Upload
vunhi
View
213
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
2
Gebouw
• bouwjaar 1855• verbouwingen• 439 plaatsen
Afdelingen
• grote mannenafdeling - 314 plaatsen • vrouwenafdeling - 48 plaatsen • psychiatrische annex - 51 plaatsen • beperkte detentie - 26 plaatsen
Populatie
• 80% mensen in voorlopige hechtenis• 10 % veroordeelden• 10 % geïnterneerden• grote overbevolking (28,6%)• grote in-, door- en uitstroom (3001 burgers werden
opgesloten (=instroom) en 1537 gedetineerden werden vrijgelaten (= uitstroom) in 2015)
Over de gevangenis
InhoudOver de gevangenis p. 2
Over de hulp- en dienstverlening in de gevangenis van Antwerpen p. 3
Organisatie hulp- en dienstverlening p. 11
Vooruitblik op 2016 p. 11
3
Inleidend
In 2015 hebben we naar aanleiding van het actieplan 2014-2015 verder ingezet op visieontwikkeling over het aanbod hulp- en dienstverlening (HDV). Er is geen nieuw structureel aanbod bijgekomen. Het bestaande aanbod is stevig verankerd en heeft een logische opbouw. Het is op maat van deze specifieke gevangenis: grote in-, door,- en uitstroom van gedetineerden, voornamelijk mensen in voorlopige hechtenis met een gemiddelde verblijfsduur van 3 tot 6 maanden.
Het afgelopen jaar ontwikkelden we een nieuwe presentatievorm voor ons aanbod. De indeling in domeinen wordt losgelaten, wat veel meer strookt met hoe we in de realiteit werken.
We lichten toe hoe we na het behoefteonderzoek van 2012-2013 aan de slag gegaan zijn met de aanbevelingen rond permanente behoeftedetectie. Dat is een stevige pijler van ons aanbod geworden.
In 2015 hebben we ook intensief de opstart van het project Brug Binnen Buiten voorbereid. We geven in een notendop de krachtlijnen weer.
De hulp- en dienstverlening: het aanbod
Sinds 2015 leggen we de focus op domeinoverstijgend werken. We splitsen het aanbod niet langer op in de zes domeinen (welzijn, onderwijs, sport, tewerkstelling, cultuur en gezondheid), en per domein in groepsaanbod versus individueel aanbod. Voor gedetineerden is het immers weinig relevant om te weten tot welk domein een aanbodverstrekker behoort. Het aanbod wordt nu als volgt ingedeeld:
• algemeen individueel aanbod• specifiek individueel aanbod• groepsaanbod
* doorlopend open groepsaanbod* modulair groepsaanbod* weerkerende themagerichte cursussen* doelgroepwerking* ad hoc/projectmatig groepsaanbod
Over de hulp- en dienstverlening in de gevangenis van Antwerpen
4
1. Trajectbegeleiding door JWA, CAW Antwerpen
• Proactief onthaal + verdere trajectbegeleiding van alle beklaagden
• Begeleiding veroordeelden op vraag/doorverwijzing
• Contacten met familie
2. Psychische ondersteuning door CGG VAGGA
• Behandeling van gedetineerden met ernstige psychische klachten
3. Basisdienstverlening VDAB door de VDAB-consulent
• Administratieve hulp m.b.t. VDAB-dossier• Info en advies over
• werk of beroepsopleiding na detentie• werkloosheidsuitkering
Wat 2015aantal begeleidingen 339
Wat 2015gesprekken basisdienstverlening 615
4. Leertrajectbegeleiding door de dienst onderwijs
• Voortzetting onderbroken traject• Info en advies• Administratieve begeleiding
Er zijn geen cijfers beschikbaar.
