Embed Size (px)
DESCRIPTION
Voor U ligt het jaarverslag 2011 van de Hormonencel en … er beweegt wat. U krijgt de vaststellingen en de resultaten van de ondernomen acties en verder ook een inhoudelijk verhaal waardoor lijnen uit het verleden naar de toekomst kunnen getrokken worden. De voedsel- en geneesmiddelenfraudeurs blijven actief en de laatste trends worden beschreven.
Citation preview
JAARVERSLAG
MDHC MULTIDISCIPLINAIRE HORMONENCEL
2011
Jaa
rve
rsla
g M
ult
idis
cip
lin
air
e H
orm
on
en
cel 2
01
1
1
DEEL I: VOORWOORD BIJSTANDSMAGISTRAAT ............................................................................. 2
DEEL II: INLEIDING ........................................................................................................................... 4
DEEL III: ALGEMENE SITUATIE ......................................................................................................... 5
1. Bevoegdheden .................................................................................................................... 5
2. Beleid .................................................................................................................................. 5
2.1. Overleg met de Gemeenschappen betreffende het gebruik van humane doping in
de sport ..................................................................................................................... 5
2.2. KB intellectuele eigendomsrechten ........................................................................... 6
2.3. Internet ...................................................................................................................... 6
2.4. Parketsamenwerkingsverbanden .............................................................................. 6
2.6. Internationale aanpak ................................................................................................ 7
2.7. Opleiding .................................................................................................................... 9
DEEL IV: FENOMEEN-BESCHRIJVING ............................................................................................. 10
1. Evolutie van het fenomeen .............................................................................................. 10
1.1 Aangetroffen stoffen ................................................................................................ 10
1.2 Internationaal........................................................................................................... 12
2 Problemen ........................................................................................................................ 14
2.1. Gebrek aan verzwarende omstandigheden ............................................................. 14
DEEL V: VERWEZENLIJKINGEN ...................................................................................................... 15
1. Verboden stoffen in de vetmesting en doping bij dieren ................................................ 15
1.1 Gebruik ..................................................................................................................... 15
1.2. Zwendel – acties ....................................................................................................... 18
2. Humane doping ................................................................................................................ 21
2.1. Gebruik ..................................................................................................................... 21
2.2. Zwendel .................................................................................................................... 21
3. Niet conforme geneesmiddelen ....................................................................................... 25
DEEL VI: GERECHTELIJKE BESLISSINGEN ....................................................................................... 27
DEEL VII: BEDREIGINGEN .............................................................................................................. 29
DEEL VIII: BESLUIT ......................................................................................................................... 30
Bijlage 1: overzicht Multidisciplinaire Hormonencel .................................................................... 31
Bijlage 2: Analyse-resultaten ‘niet aan alle criteria voldaan’ ....................................................... 32
Bijlage 3: Kaarten 2010 en 2009 ................................................................................................... 33
Jaa
rve
rsla
g M
ult
idis
cip
lin
air
e H
orm
on
en
cel 2
01
1
2
DEEL I: VOORWOORD
BIJSTANDSMAGISTRAAT
- Bewegen en bewogen worden -
Voor U ligt het jaarverslag 2011 van de Hormonencel en … er beweegt wat. U krijgt de
vaststellingen en de resultaten van de ondernomen acties en verder ook een inhoudelijk verhaal
waardoor lijnen uit het verleden naar de toekomst kunnen getrokken worden. De voedsel- en
geneesmiddelenfraudeurs blijven actief en de laatste trends worden beschreven.
We kunnen er niet om heen fietsen. De stijging van de niet-conforme vaststellingen in de sector
van de vetmesting is opvallend en laat ons niet onbewogen. Er bestaat ook geen kant-en-klare
uitleg. Wetenschappers en onderzoekers van het Voedselagentschap zijn momenteel hand in
hand en gedreven op zoek naar een valabele verklaring.
Hoe komt het dat we in 2011 zoveel meer kleine hoeveelheden schildklierhormoon en
ontstekingsremmers aantreffen? Vooral het veelvuldig aantreffen van prednisolone bij varkens,
wat in het verleden niet het geval was, doet vragen rijzen. De analyse is bezig en dit zal
nauwgezet moeten opgevolgd worden om de gepaste maatregelen te nemen.
Na de Langdorp-case in 2010 werden in 2011 zowel in Vlaanderen als Wallonië acties verricht in
het paardenmilieu waarbij opnieuw inbreuken vastgesteld zijn maar minder spectaculair dit
keer. Het is wel verheugend om vast te stellen dat de eerste rechtszaken na de controle in
Langdorp reeds gepleit zijn en tot ernstige veroordelingen leidden.
Uit de beschrijving van de acties en intercepties op het vlak van humane doping en
geneesmiddelencriminaliteit onthouden we dat criminelen nog steeds hun voordeel doen bij de
handel in deze verboden producten. Ook anabolica en namaakgeneesmiddelen blijken ‘just a
mouse click away’.
Het aantal vaststellingen is ongeveer gelijk gebleven maar enkele succesvolle multidisciplinaire
acties leidden tot het uitschakelen van leveranciers aan fitnesscentra in Vlaanderen en
Wallonië. Er werd ook een heus anabolenlabo aangetroffen en ontmanteld, wat een primeur is
voor ons land. Dit zijn natuurlijk stappen in de goede richting maar de criminelen blijven
inventief. De nieuwste trend is het misbruik van de zogenaamde research chemicals. Dit zijn
producten die nog in ontwikkeling zijn en dus sowieso bepaalde risico’s inhouden en die
ondermeer via het internet in de verkeerde handen vallen.
Jaa
rve
rsla
g M
ult
idis
cip
lin
air
e H
orm
on
en
cel 2
01
1
3
De overheid is ondertussen op de hoogte van de toenemende gevaren van internationaal
georganiseerde farmaceutische criminaliteit en mag zeker niet achterwege blijven voor de
ondertekening van de Medicrime Convention.
Fraude in steeds wisselende gedaantes met zowel voedsel als geneesmiddelen is en blijft ook in
de komende jaren een aantrekkelijk gegeven voor de georganiseerde misdaad. De hormonencel
is zich hiervan bewust en poogt alert en actief alle trends op te volgen en te tackelen. Stilstaan
is overigens geen optie en bewegen is -naar men zegt- zeker niet slecht voor de gezondheid.
Francis Clarysse,
Hoofdcoördinator Expertisenetwerk Residuen en Voedselveiligheid.
Jaa
rve
rsla
g M
ult
idis
cip
lin
air
e H
orm
on
en
cel 2
01
1
4
DEEL II: INLEIDING
Dit jaarverslag wordt opgesteld ingevolge de beslissingen van de ministerraad van 17 maart
1995, 20 juni 1997 en 30 maart 2004. Op 1 oktober 1997 werd de nationale hormonencel
omgevormd tot een multidisciplinaire hormonencel waarin vertegenwoordigers van alle
betrokken diensten zetelen onder het toezicht van de bijstandsmagistraat.1 De federale politie
coördineert dit operationele platform.
Dit jaarverslag geeft een overzicht van de activiteiten en resultaten in de fenomenen
‘hormonen: illegale vetmesting’, ‘doping bij dieren’, ‘humane doping’ en ‘farmaceutische
criminaliteit’ in de brede betekenis voor 2011.
Bijzondere dank aan de verbindingsofficieren van de inspectiediensten en de
bijstandsmagistraat voor het leveren van informatie en de ondersteuning bij de opmaak van dit
jaarrapport.
Verantwoordelijke uitgever Jan Van den Boeynants
Gerechtelijk commissaris
Diensthoofd FGP/DJB/Hormonen en Doping
Eindredactie Tina Vandesteene
Strategisch analiste FGP/DJB/Hormonen en Doping
Vertaling Vertaaldienst geïntegreerde politie
Drukkerij Geïntegreerde politie
Maart 2012
1
Cfr schema bijlage 1
Jaa
rve
rsla
g M
ult
idis
cip
lin
air
e H
orm
on
en
cel 2
01
1
5
DEEL III: ALGEMENE
SITUATIE
1. Bevoegdheden
De Multidisciplinaire Hormonencel behandelt volgende fenomenen2:
- illegaal gebruik en zwendel van groeistimulatoren in de veeteelt
- zwendel van dopingproducten voor dieren
- zwendel van humane dopingproducten
- niet-conforme geneesmiddelen
“Niet-conforme geneesmiddelen” is een begrip dat een ruime lading dekt. Elke mogelijke fraude
met geneesmiddelen, grondstoffen voor geneesmiddelen, … valt hieronder. In de fenomenen
hormonen in de veeteelt, doping bij dieren en humane doping gaat het ofwel om misbruik van
legale middelen ofwel om niet-conforme middelen. Omdat dit veel te omvattend is, worden in
de praktijk de 3 fenomenen apart gehouden en al wat niet onder de eerste drie kan worden
geplaatst valt dan onder niet-conforme geneesmiddelen. Dit is bijvoorbeeld het geval voor
illegale verkoop van vermageringsproducten, antibiotica, namaak van geneesmiddelen …
Namaak van geneesmiddelen is een speciaal onderdeel van “niet-conforme geneesmiddelen”
omdat hier niet alleen een inbreuk op de geneesmiddelenwetgeving wordt gepleegd maar ook
op de wet van 15 mei 2007 betreffende de bestraffing van namaak en piraterij van intellectuele
eigendomsrechten.
2. Beleid
2.1. Overleg met de Gemeenschappen betreffende het gebruik van humane
doping in de sport
De Vlaamse Gemeenschap heeft reeds enkele jaren een protocol met Justitie voor de
overdracht van informatie. Er is ook voorzien in een periodiek overleg tussen Justitie, en in het
bijzonder de bijstandsmagistraat, de centrale dienst hormonen van de federale politie en het
team Medisch Verantwoord Sporten.
De processen-verbaal inzake Vlaamse sporters die betrapt worden door de controleurs van de
Franse Gemeenschap worden overgemaakt aan de procureurs van de woonplaats van de
sporters en ook de hormonenmagistraat wordt op de hoogte gesteld.
2
Alle handelingen met substanties die hormonale, antihormonale, anabole, bèta-adrenergische,
anti-infectieuze, antiparasitaire en anti-inflammatoire werking vallen onder de bevoegdheid van
de Multidisciplinaire Hormonencel
Jaa
rve
rsla
g M
ult
idis
cip
lin
air
e H
orm
on
en
cel 2
01
1
6
In 2010 zijn er met de Vlaamse Gemeenschap concrete afspraken gemaakt over het
optimaliseren van de uitwisseling van gegevens. Tijdens het jaarlijkse overleg op 20 juni 2011
werden de afspraken geëvalueerd en bijgestuurd. Vooral de uitwisseling van politionele
informatie bijvoorbeeld over fitnesscentra naar de Vlaamse Gemeenschap toe, ligt moeilijk.
