Jaarverslag 2014 VK Vlaams- Brabant

Vertrouwenscentrum Kindermishandeling Vlaams-Brabant vzw Justus Lipsiusstraat 71

3000 Leuven - tel 016 30 17 30 - www.kindermishandelingleuven.be

WER

KIN

GSV

ERSL

AG

VK

VLA

AM

S-B

RA

BA

NT

VZW

- 2

01

4

2

Inhoud

Voorwoord .............................................................................................................................................. 3

1 Algemene informatie over het vertrouwenscentrum in 2014 .......................................................... 4

1.1 Raad van bestuur ..................................................................................................................... 4

1.2 Medewerkers .......................................................................................................................... 5

1.3 Vorming voor het team ........................................................................................................... 6

2 Overzicht en conclusies van de meldingsregistratie 2014 .............................................................. 7

Vooraf: ................................................................................................................................................. 7

2.1 Meldingen op het VK Vlaams-Brabant .................................................................................... 8

2.2 Wie meldt er in 2014? ............................................................................................................. 8

2.3 Aangemelde problematiek ...................................................................................................... 9

2.4 Woonplaats van gemelde kinderen .............................................................................................. 9

3 Regiowerking Halle-Vilvoorde ....................................................................................................... 10

4 1712: de hulplijn bij geweld, misbruik en kindermishandeling ..................................................... 10

5 Het VK Vlaams-Brabant als gemandateerde voorziening ............................................................. 11

6 Activiteiten in het kader van beleidsvorming, samenwerking en sensibilisatie ........................... 13

6.1 Samenwerking en overleg op sectorniveau .......................................................................... 13

6.2 Samenwerking Vertrouwenscentrum Kindermishandeling Vlaams-Brabant en VAPH ........ 15

6.3 Samenwerking en overleg met regionale partners ............................................................... 15

6.4 Sensibilisatie .......................................................................................................................... 16

6.4.1 Informatiedagen ............................................................................................................ 16

6.4.2 Vorming/infosessies gegeven door teamleden ............................................................. 17

6.4.3 Andere initiatieven ........................................................................................................ 18

3

Voorwoord

In het werkingsjaar 2014 werd het VK op ander sporen gezet, die vermoedelijk in de komende jaren

zullen leiden tot een herpositionering van de werking.

De bestaande werking van het centrum bleef stabiel, daarvan getuigen de cijfers in dit jaarverslag.

Sedert de start van Integrale wordt die bestaande werking de ‘reguliere’ genoemd. We hopen dat

snel teruggekeerd kan worden naar de basisterm vertrouwenscentrum, want het ‘reguliere’ dient

wel de hoofdbrok te blijven. De basisidee van vertrouwenscentra, maximaal te werken binnen

subsidiariteit en hulpverlenend, dreigt anders weg te zakken door de grote aandacht voor de nieuwe

ontwikkelingen van 1712 en MaNo.

1712 heeft zich in 2014 ‘gezet’, in het team is het een vaste participatie, en voor het publiek is de

taakverdeling steeds duidelijker. Het is een goede ontwikkeling, wat niet wegneemt dat nog aardig

getimmerd moet worden aan de breedte van de kwaliteit van de adviesverlening. Maar dat proces is

duidelijk onderweg.

In maart 2014 werd een nieuwe opdracht toegevoegd: maatschappelijke noodzaak. We zien het met

interesse op gang komen, maar ook met veel voorzichtigheid. We tellen reeds 15 dossiers per maand

voor een totaal nieuwe taak die bovenop de bestaande komt zonder aanvullende financiering.

Bovendien voert MaNo nieuwe tijdskaders in waarbinnen de opdracht beantwoord moet worden.

Het risico is evident, dat het ‘reguliere’ werk naar achter schuift. Onbedoeld kunnen

Vertrouwenscentra daardoor een eerder psycho-juridisch profiel krijgen. Dat moet bewaakt worden.

Het bracht ook een golf van nieuwe vergaderingen met zich mee die eveneens door medewerkers

gedragen moeten worden, in combinatie met het uitzoeken hoe we MaNo best uitvoeren en hoe de

relatie tussen regulier/1712/MaNo te installeren. Je kan personeelsleden niet blijven in stukjes

hakken.

Een boeiend jaar dus met best wat beweging. En met grote verwachtingen naar wat komt. Drama’s

bij kindermishandeling blijven gelukkig grote uitzonderingen, en dat moeten we zo houden willen we

het personeel gezond houden.

Met dit jaarverslag zenden we nogmaals onze wens dat er een einde aan komt, onze werking in het

jaarboek van Kind & Gezin enkel samen te vatten als een cijfertje dat stijging of daling van meldingen

weergeeft. Dat is niet erg respectvol voor de complexe inhoud van het werk, noch voor de

werknemers van wie al jaren verwacht wordt dat ze de registratie goed invullen. Dynamische feed-

back vanuit verwerking van registratie zou een krachtige aanmoediging kunnen vormen voor de

werkvloer. Het ligt naar ons gevoel klaar om uitgevoerd te worden.