5. Bibliotheekbezoekdoor bibPBA in samenwerking met de projectmedewerker van de openbare bibliotheek
• Wekelijks bibliotheekbezoek waarbij gedetineerden boeken, cd’s en/of dvd’s kunnen ontlenen
6. Fitnessdoor sportmonitor justitie in samenwerking met de sportfunctionaris van De Rode Antraciet
• Wekelijks fitnessmoment• Aparte momenten voor
• Mannen• Vrouwen• Geïnterneerden• Gedetineerden met depressieve klachten
Wat 2015aantal bezoekers 10.091
Wat 2015mannen 300vrouwen niet
gekendgeïnterneerden 56gedetineerden met depressieve klachten
14
1. Algemeen individueel aanbod, breed toegankelijk voor (quasi) alle gedetineerden
Wat 2015onthaalgesprekken van beklaagden 1.786weigeringen onthaalgesprek 31opvolggesprekken in de gevangenis 3.910
5
Specifiek Thema
Sociaal infopuntdoor het sociaal infopunt, stad Antwerpen
• Informatie op basis van sociale vragen• Voornamelijk (maar niet alleen) vragen
gerelateerd aan loketwerking districten
Slachtoffer-daderbemiddelingdoor vzw Suggnomè
• Gesprekken met daders en slachtoffers apart• Gezamenlijke gesprekken
Opvoedingsondersteuning door CKG Zon en Hei
• Opvoedingsondersteuning• Voor moeders en/of vaders in detentie én de
achterblijvende ouder
Centraal aanmeldingspunt drugsdoor VVBV
• Ondersteuning aan gedetineerden met een verslavingsproblematiek in hun zoektocht naar drughulpverlening na detentie
• Geven van informatie over drughulpverlening, motiveren en doorverwijzen
Specifieke doelgroep
TOPcoachingdoor team TOPcoach, CAW Antwerpen
• Coaching na detentie op alle levensdomeinen, met opstart tijdens detentie
• Doelgroep• 18-25 jaar• Eerste detentie• Wonen in Antwerpen
Handicapspecifieke begeleiding voor gedetineerden met een (vermoeden van) beperking door Otwee, Openluchtopvoeding
• Integrale ondersteuning van gedetineerden met een handicap
• Individuele activiteiten en gesprekken • Doelgroep
• Gedetineerden met een erkenning van een beperking door het VAPH
• Gedetineerden met een vermoeden van een beperking
2. Specifiek individueel aanbod, waarbij gewerkt wordt rond een specifiek thema of met een specifieke doelgroep
6
3. Het groepsaanbod
Doorlopend open groepsaanbodGroepssport (conditietraining, voetbal, volleybal, zumba, tai chi, yoga)
Kinderbezoek
Open leercentrum (ICT, Frans, Engels) --> niet in schoolvakanties
Modulair groepsaanbod Nederlands tweede taal (11 modules in 2015, niet in schoolvakanties)
Weerkerende themagerichte cursussen (2 à 3 keer per jaar)
Solliciteren
Ouderschap in detentie
Omgaan met verslaving
Omgaan met agressie
Omgaan met stress
DoelgroepwerkingenHandicapspecifieke groepsactiviteiten
Creasessies vrouwenafdeling
Ad hoc/projectmatig aanbodProject kinderboek
Project thriller/beeldverhaal
Project Lichtkracht
Volgende organisaties verzorgen het groepsaanbod: team sportmonitoren van justitie, freelancers (zumba, yoga en tai chi), Buurtsport, Crefi, De Tuimel, De Speelvijver, CVO Antwerpen, Open School Antwerpen, Huis van het Nederlands, VDAB, De Rode Antraciet, CGG VAGGA, Openluchtopvoeding, Vormingplus Antwerpen.
7
Permanente behoeftedetectie
Naar aanleiding van het behoefteonderzoek en de daaruit volgende visieontwikkeling werd (permanente) behoeftedetectie een belangrijke pijler van het aanbod. Dat doen we op verschillende manieren:
proactiefonthaal
screeninggroepsaanbod
doorverwijzing naarmekaars aanbod
folder na 1steraadkamer
wisselwerking individueel aanbod en
groepsaanbodbevragen op cel
Proactief onthaal
Sinds 2010 onthalen de trajectbegeleiders van JWA alle beklaagden binnen de 24 uur na opsluiting. Tijdens dat onthaalgesprek wordt – naast crisisopvang – al een eerste (directe) behoeftedetectie gedaan. De gedetineerden krijgen informatie over alle diensten van de Vlaamse overheid die een aanbod hebben in de gevangenis. Er kan op vraag dan al doorverwezen worden naar één of meerdere van deze diensten. De (Nederlandstalige) gedetineerden krijgen de folder hulp- en dienstverlening mee. Daarin staat het aanbod en de manier waarop ze een beroep kunnen doen op de verschillende diensten.
