Upload
others
View
10
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
saqarTvelos mweralTa erovnuli akademia * LITERATURULI SAQARTVELO * ЛИТЕРАТУРУЛИ САКАРТВЕЛО
28 ivnisi, 2013 w. #50 (3660) gamocemis 77-e weli fasi 1 lari
Ta maz wiv wi va Ze
`li te ra tu ru li sa qar T ve lo~ iwyebs imis gar k ve vas, Tu ro gor sa xel m wi fos gvi Se nebs axa li xeli suf le ba!
Zvir fa so Ta na me ma mu le no!
vid re sa Ta ur Si ga ta nil sakiTxs ga var k vev de, iqam de min da bo di Si mo vu xa do Cve ni ga ze Tis mkiTx ve lebs imas Tan da kav Si rebiT, rom mi zez Ta ga mo sxva Ta da sxva Ta, me ki dev er Ti nom riT gadav wie saq vey nod gax ma u re bu li we ri lis – `ga iR vi ZeT, gri Sa bi Zia, de po Si varT~ – gag r Ze le bis beW dva!
ase ve val de bu lad vTvli Tavs, aq ve, ri giT me o re bo di Si mo vu xado `gri Sa bi Zi as~ Wi ri suf leb sa da ax lob lebs, rad gan es ka ci, bato ni gri gol bre ga Ze, arc pa tios ne biT da arc sa mec ni e ro cenziT ar Ca mor Ce bo da mis sa ve Ta named ro ve ebs – ub ra lod is im re Jimis msxver p li gax da, ro mel sac mTe li Ta vi si cxov re ba gul w r felad uga lob da!
Tum ca, am Cems `gri Sa bi Zi a sac~ ra eq na, isic, sab Wo Ta xal x Tan erTad, mi a ye nes ko mu niz mis xa ra Coebs da ub r Za nes: ka cob ri o bis T vis es sa oc ne bo sa zo ga do e ba Se us veneb lad un da aeSe ne bi na!
ara da, am dro is T vis, ko mu nistebs so ci a liz mis mSe neb lo bac ar hqon da bo lom de mo Ta ve bu li!
es Ce mi `bi Zi ac~ ad ga, nam ga li gver d ze ga da do da di di uro Ti
mi ad ga ko mu niz mis ga ga ni e re bul ked lebs – gaS li li mSe neb lo bis re Jim Si rom ga da ey va na!
mag ram ra un da ga ewyo, sawyals, – er Ti ka cis an Tun dac er Ti qveynis mi er aSe ne bu li ko mu niz mi warmo gid ge niaT, Zvir fa so mkiTx velo?!@
ara da, ki dev vi me o reb: es pa tio sa ni ka ci da nor ma lu ri mec ni eri, ro gorc mi li o no biT sab Wo eli, ase gul ub r y vi lod Seewira ka cob ri o bis am na Te li mo mav lis mSe neb lo bas!
na Te li da ad ges maT xsov nas im qvey nad!
da, mi u xe da vad imi sa, rom kacob ri o bis Sem de gi ga Ce re ba `sadgu ri ko mu niz mi~ un da yo fi li yo – mTel ma sab Wo Ta xal x ma da, maT So ris, qar T ve leb mac, pir da pir de po Si amov ya viT Ta vi!
oRond Cven T vis, qar T ve le bisT vis, es ube du re ba aq ar dam Tavre bu la – ama so ba Si, sa qar T ve loSi sa a kaS vi lis ba to no bis xa nac dagvatyda Tavs!
mi si mmar T ve lo bis pe ri od Si de po Si mox ved rac sa nat re li gagvix da – uf ro xSi rad ci xis jur Rmu leb Si aR mov C n de bo diTxol me!
Tum ca, iqam de, am de da a feT qebu lis T vis, sa ku Ta ri tra kis ga saRe bic un da Cag ve ba re bi na, Sig rom du bin ke bi da cocxe bi da etrialebi naT!..
uf ro uiR b lo ebs arc ma gi da ze mib ma da na tu ra lu ri iara RiT gau pa ti u re ba ac de bo daT!..
* * * Rmer T ma mis ces ga mar j ve ba ba
ton bi Zi na iva niS vils – RvTis mSob lis wil x vedri qve ya na am warR v ni sa gan rom ix s na!
ra sak vir ve lia, isic un da aRiniS nos, rom es Cve ni gmi ri ca ri el ni a dag ze ar mo su la – sa qar T velos uke Te si Svi le bi, si cocx lis ris kis fa sad, sa a kaS vi lis re Jims Tav ga dak lu li eb r Zod nen!
ar vi ci, Se iZ le ba swo ra dac moiq ca es Worvileli mi li ar de ri, ro ca axal xe li suf le ba Si brZola ga mov li li da ga daR li li adami a ne bi aRar Se iy va na – gza, Zi riTa dad, imas mis ca, vinc sa a kaS vilTan kar gad Ta nam S rom lob da da es bo lo cxra we li wa dic xe li sufle bas Tan po li ti kur kek lu co baSi ga a ta ra!..
* * * Zvir fa so Ta na me ma mu le no!
dad ga dro, Tqve nis ne bar T viT da Tqven Tan er Tad, sa Ta ur Si gata ni li is sa kiTxic ga var k vi oT, Tu ro gor sa xel m wifos gvi Se nebs es kar gad nas vamna Wa mi da kargi cxov re biT fer ze mo su li axa li xe li suf le ba!
am je rad me is ma in te re sebs, Tu ra be di elis amaT xel Si ker Zo sakuT re bas!
da viwyoT iqi dan, rom ko mu nisteb ma ker Zo sa kuT re ba mos pes, saa kaS vil ma ki dev es seq to ri pir wmin dad mi i sa kuT ra!
ami tom ax la Zal ze sa in te resoa, ro gor mo eq ce va ker Zo sakuT re bas xe li suf le ba Si mo su li ka ci, ro mel sac ima ze me ti simdid re aqvs dag ro vi li, vid re erTad aRe bu li bag ra to van Ta gvaris yve la me fes, Ta vis fe o da lebi a nad, Ta vis Ta vadaz na u re bi anad da Ta vis ymagle xe bi a nad!..
upir ve le sad is min da vu sur vo: yve la es ule vi sim did re Rmer T ma mSvi do ba Si mo ax ma ros!..
Cven T vis ki mTa va ri isaa, rom am kac ma yve la dro is yve la qar Tvel ze ukeT icis ker Zo sa kuT rebis yad ri da, aqe dan ga mom di na re, ar mgo nia, ase haiha rad mo e ki dos am sa kiTxs!..
* * * Zvir fa so Ta na me ma mu le no!
vid re `li te ra tu ru li sa qarT ve los~ mi er wa mowye bul erT eq
s pe ri men t ze kon k re tu lad mo gaxse neb deT, min da Tqve ni sa xe liT vTxo vo Cvens sa xel gan T q mul iuris tebs: Te do ni ni Zes, gia mefa riS vil sa da ro land gi li gaSvils, ka non Tan rom ara fe ri Segve Sa los, mo ni to rin gi ga u wi on Cve ni re daq ci i sa gan wa mo we ul Temas!
ase ve di di pa ti vis ce miT mivmar Tav sa qar T ve los ad vo kat Ta Tav kacs, ba ton za za xa ti aS vils, mis mi er da kom p leq te bu li gundiT da ic vas Cven gan Se Ta va ze buli pi rov ne bis in te re se bi!
me pi ra dad ki, Cems Zvir fas kole geb Tan – re zo ama Su kel Tan da eliz bar ja ve li Zes Tan er Tad, Sevas ru leb sa zo ga do eb ri vi dam kvir ve blis fun q ci ebs!..
ba to ne bo!xma maR la vacxa deb: Tu me, Ce mi
ga ze TiT da am brwyin va le Ta navar s k v la ve diT, ro gorc sa mar Tlis spe ci a lis t Ta, ise ad vo kat Ta mo na wi le o biT, sa xel m wi fo Za lado bi sa gan ver vix se ni er Ti, Tavis Ta vad, sa xe lo va ni pi rov ne ba, ase Ti qve ya na gind agi Se ne bi aT da gind – ara!
al baT, da me Tan x me biT!ho da, Tu ki Tqvenc ase mi gaC ni
aT, ma Sin ̀ li te ra tu ru li sa qar Tve los~ mi er Se mo Ta va ze bu li eq spe ri men ti da viwyoT!..
* * * da vak ma yo fi loT mkiTx ve lis
cno bis moy va re o ba da ga vam J RavnoT: es da za ra le bu li ka ci gaxlavT mi wa ze da xa li Ca ze beW da ude be li fa la va ni, msof li os Cempi o ni mZi me wo na Si, no dar mo de baZe!
sa a kaS vi lis xe li suf le bam dai ba ra es sa xe lo va ni pi rov ne ba da ben du qi Zis (sxva Ta So ris, esec mZi me wo no sa nia!) pi riT uTx res – Se ni ma mu le bi ka xeT Si Ta vis Rvinis qar x ni a nad sa xel m wi fos un da aCu qoo!
is mi neT yve lam!
literaturuli saqarTvelo
28 ivnisi, 2013 w.2 redaqtoris gverdi
– ba to no Ta maz, da sawyis Si gi lo
cavT ga zeT `li te ra tu ru li sa qar T ve
los~ aR d ge nas, war ma te bebs gi sur vebT.
– mad lo ba, ge la, ra tom wux de bo diT...
– al baT, ga i geb diT, sa meg re lo Si im
de ni tyviawa ma li da iara Ri aR mo u Ce ni
aT, am bo ben, afxaz T sa da sa ma Cab lo Si
Ta vi suf lad gve yo fo dao. ro gor fiq
robT, ax la sa a kaS vi li te ro ris tia Tu
pre zi den ti?
– sa a kaS vi li arc te ro ris tia da arc
pre zi den ti. is erTi zomierad laCari
kacia, romelsac, teroristobisTvis,
gam be da o ba ar hyof nis, prezidentobisT-
vis – Wkua!
_ ame ri kis el Cis mo ad gi le, bri jit
brin ki am bobs, rac irak li Ra ri baS vil
ma vi deoka se te bi gvaC ve na, imis me re
ga og ne bu le bi varT, aRar vi ciT, ra ga
va ke To To. erTor rCe vas xom ver mis
cemT?
– is ame ri ke li qalbatoni mar Ta lia
– qals am de ni `sa ox re~ er Tad da erT
dRes, ar un da da a na xo!..
– va no me ra biS vil ma jer wig ne bi moiTxo va, sa kan Si Se mo mi ta ne To, mag ram ro ca Se u ta nes, qo Si ukuR ma ya ra, tele vi zo ri min dao. ro gor fiq robT, wignebs ver ga u go ve ra fe ri da te le vi zori ar Cia?
– sa er Tod, ge la, wig nis kiTx vac
ruls hgvris ada mi ans da te le vi zo ris
cqe rac. ro gorc Cans, va nos, te le vi zo
ris yu re ba ze uf ro eZi ne ba da es ar Ce va
nic aqe dan mo dis!..
– igi ve va no me ra biS vi li am t ki cebs, pir ve li pre mi ermi nis t ri var, ro melic ci xe Si Cas ves da amiT va ma yo bo... me mgo ni, Cven arc pre zi den ti gvyo lia cixe Si, mi xe il sa a kaS vil mac rom iama yos ram de ni me we li, ra mox de ba?
– ra ki mi Sas me ti sa a ma yo aqvs va nos
Tan Se da re biT, iqneb ise movawyoT, rom
mTe li da nar Ce ni cxov re ba ci xe Si jdo
miT iama yos!..
– Tqve ni az riT, un da ga sa ja rov des Tu ara is vi deofi re bi, sa dac asa xulia ada mi a ne bis wa me ba da ga u pa ti u reba? me pi ra dad mom x re var, iq neb rogor me ise aR v S foT deT, rom na cebs kudiT qva vas ro li noT?
– me pi ra dad imis mom x re var, na cebs
ku di auwio da im ga mo Ta vi suf le bul ad
g leb Si cocxi Se te no!..
– er Ti, ra ma gis pa su xia da eka kvesi ta Ze gax sovT, Tqven Tan `pa eq ro biT~ rom is wav la Jur na lis to ba? ager, 20 iv niss Ra ri baS vil ma rom da pa ti Ja sa minis t ro Si wa me bi sa da ga u pa ti u re bis am sax ve li kad re bi un da gaC ve no To, gada i ria da viT `pa Wa nik Tan~ er Tad, ras hqvia, Cve ni cxov re bis am sax vel kadrebs gvaC ve nebT, sa xe e bi ma inc ar un da dag vi fa ro To? iq neb Tqven ma inc amix snaT, ra tom vux diT Cve ni ji bi dan am ava za kebs fuls, ra tom va mu Sa vebT e.w. sa xal xo te le vi zi a Si?
– am Sem Tx ve va Si eka mar Ta lia: baton
irakli RaribaSvils ki minda vurCio,
roca qa li ga u pa ti u re bis sac qer lad
mig yavs, Tav ze ka bis kal Ta ma inc un da
wa a fa ro!..
– sar w mu no wya ros in for ma ci iT, dro ni me fo ben, ara me fe ni... ra tom ver ga i ges am Ce mi seb ma am in for ma ci is sidi a de?
– im Ce mi seb ma rom ver ga i ges, es, –
ara fe ri. me am Ce mis ga dan g re u le bis mik
virs!..
– dRes uk ve bevrs la pa ra ko ben imaze, rom `na ci o na lu ri moZ ra o ba~ un da aik r Za los sa qar T ve lo Si, ro gorc damna Sa ve or ga ni za cia, eTan x me biT am moTxov nas?
– sul ak r Zal vas, jo bia, vaT q me vi noT
sity va `rva~! – me re Cven vuTx raT: tra...
Si qva!
– ima sac am bo ben, rom un da Ca tar des va dam de li sa par la men to ar Cev ne bi ara mxo lod `nacx ro vis gan~ Ta vis daR we vis miz niT, ara med um rav le so ba Si Tav Se fare bu li `ba las tis~ mo So re bis miz niTac.
– `ba las tis~ mo So re bis Sem deg, par
la men t Si, um rav le so ba seq su a lur um ci
re so ba ze nak le bi dar Ce ba!..
– `res pub li ke le bi~, rom le bic ilia Wav Wa va Zes ar cno ben, jib r ze dga nan, gin daT Tu ara, na ce bis ga dar Ce na qarTu li de mok ra ti is ga mar j ve ba iq ne bao. xom ver mety viT, ra mov le nas Tan gvaqvs saq me?
– ra ki ese ni ve Rarc ilia Wav Wa va Zes
cno ben da ve Rarc aka ki we re Tels, al
baT, es an da za ma inc un da vas wav loT:
aqeT fi ca ri, iqiT fi ca ri, ise mogkali
ve Rar mi ca ni!...
– ra un da qnas ne ta bi Zi na iva niSvil ma, ro gor un da mo i So ros am de ni ban Zi mo Ra la te?
– rac yve la ze me ti aqvs, imiT – e.i.
fu liT!
– ra xde ba mwe ral Ta aka de mi a Si, daiZ ra saq me Tu yri lo bis Ca ta re bas elo de biT?
– yri lo bis Ca ta re bas ara, mdiv ne bis
Ca mo ta re bas (bad ra gis Tan x le biT!) ve
lo de biT!..
ge la ze de laS vi ligazeTi `qronika~, #25
– ra Ta, ka co, – ka xu rad mi u go ka xel ma fa la van ma!
ima Ta, rom un da wa gar T va To!..no da ri wa mo vi da da Ta vis ax
lob leb Si ga i kiTxa: es xe li sufle ba me xum re ba Tu mar T la da Weras mi pi reb so!
ki, da gi We re no!.. – aux s nes megob reb ma!
no dar mac awonda wo na: Tu mamu leb sac Ca mo mar T me ven da da miWe ren, amas, al baT, is ajo bebs, miwa dav T mo da suf Ta ha e riT vi sunT qoo!
yo vel T vis Wkvi a ni ka ci iya vio, – saq ci e li mo u wo na xe li suf lebam!..
ki, ba to no, `mux ran ba to nis dro Si a~, – ukac ra vad, sa a kaS vilis mmar T ve lo bis xa na Si mar Tlac ase iyo da mar to er Ti mo deba Ze ki ara, er Tad aRe bu li mTe li qar T ve li mo Wi da ve e bic ve ra fers Sec v li dnen!..
ax la me is ma in te re sebs, axa li xe li suf le bis xel Si ara fe ri Seic va la?!
mi T u me tes, ro ca pre mi e ri yovlad we si e ri, wmin da ni viT ka cia!
ase ve, we si e ri qal ba to nia iusti ci is mi nis t ri, Tea wu lu ki a ni!
we si e re bis mxriv, arc ara vis udebs tols ge ne ra lu ri pro kuro ri, ar Cil kbi laS vi li!..
msof li o Cem pi o ni ki dRe sac dgas Coq b jen Si da am we si e ri xalxis sa mar T li an ga dawy ve ti le bas, ager, me a Te Tvea, elo de ba!..
ara da, es sa mar Ta li Zne li gada sawy ve ti su lac araa!
ba ton no dars, mi u xe da vad imisa, rom ke Ti li ka cia, Zil Si ac ar
da siz m re bia, sa xel m wi fos T vis mamu le bi eCu qe bi na!..
Ta visi spor tu li ka ri e ris manZil ze, arc ara vis ise mag rad ar wa uq ce via, xa li Ci an iatak ze Ta vi im Za liT rom da er tya, max sov roba da e kar ga!
er Ti sity viT, am kacs, Tu marT la Sar ze ara xarT, ara vis T vis ara fe ri uCu qe bia!
Tu sa Cuq rad imas ar Cav T v liT, Ta vi si of liT da si ma ma ciT, oqros med le bi rom Ca moh qon da saku Tar qve ya na Si!..
ami tom ge kiTxe biT, ra qve ya na da iq ce va, Tu ki am kacs Ta vis qo nebas da ub ru nebT? mi T u me tes, es qo ne ba dRe sac sa xel m wi fos xelSia da ukan dab ru ne biT arc er Ti ker Zo pi ri ar za ral de ba!..
ba to ne bo! iq neb ax s naT, ra giSliT xels, si mar T le rom aze i moT da am qve ya na Si sa mar Tal ma pu ri Wa mos?!
Tu pu ri mar to ben du qi Zem unda Wa mos, wo na Si er Ti gra mic rom ar da ik los?!
* * * Zvir fa so Ta na me ma mu le no!
Tval sa Ci no e bis miz niT, ax la ni ko lo zis d ro in de li sa mar Ta li un da Se gax se noT, ro me lic did ilia Wav Wa va Zes aqvs aR we ri li Tavis `o Ta ra anT qvriv Si~!
er Txel gzir ma er Ti qa Ta mi waar T va oTa ra anT qvrivs – so fel Si di am be gia Ca mo su li da mis T vis vag ro veb To!
oTa ra anT qvriv ma, rom ity vi an, rki nis qa lam ne bi Ca ic va, gu ber nato ram de mi aR wia da, im d ro in de
li sa mar T lis Za liT, er Ti qa Ta mi ukan Svid ma gad da ib ru na!
da es iyo im dros, ni ko lo zisd ro in del sa mar Tals rom eZax dnen!..
dRes ki, 21e sa u ku ne Si, qar Tve li xal xis erTer Ti say va re li msof lio Cem pi o ni, ba to ni mo deba Ze, arc mi wis ga nac durs iTxovs, arc sa ku Ta ri Rvi nis qar x nis mora lu ri da fi zi ku ri cve Tis an gariSs, ub ra lod, is un da, rom sa nam va zi jer ki dev ar gadam x ma ra, iqneb imis ne ba dar ToT, rom Za lad war T me u li sa ku Ta ri qo ne ba nebayof lo biT ukan da ub ru noT!..
Zvir fa so ax lan de lo xe lisuf le bav! aq me ra me ga u ge ba ri vTqvi?
is ka ci, am TiT q mis ga ve ra nebul ve naxs, ga a cocx lebs da Svili viT mo uv lis!
yur Zen sac Tqven Ca ga ba rebT (ra sak vir ve lia, Ta vis fas Si!) da, dar w mu ne bu li var, axa li xe lisuf le bis sadReg r Ze lo sac Sesvams!..
ar gin daT? aba, isev im de da afeT qe bu li saakaSvilis sa mar TliT gin daT aaSe noT es sa xel m wifo?!
ar ga mo va, ba to ne bo!da, ga na mar to no dar mo de ba
Zea am dRe Si? na xe va ri sa qar T velo, iva niS vi lis xe li dan, im samar T lis ga Ce nas elo de ba, ro melic, Cve ni di di wi nap ris sity vebiT rom vTqvaT, `xe sa Se iqms xmelsa ned lad!..~
ara da, Cve no Zvir fa so ker Zo me sa kuT re no!
Tu ase ar mox da da mox da, rogorc dRes ba ton mo de ba Zes eq ce
vi an – ager var me, Ce mi ga ze Ti a nad, Ce mi ko le ga re zo ama Su kel da eliz bar ja ve li Zi a nad, aq ve ari an iuris t Ta Ta na var s k v la ve di – Tedo ni ni Ze, gia me fa riS vi li, roland gi li gaS vi li, ba to ni za za xa ti aS vi lic aq ve tri a lebs Ta visi gun diT da vna xoT, sa a kaS vi lisd ro in de li meq r Ta me mo sa mar Tle e bi ga i ta nen Ta vi sas Tu – Cven!
ise ki, yve la fer amas is ajobebda, ba ton pre mi ermi nistrs ise Ti sa xel m wi fo aeSe ne bi na, sa dac `qmna mar Tli sa sa mar T li sa~ uzena e sad iq ne bo da ga mocxa de bu li!
Tum ca, vna xoT, yvel fe ri jer isev wi naa!..
ki dev kar gi, ba to ni mo de ba Ze mo Wi da ve ka cia da mis T vis Coq bjen Si dgo ma ucxo xi li araa!
oRond iqam de mo ic dis, vid re va zi mTlad ar ga dam x ma ra!..
To rem, Tu fex ze wa mod ga, me mi si gam Ce re be li ara var da, vi Racas yofa mar T la eti re ba!..
Tundac is saakaSvili iyos!..
P.S. di dad pa tiv ce mu lo ius ti ci is
mi nis t ro, qal ba to no Tea wu luki a no!
di dad pa tiv ce mu lo ge ne ralu ro pro ku ro ro, ba to no ar Cil kbi laS vi lo!
am saq mes Tan da kav Si re biT, samar T li an re a gi re bas Tqven da mi rwmu ne bu li uwye be bi dan, mor Cilad da ve lo de bi!
ime dia, gan me o re biT we ri lis da we ra aRar dam Wir de ba!
pa ti vis ce miT,
Ta maz wiv wi va Ze
gela zedelaSvili: ` ` , ,Tamaz wiviwvaZis genialuri rCeva biZina ivaniSvils!~
Tamaz wivwivaZe:ge la ba to no!Cem ze mo uc lel kacs dRes sa qar T ve lo Si ver na xav – xan ra Ra cis Tav m j do
ma red mniS na ven, xan ra Ra cis pre zi den tad, xan ki dev – ra Racra Ra ce bis uf rosad!
ara da, in ter vi u ze, Sen uari ro gor giTx ra?!ami tom, iq neb, vca doT da Sens ragin dara kiTx veb ze, dro is da zog vis miz
niT, me mok ledmok led gi pa su xeb, Ta nac, im de nad mok led, Se iZ le ba, gi ne sis re kor de bis wig n Si mov x v deT!
mkiTx ve lebs bo di Si mo vu xa doT da, Tu Sev Tan x m diT, da viwyoT ki dec!
328 ivnisi, 2013 w.
literaturuli saqarTvelo
Tqve no uw mi de so bav, Zvir fa so pat ri ar qo!
pa tiv ce mu lo ba to no pre mi e ro!
am we ri liT mog mar TavT Cve ni qveynis T vis me tad rTul vi Ta re ba Si, sru li glo ba li za ci is pe ri od Si, maSin, ro de sac TiT q mis mTli a nad darR ve u lia eris is to ri u li sa ar se bo siv r ce, gan sa kuT re biT ki qar Tu li sof lis tra di ci u li struq tu ra, mi si sa me ur neo da sa yo facxov re bo wesri gi... mo sax le o bis 90 pro cen ti ay ri lia Zir Z ve li sacxov ri si dan da es pro ce si kvla vac grZel de ba.…
es is to ri u li kuTxe e bi qmnid nen eris su li er da ma te ri a lur sa ganZurs, aq grov de bo da is sa si cocx lo ener gia, ro me lic sa u ku ne Ta gan mavlo ba Si asaz r do eb da qve ya nas. ……qristes uad re si taZ re bic am mwver valeb ze aR mar Tu la (ger get ze, lo misze, sa ne ze, crol ze, la Sar ze...), aqedan mo e mar Te bo da `uxor co~ me o marTa laS qa ri ma mu lis da sa ca vad...
wi na sa u ku nis ver c er T ma xe lisuf le bam ver ga daW ra mTi a ne Tis prob le ma; sam wu xa rod, am Tval sazri siT na Te li po zi cia arc dRes Cans ga mok ve Ti li.
Cven gTa va zobT am is to ri ul kuTxe Ta `kul tu ruleko no mi ku ri xsnis sa Te mosa mo nas t ro pro eqts~ – ro gorc ide as di di kri zi sis dasaZ le vad.
sru li Seg ne biT vacxa debT: Tu Cven is to ri ul kuTxe ebs (mo na pi re sa sazRv ro Te mebs) ver aR vad genT da ver Sevab ru nebT iq ma te ri a lur da su li er re sur sebs Se sa ba mi si kul tu ruleko no mi ku ri prog ra me bis me o xe biT, er Tob li vi ga dawy ve ti le be biT saxel m wi fo sa da ek le si is mi er – yo ve li cda qvey nis aRor Zi ne bi sa amao iq ne ba!
`kul tu ruleko no mi ku ri xsnis sa Te mosa mo nas t ro pro eq tis~ gan xorci e le ba, Cve ni war mod ge niT, xev su reTi dan un da da viwyoT, vi na i dan aq ukidu re sad sa gan ga So vi Ta re baa – sruli de mog ra fi u li da so ci a lu ri kolaf si...
ise ve, ro gorc xal xu ri dos taqre bi ake Teb d nen `Ta vis tre pa na ci as~ swra fad da efeq tu rad da Sve lodnen gan wi rul avad m yofs, ase Ti ve swra fi da efeq tu ri un da iyos `Soku ri Te ra pia~ sa xel m wi fos mxri dan xev su re Tis T vis (da sa be dis we ro zRvar ze mdga ri sa qar T ve los yo veli kuTxis T vis).
prog ra ma Ta vi si ar siT (er Tob livi sa Te mosa mo nas t rosa me ur neo sis te me biT, `tra di ci a Ta cod nis saxle biT~, li ce u miT, sa zafxu lo samrev lo sko le biT, tu ris tu li blokiT da kuTxe Ta re a bi li ta ci is fondiT...) mo i cavs ro gorc sa xel m wifos, ase ve yo ve li Te mis in te ress...
mo de lis `sa Te mosa mo nas t ro~ arsi gu lis x mobs qris ti a nu li ener geti kis `ga da na wi le bas~ pe ri fe ri eb Si da is to ri u li siv r cis zne ob riv gajan sa Re bas – rac, Cve ni az riT, proeq tis ar se bi Ti Rir se baa.
glo ba lu ri `eq s pan si e bis~ mo geri e ba `apo ka lif sur dro Si~ mxo lod ta Zar Ta, tra di ci a Ta da is to ri ul Tem Ta er Tob li vi si ner gi iT Se iZ leba. Ees aris Cve ni pro eq tis amo ca nac.
yo ve li saq me ma inc fi nan su ri `Care viT~ iwye ba; ami to mac Cve ni mo delis mTa va ri Rer Zi `sa Te mo aRor Zine bis fon dis~ da fuZ ne ba gax lavT...
Cven mi er na va ra u de vi Tan xa ar aRe ma te ba `er Ti xi dis sa fa surs~,
mag ram am fi nan su ri mxar da We riT Cven Sev Z lebT im uni ka lur kuTxe Ta aR d ge nas, sa dac di de bul ta Zar Ta, na mo sax lar Ta, ci xekoS k Ta pan Te o ni da eris sak ra lur cod na Ta sa gan Zuria da fa ru li.
Ddasasrul, ki dev er Txel vity viT, rom am pro eqts vqmniT sa gan ge bo viTa re bis T vis – mxo lod uw mi de sis, sru li ad sa qar T ve los ka To li kos pat ri ar qis ilia me o ris kur Txe vi sa da pre mi ermi nis t ris, ba ton bi Zi na iva niS vils mxar da We ris ime diT.
