Italijanski Gramatika Novo

8/11/2019 Italijanski Gramatika Novo

1/29

MALA GRAMATIKA ITALIJANSKOG JEZIKA

Svi se slaemo da je italijanski jezik veoma lep i melodian! To je jezik koji p"ipada "omanskoj #"$pi kao i %"an&$s(panski' po"t$#alski i "$m$nski' a "azvio se iz latinsko# jezika' tako da mno#e "ei $ jezi&ima koji ne p"ipadpomen$toj #"$pi mo#$ da )$d$ p"epoznatlive po svojoj osnovi p"e$zetoj iz latinsko# jezika!Melodinost italijansko# jezika potie i od to#a (to svaka "e p"aktino zav"(ava vokalom i (to jezik ne poznslo#ove sa po nekoliko konzonanata )ez vokala * kao na p"! na(e "eiprstili vrst' grm' trn' vrh ili spremanje +Italijanske "ei se lako iz#ova"aj$ i nadovez$j$' i $ iz#ovo"$ se ne oseti nikakva p"ep"eka *N!p"! Io studio l italia

+!, ' tako da "eeni&e imaj$ t$ pose)n$ melodik$ i "itam!Italijanska #"amatika' ipak' nije tako jednostavna i nije $ potp$nosti p"e$zela latinske konst"$k&ije' a osim to#a' imdosta iz$zetaka od p"avila' i mada se konst"$k&ija "eeni&e ne "azlik$je mno#o od na(e' nije $vek mo#$-e dap"evede kontekst kao $ na(em jezik$!

.ostoje veoma do)"i $d)eni&i i #"amatike koje detaljno o)"a/$j$ italijanski jezik a ova 0mala #"amatika1 namenjenst$dentima 2poetni&ima' kao mala pomo- $z $d)enik 0 3n #io"no in Italia1!

SA4R5AJ

3vod

lITALIJANSKI JEZIK6! A)e&eda7! Glasovi i zna&i 8Samo#lasni&i *vokali, i s$#lasni&i *konsonanti,l8Iz#ovo" samo#lasnika i s$#lasnikal84i%tonzi' pol$samo#lasni&i i p"ividni dvo#lasni&i8Iz#ovo" slova 9':'Z i kom)ina&ije slova

8Kom)ina&ija slova &' # sa vokalima E' i I 8 palataliza&ija8Iz#ovo"; 1S&?i@e

MOROSINTAKSA

B! CLANOd"e/eni lan 8 O)li&i od"e/eno# lana

."ime"iNeod"e/eni lan 8 O)li&i neod"e/eno# lana."ime"i3pot"e)a od"e/eno# lana."ime"i3pot"e)a pa"titivno# lana


2/29

l."ime"illlIMENILO SLO5ENO REME .ASSATO .ROSSIMOG"a/enje pa"ti&ipa."ime"iNep"avilni pa"ti&ipi."ime"i

ABECEDAGLASOVI I ZNACI

lABECEDA, glasovi i znaci, izgovor

Italijanska a)e&eda ima 76 slovni znak' iako $ iz#ovo"$ ima vi(e #lasova tako da se ko"iste zd"$ena slovado)ijanje ti= #lasova koji od#ova"aj$ i #lasovima $ na(em jezik$!

AE


3/29

G di . pi Z dzeta

SAMOGLASNICI (VOKALI) i SUGLASNICI (KONSONANTI)

Italijanski jezik ima F vokala *samo#lasnika, i 6 konsonanata *s$#lasnika,!okali 2 a' e' i' o' $ iz#ova"aj$ se kao i $ s"pskom jezik$' s tim (to postoje neznatne "azlike $ iz#ovo"$ zatvo"evokala e' o kao i $ iz#ovo"$ di%ton#a *dvo#lasnik, i t"i%ton#a *t"o#lasnik,' tj! po dva ili t"i vokala $ kom)ina&iji i8a i8o' i8$ *kada 0i1 do)ija znaenje pol$vokala pa se iz#ova"a kao na(e J,' ili p"ividni= dvo#lasnika ' kada se svaki vo

iz#ova"a pojedinano!

4i%tonzi' pol$samo#lasni&i i p"ividni dvo#lasni&i

."ime"i;

4i%ton# ; pia&e"e' piede' piove' pi$ma * iz#ovo" je naj)lii na(empj2 pjaere, pjede, pjove, pjuma 8 zadovoljststopalo' pada ki(a' pe"o ,

T"i%ton#; ai$ola' pi$olo' miei ' t$oi * iz#ovo"; ajuola, pijuolo, mjei, tuoij2 leja' koi-' moji' tvoji,

."ividni dvo#lasnik; violino' t"ion%o' pat"ia' "i$nione' pa$"a' ae"eo *violina' t"ij$m%' domovina' sastanak' st"a=' avion

Iz#ovo" slova 9' :' Z

i kom)ina&ija slova

3 italijanskom jezik$ postoje $ pisanj$ i iz#ovo"$ neka slova koja mi nemamo $ na(oj a)e&edi' kao slovo n!p"* koje iz#ova"a se kao 0k$1 ali iza 01 $vek mo"a da sledi vokal 0$1' posle ko#a mo#$ da slede svi ostali vokali' 8 ai 'o 8 osim 0$1, !

N!p"! questo' quello quanto' quad"o' quota' o)liquo' quinto' "equisito'Iz#ova"a se k"atko' kao kue, kua, kuo, kui )ez o)zi"a da li se slo# nalazi na poetk$ "ei' $ s"edini ili na k"aj$!

Italijanko slovo 0Z1 iz#ova"a se kao na(e slovo 0&1 i kao 0dz1!