Folder na 1ste raadkamer
Beklaagden verblijven de eerste vijf dagen van hun opsluiting op de onthaalsectie (4de sectie). Bij verdere aanhouding, na het verschijnen voor de 1ste raadkamer, verhuizen ze naar een verblijfsectie. Sinds oktober 2015 bezorgen wij deze gedetineerden bij hun verhuis naar een verblijfsectie een folder op naam waarop ze kunnen aankruisen over welk aanbod ze meer informatie willen: VDAB, onderwijs, CGG VAGGA en/of JWA. Daarna volgt een gesprek met de aangekruiste diensten.
8
Doorverwijzing naar mekaars aanbod
Een lesgever die een psychische nood merkt bij een cursist, een VDAB-medewerker die een anderstalige motiveert om Nederlandse les te volgen, een bemiddelaar die een gedetineerde doorverwijst naar de bibliotheek … Permanente behoeftedetectie en (kunnen) doorverwijzen naar het gepaste aanbod is een opdracht van elke medewerker.
Vanuit de ervaring dat onderlinge doorverwijzingen veel vlotter verlopen als medewerkers elkaar kennen, heeft een ad hoc werkgroep in 2015 een toeleidersbijeenkomst georganiseerd. Daar bespraken medewerkers hoe ze elkaar kunnen helpen om goed door te verwijzen.
Met de resultaten van deze bijeenkomst gaan we verder aan de slag om hulpmiddelen te ontwerpen om doorverwijzingen tussen de verschillende aanbodverstrekkers gemakkelijker te maken.
Bevragen op cel
Het groepsaanbod wordt steeds bekendgemaakt via folders. Voor de Nederlandse les worden de folders ook in het Engels en het Frans verdeeld. Er is echter een grote groep anderstaligen die geen Engels of Frans spreekt en/of leest. Die bereiken we dus niet met deze vorm van bekendmaking van het aanbod. Daarom deden we in oktober een experiment. Na de verspreiding van de folders voor de Nederlandse les, op naam aan alle gedetineerden, brachten we in kaart welke anderstaligen niet gereageerd hadden. Die anderstaligen spraken we persoonlijk aan: 50 gedetineerden van de 108 reageerden positief. Deze vorm van behoeftedetectie is weliswaar tijdsintensief, maar garandeert wel dat ook de meest zwakke gedetineerden geïnformeerd worden over het aanbod.
Screening groepsaanbod
Elke gedetineerde krijgt een gepersonaliseerde folder van de themagerichte cursussen (solliciteren, ouderschap in detentie, omgaan met verslaving, omgaan met agressie en omgaan met stress). De geïn-teresseerde gedetineerden bezorgen ons een ingevuld antwoordbriefje of laten via een andere dienst (bv. via de trajectbegeleiders) weten dat ze interesse hebben.Tijdens een screening, voorafgegaan aan de effectieve start van de lessen, krijgen alle geïnteresseerden individueel uitleg over de inhoud van de cursus. De cursusgever toetst af of de vraag en de verwacht-ing van de gedetineerde in overeenstemming is met de inhoud van de cursus. Indien dat niet zo is, bevraagt de lesgever of de gedetineerde graag een gesprek heeft met de individuele aanbodverstrek-ker die rond hetzelfde thema werkt. Ook de kandidaten die niet kunnen deelnemen aan de cursus omdat hij volzet is, worden actief bevraagd op interesse in het individuele aanbod. Tegelijk kan er ook naar andere behoeften gepeild worden (bv. bij anderstalige kandidaten voor de cursus ‘Solliciteren’ wordt gelijktijdig hun interesse voor de Nederlandse les gepolst).
9
thema individueel aanbodgroepsaanbod
solliciteren
ouderschap in detentie
verslaving
agressie
stress
VDAB-consulent
opvoedings-ondersteuning CKG
therapie rond verslaving CGG
therapie rond agressie CGG
therapie rond stress of toeleiding naar sport
curus solliciteren
cursus vader/moeder in de gevangenis
cursus omgaan met verslaving
cursus omgaan met agressie
curus omgaan met stress
Wisselwerking groepsaanbod – individueel aanbod
Er is - zoals hierboven omschreven - een actieve wisselwerking tussen het groepsaanbod en het individueel aanbod bij de bekendmaking van een lessenreeks en bij de screening. Ook wanneer gedetineerden tijdens een groepsaanbod om welke reden dan ook uitvallen, wordt bij hen actief gecheckt of ze interesse hebben in een gesprek met de individuele aanbodverstrekker. Tenslotte wordt ook op het einde van het groepsaanbod aan de deelnemende gedetineerden gevraagd of ze verder rond dit thema willen werken tijdens een individueel aanbod.