Daarom werd afgesproken dat de informatie wordt overgemaakt aan de referentiemagistraat
die dan beslist of er op gerechtelijk vlak actie dient te worden ondernomen. Indien dit niet het
geval is, kan de informatie doorstromen naar een bestuurlijke overheid zoals het Team Medisch
Verantwoord Sporten.
De samenwerking tussen politie en het Team Medisch Verantwoord Sporten levert zichtbare
resultaten op zoals verder zal blijken uit de beschrijving van enkele dossiers.
Voor de Franse Gemeenschap bestaat sinds 20 oktober 2011 een nieuw decreet betreffende de
strijd tegen doping. Met dit gewijzigde decreet is de Franse Gemeenschap conform met de
internationale regelgeving betreffende de strijd tegen doping.
2.2. KB intellectuele eigendomsrechten
Sinds 20 oktober 2011 is er een uitvoeringsbesluit van de wet van 15 mei 2007 betreffende de
bestraffing van namaak en piraterij van intellectuele eigendomsrechten.3 Dit KB legt
administratieve boetes op voor inbreuken. Het KB is opgemaakt vanuit het standpunt van de
eigendomsrechten en niet vanuit de mogelijke gezondheidsrisico’s. Gezien de ernst van de
risico’s bij namaakgeneesmiddelen zouden deze normaal niet mogen worden afgehandeld via
het KB van 20 oktober 2011 maar zal de implementatie van de Medicrime Conventie uitsluitsel
geven.
2.3. Internet
Om aan de groeiende problematiek van internetverkoop van illegale middelen tegemoet te
komen, is een project opgestart in samenwerking met het federaal parket om proactief te
rechercheren.
De eerste dossiers leggen enerzijds een aantal knelpunten bloot maar tonen anderzijds aan dat
deze methode tot resultaten leidt. Het grootste knelpunt bij internetdossiers is de
betrokkenheid van andere landen (verdachte, gebruik buitenlandse provider, server, …).
Rechtshulpverzoeken vragen veel tijd en leveren ook niet altijd de gevraagde gegevens.
2.4. Parketsamenwerkingsverbanden
De parketsamenwerkingsverbanden maken het voor het Openbaar Ministerie mogelijk om voor
zaken met een hypergespecialiseerd karakter op grotere territoriale schaal te opereren. Het
eerste provinciale samenwerkingsverband startte in november 2010 in de provincie West-
Vlaanderen waardoor alle zaken met betrekking tot hormonen in de vetmesting, humane
doping en voedselveiligheid door het parket van Ieper worden behandeld. Ook in het ressort
Antwerpen is er een samenwerkingsverband tussen de parketten van Turnhout en Mechelen.
3 Koninklijk besluit tot uitvoering van de wet van 15 mei 2007 betreffende de bestraffing van namaak
en piraterij van intellectuele eigendomsrechten
Jaa
rve
rsla
g M
ult
idis
cip
lin
air
e H
orm
on
en
cel 2
01
1
7
Voedselveiligheid en geneesmiddelen zijn voor rekening van het parket van Mechelen terwijl
hormonen in de veeteelt en humane doping onder het parket van Turnhout vallen.
In 2011 volgde de provincie Oost-Vlaanderen. Hier volgt het parket Dendermonde alle zaken
met betrekking tot hormonen in de vetmesting, humane doping en voedselveiligheid op.
Deze samenwerkingsverbanden zorgen ervoor dat alle informatie terechtkomt bij éénzelfde
magistraat die het fenomeen opvolgt. Zowel in Oost-Vlaanderen als West-Vlaanderen maken de
politie- als de inspectiediensten hun proces-verbaal rechtstreeks over aan het functionele
parket.
De bijstandsmagistraat zal in 2012 deze aanpak verder stimuleren in andere delen van het land.
2.6. Internationale aanpak
Samenwerking met Nederland
In veel dossiers zijn er linken met Nederland. Op veterinair vlak verloopt de samenwerking
goed. Op humaan vlak hebben de federale politie, de hormonenmagistraat en de liaisonofficier
het initiatief genomen om overleg te plegen met de Nederlandse tegenhangers. De
samenwerking zal verder worden uitgediept om dossiers tot een succesvol einde te brengen.
Hongaars voorzitterschap Hongarije EU
Tijdens het Hongaars Europees voorzitterschap heeft het departement van binnenlandse zaken
een seminarie ingericht over 'counterfeit medicines' voor de politie, de douane en de
geneesmiddelenagentschappen. Er werd vastgesteld dat het aantal misdrijven met
geneesmiddelen over de hele wereld blijft stijgen omdat de kans op vervolging klein is en veel
winst kan gemaakt worden met de verkoop ervan via het Internet. Daarom werden er
verschillende aanbevelingen geformuleerd o.a. het uitwisselen van intelligence en operationele
informatie (over illegale handel in geneesmiddelen via het Internet) op nationale en
internationaal vlak via bestaande instellingen zoals Europol; het opzetten van een Joint
Investigation Team om grensoverschrijdende geneesmiddelencriminaliteit aan te pakken en het
in plaats stellen (wat voor België reeds geldt) van multidisciplinaire samenwerking.
Europol - Interpol
Sinds 1 maart 2008 heeft Europol een Analytical Work File (AWF) ‘Copy’ opgericht. Deze AWF
houdt zich bezig met namaak en piraterij (behalve sigaretten en tabakproducten) en heeft
bijzondere aandacht voor goederen waarbij er risico’s zijn voor de gezondheid of veiligheid.
Een aantal landen is voorstander van het oprichten van een specifieke werkgroep Pharmacrime
die niet enkel overleg zou plegen over de namaak van geneesmiddelen maar over de vervalsing
van geneesmiddelen in ruime zin. Momenteel is overleg niet mogelijk voor de aanpak van
vervalste geneesmiddelen zoals bijvoorbeeld kamagra en andere stoffen zonder patent.
Interpol koppelt namaak van geneesmiddelen los van andere namaakproducten omdat naast de
inbreuken op de intellectuele eigendomsrechten er ook grote schade kan zijn voor de
Jaa
rve
rsla
g M
ult
idis
cip
lin
air
e H
orm
on
en
cel 2
01
1
8
gezondheid van de gebruiker. Deze vorm van criminaliteit vereist een andere aanpak. Hiermee
volgt Interpol de Conventie van de Raad van Europa.
Medicrime convention
De Medicrime Convention criminaliseert alle inbreuken gerelateerd aan geneeskundige
producten, zowel de verkoop van illegale geneesmiddelen, namaak van geneesmiddelen maar
ook vervalsing van documenten met betrekking tot medische producten. De conventie legt de
nadruk op volksgezondheid waardoor het begrip namaak ruim geïnterpreteerd moet worden.
De Medicrime conventie werd officieel geopend voor ondertekening in Moskou. Twaalf landen
tekenden de conventie tijdens de ceremonie namelijk Oostenrijk, Cyprus, Finland, Duitsland,
Frankrijk, IJsland, Italië, Israël, Portugal Rusland, Zwitserland en Oekraïne. Wegens het
ontbreken van een federale regering heeft België nog niet getekend maar dit zal in de toekomst
gebeuren. Er al een werkgroep opgestart die zich zal bezig houden met de ontwerpen voor
concrete implementatie in de Belgische wetgeving. In deze werkgroep zitten
vertegenwoordigers van Volksgezondheid, Justitie, Financiën en leden van de Multidisciplinaire
Hormonencel.
De Conventie gaat in voege vanaf 1 februari 2012 voor de landen die in oktober hebben
getekend.
Nieuwe Europese Richtlijn
In de Europese Unie is er sprake van een zorgwekkende toename van geneesmiddelen die qua
identiteit, geschiedenis of oorsprong vervalst zijn. Deze geneesmiddelen bevatten doorgaans
minderwaardige of vervalste bestanddelen, helemaal geen actieve bestanddelen of zijn
verkeerd gedoseerd en vormen een ernstige bedreiging voor de volksgezondheid. De producten
komen niet alleen via illegale weg bij de patiënt maar ook via de legale keten. Daarom werd de
Richtlijn 2001/83/EG gewijzigd en geactualiseerd door een nieuwe richtlijn 2011/62/EU4.
De nieuwe Richtlijn ligt in de lijn van de Medicrime Convention maar heeft wel als belangrijk
verschil dat deze alleen van toepassing is op humane geneesmiddelen in tegenstelling tot de
Medicrime Convention die alle geneesmiddelen omvat.
De richtlijn bevat enkele belangrijke vernieuwingen in verband met online verkoop, bepalingen
over geneesmiddelen die niet geïmporteerd worden maar zich in transit bevinden en enkele
belangrijke verplichtingen voor grootverdelers en tussenpersonen.
4 DIRECTIVE 2011/62/EU OF THE EUROPEAN PARLIAMENT AND OF THE COUNCIL of 8 June 2011
amending Directive 2001/83/EC on the Community code relating to medicinal products for human
use, as regards the prevention of the entry into the legal supply chain of falsified medicinal
products
Jaa
rve
rsla
g M
ult
idis
cip
lin
air
e H
orm
on
en
cel 2
01
1
9
2.7. Opleiding
In 2011 werden 2 vormingen specifiek voor de politie georganiseerd in het raam van de
functionele gerechtelijke opleiding. De West-Vlaamse politieschool organiseerde een opleiding
voor hoofdinspecteur. Deze opleiding is ook aangevraagd aan de Oost-Vlaamse politieschool.
Gezien de parketsamenwerkingsverbanden hopen we op een positief advies in 2012.
Op vraag zijn ook 2 opleidingen gegeven in de arrondissementen Oudenaarde en Mons.
Ook op Europees niveau worden steeds vaker opleidingen georganiseerd. Eind 2011
organiseerde CEPOL (European Police College) voor het eerst een 4-daagse opleiding voor
politiemensen in het domein van de farmaceutische criminaliteit.