N!p"! zio, zia, zucchero'zanzara, zelo, zoccolo(st"i&' st"ina' (e-e"' koma"a&' polet' &ok$la)*na poetk$ "ei $#lavnom se iz#ova"a kao 0dz1,3 "eima grazie, delizioso, ragazzo, pietanza, lezione, Venezia*=vala' izv"stan' mladi-' nami"ni&a' as' ene&ija)

iz#ova"a se kao 0


4/29

4"$#i zna&i tj! slova koja ne p"ipadaj$ italijanskoj a)e&edi *j 2 i lunga' k 8 cappa'8vu doppia' P8 ics' Q8ipsilon, moda se $pot"e)ljavaj$ jedino $ st"anim "eima' "eima st"ano# po"ekla i $ nekim p"ezimenima! Retki s$ italijannazivi $ kojima se ko"isti slovo 0j1 ! Np"! 8 Jesolo *mesto lizu Venecije, ili Jovanotti *prezime,!

Kom)ina&ija slova &'# sa vokalima e' i i palataliza&ija@C 2 45@

Ne(to sloeniji za pisanje s$ #lasovi kao (to s$ na(i 8-' d8/' (' lj i nj za koje se ko"iste zd"$ena slovaitalijanskom iz#ovo"$ ne postoji "azlika $ iz#ovo"$ izme/$ C i ' 45 i ' ve- je to 8 $ odnos$ na na( jezik 2 ne

izme/$' kao (to je i iz#ovo" za > ne(to mek(i $ odnos$ na na(!Za #lasove @- i /@d ne postoji od"e/eni samostalni znak ' ve- se ti #lasovi do)ijaj$ tako (to se ko"iste vokali I i E kdovode do takozvane palataliaza&ije slova 0


5/29

G=ia' #=ie' #=io' #=i$ iz#ova"a se kao #ja' #je' #jo' #j$."im! !hia&&io'ghie"a'ghiotto *#ja-o' #je"a' #jotto 2 led' p"stenasti okov' alav 8 teo"etski post

kom)ina&ijaghiu2 ali nema "ei sa takvom kom)ina&ijom slo#ova,

Kom)ina&ija slova za do)ijanje #lasa 0>1 S&?i@e

Na(e slovo 0>1 do)ija se kom)ina&ijom nekoliko slova! Za do)ijanje #lasa 0>1 t"e)a da se ko"iste zd"$ena slova vokal i ili e koji dovode do palataliza&ije! Kod iz#ovo"a slo#ova 0(a' (o' ($ 1 vokal 0i1 ili 0e1 se jedva p"imetno $

p"aktino se ne na#la(avaj$ $ iz#ovo"$!S&ia' s&io' s&i$ iz#ova"a se (a' (o' ($

."im! %cia)ola'scio&&o' asciu#amano * sa)lja' #l$p' pe(ki",

S&e' s&i iz#ova"a se (e' (i."im! %cena' $sci"e *s&ena' izlaziti,

.onekada se $ "ei sa #lasom 0(1 ko"iste o)a vokala; i i e;."im! S&ienze' s&ienti%i&o' s&ienziato *na$ka' na$ni' na$nik, i tada se $ iz#ovo"$ $je' ali nena#la(en

slovo 0i1!

Jedino slovo i zv$k koji ne postoji $ italijanskom jezik$' $ odnos$ na na(' je 5' iako' ko"iste-i n!p"! st"an$

0garage1*#a"aa, i oni -e iz#ovo"iti 0#a"a1!

MOROSINTAKSA

LAN (L'ARTICOLO)

3 italijanskom jezik$' za "azlik$ od na(e#' postoji lan koji sl$i za oznaavanje imeni&e po "od$ i )"oj$! Ta"azlik$jemo dve v"ste lana' od"e/eni i neod"e/eni!

O)li&i od"e/eno# lana

6,O4REENI CLAN *a"ti&olo dete"minativo, oznaava )lie p"edmet ili )i-e' kao ve- poznate ili tano od"e/enslae se $ "od$ i )"oj$ sa imeni&om!

Jednina p"ime";Mnoina p"ime";Il il ragazzoIragazziLo @ lU lo studente, lamicoGli 2 #li gli studenti , gli amiciLa@ lU la ragazza, lamicaLle le ragazze, le amiche

."ime"i;

Il "a#azzo &=e vedi V mio %"atello! &ladi kojeg vidi' je moj rat*ovaj ovde,!Il li)"o di 3m)e"to E&o V molto inte"essante! njiga merta *ka je veoma interesantna! *ova knji#a' o kojoj sp"iali,Lo st$dente =a dimenti&ato il li)"o! %tudent je zaoravio knjigu*malo p"e pomen$t$,!LUami&o ve"o V $n ve"o teso"o!+ravi prijatelj je pravo lago*jedan jedini je p"avi,La mamma di Ma"ia V molto #entile! &arijina mama je veoma ljuazna*poznajemo mam$,LUisola di


6/29

Le ami&=e mi s&"ivono spesso!+rijateljice mi pi'u esto*moje p"ijatelji&e' o kojima smo #ovo"ili,!

O)li&i neod"e/eno# lana

6,NEO4REENI CLAN *a"ti&olo indete"minativo, oznaava imeni&$ koja se )lie od"e/$je sa znaenjem Wjededna' jednoX ili imeni&$ sa neod"e/enim znaenjem Wneki' neka' nekoX! Neod"e/eni lan se tako/e slae $ "od$

imeni&om ' ali se ko"isti samo za jednin$' $ mnoini kao o)lik ne postoji' pa moe da se izostavi' ili da se ko"pa"titivni lan 8 p"edlo# WdiX spojen sa od"e/enim o)li&ima lana!