10
bekendmaking groepsaanbod toeleiding van
geïnteresseerden vanuit individueel aanbod
screening
toeleiding naar individueel aanbod voor wie niet terecht kan in
groepsaanbodidem voor wie uitvalt
idem voor wie groepsaanbod
heeft beëindigd
doorlopend individueel aanbod
Project Brug Binnen Buiten
Het project Brug Binnen Buiten is gegroeid uit het behoefteonderzoek van 2012-2013. Uit dat onderzoek blijkt dat 50% van de respondenten een ondersteuningsnood heeft rond het leven na een detentie.
De onderzoekers deden de aanbeveling om die ondersteuningsnoden verder te exploreren met als doel hierop een antwoord te kunnen bieden. In 2015 werkten we een projectplan uit. We zochten en vonden financiële middelen.
Enerzijds kunnen we daarmee in 2016 een onderzoek starten om de ondersteuningsnoden precies in kaart te brengen en om de drempels te onderzoeken die gedetineerden ervaren in hun zoektocht naar hulp.
Anderzijds kunnen we een projectmedewerker aanwerven die als opdracht heeft een vrijwilligerspool op te richten. Die vrijwilligers zullen de gedetineerden bij hun vrijlating ondersteunen in het vinden van aansluiting bij de reguliere hulpverlening en in het aanspreken en versterken van het eigen netwerk van de cliënt. De focus van het project ligt dan ook op de eigen kracht van de cliënt en het netwerkversterkend werken.
Via een intensieve wisselwerking tussen de onderzoekers en de projectmedewerker worden een theoretisch kader, methodieken en de praktijk met elkaar verbonden. Het streefdoel is het verankeren van de vrijwilligerspool.
11
Organisatie hulp- en dienstverlening
Bovenstaand hulp- en dienstverleningsaanbod wordt ondersteund door een team van medewerkers die op een verschillende wijze bij de hulp- en dienstverlening betrokken worden.
• Het beleidsteam voerde in 2015 het actieplan 2014-2015 verder uit en maakte een nieuw actieplan 2016-2018 op. De doelstellingen en acties bestaan uit vier clusters: permanente behoeftedetectie (als vorm van aanbod), Brug Binnen Buiten, samenwerking en communicatie.
• Het coördinatieteam volgt het aanbod op een praktisch-operationeel niveau op. Dit is geen overlegorgaan dat met een zekere regelmaat samenkomt. De leden bespreken continu met elkaar wat zich dagdagelijks aandient. Het systematisch bijhouden en structureren van een aantal (knel)punten resulteerde midden 2015 in een nieuw samenwerkingsmodel.
• Nota minimale dienstverlening: de leden van het coördinatieteam zijn doorgaans aanwezig in de gevangenis. Zij zijn dan ook het aanspreekpunt voor wie een vraag heeft over het brede aanbod. Het is niet nodig dat justitiepersoneel en anderen precies weten tot wie/welke dienst ze zich voor wat moeten richten. Als ze de weg naar het coördinatieteam kennen, worden ze verder geholpen. Vertrekkend vanuit dat idee werkte het coördinatieteam in 2015 aan een nota “minimale dienstverlening”.
• Ad hoc werkgroepen: in 2015 waren er twee actief. De ‘werkgroep toeleiders’ en de ‘werkgroep nulnummer’. Resultaten waren de toeleidersbijeenkomst op 4 juni 2015 en de nieuwe folder HDV (opvolger van het voormalige nulnummer).
In 2016 gaan we aan de slag met de doelstellingen uit het nieuwe actieplan. Het project Brug Binnen Buiten, zal daarbij prioritaire aandacht krijgen. Maar ook op de samenwerking met justitiepersoneel en permanente behoeftedetectie zetten wij actief verder in.
Vooruitblik op 2016