi,yolaçtığırezaletlerdetekerrürdenibaretti.Emekçileraçısındanhaya-tikayıplarayolaçacağıaçıkçabilinentorbaya-sayakarşımücadeledegeçkalmanınneanlamageleceğinisendikalarvemeslekörgütüyöneti-cileri bilmezler mi? Bilemiyorlarsa, emek ör-gütleriningerçekgörevlerinidebilmiyorlarde-mektir. Bu kendini bilmezlik, torba yasanınmeclistengeçişiylebirliktesınıfihanetiçizgisinidegeçmiştir.
Işçidüşmanıtorbayasayakarşıaktifeylemönerileri sunan sosyalistlere karşı burun kıvı-ranlar da bu sendikacılardı. Rakip olarak gör-dükleri Herkese Sağlık Güvenli Gelecek Plat-formu’nu (HSGGP) ve mücadele hattını yoksaydılar.Bürokratgözlüklerininarkasındagör-mezlikten geldiler. Boş tartışmalarla, daralanzamanda vakit öldürdüler. Bütün sendika vemeslekörgütlerinibirtutmasakbile,enbüyük-lerindenbaşlamaksuretiyle“geçkaldık”itiraf-larınınardındayatankımıldayacakniyetveme-callerininolmadığıydı.Bazılarıise,asligörevle-riolansermayeajanlığınıiçselleştirmişti.Nite-kimTürk-Işyönetimi,mücadeleetmekyerineBakanlıkkoridorlarındazamanharcayarak,bir-kaçmaddenin“torba”dançıkarılması içinçabaharcamaklayetinmiştir.134maddeliyasanın3maddesininçıkarılmasınıkazanımsaymaktadır.Torbayasayakarşımücadelebirkezdahatur-nusolkâğıdıniteliğindeydi.
Sendikavemeslekodalarıgibiemekörgüt-lerininolumsuzluklarınakarşın,yüzünü işçi sı-nıfına dönen devrimciler mücadeleden yanazorlayıcıçabalargösterdiler.Buçabalarsendi-kaağalarınca“bölücülük”sayıldı.Görevsavangöstermelik eylemlerin önüne geçilemedi.Gördükleriilkzorkarşısındadaköşelerinesin-diler.Ankara’dayaşananpolissaldırısıdışında,düzenle çatışan bir tutumdan kaçındılar. Tor-banınyasalaşmasınaseyircikaldılar.
EYLEMLER: 26 Aralık 2010’da Türk-Iş Is-tanbul Şubeler Platformu torba yasaya karşıyürüyüş yaptı, “Türk-Iş Göreve, Işçine SahipÇık!”diyereksendikamerkezlerinieleştirdiler.Yürüyüş, Belediye-Iş Sendikası merkezliydi vebaş aktörleri, torba yasaMeclisten geçmedenHak-Iş’egeçtiler!
18 Ocak tarihinde sendika ve meslek ör-gütlerinin çağrısıyla (HSGGP’nin önerisiydi)torba yasaya karşı forum gerçekleştirildi. 120kişininkatıldığıforumdatartışmalar,sendikavemeslekörgütlerininsosyalistlerlearalarıname-safekoymaçabalarınıaçığaçıkarttı.Siyasiarkaplanında “birleşikmücadele” ile “sendikal bü-rokrasiye dayanan” eylem tarzının tartışması
yatıyordu. Sendikal bürokrasi ve onun siyasitemsilcisiEMEPbenzerisiyasetlerintemsilcile-rigöstermelikeylemlerlekendibaşlarınayola-lacaklarınıaçıklarken,birleşikmücadeledendeayrıdurmanınyollarınıaradılar.Devrimcieleş-tirinetti; göstermelikeylemlerle torbayasayakarşıkoyulamaz!
20 Ocak’ta DISK, torba yasaya karşı Şiş-li’den Taksim’e yürüdü. Süleyman Çelebi veDISK yöneticilerini Gezi Parkında karşılayanTürk-Iş 1.BölgeTemsilcisi FarukBüyükkucakvediğerTürk-Işyöneticilerioldu.
18Ocaktoplantısında,“GüvenliGelecekI-çinBirleşikMücadele”şiarıyla26Ocakiçiney-lemkararı alındı:GalatasarayTaksimarasındayürüyüşvebasınaçıklaması.Eylemintarihi,ye-ri ve saati önceden ilan edildi. KESK ŞubelerPlatformu, eylemin bileşenleri arasında görü-nüyordu.AncakTürk-Işaynıgün,yervesaatebaşka bir eylem kararı aldı ve KESK ŞubelerPlatformubileşeniolduğuetkinliğedeğil,Türk-Iş eylemine destek verdi. HSGGP bileşenleri-nin aktif destek verdiği “GüvenliGelecek IçinBirleşikMücadele”vurgulueylemTürk-Işkor-tejinin gelmesi beklenerek sınıf dayanışmasınaçevrildi ve fiilen ortaklaştırıldı. Buna rağmen,Türk-Iş1.bölgetemsilcisiFarukBüyükkucak’ınbazıTürk-Işşubebaşkanlarınınkışkırtmalıyön-lendirmeleriyleHSGGP içindeki bazı devrimcivemuhalifsendikacılara“bozguncu”diyesataş-tığıgörüldü.Kortejinenönsıralarındasendikaağalarıyla kol kola yürüyenlerde sendikal bü-rokrasiye dayanan bu “sol”culardı. Büyükku-cak’ın isim vererek yaptığı sözlü saldırılarınınkaynağı da bunlardı. Özveriyle ortaklaştırılanbin kişilik yürüyüş Taksim Meydanına ulaştı,AKP hükümetini uyaran mini bir mitinge dö-nüştü.
DISK, KESK, TMMOB ve TTBmerkezleri27Ocak’takararaldılar:81ildenTBMM’yeor-takyürüyüş.81ilkararıIstanbul,Izmir,Diyar-bakır ve Samsun olarak “temsili” kılınarak,
“Ankarabuluşması3Şubat2011Perşembegü-nüsaat11:00’deKurtuluşParkı’ndaolacaktır”denildi.Türk-Işgöstermelikeyleminiçindebi-leyeralmadı.Hak-Iş,KamuSenveMemurSentamamen sessizdi. DISK, KESK, TMMOB veTTB’nin3Şubat2011 tarihli “temsili”Ankarabuluşmasınapolismüdahaleetti:Gazlıvecop-lu polis saldırılarıyla dağıtıldı. Polis saldırısıylasonuçlanan“temsili”Ankarabuluşmasıylafinalyaptılar.
18 Ocak toplantısında ortaklaşılan Kadı-köy’de “fiilimiting”-basın açıklaması kararı dasendikalar tarafından görmezden gelindi.HSGGP bileşenleri, 13 Şubat’ta Kadıköy’de“torbayasa”yakarşıkitleselbasınaçıklamasıö-nerdiler.Sendikalaryinesessizkaldı.Torbaya-sa,12ŞubatgecesiTBMM’dengeçti. Sendika-lardanvemeslekodalarındansesyok.
13Şubat’taAltıyol’datoplananHSGGPbi-leşenleri,binkişiyleKadıköyiskelesineyürüye-rek“AKPTorbanıAlBaşınaÇal”dediler.Sen-dikalar vemeslekodaları eylemekatılmadılar.HSGGPbileşenleri,14Şubat’taŞişli’denMeci-diyeköy’dekiAKP Ilçe binasına yürüyerek; birkezdaha“AKPTorbanıAlBaşınaÇal”dediler.Sendikalarvemeslekodalarıbukezdeeylemekatılmadılar.
Torbayasa,yasalaştı.KESKGenelMerkeziCumhurbaşkanına “mektup” yazma “eylemi”yaptı. KESK’in fiili ve meşru sendikacılıktanmektup yazma noktasına gelmiş olmasındandersçıkartmakgerekir.
Haklıolarakişçilertepkiylesoruyor;Sendi-kalar ve meslek odaları neredeler? KafalarınıAKPHükümetinintorbasınamısoktular?
Ileride “torba yasa”nın ölümcül ve yıkıcısonuçlarıyla uğraşmak yerine, bugün bizzatkendisinekarşımücadeleetmekgerekiyor(du).Bunadoğrudanyadadolaylıolarakengelolan-larınyakalarındanbizelimiziçekmeyeceğiz;iş-çisınıfıdaeliniçekmeyecek.
TORBAYADÜŞENEMEKÖRGÜTLERİ“Sen di ka lar ve mes lek o da la rı ne re de ler? Ka fa la rı nı AKP Hü kü me ti nin tor ba sı na mı sok tu lar?”
N. Cemal
7
İşçilerin Ses i
Araphalklarınınisyanıkarşısında,AKPhüküme-ti, emperyalist ülkelerin dümen suyunda hare-ket etti. Bu süreçte ilkeli davranmadı, despotrejimlerinkarşısındavedirenenhalklarınyanın-da yer almadı.Mısır halkı ayaklandığında,ABDyönetimiilebenzerbirtutumtakınarak,HüsnüMübarek’inistifasınıistedi.AncakMübarekisti-faedip,orduyönetimielealıncabunaciddibirtepki göstermedi.Her koşulda “askeri vesaye-te”vedarbelerekarşıolduğunuaçıklayan,dar-be tezgâhlayanları yargılamakla övünen AKP,Mısır’dakidarbeyikabullendi.
Mısır’daMübarek yönetimine “posta koyan”AKPhükümeti, Bahreyn’dedemokratik talepleriiçin meydanlara dökülen halka kurşun yağdırılıpkandökülmesinesesçıkarmadı.Çünkübuküçükadaülkesinin,Basra(Iran)KörfezinikontroledenkonumuveABD5.Filosununüssüolmasınede-niyle,ABDemperyalizmiiçinstratejikönemesa-hipolduğunubiliyor;bunedenleülkeninistikrarı-nın, demokrasi vehalkegemenliği gibi değerler-denöndegeldiğinidüşünüyordu.
Libya’dakihalkayaklanmasınadabenzertepkiverdi.AKP hükümetinin Libya konusundaki sus-kunluğunu,BaşbakanErdoğan’ınMuammerKad-dafi’den “Insan Hakları Ödülü” almış olmasınabağlayıpeleştirenlere,BaşbakanErdoğan,tavrınıngerekçesiolarak“ülkeçıkarlarını”gösterdi.“Ülkeçıkarları”olaraksunduğuise,çoğuyandaş,sayıla-rıyüzeulaşaninşaatşirketininLibya’dayürütmek-teolduğuvetoplamtutarı15milyardolarıbulaninşaat işleriydi. Böylece, hükümetin, paraya veburjuvazinin kazancına, insan haklarından ve de-mokrasidendahafazlaönemverdiğiveekonomikçıkar söz konusu olunca, kitle katliamlarını gör-mezdengelebildiğiortaya çıktı. “MaviMarmara”olayındansonra,Israililediplomatikilişkilerdon-durulmuşken,buülkeyleticarethacmininbudu-rumdan etkilenmeyip artmaya devam etmesi,“sözkonusuparaoluncagerisininteferruatoldu-ğunu”dahaöncedeortayakoymuştu.
TürkiyeRolKapmaPeşinde
Türkiye, bir yandan emperyalistlerin dümensuyundanayrılmazkendiğeryandanArapülkele-
rindekihalk isyanlarınınortayaçıkaracağısonuç-lardanfaydalanmakistiyor.Hükümet,buayaklan-malarınardından,ArapülkelerindesiyasiIslam’ıngüçkazanacağını,Islamcırenklertaşıyaniktidarla-rınişbaşınageçeceğini,emperyalistlerindebuül-keleridenetimaltındatutabilmekiçin,Türkiye’deiktidardaolan“ılımlıIslamcı”AKP’yiörnekgöste-receğini; böylece Türkiye’nin ve kendi partileri-nin,emperyalistleringözündedeğerininartacağınıumuyor.Ayrıcaaynısiyasiçizgidekihükümetlerinişbaşındaolacağıbuülkelerle ilişkilerinigeliştire-rek,siyasiveekonomikçıkareldeetmeyihayale-diyor.