Jaa
rve
rsla
g M
ult
idis
cip
lin
air
e H
orm
on
en
cel 2
01
1
10
DEEL IV: FENOMEEN-
BESCHRIJVING
1. Evolutie van het fenomeen
1.1 Aangetroffen stoffen
1.1.1 Veeteelt
De voorbije jaren werden vaak
natuurlijke hormonen aangetroffen in de
materiële monsters wat zou wijzen op
gebruik bij dieren. Om na te gaan of
dieren behandeld werden (exogene
toediening), werden de stalen naar een
buitenlands laboratorium gestuurd. Het
FAVV heeft intussen meer dan €500.000
geïnvesteerd in het zogenaamde ISORA-
project. Dit project is een samenwerking
tussen het FAVV, LABERCA, (Laboratoire
d’Etude des Résidus et Contaminants
dans les Aliments te Nantes) en de
Universiteit Gent (Laboratorium Faculteit
bio-ingenieurswetenschappen, vakgroep Duurzame Organische Chemie en Technologie) met als
doel endogene / exogene natuurlijke hormonen te bepalen. Sinds september 2011 worden
stalen systematisch gecontroleerd op natuurlijke hormonen.
De eerste resultaten worden verwacht in 2012.
Zoals voorgaande jaren blijken corticosteroïden in trek om runderen vet te mesten. De meest
courant gebruikte substanties zijn dexamethasone en prednisolone. In april stelde het FAVV
echter voor het eerst gevallen van prednisolone vast bij varkens. Op een korte periode volgden
heel wat niet conforme resultaten van prednisolone in urine van varkens. Er is geen
wetenschappelijke verklaring of prednisolone al dan niet endogeen kan voorkomen en waarom
dit nu plots opduikt. Het FAVV volgt de mogelijk niet conforme bedrijven nauw op.
De toediening van prednisolone op zich is niet verboden maar het kan enkel in geval van
therapeutische noodzaak. In de praktijk kunnen corticosteroïden echter misbruikt worden. Ook
lage doseringen kunnen een gunstig effect hebben om dieren sneller te doen groeien.5
5 COURTHEYN, D., e.a. Recent developments in the use and abuse of growth promoters. Analytica
Chimica Acta 473 (2002) 71–82
CANNIZZO, T., e.a. Effects of lowdose dexamethasone and prednisolone long term administration in
beef calf: Chemical and morphological investigation. Analytica Chimica Acta 700 (2011) 95– 104
Jaa
rve
rsla
g M
ult
idis
cip
lin
air
e H
orm
on
en
cel 2
01
1
11
Ze zorgen voor een betere voerderopname, een toegenomen groei en de dieren houden ook
meer water op. Hierdoor kunnen de dieren sneller naar het slachthuis en wegen ze effectief ook
meer.
Tenslotte blijft thiouracil ook een actueel probleem. Naast een groot aantal aanwijzingen van
gebruik van thiouracil zijn ook een aantal dieren niet conform bevonden wegens aanwezigheid
van thiouracil in de stalen.
Doping bij dieren
De verrassende resultaten van de controle bij paarden in 2010 hebben ons opnieuw
genoodzaakt enkele paardenwedstrijden te controleren. Het aantal positieve vaststellingen ter
plekke is enorm gedaald, er werden slechts 1 paard en 3 recipiënten niet conform aangetroffen.
Het verdere onderzoek toonde evenwel aan dat er nog steeds verschillende hormonale
producten (o.a. nandrolone, testosteronfenylpropionaat,…) worden misbruikt in het
paardenmilieu. (Zie voor meer details Deel V 1.2.)
1.1.3. Humane doping
Naast de klassieke androgenen tonen de inbeslagnames een steeds grotere variëteit aan
groeihormonen. Dé trend van 2011 is het voorkomen van zogenaamde research chemicals.
Deze producten bevinden zich in onderzoeksfase om als geneesmiddel op de markt te worden
gebracht. Ze zijn echter in de meeste gevallen nog niet getest op mensen en mogen uitsluitend
worden gebruikt voor onderzoek. Op het etiket staat meestal de vermelding “not for human
use”. In de praktijk blijken deze stoffen echter uit het reguliere circuit te worden afgeleid en
misbruikt te worden in sport en fitnessmilieu.
Niet alleen nieuwe producten zoals GHRP maar ook nieuwe merknamen komen steeds vaker
voor. De periode tussen het verschijnen van informatie over nieuwe producten via discussiefora
en het aantreffen van deze producten op de Belgische markt verkleint aanzienlijk. In 2011
werden voor het eerst producten aangetroffen van onder andere Balkan Pharmaceuticals, Long
Yi Yao, Euro-Pharmaceuticals, …
Een andere opvallende vaststelling is het frequent voorkomen van
Melanotan6 in de inbeslagnames. Dit product zit in de ontwikkelingsfase en is
nog nergens geregistreerd. Het is intussen wel al illegaal op de markt te
verkrijgen. Sinds enkele jaren wordt dit op Internet verkocht maar pas eind
2010 voor de eerste keer in België in beslag genomen. Intussen komt het
product geregeld voor bij inbeslagnames in ons land en niet alleen onder de
vorm van injecteerbaar middel maar ook onder de vorm van neusspray.
Melanotan stimuleert de aanmaak van melanine voor huid en haar waardoor
deze bruiner worden. Dit product wordt gebruikt in de bodybuilding om een
bruine tint te krijgen.
Het product staat niet op de WADA-lijst maar valt wel onder het K.B. van 12
april 1974.
6 Niet te verwarren met melatonine dat voornamelijk wordt gebruikt tegen jet-lag…
Jaa
rve
rsla
g M
ult
idis
cip
lin
air
e H
orm
on
en
cel 2
01
1
12
1.2 Internationaal
1.2.1 Handel in diergeneesmiddelen
In een buurland is clencyclohexerol aangetroffen in een monster van een rund. Dit is een
analoog van clenbuterol, een substantie die in de veeteelt wordt misbruikt voor
vetmestingsdoeleinden. Clencyclohexerol is een beta-agonist die momenteel alleen voor
onderzoek mag worden gebruikt.
Handel in diergeneesmiddelen via Internet is in ons land nog niet echt een probleem, denken
we, maar in verschillende andere lidstaten van de EU worden diergeneesmiddelen gekocht via
het Internet.
In één van de lidstaten is vastgesteld dat landbouwers, veeartsen en “dealers”
diergeneesmiddelen aankopen via het Internet en via bezoeken aan
buurlanden zowel binnen als buiten de EU. Een onderzoek dat hierop volgde
toonde aan dat er in een apotheek producten werden aangetroffen komende
uit Australië, USA, Argentinië en Europa en soms met ongekende herkomst.
Producten werden aangetroffen in dozen onder de toonbank en in een kast
verstopt achter de rekken met toegelaten geneesmiddelen. De aangetroffen
producten waren Boldenone, Calm-P, Stanazol, Drive, Protabol, Anabol,
Biodyl, e.a.
In een ander EU-land had men te maken met een internetverkoper die
gebruik maakte van fictieve emailadressen en steeds veranderende pay- and go kaarten. Hij kon
zonder probleem alle voorschriftplichtige diergeneesmiddelen leveren.
1.2.2 Onderzoeken in het raam van humane anabolica
De Tsjechische politie rolde een crimineel netwerk op van elf personen tussen 30 en 55 jaar. Er
was een duidelijke taakverdeling en specialisatie binnen de groep. De toegang tot de
productieplaats was elektronisch beveiligd. Tijdens de grootschalige actie zijn machines om
producten te mixen, tabletteermachines, machines om ampullen te vullen en zelfs machines om
blisters te vullen aangetroffen. Naast hormonale stoffen werd ook namaak van Viagra
aangetroffen. Acht van de leden kwamen uit Tsjechië zelf waar de handel, import, export van
dopingmiddelen pas sinds 2008 strafbaar is. De andere drie kwamen van Slovakije waar nog
geen verbod geldt. Aangezien in de landen van bestemming van de producten wel een verbod
geldt (ook veel EUlanden) zijn alle goederen in beslaggenomen en worden de drie Slovaken
eveneens vervolgd.
Meer dan 100 personen zijn betrokken in een onderzoek naar een anabolennetwerk in Italië
waaronder enkele wielrenners en de moeder van een professionele zwemster. Tijdens een actie
zijn 6.000 verpakkingen hormonale substanties, goed voor ongeveer 300.000 euro,
inbeslaggenomen die afkomstig waren uit Griekenland, Servië, China en Egypte. Tussen de
producten zat ook EPO en Nandrolone, vermoedelijk gestolen uit een Italiaans ziekenhuis.
Jaa
rve
rsla
g M
ult
idis
cip
lin
air
e H
orm
on
en
cel 2
01
1
13
Duitse douaniers voerden een onderzoek naar 3 personen verdacht van import en handel van
anabolica. Tijdens een actie in november voerden ze 14 huiszoekingen uit waarbij de grootte
van de handel duidelijk naar voor kwam. Tijdens de huiszoekingen ontdekten de onderzoekers
laboratoriumapparatuur, 1300 ampullen, 13000 pillen, 1,4 kg actieve substantie en oplosmiddel
voor injectie. Daarnaast vonden ze 1300 reeds voorgedrukte labels en €3000 cash geld aan. Net
voor de actie had de Douane 15 kilogram grondstoffen en 1000 ampullen en pillen onderschept.
De verdachten, tussen 22 en 32 jaar, importeerden de grondstoffen uit China en lieten deze via
verschillende koerierdiensten leveren op valse namen.
1.2.3 Namaak geneesmiddelen
De jaarlijkse operatie Pangea7
blijft groeien, elk jaar engageren nieuwe landen zich om aan deze
actie deel te nemen. De actie richt zich tot de internetaanbieders, de betalingssystemen en de
levering via postpakketten. Globaal zijn er meer dan 13.000 websites neergehaald en een 600-
tal zoekertjes verwijderd, 500 websites worden nog verder onderzocht. Bij de controle van
66500 postpakketten zijn 8700 pakketten in beslaggenomen goed voor 2,5 miljoen eenheden,
samen 6,8 miljoen USD waard.
Het Belgische luik van deze actie was goed voor 116 onderschepte postpakketten
(vermageringspillen, middelen tegen erectiestoornissen, groeihormonen en
namaakgeneesmiddelen) en 6 websites/koopsites waar een grensoverschrijdend onderzoek
naar gevoerd wordt.
