Izvjestaj o Radu IC Za 2012 FINAL (1)

SADRŽAJ

1. AKTIVNOSTI ISPITNOG CENTRA U 2012. GODINI 3

2. MATURSKI I STRUČNI ISPIT 2011/12. GODINE 3

2.1 Priprema i realizacija maturskog i stručnog ispita 2012. 3

2.2 Aktivnosti tokom realizacije maturskog i stručnog ispita 5

2.3 Analiza rezultata 7

2.4 Priprema i realizacija maturskog ispita iz izbornih predmeta i stručnog ispita iz stručno-teorijskog predmeta i stručnog rada 9

3. EKSTERNA PROVJERA ZNANJA NA KRAJU TREĆEG CIKLUSA OSNOVNE ŠKOLE - PILOT ISPIT 10

3.1 Izrada ispitnih kataloga za malu maturu 2012. godine 11

4. TESTIRANJE UČENIKA III I VI RAZREDA DEVETOGODIŠNJE OSNOVNE ŠKOLE - NACIONALNO TESTIRANJE 12

5. DRŽAVNO TAKMIČENJE U ZNANJU 13

6. PRIPREMA I REALIZACIJA PISA 2012 – GLAVNOG TESTIRANJA 15

7. PROVJERA ZNANJA CRNOGORSKOG JEZIKA ZA PRIJEM U CRNOGORSKO DRŽAVLJANSTVO 16

8. SARADNJA SA HMC-om 16

IZVJEŠTAJ O RADU ISPITNOG CENTRA 2012. godina

1. AKTIVNOSTI ISPITNOG CENTRA U 2012. GODINI

Godišnjim programom rada Ispitnog centra za 2012. godinu planirane su i realizovane sljedeće aktivnosti:

→ priprema i realizacija maturskog i stručnog ispita, → priprema i realizacija trećeg pilota eksterne provjere znanja učenika na kraju III ciklusa

osnovne škole, → priprema, realizacija i analiza rezultata eksterno-interne provjere znanja na kraju I i II ciklusa

osnovne škole – nacionalno testiranje 2012,→ priprema, realizacija i analiza rezultata državnog takmičenja u znanju,→ priprema i realizacija glavnog testiranja – PISA 2012, → provjera znanja crnogorskog jezika za prijem u crnogorsko državljanstvo,→ saradnja sa HMC-om.

2. MATURSKI I STRUČNI ISPIT 2011/12. GODINE

2.1 Priprema i realizacija maturskog i stručnog ispita 2012.

Kao posljedica potpisanog Memoranduma, doneseni su Pravilnik o izmjenama i dopunama pravilnika o načinu, postupku i vremenu polaganja maturskog ispita u gimnaziji (»Sl. list CG«, br. 81/10) i Pravilnik o izmjenama i dopunama pravilnika o načinu i postupku polaganja stručnog ispita (»Sl. list CG«, br. 81/10) u kojima su data nova rješenja u vezi s polaganjem državne mature. Bitnije izmjene su:

- Ispit iz crnogorskog ili maternjeg jezika i književnosti/albanskog jezika i književnost polaže se putem izrade eseja.

- Obavezni predmeti maturskog, odnosno opšteobrazovni predmeti stručnog ispita polažu se u organizaciji Ispitnog centra.

- Izborni predmeti u gimnazijama, odnosno stručno-teorijski predmeti u stručnim školama polažu se usmeno pred Ispitnom komisijom koju imenuje škola, a po ispitnim pitanjima koje priprema Ispitni centar.

U cilju priprema eksternog ispita obavljene su opsežne pripreme koje su obuhvatile i komunikaciju sa školama.Kalendar maturskog i stručnog ispita je odredilo Ministarstvo prosvjete i nauke. U kalendaru se navodi da će se maturski i stručni ispit obaviti od 4. do 15. juna 2012. godine, a Ispitni centar ga je dopunio svojim aktivnostima. U njemu se pored termina za ispit nalaze i termini kada se objavljuju preliminarni i konačni rezultati, kao i termini kada se mogu pogledati testovi i uložiti žalba, ako za to postoje opravdani razlozi.

Medijska kampanja koja se odnosila na maturski i stručni ispit traje od prvog probnog testiranja i sastoji se iz tri dijela:

- Pripremni dio je obuhvatio pripremu materijala za kampanju, tj. brošuru, poster, flajer i liflet, poster s pravilima ponašanja na ispitu - što je i prevedeno na albanski jezik - bedževe, intervjue.

- Medijska kampanja obuhvatila je učešće u radio i TV emisijama i novinskim intervjuima. - Evaluacioni dio obuhvatio je prezentovanje podataka javnosti kroz izjave za štampu i TV

emisije, a koji je proizašao iz analize i obrade prikupljenih podataka. Organizovani su sastanci s predstavnicima škola, bilo kroz obilaske škola ili pozive na sastanke u Ispitni centar.

Od probnog testiranja 2008. godine Ispitni centar radi na usavršavanju baze podataka koji se tiču škola, osoblja, učenika, ispita, rezultata testiranja...

3


U skladu sa zahtjevima, školski koordinatori navedene podatke šalju Ispitnom centru poštujući dinamiku iz važećeg Pravilnika. Kreirani su odgovarajući formulari, koji su vremenom modifikovani kao i način slanja školama. Formulari sadrže osnovne podatke o učeniku, obrazovni program koji pohađaju, jezik na kojem se školuju, predmete koje biraju i druge relevantne podatke. Sada se formulari mogu naći na web stranici Ispitnog centra i školski koordinatori ih mogu preuzeti.