Jednina p"ime";Mnoina p"ime";$n un ragazzo, un anno4eiragazzi$no uno studente aliun amicode#li degli studenti, degli amici3na ' $nU una ragazunamicadelle delle ragazze,delle amiche

l."ime"i;ll:o in&ont"ato $n "a#azzo! %rela sam jednog (nekog ) mladia!l:o visto $n $omo s&onos&i$to! Videla sam jednog (nekog) nepoznatog oveka.

:o $no zio molto simpati&o!Imam (jednog) veoma simpatinog strica!l:o t"ovato $na matita!/a'la sam jednu (neku) olovku.:o in&ont"ato $nUami&a! %reo sam jednu (neku) prijateljicu.

l

l3pot"e)a pa"titivno# lanall3 mnoini moemo da izostavimo lan' ili da ko"istimo pa"titivni lan na slede-i nain;ll:o in&ont"ato dei "a#azzi! %rela sam (neke) mladie!l:o visto de#li $omini s&onos&i$ti! Videla sam (neke) nepoznate ljude!

:o de#li zii molto simpati&i!Imam (neke) veoma simpatine strieve!l:o t"ovato delle matite!/a'la sam (neke) olovke!:o in&ont"ato delle ami&=e! %reo sam (neke) prijateljice!

ll3 "eeni&i' kada p"vi p$t pominjemo ne(to tada ko"istimo neod"e/eni lan a kada o tome ponovo #ovo"imo ondako"istimo od"e/eni lan!l."ime"i;

:o &omp"ato $na )o"sa! La )o"sa V di pelle!upila sam (jednu) ta'nu. (-a) ta'na je od ko0e.

:o &onos&i$to $no st$dente st"anie"o! Lo st$dente V italiano! poznala sam nekog stranog studenta. (-aj) %tudent jitalijan.

:o t"ovato $n om)"ello! LUom)"ello V di &olo"e "osso! /a'la sam (neki) ki'oran. (-aj) i'oran je crvene oje.

:o p"eso $n #elato di %"a#ola! Il #elato mi pia&e molto! zela sam sladoled od jagode. (-aj) %ladoled mi se veomadopada.

edo delle )elle "a#azze! Le "a#azze sono le so"elle di Ma"&o! Vidim neke lepe devojke. (-e) devojke su &arkovesestre .


7/29

A))iamo in&ont"ato de#li st$denti! Gli st$denti vanno a lezione! %reli smo (neke) studente. (-i) %tudenti idu napredavanja.

l:anno po"tato dei li)"i n$ovi! I li)"i sono in italiano!1oneli su (neke) nove knjige. (-e) knjige su na italijanskom.ll

lUPOTREBA ODREENOG LANA

lOd"e/eni lan se "edovno ko"isti isp"ed imeni&a' ali se $ nekim sl$ajevima izostavlja!llNajvanija p"avila o $pot"e)i lanova;

lIsp"ed lini= imena lan se ne ko"istil N! p"! Io mi &=iamo Ma"ia! Ma"&o V t$o %"atello!l @ Ja se zovem Ma"ija! Ma"ko je tvoj )"at! @

l Ako isp"ed li-no# imena stoji at"i)$t' lan se $pot"e)ljava;N!p"! Il )$on Giovanni' la )"ava Ma"ia @do)"i ovani' v"edna Ma"ija@

Clan isp"ed lino# imena moe da se ko"isti ako se ime ko"isti $ p"enesenom smisl$ ili kada pominjeno iz$zetpoznat$ linost' ili neko#a ko nam je )lizak i svima poznat!

lN! p"! :o &omp"ato un 1ante' un 2a33aello* $n li)"o di 4ante @ 4ivina


8/29

:o visitato 4ondra e +arigi! .osetila sam London i .a"iz!

2oma V la &apitale dellUItalia! Rim je #lavni #"ad Italije!

La )ella' %amosa e "omanti&a &itt di Venezia! Lep' poznat i

"omantian #"ad ene&ija!

4a %peziasi t"ova in Li#$"ia' ment"eIl $airoV la &apitale dellUE#itto!

La Spe&ija se nalazi $ Li#$"iji' dok je Kai"o #lavni #"ad E#ipta!

7Isp"ed imena planina' "eka' veliki= ost"va' kontinenata' zemalja i pok"ajina stoje lanovi;

."ime"i;

LUEtna 2 Etna *v$lkan,

Il Monte ian&o 2 Mon)lan *planina,

Gli Appennini 2 Apenini *planinski lana&,

Il Teve"e' il .o' lUA"no 2 Ti)a"' .o' A"no *"eke,

La Si&ilia' la


9/29

."ime"i;

Essi sono ami&i dallUItalia! Oni s$ p"ijatelji iz Italije!

E#li V inse#nate di s&$ola media! On je nastavnik $ s"ednjoj (koli!

Napomena; $pot"e)a lana $ od#ovo"ima


10/29

Ent"ata 2 3s&ita 8 3laz 2 izlaz

ia Ga"i)aldi 2 3li&a Ga"i)aldi

7Isp"ed imena dana i mese&a lan se ne ko"isti' osim $ sl$aj$ kada p"et=odi at"i)$t * esto i kada sledi,

."ime"i;

O##i V ma"ted]' 6 ma##io! 4anas je $to"ak' 6! maj!

Ma"&o a""iva #ioved] p"ossimo! Ma"ko dolazi slede-e# etv"tka!

4omeni&a pa"tiamo al ma"e! 3 nedelj$ polazimo na mo"e!

In a#osto and"emo in Italia! 3 av#$st$ -emo i-i $ Italij$!

