ISTORIJA(prva godina)-GRCKA

74.strKo su Ahajci-drugi naziv za Grke

Kada se doseljavaju na Balkan-kraj 3. ili pocetkom 2. milenijuma pne

Ko su Pelazgi-Stanovnistvo koje su zatekli pri dolasku na Balkan kojima su nametnuli svoj jezik I obicaje

Na sta se Grci dele-Jonci I Eolci

Gde se razvijala Minojska civilizijacija-na Kritu

Po kom imenu dobila naziv-Po Minoju

Ko I kada je otkrio-1890.Artur Evans

Koje pismo-Linearno A

Ko I kada ujedinio Krit-Minos 17.v

Sta je talasokratija-prevlast na moru

Ko je pokorio Krit-Ahajci

76.strGde se nalazila Mikena-Argolid na Peleponezu

Najvazniji centri Mikene na Peloponezu-Tirint I Pilos

Ko je otkrio Mikenu-1876 Shliman Hajnrih

Ko I kada pokorio Krit-1400 Ahajci

Pismo u Mikeni-Linearno B

Titule u Mikeni:Vanaksi-vladari I zapovednici vojske-Lavageti

77.strKo su pratioci-Najuzi krug aristokrata oko kralja

Organi vlasti u Mikeni-Lavaget,Vanaks I pratioci

78.strTrojanski rat-12.vpne

Poharana Troja-1184.

Vazne licnosti iz Grcke spartanci ili Ahajci vise jebem li ga Menelaj I AgamemnonVazne licnosti iz Troje:Paris80.strKo su Dorci I kada dolazi do njihove najezde-Oni su poslednje Grcko pleme koje se naselilo u Heladi krajem 12.v81.strKo je pokorio Mikenu-Dorci 1150

Sta oznacava mracno doba-najezda Doraca

Kada su poceli da osnivaju kolonije-kraj 12.v Efes I Milet

Homersko doba

Sta je I od kad do kad traje-12-9vpne.Mracno doba Grcke kada dolaze Dorci

Kako se nazivaju slojevi stanovnistva-plemena,bratstva I rodovi

Organi vlasti u drzavicama-kralj(bazileus),vece rodovskih staresina I narodna skupstina

84.str

Koje kolonije cini Juzna Italija-Tarent I Sirakuza

Sta je velika Grcka-oblast Juzne Italije nacickana helenskim gradovima

87.str

Gde je I kada osnovana Sparta-Dorski polis 9.v.Lakoniju(Lakedemon)dolina reke Eurote88.strDelilo se stanovnistvo na 3 kategorije:spartijati,perijeci,heloti

Kler-zemljisni posed Organi vlasti:

2 kralja bazileusa

Apela-narodna skupstina cine svi spartijati stariji od 30 godina

Kraljevi clanovi geruzije pored dvojice kraljeva I 28 spartijata starijih od 60 godina

5 efora-nadgledali I pratili kraljeve

Likurg zakonodavac 9vpne,oligarhijsko uredjenje

Kriptije-jedno godisnje ubijanje helota da bi se mladi spartijati spremili za rat

89.strNaziv zajednickih obeda spartijata-sisitije

90.strPeloponeski savez 6v 478.Delski savez u Atini

92.strKo je ujedinio Atiku-Tezej 12.v

Demos-narod seljaci

Eupatridi-aristokrate-rodjeni od plemenitih oceva

93.strAtinom u najstarije doba vladaju-bazileusi

Poslednji kralj-Kodro

Ukidanje monarhije eupatridi

Iz reda eupatrida birani su 9 arhonata

3 organa vlasti:9 arhonata,1 arhon,aeropag(vece koje je zasedalo na brdu posvecenom Bogu Aresu)

Kako se zvala narodna skupstina-eklesija I cinili je slobodni atinski gradjani

94.strKo je dao prve pisane zakone u Atini-Drakon 621. S kvrlju

Solonove reforme

Izabran za arhonta 594.

Uveo je demokratiju-vlast pripada narodu

Koja je poslednja reforma koju je uveo-ukidanje ropstva duznickog

Podelio je gradjane prema prihodu vina,zita I ulju na 4 razreda

Sluzba arhonta je pripadala-samo pripadnicima prva dva razreda

Gradjani prva 3 razreda imali su pravo da zasedaju u-vecu 400 koji je ustanovio Solon

Najvazniji organ-eklesija,u nju ulaze sva 4 razreda

95.strPizistratova tiranija-sebe ranio okrivio druge,dobio je gardu I proglasio vladavinu.Doveo do procvata zemlje 6.v.Naredio u 8.v da se pisu Ilijada I Odiseja

96.strKlisten 508.sproveo reforme

Podelio Atinske gradjane na 10 teritorijalnih fila svaka po 50 predstavnika u vece 5 stotina