Het Bundeskriminalambt stelde vast dat twee Duitse farmaceutische groothandels fraudeerden
met gesubsidieerde anti-HIV-geneesmiddelen, bestemd voor de Afrikaanse markt. De
geneesmiddelen werden afgeleid uit het reguliere circuit en keerden opnieuw ingepakt terug
naar Duitsland waar ze tegen hoge prijs werden verkocht. In totaal werden meer dan 10 000
pakketten illegaal in Duitsland op de markt gebracht. De zaak kwam aan het licht toen in 2009
een patiënt een lege blister aantrof. De fabrikant bevestigde dat de blister, de verpakking alsook
de bijsluiter duidelijk vervalst waren. Uit het verdere onderzoek bleek het netwerk zich niet te
beperken tot Zuid-Afrika en Duitsland maar ook verdachten uit Zwitserland en België waren
betrokken. Dergelijke namaakfraude vormt niet alleen een risico voor de patiënt maar is ook
nefast voor ontwikkelingslanden die afhankelijk zijn van betaalbare medicijnen. De
farmaceutische industrie draagt bij tot de zorg voor HIV-patiënten in arme landen door een
gedifferentieerd prijzenbeleid te voeren, lage prijzen in ontwikkelingslanden, hoge prijzen voor
geïndustrialiseerde landen. De financiële verliezen bij dergelijke fraude zijn enorm en zowel het
beleid als vele mensenlevens worden op het spel gezet. Ook in België heeft in 2003 een
dergelijk geval van diversion (afleiding) zich voorgedaan waarbij voor miljoenen euro’s dure HIV
medicatie (Combivir, Trizivir..) van de firma GSK onder het GSK Access Program via de
Antwerpse haven naar een niet vergunde handel in Nederland werden gesmokkeld om
uiteindelijk terecht te komen in Duitse apotheken.
7 Operatie Pangea is een actie gecoördineerd door Interpol waarbij de focus gedurende een week
lang wordt gelegd op de online verkoop van nagemaakte en illegale geneesmiddelen.
Jaa
rve
rsla
g M
ult
idis
cip
lin
air
e H
orm
on
en
cel 2
01
1
14
2 Problemen
2.1. Gebrek aan verzwarende omstandigheden
In de drugwetgeving bestaan er verzwarende omstandigheden o.a. wanneer inbreuken worden
gepleegd ten aanzien van minderjarigen of wanneer druggebruik een ongeneeslijke ziekte,
blijvende arbeidsongeschiktheid, zware verminking of de dood veroorzaakt.
Aangezien jongeren steeds vaker anabolica gebruiken en anabolengebruik ernstige schade
veroorzaakt, is een ontwerp van Koninklijk Besluit opgesteld dat verzwarende omstandigheden
invoert zoals in de drugwetgeving. Dit ontwerp ligt ter goedkeuring bij de Minister van
Volksgezondheid.
Ook de Kamer van Volksvertegenwoordigers en de Senaat zaten niet stil en dienden ongeveer
gelijktijdig een wetsvoorstel in om verzwarende omstandigheden in te voeren.8 Het
wetsvoorstel voert ook verzwarende omstandigheden in wanneer de illegale activiteiten plaats
vinden in het kader van een vereniging. Hiermee zou een eerste noodzakelijke wijziging van de
Medicrime Conventie worden gerealiseerd. Artikel 13 van de Medicrime Conventie bevat een
uitgebreid gamma van verzwarende omstandigheden waaronder gezondheidsschade, dood of
activiteiten binnen het kader van een criminele organisatie.
8 Wetsvoorstel tot aanvulling van artikel 2 van de drugswet van 24 februari 1921 met het oog op de
invoering van verzwarende omstandigheden in het kader van de handel van hormonale substanties
voor menselijk gebruik. Wetgevingsstuk 5-1274/1 ingediend door de heer Tommelein, de heer
Beke, de heer Aniaux en de heer Delpérée.
Wetsvoorstel tot wijziging, wat betreft de handel van hormonale substanties voor menselijk
gebruik, van de wet van 24 februari 1921 betreffende het verhandelen van de giftstoffen,
slaapmiddelen en verdovende middelen, ontsmettingsstoffen en antiseptica. Parlementair
Document 53K1897 ingediend door Mevr. Lahaye-Battheu, Mevr. Somers, Mevr. Van Cauter en
Mevr. Rutten.
Jaa
rve
rsla
g M
ult
idis
cip
lin
air
e H
orm
on
en
cel 2
01
1
15
DEEL V:
VERWEZENLIJKINGEN
1. Verboden stoffen in de vetmesting en doping bij dieren
1.1 Gebruik
Alle landen van de Europese Unie worden geacht dieren en vlees te controleren op
aanwezigheid van residu’s volgens een controleplan voor gerichte monsternemingen.9 Deze
gerichte monsternemingen gebeuren op onverwachte tijdstippen. Bij een gerichte
monsterneming zijn er geen aanwijzingen van gebruik van niet-toegestane stoffen maar worden
de bedrijven en karkassen steekproefsgewijze uitgekozen. Deze monsternemingen worden
uitgevoerd door het Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen zonder
tussenkomst van een politiedienst. De gerichte monsterneming is geregeld door artikel 6 van de
wet van 15 juli 1985 en door de wet van 5 september 1952.
Er worden ook verdachte monsternemingen uitgevoerd maar die kunnen enkel plaatsvinden
indien er voorafgaande en daadwerkelijke aanwijzingen zijn van toediening zoals bepaald door
artikel 8 van de wet van 15 juli 1985. Het begrip aanwijzingen wordt in de wet niet
gespecificeerd maar is door de Interdepartementale Coördinatiecel voor de Controle op de
Voedselveiligheid vastgelegd.
Als mogelijke aanwijzingen kunnen worden beschouwd:
- een niet conform monster na een gerichte monsterneming
- het aantonen van verboden stoffen in het slachthuis
- het vaststellen van zaken die het gebruik van de stoffen laten vermoeden (injectieplaats,
verdachte flacons,...)
- inlichtingen omtrent een verdenking van het gebruik van stoffen bedoeld in de wet van 15
juli 1985
- de aanwezigheid van dieren met fysieke kenmerken waardoor het gebruik van deze stoffen
kan worden vermoed
- de vaststelling van abnormale slachturen in het slachthuis
- het feit dat delen werden geamputeerd (oren, staart,...)
- onjuiste identificatiegegevens, zoals oormerken die ontbreken of verschillen met het
runderpaspoort en vervalste documenten
- een aanvankelijk proces-verbaal (parket, klacht,...)
- belastende documenten, verklaringen
- het bezit van hormonale producten
- een zeer hoog slachtgewicht bij vrouwelijke runderen (> 630 kg)
- resultaten ‘niet aan alle criteria voldaan’
9
Richtlijn 96/23/EG
Jaa
rve
rsla
g M
ult
idis
cip
lin
air
e H
orm
on
en
cel 2
01
1
16
De verdachte monsternemingen worden uitgevoerd door het Federaal Agentschap voor de
Veiligheid van de Voedselketen, alleen (in het slachthuis) of in samenwerking met de
politiediensten (op de bedrijven). Deze monsternemingen worden gepland door de
Multidisciplinaire Hormonencel of ook op vraag van de parketten. Voor doping bij dieren is de
Federale Overheidsdienst Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu,
Directoraat Generaal Dier, Plant en Voeding bevoegd. Bij de gerichte en verdachte
monsternemingen zijn drie resultaten mogelijk: ‘Conform’, ‘Niet aan Alle Criteria Voldaan’ en
‘Niet Conform’. De niet conforme resultaten leveren het bewijs dat illegale groeistimulatoren
zijn gebruikt, de resultaten ‘niet aan alle criteria voldaan’ worden gebruikt als zachte informatie
en kunnen als aanwijzing worden gebruikt in de zin van artikel 8 van de wet van 15 juli 1985.10
Om een beeld te krijgen van enerzijds het aantal resultaten ‘Niet Conform’ en ‘Niet aan Alle
Criteria Voldaan’ en anderzijds de geografische spreiding ervan, volgt hierna de kaart van 2011.
De kaarten van 2010 en 2009 zitten in bijlage.
2011 kenmerkt zicht door een uitzonderlijk hoog aantal ‘niet conforme’ vaststellingen en
vaststellingen ‘niet aan alle criteria voldaan’.
Bij de enorme stijging van NACV-vaststellingen in de slachthuizen komen voornamelijk drie
producten voor: thiouracil (50% van de vaststellingen), progesteron (30%) en prednisolone
(15%).
10
Analyseresultaten ‘niet aan alle criteria voldaan’ zijn resultaten waar er vermoedens zijn van
externe toediening maar die niet voldoen aan de wettelijk voorwaarden om als “niet conform” te
beschouwen
Cfr bijlage 2
20112011Monsternemingen met resultaten 'niet aan alle criteria voldaan'Monsternemingen met resultaten 'niet aan alle criteria voldaan'
Bro
n: F
GP
/DJB
/Ho
rmo
ne
n
Ma
art 2
01
2
Oudenaarde
LiègeTournai
Dendermonde
Antwerpen
Verviers
Ieper Kortrijk
Mechelen
Neufchâteau
Eupen
Veurne
Gent
Hasselt
Huy
Charleroi
Dinant Marche-en-Famenne
Tongeren
Brugge
Arlon
Brussel Leuven
Mons
Namur
Nivelles
Turnhout
Monsternemingen 'nacv'
6
3
Jaa
rve
rsla
g M
ult
idis
cip
lin
air
e H
orm
on
en
cel 2
01
1
17
Ook de niet conforme resultaten op de bedrijven en in de slachthuizen nam in 2011 grote
proporties aan. Deze stijging is deels te wijten aan de plotse opkomst van prednisolone in urine
van varkens. Ook bij runderen bleken meer stalen niet conform vooral wegens aanwezigheid
van de corticosteroïden prednisolone en dexamethasone.
Er waren slechts twee paarden positief tijdens een dopingcontrole.
Het aantal inbreuken op niveau van de zwendel ligt in 2011 lager dan andere jaren en hangt
samen met feit dat er dat jaar minder onderzoeken zijn gevoerd.
20112011
Bro
n: F
GP
/DJB
/Ho
rmo
ne
n
Ma
art 2
01
2
Monsternemingen met resultaten 'niet conform'Monsternemingen met resultaten 'niet conform'
Neufchâteau
Marche-en-Famenne
Nivelles
Gent
Brugge
Oudenaarde
Ieper
Antwerpen
Mechelen
Kortrijk
Veurne
Liège
DendermondeHasselt
Huy
Charleroi
Dinant
Tongeren
Arlon
Brussel
Eupen
Leuven
Mons
Namur
Tournai
Turnhout
Verviers
Monsternemingen 'niet conform'
6
3
Jaa
rve
rsla
g M
ult
idis
cip
lin
air
e H
orm
on
en
cel 2
01
1
18
1.2. Zwendel – acties
Om de zwendel kort toe te lichten worden enkele dossiers kort besproken. Op het einde van dit
item staat de kaart afgebeeld met de verschillende acties van 2011 waarbij inbreuken zijn
vastgesteld. De kaarten van 2010 en 2009 zitten in bijlage. De acties betreffen huiszoekingen,
inbeslagnames en controles geneesmiddelendepot.
