itim Fakültesi Ö?rencilerinin Bilgisayar Destekli Uzaktan E?

Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic

Volume 8/8 Summer 2013, p. 1395-1406, ANKARA-TURKEY

EĞİTİM FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNİN BİLGİSAYAR DESTEKLİ UZAKTAN EĞİTİM SİSTEMİ (MOODLE)

MEMNUNİYET DÜZEYLERİ*

Murat YALMAN**

ÖZET

Eğitimi teknolojiyle birleştiren uzaktan eğitimin, üniversitelerde

eğitim platformu olarak kullanılmaya başlanması ve yaygınlaşması bu

sistemin öğrenciler tarafından nasıl kabul gördüğünün bilinmesini zorunlu hale getirmiştir. Öğrencilerin eğitim müfredatlarında geçen

derslerin verilmesi için kullanılan uzaktan eğitim sistemi Moodle (Modular-Object-Oriented-Dynamic-Learning-Environment) konusundaki

düşünceleri, bu yöntemle aldıkları derslerdeki başarılarını etkilediği

düşünülmektedir. Bu araştırmanın örneklemi Eğitim Fakültesinde

2011-2012 ve 2012-2013 öğretim yıllarında öğrenim gören 1050 öğrenciden oluşmaktadır. Bu çalışma sonucunda öğrencilerin uzaktan

eğitim memnuniyet düzeylerine ilişkin güvenilirlik kat sayısı Cronbach

Alpha değerleri 0,94 olarak hesaplanmıştır. Öğrencilerin büyük oranı (%

76,57) uzaktan eğitim yönetim sistemiyle aldıkları eğitimden sonra

eğitim gördükleri bölüme ait uzaktan eğitim seçenekleri bile olsa yine de

yüz yüze eğitimi seçecekleri belirlenmiştir. Bununla birlikte öğrencilerin % 58,29’u eğitim gördükleri bölüme ait dersleri hem örgün eğitimle yüz

yüze, hem de uzaktan eğitim sistemi ile birlikte (harmanlanmış eğitim)

olarak almayı tercih etmektedir. Öğrencilerin cinsiyet değişkenine göre

uzaktan eğitim memnuniyet düzeyleri arasında anlamlı farklılık

bulunamazken, gördükleri derslerin yürütülmesine ilişkin seçimleri ve bilgisayar kullanabilme bilgi düzeyleri arasında p <0,05 düzeyinde

anlamlı farklılığın olduğu belirlenmiştir. Bununla birlikte öğrencilerin %

40,57’si şu an gördükleri eğitim programlarının uzaktan eğitim yönetim

sistemiyle verilmesi için uygun olduğunu ifade ederken sadece %

18,29’u uygun olmadığı konusunda fikir beyan etmişlerdir.

Anahtar Kelimeler: Uzaktan eğitim, Moodle, Web Tabanlı Sistemler, Eğitim

*Bu makale Crosscheck sistemi tarafından taranmış ve bu sistem sonuçlarına göre orijinal bir makale olduğu

tespit edilmiştir. ** Öğr. Gör., Dicle Üniversitesi, Z.G. Eğitim Fakültesi BÖTE Bölümü, El-mek: [email protected]

1396 Murat YALMAN

Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic

Volume 8/8 Summer 2013

EDUCATION FACULTY STUDENTS’ LEVELS OF SATISFACTION WITH THE COMPUTER-ASSISTED DISTANCE

EDUCATION SYSTEM (MOODLE)

ABSTRACT

Due to the use and spread of distance education as an educational platform at universities, which integrates technology into

education, it is now necessary to investigate students’ perceptions of this system. Students’ views about Moodle (Modular-Object-Oriented-Dynamic-Learning-Environment), a distance education system used to

teach the courses to students which are found in their curricula

education programs, influence their achievements in the courses they

have taken with this system. The research sample of this study included 1050 students attending an Education Faculty in the

academic years of 2011-2012 and 2012-2013. As a result of this study,

the Cronbach Alpha reliability coefficients for the students’ levels of

satisfaction with distance education were calculated as 0,94. It was

found out that following their education given with the distance education management system, the majority of the students (76,57%)

would prefer face-to-face education even if they had the opportunity to

take distance education. In addition, 58,29% of the students preferred

to take the courses in their department both via face-to-face education

and via the distance education system (as a blended education system ).

With respect to the variable of gender, no significant difference was found between the students’ levels of satisfaction with distance

education, yet there was a significant difference at the significance level

of p<0,05 between their preferences of the two teaching methods and

their levels of computer use knowledge. Also, while 40,57% of all the

students reported that their current curriculum education program was appropriate to the use of the distance education management, only

18,29% of them thought it was not.