Peter Adriaenssens

Directeur

Vertrouwenscentrum Kindermishandeling Vlaams-Brabant

4

1 Algemene informatie over het vertrouwenscentrum in 2014

1.1 Raad van bestuur

Mevr. Marianne Vael Directeur Personeelsbeleid UZ Leuven

Voorzitter Raad van Bestuur

Prof. Dr. Peter Adriaenssens Kinderpsychiater - Vertrouwensarts,

Directeur Vertrouwenscentrum,

Kliniekhoofd Kinder- en Jeugdpsychiatrie UZ

Leuven Secretaris Raad van Bestuur

Dhr. Alfons Bosmans Stafmedewerker Algemene Directie UZ

Leuven Jurist

Dhr. Mark Charlier Verantwoordelijke Financiële Dienst UZ

Leuven Verantwoordelijke Boekhouding

Dhr. Ludo Govaerts Directeur Ziekenhuisschool UZ Leuven

Mevr. Karin Jiroflée Gedeputeerde Welzijn Provincie Vlaams-

Brabant

Prof. Dr. Jozef Peuskens Directeur UPC K.U.Leuven, Kortenberg

Dr. Wim Tambeur Klinisch Directeur Vrouw en Kind UZ Leuven

Prof. Dr. Chris Van Geet Diensthoofddirecteur Kindergeneeskunde

UZ Leuven

5

1.2 Medewerkers

Team Functie/discipline Tewerkstelling

Prof. Dr. Peter Adriaenssens Kinderpsychiater – vertrouwensarts, directeur

50 %

Dhr. Joël Bartholomé Psychiatrisch verpleegkundige

100% tot 31.012014 Uit dienst 01/02/2014

Mevr. Lauren Claes Maatschappelijk werkster 100 %

Dhr. Kristof Desair Sociaal werker – coördinator

100% vanaf 01/07/2014 (20 % ouderschapsverlof)

Mevr. Ilke De Vos Orthopedagoge 100%

Mevr. Astrid Du Four Maatschappelijk werkster 100 %

Mevr. Carla Ivens Orthopedagoge 100 % (20 % onbetaald toegestaan afwezig)

Dhr. Kristof Lisson Psychiatrisch verpleegkundige

100 %

Mevr. Liesbet Smeyers Maatschappelijk werkster 100 %

Mevr. Sofie Snoeck Klinisch psychologe 50% tot 15/08/2014; 70 % vanaf 16/08/2014

Dhr. Bart Vanbeckevoort Orthopedagoog 100 %

Dhr. Thomas Vanderputte Psycholoog 100% van 17/09/2014 t.e.m. 31/12/2014)

Mevr. Elisabeth Vanderveken Orthopedagoge 100%

Mevr. Patsy Verhaert Maatschappelijk werkster 80%

Secretariaat Tewerkstelling

Mevr. Anne Crabbé 60 %

Mevr. Monique Lemmens 50 %

Onderhoud Tewerkstelling

Mevr. Nadia Berckmans 15 u/week

Stages Studierichting Periode

Florence Varsalona Medical Management Assistant 03/03/2014 – 04/04/2014

Bram Van den hove Master Pedagogische

Wetenschappen

02/09/2014 – 19/12/2014

Lore Vandevelde Bachelor Sociaal werk 01/02/2014 – 01/06/2014

Alsu Yusupova Sociale Verpleegkunde Vanaf 08/12/2014

Riki Vangilbergen Master Pedagogische

Wetenschappen

Vanaf 13/10/2014

Jobstudenten Periode

Sara Janssens 07/07/2014 – 01/08/2014

Femke Huwé 04/08/2014 – 22/08/2014

6

1.3 Vorming voor het team

Studiedagen, congressen, symposia … :

23-1-2014 Oefensessie insisto A-document Ferrarisgebouw

Brussel

Kristof Lisson,

Elisabeth

Vanderveken,

Patsy Verhaert

28-1-2014 MaNo denkdag VK’s Brussel Team VK

29-1-2014 Interne reflectiedag MaNo Leuven Team VK

6-2-2014 Vorming samen met team OCJ

Leuven: LIRIK,

risicotaxatieinstrument

VK Leuven Ilke De Vos,

Elisabeth

Vanderveken

13-2-2014 Intrafamiliaal geweld CAW Leuven Liesbet Smeyers

18-2-2014 Studievoormiddag ‘Seksueel

misbruik en kinderdagverblijven’

VK Brussel Astrid Du Four

19-2-2014 Vorming samen met team van OCJ

Leuven: IZIKA, instrument

zorgintensiteit en

zorgzwaartebepaling

VAC Leuven Astrid Du Four,

Patsy Verhaert

19-2-2014 Interne reflectienamiddag MaNo VK Leuven Team VK

13-3-2014 Interne reflectienamiddag MaNo VK Leuven Team VK

25-3-2014 Vorming consultfunctie, samen

met het consultteam OCJ (gegeven

door Danny Baert van de

interactie-academie)

