iiJanji Bible

The New Testament in the Janji language of Nigeriacopyright © 2020 Door 43 International Mission CommunityLanguage: Ajanji (Janji)Translation by: Door 43 International Mission CommunityContributor: Chrispher Ishaya, Daduhus Timothy Danjuma, Danjuma Alfred H, Ishaku B. Kubgak,Timothy DanjumaThis translation is made available to you under the terms of the Creative Commons Attribution Share-Alike license 4.0.You have permission to share and redistribute this Bible translation in any format and to makereasonable revisions and adaptations of this translation, provided that:

You include the above copyright and source information.If you make any changes to the text, you must indicate that you did so in a way that makes it clear

that the original licensor is not necessarily endorsing your changes.If you redistribute this text, you must distribute your contributions under the same license as the

original.Pictures included with Scriptures and other documents on this site are licensed just for use with thoseScriptures and documents. For other uses, please contact the respective copyright owners.Note that in addition to the rules above, revising and adaptingGod'sWord involves a great responsibilityto be true to God's Word. See Revelation 22:18-19.2020-07-31PDF generated using Haiola and XeLaTeX on 29 Jan 2022 from source files dated 30 Nov 20219bb5319d-6cb2-5065-83ac-1fa261d01d3f

Contents

Umatiyu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1Umarkus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31Uluka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50Uyuhana . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85Katuma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111Uromawa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 145Ukorontiyawa Utuba . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 160Ukorintiyawa Ukure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 175Ugalatiyawa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 186Afisawa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 191Ufihbyawa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 196Ukolosiyawa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 200Utassalonikawa Utuba . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 204Utassalonikawa Ukre . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 207Timoti Utuba . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 209Timoti Ukure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 214Titus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 217Ufilimon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 219Uibraniyawa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 220Uyakubu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2311 UBITURUS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2352 UBITURUS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 239Uyohana Utuba . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 242Uyohana Ukure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 246Uyohana Utaru . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 247Yahuza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 248Revelation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 249

iii

Umatiyu Bikoro bi Inde:1 1 Umatiyu Bikoro bu Kure:10

Umatiyu1 Utuba abanga Yeso, vana Udauda,

bi Sana bi Ibrahim Bini. 2 Ibrahimmaa yoo Ishaku, Ishaku ma yooyakubu, Yakubu mayoo Yahuda, nananu henu umeme. 3 Yahuda memani maa yoo Larisa nan Zarahanan Farisa, usuro u Tamar, Farisama yoo Hasruna, Hasruna mayooAram. 4 Aram ma yoo Aminadab,Aminadab ma yoo Nashon, Nashonma yoo Salman. 5 Salman mayooBo'aza usuro u Rahab. Bo'aza mayoo Obida usuro u Rut, Obida mayoo Yesse. 6 Yesse ma yoo Daudaugomo, Dauda ma yoo Sulemanudesa a ino me mani unee u Uriya.7 Sulemanu ma yoo Rehoboulam,Rehoboulam ma yoo Abiya, Abiya mayoo Asa. 8 Asa ma yoo Yehoshafat,Yehoshafat ma yoo yoram, Yoram mayoo Azariya. 9A zariya ma yoo Yotam,Yotamma yoo Ahas ma yoo Hezekiya.10Hezekiyama yooManassa, Manassama yoo Amon, Amon ma yooYosiya.11 Yosiya mayoo Yakoniya nan anuhenu ume. 12 Uganya sa a ziki weu hana Ubabila, ba Yakoniya mayoo Sheyaltiyel, sheyeltiyel ma yooZarubabel. 13 Zarubabel ma yooAbihudu, Abihudu ma yoo Eliyakim,Eliyakim ma yoo Azuro. 14 Azuro mayoo Suduku, Suduku ma yoo Akimu,Akimu ma yoo Aliyidu. 15 Aliyuduma yoo Ele'azara, Ele'azara ma yooMatana, Matana mayoo Yakubu.16 Yakubu ma yoo Isubu uruma' umaryamu desa ma yoo Yeso, sa atisame unu bura. 17Vat bisana bi Ibrahimuhana u Dauda bisana kanu kirau inka nazi. Usuro Udauda u'inta uweuhani uwe ubabila me, bisana ukirauinkani ka nazi kani, u inta uweubabilauhana unu bura bisana ukirau in kanika nazi. 18Uyoo u Yeso uzi gusi ana saIsubu maa zin inti nyari ti Maryamua i'no a Yeso, adaza sarki uzika ume,a iri me ma tonno u suro ubibe bilau.19 Uruma ume Isubu unu mani shew

si, mada nyara me ma nya mu'i ajeanu, ma ziki iriba ime madi harzinananme in nihunzi. 20Samara anyimoubasa imum me, bibe bi ka durakasere bi'e ahira ame atiroo, bigu,“Yusufu vana Dauda katu kun biyauziki une uwe maryamu, barki apurua gino bibe bilau bini” 21 Madi yoovana udi nyame niza Yesu barki memani madi buri a nu ame amadini.22 Vat uwuzi ani me, barki a myincaimumbe sa Ugomo Asere ma bukaunu kur zoutize. 23 “I ye kubura kudiwe puru, ku yoo vana, adi wume ni zaEmmanuel” (bi nyo bini zame Asereazi nan haru). 24 Sa Yusufu ma zumaamoro, matar si ti ze ti bibe bi kadurakasere ma ziki une ume. 25Dama rusinipum nume mayo ma in kime ni zaYesu.

Bikoro bu Kure1 U ganiya sa, aa yoo Yesu u

Baitalami a ma nyanga mu yahudiya,Hirudus mani ma Ugomo, a kem araanu tusa wirau ana za we e a Urushal-ima wa gu. 2 “Unu sa ayo me maraaUgomo a Yahudawa? ta ira iwirauinza ta ayee ti nonzo me” 3 Sa UgomoHiridus mankunna anime, ma kemma ayee anyimo iruba imeme nannanu urushalima. 4 Ma ori ana ka-tuma kasere vat nan nanu dungarama iki nani adi yome abani Almasihu.5 Ba we gun me U Baitalami uniama nyau ga mu Yahudiya, barki aneyetike in nu guna. 6 Hu Baitalami,u Yahudiya da humani ucici a nyimoatipin pin ti da dang tu Yahuda, barkianyimo awenadi yoo unu bari desamadi tarsin in Isara'ila 7 Hiridus matiti ma rusa ugino me ni hunzi, marusi ati nyo tuwe uganiya sa iwiraniginome adi iri ini. 8 A anime matumi we ubaitalami, magu, “Hananiika igizoni abanga vanamemen'meruinki yakemme, i'e inbukinimi barkimima inka nunzome” 9 We sa wakunna tize tugomo, wadusa we. Iye biwiran me sa wa iran ana za bihaka aje awe, bi'e bitonno ahirame savaname maram. 10 Sa wa ira biwiran

Umatiyu Bikoro bu Kure:11 2 Umatiyu Bikoro bu Nazi:1me wawu afuru aram. 11 Sa wa ribeakurame, wai iri vana me nan ka inome maryamu, wa rizi aje ame wanonzome. Wa sopi turunga tuwe, wanya ni isi nan na dodu ani za. 12 Saabuka we ati ro kati wa kuri a hiraa Hiridus me wadusa wa tarsi urunasas wa kuri ani pin nuweme. 13 Sa wahira, wakem bibe bikadura ku gomasere bibuki Yusufu atiro, magunwe,“hira uziki vana me nan ka inomeniha a manyangamu masar, icikunoabirkome ma buka we Hiridus mazunu igizo abanga vana me ma hume.14 Yusufu mahira maziki vaname nanka inome in niye wa dusa umasar.15Ma cukuno abirkome uhana iwonoi Hiridus Abang agino me barki anyincikina imumbe sa Ugomo Aserema buki a nyo unu kurza zo utize tasere “u suro umasar matita vana um”16 Sa Hiridus ma ira unurusa uginome wakini me bibabana. makunairiba kan, matumi a huzi ahana acincin aruma sa wara anyimo babila nanmataraa vat. uzika uti we tire utino,uzika uganiya sa anu rusa wabukime. 17 Uganiya ugino amying cikki-nanubukan Irimiya unu kurzo tizeagi. 18 A kun na ni nyiran urama,na sonko inna puru abit kan. Rahilamani ma zinna so barki wa zoni. 19 SaHirudus ma wono, bibebi kadura kasere bi é Yesuf a nyimoti ro, Umasar,bigu. 20 “Hira u ziki vanaa nan kainome, idusa a ma nyango mu Is-araila. 21 barko anu nyara uhunauvanaa wa wono” Mahiri, mazi vanaanan ka inome, maze ama nyanga muIsaraila. 22 Sa ma kunna Arkilayus makaba acome mamani ukwanku udangu Yahudawa, ma kunna biyau bu bikiabirko me. 23 Sa anyame tize atiro,mawata u hana u Galili. Maha makacukuno anire nipin agi u Nazaratbarki amyinca ubuka anu kurzuzoutize agi adi titime banazaret.

Bikoro bu Taru1 U ganiya uginome Yahaya unu

zorsa anu zorsa anu ma'e, mazintizeani ja nu Yahudiya. 2 Innu gusa,“Hemni, barki uvenke a sesere wa

aye mamu. 3 Unu age mani Ishayaunu kurzo utize ma buni “Nimyi-ran nu tisa anyimo ani ja nigusa,barkana tume. 4 Yahaya maturi in-turunga innu subu uronkomi, matiriuzu uwa, immumare imme makenenan matu. 5 Anu Urshalima nan nuYahudiya vat, nan ana ma nyangamurabi uraba udang u'urdu wa eziahira ame. 6Mennu zorso uwe urabau'urdu me, wen nubo imum izonzeniwe. 7 Sa Yahayama ira ma Farisiyawawan ma Sadukiyawa gwardan, wa'ezi barki a zorso we, ma gunwe “she”iwa! a verri mubuka shi isumi irubaiburu uwui ugino su eze. 8 Wu zanikatuma sa kadi bezi u him ukaba tizetasere. 9Kati iziki amuruba mushi agiIbrahim mani a co ushi. barki animeinboshi. Asere abari abari Ibrahima hana in na po ageme. 10 A' ataraanyo abitem anitini nu titti. barkianime vat ulitti me sa daki wa nyaahana ariri ba, akoriko uni areki ura.11Mi, inmeimani inzinu zorsuzo ushi,ubuka uhim ushi, a' aname unu ayeadumo am matakum innu gwardang,desa bi nyimo bukwatak umeme in-dake invon kiba. memani madi zorsoin bibe lau won ura. 12 Utanika uraatar tume, madi visi ahira abi suya-suya lau, ma humuko bi home mawuukere ume. ma mindin me, ma uniura uzatu biso ma punsi. 13 Uganiyaugino uni Yesu ma e usuro manyangamu Galili, maha uraba urdu ahira Ya-haya, barki azorome. 14 Yahaya manyari ukarki ume, magu “misan innyari hu uzorom, u'e ahira am?” 15BaYesu makabirka me magu, “aca icukuanime a name, barki anime animyawuna to mincikina kadure” a' animeYahaya ma hemme. 16 Sa' azoro Yesu,ahirame ma suri a nyimo me I, As-esere awata, ma iri bibe bilau ba wereboth kasi bi hurbe. butu ani ce nume.17 Akin na no miram azesere nigusa,“uniteMani vana um samahem inme.dewan in zin Inna puru arum taking.”

Bikoro bu Nazi1 Anime bibe bilau bihan in Yesu

Umatiyu Bikoro bu Nazi:2 3 Umatiyu Bikoro bu Chibi:15ani ja, barki unu guru maman same.2 Sama wuza no we no me I tiye akurra Nazi niye man nu Wei ikomoimukurkame. 3 Unu mansa uginoma'e, “inki hu vana sere mani, kurzoa po ageme acukuno immare”. 4Yesumakabirka magu, a citike uguna,dakin in bisana bini cas unu madivengizo ba, senke inti zo sati susoahira sere. 5 Anime unu uburu ma-han me ani pin ni lau, matarime as-esere me. 6 Magun me, inki hu vanasere mani, hinna adizi. Barki a nyir-tike agi, 'Madi gu ibe ikadura ka meikurso we', Barki kati upilliko anipo.7 Yesu magunme, anyetike, udamansawa Ugomo Asere aweba. 8Unu burimakuri mahanme anire ni po nijon-goron adodu une ariri. 9 Magun me“vat in we rizomadizi wa non zomindi nyawe”. 10 Yeso magunme, dusaabame, unu uburi! Abuka idi nonzoUgomoAseremani, barkimemqni casudi rizi adizii unonzome. 11 A' an-imo unu buru maduku ceki me igab.12 Sa Yeso ma kunna akorso Yahaya,mahiri uhana u Galili. 13 Ma cekiunazarat, makuri unahun inti cukum,abirko upuru uruba udang, ubinaniumanga mu zabalina wan nu naf tali.14 Barki amin cikina uba u Ishaya.15 Manyanga mumzabaluna nan nuNaftali, nan nu bahar, nan nuhuruuraba u'urdu, amanyanga mu Galilianu zatu urusa utize tasere. 16 Anuciki uma reu wa ira masa anu cikianyimo livono nan ma aye, masa maulata we. 17 Usuro uganiya uginome,Yeso matubi tize, innu gusa, kabani-tize tasere barki Asere a' aye mamu.18Mahaki urabi uraba udang Ugalilu,ma iri anu henuware, saminusa atissame Bitrus, nan nu henume Andrawuswa zinnu vingizi itaru uraba udangbarki we anu minsi icere ini. 19 Magun we tarsan mi, indi kurzo shi anumensuzanu. 20 Wa ha wa aki watar-sime. 21 Sa ma reje, ma iri aye anawere wema ani henu, yakubu vanuZabadi, nan nu henume Yahaya, any-imo jirgi nan ka co uwe Zabadi in-nubara itaw iwe, mati tuwe. 22 A

hira me wa ceki u jirgi nan ka come,watar sime. 23 Bamakase manyangamu Galili, in nu dungara anu atidenge titarsa sere we, inkur uhumzainna num zatu ni huma a tikonituwe. Animememani amanyanga muSuriya. 24 A ezzinme innanu zatu nuhuma, ani jas inti koni sassas. nannanu zito, nan nana gwargene nanana ma tiri zi, nan nanu wijo utikiratini pum ma hum mumzan we. 25 Niori nanungwen watarsime umGalilinan nu dikafolis, nan nu Urshalimanan ma nyanga mu Yahudiya, wannukafa urabà udang u'urdu me.

Bikoro bu Chibi1 Sa Yeso ma ira ni gura nanu

gbardang, ma hiri maka nyene anihoho ma cukunun, anu tarsa umemewa ka kemme. 2 Ma poki anyo magunwe. 3 “Anu ringirka wani an desa wa zika a che awe anu usizikimeabi bee, ti gomo ta sesere tuwe tini.4 Anu ringirka wani anu apuru abid,adi natti we muruba. 5 Anu ringirkawani anu utuzo ace, we wani wadikem unee. 6 Anu ringirka wani anamukumo nan ana mu ruba mu benki,wadi ti a sereri. 7 Anu ringirka wanianu gogoni, adi kunna ugogoni uwee.8 Anu ringirka wani ana mu ruba murum, wewani wadi iri Asere. 9 Anuringirka wani anu nyara iti cukumti hama, we wani adi titiwe a hanqAsere. 10 Anu ringirka wani an desa wazin unu zito barki mu ruba mubenki, ti gomo ta sesere tuwee tini.11 Shi, unu ringirka wani an de sa anabuwa zogizo shi, wa patti shi wawuzashi imum iburki me. 12 Zunzukaninan tipuru tirum kang idi kem uladaudandang asesere. Anu me ani, anuwa patti anu kurzo utize ta sere, sa waeh aje ashi. 13 Shee, wani muhu munee, ingi mu ma harzina nan uruntaumuni adi wu aneni a kurzomuneen?barki samacurnomema dee a kponkomunin anu wa pattali. 14 Shee, wanima saa mu nee, ni piri me sa anukanin abi koworo ni zome ni hunziba.15Aka da wuna uraa upitila, a impi ini

Umatiyu Bikoro bu Chibi:16 4 Umatiyu Bikoro bu Chibi:47isso ba, ani me aka tari a hira me saudi nya masaa akurame vat. 16 Barkiani me ca masaa mashi me ma bizibati anu wa iri katuma. ka ririn ka shime wa nonzuko ugomo Asere. 17 Katiibasa ma aye unu guna invisi udun-gura u Musa nan anu kurzuzo uyi zeeta sere. Daki ma aye uniu tubur ko bama ayen unumyinciza. 18Ka dundurain boo shi a sasari nan adizi adi mari,ada visame iri imum cingilin anyumoudungara u Musa ba sadai ya myincavat. 19 Barki ani me vat de sa mavete imum icingilin inde anyumo meadi kurzo me anu ucin anyumo atiyomo ta sesere. vat de sa ma tarsama kuri ma dungura anu adi titi meunu udandang aseseri. 20 Sa in booshi, ca muruba mu benki ushi me muakki manu bizizi udungara u Musa naanu ubezi urusa, ida ribe shi anyumoati gomo ta sere ba ko cinginlin. 21Yakunna uguna aabuki a cukoro anuudatti unu guna, kati u hun uye, deesa ma hunu uye, adi porikome. 22 Inkuri in bushi, de sa ma kunna irubawanu hennu adi hunguko me titui desa ma hira u hennu ma zome anyo arimum ba ma bari a hanme ubabbanamadi ribe ura. 23 Barki ani me ingeuhaka unya usadiga wa ringe uhenuuwememazinnapuru abi nanhu. 24Uinki usadiga me ukakeme ibarka ukueh unya usadiga me. 25 Inga uye mahanan hu ani kubu wuna mass ibarkaunaa, ka ti uhem ibiki ani kubu ba.In daki ani me ba madi patti we nanunu barka utize unu barka utize mapatti we nan udanduka a hennu auraari rere aka korso we. 26 Ka dundurainboo we, ada suso huba sede wa nyavat ikirfi me sa a tarsa we. 27 Ya kunaaa buki kati u muri nan vana u e nanuruma uge za ma zome uwe ba. 28 Inanime in boo shi ingi unuma ira vanuemma inko iruba, ma mara umuranan me. 29 Ingi nije ni tari tinaretuweme nidi wuwe upilko ukari ninuvetenin. Iteki udiri are ahira anipum nuweme unu guna arekiwe uraa.30 Ingi tari tina ree tuweme tidi wuweupilko, nyoro tini uvetten. Iteki udiri

are ahira ani pum nuweme unu gunaureki nin vat uraa. 31 A kuri abokiuguna de sa ma gido unee umeme ama nya mee unyertike uharzina. 32 Imumme sa in kuri inboo shi i neeini ingi unu ma gido unee umemeinzo barki upilko wa mura nan de sainzo uruma ume mani ba, ma wuname unaa uma dini vat de sa ma zikame, mee ma mazim ma dini. 33 Yakuri ya kunna abuki anu datti unuguna, kati uuwuzi itono sawe ziki huunan Ugomo Asere. 34 Imum sa inkuriinbu shi, ine ini, kari iba toniko naninna seseri, barki a hira ati cukum tigomo Asere ani. 35 Kati itoniko innadizi barki sa ane ani Ugomo Aserema patala, nan Urushalima barki saune uni nipin ni gomo dang. 36 Katiutonikon in nice nuwe, barki sa dakiwa bari ugamirka usuba u inde unicenuwe urun nan ubid ba. 37 In mumsa irizi ibuki ine ini ee nan um - um,ingi ya akka ani me inu ubur ini.38 Ya kunna abuki nije ani je, ni liniani lini. 39 A ani me min boshi katiinyareshi de sa ma pilkoshi ba. Ingiunu ma vavvi we upuu utari tinare ugimirkame ukurema vavvi 40 Ingi uyema nyara ubura uwe udibi upati meugebtu utozo uwenme. 41 Inge unubari ma wuna we tanu tu ukilomitau inde, hem i wuzi umakilomita mare. 42 Ingi uye ma iko we imum u nyame. De sa ma aye unyara imum a hiraawe kati ukarti me ba. 43 Ya kunnaabuki unu guna, hem de sa ma hemhu, u gaa we desa ma gaa hu. 44 Aanume ingusan shi hemni an de sawanyareshi, i wuzi an de sa wa nyinzashi ijasi bi ringara. 45 U wuzi animeani udiwu i cukuno a hana aco ushime aseseri, de sa ma wuza uwui unyama saa ahira unu rubauninzananunuzati uninza. ama kuri ma tuzo ureeaseseri a hira unu iruba ubenki nanunu iruba izatu ubenki. 46Nyanini idikem ingi shi ya hem in an de sa wahem shi cass? anu kabsa ikirfi imanyanga wa wuza cangi. 47 Ingi i issizosi anu henu ushinwani cass, nyaniniusass ushi na aye? an de sa wanzoweayahudawa ba wa wuza ani me cangi.

Umatiyu Bikoro bu Chibi:48 5 Umatiyu Bikoro bu Sunare:248 Barki ani me cukuno ni gbemka siacoo ushi me wa seseri sa mazi gbem.

Bikoro bu Tasi1Wa zani seke kati katuma kashime

ka cukuno ku hira aje, barki inkiyawuza ani me idaa keshi imum As-esere ba. 2 Inki udi nya usadiga,kati uwuzi kasi anu aburu sa wawuzaudenge Asere nannu na barki anu wananzo we, kadure kani inboshi wanukaba u lada uwe. 3Anime inki uzinnunyiza usadiga, kati tari tinan guretirusi imumbe sa tinare tizin nu wuzaba. 4 Barki u sadiga u cukuno nihunzi, aco ushi samahiramadi nyawewada uwe. 5 Inki idi wu birindara,kati icukuno kasi anu aburu, sawatonzuno aje anu wa wuza biringara,ati denge ta Asere nan ti naa, agi anuwa iri u we wamu kaba ulada uwe.6 Inka udi wu biringara, uribe anyimoudenge u we, ukorso ana tukum uwubiringara acoo ushime sa mahira nihunzi madi nyawe ulada u we. 7 Inkiiziz biringara, anu zatu urusa utize tasere wa wuza, ubasa uwe akunna webarki ti ze tuwe. 8 Kati icukuno kasiwe, barki sa acoo ushime masarusaimumbe sa inyara. 9 A anime senkeiwuzi biringara kasi ana, acoo uruAsesere akpici ni za nu we. 10 Tigomo tuwe ti cukuno awuzi imumewe anyimo nee kasi u wuza Asesere.11Nyan duru immare ini hiri. 12Vetteucara banga arun kasi be sa tiverseucarsa abanga adesawawuza duru ni.13 Kati uhan haru ahira ubata a nimeburan duru anu uburu. 14 A' nimeinki ya vette abanga zenzen anu ni,acoo Asere madi vette asime. 15 Inkidaki ya ababanga azenzen anu ni baa coo ushime mada vette me i shimeba. 16 Inki idi cukuno innu uzumikati ibezi anu henu kasi anu aburiba, barki wake wa bezi amuhenu aniwa iri. 17 Inki wa zika u azumi uhumuka mani ani ce ukpici mu henu.18 Kati anu wa iri wa rusi u zin nuwuza u azumi acoo ushi sama zi nihunzi mahira. Acoo ushi me madinyawe ulada. 19 Kati i'ori ace ashimeimum ahira me sa biru-ruk nan nu

cornome ahira sa akari wadi persewaciri. 20 Senke i orso ace ashime imumAsesere, ahira sa iru-ruk nan ni mumbesa idi carini, nani kuma akarime sawadi puri waziki. 21Barki aba sa ucirau we urani, abine ani eruba iwe irani.22 Aje ane ani masa mani pum inkiaje awe me azi ahuma, vat ni pumnuwe nidi myin ca in masa. 23 Inkiaje aweme azoo me ahuma ba, vatnipum na nyin ca in mareu. 24 Unumadake matarsi me Asere kare ba,nanima kini indaima hem inna indai,nani kuma mahem in are ma izi aredaki ya wuna uri upat Asere nan nimumu u nee. 25 Anime in bashi katiibasa abanga inbesa idiri nani idi si,nani ni pum nishi nani turunga sa idisoki. Asere uvengize u da te kemeimumma re ba? nani nipumnida tekime turunga? 26 I rani inyin re, isizawada zome niti kereba aka deshi sa izinina dodu agino vat ma aye ma nyaniin zin. 27 Aveni anyimo ashime, barkiu hem in ni ce numemadakemakin kitiye tini ce nume. 28Anime nyanini yawuna izin ma aye Azesere aturunga?Irani ifuriye ni ja sa e' uza sarki ijasi.29 Vat in anime in boshi, sulaimanume anyimo a ninonzo ma sonsi tu-runga gu anu ageme ba. 30 Inka Aseremawuna ti kpe tini ja'a u zu, uni uzinnu yata nisi zo areki uni atibo,ani u zu me uraba sa udi wuzi shini shi anu hem ucin? 31 A' animekati wuzi ma, 'Aye igusi nyani tidiri?' nani nyani tidi si? nani 'Kumanyani tidi soki?' 32 Anu zatu urusautize ta Asere wa zinu nyara adaduaginome acoo ushi Asesere marusanyara vat. 33 Renaje innu nyara utigomo ta Asere nan ni ruba ubenki,vat adadu agino adi nya shi. 34 Barkianime kati ibasa barki ni sizoba, in anime ni sizo nidi basa inice num, kondeuya uwui umyinci ini jasi.

Bikoro bu Sunare1 Kati i cani uye uzatu kadure, barki

kati a cani shi mani cangi. 2 Barkiimum me sa ya weki, ine ini adi wekishini uyanga sa ya gutan, in une uni

Umatiyu Bikoro bu Sunare:3 6 Umatiyu Bikoro bu Witu Tare:10adi guti shini. 3 Barki yanini u hirani kpeki ani je nu hume, da wa iraukunti sa anuwe ni je me. 4 Aneniudi gu unu henu uwe, can inkari wenikpeki ani je nuweme, daki wa karani ge sa ni ra anwe nijeba. 5 Hu unuumum mu apuru, tuba kara nikpekinini je nuweme, uduku iri riri ukakara unije nu henu uweme. 6 Katiinya iwoci imum igesa iri zi ba, katiukuri i reki kapadari imummu ihumabarki wadi patili, wa gamirka wa janishi. 7 Ikoni ade yashi yara ni, idi kemnokini ade poki shini. 8 Vat desa maiko adi yame, unu yara ma kenzi ununosi u ana tukun a pogime ni. 9Aveniayimo shime, desa vana madi iki meimum are ma yame nipo. 10Nani ingima iko me be cere, madi yame bi we.11 A' anime shi adesa izin mu ribamu buri irusa uyiza a hana ashimeimum iriri anime, akodi aco ashimesa mara Aseseri, sa ma yiza a desa waiko me imum iriri. 12 A' anime vatimumme sa i yara anu wa wuzi shine,shi cangi wuzani weni, ane ani u inkou tize me uzi. 13 Ribeni aku na kucin, barki una upas una iwono ini anugwardang wa zwrsa uni. 14 Kuna kume irere kune kuni una be sa idi hanharu Aseseri, anu tarsa kuni wada orime ba. 15 Rusani in na anu kurzozoutize a ma cico, a de sa wa eze shi unusubu i tam, a anime kadure ka zomeahira aweba. 16A hira atanu ti we metidi rusi we, adi wusi ane ni anuwa oribisana ayimo ikana nyani uyo upomukintu. 17Ane ana vat utiti uriri uyozoahana ariri, ane ani utiti uzenzenguyozo ahana azenzeng. 18 Utiti uririuda yiza me ahana azenzeng ba, aneani utiti uzenzeng uda yizame ahanaariri ba. 19Vat utiti ugebe sa unyinzaahana aririba adi koriko uni a punsi-ura. 20 Barki anime ani usuro ahanaa we me adi rusi we. 21 Da kodaaveni sa ma gusan mi, Asere Asere,madi ribe Aseseriba, an de wani sawa wuza katuma ka aco am cas wadiribe Aseseri. 22 Anu gwardang wadigusinme runo uginome, Asere Asere,data wuza katuma ayimo ni za nuweme baa, ayimo aniza nuweme ta suzo

agwergene, ta kuri ta wuza katuma kadang ayimo ni nuwemee. 23Abine animi indi gun we, in tam inshi ba hiraniabame shi ana katuma kaburk. 24 A,ani vat desa ma kunna tize tum matarsa madi cukuno gusi desa ma baria kura aseseri anipo. 25 Ure rubi meima eh, upebu u hiri vat ani me akuraagino me da arizo ba, barki sa a bariani aseseri anipo 26 De sa ma kunnatize tum da ma tarsa ba mazi gusiubabana ugino me sa ma bari akuraAseseri a b i kiki. 27 Ingi ure wa aye,meima tunnoupebuwhure utuburkoakura me, a rizi urizo udandang. 28 Sayeso ma mari uboo utize ti ginome,anu gwardang wa hem unu dungaraumeme. 29Madunguri we kashi de sama bari, da kashi anu uyetike awe meba.

Bikoro bu Witu Tare1 Sa ma tuno ani po, ni ori gwar-

dang ni tarsi me. 2 Akem uree uku-turu ma e ahira amee ma nonzome,magu, “Ugama sere, inki wa hem uzinu bari kpicom.” 3 Yeso ma wititari madari me, magu, “Mahem ukpicuno.” Ahirame tikuturu tumetuhuma. 4 Yeso magunme, “Tarsasekee kati ubuki uye iri mum senkeuha ahira u nudangmabukuwe uwuziu sadiga barki we warusi, kasi gusiubuka u musa. 5 Mazin inu ribeukafar nahummakem ure vanu rumama' aye ahira ame innu pottiko umetari. 6Magu, “Ugomo Asere, vana ummarari akura mawuno anire ni kiramazin nu zitto kan.” 7 Yeso magunme, “Indi e' in human me” 8 Vanuuruma magu, “ugomo Asere, mabari ue' akura amba senke ubuki tizze vanaum madi huma. 9 Barki mi cangi inratari tiuye tini, anani kara nini konomaraa tari tum, senke ingu innu nug-inome, 'Hana' amaha uye ingunme'ayee' a-ma eye, ingu in nu ureree um,wuza ege mum a-ma wuzi.” 10 Sa yesomakunna anime, mabasa abanga ma-gun nanu tarsa ume, inboshi kadurea'a nyimo isaraila cangi daa mu kemusa-sana uka dure kunu ge me ba.

Umatiyu Bikoro bu Witu Tare:11 7 Umatiyu Bikoro bu kirau udra Inde:1111 In boshi, anu wdi e gwardang innaza nan na dizii wa cukuno in nareimummare nan ki Ibrahim, a Ishakua yakubu Asesere. 12 Ahana ati gomoadi rekuwe ammareu abinime madishi marumzi anyoo. 13 Yeso maguninnu nani kame, “Dusa a ca uhemmesa wa hem ni u cukuno we anime.”Ahira me vana mahuma. 14 Sa yesoma ribe akura a Bitrus, ma iri ugiriubitrus ma rari uye si. 15 Ma darime atari, ma humamari jen katumakame. 16U wun joro uwu wa ezzimennanu agwerge ne gwardang, masu sowe in tizee cas, mawu anu zattunuhumawa huma vat. 17Aginome barkiamyincikina ubuka u ishaya agi, innicenu me ma inta u zatu uni humaniru, ma zika ti koni tiru.” 18 Sa yesoma ira ni ori na kateme gwardangmadusa mabu ki akuri u huru gino.19 Ure unu dungara attaut ma e ma-gunme, “Yeso indi tars a we vat ahirasa hana.” 20Yesomagunme, ikukkureizin tuna tuwe i nyinginma suumawevana unu ma zoo in kura ba. 21 Uyeanyimo anu tarsa ume ma gunme,“Ugomo Asere da cekum inha inkavati ucokro um.” 22 Yeso ma gunme,“Tarsa ceki ande sa wa tawe Asere bawa vatii anu u we sa tawe tize ta sereba”. 23 Sa ma ribe ujirigi, anu tarsa uyesowa tarsime. 24Upebuuhiri urabaudandang e barka imei hiri itonnoitubi u mensi uzirgime, amen moroo.25Anu arsa umemewa hirzamewagu,“Ugomo Asere buran duru tidi wi!”26 Magun we, “Barki nyani ya kunaiyau ani me, anu hem u cin?” madikuhiri ma gwarika upebu nan meime,ahirame vat attonno dang. 27 Anu wakunna biyau wagun, “Uyaa nu ma udandang makunna me?” 28 Sama biuhuru u ma nyanga ma garasiyawa,are ana ware in na gderigene wasurianyimo anu cau waguri me, in wa inwa irawe imum ibi ya bini, ada tarsame uname ba. 29Wa'wu hunu wagun,“Nyanimeimaweni nanharuhuvanaAsere? wa e ani barki uyumukonduru uganiya u daa?” 30Ma haha cinma iri nigo a nimaladu in nu kase.

31 Agdergene aburu wagu, “Inka wa-suson duru utuburu kon duru ani gonimaladu.” 32 Magun we, “Hananii”bawa suri waribe amaladu wadusanigome ukatino u raba udang wakarizzo amei wantiji.” 33 Anu kasen inmaladu me wa sumi, wa ribe anipinwameki ukise imum be sa ya kem anagberigene me. 34 Akem anani pinmewasuro wa gunna yeso, sa wa iramewa nyarme ma ce kuwe manyangame.

Bikoro bu kirau udraInde1 Yeso ma ribe uzirgi umei ma

kafa uraba udandang ma ha ukatarnahum, a ba sa ma uni. 2 A dusa aen unu koni uwono unu kira, ma rarriupenge. sa yeso ma ira u hem unuruba muwe ma, ma gun me vana umnata iruba a vatte ucara uwe men.3 Sa wa kunna ani me are anu nyirteudangara u musa wa wa gun ina ceceunu ugeme mazin unu cara Aserea bangan. 4 Yeso ma russi imumme sa wazin nu bassa me anu ruba,ma gun we, yanini ya wuna izin nubassa imum ibur a mu ruba mushime. 5 Nyanini ireki a gun hu a vatteucara uwe men nan a gun hu hiradusa? 6 In nyara irusi vana unumazinunu bari sa ma dake ma vette ucaraunun une “ma dusa ma gun me zikaupenge uwe me udusa akura”. 7 Unume ma hiri ma dusa akura ame. Sani gura nanu na ira anime wa kunnabiyau, wa nenziko Asere sa a nya anuusandi uni gino nikara me. 8 Sa Yesoma re aje in tanu ma gurna nan uyesa a gusan me matiyu ma ciki ahirau kabsa ikirfi ima nyanga. 9 Yesoma gun me tarsam ma hiri matarsime. 10 Abini me sa Yeso mazin na reimum yare a kura aMatiyu, anu kabsaikirfi imanyanga nan anu cara ababgagbardang wa eh wa cukuno nan menan anu tarsa ume me. 11 Sa anu beziurussa wa ira ani me, wa gun anutarsa ume me nyanini ya wuna unudungara ushi me mazin nare imumyare nan anu kabsa ikirfi imanyanga

Umatiyu Bikoro bu kirau udra Inde:12 8 Umatiyu Bikoro bu Kirau:9nan anu carsa abangan? 12Sa Yesomakunna, ma gun we, “Ana ti kun waniwa nyarsa uka inzo ana ahuna ba.13 Hanani ika nyara urusa imum mesa ma buki shi, 'In nyara iruba inezeinzo u nya imum ba' Russani ma ayebarki anu usizikime inzo barki any sawamukemba. 14Abinime anu tarsa uYohana unu baptismanwa eh a hira aYesowa ikime “Nyanini yawunaharunan anu bezi urusa ri wuza ba. 15Yesoma kabirka ma gun we “iruba inyaniitiyon ida kee i curno me a ma nyanimatiyon me nan wee? Tiye ti eze saadi ziki manyani matiyon me a cekiwe. A bini me ani wayi ribe ucenti.16Unuma da kemawuzi ubarka udibiukusu in nitira ni so ba, ubarkameudinyungurko udibi me, u janika kangu akki aje me. 17 Ba de sa ma diwu uwangu uso anyumo aru a kuzu,ingi ma a wunan aru me adi tuza,uwangu me ukpeko akuri a curso me.Uwangu uso awu uni aru aso. Ani meamda dirame uwangu me nan aru meba. 18 Yeso ma ra anyumo ubo uweani me urunu ukatuma ka Asere maeh ma tunguno ma gun me “Uca ummara wono aye dara me, ma di hiri”.19 Yeso ma hiri nan anu tarsa umemewa dusa nan nunume. 20 A bini meune sa ma kem tiwe belum unu koniumaye, ma dari me udibi ana dumo.21Ma mu hem iruba, ingi ma dari meudibi umeme indi huma. 22 Yeso magamirka ma iri me, ma gun me, “Natairuba iwe me uca um uhem uwe mewa human hu” abini me une me mahuma 23 Sa Yeso ma hana akura unakatuma me, makem ani shuruwa nananu unu gbejere. 24Ma gun we hiraniabame uca me mazin moro mani dakima wono ba. wa wu me tizuza ti biizi. 25 Sa ma gido we ma ribe ma mekiuca me tari, ma hiri. 26 Abanga mea samirka vat a manganga me. 27 SaYeso ma ceki ahira me, arubo wa rewa tarsi unu tisa ume inikara “usam uDauda burau duru”. 28SaYesoma ribeara kura, arubu wa tarsi me, ma gunwe “ya hem in da ke ihuman shi? wakabirka” ee Ugomo Asere. 29Ma dari

aje a we me ma gun we “Adi humanshi barki u hem ushi me”. 30 Abinime aje awe me a pokkino, Yeso mahunguko we titui “kati ibuki aye ba.31 Sa wa suro wa samirka a banga mevat a manyanga me. 32 A ehn uyesa ugbergene ma karti me tizi awetantu dusa. 33 Sa asusso ugbergeneme unu me ma tubi tize. Anu sa wagurna ahira me wa tubi gusa “Dakkita mu ira ana me anyumo Isarila ba”.34 Anu bezi urusa wa gu “Ahap innikara nu gomo agbergene nini masuzo agnergene men. 35Yeso ma tarsitipinpin nan ti denge tini gura unu boabanga urunta Asere, nanunu humzaana tikoni sassas. 36 Sa ma ira anu wagurna gbardang ma kunna ugogoniuwe barki ijassesa wazin unu samesarki unubenki, kasi item ige sa izomeunu nakura. 37 Ma gun nanu tarsaume me “katuma ka ori gbardang,ana katumame cingilin. 38 Barki anime ikko ni ugomo Asere ukatuma matumi innanu akatuma wa wuzi mekatuma”.

