Istotnym źródłem zagrożenia dla osoby, która zaczyna przygodę z rozbudową kompu­tera, jest brak

doświadczenia i wprawy. Kiedyś trzeba jednak zacząć Gruntowna wiedza teoretyczna, rozwaga, dokładność i

lektura niniejszego rozdziału powinny ustrzec początkujących monterów przed pomyłkami.

instrukcje obsługi (mogą być w pdf) : płyty głównej

zakres obsługiwanych mikroprocesorów, rodzaj i wielkości obsługiwanej pamięci operacyjnej RAM, poszczególne funkcje programu BIOS Setup, sposób montażu dodatkowych komponentów, sposób zamontowania płyty i podłączenia przedniego panelu

obudowy, konfiguracja zworek lub mikroprzełączników, przywracania płyty do ustawień serwisowych, chipset i jego możliwości (interfejsy pamięci masowych, porty,

magistrale itd).

monitora, karty graficznej, karty sieciowej karty dźwiękowej.

Indukują się na ubraniach i ciele montera. Przeskok iskry między na przykład palcem a układem scalonym może spowodować uszkodzenie sprzętu (przepalenie).

Aby poradzić sobie z wyładowaniami elektrostatycznymi, można skorzystać ze stołu montażowego z uziemieniem lub użyć zestawu antyelektrostatycznego. Zestaw taki składa się z uziemionej maty, którą łączy się przewodem z obudową, oraz opaski zakładanej na nadgarstek

Stół montażowy trzeba utrzymywać w czystości, a wszystkie komponenty zawierające układy scalone powinny być chwytane za metalowe elementy montażowe. Płytki drukowane, które nie mają takich elementów, należy trzymać za brzegi. W celu wyrównania potencjałów elektrycznych można co jakiś czas dotykać stalowych uziemionych elementów, na przykład obudowy komputera.

wkrętak krzyżakowy lub z wymiennymi końcówkami,

pinceta

próbnik elektryczny

wkrętak elektryczny,

opaska lub cały zestaw antyelektrostatyczny,

zestaw różnych pincet,

cążki boczne,

przyrząd do obrabiania końcówek przewodów elektrycznych,

zaciskarka okablowania sieciowego,

wkrętaki zegarmistrzowskie.

Kurz nadmiernie gromadzi się na wszelkiego rodzaju wentylatorach czy radiatorach

Do podstawowych mechanicznych środków czyszczących i konserwacyjnych można zaliczyć: pędzelki, sprzężone powietrze, pałeczki z wacikami, odkurzacz komputerowy.

Wykorzystywane są również środki chemiczne: smary silikonowe, środki i pianki czyszczące, antystatyczne środki czyszczące.

Zasilanie można ponownie podłączyć dopiero po

zamontowaniu w obudowie wszystkich niezbędnych

komponentów, po wcześniejszym upewnieniu się czy zostały

one prawidłowo osadzone w obudowie i na płycie głównej.

Pomyłka może trwale uszkodzić pojedynczego komponent

lub nawet kilka podzespołów.

Warto pamiętać, aby zasilanie doprowadzić do gotowego

komputera za pomocą specjalnej listwy z bezpiecznikiem, a

najlepiej za pośrednictwem UPS-a.

wkręcenie do obudowy dodatkowych podstawek

umieszcza się płytę wewnątrz obudowy

jest podłączenie przycisków, diod sygnalizacyjnych i gniazd przedniego panelu obudowy do płyty głównej

wyprowadzenia poszczególnych elementów: SPEAKER (głośnik systemowy), POWER (przycisk zasilania), RESET SW (przycisk resetu), POWER LED (dioda zasilania), D. LED (dioda twardego dysku)

przedni panel magistrali USB, IEEE1394, wejścia i wyjścia audio, adaptera 1394 (Fire­Wire) oraz zintegrowanej lub stacjonarnej karty muzycznej.

niektóre komponenty, jak chipset i karty zintegrowane z płytą, wymagają do poprawnego funkcjonowania odpowiednich sterowników. Znajdują się one zwykle na CD/DVD, ale można również pobrać pakiet instalacyjny ze strony producenta. Instalacja przebiega w kilku etapach, gdyż po zainstalowaniu sterowników zwykle należy ponownie uruchomić komputer i po wczytaniu systemu operacyjnego kontynuować proces dla pozostałych podzespołów.