Birinciolarak,Türkiye’ninbölgeselönemi-ninarttığıveemperyalistlerinkendisineşiddet-leihtiyacıolduğutemelsizbiriddiadır,birriva-yettir.ÇünküTürkiye, sondönemlerde, ulus-lar arası kapitalist sistem adına giriştiği tümdiplomatik çaba ve arabuluculuk girişimlerin-deneliboşdönmüştür,başarısızolmuştur.Irakseçimlerininardındanyaklaşıkonaysürenhü-kümet krizi sırasında, ABD’nin de istekleridoğrultusunda, Iyad Allawi’nin başkanlığındabirhükümetkurulmasıiçinçabagöstermişamabaşarısızolmuştur.AynıdurumLübnaniçindegeçerlidir.HizbullahileSünnilerarasındauzlaş-masağlayamamıştır.Batılıemperyalistülkeler-le Iran arasındaki nükleer enerji konusundakianlaşmazlıktaarabuluculukgirişimleride fiyas-ko ile sonuçlanmıştır. Bütün bunlar ortaday-ken,emperyalistlerin,bölgedeyenioluşansiya-sidengelerçerçevesindeTürkiye’yeönemlibirrol biçmesi beklenmemelidir. Ayrıca Türki-ye’ninbuülkelerdesiyasiağırlığınınartmaihti-mali, Arap halklarına Osmanlı Devletinin sö-mürgeci geçmişini hatırlatacağından, tepki ilekarşılanacaktır.BundanyirmiyılönceSSCB’nindağılmasınınardından,Türkiye’ninTürkîCum-huriyetlerdesiyasietkinliğiniarttırmabeklenti-sinasılfosçıktıysa,bugünküçabalarıdasonuç-suzkalmayamahkûmdur.
Türkiye’nin ortaya çıkacak yeni siyasi tablo-danekonomikçıkareldeetmeçabaları,“açtavuk,rüyasındakendinidarıambarındagörürmüş”sö-zünühatırlatıyor.Buülkelerinherbirinineskisö-
mürgecileriyle gelişkin ekonomik ilişkileri var. I-talya’nınLibya’da,Fransa’nınFasveTunusileIn-giltere’ninMısır ileveABD’nindeSuudiArabis-tanveKörfezülkelerindebüyükçaplıekonomikçıkarvefaaliyetlerivar.Buemperyalistülkelerin,sırf hükümet değişikliği nedeniyle çıkarlarındanvazgeçip, bunu Türkiye’ye yedirmeleri beklene-mez.
“Dimyat’aPirinceGiderken
EvdekiBulgurdanOlmak”
Araphalklarının direnişiyleortaya çıkan si-yasikaosun,kısavadede,tümbölgeülkeleriniveuluslararası kapitalist ekonomiyi vurması kaçı-nılmazdır.Petrolüreticisiolanbuülkelerdekisi-yasi kargaşa ve belirsizlik, petrol arzına ilişkinkuşkularyaratmışvebununsonucuolarakpet-rol fiyatlarında anormal artışlar meydana gel-miştir.Budurum,büyükkrizdensonrayenito-parlanmaktaolanekonomileri vuracak veeko-nomilerin daralarak yeniden krize girmelerineyolaçabilecektir.Mevcutsiyasikarışıklıklaraye-nileri eklenip, bölgede geçmişten gelen sürtüş-me ve anlaşmazlıklarla da birleştiğinde, yaygınbirsıcakçatışmaortamınındoğmasıkaçınılmazgörünmektedir.
Işte bütün bu olasılıklar, petrolde dışa ba-ğımlı olan Türkiye’de akaryakıt fiyatlarının hızlıartışınıgetirmiştir.Bununbirsonrakiadımıyük-selen enflasyon ve daralan ekonomi olacaktır.Budurum,genişkitlelerinhoşnutsuzluğunuda-hadaarttıracakvesiyasiistikrarısarsacaktır.U-luslar arası kapitalist çevreler, Türkiye’yi riskliülkeolarakgördüklerindendahaşimdidenser-mayekaçışeğilimibelirmiş;budadövizvealtınfiyatlarının yükselmesine, buna karşılık borsaendeksinderadikaldüşüşeyolaçmıştır.Buna,is-tikrarsızlıkyaşayanbölgeülkelerindekiyatırım-larınyarımkalmasınınvebuülkelerleolantica-rethacminingerilemesiningetireceğiekonomikkayıplar ile turizm gelirlerinde ortaya çıkmasıbeklenen gerileme olasılığı da eklenince, siyasiiktidarı,ekonomikvesiyasiaçıdansıkıntılıgün-lerin beklediğini ileri sürmek kehanet olmaya-caktır.
Yine bölge ülkelerindeki kaosun boyutlan-masıvebölgedesıcakçatışmalarınyaygınlaşma-sı,emperyalistülkelerin,bölgedekiönemlimüt-tefikleriolanTürkiyeüzerindekisiyasiveaskeridayatmalarının artmasına yol açacaktır. En ö-nemlisi, halkların başkaldırılarıyla despot yöne-timlerialaşağıedebildiğinigörenTürkiye’dekie-zilenvesömürülenler,bunuörnekalıp,patron-laravesiyasi iktidarakarşımücadeleleriniyük-selteceklerdir. O nedenle, komşu ülkeler “ya-narken”budurumdanekonomikvesiyasiçıkarsağlamakşöyledursun,bu“yangının”ülkeyidesarmasıkaçınılmazgörünmektedir.
HALKİSYANLARITÜRKİYE’YİDEVURABİLİR
“
“
A rap halk la rı nın di re ni şinin tüm böl ge ül ke le ri ni ve
u lus lara ra sı ka pi ta list e ko no mi yi vur ma sı ka çı nıl maz dır.
8
ÇeşitliArapülkelerindegerçekleştirilenhalka-yaklanmalarıile20–30yıldırişbaşındaolandes-potlar, iktidardan alaşağı edildi. Tunus ve Mı-sır’dabaşlayanbu isyanlar,KuzeyAfrika,Orta-doğuveArapYarımadasındakiülkeleredesira-yetetti.IrakKürdistanıbilebugelişmelerdenet-kilendiveoradadayolsuzluğavebaskıcıyöneti-mekarşıbaşkaldırıyaşandı.Diktatörleridevirenbu isyanlar, tümbölgehalklarınaörnekolurveonlarımücadelelerinde cesaretlendirirken, des-potyöneticilerinyüreğinekorkusaldı.Onlar,buayaklanmaların kendi ülkelerine de yayılmasınıvevarolanmuhalifhareketlerinboyutlanmasınıönlemek için, halklarına çeşitli siyasi veekono-mik tavizler vermek zorunda kaldılar. YemenDevletBaşkanıAliAbdullahSalihbirdahabaş-kanlığaadayolmayacağınıveoğlunudaadaygös-termeyeceğinikamuoyunaaçıkladı.Benzerbira-çıklama Sudan’ın soykırım suçlusu lideri ÖmerBeşir’den geldi. SuudiArabistan hükümeti yok-sullar ve öğrencilere dönük 10 milyar dolarlıkbirsosyalyardımpaketiaçıkladı.Bahreyn’dehü-kümettekibazıbakanlardeğiştirildi.Bugelişme-leri yenilerinin izlemesi ve bütün bölge ülkele-rinde,bundanböyle, yöneticilerinkararalırkenhalkınduyarlılıklarınıgözetmeleribeklenmelidir.
Mısır’daEkmekveDemokrasi
MücadelesiBitmedi
Mısırhalkının18günsürenisyanınınardından,DevletBaşkanıHüsnüMübarekiktidarıbırakmakzorunda kaldı.Mübarek’indevrilmesinden sonra,Eylül ayında yapılacak seçimlere kadar ordununyönetime el koyması, yani bir tür askeri darbegerçekleştirilmesi,kimilerincegeribiradım,devri-minyenilmesi,karşı-devrimingalipgelmesiolarakyorumlanıyor.
Ordunun iktidarı almasından sonra, gösteriyapankitleninTahrirMeydanınıboşaltıpevlerinedönmesidebugörüşüdestekleyenbirgelişmeo-larakdeğerlendiriliyor.
Bunu iddia edenler, süreci bütünsel olarakdeğerlendirmediklerinden, sadece görüngülerebakarakyanlışsonuçlaravarmaktadırlar.Birincisi,Mısır’dakitlegösterilerivegrevlerdevametmek-tedir.Işçisınıfıvekamuçalışanlarıartıkdahafazlasahnededir ve ekonomik talepleri için mücadeleetmektedirler.Ikincisi,ayaklanankitleler,talepvebeklentilerini askeri yönetime deklare ettiktensonraTahrirMeydanınıterkettiler.Şimdibunungerçekleşmesinibekliyorlar.Taleplerikarşılanma-dığında ve beklentileri yerine gelmediğinde, yinekitlelerhalindesokağadökülecekleribilinmelidir.Onedenle,askeriyönetimhalenayaklanmacıların
nefesini ensesinde hissetmektedir. Sistemi koru-yabilmek içinonlarıntemeltaleplerinikarşılamakzorundaolduğununfarkındadır.Kısacası,Mısır’dadevrimvereformsüreciiçiçegeçerekilerliyor.
Mısırlısolcusiyasetçiveyorumcularagöre,şuanda askeri yönetimin başında bulunan SavunmaBakanıMareşalTantawi,1991yılındanbuyanaba-kanlıkgörevinisürdüren,HüsnüMübarek’in“finoköpeği”olanbirpolitikacıdır.Isyancıhalk,Tanta-wi’nin ne mal olduğunu biliyor. Ayrıca ordununda,hernekadarayaklanmasürecindetarafsızgö-rünmeyeözengöstersede,aslındaeskirejiminenbüyük dayanağı olduğunu biliyor. Yine ordunun,kurumsalolaraksahipolduğuçoksayıdasanayiiş-letmesiyle,bizatihibüyükburjuvaolduğunudabi-liyor.Aslındabütünbunedenlerdendolayı,ordu-yagüvenmiyor.
Amahalkkendisinegüveniyor.Ayaklanmanıngeldiğinoktadahalkıntalepleriniyerinegetirecek,demokratikbiranayasa,serbestveadilseçimler,örgütlenme ve ifadeözgürlüğü, yolsuzluğun son-landırılması, yoksullar için sosyal yardımları ger-çekleştirilmesiiçin,rejimadınaonumuhatapkabuledip,zorluyor.Yüzlercecankaybınayolaçanmil-yonlarcainsanınisyanınıngücünün,geçicibirsüre-liğinedeolsa,orduyu“tarafsızlaştıracağına”inanı-yor.Kısacası,Mısır’daisyancıkitlelergeçicibirso-luklanmayaşıyor,devrimikaldıklarıyerdendevamettirmekiçingüçbiriktiriyor,buamacayöneliko-larak örgütleniyor. Dolayısıyla, Mısır’da devrimbitmedi,sürüyor.
EmperyalistlerSüreci
YönetmekIstiyor
Halkayaklanmalarıemperyalistleriçinbeklen-
medikbirolaydı.Halkayaklanmalarınınyaygınlaşıpbüyümesiüzerine,halklarıteskinetmek,yatıştıra-bilmek için, o güne kadar destekledikleri despotyöneticileriiktidarıbırakmayazorladılar.Kendile-rinebağımlırejimikurtarabilmekiçin,yöneticileriharcadılar.Bununladakalmayıp,halk isyanlarınınsistemezararvermedenbitirilmesiiçinsüreciyö-netmeyesoyundular.
Bir yandanuygun zamandauygunkişi veku-rumlarıdevreyesokarakgereklipolitikalarınizlen-mesinisağlamayaçalışırkendiğeryandanbuülke-lerdekidespotikyapılarınsiyasiveekonomikaçı-dan reforme edilmesini istiyorlar. Siyasi açıdan,temsili demokratik bir sistem kurarak, yönetimibirölçüdetabanayaymaksuretiylesiyasiistikrarısağlamayıönerirken,ekonomikolarakdaortası-nıfıngeliştirilmesinivaazediyorlar.Böylecebölge-ninekonomikvesiyasiaçıdandahaistikrarlıhalegeleceğinidüşünüyorlar.Esasolarakdauluslara-rasıkapitalistsistemin,enerjikaynaklarınınyoğun-laştığıbustratejikbölgede,ayaklarınınyeresağlambasmasını ve kötü siyasi sürprizlerle karşılaşma-masınıhedefliyorlar.
Ancak emperyalistler, devrimin dinamik birsüreç olduğunu, dolayısıyla halk hareketlerininkendilerinin hiç arzu etmedikleri yönde gelişe-rek,uluslararasıkapitalistsistemesertdarbelerindirebileceğinideakıldanuzaktutmamalıdırlar.Özetle, Arap halkları emperyalist yönlendirmeçabalarındanbağımsızolarakgeliştirdikleri inisi-yatifleriyle,“süreklidevrim”sürecinegirmişler-dir.Busüreç,tümbölge,hattadünyahalklarınınmücadelesinin önünü açma potansiyeli taşımasınedeniyle,politikbakımdanolağanüstübirdeğertaşımaktadır.