Bikoro bu Kirau1 1 Barki titi anu tarsa umeme u

kirau in nana ware, ma nyawe ni karanu suzo agberdene abit. Wa hummuzan inti koni sasas. 2 A na kaduraukirau na na wera tiza tiye, unu tubasaminu desa atissame bitrus nan nuhenu me Andrawus, a yakubu vanuZabadi, nan nu henu me yahaya. 3 Afilibus, nan Bartamawus, nan Toma, amatiyu unu kabsa ikirfi, nan yakubuvanu Halfa, nan yahuza. 4 A saminubakani ane, nan yahuda isikarayotidesa ma nya yeso atanri tana ma-dini. 5 We ukirau inna na ware yesomatu mi we, mabuku we, magu, “Katiirebe a ma nyarga manu tame tize taAsere nani ani ain ni masamariyawa.6 Senke iha ahira itam anu isaraila.7 I zin tanu in tize turunta, innugussati gomo taere ta aye mamu. 8 Humuzzni inna nu zatu nuhuma, i hirza anuwijo, i vissi makuturu, i suzo agber-gene. Kasi gussi sa ya kem anime,anime ani idi nyin zi. 9Kati i inta ikirfi

Umatiyu Bikoro bu Kirau:10 9 Umatiyu Bikoro bu Kirau in bi Inde:5ya zumo a wal-wal, ba nani a zumoalau, nani azumo abit, u cira ushime.10 Kati iziki u badau atanu tishime,nani turunga kare, nani akwatak nannu bina, yawuna uri unuma ri anyimoakatuma kame. 11 Vat nipinme saya ribe, i nyari unu u tep i wuzi nigen ni shine ni u shi. 12 Inki idi ribeakurame i gu ga aja u shi. 13 Inki akuraahuma ani, wadi kabi ni issi ni shime,inki a zoome ahuma ba idi kuri wadakababa. 14 Vat desa magame ubukautize nan shi, nanimakunna tize tishi,innu suro ushi ikuburukka ussusuruutubuna tishime idusa. 15 Kadundurekani, inboshi roni tize me adi tekkiinnu cekki uni pin nu sabo ma nan nugomarata inni nipin niginome. 16 I ye,matumashi kasi itam atii amadaru.Anime cukuno ni jinji kasi iwa, anuzatu ticari kasi ihurbe. 17Wuzani sekeinnanu, wadi hanshi ati gomo, wacobi shi ati denge tini nonzo nuweme.18 Wadi hanshi aje ati gomo barkimi, barki ibuki immum aje anu zatuurusa utize ta sere. 19 Uganiya sawahannan shi, kati i wuzi ma aye matizesei di wuzi ba, nani imummu ubuka.20 Dakki shewani idi buki tize meba,bibe ba coo ushime bini bukki ati nyoti shime. 21 U henu madi nya uhenuahume, a coo maddi nya vana. A'hana wadi wudi uzattu kunna wawua hu anka coo. 22 Ko davi madi gameshi barki mi, vat desa ma tonno in ikara me mani madi kem u bura. 23 Inki wagame u ira ushi ani pin me i akkiuhana aje. Vannu nu madizee a shiida sarki ukatee uti pin-pin ti isaraila.24Unu tarsa u dungara mada akkameunu dungarame ba, urere madaa aggizame una kura ame ba. 25 Yabariunu tarsa unu dungara ma cukkunokashi unu dungara ume, ure re kassiuna kura ame, in watitta una kuraba'al zabul, ana kuramee wadi tittime ani! 26 “Katti ikkunnabiyau ba,barki imumbe sa i inpi idi pokinonaniimum be sa izi nihunzi adi dezi ini.27 Imumbe sa yakkunna abi bukkuminye ne assrer ibezi. 28 Katti kunnabiyau banu huna unu, wadake wadahuname bibeu buwe ba, senke ikunna

biyau bide sa madake ma hu bibeume nan ni pun vat akura ura. 29 Daa,vana ubi uyin ikobu ini re ini ba?bire bidi da wonome sarki u hemume. 30 Marusa vat ugwardan uticeti shine. 31Kati kunna biyau ba ugan-can ushine uteki umu uyin gwardang.32 Anabu wa be zum uhem, micangiindi bezi uhem ahira a coo uru as-esere. 33 Desa magu na ma taa me,mi cangi indi gu in taamme amuhe numa nabu ahira ugomo Asere. 34 Katiiziki ma aye innu runta uni a nyomounee um. U vira uni daa gi uruntaba.35 Ma ayee ni inpati unu ishina nanka coome, u ca nan ka inome, uneenan nu giri. 36 I di cukukono ana kurawani ani shina unu. 37 Desa matekiinnu hemun inka coo nan ka ino dakiummani mazi ba, ane ani vana nannu ca daki um mani ba. 38 Desadaki mazikka ugankirka utiti umemeba, daa yawuna uri macukuno umba.39Vat desa ma hem inni ce nume, madi diri nini. Vat desa madira nicenu me barki mi, madi kem asesere.40Desa maa hemmin shi, mahemmimmi, desa mahemmin mi mahemmindesa matuma. 41 Desa mahem inureunu kurzuzo u tize madi kunnaurunta unu kurzuzo tizee. Dedesamahem innu adili madi kunna urunyauadili ne. 42 Vat desa ma nya urevana uledai umei barki me unu tarsaummani madi da dirame imum b a.

Bikoro bu Kirau in biInde1 Sa yeso ma mara ubo anu tarsa

ume me tize tigeme anu belum, matarsi tipinpin tuwe me unu dungaraanu. 2 Ugzniya me yahona unu bap-tisima ma rani akura ani rere. Sa ma-munna timum me sa yeso mazi unuwuzamematumi ara nutarsa umemeahira me. 3Wa ikki me “Ho mani unuayeme na nii tibe?” 4Yesoma kabirkama gun we “Kuroni i ka buka yohanaimumbe sa ya ira nan ige sa ya kunna.5Arubowakemu ira, anu zati uti bunawazin tanu, anu koni kunna unawamapum wa humza, aluri wa kunnatize, azin unu vangizi umu kizi azin

Umatiyu Bikoro bu Kirau in bi Inde:6 10 Umatiyu Bikoro bu Kirau in ni Re:11unu bezizi anu tize turunta. 6 Unurinbirkamani de samahem ime.” 7Sawa dusa yeso ma ri aji unu bo anu tizianice ni yohana magu, “Ya aye ani ja iiri nyanin i iri tikpe ti jojoko sa upebuuzun unu hurse mee? 8 Ya suro i irinyanini i bassa idi iri de sa ma kokkitirunga tiririn? Ana kura ugomowaniwa sonsi tirunga tiririn. 9Ya suro i irinyanini? Unu kurzo utize ta Asere?Eh, in bo shimateki unu kurzuzo utizeta Asere. 10 Me mani sa a nyirtikeanice nume me inu guna.” Imbe matuma una kadura ma aggize we aje,de sa madi barka we una sa udi eh.11 Kadundara in bo shi daki amu yoouye sa ma biki yohana unu baptismaunu gbardang unee ugeme ba. Vat anime unu cin ati gomo ta sere ma takkime. 12 Datti uganiya u yohana unubaptisma u aye ukani ti gomo ta Aseretizin unu kenzi ijunguta, ani jungutawa nyara wa buri ti gomo ta Asere inni kara. 13 Anyumo udungara u musanan anu kurzuzo utize ta Asere vat wabuu abanga ati gomo me yohana maduku eh in na dummu. 14 Ingi izinniruba ukaba me, Elesha ma zigeme,de sa maazi ma di eh. 15Una ti tui tukunna ma kunna. 16Nyarini indi battiucara ugemen? Ka si ahana ani bujini bi ranzan unu gusa in na roni aweme. 17 'Ta hurse shi ishiriwa ya gamemorso tawuza shi alali iwono ya gameaso.' 18 Sa yohana ma eh sarki aresarki usa wa gu mazin na gbergene.19 Sa vana unu ma aye ma ri a ma siziwa gu ma zin tire kang nan bisizasiza,uroni wa nu kabsa ikirfi ima uyanganan anu caran, vattin ani me tanutunu tiki bezi urusa Asere. 20 Yesoma wuzi kubung ati pinpin me sa mawuzi ti mum ti dandang barki sa wagame ubarka. 21 “Wadi hu Ukorasin!Wadi hu Ubetsaida! Dagi ti mum tidandang sa a wuzi anyumo ashimeani a wuzi utaya nan Usidon wadabarka datti wa tiri mapori wa hummimuto apum awe me. 22 In booshiahira ugomoAsere adi kunna ugogoniwanu Utaya nan Usidon sarki shi.23Hu ukatarnahum ubassa adi nonzo

we uhana Asere? Um-um adi kaskawe uhana ahira ati cukum tani wono.24 Daagi ti mum tidandang sa awuziwe tini. Adi teki unu kunna ugogoniwanu Usodom nan shi.” 25 Uganiyauni yeso ma gu. “Ma wuna apuru,arum aco, ugomo Asere wa seseri nanunee, barki sa wa hunze anu rusa nananu poko aje timum tigeme wa kuriwa bezi ahana acicin. 26 Anime anihu aco, barki sa imum me sa ya wunawe reb ya zigenne me. 27 Aco um manyam timum vat, aco me mani marusa vaname cass vanamemarusi acome cass nan de sa vanamemahemmabezi me. 28 Aye ni ahira am, shi an desa izin nijassi nan ucira ugittak indinya shi u venke. 29Nyani ace ashi meatize tum barki me unu gongoni maninan iruba ishew, idi kuri ikem uvenkeamuruba mu shi me. 30Barki tize tumtizi shew, ucira um uzome gittak ba.”

Bikoro bu Kirau in ni Re1 Uganiya uginome uwui wa asabar

uni, yeso ma wata a tiruu ti zalkama,anu tarsa umeme wa kuna ikomo, watubi uhuba i alkama areme. 2 Sa anubezi urusa wa ira anime, we gun we,“Ira, anu tarsa uweme wa zinu wuzaimum ige sa idi rize awuzi unu wuiasabar ba.” 3 Ma gun we, dayamuira imum me sa Dauda ma wuzi sama kuna ikomo ba, me wan aruniatanu tumeme. 4 Sa ma ribe udangeAsere ma ri imumare sa yazi ya Asereigebe sa yazi dayari ime ba, nani aroniameme wari, anu akatuma ka Aserewani cas wa rizi. 5 Nani dayamuira anyimo atize ta Asere, unu wuiasabar, anu katuma ka Asere wadiwuzi katuma uwui asabar sarki u iraaburi. 6 In bushi uye be sama tekiaginome. 7 Daagi irusa ani me, amiticukun ti runta tini nyara da uyauni ceba, da ida ira aburi ana buriba. 8 Barki vana unu memani AsereAsabar. 9 Mari aje unu ribize atidenge ta Asere. 10 Urunu ma ranidesa tari me ta wi, wa iki Yeso, wagu, “Yawunauri ahumanununu ronoAsabar?” Vat anime wa barki wa kemahira umeki uni. 11Ma gunwe, “Cangi

Umatiyu Bikoro bu Kirau in ni Re:12 11 Umatiyu Bikoro bu Kirau in ni Re:45aveni a unyimo ashime ingi ma zinin katuma, ku rizi anyimo uwa ronoAsabar, mada meki kuni masusuba.12 Ka huno kani unu ma tami kutamku ginome, barki anime ya wuna uriawuzi imum mu i huma uwui waAsabar.” 13Sa yesoma gun unu nume,“Wito tari tuweme.” mawiti, ti kuri tihuma gusi ti umureme. 14 Anu ubeziurusa wa suri, wa gamirka tize ani cenumeme, unu nyara una uhuna ume.15 Sa yeso ma tinka we, ma hiri ahirame, anu gwardang wa tarsi me, mahumani in we vat. 16Ma kwadiwe katiwa buki aye abanga me. 17 A'animebarki a nyinca ubuka ishaya agi. 18 “Urere um be sa ma zauka, desa marairiba in, de sa iriba in irumza barkime, indi wu me bi be biriri, madibuu anu zatu tarsa tize ta Asere unaukadure. 19 Mada cara iriba nani mabuu haw-haw, ba desa madi kunna nimyira nu me u nah. 20 Nisubo sa nabiki upura ni puraba; upitila sa wabiki uwuno uda wono ba, kadura adiri aje. 21 Anu uzatu tarsa Asere wadiinki iriba ani za unmeme. 22 A ehme unu babana urubo desa ma zinna agwergene, ma human in me, kubabana kabuki tizze mu kuri ma iriahira. 23Anu vat wa gamirka tizze, wagu, “Nani unugemani vana u dauda?”24Sa anu ubezi urusa wa kunna animewagu, “Unu ubari uba, zabul ugomoagwargene, unu me ma su zo agwe-gene.” 25 Yeso sa marusa ugamarauweme, magun we, “Vat tigomo sata harzina barki ni eru, ti di curno.Nipin nani akura sadi harzina barki nieru sadi adi ir aje. 26 Ingi unu uburimasuzo unu uburi, wa harzina ahiraani eru azigino me. Aneni tigomome tidi tunno? 27 Ingi unu bari uba, azabul uni suzo agwergene, ahanaashime we, wa suzo unu bari wa vi? Ianime we wani wadi cukuno anu barautize tishime. 28 Ingi me unu bari ubibe biriri ba Asere in suzo agwergeneanime, tigomo ta Asere ta aye shi azigino me. 29 Adi wu aneni aribe akura unani kara a ciri me tirunga,indaki atuba utira umemba, adi kucari tirunga ta akura me. 30 Desa da

mazo nan mi ba, nan debe sa ma-zon in orso nan mi ba madi samirka.31 Barki anime in boo shi, na ti vetenivat madini marume, nan usizikemewanu, vat desa ma sizikeme bi beubiriri ada ceke meba. 32 Vat desa matissa vana Asere, ca a veteme madinimameme. Dasa ma titta bibe biriri,ada vete madini mamebe, une nan-akura iwono. 33 “Nani igu matiti marizi uyome cangi urizi, nani igumattemazi zenzeg uyo me cangi uda rizimeba, barki a tingiza utiti ahira uyomeuni. 34Shi ahana iwa, aneni ida ke ibu tizze ti huma, sa izi ana aburi, barkiimum be sa ya re iriba, ine ini unu maboo. 35Unu iriba ishew, anyimo iribashew imeme maka wuzi imum muihuma, unu uburi, anyimo ani haraniburi numeme maka wuzi imum muiburi. 36 In booshi, uwui umara unevat imum be sa unu ma wuzi adigunguno ini. 37 Tizze tiwe tini tidiburwe, nan ti ri w. e” 38 Aye anudungara wan na nu bezzu urusa, wakabirka me wagu, “Unu dungara, tinyara ti iri bire bi huri ahira aweme.”39 Yeso ma kabirka we magu, “Anuuneh ana aburu. Anu bezi uzatu hem,wa nyara wa iri bihuri, bi huri bi zonisa adi bezzi we in daki bi Yunasa unuukurzo. 40 Kasi sa Yunusa mawu tiyeti taru uwui nan niye anyimo apuruabicere, ane ani vana unu madi wutiye ti taru niye nan nuwui anyimoadizi. 41Rono uweki utizze ti uninebawadi hiri nan anu uneh ugeme wadireki we. Nani wadi hem in tizze tiYunusa abame. 42 Rono uweki utizzeti ugomo ane u kudu, madi hiri wannanu uneh ugeme madi reki we. Barkima eh usuro upingaru une ma kunnaurusa u Sulemanu. Desa mateki sule-manu mayeh. 43 Sa ugwergene ubitingi masuro ahira unu, madi tarsi tihira ti uzatume umei barki u nyarau venke, mada kenze ba. 44 Abinimeani madi gu, 'In di kuri akura sama suroni.' Ingi makuro, madi kemakurame unu ma zoni aciki anime.45 Abinime ani madi ha maka intaagwergene usunare sa wa teki me inimumu iburi. Wa ribe wa cukuno abini

Umatiyu Bikoro bu Kirau in ni Re:46 12 Umatiyu Bikoro bu KIrau in ni Taru:33me. Unu uginomr ticukun ta dumome ti teki ta jeme uni curnome. Aneani idi cukuno inune uburi ugeme.”46 Mara anyimo atizze nan nigora,a inome nan anu henume wa turia matara. Wanyari wa buki tizzewan me. 47 Uye ma gun me, “Uwariuweme nan anu henu uwe me wa turia matara wa nyara ubuka utizze nanhu.” 48Ma kabirka magun me, “Avenia ino um? Aka veni anu henu um?”49 Ma witi tari uwatu anu tarsa ume,masa, “Uwari um be nan anu henuum. 50 Vat desa ma wuza imum mesa aco um, anyimo aseseri ma nyara,memani u henu um, nan ka ino um.”

Bikoro bu KIrau in niTaru1 Roni ginome yeso ma suri akura

me, maha maka cukuno ani kiru nuraba udanga. 2Nigura na nu gwem niorno ahira ame, maribe uzirgi mack-uno. Nigura me ni orno uhana ubi-nani. 3Mabuwe timumum gwardangin nu rezi utize, magu, “Uye mahaatibira. 4 Mara anyimo ucobo isanaire hoo irizi una, i nyin itingi ini.5 Ire irizii upambara sarki manyanga.Isuri memme rum. 6Sa uwui wanyen-nyene i nami iwu lau iwazi. 7 Ireirizi anyimo ikana, ikana i gwinciriini. 8 Ire irizi a manyanga mariri, iwubihoo, irre ak kem mareu ma'inoa-ino, irre akuru tattasi, ire akura tata-taru. 9 Vat una titui tu kunna makunna. 10 Anu tarsa ummeme wa e,wagun me, “Nyani yawuna uzin innubo uwe tize tiginome?” 11Makabirkawe magu, “A hem shi irusi tigomo tasesere, daki weme ba. 12 Barki unimuake akinkimen ā makem gwardang.Unnu dira ā kabi imumbe sama zini13 Ine ini ya wuna in zunu bo uwetize in gamari anime. A myincik-ina ubuka u Ishaya agi. Kunna idid 14 A hira uce me tize ti Ishaya taminca, ta guana anda sa ula kunnawadi kunna, shi iso shi unu una be saidi rusi; ahira uhiraa idi hirii, abineani idi cukuno sarki urusa. 15Mu rubamamuwunamakotoros, wa korso tituituwe, wakuru wa korso aje awe, barki

kati wa iri in na je awe nami, wakunna intitui tuwe, wakuri warusin inniriba i we wa gamirka in human we.'16Aringirka aje ashime barki sa ahira,nan titui tishime barki tikunna. 17 Inboshi kadure, annu kurzuzo utize wabara bi barka bu hira imumbe sa i hiraa anime daki wa ira nani wakunna ba.18 A tizee tunna ti bira tigino me sama wuza. 19 Vat dee wuza makunnatize ta azesere dakiwuza katumani ba,unu buru ma huppi imumbe sa abiraanyimo iri a imeme. I nee ini isanasa ya rizo azesere una. 20 I gebe sa yarizo apo, ine ini unu innu kunna utizeamawu puru arum. 21Mazomen innitini, i ye uzattu utonno ame, tak inkiuzito wa kemme anyimo atize tasereama piliko. 22 I gesa ga rizo anyimoikana, ine ini debe sa ma kunna tizeta sere barki urunta imummu uneetize me tida wuza katuma ame ba. 23 Ige de sa ahira amanyanga mariri, inee ini debe sama kunna tizeme, mawuza katuma ni. Kadun dure we wani anu kem umare ma inoa, i no nanakurtat tasi uye akura ta'aru. 24 Maewen tire tize anyimo atize, magu,“Adi tigomo ta sere nan nunu be sama cofo isana uru ume. 25Anuwa rariinti moro, oroni masuri maha makacoffo isana i'ure ukwe sas anyimo ialkama me, madusa. 26 Ti bira meti hiri ni gome, ukwe u bezi nice niuni. 27 Arere una kuame wa e wa-gun me 'Unu kura, isana iginome daaya rizi ba? Ane ni ya wuna ukwe?'28 Magun.' we urrunu uburu manima w uza katuma ka gino me; Arereme wagun me, ani tika kara ti orii?'29Magun we, 'Um kati ahira ukarameikari nan bi sana me. 30 Cekkini i'u zinigome u hana uganiya uwesi, “Indibuki anu wesi me wasuso ukwemesas wa tirzi uni atira tiri a punsi, bihoo me a wu ukere.'” 31 Ma e' wetire tize anyimo atize, magu, “Tigomota zesere kasi gussi bi hoo bibiwi,gussi sa uyemahamaka bira uru ume.32Bihoo bicin anyimo amatiti, inki wauna, uke u'aki marre matitin in nugwuik, inyin ike i bari masu iri me.”33Makurumanyawa tize anyimo atize

Umatiyu Bikoro bu KIrau in ni Taru:34 13 Umatiyu Bikoro in ni Nazi:12magu, “Tigomo ta zezsere tizi kasi uy-isti uni, u ge be sa uru nee ma ziki muina mu alkama muso mataru madurivat mamari.” 34 Vat yeso ma uu niorime tize a nyimo tizee. Madaa boweimum senke ini tize anyimo atze.35 Barki amyincikina ubuka u Ishayaa gi, “Indi buki tizee anyimo atizeindi kiti imumbe sa izi ni hunzi daati utuba une.” 36 Ma cekki ni orimemaribe akura, a u tarsa u yeso wae'ahira ame wagu, “Bee zin duru tizeanyimo alize titi kwe anyimo uruu.37 Ma kabirka we magu, “Unu coboisana iriri iginomememani vana unu.38Urume une, uni unee; isana iriri gi-nome wewani ahana ati gomo taseretikwe ahana unu uburu. 39Debe samacoffi isana iginome, unu buru mani.Uganiya uwesi une uni umara unee,a u wesi me wewani ibee ikadurakasere. 40 Kasi, gussi sa orso tikwe,ane ani icukuno umara unee. 41Vanaunumadi tumi i beu ikadura kameme,andebe sa wawuza nu upillizo vat,nan nanu wuza anu wawuzi niharaniburu, wasussowe atigomo tume.42 A di rekuwe anyimo ura ubanban.Washi abini me warumzi ti nyo. 43 Abine ani anu asheu wadi nya masaatigomo ta coo uweme. Una tituitu kunna wa kunna. 44 Tigomo tazezsere kasi ukem uni sa, urari a diziiuru, ugebe sa uye ma kem, makurmakorso uni anyimo urume ma zizibi sana vat innu be zizi apuru arumame maka kwa u rume. 45 Tigomota zessere kasi unu kem mani, imumiriri ihuma. 46 Sa maa kem imum iririi indai, ba maha maka ziza imumbesamaa zini makwi ini in. 47 U hannaukanime tigomo ta zessere tizi kasiikalli sa a reki uraba udang, imensiicere sas, sas. 48 Saya myinca, ahun-guko ini ani kira acukuno a zawi icereihuma me, areki ani ruu, izenzen mea sairka. 49 Umara unee idi cukunoane ani. I beu kadura ka Asere wadishri, wa wati anu aburu anyimo anuhuma. 50Wa rekuwe anyimo ukabisa.Wadi shi warumzi tinyo. 51 “Yarusaagino vatti? wagu e. 52 Magunwe, “Vat anudungara atarrat sama

cukuno anu tarsa uti gomo ta zessere,kasi u akura mani, de sa maa intaimummu itari isoo na ni kuzu i so.”53 Sa yeso mamara tize anyimo tize,ma hiri ahira me. 54 Sa maa ayeani pin nuwe me, ma dun garwe atidenge tutarsa Asere, imum ibi yauimekuwe wagu, “Abani uni u gememakem urusa ugeme anime nan nubesi ubari? 55 Unu geme daki vanauna si ba agino ani baa? Da anuhe reewani in yakubu, nan yusufu,a saminu, nan yahuza baa? 56 Anuhenu umeme a'eewa zōo ni gome nanharu baa? Abani unu ugeme ma kemimumu igeme vat ana me?” 57 Wapilizo barki me. Ba yeso magun in we,“A i adaa nyinzame unu kurzuzzo tizeta Asere uturu ume ani pin nu we nanna kura awe me ba. 58 Dakki mawuziimumu bari gwardang abirkome ba,barki u zatu hem uwe.

Bikoro in ni Nazi1 Uganiya me ugomo hiridus

antitas makunna abanga a yeso.2 Magun nanu aka tuma kamemeyohana ubaptismamani. A hirzame ahira ani wono, ine ini ya wuna mazinuna bari u wuza uti mum tidandand.3 I rusa hiridus mā meki yohanama tirzizi me ma han me akura anirer barki hirudiya, unee u henu ufilibus. 4 Barki sa mā buki me iddarizi me ma wuzi anya nan Hirudiyaba usuro u, inko utize. 5 Hiridus manyari uhuna ume, ma kunna biyaubarki sa anu wa ziki me unu kurzuzoutize ta Asere mani. 6 Sa uwui uyouhiridus wa kete uca u hirudiya mawuzi morso anyumo anu Hiridus makunna urunta kang. 7Ma inki me tizenan itono agi madi nyame vat imumme sama ikmo. 8A inome gun ucamema nyame nice yohana unu baptismaa'ana me ayumo iso. 9Ugomo ma wuapuru abid, barki itono samamuwuzaanyimo anu ma gu anyame. 10 Matuburko akura anirere me a ha akayoro nice ni yohana. 11 A en nice meanyumo iso a nya uca me maka nya aino me. 12 Anu tarsa ume me wa ziki

Umatiyu Bikoro in ni Nazi:13 14 Umatiyu Bikoro bu Kirau in nu Chibi:14ikizi me waka vatti wa ha wa ka bukayeso. 13 Sa yeso makunna ani me maribe uzirgi umei ma kata a ara hirasa madi cukuno in sisin me. Anu atipinpin sassas wa tarsi me ati buna.14 Sa ma tuno uzirgi me ma iri anuwa orno gbardang ma kunna ugogoniuwe ma hunzan are ana tikoni. 15 Sauwunjoro wawuna anu tarsa ume mewa ka kem me wa gun me uwui wamara ceki anu wa ka nyara ace aweimum yare ati hihira. 16 Yeso magu,“Dakiya cukunnu gbass wa dusa ba,nyani we ire iumwa dusa ba, nyari weire imumwari.” 17Wa gunme ubirediunu cibi uni tizin nan icere ini irecass. 18 Yeso ma gu nyani mi. 19 Yesoma gun nanu me wa cuku ati kpe. Maziki ubiredi unu cibi nan ni cere ini ireme, ma yese aje aseseri ma ringirkama pussi ubiredi me ma nya anutarsa ume me wa nya niura na nume.20 Vat wa re wa tii, wa orre ukasi meumyinca mugira belum. 21 Anu sa ware wa biki aru cibi ahana aruma sarkiane nan ahana . 22Sawamara yesomawu anu tarsa umeme wa ribe uzirgimei bati wa kuri nikira, ma tonnobati ma gun we wa dusa. 23 Sa magunna we wa dusa ma nyene ani panain nice nume uwuna ubiringara. Ahira abee a me abini me in sisin me.24 Uganiya me sa uzirgi me wa bikiatii uraba udandang, i barka imei nunzuro uzirgime, upebu in nishina nanwe. 25 In na rumu a taru aniye wairi yeso ma haka asesere a mei metantu aye ukem uwe. 26 Sa anu tarseumeme wa ira me in tannu asesereamei wa kunna biyau wa gu, “Imoliini,” barki biyauwawuuhunu. 27Yesoma buki we tize dibedibe ma gun we,“Katti ikunna biyau ba in mani natanimuruba.” 28 Bitrus ma kabirka magun me “Ingi homani ugomo Aserewuna in ee ikem we asesere ameime. 29 Yeso ma gun me, “Aye.” SaBitrus ma suro anumo uzirgi me,ma tunguno tanu asesere amei tantuka kem u yeso. 30 Sa Bitrus ma iraupebu me ma kunna biyau ma tubiupirsamawuuhunumagun, ''Ugomo

Asere buram.” 31 Yeso ma witti tari,dibedibe ma meki me ma gun me''Hu unu hem ucin nyanini ya wunawe uhara iruba? 32 Sa yeso nan Bitruswa rube uzirgi me upebu me u tunno.33An de sa wa rani uzirgimewa nonzoYeso wa gunme, “Kadundura hu vanaAsere mani.” 34 Sa wa kafa wa tua manyanga mu jansarat. 35 Sa ananipin me wa rusa yeso mani wa tunivat ana nyagame a een na nu ati koni.36Wa ikki me ca w dari udibi ume me,vat de sa maz dāri ma huma.

Bikoro bu Kirau in nuChibi1 A ra anime anu bezi urusa nan

anu nyerte udungara u musa wa ehahira a yeso usuro urushalima wagu, 2 “Nyanini ya wuna anu tarsauwe me wapattilka utanda wa nanu?bark sa waka ri imu yere sarki ukpicoutari.” 3 Yeso ma kabirka we ma gun,“Nyanini ya wuna shi i pattala tize taAsere barki utanda ushiq? 4 A ginome Asere ma gu, 'Nya aco uwe me,'nan 'Ka ino uwe me ti nanu, vat de sama zogo aco umemenan a ino umemea hume.' 5 Shi be ya guna, vat desa ma gunna in ka co umeme nan aino umeme, “Imumme sa izi idi kem ahira amma nyanki Asere.'” 6Dakki yacukunu gbass unu me ma nya aco metinanu ba, barki utanda u shi me yazika tize ta Azere tizo me anyo imumba. 7 A nu abur ine ini Ishaya mabuuki ace ashime unu guna, 8 'Inozonme in tinyo tini cass mu ruba mu shime mu zi pitt nan mi. 9 Heem inii nonzo ni mi, i bezizi utanda wanuanyo atize ta Asere.'” 10 Yeso ma titianu ma gun we, “Kunnani i rusi.” 11 Imum me sa idi suri anyo unu ine iniidi cari unun inzo imum me sa unumadi ri ba.” 12 Anu tarsa ume mewa eh wa gun me, “U rusa anu beziurusa wa kunna muruba in tize tiginome?” 13 Yeso ma kabirka ma gu, “Vattibira sa tizome ta co um tini Aseseriba ca a ruti tini.” 14 Cekini we a rubowani zi unu hungo arubo, i ngi urubomahunguko urubo vatti uwewadi rizi

UmatiyuBikoro buKirau innuChibi:1515UmatiyuBikoro buKirau innuTasi:12anyumo uwaa. 15 Bitrus ma gun me,“Pokon duru tige tize me.” 16 Yes magu, “Ana me daki ya rusa ba? 17 Dakiya ira imum sa aka ri, iki tarsa, apuruika suro ati tere? 18 I mum sa idi surianyo ine ini iki cari unun barki sa yasuro iruba ini. 19 Ti mum ti bur tisuso iruba ini, u hunaunu, amurananune nan uruma sama, ome uwe, irubautarsa ahana aruma nan a ee, nikari,moco nan ti zogo. 20 Ti mum sa ti carsa unun ta zigene inzo imum sa unuma diri sarki ukpico utari ba.” 21Yesoma dusa uhana amanyanga mati pin-pin tu taya nan usidon. 22 A bini meuru nee wanu kananama eh inu hunuunu gusa” buramugomo Asere, usanu Dauda, ugbergene ma mekim ucauni.” 23 Yeso ma ciki tik, unu tarsau yeso ma gun me gido me mazi unuwuza uru sisip nan nugbejere. 24Yesoma kabirka ma gun we, “A tummambarki itam isaraila sa ya hunna meinzo barki uye ba.” 25Ma eh ma tun-gunu ma gu, “Ugomo Asere buram.”26 Ma kabirka ma gu, “I da rizi me aziki imumyare ya hana anya ahana iwoci ba.” 27 Ma gu, Ee ugomo Asere,a hana iwoci me wa ka ri imumyaresa irizizo a dizi yana tikura tuwe me.”28Yesoma kabirkama gunme, “Une uhem uweme uzin ni kara, ca imummesa unyara kukunu.” 29 A bini meyeso ma tarsi urabi uraba udandandugalili. Ma nyene ahira azallan macukunun. 30Anu bardang wa eh ahiraameme nigome nan zati uti buna nantari, arubo, anu nyungurzuno nanaturi wan anu koni gbardang wa inkiwe ati buna ti yeso ma humman we.31 I cukuno anu imum ugamara, aturiin tize, anu nyungurzuno wa witino,anu zati uti buna in tanu, arubo urubira. Abini me wa nonzo Asere uisaraila. 32 Yeso ma titi anu tarsaumeme ma gun, “In kunna ugogoniwanuageme, kani tiye ti taru nan mi,sarki imumyare. In da nyaram in cekiwe wa dusa ani me ba kati wa akkiwa zitti una. 33 Anu tarsa umeme wagun me.” Abani tidi kem imumyaresa idi bari anu wa gene gbardang ana

me, ani jaa nige me? 34 Yeso ma ikkima gun we” ubiridi uhunnu uni izin?Wa gum” unu sunare nanmu ceremucinci cingili. 35Mawunigura nanumewa cukuno adizi. 36 Ma ziki ubirediu u sunare me nan icere ma ringigama pussi, ma nyanu tarsa umeme, wahari anu me. 37 Anu me vat wa ri wati, wa ori ukasu me u myinca mu girausunare. 38 Anu me waa ri waa bikiaru anazi, sarki ane nan ahana. 39 Sayeso ma gunan ina nu me wa dusa,ma nyene uzirgi umei ma dusa uhanaumagadan.