Odstranjivali su pretnje za demokratiju.Glasali su tajno na tablicama za njegovo udaljavanje I proterivanje na 10 godina,glasali su na ostrakama I to se naziva ostrakizam

98.strOd kada do kada traje Jonski ustanak-499-449pne

Koja je bila odlucujuca bitka-kod Lade 494.pne

Darije ugusio pobedio ustanak

Trijera-brod sa 3 reda vesala

Koji grad je potpuno spaljen-Milet

99str.Maratonska bitka-490.pne

Ko je pobedio-Atinjani

Drzavnik Temistokle se zalagao da Atina izgradi pomorsku flout

Termopilska bitka-480.pne

Kserks protiv Leonide,Leonida pao

100.strBitka kod Salamine-480.

Temistokle pobedio a Persija izgubila

101.str479.pne 2 bitke se odigrale:kod rta Mikale I Plateje

Grke u bici kod rta Mikale predvodi Ksantip(Periklov otac)u obe bitke Grci su pobedili

101.str478.Delski savez osnovan

102.str468.Bitka kod reke Eurimedont Grci pobedili449.sklopljen mir izmedju Grka I Persijanaca

Sta su placali clanovi Delskog saveza kao prilog-foros454.Atinski pomorski savez

105.strNajveci drzavnik Grcke Perikle

Kada je dobio titulu stratega koja je bila njegov izvor moci-443.pne

Sta je Perikle predlozio 451. u skupstini-Da atinska prava mogu imati samo oni ljudi cija su oba roditelja bili atinski gradjani

Narodna skupstina eklesija-svi punoletni gradjani Atine.Eklesija vodila spoljnu politiku donosila je odluke o objavi rata I sklapanju mira primala je izaslanike iz drugih zemalja u ratu odredjivala zapovednike vojske

Vece 5 stotina-pretresalo svako pitanje koje je trebalo da bude izneseno pred eklesiju,imala pravo da poziva arhonte I druge magistrate na odgovornost I da im sudi,starali su se o trijerama lukama,nadzirali sve gradjevinske radove u Atini

Aeropag je I dalje postojao ali je gubio moc-ostavljene su mu sudske funkcije u verskim prestupima

111.strAtina protiv Sparte 431-404pne uzrok strah Lakedemonjana od jacanja AtineArhimadov rat po kralju Arhimadu 431-421pne

113.strAmfipolj vodjene bitke oko njega 3 godineBrasida poginuo 424. VojskovodjaNikijin mir 421.pne na 50 godina sklopljen po vojskovodji Nikiji

Sicilijanska ekspedicija-415pne. Alkibijad je podsticao to,njegovi su ga izdali

Sirakuza najmocniji grad na Siciliji

115.str413.pne osvojili Dekeleju,Sparta pobedilaEgospotam 405pne Atina izgubila

Spartanci oslobadjaju clanove pomorskog saveza.Vojskovodja Lisandar

404.Atinjani se predali I to je kraj Atine,Sparta je pobedila

NAJVAZNIJI SPARTANCI:Lisandar,Menelaj,Brasida,Leonida,Arhida,Likurg,Lisip

117.strSta je antopomorfizam-Prikazivanje Bogova u ljudskom obliku

118.strHeroji:Herakle,Ahil

Mitsko bice:kentaur(covek-bik),kerber(3 glave pas)

Bogovi:Zevs-munje gromovi vrhovni,Hera-zene I brak,Posejdon-more,Had-podzemlje,Demetra-plodsnost zemljoradnost,Hestija-kucna ognjista,Ares-rat,Apolon-svetlost umetnost muzika,Artemida-divlje zivotinje priroda I lova,Afrodita-lepota ljubav,Hefest-zanatlije vatra,Hermes-glasnik bogova,Dionis-vino veselje

119.strNajpoznatije prorociste-Delfi,Apolonovo svetiliste

OI-776pne-393ne

Ko je bila pitija-Svestenica koja je padala u trans I proricala buducnost

120.strPanatenejske svecanosti-povorke u cast bogovima koji su im bili zastitnici

Hram-Partenon I Erehtejon

Stubovi dorski,jonski I korintski

Karijatide-zenske figure koje umesto stubova drze krov

122.strSta su kore a sta kurosi-zenske statue I muske statue

3 vajara:Fidija-Atina Partenos u Partenonu I Zevs u Olimpiji.Miron-diskobolos.Poliklet-Kopljonosa

