Upload
huelya-mutlu
View
143
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Sayf 1
www.enmac.com.tr
ENTEGRE ISO 14001:2004(ÇEVRE) VE
ISO18001:2006 (İSG) YÖNETİM SİSTEMİ EĞİTİMİ
Sayf 2
www.enmac.com.trSayf 2
İLETİŞİM BİLGİLERİ
www.enmac.com.tr
[email protected]: 0 216 545 29 99Facebook://www.facebook.com/pages/Enmac-Danışmanlık/Twitter:@EnmacDwww.enmac.com.tr
Sayf 3
www.enmac.com.trSayf 3
www.enmac.com.tr
ÇEVRE
KURULUŞUN ÇALIŞTIĞI ŞARTLAR, BUNLAR ARASINDA:
HAVASU
TOPRAKDOĞAL KAYNAKLAR FLORA & FAUNA
İNSANLAR & BUNLARIN ETKİLEŞİMLERİ
Sayf 4
www.enmac.com.trSayf 4
www.enmac.com.tr
ÇEVRENİN ANLAMI
ISO 14001:2004: Bir kuruluşun faaliyet gösterdiği ve hava, su,
toprak, doğal kaynaklar, flora, fauna, insanlar ve diğer ilişkili
eşyaları da içeren etrafındaki her şey.
Sayf 5
www.enmac.com.trSayf 5
www.enmac.com.tr
İŞ SAĞLIĞI VE İŞ GÜVENLİĞİ
İş yerlerinde işin yürütülmesi sırasında, çeşitli nedenlerden
kaynaklanan sağlığa zarar verebilecek kaza ve diğer etkenlerden
korunmak ve daha iyi çalışma ortamı sağlamak amacıyla
yapılan sistemli ve bilimsel çalışmalara İş Sağlığı ve İş
Güvenliği denir.
Sayf 6
www.enmac.com.trSayf 6
www.enmac.com.tr
İŞ KAZASI
Aşağıdaki hal ve durumlarda meydana gelen: Sigortalıyı hemen veya sonradan
bedence veya ruhça arızaya uğratan olaydır. (S.S.Kanunu madde: 11/A)
a. Sigortalının işyerinde bulunduğu sırada,
b. İşveren tarafından yürütülmekte olan iş dolayısıyla,
c. Sigortalının, işveren tarafından görev ile başka bir yere gönderilmesi
yüzünden asıl işini yapmaksızın geçen zamanda,
d. Emzikli kadın sigortalının çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda,
e. Sigortalının, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere toplu olarak
götürülüp getirilmesi sırasında
Sayf 7
www.enmac.com.trSayf 7
www.enmac.com.tr
KAZA NEDİR ?
Kaza; ani,
istenmeyen ve planlanmamış,
genellikle ölüm, yaralanma veya
maddi hasarla sonuçlanan bir olay
olarak tanımlanabilir
Sayf 8
www.enmac.com.trSayf 8
www.enmac.com.tr
MESLEK HASTALIĞI NEDİR ?
Meslek Hastalığı; Sigortalının çalıştırıldığı işin niteliğine göre, tekrarlanan bir sebeple veya işin yürütüm şartları yüzünden uğradığı, geçici veya sürekli hastalık, sakatlık ya da ruhi arıza halleridir.
• (SSK 506 sayılı Kanun madde 11/B)
KÜRESEL ÇEVRE PROBLEMLERİ NELERDİR?
www.enmac.com.trSeite 9
Sayf 10
www.enmac.com.trSayf 10
www.enmac.com.tr
BİYOLOJİK ÇEŞİTLİLİK AZALIYOR
Sayf 11
www.enmac.com.trSayf 11
www.enmac.com.tr
KÜRESEL ISINMA ARTIYOR
Artık pardösülerimizi atmamız gerekiyor.. !!!
Sayf 12
www.enmac.com.trSayf 12
www.enmac.com.tr
HAVA KİRLENİYOR
Sayf 13
www.enmac.com.trSayf 13
www.enmac.com.tr
SERA GAZI ETKİSİ ARTIYOR
SERA GAZI ETKİSİ ARTIYOR
Sayf 14
www.enmac.com.trSayf 14
www.enmac.com.tr
İNSAN SAĞLIĞI BOZULUYOR
Sayf 15
www.enmac.com.trSayf 15
www.enmac.com.tr
ATIK ÇEŞİTLİLİĞİVE MİKTARI ARTIYOR
Sayf 16
www.enmac.com.trSayf 16
www.enmac.com.tr
SU KİRLENİYOR
Sayf 17
www.enmac.com.trSayf 17
www.enmac.com.tr
YEŞİL ALAN HAZIRLANIYOR
Sayf 18
www.enmac.com.trSayf 18
www.enmac.com.tr
BİYOÇEŞİTLİLİK AZALIYOR
Sayf 19
www.enmac.com.trSayf 19
www.enmac.com.tr
ASİT YAĞMURLARI ARTIYOR
Sayf 20
www.enmac.com.trSayf 20
www.enmac.com.tr
ENERJİ KAYNAKLARI AZALIYOR
Sayf 21
www.enmac.com.trSayf 21
www.enmac.com.tr
İSO 14001 STANDARTININ TARİHÇESİ
• 1973’de Avrupa birliği ilkeleri I. Eylem planını yayınlamışlardır. (Çevreyi koruyucu önlemleri uygulamaya koymak için)• 1992’de BS 7750 Standardı • 1992’de Rio Deklarasyonu• 1993’de ISO tarafından 14000 ailesi Standardlarını
geliştirmek için ISO/TC 207. Çevresel Yönetim Teknik Komitesi kurulmuştur. (Çevre Yönetim Sistemleri - Genel Özellikler)• 1994 TS 9719 standardı• 1996’da ISO 14001 standardı• 2004’te ISO 14001 revizyonu
Sayf 22
www.enmac.com.trSayf 22
www.enmac.com.tr
GLOBAL ISINMANIN ETKİSİ
Sayf 23
www.enmac.com.trSayf 23
www.enmac.com.tr
GLOBAL ISINMANIN ETKİSİ
Sayf 24
www.enmac.com.trSayf 24
www.enmac.com.tr
GLOBAL ISINMANIN ETKİSİ
EVİMİZ NERESİ ?