Bikoro bu Kirau in nuTasi1 Anu bezi urusa nan ma

sadukiyawa wa eh ahira a yeso wanuari ubatta ume, ca ma bezi weimum idandang sa idi bezi ubariumeme. 2 Ma kabirka ma gun we,“Ingi aseseri avuna innu wunjoro, igu, 'Im-hh nisizo nisa rizi.' 3 Ingi yaira aseseri avuna nisisizo abe, igu,kani adi rubu ure. Ya rusa uzinaseseri, i dake irusi uzina uganiyaugino me ba. 4 Anu ganiya ugino meanu zattu rusan Asere wani wani anaburi wa nyara a bezi we imum, adabeze we ba. Si i yanana, yeso ma dusama ceki we. 5 Sa anu tarsa umemewa hana anire nikira, wa ringi wapirke me ubiredi. 6 Yeso ma gun wa,“Hirani, i wuzi seke unu yistin wanu bezi urusa nan ma sadukiyawa.”7 Wa tubi ubo acece unu gusa, “Nanuzatu aye unu biredi me unni.” 8 Sayeso ma ira anime ma gu, “Shi anuhem ucin, nyanini ya wuna igusa izoshi unu biredi? 9 Anu me daki yarusa ba? mu gira mu hono muni yaoro? 10 Uganiya sa ma rin nanu aruanazi uni biredi unu sunare, mu giramuhono muni ya ori? 11 Nyanini yawuna daki ya rusa uguna inbo aba gaubiredi uni ba? ma guna wuzani sekeunu yistin wanu bezi urusa nan masadukiyawa. 12 A bini me anu tarsaumeme wa russi uguna wa wuzi sekein nanubezi urusa nanmasadukiyawainzo uyistin me sa awuza ubiredi ba.

UmatiyuBikorobuKirau innuTasi:1316UmatiyuBikorobuKirau innuSunare:1713 Sa yeso ma aye ukaisariya ufilibima ikki anu tarsa umeme ma gu,“Aveni anu wa gusan vana unu?”14 Wa gun me, “Aye wa gusa yohanaunu baptisma, aye wa gussi Iliya, wagussi Irimiya nan uye anyimo anukurzuzo utize ta Asere.” 15 Ma gunwe, “Shi naa, mi aveni?” 16 SimanBitrus ma kabirka ma gu, “Ho manivana Asere unu ivai.” 17 Yeso kabirkamema gu, “Hu una re-aje mani simanvana u yohana unubu binama nanmaye mani ma bezi we ba aco manisa ma ra aseseri. 18 In kuri inbu wehu Bitrus mani, anipo nigeme indibari anu am anu tarsa Asere, an de saiwono izo me unu bari awe ba. 19 Indi nya wemabudi mati gomo ta seseriimum me sa ya tirza une izin unnutira aseseri, imum me sa ya sopo uneizin unu sopo aseseri. 20Ma hungukoanu tarsa ume me ti tui kang kati wabuki uye agi memani vana Asere ba.21 Abini me yeso ma tubi ubezi anutarsa umeme ya cukuno me gbassma ha urushalima make zito sasasatari ta nanu nan anu adandang nananu unyirte udungara u musa a humerono uku taru mahiri. 22 Bitrus matiti me nikira ma gbarika me ma gu,“Asere awu pit in ani me nan hu, anime ida kemme hu ba ugomo Asere.”23 Yeso ma gamirka ma gun Bitrus,“Abame unu bur, hu unu nyara iriziini, ubassa timum ta nabo tini inzo taAsere ba.” 24 Yeso ma gun anu tarsaumeme, “De sa ma nyara matarsumcamaya rime nice numema ziki ijassima tarsum. 25De sa ma nyara maburinice nume madi diri nice nume, desa ma nyari me nice nume madi kemnini. 26Nyanini unumadi kemune vati ikki nice nume? nani nyanini unumadi nya anyo anice nume? 27 Vanaunumadi eh nan ana kadura kamemeanyumo ani nonzo na co ume me.Abini me madi nya kondevi imumanyo akatuma kame. 28Kadundure inbo shi aye ashi me sa wa turi abamewadawonoweba, wadi iri u ayeuvanaunu anyumo ati gomo time.”

Bikoro bu Kirau in nuSunare1 Yeso ma ziki Bitrus adumo atiye

utasi, wan yakubu nan nuhe nu ne ya-haya, mahem we anire nipo zantaranwe i sis iwe. 2 U zi na umumeme uniaje awe, muhene muwu kasi masa muwui, turunga tuwo me ti wu tirumtizinnu nyinza u masaa. 3 I ye musaIliya watonno ahira awe, in tize nanyeso. 4 bitrus magun in yeso, “UgomoAsere, yawuna uri, tirani ahirame.Inki u nyara, inturi madanga ahirameu indai uwe, u indai u musa aa uindaiu Iliya.” 5 Araa anyimo atize akemuganjimari uma saa wa aye wa inpowe. Akunna nimyiram unyimo ugan-jimari me, nigussa, “Unigeme vanaummani san in nyara in zini irubairum imme ka, kunnani me.” 6 Saanutursa u yeso wa kunna anime warizi adizii, biyau bimikiwe. 7 Yesoma'e madarwe, magu, hiranii katikunna biyau ba. 8 Sa wa yeze acedaa wa ira u nuba, wa iri yeso manicas. 9 Wara anyimo utuno anipome,ba yesoma kpadu wemagu, kati ibukiu ye imumbe saya ira, senke vanuunu mahira anu cau. 10 Anu tarsa uyesowa ikime, wagu, ane-in anu dun-gara utize ta taura, wagu, yaa cukunoIliya ma aggi za u aye? 11 Makabirkawe magu, yaa cukunno iliya madie barki madi cikki i cukuno. 12 I neeini inboshi, Iliya mamu aye, wa taa'meni ba, wuzame imumbe sa wa irayawunawe. 13 A nee ani vana unumadi zitti atari tuwe me. Abineeani anu tarsa u yeso wadi ku rusininti zeme, ti yahaya unu zorsizanutini. 14 Sa wa biki ahira ani gura,urrunu ma e ahira ame, matungono,aje amee, magu. 15 “Ugonaa sere,kunna ugogoni u vana um, mazinnuzitto in matirizi, kan mahari ki u riz-izzo ura nan mei. 16Mi be mahannanwe ahira anu tarsa uweme iye daawarusa u humanime ba.” 17 Ba yesoma kabirka wemagu, shi anu u zattuuhem in tize ta Asere, anu agwas uganiya ugeme! innu mayaa uni in-dicukuno nan shi? innumaya uni indi

UmatiyuBikorobuKirau innuSunare:1817UmatiyuBikorobuKirau innuWituTare:22dodon kuno shi? me nin me abanna.18 Ba yeso ma bubbukime, bibe bunuburume bi cekime, vana ma huma.19 Anu tarsa u yeso wa'e ahira me wahungu kome ani kira, wagu nyaani yawunamaa gaaharuu suso?” 20Magunwe, “Ucin uhemu shi uni wa wunu”kadundure kani in bo shi, gussi izinnu hem cin kaasi umustad, ida gunan innipo niginome, hira abannameukuri abirko!” ani kuhiri aherame im-mumu ugame ushi izoni. 21 Usasanaiginome ida susso me ba senke inbiringara nan niwe nimei. 22 A wadaugalili, yeso magunwe, “Vana unu adinya atari ta nu. 23 Adi hume, roonoukku taru adi hirzame.”Vatwa in pinointipuru ti bit. 24 Sawa aye ukafarnahum anu kabsa ukassu ikirf ubenkiutize tu dengesere wa ha ahira abi-trus, wagu, “Unu dun gara ushimema'nya uben?” 25 Ma gu, “E, makema nya.” Sama ze akura, yeso mabukime tizemagu, “Bitrus nya'ani waira?” Avee ni agomoo nee wa orsoikirfi ahira hanna a we, nani ahiraa'aye. 26 Samaa guna, “Ahiraa aye”ba yeso magun me, “A nyo azika meahanname. 27Vat in anime, barki katiti carwe hana uraba udang uwuzzitiwita, bicere sawa tuba u mikimeuziki. Inwa pokko anyome udi iriikirfi anyimome u ziki ikirfi iginoouhaweni in, nan iwe”.

Bikoro bu Kirau in nuWitu Tare1 Uganiya uguno me anu tasa

umeme wa eh ahira a yeso wa ikki mewagu, “Aveni ma teki unu gbadanganyimo ati gomo ta seseri?” 2 Matiti vana ucin anyumo awe. 3 Magu, kadundure inbo shi in daki yakurzo ace ashi kasi ahana acicin baida ribe shi anyimo ati gomo ta seseriba. 4 Vat de sa daki ma zika niceanyo ire imum kasi vana ucin ugemeba, mada ribe me ati gomo ta seseriba. 5Vat de sa makaba vana ucin kasiugeme barki mi, i mani makaba. 6Vatde sa ma wunā unu inde anyumo ahana ageme macara abangan sa wa

hem in mi, idi teki a tirzi me unanzuudandang irir arekime anyumourabaudandang uconcon. 7 Wa dee unebarki ucara abangan ya cukuno gbassucara ucara abanga u eh, de sa mawuna una me ma dee. 8Nyoro ubunanan tari tuwe me u vetten ingi tiwuza we ucara abangan iteki uribaati gomo ta seseri inu buna u indenan tari ti inde wanu guna areki weanyumo ura uzatu umara inti bunatuwe tire nan tari tire. 9 Ingi nijewuwe upilko kara nini uveten, itekiuribe ati gomo ta seseri in nije ni indeinnu areki we anyumo ura in najearere. 10 Hirani kati i izi unu indeanyumo ahana acicin wa geme ba, inbo shi ibe ikadura ka Asere awemeaseseri wa hira muhenu maco um desa mara anyumo aseseri. 11 I rusavana unu ma aye barki ma buri ande sa wa hunne we. 12 I bassa ingiurunu mazin ini tam ini ni ino bi indeba hunne me i hira mada ceki meukasu me ma dusa unyara ubi indeme ba? 13 Ingi ma tinka bini, irubaime me idi rume i teki unu ni, inouzati ubi inde me. 14 Ani me ani acoushi me sa ma rani anyumo aseserimada nyarā me unu inde anyumo ahana acincin wa geme mahunne ba.15 Ingi u hennu uwe me macara weabanga, hana uka bukamehunanme,ingi makunna we wa bura me. 16 Ingidaki makunna we ba nyara unu indeutizi anyo ana ware nan watara ikeki.17 Ingi daki makunna we ba, ubukianu tarsa Asere ingi magame ukunnaanu tarsa Asere uziki me de sa matame Asere nan unu cara abangan samagame ubarka. 18 Kadundura inboshivatti imum me sa ya tira une izinnutira aseseri imum be sa ya sopo as-eseri. 19 In kuri inbu shi, ingi anuwareanyumo ashi me une wa hem wa ikoire imum, aco um sa marani anyumoaseserimadi nyawe. 20Barki vat ahirame sa ana ware nani wataru gurnanizi na we. 21Ara anyumo anime Bitrusma ehma gun yeso, ugomoAsere kanika hono kani uhenu um madi carrumiruban in vette? kanu sunare? 22Yeso

UmatiyuBikorobuKirau innuWituTare:2318UmatiyuBikorobaKurarenudire ubi Inde:22ma gun inzo kanu sunare ba akurusunare kanu sunare. 23 Barki ani meadi bati tigomo ta seseri nan urugomosa ma nyara ma bassa ucira ume meatari tarere ame me. 24 Sa ugomome mara anyumo ubassa me a eh mureme wazurta sa matarsa me uge samada ke makurzo ba vat uciki umeune. 25 Sa madira ukurzo men, ugonomagu azizi me nan une me wannahana me vat nan imum me sa mazinakurzo ikirfi men. 26 Urere matun-guno ma gun me nata iruba indikurzo we kondi nyanin. 27Ugomo memakunna ugogoni urere me macekime ma ceki ureme me. 28 Sa ma suromagurnananure uronime samatarsame ureme ikiirfi cin ma tappi me iririma gu nyam imumme sa in tarsa we.29 Uroni me matunguno ma gun menata iruba indi kurzo wen . 30 Urereme ma ga me mahan unu rani meakura ani rere, agimakurzomen. 31Saaroni akatuma wakunna imum meicari we muruban wa kurzo ugomoimum nan. 32 Ugomo matiti me magun me gu unu ubur mani, ma cekivat imum me sa imtarsa sa wa tizom.33 Daki ya wuna inu ukunna ugogoniuroni akatuma kawe ba? 34 Ugomomakunna iruba kang ma gu anyametitere makurzo vat ureme sa matarsame. 35 Ani me ani aco um sa maranianyuno aseseri madi wuzi vat de sama nyari me uceki uhenu umeme iniruba ka inde.

Bikoro ba Kuraren udireubi Inde1 Sa yeso mara tize tiginome

vat, macekki manyanga mu galili,maribe uyahudiya sa uraa in nuhuruumacanga mu urdu. 2 Ni orinanugwardang ni tarsime, ma humuzanwe abirko me. 3 Are anu bezirusa wae ahira me wabatime, wagu, “yawunaari unu ma cekki unee ahira kadiyaimum?” 4 Ma kabirka magu, “anidaa yamu ira uguna desa mabarwedaat, utubame mabarwe unee nanvanuu mar?” 5 Makuri magun we,unu madi cekki a inoo nan ka coo

ume, mapattina nan unee ume warewageno wacukuno nipum ni inde.6 Uhana je dakki apum are ba, niinde ni ni, imumbe sa Asere apattakatti unu ma hari ini. 7 Ba wa gunme, “Nyaa ni yawu musa magu kinianyettiki ahu anya, nani a cekki uneema dussa?” 8Magun we, “Barki ugbasushi uni wawu musa mahem shianime, daa ti utuba idazome aniba.9 In kurin bushi, dee sa ma cekkiunee ume, inki daki ma wuza imumuzenzen in ba, maka zika uru neesas mawuza imum izenzen ini, debesa ma zika unee me sa agido cangima wuza imum izenzen.” 10 Banutarasa wagun me, “Inki ane ani izia tii nunan nu ne ume, uzatu wuzanyame uteki.” 11 Magun we, “Dakikoya nu mani madakee maziki ani meba, senke da sa ahem imme anime.12 Aye wa rani ayozowe ane ani, ayewarani anu wani wuna we ani me. Aye wewani inna ce u we barki unyarautigomo ta zesere. Vat unu kunnautize tigeme ma ziki, ama ziki.” 13 Uganiya uginome a e men ina hanaacincin barki matarwe tari, ma wuwebiringara, ba anu tarsa umeme wakuburka we. 14 Ba yeso magu, “Kiniahana a cincin wa e ahira am barkitigomo ta sesere me tu saa sana uweeuni. 15 “Bama tarwe tari madusa.16Ba uyema'e'e' mamunanmemagu,unu dungara nyani indi wuzi in kemu vengize uzatu marsa?” 17 Bamagunme, “Nyaa u'ige zom ahira imume' gebe sa izi i huna? unu huma unuinde mani, inki unyara u kem iveiuzatu marsa, tarsa in u buka ugeme”18 Bama gunme, “Uyayya?” Yesomagu, “Katti uhunu ba. Katti u wuzizenzen ba. Katti uwuzi nikariba. Kattiubuki imun mu igebe su tawe inni ba.19Nya acoo nan ka ino uwe tima nu, uhem innu hoo kasi ni ce nuwe. 20 Bamanyani me magunme, “Vat mamutarsan anime, nyani ya dem?” 21Yesomagunme, “Imum inde ini ya de we,hana uka ziize vat imumbe sa uzini,unya ande sa akara amara, udikimgwardang a zesere. U' e, utarsum?”22 Sa ma nyani ma kunna anime, ma

Umatiyu Bikoro ba Kuraren udire ubi Inde:23 19 Umatiyu Bikoro ba Kurare:26dusa, inna puru abit barki me unuimum manikam. 23 Ba yeso maguninnanu tarsa umeme, kadundureinboshi idi cukkuno in ni jas si unimum maribe atigomo ta zesere.24 Akkanime inboshi, idi teki innuseke uronkomi uribe ani hara na lira,innu guna unu kem maribe ati gomota zesere. 25 Anu tarsa umeme biyaubimek we sa wa kunna anime, waguinka anime ani avee ni madi kem ubura. 26 Ba yeso ma iriwe, magunwe, “ahira anu, daa imimu wunauniba, ahiraa sere kodi nyani idakewu. 27 Ba bitrus makabirka magu,“iye ta cekki adodu aru vat tatar sawe,nyaani tidikem?” 28 Yeso magunwe,inboshi kadundure, uganiya uso savana madi cukkuno ukwanku utigomo tume, shi saya tarsam, shi waniidi cukkuno u kwanku alem ukirau inkare usarila. 29 Vattu shi ya censi tikura, nan nanu henu a'e, anu henuaruma, nan ka ino, nani acoo nanna hana, atiru, barki nizanum madikem gwardang, makuri makem ivaizatu marsa. 30 Anu tuba gwardangwadi cukuno ana dumo ana dumo wacukuno anje.

Bikoro ba Kurare1 Ti gomo tz seseri tizi kasi una

kura sa ma suro ni sissizo u nyara anusa wadi wuzi me katuma u in nabi.2 Sa wa barka nihiri ma hanwe uru.3 Sa ma masuro inna zumo utara makem ayewa ciki sarki katuma kuwuza.4Magunwe, “shima tarni wa hem indinya shi imum iihuna” wa hem. 5 Samakuri masuru unu wui inna zumoataru ma han in aye. 6Makuri masuriin na zumo udibi ma kem aye, wa turiheem a ime, ma gun we nyanini yawuna ituri heem anime? 7 Wa gunme, daki ta kem de sa madi nyan durukatuma kani ba, magun we, “Hananiuru um changi” 8 Sa uwunjoro wawunama gun unu tarsa unu rume titaana katuma me u nya kondevi ikirfiime, tuba ahira an de sa we wani waaye inna dumo umasirkan ande sa watuba u aye. 9 An de sa wa aye inna,

umo uchibi ma nya we ikirfi inni hiri.10Anu tuba aye me wa bassa adi kinkiwen, wa iri a nyawe ikirfi ini hire nini.11Wa kabi unu curno me iruba. 12 Innu gusa haru sa ti hiri usa uwui hu bewa nyan duru ikirfi rep nan an de sawawuna u awa u inde inka inna. 13Makabirka unu inde anyumo awe me magun me, uroni um barki ma wuza shizenzen ba. In gusa ta barki ni hirinini? 14Kaba imumsa izi iweudusamimani ma iri ya wunna uri in uya anadumo me rep na hu. 15 Daki ma bariiwuzi imum sa ya wunam in imumin ba? nan ni ukunna inni eru minibarki sa inzin iruba ubenki gbardang?16 Ani me ani ana dumo wa di ajeanaje wa kuri anaje wa kuri adumo.17 Yaso nan anu tarsa umeme sa wahaka unyene uhana urushalima, yesoma hunguko we nikira nuna ma gunwe. 18 “Haru be tihaza urushalima,adi nya vana unu atari tunuudandangu katuma nan anu nyerte udungarau musa, wa di gu a hume. 19 Adinya anu zati utarsa Asere me wadiwuzi me nibasa, wa cobi me gankirkame, unu wui utaru adi hirza me.”20 Abini me a eno ahana zabadi maeh nan ahana ameme wa wa turgunoawu henu mu yeso ma gu inyara iriimum. 21 Yeso ma gun me, “Nyaniniunyara?” ma gu “Wuna ahana amware wa geme wa cukuno anyumo atigomo tuwe me unu inde atari tinareunu inde tari tinan gure” 22 Yeso magun nahana me, “Itashi imum me sai igizo ba, idake isi iso ijasse sa indisi?” 23 wa gun me “ti da ke” Ma gunwe, “Kandundure ida ke isi iso im, ucukuno atari tinare nan ni tinangureinzo mimani ini kara nu nya ba acoum asesri ma inki barki de sa mazauka” 24Ukasu anu tarsa ume ukiraume wa kunna iruba wanu kasu anawere me. 25 Yeso matiti we vat magu, “I rusa ubere sa agomo ande sainzo a yanhudawa wani ba wa ka bezianice nanu awe, ananu aweme cangianice wa bezi ubari anice nanu awe.26 Ida cukuno me anime anyumo ashime ba, de sa ma nyara macukuno

Umatiyu Bikoro ba Kurare:27 20 Umatiyu Bikoro ba Kuraren in bi Inde:26unu udandang gbas macukuno unakatuma ku kasu ushi. 27 De sa manyara ma cukuno unaje ashi, gbasmacukuno urere ushi. 28 Ani meani azi vana unu ma aye inzo agiawuzi nirere ba, me mani madi wuzinirere bati maburi anu gbardang”29 Sa yeso nan anu tarsa umeme wadiceki ujeriko, anu gbardang wa tarsiwe. 30Wa kem arubo were wa ciki anikira nuna, sa kunna yeso tatu aka wayeze amyiran wa gu, “Unu dang, usnu Dauda kunna ugogoni uru” 31 Anuwa tarika we agi wawu tic wa kuri wakinki uyeze amyiran wa gu “unu dangusan u Dauda buran duru.” 32 Yesomatonno ma gun we, “I nyara in wushi aneni?” 33Wa gun me, “Unu dangtinyara tikem u era ahura” 34 Barkiugogoni yeso ma dari aje awe me,apokino uganiya me wa tarsi me.

Bikoro ba Kuraren in biInde1 Sa Yeso na nu tarsa ume me

wa hana agiro a betafaji ani hoho nimatiti muzaitun, Yeso matumi anutarsa umeme ware. 2 ma gun we,“Hanani anyimo agiro aje ashi me idiir atirza ku zenki i sapi i eh mini. 3 Inka uye ma iko shi igu ugomo Aseremanima nyara, unumemadi nya shiodebe debe.” 4 Ya cukuno anime batia mwincika imujm me sa unuukurzoutize ta sere ma gu. 5 Buka ni bisana bi urushalima, irani ugomo ushime monno tantu aye ushi una ni ceni shew ma haka azsere aku zenki.6 Anu tarsa umeme wa wuzi imum sama wuna we rep. 7 Wa ehn ku zenkime wa tari turunga tuwe me Yeso macukuno, 8maromani guramewa nasatirunga tiwe me una me aye wa pussimava wa nasa uname. 9Anume sa wahaka aje a Yeso nan anu tarsa ume wayeze amigwiran wagu,” Hossana vanauDauda ugongon mani dee sa ma ayeani za ni gomo Asere. Hossana una ninonzo kang. 10 Sa Yeso maribe uur-shalima nipim niwu buu unnu gusa,Aveni mazigeme? 11 Nigo nanu nikabirka,” Yeso unazarat nan ugalilio

mani unnu kurzo utize ta sere.”.12 Yeso maribe udenge Asere magidiana biziza nan ana bikpija kpija anyimo me, ana ka curo kikirfi nanmakpankun manu ziza uma hurbe.13 Ma gun we, “nyettike akura amadi cukuno ahira abi ringara, shi beya kurzo ani ahira ugunzuno akari.14 A rubo nan nanu zatu tibuna waeh anyimo udenge Asere ma humanwe. 15 Sa ana dangdang aka tuma nananu nyerte udungara u musa wa iratimum tibi yau sa ma wuza wa kunnaa hana inti hunu a nyimo udengeme unu gusa, “Hossana vana udaudamuruba mu curno we. 16 Wa gunme, ukunna imum me sa anu agemewaboo? Yeso magun we eh! dakiya ira unyettike atinyo ta hana nanna hana anige wa suso ninonzo nuweme? 17 A binime Yeso ma suri ani pinme ma dusa uhana ubetanya makamura abini me. 18 Sa makuro ani pinme nisisizo makunna ikomo. S 19 ama ira utiti upom ani kira nu na mahaa daki makem ire imum ni ba, simava, ma gu uni,” kati uka yoo ba,abini me utiti me waa. 20 Sa anu tarsaumeme wa ira wa kunna biyau wagu “Awuza ana nime utiti upom mewa waa ana me? 21 Yeso ma kabirkama gun we kadundere in boshi in giizi innu hem sarki uhara iruba, idiwuzi imum sa iteki ige sa a wuza utitiupom, idi gu unu pana uhira uka rizouraba udang i cukuno anime. 22 Vatimum be sa ya iko in biringara a ny-imo uhem idi kem. 23 Sa Yeso maribea nyimoudengeAsere anu adangdangaka tuma nan anu ww eh ahira me wagu,” in ni ya nikara nini uzin unuwuzaim 24 um igeme? aveni ma nya wenikara me? Yeso makabirka ma gunwe, mi cangi in di iki shi imum indai,inka ya bukani mi, in di buki shi inikara na veni in zin katuma ka geme.25 Ubaptisma uyohana wa suri abaniwa suri a hira Asere a hira anaboo? wagamari ace awe unu gusa,” 26 ingi taguna ahira Asere, madi gu nyanini yawuna daki ya hemmi ba. Ingi ta gunaa hira anaboo, ti ta duru imum me sa

UmatiyuBikorobaKuraren in bi Inde:2721UmatiyuBikorobaKurare inni Re:13anu wadi wuzin duru ba barki sa wazika Yohana unu kurzo utize ta Aseremani. 27 Wa kabitka wa gun Yeso, titan duru ba, ma gu in we “mi in dabukam shi nikara sa in wuza timumti geme ba cangi.” 28 Ani nya niniya ira? uye ma zin na hana ware aruma, ma ha a hira anu tuba me magu “usamumhanakawuza katumakuruu. 29Vana ma gu,”inda hanam ba”.unu sa ma eh inna dumo magamarimaha. 30 Aco me ma ha a hira unukure me ma buki me ma gu, indi haaco um. ma gaa me uhana me. 31 Anyimo awe ware me aveni ma wuzaimum me sa aco ume me ma nyari?wa gu “unu tuba me”. Yeso ma gunwe,” kadundere im boo shi anu kabsaikirfi ima nyanga nan anu ziza apumwadi agiza shi u ribe ati gomo ta Sere.32 I rusa Yohana ma bezi shi una irubaubenki I ga shi uhem. Anu kabsaikirfi imanyanga nanna nu ziza apumwa hem in me. vati ani me daki yahem ya barka ba” 33Kunna ni tire tizeta nyimo, ure unu mara ni ma wuzitibira uruu me ma bari ugumbi nan ahira upillo umgwei ma ma titi wanudenge unu bee urume ma nya age madusa a mare ma nyanga. 34 Sa uganiyauoro usanna wa aye na tumi arereame me a hira anu kaba uruu me waka bi me ime . 35 Ani me wa mekiarere me wa tiri unu indai wa hu uyewa kuri wa tizi uye. 36 Unu uruu mema kuri ma tumi aye sa wa teki anaje me, ana katuma uruu me wa kuriwa wuzi we kasi ana tuba me. 37 Aani me unu ruu me ma kuri ma tumivana umeme unu guna wadi ka natame nice. 38 Sa ana katuma ku ruu mewa ira vana me, wa gu na cec, usammemani Ca ti hume ti can ti uruume.39Abinimewa zikimewa suri a nyimouruume wa ka huna me. 40 Ani meingi unu ruu me ma aye nyanini madiwuzi ana ka tuma kuruu me? 41 Anuwa gu madi hu anu abur agino meunaa upazaza, ma kabi uruu me manya aye sa wadi nya me inni ganiya Uuro usana. 42 Yeso ma gun we,” dakiya ira a nyimo u nyettike Asere, Nipo

me sa ana soo wa nyari me niney ninina cukuno ni huma, anime ani a hiraAsere ani imum ibi biyau ini aje aruu.43 Barki anime in boo shi, ti gomo taAsere adi kabi ashi a nyawnde sawadiyozo ahana. 44 Dee sa ma rizo ani poni geme madi pussa magitum, dee sanipomena rizo amenidi nyezirkeme.45 Sa ana dangdang aka tuma nan anubezi urusa wa kunna tize tini hunzitumeme wa russi ma boo we wani.46 Wa nyari umeki ume wa kunnabiyau banu, barki sa anu wa zika meunu kurzo utize ta Asere mani.

Bikoro ba Kurare in ni Re1 Yeso ma kuri ma wuzi we tizze

ma bati we ire imum magu. 2Adi batitigomo ta Asere nan ure ugomo desama wuzi vana umeme igab. 3Matumianu utarsa umeme wa titi andesaaboo we wa ēh ahira igab me andesaaboo. 4Makuri ma tumi are anu tarsaumeme ukure, magun we, ka bukaniwemamumara ubara imumare awesiina wan bige be sa a inta bini akura,vat a mara ubara ukodi nyani ayeniigab me. 5 A' ani me wa game uwnauni cheni, wa dusa we imum iwe,uyemadusame uru uyemadusa uzizaadadu. 6 Ukasu me wa miki arereuna akura me, wa duri we wa hoowe. 7Ugomomawu iriba, ma tuburkoanani kara nini kono numeme, wa kahuna an desa wa wuza me anime wapunsi ku pin me vat. 8Magun in nanuutarsa umeme, nigura me na cukunonigora an desa aboo we ni da wa hanam ba. 9 Barki anime hanani anatukun ani pin, boo ni vat adesa yakem, wa ē anigora me. 10 Anu tarsaumeme wa dusa utarsa uti naa, waurso vat andesawekemana aburi nanariri vat a urso we a ēni, ahira anigoraa myinca ina ganu. 11 Sa ugomo maribe u ira unigora ma iri ure unuda ma suki udibi u aye unigora ba.12Ugomo ma gun me, unu-ubu aneniwa aye bame sarki udibi unigoraa unume da kem imum i buka ba. 13Ugomomagun inanu utarsa umeme, tirani

Umatiyu Bikoro ba Kurare in ni Re:1422Umatiyu Bikoro ba Kurare in ni Tau:10me tibuna nan tari i vengime any-imo mare mabibiti abini me adi shia rummizi ahini. 14 Atiti anu gwar-dang anyimo aweme azauka ana acin.15 Mafarisawa wa gomirka imumu igebe sa idi cara tizemeni. 16Wa tumianu tarsa umemeahiramernan adesawa zinan Hiridus, wa gu, unu ubuharu ti rusawe una kaduremani, uziniudungara tize ta Asere gwembarkiwazika kodavi. 17 Bukan duru imummesa wa ira, ya wuna uri ti nya imummesa izi ikasari nani ani. 18 Sa yeso matinka imumu imu riba mu weme, magunwenyaniniwuna inyara imansamshi ana mu riba muburyi. 19 Bezi miikirfi, wa dusa wa ēn me in bikirfi.20 Yeso magun we, ihuri igeme nanniza ini gemena veni. 21Wagunme, nikaisar nini ba magun we, nyani kaisarimum be sa izi i kaisar Asere imumbe sa izi ya Asere. 22 Sa wa kunnaanime, wa kunna biyau wa dusa we.23 Uwui uginome mara masa dukiyawa (an desa wa gusa, ingi wa wonouka hira uzoni) wa ē ahira ameme,wa ikime. 24Wagun me, unubu musamagun, ingi unu ma wono da maceki uye aduma ba, uhenu me madicukuno nan uneme anime barki mayoo uhenu ahana. 25 A wuzi ayeanu usunare ahana aruma ani henunu weme, unu utuba ma wuzi yasa ma wono barki da ma yooba maceki uhenu umemeni uneme. 26 Aneani unu ukureme ma wuzi nan unuutaru me, awuzi anime uka biki unusu sunareme. 27 Sa wa mara uwuzauginome, unemadusamawi. 28Uwuiuhira a yimo iwono, une wa avenimadi zi anyimo aweme anu usunareuginome barki vat uwe wa wuzi ayananme. 29Yeso makabirkawemagun,ya camani barki sa ida rusani tize taAsere ba, ida kuri irusi shi ubari Asereba. 30Barki uwui uhira anyimo iwono,anyā azoni uwuza anyā uzoni, ti dicukuno kasi ibe ika dura ka Asere sawara aseseri. 31 Abanga uhira any-imo iwono, dayamu iraba imum mesa Asere a gushiba agi. 32 MimaniAsere aweme ma vengize dā anu zatu

uvengize waniba. 33 Sa anu wa kunnaanime, wa kunna biyau ini mumme.34Mafarisawa sa wa kunna mā maranin masadukiyawe, ba wa urno. 35Unuinde anyimo aweme, ure unu beziurusa barki ma mansa me ma ikimagu. 36 Unu dungara, nyanini it-teki in nikara anyimo tize ta Asere.37 Yeso magun me, hem in na Asereaweme ini riba iwe me me vat nannice nuweme. 38 Ine ini imumu idandan in nu tuba . 39 I kure izi gusi itubaini, hem inu henu uweme gusi nicenuweme. 40 Ahira imum kare kaginovat tize ta Asere nan ta anudungara tahem in. 41Datti afarisawawa uri ahiraa inde, ba yesoma iki we. 42Magunwei ciram aveni, mi vana aveni ba wagunme vana udauda mani. 43Yeso magunwe, aneni Me Dauda me unu bari ubi be biriri ba Asere ma kuri magu.44 Asere agunka Asere am, cukuno atari tinare tum, indi tari we aseseriade sa wada nyara u ira uweba. 45 IngiDauda matita Asere anime, adi wuaneni ma cukuno vana umeme. 46 Badesa ma kuri mā buki tize, abini meunu iriba ihu mazoni sa madi kuri maiki me iri mum.

Bikoro ba Kurare in niTau1 Yesomawuzi we tize, magu. 2Anu

dungara wa taurat nan nanu bezi uruwa tonnou turi umu sa. 3Barki anime,tarsani i wuzi vat imumbe sa wabukashi, kati i wuzi imum sa wazin nuwuzame ba. 4Wake wa caniwwe ciraugittak, ujas uhanna, wacana anu uniagirza we acece awe wadake wa hanaba. 5 Vat biwuza wuza buwe aje anuani, wabara iliya idandang in ti di bituwe u tuzo adizi. 6Wanyara ticukumti gan can a hiri agab, nan tihira titicukum ti hu ma udenge Asere. 7 Aissiziwe ati hira tini gura, agussin weanu dungara. 8 Kati hem a gussin shianu dungara ba, barki unu dungaraushime u indemani vat tu shi ni henunini. 9 Kati ititi uye acoo anyimounee, barki acoo u inde mani asesere.10 Kati atiti shi anu tarsan nanu wani

Umatiyu Bikoro ba Kurare in ni Tau:1123Umatiyu Bikoro ba Kurare in ni Nazi:2ba unu tarsan na nu memani yeso.11 De sa mazi unanu anyimo a shi memani urere. 12 Vat desa m yeze nicenume, adituzo me, desa ma tuzo niceadi yeze me. 13 Shi wono shi animeanu dungara, nan anu uyetike a nubezizi urusa, ana mi yakorsizo tinaturibize azesese ace a shi, shi dakki yaribe ba. 14 Shi wono shi anu dungarawataura nan nanu bezizi urusa, anamatin! ike iri imumare aneme saanu ruma wawijo ike hunze tubunaniin bi ringara bi jokon anime azin nutara u shi. 15 Shi wono shi anime,anu dungara wataura, nan nanu bezizi rusa, anamalin ike tar si ti hihiranan ma rba ma dandn dang, barkiunyara unu tarsa ushi cas inki yakem ikurzo me una yimo ura. 16 Shiwono shi, shi anu hungo arubo, shisa igussa, vattu shi yatonizo undengeAsere imum i zoni, aname desa matonikon in ni mumu ihuma udengeAsere, itoni idi rime. 17 Shi ababana,arobo! iya ini iteki shi innu gwardang,bizinariya bini nani udenge Asere sau zi lau. 18 Ike gu, kodavi matonikoinnu bagadi sadi ga imum izoni. vatde samatoni kon innuwitonice, itonoidimekime. 19 Shi arubo iya ini itekiinnu gwarndang, u sadiga uni naniubagadi uwito sa u zi usadiga alau.20 Barki anime kovi magoni kon innu bagadi uhaya sa uzi lau nani vatinni mumbe sa ira anyimo me. 21Vatdesa ma tonikon innu denge Asere,matonikon me, nan desa mara any-imo me. 22 koda vi matonikon nazesere,matonikon innhira ati cukunotu gomo masere. 23 Shi wono shianu dungara wataura nan nanu beziziurusa, anamalin! ike isusso imum yesere reppii? Iye yavete imumu ihunaini kara ya taura, me ini kadure, nanimum iriri, ubeziu inko iginọ ini yawuna inguna iwuzi, kati iceki ireba ba.24 Anu hungo arubo, ike i inki irubau kwaro dan mitsil, anime ike itu beronkoni. 25 Shi wono shi anu dungarawa taura nan naun bezizi uru sa, ana-malin! ike i kpici mamaru miso any-imo me ini madiri. 26 Hu urubo unu

bezi urusa! tuba u kpico u mamarumiso udiku kpici anyumo me barkimataraa macukuno lau. 27 Shiwonoshi, anu dungara ataura nan nanubezizi urusa, anamalin! kasi mucausa a humuka muni, amatara anyimome a ubo ani zenzen. 28 Aje shi anahuma wani, iye a nyimoo malin maniin katuma kaburu. 29 Shiwono shianu dungara ataura nan nanu beziziurusa, anamalin! ike i bari tikura amu cau manu dang akatuma ka sere,ibara tihira. 30 Igusa da ta cukunouganiya acokoro aru utuba, sa daki tabenkuwe u kwon gizo umaye manuadang akatuma. 31 A anime ya beziace ashi, she wani ahana uhuza anakatuma kadang ka sere. 32 Ba mincik-inani katuma kacokoro ashime. 33 Shiiwa! aneni idi sumi u gwari ka anyimoura. 34 Barkin anime ma tuman shiana katuma kadang kasere, nan nanuurusa imum, nan anu rusa atau ra, idihuzi aye awe i gankirka aye, icobi ayesuwe ti pin tipin, in nu mnsa uwe uzitto. 35 Barki nihaiki ni maye manunanni ruba ubenki a kponkoni unee,makuro ace ashi uzi ka umaye ma-habila unu uriri uhana uma zakariyaunu barikiya, desa ya hu atii udengeAsere. 36 Kadure inboshi, vat agimome adi kem anu ganiya ugeme. 37 “Shiananu u urshalima! ananu urshalimaanuhuzza ana katumakadangkasere,anu vingizi an de sa atuma ahira ashi!ka ka hono kani manyara in orso shikasi bi tukuru sabike bi orso ahanaanyimo ama gawre mabini! 38 Iyenneaceki shi akura anime. 39 In bossishi, idaka ira miba, senke ronobesa yaguna, biringara bi cukuno ahira unuezen ni za ni gomo sere.”

