letmelerde Kaynak Temelli Yaklam rgt stratejisi ve K uygulamalarnn Uyumu (Fit)Nilfer VATANSEVER

htiyalar karlamak ve rekabette nde olmak gibi bir srece yneltmektedir.letmelerin yllardr elde etmi olduklar retim stnl, maliyet stnl ve kalite stnl gibi konular gnmzde yerini taklit edilemeyen temel fonksiyonel yeteneklere brakmtr.

Bu tr kuramlar firmalarn karlln etkileyen dsal faktrlere odaklanr.Temel Fonksiyonel Yetenekleri baz alan Kaynak Temelli Yaklamla birlikte Stratejik Ynetim aratrmalar rgt ii faktrlere odaklanmaya balamtr (Barney 1991).

rgtn kaynak ve yetenekleri yllar boyunca devam eden zel yatrmlar ve ilikiler sonucu gelitirilmilerdirBu nedenle isletmenin rekabet faaliyetleri iin son derece nemlidirlerKTYa gre kaynak ve yeteneklerDeerliNadirEsizkame edilemeyen

KAYNAK TEMELL YAKLAIMKsmen Pensore(1959) ve Selznickin (1957) nemli yaptlar baz alnarak, bir irketin kaynak ve yetenekleri konusunda teori retebilmek ve yneticilere bunun deerini gsterebilmek iin ok nemli almalar yaplmtr. Bunlara ek olarak Prahalad and Hamel (1990), Rumelt (1984), Wernerfelt (1984), Itami(1987), Barney (1986), Dierickx and Cool (1989), Teece, Pisano and Shuen (1990)in yapt almalar gsterilebilir.

KAYNAK TEMELL YAKLAIMrgtn sahip olduu kaynaklar, yetenekleri ve srdrlebilir rekabeti arasndaki ilikileri ortaya koyarStratejik Ynetim ile nsan Kaynaklar arasnda bir kpr oluturur.rgtn kaynak ve yeteneklerinin srdrlebilir rekabet avantaj salayabilmesi iin nemli olduunu vurgularBu kaynak ve yeteneklerin gelitirilmesini ve kullanlmasn nerirrgtn i evre analizi sonucu ortaya kacak varlk ve yetenekleri dikkate alr

KTY 1991 ylnda Barneyin makalesinde srdrlebilir rekabeti avantajn kaynaklarn ortaya koymasyla birlikte yaklam stratejik insan kaynaklar ynetimi iinde yerini almaya balad.

zel bir pazarda bir iletmenin rekabet edebilmesi iin ihtiya duyduu yeteneklerin ne olduu veletmenin o anki kaynak ve yeteneklerinin dikkate alnmas durumunda hangi pazarda rekabet etmesi gerektiinin planlanmas

Bylece SKY literatr iinde Kaynak Temelli Yaklamn hem teorik hem de ampirik adan nemli bir yeri olduu gr inanlmaz ekilde artt !!!

SKY ve KTYGeleneksel strateji yaklamlarndan farkl olarak rgtn i kaynaklar ve stratejileri arasnda bant kurarKaynak temelli yaklam rgte odaklanrken geleneksel stratejik analiz sektr ve evreyi odak noktas alr.KTY, SKYnin geliiminde etkili olmu bir teoridir.

SKY ve KTY

Schuler ve Mcmillan(1984); Rekabeti avantajn kazanlmas ve srdrlmesi iin stn insan kaynaklar ynetiminin sermayeletirilmesinin potansiyelini tartmlardr.Huselid Jackson ve Schuler(1997); Teknik K y Stratejik K dan farkllatrmlardr.Ulrich (1991); Srdrlebilir rekabeti avantaja nclk edecek stratejileri gelitirmede rgtn K uygulamalarnn nasl kullanlacan aklayarak, K, stratejiler ve rekabeti avantaj arasndaki ilikilere odaklanmtr.

Boxall (1996) a gre SKY, KY ile Stratejik ynetimin kesitii alan olarak kabul ediliyordu.K uygulamalarnn stratejik avantaj yaratacak ekilde stratejilerin uygulanmasnda nasl etkili olabilecei tartlyordu.rgt stratejisi ve kaynak balantsnn sosyal karmaklk ve nedensel belirsizlik sebebiyle kolaylkla tanmlanamad ve taklit edilemediini ne srmektedir.

Becker ve Gerhart(1996)a gre;Baarl bir K sistemini taklit etmek ok zordur.Aadakilerin bilinmesi gerekir:eitli K uygulamalar arasndaki etkileimnsan sermayesialanlarn davranlaralanlarn ktlarOperasyonel ktlarFirma dzeyindeki ktlarBtn bu unsurlarn rakip tarafndan bilinmesi olduka gtr.

Wright et.al (2001)a gre;K uygulamalarnn amac irketin stratejik hedeflerine katkda bulunacak insan sermayesini bulmak ve gelitirmek ve onlarn iliki ve davranlarn etkilemektir.