VAC Leuven Kristof Lisson,

Liesbet Smeyers

27-3-2014 Vorming consultfunctie, samen

met het consultteam van OCJ

(gegeven door Danny Baert van de

interactie-academie)

VAC Leuven Kristof Lisson,

Liesbet Smeyers

25-4-2014 Sectoroverleg ITER Brussel Astrid Du Four

29-4-2014 Opleiding Jeugdige

zedendelinquenten

KUL Astrid Du Four

13-5-2014 Justine van Lawick: kinderen uit de

knel

Kortenberg Liesbet Smeyers

21-5-2014 –

23-5-2014

Congres EUCCAN Amsterdam Ilke De Vos

4-6-2014 Opleiding nieuwe medewerkers VK VK Antwerpen Astrid Du Four,

Lauren Claes

6-10-2014 Studiedag ‘Sociale plattegrond

2014’

Sofie Snoeck

7

18-9-2014 Opleiding nieuwe medewerkers VK VK Leuven Astrid Du Four,

Lauren Claes

7-10-2014 Congres Kindermishandeling Utrecht Astrid Du Four

9-10-2014 Dag van de Jeugdhulp Brussel Ilke De Vos


Lauren Claes

21-10-2014 VK dag Academie Kind

en Gezin,

Brussel

Team VK

17-11-2014 Tweedaagse vorming Ketenaanpak

(dag 1)

Stadskantoor

Leuven

Elisabeth

Vanderveken


Lauren Claes, Ilke

De Vos

4 en 5-12-

2014

Congres Psychopathologie Antwerpen Bart

Vanbeckevoort

12-12-2014 Opleiding nieuwe medewerkers VK VK Brussel Astrid Du Four,

Lauren Claes, Ilke

De Vos

12-12-2014 Narratieve supervisie en

werkbegeleiding

Elsenveld,

Antwerpen

Liesbet Smeyers

15-12-2014 Tweedaagse vorming Ketenaanpak

(dag 2)

Stadskantoor

Leuven

Elisabeth

Vanderveken

Langdurige opleiding :

Sofie Snoeck volgde in 2014 de therapie-opleiding ‘Cognitieve gedragstherapie voor

kinderen en jongeren’ aan de Universiteit Gent.

2 Overzicht en conclusies van de meldingsregistratie 2014

Vooraf:

Gedetailleerde rapportage uit het e-dossier via Kind & Gezin vormt de basis voor het

cijferoverzicht:

De VK ’s werken ondertussen al een aantal jaren met een elektronisch dossier. De

meldingsregistratie is volledig geïntegreerd in deze toepassing. De achterliggende databank

kan anoniem en centraal geanalyseerd worden door Kind & Gezin. Voor het werkjaar 2014

leverde Kind & Gezin gedetailleerde overzichtstabellen die we hieronder verwerkt hebben. Dit

betekent een duidelijke winst aan efficiëntie en uniformisering tussen de VK ’s.

8

2.1 Meldingen op het VK Vlaams-Brabant

In 2014 kwamen er op het VK Vlaams-Brabant 1064 meldingen toe over 1421 unieke

personen, waarvan er 95% minderjarig zijn. Deze aantallen zijn een lichte daling ten opzichte

van de situatie in 2013, waarin er 1123 meldingen over 1562 unieke personen (93%

minderjarig) geteld werden.

Figuur 1: Evolutie aantal meldingen en aantal gemelde personen

2.2 Wie meldt er in 2014?

In 2014 zijn 300 meldingen (28%) afkomstig vanuit de gezondheidszorg, voornamelijk

vanwege de kinderziekenhuizen, de regioverpleegkundigen van Kind & Gezin en de huisartsen.

267 meldingen (25%) gebeuren door de schoolse voorzieningen, meer bepaald door CLB’s en

door leerkrachten en medewerkers van scholen. De hulplijn 1712 verwees in 2014 65 situaties

(6%) naar het VK. Het aandeel van de primaire omgeving blijft ook nog in 2014 aanwezig, maar

aangezien deze groep melders aangemoedigd wordt om met 1712 contact te nemen daalt hun

aandeel verder ten opzichte van de voorgaande jaren. Zo zijn 93 meldingen (9%) door

gezinsleden, familieleden, buren en kennissen (2013: 133 meldingen (12%)). De biologische

moeder meldt binnen deze groep het meest frequent. De overige 330 meldingen zijn

afkomstig van welzijnsorganisaties, de bijzondere jeugdzorg, voorschoolse voorzieningen en

justitie. Bij negen meldingen is de melder onbekend voor het VK.