ARAPHALKLARININDEVRİMİSÜRÜYOR
A rap halk la rı em per ya list yön len dir me ça ba la rın dan ba ğım sız o la rak ge liş tir dik le ri
i ni si ya tif le riy le, “sü rek li dev rim” sü re ci ne gir miş ler dir.
Bu sü reç, tüm dün ya halk la rı nın ö nü nü aç ma po tan si ye li ta şı mak ta dır.
9
İşçilerin Ses i
Arapülkelerindeezilenlervesömürülenleron-larca yıllık diktatörleri birer birer alaşağı edi-yor.AyaklanmadalgasıbukezKaddafi’ninülke-siLibya’dapatladı.Ülkeyi43yıldırdemiryum-ruklayönetenKaddafi,kendisonununTunusveMısır’ın devrik başkanlarına benzememesi içinher yolu deniyor. Göstericilere yönelik ölümtehditleri savurduktan sonra füze ve savaş u-çaklarıdahilhertürlüağırsilahıkullanmaktate-reddütetmiyor.
Libya,batıdaTunusveCezayir,doğudaiseMısır’akomşu.Yaniülke,sonaylardakihalkis-yanlarının ortasında yer alıyor. Bu ülkelerdekidevrimcihareketlenmebirkaçhaftaiçindeLib-ya’yadasıçramışdurumda.
Libyaherdönemdeçeşitlinedenlerledün-ya gündeminde yer alan bir ülke. Uzun yıllarbatılı emperyalist devletlerce dışlandı ve am-bargouygulandı.AvrupaveOrtadoğu’daki si-lahlı örgütlere destek verdiği gerekçesi ile1986yılındaABDtarafındanbombalandı.1988yılındaki Lockerbie faciası olarak bilinenolay-dansorumlubulundu.Fakat2008yılındaKad-dafi’ninbusaldırıyıüstlenmesiveölenlerinya-kınlarına tazminat ödemeyi kabul etmesi, ar-dından da nükleer çalışmaları durdurması ilebirlikte“sorunlar”çözüldü.BundansonraLib-yahızlauluslararasısistemlebütünleşmeyolu-nagirdi.Birkaçyıliçindeülkeyeönemlidüzey-deyabancısermayeakmayabaşladı.2010yılın-daLibya’yasatılanIngilizsilahlarınıntutarı300milyondolaraulaştı.
Libya’dakiayaklanmaemperyalistbatıileil-gilisorunlarınönemliölçüdeçözüldüğübirdö-nemdegündemegeldi.Ayaklanmanıntemelne-denleri olarak yoksulluk ve gelir uçurumu ilebirliktesiyasibaskılaröneçıkıyor.Ülkepetrolve doğalgaz kaynakları bakımında dünyada önsıralardayeralıyor.AyrıcaIMF’yegöreülkenin
ekonomisigeçenyılyüzde10,6büyümüş.Fakatpetrolgelirlerininveekonomikbüyümeninet-kisiemekçisınıflarayansıtılmıyor.Halkınbüyükkesimi yoksulluk içinde yaşıyor.Diğer yandantambirdiktarejimi ileyönetilenülkede, ifadeveörgütlenmeözgürlüğütamamenbaskıaltın-da.Hapishanelerrejimmuhalifleriiledoluptaş-mışdurumda.Siyasisürgünlerinçokyükseksa-yılardaolduğubiliniyor.
Iktidarın acımasız yöntemlerle bastırmayaçalıştığıayaklanmatümülkeyeyayılmış;ülkenindoğukesimindehalk,iktidararaçlarınıveyöne-timielegeçirmişdurumda.Birçokyerdeordubirliklerisafdeğiştiripdevrimekatılıyorlar.Bu-narağmenKaddafiiçsavaşvekatliamtehditle-risavurarakiktidardakikonumunusürdürüyor.ÖzelliklekendisinebağlıparamilitergüçlerivediğerAfrikaülkelerindengetirttiğiparalıasker-leriayaklanmalarıbastırmakiçinkullanıyor.Birtaraftandarejimintemeliolanaşiretleriönesü-
rerekiçsavaşıkışkırtmayayönelikadımlaratı-yor.Kendikontrolündekiaşiretleregöstericile-resaldırmatalimatıveriyor.Şiddetyöntemleriilebirliktehalkıyatıştırmayayönelikbazıvaat-lerdebulunmayıdadeniyor.Sokaktakikitlelereyöneliksaldırılardevamederkendevletteleviz-yonundanhalkaparadağıtılacağıilanediliyordu.Bunagöreheraileye800dolarödenecek,ka-muçalışanlarınınmaaşlarıyüzde150artırılacak,asgari ücret iki katına çıkarılacaktı. Aynı yön-temlerMısırveTunus’undevrikbaşkanlarıta-rafındandauygulanmıştı.Ancakbirkezdevrimyolunagirmişolankitleleridurdurmakbukadarucuzolamaz.BudurumbileLibyahalkınınşim-didenkazanmayabaşladığınıifadeetmektedir.
Kaddafi’ninsonugelmiştir.Ayaklanmayıkit-lekıyımıylabastırmasısadecesonunubirsüregeciktirmeyeyarayacakfakatdahaacıbirsonlagitmesinenedenolacaktır.
ARAPDEVRİMİLİBYA’DA
Araphalklarınayaklanmasından,küçükbiradaülkesiolanBahreyndenasibinialdı.Yerlinüfu-su600bincivarındaolanbuülkede,dışarıdangelenlerlebirlikteyaklaşık1milyonikiyüzbinkişiyaşıyor.Yaniülkenüfusununyarısınıyaban-cılar oluşturuyor. Adanın yerli halkının yüzdeyetmişiŞiiolmasınakarşın,ülkeyiSünnibirha-nedanyönetiyor.Şiiçoğunluğunyönetimdesözve karar sahibi olmaması, bunların üst düzeydevlet görevlerinegetirilmemeleri gibi ayrımcıpolitikalarpotansiyelbirgerginlikkaynağıoluş-turuyor. Ayrıca adanın etrafının doldurularaktoprak kazanılması ve buralara turistlere veçevreülkelerdengelenzenginlerehizmetverenlüksotelvealışverişmerkezleriyapılması,ülkehalkınıngelenekselgeçimkaynağıolanbalıkçılı-
ğıbitirmiş.Biryandanülkedelükstesisleryapı-lırveburalardaçalıştırılmaküzereyabancıişçi-lerülkeyedoldurulurken,yerlihalkyoksulluklakarşıkarşıyakalmış.Sonuçolarak,ayrımcılıkveyoksulluk, son ayaklanmayı tetikleyen iki olguolarakkarşımızaçıkıyor.
Bahreyn, Basra Körfezinin ağzında bulun-ması nedeniyle, Körfezi, dolayısıyla da Iran’ıkontroledenstratejikbirkonumdayeralıyor.OnedenleABD5.Filosuburayaüstlenmişbu-lunuyor. Iran, Bahreyn’i, ülkenin çoğunluğunuoluşturanŞii nüfusnedeniyle14.eyaletiolarakgörürken, Suudi Arabistan, Iran saldırılarınakarşı ileri karakololarakdeğerlendiriyor.Böl-geselikigüçarasındakirekabetiççelişkilerledebirleşinceülkedegerilimeksikolmuyor.
Sonayaklanmada,yabancılardanoluşanpo-lis gücünün göstericilere ateş açması sonucuçoksayıdakişiöldüveyaralandı.Göstericilerintoplandığı“InciMeydanı”zorkullanılarakboşal-tıldı.Ancaksaldırınınhalktayarattığıtepkiüze-rine,meydanıkontrolaltındabulunduranordugeriçekildivehalkyenidenmeydanıişgaletti.
Sömürgeci emperyalistler, bölgeyi terk e-derken,“BölveYönet”politikasıgereği,Orta-doğuveArabistanyarımadasınışeyhveemirlerarasında bölerek yapay devletler oluşturdular.Buçerçevede,Bahreyn’deŞiiçoğunluğunbaşı-nayöneticiolarakSünnibirhanedanıgetirerek,çatışmalara yol açan toplumsal çelişkilerin to-humunu ektiler. Bugün de, Bahreyn’in Iran’ıkontroledenstratejikkonumundandolayı,kat-liamlaragözyumuyor,despotyönetiminiktida-rınısürdürmesini,halkıneşitlikveadalettalebi-ninüstündetutuyorlar.
BAH REYN: KEN DİSİ KÜ ÇÜK Ö NE Mİ BÜ YÜK ÜL KE
İşçilerin Ses i
10
KuzeyKıbrısekonomisivesiyasetiKıbrıshal-kının,işçiveemekçilerininihtiyaçlarınagöredeğil,Türkiye’nin isteğine uygun olarak şekillendirildi.1986sonrası,Özal-ANAPhükümetleriilebirlikte,özelleştirmeadıaltındafabrikalar,turizmtesislerikâretmelerinerağmenkapatıldı. KuzeyKıbrıse-konomisi tahrip edildi. Türkiye’de kumarhanelerkapatılırken,turizmyatırımıadıaltında,adanınku-zeyikumarhanemerkezihalinegetirildi.AKP’liBa-kanCemilÇiçek,aynıgün,sabahcamiyapımıiçinimza atarken, akşam kumarhane açılışı yapmaktabir sakınca görmedi.Ülkenindemografik yapısınıbozmak,asimilasyonpolitikalarınıhayatageçirmekve siyaseten kullanmak amacıyla Türkiye’den A-da’ya getirilenveucuz iş gücüolarak sömürüleninsanların,istihdam,eğitim,sağlıkvesosyalihtiyaç-larınasahipçıkanolmadı.Budurumülkedekiişsiz-liğiarttırdı,çalışanlarınücretlerinindüşmesineyolaçtıveçalışmakoşullarınıolumsuzetkiledi.
Kuzey Kıbrıs’ta işçi ve emekçiler, uygulanankemersıkmapolitikalarının,özelleştirme,taşeron-laştırma,esnekvegüvencesizçalışmanınsorumlu-suolarak,Türkiyehükümetlerinigörüyorlar. BirbaşkadeyişleKıbrıslıTürkler,Türkiye’yi,KuzeyinIMF’siveefendisiolarakdeğerlendiriyorlar.Dola-yısıyla tepkilerini de Türkiye’ye yönlendiriyorlar.Kitleler30yıldırhangipartiyiseçerlerseseçsinler,seçilenvehükümetolanpartilerinAnkara’nıntali-matınıuygulamaktanötebirşeyyapmadıklarınıya-şayarak öğrendiler. O nedenle yerel hükümetikuklaolarakgörüyorlar.
KuzeyKıbrıslıişçilerinönceliklitaleplerieko-nomik. Neo-liberal saldırılar Türkiye’nin olduğugibiKuzeyKıbrıs işçilerinindecanınıyakıyor. Iş,çalışmaveyaşamkoşullarınızorlaştırıyor.Örgüt-lenmekapasitesinitahripediyor.Işsizlikoranıül-kenin tamamında%15 iken, gençler arasında%30’ubuluyor.Eskidenücretsizolaneğitimvesağ-lıkhizmetleribüyükölçüdeözelleştirildiveparalıhalegetirildi.Emeklilikyaşıyükseltildi.Güvence-
siz,esnek,taşeronçalışmayaygınlaştı.Özelleştir-melerhızlandı.KuzeyKıbrıshükümetiileTürkiyearasındayapılanprotokolegöre,elektrikvetele-fonhizmetleriyakınzamandaözelleştirilecek.Ku-zeyKıbrıs’ınişçiveemekçileribusaldırılarakarşıuzunsüredirdireniyor.Genelgrev,gösteriveyü-rüyüşleryapıyor.
28Ocak’tayaklaşıkellibinkişininkatıldığı(kibuKuzeyKıbrıs’tayaşayanherbeşkişidenbirisidemektir)büyükprotestogösterisinitetikleyeni-sedahaönceTürkiyeileCTPhükümeti,şimdideUBPhükümeti arasında yapılanprotokollerdir. 1Ocak2011’deyürürlüğegirenvesendikalartara-fından“GöçYasası”olaraknitelendirilen,kamuyagiriştebaşlangıçmaaşlarınıveekmesaiödeneko-ranlarını yeniden düzenleyen, “KamuÇalışanları-nın Aylık veDiğerÖdeneklerininDüzenlenmesiYasası”nagöre,1Ocak’tansonraişegirenlerüc-ret-maaş ve özlük haklarında % 40’a varan hakkaybınauğrayacaklar.Çalışmakoşullarınınçokda-hakötüolduğuözelsektördeişbulmaktazorlanangençişçileriçin,kamukesimindeçalışmakdaseçe-nekolmaktançıkıyor.Vebiranlamdagençkuşak-lar göçe zorlanıyor. Bundan dolayı da sendikalarbuyasayıgöçyasasıolarakdeğerlendiriyor.
