18
Ise Ise Ise Iseꞌdna ilabna ꞌdna ilabna ꞌdna ilabna ꞌdna ilabna gana ikë gana ikë gana ikë gana ikëꞌna xtiꞌdzna ꞌna xtiꞌdzna ꞌna xtiꞌdzna ꞌna xtiꞌdzna Aprendamos a leer y escribir nuestro idioma Libro 3 Libr 3 Libr 3 Libr 3 Libr 3 Ditsë gun xne minn San Francisco Ozolotepec Publicado por el Instituto Lingüístico de Verano, A.C. Instituto Lingüístico de Verano, A.C. Instituto Lingüístico de Verano, A.C. Instituto Lingüístico de Verano, A.C. México, D.F. 2017

IseIIsseeIsedn ilbn dn ilbn dn ilbn n ikë n ikën xtidzn n ... - SIL … · IseIIsseeIsedn ilbn dn ilbn dn ilbn n ikë n ikën xtidzn n xtidznn xtidzn Aprendamos a leer y escribir

  • Upload
    others

  • View
    14

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

IseIseIseIseꞌdna ilabna ꞌdna ilabna ꞌdna ilabna ꞌdna ilabna

gana ikëgana ikëgana ikëgana ikëꞌna xtiꞌdznaꞌna xtiꞌdznaꞌna xtiꞌdznaꞌna xtiꞌdzna

Aprendamos a leer y escribir nuestro idioma Libro 3

Libr 3Libr 3Libr 3Libr 3

Ditsë gun xne minn

San Francisco Ozolotepec

Publicado por el Instituto Lingüístico de Verano, A.C.Instituto Lingüístico de Verano, A.C.Instituto Lingüístico de Verano, A.C.Instituto Lingüístico de Verano, A.C.

México, D.F. 2017

Método CÓMELEMétodo CÓMELEMétodo CÓMELEMétodo CÓMELE Combinación de métodos de lectoescritura Libro 3 Autores: Marcelo Reyes Roque, Renato Juárez Pérez Revisión: Celiflora Pérez Gallardo, Luiz Pérez Cruz, José Pérez Cruz

D. Jonatán Córdova Rodríguez y Jennifer Córdova, asesores lingüísticos Instituto Lingüístico de Verano, A.C. Apartado postal 22067, 14000 Tlalpan, D.F., México Tel. 5-573-2024, www.sil.org/mexico © 2017 por el Instituto Lingüístico de Verano, A.C. Derechos reservados conforme a la ley. Esta obra puede reproducirse para fines no lucrativos, siempre y cuando no se altere en forma alguna.

Primera edición CÓMELE Libro 3CÓMELE Libro 3CÓMELE Libro 3CÓMELE Libro 3

Zapoteco de San Francisco Ozolotepec ztg 17-006 1C México, D.F. 2017

35

Xne minn ñudz ngwix lo or lë ngwix xded lën yu, xnusa xdal ngwix gana xka xiu ngwix nter lën yu, liga xkaw bitser ndal lën lidz minn yu ngwix lo liga nënda ba xiu ngwix.

f n D e

dz o l i

gw x̱ ñ k

y u x t

ë a j kw

nej fiad xiu n

sdzeb gwix zë jar

xnu yun stson falt

taj kwa ko zap

gwiy ch̲̲ol lëdz sa

ngwix

ngwix n - gwix

n - gwix n - gwix

n - gwix n - gwix

n - gwix n - gwix

n - gwix ngwix

gw i y

gwiy

k o n e j

ko - nej

konej

n gw i x

n - gwix

ngwix

f a l t

falt

34

UseUseUseUseꞌd 48ꞌd 48ꞌd 48ꞌd 48

NgwixNgwixNgwixNgwix

Yu tib nay mbich̲̲o, tibda xlob nay lën

lidz nay. Ñana tib dze udzinn nay uwiy nay

lë ndal ngwix yu idib lën yu. Ubix ldo nay

uwiy lo ngwix, nanda nay xkun gunn. Nen

uyab gik nay ugwiy nis, loxna udzib nis lë

knu lëd ngwix, xka lë ngwix ulox.

1. ¿Xkun uyun nay ulox ngwix?

2. ¿Bapa nak dit ngëts xiu ngwix lën yu?