Key Words: Distance Education, Moodle, Web-Based Systems,

Education

1. GİRİŞ

Eğitimde büyük bir devrim olarak ifade edilen internet ve bilgisayar tabanlı eğitim gün

geçtikçe yaygınlaşarak kullanıcı sayılarını arttırmaktadır. Bilgisayar ve internetin olduğu her yerde

kullanılabilen bu yapı, eğitim hizmetini öğrencinin ayağına götürerek klasik öğrenmeyi kökünden

değiştirmiştir. Geleneksel öğrenmeye göre daha fazla dinamik bir yapıya sahip olan bu öğrenme

metodu eğitim verme ve tasarlamada literatürdeki yerini almıştır (Tüysüz ve Aydın, 2007). Uzaktan

eğitim sistemi; kullanıcıların tanımlanması ve yönlendirilmesi, ders içeriklerinin tasarımı ve

yüklenmesi, sınav uygulamaları ve başarı testleri, sistem içerisinde yer alan kullanıcıların başarı

durumlarının takibi ile kursiyer ve eğiticilerle olan iletişim işlevlerini içeren yazılımları

içermektedir (Düzakın ve Yalçınkaya, 2008).

İnternet üzerinden eğitim amaçlı olarak kullanılan bu platformların isimlendirilmesi

sırasında farklı ifadeler kullanıldığı gibi yöntemleri de farklılık gösterebilmektedir. Tasarımları ve

işleyişlerinde genel olarak benzerlikler taşıyan bu yapıların ortak özellikleri ise eşzamanlı

(senkron) ve eş zamansız (asenkron) olarak iki temel yapıya göre şekillenmesidir (Mahiroğlu ve

Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Bilgisayar Destekli Uzaktan Eğitim Sistemi (Moodle)… 1397



Coşar, 2008, s:64). Bilgisayar ve internetin henüz kullanılmadığı zamanlarda bile eğitim aracı

olarak kullanılan uzaktan eğitimin araçları olarak; mektup, yazılı metinler, radyo ve televizyon gibi

geniş kitlelere ulaşabilen iletişim araçlarından yararlanılmıştır (Şendağ ve Gündüz, 2009, s:138).

Teknolojinin gelişmesiyle yeniliklere adapte olan eğitim sistemi, kullanıcıların ihtiyaçlarına hizmet

edecek yapıları inşa etmeye başlamıştır (Yalman ve Kutluca, 2013). Eğitimin birçok kuralını bir

arada sunabilecek, derslerin internet üzerinden web içerikleriyle yürütülmesi işlemine uzaktan

eğitim veya web destekli eğitim tanımlaması yapılmaktadır (Karaman, 2007, s:48).

Eğitim kurumlarında ve üniversitelerde internet temelli ders sayısı çoğaldıkça uzaktan

eğitim programlarına olan ilgi artmaktadır. Uzaktan eğitim yöntemiyle verilen derslerde

öğrencilerin internet konusundaki bilgi düzeyleri derse olan yaklaşımlarını ve başarılarına etki

etmektedir (Foshay ve Bergeron, 2000). Öğrencilerine eğitim ve öğretimi geleneksel olarak yüz

yüze vermeye devam eden üniversitelerin, kendi eğitim programlarının desteklenmesi ve

geliştirilmesi için uzaktan eğitim sistemini kendi bünyelerine adapte ederek kullanabilirler. Bu

aşamada müfredatta yer alan derslerin uzaktan eğitimle desteklenmesi için üç temel kullanımdan

söz edinile bilinir. Bunlardan ilki materyal ve kaynaklarla desteklenmesi, ikincisi forum ve sohbet

ortamlarıyla tartışma ortamlarının kullanımı, üçüncüsü ise hazırlanan içeriklerin web sayfası

halinde internette yayınlanmasıdır (Karaman, 2007, s: 49). Yürütülen web destekli uzaktan eğitimin

başarılı olabilmesi için bu dersleri veren öğretim elemanlarının ve öğrencilerin internet

teknolojilerini kullanabilme becerileri önemlidir (Düzakın, Yalçınkaya, 2008, s:226).

Bilgisayarın öğretim aracı olarak kullanılması, Bilgisayar Yönetimli ve Bilgisayar Destekli

öğretim olarak iki şekilde gerçekleştirilmektedir (Yalın, 2001, s:164-165). İki öğretim şeklini

birbirinde ayıran özelik ise birinin öğretim tekniklerini yönetmekte diğerinin ise bilgisayarla

hazırlanan ders konularının öğrencilere aktırması işleminde kullanılmasıdır (ders modelleri).

Giderek yaygınlaşan e-öğrenme platformlarının kullanılması öğrenci ve öğretici açısından birçok

faydalar içerse de bunun yanında bazı önemli sınırlılıkları da içermektedir. Bu sınırlılıkların bilinip

eğitim tasarımlarının düzenlenmesi ortaya çıkacak problemlerin aşılmasını sağlayabilecektir

(Baker, 2004). E-öğrenme yapılandırılırken eğitimcilerin karşılaşabilecekleri en önemli problemler;

öğrencilerin kendilerine ait PC’ye sahip olmamaları, bilgisayar ve internet bağlantılarındaki teknik

sorunlar, PC ve internet kullanımı hakkında yeterli bilgi eksikliği, başlangıçta oluşabilecek

masraflar ve hazırlanan platform hakkında öğrenciyi yönlendirecek bilgi tecrübesine sahip

olamayan kişiler olarak ifade edilmektedir (Ünsal, 2004, s:376).