Zvir fa so pat ri ar qo!di dad pa tiv ce mu lo pre mi ermi
nis t ro! am pro eq tis aR s ru le ba mxo lod
Tqvens mtki ce ne bas da er Tob liv gadawy ve ti le bebs Se uZ lia! Tu Cvens kuTxe ebs ga dar Ce na uwe ria, gan ge ba ine bebs am prog ra mis aR s ru le bas.
uR r me si pa ti vis ce mi Ta da ime diT,arag vis xe o bis mTi a ne Tis Tem Ta
kav Si ris, sag va re u lo kav Si ris,sa qar T ve los mec ni e re ba Ta erov
nu li aka de mi is mTi a ne Tis ko mi si is sa xe liT:
ko ba ara bu liavTandil arabuli
le van fru i Zeva le ri an iTo niS vi li
gi or gi wik la u rino dar ar do te li
2013 w. iv ni si
`uc na u ria ada mi a nis bu ne ba, icis ra aris kar gi, mag ram ma inc cuds sCa dis~
sok ra te
di de bu lad uT q vamT: li te ra tu ra yve la ze Zvir fa si mo na po va ria, rac ka cob ri o bas sa ku Tar ra o ba Si ga sark ve vad Se uq m niao. WeS ma ri te bis uaryo fa sa da nam d vil ra o bis miC q mal va Si ga wa fu li sa a kaS vi li sa zo ga do e bas STa a go neb da, rom yve la fe ri iwye bo da 2003 wlis no em b ri dan, ro gorc aR mSe neb lo ba Cve ni qvey ni sa, ise kul tura, mas Tan mwer lo ba da a. S. ase Cae ya ra sa fuZ ve li sru li ad sa qar T velos sa a kaS vi lis t Ta moZ ra o bas – `fa sa du ri yve laf riz mi~, rom lis aRor Zi ne bas qar Tu li mwer lo bi sa da qar T ve li mwer le bis dak ni ne ba–da Cume biT da iwyo. daC qa re bu li, dam k v relu ri we siT Seq m nes da ga mo zar des sic ru iT, si bil wi Ta da uqar T vel jiSo biT ga ti ki ne bu li mwer le bi. dedeb sa da deb ze vne ba da ge Si li kalmos ne bi.
daq ro da sa xu rav sa Tu sa xu rav s qve moT pre zi den ti sa qar T ve lo i sa da aCxa ku neb da mwe ral Ta kav Si ri dan mis ma ra qa Si ga da va ne bul mwe ral Ta gan as x mul kri a lo sans. Rna od nen, krusu neb d nen, kru tu neb d nen da Rru tuneb d nen `giJ v ra cua ma Ra lis~ xe lis WuWyi sa da of lis gan ga zin Tul–dalag ve bu li mwer lu ke bi. nam d vil m werleb sac mo un do ma daT re va `ma Ral ma~, mag ram, ro gorc ity vi an: dax v da qva da sa li. go ne bi Ta da Rir se biT ga lavan Se mov le bu li wal ko ti kul tu risa – auRe be li da Se u va li Se iq mna ar jal TaT vis. ver wa bil wes ba langar Ta sa va ne su li sa, ro me lic keTil Ta ga sa xa rad gax da sa Zir k ve li sa qar T ve los mwe ral Ta erov nu li aka de mi i sa, rom lis xel m ZR va ne lo bam,
er T su lov nad ar Ce u li pre zi den tis ba ton Ta maz wiv wi va Zis xel m ZR va nelo biT, pir vel ma ga dad ga na bi ji erov nu li Tan x mo bis ken da ara ko habi ta ci is ken. Tan x mo ba, upir ve les yov li sa, ga ma ra di se bul kon f ron taci is Cax So bas Tan er Tad, gax lavT Sec do me bis aRi a re ba, da na Sa u lis saja rod mo na ni e ba da Se Tan x me ba eri sa da be ris T vis sa si cocx lod mniS v nelo van sa kiTxeb ze; xo lo ase go nuswo rod Se mog de bu li ko ha bi ta cia – kar gi sa da cu dis, ke Ti li sa da boro tis, da de bi Ti sa da uar yo fi Tis er Tur T Si aR re va da azel vaa. ra sac aTas ube du re bas Tan er Tad axa li hibrid m wer le bi sa Tu kul tur t re ge bis: de i sa Ze e bis, bur Wu la Ze e bis, la da rie bis, jge re na i e bi sa da mra val mis Tana Ta sis x luz ne o bis aR mo ce ne ba moh yve ba.
mwe ral Ta erov nu li aka de mia erTa der Ti ga mod ga am po li ti kur Tu sxva sa xis Zal Ta sim rav le Si, romel mac zus tad igu ma na yve la ze uwina res ra sWir de bo da mi zan mi mar Tulad da yo fil–da quc ma ce bul sa zo gado e bas, mas Tan mwer lo ba sa da sa erTod kul tu ras.
ori o de sity viT Cvens gu Sin del dRe sac Se ve xoT.
av tok ra ti u li re Ji mis wi na aR m deg erov nu li TviT Seg ne bis ga moR vi Ze bam da gam Zaf re bam ga aZ li e ra mux ti protes ti sa. ga da sag va reb lad gan wi ru li qar Tu li sa zo ga do e ba mix v da – mi si ga dar Ce na go ni e ri mmar T ve lo bi Ti sis te mis, mi zan da sa xu li, ke Til go nie ri xel m ZR va ne lo biT sa Ta ve Si iyo. es sur vi li Sek ve Tad iq ca, rom lis Ses ru le ba Tav ze ido qvel ma biz nesmen ma da moR va wem ba ton ma bi Zi na ivaniS vil ma, vi nac udi de si ris ki sa da Tav da de bis fa sad ti ra nia da a mar cxa. xal x Si fes v gad g mu li Si Si, Ta nac
ise Ti, Zve li qar Tu li an da za rom ub nobs – me wis q vi les rom ver ety vi: me tad msxvi lad mif q vav, co ta wvrilad da mif q vio! – aR mofx v ra da qveya na bu neb ri vi gan vi Ta re bis gza ze daa ye na.
maqs ve be ri wers: `po li ti ka Si ori miz niT mo di an¸ pir vel ni – idea lis gan xor ci e le bis T vis, me o re ni ki po li ti kas uyu re ben, ro gorc bizne sis erT–erT for mas~. e. i. gam didre bis uni ka lu rad iol sa Su a le bas. Cvens Sem Tx ve va Si ras Ta nac gvaqvs saq me Zne li ga sar k ve vi ar un da iyos. sa wu xi lo war suls ar Se ve xe bi, aw myo Si ki saq me gvaqvs ide a lis T vis mebr Zol bi Zi na iva niS vil Tan, ro mel sac Ta vi si po li ti ku ri mi zan mi mar Te bidan ga mom di na re, opo nen te bi mud mi vad wam ge bi an si tu a ci a Si da kuTxe Si hyavs mim wy v de u li.
ise, Cven ma xe li suf le bam un da uwyo des, rom xal xi mi za num t ki co ko ha bi ta ci as me tad iW v ne u lad Ses cqe ris da am de ni Rvar co fe bi sa da lan qe re bis Sem d gom suf Ta wylis dale va surs. xal xu ri sib r Z ne ki amis Ta o ba ze Ra Ra debs: Tu gsurs da lio suf Ta wya li, ma Sin wya ro, uTu od, sa Ta ve Si un da gaw min do! _ yu rad saRe bi Se go ne baa Rmer T ma ni.
xe li suf le bam ase ve umok les dro Si un da mo a xer xos ara moC ve ne biTi, fa sa du ri, ara med WeS ma ri ti demok ra ti is dam ya re ba, sa sa mar T lo xeli suf le bis ab so lu tu ri da mo u kideb lo ba, mas me di is Ta vi suf le ba, sabaz ro eko no mi kis gan vi Ta re ba da mizan mi mar Tu li, zo gad qar Tu li cno bie re biT ga je re bu li sa ga reo po li tikis ga ta re ba. yo ve li ve amis da say rde ni un da gax des qar Tu li ek le sia, erov nul mwer lo bas Tan er Tad, romel Sic ga niv Te bu lia ena qar Tu li da sa bo lo od Se ik v re ba ̀ sa mi RvTa eb
ri vi sa un je: ma mu li, ena, sar w mu no eba!~ – li bom k v ri vi Cve ni mra val sa uku ne ob ri vi is to ri i sa.
Tu ar meS le ba, ernst iun ge ri wer da: mwer lis amo ca na su li e ri sam Sob los Seq m naa. sa dac po e te bi, mwer le bi ar ari an iq si ca ri e le da mer mis bo ro te ba isad gu reb so.
msgav si si ca ri e le Seq m nes sa a kaSvil ma da `fa sa du ri yve laf riz mis~ wev reb ma. hib ri du li we siT ga mo iy vanes `vefxis tya os nis~, Ta mar me fis, qar T v lis de dis, wi na par Ta saf la vebis, zne–Cve u le bis, RvTiv na kur Txi tra di ci e bis, sa ku Ta ri de de bi sa da da i ko e bis vne ba na me tad mgmo bel–mZage be li te lem wer le bi. am dros, nacv lad imi sa, mwe ral Ta kav Si ris mes veurT ma ga li Ti mi e caT am ug va no bis dag mo biT, kav Si ris sxva wev re bis Tvis, da ka ve bul ni iy v nen `breJ ne vo logi iT~, anu sa ku Ta ri Ta ve bis T vis premi e bis mi kuT v ne ba–da ri ge biT.
la Rob da yo ve li ve amis Sem yu re `fa sa du ri yve laf riz mi~, Caq ra na Teli da da i sad gu ra wyvdi ad ma. Rvarco fob d nen, sis x la ob d nen, ipur Wyebod nen, ria–ri ob d nen eS ma kis na Si erni da vin icis, ro gor das rul de boda yo ve li ve, rom ara qve li bi Zi na iva niS vi li da `qar Tu li oc ne ba~.
da sas rul, ki dev er Txel vux diT did mad lo bas mwe ral Ta erov nul aka de mi as, mis pre zi dents, rom mraval sa mo mav lod sa i me do saq mes Tan er Tad ga dad ges um niS v ne lo va ne si nabi ji erov nu li Tan x mo bis mi saR wevad!
Rir se ul Ta ma mu liS vi lu ri Tan xmo ba ga da ar Cens sa qar T ve los!
pa ti vis ce miT,la Sa gva sa lia,
sa qar T ve los mwe ral Ta kav Si ris wev ri
m i m a r T v asru li ad sa qar T ve los ka To li kos-pat ri arqs,
uw mi des sa da une ta ress ilia me o res
sa qar T ve los sa xel m wi fos pre mi er-mi nistrs, ba ton bi Zi na iva niS vils.
m w e r a l T a e r o v n u l i a k a d e m i a
e r o v n u l i T a n x m o b i s a v a n g a r d S i
literaturuli saqarTvelo
28 ivnisi, 2013 w.4
qvey ni e re ba ze jer ar Seq m ni la ima ze di di sa mar Ta li da ka no ni, vid re uf lis sa mar Ta lia! uf lis sa mar T lis wi na aR m deg wa su li nebis mi e ri ar se bi sa Tu xe li su fa lis be di ki yo vel T vis RvTis sas je liTa da mi si ar se bo bis moS To biT srul de bo da! ro de sac qve ya na Si qar Tu li ek le si i sa da qar Tu li mwer lo bis wi na aR m deg brZo lis far To kam pa nia ga i Sa la – esec uflis ka no ne bis wi na aR m deg was v la iyo. `pir ve lad iyo sity va o~, – gvamc nobs bib lia da es sity vaa Ta vad ufa li. qar Tu li sity va ki, ro melic, fu Ze enad ga s xi vos ne bu li, asom Tav ru li an ba nis sa xiT ga mo i saxe ba cis ka ba don ze – asi a Tas jer uf lis sity vaa! ami tom, swo re dac, uf lis wi na aR m deg was v la iyo qarTul mwer lo bas Tan – `vefxis tya osan Tan~, ha gi og ra fi as Tan, qar T vel kla si ko seb Tan da, pir vel rig Si, go ge baS vi lis `de da enas Tan~ ga CaRe bu li `re for ma to ru li omi~ – vin me gvety vis, dRes ag re ri gad ga ufa su re bul da dak ni ne bul sxva Rire bu le bebs So ris, qar Tul sity vas ra Ra fa si aq v so?! swo re dac rom aqvs, rad gan uf lis mi er ka no neb Tan da sa mar Tal Tan er Tad, qar Tu li mwer lo ba da ek le sia yo vel T vis idga eri sa da mod g mis ga dar Ce nis avangar d Si, rad gan su lis war wy me das, ro gorc bib lia gva sa wav lis – ̀ er Ti aso Ta ga nis war wy me da gvi job da~. ami to mac Se e cad nen RvTis sity vis iavar q m nas aTa si ju ris `vi Tom mwer le bi Ta da mwer lo biT~, qar Tve li eris T vis im er Ta der Ti ar teri is amog le jas, rom lis ga re Sec, bu neb ri via, aRarc sa qar T ve lo iqne ba da aRarc qar T ve li eri. ase Tia di di xnis win pa ta ra, mar T l ma dideb lu ri, RvTis m Sob lis wil x ved ri sa qar T ve los T vis da we ri li `progra ma~. aki ami to mac, am de ni we lia, ase ga af T re biT eb r Z vi an ufal sac da mis sity va sac – qar Tul mwer lobas. Tum ca, qal de ve li wi nap re bis mi er Ca de bu li ge ne ti ku ri ko di mainc Ta vis gzas ipo vis da mo Za le bu l `sub m wer lo bis Tav g za am b nev burus Si~ Zar R vi an qar Tul sity vas yal bi qar Tu lis gan eri ma inc ga arCevs. ase Tia qar T ve li ka cis bu ne ba – naR di, ala li da gu li dan wa mo suli mar Ta li sity va ur Cev nia `demok ra ti u lobiT Se la ma ze bul sa da ada mi a nis uf le be biT da culs~.
uf lis gan Seq m ni li ada mi a ni sa da ka cob ri o bis das jac ufal ma ada mi ane bis gan maT T vis dad ge ni li ka no nebis rRve viT da iwyo. sity va `ka no ni~ ber Z nu li dan mom di na re obs da ganmar te ba s Tu Cav xe davT, uc v lels, t ra di ci uls (kon ser va ti uls), adami an Ta cxov re bis sxva das x va sfe rosa da moR va we o bis im ka non Ta er Tobli o bas niS navs, ro me lic ga da xed vas ar eq vem de ba re ba. `ga da xed vaga dasx va fe re ba sa~ da re for mas arc uflis mi er dad ge ni li ka no ne bis Sec vla eq vem de ba re ba, mag ram amas, di di gul mod gi ne o biT, `qris tes fe xis mkvne te le bi~ ma inc cdi lo ben. ber Znu li ter mi nis – `ka no nis~ war mo mavlo bas mkvle va re bi ukav Si re ben dasav leTse mi tur sity vas `qa no eh/kanu~s – ler w mis aR m niS v nel sity vas, ro me lic `wi nas w r maty ve lu ri boZis, sve tis~ – sig r Zis eta lo nad gamo ye ne boda. `ka no ni~ mra va li mniS vne lo biT ix ma re ba: xe lov ne ba Si is dad ge ni li nor me bi sa da ka no ne bis er Tob li o baa, mec ni e re ba Si – fu Zemdeb lu ri ka no ne bi sa da sa mec ni e ro
cod nis me To de bi sa da nor me bisa; medi ci na Si `ka no ni~ avi ce nas yve la ze cno bil Txzu le bas hqvia; qris ti anul sam ya ro Si, ro mel sac mi e kuT vne ba sa qar T ve lo ca da mTe li da savlu ri sam ya roc – `ka no ni~, anu `kanon Ta sve ti~ Zve li da axa li aR T q mis ka no ne bs gu lis x mobs. isi ni qris ti anu li rwme nis, mo ra li sa da zne o bis pir vel wya ros war mo ad ge nen. qristi a nul kon fe si eb Si `ka no nis~ viw ro mniS v ne lo beb ze aRar Sev Cer de biT. mxo lod a Rv niS navT, rom ka cob ri oba, ci vi li za ci is sawyis etap ze (rode sac ada mi an Ta mod g ma jo gu ri prin ci pi dan ci vi li ze bu li cxov rebis we seb ze ga da vi da), ada mi a n sa da sa xel m wi fos So ris ur Ti er To bis da sa re gu li reb lad sa xel m wi fo ebro vad mo az rov ne ada mi a neb ma swored ka non Ta sis te ma Se mo i Res. yve la qve ya na Si, gav r ce le bu li re li gi uri mrwam sis mi xed viT, erov nulreli gi ur ka no neb ze da fun Ze bu li kanon Ta sis te ma Se imu Sav es. de da mi wis yve la kon ti nen t ze qris ti a nul da mar T l ma di deb lur sam ya ro Si macxov ris aT mcne ba ze da fuZ ne buli ka non Ta si te ma Se iq m na. am mcnebaTagan ume te so bac sa mo qa la qo da si six lis sa mar T lis ka no neb Si aisa xa da ma nam, vid re msof lio `li be ralu ri de mok ra ti is~ sa far vel Si ar gax vi es, ci vi li ze bu li sam ya ros ada mi an Ta zne ob ri vi nor me bic srulad izi a reb da aTi mcne bis zne ob riv ka no neb sa da prin ci pebs. iyo es `a ra kachkla~, `a ra im ru So~, `pa ti vec ma ma sa Sen sa da de da sa Sen sa~, `a rav ci liswa mo moy va ssa Se nsa...~ da sxva. msof li os yve la qvey nis sa zo ga do ebis wev ri aseT sa zo ga do e ba Si dadge ni li nor me bi sa da ka no ne bis mixed viT cxov rob da. es nor me bi ki, ro gorc aR v niS neT, aTi mcne bis normeb ze aR mo cen da. mru So bas (`a ra imru So~) `pros ti tu ci a~ da er q va. mis mim de var sac ka no ni sji da. qur d sa da mom pa ravs – qur di. ama sac (`a ra ipa ro~) ka no ni are gu li reb da. ada mia nisTvis RvTiT na bo Ze bi si cocx lis xe lo yo fac (`a ra kachkla~) ka no nis Za liT sas jels gu lis x mob da. da narCe ni aTi mcne bac sxva das x va for miT aisa xa ka non Ta ko deq s Si. dRes ki, ro de sac kon s ti tu ci i sa da ka no nis dac va ze mig vi Ti Te ben, is um Tav re si aviwy de ba yve las, rom aT mce ne ba ze di di kon s ti tu cia da ka no ni ka cobri o bas jer ar Se uq m nia!
ra mox da da ra Se ic va la msof lio Si ise Ti, rom gar y v ni le bas, mru Soba sa da uz ne o bas dRes `ga mo xat vis Ta vi suf le ba~, ase Ti `ga mo xa tu lebis dac vas~ ki – `a da mi a nis uf le bebis dac va~ da er q va?! mi si re a lu ri ar si xom ar Sec v li la?! ga na igi ve ar dar Ca, rac sa u ku ne e bis win iyo?! Tu qur do bi sa da ka cis kvlas, mi si Si naar si dan ga mom di na re, sas je li aregu li rebs, `li be ra lur Ta vi suf lebas~, ro me lic sxva ara fe ria, Tu ara gar y v ni le ba – sa Ta u ri ca da Si na a
sic vin da rad ga mo uc va la?! ter mi ni zne o bac xom dRes, faq tob ri vad, amo Re bu lia xma re bi dan?! amo i Res maT, vi sac mi si Si na ar si dis komforts uq m ni da. sa zo ga do e bas mis axal de fi ni ci as ax ve ven Tavs, ra Ta Ta vad ga kicx vis obi eq tad ar iq cenen. ara da, yve las kar gad es mis mi si Si na ar si ca da mniS v ne lo bac. mTel ma msof li om da i na xa, rom da sav le TisT vi s mi u Re be lia `am g va ri zne o bi rivi ka te go ri e bis da ka no ne ba~. da savleT Si bev ria ma ga li Ti, ro de sac erT s qe si an Ta qor wi ne be bi ca da in cestic mi si mim de va ri eT ni ku ri jgu fis ga nad gu re bas, ge ne ti kur si ma xin jesa da ga dag va re bas iw vevs. er Ti sa xeo bis Sej va re ba cxo ve leb Sic ki ga umar T le be lia, rad gan is ji Si sa da po pu la ci is da ma xin je bas iw vevs. er T xans, da sav le Tis sa xel m wi fo ebri vad mo az ro ve ne mec ni e re bi ap rotes teb d nen im tra di ci as, rac ev ropa Si sa u ku ne e bia dam k vid r da – bi ZaSvilma mi daS vi lebs, anu sis x liT naTe sa vebs So ris qor wi ne bebs da STamo mav lo bis am gziT gam rav le bas. gan sax va ve biT zo gi er Ti eT no sis gan, sa qar T ve los tra di ci a Si am kuTxiTac gan s x va ve bu li mid go ma Ca mo yalib da. udi de si mar T l ma di deb lu ri tra di ci is qve ya na Si, un da vi va ra dudoT, rom esec re li gi ur nor mi sa da ka no ne bis gaT va lis wi ne biT un da mom x da ri yo. sa qar T ve lo da mi si ekle sia yo vel T vis bib li is mi er dadge nil aT mcne bas mis dev da. ioane naT lis m ce me li irods sa ku Ta ri Zmis col Tan – iro di a da sa Tan qorwi ne bis ga moc ki am xel da. am uz ne obis mxi le bis T vis mohk ve Tes naT lism ce mel s Ta vi. ge ne ti ku ri sim w mindis Tval saz ri siT, qo ne bis `o jax Si da to ve bis~ da `suf Ta ge nis Se narCu ne bis~ miz niT, rig eT no seb Si mi Rebu lia Zmis col ze, bi zaS vil ze da ax lo na Te sav ze da qor wi ne ba – magram ara sa qar T ve lo Si! amis na Te li ma ga li Tia 9 Ta o ba ze ga da su li naTelmi ro nobi sa da na Te sa o bis, rogorc Cans, swo red ek le si u ri ka none biT da re gu li re bu li tra di cia. di so nan si, ro mel sac qar Tu li sazo ga do e ba Si xe lov nu rad Se mo tanili `li be ras tul fa se u lo beb i~ da brmad gad mo Re buli ucxo kul turis tra di ci eb i qmnis, Se saZ loa, evro pul – am mar T lac re a lur zogad sa ka cob rio fa se u lo beb sa (da ara xe lov nu rad Se mo ta nil li beras tul s) da qar Tul kul tu ras Soris mTa var wyal gam yo fad iq ces. metic, arc ada mi a ni da arc sa zo ga do eba aras d ros iRebs Za lad Tav s mox veul axal ka no nebs, Tu, ra sak vir velia, mas am sa zo ga do e bis ga nad gu rebi sa da `i Zu le biT moq ce vis~ xar j ze ar ga na xor ci e lebs vin me?! `i Zu lebiT moq ce vas~ ki ukuq me de bis ra reaq cia hqon da yo vel T vis sa qar T velo Si – amis na Te li das tu ria sa qarT ve los is to ria da qar T vel Ta ganma Ta vi suf le be li brZo le bi. ime dia,
da sav lu ri qris ti a nu li sam ya ro da sa qar T ve lo Si mi si wa mo mad ge ne li `me go ba ri eq s per te bi da mrCe ve lebi~, am kuTxiT, sa qar T ve los `li beras tu li jva ro no bi sa~ da `in k vi zici is~ mowyo bas ar upi re ben?! (mkiTxvel Tan bo diSs mo vix di pa ra le lisT vis, mag ram e. w. `fa se u lo bebs~ sxvag va rad ver gav mij nav di). da savleTis kul tu ris Se mad ge ne li bev ri fa se u lo ba sru liad mi u Re be lia qar T ve lis T vis, da ara mxo lod misT vis! Tu qar T ve li, tra di ci i samebr, `sa dac Ca dis iqa ur quds ixuravs~, iqa ur tra di ci as pa tivs scems, ra tom ar un da mo iq ces ase ve sa qar Tve lo Si Ca mo su li ucxo e li?! ra tom un da gvi kar na xeb d nen qce vi sa da kul tu ris nor mebs qvey ne bi, ro melTac imis me a se di su li e ri, is to ri uli da kul tu ru li cxov re bis gamoc di le ba ar aqvs, rac sa qar T velos?! ra tom un da gvas wav lid nen ekra ni dan xe lov nu rad `gac no ba de buli pi rov ne be bi~ imas, Tu ro gor moviq ceT, zne o bis ra kri te ri u me bi mivi RoT da ra ara?! mxo lod imis ga mo, rom ase Ti pi rov ne be bi, gran te bi sa da Ta nam de bo be bis da kar g vis Si SiT, `ra sac Cas Za xe ben – imas ime o re ben~?! ra tom `Ca uwy daT ene bi~ am `li be ralu ri ga mo xat vis dam c ve lebs~ mas Semdg, rac ev ro pis qvey neb Si am er Ts qe si an Ta uz ne o bis wi na aR ma deg gamar Tu li sap r o tes to aq ci e bis kadre bi gav r cel da?! ga mo dis, rom a seTi `uf le be b is dam c ve le bic~ mxolod gar y v ni le bis, im e. w. `ev ro puli Ri re bu le be bi sa da fa se u lo bebis~ dam c ve le bad gvev li ne bi an, rom leb sac Ta vad ev ro pa ar cnobs da apor tes tebs?! ga mo dis, rom es zo gi `gran ti Wa mi a~ da zo gic Ta vi si `go i mo baga u naT leb lo bis damcveli cno ba de bi~ ica ven ara `ev ropul Ri re bu le bas~, ara med sa ku Tar uz neo mid re ki le bebs, an Ta vi si ga unaT leb lo bis sxvis T vis ga dab ra leba surT! ima ve le la gaf rin daS vils da sxva mra val `ga naT le buls~, romlebmac uz ne o bis gap ro tes te bas `sa zo ga do e bis ga u naT leb lo ba~ uwo des, iq neb sa me di ci no li te ratu ra Si ga er k vi aT, ras niS navs yo veli ve es.
baia ama Su ke li
pir vel rig Si,Q̀ li te ra tu rul sa qar T ve lo sa~ da ge mov ne bi an qar T vel mkiTx vels min da mo vu lo co ga ze Tis dab ru ne ba da aR d ge na. mwams, `sity va kaz mu li~, ro me lic am dax ve wi li qar Tu liT mo sa ub re ga ze Tidan es mo da mkiTx vels, qar Tu li sa zo ga do e bi saT vis uf lis sity vis, qar Tu li az rov ne bis dab ru ne bac iq ne ba! mje ra, rom Tu `li te ra tu ruli sa qar T ve los~ ga mo ce ma aR d ga – Ce mi sa qar T ve los `fer f lis gan aRd go mis~ droc Za li an ma le mo va. Ti To o ro la sxva mar Tal ga zeT Tan er Tad, `li te ra tu ru li sa qar T ve lo ~ erTer Ti is ga ze Tia, ro me lic eris sa bo loo ga moR vi Ze ba sa da mis su li er aR ze ve bas Tan er Tad, la zare sa viT aR ad gens da fex ze wa mo a ye nebs dam c ro bil qar Tul sul sac. kidev er Txel vu lo cav `li te ra tu ru li sa qar T ve los~ mTel sar edaqcio ko leq tivs sa mar T li a no bis aR d ge nas!
ara ar s uf lis ka non ze maR la mdgo mi ka no ni da sa mar Ta li!
werili
528 ivnisi, 2013 w.
literaturuli saqarTvelo
Targmani
sami furiaaleqto
mainc mogindobT, lamazni varT, saluqni Tanac,mokrutune da moalerse varT fisunebi,Tavs SemogaCvevT moferebamoglasunebiTda mere naxeT Tqvens satrfoze enebis fxana! getyviT: o, ara, Sexedav da ar eTqmis avi,magram CumCumad visTan aRar uRlabucia,aedevneba yvela yeyeCs, koWls da brucians,Tu marTla Seni sacolea, mogveWra Tavi.
saqmroze getyviT: ar giwonebT aseT arCevans,viRac biWbuWebs amaswinaT, Tavis maraqas,Senze eybeda, sul sibilwe ilaparaka! _gindac SerigdeT, raRac bzari mainc darCeba.
megera
eg TamaSia! Tu SeuRldnen, me mnaxeT maSin!iseT xuSturebs gavuRviZeb, wavuwyob rigze,bedniereba dRidan dRemde balRamad iqces!kacic da Jamic daravdrebis arian cvlaSi.
arvin smenila, is ikmaros, rac epyras xelTiT,amxdari natvra wamiswamad sxva natvras aCens,netarebasac, gancxromasac ver hguobT naCvevs,mzes ganagdebT da gausaZlis yinuleTs eltviT.
sul zepir vici, ras davedo, ra risgan qmnila,asmodevss vuxmob, droze Cayris marcvals avbediTs,yvela danarCens me TviTonve avuTavdebi,Cavaqvesknelebeb kacTa modgmas wyvilad da wyvilad.
tisifone
me aq enas ki ar vlesav,Sxams da xanjals vlesav maTTvis,vinc sayvarlis Ralats sCadis _Seeyreba mesamesa.
sixarulis yvela wuTiunda eqces Sxamsamsalad.saca vnaxav, davsji Ralats,Sewyaleba ar ekuTvnis.
Suri egos? _ vkiTxe eqos,kldeTa Soris xmaTa mZaxavs.Suri egos! _ gadmomZaxa,dgas guguni, _ Suri egos! heroldi
axla gTxovT yvelas, ukan midgeT, modian sxvebi,sxvagvar sanaxavsaxiobis mowmeni vxdebiT. qaragma gaxlavT, gasaRebic ager aqvea, scadeT, amoxsnaT, vin vin aris, romels ra hqvia. mTa motaatebs, xaliCebiT Wrelad morTuli, Tavi gamoCans, wyvili eSvi, grZeli xorTumi.kiserze qali Sesjdomia, amod sasuri,gzas moaniSnebs pawawkina wkeplis cacuniT. sxva kidev maRliT gadmogvcqeris RmrTivmSvenieri,Tvals ver vusworeb, elvareba dasdis cieri. ornic gverdigverd mohyvebian jaWvTa JRaruniT,erTi _ Zrwolvili da meore _ pirmxiaruli. aba, gvibrZaneT TviTeulma, ra gaqvT saTqmeli,win wamodeqiT, gagvimJRavneT Tqveni saqmeni.
SiSi
akvamlebul am CiraRdnebs, daWrelebul sazar niCvebs, ar gegonoT, Tavi vande,jaWvborkili arsad miSvebs.
gamaSoreT magaT xarxars, mag uamur aTas niRabs,yvela erTad aiyalya,Tqvens RameSi SemomCixa.
megobaric mteri gaxda,vicnob, ragind saxe malos.Tvali vkide _ Cumad gaxta,sves mimzadebs savalalos.
aqeT _ xrColva, iqiT _ bneli!netav qveynis gare gamsva!yvela mxridan Ralats veli,arCevani ar Cans arsad.
imedi
salams giZRvniT, debo, yvelas, vinc garSemo mimoRelavs.dRes Tu niRbis gidgaT jeri,mag saqmesac xeli dasxiT, niSans maZlevs yvelaferi, xvalve gnaxavT niRabaxsnilT.am saRamur SuqTa nacvlad,sadac CrdilSi malavT saxes,gvelodeba mzeSi gasvla,dRe dagvxedavs moCaxCaxe.ReliT Reled, veliT veladvixalisebT uzrunvelad.sanatreli stumrebi varT, yvelgan davalT gulnebivrad.mondobilni vdgavarT aqac,sixaruliT mogceT xeli. xom arsebobs sadme raRacyvelasagan sanatreli. goniereba
is SiSia, es _ imedi,kacTa modgmis mtrebi mware.sxva ra meqna magis meti _borkilebi gavuyare.
davatareb cocxal koloss,dagvivlia gzebi sruli,vzomav qveynis Tavs da bolos,damyavs zurgze koSkSedgmuli.
koSkis Tavze farTo frTenigauSlia asuls visme,mimobrunavs SuqTa mfeni,iyureba yvela mxrisken.
nimbi adgas _ cis gloria,oTxsav kuTxes naTels avlebs.qalRmerTs xedavT, viqtorias,sadiado RvawlTa mfarvels,
zoiloTersite
huhu, kargia, ver gamaswariT,gadmogereviT sityviT mwarmwariT.jer magas unda Sevefarfato, Tqvens viqtorias, amay qalbatons.frTa gauSlia maRla Semomdgars,marTla hgonia, arwivs Semohgavs! garSemo rasac miapyrobs mzeras,xalxic, qveyanac Tavisad sjera.Tu moxdes, srulyos rame saqebi,Tavs davatydebi Cemi baqebiT. zeda da qveda, mrude da sworiTu ailufxa erTmaneTs Soris, maSin vxalisob qveynis yurebiT,beds mxolod maSin ar vemdurebi.
heroldi
me Sen giCveneb, Se ZaRlTapiro!am saRvTo kverTxqveS amiWreldebi! ver gagivides, rac daapiro,dagekrunCxeba zurgic, ferdebic!
magram ra xdeba... saswaulia!eg orfa juja gaqra sruliad,kvercxad qceuli fexebTan goravs...Wax! _ da TvaldaTval gaipo orad.orni gamoZvrnen imavwamurad,aqeT _ aspiti, iqiT _ Ramura.pirveli gasxlta, monaxa mtveri.meore mifrens, monaxa Weri.kvlav Seirwymian tyupad tyupebi.me magaT TamaSs ver Sevuyvebi.