XkuXkuXkuXkunnnn nak libr nak libr nak libr nak libr ch̲̲ch̲̲ch̲̲ch̲̲eeeennnn

Libr ch̲̲en uya dzekna xka xnusa isedna x̱ik xkun nakna minn San Francisco Ozolotepec ilabna gana ikëna xtidz‑zëna.

Gana ich̲̲ësa gun zid lën libr ch̲̲en lëna giennu gana isednu. Gana uya libr ch̲̲en dzekna xka iluwna nch̲̲obdo nak xtidz-zëna gana zak tsa xtidz-zëna.

Ndal mod yu gan xkun ised minn iza minn dele ba didz. Nana libr ch̲̲en uya uyakstsin método CÓMELE (Combinación de Métodos de Lectoescritura).

Libr ch̲̲en nak libr tson lo gion libr isedna.

¡¡¡¡KimbiaKimbiaKimbiaKimbiasnusnusnusnu idza idza idza idzallll ldo ldo ldo ldolálálálá libr libr libr libr ch̲̲ch̲̲ch̲̲ch̲̲eeeennnn!!!!

4

1. ¿Chu xka zed?

2. ¿Bepe lo gun ch̲̲owma xiu zed?

ZZZZedededed

UseUseUseUsed 33d 33d 33d 33

Zed nak tib gun ich̲̲ësa minn xka,

naku minn ndan yu, naku minn nlas yu, lo

diltsa giend zed nika nixda bekwan gowma

tsuda zed lo.

Gana stibu dele nch̲̲obga zed kuma lo

bekwan lëkga nixda gunu lo nch̲̲ob zed,

sinda nupaga zed xiu lo bekwan dzekna gak

nixu.

33

k a j

kaj

j a r

jar

t a j d o

taj- do

tajdo

j J

j u n g i y

jun - giy

jungiy

Tib dze lë tajdo jungiy këzë lo gix, ga dzekna lë tib dad udzinn unaszë jungiy loxna uguzë jungiy lën kaj. Konde udzinn dad yu, giendzëla jungiy lo nch̲̲az x̱an kaj uch̲̲azë jungiy.

u j ë d

r g kw j

ts d J n

j o y x̱

a k t i

jun Juan kwëts taj

tej n Job dzinn

do jar x̱its jund

Jul ni jambr spej

xne kaj i giy

jungiy

jungiy j

jun - giy ju

jun jun

ju jun - giy

j jungiy

32

UseUseUseUsed 47d 47d 47d 47

jungiyjungiyjungiyjungiy

Tib dze lë tib dad uya gos x̱ench̲̲ ich̲̲op

x̱in, ñana lëla nomba jungiy unas nib lo ndal

jungiy yuzë lger knu. Konde udzinn yu,,,, uyal

ch̲̲ow dit ugu nib x̱ench̲̲,,,, lit nomba jungiy nak

man yu lën knu, lo lëla jungiy uyunn nib

x̱ench̲̲, lë x̱ench̲̲ uyunn nib jungiy.

1. ¿Ba gos uya dad ich̲̲op x̱in?

2. ¿Chupa man ña x̱ik ña jungiy?

5

z Z

zed z

ze ze

z zed

zed

z e d

zed

m z i n

m - zin

mzin

u z o l

u - zol

uzol

ë z l p

Z m a k

u d i z

dz o ch̲̲ ë

y n x e

zin zed u kiy

i zu n zë

zol ch̲̲ëp kë zob

zëb li zey zak

xgu zob pxoz m

ch̲̲ ë p z ë

ch̲̲ëp - zë

ch̲̲ëpzë

Tib dze lë tib nay usan zed lën yu. Ga lo sdzal ldo mzin zed, lox gunu konde lë nay ugës, lë mzin uya uyow zed. Ga dzekna lo nal, lox gunu sial uzol mzin gi udzë mzin lët lë nay nix naxkës.

6

UseUseUseUsed 34d 34d 34d 34

X̱X̱X̱X̱iiiidzdzdzdz

Tib dze uyaná Giedzdo. Ñana uyaná

lo lgiy ga uwiyná x̱idz ga dzekna ukaná tib

x̱idz, lo nanná sdzalch̲̲o ldo demëdná x̱idz,

gana nanná nlë nex x̱idz or ch̲̲owma.