Türkiyetarafındandikteedilenpakettekidiğermaddelerindehayatageçirilmesiyle işçi sınıfıör-gütlenmesininvemücadelesiningeriletilmek,sen-dikalarının bitirilmek istendiği açıkça görülüyor.KuzeyKıbrıs sivil toplumörgütlerince “istenme-yenadam”ilanedilmesinerağmen,buülkeyebü-yükelçiolarakatanan,eskiTürkiyeTeknikHeyetiBaşkanıHalilIbrahimAkça,FortunedergisiŞubatsayısında yayınlanan röportajında, bu durumu,“birçokyasadasendikalhaklarındaraltılmasınavekullanım şeklinindüzenlenmesine ihtiyaç var”di-yerek, itirafediyor.YaniadayabirtaraftanTür-kiye’denişçiakışısürüyor,diğeryandanKıbrıslıe-mekçilerin ekonomik, sosyal ve kültürel haklarıgeriletilerek,ücretleraşağıyaçekilerek,Adadışına
göçhızlandırılıyor.
Türkiye’ninHegemonyasına
KarşıTepkiBüyüyor
Türkiye,TürkiyeCumhuriyetiYardımHeyeti,TürkiyeBüyükelçiliği, Sivil SavunmaTeşkilatı gibiörgütlenmelerleAda’dahegemonyakuruyor.HerBakanınyanında“müşavir”adıaltındaTürkiyeliuz-manlaremiryağdırıyorvegölgekabinegibigörevyapıyor.AdadakiTürkBarışKuvvetleriKomutanı-nın izni olmadan itfaiyeye bir eleman almak bilemümkün olmuyor. Kıbrıslı Türkler, askeri örgütolanGüvenlikKuvvetlerininbaşınakomutanola-mıyor. KKTCMerkez Bankasının başında Türki-ye’denatananmemurlargörevyapıyor.
TümbunedenlerleAdanın kuzeyinde yaşa-yanlar,busürecikendivaroluşlarınakarşıbirsal-dırı olarak görüyor. Ekonomik talepler üzerin-den şekillenenmücadele giderek politikleşiyor.Yapılangösterivemitinglerde,(Ankara,NePa-ranı Ne Memurunu Ne de Paketini Istiyoruz)pankartı açılıyor. (Ankara Elini YakamızdanÇek!)sloganlarıatılıyor.KuklaUBPhükümetikı-nanıyor.Mücadeleanti-emperyalist,demokratikbiriçerikkazanıyor.
AKP hükümeti, Kıbrıs Türk halkının Türkiyehükümetivedevletinekarşıgiderekartantepkile-rindenrahatsızoluyor.Başbakan,stadyumaçılışın-dakendisiniprotestoedenGalatasaraylılarısuçla-dığı gibi, Kıbrıslıları da “nankörlükle” suçluyor.“Besleme” diyerek aşağılıyor. UBP hükümetinigösteriyeizinverdiğiiçin“fırçalıyor”.
BaşbakanErdoğanbir taraftanKKTC’ninba-ğımsızlığındanbahsedip,öteyandan“oradaşehi-dimvar,gazimvar,stratejikçıkarlarımvar,senkimsinbeadam”diyerekaslındaKKTC’yibağım-sız bir devlet olarak dikkate almadığını, KuzeyKıbrıshalkınıniradesinihiçesaydığınıortayako-yuyor.AyrıcaTürkiye’nin,KıbrıslıTürkleriolasısaldırılardankorumakiçindeğil,siyasiveaskeriçıkarları gerektirdiği için, Ada’da asker bulun-durduğuaçığaçıkıyor.BunakarşılıkKuzeyKıbrısbütçesinin dörtte birine denk gelen yıllık800–900milyon liralık katkıyı onların başlarınakakıyor. Verilen bu paranın Ada ekonomisini,dolayısıyla Kıbrıslı Türklerin yaşam koşullarınıgeliştirmeyeyarayanbirkaynakdeğil,Adahalkı-nın,Türkiye’ninhegemonyasınarızagöstermesiiçinverilenbirsuspayıolduğugörülüyor.Türki-yedevletiveAKPhükümetişugerçekleribilin-ceçıkarmalıdır.Bir:Türkiye’nin“stratejikçıkar-ları”içinödediğibumeblağyüksekbirrakamde-ğildir.Iki:Siyasiveaskeriçıkarlarıiçinbununçokdaha üstünde bir tutarı ödemeye hazır olanlarçıkabilir.Üç:KıbrıslıTürkler,despotyöneticile-rinialaşağıedenAraphalklarındandahaazonur-luvedahabilinçsizdeğildirler.Onedenle,Tür-kiyehükümeti,KıbrıslıTürkleriniradesinesaygıgöstermeliveeliniKıbrıs’tançekmelidir.
TÜRKİYEKIBRIS’TANELİNİÇEKMELİDİRA da nın ku ze yin de ya şa yan lar, bu sü re ci ken di va ro luş la rı na kar şı bir sal dı rı o la rak gö rü yor.
E ko no mik ta lep ler ü ze rin den şe kil le nen mü ca de le gi de rek po li tik le şi yor. Ya pı lan gös te ri ve
mi ting ler de “An ka ra, Ne Pa ra nı Ne Me mu ru nu Ne de Pa ke ti ni Is tiyo ruz” pan kar tı a çı lı yor.
11
İşçilerin Ses i
CasperBilgisayarSistemleriAŞ,uluslararasıbilgisa-yarüretimiyapanbir firma.Aynızamandaürettiğibilgisayarların pazarlamasını, ticaretini de sürdürü-yor.Toplam419 işçininçalıştığıCasper’dauygula-nan baskı ve hukuksuzluklara karşı, üretim bölü-münde çalışan işçiler, BirleşikMetal-Iş sendikasınaüyeoldular.
İşyerindekisorunlar…
Haftalıkçalışmasaati45olmasınarağmenmesa-iücretialmaksızınhaftada35dakikafazlaçalışmaya-pılıyordu.Yıllıkizinlerson3yılakadar,yalnızcabirhaftaolarakuygulanmaktaydı.Herişçininkıdeminegöregeriyedönükkullanmadığıve100günevaranyıllıkizinhaklarıgaspedilmişdurumdaydı.Fazlame-sailerbordrodagösterilmediğigibi,ödemesideba-zen4-6aygecikilerekyapılıyordu.Iştanımıyoktu.I-şegiriştekimesleğinizneolursaolsun,işyerindeherişteçalıştırılmanız;işyeriiçindegezginlergibidolaş-tırılmanızmümkündü.
Iştebusorunlarbiryanda;1milyardolardeğe-rindebirmarkadiğeryanda!
Yıllıkbilgisayarüretimininonbinlerleifadeedil-diğibirşirket,peşpeşealınankamuihaleleri,dışpa-zarolanakları,diğeryandaşirketi10yıliçindeMeci-diyeköyGülbağ’daküçükbiratölyedenmodernbirplazayaulaştıran işçiler…veonlarınmaruzkaldığıhaksızlıklar.
IştebuişçisömürüsüCasper’ıbirmarkahalinegetirdi, Türkiye’nin birinci bilgisayar üreticisi yaptı,ancakişçilerinyasalhaklarıverilmedi.Sendikayabaş-vurulmasınınnedenidebudur.Işçiler“artıkyeter”dedi.Sendikayaüyeolmayakararverilmesininardın-dan işçilerin gözünde Casper patronunun Anaya-sa’yaveyasalarayaklaşımıveyıllarcaşirketeemekvermişişçilereolandüşmanlığı(iştençıkarılanikiiş-çineredeyse şirketinkuruluşundanberi çalışan14
yıllık işçilerdir) daha açık görülmeyebaşlandı.
Mayıs ayında başlanan örgütlen-meçalışmalarıAralıkayındasonlandı.26Ocak2011 itibariyledeÇalışmaBakanlığı’ndançoğunlukyetkisigeldi.Ilkbaştabirbirinegüveneniş-çilerdenoluşturulanbirkomitehaftalıktoplantılar-la,eğitimçalışmalarıylaişebaşladı.Dahasonrasen-dikaylatanışıldıveyolabirliktedevamedildi.
Şuçokaçık:Önceişçilerkendiaralarındaveiş-yerindeörgütlüolmalılarveardındansendikayaü-yelik işlemlerinebaşlamalılar. Işçilerarasındaena-zındanbirkomitedeyeralacaksayıdaişçi,bilinçliveörgütlüdeğilse,sendikayaüyeyapmanınsonucau-laşmasıçokdahazorolacaktır.
Sendika seçimi de önemli.Metal işkolunda üçsendika var.Diğer sendikalara göreDISKBirleşikMetal-Iş’inseçilmişolmasıişçiyiyarıyoldabırakma-yacakve işçilerlebirliktemücadeleyiörgütleyecekbirsendikaolmasıdır.Komiteninkurulması,sendikaseçiminin yapılması, üyeliklerin tamamlanması veyetkibaşvurusuiçingeçen8aylıksürede(busüre-nin2aylıkbölümüaçığaçıkmamakiçin“uykuda”ge-çirilmiştir), patronun sendikalaşmayı duymamışol-masıise,işçilerinbüyükbaşarısıdır.
CasperBilgisayarınüretimbölümündeki işçile-rinmüdürleresezdirmeden%85’inindikkatliceüyeyapılmışolması,patronsaldırılarınıgöğüsleyebilme-yi sağladı. Dağılmayı önledi. Sendikanın çoğunlukyetkisininBakanlıktangelmesininardındanüçhaftakadarsessizliğinibozmayanAltanArasFakılı(Cas-per’ınbüyükhissedarı)18Şubatile27Şubatarasın-da9işçiyiiştençıkarttı.Bunlardan5’isendikalı.Iş-tençıkarılan4işçi,21Şubat’tanitibarenfabrikanınönündenöbettutuyorlar.Sabahişegelirgibiişyeri-ninönünegeliyorlarvepaydostaişçilerlebirlikteiş-yerininönündenayrılıyorlar.
Birhaftaiçindepatronuniştençıkarmaveişçi-leriyanıltma;tehditetmevesendikadanistifaettir-meyönündeyaptığıbaskılarakarşıişçilersendikay-labirliktekarşıkoydular.Üretimbölümününmesa-iyekalmamasından, teknik servisinatılan işçi arka-daşlarınıyalnızbırakmamasına;işçıkışlarındaservis-lere binmeden önce atılan dayanışma sloganların-dan, patronun gözünün içine baka baka işyerininservislerine değil, sendikanın servislerine binip100’denfazlaişçiyletoplantıyapılmasınakadar;Cas-perişçileriarasındabilinçveözgüvenpatlamasıör-neklerisergilendi.
Şimdiatılanişçilerinişeiadeedilmesiveörgüt-lenmeninönündeyasalengellerinaşılmasıgündem-de.Patronsüreciuzatıp,işçiçıkartıp;çalışanişçiler-densavunmaalıp,ihtarimzalatıp,tektekişçileriiçe-ri çekip görüşerekbaskı yapıyor.Ancak işçilerbubaskılaraboyuneğmiyor.
Yasalarişçilereüyeolmahakkınıtanıyorancakişçilerinkarşılaştığıbaskılarkarşısındayasalarınişve-renebaskıyaptığınıpekendergörüyoruz.Sonbirmahkemekararınıhatırlatalım.TEKSIFSendikasınınDenizliMenderesTekstil’deyürüttüğüfaaliyetiişye-rindeustaolarakçalışanbiryetkilininengellemesiü-zerine, mahkeme Ceza Yasasının 118. maddesinegörebiryılhapiscezasıverdi.
Türkiye’de işçilerin yasal veAnayasal haklarınıuygulatabilmeleriiçinörgütlüvesendikalıolmalarıgerekiyor.Casperişçileribirleşip,örgütlenincehak-larınıaramavealmayolundakararlıadımlarınatıla-cağını gösteriyor.Casper işçisi hakmücadelesindeyalnızdeğildir.
CASPERİŞÇİLERİARTIK
SENDİKALI!
Disk/Tekstilsendikasıüyesiyken2007yılındaiştenatılan üç işçi tarafından açılan dava sonuçlandı.YargıtayotarihtesendikabaşkanıolanRıdvanBu-dak’ın“işveren”olduğunahükmetti.
Sendika yönetiminde görev aldığı dönemdeRıdvanBudak’ınRMSMatbaacılıkLTD.Şirketi’ninortağıveimzayayetkilimüdürolarakişverensıfa-tıtaşıdığınıgerekçegösterenYargıtay,RıdvanBu-dak’ınsendikaBaşkanıolamayacağınakararverdi.