Herhangi bir dersin bilgisayar destekli olarak uzaktan eğitimle verilmesi için izlenilen

temel yolun konu veya ders içeriklerinin hazırlanması, hazırlanan içerik kaynak ve ders

argümanlarının web platformunda eğitim programlarına uygun yerleştirilmesi (haftalık ders

programı veya aylık ders programı gibi), haftalık veya belli dönemlere ait öğrenme kazanımlarının

test sürecinden geçirilmesidir (Ünsal 2004, s:377).

1398 Murat YALMAN



Şekil-1 Uzaktan Eğitim Özel Yazılımının Genel Yapısı ve Akışı (Ünsal, 2004).

Uzaktan eğitimle verilen programların giderek arttığı ülkemizde bu yöntemle eğitim almayı

seçen öğrencilerin bu konudaki yaklaşımları, tutumları ve memnuniyet düzeylerinin bilinmesi

giderek daha fazla önem taşımaktadır. Bu eğitim yönetim sisteminde kullanılan materyallerin

belirlenmesinden, eğitimi verecek öğretim elemanına kadar bütün süreçlerin belirlenmesi verilen

eğitimin kalitesini arttırarak başarıyı yükseltecektir (Hye-Jung ve Rha, 2009; Palmer ve Holt,

2010).

2. YÖNTEM

Bu araştırmada, iki ya da daha çok sayıda değişkenin aralarındaki ilişkilerin belirlenmesi

için tarama yöntemi kullanılmıştır. Tarama yöntemi, geçmişte veya halen var olan bir durumu var

olduğu şekliyle betimlemeyi amaçlar (Karasar 2005: 77). Eğitim Fakültesi öğrencilerinin uzaktan

eğitime yatkınlıkları, geliştirilen bir anket formu ile saptanmaya çalışılmıştır.

2.1.Örneklem

Araştırmanın evrenini Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesinde öğrenim gören

öğrenciler oluşturmaktadır. Hazırlanan tutum ölçeği; İlköğretim Matematik, Orta Öğretim

Matematik, Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi, Okul Öncesi ve Sınıf öğretmenliği bölümlerine devam

etmekte olan toplam 1050 (396 kız ve 654 erkek) öğrenciye uygulanmıştır (Tablo 1).

2.2. Amaç

Araştırmayla eğitim fakültesinde öğrenim gören öğrencilerin uzaktan eğitim

yaklaşımlarıyla, uzaktan eğitime yönelik memnuniyet düzeylerinin belirlenmesi amaçlanmıştır.

Eğitim fakültesinde öğrenim gören öğrencilerin uzaktan eğitime yönelik memnuniyet düzeyleri

nelerdir? Bu düzeyler, öğrencilerin sahip oldukları kişisel özelliklerinden; cinsiyetine, uzaktan

eğitim yöntemi ile ders almayı seçme durumlarına, bilgisayar kullanma bilgi düzeyine, göre

anlamlı farklılık göstermekte midir? Sorunlarına yanıtlar aranmaya çalışılmıştır.

2.3.Verilerin Toplanması

Araştırmada veri toplama yöntemi olarak anket yöntemi kullanılmıştır. Çalışma 2011-2012

ve 2012-2013 öğretim yılı boyunca (2 yıl ) bilgisayar I ve bilgisayar II derslerini uzaktan eğitim

yöntemiyle alan eğitim fakültesi öğrencileri ile gerçekleştirilmiştir. Hazırlanan anket formu,

hazırlanan uzaktan eğitim platformuna yerleştirilerek öğrencilerden doldurulması istenmiştir.

Sisteme kayıtlı 1426 öğrenciden 1050 anket formu doldurularak araştırma kapsamına dahil

Uzaktan

Eğitim

Hazırlanan Bilginin

Sunulması

Konu İçeriklerinin

Takibi Konu Soru

Cevap Geri Bildirim

Değerlendirme (Sınav ve Testler)




edilmiştir. İnternet üzerinden gerçekleştirilen anketlere ilişkin en önemli kısıtlardan birisi, geri

dönüş oranının oldukça değişken oluşudur (İnan, 2002).

2.4.Verilerin Analizi

Üniversite öğrencileri tarafından cevaplanan anket verilerinin analizinde SPSS. 15.0 paket

programı kullanılmıştır. Veri toplama aracının orijinal formunda yer alan “Bilgisayar Bilgi

Düzeyiniz” için; Çok iyi “5”, İyi ”4", Orta “3”, Yetersiz “2”, Hiç yok “1”, şeklinde puanlandırıldı.

Ankette “Uzaktan Eğitim Memnuniyet Ölçeği” için Hiç Katılmıyorum “1”, Katılmıyorum “2”,

Kısmen Katılıyorum “3”, Katılıyorum “4”, “Tamamen Katılıyorum “5” olarak puanlandırıldı.