Sayf 25
www.enmac.com.trSayf 25
www.enmac.com.tr
GLOBAL ISINMANIN ETKİSİ
Sayf 26 www.enmac.com.trSayf 26
www.enmac.com.tr
GLOBAL ISINMANIN ETKİSİ
Sayf 27
www.enmac.com.trSayf 27
www.enmac.com.tr
GLOBAL ISINMANIN ETKİSİ
Sayf 28
www.enmac.com.trSayf 28
www.enmac.com.tr
ÇEVRESEL STANDARTLARIN HAZIRLANMASININ NEDENLERİ
Baskılar:Baskı grupları.
Politika.
İç işleri.
Baskılara Tepkiler:Geleneksel.
Çok uluslu birleşmeler.
Genel Sistematik.
Sayf 29
www.enmac.com.trSayf 29
www.enmac.com.tr
OHSAS TARİHÇESİ VE İLGİLİ DİĞER STANDARTLAR
1974 : İşyerinde sağlık ve güvenlik yasası (HASAW-İngiltere)1979 : BS 5750 Pt 1,2,&31987 : ISO 9000 Serisi1991 : HS(G) 65 Başarılı sağlık ve güvenlik yönetimi1994 : ISO 9000:94 yayınlandı & BS 5750 yürürlükten kalktı1996 : ISO 14001 : 1996 yayınlandı1996 : BS 8800 İş sağlığı ve güvenliği yönetim sistemi için rehber1999 : OHSAS 18001:1999 İş sağlığı ve güvenliği yönetim sistemi standardı yayınlandı 2000 : ISO 9000 :2000 yayınlandı2004 : ISO 14001:2004 yayınlandı2007: OHSAS 18001:2007 İş sağlığı ve güvenliği yönetim sistemi standardı yayınlandı 2008 : ISO 9001: 2008 yayınlandı
Sayf 30
www.enmac.com.trSayf 30
www.enmac.com.tr
Sayf 31
www.enmac.com.trSayf 31
www.enmac.com.tr
Sayf 32
www.enmac.com.trSayf 32
www.enmac.com.tr
Sayf 33
www.enmac.com.trSayf 33
www.enmac.com.tr
Sayf 34
www.enmac.com.trSayf 34
www.enmac.com.tr
34
Sayf 35
www.enmac.com.trSayf 35
www.enmac.com.tr
BİRKAÇ KAZA RESMİ
Sayf 36
www.enmac.com.trSayf 36
www.enmac.com.tr
BİRKAÇ KAZA RESMİ
Sayf 37
www.enmac.com.trSayf 37
www.enmac.com.tr
BİRKAÇ KAZA RESMİ
Sayf 38
www.enmac.com.trSayf 38
www.enmac.com.tr
BİRKAÇ KAZA RESMİ
Sayf 39
www.enmac.com.trSayf 39
www.enmac.com.tr
BİRKAÇ KAZA RESMİ
Yüzük
Sayf 40
www.enmac.com.trSayf 40
www.enmac.com.tr
BİRKAÇ KAZA RESMİ
ELEKTRİK ÇARPMASI
Sayf 41
www.enmac.com.tr
ISO 14001:2004ve
OHSAS 18001:2007
STANDARTLARINI TANIMA
Sayf 42
www.enmac.com.trSayf 42
www.enmac.com.tr
NİÇİN OHSAS 18001:2007
• OHSAS 18001:2007 Standardı uluslar arası ölçekte İSG yönetim sistemlerinin değerlendirilmesi amacı ile kabul görmektedir.
• İSG yönetim sisteminin uygulanması, sürdürülmesi ve sürekli iyileştirilmesi.
• Kuruluşlar İSG politikasına uyduklarının güvencesini alırlar
• Diğerlerine uygunluğu da gösterir.
Sayf 43
www.enmac.com.trSayf 43
www.enmac.com.tr
NİÇİN OHSAS 18001:2007
• OHSAS 18001:2007 uluslararası tanınan bir yönetim sistem standardıdır.
• It is paralleled with AS/NZ 4801:2001 Occupational Health and Safety Management Systems Standard.
• Kuruluşlarda İSG sisteminin kurulması ile ilgili sistematik bir çalışma ortamı oluşturur.
Sayf 44
www.enmac.com.trSayf 44
www.enmac.com.tr
ÇEVRE VE OHSAS Y.S.
ISO 14001:2004 ÇYS & OHSAS 18001:2007 standartları birbirleri ile ilişkili prosesler sistemine dayanır. Her hangi bir kuruluşta çevre konularının ve İş güvenliğinin yönetilmesi ile ilgili basit araçlardan oluşurlar.
İkisi de sadece sonuçta ne olması gerektiği konusunu açıklarlar, bu sonuçlara nasıl ve hangi metotlar ile ulaşılacağı konusu ise açıktır.
Sayf 45
www.enmac.com.trSayf 45
www.enmac.com.tr
İSO 14001:2004 VE OHSAS 18001:2007
• ISO 14001:2004 Uluslar arası bir standarttır.
• OHSAS 18001:2007 artık ISO 14001 ile uyumlu ve entegre olabilecek bir standart haline gelmiştir.
• Tüm dünyada bilinirler.
• Tüm sektörlere uygulanabilir.
Sayf 46
www.enmac.com.trSayf 46
www.enmac.com.tr
İSO 14001:2004 VE OHSAS 18001:2007
• Şartlar:• Her ikisi de Çevre ve OHSAS politikası gerektirir.
• Personelin aktif katılımı gerekir.