DavaYerelMahkemede
Görüldü2007yılındaçalıştıkları işyerindesendikalça-
lışmadan dolayı işten atılmalarında sessiz kalansendikacılarınyakalarınıbırakmayanişçiler,hukukisüreçte sendikanınbaşkanıolanRıdvanBudak’ın
işverenkimliğindendolayısendikabaşkanıolama-yacağınıilerisürerek,davaaçmışlardı.2007yılındayapılanGenelKurul’dabirtüzükdeğişikliğiyapıla-rak,sendikayöneticilerininmerkezveşubedeay-nıandayöneticiolmalarısağlanıyorduvenedeno-larakdaekonomikkrizilerisürülüyordu.Minare-yiçalankılıfınauyduruyor!
“Sendikaiçidemokrasiilkelerineaykırı”oldu-ğuiçinGenelKurul’uniptaledilmesiniisteyeniş-çilerinbutalebinekarşılıkmahkeme,budavalarınayrıayrıaçılmasıgerektiğiniveharçlarınzamanın-da yatırılmadığını gerekçe göstererek davayı dü-şürdü.
İşçilerDavayıYargıtay’aTaşıdıDavalarındakararlıolan işçiler,yerelmahke-
meninkararınıtemyizederekYargıtay’ataşıdılar.
Yargıtay’ınbozmasıüzerinedavayenidenmahke-mede görüldü. Işçiler aynı gerekçelerini sıralaya-rak,işverenolanbirininaynızamandasendikacıo-lamayacağınıyinelediler.Yerelmahkeme8-9Eylül2007tarihindetoplananGenelKuruldayapılange-nel başkan seçimi ve tüzük değişikliğinin iptalinekararverdi.
RıdvanBudakavukatınınYargıtay9.HukukDa-iresi’nebaşvurusuise,işçilerinlehinesonuçlandı.
Yargıtayyerelmahkemeninkararınınkanunauygunolduğunahükmederekverilenkararıonadı.
BöyleceRıdvanBudak’ınişverenliğiresmika-nallarladatescillenmişoldu.Bakalımşimdiyakla-şan genel kurulda, Tekstil Sendikası’nın üyeleribaştaolmaküzeredelegelerbusürecinasılişlete-cekler?Bizimbukonudatabiikibirfikrimizvar.
İŞ Çİ LE RİN DA VA SI RID VAN BU DAK’IN İŞ VE REN Lİ Ğİ Nİ TES CİL LE Dİ
“
“
Tür ki ye’de iş çi le rin ya sal ve
A na ya sal hak la rı nı uy gu la tabil me -
le ri i çin ör güt lü ve sen di ka lı
ol ma la rı ge re ki yor.
İşçilerin Ses i
12
PATRONLARYASALARDANDESTEKALARAKİŞÇİLERİDAHAFAZLASÖMÜRÜYOR!
50yıllıkgeçmişiolanbirçikolatafabrikasın-da çalışıyorum.Önceden sadece şeker üretili-yormuşşimdiiseçikolataveşekerlemeçeşitle-riüretiliyor.Yaklaşık350işçiçalışıyor.Ikiseneönceye kadar çoğunluğu eski işçiydi. Iki yıldafabrikadaişçisayısıarttı.Herildeçikolatasatışmağazasıaçıldı.
Öncetekşirketolarakgözükenfabrikabun-dan4ayönceikicifabrikayıaçtı.Beyazyakalılarveidarikadroeskişirketlekaldı,üretimdeçalı-şan işçiler de diğer şirkete geçirildi. Bu olaykimseninhaberiolmadanmuhasebecinintektekişçileriçağırıpbaşkaşirketegeçmeleriiçinsöz-leşme imzalatması ile gerçekleşti. Ayrıca önü-müze gelen sözleşmeyi okuma imkânımız bileolmuyor, bütün haklarımız saklı kalarak başkaşirketleregeçiriliyoruz.Oysabusözleşmepat-ronuntektaraflıyaptığıbirsözleşme,işçilerbu-nunfarkındabiledeğil.
Çalışanlarınçoğunluğukadınişçi,“çokişazücret”politikasıbufabrikadadadevametmek-te. On beş yıllık bir işçinin aldığı ücret 950 -1000TLarasında;3-4yıllıkçalışanlarise,asga-riücretin30TLüzerindeücret alıyorlar.Yenialınanişçilerasgariücretlealınıyor.Patronişçi-leri sömürerek kârlarına kâr katıyorlar. Işçilerde bunun farkında ama kimse sesini çıkaramı-yor.Üçyılöncezamayındazammınıbeğenme-yenişçileryemekhaneyetoplanmışlardı.Patrongelipbenbundan fazlaverememçalışanlarbirtarafa çalışmayanlar diğer tarafa ayrınsın deyipişçileriikiyebölmüştü.Birkadınişçidepatron-latartışmışbenbuşartlardaçalışamıyorumde-miş.Patrondarestibasıpçalışamayangiderde-mişti.Işçidetazminatımverilmesitakdirdeçıka-rım demişti. Bu tartışma ile işçilerin gözünükorkutanpatronişçilerintekrarişbaşıyapması-nısağlamıştı.Buolayınardından6aysonrama-aşlardaiyileştirmezammıyapıldı.
BuyıldaOcakayındaalınmasıgerekenzamŞubatayındaalındı.Zammiktarıisteyüzde8-10arasıbirşey.Gülünçbirrakam.Bölümlerfarklıfarklı olduğu için “şeker” katı kendi aralarındatoplanıpmüdürüçağırıpitirazetmişler,fakatba-zıbölümlerinhaberleriolmadığı için işçiler tektekhaklarınıaramayabaşladı.Bizimbölümbir-likolmafikriniönesürdü.Birlikiçindehareketederseksonucaulaşmamızdahakolayolur,de-dik.Onlarıdayanımızaaldık.Spesiyalvekapla-mabölümü4çayındansonraişidurdu;kaplamabölümündetoplanıpustayıaradık.Ustahiçtah-min etmediği kadın işçileri karşısında görünceşaşırdı, panikledi. Işçiler sorunlarını anlattı vebiz bu parayı kabul etmiyoruz bu kadar yoğunçalışmanın karşılığı bu olmamalı; gördüğümüzkadarıyla kriz yok; işler yoğun önceden sezonolduğu için iki ay yoğun çalışıyorduk. Şimdi 12ayyoğunçalışıyoruz.Anlıyoruzkipatronkaza-
nıyor,hakkımızıdavermesigerekiyor.
Ustaenflasyonagörezamyapıldıbusenebukadar deyince biz elektronik eşyanın değil de,ekmeğinfiyatıdüşünülerekzamyapılmalıydı,de-dik.Herkesbirdenkonuşuncaustasusmakzo-rundakalıp;“arkadaşlarbenpatrondeğilim,bende sizin gibi işçiyim, ben para işine karışmıyo-rum”deyipişiniçindensıyrılmayaçalıştı.Işçilermüdürüisteyinceustamüdürüaramakzorundakaldı.Müdürdeşekerkatındaki işçilerlekonu-şuyorumonlarladaPazartesikonuşurumdeyipgeçiştirdi.
Çoğu işçi deneyimsiz olduğu için sanıyorlarkibireyselyadabirbölümolarakitirazedersekfazla alırız...Oysaki hepberaber hakkımızı ara-saydıkalmaihtimalimizyükselirdi.Patronuyanıkhaftasonunayakınparayıveriyorkiişçilerinna-sılolsahırsıgeçersesçıkarmazlardiyedüşünü-yor.Amabuseferöyleolmayacakkadın işçilerkararlı. Müdür bizle toplantı yapmadan işbaşıyapmayızdedilervesaat16.00’da;ikisaatönce-denpaydosettik.Pazartesisabahıişbaşıyapma-dık, dolaplarda diğer bölümlerdeki işçilere de“bizikibölümüz,sizdegelinkatılın”dedik.Amadiğerbölümlerdenkimsegelmedi.Iki,üçişçigel-di.Müdürüaradıköncegelmek istemedi. Fakatişçilerin kararlı tutumunu görünce gelmek zo-runda kaldı. Içeri girer girmez sinirli bir tavırla“sizinsözcünüzkimkonuşunbakalımneistiyor-sunuz”deyinceişçilerhepbirdenbirkadınişçiyiönesürerekkonuşmasınıistediler.Oişçide“ar-kadaşlarhepimizinsorunuaynıhepbirlikteko-nuşalım” dedi. Bir kaç işçi sorunlarını anlattı.Müdürhemenyasalardanbahsederek“bizyasa-larındışınaçıkamayızdeyipdevletyüzde8verdiamabizyüzde8ile10arasındaverdik,dahanebekliyorsunuz, biz kimsenin hakkını yemedik”dedi.Müdürünkarşısındaduran12yıllıkbirişçi-yesen1000TLparaalıyorsunsennedenitirazediyorsun;zatenhakkınıfazlasıylaalıyorsunbuna
itirazetmeyehakkınyokdedi.Sonradagereksizlaflaragiriportalığıyumuşatmayaçalıştı.
Işçilermüdürünsöylediklerine iknaolmadı-lar.Ozamanbuzam6aylıkolsun6aydanson-ratekrarbirzamdahabekliyoruz,dediler.Mü-dürdebuöneriyiyönetimkurulunasunacağını,yinedekimseninümitlenmemesinitembihetti.
Cuma günü siz haklısınız saygı duyuyoruz,hakkınızı arama hakkınız var diyen usta; haftasonu belli ki birilerinden destek almış. Müdürtoplantıyı bitirip gittikten sonra, usta işçilerletektekkonuşuptehditvehakaretetmiş;bizdebirbuçuksaatgecikmeyleişbaşıyaptık.Işyerin-debütün itirazları ifadeeden işçilerinhepsidekadındı.
Cumagünüşekerkatındaitirazedenişçiler-le sabah ne kadar konuştuysak sabahleyin bizedestekvermediler;yinedetoplantımüdürüveustayıtedirginetti.16.00çayınaçıkıldığındasöz-cüseçilenişçivediğerbirişçiyemekhanedeo-tururkenmüdüryanlarınagelipesprilibirbiçim-desabahhepbirlikte toplanıpkonuşuyorsunuzşimdi gelin bakalım; teke tek konuşalım deyipyanlarınaoturdu. Işçilerde tabikonuşuruzde-yip sabahki konuştuklarını tekrarladılar. Bu se-fermüdürdahaolumlucevapvermeyebaşladı.
Müdürüvepatronuişçilergözlerindebüyü-tüpdeğerligörüyorlar;oysakişimdionlarınnekadar ikiyüzlü olduklarını gördüler. Işçilerinhâlâtepkisibitmişdeğil.Bizde güvendiğimiziş-çilere“arkadaşlarmademkimüdürbiziyasalar-la tehdit ediyor, o zamanbiz de yasal yollarlahakkımızı arayalım; birlik olup örgütlenelimsendikagetirelim;ozamanhakkımızıazdaolsaalırız”dedik.Kadınişçilerolurgözlebakıyor;a-maerkekleregüvenmiyorlar.Eğerbugüvensiz-liğiaşarsaksendikaçalışmasıyapılabilir.Madempatronlaryasalarlahareketediyor;bizdeyasalhakkımızıkullanırız.
Us ta enf las yo na gö re zam ya pıl dı bu se ne bu ka dar de yin ce biz e lekt ro nik eş ya nın de ğil de,
ek me ğin fi ya tı dü şü nü le rek zam ya pıl ma lıy dı, de dik.
13
İşçilerin Ses i
Istanbul2NoluŞubeBaşkanıHulusiUğurcan’laSöyleşi:
Süreciözetlermisiniz?
SahtebelgeileGenelMerkez’ce2NoluŞubeBaşkanlığıdanalındım.Belgeninsahteliğihukukenaçığaçıktı,göreve iadeedildim.Tezkoop-IşSen-dikasıGenelMerkezi’ndeentemelhakvehukuketiğibileyok.
“Sahte”dediğinizşubenasıloluştu?
GöreveiadekararınınçıkacağınıanlayanGe-nelMerkez5NoluŞube’yikurarakhukuksuzluğu-nadevametti.2NoluŞube’yiresmiolarakkapa-tabilmelerimümkündeğildi.Atanmışsendikacıla-raihtiyaçlarıvardı.Buyollaüyelerimizi5NoluŞu-be’yeaktardılar,2NoluŞube’niniçiniboşalttılar.Mecidiyeköysendikaanabinasıgirişindeki2NoluŞubetabelasıilekatgirişindeki5NoluŞubetabe-lasınınortayakoyduğuçelişkibunuyansıtıyordu.