Zasilacz należy umieścić w górnej części obudowy w otworze montażowym i przytwierdzić do obudowy wkrętami, niektóre obudowy mają specjalny stelaż unieruchamiający zasilacz za pomocą tylko jednego wkrętu

Następnie wtyczkę zasilania podłącza się do gniazda zasilania ATX na płycie głównej. Dodatkowo złącze ATX12V podłącza się do gniazda regulatora napięcia

Mikroprocesor jest montowany na płyciegłównej w gnieździe typu Socket, LGA lub Slot. W przykładzie montowany będzie mikroprocesor filmy Intel przeznaczony dla gniazda LGA775. Na pierwszym etapie należy odblokować klapkę gniazda LGA i umieścić w nim mikroprocesor, dopasowując jego wcięcia do wypustek w gnieździe

Po umieszczeniu mikroprocesora w gnieździe należy zamknąć i zabezpieczyć klapkę gniazda. Górną jego część smarujemy niewielką ilością pasty termoprzewodzącej i równomiernie ją rozprowadzamy. Kolejnym etapem jest umieszczenie na nim radiatora i przytwierdzamy go do płyty. Na końcu do gniazda na płycie głównej montujemy zasilanie wentylatora.

Gniazda pamięci są tak wyprofilowane, by możliwe było tylko prawidłowe zamontowanie modułu. Ważne jest odpowiednie dobranie modułów pamięci RAM typu DIMM do slotów pamięci płyty głównej.

Po włożeniu pamięci do gniazda należy go docisnąć palcami tak, by zatrzaski gniazda zapięły się na bocznych wcięciach płytki pamięciami.

Podłączamy zasilanie przy pomocy małej wtyczki. Błędne podpięcie nie spowoduje uszkodzeń, ale urządzenie nie będzie działać. Jeśli dioda sygnalizująca odczyt danych świeci bez przerwy już po załączeniu komputera, najczęstszą przyczyną jest właśnie nieprawidłowe podpięcie taśmy sygnałowej.

Napęd montujemy w szczelinie z otworem 3,5” w obudowie komputera

Podłączamy 34-żyłową taśmę do złącza kontrolera stacji dyskietek na płycie głównej.

Podłączamy wtyczkę przy której znajduje się przeplot do złącza stacji dyskietek.

konfiguracja (dyski ATA),

zainstalowania go w obudowie komputera,

odłączenia go do interfejsu

podłączenia zasilania

Jedną stronę kabla interfejsu podłącza się do płyty głównej (lub adaptera hosta), drugą przyłącza donapędu. Teraz wystarczy odnaleźć złącze zasilania i połączyć je z gniazdem zasilania dysku twardego. W przypadku napędu ATA będzie a 80-żyłowa (w starszych wersjach 40-żyłowa) oraz złącze zasilania urządzeń peryferyjnych. Do podłączenia dysku SATA lub SAS wykorzystuje się 7-żyłowy kabel i 15-pinowe złącze zasilania

W przypadku wewnętrznych urządzeń SCSI zasilanie podłącza się za pomocą wtyczki zasilania urządzeń peryferyjnych. Do montażu urządzenia wewnątrz obudowy należy zastosować taśmę z kilkoma wyprowadzeniami zakończoną terminatorem. W przypadku montażu zewnętrznego terminatory montuje się w gniazdach skrajnych urządzeń.

Proces konfiguracji przebiega w dwóch etapach:

konfiguracji napędu,

konfiguracji w programie BIOS Setup płyty głównej.