Tutum puanlarına ait aritmetik ortalamalar yorumlanırken, 1,00–1,80 arasındaki ortalama değerler

“Hiç Katılmıyorum”, 1,81–2,60 arasındaki değerler “Katılmıyorum”, 2,61–3,40 arasındakiler

“Kısmen Katılıyorum”, 3,41–4,20 arasındakiler “Katılıyorum”, ve 4,21–5,00 arasındakiler ise

“Tamamen Katılıyorum” olarak kabul edildi. Ölçeğin bilgisayar deneyimi ile ilgili bölümü 5’li

derecelenmeli Likert tipi olduğundan dolayı kullanım sıklıklarına ait aritmetik ortalamaları

yorumlamada, 1,00–1,80 arasındaki ortalama değerler “Hiç Yok”, 1,81–2,60 arasındaki değerler

“Yetersiz”, 2,61–3,40 arasındakiler “Orta”, 3,41–4,20 arasındaki değerler “İyi”, ve 4,21-5,00

arasındakiler ise “Çok İyi” olarak kabul edildi. Düzeylerin yer aldıkları bu aralıklar, seçeneklere

verilen en düşük değer olan 1 ile en yüksek değer olan 5 arasındaki seri genişliğinin seçilerek

(düzey) sayısına bölünmesiyle elde edilmiştir.

BULGULAR

Araştırma sonucunda elde edilen bulgular, verilerin düzenlenmesiyle tablolar halinde

verilmiştir. Çalışmaya katılan öğrencilerin cinsiyet dağılımları Tablo 1’de yer almaktadır.

Tablo 1. Uzaktan Eğitim (Moodle) sistemiyle ders alan öğrencilerin Cinsiyet Değişkenine Göre

Frekans Ve Yüzde Dağılımları

Anketi doldurarak çalışmaya katılan öğrencilerin % 62,29’u (654) erkek, % 37,71’i (396)

kızdır. Bilgisayara giriş I ve II derslerini uzaktan eğitim yöntemiyle alan öğrencilerin dönem

sonunda uygulanan ankette yer alan lisan derslerinin yürütülmesine ilişkin seçimleri Tablo 2’de

verilmektedir.

Tablo 2. Öğrencilerin Gördükleri Derslerin Yürütülmesine İlişkin Tercihlerinin Belirlenmesine

Yönelik Frekans Ve Yüzde Dağılımları

Derslerinizin yürütülmesine ilişkin

öğrencilerin seçimleri f %

Dersleri okula gelmeden alabilmek isterim 72 6,86

Dersleri okula gelerek yüz yüze almak isterim 354 33,71 Dersleri hem örgün eğitimle hem de uzaktan

eğitimle almak isterim 612 58,29

Fikrim yok 12 1,14

Toplam 1050 100

Cinsiyet f %

Erkek 654 62,29 Kız 396 37,71

Toplam 1050 100

1400 Murat YALMAN



Tablo 2’de öğrencilerin % 6,86’sı dersleri okula gelmeden almak isterken, % 33,71’i

dersleri okula gelerek yüz yüze almak istedikleri belirlenmiştir. Dersleri her iki yöntemle almak

isteyenlerin oranı % 58,29 olurken, fikir beyan etmeyenlerin oranı % 1,14 tür.

Tablo 3. Öğrencilerin Gördükleri Programın Uzaktan Eğitime Uygun Olup Olmadığına İlişkin

Frekans Ve Yüzde Dağılımları

Öğrenim gördüğünüz programda uzaktan

eğitim alternatifim olsa, yine de şu anda

gördüğüm yüz yüze örgün eğitimi seçerdim f %

Evet 804 76,57

Hayır 150 14,29

Fikrim Yok 96 9,14

Toplam 1050 100

Anketi dolduran öğrencilerin % 76,57’si (804) eğitim gördükleri programa ilişkin uzaktan

eğitim seçenekleri bile olsa yüz yüze eğitimi seçerken, uzaktan eğitim sistemiyle öğrenimlerine

devam etmek isteyenlerin oranı % 14,29 (150) olduğu belirlenmiştir. Her iki yönde de fikir

belirtmeyip kararsız kalanların oranı % 9,14’tür.

Tablo 4. Öğrencilerin Bilgisayar Bilgi Düzeylerine İlişkin Frekans Ve Yüzde Dağılımları

Bilgisayar Kullanma Bilgi Düzeyi f %

Hiç Yok 12 1,14 Çok Az 114 10,86

Orta 492 46,86 İyi 372 35,43 Çok İyi 60 5,71

Toplam 1050 100

Bilgisayar bilgi düzeylerine ilişkin soruya öğrencilerin % 1,14’ ü bilgilerinin hiç olmadığı,

% 10,86’sı çok az, % 46,86’sı orta, % 35,43’ü iyi, % 5,71’i ise çok iyi olduğu görülmüştür.

Tablo 5. Öğrencilerin Eğitim aldıkları programın uzaktan eğitim yöntemiyle verilmesinin

uygunluğuna İlişkin Frekans Ve Yüzde Dağılımları

Şu an gördüğünüz program uzaktan eğitim

yöntemiyle öğrenim görmeye uygun bir

programdır. f %

Evet 426 40,57

Hayır 192 18,29

Kısmen 402 38,29

Fikrim Yok 30 2,86

Toplam 1050 100

Uzaktan eğitim yönetim sistemiyle almış oldukları eğitimden sonra öğrencilerin %

40,57’si eğitim gördükleri programın uzaktan eğitime uygun olduğunu düşünürken, % 18,29’u




uygun olmadığını, % 38,29’u kısmen uygun olduğunu belirtirken, % 2,86’sı fikir beyan

etmemişlerdir.