Prilagođavanje obrazovne tehnologije za djecu s posebnim obrazovnim potrebama

Kako učenici s posebnim obrazovnim potrebama, koji su usvojili sadržaje propisane programom, nijesu uvijek u mogućnosti da na uobičajeni način (test) pokažu svoja postignuća, Ispitni centar vrši prilagođavanje ispitne tehnologije kao i uslova i procedura za polaganje. Prilagođavanjem ispitne tehnologije, koja neće ugroziti valjanost i objektivnost ispita, nastoje se ukloniti prepreke da učenik pokaže stečeno znanje. Prilagođena ispitna tehnologija treba da bude omogućena učenicima koji tokom cjelokupnog školovanja ili dužeg razdoblja imaju posebne obrazovne potrebe i onima kod kojih je do promjena u zdravstvenom stanju, koje uslovljavaju prilagođavanja u polaganju ispita, došlo u skorije vrijeme a o tome imaju potrebnu medicinsku dokumentaciju.Prilagođavanje ispitne tehnologije uključuje: pristupačnost prostora za sprovođenje ispita uz posebna pomagala, posebnu/prilagođenu opremu, prilagođeni ispitni materijal, izuzeće od dijela ispita koji učenik zbog vrste i stepena teškoće u razvoju ne može polagati uz pomoć ličnog pomagača (npr. slušanje za gluvu djecu), produženo vrijeme za polaganje ispita...Prilagođavanja ispitne tehnologije zavise od vrste ispita i vrste i stepena teškoće u razvoju ili mentalnom zdravlju učenika. Za svaki ispit i svakog učenika treba napraviti individualnu listu prilagođavanja ispitne tehnologije. Potrebno je takođe provjeriti zna li učenik koristiti posebnu opremu koja je predložena.

Ovaj eksterni ispit je polagalo 8 učenika s posebnim obrazovnim potrebama (1 učenik je polagao maturski ispit, a 7 učenika stručni ispit), kojima smo na osnovu priložene dokumentacije prilagodili način i uslove polaganja ispita.

Projekat Inclusive Education Services Ministarstva prosvjete i sporta, Delegacije Evropske unije u Crnoj Gori i Ispitni centar zajedno rade na komponenti Unapređenje eksterne provjere znanja učenika sa posebnim obrazovnim potrebama.

U okviru navedene komponente urađeno je Uputstvo za prilagođavanje eksterne provjere učenicima/kandidatima sa posebnim obrazovnim potrebama. Ovim uputstvom želimo da svim akterima koji su uključeni u proces damo relevantne informacije, kako bi učenicima s posebnim obrazovnim potrebama omogućili ravnopravan pristup eksternom ispitu.

Saradnja sa školama

Aktivnosti Ispitnog centra zasnivaju se na permanentnoj saradnji sa školama. Uloga svih zaposlenih u školi je važna u različitim segmentima realizacije ispita. Navodimo neke za koje su urađena uputstva.

Uloga direktora škole definisana je na sastancima s direktorima srednjih škola, a nalazi se u Uputstvima za realizaciju maturskog i stručnog ispita. Kao što su pokazala probna testiranja, veliki dio obaveza i odgovornosti u školi imaju školski koordinatori koji su obučeni da mogu pružiti sve informacije kako test-administratorima tako i svim zaposlenim u svojoj školi i time čitav proces učiniti kvalitetnijim.

To je i razlog zbog čega je Ispitni centar održao više obuka za školske koordinatore. Obuke su kroz razmjenu iskustava s probnih testiranja doprinijele formiranju čitavog niza dužnosti koje su našle mjesto u Uputstvima za realizaciju maturskog i stručnog ispita.

4


Kontinuirana razmjena informacija bila je Ispitnom centru smjernica za podizanje kvaliteta pripreme i realizacije ispita i olakšavanje rada svih koji su uključeni u te procese.

Realizaciju ispita u učionicama, za maturski i stručni ispit posebno prilagođenih, omogućilo je učešće test-administratora.

Na ispitima maturskog i stručnog ispita u svakoj ispitnoj prostoriji dežurao je test-administrator. Uloga test-administratora definisana je u Uputstvima za test-administratora i obuhvata saradnju s Ispitnim centrom i školskim koordinatorom.

Školske 2011/12. godine Ispitni centar je angažovao i supervizore. U pitanju su odabrani prosvjetni radnici koji su zajedno s predstavnicima Ispitnog centra posjetili sve škole za vrijeme ispita. Vodilo se računa da supervizori ne budu uvijek angažovani u istoj školi.Supervizori su imali ovlašćenja definisana posebnim uputstvom, a utiske s nadzora koji su se odnosili na rad uprave, dežurnih nastavnika, test-administratora, učenika, dostavljali su Ispitnom centru u vidu posebno dizajniranog izvještaja.Svi korisni prijedlozi su korišćeni za analizu organizacije i realizacije ispita i našli su svoje mjesto u dopunjenim Uputstvima.

Priprema test-materijala

Za junski rok su pripremljena po 4 testa iz obaveznih predmeta na maturskom i stručnom ispitu. Testovi su standardizovani, rađeni na osnovu Ispitnog kataloga (osim testova iz Crnogorskog – srpskog, bosanskog, hrvatskog jezika i književnosti/Albanskog jezika i književnosti). Ispitni zadaci/teme izabrani su iz baze otkupljenih zadataka tako da su autori testova timovi predmetnih stručnjaka. Učenici su dobili test koji je određen metodom slučajnog izbora. Uz test su dobili i list za odgovore na koji upisuju svoja rješenja za zadatke zatvorenog tipa. Iz stranih jezika su pripremljeni CD-ovi za oblast slušanja. Za svaki test pripremljena je shema za ocjenjivanje koja je uz test objavljena na sajtu Ispitnog centra dva sata nakon završetka ispita. Testovi iz Crnogorskog – srpskog, bosanskog, hrvatskog jezika i književnosti i iz Albanskog jezika i književnosti ujednačeni su u najvećoj mogućoj mjeri, zbog uporedivosti ocjena, težine zahtjeva i istovjetnosti kompetencija koje se stiču izučavanjem maternjeg jezika. Savjetnici iz Ispitnog centra su to postigli davanjem iste slobodne teme kod eseja. Iz istih razloga su usaglašeni testovi iz stranih jezika u pogledu testiranih jezičkih vještina, jezičkih nivoa i tipova zadataka.Za učenike koji pohađaju nastavu na albanskom jeziku preveden je sav pripremljeni test-materijal.

2.2 Aktivnosti tokom realizacije maturskog i stručnog ispita

Priprema i realizacija eksternog dijela maturskog i stručnog ispita sprovodena je od strane Ispitnog centra prema unaprijed definisanim pravilima.

Ocjenjivanje

Ocjenjivanje se sprovelo po unaprijed definisanim procedurama koje treba da obezbijede objektivnost, transparentnost i pouzdanost.