Bikoro ba Kurare in niNazi1 Yeso masuri u denge Asere, mara

anyimo atanu anu tarsa umeme awae innu be zizzi ume bibara-barabiti denge tuta sa Asere. 2 Bamakabirkawe magu, “Vat ya ira tinii? kadundure kani in bosh, adi samariri kaapo age me ada cekime nire a sesser

Umatiyu Bikoro ba Kurare in ni Nazi:324Umatiyu Bikoro ba Kurare in ni Nazi:47anire ba.” 3 Ma ciki ani po nu zaitunanu tarsa ume me wa e ahira amewagu, “Bukam duru, uya uwui uni adiwuzi anime? nyani idi bezi ugunau ye uwome? nan nu mra unee?”4 Ba yeso makabirka magu, wuzaniseeke katti uye ma witi shi. 5 Barkianu wadi e gbardang anyimo ani zanum, wagu we wani Asere, wadi wittianu gbardang. 6 I di kunna tizee tinikono nan bi bobo binin, kati murabamushime muhiri ba, uwuna animewacukuno a wuzi daa umara wa ayeba. 7Anabu wadi hirza anabu, tigomotidi hirza tgomo. Adi uzi ikomo nanuzuruzuno adi zii ati hira sassas. 8Anivat utuba u zitto uni. 9 A' animewadi witi shi, apatti shi wakuri wahuzzi shi anu vat wadi nyaree shibarki in za num. 10 A' anime anuwadi pilizo abardang, wari inamaya ce'ce wa nyarime ace'ce. 11 Anukurzuzzo utize tima cuco wadi suri,warangizi anu gbardang. 12 Katumakaburu kadu wu gben u hem umaromanu uduwu seeke. 13 Adi buri desama tonno. 14 Adi wuzi tize titi gomotazeesere vat anyimo unee ugemeabuki anabu, unee wa aye umara.15 A' anime inki ya ira kattuma kazenzen fai kaso, ka gebe sa daniyelunu kurzo uti mabuka, aturame ahiraa lau (u nu hira me rusi). 16 Tu, andesa wa ra ama canga mayahudiyawasumi uribe anyimo apo. 17 Desamakunna biyau, kati matu u ka zikiudee sa mara akura amme. 18 Deesa mara uruu cangi ugebtu umee ba.19 Udee ana tipuru nan nanu cira ahanna uganiya uginome. 20 Wuzanibi ringara kati usum ushime u wuiuvenke inni kuzi. 21Uganiya uginomeadi wuzzi i jassi kan, usassana igibesa nu mansa u wuzame daati utubbunee u aye ukani me, adaa akuri a wuzime ba. 22 Bansa a kaska tiye tiginoba, ada'daa kemme de sama game ba.Barki anu zau ka uginome a kaskatiye me. 23 A' anime desa ma gunnashi, ya ira ugomo Asere monno! nani,monno abirko! katti ihemba. 24 Barkiugomo Asere nan nanu kurzuzzo

utizee tina cuco wadi suri, wabezikatuma ka dandang ku bari, barkiwa hunze ande a zauka inki yawuna.25 Ta, mabuka shi dibe. 26 A' animeinki wagunan shi, “monno ani ja”katii suriba inka nain waguna, monnoanyimo ati hira ti gunzine, kati ihemba. 27 Gussi umelme azeesere, melmel ane ani u aye uvana unu udi zi.28A hirame sa aush araa ni abmee animagulluk marsa maka orzino a hirame. 29 Ussuro ijassi ginome, a inpi uwui upeu udaa nya masba. Iwiran yasesere idi rizizzi, adi zaa rika imumbesa ira azesere 30Uganiya uginome uniu' aye uvana unu udi cukkuno, vatalem unee adi shi, wadi iri vana unuma ezze aniyimo a tiwiri, innu barinan ni nonzo gbem. 31Madi tumi ibeikadura kameme wa hure nihure naso kan, wakuri wa orso me anu atikira ti nazi nyimo unee. 32 Manzaniahira utiti upuom, ukee u zarika inkinikuzi na aye mamu u tiro. 33 Rusanivat inki ya ira adodu aginome maaye mamu ini. 34 Ka dundure kani,inboshi uganiya akame sarki ugunaimumu igino idi kem. 35 A zesere nanna dizii adi mari, atize tum ni. 36 Baadee sa marusa u wui nan nu ganiyauginome, nani ibe ikkadure kasere,nani vana senke acoo mani cass.37 Kasi uwuza uganiya u Nuhu, aneeani idi cukuno u' aye uvana unu udi zi.38 Waazin nare, innu siza nan tinya,uhana umara ubara uzirigi u Nuhu.39 Ure uganiya u Nuhu u' e umukkurkawe, anee ani u zee uvana unu udicukuno. 40 A' anime adi iri ana wareu ruu, azikki unu indai acekki unuindai. 41 Adi iri anu ware intinanzu,azikki u' indai aceki u indai. 42 Ta'cukunoni innu russa, iti shi u wuibesa ugomo Asere madi e, ba. 43 Aguuna kura marusa uganiya sa ukarimadi e, madada wuzame moro pitba. 44 A' anime cukuno ni innu rusauganiya sa ita shi ba vana unumadi e.45 A veni unu huma uni riba ubenki,sa una kura ameme manyin zameunnu mare ka re-re. 46 Kadundure,inboshi madi tari me imumbe samazini. 47Kadundure, kani inboshi madi

UmatiyuBikorobaKurare inniNazi:4825UmatiyuBikorobaKurare inni Chibi:35tarme imumbe sama zini. 48 Inki urereuginome unu buru mani, magunairuba ine una kura am maga me uaye dibe. 49 Ba' ma tubi atira aroniani nonzo umeme, mazin na are in bisizza sizza. 50 Una kura urere uginome madi e u wui me sa ma tā meba.51 Ma warime nipum in nu cobo, mauyame ukālu ume nan nanu aburu.Madi shi marumazi a nyo.

Bikoro ba Kurare in niChibi1 Adi bati tigomo ta zesere kasi

mabura manu kirau sa ma ziki mafi-tila maweme tantu u gura umanyanima tiyum. 2Anu chibi anyimo awemeanu zatu jinjin wani, anu ciibi any-imo aweme anu jinjin wani. 3 Asenkeanu zatu jinjin ugino me wada intamani anyimo amafitila maweme ba.4 Anu ajinjin me wa inta aru amaninan mafitila mawe anyimo me. 5 SamanyanimatiyommadeU ayewatubiugbiso moro mazikiwe. 6 Inna tiianiye akunna utissa, agusa, manyanimatiyom me maye! Suro ni igurime! 7 Vat mabura magino me mahirimabari mafitila maweme. 8 Anuzatu jinjin me wagun nanu ajinjinme,nyangizi haru mani mashime cincinmafitila maru mazinni wijo! 9 Ba anuajinjin me wakabirka waagu madabari haru nan shi ba, hanani ahira anuziza me. ika kwa inna ce ashi me.10Sawa dusa ahira ukwame,manyanimatiyommema e, ande sa wara ahirame waribe akorso udenge me. 11 Saadondonkino mabura magino ka aye,wagu Ugomo Asere pokon duru anatukum. 12 Ma kabirka magun we,kadundere, in boshi, in tam shi ba.13 Barki anime, cukunoni ibe, ita shiuganiya ba. 14 Kasi unu mani sa mahaza atanu, matiti arere ameme manyawe vat imumbe sama zinni. 15Manya unu indai matelenti manu ciibi.Unu indai matelenti mare uyema nyame u indai. ko da avi ubina ni unikara ni meme, madusa. 16 Desa mak-aba matelenti u ciibi ma gun me maha maka gamara mani, makem mare.

17 Ani me ani unu kaba matelentimareme cangi makemmare. 18Me desa ma kaba utelenti u indai me, makagense adizi ma hunze ni. 19 Sa adon-donkino, una kura arere agino me mazee ma basa nan we. 20Me dee sa makaba matelenti manu ciibi, mahahamamu ma witi mare matelenti uciibi,magu una kura wa nyam matelentimanu ciibi, iye makem mare kaba.21 Una kuraa magun me gai urereuhuma, wa wuza kadundere anyimoimum icin, indi tar we a nyimo ig-bardang aye cukunno uvenke. 22Unama telentimanimaremahahamamu,magu, 23 Una kura, wa nyam mate-lenti mare. I ye makem mani marekaba. una kura me me magu imme,gai, urere uhuma. wazauka kadun-dere a nyimo cin in di tariwe anyiomogbardang aye cukuno uvenke. 24 Mede sa maa kaba utalenti uindai me,mahaha mamu magu, Una kura minrusa hu unu nyara uziki imum ahirasa da wa inko ni ba, kaba bitelentibuweme. 25Barki anime animakunnabi yau, ma gense adizi mahunze bital-enti buwo meni kaba! 26 Ba una kurame ma kabirka magu, hu urere uburimani, ugbara! uru sam incira ahirame sa daki ma inkoni ba. 27 ya wunaurii uda ayem ni kirfi me a inki ahirame sa adi kem mareu ni in kabi ireazesere me. 28 Barki anime kaba nibi talenti bi gino me inya una manukirau me. 29 Barki vat inu imum akeakinkimeni, iwu gbardangunu zatuimum akabi ini ame. Rekkini unu sama zoo anyo imumba a 30 nyimo amareu marumzi anyo abinime. 31 Inkivana unu ma aye a nyimo ani nonzonume nan ribe ikadura kame, madicukuno a hira adang ame. 32 Adi orianabu vat aje ame, madi suzo we mainki sassas, kasi unutarsa itam. Sama suzzo imum sas. Madi inki itamatari tinare, ma inki imani 33 ataritinann gure. 34 Ugomo madi gu ande sa wa ra atari tinare time, ayeni shi sa acoo maringirka shi, i kabitigomo tishi sa amu inko shini datiutuba uney. 35 Barki ma kunna ikomo

UmatiyuBikorobaKurare inni Chibi:3626UmatiyuBikorobaKurare inni Tasi:25ya nyam imumare. makunna niwenimei, ya nyani mi masa. ma aye anigenu ya kaban mi. 36 In zi bihurbaya sokin mi turunga, ma wuzi ukonii eh i irim u hira ani rebe ya issizonni mi. 37 Abinee ani anu tanu tiririmewadi kabirka, wagu, UgomoAsere,ta ira we abani ta nya we imum yare,nani niwe ni mgwei ta nya we wa sa?38 Innu maya uni ta ira we ini genume ti kabi we nani inbihurba ti sokiwetirunga. 39 Nani inniu maya ini ta iriwe uzo uhuma, nan na nyimo akuraani rere me. 40 Ba ugomo ma kabirkawe, magu, kadundere in boshi vat desa ya wuza meni anyimo ani za numyawuzaminiminini. 41Abini animadigu inna na tari tinan gure, cekinnimi, a wuna shi anyo ribeni a nyimoura nan unu uburu sa a barka barki amalaiku nan unu uburu. 42 Barki makunna ikomo daki ya nya ni mi imumare ba. ma kunna niwe ni mgwei yanya nimi masa ba. Ma wuza nigendaki ya kaba ni ba. In zi 43 bihurbadaki ya sokin mi turunga ba. Ma wuziukoni daki ya aye ya gunkunom ba,mara a nyimo akura ani rere daki yaikonmi ba. 44Abini me cangi wadi gu,Ugomo Asere innu maya uni ta iri weinni komomenani innniwenimgwei,nani inn ni gen, nani innu zatu tu-runganani uzatu nihuma, nani akuraani rere daki ta iko hu ba. 45-46 Abinimadi kabirka,magu inwe, kadundere,imboshi ani me saki ya wu unu indaia nyimo anu tarsa um ni ba mi mani.A nigino wani wadi ribe a nyimo uzitto, anu tank to riri wadi venke akura Address.

Bikoro ba Kurare in niTasi1 Sa Yeso mara tize tigino vat, ba

ma gun nanu tarsa umeme. 2 “I rusauidi uhangirka me wade tiye tire adinya vana unu agankirka me.” 3 Banuadang akatuma kasere nan ana jeanuwaguna akura unu dang ukatumakasere me, una niza kayafa. 4 Watirzi uguna wa meki Yeso wa hu me.5 Ba wa gu dakki uganiya uidi ba,

kati wa shagilna. 6 Uganiya sa Yesomara ubatanya akur Saminu ukuturu,7 ure uney ma eh inni ro ni mani mikirfi innu nya urunta, ma wumemanianice, meh inna re imumare. 8 Saanu tarsa umeme wa ira anime, wakunna iriba wagu “tige ti cara na”!9 In guna azizi mani mageme innikirfi gbardang anya anu zatu ni kara.10-11 Yeso sa ma iri anime ma gun wenyani ya wuna izinnu bunkoro uneyuge me. ma wuzam imum ihumakang. Izinn nan nanu dira ko yaumaya daki izinan mi Koya umayaba. 12 ugamirka umani mage sa mawuza ani pum num, mawuza ini barkiabanga uvati um. 13 Kadundere im-boshi, vat adi han tize tigeme any-imo uneh adi ringizi inni mum be sauney ugeme ma wuza. 14 Unu indaia nyimo anu kirau in nanu are ginome, unani za Iskaryoti, maha ahiraanu a dang akatuma kasere. 15Magu“nyani idi nyani inkimawito shime?”wabassa ikirfi ya zumo walwal akurataru wa nya me. Uganiya ugino meuni mameki tibinga 16 tuguna ma witime. 17Ronoutuba uidi imumare uzatuuyisti anu tarsa umeme wa eh ahiraYeso wagu, “A bani u nyara ti barka ahira are imumare u idi uhangirka meni? 18 Ba magu “Ribe nii ani pin ahiraa uye in gun me, unu dungara maniuganiya ume wa aye mamu, madi riuidi uhangirka akura aweme nan nutarsa umeme. 19 Anu tarsa umemewa wuzi kasi gussi besa ma bukawe,wa barka imumare uhangirka. 20 Sauwunjoro wa wuna, ma cukuno areimumare nan nanu tarsa umeme weukirau inna nu ware. 21Wara anyimoare imumare ba ma gunwe, “kadun-dere in boshi uye a nyimo ashi memadi witum” 22 . Wa wuzi tipuruti bit, wa tubi uigizo ume wa indeinde nani mimani ugomo Asere. 23 Bama kabirka magu, de sa tira iso isoindai nan me, me mani madi witum.24 Vana unu madi dusa ini kasi gusside sa unyetike utize timeme uzi. 25BaYahuda sa ma wito me magu “Nanimimani unaje? Yesu magun me, wa

UmatiyuBikoro baKurare inni Tasi:2627UmatiyuBikoro baKurare inni Tasi:60buka inni ce niwe. 26 Sa wara any-imo are imumare, Yeso ma ziki mawubiringara anyimo aniza ni na Asere,ma pusima nya anu tarsa umemagu,”iye re ni. Nipum num nini. 27 Sa maziki mgwei mawu biringara anyimoani za na Sere, ma nya wemagu, Vattiushi sizani. 28 Maye mam mani muinko utize ma gebe sa adi kwonkonibarki anu gwardang, barki ukpwicoimum izenzen 29 . In boshi indaa kuriin si mani nan shi ba, senke ronougino me sa tidi si ma soh ni gomenan si atigomo ta coo um. 30 Sawa wuza ireh ini nonzo na sere, wasuri uhana anipo ni zaitun. 31 BaYeso ma gun we vat idi pilzo barkimi anyettike aniye ni gino me, “indianun tarsan nin tam ni gomo nidipura. 32 Adumo uhira um, indi agizashi uhana ugalili “. 33Ba Bitrusmagunme “vat inki wa pilko barki hu, mi daapilkom ba koo cin. 34 Yeso ma gunme, kadundere kani in bowe, aniyenigeme cangi, agi agu una uhunaurono ubi goro udi wu matara murusa um kataaru”. 35 Bitrus maguimme, inki adi hummi ini nan huinda wunam matara murusa uwe ba”ane ani anu tarsa ume wagu. 36 A'anime Yeso ma eh inwe a hira sa atisaani ugetsemeni. Magu nanu tarsaumeme, cukononi abaanname, mindiha abirko inkawunabiringara “. 37Maziki Bitrus nan na hana a Zabadi warewa ginno me matubi apuru abit nannun basa a banga kang. 38 Ba ma gunwe, in zinni zito anyimo uvengize umkan in kunna kasi diwe. Daa tonnoni abanna me, cukunoni unnu rusanan mi abanna me. 39 Sa ma haa cin,ma rizzi adizi mawu biringara magu,“A coo um inki i wuna ini zikam ijasiigeme. vat in anime daki unyara umba, senke uwe”. 40Ma kuri ahira anutarsa umeme, ma iri we immoro, bamagu in Bitrus, aca! idaa cukunome shi in nu rusa nigome nan miba? 41 Cukunoni unnu rusa iwuzibiringara katti irizi anyimo ubata. Iyeiriba ya hem nipum me na siziki me”.42 A anime ukuro ukure, maha makawuna biringara magu, “A coo um inki

ani me idaa ak me ba a wuzi ini, aca!uwuzi imum iruba iruba i we”. 43A name ma ze makem we immoro bar kisa moro maraa we aje. 44 Uhana ukanime makuru ma ce ki we, ukuro ukutaru uka wuna biringara innu kuruuboh tize tu datti me. 45 Ma ha ahiraanu tarsa umeme ma gun we, “idahsisi im moro me inu vengize ni? I yehuganiya wa ayemamu a nya vana unuatari ta na madini. 46 Hira ni ti dusa,ya ira unnu wito ummonno ma ezeh!47 Ma zinni bo anyo akem Yahuda, anyimo anu kirau inna nu are wa geno me inni goh nanu inti vira nanmu bina anu adnagdang wa tubur kowe. 48 Unu wito mamu bara nan weagi, dee sa indi gwindirko me, me mamani unu me, ih meki me. 49 Ma ehdebe upuru u Yeso magu, “gajja unaje!” ma meki ugwindiro ume. 50 Yesomagun we, “uroni um imum be sa yaayen hu ya zigeme? wa ehye wa mekiYeso. 51Uyema haki nan yesomasusouvira ume, makoriko uye a nyimo anumeki umeme utui. 52 Yeso magunme, kurzo uvira uwemeni upubu me,vat dee sa ma suso uvira uvira uniudi cukuno iwono ime 53 I hira dakima bari in nyari ubenki a hir acooumme ba, sa mada ke matumi ibekadura kameme agu ukirau in kanikare? 54 A nee ni adi amincikina imbe sa a nyettike uguna imum igemeidi cukuno. 55 A hira me Yeso ma guinna nanu, ya suro ni in ti vira nanmubina i mekini mi kasi ukari? koumaya in ka in rib udenge Asere innu dungura anu daki ya mekini mi ba.56 a nime ya kenzi vat barki amgwn-cika tize ta sere nanu kurzuzo utize tasere. 57 Anu meki uYeso wa hann mea hira a kayafa, unu dang utize ta serea hira anu dungara attaura ni go menan ana jeme. 58AkemBitrusmahakama tarsa piit uhana akura unu udangme. sa maa ribe, macukuno nan nutonzino ana tukum udenge wa serebarki iri uma ubanga me. 59 Ba anuiadangdang nan nanu ugursuna uweme vat innu nyara utize me sa wadimeki Yeso barki wa hume. 60A anime

UmatiyuBikorobaKurare inni Tasi:6128UmatiyuBikorobaKurare innuSunare:22daki wa kem ba a anime anu nyarauwuna ume macico wa nyaru hirsa,akem anuare wa hana mamu. 61 Wagu, “unu ugeme magu agi mada keematuburko udenge Asere ma bari unianyimo atiye ti taru.” 62 Unu udangme mahiri ma tonno magu, “naniudi kabirka tize tigeme sa anu agewazinnu nyinza me ani ce nuweme”?63Yeso ma ciki me tik. unu udang mema gun me mapatawe nan na kaserenani una massa mu nee ugen mevanaa sere. 64Yeso ma kabirka magu,“wa buka in kuri in boshi uhana ajeidi vana unu ma ciki a tari tina tunubari, maaze anyimo atiwiri. 65 Baunu udang me ma jani turunga tumeme magu, “ma cara abangani! nyanini tidi kuri ti nyari? ana me yakunna imumbe sa ma buka. 66 nyaniya ira? wa kabirka wagu,” ma bariuhunna. 67 Ba ma meki tuffizi umetohbi amuhenu, wa tiri me, aye wasonsi me tari 68 , In nu gusa wuzaduruu anabci inki huvanaAseremanibuka dee sa ma vavi we! 69 A Bitrusma ciki atii akura, ure unehma tonnoahira ame ma gu, “hu cangi uzi nanYeso unu ugalili. 70Ba ma sokorno ajeawe magu, min ta imum be sa ubassaba”. 71 Sa ma suroani kubi, ure unehma iri me magu, ande sa wa tuturiahira me unu geme wa zin ni go menan Yeso Bana zaret. 72Ma kurimawumatara inni tonno magu, “mi inda batam unu ge ba”. 73 A dondokino cinanu tutturi me wa gu in bitrus, “Hugeme uzi nan me tize tuwe ta bezi“. 74Ma meki wuza unice nume anyoinni tonno sasas, in gusa shi inda tamimmum me ba”. A hira me bigoro biruno. 75 Ba bitrus maringi tize ti Yesome uguna uduwu matara ani ce numkataru biugoro bidi kuruno”. Ma suria matara mameki aso kang.

Bikoro ba Kurare in nuSunare1 Sa a hiraa sana ana katuma ka

sere nan ana je wabari abanga agiwa hume. 2 Ba watiri me wa dusain me, wa wa tii meatari ti Bitrus.

3 Sa Yahuda unu wito in guna ahumemairi aweki tize ti guna a hume,i mmume i wume nyei ma kurzoikirfime azumo awalwal akuro a taru.4 Magu, “ma wuza imum izenzen sama nya unu ulau agi ahume”, Bawagu, nyanini mgwei maruni? adeawe. 5 Ma samirka ikirfi azumo awalwal agino me udenge Asere, masurimaka cerike nice nume. 6 Anu agangakatuma kasere wa orso ikirfi mewa gu, “daki ya wuna uri tiwu ikirfiudenge Asere, barki ikirfi me ihunu.7 Ba wa gamari tize wakpi masa mahira uvarsi anu inni kirfi me. 8 Barkianime, u' aye uka nime atissa a hirame masa ma maye. 9 A nime a mg-winca ubuka uirimiya agi,” wa zikaikirfi azumo nawal wal akur ataruaginome uwal ataru uginome nan area Israilawa wa wuzi a hira me gu ubooAsere. 10Wakpimasamunu bara umuharu ni, kasi gusi sa ugomo Asere mabuki. 11 Yeso ma tonno aje, ugomoma ikki me. Aca hamani ugomo uma yahudawa? Yeso ma gun me, “wabuka”. 12 Sa ana katuma ka sere nanana je me in tize tume, daki ma bukaimum ba. 13 Ba Bilatus ma gun me,dakki wa kunna bi gusa saw zinni anice niwe ba ? 14 A anime dakki mak-abirka me ani guran ni indai, ugomome, biyau bi meki me kang. 15 Uganiya uidi una tigomo ma meymeucensi uwe uni indai sa wa nyara. 16Uganiya me atirzi uye nan me una nizaBarnabas. 17 Sa wa orno Bilatus magun we, “Aveni i nyara in ceki shi ni?barnabas nani Yeso sa atisameugomoAsere?'. 18 Barki marusa malem manimawu na a wito me. 19 Barki animecangi, uganiya sa ma ciki azesereatigomo, une me ma tumi inka duraagi, suro abanga unu zattu abangaaburu agino me. ma zitton we atiroo.20 Ba anu adang aka tuma ka sere warigiza anu inguna wa zauka Barnabasahu Yeso. 21 Una tigomo me ma kurima gun we, “Aveni anyimo ana warewa gino i nyara in ceki me?”, ba wagu, Barnabas. 22Bilatusma gunwe anime ani indi wuzi, aveni Yeso sa atisa

UmatiyuBikorobaKurare innuSunare:2329UmatiyuBikorobaKurare innuSunare:62memazaya? vat wa gu a gankirka me.23Mahgu iya imum? iya imum iburuini ma wuza? wa kinki iyeze akmera ni,” Agankirka me”. 24 Sa Bilatusma ira daki ma mekin ace awe ba,ma kpici tari aje anbu magu, “mi masuro in zoom in mgwei anyimo imumigeme, a ginop adee ashi”. 25 Anuwa kabrka vat wagu,' ni haiki nime nira ace aru nan ahana aru”. 26 Abiniwe madi cekuwe Barnabas, a mamucobo Yeso ba ma nya a gankirka me.27 Anani kara nini kono nu gomo mewa ha in Yeso a nyimo ani kubi nugomo, wawa ori ana ni kara nini konoani ce ni me. 28 wa suso me turungatiti gomo as soki me things titi gomo.29 Wa bari ni ire ni kana, wa sokkime wa witti me ubina a tari tinare,wa tunguno aje ame innu wuza umeni bassa, innu gusa, “ivai idodonkinougomo uma yahudawa! 30Wa cof metobi wa ziki ubina wa cofi me ani ce.31 Sa wa mara uwuza ume nibassa, wsuso udibi uti gomo me, wa soki meturunga ti meme, wa dusan me waka gankirka me. 32 Wa zi in tanu, wagun nan ure unu nizame Saminu. Wawu me ma han nu titi ugankirka uyeso. 33 Sa wa biki a hira me sa a tisaani ugolgota, unu guna ukuku u nice.34 Wa ketilke uwangu nan ire imumgban gban masi, sa ma donkino magaa me usa me. 35 Sa wa gankirka mewawu awuzi bizawazawa a hira u harame. 36Wa cukuno wa zinnu bee ume.37 Wa nyettike upuru unice, wagu,”me mani ugomo umayahudawa . 38 Akuri a gankirka a kari ware nan me,unu indai a tari tinare unu indai a tariti nan gure ti meme. 39Anu agiza unawa aki innu boo u tize tu zattu runtainnu zuro ace. Innu gusa, “Hu sa udituburko udenge 40asere u bari ati ye titaru bura nice niwe ti iri! Inki hu vanaAsere mani tonno azere utiti me ni!41 Anee ani anu adangdang aka tumaka Asere nan na nu dungara atauratnan ana je me wa mekki uwuza umenibassa, wa zi innu gusa, 42 “Ma bursaaye, ca ma buri nice ni meme. meugomowa israilawamani camatu ana

me tidi hem imme. 43 Barki Asere anima tonno, na Asererme a burime aname, sa ma gussa agi me vanna Asere.44 A karii agino me sa a gankirkawe ni goo me wa zoogizi me cangi.45 Innu wui atie ace a hira awu mareuuhana azumo kataru uwunjoro. 46 Azumo a taru me Yeso ma yeze nimi-granmagu, “Eloi Eloi lama sabaktani?Ugomo Asere Ugomo Asere nya niniya wuna wa ce kum? 47 Aye wa turimaamu a hira me wa kunna, wa gu,”unu me ma zinnu tisa u Iliya mani”.48 Ba uye anyimo awe ma hiri innusum, maka rumzo usoso a mgwei magwarara, ma yeze innu bina ma nyame masi. 49U kasu u aye anyimo aweme wagu cekki anime ti iri nani Iliyamadi buri me. 50 Yeso ma kuri mayeze nigwiran inni kara, ma diku nyanice. 51 Ugebtu me sa ura a nyimoudenge Asere me u wata kare innazessere utino adizi. Adizi azuruno,apo awara. 52 Apokizo mucau, anualau sawa wijo wa hirsa. 53 Wa sussia nyimo amu cau, a mamu hira iwonome, wa ribe ani pin ni lau wa bezi aceawe me. 54 Sa una ni kara nini kononan aaye ni go me sa wa zinnu beeuYeso me wa iri a hira azuruno imumbe sa ya kem, biyau bi meki we, wa gu,“kadundere unu ge vanaa Aseremani.55 Ara nu gwardang wa zi watarsausuro uma nyanga mu Galili, innuwuza ume imum iriri. 56A nyimo aweMaryamu magdaliya nan Maryamu aino a yakubu nan Yusufu nan ka ino ahana a zabadi. 57 Innu wunjoro shewuru nu kem ma eh, unanu Armatiya,niza me Yusufu, me cangi unu tarsau Yeso mani. 58 Ma ha ahira a Bitrusma iki anya me nipum ni Yeso. BaBilatus ma wu anya me. 59 Yusufumaziki nipum me, matirzi innu maltiulau. 60 ma wu me. ara hira samabara urobo nipo ma inko nice nu meni, mavenki nipo ni dang ma inki meni ma dussa. 61maryamu magadaliyanan Maryamu ukure me wa ciki ajeicau me. 62 Sa a hira asana, umara,ubara abangame, anuj katumaka serenan nanu beezi urusa wa gunna a hira

UmatiyuBikorobaKurare innuSunare:6330UmatiyuBikorobaKurare innuwituTare:20a bilatus. 63Wa gu ugomo udang, taaringi imum be unu rangigizaa nu aginome sa maa vengize mabuki madihiri a nyimo ati ye ti taru amu cau.64A nime buka aka be icau me u hanaa tiye ti taru katti anu tarsa umeme wcuzi me, wa guin nanu agi a mahira anyimo. icau ini, urangiza umaassizaudi tekki utuba. 65Bilatus ma gun we,“A nee ani in tani an kara nini konoika korso a hira me innin kara ni shi.66Wa dussa waka korso a hira. mu caume, wa wu. u inko. ubezi. ahira me .

Bikoro ba Kurare in nuwitu Tare1 Unnu sana a hira uwui wa

asabar uribe uwui utuba anyimousati, Maryamu Magadaliya nanure Maryamu, wa eh barki wa gunkuno icau. 2 Abini me uzuruko adiziadangdang uhiri bibe bi ka dura kasere bi tuu usuro azesere, bi dusatuburko nipo me bi cukuno ani pome. 3Uzina umeme wa zi kasi umelkeazesere, turunga ti meme ta zi tirumpau. Anu beeh icauwa dusawa kunnabiyau, 4warizi zi gusi wa wijo. 5 Bibebi ka dura kasere bi dusa bi gun inna neh agino me ma gun we, “katiikunna biyau ba, in rusa i zin nu nyarauyeso ss agankirka me azesere utiti.6 Mada rani aba me ba, mamu hira,gusi uguna umeme. Aye ni e iri a hurame sa a nati me ni. 7 Hana ni dibedibe i buki anu tarsa umeme, ma hirausuro iwono, ira nii ma dusa aje ashime u hana ugalili. Abini me ani idikaira me nin, mz buka shi. 8 Anime wadusa wa ceki iccau me ini yau naniriba irum, wa sumibwa ka buka anutarsa umeme. 9 Abini me Yeso sa magurna nan we ma gu, gajja ushi! wadusawa ehwagwindirko tibuna time.wawuzi ninonzo. 10 Yeso ma gun wep, “kati i kunna ni biyau, ka buka nini henu wa mekibuna u hana ugalili,abini me wadi irum”. 11 Sa anu mewa zinin tanu tu dusa are anu behiccau wa ribe anipin wakw buka anuanu adang imum be sa wa kem we.12 Sa anu adang a katuma wa kunna,wa dusa wa titi ti cukum wa gamir

ka tize, wa nya ana nikara ni kono nikirfi igwardang. 13Wa gun we huka niukasu anu, anu tarsa uyeso a eh inniye wa cuzi nipum ni meme uganiyasa ta zin moro . 14 Inki ka dura kageme ka biki ahira unu kpaku udang,ti rigiza me bati ti korso anyimouzito. 15 Ana ni kara ni kono me wakabi ikirfi me, wa wuzi imum be saabukawe. Tize ti geme ta samirkauribe anyimo e Yahudawa vat, ta reaje u e aye kani me. 16 Anu tarsauyeso ukirau nan nu indai wagino mewa dusa uhana ugalili ani pana mesa Yeso ma buki we. 17 Sa wa iri me,wa nya me ninonzo aye a nyimo aweme wazin unu harsa iriba 18 Yeso maeh ma kem we ma buki tize magu,” anyam tigomo ta zesere nan ta dizivvat19 . Hana ni anyimo uney ika nyaraanu jabisa utize ta sere i zorsizo we anyimo niza na coo ni vana nan bi bebi lau. 20 Dungura we wa tarsi imumbe sa ma buka shi, in zi nigoo nan shikode uya uwui uhana umasirka uney.