Ali;

Il p"imo sa)ato del mese si lavo"a! ."ve s$)ote $ mese&$ se "adi

Nel p"ossimo settem)"e vado in "a&ia! Id$-e# septem)"a idem $ "an&$sk$

E"a il t"iste novem)"e! io je t$an novem)a"!

E[ a""ivato nel ma"zo del 7! 4o(ao je $ ma"t$ 7!

7Isp"ed pokazni= p"ideva 93ESTO@A' 93ELLO@A * i $ mnoini, nikada ne stoji lan' ni p"edlo# sa lanom ;

."ime"i;

9$esto li)"o V molto inte"essante! Ova knji#a je veoma inte"esantna!In $ella via a)ita Giovanna! 3 onoj $li&i stan$je Jovana!

:o dato le )o"se a $este "a#azze! 4ala sam to")e ovim devojkama!

Ti =o pa"lato di $esti "a#azzi! Govo"io sam ti o ovim mladi-ima!

:o p"eso il )i#lietto da $ello st$dente! 3zeo sam ka"t$ od ono# st$denta!

9$e#li st$denti sono italiani! Oni st$denti s$ Italijani!

Napomena; T"e)a imati na $m$ da je $ osnovi i od"e/eni lan *il'lo'lo !!!, pokazni p"idev!

7Clan se ne ko"isti isp"ed imeni&e $ od"e/enim p"edlonim iz"azima kao (to s$ na p"ime";

8anda"e a &asa' "esta"e a &asa 2 i-i k$-i' ostati kod k$-e

8anda"e in #ia"dino 2 i-i $ )a(t$

8to"na"e in al)e"#o 2 v"atiti se $ =otel

8sta"e in &asa 8 )iti kod k$-e

8veni"e in ma&&=ina *in t"eno, 2 do-i kolima *do-i vozom,


11/29

7Clan se izostavlja isp"ed at"i)$ta koji oznaava mate"ij$' sastav' s"edstvo

."ime"i;

3na &asa di piet"a! K$-a od kamena *kamena k$-a,

3n )"a&&ialetto d[a"#ento! Na"$kvi&a od s"e)"a *s"e)"na na"$kvi&a,!

Il vaso di vet"o! aza od stakla ! *Staklena vaza,!

3n $omo d[in#e#no ! .ametan ovek!

Il m$lino a vento! et"enjaa!

Anda"e in )i&i&letta! oziti se )i&iklom!

7Clan se izostavlja isp"ed at"i)$ta koji oznaava sv"=$!

."ime"i;


12/29

lMi po"ti dei dol&i\ :o-e( li mi doneti *malo, kolaa\


13/29

l A))iamo pa$"a 8 )ojimo se:anno )iso#no di pa&e 2 pot"e)an im je mi":ai "a#ione 2 ima( p"avo

NA.OMENA;

Ako se $ tim %"azama $z imeni&$ nalazi at"i)$t' moe da se ko"isti neod"e/eni lan;

."ime"i;:o $na #"an %"etta 2 veoma mi se $"i:o $na %ame da l$po 2 #ladan sam kao v$kIn $n se&ondo tempo 2 kasnije' $ neko d"$#o v"emeA))iamo $"#ente )iso#no di medi&inali 2 =itno nam t"e)aj$ lekovi

IMENICE*I nomi sostantivi,

Imeni&a *il nome sostantivo, je "e koja oznaava iva )i-a *lj$de i ivotinje,' stva"i *p"edmete, i pojmove * $klj$$jstanja ' "adnje' itd!,! Imeni&e se mo#$ "azv"stati na ;

6! konkretne ili stvarne imenice (i nomi concreti)oznaavaj$ )i-a i p"edmete $ nji=ovoj individ$alnosti i dele se na;

avlastite imeni&e * i nomi p"op"i, koje od"e/$j$ pojedinano )i-a ili stva"i i p"edmete' #eo#"a%ske loka&ije ' kp"ipadaj$ istoj v"sti; N! p"! Aldo' Ma"&o'


14/29

la lette"at$"a *knjievnosti' lite"at$"a,!

ROD IMENICA (GENERE)

3 italijanskom jezik$ postoje dve v"ste "oda; p"i"odni "od * il #ene"e nat$"ale, i #"amatiki "od *il #en#"ammatikale o %o"male,! 3 italijanskom jezik$ postoje dva #"amatika "oda' M3>KI i 5ENSKI' koji po p"i"stva"i oznaavaj$ m$(ka ili enska iva )i-a! Za p"edmete ili stva"i tee je od"editi "od' pa se ti pojmovi mop"epoznati po ka"akte"istinim nastav&ima!

A, Imeni&e M3>KOG RO4A $ jednini o)ino zav"(avaj$ na slovo 8 o;."ime"i;

Il li)"o 8 knji#a il "a#azzo8 mladi-L[al)e"o8 d"vo il tavolo8 stoL[$omo2 ovek il tele%ono2 tele%on

.ostoje iz$ze&i od ovo# p"avila' tj! one "ei koje se zav"(avaj$ na WoX a nis$ m$(ko# "oda' kao ;La mano *"$ka,' la "adio *"adio apa"at, ' la %oto *%oto#"a%ija,' l[a$to *a$tomo)il,' la dinamo *dinamo 2 moto",moto *moto",!*La %oto' l[a$to i la moto s$ sk"a-eni o)li&i od "ei 3otogra3ia, automoile i motocicletta 8 a to s$ imenensko# "oda,!

Tako/e ima i nekoliko jednosloni= imeni&a koje zav"(avaj$ na s$#lasnik' koje s$ m$(ko# "oda ! To s$ po p"avil$ "st"ano# po"ekla' i ne menjaj$ o)lik $ mnoini' ve- se za mnoin$ samo menja lan!