126.strEpski pesnici-Homer(Ilijada I Odiseja)8.vpne

Hesiod-radjanje bogova,poslovi I dani,teogonija 8.vpne

127.strLirski pesnik-Pindar

Tragedija-pesma za boga Dionisa

3 tragicara:Eshil(persijanci),Sofokle I Euripid

128.strVeliki Grcki komediograf-Aristofan

Otac istorije Herodot-grcko-persijski ratovi,istorija

Najveci istoricar-Tukidid-istorija peloponeskog rata

129.strFilozofija-Tales-voda

Sokrat-pitanje morala dobra I zla,sreca je cilj zivota,vrlinom se postize sreca

Platon bio sledbenik Sokratov-otvorio akademiju-drzava I zakoni delo

Ksenofont-helenska istorija,nastavio je Tukididovo delo

130.strPlaton ucenik Aristotela

Peripateticka skola osnovana od Aristotela

Lekar-Hipokrit

133.str

Ko su oligarsi-pristalice Lakedemonjana

Za uspon Tebe odgovorna 2 vojnika Epaminonda I Pelopida,uveli su svetu cetu 300 mladih tebanskih aristokrata,osnova moci Tebe

Bitka kod Leuktre-pobedili Spartu

Bitka kod Mantineje-sjebali Tebance ali ne I svetu cetu

134.strUspon Makedonije-Filip II 359-336pne

135.strAtinski besednik-Demosten,filipike protiv Filipa upucene

Elitna konjica Makedonije-pratioci

Drugi atinski pomorski savez 337.pne

136.strIsokrat besednik-velicao Filipa II

Bitka kod Heroneje okoncala sudbinu Helade 338.pne.Atina I Teba vs Makedonija

Heronejski lav-spomenik

Svehelenski kongres Filipa II u Korintu 337.pne krece se na Persiju

Ubijen 336.pne

138.strAleksandru je Aristotel bio ucitelj

Omiljena knjiga Aleksandrova-Ilijada

Pohod na sever 335.

Krenuo je na Beotiju(Tebu),postedeo je Pindara.Demosten je bio predvodnik pobude Tebe I Atine protiv Aleksandra

Pohod na Persiju 334.pne,334.pne reka Granik(osvojio malu Aziju),grad Is 333(osvojio Fenicanske gradove).pne.Egipat 332.pneDobija 3 bitke protiv Persije

139.str331.pne bitka kod Gaugamele,pobedio Persiju osvojio Persepolis

140.str327.pohod na Indiju

Na reci Hidaspu pobedio Pora

Osvojio Pendzab

Odustao od osvajanja Indije I vratio se u Vavilon koji je izabrao za prestonicu

141.strVavilon nova prestonica

323.pne umro u Vavilonu,Aleksandar(336-323pne)

144.strAleksandrova prestonica bio Vavilon

Sta su satrapije-upravne jedinice na koje je bilo podeljeno Persijsko carstvo

145.strSta je svadba Evrope I Azije-sklapanje brakova izmedju Makedonaca I Persijanki,masovna svadba.Grad Suza 324.pne

Kada je osnovana Aleksandrija-331.pne u Egiptu

146.strDoba posle Aleksandrove smrti bilo je doba sukoba izmedju njegovih vojskovodja,dijadoha

Makedonijom vladala dinastija-Antigonida,Egiptom-Ptolomeida,Sirijom-Seleukida,Pergamska kraljevina u Maloj Aziji

Sve helenisticke monarhije imale su slicno uredjenje-sva vlast pripada kralju

Savetovao se sa prijateljima,najuzim krugom aristokratije

Cinovnici su bili Grci I Makedonci,najvisi polozaj epistolograf,sekretar kralja

Drzava Seleukida podeljena na satrapije,a Egipat na nome

Dijadosi I njihovi naslednici epigone sledili politiku osnivanja gradova

149.strEgipatska boginja Izida,kult njen.Ima njeno mesto u Aleksandriji,boginja prirode zemlje mora I mracnog podzemnog sveta

Sinkretizam-spajanje Grckih bozanstava sa bozanstvima drevnog istoka

Sarapis-predstavljao spoj najznacajnijih egipatskih I helenskih bogova,gospodar podzemnog sveta

150.strSvetionik-Faros,Egipat

Lisip-vajar Aleksandra

Helenisticki majstori usavrsili tehniku izrade-mozaika

Helenisticka umetnost-Umiruci Gal,Umircu Obeliks

RAZLIKA IZMEDJU HELENSKOG I HELENISTICKOG:

151.strNajbogatija biblioteka u AleksandrijiVladari dinastije Ptolomeida u Aleksandriji otvorili Muzej,dom muza,dom nauke I umetnostiHelenisticka istoriografija-Polibije,delo istorija,od prvog punksog rata izmedju rima I kartagine 264pne do pada Helade pod rimsku vlast 146.pne152.str2 poznata naucnika:Euklid-elementiAristarh-heliocentricna teorija153.strArhimed-broj P,mehanika-poluga