Umarkus Bikoro bi Inde:1 31 Umarkus Bikoro bi Inde:38

Umarkus1 U tuba uka dura kurunta ka Yesu

vana Asere. 2 Kasi unu kurzo tizeta sere Ishaya ma nyetike “ira, “indituburko we una kadura a hira aweme, meh mani madi barka we un-ame.” 3 “Akunna nimyera nu uyeani jaa, 'unu tisa, cukuno unu rusaanu nan Ugomo Asere, hakani unaumeme dert'”. 4 Yohana ma ehma zorso anu anyimo anijaa makurima beziwe una uzorso me nannuguna wa ceki a cara abanga a zen-zen barki akabiwe usuro abanga abu-rume. 5 Vat nipin nu Judiya nananu Urushalima, wasuri wa ha ahiraameme manno ma zorowe uraba uJuda. sawabuki ugunawa ceki a bangaa buru aweme. 6 Yohana ma sokiu dibi utiwui unu subu urakumi makuri ma tirzi utinome ini wa imi-mare imeme yazi matu mishii ini jaa.7Maboo tize ti Ugomo Asere maguweuye ma eze sa ma tekum ini karami indaki mabari uguna in tungunoin sopi be nyumo ba kpatak ameme.8Mima zoroshi imgwei me madi zor-soshi inbibe beriri. 9 Anyimo atiyetigonome tine Yesu ma suri Unazaratanyimo Ugalili Yohana mani ma zorome uraba Ujorda. 10 Sa Yesu ma suroagweime, Asesere a pokino bibe biririba Asere bi tu anipum nimeme gusibihurge 11 Sa nimyrang na suro As-esere. Hu, vana ummani sa inteki ununyara me. in kunna urunta uweme.12 Abinime bibe biziki me bi hammeani jaa. 13Ma cukuno ani jaa me tiyetina akura nazi, una bi be bizenzenmaeh ma mansame, maciki ni gome nanni nama ini jaa una katuma ka Aserema nyinzi me imum besa manyara.14Uganiya sa a meki Yohana Yesu maennu boo anu tize ka Asere. 15 Maguana uganiyawa ayema saamuUgomoAsere ma aye mamu. hem mi ik-abi tize tum. 16 Madusa ani kira nuraba udan Ugalili, ma iri Siman nanAndrawus uhenu u Siman wazi ma

hurba uraba me. wazi numensi icere.17 Yesu ma guwe aye tarsan nimi indiwushi anumensi anabu. 18Wa ba cekima hurba me wa tarsi me. 19 Maraanyimo a tanu ma iri Yakubu vana uZabadi nan Yohana uhenume. wahra anyimo ujirgi umgwei unu ureziumakoma. 20Matiti we, wa dusa wabaceki acho awe me Zabadi anyimoujirgi umgwei me wa tarsi me. 21Mahaki a nyimo Ukaparnahum Asabaradusa a ribe, me ma ka ribe a nyimoudenge unigura ma boo tize ta Asere.Wa kunna biyau inni mumbe sa ba wewa 22 ziki me debe sa mazin nikaraazoh gusi debe sa ma bezizi abanga. 23 A nyimo udenge unigura me uyemara ni in bibe bizenzeng. Maha mawu uhunu gangang. 24 Nyanini tidiwuzi in hu Yeso una nu nazareth?Wa aye uhuzin duru? Marusa wehu bibe ba Asere bini. 25 Yeso mabusurka ugbergene me magu, ingarau suri abini me. 26 Abini me bibe bizenzeng me bi vete me adizi bi yezenigmirang gangang bi ku sura me.27 vat anu wa kunna biya, wa ikki nyanini izigeme, uboo abanga asoh nanni kara! Mayenne anu ibe zenzengwa yenne wa kunna me. 28 Abini meabanga adusa a ribize vat a nyimo nanmatara mu Galili. 29 A hira me sawa ceki udenge unigura me, wa ribeanyimo a kura Simonwan Andarawusan Yakubu nan Yohana. 30 Ugiri uSimonmarari innipum ba wa buki meabanga ameme. 31 Ba amini me mameki tari ma hirza me. ma ba huma.ma ziki imumare ma nyawe. 32 Unnuwunjoro, wa ezime inna na tikoni nanbibe sa agbergene wa ribe we. 33 nipin me ni gurna vat ana tukum. 34mahumza vat ana tikoni sassas ma kurima suzo agbergene wa buki tize barkiwa rusi me. 35Ma suri nisssizo makawuna biringara in sissimme. 36 Simannan bibe sa wa zi nigomewa nyarime.37Wa dusa wa iri me a hira sa ma rani.sa wa ira me, wa gu imme, anabu wazin innu nyara uwe. 38Ma guna taruni, arahira a ninjo a nipin imbuki wetize abini me cangi. Imumbe sa ya

Umarkus Bikoro bi Inde:39 32 Umarkus Bikoro bu Kure:24en me ya zigino me. 39 Ma dusa vata nyimo uGalili, ma boo tize ta Aserea nyimo a tidenge ti nigura, ma suzoa gbergene. 40 Uku taru maka ayema tun guno inna ruu, magu immeana inki wa hem uhuman. 41 Ma ng-wimca innu gogoni, Yesoma yeze taritimeme ma dari me, magu inn zinnusu me, magu, huma. 42 A hira me maba huma. 43 Yeso ma gu imme innkiwa buka uye abanga agino adi huwe,dusa ana me. Yeso ma gu imme hanakati ubuki uye iri mum. 44Ka nya unakatuma ka Asere udanga me, umm besa Musa mabuki we unnu guna wuziini. 45 Ba unu me ma tunguno uboanabu imum me vat. Abini ani Yesoma diri ace usuro a nipin. Ma dusamaka cukuno a manyanga ma huu imbikki cas barki anu wa nyarai me.

Bikoro bu Kure1 Uganiya sa Yesu ma ze usuro u

capernaum a tiye chingiling, a nu ahirame wa kunna agi ma ra a kura.2 Anu wa orno gbardan uka biki anatuhumme. Yesu ma duku zin nubezizi uwe tize ta sere. 3 Aye waeh a hira Yesu me in nu nu koniuwujo uti hira; we wa nazi wani wahanname wa eh ni. 4 U ganiyamebarki ugbardan anu, waha wa pereurufime, wa tuzome a hirame sa yesuma turini in nu komi me sa ma rarini5Sa Yesuma iri u hem uweme, magunnu nu konime, vena, a kpicowe weusizikime uweme. 6 Are anu rusawa chiki a hira changi, wa basa amuruba muweme, 7 Wa gu ane ni unuugeme ma boo tize anu anime fee.in gusa Ugomo Asere mani cas makpijo usizikime wa noo. 8 Dibedibesi,Yesu sa ma rusa imumbe sa wazinnu basame a muruba muweme, magun we, nyanini izin nu basa me amuruba mushime? 9 Nyanini i tekiin nu zati u zito, agun nu nu konime,a kpichowe usizikime uweme, naniagu hira zika ukomi uweme udusa?10 Rusa changi unu koni, vana waAsere mazin ni kara nu kpijo usiziz-ime wa nabu. 11 Magunan hu, hira

zika upenge uweme udusa akura aweme. 12 Ma dusa ma hiri dibedibe,maziki upengeme, ma surij akuramema dusa a ame akurame aje anabuvat. 13 Yesu ma kiri ma dusa, upuriuwah anume wa eh vat a hirame,agi ma beziziwe urusa Asere. 14 Samazin nu aka, ma iri uru lawiyawavana u Alpheus, sa ma chiki ahira unukapsa Ikirfi ima nyanga, magumme“Tarsam” ma hiri ma tarsime. 15 SaYesu mazin nu re imumare a kura anlevime, Anu kapsa Ikirfi ima nyanga,nan nanu amu ribamu facakwazin nareme upata anu tara umeme ukirauin wa re. anu gbarda wa tungunutarsa ume. 16Sa anuNyerte a Farisawawa iri Yesu unu ri mumare nan nanuamu riba mu facak, anu kapsa Ikirfiima nyanga, wagu, nyanini ya wunamazin nari mumare nan wee. 17 SaYesu ma kunna, magunwe, an debesa wazin ahuma pum wada nyaraweunu kaba, anu koni wani cas wa nyaraanu ka. in da ma eh u nyara ana muriba muririba ana mu riba mu facakwanima aye u nyara uwe. 18Anu tarsau Yuhana nan nanu tarsa a Farisawawazin inu hiri sarku rimumare. Waeh, wa gumme, “Nyanini” ya wunaanu tarsa u Yuhana nom na nu tarsaa Farisawa waka wa hiri sarki ure-mumu? 19 Yesu ma gunwe, “Anu ezea hira nyah wadake wa hiri sarki ureimumu uneh usome ma da nan we,inka une usomemada nanwe, wadakewe hiri sarki urimumba. 20 Tire tiyetidi eh sa adi ziki uneh usoo me ahira ashi. A nyimo atiye tiginome,wadi hiri sarki ire imum. 21 Unumazoni sa madi ziki kutira ma duziudibi ukuzi, ingi awuna anime kuti-rane kudi janika ani pum ni ukuz-ime, anime adi kemujanika uzenzeng.22 Uye mada ke ma wu ubere uso,uwa ubere ukuzuba, inge ma wunaanime, u wa ubereme udi tusa haradiri ubereme, nan nu wa uberemesa awu ubereme a nyumo uwa usoubereme. 23 Innu wui usabat, Yesuma ha uru idawa, nan nanu tarsaumeme ukirau ware wazin nu suzoidawa bati wa ri. 24 A Farisawame

Umarkus Bikoro bu Kure:25 33 Umarkus Bikoro bu Nazi:3wa gume “ira, nyanini ya wuna wazinnu wuza imum sa ada wuzame ronoa sabar baa. 25 Ma gun we, “Dagi yakunna imum sa Dawuda nan na numesa wuzi nan me wawu sa ikomo yahume ba? 26 Indabe sama ha akuraUgomo Asere sa Abiathar mazi unudang mari u biredi ugebe sa unu dangwa seremani madakemari ma nyankiande sawazi nanmebaa. 27Yesumagu“ba barka uwui wa sabar barki anumani daki anabu barki uwui wa sabarba. 28 Ane ani, mi vana Asere maniAsere. a roni a sabar.”

Bikoro bu Taru1 Yesu ma ku ma kuri a nyumo u

denge sa uni gura, uye sa tare ta wanomaa rani abnyumome. 2 wa zi ununyasra kuna sa wadi meki me unucaran unu wui wa sabath. 3 Yesu mabuki una tare sa ta wano ma hiri matunno a ti anu. 4Ma buki a nabu “Iriziunu ma wuzi ka tuma ka ririn nan kabur unu wui wa sasbath mee; u buriunu nan u humee” wa ciki tik. 5 Magamirkama iri wemapuru a bit barkuugbas umu riba muwe mee, ma gun-mee witi Yesu ma meki tari tu numeeti dusa ti ti huma. 6 Daki dadankinoma Farisiyawa na ma Herodiyawa wasuri ama tara waka wuza ti chukumwa tiri ti nyo agiwa humee. 7Yesumaziki a hana a tami tume mee wa dusau hana uraba dangi. 8 Anu Gallileenai nu Judiya wa tarsi gbardan. AnuJerusalem, Iduniya ana ma tara muJodan nan ti kira tu teira wanu Sidongbardan sa wa kunna imumme sa mazinowuza me wa e. 9Ma buki a hanaa tanu tume mee wa nyarme ku zukiku mei barki u gbardan wa nu kati wahumee. 10 Sa ma humzan na nu gbar-dan, barki anime ana ti koni gbardanwa meki u sonsiace bati wa dari mee.11 Ingi ani ibe i amemee ma so, “waguse ho mani vana Asere”. 12Ma bus-surka we kati anu wa rusume. 13 Manyene asesari ani po ma titi an de sama nyara wa e wa kem me. 14 Mazanka ana kirau inwa re (andee sa manya we ni za Adura) bati wa chukunonan me ma kur ma tunzi we wa ka

bizi anu tize ta sere. 15 Nan ni karamu suzo agbargene. 16 Ma zaukaanu kirau inwa re: Simon de sa manyame ni za Bitrus 17Yakubu u sam uZebedee nanYohana u nanu uYakubu(ma nya we ni zo buwanajis wati ahana u tusa Asere); 18Nan Andrawus,Filip, Batalomi, Matiyu, Toma Yakubuu sam wa Alfarsus, Tadawus, Simon uZailot. 19 Nan Yahuda Iskarioti de samadi zizime. 20 Sa ma kuro a kura anuwa gurna gbardan nan wa iri me, wadiri ace are imumare. 21Ana kura aweme sa wa kuna age iriba imeme izonan me wa suri uguma waka burame.22 Anu rusa sawa suri u Jerusalem wagu mazin ibibe ba gbargene. 23 Yesuma titiwe a hira ame ma bukuwe tizeani hunzi; Adi wu aneni u gbargenee.24 Inge ana ma nyanga wa hara aceawe ma nyanga me ma rizo. 25 Ingeana kura wa hara ace awe, a kurame arizo. 26Tuge u gbargemema garte anice nume ibinani ime ya aye. 27 Unumada kee ma riba akura una ni kurama cuzi tinanga tu na nikara sarki utirza umee. 28 Ka dundura ma bukashi vat u rizizo wanu adi parkumenuni vat nan nu chara sa wa charsan.29 Vat de sa ma chara bi be biririn baAsere ada cheke meba. 30 Yesu mabuku we aniwe barki su wa gu mazinin bibe bi zenze. 31 A ino umeme nananu henu meme wa e wa tunno amatara, wa tumi aye atitime. 32 Anu sawa kete me gbem wa gun me a inouweme nan anu heme henu uwemewa turi a ma tari a ma tara wa nyara uira uwe. 33Ma kabirka ka we unu ikko,aka veni anka ino um nan anu henuum. 34 Ma venki aje ma iri an de sawa kete ma gu wewani anka ino nananu henu umeme. 35 Barki anime ande sa wa tarsa ti ze ta sere wewa nihanu enu am nan aka ino am.

Bikoro bu Nazi1 Mari aje ino bezizi anome

tize ta Asere ani winme, ma ribeeUjerusalemma chukuno anabu uwaranikyerainge maniwii. 2 Mare aje tibeyau, maze inu buu maguwe itilemtilem maguwe ana. 3 Kunna nii u

Umarkus Bikoro bu Nazi:4 34 Umarkus Bikoro bu Chibi:6na tibira masuri atibira? 4 Samabiraire esana iresa una ignyin eyitingi.5 Ire isaname yarizo adezi upanbarainka uwui wa tusa idusa iwa. 6 Sa uwiwatusa idusa awa. 7 Ire ya rizi, irekana ikame ahiri inpime daki yawunauhoba. 8 Ire ya rizi adizi ariri inya bihoakuro atataru ire akuro ta tasi ire ainoaino. 9 Anu ati anatitui tu kunna mena wa kunna wa wuzi katuma neinniimumume sawa kunna. 10 Uganiyasa Yesu ma ciki nana a hana kaduraka meme anu kirau in kare ukasumewa iki me nyanini imumu ibiyau bi samazi ni bo iru. 11 Shime ma hiri shiiboke shi imumbesa iraAsesere i sawazome nan shi ba sa dai ma buka. 12Wadi hiri awada ira ini? wadi kunna ewawadi caki imumbesa wa kunna 13 Magwawe indaki ya kunna imumbesamabuka shi ba ide wa aneni iri Asere.14 Unu cobo isana igenneme tize taAsere tini barki ini mumbesa abeziweinime. 15 Aye wazi kasi i sana yarinzo una barki wakunna tize ta Aseredibe wazowe ina bangu iveteme niba.16 Anabu wazi kaniya isanasa ya rizoupambara inka uwui wa tusa inkiwe vati. 17 Wazi kasi andebesa wakaba tize ta Asere wenno iri mumuya hira ibiyau wa zome inna banguzetiminiba. 18 Isanasa ya rizi ikanuineini anabu sa wakunna tize taAsereme. 19 Adezusa a cere anu ineeni ya unni gemenanuuna uruntawakati anabu ukunna u tize ta Asereme.20Kasi andebesa wa kabi tize ta Aserewe wani kasi isana sa yarizo adizaririwa niza iburi irir ire kuro ataru ireaguro utasi ire mi ino. 21 Yesu mabukiwe innu guna adatawuura upitilaa inpi ine gira nani aka a inpi iniso ene a masama e. 22 Indaki ireimumu irani sa izi mubunzi sa dakiinki tasi ini ba anu haze ushi tire tize.23 Vati anatitui tu unna na makunada besa daki ma kunna ba ade ame.24Mkurimabukawe inoguna imudusawa guta me une uni, uni adegutuwenharma atinkuweni. 25 Desa maziniadi kinkimeni da sa ma zo mani adekabi a cheki enime. 26 Yesu ma rejeini gusa tize ta Asere tize kaniya unu

wuza otibira uru umeme. 27 Amoriahiri unu ugenome mada urusameindabesa aru uru uzi ba har asaniusanna ahira. 28Adizi ata anya bisanabiriri gusi iriri ma e inyanice iriri saadi irin nini me merun. 29 Uganiyasa ya hina maka ma imumu uwesimaka barki ya hina. 30 Yesu mabuki madi bezuwe anabu aneni barkiwatinka nani ma bezuwe uya anurusa sa wada rusa ba. 31 Wazi kasiisana icicinci sa una tibira ma hamaka bira uru uwu iriri. 32 Akabiriini iki isuri hari iwu ure memerunulambume. 33Yesuma reje inubouwetasi timumu gbardan sa ma bezuzuwe tene barki kati wa perkeme ba.34 Madaki beziziwe inka mazi nan nahana akatuma ka meme wa daki wacukuno wa zi vati ani gino makamama bukuwe vati imumbesa ize. 35Uruuwui ma gu ahana akatuma kamemetarini ti kafani uhuru utekume. 36Wadusawa hiri wa dibe ugirgimewadusauhanauhuruuginonanmarema jirgi.37 Ukpebu udandang wa uhiri udariukeme u e mei u winca u jirgi me amarari wa gwame buka tize ma dusa mabuki tize na nu kpebu me utonno.38 Yesu mararume imumu ime ununyetike ihori u urdu uceki duru tiwui.39 Sama zuma ma barka ukpebu memagu a une tunno ukpebu udusautonno rik. 40 Ma gwewe nyaniniyawuna izindiyau inda ki ya kaba tizeta Asere ba? 41 Ahana akatuma tameme aveni ma bari uguna ma kartime ma nyanga ma gene.

Bikoro bu Chibi1 Sa wa kafa uhuru uraba udang

anyimo amanyangamagasinawa. 2Sama tuno a nyimo ujirgime uru nu unagbergene abit sa ma ciki ahira amu-cau ma e ma kem Yeso. 3Ma dusa makurzo yeso ni agi ahira mucau muniahira aticukum ti meme, barki animeunu tirza umeme ma zoni. 4 Barkiamu tirza me in tizini ma tazi tinitiyorso unu rusa utirza umeme mazoni. 5 Ahira amucau acukuno gusiakura ameme niye nan wuyi sarkiuhirsa. 6 Sa ma ira Yeso ma aze

Umarkus Bikoro bu Chibi:7 35 Umarkus Bikoro bu Chibi:40madusa ma ka rizo aje ameme. 7 Madusa ma wu uhunu magu, “nyaniniindi wuzi Yesu, vanaa asere una ni-nonzo mapata nan na asere. katigidim. 8 Ba yesu magu “suro anipum ni nu ugeme hu bibe bizenze”9 Yesu ma iki me niza ni weme aveni,ma kabirka magu”na za nim gbembarki ti ori. 10Magun Yesu nyara katiYesu ma gidi me a manya ma memeba. 11 Ahira me nigo ni maladu naziunu kase unu nyara imum yare azeserupana. 12 Agbergene wa iki Yesu wagu” tuburko duru anyimo amaladutika ribe anyimo awe”. 13Madusa mahem unu iko wa agbergene abit me,wa dusa wa suri inti sum sum wa karibe anyimo amaladu akuro ukirau,wa dusa wa rizo anyimo uraba udang,mei ma dusa ma ziki we. 14 Abini meanu me sa wazi unu kasen imaladume wa dusa unu sum uhana anyimoanipim nan nagiro waka buka imumme sa wa ira. Anu gwardang wasuri wa ha ahira me bati wa ka iraimum me sa Yesu ma wuza. 15 Sawa aye ahira Yesu me wa iri una ag-berne agino me sa ma zi maciki a dizimaaduku soki turunga ti riri ani pumni meme sa wa ira wa dusa wa kunnabiyau. 16 Andesa wa e wa iri imumme sa ya kem unu agbergene aginome ma buki we imum me vat sa yakem me nan maladu me. 17 Wadusawa gun desamazin inna gbergeneme,ma cekiwemanyanga. 18Sa yesumaziunu ribe ujirgi umei una agbergeneme magu madi tarsi me. 19 Yesu dakima hem ma dusa nan me ba, ma-gunme”dusa akura ashi me ahira anuaweme uka buka imum me sa ugomoAsere ma wuza we. 20Ba ma dusa unuboo timumumti dangdangme saYesuma wuza me a nyimo Udikafolis, anuwa kunna biyau vat desa ma kunna.21 Sa Yesu ma kafa unuhuru urabaudang anyimo ukwale kwale ni'orina nu gbardang ni e ni kem me sama raa ani kira nuraba me. 22 ureuna katuma anyimo udenge uniguranahana Asere una niza Yayirus sa maira Yesu, ma dusama tunguno ina ruu

aje ameme. 23 Ma vovi tari ahira mema gun yesu”kusu ucaa um mada zome uhuma, ma aye mamu iwono, ayetara tari tiwe me ani ce ni meme batima huma. 24Madusa nigome nan me,ni'ori nanu gbardang unu tarsa umeunu haza mamu nan me. 25 Ure unemaka aye sa ma ziki tiwe ukirau nantini re unu kpongizo uma ye. 26 Matarsi ana tika gbardang, ma hu vatimum me sa ma zini, daki ma huma.imum me isabi ikingizi. 27 Sa makunna abanga Yesu. Madusa ma tarsime adumo sa mazin intanu, madusama dari udibi Yesu. 28 Ma buki any-imo iriba imeme, “inki ma dara udibiuyesu indidi huma”. 29 Sa ma daraudibi me ukpogizo umaye me udusautonno, ma kunna ani pum nimemema huma ma venke ini jasi imeme.30Yesu kunna nikara na suro ani pumnimeme. Ma dusa ma gamirka maiki ni'ori nanu me magu “aveni madara udibi um”? 31 Ba anu tarsaumeme wagu”wa ira ni'ori na nabuna aka upuru uwe, iduku gu”avenima dara we”? 32 Yesu madusa magunkuno bati ma iri desa ma dara me.33 Uneme sa ma rusi imum me sa yakem me, madusa unu kira imbiyau.Madusa ma e ma rizi aje Yesu mabuki me kadure me. 34 Madusa magun me”uca um nihem ni weme nabenki we wa huma. Dusa anyimoiriba irum wa huma. 35 Sa ma raaanyimo atize are ana katuma udengeubirigira, wagu”uca uwe me mamuwono. nyanini ya wuna daki wa kiniba? 36SaYesumakunna imumsawaziunu boome, nan ana akatuma udengeubi unigura,”kati i kunna biyau, hemni shi”. 37 Daki ma ceki uye ma tarsime ba an Bitrus, Yakubu nan Yohanauhenu Yakubu cas ma hem wa tarsime. 38 Sa wa aye akura una katumaudenge uni gura ma e ma kem anuwazin tiso nan tihunu. 39 Sa maribe akura me, ba ma iki we “nyaniniya wuna iriba ishi me ya corno menyanini yawuna izin ti soome? vanaame daki ma wono ba, moro manimazini”. 40 Ba ma dusa mazunzuka,

Umarkus Bikoro bu Chibi:41 36 Umarkus Bikoro bu Tasi:31ma suso anu me vat amatara, ma zikiaconanka a'inonan andesawazi nigome nan me, wa ha ahira sa uca memarari ni. 41 Ma yeze tari tikuburamema gume “Talitha koum” sa igusakubura, ma gunan hu hira” 42 Kuburaku dusa ku hiri ku tubi tanu [tiwetimeme tazi ukirau in tini tire]. Anuwa dusa wa kunna biyau. 43 Madusahunguko we titui kati wa buki uye ba.Ba ma gu me imum yare mari.

Bikoro bu Tasi1 Yesu ma suri abini me ma ribe a

nyimo atibuba timeme. 2 Rono As-esere me a eh, ma bezi we tize a ny-imo a hira ugursuna. Anabu gwardansa wazi un nu kunna ume biyau bameki we. Wa gu, a bani ma kem tizetigeme? uyaya urusa ugamara utizetinit Asere a nya me? Abani makemimum ibi yau i genne me ni. 3Ugo memani unu aso, vana u maryamu nanuhenu u yakubu nan yosisnan yahudanan siman? ingo tizi ni go me nanna henu a a eh ameme? wonno wakunna iriba in Yesu. 4 Yesu ma bukiwe “udura ma zome me in nin non zoni rini a kura nan a nyimo anu amemenan na henu ameme ba. 5 Sa ma wuzikatuma ka dandan a binime bamawutari Asesere a nu chingilin wa huma.6Uzatu kaba tize me wa wuma kunnasas. mari aje unnu kese a nyimo agiroa we me in tize ta sere. 7 Matitianu kirau inna re matumi we wa rerema nya we nikara Asesere nu bengizi.8 Makuri ma kati we uzika ire imumban ubina cas. kati waziki ubirediubakara, u nyara kirfi a nyimo ittinoba. 9Senke ya soki ma kwatak, kati waziki madibi mare ba. 10 Magu “in kaya ribo a kura, cukunoni ingi uganiyaudusa” wa ayei. 11 Inka da akaba shiahira, wa nyari kunna ushi in ka idicheki a hira me, kuburkani ususuruutishi me, barki i chukono imummuubezi. 12 Wa suri wa buki anabu wacheki imum ima dini. 13 Wa gidi agbergenu gwardan wa kuri wa zemkaa nu mei wa nya ana ti koni ni huma.14 Ugomo Hiridus ma kunna nizi niYesu na hana piit. Ayewa gusi Yohana

unu uzoibo anabu ma hiri a nyimoanu imono barki ani, mazinne wuzaimum ibi yau. 15 Aye wa gu, me Iliyamani aye udura Asere mazigu uye anyimo a na dura ka Asere ka dati.16 Sa Hiridus ma kunna agi Yohanasa makari niche ni me meh, ma hiri.17 Barki matuma a meki Yohana a ko-rsomeh ahira ani rere, barki Hirudiyauney u henu unemeh Filibus; barkima wuzi a nya nan me. 18 Yohana mabuki Hiridus “idariziba u ziki uney uhana uwe meh. 19 Hiriduya ma inkiYohana ni barda barki ma hu meh,da ma rusi ba. 20 Hiridus ma kunnabiyau bi Yohana, ma rusi ma zi inbiyau ba seremazi lau. Hiridusmanyarikati adari meh ba. Sa mah kunnatize ta sere a nyo a Yohana tize meta chari me iri ba, vat ani me makunna urunta utize me. 21 Sa uwuiwa biki Hiriduya ma nyari uganiyautita anabuh. Rono uniza ni Hiridusmah titi a nuh adanda ari imumareana katuma ka ti soja nan nuh aje uGalilee. 22 Ucha u Hiridiya ma wuzimorso, Hiridus nan agenumewakunaurunta kang. Ogomo ma gu unnucha me, vat imum sa uyara innya we.23 Ma toniko, vat imum sa wa iko indi nya we vat nan u watu uma nyagamam. 24 Masuri maka gona me nyanini indi iki? A ino magu niche niYohana unu uzorso anu tarsa u Yesu.25Ma kuri debe a nyimo ahira anabuhme, makem ugomo magu in me inyara a nyam a-a na me, Asesere a hirazalang, niche ni Yohana una uzorsoanuh bi. 26 Ugomo ma kunna iribabarki tize ti tuba me nan na genu, dama rushi u nyari me ba. 27 Ugomoma tumi usoja a nyimo ana katumaka memeh me eh inni che ni Yohana;monno ma ha maka kara niche meayimo ani reremeh. 28 Ma eh inniche me, a nyimo imum ihuma manya ucha me, ucha ma ziki ma nya ainome. 29 Anu tarsa Yesu wa kunna,wonno wa eh wa ziki ikizi me wakavati a nyimo mu chau. 30 Adara wagurna a hiri Yesu, wa buki vat imumsa wa wuzi. 31Magu inweh, “aye ni a

Umarkus Bikoro bu Tasi:32 37 Umarkus Bikoro bu Sunare:7nyi mo ani jaa i venke chinilin. anugwardan wa ehzi. Wa kursi wa gawe u kunna runta, nanni ganiya areimum are. 32Wa dusa a nyimo u jirgiumei a hira atik. 33 Anuh gwardanwa iri nwe wa rusu we wa sumi inti buna a nyime a nabuh, wa agizaweh. 34 Sa ma biki upuru uni goba meYesu ma iri ni gubiri na nuh, monnoma kunna ugogoni barki wa zi guitam sarki unni boh uwe tize ta seremeh gwardan. 35 Sa uganiya wa hapiit a nutarsa umemeh wa kem mewa gu “a hira a geme a wuna ni jaanan u ganiya wa aka. 36matumi wehwaribe a nyimo ani pin nan morobomeh, wa kpi in imum wa ri. 37 Makarbika ma guh in weh “Shi nya weiri imum wari” wa buki ti da ke ti hatikakpa imum ya re ikirfi a ino a kurare ti nya we wari? 38 Ma gu in wehubiredi uhono uni ichanti? ana ikaira. sa wa iri wa gu ana, ma birediuchibi nan ni chere ini re. 39 Mabusurka anu vat wa chukuno a dizitikura Asesere ukpe. 40 Wa chukunotikura, anu akuru ukirau (100s) nananu akuru uchibi (50s). 41 Sa ma zikaubiredi u chibi me nan ni chere ini rema ayeze Aseseremawubiringaramapuri ubiredi me ma anabu meh. wahari anu ichere ira nee. 42 Wa ri vathar wa tisi. 43Wonno wa ziki ma kasumu mum ya re me igira ukirau nanmare gwem, nanmugitumi chereme.44Uganiya me anu akura akuri uchibi(5000) sa wa re. 45 Ayimo uganiyame wu anu tarsa ume me wa ribe ayimo jirgi umei, wa haki aje uwaru ugino me; u Besaida ma sabi ma matumi a nuh me wa dusa. 46 Sa wadusa monno nyene ani pana ma wubiringara. 47Unu wunjoro ujirgi umeiwa ra a matara ma nigaba meh memazi insisi meha matara. 48Ma iri marusu wa da kunna tize kang ba barkibigirmo ba kati we. Ayimo atiye mema ha maka kem we, mazi in tanuAsesere a mei, ma nyari aka uweh.49 Sa wa iri meh wa gusi nani immoliini bawa wa wu uhuna. 50 Barki vatwa iri me wa kunna biyau, a nyimo

uganiya me, ma gu in weh. Wuna niiri ba ihu! mi mani kati ikunna biyauba. 51Ma ribe a nyimo ujirgi umei banipupuru ni tonno, wonno wa kunnabiyau a meh. 52 Sa wa kunna abangaubiredi me, iri bi iwe me i wushew.53 Sa wa kafa, wa biki a mayanga muGenesarat, a nyimo ijirgi umei meh.54Sawa suri a nyimo a ugirgi umeime,anuh wa rusu Yesu meh. 55 Anuhwa ribe a nyimo a ma nyanga vat,wa hazin na anati koni wa en a hirameme. vat a hira sa wa kunna mahazin. 56Vat a hira sa ma ribe a arobome ani pin pin nan mayanga me; waziki ana ti koni a makasuwa, wa tiritari barki ma dari wa u nyara udarauwatu u dibi umemeh vat, vat ana gesa wa duri udibi wa huma.

Bikoro bu Sunare1 Afarisawa wa e anu nyetike i hori

imumsa wa e a Yesu wasuri Urushe-lima wa e urunu a Yesu me. 2Wa ti kainu guna are ahana a kadura kamemewaze inare imumu yare sareke ukpicuutare, barke utanda uwe wa Yahu-dawa, inke uno maze uru, nanitanunani ahira tijamani madake mareimumu ini me ba sai makpico isona iharu menanu ulaidayi me up-atu utari tumememaduku rimumare.3 We Afisawa nanu kasu ayahudawaindaki wazi warize imumu yare sarkiukpico utareba barki utanda uwewananu awe me. 4 Utanda uwe meinka waze usuro atanu nani ahira ti-jamani unumemakama zuri ma kpicotare muharu nan muso ulaidayi in-daki a kura unume mazoro tihihiratimeme lau ma dukuri imumu yare.5 A Yahudawa anu nyatike ihori iMusa we wani wazi Yesume wa ikiinuguna aneni ahana kadura kawamewazome inu tarsa utanda wananuashimeba wanu ware imumu yare in-tari. 6Monno ma kabirkawe maguweane ani Ishaya mabuki tize inu gunashime izi muruba mubit shi wonoigusa aki tarsa tize ta Asere eni memucumani izini no wasa me ikirzetarsa utize tum. 7 Izee wuza enisarke uguna indake imumusa indake

Umarkus Bikoro bu Sunare:8 38 Umarkus Bikoro bu witu Tare:6ma tarsi tishime eze tarsa utandawana abu ino gunasa agi wasiri. 8 Yaceki imumbesa agoshi iwozi shibeizi inuweza yanabu. 9 Munu maguawe eni me ane ani ya ceki imumsaUgomo Asere magu awozume enishiwono izi shi be ezi ino utanda.10 Musa magu kati izogi aco uwemenan kaino uweme ba desa mawuzaenime aduhume. 11 Kaniya iceki acoushime aka anu ashime imumu ikayewazi enime vat imumbe yaze idikemamu aye aze eni. 12 Anime ani yakarti me ma benki aco me nan kainome. 13 Enime ya gusi tize ta Asereiza ini mumu ini ba barki atandaani ize inu bezizi ahana ashime eneeni izinnu wuza timumu timadini.14 Yesu be makurzi sake utita anabumagu awe kunanimime ikuri irusimimeru kuma kai. 15 Imumusa yaribea puronu amatara indaki ineini yacara kumamadiniba ahira Asere imu-musayesuro anyo unu ineeni madin-ime ma dandang ahira Asere. 16 Vatida sa mazi intutui kini makunna.17 Madusa maribe akura ahana aka-tuma kameme wa wuzi u ukon inuguna nyanini imumubesa wa bukaenime. 18 Mabuka awe inu guna in-daki irusa inu guna imumusa yaribeapuru unobu inze ine eni idaki ene enimadini ba. 19 Aguna imumu yaribeanyu iriba nabu ine yakuri ya suroine apuru nome Yesu muno magu izaine ini madinimeba. 20Mano maregemabuki imumbesa yasuro apuromoine eni yake icukuno madini munu.21 Ayemu irebe unovu abini ani akaziubasu tize ta Asere a iriba unobu kasimikara uchara umadini uhuza anabuakenzi ayeme iri imumu. 22 Okolomokatuma ka zenzen uhem ache uremeibabana unyarume uni henu ukunaurunta udara umeme. 23Vati timumutiginome tisuso a hira iruba inu vattekati cera unu meni. 24 Madusa maherima ribema akura sadakimanyariarusuba Tarya, u Sidon barki kati anuwa ruse ba inime anu wa ruse. 25Uruuni sama invana uce sama unu koniuzenze sa ma kunna abanga Yesumemawu masi maka rizo atibuna. 26 Eni

me u Bahiliniya mani maze ageme uFinikiya a Yome a Yeh Yemo Mayegamasuri maha maka tirame tari masu-some abergeme avaname. 27 Yesu magwa we cekinime ahana wari indakiya wuna riba akabi mumu mare yahana anya ani iwoci. 28 Kuma unumema kabirka ma buu anenime ani unuyataki iharo iwuci inke yare mumuyare ake tizi adizi utu buru. 29 Maguame barki tize tigeme sawa buka tenidusa akura agirome waceki anu wuzame. 30Madusa makori akura makyemvana me ma ribe wakem a bergen-eme wa chekime wa mahuma. 31 MaYesuma dusa ma ceke ahira me Taryamadusa uhana u Sodom ma eni wanidandang uGalili aname ma e ataritipem tinu kawe. 32 Wa e ame inuture madaki mabari tizeba wa tarimetari akema tarsu me mahuma me.33 Mhu kume akira madusa madereme utun sa bibame sama dusamadarime melem. 34 Ma yiziniche ma heriAsere madusa magu ame “Ephatha”eni ene “poko!”. 35 Sa abuka en-ime madusa makem titui tumemeta pokino imumusa ya trezeze menilenme nume ya cekime ma dusaukuno tize. 36 Mabuka awe inu gunakatu uwe bizi ayeba sa ma kunna wakati ubenki ubuka we ba wa ri age inuhunume. 37 Vati mumbesa ma wuzairiri ini mazino kunna tize aruhu unuahira uhira.