Određivanje granica za ocjene

5


Ispitni centar je imenovao komisije za odlučivanje o granicama za ocjene na maturskom i stručnom ispitu u junskom roku školske 2011/12. godine. Vodilo se računa da komisije čine kompetentni članovi (predstavnik Univerziteta, Zavoda za školstvo, Zavoda za udžbenike i nastavna sredstva i eminentni profesori gimnazija, odnosno srednjih stručnih škola).Komisije su usaglašavanje o granicama za ocjene radile na osnovu modifikovanog Angoffovog metoda. Nakon ocjenjivanja i preliminarne statističke obrade, Državna maturska komisija usvojila je konačne granice za ocjene koje važe i za avgustovski i januarski rok.

Izbor i obuka ocjenjivača

Piloti maturskog i stručnog ispita 2008, 2009. i 2011. godine pružili su mogućnost da se putem javnih poziva formira tim i razradi procedura ocjenjivanja testova iz obaveznih predmeta. Cilj je bio i da se preko ocjenjivača zastupi veći broj škola.Uslovi za ocjenjivače bili su sljedeći:

- da su profesori testiranog predmeta- da imaju iskustvo u nastavi- da su prošli obuku za ocjenjivače.

Ocjenjivanju prethodi obuka na kojoj se ocjenjivači upoznaju s testom, shemom za ocjenjivanje i opštim pravilima koja se moraju poštovati. Nakon toga se ocjenjuje uzorak karakterističnih učeničkih odgovora po svakom zadatku, odnosno zahtjevu eseja. Za potrebe obuke izabrano je 30 testova koje je svaki od ocjenjivača ocijenio. Cilj obuke je usaglašavanje ocjenjivača i dopuna sheme za ocjenjivanje na osnovu neočekivanih a tačnih odgovora. Tek poslije usaglašavanja kriterijuma i dopune sheme počinje ocjenjivanje.

Ocjenjivanje testova

Test koji dobija ocjenjivač na naslovnoj strani ima samo šifru učenika bez podataka o imenu kandidata i školi iz koje dolazi. Svaki test ocjenjuju po dva ocjenjivača, nezavisno jedan od drugoga. Ocjenjivačima nije dozvoljeno da bilo šta pišu po testu, već bodove po zadacima/zahtjevima unose u list za ocjenjivače, koji je pripremljen u skladu sa strukturom svakog testa posebno.Treće ocjenjivanje rađeno je kada su razlike među ocjenjivačima uticale na konačnu ocjenu.Broj angažovanih ocjenjivača po predmetima dat je u tabeli 1.

Tabela 1 - Broj ocjenjivača po predmetimaNaziv predmeta Broj ocjenjivača

Crnogorski – srpski, bosanski, hrvatski jezik i književnost

25

Albanski jezik i književnost 4Matematika 16Engleski jezik 42Ruski jezik 4Francuski jezik 2Italijanski jezik 2

Ocjenjivanje maturskog i stručnog ispita nakon obuke trajalo je od 20. aprila do 15. juna 2012. godine. Ocjenjivanje eseja iz Crnogorskog – srpskog, bosanskog, hrvatskog jezika i književnosti trajalo je od 20. aprila do 25. maja 2012. godine

Po istoj proceduri organizovano je ocjenjivanje i u avgustovskom roku. Pošto je za ovaj ispitni rok prijavljeno manje kandidata, angažovan je manji broj ocjenjivača.

Prigovor na ocjenu

6


Nakon završenih ispita, poštujući kalendar ispita, učenici su imali mogućnost uvida u test dan nakon objave rezultata ispita, poslije čega su, istog dana, mogli da ulože žalbu. Rješavanje žalbi bilo je povjereno odgovarajućoj komisiji, u čijem sastavu su bili profesori gimnazija i srednjih stručnih škola, dva dana nakon uložene žalbe. Odluka komisije bila je konačna. Konačne ocjene poslate su školama elektronskom poštom istog dana kada su i objavljene na sajtu Ispitnog centra. Poslate su i štampane potpisane verzije rezultata školama.

2.4 Analiza rezultata

Rezultati ispita izraženi su u ocjenama od 1 do 5. Detaljna analiza koja sadrži distribucije ocjena po pojedinim predmetima i uporedne prikaze ocjena data je tabelarno i grafički u Izvještaju o maturskom i stručnom ispitu 2012, koji je uradio Ispitni centar. Pored analize rezultata, urađena je analiza svakog testa, svakog zadatka i dati primjeri zadataka po nivoima težine.

Analiza rezultata testiranja iz Crnogorskog – srpskog, bosanskog, hrvatskog jezika i književnosti i Albanskog jezika i književnosti (maturski, stručni ispit)

Maturski ispit iz Crnogorskog – srpskog, bosanskog, hrvatskog jezika i književnosti u junskom roku polagalo je ukupno 2.234 učenika, od toga 224 učenik je polagao Albanski jezik i književnost. U ovom roku ukupno je položilo 2.194 učenika (98,21%).

Prosječna ocjena ocjena iz Crnogorskog – srpskog, bosanskog, hrvatskog jezika i književnosti je 3,26, dok je prosječna ocjena iz Albanskog jezika i književnosti 2,29.

U avgustovskom roku ovaj ispit polagalo je 49 učenika, od toga 10 Crnogorski – srpski, bosanski, hrvatski jezik i književnost, a 39 učenika Albanski jezik i književnost.

Prosječna ocjena u ovom roku je 2,59 iz Crnogorskog – srpskog, bosanskog, hrvatskog jezika i književnosti, a iz Albanskog jezika i književnosti 2,18.

Stručni ispit iz Crnogorskog – srpskog, bosanskog, hrvatskog jezika i književnosti u junskom roku ukupno je polagalo 2.834 učenika, od kojih je položilo 2535 (89,45%). Prosječna ocjena je 2,56.Albanski jezik i književnost polagalo je 55 učenika, od kojih je 38 položilo. Ovaj ispit je u avgustovskom roku polagalo 314 učenika od kojih je 253 položilo. Prosječna ocjena 2,21.Albanski jezik i književnost u junskom roku je polagalo 55 učenika od kojih je 38 položilo. U avgustovskom roku je polagalo 17 učenika, od kojih je 14 položilo.Prosječna ocjena u junskom roku je bila 1,82, a u avgustovskom 2,18.