CoCqoli
Cvenc vicekvoT, yvela cekvavs _aq ar viyo axla netav _gesmis? gesmis? raRac Cqrolavs _moCvenebam Camiqrola _yurTan raRac gaSrialda _fexqveS raRac gasrialda _jereT isev mrTelebi varT _Wiris ofliT svelebi varT _CagveSala es saRamo _orsaxela jujas gamo _
heroldi
rac heroldad damaweses,damakisres tvirTi ese,nirucvleli vdgavar mtkiced,lxins da zeims rigi mivce,ar agvebnes gza da kvali, ar miakldes wveTi xaliss.dRes ki, vSiSob, waxda rigi, moCvenebebs vxedav irgvliv,mTeli sivrce gadalibres, dasi mofrens, dasi mifrens. ra vqna, riTi gisaSveloT,gamicuddi, weso Zvelo, sityva davsxa dalagebiT,gavxsna Zneli qaragmebi.sad ra TeTri, sad ra Savi _ar miTanxmebs aRaravinCagkiTxavT da mipasuxeT,Tqven icodeT egeb ukeT.ager etli oTxi cxeniT _ras gvaniSnebs, amixseniT!Sua xalxSi ise moqris,erTs aravis Sexebia,sxivebs miyris, sxivebs moyris,varskvlavs apnevs Sxefebians.gegoneba jadosnurifanris Suqze gadmosuli.Cvenken modis grgvivaWeqiT, movecaloT!
ymawvili meetlev aba, sdeqiT!sdeqiT, Cemo oTxo raSo,mandeT nuRar miTamaSobT!moikeceT frTebi laRi,damorCildiT lagamaRvirs.ra darbazi grZneul gzaze!an ra xalxi modarbaze! gagvicetdnen mzirvelebi,veocvesakvirvelebiT.herolds marTebs sityvis geba,vdgavarT cocxal qaragmebad.ra SemkrTali migvemale! aRgvwere da agvxsen male!
germanulidan Targmna daviT weredianma
meore nawili. nawyveti niRbebis dResaswaulidangoeTe, `fausti~
dasasruli. dasawyisi `ls~ #48
literaturuli saqarTvelo
28 ivnisi, 2013 w.6
wynarad,warsulo,wynarad!wynarad,warsulo,wynarad!oTar Wi la Ze Ta vad qmni da dros! dro iq m ne bo da leq sad ...dro iq m ne bo da pro zad ... dro iq m ne bo da cxov re bad!leq si da pro za ma ra di u lia da dar Ce ba! da Tu oTar Wi la Ze mog
ve nat re ba, mi si pov na mog vin de ba, isev mis leq seb sa da ro ma nebs un da mi va kiTxoT ... mas Tan Sex ved ra mxo lod iq aris Se saZ le be li !
dro ki ro mel Sic is cxov rob da mas Tan er Tad gaq ra da ara mgo nia vin mem SeZ los mi si `u sa xe lu ro~ ka ris Se Re ba.
im dro Si uam ra vi ada mi a ni, vne ba, ga mar j ve ba, tki vi li, „Taf li da Sxa mia“.
jon dra monts ra da ma viwyebs!ma Ral, war mo sa deg, sim pa Ti ur kacs.
edin bur gis fes ti va lis di req tors.Tbi lis Si ga vi ca ni, speq tak lis Sem
deg, suf ras Tan. jon jol ze ga giJ da. max sovs, edin bur g Si wa u Res Cve neb ma, na xe var ki lo i a ni `ban kiT~. mar T la kargi tipi iyo, ga naT le bu li, yu radRe bia ni. fes ti va li rom dam Tav r da, rki nigzis sad gur ze ga mog va ci la, mad lo ba ga dag vi xa da. mog vi bo di Sa: Cven Tan cudi ma ta reb le bia, ar gewyi no To. er Ti ki vi fiq re, „Tbi li si – ros to vis“ mata re bel ze zan ti, ra un da iyosmeT qi da Se ve di, `ku pes~ rom ve Za xiT, ima Si. yve la orad gi li a ni aR moC n da – far To lo gi ne biT, qaT qa Ta TeT re u liT.
gam ci le be li, Cve ne bu rad `pra vadni ki~, uni for ma Si ga mowyo bi li, ssrk s mar Sa li ge go ne bo da. `Ca is mi ir TmevT, ya vas Tu ra i me al ko ho lu ri mogar T va To?~ Sot lan di a Si, da ise dac, Ca is vis ki sjo bia, mag ram im ubad ru ki do la re bi dan, Cven rom dag vi ri ges, ara fe ri gvqon da Se mor Ce ni li...
TiT qos Cvens gul Si ij da gam ci lebe lio...
Free, free -o...aba, Tu muq Tia, mo i ta Zmao, sko Ci
meT qi! dav ka riT!da vi Zi neT!na na sa viT ir we o da ma ta re be li.
tkbil Zil Si vi ya viT, ro ca kar ze frTxi li ka ku ni ga vi go neT:
London...Ca i Cur Cu la gam ci le bel ma da aty
da er Ti ali a qo Ti!sab Wo Ta ja ris kacs rom Se Sur de
bo da, ise Ti sis w ra fiT da viwyeT Cac ma da ase pir da u ban le bi, Se uk ra vi Tas mebis far Txa fur TxiT ga mov var diT dere fan Si. aba, iq dag v x v da Tu dag v x v da! res pub li kis sa xal xo da dam sa xu rebu li ar tis te bi, zur g ze bar gi – barxa na mo ki de bul ni, er T ma neTs as w rebd nen tam bur Si. ase – `cig ne bis ta bori viT~ Cav qan diT ma ta reb li dan.
di lis eqvs sa aTs aC ve neb da sad guris sa a Ti.
ga reT sru li wes ri gi da sim S vi de, TiT q mis si ca ri e le iyo. or mocdaTxuT me ti qar T ve li sa gan Sem d ga ri la va uceb mo e do iqa u ro bas da yve lafe ri aadu Ra Ce mod ne biT, fu Te biT, box Ce biT. ara fe ri gan sa kuT re bu li. qar T ve leb Tan er Tad er Txel ma inc xom gim g zav ri aT, Tu gind „Tbi li si – mos ko vis“ an da „mos ko vi – Tbi li sis“ ma ta reb liT?!
aris Se Za xi le bi:`xo ara fe ri dag r Ca?~`nam d vi lad lon do nia?~`ra vi ci, So ra pan sac gavs!~`Cqa ra, de po Si ar ga da a ye non ma ta
re be li!~`bi Wo, Cve nebs ar Ca mor Ce!~`yve la ni varT?~`ro bi ko sad aris?~ mzrun ve lad
ikiTxa er T ma!siT bo Ti aR sav se am Se kiTx vas ram
de ni me wam Si qa lis gan wi ru li ki vi li moh y va:
`bav S ve bi, bav S ve bi sad ari an?“
bav S veb Si uf lis wu le bi – edu ar di da ri Car di, uf ro swo rad, ma Ti role bis Sem s ru le be li mci rew lo va ni `ar tis te bi~– ma mu ka wik la u ri da merab ni ni Ze igu lis x me bod nen.
mom ki va ni qa li ki, gas t ro le bis dros ma Ti „ape ku ni“, Cve ni Te at ris `pi a nis t ka~ le i la siy maS vi li gax ldaT, ro mel sac mxo lod wa miT da viwyebo da de du ri mo va le o be bi da ax la lo yeb da xo ki li, dax ma re bas iTxov da. am dros uf lis wu lebs mSvi dad eZi naT „edin burg – lon do nis“ ara kom fortul, ya vi sa da bis k vi tis su niT gaJRen Til ma ta re bel Si da Ta vi an Ti namd vi li de de bi esiz m re bo daT.
ixuv la or moc daTxuT met ka ci an ma la vam da sa va ra u dod im ku pe Si Se varda, sa dac bav S ve bi egu le bo da.
ne ta ge na xaT, um weo, ga og ne bu li Tva le bi bav S ve bi sa, rom le bic sav seni iy v nen udi de si STa beW di le be biT. exum re biT, is to ri u li `prin ses stri tis~ qu Cis Te at rebs, Sot lan di ur `i ub ki an~ or kes t rebs, sa ku Tar Tav bru dam x vev war ma te bebs?
iq daf ri nav da ma Ti go ne ba da war moid gi neT, ra dRe Si Cac viv de bod nen, axal gaR vi Ze bu lebs or moc daTxuT meti ada mi a ni er T d ro u lad rom dauwyeb da Cac mas. am mo var d ni li ener gii sa gan bav S ve bi ise aReg z nen, rom um cross ner vi u lo bi sa gan gu lic ki aeria.
edu ar di da ri Car di ro gorc iq na ga da ar Ci nes de po Si mox ved ras, rac yve la qar T ve li saT vis tra ge di is tol fa si iq ne bo da da na xev rad SiS vle bi sad gur Si Ca iy va nes.
iyu Ca, dam S vid da la va!er Ti ki mov ka ri Tva li, ma ta reb
lis fan j re bi dan mom zi ra li, ga ogne bu li gam ci leb le bis ga far To ebul Tva lebs, ga vi fiq re Cem T vis: ra iyo, ra, qar T ve le bi ar gi na xavTmeTqi? – mag ram ma Sin mTa va ri qal ba to ni eli za be ti iyo, ro mel mac edin bur gSi gag va ci la aTi dRis wi naT da dag vpir da, `u ka na gza ze me dag x v de biT da Tqvens aero por tam de ga day va na ze viz ru ne bo.~
mag ram sad aris Se ni eli za be ti?sa da xar, eli za bet! li zi! la i za!
li za!vi Ru pe biT. TviT m f ri nav ze Tu da
g vag vi an da, kvi ra Si er Txel daf rinavs `lon do ni – mos ko vi~, Cven aq ver dav r Ce biT! ara, ra Su a Sia, lon do ni ki mog v wons, mag ram fu li, fu li aRar gvaqvs, arc Tbi li si dan wa mo Re bu li sa no va ge Se mog v r Ca. ase ki ar aris, Cven yve la fe ri gaT v li li gvaqvs. axlac or kvi ra ze vi ya viT ga xa zi re bule bi. me re, yve la ze mTa va ri – `ka gebe~. Cven, Cven ar dag v b ral des es dagvi a ne ba, To rem Se iZ le ba... ra vi ci, yve la fe ri Se iZ le ba...
ara, ar Cans ma inc eli za be ti!be dis we ras Se gu e bu li la va nel
ne la kar gavs Ta vis `du Ri lis tem pera tu ras~, mSvid de ba, wynar de ba; zogi Ce mo dan ze jde ba, zo gi ka ravs scems, zo gi `ko mu nis t Si~ gax ve u li, Se mor Ce ni li fer da kar gu li Zex vis
ga da mu Sa ve bas iwyebs. aqeT bi We bi ewevi an `kos moss~, iqiT, co ta bo bo la tipe bi Tbi lis Si na yid `mal bo ros~ va bo lebT. qa le bi rig ri go biT, kanti kun tad Se di an tu a let Si. er Ti sity viT, mo ver geT si tu a ci as.
dro ki umowya lod gar bis. Svi di, rva da... ager uk ve cxra sa a Ti srul deba. ro ca ise ga vu Si na ur diT lon donis sad gurs, ro gorc xa Su ri sas, sadgu ris ka reb Si qal ba to ni eli za be ti ga moC n da. zo ma ze uf ro ma Ra li, in gli se li qal ba to ni, mSvi di na bi jiT mo ba ku nob da xis da fiT, ro me lic keklu cad eWi ra xel Si. zed ki ewe ra:
Rus ta ve li Com panyes ori sity va niS navs:`Tbi li sis So Ta rus Ta ve lis sa xe
lo bis sa xel m wi fo aka de mi ur dra matul Te atrs.~
vai, Se ube du ro, eli za bet! rom ico de, ra ge lis am kom pa ni i sa gan? mag ram, da xeT eli za bets!
aqeT ar gad mo vi da Se te va ze?!aq ra gin daT, vis da kar g vi xar To da...eca or moc daTxuT met ka ci a ni uZi
lo, mSi e ri da pir da u be ne li ar tisti, gam na Te be li da sce nis mu Sa...
`Tqven am ma ta reb liT ar Ca mob rZan di To?~ – er Ti ki ikiTxa co ta nirwam x dar ma da ma ta re bel ze mig vi Ti Ta.
mo vi xe deT da ras mo i xe dav! dgas pa ti os nad es Cve ni Ca mom y va ni ma ta rebe li, dgas da qSens. ya vis da bis k vitis gar da, ax la li mo ni a ni Ca is, mgo ni Sig co ta ko ni ak Ca ma te bu lis, su nic ki as dis. mSvi dad wmen den ge ner le bis for ma Si ga mowyo bi li gam ci leb le bi va go ne bis sa xe lu rebs da ase ve mSvidad to ve ben ma ta re bels de da qa laqis kbi leb da fe ri li, na sa uz me bi, gawk ri a le bu li stum re bi da Ta vi anT saq me ze mi e Su re bi an. iq cxov re ba cxra sa a Tis T vis iwye ba da ma ta re belic mor Ci lad elo de ba im dros.
Cvenc cxvris fa ra sa viT gav ye viT yo Ci viT win mi ma val eli za bets da mas Sem deg sul er Ti fiq ri maw va leb da: ra? de po ar hqon daT lon do ne lebs?
Ce mi cno bis moy va re o ba ma le dak mayo fil da.
er Ti wlis Sem deg, Rus ta ve li Com-
pany-m speq tak le bi ga mar Ta `ra und
ha uz Si~, ro me lic lon do nis yo fi li
de pos Se no ba Si iyo gan Tav se bu li.
LO N D O N
g o g i x a r a b a Z e
velodebi im dros
vis kon ti igo nebs, dik bo garts Sev x v di da vuTxa ri: `sik v di li ve ne ci a Si~ min da gada vi Ro, To mas ma nis mi xed viT, bev r jer wai kiTxe es ro ma ni, mTa va ri ro li min da Sen Se as ru lo meT qi!
ram de ni me xnis Sem deg isev Sev x v di da vkiTxe:
`wa i kiTxe?~`di ax~, – mi pa su xa. `ram den jer?~`da ax lo e biT oc da aT jer!~`me xom giTxa ri, bev r jer wa i kiTxe
meTqi?!“es am ba vi imi tom mo ma gon da, rom Se ni da
uk ve Cve ni ̀ yo vel man Cem man mpov nel man~ daax lo e biT am den jer ve wa vi kiTxe, ro de sac Cem ma say va rel ma re Ji sor ma mu mu Sa ga we reli am qa i xos ro sa da aleq san d res, e.i. ori ro lis Ta ma Si Se mom Ta va za, Se ni ro ma nis mixed viT da sad g mel speq tak l Si, rus Ta velis Te at r Si. mi zez Ta da mi ze zi Ta ga mo, es pro eq ti aRar gan xor ci el da. ar mo gatyueb, da nar Ce ni Se ni ro ma ne bi am den jer ara maqvs wa kiTxu li, mag ram es imas ar niS navs, rom nak le bad miy vars, Tum ca `a ve lums~ rac Se e xe ba... mag ram, ama ze Sem deg...
ax la, rac po e zi as Se e xe ba Sen sas!am de ni we lia gi ma lav di da ax la ga gity
de bi!rom ico de, ram de ni araC ve u leb ri vi qa
li myavs mo xib lu li, gab ru e bu li da, Cvens ena ze rom vTqvaT, dab mu li Se ni leq se biT!
sul ax la xan ki uf ro did war ma te bas mivaR wie!
er Ti Za li an la ma zi qal ba to nis sa na xavad mi ve di. co ta Se uZ lod iyo da lo gin ze wa mo wo li li dam x v da. mo kiTx vi sa da mci re sa ub ris Sem deg mTxo va:
– vi ci, ase leq se bis kiTx va ar giy vars, mag ram Za li an gTxov, ra i me wa mi kiTxeo... uc bad, sxva ve ra fe ri ga vix se ne da Se ni leqsi wa vu kiTxe, ro me lic ase mTav r de ba:
`nar be ni ka cis gu li viT feT qavs sa a Tic, qu Cac, fo To lic, wve Tic, Sen xar, aqam de rac un da meT q va, Sen xar oTax Si ha er ze meti!~
Se ni ar iyos, isic araC ve u leb ri vi msmene li aR moC n da da ga i Ti Sa. aba! gu li wauvida!
P. S.is P.S. iki na Ram da ma viwy da po e mis am ba vi.da ax lo e biT oc da xu Ti wlis win er Ta
der Ti ra dio iyo sa qar T ve lo Si. mi ve di `si naT lis we li wa dis~ Ca sa we rad.
da viwye.`ga moC n da mi wa, Cu mi da sve li, fo Tol ze
foT lis da cur da lan di...~ gav c di Su atans. ga ma Ce res.
ra mox da meT qi?!oci wu Ti ga vi da, Cven ba de gvaqvs, mets
ver miv cem To. amo vi iR li a ve Se ni wig ni da wa mo ve di.
am de ni xa ni ga vi da, am de ni ra me mox da, dain g ra sab Wo Ta kav Si ri, am de ni ra di o sad guri aR mo cen da Cvens sam Sob lo Si, me ki morCi lad ve lo de bi, rom da mi Za xebs vin me da Se mom Ta va zebs, da im s x v ra ra di o ba de e bi, mob r Zan diT, ga ag r Ze leT Ca we rao, mag ram ama od...
728 ivnisi, 2013 w.
literaturuli saqarTvelo
Tu ar patronob
Tu ar patronob saxlkars,Tavze geqceva Weri;Sen mainc Sensas ukrav,Sen mainc Sensas mReri.
Sen Tu ar aWmev Sens Svils,maSin AaWmeven sxvebi...vaJkacad mogaqvs Tavi,zixar da zRaprebs yvebi.
Tu daibrmaveb Tvalebs,RmerTma Segargos rqebi...mainc tyemalze zixar,mainc verafers xvdebi.
pirSi dagcinis coli,Svili gaginebs gulSi;dResac igive mTxle xar,ra mTxlec iyavi guSin!
didostatis anderZi
a, batono – oqro,a, batono – vercxli;rac ar unda giTxraT,me verafers Sevcvli.
ver gavige – vin xarT,ver gavige – ra gWirT;xan maZalebT Rvinos,xan macdunebT xarWiT.
evaWrebiT RmerTsac,suli gidgaT vaWris...me giSenebT taZars,Tqven marjvenas maWriT.
ras viwuxeb netaTavs – fiqriT da garjiT...nexvSi giyvarT yofna,hoda – nexvSi darCiT!
ra davaSave?!
neta Cemgan ras iTxoven,ra jandaba undaT?!yvelaferi aris kargad,magram me var cudad.
SegeZlos da ar mSvelode,aris codva didi;gipove da – gagaRmerTe,mipove da – myidi!
Cemi sulis mzed mimaCndi,Cems dedoflad gTvlidi,qali mainc qali aris,cbieri da flidi.
ra saocar wams mCuqnidi,ra sixaruls mgvridi...axla ginda giJi iyav,
ginda iyav mSvidi.rasac SenTvis vakeTebdi,angrevdi da Slidi;mere TviTon gadavbugeyvela gza da xidi.
aseTi ra davaSave, ra miqenjnis sindiss?!stumrad mxolod sevda modisda cxovreba midis.
cxviri ise wavimtvrie
mters moyvrulad ratom davxvde,boRmas ratom vucino?!cxviri ise wavimtvrie,lamis davrCi ucxviro.
Tu kisersac wavimtvrevdi,ar megona aqamde;vinc me qvebi damiSinos,im qvebiTve Caqvavdes.
radgan mainc cocxali var,radgan mainc gadavrCi,RmerTi yvelgan Semeweva,aRmarTSic da daRmarTSic.
qals avyavar mecxre camde,mere cxensac vaWeneb...am dros vgrZnob, rom cixes vangrevda samyaros vaSeneb.
kidev erTxel davamunjexalxi – enaWartala,zogjer Turme siyvarulsacunda rqebiT gatana...
mters moyvrulad ratom davxvde,boRmas ratom vucino?!cxviri ise wavimtvrie,lamis davrCi ucxviro.
ofofebi gamifrinda
Cemi didi sisustea,Cemi didi naklia,adgilze rom ver visveneb,moTmineba maklia.
albaT marTla Tavs vitkiveb,albaT marTla vaCmaxeb,Torem Zmobas Sevficavdihalstuxian yaCaRebs.
vinaidan fuli ar maqvsda ver vxarjav aTasebs,arc suleli mijerebs daarc Wkviani mafasebs.
droa, cota gamovfxizlde,Sarze yofnas SeveSvi;RmerTma uwyis – vis ra elis,quCis mosaxvevebSi.
RmerTma uwyis, ratom bnela,anda rodis ielvebs...moverevi uazrobas,sulis sicarieles.
aRarc bewvis xidze vivli,gza – isedac, bewvia...ofofebi gamifrinda,mdumareba mewvia.
RmerTo
RmerTo, rogor daviRale,RmerTo, rame miSvele;
yvelgan gaugebrobaa,sigiJe da siStere.
vinc miyvarda – damekarga,axlos ar gamekara,vardis nacvlad SemaCeCesWinWari da ekala
Tuki vinme qvas isroda,gzaze gadameyara...aba – es ra cxovrebaa,anda – es ra qveyana?!
ras velodo, vis velodo,vin ras gamoimetebs?!Tvali rogor gavusworoam damsxvreul imedebs?!
erTxel mainc Tu Sevcode,vinanieb aTasjer...ase rogor gamimete,ase ratom damsaje?!
nuTu ise unda momkla,ise unda dammarxo, Seni didi mowyalebarom vigrZno da ar vnaxo?!
neta azri Tu hqonda?!
metkina da gatkine,getkina da mklav...erTxel, orjer... aTasjer,meordeba kvlav.
yvela lxenas gamyare,Semaxvedre Wirs;usaSvelo yofila,rac me axla mWirs.
mainc kaci ar viyo,Tu vinano es,Cemi bediswera xar!amas mivxvdi dRes.
araferi ar minda,araferi msurs;mTel cxovrebas ki ara,ganacvaleb suls.
Sen xom mkvdarsac gadarev,amoiRebs xmas...neta azri Tu hqonda,am yvelafris Tqmas?!
cru politikosebi
amaT mterma uyura, gvagiJeben namdvilad,rac ar unda ixtuno – ukve arisGgvian;me es takimasxrebi macofeben advilad,me es codvis Svilebi zogjer sicils mgvrian.
am uazro Tojinebs ra Tixisgan Zerwaven?!Tu ar gvinda gvmarTavdes Rrianceli bazris,mivuTiToT adgili politikur meZavebs,Torem yvela meZavi ukve Tavze gvazis.
veraferi moarCens saukunis iaras,verc xanjali gviSvelis, verc cecxli da tyvia,roca qveynis nagavi marto gareT ki ara,TiTeuli Cvenganis ocnebebSi yria.
caze bedis varskvlavi mainc aelvardeba,mTavaria ar iyo mSiSara da morcxvi;dawyevlili sibere gaaciles vardebma,axla vardebs mixedavs istoriis cocxi!
poezia
Temur cercvaZe
literaturuli saqarTvelo
28 ivnisi, 2013 w.8
Jur nal „axal sa un je Si“ (2012, #1) gamoq vey n da le la ko da laS vi lis we ri li „li te ra tu ru li fa ri sev lo ba ni“, ro melSic av to ri „ax le bu rad“, kri ti ku lad afasebs li te ra tu rul per so na Jebs: „eTe ri anis“ gmi rebs, Su Sa niks, „vefxis tya os nis“ ra in deb sa da oTa ra anT qvrivs. cxa dia, yovel g var Tval saz riss aqvs ar se bo bis uf leba, mag ram fa ri sev lo bis mxi le ba fa ri sevlur po zi ci a ze dgo miT ar un da xde bo des.
am je rad „Su Sa ni kis wa me ba ze“ Se va Ce rebT mTa var yu radRe bas. im Ta viT ve vity viT, rom sa kiTxis Se fa se bas Se vec de biT qris ti a nu li po zi ci i dan da amas sa gan ge bod imi tom aR vniS navT, rom Ta vad av tor sac ga nuz ra xavs (ro gorc Ta vad hgo ni a) qris ti a nu li gadmo sa xe di dan ga ni xi los Su Sa ni kis zo gi erTi qce vis Se u sa ba mo ba mar Tal sar w mu no ebas Tan da gviC ve nos, rom de dof lis araer Ti qme de ba ga u mar T le be lia qris ti a nuli prin ci pe bi dan ga mom di na re.
qal ba to ni kri ti ko si Ta vi dan ve ase Ti Se kiTx viT mi mar Tavs mkiTx vels: „ga na SeiZ le ba, sa u ku ne e bis wi nan de li mo ra lu ri fa se u lo be bi in s t ruq cia iyos dRe van de li ada mi a nis T vis?“
qris ti a nu li Tval saz ri siT, sa kiTxis am g va rad das ma im Ta viT ve ara mar Te bu lia. qris ti a ni saT vis mo ra lu ri fa se u lo be bi ar iyo fa da ar fas de ba epo qa lu ri niS niT. saxa re bi se u li Ri re bu le be bi efuZ ne ba gamocxa de bas da ma Ti dro Si cva le ba do ba sru li ad war mo ud ge ne lia. „iesu qris te guSin da dRes da igi Ta va di ars uku ni sam de” (ebr. 13:8) brZa nebs mo ci qu li. qris ti an Ta az rov ne ba sa da qce vas mu dam ma ra di u li Rire bu le be bi asaz r do eb da da ma Ti „ga da xedvis“ ara vi Ta ri auci leb lo ba ar ar se bobs.
iwyebs ra Su Sa ni kis Se sa xeb sa u bars, kri ti ko si Ta vi dan ve skep ti kur da mo ki debu le bas av lens, ro ca wers, rom: „...Zeg li agi og ra fi u lia, da Jan ris ka no nis Ta naxmad, moTx ro bi lia Su Sa nik de dof lis egzo te ri ku li mo wa me o bi sa da sik v di lis Sesa xeb“. mi aq ci eT yu radRe ba: Jan ris ka no nis Ta nax ma daa moTx ro bi li de dof lis mar t vilo bis Se sa xe bo, igu lis x me ba, Se iZ le ba sru li a dac ar yo fi la mi si wa me ba iseg varad, ro gorc aris aR we ri li da ga for mebu lia mxo lod Jan ris ka no nis Se sa ba mi sad. swo red es fa ru li az ri ga mos W vi vis kriti ko sis msje lo bi dan. mi u xe da vad imi sa, rom qal ba to ni le la sak ma od gam be da via, ma inc ur Cev nia sa ku Ta ri Tval saz ri si sxvas ga da ab ra los da me sa me pir Si isa ub ros: „Cem mi er Ca ta re bul mci re sta tis ti kas Tu davey r d no biT, ro me lic sa Su a lod asi o de per so nas iT v lis, TiT q mis yve la ga mokiTxu li ada mi a ni aR S fo Te bu lia Su Sa nik de dof lis uki du re sad ag re si u li qme debe biT, re li gi u ri fa na tiz miT, uaz ro da umi sa mar To Tav gan wir viT. yve la ze me tad ki Cems res pon den tebs aRel vebT is, rom Su Sa ni ki cu di de daa. gax sovT al baT: ,,da vid re mun Ja mad m de mo vi di an Svil ni igi mis ni xil vad de di sa Tჳsi sa, xo lo ra Jams mi aq ci nes da uvaryves Rmer Ti, ver Ra ra ikad res xil vad mi sa, ara med sa xe lica maTi sZag da sme nad.”
Sem deg ki qal ba to ni Su Sa nik sac da mkiTx ve leb sac zne o bis gak ve Ti lebs utarebs da moZR v ravs: „...am q vey ni ur cxov re baSi de dis upir ve le si mo va le o ba swo red ma Ti [Svi le bis] sam sa xu ria, rac Ta vis TavSi swo red uf li sad mi siy va ruls mo i cavs“.
Tur me re li gi u ri rwme ni saT vis Tav dade ba „uaz ro da umi sa mar To Tav gan wir va“ yo fi la. aqam de Zvir fa si li be ras te bi mxolod mrev li sa da cal ke u li epis ko po sebis fa na tiz m ze sa ub rob d nen xol me, ax la ki uk ve im zo mam dec mi ve diT, rom wmin dane bis „fa na tiz m zec“ iwye ba msje lo ba. sarw mu no eb ri vi sim t ki cis ga mov le na kri tiko si sa da mi si ara er Ti Ta na mo az ris mi er aRiq me ba ro gorc fa na tiz mi.
Tur me Su Sa ni ki cu di de daa, ro mel mac Svi le bi mi a to va. ar gvgo nia, qal ba to ni le la Seg ve da os, rom qris ti a ni saT vis yvela sa da yve la fer ze maR la un da id ges Rmer Ti: „ro mel sa uyu ar des ma maჳ anu dedaჳ uf roჳs Cem sa, ara ars igi Cem da Rirs; da ro mel sa uyu ar des Ze anu asu li ufroჳs Cem sa, igi ara ars Cem da Rirs“ (ma Te 10, 37). sa u ku ne Ta gan mav lo ba Si as ke te bi
xSi rad to veb d nen oja xebs, rad ga nac maT sul Si saR v To ero sis cecx li eg z ne bo da da Ta vi an Ti moR va we o biT isi ni Se e we od nen ara mar to sa ku Tar max lob lebs, ara med mTel sam ya ros. Su Sa ni kis saq ci e li ar un da aR viq vaT na war mo e bis kon teq s ti dan mowy veti lad. var s qe ni sa da Su Sa ni kis Ta nacxovre ba Se uZ le be li gax da. sa sax lis da to vebis Sem deg de da ki Svi lebs Tan ver wa moiy van da, jer er Ti imi tom, rom arc ara vin ga mo a tan da da me o rec, mas wa sas v le li ar sad hqon da. na war mo e bi dan Cans, Svi le bi ar iy v nen ise mci rew lo van ni, gan sa kuT re buli zrun va das Wir ve bo daT, miT ume tes, uflis wu le bi sa Ta na do yu radRe bis qveS rom iq ne bod nen sa sax le Si, ar gvgo nia, es sa eW vo iyos. bor kil da de bul, bnel sapy ro bi le Si Cag de bul qals, ra sa xiT un da ez ru na maTze? uf ro me tic, Ta vad Su Sa ni ki sa Wi roeb da Svi le bis dax ma re bas da ara pi ri qiT. na war mo eb Si aR niS nu lia, rom Svi le bi da diod nen de dis sa na xa vad da mxo lod mas Semdeg Sewy vi tes mas Tan si a ru li, ro de sac qris ti a no ba uar y ves.