907

1115

1244

1401

1122 11231064

1329

1608

1727

1958

1540 15621508

800900

100011001200130014001500160017001800190020002100

2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

aantal meldingen aantal gemelde personen

9

2.3 Aangemelde problematiek

Tabel 1: Aantal gemelde personen op het VK Vlaams-Brabant volgens gemelde

hoofdproblematiek

Gemelde problematiek Aantal unieke personen %

Lichamelijke mishandeling 275 18%

Emotionele mishandeling 265 18%

Emotionele verwaarlozing 222 15%

Lichamelijke verwaarlozing 82 5%

Seksueel misbruik - intrafamiliaal 119 8%

Seksueel misbruik - extrafamiliaal 78 5%

Seksueel misbruik - onbekend 22 1%

Risico op verwaarlozing/mishandeling 224 15%

Onbekend welke mishandeling / ander

probleem

131 9%

Verwerking van mishandeling in het

verleden

14 1%

Grensoverschrijdend gedrag / geweld

door minderjarige

73 5%

Geen probleem geregistreerd 3 0%

TOTAAL 1508 100%

Nagenoeg een derde van de personen wordt gemeld omwille van een vermoeden van

emotioneel geweld. Bij een kwart van de gemelde personen betreft het lichamelijke

kindermishandeling of verwaarlozing. Bij 14% van de gemelde personen betreft het

ongerustheid over seksueel geweld. 15% van de gemelde personen loopt volgens de melder

een risico op emotionele, fysieke of seksuele kindermishandeling.

2.4 Woonplaats van gemelde kinderen

Iets meer dan 9 op 10 kinderen die in 2014 gemeld werden op het VK Vlaams-Brabant, wonen

op het moment van de melding in de provincie Vlaams-Brabant. Tabel 2 geeft de verdeling

weer over de arrondissementen. Zeven procent komt uit de vier andere Vlaamse provincies

en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Eén procent betreft kinderen die in Wallonië wonen

of kinderen waarvan de woonplaats niet geregistreerd werd.

10

Tabel 2: Spreiding van het aantal gemelde personen wonend in Vlaams-Brabant volgens

arrondissement

Arrondissement Aantal personen %

Leuven 409 31%

Halle-Vilvoorde 237 18%

Arrondissement onbekend 662 51%

TOTAAL Vlaams-Brabant 1308 100%

3 Regiowerking Halle-Vilvoorde

Sedert geruime tijd formuleert het VK een nadrukkelijker aanbod voor de regio Halle-

Vilvoorde. Door de vestiging in die regio kan er lokaal ingespeeld worden op de advies- en

hulpvragen. In 2014 investeerden we qua personeel opnieuw 3 voltijds equivalenten in het

arrondissement Halle-Vilvoorde.

In functie van de regiowerking maakt het VK gebruik van een vestigingsplaats in Halle (bij CGG

De Poort – Ahasverus) en een vestigingsplaats in Merchtem (lokalen in het regiohuis van

Kind&Gezin). We blijven de directie en de medewerkers van het dagactiviteitencentrum ’t

Atelier en het CGG Ahasverus, vestiging De Poort in Halle, uiterst dankbaar.

In februari verhuisden we, samen met het team van regiohuis van K&G, naar een nieuw

regiohuis in de Gasthuisstraat Merchtem. Het gloednieuwe regiohuis is nu gehuisvest op de

campus van het OCMW, en is ondergebracht in één van de gebouwen van het

woonzorgcentrum Ter Stelten. De logistieke dienst van K&G heeft ons erg goed geholpen om

de verhuis vlot te laten verlopen. We danken ook de regioverpleegkundigen en hun

verantwoordelijken van het regiohuis van Kind & Gezin voor de fijne samenwerking.

4 1712: de hulplijn bij geweld, misbruik en kindermishandeling

Ondertussen zijn we samen met de collega’s van het CAW Oost-Brabant en het VK Brussel

bijna 3 jaar bezig met de uitbouw van 1712 en hebben we stilaan het gevoel dat 1712 een

plaats heeft verworven in het hulpverleningslandschap. We worden meer en meer een

aanspreekpunt voor ‘de burger’. Waar in de eerste twee werkingsjaren veel contactnemers

nog via het VK of CAW werden toegeleid, merken we nu dat bellers vaker rechtstreeks contact

opnemen. 1712 wordt zo een echte hulplijn. Wij ervaren dat de naambekendheid van 1712

groter wordt, maar ondervinden ook dat er blijvend dient geïnvesteerd te worden in

mediacampagnes zodat 1712 zichtbaar blijft voor de buitenwereld.

11

Sinds de opstart van 1712 hebben we gezocht naar hoe we een meerwaarde kunnen zijn voor

slachtoffers van geweld. We zijn sinds de opstart van onze werking een aanspreekpunt

geworden voor groepen van slachtoffers die lang in de kou hebben gestaan. Zo werkten we

vanuit 1712 mee aan een aantal initiatieven. Eerst was er vanuit 1712 de deelname aan een

project voor slachtoffers van misbruik in gezagsrelaties, daarna kwam er een project rond

slachtoffers van historisch misbruik en recentelijk werden we als 1712 mee ingeschakeld voor

de eerste opvang van slachtoffers van gedwongen adopties. Wij willen zeker ook in de

toekomst als 1712-team mee blijven zoeken naar oplossingen voor geweldproblematieken

en groepen slachtoffers die zich in onze samenleving aandienen.