TEST IZ CRNOGORSKOG – SRPSKOG, BOSANSKOG, HRVATSKOG JEZIKA I KNJIŽEVNOSTI

Struktura testa iz Crnogorskog – srpskog, bosanskog, hrvatskog jezika i književnosti bila je drugačija od predviđene Ispitnim katalogom, jer je u dogovoru Ministarstva prosvjete i nauke, Ispitnog centra i predstavnika učenika Memorandumom odlučeno da se maturski i stručni ispit u junskom roku (takođe u avgustovskom i januarskom) 2012. sastoji samo od pisanja eseja. Kandidati su na ispitu mogli da izaberu jednu od dvije ponuđene teme.

7


Analiza rezultata testiranja iz Matematike (maturski, stručni ispit)

Maturski ispit iz Matematike u junskom roku polagalo je 518 učenika, od kojih je položilo 485 (93,63%). Prosječna ocjena na ovom ispitu je 2,90. U avgustovskom roku ovaj ispit su polagala 33 učenika, od kojih je 31 položio. Prosječna ocjena je 2,36.

Stručni ispit iz Matematike u junskom roku je polagalo 472 učenika, od kojih je 354 položilo. Prosječna ocjena na ovom ispitu je 2,13.

U avgustovskom roku ovaj ispit je polagalo 117 učenika, od kojih je 99 položilo. Prosječna ocjena u ovom roku je 2,07.

TEST IZ MATEMATIKE

Učenici su rješavali po 20 zadataka od kojih je 8 bilo višestrukog izbora i 12 otvorenog tipa. Prilikom sastavljanja testa vodilo se računa da se poštuje procentualna zastupljenost po oblastima, kao što je dato u Ispitnom katalogu. Rješavanje zadataka koji su bili u testu zahtijevalo je primjenu različitih nivoa kognitivnih sposobnosti.U testovima koji se pripremaju za maturski i stručni ispit dio zadataka je isti. Vodi se računa da su zajednički zadaci oni za koje se očekuje da će za učenike gimnazije biti u kategoriji lakih, rijetko srednje teških zadataka.

Analiza rezultata testiranja iz Engleskog jezika (maturski, stručni ispit)

Maturski ispit iz Engleskog jezika u junskom roku su polagala 1.911 učenika, a položilo ih je 1906 ili 99,74%. Najviše učenika je dobilo ocjenu 4. Prosječna ocjena na ovom ispitu je 3,67.

Ovaj ispit u avgustovskom roku je polagalo 27 učenika, a položilo ih je 22 ili 81,48%. Prosječna ocjena na ovom ispitu je 2,48.

Stručni ispit iz Engleskog jezika u junskom roku je polagalo 2.195 učenika, a položilo ih je 2.065 ili 94,08%. Prosječna ocjena na ovom ispitu je 2,89.

Stručni ispit iz Engleskog jezika u avgustovskom roku polagalo je 195 učenika, a položilo ih je 129. Prosječna ocjena na ovom ispitu je 1,80.

Test iz Engleskog jezika

Test je obuhvatao četiri područja - slušanje, čitanje, gramatika/leksika i pisanje, od kojih svako donosi po 25 od ukupno 100 bodova.

Test za gimnaziju trajao je tri sata i imao 60 pitanja, od kojih su 42 bila zatvorenog, a 18 otvorenog tipa.

Test za stručnu školu trajao je dva sata i sastojao se od 49 pitanja, od kojih su 33 zatvorenog, a 16 otvorenog tipa.

Analiza rezultata testiranja iz Ruskog jezika (maturski, stručni ispit)

Maturski ispit iz Ruskog jezika u junskom roku polagalo je 40 učenika i položilo ih je 37 (92,5%). Prosječna ocjena na ovom testu je 2,85.

U avgustovskom roku ovaj ispit je polagalo 6 učenika, od kojih su položila 2 učenika.

8


Stručni ispit iz Ruskog jezika u junskom roku polagalo je 124 učenika, od kojih je 113. Prosječna ocjena u ovom roku je 2,60. Ruski jezik u avgustovskom roku polagalo je 18 učenika, a položilo ih je 16.

Test iz Ruskog jezika

Test je obuhvatao četiri područja - slušanje, čitanje, gramatika/leksika i pisanje, od kojih svako donosi po 25 od ukupno 100 bodova.

Analiza rezultata testiranja iz Francuskog jezika (maturski, stručni ispit)

Maturski ispit iz Francuskog jezika u junskom roku polagalo je 6 učenika i svi su položili. Prosječna ocjena je 3,83.

U avgustovskom roku nije bilo prijavljenih za polaganje ovog ispita.

Stručni ispit iz Francuskog jezika u junskom roku polagalo 8 učenika, a 1 u avgustovskom roku.

TEST IZ FRANCUSKOG JEZIKA

Test iz Francuskog jezika sastoji se od četiri područja: slušanja, čitanja, gramatike i leksike i pisanja. Bez obzira na broj pitanja, svako područje donosi 25 od ukupno 100 bodova.

Broj učenika koji su polagali ovaj ispit nedovoljan je da bi se uradila detaljna analiza testova.

Analiza rezultata testiranja iz Italijanskog jezika (maturski ispit)

Italijanski jezik u junskom roku je polagao 21 učenik i svi su položili. Prosječna ocjena u ovom roku je 3,71.

U avgustovskom roku nije bilo prijavljenih za polaganje ovog ispita.

TEST IZ ITALIJANSKOG JEZIKA

Test iz Italijanskog jezika sastoji se od četiri područja: slušanja, čitanja, gramatike i leksike i pisanja. Bez obzira na broj pitanja, svako područje donosi 25 od ukupno 100 bodova.

Detaljnu analizu testova nije moguće uraditi zbog veoma malog broja učenika koji su polagali ovaj ispit.

Za učenike koji su jednu ili dvije školske godine boravili i školovali se u inostranstvu , Ispitni centar je 17., 18. i 19. juna 2012. organizovao ispite u svojim prostorijama. Maturski ispit je polagalo 9 učenika, a stručni 7.

9


2.4 Priprema i realizacija maturskog ispita iz izbornih predmeta i stručnog ispita iz stručno-teorijskog predmeta i stručnog rada

Maturski ispit za školsku 2011/12. godinu sastojao se iz obaveznih i izbornih predmeta, a stručni ispit sastojao se iz opšteobrazovnog dijela i stručnog dijela (stručno-teorijskog ispita i stručnog rada). Ispitni centar je imao svoju ulogu u pripremi za realizaciju maturskog ispita iz izbornih predmeta i stručnog dijela stručnog ispita u dijelu pripreme ispitnih pitanja. Za ovu svrhu su korišćeni katalozi iz predmetnih sadržaja važećih ispitnih programa. Sama realizacija ovih ispita povjerena je školama.