„...aR niS na ven ima sac, rom Su Sa ni ki usa marT lo da ga u wo nas wo re be li ada mi a nia. ga vixse noT, ro gor eq ce va is uda na Su lo rZals: ,,gan ya ra xe li da Wi qaჳ igi pir sa Se a le wa da Rჳnoჳ igi da iTxia.” wers l. ko da laS vi li. es ar aris ga u wo nas wo reb lo ba, ara med saRv To mris xa ne bis ga mov li ne ba, rac wmin da weril Sic ara er Txe laa aR we ri li. am mxriv Tun dac uf lis mi er taZ ri dan va War Ta ga morek va rad Rirs. ar gag vik vir de ba, erT dResac ieso qris te da a da na Sa u lon qris ti a nisaT vis Se u fe re bel qce va Si.
kri ti ko si ga nag r Zobs: „al baT ara er Ti ka no ni ku ri mor w mu ne Se mo me da ve ba da metyvis, rom mar t vi lo ba Ta vis Tav Si mo i cav da xor ci el gve mas, mag ram vin da a we sa es we si, vis sWir de bo da RvTi sad mi siy va ru lis amg va ri das tu ri, ra fa se u lo ba fas de bo da mat leb da se u li, Cir qi a ni, myra li sxe u lis de mon s t ri re biT, iq neb ag vix s nas vin mem? ga na de do fals sar w mu no e bis mi marT er T gule bis ga mo xat va qmris gan ub ra lo gan d gomiT da loc viT ar Se eZ lo? ga na ek le si is msa xu re bis T vis wi na aR m de go bis ga we va epa tie ba sa e ro pirs? gar da ami sa, ne biT Tu unebli eT, Su Sa ni ki su i ci dur fsi qo ti pad gvevli ne ba. is uars am bobs xu ce sis dax ma re ba ze – Wri lo be bis mor Ce na ze, kve ba ze da amiT win aRud ge ba ro gorc Rmer Tis, ase ve Tavi si moZR v ris ne bas ar Tqvas uari RvTiT bo Ze bul si cocx le ze...“.
Su Sa ni ki Ta vi si dawy lu le bu li sxe ulis de mon s t ri re bas ki ar ax dens da sa xeSi ki ar gvCris, ro gorc qal ba to ni le la da mi si Ta na mo az re e bi gvCri an „li be ra lur Ri re bu le bebs“, ara med uC ve nebs da naR v li ane bul xu cess, imis das tu rad, rom rwme naSi mtki ced dgas da ar api rebs da ne be bas. sa ku Ta ri sar w mu no eb ri vi sim t ki cis ga movle na ki zo gi erT Sem Tx ve va Si auci le be lia, ra Ta sxva sac Se e ma tos mxne o ba. ami to mac brZa nebs wmin da ni: `mo ba Zav Cem da iq m ne niT, vi Tar ca me qris te sa~ (1 kor. 11, 1). ama Si ara vi Ta ri qed maR lo ba ar aris.
ko da laS vi li ima sac aR niS navs, rom Su Sa ni ki eur Ce ba Ta vis moZR vars da am denad eur Ce ba Rmer T sac. ueW ve lia, Ta vad qal ba to ni le la moZR v ri sad mi sa ni mu So mor Ci le biT iq ne ba cno bi li. Su Sa ni kis Sesa xeb ki un da iT q vas, rom su lie ri gan viTa re bis Tval saz ri siT, igi bev rad maRla dgas vid re iako bi da es yvel gan igr Z no ba. amas Tan igi eur Ce ba mas ara ra i me sar w mu no eb riv, ara med sru li ad ara ar sebiT, yo fiT sa kiTx Si. qris ti a nu li ek lesi is is to ri a Si ara er Ti Sem Tx ve vaa cno bili, ro de sac su li e ri Svi li su li e ri gan vi Ta re bis bev rad ma Ral sa fe xur ze yofi la, vid re mi si moZR va ri; na war mo e bis mi xed viT, Su Sa ni ki sas wa u leb sac ki aRasru leb da. aqe dan ga mom di na re, mas sru li uf le ba hqon da cal ke ul sa kiTx Si xu cess ar da mor Ci le bo da.
rac Se e xe ba mis as ke tur Rvawls, igi su lac ar iyo TviT ga nad gu re bi sa ken mi marTu li, pi ri qiT, um Zi mes pi ro beb Si Su Sa nikma 6 we li icocx la da esec sa o ca ria, rad gan im sa Si nel mxa re Si, sa dac daty veve bu li iyo Su Sa ni ki, auta ne li kli ma tis ga mo, „mo xu ce bu li ara vin“ ipo ve bo da.
nam d vi lad ga ma og ne be lia l. ko da laS vilis das k v na: „ase rom, iolad sa va ra u doa, rom swo red var s qe nis mi er spar s Ta me fis asu lis co lad moy va naa mi si oja xis trage di is sa Ta ve, ra sac, bu neb ri via, Tav moy vare de do fa li ar aRi a rebs da Ta vis gan risxe bul qme de bebs qmris sar w mu no e bis Sec vliT xsnis. Su Sa ni ki siy va ru lis siw min dis, Rir se bis dam c ve li tra gi ku li qa lia da ara sar w mu no e bas Se wi ru li wmin da ni“.
oRond Su Sa ni kis per so naJs re li gi uri Tav gan wir va Ca mo a So ros da ne bis mi e ri si su le li saT vis Tav Se wi ru lad ga mo acxadebs mas kri ti ko si. sa o ca ria pir da pir! var s qen ma sxva co li mo iy va na da Tur me ami tom mi mar Ta TviT g ve mas Su Sa nik ma. xom ga da sa re vi lo gi kaa? kri ti kos ma jer „reli gi ur fa na tiz m Si“ da a da na Sa u la de dofa li, bo los ki da as k v na, rom re li gi u ri grZno be bi ara fer Su a Sia da Su Sa nik ma Tavi si saq ci e liT sa ku Ta ri qa lu ri Rir se ba da ic va. ase Ti usu su ri da wi na aR m de gob rivia ko da laS vi lis msje lo ba.
auci leb lad un da iT q vas isic, rom SuSa ni kis sa xiT da xa tu lia wmin da ni kon k retul, kri ti kul si tu a ci a Si da mi si mo Surne o bi saT vis mi baZ va ar gu lis x mobs imas, rom ada mi a ni ga iq ces da mat le bi da is xas sxe ulze. yve lam un da it vir Tos is Rvaw li, romlis zid vac Se uZ lia: „arc ara vin as xams axal Rvi nos Zvel ti keb Si; To rem da xeT qavs axa li Rvi no ti kebs, Tvi To nac da iq ce va da ti ke bic uvar gi si gax de ba“ (lu ka 5, 37).
ori o de sity va „oTa ra anT qvriv ze“ da am na war mo e bis ko da laS vi li se ul wa kiTx va zec un da iT q vas, vi na i dan mas gar k ve u li kav Si ri aqvs Su Sa ni kis Sem Tx ve vas Tan. „XIX sa u ku nis 80ian wleb Si ki qar Tul li te ra tu ra Si ga moC n da qa li per so na Ji, rom lis eman si pire bu lo ba, pat ri ar qa lu ri sa zo ga do e bis gan Tav daR we va av tor ma mxo lod mi si daq v ri vebiT SeZ lo. ise ve, ro gorc eka te ri ne ga baSvi lis mag da na an ni ko lo mo u ris de i da sido nia, ilia Wav Wa va Zis oTa ra anT qvri vic qmris sik v di lis Sem deg Ra xde ba bor ki laxs ni li. mwe ra lic TiT qos mmar T ve li ma ma kacis gaq ro bis Sem deg Ra aZ levs qals uf lebas, dat k bes dam sa xu re bu li Ta vi suf le biT. me19 sa u ku nis av to ri jer je ro biT ver bedavs sa zo ga do e bas Tan kon f liqts, ar Telavs mis Ri re bu le beb sa da tra di ci ebs“ wers l. ko da laS vi li.
iS vi a Ti de ma go giaa. ro gorc Cans, qalba to ni le la Za li an da ax lo e bu li Cans im ide o lo gi as Tan, ro mel sac „fe mi nizms“ uwo de ben. ko da laS vi lis mi xed viT, oja xuri cxov re ba war mod ge ni lia, ro gorc umZi me si tvir Ti, uRe li qa li saT vis, ro melic ar T mevs mas Ta vi suf le bas. sad wa ikiTxa, sa i dan da as k v na kri ti kos ma, rom ili as oTa ra anT qvri vi qmris si cocx le Si bor kil da de bu li iyo? vin uzRu dav da mas Ta vi suf le bas? pi ri qiT, qvrivs mu dam enat re ba qmar Tan ga ta re bu li tkbi li oja xu ri cxov re ba. bor ki le bi da gi so se bi mxo lod kri ti ko sis fan ta zi is na yo fia. mi u xe da vad ami sa, igi ji qur cdi lobs, daam t ki cos, rom oTa ra anT qvri vis „uf le bebi“ qmris si cocx le Si SezRu du li iyo da igi mud miv ze wo las ga nic di da, rac sruli si su le lea da amis ara vi Ta ri ar gu menti ar Se iZ le ba ar se bob des.
l. ko da laS vi li ga nag r Zobs: „sa va ra udod or mo cior moc da xu Ti wlis oTa ra anT qvri vi sqes Cam q ra li, da ami to mac, na ad re vad da be re bu li ada mi a nia. aba, dav fiq r deT, bavS vo bi dan mo yo le bu li, mi si sa xiT Rrmad mo xu ci Tu ara, xan Si Se su li, na o We biT daRa ru li qa li ma inc xom war mog vid ge ba. mi si qa lu ro ba qmris sik v di lis me re da it kep na, ga is ri sa“. ra war mo ud ge ba ko da laS vils Tval win, es mi si saq mea, sxvaa ra we ria na war mo eb Si. moTx ro ba Si ki ara er Txe laa naC ve ne bi, rom oTa ra anT qvri vi xan Si Se suli, na o We biT da Ra ru li, na ad re vad da be rebu li qa li ki ar aris, ara med si cocx liT sav se, gam r je da ener gi u li ada mi a ni.
kri ti koss aRi zi a nebs isic, rom oTara anT qvri vi me o red ar gaTxov da da sosia me wis q vi les pir da pir ar mi ax ta: „oTara anT qvrivs srul fa so va ni oja xi rom hqo no da, an qmris sik v di lis Sem deg so sia me wis q vi les Sey va re ba da mas ze da qor wi ne
ba SeZ le bo da, mi si wre ga da su li fiq re bi aRar Se e xe bo da gi or gis“.
oTa ra anT qvriv ma mTe li Ta vi si sa sicocx lo Za le bi sa ku Tar Svils Se a lia, rac mTa va ria igi dar Ca siy va ru lis er Tgu li da swo red amis ga mo amu na Tebs mas ko da laS vi li. so sia me wis q vi le man uar yo mxo lod imi tom, rom ver Se iy va ra da mis moq me de ba Si da saZ ra xi ara fe ria.
mkiTx vels yur Si xvde ba kri ti ko sis mier ga mo ye ne bu li sity va „sqes Cam q ra li“. koda laS vi li, am Sem Tx ve va Si, im ada mi an Ta saer To Tval saz riss ax mo va nebs, ro mel TaT visac ada mi a ni mxo lod bi o lo gi u ri ar se baa. ma Ti az riT, ga u mar T le be lia sqe sob ri vi Tav Se ka ve ba, rad ga nac igi vnebs jan m r Te lobas; ama ve lo gi kiT, mi u Re be lia mar x va adami ans xom ci le bis, cxi me bi sa da nax Sir wyle bis gan sazR v ru li ra o de no ba esa Wi ro e ba?
qris ti a no ba ki ada mi ans, upir ve les yovli sa, aRiq vams, ro gorc su li er ar se bas. su li e ri Rvaw li ki gan w mends sul sa da sxe uls. udi de si as ke ti iyo wm. gri gol xan Z Te li, mag ram sqe sob ri vi aq ti vo bi sa da no yi e ri sak ve bis ga re Se 102 we li icocx la, rac im dro i saT vis re kor du li asa kia. msgav si ma ga li Te bi ki qris ti a nu li ek le siis is to ri a Si um rav le sia. vi ri sa da xur mis am bi sa ar iyos, mra val ma ara uwyis ra as kezis mSve ni e re bi sa. Se uZ le be lia, es Te o ri ulad as wav lo da ga u Si na ar so vin mes. amis da das tu re bis yo vel g va ri ga re ga ni mcde loba uSe de go iq ne ba. sa nam ada mi a ni mas sa ku Tar sul ze ar ga mos c dis, ve ra fers ga i gebs. vera vi Ta ri xor ci e li si a mov ne ba ver Se ed re ba re li gi ur eq s tazss, su li e ri si xa ru lis gan c das. amas Cve ni um ci re si ga moc di le biT vi Za xiT upir ve les yov li sa. wa i kiTxeT svime on axa li RvTis mety ve lis „saR v To him nebi“ da ixi lavT as ke tiz mis si di a des.
l. ko da laS vi lis sta tia imi Taa sa yuradRe bo, rom es aris ni mu Si kla si kis kriti ki sa li be ras tu li po zi ci e bi dan. aS karaa, rom Tu Cven mi vi RebT am Za lad Tavs mox ve ul ide o lo gi as, ro me lic ag re si ulad Se mo iW ra sa zo ga do eb ri vi cxov re bis yve la sfe ro Si da maT So ris xe lov ne baSic, yve laf ris ga da fa se ba mog vi wevs, Cve ni is to ri i sa da li te ra tu ris CaT v liT. am ide o lo gi is gad mo sa xe di dan si su le lea wi na par Ta Rvaw li, re li gi u ri rwme ni saTvis Ta vis ga wir va da me fewmin da nis Se gone ba: „eZi eb diT qris te saT vis sik v dils“.
vi me o rebT, yo vel Se xe du le bas aqvs arse bo bis uf le ba, mag ram ga ma Ri zi a ne be li is aris, rom qal ba to ni le la ma inc qris ti ano bas epo ti ne ba da cdi lobs vi Tom qris tia nu li po zi ci i dan gviC ve nos Su Sa ni kis qcevis Se u sa ba mo ba qris ti a nul rwme nas Tan.
qal ba ton le las Tan da mis Ta na mo az reeb Tan er Ti Txov na gveq ne ba: ro de sac am sakiTxeb ze sa ub robT, Se eS viT, nu epo ti ne biT qris ti a no bas, rad gan sa sa ci loa es yve la feri; ge yoT imis aRi a re bis vaJ ka co ba, rom Tqve ni kri ti ka aris sa kiTxis Se fa se ba ara qris ti a nu li, ara med dar vi nis tu li, fro idis tu li da li be ras tu li po zi ci e bi dan.
pa ti vis ce miT,
le van be bu riS vi li
kla si kis „ax le bu rad“ ga da kiTx va Zve li Sec do me biT
g a n c x a d e b amwe ral Ta kav Si ris xel m ZR va ne
lo bam mo ri gi sa mar cx vi no kam pa nia wa mo iwyo. qar Tul aka de mi a Si ga erTi a ne bul `me am bo xe~ wev rebs kav Siri dan ga ricx va `mog vi sa ja~.
ri si arc iuri di u li da arc mora lu ri uf le ba ar ga aC ni a. kav Siris wes de bis Ta nax mad ne bis mi er wevrs uf le ba aqvs sxva li te ra turul or ga ni za ci a Si ga er Ti an des. rac sa er Ta So ri so stan darts Se esa ba me ba da ga da sin j vas ar eq vem deba re ba. droa kav Si ris mes ve u reb ma dra ko nu li ka no ne bis dar R ve vis nac v lad ga ac no bi e ron, rom uka nono biT, mu qa ri Ta da da Si ne biT mmar T ve lo bas ve Rar ga i xan g r Z live ben da nam d vil mwer lebs sab Wour diq tats Tavs ver mog vax ve ven!
ika qa da gi Ze, leq so do re u li
kritika
928 ivnisi, 2013 w.
literaturuli saqarTvelo
Sal va mWed liS vi lis, rep re si re bu li po e ti sa da zne ob ri vi gmi ris Rvaw lis aRi a re ba qar Tul mwer lo ba Si up re cenden to mi zan mi mar Tu le biT ik r Za le ba.
uTav bo lo sa i u bi leo sa Ra mo e bis gaWi a nu re bul fon ze, sa dac Ci no san mweral Ta to me u le bis aR lums bo lo ar uCans da ydis fer sa da xa ris x Si ga jibre bul fa vo ri tebs mo ri gi tri um fiT tkbo bi sas zo mi e re ba aS ka rad Ra la tobs, av be di Ti du mi li Ca mow ve ba.
ga da u la xa vi du mi li ma Sin isad gurebs, ro de sac qvey nis T vis Tav da de bu li po e ti gmi ris sa xels Tun dac mok r Zale bu li sity va an wrfe li mad li e re ba un da Se vaS ve loT.
Cven pi ri qiT vmoq me debT. im Ci raR dans vma lavT, wyvdi ad Si gza rom un da gagvik va los da Ta nam de bo beb ze ga da ge bul med ro ve nar ci sebs er Txel da sa mu damod Se ag ne bi nos, rom es qve ya na Ca liT ar aris da xu ru li, rom aq ki dev ar sebobs pa ti os ne ba, jer ki dev swamT, rom qar Tu li mwer lo ba kas tu ri ka tor Ra ki ar aris, ara med nam d vi li ka tor Ri dan uf lis wya lo biT ga dar Ce ni li po e tis uiR b lo sam Sob loa, ro mel sac uTav bolo si yal bis mar wu xi mtris naR m ze aranak le bi Se ub ra leb lo biT asa xiC rebs.
am we ri lis Seq m nis mi ze zi ma fiq rebi nebs, rom is da us ru le be li dab r kole be bi da da um sa xu re be li in t ri ge bi, rac Sal va mWed liS vi lis sa xe lis aRia re bas win eRo be ba, er Ti moz r di li, para doq su li Si na ar sis ro ma nis Te ma ti kas Ta vi suf lad mo i cavs da ma inc mov le nebs Tan mim dev ru lad miv y veT.
ama wlis 5 ma iss, rep re si re bu li po e tis gar dac va le bi dan me sa me wels, mwe ral Ta kav Sir ma Sal va mWed liS vi lis sa i u bi leo sa Ra mos ga mar T va da geg ma. Sesa ba mi sad, kav Si ris xel m ZR va ne lo ba bato ni Sal vas ojaxs sa ku Ta ri ini ci a tiviT da u kav Sir da da sa Ra mos Ca ta re bis Ta ri Ri 19 ma i si ofi ci a lu rad ga acxa da.
sa zo ga do e bam es am ba vi uk ve 5 ma iss Se ityo da win da win mad li e re bis grZnobiT ga nim s W va la. cocxa li mic va le bu lebis sis x l nak lu li Sex ved re bis Sem deg rep re si re bu li po e tis sa i u bi leo saRa mos ga mar T vis idea mar T lac sa xav da imeds, rom qar Tu li mwer lo ba gat kep nil gza ze si a ruls si ax lis dam k vid re bas amjo bi nebs, sab Wo ur men ta li tets ne ba yofi lo biT Tmobs da swo re bas erov nul moR va we ze iRebs, rom lis Rvaw lic bolos da bo los er ma un da Se ityos, dag via ne biT ma inc ga i gos da ga ac no bi e ros ra Ta zne ob ri vi kri zi sis mo Za le bas ro gor me ga uZ los, Ta nam de bo be bi sa da pri vi le gie bi sad mi pa To lo gi ur wyur vils la ga mi amos dos da xma maR la ga nacxa dos ras irCevs: mo no bas Tu Ta vi suf le bas.
mo no bas, ro mel sac sa ku Tar Tavs Tvi Ton ve uxan g r Z li vebs (ro ca si yalbis rRve va az ra dac ar mos dis) da amas mxo lod ga re Se Za las ab ra lebs Tu Tavi suf le bas, rom lis sazRa u ric ga cile biT msu bu qia vid re si yal be Si ga tare bu li wle bis Sem za ra vi Se de gi.
mar Ta lia mo sa lod nel iubi les kavSi ri mxo lod ga zeT Si ga moq vey ne bu li 9 po e tu ri Txzu le biT ga mo ex ma u ra, mag ram naT q va mia, `yvavs ka ka li ga ag de bi ne o~.
ase iyo Tu ise, sa i u bi leo sa Ra mos yve la sul mo uT q me lad ve lo diT. cod va gam xe li li sjobs da wi nas war Ta da ri gic da vi Wi reT: mwe ral Ta kav Si ris de mok rati ul wes–wyo bas rom vic nobT, Ta vi davizR vi eT. oja xis uf ros ma kav Si ris mdivans sTxo va, rom sa Ra mo ze ba to ni Sal vas me gob re bis T vis sity va ara vis da e ka ve bi na.
Txov nas sa Ta na do pa su xi moh y va: axal gaz r debs (maT So ris Tqvens mona–mor Cils) ra mo pa ti Je ba sWir de baT, oRond gvi kad ro no TiT qos sa i u bi leo ci eb–cxe le bis dros Ser Ce viT ga mos vlebs Tvi Ton ar aka no neb d nen da odes me vin mes az ri ra med Ca ug di aT.
mok led, daT q mul dRes sa gan ge bod mo vem za de, rom me gob ris da u geg mavma zar ma yve la fe ri ukuR ma Se at ri a la.
mis gan ga vi ge, rom 4 sa aT ze ki mwe ral Ta kav Si ri le gen da ru li po e tis, mux ran ma Wa va ri a nis pa naS vid ze mi sas v le lad uni ver si tet Tan sa gan ge bod ik ri be bo da. aqe dan ga mom di na re, yve la ga af r Txi les, rom Sal va mWed liS vi lis sa i u bi leo saRa mo aRar Ca tar de bo da. vTxo ve es mo ulod ne li in for ma cia sxveb Tan ga da e mowme bi na. mi si naT q va mi da das tur da: kav Siris wev re bis um rav le so ba pa naS vid ze wa sas v le lad da e raz maT. saq mis ga sar kve vad ba to ni Sal vas ojax Si ga dav re ke,
maT T vis es cno ba si ax le ga mod ga. aRar icod nen ra gzas das d go mod nen. sa i u bileo sa Ra mos suf ris xar jic ga e wi aT. ax lob le bic da e pa ti JaT da ga uT va liswi ne be li cvli le biT dab ne u le bi sityvebs ve Rar po u lob d nen.
yve laf ris ga sar k ve vad kav Si ris mdivan Tan da kav Si re ba vur Cie da ma le da debi Ti pa su xic gva Rir ses.
5 sa aT ze sa me bis axal gaz r dul cen tr Si rom Se ve di or mag ma grZno bam dam ria xe li: arc Tu xal x m ra val dar baz Si, repre si re bu li po e tis sa i u bi leo sa Ra mo ze Zi ri Ta dad pa ti o sa ni mwer le bi Sek re biliy v nen, fa vo ri teb sa da la qi ebs ver sad wa awy de bo da cno bis moy va re Tva li. kav Siris mdi van ma xe li saq mi a nad Ca mo mar T va da idu ma li to niT mam c no, rom ma in c da ma inc dRes, Ro nis Zi e be bi er T ma neT ze wa ewyo, mux ran ma Wa va ri a nis pa naS vi dic ara o razrov nad ax se na da da as k v na, rom sa i u bi leo sa Ra mo na xe var sa aT Si un da da es ru le bi na.
me go na xum rob da, mag ram man da be jiTe biT ga mi me o ra, rom Cve ni ga mos v le bi tkbi li (zus tad es sity va ix ma ra) da mok le un da yo fi li yo, rad gan dro ar iT men da da mo rig sa zo ga do eb riv Ro nisZi e ba ze un da ga da e pa ti Ja.
kav Si ris av be diT ierar qi a Si Cem mi marT ne it ra lu rad gan wyo bil mdi vans usityvo Ri mi liT ga ve ca le. Cve ni ga er Ti a ne bis li de rebs vTxo ve, sa Ra mos dawye bis dro da e max sov re bi na. 6–is na xe var ze kav Si ris mdi van ma Se sa va li sity va war moT q va. mi si mWev r mety ve le bis do ne Ce mi we ri lis Tema ti kas scil de ba, Tum ca sa mar T li a no ba mo iTxovs aRi niS nos, uri go da sawyi si ar iyo. sxva ga mom s v le leb ma 2 wu Ti a ni regla men ti TviT ne bu rad ga mo i ye nes. ra tomRac mi iC ni es, rom ba to ni Sal vas xsov nisad mi miZR v ni li sa Ra mo ma Ti saq mi a no bis rek la mi sa da siZ li e ris de mon s t ri re bis auci le bel pi ro bad eq ci aT.
dar baz Si uc na u ri at mos fe ro Se iq m na; ga mom s v le le bi TiT qos im erebs ga na saxi e reb d nen. Ta vi an Ti erov nu lo bis da saca vad ukan ara fer ze da i xev d nen, ba ton Sal vasTvis ki in ter na ci o na lizmis Ta igu li ga e me te bi na. mxo lod rep re si re bul po ets un da et vir Ta sik v di lis me rec is ga u mar T le be li mim te veb lo ba, kacs yve lafers rom mo aT me ni nebs da sxvis Tav gasu lo ba sac isic da u we re li ta Sis ce miT Se e ge be ba.
ro gorc Cans, ga mom s v le leb ma rep resi re bu li po e ti im Zve li da u viwya ri da amo u Zir k va vi in ter na ci o na liz mis sim bolod (Tu nos tal gi ad) ga a i gi ves da Tavi anT madls Se sa ba mi sad sru li ga sa qa ni mis ces. im pi rov ne beb ze ga i me tes es titu li, vinc sab Wo u ri in ter na ci o na lizmis wi na aR m deg da ucx ro me li brZo lis ga mo im pe ri am cocx lad da mar xa.
mar T lac, du mi li sa da in t ri ge bis di dos ta tebs ve ra vin as wav lis ro dis aimaR lon, ro dis da dum d nen an mar Ta li
sity vis Ca sax So bad gan ye ne bu li, uwyina ri mu si ka lu ri nom re bi ra six Si riT ga mo i ye non.
am saq me Si da xe lov ne bu le bi ma le poe zi is sa Ra mo eb ze mar to o den an sam b lebs mo iw ve ven da Se us ve neb lad am Re re ben, sadRac ver ga am tyu neb, mWle da uniWo, yal bi sity vis da far va miz nad rom da u sa xavT, mag ram maT sa u be du rod jer ki dev iba de bi an po e te bi, ro mel Ta Se moqme de ba da bi og ra fia epo qa lur Car Cos ar eq vem de ba re ba da sa zo ga do e ba Si gav r
ce le bu li ni hi lis tu ri gan wyo bis ga saqar wy leb lad aq ti ur qme de bas efuZ ne ba.
cno bi li po e te bi dan Te mur Ca la baSvi lis wrfel ma sity vam ni a vi viT da u be ra da ego cen t ris ti gva me bis mi er aR marTul si yal bis de ko ra ci as bza ri da atyo, mag ram kav Si ris mdiv nis ref re ni Se ubra leb lad JRer da: sa i u bi leo sa Ra mo TxuT met wuT Si un da das ru le bu li yo. aR S fo Te bu li mwer le bis mRel va re ba kidev er T ma ga uT va lis wi ne bel ma `wvrilman ma~ ga am Zaf ra: dar baz Si ucxo ada mi ane bis na ka di Se mo vi da. dam T va li e reb le bi (sta tu sis mo Zeb na ga Wir da) xma u rob d nen, TiT qos ver am C nev d nen, rom Sek re bi li sa zo ga do e ba Ro nis Zi e bas es w re bo da. same bis axal gaz r du li cen t ris ga nux reli wes ri gi uk va lod gam q ra li yo. uf ro me tic, Se mos w re bu li xal xi ubo di Sod mi mo di o da, sa ub rob da, sa er To qa oss aZli e reb da. ise Ti STa beW di le ba iq m ne bo da, TiT qos vi Ra cam sa gan ge bod da a ri ga ma inc da ma inc am sa i u bi leo sa Ra mo ze ga mo e CinaT da u dev ro ba da upa tiv ce m lo ba.
am ga re mo e bam dam s w re sa zo ga do e ba uf ro ga a Ri zi a na. uk ma yo fi lo sa xe ebs vi Ra da e Zeb da, Sal vas me uR le atir da. bo los ro gorc iq na, kav Si ris mdi van ma Ce mi sa xe li da gva ri ga mo acxa da, ra Tqma un da, imis ga me o re bac (a Tas me e sed!) ar da viwye bia, rom 15 wuT Si Sex ved ra un da dag ves ru le bi na. ax ma u re bul darbazs Tva li mo vav le da yel Si mo wo lil saT q mels ga sa qa ni mi ve ci.
– upir ve les yov li sa Tqven mo ge salme biT, vinc ba to ni Sal va mWed liS vi lis sa i u bi leo sa Ra mo ze imis mi u xe da vad movi da, rom wi nas war gav r cel da in for macia TiT qos Sex ved ra aRar Ca tar de bo da. amis T vis, gmad lobT.