• Tedarikçiler ve taşeronların uygunluğunu gerektirir.
• ÇYS / İSG performansının sürekli iyileştirilmesi.
• Üç yıllık denetleme ve belgelendirme dönemleri.
• İlk Çevre ve İSG değerlendirmesi
Sayf 47
www.enmac.com.trSayf 47
www.enmac.com.tr
İSO 14001:2004 VE OHSAS 18001:2007
• ÇYS / OH&S Denetleme
• ÇYS / OH&S Politikası.
• Planlama.
• Yönetim Gözden Geçirme.
• Belgelendirme – Doğrulama.
• ÇYS / OH&S Dokümanları.
• ÇYS / OH&S Uygulamasının geçerli kılınması.
Sayf 48
www.enmac.com.trSayf 48
www.enmac.com.tr
ÇYS/OHSAS-YS GENEL
POLİTİKA
PLANLAMA
UygulamaDüzeltici Faaliy. Doğrulama
Yönetim Gözden Geç.
“PLANLA - UYGULA - KONTROL ET”48
Sayf 49
www.enmac.com.trSayf 49
www.enmac.com.tr
ISO 14001:2004/OHSAS 18001:2007 STANDARTLARI
Bu standartlarda şartlar bölüm 4, 5 ve bölüm 6 nın altında verilmektedir ve ISO 9001:2000 ve ISM Kodu standardını tanıyan insanlar için bilindik gerekliliklerdir :
4.1. Genel Şartlar.
4.2. Politika.
4.3. Planlama.
4.4. Uygulama ve operasyon.
4.5. Kontrol.
4.6. Yönetim Gözden Geçirme
Sayf 50
www.enmac.com.trSayf 50
www.enmac.com.tr
KAPSAM
Kapsamda aşağıdakileri uygulamak isteyen her kuruluşun kullanabileceği yazar :
A) Çalışanlara ve kendi faaliyetlerinden kaynaklı şekilde iş güvenliği riski ile karşı karşıya kalabilecek diğer ilgili taraflara karşı oluşabilecek riskleri yok etmek veya en aza indirmek için
bir İSG yönetim sistemi uygulamak isteyenler
B) ISG yönetim sistemini uygulamak, sürdürmek ve sürekli iyileştirmek.
Sayf 51
www.enmac.com.trSayf 51
www.enmac.com.tr
4) +4) ÇEVRE VE İSG YÖNETİM SİSTEM ŞARTLARI
4.1. GENEL ŞARTLAR
Kuruluşun Çevre ve İSG yönetim sistemi tanımlaması, kurması, dokümante etmesi, sürekliliğini sağlaması ve sürekli iyileştirmesini gerektirmektedir.
Sayf 52
www.enmac.com.trSayf 52
www.enmac.com.tr
ÇEVRE VE İSG YÖNETİM SİSTEM ŞARTLARI (Devam)
4.2. ÇEVRE VE İSG POLİTİKASI
Kuruluşun faaliyetleri, hizmetleri ve ürünlerine uygun,
yasalara uyma, kirliliğin önlenmesi, sağlık ve güvenlik
risklerinin azaltılması taahhüdünü içeren, amaçları ortaya
koyan tanımlı ve dokümante bir politika olmalıdır. Bu politika
tüm çalışanlara iletilmeli ve tüm kamuya açık olmalıdır.
Sayf 53
www.enmac.com.trSayf 53
www.enmac.com.tr
FAALİYET 2FAALİYET 2
BİRLEŞTİRİLMİŞÇEVRE
& OHSAS POLİTİKASI
ÇEVRE & OHSAS, BÖLÜM 4.2.
Sayf 54
www.enmac.com.trSayf 54
www.enmac.com.tr
ÇEVRE POLİTİKASI
1. Sürekli gelişme ve kirliliğin önlenmesine dair taahhüt.2. Çevre politikası halkın erişimine açık olmalı3. İSG mevzuatına ve üyesi olduğu kuruluşların şartlarına
uyacağına dair taahhüt içermelidir. 4. İSG Politikası ilgili taraflara açık olmalı.
Sayf 55
www.enmac.com.trSayf 55
www.enmac.com.tr
4.3. PLANLAMA4.3.1. Çevre BoyutlarıKuruluş, kendi faaliyetleri, ürünleri ve hizmetlerinin çevre boyutlarını, bunların etkilerini ve önemliliklerini belirlemek için uygun prosedürler oluşturmalı, sürekliliğini sağlamalı ve uygulamalıdır. Bu boyutlar ve etkileri ÇYS kurulurken dikkate alınacaktır ve bu prosedür dokümante edilecektir. NOT: 4.3., OH&S riskleri ile ilgili planlama daha farklıdır.
ÇEVRE VE İSG YÖNETİM SİSTEM ŞARTLARI (Devam)
Sayf 56
www.enmac.com.trSayf 56
www.enmac.com.tr
FAALİYET 2Çevre Boyutları Çevre Etkileri
Uçucu organik bileşiklerden kaynaklanan hava emisyonları
Havadaki ozon miktarında artış
Kimyasal madde dökülme ve sızmaları
Toprak ve yer altı suyu kirlenmesi
Elektrik enerjisi kullanımı Hava kirliliği, global ısınma
Kağıtların geri dönüşüme gönderilmesi
Doğal kaynakların kullanılması
Sayf 57
www.enmac.com.trSayf 57
www.enmac.com.tr
FAALİYET 3
KENDİ KURULUŞUNUZDAKİ ÇEVRE BOYUTLARININ VE OH&S TEHLİKELERİNİN BELİRLENMESİ
ISO 14001:2004, BÖLÜM 4.3.1.
OHSAS 18001:2007, BÖLÜM 4.3.1.