Veeteelt
Het gebruik van corticosteroïden voor vetmestingsdoeleinden bij runderen is geen nieuw
gegeven. De berekening van het illegaal vermogensvoordeel in de zaak van de kruidenmengsels
waar dexamethasone in zat, toonde aan dat gemakkelijk 185 euro per rund kan worden
uitgewonnen.11
Door het feit dat de dieren sneller slachtrijp zijn, kunnen ook meer dieren per
jaar worden vetgemest met extra financiële winst tot gevolg. Ook in 2011 scoorden
prednisolone en dexamethasone hoog bij de niet conforme resultaten.
Het veelvuldig aantreffen van prednisolone bij varkens doet echter vragen rijzen. Waarom
werden voorgaande jaren nooit dergelijke vaststellingen gedaan? Vanwaar komt het plotse
hoge aantal vaststellingen? De eerste vaststellingen dateren van april 2011 waarna er elke
maand nieuwe vaststellingen bij kwamen. Het FAVV volgt alle bedrijven op en heeft ook
onderzoek gedaan naar de veevoederfabrikanten. Er is nog geen verklaring maar het onderzoek
loopt nog.
Paarden
Het resultaat van het onderzoek naar doping in
de paardensport in 2010 sprak boekdelen. Het
gebruik van cocktails van verschillende stoffen bij
dieren die uiteindelijk in de voedselketen
terechtkomen, kan niet worden getolereerd.
Verdere actie in 2011 drong zich op en 2
multidisciplinaire acties werden op poten gezet,
één in Vlaanderen en één in Wallonië.
Bij deze dopingcontroles werden 1 paard en 3
recipiënten (spuit/flacon) niet conform
bevonden op de aanwezigheid van
dexamethasone (2), methylprednisolone (2) en
nortestosteronfenylpropionaat.
11
Berekening van het wederrechtelijke vermogen door de Centrale dienst voor de bestrijding van
georganiseerde economische en financiële delinquentie: extra winst door snellere groei, minder
voeder nodig, …
Jaa
rve
rsla
g M
ult
idis
cip
lin
air
e H
orm
on
en
cel 2
01
1
19
Een ander dossier startte op na een ongeval veroorzaakt door “een op drift geslagen paard” Het
paard werd afgemaakt en er werden clenbuterol en fenylbutazon in het paard aangetroffen. De
huiszoeking bracht verschillende producten (Dinolytic, Clenbuterol, Dexamethasone, Synacthen
…) aan het licht afkomstig van Nederland, Portugal en België.
Doping duiven
Verschillende inlichtingen uit België en Nederland
leidden tot een huiszoeking in het arrondissement
Ieper. Een gepensioneerde man had als lucratieve
hobby het vaccineren van en het injecteren van
dopingproducten bij duiven. Hij maakte op vraag
ook geneesmiddelen voor zijn klanten. Daarvoor
beschikte hij over een elektronische
precisieweegschaal en 2 capsuleermachines.
Tijdens de huiszoeking zijn nog een 190-tal
producten en losse etiketten met productnamen
in beslag genomen. Hij kocht zijn producten aan
bij groothandels en apothekers in Nederland, Frankrijk en in België.
Vonnissen en arresten
Een landbouwersechtpaar werd veroordeeld tot €60.500 en €61.875 voor verschillende
inbreuken tegen de volksgezondheid. Eind 2009 werd een controle van het bedrijf en een
huiszoeking uitgevoerd. Tijdens de huiszoeking werden een 30-tal flessen diergeneesmiddelen
inbeslaggenomen zoals Prednisolone, Rapidexon, Ventipulmin, ... en nog enkele ampullen en
tabletten. Bij een nieuwe controle werden geen producten aangetroffen maar de dieren bleken
ernstig ondervoed en op het erf lagen een 15-tal kadavers. In het slachthuis werden dieren van
2 verschillende veebeslagen van de betrokkenen positief bevonden op prednisolone. Ze werden
begin dit jaar veroordeeld tot een geldboete en het verbod nog dieren te houden voor
landbouwdoeleinden of een bedrijf voor landbouwdoeleinden te exploiteren.12
In het Verenigd Koninkrijk zijn 13 personen veroordeeld voor de handel in diergeneesmiddelen
via Internet. De hoofdverdachten zetten oorspronkelijk hun handel op in Frankrijk waar ze
geneesmiddelen van buiten de EU importeerden via Zaventem. Daarna kleefden ze nieuwe
stickers op de verpakkingen en verdeelden de producten aan een 4.000-tal klanten in het
Verenigd Koninkrijk. Toen de Franse Gendarmerie na een onderzoek 20 ton geneesmiddelen in
beslag nam, begonnen de verdachten een nieuwe handel vanuit België. Ook hier werd hun
loods ontdekt en maakten ze plannen om in Nederland opnieuw te beginnen. Na 5 jaar
onderzoek zijn ze nu veroordeeld voor de illegale handel van diergeneesmiddelen goed voor
ongeveer 6 miljoen pond. De 2 hoofdverdachten kregen respectievelijk 28 maanden en 20
maanden gevangenisstraf. Acht andere sleutelfiguren in de zwendel kregen gevangenisstraffen
ofwel voorwaardelijk ofwel met uitstel. Ook de ‘boekhouder/witwasser’ kreeg een
12
Betrokkenen gingen in beroep.
Jaa
rve
rsla
g M
ult
idis
cip
lin
air
e H
orm
on
en
cel 2
01
1
20
gevangenisstraf met uitstel. De drie grootste klanten deelden eveneens in de brokken maar
kregen lichte straffen namelijk gemeenschapdienst en een geldboete.
In 2010 vond een grootschalige actie plaats op de renbaan van Langdorp in samenwerking met
het Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen en de Inspectiedienst
Dierenwelzijn van de Federale Overheidsdienst Volksgezondheid. Twaalf van de negentien
gecontroleerde paarden werden positief bevonden op verboden hormonale stoffen,
ontstekingsremmers en pijnstillers.
De resultaten van deze actie leidden tot huiszoekingen in het arrondissement Leuven en
Turnhout waarbij diverse inbreuken werden vastgesteld tegen de geneesmiddelen- en
hormonenwetgeving, onwettige uitoefening van de dierengeneeskunde, onrechtmatig bezit van
diergeneesmiddelen.
Intussen zijn de eerste verdachten veroordeeld. De eigenaar van een positief paard
(clenbuterol) werd veroordeeld tot een geldboete van €33.000, voor de helft met uitstel.13
Een
andere beklaagde werd veroordeeld tot een geldboete van €16.500 waarvan €15.125 met
uitstel wegens een positief paard op fenylbutazone. Bij deze twee beklaagden werden tijdens
de huiszoekingen verder geen verboden producten aangetroffen. Een derde beklaagde kreeg
een boete van €33.000 waarvan €27.500 met uitstel. Niet alleen drie van zijn paarden testten
positief op verboden producten. Tijdens de huiszoeking bleek hij ook in het bezit van illegale
stoffen. Naast de geldboete moet de man ook €2.500 schadevergoeding betalen aan het FAVV
en twee voertuigen werden verbeurd verklaard.
13
Onder voorbehoud: de beklaagde heeft beroep aangetekend.
Bro
n: F
GP
/DJB
/Ho
rmo
ne
n
Ma
art 2
01
2
Acties met resultaten 'niet conform' in het kader van zwendel in Acties met resultaten 'niet conform' in het kader van zwendel in
'hormonen en doping bij dieren''hormonen en doping bij dieren' 20112011
MechelenDendermonde
Huy Verviers
Tongeren
Antwerpen
Neufchâteau
Kortrijk
Ieper
Hasselt
Liège
Charleroi
Dinant Marche-en-Famenne
Brugge
Arlon
Brussel
Eupen
Gent
Leuven
Mons
Namur
Nivelles
Oudenaarde
Tournai
Turnhout
Veurne
Acties 'niet conform'
6
3
Jaa
rve
rsla
g M
ult
idis
cip
lin
air
e H
orm
on
en
cel 2
01
1
21
2. Humane doping
2.1. Gebruik
Het gebruik van doping bij sporters wordt geregeld door decreten uitgevaardigd door de
Gemeenschappen. Hierin worden aan de controleartsen specifieke bevoegdheden gegeven. De
lokale en federale politie hebben slechts een algemene en geen bijzondere bevoegdheid in het
kader van deze decreten.
De Franse Gemeenschap heeft eenmaal een fitnesscentrum gecontroleerd op vraag van de
onderzoeksrechter. Twee van de zes waren positief op verschillende esters van testosteron.
De politie heeft samen met het Vlaams dopingagentschap 6 fitnesscentra gecontroleerd. Er
werden 108 personen onderworpen aan een urinetest en 20% bleek positief. Enkele van deze
dossiers hebben ook geleid tot een verder gerechtelijk onderzoek waarbij een dopinghandel
werd blootgelegd.
Daarnaast werden enkele gemeenschappelijke acties opgezet, die verder worden besproken.
2.2. Zwendel
De aanpak van de zwendel in hormonale producten is een federale materie. Eerst worden
hierna enkele dossiers besproken. Daarna volgt een kaart met de acties van 2010 die zijn
uitgevoerd in het kader van de zwendel in humane doping en waarvan de hormonencel op de
hoogte is gebracht, samen met een kaart van 2009 om te vergelijken. De acties hebben
betrekking op huiszoekingen en inbeslagnames. Deze gebeurtenissen worden ons gemeld door
één van de partners van de cel. Zo wordt steeds proces-verbaal opgesteld door de douane, de
politie, het FAVV en FAGG wanneer bij controle van postzendingen wordt vastgesteld dat het
om een inbreuk gaat op de hormonenwetgeving en met name het KB van 12 april 1974. Het
aantal inbreuken humane doping is in 2011 gedaald. Het belangrijkste aandeel van de feiten
blijft in Vlaanderen aanwezig.14
In 2010 werd een lading groeihormonen van Pfizer gestolen. In het kader van dit onderzoek
werd in augustus 2011 een simultane actie uitgevoerd in Nederland en België. Tijdens een
huiszoeking in een opslagruimte voor fitnesstoestellen is in België een grote hoeveelheid
dopingproducten in beslag genomen waarvan de waarde geschat wordt op €32.000. De 18
paletten groeihormonen werden niet aangetroffen en tussen de dopingproducten zaten ook
geen groeihormonen maar wel verschillende androgenen en middelen om de bijwerkingen van
anabolica tegen te gaan. De meeste producten zijn van het merk Balkan Pharmaceuticals.