In de loop van 2014 hebben burgers ook de mogelijkheid gekregen om via e-mail in contact te

komen met 1712. Communicatie via mail vereist een andere aanpak dan telefonische

contacten. Gezien 1712 werkt met een gemengd team (VK en CAW-medewerkers), kunnen

we gebruik maken van de kennis en vaardigheden die elke dienst al heeft opgebouwd. Via

interne vormingen proberen we die kennis aan mekaar door te geven. Zo werd er dit voorjaar

een interne vorming georganiseerd rond e-mailhulpverlening waarbij de collega’s van het

CAW hun expertise met deze vorm van hulpverlening deelden met de rest van het team.

De uitdaging voor de komende jaren ligt zeker in het blijvend investeren in uitwisseling van

kennis en vaardigheden binnen het 1712-team. Investeren in casebesprekingen, follow-up

van situaties, zoeken naar manieren om de keten kort te houden of te maken, investering in

zorgende telefoongesprekken, combineren van kennis van verschillende medewerkers,… zijn

thema’s die voor de komende periode op de agenda staan.

Samenwerken met andere partners in het hulpverleningsveld vormt een andere uitdaging

waarop we inzetten in het volgende werkjaar. Hoe kunnen we er samen voor zorgen dat

mensen die geconfronteerd worden met geweld met de beste zorg benaderd worden? In deze

samenwerking moet de aandacht voor actieve doorverwijzing naar partners prioritair zijn.

Cliënten dienen met zo weinig mogelijk tussenstappen op de juiste plaats terecht te komen

en dienen zo weinig mogelijk hun verhaal te moeten herhalen bij een volgende hulpverlener

of dienst.

5 Het VK Vlaams-Brabant als gemandateerde voorziening

Op 1 maart 2014 werden de VK’s, naast hun andere opdrachten, ook gemandateerde

voorzieningen inzake kindermishandeling. Er werden interne reflectiedagen in het team

georganiseerd om deze nieuwe opdracht te integreren binnen de dienst, in samenwerking

met prof. Liesbet Stevens. Het Vertrouwenscentrum Kindermishandeling van Oost-

Vlaanderen had al enige ervaring opgedaan met de onderzoeken maatschappelijke noodzaak,

maar er bleven in de aanloop naar de start van IJH nog heel wat vragen onbeantwoord. Er

werd intensief overlegd met de andere gemandateerde voorzieningen van Vlaams-Brabant en

12

Brussel. Er werd o.a. een gemeenschappelijke vorming georganiseerd rond de consultfunctie.

Het VK nam ook deel aan heel wat infodagen, om meer tekst en uitleg te geven over onze

nieuwe opdracht. Het feit dat het VK ook zijn ‘reguliere’ werking behield bleek voor veel

collega-hulpverleners erg verwarrend. Het was voor de medewerkers van ons team vaak ook

moeilijk om antwoorden te geven op concrete vragen, omdat we zelf niet konden inschatten

hoe de praktijk er na maart 2014 zou uitzien. Na de start van IJH duurde het even voor de

aanmeldingen voor onderzoeken maatschappelijke noodzaak op gang kwamen. Er werd wel

nog even vaak beroep gedaan op de adviesfunctie en de reguliere werking van onze dienst.

Tegelijkertijd ging er veel energie van de teamleden naar het leren kennen van het A-

document, de toegangspoort, de administratieve veranderingen, … De nieuwe

informaticasystemen werkten vaak nog niet naar behoren, wat ook tot heel wat frustraties

leidde. Na een aantal maanden merkten we dat hulpverleners en justitie de weg naar

onderzoeken maatschappelijke noodzaak begonnen te kennen, en hier ook steeds meer

gebruik van maakten.

In 2014 voerde het VK Vlaams-Brabant gemiddeld voor 15 kinderen per maand een onderzoek

maatschappelijke noodzaak. De helft daarvan gebeurde op verzoek van de parketten

jeugdzaken. De verontrusting die aanleiding geeft tot het onderzoek betreft in 1 op 5 situaties

lichamelijke mishandeling, in 1 op 3 situaties emotionele mishandeling, in 1 op 10 gevallen

seksueel misbruik. Onderzoeken maatschappelijke noodzaak zijn een ultieme poging om

vrijwillige hulpverlening mogelijk te maken. In dat kader is het vermeldenswaard dat ongeveer

60% van de aanmeldingen vanuit het parket leiden tot vrijwillige hulpverlening.

Na een half jaar ervaring opdoen in de nieuwe opdracht riepen we in het najaar 2014 een

interne werkgroep MaNo in het leven. De doelstelling van deze werkgroep is de interne

ontwikkeling op het VK Vlaams-Brabant op het vlak van onderzoeken MaNo verder te voeden.

De werkgroep ontwikkelt verder de missie en de visie in een gefundeerd en overtuigend

verhaal, vanuit de positie van het kind: wat willen we als VK bereiken en hoe passen

onderzoeken MaNo daarin? Hoe positioneert het MaNo-onderzoek zich ten opzichte van de

andere decretale opdrachten van het VK? Welke procedures en randvoorwaarden hebben we

nodig om onze missie en visie te realiseren?