Sayf 58
www.enmac.com.trSayf 58
www.enmac.com.tr
Sayf 59
www.enmac.com.trSayf 59
www.enmac.com.tr
RİSK DEĞERLENDİRME
• Tehlike belirleme, risk değerlendirme ve risklerin kontrolü ile ilgili planlama OHSAS 18001:2007, • Operasyonel Kontroller. ( İşlem Kontrolü )• Tehlikelerin durumu, yapısı ve geçmişi.• İş ortamının tasarımı ve oluşturulması.• Faaliyetler, Cihaz, Malzeme, Depolama.• Ziyaretçiler ve taşeronlar ile ilgili kontroller.• Satınalma, Taşeron hizmet sağlayıcılar.• Onarım, Bakım ve Servis.
Sayf 60
www.enmac.com.trSayf 60
www.enmac.com.tr
ELEMAN 4.3.1.OH&S TEHLİKE BELİRLEME, RİSK
DEĞERLENDİRME VE KONTROLLERİN BELİRLENMESİ
• 4.3.1.( AÇIKLAMA ):
• Tehlike belirleme ile ilgili dokümante prosedür.
• Risk değerlendirme ile ilgili dokümante prosedür.
• Tedbirlerin belirlenmesi.
• Tehlikelerin / Risklerin kontrolü.
• Tehlikelerin ve risklerin değerlendirilmesi
• Tehlike tipleri ve etkileri / sonuçları.
Sayf 61
www.enmac.com.trSayf 61
www.enmac.com.tr
FAALİYET 4
SORULİSTESİ – TEHLİKE BELİRLEME VE
RİSK DEĞERLENDİRME VE
“GERÇEK DELİL”
OHSAS 18001:2007, BÖLÜM 4.3.1.
Sayf 62
www.enmac.com.trSayf 62 www.enmac.com.tr
4) ÇEVRE VE İSG YÖNETİM SİSTEM ŞARTLARI
4.3. PLANLAMA (Devam)
4.3.2. Yasal ve Diğer ŞartlarKuruluş, uymak zorunda olduğu yasalar ve uygulamalar ile ve bunların kendisi ile ilgili İSG tehlikeleri ve Çevre Boyutları hakkında bilinçli olmalıdır. Sürekli bilinçlilik ve uygunluk sağlamak için prosedürler uygulanmalıdır.
Sayf 63
www.enmac.com.trSayf 63 www.enmac.com.tr
İSG YASAL ŞARTLAR
1. Ağır Ve Tehlikeli İşler Yönetmeliği2. Biyolojik Etkenlere Maruziyet Risklerinin Önlenmesi
Hakkında Yönetmelik3. Çalışanların İş Sağlığı Ve Güvenliği Eğitimlerinin Usul Ve
Esasları Hakkında Yönetmelik4. Ekranlı Araçlarla Çalışmalarda Sağlık Ve Güvenlik
Önlemleri Hakkında Yönetmelik
Sayf 64
www.enmac.com.trSayf 64 www.enmac.com.tr
İSG YASAL ŞARTLAR
5. Elle Taşıma İşleri Yönetmeliği6. Gürültü Yönetmelik7. Güvenlik Ve Sağlık İşaretleri Yönetmeliği8. İş Sağlığı Ve Güvenliği Kurulları Hakkında Yönetmelik9. İş Sağlığı Ve Güvenliği Yönetmeliği10. Kanserojen Ve Mutajen Maddelerle Çalışmalarda Sağlık Ve
Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik
Sayf 65
www.enmac.com.trSayf 65 www.enmac.com.tr
İSG YASAL ŞARTLAR
10. Kimyasal Maddelerle Çalışmalarda Sağlık Ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik
11. Kişisel Koruyucu Donanımların İşyerlerinde Kullanılması Hakkında Yönetmelik
12. Patlayıcı Ortamların Tehlikelerinden Çalışanların Korunması Hakkında Yönetmelik
13. Titreşim Yönetmeliği14. Yapı İşlerinde Sağlık Ve Güvenlik Yönetmeliği
Sayf 66
www.enmac.com.trSayf 66 www.enmac.com.tr
ÇEVRE VE YASAL ŞARTLAR
1. Ambalaj Atıkları Yönetmeliği2. Atık Pil akümülatör3. Atık yağların kontrolü4. Bitkisel atık yağlar5. Gürültü kontrol yönetmeliği6. Hafriyat atıklarının kontrolü yönetmeliği7. Hava kalitesinin değerlendirilmesi Y.8. Isınmadan kaynaklı hava kirliği yönetemliği9. Su kirliliğinin engellenmesi yönetmeliği
Sayf 67
www.enmac.com.trSayf 67 www.enmac.com.tr
ÇEVRE VE YASAL ŞARTLAR
10. Tehlikeli kimyasallar yönetmeliği11. Tehlikeli atıkların kontrolü yönetmeliği12. Tıbbi atık yönetmeliği
Sayf 68
www.enmac.com.trSayf 68 www.enmac.com.tr
4) ÇEVRE VE İSG YÖNETİM ŞARTLARI
4.3. PLANLAMA (Devam)4.3.3. Hedefler, Amaçlar ve ProgramlarÇevre ve OH&S iyileştirme hedefleri ve amaçları belirlenmeli ve politika ile tutarlı olmalıdır.
Bu hedeflerin ve amaçların gerçekleştirilebilmesi için sorumluluk ve zaman sınırlarını da içerecek şekilde programlar oluşturulmalıdır.