14
Bij de vaststellingen hebben we 2 hormonale producten nl. melatonine en DHEA uit de tellingen
gehaald. Melatonine wordt gebruikt om de slaap te bevorderen, DHEA wordt vaak gepromoot als
middel tegen veroudering. Indien tijdens een inbeslagname enkel Melatonine/DHEA voorkomt,
wordt deze bij niet conforme geneesmiddelen geteld ondanks het feit dat dit hormonale
substanties zijn. Men kan er immers vanuit gaan dat de gebruiker zich laat misleiden door
publiciteitscampagnes. De inbreuken op de kaarten ‘humane doping’ houden verband met
producten die sportprestaties verbeteren of de fysieke figuur verbeteren.
Daarnaast werd ook een kleine hoeveelheid middelen tegen angst aangetroffen. In de loods was
eveneens een kleine cannabisplantage aanwezig.
De samenwerking met de douanediensten
groot maar geregeld worden toch grote dealers ontmaskerd.
Binnenin worden verschillende producten
aangetroffen zoals EPO, groeihormonen,
anabolen en anti-oestrogenen samen met wat
verpakkingsmateriaal. Sommige producten
worden als ruwe grondstof aangetroffen goed
voor de aanmaak van 44.000 pillen. De
waarde van de onderschepte anabolen in de
boiler bedraagt €23.550.
Uiteindelijk worden aan de Belgische grens nog 3 postpakketten onderschept. Markant detail bij
deze producten zijn de opschriften “For Research Only” en “Not for human use”
Bij een koerierbedrijf waar enkele postzendingen werden onderschept, is de historiek
opgevraagd van de zendingen ter attentie van de verdachte. Hij bleek op korte termijn de
bestemmeling te zijn van 16 ze
De huiszoeking leidde tot het ontdekken van
grote hoeveelheden tabletten en ampullen.
Naast afgewerkte producten troffen de
onderzoekers ook 7 pakjes met grondstoffen
aan die bestemd zijn voor de aanmaak van
Oxandrolone, Clomid, Stanazolol, Dianabol,
Oxymetholone, Turinabol en Anadrol evenals
eens doseringsschema schema om deze
grondstoffen te verwerken. Daarvoor had hij
25kg bindmiddel voor tabletten voorhanden,
een tabletteermachine, een hele verzameling injectien
nieuwe merknamen.
Daarnaast werd ook een kleine hoeveelheid middelen tegen angst aangetroffen. In de loods was
cannabisplantage aanwezig.
douanediensten levert goede resultaten op. Niet elk dossier is even
groot maar geregeld worden toch grote dealers ontmaskerd.
Een verdachte verkoopt anabolen via
verschillende koop en biedsites. Gezien de
kostprijs van groeihormonen kan de vangst als
middelgroot worden beschouwd. Daarna
melden de Duitse douanediensten een
onderschepping van een postpakket bestemd
voor België naar aanleiding van de scan van het
pakket. Bij het openen van het pakket blij
waterboiler ingepakt in aluminiumfolie om
ontdekking te bemoeilijken.
Binnenin worden verschillende producten
aangetroffen zoals EPO, groeihormonen,
oestrogenen samen met wat
verpakkingsmateriaal. Sommige producten
grondstof aangetroffen goed
voor de aanmaak van 44.000 pillen. De
waarde van de onderschepte anabolen in de
Uiteindelijk worden aan de Belgische grens nog 3 postpakketten onderschept. Markant detail bij
chriften “For Research Only” en “Not for human use”
Bij een koerierbedrijf waar enkele postzendingen werden onderschept, is de historiek
opgevraagd van de zendingen ter attentie van de verdachte. Hij bleek op korte termijn de
bestemmeling te zijn van 16 zendingen, vermoedelijk ook met anabolica.
De huiszoeking leidde tot het ontdekken van
grote hoeveelheden tabletten en ampullen.
Naast afgewerkte producten troffen de
7 pakjes met grondstoffen
aan die bestemd zijn voor de aanmaak van
olone, Clomid, Stanazolol, Dianabol,
Oxymetholone, Turinabol en Anadrol evenals
eens doseringsschema schema om deze
grondstoffen te verwerken. Daarvoor had hij
5kg bindmiddel voor tabletten voorhanden,
een tabletteermachine, een hele verzameling injectienaalden, lege potjes en zelfklevers met
Jaa
rve
rsla
g M
ult
idis
cip
lin
air
e H
orm
on
en
cel 2
01
1
22
Daarnaast werd ook een kleine hoeveelheid middelen tegen angst aangetroffen. In de loods was
levert goede resultaten op. Niet elk dossier is even
Een verdachte verkoopt anabolen via
verschillende koop en biedsites. Gezien de hoge
kostprijs van groeihormonen kan de vangst als
middelgroot worden beschouwd. Daarna
melden de Duitse douanediensten een
onderschepping van een postpakket bestemd
voor België naar aanleiding van de scan van het
pakket. Bij het openen van het pakket blijkt een
waterboiler ingepakt in aluminiumfolie om
Uiteindelijk worden aan de Belgische grens nog 3 postpakketten onderschept. Markant detail bij
Bij een koerierbedrijf waar enkele postzendingen werden onderschept, is de historiek
opgevraagd van de zendingen ter attentie van de verdachte. Hij bleek op korte termijn de
aalden, lege potjes en zelfklevers met
Jaa
rve
rsla
g M
ult
idis
cip
lin
air
e H
orm
on
en
cel 2
01
1
23
Naar aanleiding van een onderschept postpakket start een Limburgse politiedienst een
onderzoek. De producten blijken afkomstig van een dealer uit een ander arrondissement in
Limburg waarbij de verdeler gebruikt maakt van een postbusadres. Dit postbusadres komt ook
voor bij informatie uit Nederland. Op dit postbusadres zijn ook producten onderschept. De
verdeler blijkt een 70-tal Belgische klanten te hebben (die geïdentificeerd zijn) en koopt zijn
producten van een persoon uit Nederland. De nickname die deze leverancier gebruikt komt
echter ook in een ander dossier voor dat is opgestart in het kader van het proactief project. Het
onderzoek van 2 websites brengt aan het licht dat een verdachte op grote schaal anabolen
verkoopt en daarbij gebruikt maakt van 4 emailaccounts. Hij verdeelde producten van gekende
ondergrondse laboratoria zoals Extreme Power Labs, Biotech Pharmaceuticals, Prodigy, …
Naast de Nederlandse leverancier in het Limburgse dossier heeft de betrokkene nog 3 andere
leveranciers uit België, Engeland en Griekenland.
Het FAVV voert een routinecontrole uit in een fitnesscentrum naar voedingssupplementen. De
controleurs worden door de uitbater de toegang geweigerd en vragen de politie bijstand te
verlenen. Bij het verder uitvoeren van de controle naar voedingssupplementen wordt een
anabolicum zoals oxandrolone ontdekt waarvan blijkt dat deze rechtstreeks was ingevoerd
vanuit de Verenigde Staten en bestemd was voor diergeneeskundig gebruik. Deze vaststelling
leidt tot een gerichter onderzoek naar dopingproducten en er komen meer producten naar
boven namelijk groeihormonen, clenbuterol, decaplex, drostanolon, testoplex, parabolin,
boldebolin, boldenone undecylinaate, winstrol depot en testosteron depot.
Enkele weken later vindt op bevel van de onderzoeksrechter een gecoördineerde actie plaatst.
Er worden 7 huiszoekingen uitgevoerd door de politie, FAVV, FAGG, het Waalse
dopingagentschap en de diensten der BTW. Naast het feit dat ook hier op alle plaatsen
anabolen worden aangetroffen, worden ook 2 luxevoertuigen in beslag genomnen.Het Waalse
dopingagentschap voerde hier een dopingcontrole uit waarbij 2 personen positief plasten.
Een wielrenner, elite zonder contract, die tal van wedstrijden won en al talloze keren een
dopingcontrole had moeten ondergaan wordt door de federale politie opgepakt en zowel in zijn
sporttas als tijdens de huiszoeking worden anabolen en andere hormonen gevonden.
Reeds in 2010 werden tijdens een vorige huiszoeking bij hem anabolen en epo aangetroffen.
Vonnissen en arresten
In 2005 werd een verzorger van wielrenners betrapt met de zogenaamde ‘pot belge’. De
dopingcocktail werd vanuit ons land verdeeld naar Franse en Duitse afnemers uit het
wielrennersmilieu van de amateurs en de semi-professionelen. In België werden twaalf
verdachten veroordeeld tot gevangenisstraffen van enkele maanden tot één jaar met uitstel.
Twee verdachten moeten eveneens elk een boete betalen van €15.300 en ook het totale
wederechtelijke vermogen, ruim €80.000, werd door de rechtbank teruggevorderd.
De rechtbank van Antwerpen veroordeelde een jonge twintiger voor het bezit, de invoer en het
verhandelen van anabolica. De beklaagde verdeelde de producten aan verschillende kopers
waaronder ook minderjarigen. Hij kreeg slechts een werkstraf van 85 uren. Dit vonnis toont de
Jaa
rve
rsla
g M
ult
idis
cip
lin
air
e H
orm
on
en
cel 2
01
1
24
noodzaak aan van de invoering van de verzwarende omstandigheden bijvoorbeeld in het geval
van verdeling aan minderjarigen.
Gedurende jaren werd een ex-bodybuilder verdacht de spilfiguur in een hormonenhandel te
zijn. Hij had contacten met verschillende grote verdelers en gebruikte zijn legale activiteiten
(voedingsadvies, verkoop van voedingssupplementen, …) als dekmantel voor zijn illegale handel.
In 2005 liep hij uiteindelijk tegen de lamp toen twee delinquenten tijdens een routinecontrole
betrapt werden op het bezit van anabolica en hun leverancier noemden. Hij werd veroordeeld
tot een gevangenisstraf van 30 maanden met uitstel. Een andere handlanger kreeg een
werkstraf van 100 uren.