De werkgroep vertolkt deze missie en visie naar de partners IJH, justitie, arrondissementele

raad voor kindermishandeling en andere (zoals de SOS Enfants). De werkgroep versterkt de

samenwerking op het vlak van aanmeldingen en het verloop van het onderzoek, en stelt het

casemanagement op punt. Deze werkgroep verzorgt ook de afstemming met de andere VK,

onder meer in het debat over het kwaliteitshandboek, met de OCJ en de Intersectorale

Toegangspoort.

13

6 Activiteiten in het kader van beleidsvorming, samenwerking en

sensibilisatie

Naast de hulpverlening in concrete situaties, bouwde het VK in 2014 een aantal activiteiten

en projecten (verder) uit op vlak van beleid, samenwerking en kennisverspreiding. Hieronder

volgen een aantal van deze activiteiten.

6.1 Samenwerking en overleg op sectorniveau

De zes Vertrouwenscentra Kindermishandeling behoren tot de sector Kind & Gezin. Ze werken

onderling samen en in overleg met het Agentschap Kind & Gezin om te ontwikkelen op korte

en lange termijn. Deze samenwerking heeft ook als doel het Vlaams welzijnsbeleid voor te

bereiden op vlak van kindermishandeling. In functie van de onderlinge samenwerking en

afstemming komen de leidinggevenden van de vertrouwenscentra op regelmatige basis

samen in het ‘Forum van de Vertrouwenscentra Kindermishandeling’, onder voorzitterschap

van Erik Vandooren (VK Brussel). Het contact met Kind & Gezin verloopt hoofdzakelijk via het

sectoroverleg. De rode draad op de forumvergaderingen en het sectoroverleg in 2014 is

uiteraard de uitvoering van het decreet Integrale Jeugdhulp, met in het bijzonder de aspecten

in verband met de rol van de Vertrouwenscentra als gemandateerde voorzieningen.

Daarnaast wordt sinds het najaar van 2014 werk gemaakt van de ontwikkeling van een nieuw

Besluit van de Vlaamse Regering betreffende erkenning en subsidiëring van de

vertrouwenscentra kindermishandeling. Dit BVR is bedoeld om op 1 januari 2017 in werking

te treden.

Daarnaast zijn in 2014 meerdere werkgroepen actief geweest rond specifieke topics. Elk

vertrouwenscentrum wordt vertegenwoordigd in deze werkgroepen. Voorbeelden van deze

werkgroepen zijn:

- vormingscel VK

- werkgroep Mishandeling en Handicap

- werkgroep Registratie en e-dossier

- werkgroep Kwaliteitszorg

- werkgroep m.b.t. de website www.kindermishandeling.be

Werkgroep Kwaliteitszorg

De werkgroep ‘kwaliteitszorg’ is een samenwerkingsverband met de andere VK’s en bestaat

uit 6 leden. In deze werkgroep denken we na over de verschillende aspecten van kwaliteit van

onze dienstverlening en dit op verschillende niveau’s. In 2014 werd er veel aandacht besteed

aan de MaNo-procedure, 1712, … en de andere taken van het VK. Er werd bekeken op welke

manier dit opgenomen kan worden in het kwaliteitshandboek en hoe we de kwaliteit van onze

dagelijkse werking kunnen waarborgen.

http://www.kindermishandeling.be/

14

Vormingscel VK

De vormingscel VK was ook in 2014 heel actief.

Een tweede “MaNo”-dag, een vormingsdag rond het thema Maatschappelijke Noodzaak (28

januari 2014), volledig georganiseerd door het VK Oost-Vlaanderen vanuit hun ervaring als in

de voorstartfase van het nieuwe decreet IJH, werd door de vormingscel mee ondersteund en

begeleid waar nodig.

De jaarlijkse VK dag vond plaats op 21 oktober 2014 rond het thema vechtscheiding. Justine

van Lawick werd uitgenodigd en gaf een ganse dag opleiding rond het thema ‘kinderen uit

de knel’.

Verder was er een opleidingsaanbod voor nieuwe werknemers binnen het VK. Deze vorming

wordt tweejaarlijks georganiseerd en gegeven door stafleden van de vormingscel aangevuld

met de expertise van andere trainers uit de verschillende VK’s.

De voorbereiding en afstemming om dit gerealiseerd te krijgen met een minimum aan

samenkomsten vraagt een alerte inspanning van de groep. In 2014 realiseerden we dit met

een 9 tal bijeenkomsten.

Informatieveiligheid binnen het VK.

Op een VK wordt dag in dag uit met heel wat kwetsbare en vertrouwelijke informatie gewerkt.

De privacywet van 08/12/1992 (Wet tot bescherming van de persoonlijke levenssfeer ten

opzichte van de verwerking van persoonsgegevens) tracht in het omgaan met deze info een

duidelijk kader te bieden. Daarnaast dienen de VK’s te voldoen aan het e-gov decreet van

18/07/2008, gezien er elektronische persoonsgegevens worden uitgewisseld (bv. via het E-

dossier, Domino en Insisto). Volgens artikel 9 van dit decreet dient een veiligheidsconsulent

te waken over het veiligheidsbeleid.