Cven Tval win ga u go na ri ram xde ba: zne ob ri vi gmi ri sa da rep re si re bu li po e tis sa Ra mos mxo lod na xe va ri sa a Ti da uT mes. ma Sin ro ca yve las sa Ra mo 2 sa aT ze met xans grZel de ba da am we sis dar R ve va ara vis az ra dac ar mos dis. ase moq ce va ar Se iZ le ba! di ax, ar Se iZ leba! ke i sars ke is ri sa un da mi va goT! nu Tu rep re si re bul ma po et ma es mci re dic ar da im sa xu ra, rom er Ti xsov nis sa Ra mo sa vaW rod da sa da vi da ra bod ar ga u xadon! sad aris mwe ral Ta kav Si ris xelm ZR va ne lo ba? es sa i u bi leo sa Ra mo ma Ti ini ci a ti viT da i niS na. aq rad ar ari an?
ba to ni Sal vas Rvaw lis war mo sa Cenad mxo lod oja xi da mi si me gob re bi ib r Z vi an. es ma Ti ker Zo ini ci a ti vaa, kavSi ris or ga ni za cia ki ima sac ar ake Tebs. sa i u bi leo sa Ra mo Rir se u lad Ca a ta ros, ber ke te bi maT xel Sia da ke Ti li ine bon da ba to ni Sal vas xsov nis pa tiv sa cemad er Ti wig ni ma inc ga mos cen. mxo lod sa ku Tar to me u lebs ze di zed rom beWda ven!
droa xalxs mi si sa xe li ga ac noT! an aq ra xde ba? ga mom s v le le bi mxo lod
sa ku Tar Tav ze sa ub ro ben. es mu si kac ra SuaSi a, ro ca ba to ni Sal vas an mis da mi miZR v ni li er Ti leq sic ar war moT q mula! ra si yal bea!
amas aRar mo viT menT, aRar Se ve gu ebiT! dam Tav r da!
qar Tul mwer lo ba Si ga me fe bul siyal bes er Txel da sa mu da mod bo lo un da mo e Ros! ase gag r Ze le ba aRar Se iZ le ba!
ba to ni Sal vas da ri rep re si re bu li po e ti gmi ri ara gvyavs da mi si sa xe lis da sa ca vad Cven bo lom de vib r Zo lebT!
me mar to aRar var, axal gaz r da Ta oba mxar Si amo mid ga da Cven sas ga vi tanT! si yal bis dro dam Tav r da! mis xsovnas pa ti vi eciT, wi na aR m deg Sem Tx ve va Si Cven am saq mes ase aRar dav to vebT!
So ki re bu li sa zo ga do e ba aRel da. ram de ni me ada mi an ma xe li Ca mo mar T va da si mar T lis Tqmis di di mad lo ba ga dami xa da.
Cem Sem deg tri bu na mar si an ma da i ka va da pro tes ti ga ag r Ze la. man Tqva, rom Sal va mWed liS vi lis dev na sab Wo Ta reJi mis Sem deg mwer lo bam ga da i ba ra da zus tad imas ake Tebs, rac mxo lod tota li ta rul re Jims bral de bo da. isi ni Tvi Ton We den da ebRa u We bi an bor ki lebs! es sir cx vi lia! mar si an ma wa i kiTxa bato ni Sal vas Se sa niS na vi leq si: `cimbi ris gzeb ze~, sa dac sab Wo Ta ru se Tis im pe ri u li po li ti kaa ga mo aS ka ra ve bu li. or cecx l Sua Ca var d nil ma mdi van ma ganacxa da, rom me mar Ta li var, mag ram sai u bi leo sa Ra mos xan g r Z li vo ba maT (e.i. kav Sirs) sa pat ri ar qos axal gaz r dul ma cen t r ma Se uzRu da. 6 sa aT ze aq mo ri gi Ro nis Zi e ba da i geg ma da Se sa ba mi sad, mweral Ta kav Si ric iZu le bu li gax da Sexved ra na xe var sa aT Si da es ru le bi na.
aya ya ne bu li xal xis da sawy na reb lad mdi van ma sity va po et qe Ti do li Zes gadas ca, ro me lic yo velTvis sim S vi des ga na sa xi e reb da, mag ram am je rad mdivnis mo u lod ne lad, man ga nacxa da, rom marTali var da mxars mi Wers, rom es po e tis xsov nis Se u racx yo faa.
sa bo lo od dab ne u li mdi va ni ay vir da, rom mas epis ko po se bi (zus tad ase Tqva) aZa leb d nen sa Ra mo ad re da em Tav re bi na, rad gan dar baz Si mo ri gi Ro nis Zi e bis Cata re bas geg mav d nen.
am dros Cve ni ga er Ti a ne bis erT–erTi li de ri ka xa ba ci ka Ze sa pat ri ar qos axal gaz r du li cen t ris or ga ni za toreb Tan mi vi da. ori wu Ti ar iyo gasu li, rom cen t ris or ga ni za to reb ma Sem de gi gan cxa de ba ga a ke Tes: aR niS nu li Ro nis Zi e bis Se sa xeb mwe ral Ta kav Si ris xel m ZR va ne lo ba er Ti kvi riT ad re gaaf r Txi les.
aqe dan ga mom di na re, axal gaz r du li cen t ri wa mo ye ne bul bral de ba ze pa suxs ar ageb da. si mar T lis gam J Rav ne bam isedac afo ri a qe bu li sa zo ga do e ba uare sad aax ma u ra.
mar T lac, up re cen den to ram mox da: mwe ral Ta kav Sir ma CaS li li sa i u bi leo sa Ra mos ga mo pa su xis m geb lo ba sa pat riar qos axal gaz r dul centrs da a kis ra.
im da we se bu le bas, ro mel mac qu Ca Si ga mo Ze ve bu li mwe ral Ta kav Si ri Ta visTan Se i fa ra da dRem de uSur ve lad maspin Z lobs.
vinc axal gaz r dul cen t r Si ga marTul mra val fe ro van Ro nis Zi e bebs xSirad es w re ba, mo ex se ne ba, rom aq dros Ta vi si fa si adevs da CaS lil Sex vedrebs ad gi li aras d ros hqo nia.
das k v nis ga mo ta na Tqven T vis mo min dia. ro gorc Cans, mwe ral Ta kav Sirs nam d vili mwer le bis da Cag v ra ze di di, ga da ude be li saq me ga mo uC n da da bol Se vi kur kurss ga nux re lad icavs: imas sjis, vinc to ta li ta ru li re Ji mis wi na aR m deg gai laS q ra, vi sac si ma ma ce eyo mwer lo bis Ta vi suf le bi sa da Rir se bis ga da sar Ce nad yve la ju ris avan tiu ris tis ga mo sa aS kara veb lad Tan mim dev ru lad eb r Zo la!
bra vo! ase ga ag r Ze leT Tu ga gi vaT!
ika qa da gi Ze
represirebulipoetissaiubileosaRamo
(ra mox da 2010 wlis 19 ma iss sa me bis axal gaz r du li cen t ris dar baz Si mwe ral Ta kav Si ris ini ci a ti viT
ga mar Tul sa i u bi leo sa Ra mo ze)
problema
literaturuli saqarTvelo
28 ivnisi, 2013 w.10
interviu giorgi baramiZesTan
interviu
,,pro fe so ri gi or gi ba ra mi Ze rogorc mkvle va ri Tavs val de bu lad mi iC nevs, aRad gi nos fi lo so fi ur tra di ci a Si ar se bu li mniS v ne lo va ni fi lo so fo me bi, xe lax la ga i az ros isi ni da amiT biZ gi mis ces fi lo sofo so bis sa mo mav lo gan vi Ta re bas.
mi si mec ni e ru li moR va we o bis mTava ri mi mar Tu le be bia: Te o ri u li filo so fia, po li ti ku ri fi lo so fia, me ta fi zi ka, qris ti a nu li mis ti ka, po li ti ku rad ori en ti re bu li fi loso fi u ri Te o lo gia da rwme nis Se saxeb mec ni e re ba. igi Se sa niS na vad icnobs an g loame ri kul, ger ma nul, fran gul da iude ur az rov ne bas. amasTa na ve igi cno bi lia ro gorc _ rac ase ve uaR re sad mniS v ne lo va nia _ Zveli eb ra u li, Zve li ber Z nu li, la Tinu ri, ger ma nu li, in g li su ri, ru suli, fran gu li da es pa nu ri ene bi dan mTar g m ne li. gan sa kuT re biT ga iT q va sa xe li maqs ve be ris, mar tin ha i de geris, iur gen ha ber ma sis, pi er bur di es, Janfran sua li o ta ri sa da iozef raT cin ge ris mra va li na war mo e bis Tar g ma ne biT.
prof. ba ra mi Zes mi aC nia, rom is tori u li fi lo so fi is qva kuTxe di aris re ne san sulpla to nu ri fi lo so fia, ro mel mac gan sazR v ra ur Ti er Ta Ri are ba ze, to le ran to ba ze da fuZ ne bu li az rov ne bis Ca mo ya li be ba. swo red pla to niz mi (gan sa kuT re biT mar silio fi Ci no) aZ levs biZgs pro fe sor ba ra mi Zis Za lis x me vas, ro ca is ga wona so re bis fi lo so fi is ro gorc in sti tu ci ur ise sa zo ga do eb riv re aqtu a li ze bas es w raf vis. swo red ase iq ce va fi lo so fia imad, rac is prof. ba ra mi Zis mi xed viT un da iyos: in s tanci ad, ro me lic im zo mam de amax vi lebs ada mi a nis cno bi e re bas, vid re Se saZle be li ar gax de ba is, rom da pi rispi re bul ma az reb ma er T ma ne Ti aRi aron, rac Ta vis mxriv sa fuZ v lad dae de ba sa mar T li an moq me de bebs.
pro fe sor ba ra mi Zis ori gi na lu ri az rov ne ba uaR re sad fa se u lia. igi sa ucxo od ic nobs fi lo so fi is is tori as mi si nak le bad cno bi li epo qe bis CaT v liT; swo red es aris sa fuZ ve li, sa i da nac igi Zi ris Zi ro bam de ik v levs Ta na med ro ve az rov ne bas; mra va li enidan mis mi er Ses ru le bu li Tar g ma nebi ki qar T vel mkiTx vels sa Su a le bas aZ levs, am az re bis qmna do bis Ta na mona wi led iq ces. yo ve li ve amiT pro fesor ba ra mi Zes sa aS ka ra o ze ga mo aqvs fi lo so o fi is yve la ze uci lo be li amo ca na: fi lo so fia val de bu lia rogorc sa xel m wi fos, ise sa zo ga do e bas Se ax se nos is, ri si dac vac maT eva lebaT; isi ni val de bul ni ari an, da ic van az rov ne ba, ro mel sac aqvs Sem wy na reblo bis una ri, rac, Ta vis mxriv, Ta visuf le bi sa da sa mar T li a no bis sa winda ria.
pro fe so ri ba ra mi Ze aris uaR re sad ga mor Ce u li mkvle va ri, rom lis moRva we o ba fi lo so fi is T vis fas da u debel Ri re bu le bas war mo ad gens. mi si fi lo so fi u ri moR va we o ba umaR les aRi a re bas im sa xu rebs~.
ase afa sebs Ta na med ro ve msof lio Si sa xel gan T q mu li fi lo so fo si bur k hard mo i zi Si pro fe so r gi orgi ba ra mi Zis moR va we o bas.
_ ba to no gia, ro gorc po li ti kis fi lo so fi is spe ci a lis ti da ana li tiko si, ro gor Se a fa seb diT sa qar T ve loSi po li ti kurso ci a lu ri kli ma tis Sec v las? Se iZ le ba iT q vas Tu ara, rom am cvli le be bis gar k ve u li Se de ge bi uk ve mo vim keT?
_ 2012 w. pir ve li oq tob ris ar Cev nebis Sem deg qve ya na Si po li ti kurso ci alu ri kli ma ti ra di ka lu rad Se ic v la. aS ka raa, rom am cvli le be bis gar k ve ul Se de gebs _ sa mar T li a no bis aR d ge nis kuTxiT _ uk ve vim kiT. Tum ca sa zo ga doe ba Si ar se bobs gan c da, rom es pro ce si Wi a nur de ba. me am gan c dis mxo lod filo so fi ur mxa re ze mo gax se nebT. cno bilia, rom ada mi ans sa mar Ta li eC qa re ba, mas un da, rom igi swo red ax la da aq aR d ges. mag ram es ada mi a nu ri lo gi kaa, sa mar Tals Ta vi si lo gi ka aqvs; xSi rad es ori ram erT ma neT Tan ver Tan x m de ba. gar da ami sa, axal xe li suf le bas up re ceden tod sa va la lo mem k vid re o ba er go. ro gorc qar Tu li, ise sa er Ta So ri so sazo ga do e ba Zi ris Zi ro bam de SeZ ru li da Se u racx yo fi lia im ara a da mi a nu ri si sati kiT, ro me lic wi na po li ti ku ri re Jimis mi er, ro gorc ir k ve va, me To du rad da sis te mu rad iner ge bo da. sa zo ga do e ba, ro me lic, al baT, kar ga xans ver ga mo va ci xis sa Si ne li kad re bis koS ma ri dan, isev So ki re bu lia sa ma la veb Si aR mo Ce nili amaz r ze ni Ca na we re bis Se sa xeb in forma ci iT. ga sak vi ri ar aris, rom sul ufro met in ten si vo bas iZens moTxov na wi na da na Sa u leb ri vi re Ji mis ga sa mar T le bis Se sa xeb.
wi na xe li suf le ba Tvlis, rom mi si erTer Ti yve la ze war ma te bu li pro eqti, ga naT le bis re for ma iyo. Tqven ro gor Se a fa seb diT am Tval saz ri siT maT mu Sa o bas?
ra re for ma zea la pa ra ki? sa zo ga do ebas ma Ti re for mi re bu li ara fe ri unaxavs defor mi re bu li (ga dag va re bu li) ki, ram de nic gne bavT. Tu ma in ca da ma inc `for mas Tan~ mi mar Te ba Si gvin da ma Ti idi o zu ri `naR va wis~ Se fa se ba, ma Sin unda iT q vas, rom am xal x ma jer sa xel mwi fo ga daifor ma ( mi i ta ca), Sem deg univer si te te bi da sko le bi. sa zo ga do e bam di di xa nia Se a fa sa ma Ti moq me de ba rogorc ga naT le bis sis te mis de for mi re ba _ ga dag va re ba, rac ngre vi Ta da ga Ca nage biT das rul da. mag ram ima ve sa zo ga doe bam kar gad icis, rom ga naT le ba na TelTan aris da kav Si re bu li da wyvdi a dis Za le bi mas ver ga e ka re bi an.
Tqven erTer Ti maT ga ni iya viT maT So ris, vinc wi na xe li suf le bam univer si te ti dan usa mar T lod da iTxo va. ra da sav lurev ro pul Te o ri ul gamoc di le bas ukav Si rebT am pro cess da ras gvetyo diT aka de mi u ri da Te o logi u ri ko ruf ci is cne ba Ta Se sa xeb?
wi na po li ti ku ri re Ji mi sity viT rom vi Tom to ta li ta riz mis wi na aR m deg ib r Zo da, si nam d vi le Si sa fuZ vels uy rida sab Wo u ri ti pis axal to ta li tarizms. am pro ce sis Se de gia is, rom mivi ReT to ta li ta ru li uni ver si te ti ro gorc stu den to bi sa da pro fe su ris rep re si is da we se bu le ba. aqe dan ga mom dina re, yve la is pro fe so ri, ro mel sac bo lo cxra wlis gan mav l ba Si mo ux da uni ver si te tis da to ve ba aris am rep resi is msxver p li. axa li to ta li ta ru li uni ver si te ti gar k ve u li Tan mim dev rulo biT axor ci e leb da to ta lur po liti kur dev nas. am mxriv da sav lurev ropul Te o ri ul ga moc di le ba ze me kiTxebiT da ar Se miZ lia ar vax se no ador nosa da hor k ha i me ris `gan ma naT leb lo bis di a leq ti ka~ ase ve _ leo Stra u sis ` dev na da we ris xe lov ne ba.~ da in te re sebul mkiTx vels vur Cev yu radRe biT wa ikiTxos es (da ara mar to) wig ne bi. sa zoga do e bis T vis na Te li gax de ba, rom mTeli am xnis gan mav lo ba Si vi Tom da `sab
Wo Ta oku pa ci is Se de gebs~ eb r Zod nen axa li `ho mo so ve ti ku se bi~.
wi na po li ti ku ri re Ji mis pi ro beb Si uni ver si tet Si er T ma neTs Se er wya korum pi re bu li sa xel m wi fo xe li suf le ba da uni ver si te tis ad mi nis t ra cia. aman ga mo iw via Zi re u li cvli le ba uni ver site tis struq tu ra Si; igi aRar aris stu den te bi sa da pro fe so re bis er To ba.
Zne li war mo sad g nia, mag ram faq tia, rom uni ver si tet Si iricxe ba mxo lod 640 pro fe so ri, ma Sin ro ca ad mi nis t ra ci is Ta nam S ro mel Ta ra o de no ba 3000ss aRe mate ba. Zne li ga mo sac no bi ar aris ten dencia, ro me lic mi mar Tu lia iqiT ken, rom mTe li sa u ni ver si te to sivr ce da ipy ros mxo lod admi nis t ra ci am. am ten den ci is bo lo aris is, rom uni versi tet Si ar dar Ce bo da arcer Ti e. w. ,,ful Ta im~ anu srul S ta ti a ni pro fe so ri. da u ma teT amas is STam beW da vi sxva o ba, rac aris pro fe so ri sa da ad mi nis t ra ciis Ta nam S ro mel Ta sar go ebs So ris da Tqven wi na Se iq ne ba na ci o na lurto ta lita ru li uni ver si te tis su ra Ti up ro fesu ro uni ver si te ti _ uni ver si te ti rogorc ad mi nis tar ci u li mon s t ri, ro melic nTqavs Ta vis pro fe su ras da studen tebs; dra ko ni, ro mel mac Ta vi si Ta vi Se san s la, ra Ta qvey ni e re bas mov li ne bo da bev rad uf ro sa Si ne li dra ko ni _ si mulak ri _ to ta li ta lu ris es ma xin ji sim bo lo.
am glo ba lu ri pro ce sis pa ra le rulad mox da is, rom sa u ni ver si te to admi nis tra ci am, ro me lic ko rum pi re bu li po li ti ku ri re Ji mis gag r Ze le bad mogvev li na, Se is ru ta pro fe su ris so lidu ri na wi li, xo lo ko rum pi re bul ma xe li suf le bam _ stu de tu ri TviT m marT ve lo be bi, ra mac da aC qa ra uni ver si tetis Si na ga ni xrwna.
aq ve min da aR v niS no, rom wi na ko rumpi re bu li re Ji mi gar k ve u li fi lo so fi uri wa nam ZR v re bi dan amo dio da. igi em ya rebo da mag. ada mi a nis ra Rac na ir ga ge bas. am mxriv Zal ze mo du ri gax da sity va _ gage ba _ si mu lak ri, ro me lic la Ti nu ri war mo mav lo bi saa da msgavss, an da mim gva ne buls gu lis x mobs (am fe no mens kargad vic nob, vi na i dan mo gex se ne baT, wlebis gan mav lo ba Si TsuSi vkiTxu lob di Ta na med ro ve fran gu li fil so fi is kurss da sxva li te ra tu ras Tan er Tad fran guli dan vTar g m ne Jil de le zis `pla to ni da si mu lak re bi~ da Jan bod ri a ris `simu lak re bi da si mu la ci a~). vin, an da ra aris si mu lak ri? na ci o na list ide o logTa ga ge biT igi ise Ti ra maa, ra sac ar aqvs ori gi na li an da de da ni. ada mi an Tan mi marTe ba Si igu lis x me ba, rom mas ara vi Ta ri kav Si ri ar aqvs Rmer T Tan da aris mxolod eg zem p la ri. ada mi a ni si mu lak ri maTi ga ge biT aris ufes vo, ut ra di cio, uR mer To, uz neo ar se ba. ase vea po li tikur sis te mas Tan mi mar Te ba Sic. isi ni akri ti keb d nen Za la uf le bis si mu lak rebs, rom le bic ma Ti az riT e.w. var de bis revo lu ci am de ar se bob da, Tvi Ton ki sa fuZve li Ca u ya res da da am ya res si mu lak re bis anu ut ra di cio, uz neo, uR mer To in di vide bis Za la uf le ba, ra dro sac ada mi a nis Rir se ba sa da si cocx les Ca lis fa si aqvs. ase rom, XXXXI ssis mij na ze saqar T ve lom mo xa za tra gi ku li gza Za lauf le bis si mu lak re bi dan si mu lak re bis Za la uf le bam de.
_ sa zo ga do e bas kar gad ax sovs, rom sity ve bi `gax r w na~ da `gar y v na~ wi na po li ti ku ri re Ji mis Se fa se bi sas pirve lad Tqven ga mo i ye neT 2012w. oq tomb ris ar Cev ne bam de TiT q mis ori kvi riT ad re jer `For.ge” is tri bu ni dan, Semdeg ki mecx re ar xis meS ve o biT ga da cema Si `a xal ka cis mat ri ca~. Tqve ni gamos v li dan da ax lo e biT na xe va ri sa a Tis Sem deg ki te le vi zi eb ma aC ve nes ci xis amaz r ze ni kad re bi.
di ax, me vax se ne bib li u ri ga ge ba `SaxaT~, ro me lic niS navs gax r w nas, gar y vna sa da am az riT _ ko ruf ci as; ase ve ga mo vi ye ne Zve li ber Z nu li sity va `porne o~, ro me lic ima ve mov le nas aR niS navs. ma Si nac vfiq rob di da ax lac im az ris var, rom am sity ve biT yve la ze adek vatu rad aRi we re ba wi na, ko rum pi re bu li xe li suf le bis bu ne ba. man yo vel m x riv wa a xa li sa da xe li Se uwyo ada mi an Si velu ri, cxo ve lu ri Za le bis aS ve bas da amiT Se e ca da da em ya re bi na `a xa li ve luro ba~. ze moT ador no da hor k ha i me ri vax se ne, rom le bic fa Sis tu ri si nam d viliT SeZ r wu ne bu le bi da ga og ne bu le bi
kiTxu lo ben: ro gor mox da is, rom kacob ri o ba nac v lad win s v li sa `a xal bar ba ro so ba Si ga dai Ce xa o~. dar w mu ne buli var, qar T ve leb sac Zal ze did xans mos ve ne bas ar mog v cems Se kiTx va imis Ta o ba ze, Tu ro gor mox da, rom 21e sau ku nis ga riJ raJ ze sa qar T ve lo axal velu ro ba Si ga da i Ce xa. ci xis kad reb ma saaS ka ra o ze ga mo i ta na sis te mis is Sem zara vi Si na ga ni gar y v ni le ba, rac ze da pirze ar Can da.
aq ve min da, Se ve xo sa er Tod da na Sa ulis sa kiTxs. qar T ve lebs gvaqvs sity va bo rot moq me di. es uka nas k ne li Zal ze teva di ga ge baa. mkiTx vels ga vax se neb, rom sul xansa ba po ets gan mar tavs ro gorc sity vis moq meds. ras niS navs `moq me di~? war mo vid gi noT ga lak ti o ni ro gor uvlis, elo li a ve ba da uy vars sity va. borot moq me di vin Ra aris? is vinc uv lis, elo li a ve ba da vi sac uy vars bo ro te ba. mkiTx vels Ta vad Se uZ lia war mo id gi nos ka tas t ro fis is mas S ta be bi, ro me lic amg va ri `siy va ru li dan~ mom di na re obs .
ro ca la pa ra kia ka cob ri o bis wi na aR mdeg Ca de nil da na Sa ul ze, un da viT va liswi neb deT imas, Tu vin aris ka cob ri o ba. es uka nas k ne li sxva ara vi naa, Tu ara Cveni Si na ga ni bu ne ba. am az riT, ka cob ri o ba ara Tu Cven Sia, ara med Ti To e u li Cven ga ni aris ka cob ri o ba. da sav leT Si mas ada mi anis Rir se ba uwo des. ami to mac ne bis mi e ri ara a da mi a nu ri mopy ro ba, ro me lic xelyofs da, sa bo loo jam Si, anad gu rebs Cvens Rir se bas, ka cob ri o bis wi na aR m deg Ca de ni li da na Sa u lia.
_ mo diT uf ro de ta lu rad Se ve xoT uni ver si te ti dan Tqve ni gaT vi suf lebis sa kiTxs, ra mac stu den t Ta ga morCe u li na wi lis mwva ve pro tes ti ga moiw via. ro gor ggo ni aT, ri si Se de gi iyo es faq ti da, sa er Tod, ra mdgo ma re obaa iv. ja va xiS vi lis Tbi li sis sa xelm wi fo uni ver si te tis fi lo so fi is mimar Tu le ba ze?
saq me is aris, rom yo ve li ve imis Sede gad, ra zec ze moT mo gax se neT, Se iq m na er Tob sa va la lo da pa ra doq su li vi Tare ba: uni ver si te ti po li ti kurpar ti ul da we se bu le bad ga dag var da sa xel m wi fo sa i dum lo sam sa xu re bi sa da po li ci u ri re Ji mis sa u ni ver si te to gan S to e be biT. igi mTe li am wle bis gan mav lo ba Si mi zanmi mar Tu lad axor cie leb da kva li fi ci uri pro fe su ris dev nas; xels uwyob da da da na Sa u leb ri vad axa li seb da arak va li fici u ro ba sa da aka de mi ur ko ruf ci as. aqedan ga mo di na re, ar vfiq rob, rom Ce mi Sem Tx ve va gan sa kuT re bu li iyos.
Tum ca aris ram de ni me ar se bi Ti ga re moe ba. saq me is aris, rom wi na xe li suf lebas amoZ ra veb da e.w. mo lo di nis efeq ti; rac imas niS navs, rom mis ko rum pi re bul qme de bebs `ze mo dan~, auci leb lad eq ne boda ga mox ma u re ba `qve mo dan~, anu sa zo gado e bis gar k ve u li wvrilwvri li jgu febi dan (uf ro zus ti iq ne bo da, Tu vityodiT seq te bi dan), ro me lic sam wu xa rod
dar w mu ne bu li var, qar T ve leb sac Zal ze did xans mos ve ne bas ar mog v cems Se kiTx va imis Ta o ba ze, Tu ro gor mox da, rom 21e sa u ku nis ga riJ raJ ze sa qarT ve lo axal ve lu ro ba Si ga da i Ce xa.
1128 ivnisi, 2013 w.
literaturuli saqarTvelo
yve la epo qa Si ar se bobs da ro mel sac aranak leb exa li se ba ko rum pi re bu li qme de bebis Ca de na _ rac yve la ze sa va la loa _ uze na e si ide a le bis sa xe liT. am Sem Tx veva Si, me vgu lis x mob e.w. aka de mi ur koruf ci as. es is vi Ta re baa, ro ca dis k va lifi ci re bu li da kva li fi ka ci is ar m qo ne in di vi de bi uz neo xer xe biT er Ti an de bi an, ra Ta Ta vi an Ti ko rum pi re bu li Ca na fiq ri ga na xor ci e lon. ase rom, na ci o na lurtota li ta rul uni ver si tet Si er T ma neTs Se er wya po li ti ku ri `ko ruf cia ze mo dan~ da aka de mi u ri `ko ruf cia qve mo dan~. SemTx ve vi Ti arc is aris, rom bo lo dros am vi Ta re bas Tan da kav Si re biT gav r cel da ter mi ni ̀ Ca ner gi le bi~. am g va ri su bi eq te bi uni ver si te tis struq tu re bis ga mo ye ne biT xa li siT as ru leb d nen ko rum pi re bu li poli ti ku ri re Ji mis dak ve Tebs kon k re tu li pro fe so re bis dev nas Tan da kav Si re biT. sazo ga do e bis T vis cno bi lia, rom iva ne java xiS vi lis sa xe lo bis Tbi li sis sa xel mwi fo uni ver si te tis fi lo so fi is mi marTu le bis gar k ve u li jgu fi am g va ri aka demi u rad ko rum pi re bu li laS q ro bis avangar d Si Cad ga. isic un da iT q vas, rom am gva ri jgu fe bi (seq te bi) Se sa Sur si cocxli su na ri a no bas am J Rav ne ben da Zal Ro nes ar iSu re ben, rom axal vi Ta re ba sac komfor tu lad mo er gon. mag ram ime di maqvs, rom axal vi Ta re ba Si ma Ti ko rum pi re bu li mom sa xu re ba da an ti ga moc di le ba arc stu den tebs das Wir de baT da arc sa zo gado e bis sxva fe nebs, miT uf ro ar das Wirde ba axal xe li suf le bas. qar Tu li sa zoga do e ba mZi med, mag ram ma inc mo a xer xebs imas, rom is to ri ul mo u sav leT Si ga istum ros `na ci o na lu ri ci xis~ mo del ze ga moW ri li to ta li ta lurrep re si u li uni ver si te ti mi si uf ro se bi an _ `nad zore bi a nad~ da aka de mi u rad ko rum pi re bu li seq te bi a nad.
rac Se e xe ba fi lo so fi is mi mar Tu lebas, su ra Ti me tad sa va la loa: uni Wi e re si stu den to ba TiT q mis mar tod aris dar Ceni li im pro fe su ris wi na Se, rom lis er Ti mniS v ne lo va ni na wi li kva li fi ka ci as abso lu tu rad mok le bu lia da ro mel Ta Taveb Si gar da sab Wo urbol Se vi ku ri koruf ci u li men ta lu ri sqe me bi sa, ara fe ri mo i po ve ba. sa zo ga do e bas kar gad mo ex se neba, rom zo gi er T ma maT gan ma Ta vi ga mo i Ci na ro gorc in te leq tu a lur ma me kob rem da da u o ke bel ma pla gi a tor ma.
yo ve li ve aqe dan ga mom di na re, up ri a ni iq ne bo da, es seq to ri `a ka de mi u ri ubedu re bis zo nad~ ga mo ecxa de bi na maT, visac es xe le wi fe ba, vid re am g var ko rumpi re bul seq teb Tan po li ti ku ri kek luco ba wa mo ewyo.
auci leb lad un da vax se noT bo lo dro is e. w. kon kur se bis no u hau ad mi nist ra ci is yov lis Sem Z le 3 wev ris sa xiT _ ga su li sa u ku nis avad sax se ne be li 30iani wle bis `tro i ke bis~ ana lo gi e. w. `in teleq tu a lu ri sik v di lis bri ga de bi~.
ko rum pi re bu li po li ti ku ri xe li sufle ba _ aka de mi u rad ko rum pi re bu li ~seqte bi~ – `a ka de mi u ri sik v di lis bri ga debi~ _ ai na ci o na lurto tal ita ru li uni ver si te tis rep re si u li struq tu ra!
mkiTx vels aRar ga dav R li aseT sakiTxeb ze msje lo biT; miT ume tes, rom gan z ra xu li maqvs dav we ro mam xi le be li we ri le bis se ria qar Tul da in g li sur eneb ze, sa dac Se vec de bi kon k re tu li maga li Te bis sa fuZ vel ze vaC ve no, Tu gadag va re bis ra mas S ta beb Tan gaqvs saq me.
mag ram mad lo ba RmerTs, rom ima ve uni ver si tet Si kvla vac ar se bo ben da moR va we o ben ma Ral k va li fi ci u ri ko lege bi, rom le bic dam sa xu re bu li av to rite tiT sar geb lo ben ro gorc qvey nis Sig niT, ise mis far g lebs ga re Tac. isi ni ar c Tu mra val ricxo van i ari an, mag ram ro gorc er Ti fi lo so fo si am bobs `marad dar Ce bi an~. swo red ma Ti Tav da de buli Rvaw lis wya lo bi Taa, rom, mi u xe davad yve laf ri sa, uni ver si te tis eTo si ar daS re ti la.