."ime"i;Il )a" 8 ka%e8)a" il %ilm 8 %ilmIl t"am 8 t"amvaj lo spo"t 2 spo"t

Imeni&e koje se zav"(avaj$ na 2e mo#$ da )$d$ m$(ko# ili ensko# "oda!

."ime"i imeni&a m$(ko# "oda;Il latte 2 mleko l[animale 8 ivotinjaIl %io"e 2 &vet il #io"nale 8 novineIl moto"e 2 moto" il televiso"e 8 televizo"Il valo"e 8 v"ednost il #"em)i$le 8 ke&eljaIl po"tone 2 kapija il se#nale 2 si#nal' znak

, Imeni&e 5ENSKOG RO4A $ jednini o)ino zav"(avaj$ na slovo 8a;

."ime"i;La &asa 8 k$-a la )a"&a 2 )a"ka' ama&

La "a#azza 2 devojka la domanda 8 pitanjeLa po"ta 2 v"ata la visita 8 posetaLa )o"sa 2 ta(na la mattina 2 j$t"o

I ovde postoje iz$ze&i' tj! "ei koje se zav"(avaj$ na 2a' a m$(ko# s$ "oda! To s$ $#lavnom neke imeni&e #"kpo"ekla' ili s$ na$ni iz"azi;

."ime"i;Il tema 8 tema il mona"&a 8 mona"=Il p"o)lema 2 p"o)lem il sistema 8 sistemIl p"o#"amma 2 p"o#"am il dia%"amma 8 dija%"a#maIl dilemma 8 dilema il dia#"amma 8 dija#"am


15/29

Il tele#"amma 2 tele#"am

M$(ko# "oda s$ tako(e i slede-e imeni&e koje zav"(avaj$ na 2a;

Il poeta 8 pesnik Y Il p"o%eta 2 p"o"okY Il pilota 2 pilot

Imeni&e koje zav"(avaj$ na 2 i * to s$ o)ino "ei st"ano# po"ekla ili "ei nastale iz latinski= sloeni&a , mo#$ da )$ensko# ili m$(ko# "oda;

."ime"i;

*5enski "od, *M$(ki "od,La tesi 2 teza il l$ned] 8 ponedeljakLa &"isi 2 k"iza il ma"ted] 8 $to"akLa met"opoli 2 met"opola il vene"d] 2 petalLa sintassi 2 sintaksa il &avatappi 8 vadiepLa p"assi 8 p"aksa il pa"a$"ti 2 )"anik *na a$t$,

Neke od imeni&a koje zav"(avaj$ na 8e a ensko# s$ "oda;

."ime"i;

La &apitale 2 p"estoni&a la vo&ale 8 vokalLa l$&e 2 svetlost la pa"ete 8 zidLa %ine 2 k"aj la neve 8 sne#La &ene"e 2 pepeo la pa&e8 mi"

Imeni&e koje se zav"(avaj$ na 8gione' 8zione' 8udines$ ensko# "oda!

."ime"i;

La sta#ione 8 sezona l[azione 2 ak&ija l[a)it$dine 8 navikaLa "a#ione 8 "az$m l[int"od$zione 2 $vod la similit$dine 8 slinost

La "e#ione 8 "e#ija la p"estazione 2 $sl$#a la solit$dine 8 samo-aLa &a"na#ione 2 p$t' ten la sit$azione 2 sit$a&ija la moltit$dine 2 mno(tvo

a, nazivi d"ve-a i #"mlja s$ m$(ko# "oda *a plodovi s$ ensko# "oda,."ime"i;

L[a)ete 2 jela il &ilie#io 2 t"e(nja *sta)lo,Il pino 8 )o" il p"$#no 2 (ljiva *sta)lo,Il melo 8 ja)$ka *sta)lo, l[a"an&io 2 na"anda *sta)lo,

Il pe"o 8 k"$(ka *sta)lo, il %a##io 2 )$kvaIl no&e 8 o"a= *sta)lo, il ti#lio 2 lipa

Iz$ze&i s$ slede-i;

La palma *palma,' la $e"&ia *="ast,' la )et$lla *)"eza,

), Imena "eka' jeze"a i planina s$ m$(ko# "oda."ime"i;

Il .iave 2 .jave *"eka, il Ga"da 2 Ga"da *jeze"o,Il 4an$)io 2 4$nav il T"i&o"no 8 T"i#lav


16/29

Il ol#a 2 ol#a i .i"enei 2 .i"inejiIl Teve"e 8 Ti)a" i 4olomiti 2 4olomiti

Iz$ze&i od ovo# p"avila s$; la Sava *Sava,' la 4"ava *4"ava, la Senna *Sena,Y le Alpi *Alpi,' le Ande *Ande,

&, Imena dana i mese&a s$ m$(ko# "oda;

."ime"i;

*il, #ennaio 8 jan$a" il l$ned] 8 ponedeljak*il, %e))"aio ! %e)"$a" il ma"ted] 8 $to"ak*l[, ap"ile 8 ap"il il vene"d] 8 petak*il, di&em)"e 8 de&em)a" il sa)ato 2 s$)ota

Iz$zetak je; la domeni&a *nedelja,

d, Imena plodova *vo-a, s$ ensko# "oda

La mela 2 ja)$ka l[a"an&ia 8 na"andaLa pe"a 2 k"$(ka la &asta#na 8 kestenLa p"$#na 2 (ljiva la no&e 8 o"a=

La &ilie#ia 2 t"e(nja l[al)i&o&&a 2 kajsijaLa mando"la 2 )adem la %"a#ola 2 ja#oda

Iz$ze&i s$;