Bikoro bu witu Tare1 Ayimu tiye, ti gino ni orin na nabu

gwardan, wa diri imum ya re vanaAsere ma gun we. 2 Inzin nu basaababga ani ori me. barki wa re ajeinti cukun na mi. tiye ti taru sarki areimimare. 3 In gi ma tuburko we uhanatikura tuweme sarka are imimarewadi sizizime una. Barki aye awe me,wasuri atina ti piit. 4 Ahana katumakameme wa kabirkame, “Abani tidikem ubiredi ni gwarda ayimo ani janigeme ti nya ana geme wa ri watii? 5 Ma iki we, “ubiredi ni uhonouni izini? wa gume unu “sunare”.6 Munno ma gun ni ori na nume

Umarkus Bikoro bu witu Tare:7 39 Umarkus Bikoro bu kirau udira bi Inde:4wa cukuno adizi. Ma ziki ubirediunu sunareme, ma wu, biringara mapusi ubiredime ma hari we 7Wa kuriwa contikucere cinginlin, ma kurimawuwe biringara maguwe haraniiri. 8 Wano wa re wa tii. wanowa orso ukasu me sawa re wa cekiukaso me ma myinca mu gira munusunare. 9Wazi ahana ruma, anuakurusunare. vana Asere ma tuburko. wewa dusa. 10 Vana Asere ma ribi ay-imo uzirgi uwei nan na hana katumakameme wa ribe ayimo ni kiri nuDalmanutha. 11 Afarisiyawa wa suruwa tunguno ama tara na me. Wanowa susu me iri mum Asesere, wamansame wa iri. 12 Ma gunkuno ay-imo urusa umeme, ma gu we, nyaniniya wuna ana geme wa nyara irimumkadura kani ma bukashi ada nyameana geme bihori ba. 13 Madusa macekiwe, ma kuri ma ribe uzirgi umeima kuri anikira nu kure nini winme. 14 Ahana akatuma kameme waperkewa uzika ukasu ubiredime ahiraameme wa zowe ure ba su ubirede uinde. 15 Ma nyawe ma duku gun wehira na hira i haki ihiri uyeast wanuFarisiyawa nan wa nu Herod 16A hanaaka tuma komeme wa hira a cece “wagu barki sa wa zin unu biredi”. 17YesuAsere maru sin ani me, ma gunwe,“nyanini ya wuna iziru basa abangauzatu ubiredi? daki yanu iri ba” dakiyamu rusa ba? mu riba mushimema wanoo? 18 Izin na je ida [hirashi ba? izin tutoi inda kuna shiba,inda Ringizishi? 19 Uganiya sa mapusi mabiredi manu cibi in hari anuakuru cibi, ya ziki mugira mu ma gitume mu hono muni? wa kabarkamewa gu munu kirau in munu mu re.20 Sa ma pusi mabiredi manu sunamare anyimo akuri anazi, mu girasa ma nyinca mu hono muniya ziki?wa kabirka me wa gu, munu sunare.21Ma gun, da da yamu rusaba? 22Waeh ani pin nu ubethsaida. Ana ni pinme wa eh me unu rubo wa gun Yesuma dari me. 23 Yesu ma meki taritu rubu me, ma surin me akamarukani pin. sa ma tufo me tobi ajema tari, tari aje me, ma ikime “wa

ira iri imum? 24 Urubo ma yeze ajeAsesere magu “ma ira anu. wa zi kasimatiti ma tanu. 25 Ma kar ma tarame tari ajeme urubo ma poki ajeme.uhiri umeme udusa uze, ma tungunouhira u kondi nyanimemerun. 26Yesuma kurzo me akura, ma gunme, “kati uribe ani pinbe”. 27 Ma gun unuuneh, na tubi a nya ahana imimarewari. ida rizi me ba aziki ubiredi nahana areki a nyimo i wuci ba. 28 Unemakarbirkame magu aye acu, iwuciindi cukuno ana dizi utabur wa riukasu imimare ya hana. 29 Ma kuduma gun unu neh me, barki sa wabuka ani, dusa bibe bi bur basuru acauweme.” 30 Une makuri ahira ahanaakura maka kem vana ma rari ukomi.bibe bibur kasuru. 31 Makuri masuriani pin nu utypre ma eh usidon urabau Galilee ani kira nu Decapolus. 32Waka aye me unu turi sa ma da kunatizeba. wa gun Yesu ma tari me taritumeme. 33 Mazikime uhana anikirina nabu, ma soki me nibo ni a nyimointuime ma tufime tobi ma dari nilem me. 34 Ma heze aje Asesere, magume. poko! 35 Yesu Mapoki utuime,ma kuna. 36 I binani urai umeme.37 Ayimo Uganiya me imum be yaira anilem me ya dusa. ma tungunoubootize akuna. 38 De sa ma kunamue mu boo utize tum uganita uzatuu imbizo uni henu nan uganiya uwuzauti mumu tizezen, Vana unubu ma dikuna mu mue mu rusa ume, ugana sama aye akura Asere nan ibe riri.

Bikoro bu kirau udira biInde1 Yesu ma gun we “kadudure kani

ma buka, aye ashi me sa wa turiabame wada donkino me iwono bawadi ku iri akura ugomo Asere nanugwardang umeme. 2 Sa tiye utasi taakaYesuma zaukaBitrus, YakubunanYohana ma han we uzalan. A hiraaginome madusa ma gamirka uzinaumeme a hira aweme. 3 Tirunga timeme dusa ti cukuno ti rum sa adakeabati nan iri mum ba. 4 Wa dusawa iri Iliya nan Musa wa suro, wa iri

UmarkusBikorobukirauudira bi Inde:540UmarkusBikorobukirauudira bi Inde:35we wazi nigo me nan Yesu. 5 Bitrusma dusa ma poki anyo ma gun Yesuunudungura ya wuna uri ti cukunoabame na ti barka madanga mataru:hu u'inde, Musa cangi u'inde nan Iliyau'inde. 6Bitrus madusa ma diri imumibuka. Vat uwe ana nigoo ni Yesu mewa kunna biyau. 7 Ni wiri ni dusa nikorso we. Wa kunna ni myira anyimoaniwiri me ni gusa”vanaa um ma zi-gene me kunna ni tize time”. 8 Dakiadodonkino ba, wa dusa daki wa kuriwa ira unu ba, wa iri Yesumani casmaturi nan we. 9Uganiya wa zini utunousuro uzala me, madusa ma gwarikawe kati wa ka buka uye ba imum mesa wa ira ba, sai Vanaa unu bu mahira usuro iwono. 10Barki anime dakiwa ka buka uye ba. wa cukuno ubasaimum acece awe ani cas, iri mum sawa meki igizo ace aweme “nyaniniusuro iwono?” 11wa ikime gunyaniniya wu anu rusa wa buki agiIliya manimadi tubi u aye? 12 Ba ma kabirkama gun we Iliya ma tubi u'aye barkima barka timum.”Ani nyanini ya wuanyertike agi vanaa unuu madi ribeijasi” 13BaYesuma gu Iliyamamuaye,ma e wa wuzi me imum sa ya wu urii,gusi imum me tize tu ugomo asereta buka ani ce ni meme. 14 Sa wa zea hira ukasu anu tarsa uyesu, wa ewa iri ni'ori na nu gwardan, anu rusawadi ku zini inmatara acece awe me.15 Sa wa ira Yesu wa dusa wa kunnabiyau kan, wa sumi waka kem me.16 Madusa ma iki anu tarsa umemeabanga imum sa wazini matara nanwe a hira a nyanini? 17 Uye any-imo ani ori ma kabirkame magu unudungura ma aye unu saam um ahiraawe me mazan unu ukuni wa gber-gene sa ingi wa hira daki maka rusitize ba. 18 Uganiyasa wa hira ukereki me adizi make matoti gusi desama wono ufukum umeki ususo anyoameme ma meki uyadka ahini madiku cukuno gagan. Ma vovi anutarsauweme tari wa suso me ni wa ye wasiziki we. 19 Ma dusa ma gun weanu zatu ukuna utize unu maya unumaya uni indi cukuno nan shi aneni

indi kunna urunta ushi me aye ni meahira am. 20 Wa dusa en invanaa mea hira ameme. Sa ugberge me wa iraYesu, ma dusama reki vanaame adizi,vanaa me ma dusa ma toti gusi mawono ufukum unu suso anyo ameme.21Yesu ma iki aco avanaa me uganiyasa vanaa ma zika unu koni me? Acome gu ma ukoni wa tubisi dati madaza vanaa uneze. 22 Vat uganiya saimum me ya hira iki reki me anyimoura nani anyimo amei gusi idi hume. Inki uda ke uwuzi iri mum, kusubenkum kunna ugogoni uru. 23 Yesuiki me,”nani udi hem”? vat imumiwuna ini ahira adesa ma hem. 24Acoavanaa ma dusa ma kabirka “ma hembenkum unu zati urusa um”. 25 SaYesu ma ira ni'ori na gbardan unusum u aye ahira aweme ba Yesu magbarika ugbergene neme ma”hu bibebi gbas nan bi uzatu ukunna, magunna hu suro amatara kini me katiukuri uribe anyimo ameme ba. 26Madusa ma wu uhunu ma reki vanaamadi ku suri. vanaa ma toti gusidesa ma wono anu wa tunguno ugusavanaa me wono. 27 Yesu ma mekitari ti yeze, vanaa ma dusa ma tonno.28 Sa Yesu ma ribe anyimo akura anutarsa umemewa ewa kemmenihunziya iki “nyanini ya wuna daki haru tarusa ugberne me ba?” 29 Yesu makabirka ma gu”ugberne madake masuri sarki birigara ba”. 30 Wa suriwa meki nibaba wa aki Ugalili, Yesudaki nyarsi uye ma rusi sa wa raniba. 31 Abinime wa cukuno mazi unudungura anu tarsa umeme ma bukiwe “adi nya vanna unu atari ta nuuwadi hu me, inki ma wono anyimotiye ti taru”. 32 Anu tarsa umemedaki wa rusi imum me sa mazini boome ba, wadusa wa kunna biyau bi ikoume. 33 Anyimo atanu tiwe me sawa biki Ukafanum. Sa wa ciki any-imo akura, ma iki anu tarsa umememagu “nyanini iba zina unu gamarame una me”? 34 Wa cukuno tik dakiwa buka imum ba. Tize me sa waazini, matara mani acece aweme agiaveni unu dang. 35 Sa ma cukuno ba

Umarkus Bikoro bu kirau udira bi Inde:36 41 Umarkus Bikoro bu Kirau:22ma titi anu tarsa umeme ukirau nanware. Ma gun we vat desa ma nyarama cukuno unu dang, m adi cukunouna dumo ma kuri ma cukuno urere.36Ma yeze vanaa atii awe me. Ma intaani kira ni meme ma gu.” 37Vat desama kaba vanaa ugeme anyimo ani zanimma kabamimani, desama kabamdaki ma kaba mi mani isisi im ba, makaba desama tumummani. 38Yohanama gun me unu udungura, ta ira uyeunu karsa agbergene in niza ni weme,haru be ta karti me, barki mada tarsaduru ba. 39 Yesu ma kabirka magu”kati i karti me ba barki vat desa mawuza katuma ka dangdang anyimoani za nim mada buka imum izenzeani ce nim ba”. 40Vat desa ma zo meini shina nan haru bama cukunomazinigome nan haru. 41 Desa ma nyameini masa barki hu wa asere manima buka shi mada dira me ba. 42 Vatdesa ma wuna a hanaa acinci agemewa rizo idi wu ri atiri me unanzu iririavingi me ani wiin niconco. 43 Inkitari ti we me wuza we uwuzi imum besa ida rizi me ba u yori tini. idi teki'akura ati gomo ta sere in tari ti indeini guna u ribe anyimo ura in tari ̧tire.ura sa uda biso me ba. 44 Ahira izomsa ida wijome ba ada bisome uraa meba. 45 Inki ubuna uweme u wuza uwuza urizi u yori uni. Idi teki unu riiuribe uvenke aseser unu buna u indeunu guna u ribe u raa in ti buna ti re.46 Ahira sa izom idi ri we sarki uwijoada biso me uraa ahira me ba. 47 Inkinije ni we me ni wuza urizi ukari niniidi teki unu rii uribe ahira asere ini jeni inde ini uguna u ribe uraa inna jeare. 48Ahira me sa izom nan ura wadiri we sarki uwono. 49 Adi vingi anuzati u kunna tize ta Asere anyimouraarono u aye ugomo Asere. 50Muhu murizi, inki ma corno me ada ke a barkamuni? cukuno ninmuhumacece ashime, wuza nin ticukum ti urunta nanni henu.

Bikoro bu Kirau1Yesuma ceki ahira aginomemaha

ani kira nu yahudiya ma kuri madusapiit uhana uraba u urdu ni gura na

nabu ni kuri ni a hira meme ma zinnu dungura uwe imumbesa maharikau wuzame. 2Anu bezurusa wa e ahiraame wa ikime, “nani ya wuna uri uruma “uruma ma harzina nan nu neumeme?” wa ilime wa iri ini. 3 Makabirkawe, “ane ni Musa ma inki shitize? 4 Wa gu Musa ma him vanauruma ma nyertike ihori ama cikimemadusa. 5Yesu magunwe barki ugbasusheni. 6 Usuro utuba Asere a barivanu ruma nan nu u e. 7 Barki anime vanu ruma madi kiri a co nan kaino wapat ina. 8Wa ware wa cukunobinama bi inde aziguna wa kadzaanawari wa cukuno binama bi inde.9Vat imumbesa Asere apata unu harama zoni. 10Uganiya sa wa ra anyumoakura anu tarsa umewakurawa ikimeabangame. 11Ma gunme, vat desa magido une umeme ma huza anya nanuru nee ma wuza madini. 12 Inki vanue makini uruma ume maka wuza aranyasas nan ure vanu runa ma wuzamadini. 13 Anabuwa en inna hanaacincin madarwe anu tarsa Uyesuwa gwari kawe. 14 Yesu ma iri anime ma kunna iriba inwe, ma gun wecekini ahana cincin wa e a hira am,kati ikartuwe ba, akura Ugomo Asereusas-suna uwe uni a nyara. 15Ka durein boshi, vat de sa da makaba tizee tiugomo sere kasi vana ucin mada ribeme Asesere. 16 Maduku gbemdurkoahana ahabu ameme ma ringir ka we.17 Sa ma tuba tanu, urunu ma sumimabikime matun guno aje amemema iki me “unu dungura nyanini indiwuzi in kim bibeu bu zatu mara?18 Yesu magu “nyanini utisom unidungara uriri? unu dungura uririmemani Ugoma Asere. 19Urusa uinkotize udida hunawe udida wuza imumimadin udida wuzawe ni kari udidawuzawe ma cuco udida nokuwe ununya aconanka ino tina nu” 20 Unumemagu “unudugwa vat adodu aginomemartarsan ani, ami manyam. 21 Yesuma irime ma gun me imumu indeini ya dewe kaziza adodu aweme vatu e utarsum, udikum ani Asesere.22 Sa ma kunna tize tigino nipumniwi me camcam ma kunna gwan-

Umarkus Bikoro bu Kirau:23 42 Umarkus Bikoro bu kirau in bi Inde:8gwan ma suri ma kini ahirame barkime uni mum taritini. 23 Yesu ma irianu tarsa umeme magu idi zinijasinimum maribe Asesere. 24 Ahanautarsa umeme biyau bimikuwe innigurang me sa mabuka, Yesu ma kuruma gun we “idi cukono ini jas unukimmaribe Asesere! 25 Idi cukuno sheubironkomi biribe ani hara na lira inniguna uni kimma ribe Asesere. 26 Innukunna anime saya kini muruba muwuwe seke “wagu aveni madikafaa.”27 “ Yesu mahiriwe magu”uhiraushime uwuna imum izoni, vat imumiwuna ini a hira asere. 28 Bitrus magume haru betakini adodu aru ti tarsu we. 29Yesu madusa ma gume badesa ma kini, a kura, nihenu, a ino, aco,a hani nani tiru, barki mi nantizetum. 30 Makabi imum gwardan saidi tekitimum me sama kini adumo.31 Anu gwardan sa we wani anutuba wadi cukuno anu masi za.32Wara anyimo tuna uhana urshalimayesu mara aje wawuzi imum ibiyau.33 Tiyen ne ti ha za, u'urshalima adinya vana, unu atiri tanua dadan damanu rusa u nyetike litize. Wadi intize ahume. 34 Wa di wuze me nibasa wa tufzi me tobi wa cobi mewahume, inki wa huname madi hirianyimo atiye titaru.” 35 Yakubu nanyohanna a hana, a zabadi wa'e ahiraame wagu,”unudungara ti nyarauwu zin dura immumbe sata iko we.36 Magunwe”nyanini nyara in wuzishiri”? 37 Wagu me kirin duru ticukuno ani nonzo nowome, unu indeatari tinare uye atinan gure tuweme.38Yesuma kabarkamagurwe”ida rusashi imum me sa izunu igizome idakeisi ijas me san disi? Wak 39 abirkawadake, Yesu ma kabirikawe rusaniijas me san indisi idi si. 40 Desamadi cukuno atare tinare nan tinangure da immani indi nya se an desa anyawe.” 41 Anu kirau anyimoanutarsa ume sa wa kumna anime.watubi kunzuna umu ruba in yakubunan yohana. 42 Yesu matit tuwemagunwe,”irusa anuagebe sawaziagomo aweme wa bezizi anu zatu

tarsa asere nikara. 43 Daki ame aniidi cukuno anyimo ashime. vat desama nyara ma cukuno unanu anyumeashime memani madi cukuno urerea nyimo ma ashime. 44 Vat desa manyara ma cukuno aje shime, amacukuno urere. 45 Vana unu ma euwuza ukatuma ka co me kani, daawuzi meni. 46 Waribe uyariko sawa suro uyariko ni gome nan ni gonamu tarsa ume. a nyimo atanutuwe me wasusa wagun na nanurruurubo una ni za bartamawa su sammutimawas ma ciki ani kira nuna.47 Samakuna yesu banazera manimayezen nigmyirang magu”yesuvana udauda kunna ugogoni um!”48Anume vat wa kwadime, wagunmewana tik makuri mayeze nigmyirangukure. 49Yesumatunnomagu atitimewa dusa wa tunno wa titime waguuni ribahu aye. 50 Ma suso udibima'hiri matonno ma ha ahira ayeso.51 Yesu ma kabirki me, “nyani ni unyara in wu zuwe ni?” urubo maguunu rusa in nyara in kin, uhira ahira.52 Yesu magu dusa u hem u'wo mewa humman hu.”Sama kim u hira madusa ma tarsime, wa dusa nigome.

Bikoro bu kirau in biInde1 Sa wa e mamu nan Urushalima,

nan Betafaji, a ubetanya u watu inipo nu zaitun, yesu ma tumi ana ware ayimo ni go ni meme 2 . magunwe hanani aku giro ku ginome ajeashime, unu ribe ushi idi iri kuzenkikutiri, anu hira shi ba i sopi i eni,3 . vat de sa ma gunan shi nyaninii wuza anime? i gun me (sakuramani ma nyara, madi kurzoni ingi mamara. 4 wa dusa waka kem kuzenkikutiri ana tukum akura upuru unawa sopi. 5 A de sa wa ra ahira mewa iki we yanini ya wuna ya sapokuzenki me? wa buki we imummesa sakura ma buki. 6 ba wa cheki wewa dusa. 7 Ba wa e yesu in ku zenkime, wa nassa madibi maweme a maroa Luzern me madi ku nyene 8 Anugwardan wa nasa madibi mawame

Umarkus Bikoro bu kirau in bi Inde:9 43 Umarkus Bikoro bu kirau in ni Re:7uname aye waka nyarsa mava mamatiti wanasa uname. 9 Ana je nanana dumo wa yeze amyira wa nonzode sa ma eze ayimo ni za na asere.10 Nonzoti somo sa ti eze uwatuaco aru Dauda 'Nonzo ogomo asere.11 Yesu ma ribe urushalima ma hauwatu udenge asere. ma gunkunokodi nyani ahira me. uganiya uwun-joro, masuri madusa ubetanya nannanukirau inwa re. 12Ni yeni kure, sawa ze usuro ubetanya, ikomo, imekime. 13Ma iri utiti upom piit in mavamariri, maha nanimadi ka kem ahanamari, dama kem i muma ahira meban mava cas, da uganiya iburi ini ba14 . Magu titime,” uye mada kuri ureire imumu ahira aweme,” anutarsaume unuy kunna me. 15 Sa wazeurushalima, maribe udenge aser, makem azinu ziza adodo ahira udengeasere me ma gidiwa, ma gamari ti-hira tanu ugamara i kirfi na mak-wanku manu ziza uti mumu ma vin-gizi. 16 Ma karti uzika koyani uwatuudenge asere sa azi unizizame ahirame. 17 Ma dunguri we magu,” Akuraam adi chukuno ahira tize nan aserevat une'? shibe ya kurzo ya kurzoani mabere ma kari 18 . Unu udandanudungara katoma ka asere nan anunyetike ihori wa kuna imum me sabuki, wa ziki una uguna wadi hume,barki bi yau ziki unaugunawadi hone.barki bi yau wa iri vat adesa waa raahira me wahem in yeso iriba iweme19 . ko ya uwunjoro wadi cekki nipin me. 20 Sa wa hira ni sisizo, wairi utiti upom me wa-waa nan ti jime 21 . Bitrus maringi me magu,”unaakura ira' utiti upom me sa wa wuuni anyo wa-waa kpagarak. 22 yesoma kabirka magun we, inko ni iribaahira asere 23 . kadure kani in boshivat de sa ma inko riba ahira aseremada ke magu unu pana, hira abameuha anyimo a niwin, in daki ma wuzama, aye ba mahem iri ba imeme idicukuno anime, asere adiwuzi katumakameme. 24 yeso magu mabukashi,vat imum sa ya iko a bi ringara,inkoni iriba idi kem, idi cukuno anime

25 . ingi idi wu biringara -ivete vatimumme sa uye ma wuna shi, barkiacoo ashi me anyimo aseseri ma veteshi meni cangi 26 in daki ya veteni ba,acoo ashi anyimo aseseri mada vetesheni ba cangi. 27 Sa wa kuro urishal-ima, yesu mahazi uribe udenge asere,unu dandang, anu nyetike ihori wananu-udenge asere wa e wa kem me.28Wa gunme,” unu uya ubari uni uzinkatuma ka geme? aveni ma nya we nikara niwuza katuma ka geme? 29Yesuma gun we, ca mi, in ikishi changi.ingi yabuka ni mi indi buki shi desama nyam ni kara ni wuza ka katumaka geme 30 uzurso uyohana, wa seseriuni nani wa annu, uni? kabirkanimi”.31 wa gamirka tize acece aweme wagu, ingi ta guna aseseri ani- madigu,nyani ya wuna daki ya hem in meba? 32 ingi ta guna ahira unnu ani”wa kuna iyau ya nu, vat wa hem inyohanna una ka tuma ka asere mani.Abini me wa kabirka Yesu wa gu, tidatanduru ba, 33 Abini me Yesu ma gunwe,” mi cangi inda bukashi nani avenima nyam nikara ni katuma ba,” naniin buki shi in ni kara na veni in ziniwuza katuma me”

Bikoro bu kirau in ni Re1 I Yesubma tubi inwe in ze torusa,

magu unu nubu mabari imum uruimeme maketi a hirama in matitima henzi uwa coco makarsi madinimakuri mabari ahira uzu mei urunuma titi, madusa a tanu ta piit.2 Imum yanyamematonue anakadurakameme ura ma owawane ore samakakaba ibru imatitima ma mekivana me watri wahu arume. 3 Komawazekime, watirime, wa birko mewa dusa sarki iri mum. 4 Wa sakeutummaaye ahira awameunakadura,watri me wakunna me iwowo anicewacekime in mu e. 5 Makuri ma-tumi u ye unu inde ahu, wagumariaye awame, watiri watiri wahuwatuziwe. 6 Mazi uni inde sa madi tumi,una adimo me ma guana unadumo samadi tumime, wadi kunna biyau bimeme. 7 Anaka tuma waguana vana

Umarkus Bikoro bu kirau in ni Re:8 44 Umarkus Bikoro bu kirau in ni Re:44uyo ume mazi geme cati hu me ticati imum ya choo me. 8 Wa mekime wa hu wa vingi me a ni kira niru. 9 Nyanini unu ru me, madi wu,madi huzi anu inta uru me, ma nyaaye. 10 Da ya basa ihori ige me sa,nipo sa anyarime nini, ni neni nacukuna nipo ni tuba uru tini. 11 Tizeuwatu Asere imumu ibiyau a je arume. 12 Watubi unyarsa umaki Yesu.13 Wa tuburko ma Farisiyawa wanaHiridiyawa, wa nyarisi me intize. 14Sawa e, wagumme, unudungara, in-zome iri imumbe sa mabizema sizianime, mazi neziwe nibaba nigomeAsere ma nya kaisar imumsa izi kaisa.15Matinka malim mawa me nyanini iwe me wa pattum. unyam imum samari ini. 16 Wa nya Yesu unu inde,mabukwe, muhenu maveni ma zigeme, wa gu muhenu ma kaisar. 17Yesumagu nya kisari imumbe sa izi kisariunya Yesu, imeme nyani imum be siziya Asere inyanAsere. 18ASadukiyawae ahira a! eme wa debe sa magunau hira uzoni wa iki me. 19 Uni biziziMusa ma nyetike durin ingi uhenuma womo maceki unej umeme, sarkivana anyimo uni henu, a uye maziuneh me bayi mayo vana unu netiunanu me. 20 Anu sunare anihenu,wazi anya unu ne u inde unu tubauzika me ma wii, ma ceki me sarkivana. 21 Unu ure ma wii maceki ineme sarki vana unu uku taru cangi mawii. 22 Unu usunare ma wii ma cekime sarki ahana u aye adumo me unema wii. 23 Romo be sa Ugomo Aseremadi e une me madi wa veni. 24 Yesumagu ine ini ya wuna i carsa abangan,barki uzatu urusa uni kara na Asere.25 Rono u zauka anabuu, anya adizoni, vat uru tidi cukunomana kaduraAsere. 26 Abanga iwono, nanu uhirzaibe daki ya bassani ihori i Musa sa manyetike anyimo anijaa unu guna im-mani Asere Ibrahim, Asere a Ishaku,nan Asere a Yakubu. 27 An, debe saAsere mazi Asere a weme anu ven-gize mani, wazome anu vengize maniwazome u guna aginwe mukizi muniya hurna shi gbardang. 28 Uye ma

e mazi kunna imum be sa wazi unuboome, ma iri Yesumakabarkama ikiwe, tiye tize yini tiduandang. 29 Yesumakabirka we tize ti dandang, kunnani, anu IrailamUgomoAsere azia inde.30 Udi tafna nan na Asere, UgomoAsere vat ini riba iwe me, nanbi bebiweme, wa nikara. 31 Tize tu kure,tine tini in taa uroni utura uwe megusi nice nuweme, ure ukuri uka zonisa uteki ugeme. 32Ununyetike, magu,rep unu urusa, ka dura kani Asere azia inde, ara Asere azo ni. 33 Uhem mevat ini riba inde wanu rusa, vat nikarauhem uroni utura gusi ni wome ineini itaki uni ure, ubonza adodu nanwiro udi roronga. 34 Sa Yesu mairi, ukabirka umeme urisi, magun weuzo we piit nan nakura Asere abiniani daki uye makuri ma iki me irimum. 35 Yesu mara udenge Aseremagi unu boo uwe ti ze ta Asere,vana u Dauda. 36 Dauda biriri ba gu-nana, Asere, cukuno atinare tam indikurzo aroni ishine iwome ati bunatiwome. 37Dauda nice ni meme maguuna kaba uru “Asere”, nyani ya wu agum me vanu Dauda?, ni ori na nukunna anyimo iri ba irum. 38 Yesuunu bezizi haka sake ina nu unyeyikeanu unyara uniza uni sansani uniizini we ajira ani gura. 39 Anu nyaraahira ticukuno ti dandang ati dengeta Asere wanti hira tu tanda. 40Wadiribize ati kura ta neti a koro wa kuriwa wusi bi ringara bi joko bati uwunaugino me imum izenze ini. 41 Baabini me Yesu ma cukuno a nikuri anyimo udenge Asere, unu hira anuunu rezi ikirfi anyimo ani kuri, anugbardang wa rezi ikirfi idandang any-imo imumbesa wazini. 42 Ure ukoroune ma e ma reki anini ana re cas.43Ma titi anu tarsa umeme magu we,kudura ka zigeme imboo shi, imumbeukoro uweri ugeme, mareki iso igemeiteki ukasu anume. 44 Wa nyanizaanyino ukem uwe, sa wazin, me any-imo udira ume uni, ma nya vat, mumbe sa mazi.

Bikoro bu kirau in ni

UmarkusBikorobukirau inni Taru:145UmarkusBikorobukirau inni Taru:35Taru

1 Uganiya sa Yesu ma suri udengeAsere ure unu tarsa umeme ma guma”unu dungara. 2 ira a poo nan tikura ti riri ti geme”. Yesu ma iki mema gu ira ti kura ti riri ti geme adaceke me iri imum ba. 3 Ma iki Asereuzalang uzaitun upuri udenge Asereba yakubu, yohana nan Andrawus waeh wa kem me, wa iki me ni hunzi.4 Ma iki unu maya uni imum i gemeidi eh? wadi wu aneni wa rusi? 5Yesuma kabirka we magu”cukuno ni unurusa kati arangi shi. 6 Aye wadi ehanyimo ani za num, wadi wadi rangiziaye wa hunne me unna. 7Ma guu ingiya kunna abanga ani kono kati i basaba, daki yamu ira imum ba imum idadang i eze a dumo. 8 Ni henu ni digame ni henu ni lemni di game ni lemidi kunna abanga uzuro adizi a ti hirasas, sas, adi wuzi ikomo. Ituba ijasiya zigino me. 9 Cukuno ni unu rusa,wadi han shi aje a gomo, adi tirzi shianyimo ati denge tini gura ahan shiaje ananu ama nyanga nan na agomoadang une barki niza nim, idi cukunoimumkunna a hira aweme. 10Timumti ginome ti da karti tize ti ugomoAsere u re aje ba, tize ti ugomo Asereat une. 11 Inki wa meki shi wa hananaje ati gomo kati igizo imumme sa idibuki ba, anyimo. uganiyame, daki shiwa ni idi buki tize ba, Ugomo Aserema di nya shi imum be sa idi. buki.12 uhenu ma di nyari uhenu a hume,aco madi nya vanna u meme. Ahannawadi game an de sa wa yoo we wadinyari una sa adi huu anu yoo uweme.13 Vat anu wadi game shi barki nizanum. Desama tonno inikara barkimi,madi kem. uvenke. 14 Inki ya ira timum ti ma dini ti zezen ati hira sadaki ya wunu ri ti cukuno nin ca unupoko aje marusi nan ande sa wa ra uyahudiya wa sumi uhana ahira zalan.15Desama tari asesere udenge katimatu ba, nani ma ziki iri mum a nyimome. 16 Kati desa mamu hana uruumagumadi zema ziki ugeptu uimpinoba. 17 Idi cukuno imum ugogoni ahira

a desa wadi inta tipuru tu yoo nania hana aneze nyimo tiye ti gino me.18 Wuzani biringara kati imum mei kem in nikuzi. 19 Adi kunna ijasiigeme sa a mu kunna ba, adi iri imumme sa da mu ira usasana u ini ba.20 Sarki Ugomo Asere ma kaska tiyeti inoma ba, inu ma bari uvenke ba,barki andesa azauka we madi kaskatiye ti gino me. 21 In ki uye ma rangashi ma ira Ugomo Asere aba, naniabini kati i hem ba. 22Atiye ti ginomeagomo ama cico nan anu rusa utizeta sere amacico wadi suri wa bezi shitire ti mumum bati wa rangizi shi vatnan de sa ma zauka we. 23Cukuno ninunu rusa ma buka shi. 24 Inki tiye tijasi ti gino me ta aka uwuyi udi gameusuro, upeu udi game u nya u ma saa.25 Iwira idi rizizi asesere, adi zurukoune ini kara nu Ugomo Asere. 26Abiniadi. iri vana Ugomo Asere madi ehanyimo ati wiri anyimo ani kara nanni nonzo ni meme. 27 Abini madi kutuma ahana akadura ka meme madiori an desa mazauka we vat atikira tunee na na asesere nan na asesere nannadizi. 28Tinka ni iri mum. ahira utitiupom. Inki wa. Kponko ma wa ma.uni urusi ni kuzi na biki urizo. 29 Aneani. Inki ya ira ti mum ti geme ta ayeirusi Ugomo Asere mabiki uzee. 30Mabuka shi ucara ugeme udi akime sarkiu ira uti mumum ti geme. 31 Aseserenan adizi wadi mari, tize tum ti damara me ba. 32 Abanga uwuyi nanuganiya uge me uye mada rusa meba, nani ahana akadura ka meme,nan vana Ugomo Asere, aco me manimarusa unu ganiyama. 33Cukuno ni anyimo u rusa, kati iperke ba, ida rusauganiya sa madi eh ba. 34 Ya cukunogusi unakura mani sa ma nyari wuzatanu bama dusa ma nya urere umemeutarsa ina kura, ma hari we katumakoda vi in kame. Ba dusa magun ununu hira akura me na cukuno sarkiugbiso. 35 Barki an me cukuni unube, barki ida rusa uwuyi me sa acooakura me madi ze ba, nani madi zeunu wunjoro uni, nan ina ti aniye,uganiya sa bigoro bidi zin unu runzo.

Umarkus Bikoro bu kirau in ni Taru:3646Umarkus Bikoro bu kirau in ni Nazi:3336 in kima aye sarki urusa uwemekatimukurka we. 37 Imum sa ma buka shi,mabuka koda vi! cukunoni unu rusa.