_ ro gor ggo ni aT, ra ro li ekis re ba uni ver si te tebs sa mo qa la qo sa zo ga do ebis Ca mo ya li be bis pro ces Si da ra vi Tare baa am Tval saz ri siT sa qar T ve lo Si?
_ am sa kiTx Si Jak de ri das cno bi li po zi ci is pe rif razs ga va ke Teb di. cno bilia sa mo qa la qo sa zo ga do e bis kri ti kuli fun q cia sa xel m wi fo sa da Za la ufle bis sxva for me bis mi marT. mag ram samo qa la qo sa zo ga do e ba ar aris kri ti kis uka nas k ne li in s tan cia da ase Ti ram arc ar se bobs. amis ga ran ti ki sxva ara fe ria Tu ara uni ver si te ti, ro me lic ak ri tikebs kri ti kul cno bi e re bas; sa mo qa la qo sa zo ga do e ba svams Se kiTx vebs, uni ver site tis fun q cia ki aris is, rom Se kiTxve bi da us vas Tvi Ton Sem kiTx vel cno bie re bas. uni ver si tet Si _ iuri di u li da hu ma ni ta ru li fa kul te te bis sa xiT _mud mi vad un da xde bo des imis ga sig r Zega ne ba, Tu vin aris ada mi a ni da ro gor un da xde bo des mi si uf le be bis ga az re ba. uni ver si te ti ewi na aR m de ge ba in ter p reta ci eb ze mo no po li e bis dam ya re bas da amiT ar iZ le va men ta lu ri da sxva saxis Za la dob ri vi struq tu re bis Ca mo yali be bis Se saZ leb lo bas.
sa zo ga dod, sa mo qa la qo sa zo ga do e ba da uni ver si te ti xels un da uwyob des er T ma ne Tis gaZ li e re bas.
_ ro go ria Tqve ni xed va mo mav lis sau ni ver si te to ga naT le ba ze? ram de nad mox da gan ma naT leb lo bis ru so se u li da kan ti a nu ri ide e bis qar Tul si nam d vi leSi da ner g va da uk ve aris Tu ara dro, vi fiq roT am pa ra dig me bis ga da lax va ze?
_ mTa va ria, rom uni ver si te ti da ubrun des maT, vi sac is ekuT v nis: stu denteb sa da pro fe so rebs, xo lo ma Ti saSu a le biT _ qar T vel ers, sa qar T ve los mo qa la qe ebs.
am miz nis mi saR we vad auci le be lia: uni ver si tets mi e ni Wos WeS ma ri ti av tono mia, pro fe su ras aka de mi u ri _ Ta visuf le ba, stu dents _ sa u ni ver si te to kor po ra ci is sru luf le bi a ni wev ro ba.
cno bi lia uam ra vi Sem Tx ve va, ro ca stu den te bi aka de mi u rad ko rum pi re bu li pro fe su ris mxri dan ga nic di an fsi qo logi ur sa da sxva sa xis ze wo las. amis mize zi xSi rad xde ba is, rom stu den te bi Ri ad ga moT q va men pro tests imis ga mo, rom maT swo red uni ver si te tis ad mi nist ra ci is fa vo ri ti _ kva li fi ka ci as mokle bu li da dis k va li fi ka ci aq m ni li _ indi vi de bis ga mo i so biT ar eZ le vaT xa risxi a ni ga naT le bis mi Re bis Se saZ leb lo ba. stu den te bi eq ce vi an ko ruf ci u li aka demi u ri sqe me bis tyve o ba Si, ra sac xSi rad ga mo Zal vis sa xe aqvs. saq me is aris, rom igi ix dis fuls, ra Ta mi i Ros xa ris xi a ni ga naT le ba, si nam d vi le Si ki uxa ris xo sa da ga fu We bul pro duqts aCe Ce ben.
Cven gvWir de ba ise Ti uni ver si te ti, romel Sic stu den ti ar se biT mo na wi le o bas mi i Rebs ro gorc aka de mi u ri pro duq tis xa ris xis uz run vel yo fa Si, ise am pro duqtis mim wo deb lis Se fa se ba Si, ro gorc xdeba es msof li os mo wi na ve uni ver si te teb Si.
rac Se e xe ba gan ma naT leb lo bas, kan t ma igi aras rul w lo va ne bi dan ga mos v las dau kav Si ra. mi Sel fu kom mar Te bu lad aRniS na, rom aq mTa va ria `eq so dus~ _ gamos v lis pa ra dig ma. aras rul w lo va ne ba kom for tu lia, iol Tan da si ad vi les Tan, sim su bu qes Tan aris da kav Si re bu lio; es ki teq ni kis ni Sa nia. aras rul w lo va ne bas ukav Sir de ba az rov ne bis da ar se bo bis teq ni ku ri we si. mag ram Tu am sa kiTxs sxva kuTxiT Sev xe davT, am g va ri `ga mos vla~ Tvi Ton aris gan pi ro be bu li komfor tis ken swraf viT: ada mi a ni ase cdilobs, ga us x l tes RmerTs da im pa su xism geb lo bas, im tvirTs, ra sac mas RvTis wi na Se dgo ma akis rebs. aqe dan ga mom di nare, dRes bev ri mo az rov ne ub run de ba `aR y va ne bis~ pa ra dig mas, ro me lic siw minde sa da sa ku Tar Tav Si RvTis mo Zi e ba zea ori en ti re bu li.
am ga ge biT gan ma naT leb lo ba fi lo sofiaa; igi na Tel Tan aris da kav Si re bu li, Ta vi si ar siT re li gi u ria (i se ro gorc WeS ma ri ti az rov ne ba) da mar T l ma di debel rwme nas efuZ ne ba.
_ qven ko lo sa lu ri cod na da ga mocdi le ba gaqvT dag ro vi li ga naT le bis sfe ro Si. mxars gi WerT da Za li an ga fasebT ro gorc uni ver si te tis pro fe su ra,
ise stu den t Ta di di na wi li, ro mel mac Sar San cno bil mov le neb Tan da kav Si re biT Tqve ni mxar dam We ri mra val ricxo va ni jgu fi Ca mo a ya li ba. mo gex se ne baT ax laxans uni ver si te tis req to ris Ta nam debo bis da ka ve ba ze kon kur si ga mocxad da. uni ver si tet Si Tqve ni moR va we o biT aR fr To va ne bu li stu den te bis di di na wi li am pos t ze Tqvens kan di da tu ras aye nebs...
di di mad lo ba; Cem T vis uzar ma za ri pa ti via Cve ni uni Wi e re si stu den to bis mxar da We ra da ndo ba. ami to mac, me mi viReb mo na wi le o bas iva ne ja va xiS vi lis sa xe lo bis Tbi li sis sa xel m wi fo univer si te tis req to ris ar Cev neb Si da Sevec de bi, ise Ti prog ra ma war vad gi no, ro me lic Ce mi Rir se u li ko le ge bis mxar da We ras mo ma po ve bi nebs.
_ ro go ria Tqve ni Se fa se ba im ka nonp ro eq ti sa, rom lis mi xed vi Tac uni versi te tis req to ris mo va le o bis Sem s rule bels pre mi er mi nis t ri da niS navs?
_ wi na po li ti ku ri re Ji mis pi ro bebSi, ro gorc mo gax se neT, uni ver si te ti rep re si ul da we se bu le bad iq ca; es imas niS navs, rom man mi i ta ca Za la do ba ze ufle ba. es uka nas k ne li, anu le gi ti mu ri Zala do ba mxo lod sa xel m wi fos pre ro gati vaa. sa xel m wi fo ub ra lod val de bulia, uni ver si te ti da ab ru nos le ga lursa da le gi ti mur siv r ce Si. es uka nas k neli ar gu lis x mobs mar to ka no ni e re bis sfe ro Si dab ru ne bas, ara med sa mar T li ano bis aR d ge nas. sa mar T li a no ba ki ̀ ka no Ta ka no na da a~ miC ne u li. stu den te bi da profe so re bi am sa xel m wi fos mo qa la qe e bi ari an da sa xel m wi fo val de bu lia, isi ni da ic vas mo Za la de in s ti tu ci is rep re si uli qme de be bis gan. sxva sity ve biT rom vTqvaT, uni ver si te ti di di xa nia ga iy vanes mom sa xu re bis sfe ro dan da ro ca mis va i mes ve u rebs ji u tad ar un daT mi si xsene bul sfe ro Si dab ru ne ba, ma Sin sa xel mwi fom un da ga mo i ye nos yve la le gi ti muri me To di amis ga sa ke Teb lad.
amas Ta na ve vfiq rob, sa zo ga do e ba mi esal me bo da Tu uni ver si te ti Ta vi si jansa Ri na wi lis sa xiT Tvi Ton ga mo i Cen da ke Til ne bas, ga mo na xav da Se sa ba mis resur sebs da Tvi Ton ve ga dad gam da sa Ta nado na bi jebs am mi mar Tu le biT.
wi na xe li suf le bis dam qa Se bi cdi loben, mo sax le o bas Tav g za aub ni on da av tono mi is cne biT ma ni pu li reben. mag ram Cven ma mo qa la qeeb ma kar gad ici an, rom avto no mia ar niS navs imas, rom uni ver si te ti odi o zur jgu febs izo li re bu li, mowy ve ti li hyav deT da narCe ni sa zo ga do e bi dan da mas da na Sa u leb riv tyve o ba Si am yo feb d nen.
al baT, da me Tan x me biT, rom ab so lu turi da mo u ki deb lo ba ar ar se bobs, ar c erTi in s ti tu ti _ maT So ris sa xel m wifoc _ ar aris ab so lu tu rad da mo u kide be li. al baT, up ri a ni iq ne bo da, Tu vityo diT, rom da mo u ki deb lo ba yo vel Tvis niS navs ax le bur da mo ki de bu le bas. Cve ni gaT viT c no bi re bu li mkiTx vel s T vis ar iq ne ba Zne li ga sa ge bi ise Ti mo de li ro go ri caa `da mo ki de bu li da mo u ki deblo ba~. mkiTx vels Se vax se neb, rom msofli o Si yve la ze de mok ra ti u li sa xel m wifo _ ame ri kis Se er Te bu li Sta te bi swored am mo de lis mi xed vi Taa da fuZ ne bu li: mas sa fuZ v lad udevs Te o lo gi u ri sqe ma, oRond po li ti kur mowyo ba Si Te o lo giu ri ele men ti ara vi Tar rols aRar Tama Sobs. uni ver si te te bis dab ru ne ba sa jaro sa mar T lis sfe ro Si, ro gorc Cans, am g va ri sqe mis re a li ze bas gu lis x mobs. mTa va ria, sa xel m wi fo iCen des e. w. Ca urev lo bis ne bas, ar ere o des uni ver si tetis Si da saq me eb Si da ar zRu dav des mis TviT m mar T ve lo bas. mo wi na ve de mok ra ti is qvey neb Si es ka no niT re gu lir de ba. pir veli biZ gis hi po Te zas ar vi zi a reb, mag ram Se saZ loa, am vi Ta re bis sa i lus t ra ci od ga mod ges: sa xel m wi fo biZgs aZ levs univer si te tis amoq me de bas da mi si fun q cia am mi mar Te biT mxo lod amiT amo i wu re ba.
gar da ami sa, iuris teb sa da sa mar Tlis fil so f i a Si Ca xe dul pi rebs kar
gad mo ex se ne baT rad r b ru xis for mu la (Rad b ruc h s c he Formel), ro me lic gu lisx mobs, rom ro ca uka no no ba yo vel g var zRvars ga da dis, auci le be lia ara kano nis mi xed viT moq me de ba, ara med sa marT la no bis prin ci pi dan ga mom di na re.
_ cno bi lia, rom fil oso fo so bis is gza, ro me lic Tqven air Ci eT fe no me nolo gi a sa da her me nev ti ka ze ga dis. isic cno bi lia, rom Tqven mra val ucxo ur enas flobT da Se sa niS na vi mTar g m nelic brZan de biT. ras fiq robT, ro go ri un da iyos mSob li u ri enis ad gi li sa uni ver si te to ga naT le bis si te ma Si?
_ mSob li u ri ena ga naT le bis mi Re bis ara mar to sa Su a le ba, ara med, gar k ve uli az riT, mi si mi za ni caa. rac Se e xe ba ucxo ur enebs, da sa bu Te bu lia, rom garda mra va li sxva si ke Ti sa, ma Ti da uf leba ada mi ans swo red mSob li u ri enis siR r mi se ul aT vi se ba Si ex ma re ba. uni vesi te ti gan sa kuT re bul mzrun ve lo bas un da iCen des qar Tu li eni sa da, sa erTod, qar T ve lo lo gi u ri mec ni e re be bisad mi. mrav lis met ve lia is faq ti, rom lo gos Tan, rac aris fi lo so fi is swraf vis sa ga ni bev rad ax lo saa fi lolo gia, vid re sa kuT riv fi lo so fia.
ra Tqma un da, igu lis x me ba is, rom uni ver si te ti aseT sa ve mzrun ve lo bas un da iCen des sa bu ne bis mety ve lo mec ni ere be bi sa da sxva dar ge bi sad mi.
sa zo ga do e bas kar gad ax sovs, rom bolo wle bis er Ter Ti yve la ze mZaf ri stu den tu ri pro tes ti swo red iman gamo iw via, rom isi ni ga nic di an Ta na me drove sa mec ni e ro li te ra tu ris mwva ve nakle bo bas mSob li ur ena ze. uni ver si te ti ki ji u tad ara fers ake Teb da ma Ti sa marT li a ni moTxov nis da sak ma yo fi leb lad.
auci le be lia, uni ver si tet ma yve la feri ga a ke Tos imis T vis, rom stu den to ba uz run vel yos kla si ku ri da Ta na med ro ve sa mec ni e ro li te ra tu ris ma Ral xa ris xia ni Tar g ma ne biT. Tum ca Za lis x me va ar unda iq nes Se ne le bu li ucxo u ri ene bis Ses wav lis kuTxiT. up ri a nia, kar gad gavi Ta vi soT re ne de kar tis Se go ne ba, ro melic uni ver sa lu ri co dnis ide als ga nasa xi e rebs. de karts say ve du rob d nen imis ga mo, rom igi Ta vis naS ro mebs la Ti nurad wer da, igi ki am bob da: Ce mi mi za nia, ni Wi e ri fran gi axal gaz r do ba si zar ma
cis tyve o bi dan da vix s na da iZu le bu li gav xa do, la Ti nu rad ikiTxo so.
ra Se e xe ba fi lo so fi as da miT uf ro mis her me nev ti kul na ir sa xe o bas, Se uZle be lia aq ra i mes mi aR wio, Tu Ta na medro ve eneb Tan er Tad Zve li ber Z nu li da la Ti nu ri ar Se is wav le. amis me re mo azrov ne ada mi ans ga uC n de ba sur vi li imi sa, rom Zvel eb ra ul enas da e uf los, vi nai dan da sav lu ri sa az rov no siv r ce, romlis na wi li Cvenc varT, war mo ud ge nelia eb ra uliude u ri ele men tis ga re Se. imis T vis, rom Ta na med ro ve po li ti kur _ fi lo so fi ur dis kur seb Si srul yofi lad Cer To, auci le be lia, ara bu li sa da spar su lis Ses wav la. yo vel Sem Tx veva Si, es erTer Ti gzaa, Tu am g va ri gamoc di le ba vin mes ga mo a de ba.
_ ro gor ga mo ex ma u re bo diT ga zeT ,,li te ra tu ru li sa qar T ve los” aR dge nas?
_ ga zeT `li te ra tu ru li sa qar T velos~ aR d ge nas mi ve sal me bi. ga ze Tis mesve u rebs da qar T vel mkiTx vels vu locav mis dab ru ne bas. Se uZ le be lia im rolis ga da fa se ba, rac `li te ra tu rul ma sa qar T ve lom~ da mis ma re daq tor ma baton ma Ta maz wiv wi va Zem Se i ta na sa qar Tve lo Si mxat v ru li ge mov ne bis Ca mo ya libe bis, kri ti ku li az rov ne bis gan vi Ta rebi sa da erov nu li ide a le bis gac no bi ere bis saq me Si.
esaubra leqso doreuli
ko rum pi re bu li po li ti ku ri xe li suf le ba aka demi u rad ko rum pi re bu li ~seq te bi~ – `a ka de mi u ri sik v di lis bri ga de bi~ ai na ci o na lurto talta ru li uni ver si te tis rep re si u li struq tu ra!
interviu
literaturuli saqarTvelo
28 ivnisi, 2013 w.12 poezia
irakli vaSaymaZe
saswauli xevSi
darialis xeobaSi saqarTvelos kaTolikospatriarqis ilia meoris locva – kurTxeviT mTavarangelozebis miqaelis da gabrielis da wminda giorgis saxelobis monasteri Sendeba. 2010 wlis 6 maiss, giorgobas eklesiis gumbaTze momlocvelTa da mrevlis naamborali jvari aRimarTa.
taZrad wamoimarTe da...vigalobeT,vilxineT,zeciT jvari gabrwyinda da...macxovari vixileT.uceb, zeca ganaTda da,gahqra mteri – avTvali,farnavazi...miriani...gorgasali aq ari...daxanjluli gaamrTele,gulis Zgera gamqrali,daviT mefe aq aris da...bagrat mefec aq ari...gamanedle sasoebiT,imeramers daria,SoriT – wkvaram – wyvdiadia,mze dahnaTis darials.vazs mtevani gamoasxi,bneli naTliT aTene,viT didgorSi,viT SamqorSi,isev amaqarTvele.
Wokiani
gadaiRo,gadikara,moiwminda,mafSaliam gaTeneba inatra,marioba, Wokiani gamicocxlda,damqizra da tanSi SemaJiJmata.aliandras yvavilebi SeWknobia,jijouris Jveri nislSi qanaobs,foTolcvenis Cveni wyaro dauxrCvia,sore moli, sore wablis marao,sore cira...didoudo nanao.
sizmari(salome nikoleiSvils)
wuxel mesizmra – xevdaxev,mTamTa mihyavdi Zerasa,TavSexiznuli ufskrulebs,davhyefdi bediswerasa,
mere... RvTis naTels amovyevangelozebis mRerasa,zecidan wyaro dioda,bulbuli brdRvnida Zerasa,garindebuli vusmendi,macxovris gulis Zgerasa.
zamTrispiris sevda
mowyenili magnolia,Zirs girCebi moTqvams naZvis,Cemo dedi, Cvens aivans,zamTrispiris sevda awvims.xelisgulze baboTia,bagineTi – kercxeTia,zeiT Tovlis mindvrebia,marcxniv bebos mesxeTia,aqve, Cveni amaRleba,nislSi inaSauria,uSenobaSi sicocxle,gaxvretili Sauria,ager, Cveni WurisTavi,venaxia, bostania,naZvebia, Wadrebia,palmebia, alvebia,yovelive, rasac vxedav,Seni TvalSenavlebia,Seni xelSenavlebia.mowyenili aliandra,Zirs girCebi tiris naZvis,Cemo dedi, Cvens ezokars,zamTrispiris sevda awvims.
hereTuli iavnana – SeZaxili `heri biWo, heri gogo, herio, ar vaxaroT mterio~
heri biWi, heri gogo – hereTiamacxovris guls moglejili xmeleTia,dedis ZuZus mowyvetilo mamasisxladvin oxerma dagfliTa da gagasxvisa.heri biWi, heri gogo – hereTia,siyvarulis gulSi eleTmeleTia.
xmeba vazi, wyvdiadi da ukuniaheris mTebze xmalabjarTa gugunia.RvTismSobeli am Ramesac gaaTenebs,ufali jvriT iberias gaamrTelebs.
heri biWi, heri gogo – hereTia,jer ki, irgvliv... wkvarami da bneleTia,magram mainc... magram mainc... RvTis wyalobiT,siyvarulis gulSi eleTmeleTia.
ici, saidan movdivar?
ici, saidan movdivar?ormocdaeqvsi wlidan,
Turme rom davbadebulvar,
SoTie xelmexs clida.
angelozebis galoba,
Camoismoda cidan,
gaxarebuli babua,
Wiqas Wiqaze clida.
dedikos mklavze vtirodi
biWi sul erTi cida,
xaWapuris fqvils bebia,
vercxlis merdinSi clida,
Turme lamazi yofila
ivlisis erTi dila.
muco
mucos mkerds daRonebulo,
Tvalcremliano Rviao,
Semogjaria Rrublebi,
rokaven, ar midiano.
wyaroTa Cumi qviTini
mRvrie talRebad diano,
ramdenjer unda damTofo,
damxanjlo, gamatialo,
orpiro wuTisofelo,
zogTaTvis pirvardiano,
mucos mkerds daRonebulo,
Tvalcremliano Rviao,
daRamebia mzis Tvalsa,
SenTan ki mainc mzeao.
Satili
geaxel, baris ambavi,
Satilo, unda Sagtiro,
Senc ver yofilxar kargada,
Jamisgan mkerdSi daWrilo,
Cems dReSi myofsa, Satilo,
raferRa unda Sagtiro.
ra ar vnaxe
uflis wyalobiT da nebiT
Cemi imeramieri vnaxe.
vnaxe aisdaisebi imereTis,
vnaxe Seni madliani saxe.
vnaxe deda, vnaxe mama,
dai, Zmai da moyvasi vnaxe.
vnaxe mercxalbulbulebiT
alioni Tvalebs rogor axels.
vnaxe wunda, mowameTa,
gelaTi da alaverdi vnaxe.
nialaze Sefenili cxvari vnaxe,
da borotis dagebuli maxe.
da borotis moqneuli saxre.
vnaxe bevri saswauli,
ra ar vnaxe, qveynad ra ar vnaxe!
1328 ivnisi, 2013 w.
literaturuli saqarTvelo
li te ra tu ra mi si ho bia, Tvals adevnebs sam wer lo cxov re bas; mi si sa xiT qar Tul mwer lo bas hyavs er T gu li qoma gi da gul Se mat ki va ri.
Cvens ko res pon dents esa ub re ba emzar tur Ze la Ze.
_ ba to no em zar, er T ma ne Ti da kargu li rom gve go na, isev Seg vax ved ra `li te ra tu rul ma sa qar T ve lom~. aseT mov le na ze Tu uT q vams Cvens did wi napars: `am dRes ve lo di mo ves war ...~.
Tqven ras ityo diT?_ vu lo cav qar T vel mkiTx vels uaR
re sad mniS v ne lo van mov le nas – ga zeT `li te ra tu ru li sa qar T ve los~ aR d genas. ba ton ma Ta maz wiv wi va Zem fa ra o niviT, yve la fe ri ga a ke Ta imis T vis, rom ga ze Tis aR d ge na ase Ti sa yo vel Tao sasi xa ru lo mov le na gam x da ri yo qar T velis T vis, ga ze Tis aR d ge nas Tan er Tad, xalxs mi si ga mar j ve bac uxa ria – ̀ min da uCe mod iyo xan da xan, rom Cem Tan yof nis fa si ico de~. Za li an ga xa re bu li var mwe ral Ta ga ze Tis aR d ge niT; pa ras ke vi dRe ga mor Ce u lad miy var da yo vel T vis da, kvlav dag vib run da am dRis mo lodi nis sa si a mov no gan c da,
rac Se e xe ba Tqvens wi na da de bas inter vi us Ta o ba ze – verc ve ra so des warmo vid gen di Tu pir ve li ve nom reb Si mxvde bo da wi lad. uR r mes mad lo bas gixdiT Tqvenc da ba ton Ta maz sac ami saT vis, me al baT ro gorc Tqve ni ga ze Tis er Tgul mkiTx vels mxvda es pa ti vi bo nu sad.
_ ro gorc vi ci ur ba ni za ci i sa da mSeneb lo bis mi nis t ris mo ad gi led mu Sa obdiT, am Ja mad pen si o ne ri xarT, ro gor Se e gu eT umoq me do bas, da u saq meb lo bas?
_ di di ni Wiao, uT q vamT _ wax vi de ima ze ad re, rom lis Sem deg uk ve zed meti iq ne bi. Ce mi was v la ki iman ga na pi roba, rom Cve ni sa mi nis t ro ga a uq mes. ase, rom Ce mi da u saq meb lo ba araa Ce mi ni Wis Tu uni Wo bis bra li.
Tqve ni ne bar T viT erT ga dax ve vas gava ke Teb: Ta vis sam Sob lo Si Seq m ni li viTa re bis ga mo Sa mils leq sis we ra aukr Za lavs Tur me _ `me omi maqvs, vinc leqss da wers, sik v di liT da is je bao.~ na i bebs uT q vamT _ es ar ga mo vao...; Samils upa su xia _ `vinc am ka no nis Semdeg leqss da wers, is aris po e tio~.
mSe neb lo ba Cvens qve ya na Si ara vis aukr Za lavs, mag ram ur ba ni za a ci i sa da mSeneb lo bis sa mi nis t ros ga uq me bam di di zi a ni mi a ye na mSe neb lo bi sa da sa bi naoko mu na lu ri me ur ne o bis saq mes.
dRes Cvens qve ya na Si war mo ebs mSe neblo ba ni, Tum ca bev ri ram aqvT qar T vel mSe neb lebs gul sat ke ni. faq tob ri vad igno ri re bu lia mTa va ri is pos tu la ti, rom li Tac gan sazR v ru lia pro eq tis, mSe neb lo bis war mo e bis, mi si kon t rolis, aSe ne bu lis Sem d go mi eq s p lo a ta ciis er Ti a ni pro ce si, ro me lic mo iTxovs aku mu li re bas. SebRa lu lia qar T vel mSe ne bel Ta, ar qi teq tor Ta da sa qa la qo me ur ne o bis mu Sak Ta pro fe si u li Rir seba, av to ri te ti, dak ni ne bu lia eq s per ti
zis fun q cia; ar qi teq tu ru li `qmni le bani~ ki Ca mo e far nen siv r ces, ver Ca e wernen mas Si da, faq ti u rad da i kar ga pe i zaJi, rac gan sa kuT re biT xib lav da mo saxle o bas da de da qa la qis stum rebs. an ra ga sak vi ria aR niS nu li, ro ca 2004 wlis Sem deg Tbi li sis ar qi teq tu ris sam saxurs jer mi ne ra lu ri wya li `na beR lavis~ fir mis di req to ri Ca u ye nes sa Ta veSi, Sem deg qu Ta i sis ci xis yo fi li ufro si Tu iuris ti. Aam sam sa xurs kvlavac pro fe si iT iuris ti xel m ZR va ne lobs.
cal ke Ses wav lis sa kiTxia mSe neb lobis xa ris xi da na ge bo ba Ta sa i me do o ba. qve ya na Si, sa dac yve la ze Rir se ul me fes xal x ma `aR ma Se ne be li~ uwo da, Se go ne ba: pu ri me pu rem un da ga mo acxo so, ise gai ges, rom me pu res qvey nis eko no mi ka da mSe neb lo bis xel m ZR va ne lo ba Ca a ba res, amas Tan `mdgra dic~ da u ma tes. Se sa niS navad mi e sa da ge ba am ga re mo e bas ba to ni Wabua ami re ji bis sity ve bi, bo nia me wis q viles rom uTx ra _ `ara so des rom ar ga gi ke Te bia da ar ici raa, iseT saq me ze ram mo ga ki de bia xe li Se ka co~.
is ga re mo e ba, rom fir ma `Tbi li sis wya li~ wyal sa de nis qsel Si ar se bul 3540% mo wo de bu li wylis da na kargs inazRa u rebs gaz r di li nor miT da ma Rali ta ri fiT mo sax le o bis ise dac mwi ri Se mo sav le bi dan, naT lad mi u Ti Tebs, rom Tu dag vi a ne bu li araa, sa Wi roa da is vas sa kiTxi ma re gu li re be li ko mi si e bis arse bo bis auci leb lo bis Se sa xeb. Ses wavlis Se de gad mra va li ku ri o zi ga movlin de ba al baT.
ar se bobs er Ti brZnu li Se go ne ba: `pati o sa ni saq mis T vis una ri an xalxs eZeben, ara pa ti o sa ni saq mis T vis _ ndo biT aR Wur vilT~. Aam sity ve bis pe rif ra zi _ pa ti o sa ni xel m ZR va ne li saq mis T vis unari an da pa ti o san xalxs eZebs. sa qar T velo Si ar da le u la or Ta ve Tvi se biT aRWur vi li axal gaz r da spe ci a lis te bi.
Rmer T ma nu qnas, rom gan ge bam, rogorc xo ke is Ta ma Sis we se bi Taa gaT valis wi ne bu li `ga ix se nos~ e.w. `отложенный штраф~i, mSe neb lo ba Si daS ve buli arap ro fe si o na liz mis T vis, Tbi lis Si xom 20 aTas ze me ti ava ri u li Se no banage bo baa aR ricxu li 2002 wlis ap ri lis mo wis Z v ris Sem deg; ra pa suxs gas ce men q.Tbi li sis me ri da qvey nis xel m ZR va neli ava ri ul sax leb Si mcxov rebT?
_ ba to no em zar `na met na vad~ viw ro pro fe si ul spe ci fi ku ri in ter viu xom ar ga mog vi vi da? sxva, zo gad vi Tare basi tu a ci as xom ar Se ve xoT? Tbili sis sa zo ga do e bis cxov re bis ax landel spe ci fi kas?
_ er Ti mar T lac qar Tu li yo facxov re bi saT vis ucxo, uC ve u lo ga re moe ba Se i niS ne ba Tbi li sis baRskve reb Si. dRes mci rew lo va ni bav S ve bi Zi ri Ta dad ma ma ka cebs ga moh yavT suf Ta ha er ze sa seir nod. isi ni, ro gorc we si, sul ma me bi da ba bu e bi ari an. qa leb sac dah yavT bavS ve bi, mag ram isi ni da qi ra ve bu li Zi Ze bi ari an. mi ze zi ki isaa, rom oja xis marCe na li ma ma ka ce bi usam sa xu rod ari an dar Ce nil ni. xal xi qi li kiT am bobs ̀ qve
ya na ga dab run dao~ da im Zvel dros ix se nebs, ro de sac qve ya na Si yve la ma makacs Ca mor T me u li hqon da uf le ba umuSev ro ba ze.
_ vis ga mo ar Cev diT axa li xe li suf le bis war mo mad ge nel Ta So ris?