Nie ma potrzeby konfigurowania napędów SATA, ponieważ jeden kanał umożliwia obsługę tylko jednego dysku. W napędach ATA jeden kanał IDE obsługuje dwa urządzenia, w związku z czym należy skonfigurować napędy do pracy z jedną taśmą transmisji danych. Konfiguracji dokonuje się za pomocą zworek, ustawiając kolejno dysk pierwszy jako master, drugi jako slave lub oba jako Cable Select (CS)

W przypadku równoległego SCSI istnieje potrzeba ustawienia identyfikatora dla kolejno podłączanych napędów (SCSI ID). Napędy konfiguruje się za pomocą zworek. W przypadku niektórych dysków firm Seagete czy Maxtor automatycznej konfiguracji dokonuje mechanizm Plug and Play. Wszystkie współczesne płyty główne potrafią zidentyfikować i dobrać parametry dysku takie jak rozmiar, liczba sektorów, na­główków, cylindrów itd. Mimo to warto wiedzieć, gdzie dokonuje się zmian ustawień w BIOS Setup, gdy pojawią się nieoczekiwane problemy.

W przypadku BIOS-u firmy AMI dostęp do ustawień parametrów dysku uzyskamy w następujący sposób:

Włączamy komputer i uruchamiamy program BIOS Setup (przycisk Delete).

Odnajdujemy opcję Standard CMOS Features.

Wybieramy kanał IDE do skonfigurowania, na przykład Primary IDE Master.

Opcję Type zmieniamy z Auto na User.

Opcje Cylinders, Heads i Sectors mogą być ustawiane ręcznie (dane powinny być podane na etykiecie napędu).

Jeżeli urządzenie pracuje pod interfejsem SATA, wystarczy wpiąć przewód danych do płyty i napędu i podłączyć zasilanie

W urządzeniu ATA należy skonfigurować napęd za pomocą zworek konfiguracyjnych

Najważniejsze to dopasować interfejs karty do gniazda na płycie głównej. Karta pod AGPx8 do optymalnego działania wymaga również gniazda AGPx8, a sprzęt pod PCI-E x16 będzie współpracował tylko z tego typu interfejsem.

Montaż zaczynamy od zidentyfikowania złącza interfejsu graficznego na płycie głównej. Przy nowej obudowie komputera na wysokości gniazda należy wyłamać zaślepkę z tylnego panelu. Następnie umieszczamy kartę graficzną w gnieździe i dociskamy tak, by złącze dokładnie wsunęło się w gniazdo magistrali. Na koniec wystarczy zamknąć zacisk zabezpieczający na gnieździe (AGPx4, x8 i PCI-Ex16) i przykręcić kartę do obudowy. Ostatnim zadaniem jest podłączenie monitora do wyjścia karty graficznej. Następnie:

podłączamy monitor

uruchamiamy system operacyjny

Instalujemy sterowniki i oprogramowanie do obsługi karty

Kartę dźwiękową umieszczamy najczęściej w gnieździe magistrali PCI. Należy wybrać wolne gniazdo interfejsu i dokładnie wcisnąć w nie złącze karty. Na koniec unieruchamiamy kartę, przytwierdzając wkrętemdo obudowy Po uruchomieniu systemu operacyjnego mechanizm Plug and Play wykryje nowy sprzęt, system dysponuje sterownikami karty, zainstaluje ją automatycznie, lub poprosi o włożenie nośnika z oprogramowaniem dla danego urządzenia.

instalacja przebiega zazwyczaj standardowo poprzez kolejne kroki kreatora. Pod koniec procesu instalacyjnego może pojawić się prośba o podanie typu posiadanego zestawu głośnikowego, na przykład 2.1, 4.1, 5.1 czy 7.1.

Następnie należy do wyjścia karty wpiąć okablowanie nagłośnienia

Głośniki przyłączane są za pomocą trzech przewodów z kolorowanych końcówkami minijack. Zielony obsługuje dwa przednie głośniki, czarny dwa tylne, a pomarańczowy – głośnik centralnyi subwoofer

Na ostatnim etapie testuje się zestaw zapomocą programowego miksera karty dźwiękowej.

Drukarki, skanery, kamery internetowe i zewnętrzne napędy.

Zwykle komponenty współpracują z magistralą USB lub IEEE1394. Nowoczesne interfejsy szeregowe pozwalają na podłączanie urządzeń w czasie pracy komputera (mechanizm Hot Swap), a mechanizm Plug and Play automatycznie wykrywa nowy sprzęt i pozwala zainstalować odpowiednie sterowniki.