Bikoro bu kirau in niNazi1 Tiye ti re ta dii uguna a wuzi

utanda uringi ukafa ani rere nan ubiredi uzatu pata nan iri mum. anuadangdang aka tuma nan anu rusawa gurna anu rusa wa gurna ununyara una me sa wadi maki Yeso batiwa huu me. 2 Wa gamarka ace aweme inki wa guna wadi meki me unuwuyi unu gori nini mu ruba ma numu hiri. 3 Uganiya sa yeso maraniUbatani akura simon una tikuturu,saa ma ciki ure une ma dusa ma enmani mi kirfi ma kari ma kari yesumani ani ce vat. 4Aye sa wa raa ahirame mu ruba mu corno me. Unu bootize acece awe me, unu gusa nyaniniya karti a zizi a hari anu dira ikirfime? 5Waa gu mani mageme sa adakeazizi ini kirfi idang sa iteki madinariakuri ataru, wa dusa wa meki ugbaraume. 6 Yesu ma kabirka magun wenyanini ya wuna izinu busura ume?me sa ma wuzam imum iriri. 7Mi idadem na shi ba, anu dira wazi nigomenan shi ida kee ibenki we uganiya sawa wuna shi. 8 Une uge me ma wuzaimum me sa mada ke ma wuzi: makpicombarki uvatti um. 9Mabuka shikadure me vat ahira sa adi buu tize tiugomo asere anyimo une, imum mesa une ugeme ma wuza adi rigi nin.10Anyimo ukirau nan ure me, Yahudaiskariyoti ma dusa ma ha ahira anadangdang magu madi bezi we yeso.11 Barki u kunna urunta wagu wadinya me ikirfi, ma tubi ubasa una mesa madibezi we me. 12 Unu wuyiutuba ubirede uzatti upatta nan iriimum sa ake weki bitam barki ukpico,ahanaa akadurawa ikime”abaniwadika barka ahira sa wadi ka re imumyare? 13 Madusa ma tumi ana wareanyimo ani pin, ma gun we idi gurnanan uye sa ma cira bidaka bi mei.14 I tarsi me akura sa madi ribe ni,i gun unu na kura me unu dungura

ma guna”udenge me u raba sa madicukuno nin ma ri imum ye re yi tandai kafa nin nan anu tarsa u meme?”15 Madi bezi shi udenge udangdangsa wuza vat ti hira ti tikum nan vatti mum me sa a nyara i barka ni unimemeru. 16Aduramewa dusawa ribeani pin me, waka kem imum me rebnan tize ti meme. 17 Sa uwunjoro wawuna wa dusa wa ribe akura me nananu tarsa umeme ukirau nanwa rewagino me. 18 Sa wa zini ure imum yare, Yesu madusa ma poki anyo magu“indi buki shi kadure me uye anyimoashi sa ti zini ure imum yare nigome madi wuzim malim ma witim atari ta roni ani eru. 19 Mu ruba muwe me mu corno me wa tubi u igizome”nani mi mani” 20Yeso ma gun weanyimo ashi me ukirau nan wa re satizin unu re imum yare isso I inde.21 Kasi Ubuka utize tu ugomo asereta buka vanaa unu madi tarsi imumme sa ta buka ani ce ni meme. Desama nya vanaa unu ahu, madi kunnadagi ayoo me ba. 22 sa wa zin unure umum ya re, Yeso ma ziki ubiredima yorsi uni ma nya we ma gu renipum nim nini imum iringizi in mi.23Ma inti mei magu sa ni maye mammani, maye mu inko tize barki anugbardang. 24 Ma gun we maye mamMani mu myinca imum idi benki shisa ma pkonko. 25Kadundure ma bukashi ahanaa aka dura ku gomo asereatikira tinazi tu nee adizi nan aseserwadi gurna vat ati gomo ta asere. 26Sawa wuza ira ini nonzo wa dusa wasuri uhana upana u Olifis. 27 Yesuma gun we,”vat ushi idi rizi barki migu unyerte me. ma gu “itam me idisamirka inki ma kara unu tarsan we”.28 “Inki ma hira, indi agiza shi uribeUgalili”. 29 Ba Bitrus ma gu inki vatukasuudi rizimi inda rizonba. 30Yesuma gu,”kadundura anyimo aniye nigeme udi nyaremi kataru adaa bigoroba runo kare ba. 31 Bitrus ma kuri magu ingi iwono ini tidi wi nigo me vatuwe wa buki ani me. 32 Sa wa e ahirasa a tisa ani UGethsamani, Yesu magu inanu tarsa umeme”cukuno ninaba me idika wuna birigira”. 33 Ba

Umarkus Bikoro bu kirau in ni Nazi:3447Umarkus Bikoro bu kirau in ni Nazi:71ma dusa nan Bitrus, Yakubu, nanYohana ma tubi u kunna upazazame. 34 Ma gun we “izin apuru abit,gusiindi wi. Be ni mi abame katii ha amoro” 35 Yesu manyari kurekuhira matunguno ina ruu biringiradagi unyara gu ukem uni mada ira ajeavu ageme ba. 36 Magu “Asere acoo,vat inki imum iwuna karam upazazaugeme. daki barki unyara um bacaa ucukuno uweme uni. 37 Makurima ken we wazin immoro, magunwe Bitrus, Siman, izin moroo? Idake izi uganiya daki ya wuza moroo.38 Hira ni wuza ni biringira kati irizinin, urubu ya hem nipum na game.39 Makurri ahira abirigira ma ze makuri buki imum me sa mabuki unutuba. 40 Ma kuri ukure ma e ma kenwe wazin imoro, aje awe me idi kupazaza barki moroo wadiri imum besa wadi buki me. 41 Ma kuri utaru,magun we idazan moroo, unuvenkeimum ishi? Ya bari ani me uganiyawa aye sa idi nya vanaa unu bu atarita nu cara abanga. 42 Hira ni tidusa,desa madi witim atari ti we me maraa mamu. 43 Sa ma raa anyimo atizeme Yahuda i, sama raa anyimo ukiraunan ware wa gino me maka aye inna nu gbardang inti vira nan ti binanan anu akatuma ka asere nan anuunyetike nan a nanu. 44 Yahuda unuunya umememamu bezi we imummesa madi wuzi ma bezi Yesu,”desa indigbidirko me” 45 Sa yahuda ma aye mae ahira Yesuma gu”rabbi”madusamagbidirko me. 46Wa dusa maki me wahunguko wa dusa ni. 47 Uye anyimoani goo ni Yesumadusama suso uvirama yori utiyui ure vanaa una uka-tuma. 48 Yesu ma iki we magun”yaayen inti vira nan ti bina gusi ya ayeumeki ukari?” 49 Sa mazi ini go menan shi uni bezizi tize anyimo ti dengetini gura daki ya meki ni mi ba. Awuani me barki amyinca tize tasere tini.50 Adesa wa zi nigome nan Yesu wasumi wa ceki me. 51Ure vanaa samazitarsa me sa soki udubi, wa dusa wameki. 52 Madusa ma summi bihurbame. 53Wa ziki Yesu wa han me ahira

unu dang uka tuma kasere, ananunananunyetike. 54Bitrusma tarsi uwemepiit uka biki udenge unu dang kasere.ma cukuno nan anu bee ahira me unukunna ura . 55 Abini me unu dangmevat nan ana katumakamemenyaritina be sa wadi meki me unu sizikime. Wa kem me mazi lau. 56 Anugbardang wa aziin tize ti macico anice nimeme, wa kem me mazi lau.57 Aye wa ezinin intize ti macico anice nimeme wagu ana. 58 Wa kunname maguna”indi ke intuburko akuraani gura ageme im barka ageme sadaki abarkan in tari ba anyimo ati yeti taru”. 59 vat ani me daki a hemini mum mem sa wa buka ba. 60 Unudang me ma hiri ma iki Yesu”u da zounu ukabirka utize, imum ma sa anuageme wa buka ani ce ni we me ba”?61 Daki ma kabirka me ba. Unu dangme ma kuri ma iki me hu mani Yesuvanaa ulau. 62 Yesu magu”imimani”udi iri unuu ma ciki atari tinare titigomo nan niwiri aseser”. 63Unu dangme ma maki udibi uyesu me maham-mirka uni, magu”nyanini tinyara, tikuri ti nyara mare masaa?” 64 Yakunna ni tizogo ta asere me sa mawuza. Nyanini shi ya buka?” wadusawa gu ahu me. 65 Aye wa dusa utiraume, aye unu tuffsi ume tobi, wa tirzime muhenu, wa gun me”buka imumme sa idi kemunu rusa utize” 66Bitrussa mazin nigo me nan Yesu upurunikubu sa ahan Yesu, kure kubura saka zin inka tuma ani kubu una katumakasere ku e ahira ameme. 67 Ma iriBitrus ma turi unu kunna uraa magume hume cangi uzi nigoo me nanYesu unu Nazaret. 68 Magu inda tamimum be sa uzini boo me ba, ma dusama suri ma dusame imum ime. 69Ureucca makuri sa ma ira me, makuri mabuki anu sa wa ciki nigoo me magu,unu ugeme unani goo nimeme nini.70 Magu mada zo me nigoo me nanme ba. Ara anyimo anime anu agesawa turi abini me wagun ti rusa uzinigoo nan me barki hu ma unu Galilimani. 71 Ba ma wu nice nimeme anyimo usiziki me, ma tunguno itono

Umarkus Bikoro bu kirau in ni Nazi:7248Umarkus Bikoro bu kirau in ni Chibi:36unu gusa inda rusam unu uge me saizi tize ani ce nimeme ba. 72Abine anibigoro bi runo ukure. Bitrus maringitize sa Yesu ma buki me madi beziuzatu urusa umeme inki bigoro baruno kare. Ma kuri ani kira inna so.

Bikoro bu kirau in niChibi1 Ani sisizo unu udandang uka

tuma wa gurna ahira nigora nan ananu nan anu nyiti nan nigura, watirzizi Yesu wa suru in me, wa zikime wa nya Bilatus. 2 Bilatus ma ikime, hamani oigome wa Yahudawa/ma karbirkame, maguwa buka. 3Anuadadandang unyitike wa nan in bibukumgwardang 4Bilatusma kurimaiki me, ma gun me, ida kuri iboki irimumba? ira bi bukum me sa ahazani anice nuwe me. 5 Yesu da makuru ma buki ire imum ba, Bilatus madiri imumu ubuka. 6 Anyimo atiyeti uru usana, ma meme madi sapiwe niteru ni inde, vat uge sa iko.7 Uru marani agusa me Barnaba, matiri ma inde sa wa hirziza muruba,anu wani sa wa huzi anabu anyimouhirziza umuruba me. 8 Ni ori nanabu, ni ha ahira ameme wa ka rizizome adizi ma gunkune we kasi utandaumeme. 9 Bilatus makabirkawem-magu, inarani in sopi, shi ogomo wayaduwa me? 10 Ma rusa izin iniriba ibit nan anu adadandang u nyetikemesa wa nya Yesu. 11 In ka ta nya ace tidi cukunu ni gome, a hira imumu iririi Ugomo Asere. 12 Bilatus ma kabirkawe ma kuru magu nyanini idi wuziana me. nan Ugomo wa Yahudawa?13 Wa yeze a nyira magu, ga kirkani me. 14 Bilatus ma gu we, nyaninima wu za? wa aje unu kabarsa ume,ga kirka nime. 15 Bilatus ma nuariuwuza anabu imumu iriri, ma cekeweBarabas, uganiya sa ma mari ucuboYesu, ma gu zikani i aka baka me utitiunu rere. 16Anu uhira uni pin wa zikime uhana anyimo udange unu dananipin, wadi titi ni nanuuhira unupinme. 17Waduku tiezizi me, upori uvu,waduku barki anice me. 18 Waduku

tunguno visisu ume, wa gunme, Asereakinkiwe ti gomoni, Ugomo wa Yahu-dawa. 19 Waduku dingi vubo umeanice, wa tufizizime tobe, wadukutungunu agi wa zunu nya za ume tiUgomo. 20 Sa wa mara uzuza umebiranza, waduku sopi upori uvume,waduku suki me ti runga tumeme,wa surin me, amatara uhen uku bakaume utiti uni rere. 21Uye ma e u aka,niza numeme saminu unanu bakura,acu a Istifanus nan Rufas,! a suru aniguro, wa dusa wa busurka me ahi maziki utiti uni rere ni Yesu. 22Wahan inYesu a ara ahira agusa ani ugolgota, ahira sa a iso nice ni. 23Waduku nyameubere agi ma si, ma game usa me.24Waduku gakimga tume me wa hariacece awa me, wa wuzi matara aceveawame, wa iri imum besa wadi kenzi.25 Azumo ukirau udira inde ini sisizo,waduku garkirkame utiti uni rereme.26 Wa nyetike ihori Asesere utiti unirereme, wa buki imumu izezen bamawuzipa, agi me Ugomo wa Yahudawa.27 Sa wa gakirka me utiti uni rere me,ana wa re wazi na me, unu inde atariti na re, unu indw a tari tina aguretumeme. 28Uganiya uni umyica utizeme sa ma buki, a basa ini a nyimoanu wuza uti mumum tizezen. 29Anuagiza una wa dingi unoo ume tizerizezen, wa haki wa zuri ace, wa gusi,u sa udi u kuri uberla uni anyimo atiyeti tarua. 30 Tuno Asesere utiti unirere, ubenki nice nuwe me. 31 Aneani anadandandanh nan anu nyetikeutize ta Asere, wa dingi u zunza ume,acece aweme, wa gusi, ma bursa aye,sizikime ubura unice numeme. 32Unubursa anu age, Ugomo u Yahudawa cama tuu utiti uni rere nigeme a aname, ti iri haru yi kabi tize ta Asere,a desa agarki kawe nan me we cangima zunzi me. 33 Unu wui ace, ma-ree ma impi nipin vat, uhana azumiataru uwinjoro. 34 Uhana azumoatari Yesu ma hirza ni myiran As-esere magu, Eloi, Eloi Lama Sabatani?agi Asere, Asere nyanini yawuna waga mi? 35 Aye wa turi, sa wa kunaani me, wq gu, ya kuna mazinu tisaUliya. 36 Uye a nyimo awe, ma sumi

Umarkus Bikoro bu kirau in ni Chibi:3749Umarkus Bikoro bu kirau in nuTasi:20maka rumzo nire uni tira in mei magwarara, ma tumi ani titi, ma witiAsesere age ma shimbiko, madukugusi ca tiri nani iliya madi eh ma tuzome. 37Yesuma hirza ni myira Asesereuganiya uduku myinca. 38 Atira any-imo udenge Asere awata tihira kare,uzika Asesere utuno adizi. 39Uganiyasa vanu uruma uni kara, ma turumazinu hira u Yesu, ma iri ani me, magu, kadura kani unu geme vana Aseremani. 40 Ara ne, wa turu piit wa hirianyimo, aweme, maryamu magadaliya, nanmaryamua ino aYakubuununiza ni Yusufu nan Solome. 41 Wawani a de sa wa tarsi me u ganiyasa mara u Galili wa zin unu wuzaume katuma, nan ane gwardan sa waigizome Urushalima. 42 Uru winjoro,uwui u bara adudu ani, barki nisizouwui asabar ani. 43 Yesufu ma eh,unu watu Arimatiya, urunu uka tumakanipin udadandang, unu nyarga uaye u tize ta Asere, ma wu iriba ihu,ma ribe ahira a Bilatus, ma gu anyame ikizi Yesu. 44 Bilatus ma basairiba magu na ma wuu anime, ma titiunu uginome, ma iki me, nani Yesumadodankunu unu wano. 45 Sa makuna ani ahira unu dadandang uginome, ma nya Yusufu ikizi me. Yusufuma kpe malti, sa ma tuzo iki me naniYesu madodankunu unu wano. 46 Sama kuna ani ahira unu dandang uginome, ma nya Yusufu ikizi me. Yusufuma kpe umalti, sa ma tuzo ikizi i Yesume, ma tirzizi ini umaltime, ma kasuki ini i cau sa a hingir ko nipomeacume. 47 Maryamu Magadaliya nanMaryamu a ino a Yusufu wa iri ahirame sa awuna meni.

Bikoro bu kirau in nuTasi1 Sa uwui kapata wa aki, madakin

nan maremu a ino yakubu wan sa-lomi, wa kpi ti runga ti unya uruntabarki waka wuna ikizi Yesu ayimoicau me 2wa hiri inisisizo uwui uladiuwui utu ba wa ha ahira sa avati Yesoni uganiya usuro uwui. 3 Wa gamariacece awa me aveni madi hingirkon

duru nipo sa atara icau me? 4 sa wagunkuno, wairi uye mamu hin-girkonipo me barki mazi nidandan. 5 Waribe ayimo icau me wa iri uye maturi ayimo me in te runga ti rum,maciki tari tina re, wa kuna biyauiriba iweme, 6magunwe,”kati ikunnaiyau ba,”ya ira Yesu una unazaret, desa a vati me abame. ma hiri, ma zoniabama. irani ahira me sa a nati 7 . du-sani, ika bukani anu tarsa umeme nanbitrus ma ra ajeshime uhana ugalili.abi ne ani idi iri meni kasi sa ma bukishi,” 8 Wa suri unu sum, wa bilozonan uganara utize. vat uwe wa my-inca in bi yau. 9 Nisisizo uwui utubaayinmo tiye sunare, natubi aye ahira10 maremu madakin, de sa ma sus-sume agwergenen usunare. marenuma ha maka buka adesa mazina nawe a hira aso atiyon. 11 sa wa kunnaagi ma hira maremu ma ira me, dawa hem ba. 12 Ma e makem ana ware ayimo aweme sa wa hazi suro ayimo ani pin me. 13Wa ha waka bukanihenu, ni henu cangi da wa hemba. 14 A dodonkino Yeso ma kem anjkirau unu inde, wa kete acece,ma beziwe bezi we uzatu uya iriba i wemenan ni mumme saikartiziwe uhem inme. barki sa da wa him nan adesa wairame, sa mahiri ahira iwono imeme.15magunwe,” lana ni ayimo une i booni henu vat. 16 de sa mahem azorome madi venke, de sa magame madiribe ijassi . 17 An desa wa hem tidizi nigome. ayimo ni za num wadisuzzo agwerge. wadi boo ni lem nisoo. 18 wadi mesi iwa in tari, in wasa iri mum iti kono i da huna we ba,wadi tarsa ana ti koni tari barki wahumza 19 Sa ma mari tize wan weadusa aziki me u hana aseseri makacukuno atari tine reta asere. 20 anutarsa umemewa dingi ubo abangamevataba, ogomo asere ma tarsin in weunu wuza i mumu obasa utize.

Uluka Bikoro bi Inde:1 50 Uluka Bikoro bi Inde:35

Uluka1 Anu gbardang waa wuzi u inko

iriba u nyettke u timum sa taamyincaanyimo aru. 2 Kasi anime sa wa nyanduru, an deba sa wa tari ajeni, we anakadurawani. 3Barki anime animima,sama gunguzunomemerum timum tiriri ti tuba sa mi ma nyettiki i indehu unu udandang Tiyofilos. 4 Batiirusi kadere ki mum besa abezizi shi.5 Anyimo a tiye ti Hiridus, Ugomo waYahudawa, ure una katuma ka Aserema rani niza ni meme zakariya, ma-suri u watu u Abija. Une umeme masuri anikura ni Haruna mani, niza nimeme naa zi Alisabatu. 6 Vat uweana biyyau bi Ugomo Asere wani, anutarsa u inso u tize ta Asere. 7 Ani mewaa zin vana ba, barki sa Alisabatuma kem uyoo ba vat uwe waa muuna. 8Yaa cukuno sa Zakariya ma raaahira Asere ma zinu cira ukatuma kakadura kage sa a nya me. 9 Kasi saaka zauka debe sa madi hang kadurame, aka zauka a nyimo zauka barkikatumakuUgomoAsere barki upunsaumucungo. 10Vat ni ori na nabu wadiwuzi biringara amatara ingi azin nupunsa umucungo. 11 Aname Bibe bikadura ka Asere ba eh me bi tonnoa tari ti nare ta hira u agadi ahiraupunsa u wito unice. 12 Sa Zakariyama iri me ma wu zabot biyau bi mekime. 13Ani me bibe bi kadura ka Aserebi gun me, “Kati u kunna biyau ba,Zakariya, barki a kunna biringara biwe me. une uwe me madi yoo vanaadi nyame niza Yuhana. 14Udi kunnamang nan shew, anu gbardang wadikunna urunta uyoo umeme. 15 Madicukuno unu udangdang a hira Aseremadi da sa me ubere ba, nani bire bisizasiza bini kara ba, madi myinca inbi be usuro apuru a inome. 16 Adikurzo a Isarailawa gbardang a hiraUgomo uweme Asere. 17Madi haki inmu henu mubi be nan nikara ni Iliya.Madi wuzi anime bati ma gamirkamuriba manka coo ahira ahana, bati

anu zatu kunna utize wadi haaki unusa abarka anu Ugomo Asere mani.18 Zakariya magun bibe bikadura kaAsere, “Indi wu aneni in rusi ani me?mi be ucokoro, une umuwari.” 19Bibebi kadura ka Asere, bi kabirka bi gunme, “Mi mani Jibirailu, debe sa matunzino aje Asere. A tumum in bukiwe, tize turunta. 20 Ira, udi cukunoubabana udda boo tize ba, se rono besa timum tigeme tidi myinca. Aneani barki daki ya hem in tize tumba, sa tidi myinca anyimo uganiyauhuma.” 21 Uganiya anu waa zin nube u Zakariya. waa innu simira sama ziki uganiya gbardang a nyimoudenge Asere. 22 Sa ma suri, damakem ache u boo utize nan we ba.Wa rusi ma iri imum a tiroo sa marani a nyimo udenge Asere. Maawuzi kasi ubabana sarki tize. 23 Satiye ti katuma kame me ka aki, madusa akura ameme. 24 Usuro atiyeti geme, une umeme Alisabatu mawu apuru tipeu cibi ma ciki nihunzime. Magu, 25 “Imum be sa Asere mawuzumbatima karummu'i aje anabu.26Anyimo upeu utasi, Aseremaa tumibibe bika kadura ka Asere Jibirailuanipin nu Galili sa agusan u Nazaret.27 Ahira aku bura ku mare manyaniniza me Isubu uni nikura ni Daudamani, niza niku bura me Maryamu.28Ma ehmagun kuburame, “Ni isi, husa wa kem ukaba Asere mazi nan hu.”29 Anime, ubasa u kubura me uhunne me barki agburang magu “niyayani isi nazige me.” 30 Bibeu bi kaduraka Asere bi gu, “Kati ukunna biyauba, Maryamu, hu wa kem uhem ahiraAsere. 31 Ira, udi wu apuru u yoo vanaudi nya me niza 'Yeso'. 32 Madi wuniza adi tisame vana ugomoudadang.Ugomo Asere madi nya me ukpankuwa acoo me Dauda. 33 Madi wuzitigomo akura a Yakubu sarki umarsa,tigomo ti manyanga ma meme tidamara ba.” 34 Maryamu magun bibeubi kadura ka Asere me, “Adi wu aneniimum igeme iwu, mi sa inda tam vanauruma ba?” 35 Bibeu bi kadura kaAsere bi kabirka bi gun me, “Bibeu

Uluka Bikoro bi Inde:36 51 Uluka Bikoro bi Inde:78biriri bi di eh we in nikara nu UgomoAsere. Ane ani unu ulau sa udi yoome adi tisa me vana Asere. 36 Ira,uhenu uweme Alisabatu ma wunaapuru anyimo a tiwari, upeu utasi wazigeme in na apuru sa a tisa me unuwabi. 37 Rusa ire imum ida tekimenikara na Asere ba.” 38 Mariyamumagu, “Ira mi une ukatuma ka Aserekani. Ca kadura ka weme ka cukunoanime.” Anime Bibeu bi kadura kaAsere bi dusa. 39 Mariyamu ma hiridibe dibe ati ye tigino me ma ha any-imo ani pana ni nipin nu Yahudiya.40Ma dusa akura a Zakariya maka isoAlisabatu. 41SaAlisabatuma kunnaniisi ni Maryamu, vana umeme anyimoapuru ma hinna, anime Alisabatu mamyinca in bibeu bi lau. 42 Ma yezeni myirang ni meme in nikara magu,“Hu unu imum iriri ini anyimo aneh,imum iriri ini a zo iburu ini ba apuruaweme. 43 Nyanini ya kem sa a'inoAsere am ma aye ahira am? 44 Ira,uganiya sa ni isi niwe me na ribem atitui, vana apuru ammemahinna inniriba irum. 45 Imumu ihuma ini mesa ma hem agi timum sa abuki me tasuri ahira Asere.” 46Mariyamu magu,“Iriba im nonziko Asere. 47Bibeu bumba kunna mang inna Asere unu buraum. 48 Barki anime ma ira usiziki meurere u'eh. Barki uhira ana me uhanauka biki ure ucara wadi nonzo Asere.49 Barki anime meme ugomo udan-gdang sa ma wuzam anyimo anizanu meme ni lau. 50 Ubenki umemeuda marsa me ba uzika ucara u hanaucara sa wa nonzo me. 51 Ma bezinikara in tari tume, ma samirka andesa wazin nu wetere unu basa umuribamuweme. 52Maa tuzo ahana atigomoa makpanku mawe me maduku yazeande sa wa sizikiwe. 53 Maa rin inanu mukomo inti mum tiriri, anu ukem, ma gidi we wa dusan tari tihura. 54 Ma benki urere u memeIsaraila, bati ma ringi, ma bezi meiriba ineze. 55 (kasi sa maa buki ankacoo aru) uhana Ibrahim nan nikuranumeme sarki umarsa.” 56MariyamumacukunonanAlisabatu ti peu ti tarumaduku kuri akura ameme. 57Aname

sa tiye tu yoo uvana u Alisabatu tawuumayoo vana uruma. 58Anuuturaume me nan nanu akura aweme wakunna agi Asere a bezi me iriba inezekang, wa kunna mang nan me. 59 Saa cukuno anime rono uwitutari wa ehwa gbari vana me, wada nyame niza“Zakariya” usuro acoo me. 60 Dakianeba a inomemagu, “Manyarum, aditisame Yuhana” 61 Wa gunme, “Uyemazoni sa a tisame inni za nigemeanyumo anu henu uweme”. 62 WAwuzi ure ugunguzino niya niza niniacoo ma nyara a nyame. 63 Acoo mema ikiwe imumbe sa madi nyettikenizameni, “Ma nynyettike yuhana”imumme i nyawe biyau vat uwe. 64 Sama poko anyo ameme ni lem me nidusa derti, ma buu tiza nan ni nonzona sere. 65 Biyau bi meki anumeta dusa piit apana a ma nyanga maYahudawa. 66 Ande sa wa kunna tizetiginome wa inki tini amu riba vat,wagusi, “Nyanini vana ugeme madicukuno fee?” Barki sa tari ta Aseretizi nanme. 67 “Ni nonzo na Asere,Asere a Isarailawa, barki sa ma ayeubenki nan nuguguzino u bura anabu.68 Asere anu Israila azi gongon, barkima kem makuri ma nya nice barkianu a meme. 69 Ma yezen duru nihure nu bura uru a nyumo ani kurani Dawuda, 70 Kasi imum be sa mabuki usuru a nyoo una kadurame sama rani datti. 71 Madi eh duru innunu bura a tari ta nu nyara u huzauru vat sa da wa hem in haru ba.72Madi wuzi anime bati ma bezi ankacoo uru iruba ineze nan ni mum besa wa barka ire-re wa inki, 73 Imumbe sa wamu barka nan Ibrahim a coouru. 74 Ma tonikon duru, indabe saa burin duru a tari tanu nyara uhuzauru, tidi tarsime sarki biyyau, 75Ahiraa lau, tidi cukunoni tau vat ti yeituru. 76 Eh, nan hu, vaname, adi gumme una kadura ka hira a dandang,ane ani udi nani ahira a Asere batiubarka tina, ukuri ubarka anabu barkiu aye umeme, 77Ubuki anabu abangaubenki nan nu visa u sizikime uweme.78 Udi cukunoo anime barki ubenkisa Asere wa wuzin duru usuru uwui

Uluka Bikoro bi Inde:79 52 Uluka Bikoro bu Kure:36ahira ana za ma eh u benki uru, 79 Tibezi ma saa ahira ande sa wa cikiama rew nan nu hurtu iwono. madiwuzi anime bati ma tarsi in tibunaturu u hana ahira ati cukum ti mang”.80 Aname sa vaname ma unna ma wunikara abi beu, ma ciki ani jaa uka bikitiyei to suru umeme anyumo anu aIsaraila.

Bikoro bu Kure1 Ara anyimo atiye me, kaisar

Augustas ma buki guna abassa vatanu unce. 2 Ubassa utuba uganiyasa kiriniyus mā zi ugumna usuriya.3 Anime kondevi ma dusa ani pinnuwe me bati aka bassa we. 4 Isubuma hiri u Nazarat ani pin nu BaitaLami uhana Yahudiya, aba sa agusannipin ni Dauda. Barki me bisana biDauda bini. 5Ma ha nan Maryamu desa mazin inti nyari tume inna purubati aka bassa we. 6 Uganiya sa warani abirko me uganiya me uni madiyoo vana. 7 Ma yoo Uvana, utubauyoo uvana, ma impi me in maporima natti me uhugu, barki sa wa zoweunu denge ba abini me. 8 Uwata meaye wa rani ama saa unu bee itamiwee in niye. 9 Bibe bika dura kaAsere bi ē ahira awe, Ma saa ma Aseremaketi we, wa kunna biyan bidan-dang. 10 Abinime bibe bika dura kaAsere be gun we “Kati ikunna biyanba, ma aye shi inna banga aririn agesa Vat anu wadi kunna urunta udan-dang. 11 Ayoo unu bura kānime anipin ni Dauda, memani Asere UgomoAsere. 12Ma saamemazigenme sa adinya shi, idi iri vana a impo me immapori anata me hungu”. 13 Sārki ucarauganiyan wa iri nigura nanuu nanBibe bikadura ka Asere unu nonzoAsere innugusa. 14 “Ninonzo na Asereunaza, nan ticukum tihuma acee anunee nan de sa ma kunna uruntaume”. 15 Abiki uganiya me sa Bibebika dura ka Asere ba dusa anyimoa seseri, ani tam me wa gun nacece“Ca tihaa ubaitalami, tika iri imumigeme sa takunna sa Asere abukanduru”. 16 Wa haa dibe-dibe wakakem Maryamu nan Isubu wan vana

me anata uhungu. 17 Sa wa ira me,wa buki anu imum me sa abuka weanicee ne vana me. 18Vat ande sa wakunna icukuno Imum ugamara imumme sa anu hira itam me wa buka.19Maryamu ma meki ubassa utimumme sa ma kunna, unu gamara meIruba. 20 Anu hira itam me wa kuri.Ininonzo nan ununonzo Asere, barkiimum me sa wa kunna, wa ira, ka siubuka me sa wa kunna. 21 Sa tiyeeuwito-utari ta wuna sa adi gbari me,anya me niza Yeso, niza me sa Bibebika dura kaAsere ba nyame ada Sārkiuzika apuru amè. 22 Sa tiyee tusurotawuna kasi u' inko utize ta Asere“Vat utuba uyoo uruma adi witi Asereme”. 23 Kasi unyertike U' inko utizeta Asere “Vat utuba uyoo uruma adiwiti Asereme”. 24Wa nyame unyankikasi u' inko utize ta Asere “Mu hurbemuni muree nan matatabara marce”.25 Ure unyu marani ujerusalem nizanumeSiman, una biyanbaAseremaniini ruba ilau. Mazin nunyara ubarkau Isaraila, Bibe ba Asere baazi nanme. 26 Bibe bilau ba Asere ba bezime unu guna mada wono ba senkema ira Asere Yeso. 27 Uru wui Bibebilau ba Asere bihan Siman udengeAsere. An ka coo me wa ēn Yeso vanauneze, kasi utanda nan u'inko utize taAsere. 28Ma gbindirko me abigiri manonziko Asere ma gu. 29 “Aname caurere uwememadusa inna puru arumAsere, kasi ubuka uweme. 30 Barki saaje am a'era nibussi nuweme, 31 Sa wawuza amu hennu manun vat. 32 Masaa mani mati roo uhana anuu uzatiutarsa Asere nanninonzo uhana anuuaweme Isarailawa”. 33 Acoo avaname nan ka inoo we wa kunna uruntaimum me sa mubuka. 34 Siman manonziko we ma gun Maryamu a inoome “Kunna memmerum Vana ugememadi cukuno unaa urizo nan uhirawa nun gbardang anyimo Isaraila nanubezi sa adi nyarime. 35 Uvira udiwatti iruba iweme bati arusi murubamanu”. 36 Unun kurzuzo utize taAsere ahiran me unani zaa Hanatu.Ucaa ufanuyila nilemni Ashirumamuwuna uwari kang. Wa wuu ti-

Uluka Bikoro bu Kure:37 53 Uluka Bikoro bu Taru:16wee usunare inna nyaa nan urumaumeme. 37 Ma zi'inti wee a'ino-uwitotari intini tinazi (84 years). Dakimaceki udenge Asere ba inka tumaunu canti anyoo nan biringara niyeenan nuwui. 38 Uganiya me ma nyeneuhana ahira awe unu nonzo Asere, mabuki vat ande sa waazin nubee uburuUrshalima abanga a vana me. 39 Sawa mara kondi nyani wa wuzi kasi uinko utize ta Asere, wa kuri Ugaliliani pin nuweme Unazarat. 40Vanamema uu mawu nikara, nan ukingiziurusa, nanubenki Asere anicee nume.41 Anka coo me waka haa Ujerusalemingi niwee na kette barki u'idin Faska.42 Sa mawuna tiwe ukirau-tire, Wakuri kurri uganiya u'idi utanda. 43 Satiyee tu idi ta mara, wa tubi kurso atikura. Yeso ma dii adumo UjerusalemSārki urusan anka coome. 44Wabassanan mazi nanni goo nanume sa wahaka nan we, wa hiri tanu. Wa tubi unyara ume anyimo anu turra uwemenan aronni. 45 Sa daki wa ira meba, wa kuri Ujerusalemwaka tungunounyara ume abini me. 46Wawu tiyeetitaru unu nyara ume wa tinka meudenge Asere, ma ciki atii anu bezizi,unu kunna nan nu'igizo uwe. 47 Vatandee sa wa kunna me wa meki uga-mara urusa nanukabara umeme. 48Sawa ira me wa meki ugamara me kang.A'inome ma gun me “Vana, nyaniniwa wuzan duru aname? Kunna, acoouweme nanmi tizin nunyara uwe unucurnome Iruba”. 49Ma gunwe, “Barkinyani izin nunyan um? Ita shi izigbass incukuno akura acou um ba?”50 Daki wa rusa imum sa ma boo ba.51Ma dusa akura nan we Unazarat matarsi tize tuweme. A'ino me ma inkiVat timum tigeme Iruba. 52 Yeso mare'aje unu uzza nan nurusa, ma kurima kinki ukem ukaba ahira Asere nannanuu.

Bikoro bu Taru1 Anyimo ani we ni kirau inti

cibi ati gomo ti Kaisar Agusta, Bila-tus Babunti inti gumna tu Yahudiya,Hiridus inti gomo to Galili, Uhenu

umeme Filibus inti gomo tu Ituriyanan Tirakonitis, Lisaniyas inti gomotu Abiliya. 2 Uganiya me Hanananan kayata we wani ana dandang akatuma ka Asere, tize ta Asere ti ēYohanna usam uzakariya anyimo anijaa. 3Ma haki vat ati hihira sa ta keteuraba urdu, unu bezizi utize ta Aserenan ubaptisma ubarka barki uvetteucaran. 4 Kasi uyerte utize ti Ishayaunu kurzuzo utize ta Asere, “Ni Myi-ran unu tissa ani Jaa, 'Barkani unaaAsere, Barkani tinaa tumeme dret.5Kondi uya ugbangbang undimyinca,nan kondi niya nihoho nan nipananidi tuu, nan ti naa ti mammangaranadi witti tini adi myinciza tinaa mesa tizin inti waa. 6 Vat anuu wadi iriubura wa Asere”. 7 Yohana ma gunnigura nanuu me sa wa aye bati mawuzi we ubaptisma “Shi ahana iwaaiti kono aveni magunan shi Isumiucurnome iruba me sa I'eze? 8Nyaniahana sa wazin in niruba ubarka, katiitubi ugusa “Tizin Ibrahim acoo uru,barki sa in boo shi Asere Madakema kurzo apoo ageme ahana Ibrahim.9 Ana me amu wuna bitem atini amatiti barki anime vat utiti me sa wagame uyoo ahana wa ririn adi yoriuni avetten anyimo uraa”. 10 Nigurame niriaje unu igizo ume unu gusa“Nyanini tidi wuzi?” 11 Ma kabirkama gun we “De sa mazin tidibi tinitiree ma nya de sa ma zomen bau'inde, de sa mazin ini mumyarce mawuzi anime cangi. 12 Anu kabsa Ikirfiimanyangawa ēmawuzi baptismawagun me “Unuu ubezizi, nyanini tidiwuzi?” 13Ma gun we “Kati ikabi ikirfime sa iteki ige sa agunan shi ikabiba”. 14 Anani kara nini kono wa ikime, wa gu, “A haru naa? Ma gunwe, “Kati iburri uye ikirfi innikara ba,nan i canni uye upilko sa ma taameba Tonnoni ikirfi uppe ushi me”. 15 Saanuu waa zin nucanta uguna Yeso maē, konderi mameki ugamara me irubaanicee ni Yohana, nan memani Yeso.16Yohana makabirka ma gun Vat uwe“Me inzi shi unu baptisma inmei uyema eze sama teki nikara num,ma bari

Uluka Bikoro bu Taru:17 54 Uluka Bikoro bu Nazi:21in soppi tizin ta kpattak ameme ba.Madi wuzi shi ubaptisma in Bibe baAsere bilau nan uraa. 17 Upija utanawa alkana umeme uraa atari bati maori ma wuu ati kere tume Madi punsimucini me unu raa sa uda bito ba”.18 Unu gbara kang, Yohana ma bezizianuu abanga urunta. 19 Yohana magbarika ugomo Hiridus sa ma wuzaanya nan unee uhenu me, Hiruduya,nan ukasu uti mum sa Hiridus mawuza. 20 Ma kurima kinkin ma wuuaka kurso Yohana akura anirere. 21 Saawuza anuu ubaptisma awuzi Yesoubaptisma cangi, sa ma zin biringaraAseseri apokino. 22 Bibe ba Asere bi-lau bituume kasi uhurbe, nimyiran niAseseri “Hu vanamani, de sa inkunname. In kunna urunta ume”. 23 Yesomaa tubi katuma a tiwe akuru ataru.Maa zi vana (kasi basa me) Isubuvana u Lawi 24 Vana u Matat, vanaa lawi, vana u Malki, vana u Yanna,vana u Isubu, 25 Vana Umatatiya,vana u Amos, vana u Nahum, vanaHasli, vana Najjaya 26 Vana u Maata,vana u Matatiya, vana u Shumeya,vana a Yuseka, vana u Yoda, 27 vanaYowana, vana u Resa, vana u Zaruba-bila, vana u Shiyaltiyel, vana u Niri,28 vana u Malki, vana u Addi, vanau Kosama, vana u Almadama, vanau Er, 29 vana u Yosi, vana u Alyeza,vana u Yorima, vana u Matat, vana uLawi 30vana u Saminu, vana uYahuda,vana u Isubu, vana u Yuhana, vanau Aliyakima, 31 vana u Malaya, vanau Mainana, vana u Matata, vana uNatan, vana u Dauda, 32 vana u Yesse,vana u Obida, vana u Bo'aza, vanau Salmo, vana u Nashon, 33 vana uAmminadab, vana u Adimi, vana uArama, vana u Hezruna, vana u Fer-esa, vana u Yahuda, 34 vana u Yakubu,vana u Ishaku, vanu Ibrahim, vanuTera, vanu Nahor, 35vanu Serug, vanuReyu, vanu Feleg, vanu Abiru, vanuShela, 36 vana u Kainana, vana u Ar-fakshada, vana u Shem, vana u Nuhu,vana u Lamek, 37 vana u Metusela,vana u Anuhu, vana u Yaret, vana uMahalel, vana u Kainana, 38 vana uEnosh, vana u Shitu, vana u Adamu,vana Asere.