Maturski ispit - izborni predmeti

Izborni predmeti maturskog ispita polagali su se usmenim putem pred ispitnim komisijama koje su obrazovane u školama. Ispitnu komisiju čine predsjednik, stalni član i član ispitivač. Komisija ima i zapisničara. Zadatak Ispitnog centra bio je da s predstavnicima aktiva predmeta, koji na osnovu maturskog standarda učenici mogu izabrati za polaganje, usaglasi ispitna pitanja za usmeni dio maturskog ispita.U periodu januar-mart 2012. godine pozvani su bili predstavnici aktiva ovih predmeta iz škola koje imaju gimnazijska odjeljenja, koji su odabrali i usaglasili ispitna pitanja usmenog dijela maturskog ispita. Odabrana i usaglašena ispitna pitanja morala su zadovoljiti ciljeve iz ispitnih kataloga. Odabrana su i usaglašena ispitna pitanja za 18 gimnazijskih izbornih predmeta.Kombinaciju ispitnih pitanja i formiranje ispitnih »listica« za usmeni dio maturskog ispita iz izbornih predmeta uradili su zaposleni u Ispitnom centru.Na osnovu podataka iz škola o broju ispitnih komisija, štampan je i adekvatan broj kompleta ispitnih listica. Listice su zapakovane i dostavljene školama u sigurnosnim vrećicama do kraja marta 2012, a trebalo je da u školama budu otvorene na dan ispita. Kompleti ispitnih listica za usmeni dio (za izborne predmete) maturskog ispita prevedeni su na albanski jezik.

Stručni ispit – stručno-teorijski predmeti i stručni rad

Stručno-teorijski predmeti na stručnom ispitu se polažu na način utvrđen predmetnim ispitnim katalozima, a stručni rad se polaže na način utvrđen ispitnim katalozima stručnog rada, u skladu s obrazovnim programima. Ispit iz stručno-teorijskog predmeta polaže se usmeno, u skladu s ispitnim katalozima nastavnog predmeta.

Zadatak Ispitnog centra bio je da s predstavnicima aktiva stručno-teorijskih predmeta usaglasi ispitna pitanja za usmeni dio stručnog ispita.U periodu januar-mart 2012. godine pozvani su bili predstavnici aktiva stručno-teorijskih predmeta iz škola, koji su odabrali i usaglasili ispitna pitanja usmenog dijela stručnog ispita. Odabrana i usaglašena ispitna pitanja morala su zadovoljiti ciljeve iz ispitnih kataloga. Ovom prilikom su odabrana i usaglašena ispitna pitanja za 54 stručno-teorijska predmeta.Kombinaciju ispitnih pitanja i formiranje ispitnih »listica« za stručno-teorijske predmete uradili su zaposleni u Ispitnom centru.Na osnovu podataka iz škola o broju ispitnih komisija, štampan je i adekvatan broj kompleta ispitnih listica. Listice su zapakovane i dostavljene školama u sigurnosnim vrećicama do kraja marta 2011. godine, a u školama je trebalo da budu otvorene 30 minuta prije početka ispita. Kompleti ispitnih listica za stručno-teorijske predmete prevedeni su na albanski jezik.

Izrada i odbrana stručnog rada: kandidat na ispitu treba da pokaže:- da poznaje određenu stručnu oblast- da je samostalan u planiranju, izradi, vrednovanju i odbrani rada i dr.

Zadatak Ispitnog centra bio je da dostavi spisak zadataka za stručni rad Komisiji za pripremu u školama. U periodu januar-mart 2012. godine pozvani su bili predstavnici aktiva praktične nastave iz škola radi usaglašavanja tema ili zadataka za stručni rad. Nakon toga teme i zadaci su distribuirani školama.

10


3. EKSTERNA PROVJERA ZNANJA NA KRAJU TREĆEG CIKLUSA OSNOVNE ŠKOLE - PILOT ISPIT

Eksterna provjera znanja na kraju III ciklusa osnovne škole je standardizovana eksterna provjera školskih postignuća učenika na kraju IX razreda osnovnoškolskog obrazovanja. Ovakva odluka našla je utemeljenje u Zakonu o osnovnoj školi (član 56). Na kraju trećeg ciklusa vrši se eksterna provjera znanja učenika iz: crnogorskog-srpskog, bosanskog, hrvatskog jezika i književnosti , matematike i jednog predmeta koji učenik izabere sa liste obaveznih predmeta, a koji se izučavaju u III ciklusu najmanje u dva razreda. Učenici ne mogu izabrati fizičko vaspitanje, muzičku i likovnu kulturu. Za pripremu zadataka zadužen je Ispitni centar, a provjeru znanja vrši Ispitni centar u saradnji sa školom. Način i postupak provjere znanja učenika propisuje Ministarstvo prosvjete i sporta.Provjeravaju se znanja zasnovana na ključnim djelovima nastavnog programa pokazujući nivopojedinačnih dostignuća učenika za predmete koji se polažu na ovoj provjeri znanja.Ispitni centar je do sada organizovao pilot ispite iz matematike i maternjeg jezika. Cilj ovih pilota je bio da se predtestiraju zadaci i procedure. Jedan od najvažnijih koraka do realizacije prve eksterne provjere je organizacija i realizacija pilota kojim će biti obuhvaćene sve osnovne škole i cijela populacija učenika VIII razreda. Ciljevi ovog pilota su priprema učenika i škola za školsku 2012/2013. godinu, provjera procedure i izgradnja kapaciteta, kao i dobijanje informacija o kvalitetu već postavljenih standarda, uspješnosti učenja i podučavanja u našim školama.

Ova provjera znanja je organizovana 10, 11. i 12. maja 2012. godine, a učenici su bili raspoređeni u 1952 prostorije (najviše po 15 učenika u jednoj prostoriji). Za ovaj pilot Ispitni centar je angažovao po 163 školska i IT koordinatora. Školski koordinatori su obučili test-administratore koji su pratili regullarnost u učionicama, a ocjenjivali su predmetni nastavnici koji ne predaju VIII razredu i to komisijski. Sve procedure je pratio Formular u kojem se može vidjeti ko je dežurao u kojoj učionici i koji nastavnici su ocjenjivali koje testove. Unos podataka radili su IT koordinatori, koji su i poslali podatke Ispitnom centru. Ispitni centar je uradio analizu podataka i kontrolno ocjenjivanje na reprezentativnom uzorku. Analiza će biti prezentovana direktorima škola.