Tm bu almalara ek olarak;Wright, Dunford ve Snellin 2001 ylnda yapm olduklar nsan Kaynaklar ve Firmann Kaynak-Temelli Bak As balkl almalarnda ok sayda KTY ve Ampirik SKY almalarndan bahsetmektedirler. Bu almalardan bazlar;Huselidin (1995)te yapt almann sonucuna gre: K uygulamalar, firmann rekabeti stratejisiyle uygun tutulursa, rekabeti avantajn kaynaklarn yaratmaya yardm eder.

Boxall ve McGrath 1999 ylnda Yeni Zelandada yaptklar almalarnda;Bir firmann 1994 ylnda K avantajndan dolay yksek bir rekabeti pozisyon elde ettiini , 1997 ylnda ise rekabet ettii firmalardan ikisinin bu firmay yakaladn belirterek, bunun nedeni olarak;2 firmann lider firmann K avantajlarn taklit etmesi Ve lider firmann yeni bir avantaj gelitirdiini fakat bu avantajn henz faydas olmayp gelecekte kullanlabilecei durumlarn belirttiler.

Lepak ve Snell 1999 ylndki almalarnda yneticilerin K tanmlamas olarak; Becerilerin deerinin ve esizliinin rgt ierisinde farkl K sistemleriyle ilikili olduunu ortaya kardlar. Lepak, Takeuchi ve Snell 2001 ylnda yaptklar almasnda; Bilgi iinin ve alan szlemesinin ilikisinin yksek firma performansyla ilikili olduunu bulmulardr.

Bu almalarn yan sra K uygulamalar ve i stratejileri arasndaki uyum(fit) stratejik insan kaynaklar ynetimi ile ilikili ok sayda almada ele alnmtr. Wei uyumu bir firmann stratejisi ierisinde insan kaynaklar fonksiyonunun eritilmesinin ncelikli mant olarak ifade etmitir.

Kaplan ve Nortonun (2001) almalarnda ise sorun stratejinin formle edilmesinden deil, stratejiyi yrtmekten kaynaklanmaktadr. Strateji ile elemanlar arasndaki uyumsuzluktan dolay rgtsel sinerji yaratlamadn ifade etmilerdir.

Uyum; rgtn hedeflerine ulamasnda glendirmeyi amalayan faaliyetler ve planlanan insan kaynaklarnn yaylma kalplardr (Wright ve McMahan, 1992).Yatay Uyum; Deiik insan kaynaklarndaki tutarllk EgdmlemeDikey Uyum; rgtn Stratejik ynetim sreciyle KYnin birlikte ele alnmas Tutarllk

Dikey Uyum: rgt amalaryla birlikte ele alnan baz insan kaynaklar faaliyetlerine giriilmesi yoluyla rgtsel hedeflere ulalmasna doru kritik bir adm olarak grlmektedir.Yatay Uyum: Bu kaynaklar etkin kullanldnda meydana gelir

Huselid (1995) ile Delery ve Doty (1996) KY uygulamalar ile i stratejileri arasnda iliki kurarak iki perspektifin eletirilmesi zerine almlardr. Sonu Her iki tipteki uyum da rgtn rekabetiliine katkda bulunur.

Stratejik nsan Kaynaklar ynetimi faaliyetleri ile irket stratejilerinin btnletirilmesi veya uyumlatrlmas ile rgtn K faaliyetlerinin taklit edilememesini garanti etmi oluruz.

Frsat bir kurum stratejisi takip eden irketlerin, daha ok irket dndan eleman bulmaya ynelmesi gerektiini savunurken (Miles & Snow, 1987; Shortell & Zajac, 1990; Thomas & Ramaswamy, 1996:248); Bazlar ise, frsat kurum stratejisini izleyen kurumlarda, risk alabilen, hata yapmaktan ekinmeyen alanlarn gerekli olduuna dikkati ekmitir.

TEEKKRLER

letmeler zellikle son 20 yllk dnemde ok nemli gelimelerle ve deiimlerle kar karyadrlar. Bu gelime ve deimenin temelini mterilerin hzl bir ekilde artan farkl ihtiya tanmlamalar ve satn alma davranlar oluturmaktadr. Bu deiimler doal olarak iletmeleri bu.

Bu almalarn nda Kaynak temelli YaklamSon 20 yl akn bir sre iinde iletme stratejisi ile ilgili yaplan almalar genellikle iki konu zerinde toplanmtr;

1. Aklamadan sonraayrca boxalldiyerek 2. ye devam etBu slayt sizin sunumdan tamamlayacan dndm iin alnt yaptm.rgt stratejisi ve K uygulamalarnn uyumunun oluturulmasn kolaylatrc kavramsal bir ereve getirmek asndan uyumun ve eitleriinin tanmn yapmakta yarar vardr.

Daha nceki slaytlarda bahsedildii zere Huselid Jackson ve Schuler Teknik K y Stratejik K dan farkllatrmlar ve bu almann sonucunda(SLAYT)

Literatrde, kurum stratejileri ile KY politikalarnn uyumlu olmas gerektiini savunan yazarlar arasnda da hangi kurum stratejisi iin hangi KY politikalarnn daha uygun olduu konusunda da farkl grler vardr. rnein baz aratrmaclar,.