_ ar Se iZ le ba aq ar ga vix se no qar Tve li mwer lis oTar Wi la Zis Se sa niS navi sity ve bi: `si mar T lis er T gu le biT mxo lod mtre bi Se vi Zi ne da, rac uf ro uare sia, mtre bis gi ne biT moy va res Se vajav re Ta vio~. es sity ve bi naR dad marTa li da gul r w fe lia, mag ram jan suR Car k vi a nis `sif r Txi les ar stki va arc gu li, arc Ta vi, sif r Txi les ar uT qvams aras d ros mar Ta li~ _ afo riz mia.
ar vTvli Tavs uf le ba mo si lad vin me Se va fa so, mag ram, rom ar ga gaw bi lo, vity vi ra sac vfiq rob. gan sa kuT re biT gamo var Cev di Tu ga mov yof di i. Ra ri baSvils, T. xi da Sels, T. wu lu ki ans, d.narma ni as. ese ni, Ce mi Rrma rwme niT, _ ga naTle biT, cod niT siw min diT, uaR re sad erT gu li, Tav da de bu li Sro miT da Sro mis Se de ge biT, mar T lac rCe u le bi ari an.
Sro mis una ri, mu ya i To ba da Se de gi ano ba maT T vis Tan da yo li li ni Wia, rogorc `родимое пятно~. maT fon ze ik veTe bi an na wi li ada mi a ne bi sa, rom leb sac ga naT le bac aqvT, Sro mo ben, sul mo ucle le bi ari an, mag ram _ Se de gi nak lebia. ase Teb ze ity vi an xol me: es ka ci yve la fers ake Tebs, rom faq ti u rad arafe ri ga a ke To so. ise, ada mi a ni ga sa o ca ri ar se baa _ sxva ada mi a ni ka tor Ra Sic rom mu Sa ob des qvis sa tex ka ri e reb ze, So ri dan ma yu re be li ity vis an ga i fiqrebs, rom Ta vi si qan da ke bis T vis gra nitis qvas eZeb so. asea Tur me.
_ kar zea mom d ga ri sap re zi den to ar Cev ne bi. ro me li par ti is rCe uls da u WerT mxars?
_ rom ge kiTxaT pre zi den tad vis isur veb dio, sxvas da va sa xel b di, mag ram gacxa de bul kan di dat Ta So ris _ mi kibvmo kib vis ga re Se gety viT, ro me li par ti is rCe u lic ar un da iyos, ma inc gi or gi marg ve la Sils. ari an ada mi a ne bi rom le bic miaR we ven Tu ara sa wa dels biz nes sa Tu ka ri e ra Si _ znes ic v li an, rom iy v nen, ima ze uares ni xde bi an. gi or gi mar g ve laSvi li ki, rac uf ro war ma te bu li xde ba, uke Tes de ba da imi tom. gan sa kuT re biT xaz ga sas me lia is, rom mas ar izi davs fufu ne ba. es is Tvi se baa, ro me lic zed miwev niT un da kon t rol de bo des iseT qve yana Si, ro go ric sa qar T ve loa.
_ am Ja mad ra sa iqmT, ras saq mi a nobT?_ kar ga xa nia 70 wels ga da va bi je,
mag ram Ta da rig Si rom ga da ve di, ro gorc mo qa la qe ar vTvli Tavs Ta da ri gis moqa la qed. Cems me gob reb Tan da yo fil axal gaz r da Ta nam S rom leb Tan er Tob livad Sev q me niT struq tu ru li da na yo fi, jgu fi da Se vi mu Sa veT Tbi li sis sa bi nao Ffondis ava ri u li da da zi a ne bu li sacxov re be li far Tis ga nax le bis grZelva di a ni da ipo Te ku ri TviT da fi nan se bis da TviT gan vi Ta re ba di sis te mis prog rama. igi iT va lis wi nebs mo sax le o bi dan da sa fi nan so in s ti tu te bi dan in ves ti ci e bis mo zid vis T vis xel say re li ga re mos Seq mnas, sa Su a le bas aZ levs ava ri ul da sxva ker Zo sax leb Si mcxov reb mo sax le o bas eko no mi kur brun va Si mo aq ci os pri va tize bu li bi ne bi da mo na wi le o ba mi i Ron qa la qis ga na Se ni a ne ba Si. aR niS nu li progra ma mo wo ne bul iq na ucxo e li eq s per tebis mi e rac. Eeqspertebma gan sa kuT re biT aR niS nes is ga re mo e ba, rom am prog ra miT bi naT m Se neb lo ba xel mi saw v do mia mo saxle o bis so ci a lu rad da uc ve li na wi lisT vi sac. mi u xe da vad aR niS nu li sa, progra miT dRem de ar da in te re se bu lan qa laqis mes ve ur ni. Mmizezi, al baT mov le na Ta xSi ri cvli le be bi da TviT fon dis arako mer ci u li da niS nu le baa. naT q va mia: sity va ndo bis an mtro bis mTes ve liao. Cem ma naT q vam ma ver da Te sa ndo ba. ise cod va gam xe li li jo biao _ Cve ni prog
ra mis Se sa xeb mxo lod we ri lo biT vacno beT, prog ra mac va ax leT, Tum ca rogorc ity vi an `Ta vi ar mog vik lavs~. Sede gi Se sa ba mi sad nu lis to li mi vi ReT.
mi u xe da vad ami sa, Rrmad varT dar wmu ne bu li, rom qvey nis stra te gi u li gan vi Ta re bis prog ra ma Si auci leb lad iq ne ba gaT va lis wi ne bu li Tbi li selTaAkeTildReobis amaR le bis Ro nis Zi eba ni, rac gu lis x mobs mo sax le o bis Rir se u li sacxov re be li bi niT dak ma yofi le bas.
aR niS nul Tan da kav Si re biT min da gavix se no ga mo Ce ni li ar qi teq to ris le kor bu zi es (ro me lic si cocx le Si ve moes w ro msof lio aRi a re bas) Se sa niS na vi da yov lis mom c ve li sity ve bi: `kur Txeu li iyos omis Sem d go mi si Ra ri be, radgan man mog v wy vi ta fe Se ne be lu ri sa saxle e bis mSe neb lo bas da gva i Zu la mig vemar Ta sacxov re be li sax le bis mSe neb lobi saT vis~.
gvwams, rom am saq mes ga mo uC n de ba Sesa ba mi si dro da mxar da We ra. `Случай великий мастер бития, он дает, он и отнимает~.
_ ru sul ga moT q mebs xSi rad iyenebT. riT av x s naT es?
_ Tqve ni Se kiTx ve bis pa su xeb ze, Cems na fiq ral ze uf ro kar gi pa su xi min da gag ceT da ami tom, xan ru sul da xan sxva ga mo naT q vams vix se neb xol me. Torem rac rus ma dag v mar Ta ro ca Cve ni Sec do me bi da si sus te da i na xa yve la feri kar ga dac max sovs. ru sis saq ci e li, mi si bu ne bi dan ga mom di na re, wi nas war ad vi li ga mo sac no bia. maT erTerT da um Tav res sen ten ci a Si: `тот прав, у кого больше прав~, yve la fe ria naT q va mi.
am co ta xnis win ru su li pre sa werda, rom i.sta lins rom ar mo e pa ra atomu ri bom bis teq no lo gia, Cven (a nu ruse bi) ex la in g li su rad vi la pa ra keb diTo. Tu ro gor da u fa ses ru se Tis T vis ga we u li Rvaw li, yve lam kar gad icis.
al baT ar iq ne ba uin te re so Sem de gi faq ti: Tur me beT ho ve ni Ta vis qmni le ba Ta Se saq m ne lad rus Ta va diS vil – an d rei razu mov s kis da u fi nan se bia. Ta vis mxriv beT ho vens mad li e re bis ga mo sa xa ta vad Tavi si le gen da ru li me5 da me6 sim fo ni ebi mi uZR v nia an d rei ra zu mov s ki saT vis. amis Sem deg yo ve li kon cer tis prog ra maSi ibeW de ba a.ra zu mov s kis por t re ti da es dRem de grZel de ba. ru si uma du ria Tavi si bu ne biT, Tum ca ru sis naT q va mia, rom: `– Требовать благодарность – глупость, не быть благодарным – подлость~. Tum ca, Cemi az riT mas axa si a Tebs so li da ro ba imas Tan, vi sac sdev ni an, amas Tan, Tvi Ton ara so des am bobs uars da Cag ros is, vinc amis uf le bas aZ levs.
da sas rul, min da ga mov xa to pi ra dad Ce mi az ri imis Se sa xeb, rom Tbi lis Si mo sax le o bis gar k ve u li na wi li, Za li an ne la, mag ram kar gavs rwme nas Ta vi an Ti cxov re bis uke Te si mo lo di ni sas. es is xal xia, ro mel mac dRem de Ta vi pa ti osa ni Sro miT mo i ta na da mTe li cxov reba icod nen, rom yve la ze rbi li ba li Si suf Ta sin di sia. xalxs da saq me ba un da; `ro ca si Ra ri be ka ri dan Se mo dis, rwmena fan j ri dan mif ri nav so~. imi saT vis, rac ba ton ma iva niS vil ma ga a ke Ta, ga moxa ta ra, qar T ve li xal xis 90%is azri, Tqve ni ga ze Tis mTa var ma re daq tor ma ba ton ma Ta maz wiv wi va Zem RvTis gan movle ni li ka ci uwo da mas.
ada mi a ni er Ta der Tia cocxal ar se baTaA So ris, ro mel sac swo ri xa zis gavle ba Se uZ lia da, Rrmad mwams, rom qarT ve lebs uax lo es xan Si gveq ne ba saT q meli, rom qar T ve le bi is xal xi varT msof lio xal xebs So ris, ro mel mac yve la ze swo ri ar Ce va ni ga a ke Ta. qar Tvel ma xal x ma da im sa xu ra is, rom ba toni iva niS vi li mo vi da.
esa ub ra gi or gi fa ni aS vi li
em zar tur Ze la Ze, in Ji nermSe ne be li, sxvadas x va dros mu Sa ob da `mTa var T bil m Sen Si~ mSene belos ta tad, hid ro teq ni ki sa da na ge bo ba Ta Tbi li sis sa mec ni e rokvle viT in s ti tu Si um cros mec ni ermu Sa kad (ga moq vey ne bu li aqvs ram deni me naS ro mi hid ro teq ni ku ri mSe neb lo bis dar gSi), sa bi nao ko mu na lu ri me ur ne o bis mi nis t ris mo ad gi led, sa qar T ve los mi nis t r Ta sab Wos sa qala qo me ur ne o bis gan yo fi le bis gam gis mo ad giled, de da qa la qis me ri a Si sxva das x va dar gis xel m ZR va ne lad, ur ba ni za ci i sa da mSe neb lo bis mi nis t ris mo ad gi led. er Ti sity viT, es aris ka ci, ro me lic ase Ti for mu li re biT da jil dov
da qvey nis xel m ZR va ne lo bis mi er: `Tbi li sis sa qa la qo me ur ne o bis gan viTa re bis saq me Si pi ra di di di wvli lisa da aq ti u ri sa zo ga do eb ri vi moRva we o bi saT vis~
ar vTvli Tavs Ta da ri gis mo qa la qed
interviu
literaturuli saqarTvelo
28 ivnisi, 2013 w.14 proza
wi Tel gu la Ci te bis gun d ma ga difri na. iq ve, ax los, xis to teb ze Ca mos xd nen. mwva ne, grZel nis kar ta frin vele bi iy v nen. sa oc rad la ma ze bi. umrav le so bas wi Te li fe xe bi uCan daT...
– am Ci tebs „omis mac ne ebs“ eZa xi an... – Ca i la pa ra ka qal ma. Ria fan j ras Tan id ga, frin ve le bis qrol vas uc qer da. – im ad gils ut ri a le ben, sa dac sis xli iR v re ba, mi wa sa xiC r de ba... bu nebis, ada mi a ne bis da sa SoS mi neb lad mof rin de bi an xol me.
– ami tom ut ri a le ben so fels?! – hkiTxa kac ma.
– al baT.colqma ri da bin de bi sas es tum ra
so fels, Cu maT, mal viT Se mo vid nen. man qa na ezos bo los, Crdi leb Si mi males. mSob li u ri ezoka ris T vis da e xeda sur da va Jas, ase upat ro nod xom ar mi a to veb da aqa u ro bas. ara da, avad gayur su li Can da so fe li... Si Si, cocxal ar se ba sa viT da a bo teb da. Ca mi Cu mi ar is mo da. da ca ri e le buls hgav da iqa u ro ba.
di la ad ri an, aivans mi a Su ra va Jam. ta la ver q veS, Crdil Si da i ma la. sofels ga xe da. mi a yu ra da. sadRac ba kis ka ri Sex s nes, vi Rac lan dad gas x l ta ezo Si. ak ri a xe bu li de da li wi wi lebs Ca us ves. xme bi gar k ve viT Se mo di o da. ada mi a ne bi Zve le bu rad ga nag r Zob d nen fus fuss, mis v lamos v las. sul ax los, Ro bis iqiT, wa la mi Ca ya res To ne Si, tka cat ku ciT avar da ali. ax lad ga momcx va ri pu ris sur ne li dat ri al da. `sa ku Tar saxlkars, naS romnaw va lebs ver ele vi an... ikar ge bi an, mag ram ma inc aq ari an. mi wi dan lan de bi viT amo di an... ixo ce bi an da ma inc cocx le bi ari an!“ – tki vi li an ma fiq r ma ga az ri a la...
ego na da ca ri e le bu li dax v de bo da so fe li. axal gaz r de bi ga i xiz ne bodnen, mxo lod be ri ka ce bis Tu be ri qale bis uRim Ra mo lan de bi irac ra cebd nen... ase ar aR moC da... ve na xis bo los tan ma Ra li va Ji ga moC da. rwe viT mo dio da. das t vi na. er T ma neTs ni Sa ni misces. (ro gorc ad re, siy maw vi lis Jams). xis to te bi da i wia vaJ ma, ta ni aim Ca ta da Ro be ze gad mox ta, Rmer To! ase Tu ka cis xil va ga u xar de bo da, ar ego na. Ta vi si a nis, ax lob lis xil va... Cans aux da wu xan de li siz ma ri. cxad Si gamo ecxa da bav S vo bis me go ba ri... mor Rve ul Ro be ze tan m Ca ted gad mo a bi ja. ZaR li ax l da Tan. wi Te li, ga qu cu li. fex da fex adev ne bu li. kud moW ri li Can da, yu reb CaW ri lic... vi Ra cas da esa xiC re bi na cxo ve li. TiT qos eTa ma Sa, gar Tu li yo.
– va Ja! Wi ri me... – Ca ex viv nen er T maneTs.
– ro gor mo me nat re... sad xar, bi Wo?erT dros ula ma ze si Wa bu ki. lur
ji Tva le bi Ta da xve u li TmiT, ma Ra li ta niT, gaS li li mxre biT, Tav mom wo ne. ax la Sec v li li Can da, ilaj gac li li. ga xu ne bulgaJ Ra le bu li... ara da, simar T le – si mar T lea... qa le bis mu su si iyo, „Ti To Ra mis ga sa Te vi yvel gan maq v so“ – iwo neb da er T d ros Tavs, – „mec miy vars isi ni da ima Tac vuy var varo... ra aris amaT Si cu di?! qar T ve
lebs vam rav leb“. Zve li pe wi nak le bad Ser Ce no da, uf ro ga Te lils hgav da... cxov re bas Tan na ji ka vebs. ver sad fe xi ver mo i ki da, ver dawy nar da... Ta va dac ar ico da ra sur da, sa iT ken mi i wev da.
– erT qals ra tom un da Se a Cer des ka ci... sxveb ma ra da a Sa ves?.. (es mi si sity ve bi iyo) rom ico de ra la ma zi Svi le bi myavs. er T ma neT ze uke Te se bi. da xa tu le bi ari an... – TiT qos Tavs imar T leb da.
... ax sovs, sko la Si, yve la ze gvi an Se mo vi do da. rwe viT, TeT ri kbi le bis el va re biT. gan sa kuT re biT, in g li suri enis gak ve Til ze ig vi a neb da. axalgaz r da mas wav le bel ze, qa la qel qaliS vil ze iyo Sey va re bu li. mze o na er q va Tu Te o na, aRar ax sovs va Jas. erTi we li imas wav leb la, me re dab run da de da qa laq Si... Tav mom wo ne, yve las gan ga mor Ce u li bi Wi, aS ka rad et r fo da qa liS vils. min d v ris yva vi lebs mi arT mev da, wi Te li var dis kok rebs. Wku aze ar iyo... isic ah y va. ga mo uc de li Can da. gak ve Til ze dag vi a ne biT rom Se mo vi do da va Ji, rwe viT Se mo a Reb da kars, gu lis ji bi dan yva vi le bis Ta iguls da aZ rob da da qals mi ar T mev da, akis kis de bo da : – `vax! mo vi da, den di!“ – ityo da. Tav da pir ve lad go gobiWeb ma ver ga ar k vi es ras niS nav da sityva „den di“. ro ca ga i ges, uk ve er q va vaJs zed met sa xe li – „den do“. bo lomde Ser Ca...
– bi Wo! ra di os Tu us men... – ga a vebu li Can da – ve ra fe ri ga vi ge... ca ze ru su li TviT m f ri na ve bi daf ri na ven. gvmbom ba ven. tan keb ma gze bi Ca ke tes, ga sas v le leb Si Cad g nen. aqeT ar ti leria gvi Sens... go ri da bom bes... ax lomax lo sof le bi mi as wormo as wo res. Cve ne bi ki dev ra di o Ti gad mos ce men, „mom x v du ri gav dev neT, ga vi mar j veT, jar ma ivaJ ka cao“... ve ra fe ri ga mi gia. „tan ke bi avu feT qe To... TviTm f ri nave bi Ca mov ya re To“... vis da vu je ro?! Sen ma inc ga ma ge bi ne... ra tom xo ca ven am xalxs?! de da Ce mi sa wo li dan ver wamo va ye ne... aq un da mov k v deo... ra vqna?! mi va to vo da kun tu li be ri qa li?! ra xde ba ga ma ge bi ne... mo di an, Sens mi was epat ro ne bi an. ma mapa pis da na tovars... ici, ese ni vin ari an? se pa ra tistebs rom uwo de ben... se pa ra tis te bi ki ara, Ce mi Sam ba la!.. vic nob maT... na u bedu ra li xal xia, „pa beg Si“ myof ni... aq afa re ben Tavs. Ta vi an Ti mi wis T vis ar mo uv li aT, ar da u Te savT da ar mo umki aT da Se ni mi wa rad un daT! ma gaT ma Zar c va ici an mxo lod, ada mi a ne bis daxoc va. arc Ta vi an Ti mi wawya li uyvarT da arc sxvi si... egaa si mar T le! vic nob...
– sa i dan?!– Sen sa viT wig nis T vis ki ar Se mik
lia Ta vi. pe pe la sa viT vif ri ne. xan aq, xan iq... am xe ti al Si vis ar ga da ey re bi, ho da, ga vi ca ni... Ce mi da nax va ar esi amov ne baT, bev ri ra mis mom s w re var!
mar nis win is x d nen, da bal ska meb ze, xax vi, xme li pu ri da Tev zi ewyoT. didi ve ra fe ri suf ra hqon daT! upir vele sad, Rvi nis amo sa Re bad xa pi mo i Zia mas pin Zel ma... stum ris Tval win mo xada qvevrs. aya lo mi wa mo a ci la, sa xura vi axa da, brke mow min da. Rvi nom winw k le bi rom gah ya ra, ga i xa res. Seh y v nen da Seh y v nen... am mTi sa da im ba ris, Zveli da axa li, me sa me Wi qas, me oTxe mih yva... uk ve zar xo Sad iy v nen. rac Tqves, ga ix se nes, sak mao aR moCn da... ax la dac lil qvev re bi viT wa mo go re bul ni,
bo lo sur vils Tu sa wa dels um xel dnen er T ma neTs...
– va Ja! Tu Ce mi Zma xar! gTxov... vinco baa, fe xi wa mic des, Sev Sin de da gaviq ce, Zmu rad gex ve we bi... Ce mi sawyali de da upat ro nod ar da mi to vo... Se a kiTxe... luk ma aWa me...
– ra la pa ra kia, bi Wo... arc ifiq ro!kar ga xans Tav dax ri li ij da den do. – si mar T le rom giTx ra, ar sad wam
s v le li ar var. gu li mig r Z nobs cuds da egaa mi ze zi... sa ku Ta ri Ta vis T vis ve ra fe ri mo mi xer xe bia. ra tom maqvs am g va ri gan c da, ar vi ci. mag ram asea... miv qa re im de ni rom vi xe ti a le... upatro nod da vag de aqa u ro ba. wa sar T mevad rom wa e po ti nen, ax la ga vi ge nam dvi li ge mo...
mi Cum da, Tva leb Si Cam d ga ri cremli xa la Tis saye lo Ti Se iw min da. piram de ga lic li ce bu li Wi qa bo lom de das ca la. xar bad, sul mo uT q me lad bo lom de Ses va.
– ficxi ka ci var, mo uT me ne li... vici, vi Ra cas Se vak lav Tavs. – Wi a na Wa mi, dar ki lu li kbi le bi uCan da.
– ra mo gi vi da, bi Wo? – Se a Ce ra vaJam.
– Sen ggo nia, la Ca ri var?!– ra ici, egeb varT laC re bi! – Ca e
Ri ma va Jas – sa ku Tar sax l Si, sa ku Tar mi wa ze, rom da i ma le bi, sar daf Si CaZ vre bi... ga i su se bi, la Ca ri xar, maS! ra?
– ar vi ci... egeb mar Ta li xar!wamod ga, – wa val Cems sa co dav de das dav xe dav, da nat ru lia Cem ze...
– gad mo di, es qvev ri Cve ni da sa levia!..
– ho..sa i da nac Se mo vi da, ima ve gziT wa vi
da. uk ve mTvra li iyo va Ja. er T ba Sad mo e ki da Rvi no. bom bi viT ma ga ri Rvi no da a ye na!...
Tav mox dil qvevrs sa xu ra vi da a xura, aya lo mi wiT Se mo zi la, ro ca ga imar Ta, mo eC ve na... mar nis Ria ka ri dan isi ni um zer d nen... Ta vi si a ne bi, wi napre bi... mTe li dRis daR lils, Rvi nis sur ne liT av se buls, si a mov neb da maTi lan de bis krTo ma... ki bes ah y va... zala Si Se bor Zik da, mSob le bis ga di debul su ra Tebs da ac qer da, utyv mowme e bi viT ak v rod nen ked lebs... ga xu nebul fo to ebs wen gos fe ri das de bodaT. gac re ci li nak v Te bi uCan daT. ma le ve Ra ra fers ga ar Cevs. dro yvela fers waS lis... ga xun de ba su ra Ti.
sa Zi ne bel Si Se a kiTxa cols. ax ladna ba na ve bi qa li, je rac sve li TmiT, Wrel zo li an far dag ze fex SiS ve la id ga. Ci Tis msu bu qi pe ran gi xal va Tad ad ga tan ze... gul ma mis ken ga u wia.
– „sac na ur sa da gi ye neb, sac na ur sa fe ra sao, Su Su Wrel sa, Su Su kvrel sa, Su Su vefx vis fe ra sao“... – wa u Ri Ri na, wa mo we ul mu cel ze Ti Te bi Se a pa ra, mi u Ta Tu na... Ca e ci na qals.
– mes mo da Tqve ni Wik Wi ki...– ra tom ar ga mox ve di?– xe li ar Se gi Sa leT... la ma zad ije
qiT... ge mo ze.– ho, ase iyo...im Ra miT, Ria fan ja ras Tan eZi na
colqmars. Zi lis win, Ra mis loc va saviT wa i Cur Cu la kac ma: „mTa va ria, ar Se gatyon, rom ge Si nia. sxvas yve lafers eS ve le ba!..“
pit nis, ur cis Tu om ba los su ni moh qon da ni avs.
maR la, mTis kal Ta ze, TeTr ek lesi a Si, ver cx lis za re bi rek d nen. iqamde miR we va Zne li iyo, mi Tu me tes fex m
Zi me qa lis T vis ci ca bo bi lik ze si aru li. je rac ver ga da ewy vi ta, ro dis da ad ge bo da gzas. ara da, Ta vis ken uxmob d nen ver cx lis za re bi... yve la ze me tad me u fe Ta de o zis xil va ewa da. mi si xmis mos me na. bu bu na xmiT kiTxulobs fsal mu nebs... far To Sub li, kexi a ni cxvi ri, Sa vi wve ri, ta na di da aRna gi. ana fo riT, mker d ze jvriT... „me is san Te li var, uf lis sa kur Txe velTan rom un da da iw vas...“ – xmac ec no... er Ti ka ci mTel am mxa res uv lis... zarebs aris xebs, qve ya nas afxiz lebs. bav S vebs mfar ve lobs... qvey nis T vis lo cu lobs.
gaR ma Wa la ze, wab lis fe ri, sqel kise ra bu Ra bRa o da. es me ram de ne dRea Ca es mis mi si bRa vi li. tyis pirs Ca mohy ve ba, mdi na res mo ad ge ba da bRa vis. Cliqs ur tyams mi was... Wa lavels, mdina res, mi to ve bul sa Ti bebs, pat rons Tu... mdedrs ux mobs.
ra Rac ma ra di u li iyo am Za xil Si... mi nel da bRa vi li. sa ma gi e rod sxve bi ga moC n d nen.
ucxo e bi. mwva ne „ka ma ziT“ mo vid nen. ca ri el yu Teb ze av to ma ti a ni qa le bi is x d nen. (sna i pe re bi. tyvi astyvi a Si rom svam d nen). ma Ti xil va ar eama... yve la ze mtkiv ne uls, Zne lad mo saTmens isi ni ake Teb d nen. vin iy v nen es qale bi, ro me li sof li dan, ro me li kuTxi dan, ru sulosu rad la pa rakob d nen, er T ma neTs sity vas ar aclid nen. nas va me bi Can d nen. yve la ni erTad mRe rod nen: „Гуляй, душа мoя, гуляй“. rom elo da, ba Rebs Se e se vi an, xils dah k re fen da ari fa nas wa mo iwye be no, Senc ar mo mik v de!.. man qa ni dan Ca mos vlas ag vi a neb d nen, xan erT WiS kar Tan Se a Ce res man qa na, xan me o res Tan... viRa cas eZeb d nen... sim Re ras sim Re ra moh y va... „Вот она, любовь окaянная“. mZRo lis gver diT mjdo mi, Sa vad warbwam wam Se Re bi li, Wo lo ka qa li gan sakuT re biT aq ti u rob da. ma li mal ka bini dan ga moh yof da Tavs. ga nawye ne buli Can da. sam xed ro for ma ec va, mxarze av to ma ti eki da... brZa ne bebs iZ leo da.
maT Tan Sex ved ra ar sur da va Jas. grZnob da, xe irs ar mo u tan da, frTxilad mi xu ra fan ja ra, „sa Zi neb li dan ar ga mox vi de“, – cols aniS na, ka re bi Ca ke ta da Zvel ad gi las, aivan ze, TofiT xel Si dad ga. ara vis da u na xia, arc Tva li da u ta ne bia, sa ma gi e rod, Tvi Ton xe dav da yve la fers...
sax li gzis ga sa yar ze id ga, aqe dan yve la fe ri Can da, cxin va lis ken mi ma vali gzac. qa le bic mo Can d nen, mo Za la de, sna i pe ri qa le bi... Tma Se Re bi le bi, gaTiTx ni le bi, ur cx ve bi. Tva le bi ugizgi zeb daT, bo rot ar se bebs hgav d nen. maT Si ara fe ri iyo qa lu ri, Tbi li. ga ave bu li Can d nen... vin ari an?! vis eZe ben?! TiT qos su ni ik res, ma ma ka cis si ax lo ve iaz res, sul ax los mo vid nen, WiS kar Tan Se Cer d nen... Tam ba qos mwklar te su ni amoh y va to tebs. ga nuwy vet liv ewe odnen... vi Ra cas elod nen. ji bis te le foniT Ta vis ken ix mob d nen.
isic ga moC da. dRi siT, mzi siT. yvelas da sa na xad. koW la u xa, dam re ci li ka ci. kvan Wa liT moh y ve bo da gzas. mxreb Si wax ri li, qle sa da la qu ca. qanavqa na viT mo i wev da, TiT qos yve lafe ri fe xeb ze eki da, da i na xav d nen mezob le bi Tu ara. ara vi si Si Si ar hqonda!. ic no, gaR ma ub ne li iyo. sko lasTan ax los cxov rob da. sa xe lic ax sovda, gva ric... er Txans sof lis ma Ra zi aSi imu Sa va, fu li Se mo ef lan ga, (kar ga xans ci xe Si iyur yu ta) mi si Sem d go mi be diT aras d ros da in te re se bu la vaJa... ax la, xrin wi a ni xmiT pa su xobs qalebs... xe la Re biT mi u Ti Tebs. sad Caux vi on, ro mel WiS kar Tan Se Cer d nen.
man qa nam ukan da i xia, daR marTs Cahy va. er T ma ne Tis Ca mo ri ge bul WiS krebs So ris, er Ter T Tan Se Cer d nen. da i Za xes, ara vin upa su xa. say vi ri aaxma u res. kvlav si Cu me iyo. mo u lod nelad, man qa nam ukan da i xia da xe la Re
le i la mes xi
no ve laden do
gagrZeleba me16 gv.