Sayf 69
www.enmac.com.trSayf 69 www.enmac.com.tr
Politika Amaçlar Hedefler Enerji kullanımını tüm faaliyetlerde mümkün olduğunca azaltmak, kirliliğin önlenmesi
Enerji kullanımını azaltmak
Üretim hattında, 2011 yılında elektrik kullanımını %5 azaltmakLPG tüketimini Temmuz 2011’e kadar %10 azaltmak
Çevre kanununa ve diğer şartlara uyma taahhüdü, sürekli iyileşme, kirliliğin önlenmesi taahhütleri
Atıksu deşarjında limit değerlere uygunluğun iyileştirilmesi
2011 yılı sonuna kadar izin verilen değerlerden sapmanın sıfırlanması
Tehlikeli kimyasalların kullanımının mümkün olduğunca azaltılması
Tehlikeli kimyasalların tüm kuruluşta kullanımını 2002 yılına kadar ortalama %30 azaltmak
CFC kullanımını 2011’de durdurmakBoyahanede solvent bazlı boyaların kullanımını 2011’e kadar %25 azaltmak
Sayf 70
www.enmac.com.trSayf 70 www.enmac.com.tr
4) ÇEVRE VE İSG YÖNETİM ŞARTLARI
4.4. UYGULAMA VE İŞLEM ( OPERASYON ) 4.4.1. Kaynaklar, roller, sorumluluk, itibar ve yetki Yönetim Çevre ve İSG ile ilişkili yeterli kaynak sağlamalı ve rolleri, sorumlulukları ve yetkileri tanımlamalıdır. Yönetim sisteminin kurulması, uygulanması, sürdürülmesi ve iyileşme ve tavsiyelerin yönetime iletilmesini de içeren performans raporunun hazırlanması yetkileri ile donatılmış bir yönetim temsilcisi atanmalıdır.
Sayf 71
www.enmac.com.trSayf 71
www.enmac.com.tr
FAALİYET 5
KURULUŞUNUZA AİT BİR ORGANİZASYON ŞEMASI ÇİZİNİZ VE ÇEVRE VE İSG YÖNETİM TEMSİLCİSİ İLE DİĞER ANA PERSONELİN İLİŞKİLERİNİ GÖSTERİNİZ.
CEVRE & OHSAS, BÖLÜM 4.4.1.
Sayf 72
www.enmac.com.trSayf 72 www.enmac.com.tr
4) ÇEVRE VE İSG YÖNETİM SİSTEM ŞARTLARI
4.4. UYGULAMA VE İŞLEM ( OPERASYON ) (Devam)
4.4.2. Yeterlilik, Eğitim ve BilinçKuruluş, faaliyetleri ve bunların sonuçları, sağlık ve güvenlik konusunda risk içeren ve çevre üzerinde önemli bir boyut ve etkisi olan personelin görevlerini yerine getirebilecekleri bir yeterlilikte eğitilmiş olmasını sağlamalıdır. Ayrıca tüm personel Çevre yasalarına uyumun önemini anlamaları ve bu konuda bilinçli olmalarını sağlamalıdır.
Sayf 73
www.enmac.com.trSayf 73 www.enmac.com.tr
Sayf 74
www.enmac.com.trSayf 74 www.enmac.com.tr
4) ÇEVRE VE İSG YÖNETİM ŞARTLARI
4.4. UYGULAMA VE İŞLEM ( OPERASYON ) 4.4.3. İletişimKuruluş, kendi organizasyonu içerisinde tüm seviyelerde çevre ve sağlık ve güvenlik ile ilgili konularda iç iletişimi uygulayacak ve sürdürecek ve dış iletişimi alacak, dokümante edecek, cevap verecek ve dış otoriteler ile iletişimi gerçekleştirecek prosedürlere sahip olmalıdır.
Sayf 75
www.enmac.com.trSayf 75 www.enmac.com.tr
DANIŞMA, KATILIM VE İLETİŞİM (1)
ISO 14001:2004/OHSAS 18001:2007 – Madde 4.4.3.:• Dokümante prosedürler.• Raporlama • Çalışanların katılımı.• İlgili taraflara açık olmalıdır. “Ortaklar”, “ Şehir Plancıları” vb.• Çalışanlara danışılmalıdır, politika gözden geçirme, riskler, tehlikeler, değişiklikler.• Atanmış personelin ismi ve kimlik bilgileri.
Sayf 76
www.enmac.com.trSayf 76 www.enmac.com.tr
İŞARETLER
Sayf 77
www.enmac.com.trSayf 77 www.enmac.com.tr
DANIŞMA & İLETİŞİM (1)
• Çalışanların yanı sıra uygun olduğunda aşağıdakilere de danışmalıdır ;
• SSK / İş Kanunu: Devlet kurumları, resmi kuruluşlar • Sigorta şirketleri• Şehir plancıları• Toplum grupları, cemaatler• İtfaiye, Polis, Tıbbi otoriteler• Taşıma / Liman otoriteleri
Sayf 78 www.enmac.com.trSayf 78 www.enmac.com.tr
DANIŞMA & İLETİŞİM (1)
• Acil durum plancıları – Yerel ve ulusal• Deniz güvenliği• Çevre / Ekoloji ajansları • Jeolojistler, çevreciler, atık kuruluşları• Devletin çevre ile ilgili kuruluşları
Sayf 79 www.enmac.com.trSayf 79 www.enmac.com.tr
Katılımcı Rapor MetodlarıYöneticiler / pay sahipleri / ticaret birlikleri
Özel mektup, çevre raporu veya yıllık finans raporunda bir bölüm
Banka, sigorta şirketleri Çevre raporunda veya yıllık finans raporunda bir bölüm
Devlet yetkilileri Özel rapor / çevre raporu
Müşteriler Reklamlar
Yerel halk Mektup, halka açık günler, yerel basın ve görüşmeler
Çevre grupları Mektup, çevre raporu
Sayf 80
www.enmac.com.trSayf 80 www.enmac.com.tr
4) ÇEVRE VE İSG YÖNETİM SİSTEM ŞARTLARI
4.4. UYGULAMA VE İŞLEM ( OPERASYON ) 4.4.4. Dokümantasyon ÇEVRE ve İSG dokümantasyonu, politika, hedefler ve amaçlar, kapsam, ana elemanlar bunların etkileşimleri ve dokümanları, Standartlar tarafından istenen doküman ve kayıtlar ve proseslerin etkin planlaması, uygulanması ve kontrolü için gerekli doküman ve kayıtlar
Sayf 81
www.enmac.com.trSayf 81 www.enmac.com.tr
4) ÇEVRE VE İSG YÖNETİM SİSTEM ŞARTLARI
4.4. UYGULAMA VE İŞLEM ( OPERASYON ) 4.4.5. Dokümanların Kontrolü
Kuruluş, Çevre ve İSG dokümanlarında uygunluk, gözden geçirme, durum, bulunabilirlik, izlenebilirlik ve güncelliğin sağlanabilmesi için dokümanların kontrolünü sağlamak üzere prosedürler oluşturmalı ve uygulamalıdır.