“Atanmışlar”konusunuaçarmısınız?
Resmiolaraksendikaüyesiolmayanbirineyıl-larcanasılşubebaşkanlığıyaptırılır?Üyemizdahiolmayan birini şube başkanlığına atadılar. Tepkigösterdik.Bununüzerine,Rabiahanımyıllarson-raşubebaşkanlığıyaptığısendikayaüyeolmakzo-rundakaldı!Çıkarilişkilerinigüçlendirmişler.Pat-ronlaşmışlar.
“Çıkarilişkileri”,“patronlaşmak”,biraza-çarmısınız?
Sendikalarıngöreviişçilerinhakvehukukları-nı sonuna kadar savunmaktır. Sendika başkanı,
topluişgörüşmesiyaptığıişvereninişletmesindenkenditaşeronşirketeihaleisteyebilirmi?Ihaleal-dığı ve çıkar alışverişi yaptığı işverenle işçilerinhakları içinmücadeleye girişebilirmi? Bizde du-rumböyle;taşeronsendikacılar,patronsendika-cılar,atanmışsendikacılar,sınıf işbirlikçisendika-cılarişbaşındalar.
“Şubemizibirsüreişgaldenkurtardık”de-diğinizsüreçnasılgelişmişti?
24Eylültarihinde,2NoluŞubemizeüyeişçi-lerimizlebirliktegelerek“işgaleson”dedik.Giri-şimiz sırasındaatanmışlarcaprovokeedilmek is-tendik. Fırsat vermeyincedeyaygarakopardılar.Sonradatasıtarağıtoplayıpgittiler.5günboyun-casendikayagelemediler.
29Eylül’depolisordusuylakapıyadayandılar.Saat19.30-02.30arasındasendikaşubemizepolisablukası altındaelkoymayaçalıştılar. “Atanmış -Taşeron - Işbirlikçi Sendikacılara Hayır! IşçilerSendika Yönetimine” diyen pankartımızdan çokrahatsızolmuşlar.Polisdesteğiylegeldiklerindeilksaldırdıkları bu pankart oldu, falçata ile kestiler.Gecesaat02.30gibi,polislerleberabergeldiklerigibigittiler.
Sonrasındaneleroldu?
Sendikalarmasasıpolislerince30Eylülakşamıbirarayagetirildik.“Savcılıktalimatıylasiziuzlaş-tıracağız”dediler.Resmivesivilpolisekiplerisen-dika şubesininönündebeklemeyebaşladılar.Çı-karaverantadayalısendikalçarklarınıngetirilerietki alanlarını genişlettiği için, resmi kurumlarnezdindedeanlayışlakarşılanıyorlar.
Bu sırada,GenelMerkezYönetimKurulu 2
Nolu Şubenin Mecidiyeköy binasından taşınmasıkararını aldı. Polis, bu karara dayanarak bizlerinsendika şubemize giremeyeceğine karar verdi.Polisinyanlıtutumunakarşı,Valiliğeşikayettebu-lunduk.Atanmışlar,binagirişindeki2NoluŞubetabelasınıkaldırdılar.Bizisehakvehukukmüca-delesinekararlıcadevamedeceğizdedik.
Şuankidurumunedir?
21 Şubat’ta Kadıköy 1. Iş Mahkemesi’ndentedbirkararımızçıktı.Tensiptutanağındanokuya-yım;“…genelkurulcagenelyönetimkurulunaIs-tanbul2NoluŞubeüyelerininIstanbul5NoluŞu-be’ye bağlanmasına ilişkin tüzüğün 17. maddesigereğinceaçıkbiryetkiverilmediği,böylebiruy-gulamanınfiilen2NoluŞube’ninkapatılmasınayolaçacağıvebusuretletelafisimümkünolmayanso-nuçlar ortaya çıkaracağından bu karara yönelikdavacının tedbir talebininkabulüyle, genel yöne-timkurulunun24.06.2009tarihve90sayılıkara-rın uygulamasının tedbiren dava sonuna kadardurdurulmasına…”Netdeğilmi?
Tedbirdensonraneleroldu?
GenelBaşkanGürselDoğru’yuvebazıyöne-ticileri arayarak kararı ilettik. Başka mecralaraçekmeyinvedemirbaşdevirtespitiyleşubeyites-limedindedik.Yargıkararı,tedbir,hakhukukgi-bidertlerininolmayacağıgörülüyor.
Vegeldikbugüne...
22 Şubat saat 19.00’da2Nolu Şubedenbeşkişiyleşubemizegittik.Kapıyıaçmadılar.Yinepo-lisçağırdılar.19.30’dahepbirliktekarakolagetiril-dik.YinebaşrollerdeRabiaveElvanhanımlarvar.GenelMerkezbukadınlarıkarşımızaçıkarıyorvekullanıyor.
Polisintutumuneoldu?
Gözaltındaymışız gibi davrandılar. Mahkemekararıelimizde,yapılacakşeyortada.Yönetimku-rulu kararıyla bizi sendikamıza sokmayan polis,mahkemekararınarağmengereğiniyapmamakta.Adaletvegüçilişkisininyeniörnekleribunlar.Ifa-delerimizin alınması saat 23.30’u buldu. Gece24’densonraçıktıkvesizinlebugörüşmeyiyapı-yoruz.
Bundansonraneolacak?
Hakvehukukmücadelesinekararlıcadevamedeceğiz.
TEZKOOP-İŞSENDİKASI’NDAYARGIŞOKU:ŞUBENİNİÇİNİNBOŞALTILMASINAKARŞI
TEDBİRKARARI“…ge nel yö ne tim ku ru lu na Is tan bul 2 No lu Şu be ü ye le ri nin Is tan bul 5 No lu Şu be’ye bağ lan ma sı na
i liş kin tü zü ğün 17. mad de si ge re ğin ce a çık bir yet ki ve ril me di ği, böy le bir uy gu la ma nın fi i len 2 No lu
Şu be’nin ka pa tıl ma sı na yol a ça ca ğı ve bu su ret le te la fi si müm kün ol ma yan so nuç lar or ta ya çı ka ra -
ca ğın dan bu ka ra ra yö ne lik da va cı nın ted bir ta le bi nin ka bu lüy le, ge nel yö ne tim ku ru lu nun
24.06.2009 ta rih ve 90 sa yı lı ka ra rın uy gu la ma sı nın ted bi ren da va so nu na ka dar dur du rul ma sı na…”
N. Cemal
İşçilerin Ses i
14
İtfaiye işçilerinin sendikalaşma mücadelesininüzerindenbiryıldan fazlazamangeçti.Sendi-kalaşmasürecinedairbirdeğerlendirmeyaparmısınız?
Ömer: 2008yılındaBIMTAŞ’tabin500civarın-daişçivardı.2008sonunda,sözleşmelimemursta-tüsünegeçenarkadaşlarlayaklaşık400–500kişiay-rıldı,istifaetti,çıkışıverildi.2009’da,BIMTAŞçalışa-nı olarak 899 kişi kaldık. Sendikalılaşma sürecimiz2008’de başladı. Bölüp parçalamak için sözleşmelimemurstatüsünüdayattılar.Kısmendebaşardılar.Akabinde, salt çoğunluğu sağladık ve BIMTAŞ’tayetkisürecitamamlandı.Yüzde51’ioranındanson-ra,itfaiyedeçalışanbin500kişidenbin300’üsendi-kayaüyeolmuştu.Iyibirsayı.Bakanlığayetkitale-bindebulunuldu:BIMTAŞ’tayetkitalebinegerekol-madığınıöğrendik.BelediyedeBelediye-Işyetkiliol-duğu içinBIMTAŞ’tadayetkilisayıldı.ÇalışmaBa-kanlığından,devametmekteolanTopluSözleşmele-rekatılmamız“uygun”durkararıgeldi.AmaTopluSözleşmehakkımızverilmedi.Tekraryetkitalebin-debulunuldu,vs.
14 Aralık 2009 tarihinde BIMTAŞ önünde ilkbasınaçıklamasınıveeylemimiziyaptık.Bizesöyle-nenler;“sizeylemiçinsokağaçıktınızbuyüzdeni-haleyikaybettik,eylemeçıkmayacaktınız”oldu.
17Aralık’taSaraçhane’deyürüyüşyaptık,polisbibergazlarıylasaldırdı.AkabindeSaraçhaneParkı-naDemokrasiÇadırıkuruldu.Mücadelesürecimizbaşladı.
Belediye Iş 5No’lu Şube ya da Itfaiye ŞubesiBaşkanıNihatAtlaşileGenelMerkezveişçilerara-sındaenbaştanbiruyumsuzlukortayaçıktı.Sendi-kanınyanlışları,eksiklikleri,bizeanlatmadı.Biz“ön-celikle Toplu Iş Sözleşmesi’ne oturup imzalayalımve resmileştirelim, başlangıçta zam rakamı önemlideğil”diyorduk.SendikaGenelMerkeziveŞubede“Hayır.Yevmiye53liradanaşağıolursaimzaatma-yız”diyordu.
Zamkonusundaısraredenler,mücadeleyiterkedipyenişirketegeçtiler.Sözleşmeyiöneçıkartanvezammıikinciplandagörenbizlermücadeleyisür-dürdükveşirketegeçmedik.
Şube Genel Merkeze muhalifti, aynı zamandamücadeleetmekkonusundadaişçiyemuhalifti.Di-renişÇadırımızıgecepolisbastığındaherşeyaçığaçıktı.BaskınınTürk-IşBölgeBaşkanlığıncaveşubeyöneticilerimizceöncedenbilindiğiöğrendik.Zabı-tadaçalışanbirarkadaşımız,“polisingecebaskınya-pılacağınıöğrendimve ŞubeBaşkanıNihatAltaş’abildirdim”dedi.Hesapsorduk,NihatAtlaş’tansesçıkarmadıvebaşınıöneeğdi.
Zamanlasendikayönetimininyanlışlarınıveek-sikliklerigördük.Yapılmasıgerekenşeylerisöyledik.Sonuçta,4-5kişikalsakdamücadeleyidevamettir-mekararıaldık.Sendikayızorlamayısürdürdük.Ba-şardık da, fotoğraf sergisi en güzel örneği. Bakır-köy’denbaşlayarak,Saraçhane,Taksim,Kadıköy’de4haftalıksergiprogramıyaptık.Saraçhane’ye,KadirTopbaş’ın baskısıyla izin verilmedi.Gerekçe “yayavearaçtrafiğiniolumsuzyöndeetkileyeceği”gibii-nandırıcıolmayanbirsebepti.Üçhaftalıkprogramboyuncanesendikayöneticileri,nedeşubebaşkan-ları;“birsıkıntınız,ihtiyacınız,isteğinizvarmı?”diyesordu. “GenelMerkez kesinlikle destek vermeye-
ceksinizdiyetalimatverdi”dediler.Suyumuzdança-yımıza,iaşemizkadardestekçigruplarcasağladık.
Taksim’debasınaçıklamasıyapacağımızıduyur-duğumuz gün,NihatAltaş veCafer SerdarÖzkulsabahın08.30’dameydandaydı.Basınmensuplarına,“fotoğrafsergisibizimeylemimizdir,basınaçıklama-sıdeğil”dediklerinivegelenleritelefonlaengelledik-leriniduyduk.
Rahmi, sendika üyesi olmaya nasıl kararverdiniz?
Rahmi: 2008Ağustosunda Belediye-Iş Sendi-kasındangelipgitmeyebaşladılar.Nöbettençıktığımbirsabahevimegeldiğimdetelefonumçaldı.Bağcı-largrubundaçalışan45kişiydikve“44’ümüzsendi-kaya imza attık, gelmiyormusun?” dediler.O za-manlar sendika filanbilmiyordum.Arkadaşları sat-mayalımdiyebendeüyeoldum.Aralıksonugibibe-lediyedeişinciddiyetinianladı.400kişiyibölparça-layönetşeklindesözleşmeliolarakişealdılar.Bazıarkadaşlarkorkudanistifaetmeyebaşladılar.
2009yenibiryıl,yenisözleşmedemekti.Bele-diye-IşdeBüyükşehirBelediyesiylegörüşmeyebaş-ladılar.Belediye25-30liragibibirfiyatteklifediyor,sendika 53 lirada diretiyordu. 53 liradan aşağı ol-maz”diyediretenleriseşuandaMalturtemizlikşir-ketindedahadüşükücretleçalışmaktalar.