Sprzętowa - dokonuje się fizycznego czyszczenia radiatorów, wentylatorów i innych komponentów

Programowa - za pomocą oprogramowania można na przykład zdefragmentować dane na dysku twardym, opróżnić katalogi tymczasowe lub usunąć nieużywane pliki.

Przed użyciem środków czyszczących należy się upewnić, czy nadają się one do konserwacji urządzeń elektronicznych. Środki chemiczne wykorzystywane na przykład do czyszczenia styków elektrycznych powinny być wolne od zanieczyszczeń. Preparaty do czyszczenia sprzętu elektronicznego mają postać płynną, rzadziej występują w aerozo­u. Środek czyszczący należy nanosić za pomocą gąbki, irchy itp

Do mechanicznego usuwania kurzu z elementów wewnątrz obudowy komputerowej nożna użyć powietrza pod ciśnieniem. Czasami jednak zabrudzenia są tak duże, że należy wymontować sprzęt, na przykład radiator i wentylator, i odkurzyć zabru­dzone komponenty - najlepiej miniaturowym odkurzaczem komputerowym lub samochodowym.

Kurz zgromadzony na kartach rozszerzeń można usunąć za pomocą małego pędzelka. Zaśniedziałe styki elektryczne można przeczyścić za pomocą wacików nawilżonych ~ czystym alkoholu lub acetonie.

Do czyszczenia monitorów można użyć środków antystatycznych, które znacznie zmniejszają ilość kurzu osiadającego na plastikowych częściach.

Technik komputerowy powinien umieć zidentyfikować problem i postarać się go usunąć.

W diagnozowaniu uszkodzonego sprzętu pomagają doświadczenie, oprogramowanie diagnostyczne i osprzęt diagnostyczny. Dodatkowym ułatwieniem jest posiadanie prawnych części zamiennych, które umożliwią zdiagnozowanie problemu na poziomie sprzętowym.

Producenci sprzętu komputerowego do przytwierdzania elementów elektronicznych na płytach drukowanych używają techniki zwanej lutowaniem powierzchniowym, przez co naprawa takich urządzeń jest właściwie niemożliwa. Z tego względu płyty główne, twarde dyski, moduły pamięci i mikroprocesory nie podlegają naprawie i po ewentualnym uszkodzeniu należy je zastąpić nowymi.

Jeżeli komputer w ogóle nie reaguje na naciśnięcie przycisku Power na obudowie, to należy wziąć pod uwagę następujące przyczyny usterki:

1. Kabel zasilania nie został włączony do gniazdka prądu elektrycznego.

2. Dodatkowy przełącznik na zasilaczu jest wyłączony.

3. Nieprawidłowo podłączono przycisk Power do pinów panelu na płycie głównej.

4. Przepalił się bezpiecznik w listwie zabezpieczającej.

5. Nastąpiła awaria zasilacza.

6. Nastąpiła awaria płyty głównej.

Pierwszym oprogramowaniem diagnostycznym, które uruchomi się automatycznie po włączeniu

komputera, jest procedura POST zawarta w BIOS-iepłyty głównej. Jeżeli wykryje nieprawidłowości,

sygnalizuje je w postaci dźwiękowej lub wizualnej. W celu rozszyfrowania alarmu należy zajrzeć do

instrukcji płyty głównej i odszukać znaczenie alertu. Dodatkowo BIOS może na ekranie wyświetlać komunikaty o problemie. Opis sygnalizacji dla

BIOS-ów różnych producentów można odnaleźć pod adresem: http://81.210.89.83/pf/bios.htm.

1. Nie podłączono myszy lub klawiatury; ewentualnie podłączono je nieprawidłowo.

2. Brakuje mikroprocesora lub jest on uszkodzony.

3. Nieprawidłowo zamontowano moduły pamięci, pamięć jest niesprawna lub w ogóle jej brakuje.

4. Nieprawidłowo zamontowano jedną z kart rozszerzeń lub karta jest uszko­dzona.

5. Brak karty graficznej, karta jest uszkodzona lub niedokładnie zamontowano ją w gnieździe magistrali.

6. Błędnie podłączono stację dyskietek lub nie podłączono kabla zasilającego.

7. Pozostawiono dyskietkę w napędzie.

8. Błędnie podłączono dyski twarde lub źle skonfigurowano master/slave.

9. Uszkodzony został MBR24 (ang. Master Boot Record - główny rekord startowy) dysku.

10.Uszkodzony został program ładujący system lub brak systemu na dysku.