Derslerin yürütülmesine ilişkin öğrencilerin seçimleriyle oluşturulan guruplar arasında

anlamlı farkın olup olmadığına ilişkin yapılan ANOVA testinin sonucu Tablo 6’da verilmektedir.

Tablo 6. Öğrencilerin Gördükleri Derslerin Yürütülmesine İlişkin Tercihleri arasındaki ilişkinin

belirlenmesine yönelik ANOVA sonuçları.

KT df KO F Anlamlılık

Düzeyi Gruplara

Arası 10,743 3 3,581 17,429 ,000

Grup İçi 214,914 1046 ,205 Toplam 225,656 1049

Öğretmen adaylarının gördükleri derslerin uzaktan eğitim sistemiyle yürütülmesine ilişkin

tercihlerine göre tek yönlü varyans analizi karşılaştırması yapılmıştır. Öğrencilerin vermiş oldukları

yanıtlara ilişkin oluşturulan gruplardan fikri olmadığını ifade edenlerin sayısı (4) analiz yapmaya

uygun olmadığından kapsam dışında bırakılmıştır. Gruplar arasında (F3-1046=3,581; p=0,000

düzeyinde) anlamlı bir fark bulunmuştur. Farklılığın belirlenmesine yönelik Tukey HSD test

sonuçları Tablo 7’de verilmiştir.

Tablo 7. Öğrencilerin Gördükleri Derslerin Yürütülmesine İlişkin Tercihleri arasındaki ilişkinin

belirlenmesine yönelik Tukey HSD Anlamlılık test Sonuçları.

Derslerinizin yürütülmesine ilişkin öğrenci

seçimleri Ortalama

Farkı Ortalama

Farkı

Dersleri okula

gelmeden alabilmek

isterim

Fikrim yok

,80500 ,000

Dersleri okula gelerek

yüz yüze almak

isterim

Dersleri hem örgün

eğitimle hem de

uzaktan eğitimle almak

isterim

-,13131 ,000

Dersleri okula gelerek

yüz yüze almak

isterim

Fikrim yok

,65898 ,000

Fikrim yok Dersleri hem örgün

eğitimle hem de

uzaktan eğitimle almak

isterim

-,79029 ,000

Uygulanan testin sonucunda, öğretmen adayları lisans derslerinin yürütülmesine ilişkin

seçimlerinde; en az iki grubun istatistiksel olarak (p=0,000 düzeyinde) anlamlı olduğu

belirlenmiştir. Anlamlı farklılığın hangi guruplar arasında olduğunun belirlenmesine yönelik

yapılan Tukey HSD testi sonucunda; “Dersleri okula gelmeden alabilmek isterim” ile “Fikrim yok”

grupları arasında dersleri okula gelmeden almak isteyenler tarafına, “Dersleri okula gelerek yüz

yüze almak isterim” ile “Dersleri hem örgün eğitimle hem de uzaktan eğitimle almak isterim”

grupları arasında, dersleri her iki yöntemle almak isteyenler tarafına, “Dersleri okula gelerek yüz

1402 Murat YALMAN



yüze almak isterim” ile “Fikrim yok” gruplar arsında dersleri okula gelerek yüz yüze almak

isteyenler tarafına, “Fikrim yok” ile “Dersleri hem örgün eğitimle hem de uzaktan eğitimle almak

isterim” gruplar arasında dersleri her iki yöntemle almak isteyenler tarafına olduğu belirlenmiştir.

Tablo 8. Öğrencilerin Uzaktan Eğitim sitemine yönelik Memnuniyetlerinin Eğitim Gördükleri

Programa ait ANOVA sonuçları.


Düzeyi

Gruplara

Arası 1,233 1 1,233 5,759 ,017

Grup İçi 224,423 1048 ,214 Toplam 225,656 1049

Öğrencilerin bilgisayar destekli uzaktan eğitime yönelik eğitim gördükleri programın

uygunluğu yönündeki seçimleri arasında anlamlı farklılık olup olmadığına ilişkin yapılan ANOVA

testi sonuçlarına göre (F1-1048=5,759; p=0,017 düzeyinde) anlamlı bir fark bulunamamıştır.

Tablo 9. Öğrencilerin Uzaktan Eğitim sitemine yönelik Memnuniyetlerinin cinsiyet değişkenine ait

t testi sonuçları.

Cinsiyet n

Ss Sd t p

Erkek 654 3,82 0,37 1048 -1,38 ,16

Kadın 396 3,78 0,58

Araştırma bulgularına göre erkek öğrencilerin uzaktan eğitim memnuniyet puan ortalaması

(OrtE=3.82, Ss=0.37) kız öğrencilerin ortalaması ise (OrtK=3.78, Ss=0.58) şeklindedir. Ortalamalar

arasında yapılan istatistiksel çözümlemede cinsiyet bakımından eğitim fakültesi öğrencilerinin

uzaktan eğitime yönelik memnuniyetleri arasında anlamlı bir fark bulunmamıştır (t(1048)= - 1.38;

p>.05).