Tabela 2 - Broj učenika po predmetimaNaziv predmeta Broj učenika


7043

Albanski jezik i književnost 280Matematika 7251Engleski jezik 2814Ruski jezik 154Istorija 598Geografija 972Hemija 338Fizika 125Biologija 1833

11


3.1 Izrada ispitnih kataloga za malu maturu 2012. godineU septembru 2012. pristupilo se izradi ispitnih kataloga za eksternu provjeru znanja učenika devetog razreda iz obaveznih predmeta koji se izučavaju u trećem ciklusu najmanje u dva razreda: Maternji –Crnogorski - srpski, bosanski, hrvatski jezik i književnost, Albanski jezik i književnost, Matematika, Engleski jezik, Francuski jezik, Italijanski jezik, Njemački jezik, Ruski jezik, Biologija, Fizika, Hemija, Istorija, Geografija.

Tokom septembra na sastancima predmetnih komisija definisani su ispitni programi iz svih predmeta, usaglašeni programi iz srodnih predmeta (crnogorski – srpski, bosanski, hrvatski jezik i književnost, strani jezici), a održane su i obuke za pisanje test-zadataka po predmetima.

Učestvovali su članovi predmetnih komisija za izradu kataloga u čijem su sastavu predstavnici Zavoda za školstvo, Zavoda za udžbenike i nastavna sredstva, Ispitnog centra, Univerziteta, profesori iz osnovnih škola i gimnazija.

4. TESTIRANJE UČENIKA III I VI RAZREDA DEVETOGODIŠNJE OSNOVNE ŠKOLE - NACIONALNO TESTIRANJE

Nacionalna testiranja obavezna su za sve osnovne škole u Crnoj Gori. Škole na kraju prvog i drugog ciklusa, na osnovu eksterno pripremljenih zadataka, provjeravaju znanja učenika. Za pripremu testova odgovoran je Ispitni centar (Zakon o osnovnom obrazovanju i vaspitanju, čl. 55 („Sl. list RCG”, br. 64/02 od 8. 11. 2002, 49/07 od 10. 08. 2007. i 45/10 od 04. 08. 2110) . Školske 2012/2013. godine eksterno-interno testiraanje je organizovano u svim osnovnim školama (163) u III i VI razredu.

Ispitni centar je pripremio validne standardizovane testove, kodne sveske, Uputstvo za realizaciju i Uputstvo za test-administratore. Uslijedili su sastanci za direktore osnovnih škola (7. do 9. decembar 2012. godine) na kojima su prezentovani rezultati eksterno-internog testiranja učenika III i VI razreda devetogodišnje osnovne škole iz 2010/2011. godine. Direktori su na sastancima dobili informacije o planovima za provjeru znanja u školskoj 2011/2012. godini. Kako bi pripreme bile što bolje koordinator za osnovnu školu u Ispitnom centru realizovao je obuke za školske i IT koordinatore u periodu od 2. do 6. aprila 2012. godine.

Vrijeme testiranja je određeno školskim kalendarom. Testiranje se realizovalo u dva dana zaredom s početkom drugog časa, u smjeni u kojoj su djeca pohađala nastavu. Ukoliko učenici jednog razreda ne pohađaju nastavu u istoj smjeni, škola je bila dužna da organizuje testiranje u isto vrijeme. Redoslijed testiranja:

→ prvi dan, 17. maj, maternji jezik i književnost i prvi strani jezik;→ drugi dan, 18. maj, matematika i prvi strani jezik.

Nakon testiranja škola je organizovala pregledanje test-knjižica saglasno kodnim sveskama. Škole rezultate šalju Ispitnom centru kako bi se radila analiza na državnom nivou, a same rade internu analizu.Za učenike koji prate nastavu na albanskom jeziku testovi su prevedeni na albanski jezik.

Broj učenika po predmetima:Tabela 3 - Broj učenika III razreda po predmetima i prosječno postignućeNaziv predmeta Broj učenika Prosječno postignuće


6864 67,09%

Albanski jezik i književnost 286 68,43%Matematika 7139 63,30%

Tabela 4 - Broj učenika VI razreda po predmetima i prosječno postignućeNaziv predmeta Broj učenika Prosječno postignuće

12



6817 49,69%

Albanski jezik i književnost 287 48,23%Matematika 7039 56,22%Engleski jezik 6793 54,04%Ruski jezik 130 41,69%

5. DRŽAVNO TAKMIČENJE U ZNANJU

Državno takmičenje u znanju organizovano je na Ekonomskom fakultetu 3. i 4. marta 2012. godine.

Na Državnom takmičenju osnovci su se takmičili iz Matematike u VI razredu po reformisanom programu (V po starom) i IX po reformisanom programu (VIII po starom), dok su se iz Fizike, Hemije, Biologije, Engleskog, Ruskog, Francuskog, Italijanskog i Njemačkog jezika takmičili samo u IX (VIII) razredu. Srednjoškolci su se takmičili iz Matematike, Fizike, Hemije, Biologije i iz stranih jezika u III razredu i programiranja u III i IV. Škole su za takmičenje mogle prijaviti i učenike nižih razreda ukoliko su učenici dodatnim radom savladali predviđeni program i osvojili nagradu na školskom takmičenju. U tabeli br. 45 dat je broj takmičara iz osnovnih škola po predmetima, a u tabeli br. 6 broj učesnika iz srednjih škola, po predmetima.