Podczas inicjacji komputera może się pojawić błąd typu BIOS checksum error (błąd sumy kontrolnej układu CMOS) są problemy BIOS-u z odczytaniem zawartości pamięci VRAM (CMOS), w której

przechowywane są ustawienia płyty głównej. W najlepszym przypadku wystarczy wejść do programu BIOS Setup, zapisać

ustawienia i problem często znika. Jeżeli to nie pomogło, to należy przywrócić ustawienia serwisowe płyty. Na płycie głównej znajduje się najczęściej zworka, którą należy przełożyć na piny resetujące, a

następnie włączyć i wyłączyć komputer - nastąpi reset ustawień (procedura restartu powinna być opisana w instrukcji płyty).

Ostatecznie zamiast przełączania zworki można wyciągnąć baterię. Czasami błąd sumy kontrolnej może powodować uszkodzona bateria. Fizyczne uszkodzenie pamięci CMOS jest równoznaczne z wymianą płyty głównej na nową, ponieważ pamięć VRAM wbudowana jest w

chipset.

Fizyczne uszkodzenie napędu kończy się najczęściej utratą zapisanych informacji lub znacznymi kosztami wynajęcia wyspecjalizowanej firmy odzyskującej dane. Uszkodzenia o charakterze logicznym można usunąć we własnym zakresie. Należy jednak pamiętać, że zawsze lepszym rozwiązaniem jest przeciwdziałanie niż naprawianie. Istnieje kilka zasad, których stosowanie pozwoli zmniejszyć prawdopodobieństwo awarii: Prawidłowo mocuj dysk twardy. Pionowy montaż skraca

czas użytkowania napędu. Unikaj zbyt wysokich i zbyt niskich temperatur, w których

pracuje napęd (optymalne 20 - 25°C). Prawidłowo zamykaj system operacyjny. Unikaj sytuacji, w których dysk podczas pracy narażony jest

na wstrząsy i uderzenia.

Na dyskach twardych występują dwa rodzaje błędów:

Błędy logiczne (ang.logical errors, software errors) polegają na uszkodzeniu struktury danych i powodują błędy w działaniu oprogramowania. Nie jest to fizyczne uszkodzenie dysku, a tylko struktury przechowywanych danych.

Błędy fizyczne (ang. physical errors, hardware errors) są fizycznymi uszkodzeniami dysku powodującymi częściowe dysfunkcje lub całkowite zatrzymanie działania napędu

Symptomy wskazujące na uszkodzenie twardego dysku:

Wolny czas zapisu i odczytu.

Wydawanie dziwnych dźwięków (stukanie, skrzypienie, zgrzytanie).

Pojawianie się błędów zapisu i odczytu.

Ograniczony dostęp do danych zapisanych na dysku.

Pojawianie się programu sprawdzającego strukturę dysku podczas inicjacji systemu operacyjnego.

Wystąpienie przynajmniej jednego z wymienionych objawów powinno skłonić użytkownika do zrobienia kopii zapasowej dysku.

Fizyczne błędy na dysku twardym mogą pojawić się z różnych przyczyn:

niezależnych od użytkownika: przepięcia elektryczne lub zmęczenie materiału, z którego wykonane są elementy mechaniczne.

zła eksploatacja dysku: lekkie uderzenie w obudowę może spowodować przeniesienie drgań na dysk twardy, co przełoży się na wytrącenie głowicy z prawidłowej pozycji i spowoduje wystąpienie błędu logicznego. Zbyt mocne uderzenie może spowodować mechaniczne uszkodzenie nośnika

Uszkodzone sektory (ang. bad sectctors) najczęściej są oznaką złej eksploatacji lub starzenia się napędu. Uszkodzonych sektorów nie da się naprawić. Dyski twarde mają zapasowy obszar, na którym alokują uszkodzone sektory, po pewnym czasie zaczyna brakować miejsca na

obszarze zapasowym i błędne sektory stają się problemem. Jeżeli uszkodzenia sektorów mają charakter logiczny, można przystąpić do naprawiania dysku we własnym zakresie. Programy do naprawiania

dysku nie odzyskują informacji, a starają się jedynie naprawić strukturę dysku, ratując to, co pozostało. W efekcie uzyskamy

poprawnie działający dysk oraz część odzyskanych danych, które niefortunnie mogą zostać zapisane na miejscu wcześniej

uszkodzonych sektorów.