Il limone 2 lim$n *plod i sta)lo,Y il %i&o 2 smokva *plod i sta)lo, Y il datte"o 2 $"ma *plod' sta)lo,Y il &ed"o 2 ked*plod i sta)lo,

e, Apst"aktne imeni&e s$ ensko# "oda

la )ont 2 do)"ota la &apa&it 8 sposo)nostla vi"t^ 2 v"lina la tena&ia 2 $po"nostla %a&olt 2 sposo)nost lUa$da&ia 2 odvanost

%, Imena #"adova' pok"ajina' ost"va' d"ava s$ ensko# "oda

Milano 2 Milano lUItalia 8 ItalijaNapoli 8 Nap$lj la Si&ilia 8 Si&ilijaSe")ia 8 S")ija la Lom)a"dia 8 Lom)a"dija.a"i#i 2 .a"iz lUOlanda 2 :olandija

Iz$ze&i s$; Il


17/29

i#lio 2 %i#lia sin 6 keram)ino 2 )am)ina deak 6 devojicaRa#azzo 2 "a#azza mladi 6 devojkaZio 2 zia stric (tea, ujak) 7 strina (tetka, ujna)Nonno 2 nonna deda 7 aka

), Neke imeni&e koje $ m$(kom "od$ imaj$ nastavak 2e' $ enskom "od$ s$na 8a

."ime"i ;Si#no"e 8 si#no"a gospodin 6 gospo"a.ad"one 2 pad"ona gazda 6 gazdarica


18/29

B!knjizi al li)"oD!knji#$ il li)"oF!knji#o li)"o_!$ knjizi nel li)"oH!sa knji#om &on il li)"o

Mnoina

6knji#e i li)"i7knji#a *iz knji#a, dei li)"i *dai li)"i,Bknji#ama ai li)"iDknji#e i li)"iFknji#e li)"i_$ knji#ama nei li)"iHsa knji#ama &on i *&oi, li)"i

Jednina

6st$dent lo st$dente7st$denta *od st$denta, dello st$dente *dallo st$dente,Bst$dent$ allo st$dente

Dst$denta lo st$denteFst$dent$ st$dente _$ st$dent$ nello st$denteHsa st$dentom &on lo st$dente

Mnoina

6!st$denti #li st$denti7!st$denata *od st$denata, de#li st$denti *da#li st$denti,B!st$dentima a#li st$dentiD!st$dente #li st$denti

F!st$denti *o=, st$denti!$ st$dentima ne#li st$dentiH!sa st$dentima &on #li st$denti

Za imeni&e ensko# i m$(ko# "oda koje poinj$ vokalom vai p"avilo kao i za $pot"e)$ o)ino# lana; n! dellUami&a' allUami&o' dellU$omo' allUinte"no' nellUa"madio' &on lUae"eo itd!

OSNOVNI PREDLOZI SU:

DI 8 od#ova"a #enitiv$' oznaava p"ipadnost' ili od#ova"a na pitanje ije' ko#a 2e#a !N!p"! il li)"o di Ma"&o8 Ma"kova knji#a

A 8 od#ova"a dativ$' ali ima i d$#e mo#$-nosti $z #la#ole k"etanja 2 od#ova"a na pitanje kome8em$' ili #de' do '

N! p"! .o"to il li)"o a Ma"ia 2 nosim knji#$ Ma"ijiado a Roma8 Idem $ RimY4a l$#lio a settem)"e sono al ma"e 2 Od j$la do septem)"a samna mo"$Sono a lezione 2 Na as$ sam

DA 8 od#ova"a p"edlozima kod' iz' od' zaN!p"! ado da Ma"&o 2 Idem kod Ma"ka!


19/29

en#o da Roma 2 4olazim iz Rima4a Milano a Roma &i sono &in$e o"e in t"eno 8 Od Milana doRima je *ide se, pet sati vozom


20/29


21/29

Kompa"ativ pi^ !!!!!!! di' meno !!!!!! di."ime"; I od G!

Giovanni V meno )ello di

Ma"ina V pi^ )"ava di L$&ia! M! Je )olja' v"ednija od L!L$&ia V meno )tava di M! L! Je manje v"edna od M!

S$pe"lativ "elativni; il@la *i@le, pi^ @meno !!!!!!!!!!!! naj!!!!!!."ime";

Ma"ina V ele#antissima! M! je veoma ele#antna!Isto je i za p"ideve koji se zav"(avaj$ na 8E!

."ime"i; Ma"&o V ele#ante!Ma"&o V pi^ ele#ante di Ma"ina!

Ma"ina V meno ele#ante di Ma"&o!Ma"&o il pi^ ele#ante *di t$tti,!Ma"&o V ele#antissimo!

I p"o%esso"i sono #entili!I p"o%esso"i sono pi^ seve"i delle p"o%esso"esse!Le p"o%esso"esse sono meno seve"e dei p"o%esso"i!I p"o%esso"i sono seve"issimi!Le p"o%esso"esse sono #entilissime !9$esti p"o%esso"i sono i pi^ seve"i!9$elle p"o%esso"esse sono le meno seve"e!

Neki p"idevi p"idevi imaj$ p"aviln$ i nep"aviln$ kompa"a&ij$' kao (to s$

3ONO'


22/29

.I


23/29

BNain ;Dindikativ' konj$nktiv' kondi&ional' impe"ativ *od"e/eni #la#olski nain,Fin%initiv' pa"ti&ip' #e"$ndiv *neod"e/eni #la#olski naini,"eme;Hp"ezent' impe"%ekt' ao"ist' %$t$" I *p"osta v"emena,pe"%ekt' p"etp"o(lo sloeno v"eme I' p"etp"o(lo sloeno v"eme II' %$t$" e#zaktni *sloena v"emena,Gla#olsko stanje; aktiv i pasiv!