Sayf 82
www.enmac.com.trSayf 82 www.enmac.com.tr
4) ÇEVRE VE İSG YÖNETİM SİSTEM ŞARTLARI
4.4. UYGULAMA VE İŞLEM ( OPERASYON ) 4.4.6. İşlem KontrolüKuruluş, Önemli çevre boyut ve etkileri içeren, önemli OH&S tehlike ve riskleri barındıran operasyon, işlem ve prosesleri, dokümante prosedürler oluşturarak belirlemeli ve planlamalıdır. Ayrıca, kendi ürün ve hizmetlerindeki çevre boyut ve etkileri ile İSG risklerini ilişkilendirmeli ve bu bilgileri tedarikçi ve taşeronlara iletmelidir.
Sayf 83 www.enmac.com.trSayf 83 www.enmac.com.tr
İşletme Kontrolü
Yasal ve Diğer
Gereksinimler
Amaçlar ve Hedefler
Önemli Çevresel Etkiler
ÇevrePolitikası
İşletme Kontrolü
83
Sayf 84
www.enmac.com.trSayf 84 www.enmac.com.tr
4) ÇEVRE VE İSG YÖNETİM SİSTEM ŞARTLARI
4.4. UYGULAMA VE İŞLEM ( OPERASYON ) 4.4.7. Acil Durum Hazırlığı ve TepkiKuruluş oluşabilecek potansiyel acil durumları belirlemeli ve bu acil durumlardan oluşabilecek çevre veya sağlık ve güvenlik ile ilgili sonuçları en aza indirmek ile ilgili dokümante prosedürleri oluşturmalı ve uygulamalıdır. Bu prosedürler periyodik olarak gözden geçirilmeli ve test edilmelidir.
Sayf 85
www.enmac.com.trSayf 85
www.enmac.com.tr
FAALİYET 7
ACİL DURUM HAZIRLIĞI
GRUP SUNUMU
FARKLILIKLARI SUNMAK İÇİN BİR MATRİS OLUŞTURUNUZÇEVRE & OHSAS, MADDE 4.4.7.
Sayf 86
www.enmac.com.trSayf 86 www.enmac.com.tr
4) ÇEVRE VE İSG YÖNETİM SİSTEM ŞARTLARI
4.5. İzleme ve Ölçüm4.5.1. İzleme ve Performans ÖlçümüKuruluş, çalışanların sağlık ve iş güvenliğine ve çevreye önemli etkileri olan faaliyetlerinin ana kısımlarının belirli aralıklar ile izlenmesi ve ölçülmesi ile ilgili prosedürleri olmalıdır. Bu prosedürler hedef ve amaçların gerçekleşmesini ve iyileşmesini de içermelidir. İzleme cihazları kalibreli olmalıdır.
Sayf 87
www.enmac.com.trSayf 87
www.enmac.com.tr
FAALİYET 8
BİRLEŞTİRİLMİŞ ÇEVRE VE OH&S YÖNETİM SİSTEMİ ETKİNLİĞİNİN İZLENMESİ VE ÖLÇÜLMESİ İÇİN
ANA KRİTERLERİ VE PERFORMANS İNDİKATÖRLERİNİ İÇEREN BİR MATRİS
GELİŞTİRİNİZ.
ÇEVRE & OHSAS, MADDE 4.5.1.
Sayf 88
www.enmac.com.trSayf 88 www.enmac.com.tr
4) ÇEVRE VE İSG YÖNETİM SİSTEM ŞARTLARI
4.5. İzleme ve Ölçüm4.5.1. İzleme ve Performans Ölçümü
• Kuruluş aşağıdakileri yapacaktır:• Prosedürlerin oluşturulması ve uygulanması.• Tedbirlerin etkinliğinin izlenmesi.• Performansın aralıklar ile izlenmesi.• Proaktif ve reaktif sistemler.
Sayf 89
www.enmac.com.trSayf 89 www.enmac.com.tr
4) ÇEVRE VE İSG YÖNETİM SİSTEM ŞARTLARI
4.5. İZLEME VE ÖLÇME (Devam)4.5.2. Uygunluğun Değerlendirilmesi
Kuruluş, yasal ve diğer şartlara uygunluğun periyodik olarak değerlendirilebilmesi için prosedürler oluşturmalı ve uygulamalıdır.
Sayf 90
www.enmac.com.trSayf 90 www.enmac.com.tr
İzleyemezseniz Yönetemezsiniz! !!
Sayf 91
www.enmac.com.trSayf 91 www.enmac.com.tr
4) ÇEVRE VE İSG YÖNETİM SİSTEM ŞARTLARI
4.5. İZLEME VE ÖLÇÜM (Olay ve Kaza inceleme dahil) 4.5.3. Uygunsuzluk, Düzeltici Faaliyet, Önleyici Faaliyet Çevresel önemlilik arz eden ve çalışanlara sağlık & güvenlik riski oluşturan olaylar ve gerçek ve potansiyel uygunsuzluklar ile ilgili prosedürler oluşturulmalı ve uygulanmalıdır. Prosedürler bir olayın olmasını veya tekrar ortaya çıkmasının önlenmesi için önleyici ve düzeltici faaliyetleri belirlemelidir. Prosedürler, tanımlı şartlara, Çevre ve OH&S güncelleme gerekliliğine ve kazaların oluşması durumunda soruşturulmasına sahip yöntemler içermelidir.