Konde udzinn-ná yu neyná x̱idz,

uch̲̲ug x̱idz uyownu. Ga dzekna lë gun

uyan ux̱ixkwa nis, uyanu lo ney. Nana kad

or xianá Giedzdo lë demëdná xkëb x̱idz lo

nan minndo nixch̲̲o x̱idz.

1. ¿Ba ukaná x̱idz?

2. ¿Xkun gowlá x̱idz diltsa lu uka x̱idz?

31

f F

f w e r s d o

fwers - do

fwersdo

f w e r t

fwert

f o k

fok

Tib dad gol uya fund ñana ñeyda dad fok. Konde lë fund ulox,,,, fwersdo ubi dad lo wenda nak ñaz, ñala fok chen dad nle dzitskia yutsëw.

f ñ w ts

d o i F

e f ch o

t k n gw

a s r f

fe gwiy ch̲̲a fwers

fwert do fwer xi

fok m zol ta

ñow stse fwers kal

kë fiad de fab

fok

fok fok

fok fok

fok fok

30

UseUseUseUseꞌd 46ꞌd 46ꞌd 46ꞌd 46

FokFokFokFok

Tib dze uka tib dad tib fok, ñana

konde udzinn dad lidz,,,, uwiy dad xkëda fok

xni. Ga ulë gik dad ulë dad fok knu.

Konde uyelo ulë fok or knuch̲̲a uyax

xni gik dad ch̲̲ëp dad: “Ley nanná nlëdná fok

masda ñaná ñetsëná fok”. Ber ñakdach̲̲a

bekwan ñunn dad.

1. ¿Xkun ulë dad fok?

2. ¿Bekwan xkë xni lo minn bokla or giend

fok? 7

i I

x̱idz

x̱idz x̱i

x̱i x̱i

x̱i x̱idz

w i l

wil

dz i n

dzin

u k i x

u- kix

ukix

x̱ i dz

x̱idz

Tib dad ukë dzin uzu x̱idz lën chen.... Konde lë x̱idz uzobzë, nle dad. Ga dzekna tib dze lë wil uyu lëla wil uya dad nika slëdzda dad x̱idz. Konde uded lo knu uya dad, lë minn uyowzëla x̱idz.

ë ch z I

i x̱ n i

x w t k

u ë i d

l dz g o

kix nu didz in

ëd wil bidz knu

bil ch̲̲a ch̲̲il m

x̱il u dzin ib

zob x̱idz ded bëg

8

UseUseUseUsed 35d 35d 35d 35

GutsGutsGutsGuts

Or sdzinn tiemb xiu guts, or knu ndal

minn xia ch̲̲exi guts, loxna xkë giat guts.

Giat guts nak tib giat gun nixch̲̲o or

xiu lën kafe. Loxna gunu diltsa zëxda gowlá

giat guts, wen or tsu guts gunnlá preb giat

guts.

1. ¿Bekwan ch̲̲ak guts?

2. ¿Xkun nan minn or sdzinn tiemb wenla

guts ikë giat? 29

gw Gw

n gw z i y

n - gwziy

ngwziy

k i gw a

ki - gwa

kigwa

gw a y

gway

Tib dze lë giach̲̲o uyab gana lë ngwziy uyuslo ch̲̲atsye, ñana or knu mer lëd tib gway uyab ngwziy uyëtgax gway.

gway

gway gway

gway gway

gway gway

i Gw n nn

a e k ch̲̲

ë dz r n

gw ñ z d

y i ts gw

gwziy gax gwza ki

ma rin gway dzi

gwiy n be gwa

gew gwiy minn da

u x̱on ñadz gwey

gw e y d a

gwey - da

gweyda

28

UseUseUseUsed 45d 45d 45d 45

GwayGwayGwayGway

Tib gway yen zak ikama chob loma

gak gway gol. Nonga gun naku nkin idedma

gun gow gway wen, dzekna xka chob gway

gana nlë ina man.

Konde lë gway chob, man nak man

gunn yudma gwey yag o dele bekwanda.

Dzekna xka lëma nlë xkisa zinkë x̱its man, lo

lëkga nlas xnama gweyma bekwan, loxna

gunu lëwuga ikama tib gway.

1. ¿Bekwan gunn gway yudma?

2. ¿Xkun ch̲̲unn minn ch̲̲ak ndo gway ndzeb?