Aktiv se deli na ; 8 di"ektno p"elazne #la#ole

8indi"ektno p"elazne #la#ole8nep"elazne #la#ole8i pov"atne

Direktno prelazni glagoli *ve")i t"ansitivi di"etti, s$ #la#oli koji imaj$ di"ektan ili )lii o)jekat $ ak$zativ$ ilpa"titivnom #enitiv$!N! p"!

:o letto $n li)"o inte"essante! ."oitala sam inte"esantn$ knji#$!A))iamo &omp"ato dei li)"i! K$pili smo *neke, knji#e!

Indirektno prelazni glagoli*ve")i t"ansitivi indi"etti, s$ oni #la#oli koji $vode dalji ili indi"ektni o)jekat;

N!p"!

Il t"eno V passato pe" il ponte! oz je p"e(ao p"eko mosta!*Il t"eno =a att"ave"sato il ponte,! *oz je p"e(ao most,!

:anno pa$"a di l$i! .la(e #a se!*Lo temono,


24/29

se tada menja nji=ovo znaenje!

."ime" ; *apsol$tno pov"atni #la#oli,

a&&o"#e"si 8 opaziti' p"imetiti ne(tove"#o#na"si 8 s"amiti sepenti"si 8 pokajati se

."ime" ; *pov"atni #la#oli,

4i%ende"si 8 )"aniti se 4i%ende"e 8 )"anitiLava"si 8 $mivati se Lava"e 2 p"atiAlza"si 2 $stati Alza"e 8 podi-i

3 italijanskom postoje t"i kate#o"ije #la#ola 2 t"i konj$#a&ije' koje se $ in%initiv$ p"epoznaj$ po #la#olskim nastav&i

Tako je za p"v$ konj$#a&ij$ ka"akte"istian nastavak 8a"eZa d"$#$ konj$#a&ij$ je nastavak 8e"eZa t"e-$ konj$#a&ij$ je nastavak 8 i"e

S=odno tome' da )ismo do)ili #la#olsk$ osnov$' na koj$ se dodaj$ lini nastav&i' za #"a/enje "azni= v"emeod)ijemo ka"akte"istine nastavke 2a"e' e"e' i"e!3 italijanskom jezik$ ima dosta nep"avilni= o)lika kao i iz$zetaka' pa tako i $ ovom sl$aj$ ima odst$panja od p"av$ smisl$ da s$ neki #la#oli $ in%initiv$' koji poti$ di"ektno iz latinsko# o)lika' $ saetoj %o"mi' te da nji=ovi #la#onastav&i ne od#ova"aj$ onoj konj$#a&iji kojoj nastavak p"ipada! Ti #la#oli imaj$ #la#olsk$ osnov$ izveden$ iz latinsko)lika!

3 kate#o"ij$ nep"avilni= #la#ola spadaj$ i pomo-ni #la#oli essere*)iti, i avere *imati,' koji s$ iz$zetno vani po(toko"iste i za #"a/enje sloeni= v"emena!

GLAGOLSKA VREMENA

.REZENT 2 Sada(nje v"emeOvo v"eme se ko"isti za iskazivanje "adnje $ sada(njem v"emen$ i $#lavnom se slae sa $pot"e)om $ na(em jezik$moe da se ko"isti i za )lisk$ )$d$-nost' (to se $ s"pskom iskaz$je %$t$"om !

N! ."!O##i pa"to pe" la Svizze"a! 4anas p$t$jem za >vaj&a"sk$!Io lavo"o in $na li)"e"ia! Ja "adim $ knjia"i!


25/29

sono =anno

Lina zameni&a ne mo"a da se ko"isti isp"ed #la#olsko# o)lika' po(to se po #la#olskom nastavk$ "az$me koje li&e jepitanj$' ali se ko"isti kada elimo ne(to da na#lasimo!

N! p"! Sono a &asa! od kue sam.Io sono a &asa' mamma e pap sono $s&iti!8a sam kod kue, a mama i tata su iza'li.

Avete $n po[ di tempo\1a li imate malo vremena\Noi a))iamo %"etta' ma essi possono "esta"e!&i 0urimo, ali oni mogu da ostanu.

Kod pov"atni= #la#ola p"ezent se #"adi na isti nain' s tim (to se isp"ed #la#olsko# o)lika nalaze nena#la(ene lizameni&e *koje od#ova"aj$ na(em 0se1,! 3 italijanskom samo se $ in%initiv$ pov"atna zameni&a 0si1 spaja sa #la#olna k"aj$ *lava"si' sede"si' vesti"si, a kada se menja po li&ima tada se nalazi isp"ed #la#olsko# o)lika! 3 na(em jezik$$ svim li&ima ko"isti pov"atna zameni&a 0se1 2 jase$mivam' tise$miva( !!!! onise$mivaj$' dok se $ italijanskomo)lik menja po li&ima' a p"evodi se $ na(em jezik$ kao 0SE1 * iako )i doslovno znailo me' te se' nas'vas' nji=,!Tako/e' t"e)a napomen$ti da italijanski pov"atni #la#oli ne od#ova"aj$ $vek pov"atnim #la#olima na s"pskom *kn!p"! sede"si sesti,!