Sayf 92
www.enmac.com.trSayf 92 www.enmac.com.tr
İç Denetle
me Sonuçla
rı
İzleme ve
Ölçme Sonuçla
rı
Çalışanlardan Gelen
Öneriler
İş Kazası
Raporları
Düzeltici – Önleyici Faaliyetlerin Geliştirilmesi
Yönetimin Gözden Geçirmesi
Düzeltici-Önleyici Faaliyetler
92
Sayf 93
www.enmac.com.trSayf 93 www.enmac.com.tr
4) ÇEVRE VE İSG YÖNETİM SİSTEM ŞARTLARI
4.5. İZLEME VE ÖLÇÜM (Devam)4.5.4. Kayıtların KontrolüKuruluş, Çevre ve İSG yönetim sistemi için dokümanları ve kayıtları tanımlamalı, ve kayıtları belirlemeli, toplamalı, tasnif etmeli, dosyalamalı ve güvenli şekilde korumalıdır. 4.5.5. İç DenetimKuruluş, Çevre ve İSG yönetim sistemlerinin planlı aralıklar ile iç denetime tabi tutmalıdır. Bu raporlama ve takip sistemini de içermelidir.
Sayf 94
www.enmac.com.trSayf 94 www.enmac.com.tr
4) ÇEVRE VE İSG YÖNETİM SİSTEM ŞARTLARI
4.6. YÖNETİM GÖZDEN GEÇİRME
Kuruluş, Çevre ve OH&S yönetim sistemlerini, planlı aralıklar
ile ve ihtiyaçları karşılama uygunluğu, kuruluş hedeflerine devam
eden uygunluğu, değişen şartlar altında etkinlik ve uygunluğunun
tespit edilmesi amacı ile gözden geçirmelidir.
Sayf 95
www.enmac.com.trSayf 95 www.enmac.com.tr95
Periyodik ÇYS Denetimleri
ÇYS ‘nin Geliştirilmesi
Düzeltici / Önleyici
Faaliyetler
Yönetimin Gözden
GeçirmesiÇYS Denetimleri, Düzeltici-Önleyici Faaliyet ve Yönetimin Gözden Geçirmesi Prosesleri Arasındaki İlişki
95
Sayf 96
www.enmac.com.trSayf 96 www.enmac.com.tr
TEMEL ÇEVRE VE OHSAS HATALARI
1) Yetersiz Planlama.2) Yetersiz Eğitim.3) İzleme sisteminin olmaması.4) Zayıf Doküman Kontrolü.5) Kaynak yetersizliği.6) Eksik kalibrasyon sistemi.7) Eksik amaç belirleme.
Sayf 97
www.enmac.com.trSayf 97
www.enmac.com.tr
BÖLÜM 4
ÇEVRE YÖNETİMİ VE
SÜRDÜRÜLEBİLİR GELİŞME
Sayf 98
www.enmac.com.trSayf 98 www.enmac.com.tr
ÇEVRE YÖNETİMİ VE SÜRDÜRÜLEBİLİR GELİŞME
Sürdürülebilir Gelişme nedir ?
Hem yerel hem de global boyutları düşününüz……
Sayf 99
www.enmac.com.trSayf 99 www.enmac.com.tr
ÇEVRE YÖNETİMİ VE SÜRDÜRÜLEBİLİR GELİŞME
• Brundtland: “Bugünün ihtiyaçlarını karşılarken, gelecek kuşakların kendi ihtiyaçlarını karşılama kabiliyetini etkilemeden gelişme şekli ”.
Sayf 100
www.enmac.com.trSayf 100 www.enmac.com.tr
SÜRDÜRÜLEBİR GELİŞME
• Ağaç kullanımı.• Ulaşım.• Enerji• Atıklar.• Biyolojik Çeşitlilik (Plant and Animal Life).• Su.• Sosyal.• Ekonomik.
Sayf 101
www.enmac.com.trSayf 101 www.enmac.com.tr
TAŞIMA ELEKTRİKLİ ARABA
101
Sayf 102
www.enmac.com.trSayf 102 www.enmac.com.tr
TAŞIMA SIFIR YAYINIM
Sayf 103
www.enmac.com.trSayf 103 www.enmac.com.tr
YÖNETİM & İTİBAR
• Herkesin ihtiyaçlarını göz önüne alan sosyal gelişme.• Çevrenin etkin korunması.• Doğal kaynakların ihtiyatlı kullanımı.• Yüksek ve kararlı seviyelerde ekonomik gelişme ve istihdamın
sürdürülebilirliği. • Çevresel vergi şartları ve cezaları.
Sayf 104
www.enmac.com.trSayf 104 www.enmac.com.tr
GLOBAL ÇEVRE
• Global Isınma.• İklim Değişikliği.• Ozon Delinmesi.• Deniz Seviyelerinde Değişiklik.• Kirlilik.