9

Giat guts nixch̲̲o nap nika xnusa gowma tson giat guts idzal kafe, gana lëkga zak gowmu idzalo nized x̱ik ch̲̲owma giat nkits.

guts

guts guts

guts guts

guts guts

n k i ts

n - kits

nkits

ts o n

tson

i ts u k

i- tsuk

itsuk

ts Ts

g u ts

guts

g a k p

ch̲̲ z Ts ë

u ts a i

s b o x̱

ts m dz n

tsuk yë n do

kits tsi ch̲̲ats tser

tsi tsëw guts na

gëts bëts tsil i

u këts tson lëts

10

UseUseUseUseꞌd 36ꞌd 36ꞌd 36ꞌd 36

TsaTsaTsaTsabbbb

Tsab nak tib man win nika nonda

pkodz nak.

Xne minn dele gwiyma tsab nen

dzakmaga, loxna gunu diltsa xlandma

gwiyma tsab, nkinda saknenma, dzekna xka

bat gwiydma tsab gana nika tsab bat

gwiydma.

1. ¿Be lë xne minn or xwiyma tsab?

2. ¿Xkun ña tib tsab?

27

b i t s e r

bi - tser

bitser

ñ a g d a ch̲̲ a

ñag - da - ch̲̲a

ñagdach̲̲a

kw i l

kwil

Tib minndo uya uyow ndaldo kwil, ga lë sia udzinn lidz. Konde or kwxin lë ldo minndo uyaknë, ga lë minndo uyunn gilxkab xne: “Bitser lo uyowná nomba kwil kwach loxna gunu në ldoná.”

l ch̲̲ ts kw

r ñ i x

w b k d

a Kw g e

m a s kw

rab kwil ñag u

be da bi kwach

ña gway kaj lann

ch̲̲a fwer kwan lu

jar ch̲̲ëp xne tser

kwil

kwil kw

kwi kwi

kw kwil

26

UseUseUseUseꞌd 44ꞌd 44ꞌd 44ꞌd 44

KwilKwilKwilKwil

Tib dze lë dad uxal x̱in dzesu lo yag

kafe. Ñana or udzinn nib lger ilëts nib yag

kafe lëla lo yag kwil uyep nib, gan ba kë

kwil gow nib. Ñana lo xka yu nib lo yag

kwil,,,, tibaga uyatsye yag kwil uch̲̲antin nib

uyab nib lyu. Ga dzekna uyusche nib lë nib

ubi sia udzinn yu, uloxga nika në niy nib

ñepda nib lo yag kwil uch̲̲anga nib.

1. ¿Bekwan uzak nib uyep nib lo yag kwil?

2. ¿Xkun uyatsye yag kwil?

11

z u z ë g a

zu - zë - ga

zuzëga

ts a b

tsab

n i b

nib

Tib dze lë tib nib win nen dzak ikë gon. Loxna tika lë uwiy tsab lë usan ukë gon. Ga lë xna ch̲̲ëp: ―Nika dele uwiylá tsi tsab, laboen ikëlá gon.

tsab ts

tsa tsag

ts tsab

tsab

n d i x

i ts g z

o a k a

b w e dz

u o ë s

lia tsu san ma

tso dzek dil u

zë tsab non ga

na zed tsi nib

tsa zu da zëx

z ë x d a

zëx - da

zëxda

12

UseUseUseUsed 37d 37d 37d 37

DuDuDuDu

Tib dze lë tib nib win uyunnbéy lo

pxoz uyag gixtu, dzekna lë tsu lo knu. Ñala

dad ux̱ig gixtu tib du win, ñana nanda dad

nika ndipda du knu.

Ga dzekna lë nib uyuslo yu lo gixtu,

gana lë schop bëts nib udzinn yu lo gixtu,

ñana nika nanda minndo nika ndipda du gun

ñag gixtu. Ga dzekna lo në minndo tibaga

lë du gun ñag gixtu uch̲̲ug. Konde uwiy

dad lit nika ndipda du knu, axta or knu

dzekna, lë dad ugib stib du ndip nak.

1. ¿Bekwan uyag du?

2. ¿Ba nak dit xkin du lo minn?