20112011
Acties met resultaten 'niet conform' in het kader van zwendel inActies met resultaten 'niet conform' in het kader van zwendel in
'humane doping''humane doping'
Bro
n: F
GP
/DJB
/Ho
rmo
ne
n
Ma
art 2
01
2
Hasselt
Tongeren
KortrijkIeper
Verviers
Liège
Neufchâteau
Charleroi
Antwerpen
Mechelen
BrusselLeuven
Oudenaarde
Gent
Dendermonde
Huy
Dinant Marche-en-Famenne
Brugge
Arlon
Eupen
Mons
Namur
Nivelles
Tournai
Turnhout
Veurne
Acties 'niet conform'
10
5
Jaa
rve
rsla
g M
ult
idis
cip
lin
air
e H
orm
on
en
cel 2
01
1
25
3. Niet conforme geneesmiddelen
Naast diergeneesmiddelen en humane dopingproducten worden jaarlijks nog heel wat andere
niet conforme geneesmiddelen in beslag genomen. Meestal worden de producten via Internet
besteld en onderschept door de douane. Het FAGG staat in voor de opvolging en afhandeling
van de inbreuken.
De gegevens op de hiernavolgende kaarten zijn inbreuken vastgesteld door het FAGG en de
douanedienst GAD Zaventem. Het aantal inbreuken in het raam van niet conforme
geneesmiddelen ligt veel hoger dan de inbreuken bij de vetmesting of humane doping. De
schaal van deze kaarten is dan ook aangepast.
Het aantal onderscheppingen van niet conforme geneesmiddelen is ernstig gedaald in 2011. Eén
van de oorzaken is het feit dat er minder capaciteit bij de douanediensten aanwezig was. In de
toekomst is een versterking van de controlediensten voorzien.
Voor de vierde maal op rij hebben wij deelgenomen aan de Internationale ‘sweeping’actie
gecoördineerd door Interpol (zie deel IV – punt 1.2.3). Gedurende een periode van één week
werden de door de verschillende politie- en inspectiediensten geleverde inspanningen
geïntensifieerd om zoveel mogelijk nagemaakte en vervalste medicijnen te onderscheppen.
Niet alleen geneesmiddelen maar ook medische apparatuur wordt nagemaakt. 2011 kenmerkt
zicht door twee gevallen van namaak van medische hulpmiddelen in België. In maart werd een
Rapid Alert uitgestuurd in verband met nagemaakte Nellcor SpO2 Durasensor sensoren die
gebruikt werden op intensieve zorgen in hospitalen voor het opmeten van de bloedzuurstof
saturatie teneinde de respiratoire functies op te volgen. Deze namaaksensoren van Chinese
makkelijk werden teruggevonden in een drietal hospitalen en waren via Duitsland en Nederland
de distributie geïnfiltreerd. Informatie werd hierbij overgemaakt aan de Duitse BKA
(BundesKriminalAmt)
Een tweede geval van vervalsing van medische hulpmiddelen waren de vervalste
borstimplantaten van Franse firma PIP waarbij met opzet industriële en minderwaardige
siliconengels werden gebruikt in plaats van de duurdere siliconen voor medisch gebruik. De
Franse firma PIP (Poly Implant Protheses) zou deze wereldwijd verdeeld hebben waarbij
tienduizenden vrouwen het slachtoffer kunnen worden van lekkende protheses. Ook hier zijn
onderzoeken en traceringen gaande.
Jaa
rve
rsla
g M
ult
idis
cip
lin
air
e H
orm
on
en
cel 2
01
1
26
De correctionele rechtbank van Antwerpen heeft een uitspraak gedaan in een internationaal
dossier van namaakgeneesmiddelen. De geneesmiddelen (Plavix, Casodex, Zyprexa) kwamen uit
Hong Kong en werden via Singapore in Brussel de EU binnen gebracht. De namaak was
gemakkelijk te herkennen en daarom werden de middelen in een opslagplaats “geüpgraded”
naar betere verpakkingen zodat ze nog moeilijk te onderscheiden waren van de authentieke
verpakkingen. Britse groothandelaars kochten de producten ter goeder trouw aan en
verkochten de geneesmiddelen door aan apothekers, ziekenhuizen, …Uiteindelijk konden 1,3
miljoen dosissen worden teruggeroepen, 0,7 miljoen dosissen zijn echter geconsumeerd. De
geneesmiddelen bevatten 50%-80% van de actieve substantie en heel wat onzuiverheden. De
waarde van de zwendel wordt geschat op 4,7 miljoen pond. De Belgische firma is veroordeeld
tot het betalen van een geldboete van €27.500 waarvan €5.500 effectief en de rest met uitstel
wegens eerste veroordeling, de rechtbank verklaarde €76.763,71 aan vermogensvoordelen
verbeurd. Daarnaast werd de eigenaar van het bedrijf eveneens veroordeeld tot het betalen van
een geldboete van €27.500 waarvan €5.500 effectief.
20112011Inbreuken mbt niet conforme geneesmiddelenInbreuken mbt niet conforme geneesmiddelen
Bro
n: F
GP
/DJB
/Ho
rmo
nen
Ma
art 2
01
2
Eupen
Ieper Kortrijk
Gent
Brussel
Dendermonde
Nivelles
Liège
Verviers
Dinant
NamurCharleroi
Oudenaarde
Antwerpen
TongerenLeuven
VeurneHasselt
Neufchâteau
Mechelen
Huy
Marche-en-Famenne
Brugge
Arlon
Mons
Tournai
Turnhout
Aantal inbreuken
50
25
5
Jaa
rve
rsla
g M
ult
idis
cip
lin
air
e H
orm
on
en
cel 2
01
1
27
DEEL VI:
GERECHTELIJKE
BESLISSINGEN15
1. AANTAL VONNISSEN EN ARRESTEN
HORMONEN VOEDSELVEILIGHEID
TOTAAL 33 26
Corr. Rb. Gent 3 3
Corr. Rb. Turnhout 3 5
Corr. Rb. Dendermonde 5 1
Corr. Rb. Antwerpen 4 10
Corr. Rb.Kortrijk 4 4
Corr. Rb. Hasselt 1
Corr. Rb. Brussel 1
Corr. Rb. Brugge 7
Corr. Rb. Leuven 2
Hof van Beroep Gent
tegen Corr. Rb. Gent 2 2
Hof van Beroep Antwerpen
tegen Corr. Rb. Hasselt 1 1
15
Deze statistische gegevens werden afgeleid uit de rechterlijke beslissingen die aan de
Hoofdcoördinator werden overgemaakt. Er wordt geenszins gepretendeerd dat alle in 2011 in
kracht van gewijsde getreden vonnissen en arresten verwerkt zouden zijn in deze statistieken.
Jaa
rve
rsla
g M
ult
idis
cip
lin
air
e H
orm
on
en
cel 2
01
1
28
2. AANTAL VEROORDEELDEN & STRAFMAAT
HORMONEN VOEDSELVEILIGHEID
TOTAAL 64 36
▪ hoofdgevangenisstraffen 29 3
totaal effectief 6 jaar en 3 maanden 1 jaar
totaal met uitstel 19 jaar en 2 maanden 17 maanden
▪ geldboeten 29 27
totaal effectief €127.645 €105.572
totaal uitstel €161.855 €10.080
▪ opschorting uitspraak veroordeling 7 2
▪ vrijspraak 3 -
▪ eenvoudige schuldigverklaring 6 -
▪ werkstraf 2 (185 uur) 3 (225 uur)
▪ bijzondere verbeurdverklaring 14 (€156.432) -
▪ ontslag van rechtsvervolging 2 -
▪ beroepsverbod 2 -
Jaa
rve
rsla
g M
ult
idis
cip
lin
air
e H
orm
on
en
cel 2
01
1
29
DEEL VII:
BEDREIGINGEN
De rol van de multidisciplinaire hormonencel bij de behandeling van deze bedreigingen is door
de politiehervorming veranderd.
In navolging van de MFO-516
is het de Algemene Directie Crisiscentrum (ADCC) van het
ministerie van Binnenlandse zaken die de beschermingsmaatregelen oplegt aan de lokale
politie. In afwachting van deze opgelegde maatregelen neemt de lokale politie op eigen initiatief
de nodige beschermingsmaatregelen.
De hormonencel zelf evalueert de bedreiging, zij neemt contact op met de bedreigde persoon
en brengt daarna het crisiscentrum op de hoogte.
Controlerende ambtenaren stellen zich bij het uitoefenen van hun functie vooral bloot aan
mogelijke vormen van corruptie en aan bedreigingen vanuit het criminele milieu.
Momenteel bestaan deze bedreigingen vooral uit verbaal geweld.
In 2011 waren er 30 dossiers waarbij 37 agenten van het FAVV in de uitvoering van hun taak
werden bedreigd. Deze dossiers werden door het FAVV voor verder gevolg overgemaakt aan de
Multidisciplinaire Hormonencel. Er wordt bij de parketten aangedrongen op een behandeling
van deze bedreigingen.
Deze aanpak resulteerde in volgende veroordeling:
Rechtbank te Namen: 3 maand gevangenisstraf en een boete €700 met uitstel
16
Ministeriële richtlijn MFO-5 van 23 december 2002 houdende de opdrachten van federale aard uit
te oefenen door de lokale politie, wat betreft de opdrachten van bijzondere bescherming van
personen en onroerende goederen.
Aantal bedreigingen - personen
0
5
10
15
20
25
30
35
40
2007 2008 2009 2010 2011
Jaar
Jaa
rve
rsla
g M
ult
idis
cip
lin
air
e H
orm
on
en
cel 2
01
1
30
DEEL VIII: BESLUIT
Het aantal niet-conforme vaststellingen in de veeteelt was de voorbije jaren relatief
gelijklopend maar steeg in 2011 uitzonderlijk. Tot voor 2011 waren er nauwelijks inbreuken bij
varkens vastgesteld terwijl ze in 2011 bijna de helft van de niet conforme vaststellingen
uitmaken. Er is geen wetenschappelijke verklaring voor het aantreffen van prednisolone bij
varkens maar gelijkaardige ervaringen uit het verleden zoals de zaak van de kruidenmengsels
met corticosteroïden bij runderen uit 2005, doet toch enige vragen rijzen.
Onderzoeken naar doping bij paarden uit 2010 legden enkele knelpunten bloot en de eerste
verdachten zijn intussen veroordeeld. Ook in 2011 werden enkele onderzoeken gevoerd in het
paardenmilieu met opnieuw niet conforme resultaten. Het gaat niet alleen om het welzijn van
de dieren en inbreuken op vlak van hormonenzwendel maar ook om de volksgezondheid
aangezien die paarden vaak nog als biefstuk op ons bord terecht komen.
Het aantal vaststellingen humane doping is gedaald maar de inbeslagnames tonen aan dat het
Belgische illegale circuit blijft up to date blijft. Niet alleen de laatste nieuwe merken komen voor
maar ook zogenaamde research chemicals duiken op bij inbeslagnames.