Öğretmen adaylarının bilgisayar kullanma bilgi düzeyleri arasında anlamlı fark olup

olmadığına dair yapılan ANOVA test sonuçları Tablo 10’da verilmektedir.

Tablo 10. Öğrencilerin Uzaktan Eğitim sitemine yönelik Memnuniyetlerin Bilgisayar Kullanma

bilgisine ait ANOVA sonuçları.


Düzeyi

Gruplara

Arası 12,113 4 3,028 14,819 ,000

Grup İçi 213,511 1015 ,201 Toplam 225,656 1049

Test yapılırken bilgisayar kullanma bilgi seviyesi “Hiç Yok” olanlar analiz için yeterli

sayıda olmadığı için kapsam dışında bırakılmıştır. Gruplar arasında (F4-1015=14,819; p=0,000

düzeyinde) anlamlı bir fark bulunmuştur. Farklılığın belirlenmesine yönelik Tukey HSD test

sonuçları Tablo 11’da verilmiştir.

X




Tablo 11. Öğrencilerin Bilgisayar Kullanma Bilgisine göre Tukey HSD Anlamlılık test Sonuçları.

Derslerinizin yürütülmesine ilişkin

öğrencilerin seçimleri Ortalama

Farkı Ortalama

Farkı Hiç Yok Orta -,53415 ,001

Hiç Yok İyi -,64742 ,000

Hiç Yok Çok İyi -,67800 ,000

Çok Az Orta -,16941 ,003

Çok Az İyi -,28268 ,000

Çok Az Çok İyi -,31326 ,000

Orta İyi -,11327 ,003

Öğretmen adayları bilgisayar kullanma bilgi düzeylerine ilişkin; en az iki grubun

istatistiksel olarak (p=0,000 düzeyinde) anlamlı olduğu belirlenmiştir. Belirlenen anlamlı

farklılıklar; “Hiç Yok” ile “Orta” gurupları arasında, orta düzeyde bilgisayar kullanma bilgisine

sahip olanlar tarafına, “Hiç Yok” ile “İyi” gurupları arasında, iyi düzeyde bilgisayar kullanma

bilgisine sahip olanlar tarafına, “Hiç Yok” ile “Çok İyi” gurupları arasında, çok iyi düzeyde

bilgisayar kullanma bilgisine sahip olanlar tarafına, “Çok Az” ile “Orta” gurupları arasında, orta

düzeyde bilgisayar kullanma bilgisine sahip olanlar tarafına, “Çok Az” ile “İyi” gurupları arasında,

iyi düzeyde bilgisayar kullanma bilgisine sahip olanlar tarafına, “Çok Az” ile “Çok İyi” gurupları

arasında, çok iyi düzeyde bilgisayar kullanma bilgisine sahip olanlar tarafına, “Orta” ile “İyi”

gurupları arasında, iyi düzeyde bilgisayar kullanma bilgisine sahip olanlar tarafına anlamlı farklılık

oldu belirlenmiştir.

Tartışma ve Sonuç

Bu çalışmayla eğitim fakültesi öğrencilerinin müfredatlarında yer alan derslerin uzaktan

eğitim yönetim sistemiyle gösteriminden sonra, öğrencilerin uzaktan eğitime yönelik memnuniyet

düzeylerinin belirlenmesi hedeflenmiştir. Araştırma iki yıl boyunda (dört yarıyıl) boyunca uzaktan

eğitim yönetim sistemi Moodle (Modular-Object-Oriented-Dynamic-Learning-Environment) ile

hazırlanan web sitesinden öğretim yapılmış ve bu süreçlerin sonunda bu ders yönetim sistemiyle

ilgili hazırlanan anketle, öğrencilerin uzaktan eğitim memnuniyet düzeyleri ölçülmeye çalışılmıştır.

Araştırmaya dahil edilen öğretmen adaylarının % 62,29’u erkek, % 37,71’i kız öğrencilerden

oluşmaktadır. Yapılan t testi sonucunda cinsiyet değişkeninin öğrencilerin uzaktan eğitim

memnuniyet düzeylerinde anlamlı farklılık göstermediği tespit edilmiştir.

Araştırmaya katılan öğretmen adaylarının yarısından fazlası (% 58,29) derslerini hem

örgün öğretimle hem de uzaktan eğitimle almak istedikleri belirlenmiştir. Yapılan çalışmalarda da

öğretim elemanları web ortamlarını yüz yüze eğitimle beraber kullanmayı tercih etmektedir (Orhan

ve Ark., 2004; Seng ve Mohamad, 2002). Bununla beraber akademisyenlerin kendi derslerinin

yürütülmesinde uzaktan eğitimin kullanılması durumunda normal eğitim yöntemine göre daha fazla

zaman harcadıkları, bu yüzden sürecin yürütülmesinin daha zahmetli ve zor olduğunu

belirtilmektedir (Karaman, 2007).