25

ñ Ñ

ñ i g a d a

ñi - ga - da

ñigada

ñ u nn d a

ñunn - da

ñunnda

ñ a z

ñaz

ñ a

ña

Tib nay uch̲̲ug ña, lo x̱ik sia nay ñaz uch̲̲al niy nay uyab nay lyu. Ga dzekna nika bët ñunnda nay ña.... Konde udzel lyu axta gidgu uyak ña nay, yu gido.

ña

ña ñ

ñ ña

z ñ u a

nn ts i l

Ñ g y u

a i n ñ

r ñ d s

ñats bias n ñi

ta ñunn ñow ma

mer ñid ñaz kwë

ga ñab fer ñad

ñap da ño ña

24

UseUseUseUseꞌd 43ꞌd 43ꞌd 43ꞌd 43

ÑaÑaÑaÑa

Tib dze lë tib dad sia gon dit lë X̱its

Dën. Ñana uyal or xwe lë ña dad uch̲̲ug, ga

dzekna ux̱ig dad ña dad kon tib lach̲̲, loxna

sial lë dad ubi lo gon lo nëch̲̲o ña dad.

Konde lë dad udzinn, lë dad uya lo

nfermer. Ga lë nfermer ugë ña dad, loxna

ukë korit ña dad. Ga dzekna dze uyu dad yu.

Axta lë ña dad uyakwen, lë dad uyobich̲̲ekga

uya gon.f

1. ¿Bekwan uyak ña dad?

2. ¿Diltsa lë ña bëtslá uch̲̲ug bekwan

gunnlá? 13

du

du du

du du

l u

lu

g i d g u l

gid - gul

gidgul

n g u dz

n - gudz

ngudz

u UꞋ

d u

du

Tib du gun ngudz wen ikin ix̱igma yag. Loxna gunu slëdzlá du ngudz zak ikin lolá dzexilá yag, lo du knu wen nak.

n u x̱ g

u dz i ë

d i b l

z ë u d

y k ch̲̲ U

du i xkun gul

gid dzuk lu yud

udz n da un

uts gudz psu nu

giuw m pkug il

14

UseUseUseUseꞌd 38ꞌd 38ꞌd 38ꞌd 38

GeGeGeGewwww

Tib dze lë tib dad sia ted gew ich̲̲op

xpak. Ga dzekna xded dad gilxkab xkun ted

mak lo në dad bitser gakda ted mak gew,

ñana uyeloga lit xnusa uded mak gew.

Konde lë dad sia nded gew udedkia

dad unit nter dad lën gew uyakbën x̱ab dad.

Ga dzekna uyenna dad nlëtsch̲̲a xpak dad nikë

dad.

1. ¿Xkun bekwan uzak dad?

2. ¿Be lë ich̲̲ë gew ch̲̲unnbéyzëlá?

23

r R

l g e r

l - ger

lger

dz i n g r

dzingr

n g r e x

n - grex

ngrex

r a b

rab

Tib dze lë ngrex uyuslo xlan gow rab. Ga lë dzingr uyuslo ch̲̲idz xwiy lo ngrex, lo lger gow ngrex lëd rab, lëla yu xiu ch̲̲ow ngrex lo xnusa xdobdën rab.

rab

rab rab

rab rab

rab rab

g n kw r

i r w a

R o g dz

x b nn k

l m e r

kwa ber de grex

n rab rech dra

ger metr ch̲̲unn ser

dzingr libr na l

bur per dur minn

22

UseUseUseUseꞌd 42ꞌd 42ꞌd 42ꞌd 42

RabRabRabRab

Boka ugu tib dad rab. Ñana konde

udzinn dze lë dad ugolia rab,,,, nch̲̲ob rab

uyaklo lo dad.

Ga dzekna nanda dad xkun gunn rab,

sial uya dad ugad rab ich̲̲ësa lo minn lidz. Lë

rab gun uyan, uya dad uyito lën giedz.

1. ¿Xkun uto dad rab?

2. ¿Xkun ch̲̲ak pniy rab?