2009 sonlarında,Mart 2010’da BIMTAŞ toplusözleşmeyikabuledecekdenildi.Sendikabunaina-nıyordu.Biztemkinliydik;“ihalebaşkaşirketeveri-lirse ne olacak?” diye soruyorduk. Sendika, “öylebirşeyolamaz”diyordu.7Aralık’taihaleoldu,8A-ralık’ta ihaleninMaltur şirketineverildiği açıklandı.Bizim direnişimiz nedeniyle ihalenin kaybedildiğisuçlamasıboştur;BIMTAŞönündekieylemimiz14Aralık’ta. Basın açıklamasıyla başladı, Saraçhane’depolissaldırısıyladevametti.Yaniihaledensonraey-lemegeçtik.
Busüreçtesendikaylaişçilerbirliktemiha-reketediyordu?
Rahmi: Evet. BIMTAŞ’la olan ihalenin süresisonaermeyebaşlayınca,panikhavasıoluştu.Itfaiye-cilerin bazıları öfkeyle bağırıp çağırıyorken, yüzde80’iyenişirketeimzayıçoktanatmıştı.
Sendikaişçilerieğitipyönlendirebilirdi,yapmadı.Önce sendikalaşmayı ve örgütlenmeyi başarmak,sonra da ücret pazarlığı yapmak gerekirdi. Ücretpazarlığı yapıldı, sendikal örgütlenme geri plandakaldı.
Sendikadanbirnoktadakoptunuz.Işvereni-nizKadirTopbaşdasizetepkiliydi.Hemsendi-kayıhemişverenikarşınızaaldınız.
Ömer: KadirTopbaş,ikiayrıprogramdayap-tığı konuşmada itfaiyecilerin özür dilediğini, peşin-denkoştuğumu,yalvardığınısöyledi.Sendikaya,“ya-lansöylüyor,güvenmiyoruz,cevapverelim”dedik.Sendikadikkatealmadı,çünküpazarlıkyapıyorlardı.Diğerbelediyeişçilerininsözleşmesüreçleridevamediyordu.Yanibizigözdençıkartmışlardı.Tersdüş-mekistemediler.Işçilerolarak,“KadirTopbaşyalansöylüyor”başlığıylaTaksim’debasınaçıklamasıyap-tık.Sendikacılarıntekkatıldıklarıeylembuoldu;o-nudaeylemiengellemekiçinyaptılar.
Topbaş’ın“fazlamesailerhariçellerinenetbin600TLgeçiyor,ikramiyelerhariç2bin500TLbrütmaaşları var” ifadesini yalanladık. “2 bin 500 lira
brütmaaş hiçbir zamanbin 600 lira netmaaş et-mez” dedik. 830 TL’lik bordrolarımızı gösterdik.Gecemesaileri,ikramiyelerleelimizebin400TLge-çiyordu. “Kadir Topbaş doğru söylüyorsa aradakifarkı birileri çalıyor?” ya da “Kadir Topbaş yalansöylüyor” dedik. Bundan sonra bize cephe alındı.Topbaşsendikayıuyardı;“adamlarınısokaktançek”dedi;sendikacılarıdaiyicekızdırmıştık.
Dahasonramahkemesüreçleribaşladı.Ömer: 17’şerkişilikikidavaaçıldı.10kişilikde
bizayrıaçmıştık.2kişiözürdiledidöndüve8kişikaldık. Bir kişi de Bakırköy adliyesinde tek başınadava açtı. 4 ayrı davaoldu. Ilk bitendavabizimki.Yerelmahkemeişeiadekararıverdi.Yargıtayusu-lenkararıbozduveikincidefamahkemegörüşüyor.Diğer bir dava, Rahmi’de içlerinde olduğu grubundavası.Budavadaişeiadeylesonuçlandı;üstelikta-şeronadeğil, ana işverene,Belediye’ye iadekararıçıktı.
Davalarkesinleşmediancakişeiadekararıçıkacakgibi.Şimdineredeçalışıyorsunuz?
Rahmi: Özelbirşirketteitfaiyeciolarakçalışı-yorum.
Ömer:Birtekstilşirketindeçalışıyorum.Diğerarkadaşlarınız;43davasıaçılanişçine
yapıyor?Rahmi:Biri tedavi görüyor, psikolojisi bozul-
du. Eşinden ayrılanlar var. Taksicilik yapanlar var.Ruhsağlıklarıbozulduvekötüşeylerolabilir.Bera-berkenkontroledebiliyorduk,amaşimdideğil.
Mücadelenizindahabaşarılıolmasıiçinne-lergerekliydi?Gördüğünüzeksikveyanlışlarne-lerdir?
Ömer: Sendikanın,örgütlenmeninneolduğu-nu, sendikacılığın nedemekolduğunubilseydik vebuyöndeeğitilseydikfarklıolurdu.Hatalarkarşısın-daeleştirip,“sizhatayapıyorsunuz”diyerekhesapsorabilirdik.3-5sendikacıyakalmazdıişvehatayap-malarınaizinvermezdik.
ŞubebaşkanınınGenelMerkezemuhalefetettivekongreyikazanamadı.ŞimdiHizmet-Iş’egeçtiler.Bunlar,AKP’liBüyükşehirBelediyesinekarşıhaklarınızısavurgörünensendikacılardıveşimdiAKP’yeyakınlığıylabilinenHak-Işbünye-sindeler.Budurumanediyorsunuz?
Ömer: Duyduğumzamanhiçşaşırmadım.Na-sılinsanlarolduklarınıbiliyoruz.Savunduklarınısöy-ledikleri idealler peşinde koşmadılar. Hizmet-IşHak-iş’ebağlıbirsendika,hükümetedeyakın.Sarısendikabilediyemiyorum,hükümetsendikası.Işve-rensendikasıolarakgörüyorum.NeoldudabiryıliçindemücadelecigözükenbusendikacılarHak-Iş’egeçtiler?Bununtekbiraçıklamasıvar:Yanımızdaol-duklarındabile,işçidavasınainanmıyorlardıvekol-tuklarıriskegirincebirbaşkasendikadakoltukara-mayıtercihettiler.Kendimenfaatleridoğrultusun-daişçilerisattılar.
Rahmi: Ömer’indediğigibi,şaşırmadık.Zama-nındaHak-Işsendikasınaağzaalınmayacakküfürlereden,sarısendikadiyebağıranNihatAltaş,Hizmet-Iş’işimdinasılsavunacak?Onur,gurur,şerefnere-de?Başındanberi,aralarındadanışıklıdövüşvarmış,diyedüşünüyorum.Işçininyanındadeğil,koltuğaya-kınolmuşlar.
İs tan bul Be le di ye si İt fa i ye İş çi le rin den Ö mer Sert ve Rah mi Yıl dız i le Rö por taj:
İŞÇİNİNYANINDADEĞİL,KOLTUKDERDİNDEYDİLER,HAK-İŞ’EGEÇTİLER!
15
İşçilerin Ses i
İŞYERLERINDEN... İŞYERLERINDEN... İŞYERLERINDEN... İŞYERLERINDEN... İŞYERLERINDEN... İŞYERLERINDEN...
Plastik
Torbayasageçtiuyanıkpatronlarhemenfırsatıdeğerlendirmeyekalkıyor
500-600 kişilik bir işyerinde patron işçile-rintorbayasadanelerinolduğununbilinmeme-sinifırsatbilip,torbayasadakıdemtazminatla-rı kaldırıldı, geriye dönük tazminat hakkınızkalmadıdiye işçilereevrak imzalatmayakalktı.Işçilerimzalamakistemedileramakonuyutambilmedikleri içinbir arkadaşlarını aradılar.Ar-kadaşları, torba yasada tazminatların kaldırıl-ması söz konusu değil, patron sizi kandırıphaklarınızı gasp etmeye çalışıyor deyince,kâğıtlarimzalanmadı.Bununüzerinepatronbirhafta sonra, işçilerinkarşısına işe giriş sözleş-mesiniçıkardı.
Görüşülenişçiarkadaşabubirişsözleşme-sitektaraflıhazırlanmışvesadecepatronunçı-karlarınıkoruyor.Eğeristersenizsizdetalep-lerinizinolduğu yeni haklarolan bir sözleşmehazırlayıp, patronla pazarlık edebilirsiniz. Yokbizpatronunsözleşmesiniimzalayacağızdiyor-sanız, o zaman bütün arkadaşlar dikkat etsin-ler.Sözleşmekâğıtlarındatarihkısmıboş,ora-yasigortabaşlangıçlarınıyazıp,öyle imzalasın-lar. Eğer patron bunu kabul etmezse, imzala-mamaktayararvar,diyekonuşuldu.
(Birişçiylegörüşme)
Uzunsürenbirhakalma
mücadelesi
Onbeşsenelikişçilikhayatımınsonbeşyı-lındaplastikişkolundaçalışıyordum.Artıkça-lışmıyorumçünküiştençıkartıldım,nedenika-dınolmam,hakkımıaramam,hamileykenyasalhaklarımdan yararlanmak istemem. Fabrikadaenjeksiyonbölümündeonikisaatlikvardiyalar-laçalışıyordum.Birbuçukaylıkhamileykenya-sal haklarımdan faydalanmak istedim, üstelikdüşükyapmariskidevardı.Doktorraporuyladurumumu belgelememe rağmen daha iki bu-çukaybenivardiyalıolarakçalıştırdılar.Bununüzerine zorla idareye dilekçe verdim, idareci-lerbundançokrahatsızoldular.
Yasalmevzuattandolayıonsaatçalıştırıldı-ğım montaj bölümüne verildim. Montaj bölü-mündedemesaioluyordu,mesaiyekalamaya-cağımıbelirttim.Idaretepkigösterdi,benioya-ladı.Yenidenbirdilekçeyazaraken fazlayedibuçuksaatçalışmahakkımıkullanmakistediği-mibelirttim.Yasalhakkımolduğuiçinkabulet-mekzorundakaldılar.
Idare pes etmedi, enjeksiyon bölümündeonsaatçalışmayazorladılar.Amaçlarıbeniyıl-dırıp, çıkışımı vermemi sağlamaktı. Bu durumkarşısındahastaneyegidip,durumumudoktor-lara anlattım, çalışırken zorlandığımı ifade et-tim. Bana resmi bir rapor hazırladılar ve yedibuçuk saatten fazla çalışamayacağım belirtildi.Raporun aslını kendime sakladım, kopyasını i-dareyeverdim.Idarenintepesiattı,diğerkadınişçilereörnekolacağımiçinbuyasalmücadele-min önünü kesmek istediler. Tepki gösterip,karşılıkvermemiçintahrikettiler,bunakarşınsakin davranıp, haklarımı ifade ettiğim için a-maçlarına ulaşamadılar. 17’inci maddenin taz-minatsızatabilirlerdi.Fabrikadakayırdıkları iş-çileri birbölümdendiğerbölümegönderiyor-lar, hamile bir kadın işçi söz konusuysa bunuyapmıyorlar,ayrımcılıkyapıyorlar.
Montaj bölümünde işler yoğun diye ondört saat bile çalışma oluyordu. Benmesaiyekalmayacağımdiye hakkımı aradığımda bu bö-lümdekikadınişçilerhemşaşırdılarhemdebe-nidesteklediler.Bizimböylehaklarımızmıvardiyesorduklarındaonlarakendilerinezamana-yırıp haklarını öğrenmeleri gerektiğini bunuyaptıklarındasorunlarınıçözebileceklerinisöy-lüyordum.
Benden başka hem enjeksiyon hem demontajbölümündehamileişçilervardı.Buişçi-ler hem vardiyalı çalışıyorlar hem demesaiyekalıyorlardı.Çıkartılmakkorkusundanvepara-ya da ihtiyaç duyduklarından haklarını savun-maktankaçınıyorlardı.Hepimizinparayaihtiya-cıvar,hamilebirkadınınisesağlıklıbirdoğumyapmayaihtiyacıvardır.Bentercihimibuyön-deyaptım.
Çalışma ortamım beni ve doğacak bebeğietkileyecek kadar sağlıksızdı. Plastik kansero-jenmaddeleriçeriyordu,fazlamesaiyebırakıl-maktastresidoğuruyordu.Budurumdaortayaçıkacaksağlıksorunlarım,işçisağlığınıkoruma-nınaksinepatrontarafındanhiçesayılıyordu.