Tabela 5 - Broj učesnika iz osnovnih škola, po predmetima

Predmet Razred Br. učesnika

MATEMATIKA V/VI 70MATEMATIKA VIII/IX 21FIZIKA VIII/IX 43HEMIJA VIII/IX 37BIOLOGIJA VIII/IX 57ENGLESKI JEZIK VIII/IX 110FRANCUSKI JEZIK VIII/IX 15ITALIJANSKI JEZIK VIII/IX 20NJEMAČKI JEZIK VIII/IX 10RUSKI JEZIK VIII/IX 26Ukupno 409

Tabela 6 - Broj učesnika iz srednjih škola, po predmetima

Predmet Razred Br. učesnika

MATEMATIKA IV 20FIZIKA IV 12HEMIJA IV 11BIOLOGIJA IV 17ENGLESKI JEZIK IV 48FRANCUSKI JEZIK IV 11ITALIJANSKI JEZIK IV 17NJEMAČKI JEZIK IV 11RUSKI JEZIK IV 12PROGRAMIRANJE IV 19GEOGRAFIJA II 21ISTORIJA III 17Ukupno 216

13


14


NAGRADE ZA TAKMIČARE

→ ISPITNI CENTAROrganizator takmičenja, Ispitni centar, takmičarima je izdao diplome, a takođe je sve takmičare nagradio učešćem na jednom od kampova koje ova institucija organizuje u ljetnjem periodu:

Istraživački kamp – škola fizike na Ivanovim Koritima za učenike koji su osvojili prva tri mjesta iz Matematike i Fizike;

Ljetnja škola za talente - eksperimentalni kamp na Virpazaru za učenike koji su osvojili prva tri mjesta iz Biologije i Hemije;

Kamp za nadarene na Ivanovim Koritima za učenike koji su osvojili prva tri mjesta iz stranih jezika, Istorije i Geografije.

Ispitni centar je organizovao pripremu i snosio troškove učešća na međunarodnim olimpijadama:a. 43. međunarodnoj olimpijadi iz Fizike koja je održana u Talinu, Estonija od 15. do 24. jula 2012. b. 53. međunarodnoj olimpijadi iz Matematike u Mar del Plati, Argentina od 4. do 16. jula 2012.c. 24. međunarodna olimpijada iz Iinformatike koja je održana u Milanu, Italija od 23. do 30. septembra 2012. (u saradnji s kompanijom „doMEn“)d. 23. međunarodnoj olimpijadi iz Biologije koja je održana u Singapuru u periodu od 8. do 15 jula 2012.e. 29. balkanskoj matematičkoj olimpijadi koja je održana u Antaliji, Turska od 26. aprila do 2. maja 2012.f. 20. balkanskoj olimpijadi iz Informatike koja je održana u Beogradu od 15. do 19. avgusta 2012.g. 15. juniorskoj balkanskoj matematičkoj olimpijadi koja je održana u Verii, Grčka od 25. do 29. juna 2012, na kojoj su crnogorski takmičari Anđela Marković i Ilija Gračanin osvojili bronzanu medalju.

Ministarstvo prosvjete i sporta, Ministarstvo za informaciono društvo, i Ministarstvo nauke su na račun Ispitnog centra uplatili po 10 000 eura. Novac je namijenjen za pripreme i odlazak naših učenika na međunarodne olimpijade. Njima se pridružila i kompanija DoMen koja je finansirala olimpijade iz informatike. Ispitni centar je angažovao profesore sa Univerziteta Crne Gore kako bi se naši predstavnici što bolje pripremili.

U konkurenciji 81 zemlje sa svih kontinenata, sa preko 500 učesnika Petar Tadić je na 43. međunarodnoj olimpijadi iz Fizike koja je održana u Talinu, Estonija osvojio bronzanu medalju.

Na 20. balkanskoj informatičkoj olimpijadi Luka Bulatović, učenik Gimnazije “Slobodan Škerović” iz Podgorice osvojio je bronzanu medalju.

Po prvi put naši učenici su odmjerili svoje znanje na 23. Međunarodnoj olimpijadi izbiologije, u Garden city, u Singapuru.

Kako proces apliciranja za međunarodnu olimpijade iz hemije zahtijeva da zemlja koja se prvi put prijavljuje dvije godine ima ulogu posmatrača, Ispitni Centar je ove godine započeo tu proceduru i 2014. godine Crna Gora će imati prve takmičare.

Učenici koji su osvojili maksimalan broj bodova dobili su po laptop računar od Ispitnog centra i kompanije „Čikom“.Ispitni centar, Ministarstvo prosvjete i sporta, Centar za stručno obrazovanje i Zavod za školstvo nagradili su mentore.

15

http://www.google.me/url?sa=t&rct=j&q=IBO+2012&source=web&cd=1&ved=0CB4QFjAA&url=http%3A%2F%2Fwww.ibo2012.org%2F&ei=XLh2T6qyDYrNtAaM_dW4BA&usg=AFQjCNHc61gLYCQ2LzO4Y_LAs0ibKW69rA&cad=rja


6. PRIPREMA I REALIZACIJA PISA 2012 – GLAVNOG TESTIRANJA

PISA – Programme for International Student Assessment (Program za međunarodno testiranjeučenika) je najveće međunarodno istraživanje u oblasti obrazovanja podržano od strane OECD-a u kome je učestvovalo 65 zemalja. PISA testiranje ima sljedeće karakteristike:

→ ispituje učenike starosne dobi od oko 15 godina, → ocjenjuje pripremljenost učenika za život i → mjeri postignuća učenika iz oblasti čitanja, matematike i prirodnih nauka.

PISA testiranje omogućava međunarodnu uporedivost podataka o znanjima i vještinama mladih na kraju obaveznog školovanja, a takođe se dobija slika o načinima na koje se znanja i vještine koriste u situacijama iz svakodnevnog života. Rezultati istraživanja se koriste da škole, obrazovni sistemi i Vlada identifikuju oblasti koje treba poboljšati.

1. Test-materijaliPrevodi test-materijala (13 test-knjižica, četiri upitnika za učenike, upitnika za škole, priručnika za školske koordinatore i priručnika za test-administratore, te zadataka na kompjuteru) su finalizirani i međunarodno verifikovani (ACER, Capstan). Ukupno je pripremljeno za štampu 2200 stranica materijala.Zahvaljujući saradnji sa PISA NC Albanije, materijali su pripremljeni na albanskom sa izuzetkom zadataka na kompjuteru iprilagođeni nacionalnom kontekstu.U Ispitnom centru su štampane test-knjižice (13), Upitnik za učenike i Upitnik za škole za uzorak od 5200 učenika, pripremljeni fleš USB stikovi za testiranje na kompjuteru. Test-materijali su pakovani za svakog učenika pojedinačno: koverta sa odgovarajućom test-knjižicom i upitnikom sa šifrom svakog učenika.