Sayf 105
www.enmac.com.trSayf 105 www.enmac.com.tr
GERİ DÖNÜŞÜM KONTEYNIRLARI
105
Sayf 106
www.enmac.com.trSayf 106 www.enmac.com.tr
GERİ DÖNÜŞÜM SEMOLLERİ
106
106
Sayf 107
www.enmac.com.trSayf 107 www.enmac.com.tr
TORBADA GERİ DÖNMÜŞÜM UYARISI
107
107
Sayf 108
www.enmac.com.trSayf 108 www.enmac.com.tr
KAĞIT GERİ DÖNÜŞÜM
108
108
108
Sayf 109
www.enmac.com.trSayf 109 www.enmac.com.tr
PLASTİK GERİ DÖNÜŞÜM
109
109
109
Sayf 110
www.enmac.com.trSayf 110 www.enmac.com.tr
CAM GERİ DÖNÜŞÜM
110
110
110
110
Sayf 111
www.enmac.com.trSayf 111 www.enmac.com.tr
ATIK SU ARITMA
111
111
111
111
Sayf 112
www.enmac.com.trSayf 112
www.enmac.com.tr
BÖLÜM 5
• ÇEVRESEL BOYUT / ETKİLERİN BELİRLENMESİNDE KULLANILAN
TEKNİKLER
Sayf 113
www.enmac.com.trSayf 113 www.enmac.com.tr
ÇEVRESEL BOYUTLAR VE ETKİLER
• Çevre Boyutu : Kuruluşun çevre ile her hangi bir şekilde etkileşebilecek olan faaliyetlerinin, ürünlerinin veya hizmetlerinin bir parçası. ( Önemli bir çevre boyutu aynı zamanda önemli bir çevre etkisine sahip olabilir. )
• Çevre Etkisi : Kuruluşun çevre boyutlarından kaynaklanan ve çevrede parça ve tam, iyi veya kötüleşme yönünde bir değişikliğe neden olan etki.
Sayf 114
www.enmac.com.trSayf 114 www.enmac.com.tr
ÇEVRESEL BOYUTLARININ ETKİLERİ
• Havaya yayılım - Suya Karışım.
• Toprağa Bulaşma - Hammadde Kullanımı
• Enerji Kullanımı - Enerji Yayınımı (Isı, Radyasyon, Titreşim ).
• Atıklar ve Ürün Kalıntıları – Fiziksel Özellikler ( Şekli, Boyutu, Rengi vb. ).
Sayf 115
www.enmac.com.trSayf 115 www.enmac.com.tr
ÇEVRE ETKİLERİ VE ALICILARI
“Yol” veya “Yayınım Yolu” kirliliğin kaynağının başka bir deyişle, boyutların potansiyel etkilerinin çevre alıcısına ulaştığı yoldur.
“Alıcılar” (Bazen “Hedef” veya “Kurban” diye de adlandırılır. ) Çevrenin ilgili etki sonucunda en çok etkilenme riskine tabi olan bölümü veya parçasıdır.
Sayf 116
www.enmac.com.trSayf 116
www.enmac.com.tr
• Kaynağın belirlenmesi ( Kirliliğin ).
• Potansiyel ve mevcut yollar.
• Potansiyel alıcılar.
Sayf 117
www.enmac.com.trSayf 117 www.enmac.com.tr
KİRLİLİK KAYNAKLARI
Değişik kirleticiler kendi tanımlarını da oluşturacak değişik özellik veya karakteristiklere sahiptir.
• Hareketlilik.• Taşıma özellikleri ve yollar.• Alıcılar üzerinde etkileri.
Sayf 118
www.enmac.com.trSayf 118 www.enmac.com.tr
KİRLİLİK KAYNAKLARI
• Katılar.
• Sıvılar.
• Gazlar.
Sayf 119
www.enmac.com.trSayf 119 www.enmac.com.tr
YOLLAR
• Atmosferik örnek : Buharlaşma ve Yanma.
• Yüzey Suları örnek : saçılma, kaçak, boşaltma.
• Yeraltı örnek : Toprak doldurma ve depolama.
Sayf 120
www.enmac.com.trSayf 120 www.enmac.com.tr
ALICILAR
Çevre etkilerinin önemlilikleri, alıcının çevresel duyarlılıklarına
büyük ölçüde bağlıdır. Örnek : etkilerin hedefine ulaştığı çevre parçası.
Sayf 121
www.enmac.com.trSayf 121 www.enmac.com.tr
ALICILAR
• Yerel insan kirliliği.• Yerel ekolojik ve kültürel özellikler.• Yüzey Su Kaynakları.• Yer altı suları ve toprak.• Yerel inşaat faaliyetleri.
Sayf 122
www.enmac.com.trSayf 122 www.enmac.com.tr
TÜM ÇEVREYE ETKİ ŞEMASI
KAYNAK YOL ALICI
Sayf 123
www.enmac.com.trSayf 123 www.enmac.com.tr
HİDROLOJİ VE YER ALTI SUYU KORUMA
Yer Suyu kayalardaki boşluk, delik ve açıklıkları dolduran sudur. Yer suyunun iki adet kaynağı vardır :
• Genç Sular , Derinliklerden bir manyetik kaynak ile yukarıya çıkar.
• Hava suyu, yağmur ile gelen ve ilgili kayalar tarafından yutulup tutulan sular
Sayf 124
www.enmac.com.trSayf 124 www.enmac.com.tr
TABAKALARIN SINIFLANDIRILMASI
• Ana su taşıyıcılar.
• Küçük su taşıyıcılar.
• Su taşıyamayanlar.
Sayf 125
www.enmac.com.trSayf 125 www.enmac.com.tr
YER SUYU KORUMASININ ÖNEMİ
Yer suyu her hangi bir ülkedeki temiz içilebilir suyun nemli bir miktarını oluşturur. Yer suyunun çıkarılan kısmının çok büyük bir miktarı halkın su ihtiyacını karşılamak için kullanılır. Kendi suyunu çıkaran pek çok insan yer suyuna dayanmaktadır.
Yer Suyu Endüstri ve tarım ihtiyaçları için önemli bir kaynaktır, ayrıca nehirlerin normal akışlarını yapmalarını da sağlar. Yer suyunun korunması kritik bir öneme sahiptir.
Sayf 126
www.enmac.com.trSayf 126 www.enmac.com.tr
KAYNAK & MÜŞTERİ ZİNCİRİ BOYUTLAR & ETKİLER
• Boyutlar ve etkilerini analiz ederken, alınan ürün ve hizmetlerin sahip olabilecekleri boyutlar ve etkilerin yanı sıra, satılan ürün ve hizmetlerin sahip olabileceği boyut ve etkilerde düşünülmelidir.
• Yukarı inceleme, aşağı inceleme.