."ime"; lava"si sede"si vesti"si*$mivati se, *sesti, *o)laiti se,

*Io, mi lavo mi siedo mi vesto *t$, ti lavi siedi ti vesti *l$i'lei' esso'essa, si lava si siede si ve*noi, &i laviamo &i sediamo &i vestiamo *voi, vi lavate vi sedvi vestite *essi' esse' lo"o, si lavano si siedono si vestono

.ostoji tako/e i kate#o"ija #la#ola koji se zov$ inkoativni *in&oativi, koje ka"akte"i(e $metak 2 is& izme/$ #la#olosnove i #la#olsko# nastavka' koji s$ $#lavnom #la#oli po t"e-oj konj$#a&iji!

."ime"i 8 ."ezent;ini"e *zav"(iti,'


26/29

4a"e I konj! 2 dati *."ezent,

io do noi diamo t$ dai voi date L$i@lei essi@esse danno

e"e *od lat! )eve"e, II konj! 2 piti

io )evo noi )eviamo t$ )evi v)evete l$i@lei )eve essi@esse )evono

4i"e *od lat! di&e"e, II konj! 2 "e-i' kazati

Io di&o noi di&iamoT$ di&i voi ditel$i@lei dessi@esse di&ono

.o istoj analo#iji menjaj$ se i #la#oli izvedeni od 4IRE' ali se to ne odnosi na #la#ole TRA4IRE 2 izdati' izneve"AR4IRE 2 smeti' koji spadaj$ $ kate#o"ij$ inkoativni= #la#ola *t"adis&o' t"adis&i' t"adis&e !!!!!!!' a"dis&o' a"dis&i' a"d!!!,8 p"edi"e 2p"edskazati 8 disdi"e 2 otkazati8 indi"e 2 zakazati 8 "i)adi"e 8 ponoviti' ponovo "e-i8 &ont"addi"e 2 s$p"otstaviti se

.o""e *od lat! pone"e, II konj! 2 staviti

Io pon#o Noi poniamoT$ poni oi poneteL$i@pone Essi@esse pon#ono

.o istoj analo#iji menjaj$ se i svi #la#oli izvedeni od .ORRE!

p"opo""e 2 p"edloiti p"edispo""e 2 p"e"aspodeliti' "aspo"editi dispo""e 8 "aspo"editi

&ompo""e 8 sastaviti' komponovati sottopo""e 2 podneti *na $vid,' pokazati impo""e 2 nametn$ti depo""e 2 odloiti' deponovati appo""e 2 poloiti' staviti indispo""e 8 one"aspoloiti t"aspo""e 2 pome"iti' p"eneti' t"ansponovati s$ppo""e 2 p"etpostaviti &ont"appo""e 2 s$p"otstaviti


27/29

"id$""e 8 smanjiti "ip"od$""e 2 "ep"od$kovati' p"eneti

T"a""e *t"a=e"e, 2 izvlaiti' izv$-i

Io traggo Noi traiamoTu tr

Voi traeteLui/lei trae Essi/esse traggonoKao i d"$#i o)li&i izvedenilatinsko# #la#ola -rahere8 t"a""e!

&ont"a""e 2 sklopiti det"a""e 2 od$zeti "it"a""e 2 naslikatiest"a""e 2 izvaditi' izv$-i

dist"a""e 2 odv$-i panj$ sott"a""e 2 od$zeti ast"a""e 2 a)st"a=ovati p"ot"a""e 2 p"od$iti' od$#ovlaiti

.ostoji i kate#o"ija takozvani= modalni= ili nainski= #la#ola 2 to s$ .OTERE' OLERE' 4OERE *mo-i' =tet^eleti ' mo"ati, koji s$ nep"avilni' iza koji= moe da stoji imeni&a kao o)jekat *osim kod pote"e i dove"e, ili se ko"d"$#i #la#ol $ in%initiv$' kojim se o)ja(njava "adnja' po(to ovi #la#oli ne mo#$ samostalno da stoje $ "eeni&inji=ovo znaenje nije od"e/eno! Gla#ol SA.ERE *znati, ne spada $ modalne #la#ole' ali se ko"isti na slian nain!

POTERE VOLERE DOVERE

SAPEREIo posso voglio devo

soTu puoi vuoi devi

saiLui/lei pu vuole deve

saNoi possiamo vogliamo dobbiamo

sappiamoVoi potete volete dovete

sapete Essi/loro possono vogliono devono

sanno

."ime"i;Io posso "esta"e! oi potete anda"e! Noi possiamo #$ida"e la ma&&=ina!8a mogu da ostanem. Vi mo0ete da idete. &i mo0emo da vozimo auto.

Io vo#lio $n &a%%V! Lei v$ole pa"ti"e! Essi vo#liono #$a"da"e la televisione! 8a hou (0elim) ka3u. na 0eli da kr(da otputuje). ni 0ele da gledaju televiziju.

T$ devi st$dia"e! oi dovete anda"e a &asa! Esse devono p"esenta"si al &on&o"so! -i mora' da ui'. Vi morate da idkui. ne moraju da se pojave na konkursu.

Io so lUin#lese! Io so s$ona"e! 8a znam engleski. 8a znam da sviram!

IMPERATIV

"eme kojim se iz"aava neka na"ed)a' elja ili neki podsti&aj' a $ ne#ativnom o)lik$ moe da oznaava i za)"an$!


28/29

G"adi se od #la#olske osnove ? nastavaka po li&ima' s tim (to ne postoji o)lik za 6! li&e jednine! Nastav&i se "azlik$po konj$#a&ijama *8a"e' 8e"e' 8i"e,

.RIMERI;

ST34IARE SAJ3 SLICNO KAO I 3 .REZENT3' .O>TO GLAGOLSKA OSNO3KLJ3C3JE I 3METAK 8IS


29/29

Si#no"i *essi,' vadano a &asa_ !ospodo , idite kui:Si#no"e *esse,' si siedano_ !ospo"e, sedite:

Documents

Italijanski Gramatika Novo