De vraag die in hoofdzaak deze veiligheidsconsulent zich moet stellen als we het hebben over

informatieveiligheid is “hoe kunnen we ervoor zorgen dat de vertrouwelijke gegevens van

onze cliënten op een veilige manier verwerkt worden’.

Rond deze materie en het vraagstuk hoe deze om te zetten naar de praktijk werd in het najaar

2014 een driedaagse opleiding georganiseerd door Kind & Gezin. Samen met enkele collega’s

uit de andere VK volgden we deze opleiding.

Gezien de vele gelijkenissen tussen de verschillende VK op vlak van het werken met

vertrouwelijke informatie is er gekozen voor het aanstellen van 1 veiligheidsconsulent (Ilse

Van Campenhout – VK Brussel) met als rechterhand 5 “lokale” verantwoordelijken

informatieveiligheid waaronder ikzelf voor VK Vlaams Brabant. In samenwerking met de

15

veiligheidsconsulent wordt er binnen elk VK gewerkt aan het opstellen van een

veiligheidsplan, het herkennen van aandachtspunten binnen de organisatie en het

aanbrengen van verbeteringen in de informatieveiligheid.

Regelmatige contacten met de andere collega’s en de verdere uitbouw van het veiligheidsplan

staan op de agenda voor 2015.

6.2 Samenwerking Vertrouwenscentrum Kindermishandeling Vlaams-

Brabant en VAPH

In 2014 werd het samenwerkingscontract verder gezet tussen het VK Vlaams-Brabant en het

Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (VAPH). In dit contract engageert VK

Vlaams-Brabant zich om extra aandacht en middelen te besteden aan het organiseren,

uitvoeren en optimaliseren van hulpverlening in situaties waarin personen met een

(verstandelijke) handicap slachtoffer zijn van een vorm van mishandeling. Het

samenwerkingscontract omvat drie aspecten. Het klinische aspect betreft de ondersteuning

en coaching van hulpverleners en voorzieningen, rechtstreekse hulpverlening aan personen

met een handicap en hun gezin en telefonisch advies. Het vormingsaspect bestaat uit vorming

op maat en vorming op initiatief van VK, waar nodig. Het administratieve aspect houdt in dat

de activiteiten die passen in het samenwerkingscontract geregistreerd worden en dat er een

jaarverslag wordt gemaakt. Het VAPH stelt hier een financiële vergoeding tegenover die

overeenstemt met de verloning van 20% VTE.

6.3 Samenwerking en overleg met regionale partners

Overleg Kindermishandeling - Justitie

De parketten Jeugdzaken, de jeugdrechters, de verwijzers van de bijzondere jeugdzorg, het

CAW en de politiediensten van de arrondissementen Leuven en Brussel komen geregeld

samen in de Arrondissementale Raad Kindermishandeling om te reflecteren op

samenwerking, gemeenschappelijke thema’s en knelpunten.

In aanloop naar de start van de Integrale Jeugdhulp en de splitsing van het parket Halle-

Vilvoorde werd er intensiever overlegd met de parketmagistraten, - juristen, en criminologen.

Op vraag van de parketten werden er twee infomomenten georganiseerd, samen met het OCJ

en de CAW’s van beide regio’s, om meer tekst en uitleg te geven bij de veranderingen in de

jeugdhulpverlening en de gevolgen hiervan voor politie.

Integrale Jeugdhulp

Het Vertrouwenscentrum werkt mee aan de uitbouw van de Integrale Jeugdhulp. In dat kader

participeren we aan:

16

- Crisisnetwerken Leuven en Halle-Vilvoorde: een dragend aanbod binnen de modules

crisisinterventie en crisisbegeleiding voor die situaties waarbij er sprake is van een

vermoeden van kindermishandeling en voor die situaties waarbij ambulante

hulpverlening op het Vertrouwenscentrum haalbaar is. De netwerkstuurgroep

crisishulp wordt opgevolgd door Bart Vanbeckevoort.

- Het Regionaal Projectteam Integrale Jeugdhulp Vlaams-Brabant en Brussel: dit

projectteam werd opgericht in het najaar van 2013 en begeleidde de implementatie

van het decreet binnen de regio. Dit team bestond uit de regioverantwoordelijke van

het Ondersteuningscentrum Jongerenwelzijn en de sociale diensten van de

jeugdrechtbank van Vlaams-Brabant en Brussel, de medewerkers van het team

Integrale Jeugdhulp van de afdeling Beleidsontwikkeling, het Vlaams Agentschap van

Personen met een Handicap, Kind & Gezin en de Vertrouwenscentra van Brussel en

Vlaams-Brabant. Dit projectteam zette zijn werkzaamheden verder in het voorjaar

van 2014, naar aanloop van de start van het decreet IJH in maart. Vanuit dit

projectteam werden heel wat overlegmomenten georganiseerd tussen de

verschillende partners van IJH onderling (gemandateerde voorzieningen en CAW’s,

gemandateerde voorzieningen en CLB’s, … ) en de belendende sectoren. Het

projectteam gaf zijn mandaat in juni terug aan het Intersectoraal Regionaal Overleg

Jeugdhulp Vlaams-Brabant (zie onder).