Araştırmaya katılan öğretmen adaylarından dersleri yüz yüze olarak almak isteyenlerin

oranı % 33,71 olarak hesaplanmıştır. Anketi dolduran öğrencilerin sadece % 6,86’sı dersleri okula

gelmeden uzaktan eğitim yönetim sistemiyle almak istedikleri görülmüştür. Derslerin

yürütülmesine ilişkin öğretmen adaylarının seçimlerinin anlamlı farklılık gösterip göstermediğinin

belirlenmesine yönelik yapılan test sonucunda p<0,00 düzeyinde anlamlı oldu belirlenmiştir.

1404 Murat YALMAN



Anlamlı farklılığın belirlenmesine yönelik Tukey HSD testi sonucuna göre “Dersleri okula

gelmeden alabilmek isterim” ile “Fikrim yok” gurupları arasında ve dersleri okula gelmeden almak

isteyenler tarafına anlamlı bir farklılığın olduğu belirlenmiştir. Aynı şekilde “Dersleri okula gelerek

yüz yüze almak isterim” ile “Dersleri hem örgün eğitimle hem de uzaktan eğitimle almak isterim”

gurupları arasında dersleri hem örgün hem de uzaktan eğitim yönetim sistemiyle almak isteyenler

tarafına anlamlı farklılık tespit edilmiştir. Ankette fikir beyan etmeyenlerin diğer guruplar ile

uzaktan eğitim memnuniyet düzeyleri arasında anlamlı farklılığın oldu belirlenmiştir. Bununla

birlikte Hewlett (2000) web tabanlı öğrenmenin etkinliğini araştırdığı çalışmasında web tabanlı

öğrenme ile desteklenen öğrencilerin geleneksel öğretim yöntemine nazaran daha başarılı olduğunu

ifade etmektedir.

Öğretmen adaylarının % 76,57’si öğrenim gördükleri programın uzaktan eğitim alternatifi

bile olsa yine de örgün eğitimi seçecekleri belirlenirken, öğrenim görülen programın uzaktan

eğitim alternatifi olsa uzaktan eğitim yönetim sistemiyle öğrenimine devam edenlerin yüzdesi ise

14,29 olmuştur. Her iki tarafı da seçmeyerek fikir beyan etmeyen öğrencilerin oranı ise % 9,14 tür.

Derslerin yüz yüze eğitimle yürütülmesine ilişkin araştırmacıların yaptıkları çalışmalarda, dersi

derse katılarak öğrenmeye çalışanların öğrenme motivasyonları ile memnuniyet düzeylerinin daha

yüksek olduğunu ifade edilmektedir (Hye-Jung ve Rha, 2009; Ilgaz 2008).

Öğretmen adaylarının bilgisayar kullanma düzeylerinin uzaktan eğitim memnuniyet

düzeylerine etki eden en büyük faktörlerden biri olarak düşünülmektedir (Yalman ve Tunga, 2012).

Öğretmen adaylarının bilgisayar kullanma bilgi düzeylerinin belirlenmesine yönelik maddeye

verdikleri cevaplar doğrultusunda % 88’inin orta ve üstü düzeyde bilgisayar kullanma bilgi

düzeyine sahip oldu görülmüştür. Öğrencilerin bilgisayar kullanma bilgi düzeyleri arasında uzaktan

eğitime yönelik tutum düzeylerinin belirlenmesine yönelik test sonucunda p< 0,00 düzeyinde

anlamlı oldu belirlenmiştir. Anlamlı farlılığın belirlenmesine yönelik yapılan Tukey HSD testi

sonucunda bilgisayar bilgi düzeyi “Hiç Yok” ile “Orta” grupları arasında ve orta düzeyde

bilgisayar kullanma bilgisine sahip olanlar tarafına anlamlı farklılığın olduğu tespit edilmiştir. Aynı

şekilde bilgisayar kullanma bilgisi hiç olmayanlar ile çok az olanların diğer gurupların uzaktan

eğitim memnuniyet düzeyleriyle anlamlı farklılık gösterdiği belirlenmiştir. Palmer ve Holt (2009)

öğrencilerin dijital ortamda öğrenme ve teknoloji kullanımı üzerine yaptıkları çalışmalarında,

teknoloji kullanımı konusunda öğrencilerin kendilerine duydukları güven, öğrenme sürecinin ve

öğrenme başarasını olumlu yönde etkilediğini belirtmektedir. Bu yönüyle öğrencilerin teknoloji

kullanımlarının belirlenmesi ve bu konudaki yaklaşımlarının bilinmesi bu eğitim yönetim

sistemiyle verilecek eğitimlerin başarısını etkileyebilir (Machado, 2007; Bray, Aoki ve Dlugosh

2008).

Öğrencilerin eğitim gördükleri programın uzaktan eğitim yönetim sistemiyle verilmesine

ilişkin görüşlerinin yer aldığı maddeye verdikleri cevaplara göre % 40,57’si “Evet” uygundur

derken, % 38,29’u “Kısmen” uygun olabilir dediği, bununla birlikte sadece % 18,29’unun eğitim

gördükleri programın uzaktan eğitim yönetim sistemine uygun olmadığını ifade ettikleri

görülmüştür. Bununla birlikte bu konuda yapılan çalışmalarda uzaktan eğitim yönetim sistemiyle

verilen eğitimlere değer verdiği, bu nedenle de memnuniyet düzeylerinin yükseldiği

belirtilmektedir (Palmer, ve Holt, 2010).