Jeżeli priorytetem są dane, w pierwszej kolejności trzeba się zająć nie naprawą dysku, ale ich odzyskaniem za pomocą specjalnego

oprogramowania. Fizyczny kontakt głowicy i ramienia z talerzem, w rezultacie nastąpi mechaniczne uszkodzenie nośnika

Częste pojawianie się niebieskiego ekranu oznaczającego wyjątek krytyczny podczas normalnej pracy komputera może wskazywać na fizyczne uszkodzenie pamięci operacyjnej. W celu sprawdzenia pamięci można się posłużyć narzędziem

Memtest które jest dostępne pod adresem: http://www.memtest.org/#downcode.

Gdy podczas pracy komputera PC następuje jego samoczynny twardy rozruch (komputer wyłącza się i włącza ponownie), najczęstszą przyczyną jest prawidłowe działanie czujnika

temperatury wbudowanego w mikroprocesor. Jego zadaniem jest uchronić CPU przed uszkodzeniem. Jeśli zostanie

przekroczona pewna wartość temperaturowa, płyta główna powoduje natychmiastowy reset komputera

Najczęstsze przyczyny takiego zachowania komputera:

1. Uszkodzeniu uległ wentylator wspomagający radiator zamontowany na mikroprocesorze.

2. Wentylator zaciera się od kurzu i zaczyna wolniej pracować.

3. Między wentylatorem a radiatorem zebrała się warstwa kurzu.

4. System chłodzenia nie został dopasowany do możliwości mikroprocesora i pod­czas ciepłych dni nie jest w stanie wydajnie odprowadzać ciepła.

5. W BIOS Setup wprowadzono zbyt mały zabezpieczający próg temperaturowy dla danego modelu mikroprocesora.

Może się zdarzyć, że po uruchomieniu komputera dioda zasilania będzie się świecić, wentylatory zadziałają, jednak nie nastąpi inicjacja BIOS-u płyty. Tego typu objawy mogą być wynikiem niewłaściwego działania każdego komponentu, jednak najczęściej za takie anomalie odpowiada częściowo uszkodzony zasilacz. Należy go jak najszybciej wymienić, ponieważ może uszkodzić inne urządzenia.

1. Wyciszony głos w systemie lub w oprogramowaniu karty dźwiękowej,

2. Brak zasilania na wzmacniaczu głośników.

3. Nie podłączono okablowania do karty lub nagłośnienia.

4. Błędnie zamontowano okablowanie, na przykład zamiast do wyjścia stereo gło­śniki podłączono do wejścia mikrofonowego.

5. Instalacja sprzętu audio nie przebiegła prawidłowo.

6. Istnieje konflikt karty zintegrowanej na płycie z zewnętrzną kartą podłączoną do magistrali PCI - należy w BIOS Setup wyłączyć kartę zintegrowaną z płytą główną

1. Kartę graficzną obsługuje stara wersja oprogramowania. Źle dobrano parametry obrazu w ustawieniach karty. Źle dobrano parametry odświeżania monitora. Okablowanie nie zostało prawidłowo zamontowane.

2. Słabej jakości zasilacz powoduje zakłócenia w postaci falującego lub migoczącego obrazu.

3. Nie wyregulowano prawidłowo geometrii obrazu w monitorze (szczególnie CRT). Nie dobrano optymalnej rozdzielczości dla monitora (LCD).

4. Słaby system chłodzący karty powoduje zawieszanie się systemu przy dużym obciążeniu (na przykład w przypadku gry 3D).

http://www.krzychoo.araneo.pl/kurs.php