Doğum iznine ayrıldığım sırada fabrikadasendikalaşma çalışması da başlatmıştık. Iş yerimarkaolduğuiçinvepiyasadabilindiğiiçinsen-dikalörgütlenmegerçekleşebilirdi.Birgrupiş-çiolarakotuzkadarişçiyeulaştıkveişyerindepatronun keyfiyetine dur diyebilmek için ör-gütlüolmakgerektiğinivebuörgütlülüğünka-lıcı olması için sendikalaşmak gerektiğini ifadeettik.Işçilerarasındabüyükbirgüvensizlikvar-dı,nekendilerinenedediğerişçileregüvenmi-yorlardı. Bire bir görüşmelerle bunu kırmayaçalıştık.Tam işçileribir araya getirecekduru-
mageldiğimizdebir işçinin ihanetineuğradık.Öncüişçilerinadınıidareyebildirmiş.
Idarekurnazcahareketetti.Doğrudansen-dikalaşma yüzünden çıkararak yasal sıkıntıyagirmekistemedi.Işçilerebölümdeğiştirmeda-yatmasıyolunagitti,enjeksiyonişçisiniüretim-de,üretimdeçalışanişçiyiiseenjeksiyonbölü-müne,ihtiyaçvargerekçesiylegöndermeyeça-lıştı.Işçilerbudayatmakarşısındatepkigöster-dilervebunukabuletmeyeceklerinisöylediler.Idarebirhaftazamanverdi.Kabuletmeyeniş-çilerinsonundaçıkışlarıverildi.
Çıkartılanişçilerdenbeninasılçıkartırsınızdiyerekhakkınıyasalyollardanarayanmücade-leciişçilerintazminatlarıhemenbankayayatırı-lırken,tepkigöstermeyenişçilerintazminatlarıtaksit taksit yatırıldı. Idare benimde sendikalörgütlenmeniniçindeolduğumuöğrenmiş,do-ğum iznimin bitmesinden sonra işten çıkarıla-cağımhaberinialdım.Karşılaştığımişçilerbanaçalışmayadevamedipetmeyeceğimisordukla-rında çalışmak zorunda olduğumu söylüyor-dum…
(Devamedecek,birişçi)
Gıda
İşçiler,haklarınıtakipediyor
Ikisenedirçalıştığımfabrikadailkdefaişçi-lerinbiryasayıtartıştıklarınaşahitoldum:Tor-ba yasa. Evet, belki tartışmak için geç kalındı,yadazamanındatartışsakneyapılırdı?Buradaanladığımız artık bir şeylerin işçiler tarafındanfarkedildiği.Kendiaramızdabileolsaçeşitlifi-kirler ileri sürmeleri. Bu yasayı savunan da,karşı gelen olsa da, yasa içeriği hakkında bilgisahibiolunuyor.Budurumdaişçilerinokadardabilinçsizolmadığın,kendilerinidoğrudan il-gilendirenyanibaşınageçirilentorbanın,aslın-dakimlerinişineyaradığınıgörmeleri.
Ortada AKP hükümetinin patronlara birseçimpeşkeşiolduğuve işçiyi,emekçiyitorbaiçerisinde patronlara sunduğu gözler önünde.Yasayaolantepkimizi,işyerindekendiaramız-dakonuşmaklageçirdik.Maalesefbizişçilerenazındanspor,magazinleilgileneceğimize,siyasigelişmeleritakipedebiliriz.
Haftanınenazikigünüsabahları,bizimgibiama siyasileşmiş işçiler işe giderken, bizi bi-linçlendirmek içinbildiriler,el ilanları, gazete-ler dağıtıyorlar. Üstelik hiç bir karşılık bekle-medenyapıyorlar.Amabizobildirilerialmıyoryadaçöpeatıyoruz.Biz,ilgisizkalır,haklarımı-za sahip çıkmazsak, bizi ezenler, sömürenler,maaşlarımızdan çalanlar başımıza değil torbaistediklerini geçirirler. Artık etrafımızda olupbitenlerekulakverip,bilinçlenelim.
Geçimsıkıntısı,işsizlikyokluğarağmen,bi-zi istediklerigibiyönetip, istediklerigibiçalış-tıramayacaklarını gösterme zamanı. Kurtuluşyoktekbaşınayahepberaberyahiçbirimiz!
(Birişçi)
İşçilerinKurtuluşuKendiEseriOlacaktırİşçilerinSesi-AylıkSüreliSiyasiYayın Tarih:Mart2011 Sayı:2Baskı:YönMatbaacılık DavutpaşaCad.GüvenSanayiSitesiBBlokNo:366Topkapı-IstanbulTel:02125446634
SahibiveYazıişleriSorumlusu:CananMengüloğul(İSYayınevi)Adres:FetihtepeMah.FatihSultanCad.No:149D:13Okmeydanı-Beyoğlu/Istanbul
E-mail:[email protected]
Paris’teişçisınıfıbirilkigerçekleştirdi.72günboyuncaşehrinyönetiminesahipoldu,dünya işçisınıfına önderlik etti. 1871’den 2011’e Parisli ko-münarların açtığı yol, işçi sınıfının deneyimlerininenönemlikilometretaşlarındanbirinioluşturuyor.Parisliişçiler,sermayeninmilliyetçipropagandaları-na,savaşçığırtkanlıklarınakarşı,halkınveişçisınıfı-nın çığlığının sembolü oldular. Paris Komünü’nün140. yıldönümünde, Parisli işçilerin deneyimlerinibirkezdahahatırlamakveanmakgerek.
ParisKomünü’neGidenYol1848Devrimi’ndeişçiler,burjuvazininihaneti-
neuğradılar.Burjuvazi,işçilersayesindeelegeçir-diğiiktidarışimdiişçileraleyhinekullanıyordu;ilki-şiişçilerisilahsızlandırmakoldu.Verilensözlerçiğ-nendi,proleterleraçıkçaaşağılandı,işsizleruzakbirşehresürülmeyeçalışıldı.Yapılanhaksızlıklarakar-şıişçilertepkigösterereksokaklaradöküldüler.Iş-çilerin5günlükkahramancasavaşı,burjuvazitara-fındanezildi.
1848’densonraNapolyon’unyeğeniLouisBo-naparte;ordu,polisgibibütünkilitnoktalarıburju-vazininelindenaldı.Burjuvalarıişçilerekarşıkoru-mabahanesiylesiyasaliktidarıdaaldı.
1871’denöncekiyıllarda,özellikleüçyılönce,işçimücadelelerindeönemligelişmeleroldu.Grev-ler, askervepolisleçatışmalaryaşandı.ParisKo-münü,bugelişenmücadelelerinulaştığıdoruknok-tasıdır.
Bonaparte ekonomik krizi ve sömürüyü örtbas etmek için, 1814’te kaybettiği toprakları gerialmakbahanesiyle1870’tePrusya’ya(bugünküAl-manya)savaş ilanetti.Fransasavaştayenildive4Eylül’de imparatorlukkâğıttanbirşatogibiyıkıldı.Cumhuriyetyenidenilanedildifakatdüşmankapı-daydı.Prusya,Paris’ikuşatmıştı.
KuşatmayakarşıelisilahtutanParishalkıveiş-çilerUlusalMuhafızlara katıldılar.UlusalMuhafız-lar, 1789 Fransız Devrimi’nin doruk noktasında,burjuvaveküçükburjuvaların silahasarılmalarıylaortaya çıkmıştı. Yani burjuvazinin silahlımilisi idi.1870’tekitlelerinhareketegeçmesiyleUlusalMu-hafızların sosyal yapısı da değişmeye başlamıştı.1871’deisesilahlıhalkşeklinebüründü.
Paris’inteslimindensonrabarışınyapılacağısı-ralarda, burjuva ve krallık yanlısı yeni HükümetBaşkanıThiers’di.Parisliişçilersilahlıkaldıklarısü-rece,büyüktopraksahiplerivekapitalistlerinege-menliğitehlikealtındaolacağından,ilkişiişçilerisi-lahsızlandırmakoldu.
18MartgünüThiershükümeti,Pariskuşatma-
sısırasındahalktantoplananparalarlayapılanveU-lusalMuhafızlaraaitolantoplaraelkoymaemrinivererekordubirliklerinigönderdi.Bugirişimbaşa-rısızlığa uğradı. Paris kendisini savunmak için tekbirvücutgibiayaklandı.BöyleceParis ilemerkeziVersailles’de(Versay)bulunanThiershükümetia-rasındasavaşbaşladı.
Paris’iİşçilerYönetiyor!26Mart’taKomün ilanedildi.30Mart’taKo-
mün, askere almayı ve düzenli orduyu kaldıraraktümsağlamyurttaşlarınkatılacaklarıUlusalMuhafı-zı,teksilahlıgüçolarakilanetti.Ardından;
*Hemesnafhemişçiler,kiraborcualtındaydı-lar.1870Ekimayı kiralarını, peşinödenenkiralarıhesabageçirerekNisan’adeğinertelediler.
*1Nisan’daKomüngörevlilerininenyüksekmaaşıvasıflıbirişçininücretineeşitlendi.
*Ertesigünkiliseiledevletinayrılmasıvedinişleribütçesininkaldırılması,bütünkilisemallarınınulusalmülkiyetedönüştürülmesi,8Nisan’dabütündinselsimge,dua,kısacası“herkesinbireyselvicda-nıileilgiliherşeyin”okullardanuzaklaştırılmasıka-rarlaştırıldı. Gerçek anlamda laiklik uygulamasınageçildi.
*16Nisan’daKomün,sahipleritarafındaçalış-ması durdurulmuş fabrikaların yönetimini işçilereverilmesive işçilerintekbir federasyon(sendika)biçimindeörgütlenmesiüzerineplanhazırlanması-nıkararlaştırdı.
*20Nisan’dafırıncılarıngeceçalışmasıveişçisömürücüsüişbulmabürolarıyasaklandı.
* Mayıs’ın ilk günlerinden başlayarak, Versay
hükümetiningitgideçoğalanaskeribirliklerisebe-biylesavaş,Parisemekçilerinintekkaygısıdurumu-nageldi.
Komün’ünYenilgisininNedenleri?PrusyaordusutarafındanesirtutulanamaVer-
sayhükümetinceyapılananlaşma ileserbestbıra-kılmışbirliklerinyavaşyavaşgelmesi,hükümeteke-sinbirüstünlükkazandırdı.
21Mayıs’taPrusyadevletinindesteğiyleFransızburjuvazisine bağlı ordu, Paris’e girmeyi başardı.Komün’ünsonsavunucuları,8günlükbirsavaştansonrayenikdüştüler.Savunmasızerkek,kadınveçocuklarınbütünhaftaboyuncakatledildiler.Resmiölüsayısı6bin500idi.Gerçekrakamiseenaz30bin.Parissokaklarıişçicesetlerindengeçilmiyordu.
1871’dekapitalizmhenüzgelişmeaşamasınday-dı.Veişçisınıfıdeneyimsizdi.ÖrneğinKomünsıra-sındaMerkez Bankası’na el konulmadı. Düşmanakarşıdemokratikhareketedildi.Burjuvaziveonuntemsilcileri,Parisliişçilerinbudeneyimsizliğinikul-landı.
Işçisınıfınındeneyimsizolmasınınyanısıraör-gütlenme ve önderlik sorunları da bulunuyordu.Komün sırasında Parisli işçi ve emekçilerin sınırlıbirBlanquistörgütlenmesivardı.YineBakunin fi-kirlerindenetkilenmişsınırlısayıdatoplulukvardı.Bolşevikpartigibiönderlikyapabilecekbirpartii-seyoktu.
Sosyalizm, işçi sınıfınınkendi siyasalörgütünükurarakbağımsızbirsınıfeylemivedevrimcibirsı-nıfmücadelesiizlemesinisavunanMarksizm,işçile-ri ancak I. Enternasyonal’in kurulmasından sonraetkilemeyebaşladı.
Paris Komünü yeni bir çağın habercisi, yenidevrimlerinöncüsüolmuştur.ÇünküParisKomü-nü;sömürüdüzeniniyıkmanınmümkünolduğunu,budüzeninyolaçtığısayısızbaskıyaveyoksulluğason verilebileceğini, sosyalizmin bir ütopya değilkapitalist barbarlığın tek alternatifi olduğunu gös-termiştir.
Not: Fo toğ raf lar, Ver sus Ki tap Ya yın la rı’nın Pa ris Ko mü nü’nün 140.
yıl dö nü mü a nı sı na ya yın la dı ğı “Hal kın Çığ lı ğı” i sim li çiz gi ro man dan a lın -
mış tır. I ki cilt lik çiz gi ro man, dün ya ca ün lü çi zer Tar di ta ra fın dan Va ut -
rin’in ay nı ad lı ro ma nın dan u yar lan mış tır.
PARİSLİİŞÇİLERINORTAKÇIĞLIĞI:
KOMÜNPa ris Ko mü nü ye ni bir ça ğın
ha ber ci si, ye ni dev rim le rin
ön cü sü ol muş tur.