KAYNAKÇA

BAKER, J. D. (2004). An Investigation Of Relationships Among Instructor Immediacy And

Affective And Cognitive Learning In The Online Classroom, The Internet and Higher

Education, 7, 1.

BRAY, E., AOKİ, K. VE DLUGOSH, L. (2008). Predictors of Learning Satisfaction in Japanese

Online Distance Learners. International Review Of Research In Open And Distance

Learning, 9(3), 1-24.

DÜZAKIN, E. VE YALÇINKAYA, S. (2008). Web Tabanlı Uzaktan Eğitim Sistemi Ve Çukurova

Üniversitesi Öğretim Elemanlarının Yatkınlıkları, Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,

17, 1, 225-244

FOSHAY, R., BERGERON, C. (2000). Webbased education: A Reality Check, TechTrends,

44,16-19

HEWLETT, M. (2000). Teaching Molecular Biology on the Web.

http://naweb.unb.ca/proceedings/2000/mjhNAWeb.html İndirme tarihi: 12/09/2010

HYE-JUNG, L. VE RHA, I. (2009). Influence of Structure and Interaction on Student Achievement

and Satisfaction in Web-Based Distance Learning. Journal Of Educational Technology &

Society, 12(4), 372-382.

ILGAZ, H. (2008). Uzaktan Eğitimde Teknoloji Kabulunun ve Topluluk Hissinin Oğrenen

Memnuniyetine Katkısı. Yayımlanmamıs Yuksek Lisans Tezi. Hacettepe Universitesi, Fen

Bilimleri Enstitusu, Ankara.

İNAN, H. (2002), Firmalar Arası Pazarlama Faaliyetlerinin Yürütülmesinde İnternet Kullanımının

Etkisi: Türkiye Uygulaması”. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme

Anabilim Dalı, 96.

JONES, G. H., VE JONES, B. H. (2005). A Comparison of Teacher and Student Attitudes

Concerning Use and Effectiveness of Web-based Course Management Software.

Educational Technology & Society, 8 (2), 125-135.

KARAMAN, S. (2007). Ders Web Sayfaları: Özellikleri, Hazırlanması, Kullanılması ve Öğretim

Elemanlarının Tutumu, İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7, 13, 47-68.

KARASAR, N. (2005). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayın ve Dağıtım.

MAHİROĞLU, A. VE COŞAR, M. (2008). Web Tabanlı Uzaktan Eğitimde Sıra, Hız Ve İçerik

Kontrollerinin Akademik Başarıya Etkisi, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(1), 63-83

MACHADO, C. (2007). Developing an e-readiness model for higher education institutions: results

of a focus group study. British Journal Of Educational Technology, 38(1), 72-82.

PALMER, S. VE HOLT, D. (2010). Students' perceptions of the value of the elements of an online

learning environment: looking back in moving forward. Interactive Learning

Environments, 18(2), 135-151.

SENG, L. & MOHAMAD, F., S. (2002). Online Learning Is it Meant for Science Courses? Internet

and Higher Education, 5, 109-118

ŞENDAĞ, S. VE GÜNDÜZ, Ş. (2009). Öğretmen Adaylarının Web Tabanlı Öğrenme

Materyalinin Kullanılabilirliği ve Etkinliği Hakkındaki Görüşleri, Mehmet Akif Ersoy

Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 137-149.

1406 Murat YALMAN



TÜYSÜZ, C. VE AYDIN, H. (2007). Web Tabanlı Öğrenmenin İlköğretim Okulu Düzeyindeki

Öğrencilerin Tutumuna Etkisi, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22, 73-84

ORHAN, F., ALTUN, A. S., VE KABLAN, Z. (2004). Karma Ögrenme (Blended Learning)

Yöntemine Dayalı Bir Uygulama ve Ögrenci Görüsleri: Yıldız Teknik Üniversitesi Örnegi,

IV. Uluslararası Egitim Teknolojileri Sempozyumu, 24-26 Kasım 2004, Sakarya, Türkiye

ÜNSAL, H. (2004). Web Destekli Eğitim, Elektronik Öğrenme ve Web Destekli Öğretim

Programlarındaki Çeşitli Ders Modelleri, 2, 3, 375-388.

YALIN, H. T. (2001). Öğretim Teknolojileri ve Materyal Geliştirme. Ankara: Nobel Yayın

Dağıtım.

YALMAN, M., & KUTLUCA, T. (2013). Öğretmen Adaylarının Öğrenme ve Öğretme Sürecinde

PowerPoint Kullanımlarına İlişkin Tutumlarının Belirlenmesi. Journal of Instructional

Technologies &Teacher Education, 1(2).

YALMAN, M., & TUNGA, M. A. ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN BİLGİSAYAR

DENEYİMLERİ İLE BİLGİSAYAR ALGILARININ BAZI DEĞİŞKENLERE GÖRE

İNCELENMESİ: DİCLE ÜNİVERSİTESİ ÖRNEĞİ.

Documents

itim Fakültesi Ö?rencilerinin Bilgisayar Destekli Uzaktan E?