Fraude met geneesmiddelen neemt alle vormen aan gaande van de aanmaak op basis van
grondstoffen uit Azië over het afleiden van “research chemicals” uit de onderzoekswereld tot
het frauduleus handelen met geneesmiddelen bestemd voor ontwikkelingslanden. Met de
Medicrime Conventie wordt farmaceutische criminaliteit duidelijk gedefinieerd en worden
enkele belangrijke punten op de agenda gezet zoals het belang van de invoering van
verzwarende omstandigheden in geval van schade, bij georganiseerde criminaliteit, … De eerste
landen hebben de Conventie ondertussen ondertekend, België kan niet achterblijven.
Het groot aantal misdrijven en de enorme winst die gemaakt wordt met de verkoop van illegale
geneesmiddelen, vragen een bijzondere aandacht van justitie onder meer bij de bestraffing.
Jaa
rve
rsla
g M
ult
idis
cip
lin
air
e H
orm
on
en
cel 2
01
1
31
Bijlage 1: overzicht
Multidisciplinaire
Hormonencel
FAVV : Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
NOE: Nationale Opsporingseenheid van het FAVV
verbindingsambtenaar: de heer W. Gillis
FOD VVVL DG DPV: Federale Overheidsdienst Volksgezondheid Veiligheid van de
Voedselketen en Leefmilieu, Directoraat Generaal Dier, Plant en
Voeding
verbindingsambtenaar: de heer L. Derolez
FAGG: Federaal Agentschap voor Geneesmiddelen en Gezondheidsproducten
SOE: Speciale Onderzoekseenheid van het FAGG
verbindingsambtenaar: de heer R. Vancauwenberghe
DA: NOD: Douane en Accijnzen: Nationale OpsporingsDirectie
verbindingsambtenaar: de heer O. Hons
FGP/DJB/Horm: Federale Gerechtelijke Politie
Directie van de bestrijding van de criminaliteit tegen goederen
Dienst Hormonen en Doping
verbindingsambtenaar: de heer J. Van den Boeynants
Bijstandmagistraat: Parket-generaal Gent
de heer F. Clarysse
Jaa
rve
rsla
g M
ult
idis
cip
lin
air
e H
orm
on
en
cel 2
01
1
32
Bijlage 2: Analyse-
resultaten ‘niet aan
alle criteria voldaan’
Analyseresultaten ‘niet aan alle criteria voldaan’ zijn resultaten waar er vermoedens zijn van
externe toediening maar die niet voldoen aan de wettelijke voorwaarden om als “niet conform”
te beschouwen.
Er zijn verschillende mogelijkheden die tot een resultaat ‘niet aan alle criteria voldaan’ leiden:
1) hoge concentraties natuurlijke stoffen kunnen worden teruggevonden maar het kan niet
wetenschappelijk worden bewezen dat het om externe toediening gaat
2) kleine concentraties stoffen kunnen worden teruggevonden die zeker extern zijn
toegediend maar waarvan de concentratie te laag ligt om te vervolgen, de kans op een
tegenstrijdige tegenanalyse is te groot
3) producten kunnen worden teruggevonden in een matrix die niet erkend is waardoor
vervolging niet mogelijk is
4) producten kunnen worden teruggevonden volledig conform de procedures maar er is
onvoldoende restmateriaal voor tegenanalyse waardoor dit als conform moet worden
beschouwd
De meeste aangetroffen sporen betreffen thiouracil, progesterone en prednisolone.
De relevantie van de informatie van het aantreffen van deze producten wordt soms in vraag
gesteld aangezien het niet is bewezen dat er illegale groeistimulatoren zijn toegediend. De
discussie draait om het feit of deze stoffen al dan niet endogeen zijn.
Jaa
rve
rsla
g M
ult
idis
cip
lin
air
e H
orm
on
en
cel 2
01
1
33
Bijlage 3: Kaarten 2010
en 2009
Bro
n: FG
P/D
JB/H
orm
onen
April 20
11
20102010Monsternemingen met resultaten 'niet aan alle criteria voldaan'Monsternemingen met resultaten 'niet aan alle criteria voldaan'
Neufchâteau
Eupen
Marche-en-Famenne
OudenaardeKortrijk
Veurne
Ieper
Tournai
Dinant
Charleroi
Huy
Liège
Hasselt
TurnhoutAntwerpen
MechelenDendermonde
Gent
Tongeren
Brugge
Arlon
Brussel Leuven
MonsNamur
Nivelles
Verviers
Monsternemingen 'nacv'
10
5
20092009Monsternemingen met resultaten 'niet aan alle criteria voldaan'Monsternemingen met resultaten 'niet aan alle criteria voldaan'
Bro
n: FG
P/D
JB/H
ormon
en Juli 2
010
Liège
Hasselt
Brugge
Mechelen
Neufchâteau
Dinant
Antwerpen
Tongeren
GentVeurne
Ieper
Charleroi
Marche-en-Famenne
Leuven
Arlon
Brussel
Dendermonde
Eupen
Huy
Kortrijk
MonsNamur
Nivelles
Oudenaarde
Tournai
Turnhout
Verviers
Monsternemingen 'nacv'
10
5
Jaa
rve
rsla
g M
ult
idis
cip
lin
air
e H
orm
on
en
cel 2
01
1
34
Bro
n: F
GP
/DJB
/Horm
onen
Ap
ril 20
11
Monsternemingen met resultaten 'niet conform'Monsternemingen met resultaten 'niet conform'20102010
Neufchâteau
Gent Dendermonde
Dinant
OudenaardeKortrijkIeper Leuven
Hasselt
Antwerpen
Tongeren
Mechelen
Huy
Liège
Charleroi
Marche-en-Famenne
Brugge
Arlon
Brussel
Eupen
MonsNamur
NivellesTournai
Turnhout
Verviers
Veurne
Monsternemingen 'niet conform'
6
3
Monsternemingen met resultaten 'niet conform' Monsternemingen met resultaten 'niet conform' 20092009
Bron: F
GP
/DJB
/Ho
rmon
en Juli 201
0
MechelenDendermonde
Antwerpen
Kortrijk
Charleroi
Liège
Huy
Neufchâteau
Brugge
Veurne Hasselt
Arlon
Brussel
Dinant
Eupen
Gent
Ieper Leuven
Marche-en-Famenne
MonsNamur
Nivelles
Oudenaarde
Tongeren
Tournai
Turnhout
Verviers
Monsternemingen 'niet conform'
6
3
Jaa
rve
rsla
g M
ult
idis
cip
lin
air
e H
orm
on
en
cel 2
01
1
35
Acties met resultaten 'niet conform' in het kader van zwendel in Acties met resultaten 'niet conform' in het kader van zwendel in 'hormonen en doping bij dieren''hormonen en doping bij dieren'
Bron: F
GP
/DJB
/Horm
onen
April 2011
20102010
Neufchâteau
Antwerpen
Mechelen
OudenaardeKortrijk
Dendermonde
Gent
Hasselt
Huy
Liège
Charleroi
Dinant Marche-en-Famenne
Tongeren
Brugge
Arlon
Brussel
Eupen
Ieper Leuven
MonsNamur
NivellesTournai
Turnhout
Verviers
Veurne
Acties 'niet conform'
6
3
Bro
n: F
GP
/DJB
/Ho
rmo
ne
n Ju
li 20
10
20092009Acties met resultaten 'niet conform' in het kader van zwendel in Acties met resultaten 'niet conform' in het kader van zwendel in
'hormonen en doping bij dieren''hormonen en doping bij dieren'
Neufchâteau
Dinant
Charleroi
Liège
Tongeren
Antwerpen
Mechelen
Gent
Namur
Arlon
Brugge
Brussel
Dendermonde
Eupen
Hasselt
Huy
Ieper Kortrijk Leuven
Marche-en-Famenne
Mons
Nivelles
Oudenaarde
Tournai
Turnhout
Verviers
Veurne
Acties 'niet conform'
6
3
Jaa
rve
rsla
g M
ult
idis
cip
lin
air
e H
orm
on
en
cel 2
01
1
36
Acties met resultaten 'niet conform' in het kader van zwendel inActies met resultaten 'niet conform' in het kader van zwendel in'humane doping''humane doping'20102010
Bron: F
GP
/DJB
/Horm
onen A
pril 2011
Neufchâteau
Dendermonde
Charleroi
Tournai
Turnhout
Antwerpen
Oudenaarde
Gent
Brussel
Mechelen
Hasselt
Tongeren
Namur
Huy
Liège
Verviers
Marche-en-Famenne
Nivelles
Kortrijk
Ieper
Brugge
Dinant
Arlon
Eupen
Leuven
Mons
Veurne
Acties 'niet conform'
10
5
Acties met resultaten 'niet conform' in het kader van zwendel inActies met resultaten 'niet conform' in het kader van zwendel in'humane doping''humane doping'20092009
Bro
n: FG
P/D
JB/H
ormon
en Juli 2010
Neufchâteau
TournaiNivelles
Namur
Marche-en-Famenne
Leuven
Mechelen
Antwerpen
Tongeren
Hasselt
Huy Liège
Dinant
Charleroi
Mons
Brussel
Gent
Oudenaarde
Brugge
Arlon
Dendermonde
Eupen
Ieper Kortrijk
Turnhout
Verviers
Veurne
Acties 'niet conform'
10
5
Jaa
rve
rsla
g M
ult
idis
cip
lin
air
e H
orm
on
en
cel 2
01
1
37
Inbreuken mbt niet conforme geneesmiddelenInbreuken mbt niet conforme geneesmiddelen20102010
Bron: F
GP
/DJB
/Ho
rmone
n A
pril 2011Mechelen
Dendermonde
Hasselt
Tongeren
Marche-en-Famenne
Eupen
Neufchâteau
CharleroiVerviers
LiègeHuy
Brugge
Veurne
OudenaardeLeuven
Dinant
KortrijkIeper
Tournai Nivelles
Namur
Turnhout
Antwerpen
Brussel
Gent
Arlon
Mons
Aantal inbreuken
50
25
5
Inbreuken mbt niet conforme geneesmiddelenInbreuken mbt niet conforme geneesmiddelen20092009
Bron: F
GP
/DJB
/Horm
onen
Juli 2010
Tournai
Mons
Hasselt
TongerenKortrijk
Neufchâteau
Charleroi
Huy
Leuven
Turnhout
Antwerpen
Brugge
Veurne
BrusselOudenaarde
Liège
Verviers
Dinant
Mechelen
Nivelles
Gent
Ieper
Namur
Eupen
Marche-en-Famenne
Arlon
Dendermonde
Aantal inbreuken
50
25
5