1528 ivnisi, 2013 w.
literaturuli saqarTvelo
xma Su adRi dansity ve bi pro lo gi Ta da epi lo giT
sity va me oTxe
siz ma ri
gas ro lis xma ar eucxo va. mxo lod is ga uk vir da, pir vels rom ki dev ramde ni me sro la moh y va. ga na ada mi ans er Ti ara hyof ni so (tyvi a ze ga i fiq ra es)... Tum ca xma uk ve So ri dan es mo da.
vid re ga mo er k ve o da, vid re sa ku Tar su li sa gan mi to ve bul sxe uls mih xedav da, ab di am ga u wo da xe li, ja la ba urma. wa mo a ye na da wa iy va na. mTeb Si iares. ni ni as Tan mi iy va na, es mog xe dav so. vidre ni nia aqi mob da, Tavs el gu ja wa mo adga. ti ro da, ro gorc svi mons ma Sin...
pa a ta ic rem le bo da kuTxe Si – gior gis um r we me si va Ji...
sax lis wi n uam ra vi xal xi ire o da, sul Cve ne bu re bi, sul qar T ve le bi. dro Se bi ga mo e ta naT da jvarxa te bi. did ro ni ke lap t re bic eWi raT xel Si. vi Rac We di las mo ar be ni neb da...
par maR ze iw va da aqe dan yve la fe ri Can da. gu laR ma da aw vi na ni ni a ma da mainc yve la fers hxe dav da. xevs gaR ma mTa Can da. isic xal xiT iyo sav se.
me re wa mod ga. Wri lo bi dan sis x li aRar mo di o da. Tavs mxned grZnob da. mo ux da ni ni as aqi mo ba. aqeTiqiT mxar Si qa qu ca Co lo yaS vi li da aleq san d re or be li a ni ed g nen. ax la TeT ri grZe li Co xa emo sa. mih yav daT, xal xi gzas uTmob da. zo gi san Tels age beb da, yva vi lebic mi mo u fan tes win. dab la da xa res da mi wa ze da ab ji nes xmle bi Tay va nis ce mis niS nad. far ni ar sad sCan d nen, TiT qo ima le bi a no ri diT, ver gi fa re To.
ai, ro go ri yo fil xa ro, Ce mo tkbilo qve ya nav, fiq rob da gul Si da bed ni e re bi an ne ta re bas grZnob da ufro did sa qar T ve lo Si.
sity va me xu Te
ga rin de bu li id g nen xe e bi
ga rin de bu li id g nen xe e bi, sul gana bul ni.
o, ara! ara!uqa ro ba Si sCan d nen ase, isic oden
ucxo Tval TaT vis, nis liT gac re cili xe e bi.
ukac ri e lo bis si Cu mes ver Se Ta ma mebo da ma Ti Wir va ra mi a ni amo ox v ra. id gnen da imeds ar kar gav d nen, rom, ro ca iq ne bo da, ma Ti va ra mis gam zi a re be lic ga moC n de bo da vin me da es nis lic janRi anbu ru si a nad ga i fan te bo da.
wi naT sul pa ta ra sio wa mo u be ravda Tu ara, er Tad aCur Cul de bod nen xe e bi, er T ma neTs ay ve bod nen, to tebsac Se a xeb d nen krZal viT me zob lebs, aqa o da, Cem s ken ga mo i xe de, ge Tay va, er Ti Ce mic mo is mi neo... am de ni xis Cur Cu li erT sim fo ni ad ik v re bo da da er T ma ne Ti sa ami to mac es mo daT.
yve lam ico da yve la mi to ve bu li bu dis, yve la obo li foT lis, yve la imed gac ru e bu li to tis, yve la Zirs gad mo var d ni li bar tyis, yve la bne li fu Ru ro sa da yve la kek lu ci frTosnis am ba vi.
wi naT gu lis na deb sac ki ara vin ito veb da Ta vis Tav Si da mar xuls.
ax la aris, rom ga Ti To xev d nen. kac ma rom Tqvas, arc mar to ma Ti
bra li iyo es. Jam Ta si sas ti kes ga na da un d via isi ni.
`xe e bi ze ze u lad kvde bi a no!~`ga sa oc rad la ma zad ici a no xe eb ma
sik v di li!~`ne tav ge na xaT sik v di lis win ro
gor amo ik v ne sao Sav wya ro el ma mu xam, vi Tomc us xe u lom, vi Tomc sik v dilmo bez re bul ma, vi Tomc ki dev si cocxlis ila ji an mao!~
ase hyve bod nen asa ko va ni xe e bi, romel Tac es yve la fe ri Ta vi an Ti wi napre bi sa gan ga e go naT. awin del xe ebs ki msgav si ara fe ri ena xaT. na ja xis ka kuni sa da xer xis xri a lis av x mo va ne ba Si Cah kar g vo daT amaT sik v dils Tva lebSi Se fe Te bul moZ me Ta kvne sac, si di adec da Se mo xed vac.
Crdi lo van mxa res amoz r di li mokle to te bi rom ve ra vis Se a xo eS x mode bul ma rcxi lam, Ta vis tan mor Cilo ba sa da ko ti to bas da ab ra la da mxo lod naw vi mar ze ga mo na Te bu li mzis si naT le ze da i na xa, ymaw vi li da ena War ta la rcxi la vi Ra cas rom moeW ra Sig Zir Si da im g va ri uc na u ri gada na We ri da e to ve bi na, ro mel sac verc kunZs uwo deb di da verc na mors.
ase Ca i fer f la jer TiT q mis arc ki dawye bu li am ba vi rcxi laT siy va ruli sa.
er Ti a nad to teb daS ve bu li da ucrem lod mglo vi a re me zob lis da nax va moZ meT glo vis za re bis pir vel Ca morek vad mi iT va les da tan ke nar sxe uleb Si avis mo mas wa ve be li Jru an te lis dav liT ga i Ta vi ses.
id g nen ma Si nac er Ti xa ni xe e bi garin de bul ni da sul ga na bul ni. id g nen mo lo din sa da tki vil Si. id g nen udro od da be re bul ni da si cocx lis siv r ci dan ltol vi le bad avi be dis weris mi er gam za de bul ni.
me o re sik v dil ma vin moh k la, aRa ravis ax sovs. vi na i dan im dRes ve ki dev ori ymaw vi li xis sik v di lis Setyo bine bam mex si e re ba wa ar T va be ber tyes, za ris Ca mo sak ra vi koJ ri a ni to te bi da u dam b la va, mra val x mi a ni ga da Za xili auria da er Tx mi an Sem za rav go debi an kvne sad uq cia.
`mewye ri Ca mow ve ba! Tavs uS ve leT!~ – un do da ey vi ra be ber tyes, mag ram isev go de bi an ma amok v ne samRa amo aR wia sulis fske ri dan da sxvam ara fer ma.
`Tavs uS ve leT!~ – ma inc ar cxre boda be be ri tye.
Tum ca ara vis es mo da. Tum ca ve ra vis ga a go neb da. Tum ca es yve la fe ri uk ve sul er Ti
un da yo fi li yo arar se bo bi saT vis gan wi ru li be be ri tyi saT vis.
is ki ar Cum de bo da da ar mSvid debo da. Tu ro me li me xe Tavs mo im Zi nareb da, me o re tots gan geb wa mos deb da da tyis na mu si sa ken mi a xe deb da.
`vid rem dis Cven erT pir ze vdgavarT, jer ki dev ara varT arar se bo bis bi na dar nio~, – das c da eS x ga dav lil rcxi las.
`vid rem dis orori an samsa mi mainc dav r Ce nil varT, vi sac er T ma ne TisaT vis to te bis miw v de na Seg viZ lia, ki dev tye gvqviao~, – amoT q va Svil m k vdar ma wi fel ma.
`vid rem dis tyis Svi lo bis sur vi li cocx lobs Cvens gu leb Si, arc de dami wa ar gag vi me tebs da arc gam Ce nio~, – Cu mad Tqva er T ma axa la mo sul ma ifnis ner g ma da ise swra fad ga Cum da, rom vid re mo wi ful ma xe eb ma qve moT Ca i xe des, mi si pi ris fe ri ba ge e bis nati fi moZ ra o bis kva lic ve Rar ipo ves. ami to mac ga go ni liT er Tob kma yo fili tyi saT vis uc no bad dar Ca am imedis mom ce mi axal ner gis vi na o ba. Tumca de das ras ga mo a pa reb...
ama so ba Si ner ge bic wa mo i zar d nen da mom c ro xe e bic, rcxi le bi ca da wife le bic, mu xe bi ca da ne ker Cx le bic...
wvi ma mac bev r ma ga da i a ra da Rawvyvri ma le bic ara er Txel da us ve la crem l gam S ral be ber tyes. Tov l mac mra val g zis ux vad amo av so xe ebs Soris ga bev re bu li si ca ri e le e bi. foTleb mac im den jer ic va les fe ri...
be be ri tye ki id ga ji u tad da co ta ama yad. Txel de bo da, meCxer de bo da, iSvi aT de bo da, mag ram qeds ar ix ri da sikv di lis wi na Se. ara da sik v di li ise ga Sina u re bu li yo, rom ve rags mar to gulma viwya naZ vis yve la to li da swo ri rodi wa ey va na, ymaw vi leb sac ra xa nia Ta mamad ub ri a leb da Tva lebs, aqa o da, Za la Cem Sia, Sen Si ki ara, be be roo...
erT dRes, – Ta vad ver ga er k vi aT kargad, ra tom swo red im da ara wi na dRes, an ki dev ram de ni me dRiT ad re, – ise adri a nad, rom Ra mes je rac ver mi e Ro gadawy ve ti le ba, gver di Zi liT daR li li qvey ni sa gan zRvis mxa ri sa ken ec va la, myo fad Se mo Zar c vul ma, arar se bo bas jer x no biT ga dar Ce nil ma, siz mar natrul ma, gul dak lul ma, uk ma ri si cocxliT sa so mix dil ma xe eb ma, – TiT qos Tva leb ma mxo lod ax la ga mo aWyi te so, – er T ba Sad ga i sig r Ze ga nes, ro gor Sori Sors dam d ga riy v nen, uf ro Sors, vid re im qa ri an dRes, az re bis mok re fa rom uWir daT, an im sa Si nel yin va Si, erT ma neTs rom ver exu te bod nen...
ax laRa da i na xes, ro gor ga Ti Toxe ve bu liy v nen da er Tx mi a ni go de bi ani kvne sac war suls Ca ba re bo da. imis ma giv rad sa co dav zri als ga mos cem dnen, isic mxo lod ma Sin, Tu qa ri kar ga gva ri a nad Se a zan za reb da amaT...
ver cer Ti frTos nis gu li ver gauZ leb da sab ra lo tyis dam wux re bis nax vas. xe eb sac efiq raT, am ku na pet Si rom dag va na xa Cve ni bed Sa vo ba, uTuod Rmer T ma dag vin do vo da bWo ba gamar Tes, ga Te ne bam de ra eRo naT.
`vid rem dis dRe Ra mes ga mo Sor de bodes, vid rem dis mo ke Te ebs xmas mi vaw vden deT, vi lo coT, ufal ma nis liT dafa ros Cve ni mTis si SiS v le da Cve ni deda tyis aR sas ru lis Ja mis gacxa de bac amiT ga das wi o so~, – Cu mad Tqva er T ma xem, rom lis vi na o biT ara vin da in te rese bu la, an ki ra mniS v ne lo ba hqon da... am ga meCxe re bul tye Si ax la yve la erT bedu kuR mar To bas uCi o da.
swo red im dRes mTa ze asul ma mze ra ga va pa re sa bu ki as mTis fer dob ze Sefe ni li sapya ri be be ri tyi sa ken da sax tad dav r Ci, nis l Si gax ve u li rom vi xi le. aki ga zafxul zec ar me na xa iq nis li. vi fiq re, ne tav ra un da xde bodesTqo.
Ce mi bav S vo bis qo Co ra mTis kal Tebze ga rin de bu li id g nen xe e bi, sul gana bul ni.
ara!!! mxo lod uqa ro ba Si sCan d nen ase Te
bad ucxo Tval TaT vis TeT ri nis liT gac re ci li xe e bi.
ukac ri e lo bis si Cu mes je rac ver Se Ta ma me bo da ma Ti Wir va ra mi a ni amoox v ra.
id g nen da imeds ar kar gav d nen, rom ro ca iq ne bo da, ma Ti va ra mis gam zi are be lic ga moC n de bo da vin me da es nis lic jan Ri anbu ru si a nad ga i fante bo da.
sity va me eq v se
fiq re bi ah med me laS vi li sa, TviTm f ri na vi rom mowy da qar Tul mi was da ze ca Si aiW ra
mSvi do biT, Ce mo sam Sob lo mi wav! nax vam dis, sis x l no Ce mi sa sis x li
san no da xor c no Ce mi sa xor ci san no, na ni na nat ro qar T ve le bo!
qar Tul mi was mowy da Cve ni TviT m fri na vi uk ve, mag ram ha e ri jer ki dev saqar T ve los sur ne li Taa gaJ Ren Ti li! eh, am sur nels ga na ig r Z nob ise, Tu oTxa si we li ar itan je, ar idar de, ar iwu xe, ar iavad m yo fe, ar ik v ne se, ar icrem le, ar gam war di, ar da kar ge ime di, ar da i viwye da xe lax la ar is wav le qarTu li sity va da ena, an ba ni da ada Ti...
me re ase Tu ar Tqvi yve la fer ze, ra sac ki dro Jam ma da viwye bis na carfer f li ga da a ya ra da Ca a nav la, ga dami qar Tul dao... Tu siy va rul ma Se ni eri sa ar gaT q me vi na Ta na to me lis Tvis, Sen sa viT na tan ji qar T ve lis T vis, wu Ti sof lis bin dis gan ma qar ve be li da ba da gi viT tkbi li – Cve ne bu roo...
Rrub le bis ken mi viC qa riT. Rrubleb sac av c diT da vxe dav, mar T lac, rom sul sxva na i ria qar Tu li ze ca, uf ro ze cis fe ri, uf ro uR r me si, ufro Rrub li a ni da uf ro mzi a nic... aq wa miT, mag ram ma inc vgrZnob RvTa ebriv Tan si ax lo ves. min da Cve ne bu rebmac ig r Z non es...
ro de sac ase ax loa sa qar T ve los ze ca, mec vlo cu lob. mTe li cxov reba qar T ve le bis T vis micxov ria da arc awi va pi reb gan ze da cal ke dgo mas. oRond Rmer T ma mog vi mar Tos xe li qar T ve lebs...
gu li me wu re ba. mtki va sa qar T ve lo. ase Ti sve co ta qve ya nas da ers Tu rge bia. siy maw vi le max sen de ba: ve Zebdi, sad arisTqo Cve ni sa qar T ve lo. me ub ne bod nen, iq ara, rad gan im qve yanas, Sen sa dac sa qar T ve lo ge gul vis, ru se Ti hqviao. aq ki, sa dac cxov rob, Ta vad xe dav – Tur qe Tiao. Rmer To, ro gor vi tan je bo di! nu Tu ar sad gvqon da sam Sob lo mi li o no biT qar Tvels. Tur qe bi gur jebs gve Zax d nen, ru se bi kav ka si e lebs... da vi na iT gan Cven ar vi ya viT maT Si aT q ve fil ni, arc ga Tur qe bul ni da arc ga ru se bul ni, ami to mac ara vis eme te bo da Cven T vis Cve ni sam Sob lo mi wa. isi ni Cvens guleb Si hyof d nen na di ri viT to rebs da iqac er Cod nen sa qar T ve los xats... Cve ni mi wawya li isev sa jij g nad hqondaT da ax lac aqvT...
me gna xe, Ce mo sam Sob lov, da awi ra mi Wirs. ma Si nac mo meS va, ru ka ze rom da gi na xe, Ce mo... uf lis sa mar Ta li dav lo ce ma Sin.
Sen xom RvTis gan xar Cven T vis moce mu li. hoda un da gi pat ro noT, maS, ra pa suxs miv cemT gam Cens...
Sen mar to mTaba ri an mi wawya li xom ar xar, Ce mo kar go sam Sob loqveya nav! an RvTa eb ri vad la ma zi bu ne ba da tyevels Se fa re bu li na dirfrinvelsul d g mu li xom ara xar mxo lod! arc mar to sim Re ra an ze cis ken mswrafi taZre bi da ci xekoS ke bi! arc marto qar T ve li de da ka ce bi da ma ma ka cebi, go go ne bi da va Je bi, mo xu ce bul ni da Cvil ni! ara, yve la fe ri, ra sac vxedavT, aris mxolod is, sa i da nac iwye ba Cve ni sam Sob lo qve ya na... iwye ba da ara so des mTav r de ba...
arc mi wis Z v ra an zva vis Ca mo wo la, arc qar T ve lis sik v di li an uS vilod ga da ge ba, arc tyis ga kaf va, arc mi waya nis si ber we, arc brZo leb Si damarcxe ba, arc ucxo to mel Ta gan enis Ser y v na, arc jvarxa te bis ga ta ce ba, arc iad gar Ta, Jamngu lan Ta, si gelgu jar Ta fer f lad q ce va, arc Ra la ti da arc sxva ram gan sac del ni, arc mtris mi er Cve ni be dov la To biT war Tme u li mi we bi an mex da ce mu li mu xa an dam S ra li wya ro – ara fe ri ar niS navs da sas ruls... Cven Cvens sam Sob los Tan er Tad vgrZel de biT ma ra di so ba Si, uke Tes qar T vel Ta fiq reb sa da nat vreb Si, amaT mwa re amok v ne saamog min vaSi, wi nap re bis loc veb Si, axal So bi li va Jis bok ve rul mze ra sa da Ci Tis ka bi ani go go nas morcxv Ri milSi, ar wi vis ira o Si da xa rir mis nax tom Si, uT q mel leq s sa da sul Si Ca bu debul ga lo ba Si, ux mo si os Ca moq rol vas ayo li li furi su le bis TrTol va Si...
arqimandriti mama adami (vaxtang axalaZe)
miniaturebi
gagrZeleba. dasawyisi `ls~ #49
gazeT `literaturuli saqarTvelos~ redaqtors baton Tamaz wivwivaZes
mTavari redaqtori da gamomcemeli
Tamaz wivwivaZegamodis paraskeobiTE-mail: [email protected]
tel.: 293 69 77
m k i T x v e lT a s a y u r a d R e b o d !
gazeTis gamowera ukve SesaZlebelia. amisTvis saWiroa darekoT an miakiTxoT presis gavrcelebis saagentoebs: saqpresa (guramiSvilis gamz. #64, tel: 2 51 85 18), macne (sairmis q. korp. #4, tel: 2 14 74 22), preseqspresi (i. javaxiSvilis q. #86, tel: 2 96 23 11), jeomedia (g. CubinaSvilis #50, tel: 2 95 51 70), piloni (wereTlis gamz. #113, tel: 2 34 77 43), presa 2012 (wereTlis gamz. #142, tel: 2 34 09 35).
gaz. `literaturuli saqarTvelos~ sabanko angariSi:q. Tbilisi ss ,,prokreditbanki~
kodi: MIBGGE22ang. # GE61PC0183600100029708
biT mi as k da WiS kars... sa ket ma ga iR rWi a la.
WiS ka ri den do si iyo... xmac ic no. Rri a leb da igi, igi ne bo
da: „ar Se mox vi deT! ar ga be doT! Cagxo cavT Tqve ni de da!.. qu Cis qa le bo! mTe li cxov re ba xom gxma rob diT da ki dev gix marT! Tqve ni ji Si da ji la gi mov...“ mTel so fels es mo da mi si Rri ali... (gan wi ru li ka cis Rri als hgavda!)
da mi uS ves av to ma tis je ri... yum barac mo is ro les.
tatata! – da i qu xa. mi wac Se zanzar da.
co tac da, iw vo da den dos sax li... or sar Tu li a ni. xis gan na Se ni Zve li Se no ba sab Z liT, mar niT, sa kuW na o Ti. xe lax la gan me or da sro la... me re manqa nam ukan da i xia da bRu i liT Seh y va aR marTs. TiT qos mi wam pi ri uyoo, erT ba Sad gaq ra.
va Jam To fis lu la Se mar Ta. sir biliT Ca moh y va ki bes. Cqa rob da. er Ti wu TiT da ib na, ver mo e az ra, sa iT wa suli yo, dab la, aale bu li sax lis ken. den dos ken Tu ... ara da, gar k ve viT xedav da mas... swo red mas, vi sac un da gas dev ne bo da, gzis bo los, yan ya liT mi ma val dam s mens, mo Ra la tes. Ta vi si saq me aRas ru la, Ca uS va, ga am xi la, axla Sin brun de ba... ra xa nia, To fi ar
sWe ria xel Si, Ti Ti ar ga mo uk ravs Caxma xis T vis. ar da u miz ne bia da arc gaus v ria... Tum ca ra mniS v ne lo ba aqvs. upir ve le sad Wa Ra ra Tma da gaTxe lebu li ke fa amo i Ro mi zan Si. Tum ca ase mi par viT, laC ru lad sro la ar Se eZlo, ar sur da... das t vi na. win wa sul ma mo i xe da. Se Cer da. etyo ba ver ic no, „ra gin dao“, – xe li auq nia. aTTxuTmet na bij ze rom mi u ax lov da, kvlav Se mar Ta lu la, sa nam gon ze mo vi do da, iWe qa Tof ma. dab re ci li mux lis Ta vi da ucx ri la.
iR ri a la, mag ram ra iR ri a la... Se mob run da. daR mar T ze da eS va.
den dos ken......Ta vi si ve ezo Si ipo va igi. vaS le
bis Zir Si, mkla veb ga daS li li iw va den do. da u zo ga vad, umowya lod daecx ri laT. av to ma tis je ri mi eS vaT. gul m ker di Se en g ri aT. ga saf re nad gam za de buls ugav da sxe u li... (gverdiT, pi ra le si li na ja xi eg do). far To mkla ve bi, ji Si a ni yel ki se ri, wab lisfe ri ku lu le bi... (ra tom Rac im Zvel den dos xe dav da... sof lis ula ma zes Wa buks).
xan Z ris su ni mos de bo da siv r ces, mTel am kuTxes. ara vin Sve las ar iTxov da. Cu mad, Ta vis T vis iw vo da Zve li sax li. far da ge biT, tax te biT, qve Sa ge biT, far de biT... niv ris ga lebiT, zaf ra nis ko ne biT, msxli sa da vaS lis Ci re biT... ne la iw vo da. tka cuniT, kvne siT, CaS liT da Ca pir q va vebiT... Sa vi bo li er T vo da cas.
sa nam aqam de mo aR wev da va Ja (sa nam mo Ra la tes mux leb Si mo ce lav da), den dos sax li Ca iw va da Ca i fer f la... sa xu ra vi er T ba Sad Ca mow va.
na xan Z ral Si Car Ca mi si mo xu ci deda...
...sa ku Ta ri sax lis daw va ar ga u gia den dos, arc da ku te bu li de dis bolo qvi Ti ni mo us me nia... ara fe ri ar gau gia... ir g v liv vaS le bi cvi o da, wiTelwi Te li, dam k ra xu li. ra Rac na iri ga nawye ne biT, ga a ve biT as k de bodnen mi was, TiT qos xe ver ika veb da nayofs, ici leb da...
va Jam, er Txans da na ne biT uc qi ra siy r mis me gob ris cxe dars. ver mi us wro, ver mi eS ve la... da i ma la, ro gor sxve bi ima le bi an... sar da feb Si, saw naxel Si... (uk ve are u lad az rov neb da), mag ram, mTa va ri ar SeS lia... Ta vad gauTxa ra saf la vi, Ta vi sa ve ezo Si, vaSle bis Zir Si da a saf la va (de das Tan er Tad...) va zis rqi sa gan jva ri Sek ra da gul ze da a do... egeb iolad iT q mis „sa ku Tar ezo Si, vaS le bis Zir Si da asaf la vaTqo“. es ar iyo mxo lod dasaf la ve ba. igi sa ku Ta ri Tav ze mi wis way ras wa a gav da, da jo jo xe Te bas. amitom iyo, Ti To e u li bel tis amo Re ba da gver diT ga day ra, sa ku Ta ri saf lavis gaTx ras hgav da. da na Sa u lis gan cda Za lav da. mix v da... am de ni sis x lis, crem lis, ube du re bis ata na uk ve aRar Se eZ lo. „Wi ri Wirs ga ak r Tobs da ga aqcev so“, me re ga aq cia?!. are u lad az
rov neb da. ti ri li ewa da da ver ti roda. gam S ralga xe ve bu li ad ga saflavs.
sa nam de id ges aq?! sa er Tod ra darCe nia am so fel Si, ma mapa pi se ul Zvel sax l Si?! mtvri a ni far de bi Tu ga xu nebu li su ra Te bi. ori Ca fi Rvi no... sul es aris... Ti xis jamWur We li... ra?! pir vel yo fi li Te mu ri wyo bi le baa?! ka mo dis uj ra Si, pa pis na qo ni ver cxlis qa marxan ja li uwy via. mo se va debulmo Cu qur T me bu li (mwva ne fe ri mo Za le bia vercxls...) Tu wa i Re ben – wa i Ron!.. sxva ra ga aC nia, ro me li nivTi Rirs am den tan j vad!..
si Cu me iyo den dos ezo Si. kud waW ri li, wi Te li ZaR li ga u
saZ li sad ymu o da. na xan Z ral ezo Si, mar todmar to
dar Ce ni li, Ta vis uiR b lo pat rons das ti ro da, moT q miT zu o da...
2008 w. ag vis to
mi na we ri. sul ax la xan, am ad gi leb Si, mav
Tul x lar Te biT, sa sazR v ro zo li gaav les, ad gi lob rivT mi ka re ba auk r Zales. sazR v ris miR ma dar Ca va Jas ve naxi, qvev re bi. mTa ze wa mo mar Tu li TeTri ek le sia da... ra o den gul sat ke nia! vaS lis Crdi leb Si mi kar gu li dendos saf la vi...
ga ur k vev lo bis Sfo Ti Sey ria siv rces.
(dasasruli. dasawyisi me14 gv.)
Ta maz wiv wi va Zes
92 wlis qar T ve li po e ti gi or gi ya ra u laS vili ma mu liS vi lu ri si xa ru liT mo gi lo cavT Tqven gan gan cxa de bul `li te ra tu ru li saqar T ve los~ aR d ge nas da gTxovT Cam we roT Tqvens raz m Si sa moR va we od Cve ni eri sa da Cve ni sam Sob los ga da sar Ce nad.
uR r me si pa ti vis ce miTgi or gi ya ra u laS vi li
C a n C u ra sCems qar Tul na gazs
ZaR lo Se ezos gu Sa goram Seg q m na ese er T gu li,Sen arc qar Tu li ici daarc ara fran gulber Z nu li,mag ram im de ni Wkua gaqvsmter Tan ar iyo Sek ru li.Se na sjo bi xar zogzo gebsnaR di ZaR lu ri jig ri Ta,mtri sa da moy v ris gar Ce vaSen ara so des gi Wir da,ezo Si ucxos ar uS vebsa a kaS vi lis jib ri Ta.Sens am den cod na ga ge basverc ga i ge ben isi ni,zog jer Sen iseT brZens hgav xargic qer da gul Si vi ci ni,`Ci o ras~ am bavs ma go nebseg Se ni ku dis qi ci ni.
oci we lia
(mwe ral Ta kav Si ris mes ve u rebs)
wig ni ki ara, pa ta ra
– bro Su ra ver ga mo ve ci...
kav Si ris mes ve u re bo –
Ce mi kuT v ni li mo me ciT!!!
tyvia me kuT v nis? – mes ro leT,
ci xe me kuT v nis? – Cam s viT iq...
isic me yo fa, mi Sa `msjis~, –
ojaxs, rom vkve bav – `xam si Ti~!!!
Tqvenc mCag ravT?! –
ara grcxve ni aT?!.
ma inc ver mna xavT – crem li ans!!!
yve las si mar T les mo gax liT, –
Tum ca, ara myavs cxe nia!!!
zo gi Tqven ga nis ma giv rad –
ico deT, rom – me mrcxve nia!!!
2010 w.
P.S. may va la go naS vi li da `Zma ni mis ni~, 11 we li wad ze me tia, rac mweral Ta kav Sirs `mar Ta ven~, ise, rogorc mi Sa `mar Tav da~ sa qar T velos!!! uzur pa to ria es qal ba tonic! yri lo bis mow ve va ar surs, icis rom ga da va ye nebT, Tum ca, xmebs wi nas war `ag ro vebs~, uam rav
sa eW vo pi rebs Re bu lobs – kav Si ris wev re bad, rac imas niS navs, rom mi si mxar dam We re bi iq ne bi an. `ga yal bebis T vis~ em za de ba! xe li suf le basTan `Sex mat k bi le bu lad~ iy v nen, miu xe da vad imi sa, sa sax le wag var Tves... ma inc ar ak ri ti ke ben, ise rogorc sxve bi da mec! dRe van de li, xal xis mi er ar Ce u li xe li suf le ba, val de bu lia mo ag va ros mwe ral Ta kav Si ris `mi Cu ma Te bu li~ saq me e bi!!!
a. m. 2013 w. mar ti
ba to no Ta maz!
ase Ti az ri mo mi vi da Tav Si – yvela pen si o ner ma mwe ral ma, yo ve li Tvis 1620 ricx veb Si, pen si i dan 1010 la ri dav doT, ra Ta kvlav ga moi ces (mtre bis jin ze) ga ze Ti – `lite ra tu ru li sa qar T ve lo~, kvlav Tqve ni re daq to ro biT da kvlav mwer le bis T vis usay var les dRes – pa ras kevs, es dRe xom ga zeT ma `lite ra tu rul ma sa qar T ve lom~ Segvay va ra – qar T vel mwer leb sac da mkiTx ve leb sac.
me, pi ra dad, na in far q ta ri ka ci ga mov jan m r Tel de bi am oc ne bis re a lo bad qce viT! ga i xa re ben da ime di aRud ge baT yve la qar T vel mwe rals, mkiTx vels. ga i xa rebs eri da be ri!
Se iZ le ba am am bav ma, ba ton bi Zina iva niS vi lam dec mi aR wi os da
mwams, xe li ar aukan kal de ba, mi Sas da mi si ban dis mi er ga sa co da vebul, imed da kar gul, mSi e ri mwerle bis dax ma re ba zec!!!
vin icis, Se iZ le ba na yo fi ga moi Ros am ide am?!
me, pi ra dad, ba ton re zo kve renCxi la Zes Tan, mwe ral Ta kav Si ris bib li o Te ka Si mi vi tan 10 lars, 16 ricx vi dan 20 ricx vam de. mwams, 50 mwe ra li ma inc ga i Rebs am Tan xas da ga cocx l de ba ga ze Ti – ̀ li te ra turu li sa qar T ve lo~ da ga mov cocxl de biT Cvenc, Cag ru li mwer le bic!
av Tan dil meg re liS vi li2013 w.
Zvir fa so av Tan dil!
mSve ni e ri az ri mog s v lia Tav Si – ̀ li te ra tu ru li sa qar T ve los~ ga dar Ce na rom gan giz ra xavT!
mag ram me sa qar T ve los mwe ralTa erov nu li aka de mi is pre zi dentad imis T vis ki ar miv sul var, pen si o ne ri mwer le bi rom vZar cvo, ara med ami Ti sa yo facxov re bo pi ro be bic ga va um jo be so da Tqveni say va re li ga ze Tic ga mov ce!
gar w mu neb, asec iq ne ba!
pa ti vis ce miT,
Ta maz wiv wi va Ze
mTel SemoqmedebiT koleqtivs gilocavT Cveni gazeTis mkvdreTiT aRdgomas!
mze amosula, cxraTvala mze, imedis sxivebs rom afrqvevs saqarTveloze... da
es Tqven brZandebiT, batonebo!
gvaxsovs, batoni Tamazi lanCxuTSi erTerTi stumrobisas dagvpirda: ge-
ficebiT, es xelisufleba rom waiqceva, ̀ literaturuli saqarTvelo~ aRsdgeba
da maT waqcevas mogilocavTo! asec moxda! da amitom gierTdebiT sixaruliT,
gisurvebT warmatebebs, mravalJamier!
lanCxuTis literaturuli gaerTianeba `samebis~ wevrebi:
kukuri kukulaZe, jemal doborjginiZe, maguli kvaWaZe, gela geguCaZe, gigla afxazava, darejan biwaZe, nazi galogre, revaz kukulaZe, malxaz CikaSua.