2. Baza i koordinacija školaU uzorak za glavno testiranje je ušlo 48 srednjih škola i tri osnovne. Na predlog direktora škola imenovani su školski koordinatori (51) za koje je organizovana posebna obuka. U saradnji sa školama napravljen je plan testiranja u periodu od 25. marta do 5. maja 2012. godine. Škole su poslale spiskove svih učenika rođenih 1996. godine i od njih je napravljen uzorak od 5,200 učesnika u testiranju na papiru i 2000 učesnika u testiranju na kompjuteru PISA 2012. Obučeno je 65 test-administratora i imenovan PISA monitor kvaliteta, predstavnik Ministarstva prosvjete i sporta.

3. Public relations/promocija PISA testiranjaInformacija o PISA testiranju su bile su na sajtu Ispitnog centra, Facebooku i Twitteru, na kojim je redovno održavana komunikacija sa učenicima i nastavnicima. PISA CG je prvo testiranje u svijetu koje je koristilo društvene mreže. Pored toga, pripremljeni su posteri i flajeri PISA i podijeljeni školskim koordinatorima.

Realizacija PISA 2012 - Glavnog testiranjaOd od 25. marta do 5. maja 2012. godine održano je Glavno testiranje u 48 srednjih škola i 3 osnovne škole na uzorku od 5 200 učenika; testirano je 132 učenika iz svake škole, tako da su u nekim školama bili testirani svi učenici jedne generacije. Crna Gora je prvi put učestvovala u PISA testiranju na kompjuteru. U testiranju na kompjuteru uzorak je bio 54 učenika iz svake škole, odnosno ukupno 1800 učenika koji su učestvovali i u testiranju na papiru. Na papiru su testirane oblasti Matematika kao glavni predmet, te Čitanje, i Prirodne nauke, dok je oblast Rješavanje problema tesitrana na kompjuteru. Svi učenici popunili su upitnik u kome su odgovarali na pitanja vezana za njihov dom, porodicu, školu, učenje matematike i iskustvo u rješavanju problema. Sve škole poslale su popunjeni upitnik sa informacijama o strukturi i organizaciji škole, strukturi učenika i nastavnika, školskim resursima, nastavi, obrazovnim programima i ocjenjivanju u školi, etosu škole, o politici i praksi škole.

16


Aktivnosti nakon Glavnog testiranjaOcjenjivanje PISA test-materijala zovemo kodiranje. Kodiraju se test-knjižice i podaci iz upitnika. Za kodiranje pripremaju se kodne knjižice koje prolaze kroz međunarodnu verifikaciju. Testove je kodiralo 12 ocjenjivača za matematiku, 8 za prirodne nauke, 8 za čitanje, 4 za testiranje na kompjuteru, a zanimanja roditelja kodirao je stručnjak za ISCO standarde.Podaci sa testiranja su poslati PISA konzorcijumu, kao i materijali za arhivu u elektronskom i štampanom obliku, izvještaji o validnosti podataka, revizija inicijalnog izvještaja o analizi iizvještaj o Glavnom testiranju.

Napisan je i obiman izvještaj za Ministarstvo prosvjete i sporta: Rezultati Programa za međunarodno testiranje učenika - PISA 2009.

7. PROVJERA ZNANJA CRNOGORSKOG JEZIKA ZA PRIJEM U CRNOGORSKO DRŽAVLJANSTVO

Na osnovu člana 8 stav 45 Zakona o crnogorskom državljanstvu, Vlada Republike Crne Gore je na sjednici od 31. jula 2008. godine donijela Odluku o određivanju stručne organizacije za utvrđivanje kriterijuma i provjeru znanja crnogorskog jezika u postupku prijema u crnogorsko državljanstvo. Prema ovoj odluci, Ispitni centar utvrđuje kriterijum i vrši provjeru znanja crnogorskog jezika.

Tokom 2011. godine, Ispitni centar je na osnovu svjedočanstva/diplome o završenoj školi na području Crne Gore, bivše SFRJ, SRJ i SCG, izdao potvrde o znanju crnogorskog jezika za 94 kandidata. Za 25 kandidata koji nijesu posjedovali navedenu dokumentaciju organizovano je polaganje ispita iz crnogorskog jezika, a prema predviđenom programu i pred stručnom komisijom.

8. SARADNJA SA HMC-om (Headmasters’ and Headmistresses’ Conference – Britanska asocijacija direktora privatnih škola)

Ispitni centar, u saradnji sa NVO “London Bridge” i HMC-om koji realizuje projekat dodjele stipendija učenicima i profesorima iz Centralne i Istočne Evrope i ove godine je organizovao takmičenje za dodjelu stipendija.

Najbolji učenici koji su ove školske godine započeli 2. razred srednje škole imaće i ove godine šansu za jednogodišnji nastavak školovanja u Velikoj Britaniji (u školskoj 2012/2013). Izuzetnu priliku će imati profesori osnovnih i srednjih škola (matematike, prirodnih nauka, informacione tehnologije, dizajna, umjetnosti, muzičkog i fizičkog obrazovanja, francuskog, njemačkog i španskog jezika, istorije, geografije, pedagogije i psihologije) da steknu široko znanje i iskustva asistirajući svojim kolegama u britanskim školama. U projekte HMC-a, iz pomenutog regiona uključene su Bosna i Hercegovina, Bugarska, Hrvatska, Češka, Estonija, Moldavija, Poljska, Rumunija, Slovačka i Ukrajina.

Asocijacija direktora ovih škola vrši izbor stipendista, a za naša četiri učenika koji su dobili jednogodišnju stipendiju za 2011/2012. godinu, stipendija je produžena za još kednu godinu. Sedam učenika i jedan profesor su dobili pune stipendije za 2012/2013. godinu, dok je jedan učenik dobio reduciranu stipendiju. Polovinom oktobra 2012. godine je raspisan konkurs za buduću generaciju (2013/2014). Ispitnicentar i „London Bridge“ organizovali su prvikrug takmičenja za HMC stipendije u četvrtak, 22. novembra 2012. godine, u prostorijama Ispitnog centra, nakon čega je objavljen spisak učenika koji su pozvani u drugi krug takmičenja koji će realizovati predstavnici HMC-a u februaru 2013. godine.

17


18

Documents

Izvjestaj o Radu IC Za 2012 FINAL (1)