- Het Intersectoraal Regionaal Overleg Jeugdhulp Vlaams-Brabant (IROJ): in februari

werd er een overdrachtsmoment georganiseerd, waarbij de regionale stuurgroep

haar taken overdroeg naar het IROJ Vlaams-Brabant. Hieraan werd ook een Vlaams

infomoment gekoppeld over de IROJ’s en haar bevoegdheden. Het eerste IROJ voor

de regio Vlaams-Brabant vond plaats op 24 april 2014.

- Platform Kind & Gezin Vlaams-Brabant en Brussel: het sectoroverleg binnen Kind &

Gezin met de instanties die actief zijn in de regio’s Brussel en Vlaams-Brabant. Dit

platform stuurt de sectorvertegenwoordigers aan in de IROJ van Brussel en Vlaams-

Brabant.

6.4 Sensibilisatie

6.4.1 Informatiedagen

Het Vertrouwenscentrum Kindermishandeling Vlaams-Brabant organiseert regelmatig

vormingsvoor- of namiddagen voor studenten middelbaar en hoger onderwijs. Een teamlid

geeft uitleg over het thema kindermishandeling en de werking van het Vertrouwenscentrum

Kindermishandeling. We gebruiken ook de film ‘Kindersurprise’. Nadien is er ruimte om vragen

te stellen. Deelname is gratis. Deze voor- of namiddagen worden ongeveer één keer per

maand gegeven.

17

6.4.2 Vorming/infosessies gegeven door teamleden

6-2-2014 Workshop European School,

Ukkel

Liesbet Smeyers

17-2-2014 Teambegeleiding CLB Halle Liesbet Smeyers

26-2-2014 Infomoment politiezones

parket Brussel-Halle-Vilvoorde

Portalisgebouw,

Brussel

Elisabeth

Vanderveken

28-2-2014 Infomoment politiezones

parket Leuven

Philipssite, Leuven Elisabeth

Vanderveken

12-3-2014 Workshop internationale

studenten, afdeling social werk

Sociale Hogeschool,

Heverlee

Liesbet Smeyers

14-3-2014 De gemandateerde

voorzieningen en

maatschappelijke noodzaak

(presentatie infodag integrale

jeugdhulp)

De Factorij,

Schaarbeek

Kristof Lisson,

Elisabeth

Vanderveken

20-3-2014 Voorstelling VK voor Veerhuis

(drughulpverlening)

Leuven Liesbet Smeyers,

Astrid Du Four

27-3-2014 Opleiding gezinsbegeleiding Rapunzel, Diest Liesbet Smeyers

2-4-2014 Opleiding jeugdadvocaten:

communicatie met jongeren

Leuven Liesbet Smeyers

3-4-2014 Opleiding gezinsbegeleiding Rapunzel, Diest Liesbet Smeyers







29-4-2014 Vorming kindermishandeling Ter Muren,

Erembodegem

Liesbet Smeyers



















20-6-2014 Infosessie voor Msoc,

drugshulpverlening

VK Leuven Astrid Du Four,

Liesbet Smeyers

18

3-10-2014 Infosessie opleiding

kinderverzorgsters

VK Leuven Astrid Du Four

16-10-2014 Opleiding nieuwe medewerkers

VK

VK Leuven Liesbet Smeyers

6-11-2014 Opleiding familietherapie:

kindermisbruik en praten met

een kind


19-11-2014 Opleiding nieuwe medewerkers VK Leuven Liesbet Smeyers

20-11-2014 Kinderopvang en naschoolse

opvang, workshop

Malderen Liesbet Smeyers

18-11-2014 Opleiding familietherapie:

kindermisbruik en praten met

een kind


6.4.3 Andere initiatieven

- De uitbouw van een outreachend ondersteuningsaanbod vanuit de VK ’s t.a.v. de

opvangcentra van het GO! In de mededeling van de Vlaamse Regering inzake transitie van de

opvangcentra en de internaten van het GO! wordt de opdracht geformuleerd om een

outreachend ondersteuningsaanbod uit te werken voor de internaatsmedewerkers en de

kinderen en jongeren van de opvangcentra en de internaten. In 2014 namen de VK deze

opdracht verder op.

- MaPa Box: Tweemaandelijks samenwerkingsverband tussen verschillende diensten (Msoc,

Veerhuis, Kind en Gezin, CKG, VZW Parel en VK) die elk vanuit hun deskundigheid preventief

gaan kijken hoe ze druggebruikende ouders maximaal kunnen ondersteunen. Dit door er voor

te zorgen dat het (ongeboren) kind in zo ideaal mogelijke omstandigheden kan leven en dat

de veiligheid van het kind niet in het gedrang komt. Astrid Du Four neemt hieraan deel.

Documents

Jaarverslag 2014 VK Vlaams- Brabant