15

eꞌ EꞋ

gew

gew ge

ge ge

ge gew

g e w

gew

g a n e ch̲̲

ga - nech̲̲

ganech̲̲

u n e x i

u - ne - xi

unexi

Lë nis xna bed lo lë gia uyab, loxna gunu chut ch̲̲ada nis knu lo wenda xnawu. Nonga ich̲̲ë man nak man ch̲̲a nis knu, lo nika bët xiendna man.

x d e d

xded

n ch̲̲ E g

b e u s

o ë x a

i d y e

ch w Dz m

xne ye u ch̲̲e

ch̲̲o gew ge du

yen x̱u ob bed

ed ots ne da

nech̲̲ ga xded xi

16

UseUseUseUseꞌd 39ꞌd 39ꞌd 39ꞌd 39

MinnMinnMinnMinn

Tib bueld lë chop minn uded ch̲̲ow

lidz tib dad xto gway. Ga lë dad knu uka

gway lo minn knu, lo uwiy dad gët xto minn

knu gway gana stibu nlë xna gway gana ndo

gway.

Konde uded lo knu lë gway uyët, ga

lë dad nlas uyak xne: “Ley nanná nkadná

gway lo minn knu.”

1. ¿Chu man xto minn?

2. ¿Bekwan ch̲̲unn minn gway?

21

n kw e n

n - kwen

nkwen

kw n e

kwne

kw d u x

kwdux

kw Kw

kw a l

kwal

Tib dze lë tib nay ndux lo ngon lo lë ngon uyow kwal chen nay. Ga dzekna or lë bixwan ngon uwiy gunu lë ch̲̲ëp lo nay: ―Ndzeb gok kwdux lo ngon diltsa nanlá ch̲̲ak xne ngon.

kwal

kwal kw

kwa kwa

kw kwal

Kw n d a

e z kw x̱

x kw e u

a ch n ë

ë l nn w

kwë tsi kwedz zë

kwend kwal xkwe n

skwel lë gots kwne

kwdux xkwa kwxen nak

kwen kwa la xi

20

UseUseUseUseꞌd 41ꞌd 41ꞌd 41ꞌd 41

KwalKwalKwalKwal

Tib dze lë tib dad ch̲̲ëp lo xiwna:

―Kwx̱ixkwa tamal gowna, lo ix̱e nak

tsi stse may.

Lë nay ch̲̲ëp lo ximgiy:

―Sinda giend kwal gana giend niz

ich̲̲a kwal.

Ga lë dad nlas ch̲̲ak ldo lo giend kwal

ix̱ixkwa tamal gow.

1. ¿Xkun giend kwal ix̱ixkwa tamal?

2. ¿Xkun gunnlá diltsa giend kwal lolá?

17

nn

g u nn

gunn

m g i nn

m - ginn

mginn

l a nn

lann

m i nn

minn

Tib dze lë tib minn uwiy ndaldo mginn. Ga nanda minn xkun gunn minn inas minn mginn, sial nika lann yu ulal minn lë mginn siazë.

i e nn x

ch̲̲ nn l i

t m u z

a b n dz

g w ts ë

lann u ch̲̲u ka

binn minn gunn mey

ley ch̲̲unn xto m

bann ded tsinn na

da ginn nnech̲̲ lidz

minn

minn minn

minn minn

minn minn

18

UseUseUseUseꞌd 40ꞌd 40ꞌd 40ꞌd 40

NguNguNguNgupppp

Tib dze lë tib dad uch̲̲a sia gos ñana

uwiy dad tib ngup. X̱ik uwiy dad ngup lë

uzinkëla dad ga, xnusa udobdën ngup.

Konde uyab ngup axta giet, usu ngup uwiy

zinkëdch̲̲a dad x̱its. Nle uyak ldo ngup lë

ula lo gilgut.

1. ¿Bekwan uyun ngup or lë dad uwiy

ngup?

2. ¿Xkunch̲̲a zak nx̱on ngup lo dad?

19

ch̲̲ u nn b e y

ch̲̲unn - bey

ch̲̲unnbey

ch̲̲ u s g e d a

ch̲̲us - ge - da

ch̲̲usgeda

n g u p

n - gup

ngup

Ngup nak man ch̲̲ak xdobdën or xch̲̲on lo minn; yuga man nonga xgën lyu xnit, loxna xka xla. Liga xka ch̲̲unn ngup, ch̲̲unn minn gan xnas ngup, beysa man xla.

u x ch̲̲ e

ts a i s

b u n t

i x̱ g y

nn e d p

ge ch̲̲unn tu ch̲̲en

n tson bëts bey

yen këb gup pxoz

xi gix dib da

dzek bed ch̲̲us gunn

ngup

ngup up

n - gup up

gup gup

up n - gup

up ngup