Bikoro bu Nazi1 Yeso gbem in Bibe biririn, uze

ume usuro uraba urdu. Bibe bitarsinme anijaa. 2 Sa atiyee akuru anizaunu ubur unu manza ume. Atiyeetigenome daki ma ree imum ba,umassirka ma kunna ikomo. 3 Unuuburma gunme “Ingi huu vana Aseremani gamirka apoo ageme acukunoimum yaree”. 4 Yeso ma kabirka me,“I Ciki unu nyetike unu mada cikime barki imum yareeba”. 5 Abini meunu ubur ma ziki Yeso ma han meahira atankaran ma bezi me tigomotunee vat. 6 Unu ubur ma gun me“Indi nyawe vat tigomo nan timumtigeme barki sa anyam, mi inda keinnya de sa ma wunan. 7 Ingi watunguno wa nonzom indi nya we”.8 Yeso ma kabirka ma gun me “I cikiunu nyertike 'Udi tarsi ugomo Aserenan Asere awe memani udi nonzome cas”. 9 Abinime unu ubur maziki Yeso ma hanme Urushalima abitenteri bu denge Asere ma gun me“Ingi vana Asere mani, hinna adizi.10 Iciki unu nyertike madi buki ibeika dura ka Asere iburu we 11 nan,'Wadi kpatika we in tari kati u vabbiubuna anipoo”. 12Ukabirka me, Yesoma gun me “A gu kati umansa ugomoAsere nan Asere awe ba”. 13 Sa unuubur me ma mara umanza u Yeso,ma cekime uhana uru ganiya. 14 Yesoma kuri Ugalili inni kara ni Bibe,abangame a Samirka vat ati kikira tahirame. 15 Ma tubi ubezizi a udengeunu gura anuu wa nonzo me vat.16 Ma ē Unazarat, nipin me sa acantimin ma ribe udenge unu gura unuwui Asabar ma hiri ma tonno ubassaihori. 17 Anyame anyimo u nyertikeu Ishaya ma poki unyertikeme ma iriahira me sa a guna, 18 “Bibe ba Aserebira anice num,ma zaukan inbuki anudira abanga aririn ma tummim in-buki aciki arere, nan inpoki arubo aje,inwu aceki ande sa apatti we, 19 inbukianu niwee nin bussi na Asere”. 20Madusa ma impi inyerte me, makurzouna katuma men, Wa nuki me aje.21 Ma tunguno we tize, “Kani unyer-

Uluka Bikoro bu Nazi:22 55 Uluka Bikoro bu Chibi:8tike Asere wa myinca ati tui tishi”.22 Vat anuu sa wa rani ahira wa buumang anice nume, wa kunna uruntautize me sa ta susso anyoo ame, waiki me “Inzo vana Isubu ma zigemeba?” 23 Ma gun we “Kadundura in-rusa idi bukini me tize anyimo atizetigeme, 'Unuu ninza utika huumannicee nuwe. Vat imum sa la kunnawa wuzi u kafanahum, wa wuzzi anipin nuwe cangi”. 24 Ma kuri ma gu“Kadundurama buka shi, ada kabameunuu kurzo utize ta Asere ani pinnume ba. 25 Inboo shi kadurra akorowaa rani Isaraila gbardang uganiyau Iliya, uganiya sa a impi Aseseri ti-wee titaru nan tipe utasi Sārk uree,uganiya me sa awuzi ikomo idandangamanyanga mevat. 26 Anime dakiatuma Iliya ahira a uye uwe ba, Senkeure ukoro sa ma ciki Uzarifat mamunan nu Sidon. 27 Akuturu waa kuriwarani gbardang a Isaraila uganiyaElaisha unu Kurzuzo Utize ta Asere,Naaman unanu Suriya mani cas ahu-manme. 28 Murubu manu sa waraniudenge unu gura me mu curno mesa wa kunna tize me. 29 Wa hiri watuburko uwatu uni pin, wa hanme anipoo me sa a nukki nipin nuwe menbati wa vinge me adizi. 30 Ma akkiatii awe ma haa arahira. 31 Ma tuuuhana kafanahum nire nipin U Galili.Are Asabar unu bezizi anun anyimoudenge unu gura. 32Wa gamari ubez-izi umeme tak, barki sa tize tumemetizin unubari. 33 Uganiya ure unuuanyimo udenge unu gura me in bibebizenzen, ma wu uhunu ini myiranhidandang, 34“Nyaninimeimawenanharu, Yeso unu Nazarat? Wa ayebarki uhunduru? In rusa hu aveni,Ho mani wa Asere ulau”. 35 Yeso mataarika ugbergene me ma gu “Wunatik suro anyimo ame”. Sa ugbergeneme ma reki unuu me adizi atii awe,ma suri daki ma kunno me iwono ba.36Vat anuu wa meki ugamara me, wameki uboo me acece. Wa gu “Tiyayatize tazigino me? Ma busurka bibebizenzen me unu bari nan nikara, wasuri”. 37 Atubi uboo abangame vatatikikira tini pin me. 38 Yeso ma ceki

udenge unu gura me ma ribe akuraSiman. A'ino unee u Siman maa Zinunukon kang, wa tiri me tari anyoame. 39 Ma bussarka ukono, ucekime. Abini me ma hiri ma tubi wekatuma. 40 Unu wunjoro, unuu wa ēYeso inna nuu ati kon sassas. Matariwe tari wa huuma. 41 Abgergene wasuri anyimo awe gbardang, inti soounu gusa “Huu vanaAseremani” Yesomatarika agbergene me ma karti wetize, barki wa rusa me Asere ani. 42 Saahira asana, ma nyari ahira ma kurianikira. Nigura na nuu unu nyaraume bati wa haa ahira me sa ma rani.Wa nyari inko ume katimadusa. 43Magun we “Ya cukunom gbas inka booabanga urunta uti Gomo ta Asere atipinpin Sassas, barki anime ani atu-mum abame. 44 Ma ree aje unu booutize ta Asere anyimo ati denge tinigura vat upash Yahudiya.

Bikoro bu Chibi1 Ya cukuno uganiya sa anu wa

orno ahira Yeso unu kunna utize taAsere, ma turi anikira nini win nuJanisarata. 2 Manno ma iri ma Jirigima mei mana ma re ma turi anikiranini win me. Anu mesi icere wa suroUjirigime wazinu kpijo imumu imisiicere. 3 Yeso mano ma ribe a ureUjirigi me uge sa uzi u Simon, mannomagu in Simon ma seserke inu jirigime ahira ani win me cin uhana any-imo mei. Manno ma cukuno mazinubezizi anu anyimo ujirigi me. 4 Sama mara tize me, ma gun i Simon,“Seserke unu Jirigi me uhana ahiraa concong uduku reki imumu imisiicere me bati umesi”. 5 Simon makabirka magu, “Ugomo Asere, ta wuzikatu ini yeh da ta meki iri imum ba,barki tize tuwe me indi reki imumumesi icere me”. 6 Sa wa wuna ani me,wa meki icere gbardang, ani imumumesi icere ya Janika. Wanne wa nyariaroni akatuma ku Jirigi ukure me waeh wa benku we. 7 Wanno wa eh wamyinca ma Jirigi mana ma re unicere,wanno wa tubi upirsa anyimo a mei.8Simon, sama ira anime,madungunu

Uluka Bikoro bu Chibi:9 56 Uluka Bikoro bu Chibi:37aje a Yeso, magusi, “Cekum ugomoAsere, mi unu madini mani.” 9 Barkisa ma wuzi ma aye, nan andesa wazinan me, barki ugbardang icere sa wameki. 10Agino a pata nan Yakubu nanYahaya ahana azabadi aroni akatumaka Simon. Yeso ma gu in Simon, “Katiu kunna biyau ba, barki ana me, udimesi amabu wani”. 11 Sa wa aye unuJirigi uwe me amatara ma dizi, weceke timum me wa tungunu utarsaume. 12 Uganiya sa ma ra ani pinnu kure me, ure unu u koni umakinkaru. Sa ma ira Yesu, Marizi ajea Yesu ma tungunu ugusa, “UgomoAsere inka wa hem uda ke u humanme”. 13 Sa Yeso ma wito tari ma darame, magu, ida ki. “Ma hem idi hu-man huu. Manno madusa mahuma”.14 Manno magu me kati ma buki uyeba, manno magu me, “Dusa uka bukaunu ukatuma ka Asere, kasi sa Musamabezi imumu ihuma ahira awe me”.15 Tize tinno ta dus pitii, anu gbar-dang wa ey ahira ameme bati wa kemuhumza ahira ameme. 16 Manno mahunguko nipum uhana ahira sa anuwa zoni ma wu biringara 17Ya cukunoimumu inde anyimo atiye tu beziziutize anu bezi urusa nananu dungaraande sawa kete nipin nanuujuda, nanUrushalima. Nikara na Asere ni zi nanwe barki uhumza anabu. 18 Uganiyaugino are anu wa eh, nan ure unusa ma wono anikira ni inde anati upenge, wa nyari una uge besa wadiribe in me anyimo wa natime aje aYeso. 19 Da wa kem una sa wadi ribein me ba barki ni ori na nu. Wannowa nyene Asesere undenge me waduku tuzo Asesere urufi wa nati meupenge a tii anu aje ayeso. 20 Sa maira u inko iriba iweme, Yeso magu,“Una kura akpico madini ma we me”.21 Anu nyetike nan anu bizi urusa watubi u igizo agino, “Aveni nan ka veniwa wuza imumu ibur? Aveni madakema kpici madini, inka azo asere ba?”22 Sa Yeso ma rusa imum besa wazininu gamara me, ma kabirka magu,“nyanini yawuna izini JOHKOUtiginome ariba mu shi me? 23 A ya ani

ateki unu shew ahira ashime, “Akpicomadini ma we nani ashime, “Akpicomadinimawe nani agu hu hira haka?'24 Barki urusi unu guna vana unubumadakema kpici madinimu unee, magunan hu, “Hira uziki upenge uwe udusa akura awe me”. 25 Ahira mema hiri aje aweme maziki upenge sama rari ni, ma dusa uhana akura ununonzo Asere. 26 Konde vi mazinubasa me nanu nonze Asere. Unukuna ubi yau inu gusa, “Kani ta iraimumu ibiyau”. 27 Uganiya u akaimumu igino me, Yeso masuri ma iriunu kabisa ugandu nizame Lawi maciki ahira ukapisa ugandu. Ma gunme, “Tarisami”. 28 Lawi manno mahiri ma tarsi me, mano ma ceki kondinyani ma tarsi me. 29 Lawi manno masiri imimare gbardang akura amemebarki Yeso, Anu kabisa ugandu waciki upenge ina re imimare ingomenan we. 30 Abini me anu bezi utizenan anu unyite utize wa tubi u i gizoahana akatuma kameme, unu gusa,“Nyanini ya wuna izin na re nan nanukabisa ugandu nan na nu amadini?”Yeso 31 ma kabirka magu, “Anu zatukoni wada nyara we uni nyiza utikaba, ana tikoni we wani wa nyara ununyiza uti ka. 32 Da ma aye barkiin tisa ana alau ba, ma aye unyaraana madini wa kabi tize ta Asere”.33 Wa gun me, “Ahana Yahaya wadiuzi ni hiri sarki are wawuzi biringara,ahana anu bezi utize wadi wuzi anime. Ahana awe me wadi ri wa si”.34 Yeso mangun we, “Uye marani samadamawuna aroni una anyawa hirisarki are imimare uganiya una nyamazin na we? 35 Uwui me u eze saadi ziki una anya me ahira awe meabine ani wadi hiri sarki are imimare.36 Yeso manno makuri ma buki we uinko uginome. “Azo de samadi janikatirunga tiso ma duzi ti kuzi niba, in kama wuza anime, ti runga ti so me tidawuna uri nan ti kuzu me ba. 37 Azodesa madi ziki uwongo iso ma wuanyimo idaka ikuzu. Inka ma wuzaani me, uwangu uso me udi pusi idame, uwangome udi kwanko, idakame

Uluka Bikoro bu Chibi:38 57 Uluka Bikoro bu Tasi:30idi corno me. 38 Barki ani me uwanguuso adi wu uni anyimo amu daka muso. 39 Azo desa madi nyari uwongoigino me, uganiya sa ma sa ukuzu me,madi gu ukuzu me uteki u so me”.

Bikoro bu Tasi1 In ure uwui asabar Yeso ma ra

anyimo uru ubisana ahana katumakameme wa zinu pusa uma gbanguma bi sana me, wazunu para me atarituwe me unu siza ma. 2 Aye anyimoanu bezi utize wagh, “barki nyaniniya wuna iwuza anime unu wui sa daaguna awuzi ane ba?” 3 Yeso makabirka we magu, da ya basa imumbesa Dauda ma wuzi uganiya sa makunna ikomo ba, me nan ananu sama zi nigome nan we ba? 4 Ma ribianyimo kura Asere, maziki imumareya kura Asere mari ma kuri ma nyaahana aruma sa wa zi nan me, ya zianime anu dungara utize wani wadiri. 5Ma gu we, “vana unubu me maniugomo Asere asabar me” 6Ya cukunou uru uwui asabar maribe anyimoudenge Asere. Uye mara ahira sa taritina re tume ta wii. 7 Anu nyitekenan nanu bezi tize wa inki aje nanimadi humam me unu uwui asabarme, barki wa kem imumu boo umeunu wuza imum besa da ya wuna ba.8 Barki anime marusa imum besa mabasa manno ma kuri magu inu nuzatu utari me, “hira tonno abanname atii anabu” unu me manno mahiri ma tonno. 9 Yeso ma gun we,“In zinu igizo ushi, da ya wuna uriawuzi imumu iriri nan ihuma, aburiunu nani aceki me ma wi?” 10Mannoma hiru we vat ma gun unu nu me,“Wito tari tuwe me” ma wuzi ani metari tume me ti huma. 11 Wanno wakunna iriba kan, wa kuri wa titi acewa gamira tize imum be sa wadi wuziin Yeso. 12 Acukuno atiye tigino me,sa ma nyene asesere anipo ma wuzibiringara. Ma ri aje iniye nigino meinuwuza ubiringa ahira Asere. 13 Inisisizo, matiti ahana utarsa umeme, waeh ahira ameme, ma zauka anu kirauina nawa re, ande sa matiti we “anu

kurzizo, utize ta Asere”. 14 Tiza tahana ameme simon (desa ma gusa meBitrus) nan uhenu umemeAndrawus,Yakubu, Yahaya, Philibus, Bartala-mawu, 15 Matta, Toma, Yakubu Vanau Halfa, Simon desa agusa Zaloti,Yahuda vanauYakubu. 16NanYahudavana uiskariyoti, desama cukuno unure inama Yeso. 17 Sa Yeso ma tunnousuru anipo nan we, wanno wa tonnoamassa ahana katuma kame gbar-dang wa ra ahira me, nan anu gbar-dang usuru uyahudiya nan urushal-ima nan ageno usuro utaya nan usi-don. 18 Wa eh barki wa kunna me,wa kuru wa kem uhumuza uti konitu weme. Ande sa wa zin inti konidati wa kem uhumuza. 19 Konda avianyimo ani orime ma nyari udaraume barki ubezi uhuma ura ahiraameme ani, ma kuri ma humuza wevat. 20Manno ma hiri ahana akatumakame me magu, “Anu kem imumuiriri shi anu dira, barki anime akuraAsere ashe ani. 21 Shi anu imumuiriri shi anu ikomo aname, barki tiinshi. She anu imumu iriri ana soana me, barki idi zunzi. 22 Shi anuimumu iriri ini inka anabu wa ga shi,wa bezi shi usasas wa guna tiza tishime anu imumu iriba, bari vana un-ubu. 23 Idi zunzi ronigino me, barkiidi kem imumu iriri anyimo Asesere,barki anime a cokoro acokoro ankacoo uwe me wa wuzi ana kadura.24 Ude ushi anu kem barki sa ya kemtiyom tishi me. 25 Ude ushi anu itii,barki idi kunna ikomo uhana aje, udeushi anu atizunza ya de ni idi shiziuhana aje, shi ana tizunza idi wuzitiyom nan naso uhana aje. 26Ude ushiinka anabu wa nonzo shi barki aneani acokoro acokoro an ka coo uweme wazi anu bezi rusa moco. 27 Barkianime ingusa shi anu kunna um, hemni inde sa ma ga shi ikuri iwuzi anuga shi imumu iriri. 28 Buka ni anu atizumza tishi tize tiriri, in kuri iwuziandesa wawuzi shi bi ringara. 29De sama vavi we upo uginne, gamira ukureme, inka uyemazi ugudu uweme, katiukartime udibi uwe me ba. 30Nyizaniande sa wa nyara imum ahira ashi.

Uluka Bikoro bu Tasi:31 58 Uluka Bikoro bu Sunare:8Inka uye ma zika ire imum sa izi ishime, kati igu ma kurzo inini ba. 31Vatimum be sa unyara anu wawuzi weni,waza anime cangi. 32 In wa hemunu nu hem uwe mani cas, nyaniniigino me wa wuza? ko ana madiniwa hem ina nu hem uwe. 33 Inka ibezi imumu iriri ahira anu wuza ushiimumu iriri inicas, nyanini imumuirunta ushi uba me? Ko ana madiniwa hem ina nu hem uwe. 34 Inkaya nya ureme ahira andesa ya inkoiribani wadi kurzo shi ni cas, Nyaniniuhana aje ashi me? Ana madini wanyaza ana madini ureme, wa nyaraakurzo imumbesawanya sarki ukinkiu ire imum ni. 35 In anime hem niina hem ushi, i wuzi we imumu iriri.Nyaniwe ureme kati i inki iriba ugunaadi kurzo shi ba, ukalum ushi me udicukuno gbardang. Idi cukuno ahanaani nonzobarkime i nice nummabeziugogoni ahira anu zutu bezi ukunnaurunta ahira anabu. 36 Cukunoni anuiriba i shew barki aco ushime unuiriba ishew mani. 37 Kati iwuzi u inkoutize tini kubu, shi ada inko tize tinikuba nanshi ba, kati iwuzi moco ba,ida kuri agu shi ana moco ba, im-bizo ni ana madini shi ma adi imbizoshi. 38 Nyizani aye, shi ma adi nyashi gbardan, unu yanga sa a guta niune uni adi guti shini ikwangizo atibuna tishi me barki uyaga uge sayagusani, une uni adi gusa shine. 39Makuri ma bukuwe ure ubezi, “Urubuma misi urubu ubina? Inka ma wunaanime, vat uwe wadi rizi anyimouwaa, azo ane aniba? 40 Vana uka-tuma mada teki me unu bezizi umeba, barki ani de sa makem ubezi ukemmadi cukuno kasi unu bizizi ume me.41 Barki nyani ya wuna uhira ukuntianije nu henu uwe me, uda wa rusauira imum be sa ira anije nu we ba?42 Barki nyanini udi gunu henu uwe,uhenu um, nan ikari imum besa iraanije nu weme, hu da wa ira imum besa ira ani je nuwe ba? Hu unu iribaibur tuba ukara ukunti sa ura ani jenuwe, uduku iri memeru imum besaira ani je nuhenu uwe me. 43 Barkiani me ure utiti uriri sa uda ke uyo

ahana azensen ba, nani utiti uwiceuda ke uyo ahana ariri. 44Barki a da kearusa konde uya utiti ahira yoh ahanaameme. Barki anabu wada ke watazi ahana upom anipum nibi kana,nani wada ke wa inti mei mu wanguanyimo ikana. 45 Una kadure ahirairaba ishew ime me madi yo ahnaariri. Una madini madi anyimo iribaizensen ime madi wuzi imum izenzenbarki anyimo u inko imm iriba imeini anyo adi buki tize. 46 Barki nyaugusam anime, ugomo Asere, ugomoAsere, 'I da tarsa shi tize tum ba?47Vat desa ma aye ahira amama kunatize tum ma wuza katuma ni, idi bukishi uzina ume. 48 Mazin kasi de samazinu bara akura, desa ma henzeuwa pitii inka ure wa ruba, inka meima myinca, mada ke ma zuruko aniba barki abara ani memmeru. 49Barkivat desa ma kunna tize tum maga meutarsa me, mazi kasi desa ma baraakura ameme adize ahura. Inka urewa vavi ani akura me adi rizi, urizoakura me uzin ini kara.

Bikoro bu Sunare1 Uganiya sa Yeso ma mari kondi

nyani ahira anabu, manno maribeuhana ukafarhum. 2 Urere urunaniza, mazi uhuma bama haku uwono.3 Sama kunna abanga a Yeso, una nizani ginome tumi ara ananu a yahudawaahira Yeso waka gunna mē ma eh, maburi urere umeme ma hazu uwono.4 Uganiya sa wa eye mamu nan Yeso,wa igizo me inka dure, unuguna,“unu gino ma bari uguna awuzi meanime. 5 Barki sa me unu hem inmanyangamarumani, mani ma barinduru udenge Asere. 6 Yeso mannoma dusa nigome nan we, uganiya sama eh mamu nan na kura me, unaniza nigino ma tumi a gun in Yeso,“ugomo Asere da ma bari in wu weu eh akura am ba. 7 Ine ini ya wanada ma bari in eh ahira awe ba, bukatize cas urere um ma huma. 8 Barkimi nun mani unu bari, izin nanu nunyara unipin adizi am, ida ke ugu unuge, dusa ama dusa, in kuri ingu unig-ino 'aye' ama eh, inkuri ingu urere

Uluka Bikoro bu Sunare:9 59 Uluka Bikoro bu Sunare:37um, wuna ana, ama wu” 9 Uganiyasa Yeso ma kunna anime, ma kunnama aye kan, ma gamirka ahira de sawa tarisame, magu, “ma buka shi, vatanyimo isar'ila da ma kem uye unuinko iriba kashi unu gino ba.” 10Abiniande sa atumi we, wa ze akura wakem urere ma huma. 11 Ban animeYeso ma ha anire nipin agusa ninina'in, ahana ka tuma kameme nanare anu gbardang wa dusa nan me.12 Uganiya sa wa eh mamu nan anatukum anipinme, wa iri ure unu acirame ukizi, me mani vana me cas ahiraaco me. A ino me mazo unu rumaba, anu gbardang anyimo anipin wazinan me. 13Unu ira ume, ugomo Aserema kunna ugogoni um,”kati ushiba.”14 Sa Yeso ma dara mawaga me sa anucira me wa tunno, magu, “ma nyanihira.” 15 Ikizi me idusa ihiri itunguntize, Yeso ma ziki vana me ma nyaaino me. 16 Biyau bi dusa bi meku we,wa tunno unonzo Asere, wz gusi, “ahirz ure unudang anyimo aru” “Aserea iri anu ameme.” 17 Tize tiginome ti Yeso ta dusa kode aba anyimonipin nu yahudawa nan ti hira sa tizimamu nan we. 18 Ahana akatumaka yahaya wa buki me timumu tiginovat. 19 Yahaya ma titi ahana akatumaka meme ana wa re, ma tumu weahira ugomo Asere, wagume, “hamani unu aye me nani uye mani sa tidi be u aye umeme?” 20 Sa wa ehmamu nan Yeso, anu wa gu, “yahayaunu zorso anabu, ma tuman duru tiiki we,” “ha mani desa u aze, ananiti nyargi uye?” 21 Uganiya ugino memahumuza ina na ti koni gbardangnan anu ijasi ana na nu ibe ibur, arubogbardang wa kem uhira ahira. 22Yesoma kabirka magun we, uganiya sa yadusa ika buka yahaya imum be sa yakunna nan imumbesa ya iri, arubuwakem uhira ahira, anu dira uti buna wahirsa, akuri a kpici anu dira uti boo, aturi wa kunna, ahirza anu wijo, bukianu dira tize turunta. 23 Unu imumuiriri ini desa ma tunno unu nya iribaahira am barki timumu tum sa inwuza. 24 Uganiya sa ana kadure ka

yahayawa dusa, Yesoma tubi boo anuani ori tize anice ni yahaya me, nyanini yaha ika ira anjame, tikpe tige saukpebu wazinu zuro me? 25 Nyanini yaha barki ika ika ira, unu turi intiranga ti ubulubu? ira anu sa waturi intirunga tini nonzo, wa zin inti cukum tu kunna urunta wa ra anikubu na gomo. 26 Barki nyanini yahana inka ira unu bezi utize? ē in busashi, ma ba teki unu bezi utize. 27 Iginome ine ini a nyetike a iza hume me,“ira itumu za vana uka dura kam ajeaweme, de sa madi barki we unaa ajeawem.” 28 Inzinu boo ushi, anyimoande sa aneh wa yozo we, azo desama teki yahaya unu gbardang ba. Vatin ani me, desa ma teki unu cingilinakura Asere, ma teki unu gbardang.29 Uganiya anu vat wa kunna ani me,vat nan nanu kabisa ugandu, wa beziAsere una kadure mani. Wazin unuwuza anime yahay ma zorso we. 30 Afarisayawa nan ande sa wazin ini karaa yimo u inko utize tini ubu na ayahu-dawa, ande sa azo me mani ma zorsoweba, wa vete urusawaAsere ni inaceawe me. 31 Yeso manno magu, idibati anu unee uge me in nyanini? wawuna kasi nyani ni? 32 Wa zi kasiahana sa wa zin in biranza ahira abiz-iza ziza, ande sa wa zin in tize ace awewa gusa, tawuza shi ahure, dayawuzamurso ba. ta wuza tiyom izoni, da soba. 33Ane ani yahayama aye, damareimumara ya Asere ba, da ma sa meimu wungo ba, shi be ya guna, u bger-gene mani ma tarsan ime. 34 Vanuunu bu, ma aye, mare mazi na same, shibe, ya gashi me, igusa ira unuita pash, unu sa u wango gbardang,uroni anu, kabisa ugandu nan anuamadini. 35 Ingi aneni urusa wa Asereubizi zi vat anu ameme. 36 Ure uwuiure unu wa farisiyawa, ma iki Yesomaka re imimare nan me. Uganiyasa Yeso ma ribe akura ufariyawa me,ma cukuno ahira u iso imimare me,barki ma ri imimare. 37 Ure uneh umadinima eh,masuro anyimo anipin.Uganiya ma kunna Yeso ma ra akuraufarisiyawa, barki ma ri imimare,

Uluka Bikoro bu Sunare:38 60 Uluka Bikoro bu witu Tare:14maziki ni ru ni mani mu nya urunta.38 Ma tunno upuru u Yeso mazin inaso, ma tubi urumuzo itibuna in maje,maduku hummimtibuna tumeme intice nume, maduku gwindiri tibuname ma hummi tini mani mu nyaurunta me. 39 Sa ufarisiyawa me matiti Yesome, ma ira anime, monnōmabasa anyimo iriba imeme unu guna,“da unu geme unu kurzo utiza mani”mada urasu uya ya umehmani, unugesa ma zinu darsa ume, me ina ma-dini mani. 40 Yeso ma kabirka magu,“simon inyara ibuku we ire imum.”magu, “unu nyetike se ubuki.” 41Yesomagu, “ure unu unu nyiza ureme matarsa are anu ware ikirfi, uye tarsauye isule akuru ukirau, uyenma kurima tarsa me isule a inu ucibi. 42 Yacukuno wa zowe ini kirfi sa wa dekewa kurzo meni ba, mano ma cekiweni, vat uwe wa re me. Anyimo awemewa reme, aveni anyimoawemadi tekeunu hem unu ugino me?” 43 Simonma kabirka magu, “ubasa um kasidesa aceki me ikirfi idang me,” Yesoma utize tini ukubu me rebi. 44 Yesoma gamirka ahira uneh me, magunin simon, wa ira uneh ugino me. Maribe akura aweme, dawa nyam meibarki tibuna tum ba, uneh ma nyam,in maje ma meme ma kpico ti bunatum, ma vizi tini in tice tume me.45 Huda wa gwindirkom ba, me mawuzi, dati uganiya sa ma ribe abameda ma ceki ugwindoro um ba. 46 Hudawa humuka nice num in mani ba,me ma humma tinbuna tum in manimu nya urunta. 47 Barki anime, mesa mazin in ma dini gbardang manya gbardang, ma kuruma bezi uhemgbardang, barki anime akpico madinima meme cingilin, ma kuri ma beziu hem cingilin. 48 Abi nime magununeh me, “a kpico madini ma weme,”49Ande sa wa ciki ahirame nanmewatubi tize ace aweme, “avenima ziginosa me ma kpijo madini? 50 Yeso magun unu neh me, n nya iriba iwe meubenku we, dusa ini riba irum,”

Bikoro bu witu Tare1 I'mA anime, Yeso nan nanu tarsa

umeme u kirau nana ware, wa ketitipin tipin tigiro sas-san, wa zin nukisa inteze turunta azesere Atigomota Asere, 2 a nee gbardan agebe saYeso mahumu zan a gbergene nantikoni sas-sas, wahaki ni gome nanwe. A nyimo aweMaryamu de sa agu-san me Magadaliya, desa maāsuso agbergene anyimo ame, 3Yuwana, uneukuza, udura u Hiridus, nan Suzana,a ara nēgbardang. Usuro imum itarituwe wa orwe ni 4 Uru wui a orini ori nanu gbardang, barki anu waeze ususo ati pin pin gbardang barkiwa iri Yeso. Mabu tize nan we tizeanyimo atize. 5 “Uru una ti biranadusa barki mabirai sana. Sama zinnu cofe sana, ire isa na irizi azesereuna. Una wapata li ini inyin itngiire iri. 6 Ire ikuri irizi azesere aposarki nyan ga gbardang Sa ya suroitubi ti uza, ahirame ikuri iwa barki saahirameada intamemazuzuba 7 isanaikuri irizi anyimo kana tikpe nan nikana tisuri ni gome nan ni sana saabira, ipatti we daya rusa ti uzaba.8 isana irizi amanyan ga ma riri, i uzakan inya bisan gbardang, inya mareukanu ukirau,” Sa Yesumabuka abangaagino me, bama titiwe, “Uat unatatuitukuma, aca makun na,” 9Ba nu tarsauYeso wa ikkime mabu ku we nyanibi nyo bibuka uginome. 10Magunwe,“Shiwani a nyashi irusi imum be saizi nihunzi, iti gomo ta Asere. Ukasuanu inbowe tize anyimo atize, 'barkiko gussi wa ire wadda surame ba, kogussi wa kunna wa dida rusameba.11 biti ze toge biye. I sana me ine initizee taAsere. 12sa yarizoAzesere unaine ini anu sa wa kunna tize ta Asereawe kuri inna dumo unu buru ma ēma ziki tize me amu ruba muwe me,barki wa hem wa ke ubura. 13 sayarizi apo we wani anu me sa, wa zinnu kunna utize, wake wa kaba inna puru arum, wada zome in ti jiba:Wake wa nya uhem sisi uganiya cin,inki umansa wa kem we awa cikkiuna 14 saya rizo i kana, wewani anu

Uluka Bikoro bu witu Tare:15 61 Uluka Bikoro bu witu Tare:40mw sa ingi wa kun na tizeme, inkiwarwe aje innu vengi ze, waceki are adodu ukem imumu uneē nan nu kun-naurunta u aki ni kara nuwe, icunowadeke wada nyame ahana sa dakiwa unaba. 15 sa yarizo amanyangamahuma, ine ini anu me sawa kunna ti zeme wakabi tini innu heminni ruba i inde, wa inta gan-ganWatonzino ahira unyinza a hana. 16 unurusa u pitila, ma inpi in nun buru,nani wa inki adizi ukomi. Sen ke atari uni ahira aticukumtu uni barki vatdesa maribe ma iri mamsa ma uni.17 ige be sa izi nihinzi sa idida pokomeini ba, nani imumu ini hunzi sa adakeadarusame iniba. 18 nii sēke innukuna, barki vat unimum,memani adikinki meni, vat u nu zatti immu, acinsama basa-ma zini adi ziki.” 19 inoYeso nan na nu ameme, wa ē ahiraame, daki wa rusa u hana mammamu nan me ba barki nigura nanu.20mabukine, “Aino uwe maye nan nanu'henu uweme, waturi amatara, wanyara u'ira uwe.” 21 Yeso makabirkawe, “A ino um nan 'anu' henu un we-wani ande sa wa kunna tize ta Asere,watarsa tini.” 22 wui Yeso ma ribeanyimo u zirgi umei, nan nanu tarsaumeme. Magunwe, “In nyara tiha aniwinme.” Ba wa tubi tanu uka kafa aniwinme. 23wahaka Yeso matubi muro,ba urru pebu uni kara uhiri anyimoani win me, ahirame uzirgime, utubiumyi nca un mei, we anyimo. amaaye. 24 anu tarsa u Yeso wa ē watubiamoro me. Wa gun me, Una akura!Una kura! Tidi wi!” Bama hirimabuki upebu me, Ba upebu iran za ugamara umei waton no dang. 25bamagunwe, “Uhem ushime uraā?” Anutarsa wne wa kunna bi yau. Wamekiubasa abanga inni mum be saya kemahirame. Wagunna acece, “Aveniugume samadake ma gbarikka upebunanmeiwatar si Imumbe samabuka.”26 e uwatu uma Garasinawa, sawa zimamu nan nu Galili. 27 Yesomatunoadizi, bā urrunu u watu ugino memakabi me. Unu ugino me mazininna gbergene. Unume ma dodonkinomada son sime turunga ba, mada

kuri ma cukuzu no akura ba. munimacukuzuno ni. 28 maā ira Yeso,unume mawu uhu nu in ni kara.Matunguno aji ame inni myiram nidang magu, Nyani in di wuzinn hu,Yeso, vana Asere unu bari? izinu ig-gizo uwe, katti u wum izitto!” 29BarkiYeso mabuki a gbergene me wa suri anyimo ame, barki a agbargenemewa ma atira ini inni nyan a korsome,make matazi ini ibe zezen ike i gidime anyimo anija. 30 ma ikki me,“Anee ni ni zanuwe me?” Bamakabirka, “Niza'numu gben-gben ini.”maguane ani barki agbergene wa ribeunu ge me. 31 wa meki u iggizo uYeso ka ki ma gun we wa ribe anyimoaniwa ni com com 32 nima ladu narani wazin nu ka se a zesere apanamamu nan na hirame. Agbergene mewa ikki Yeso ma cekku we wa ribeanyimo amaladu me ma hem in we.33mewa cikki unumewaaribe anyimoama ladu me, Bani goo ni ma ladume tu uhana ani win, wapira. 34 saanu tarsan maladu me wa iri imumbeSaya kem, bawa sumi! Waka nya tizetimumbe saya kem a hiraa nu anyimoani pin nan na gi ro agino me. 35 anime, anu sa sa wakunna anime wadusa barkiwaka ira imumbe saya ken,wa e ahirame sa Yeso marani wa iriunu be sa agbergene wa suro a me.Wa iri ma soki turunga, mara anyimourusa imum ime ba biyau bime kkiwe. 36 sawa ira imunbe sa yakem,iNabuki yae uhuma me sa ahumannu nu sa agbergene wazin nu bar-inme. 37 be sawara anyimo uwatuumgarasinawa nan desa wara a motikikira, wa ikki Yeso ma suri anyi mou watu uni pin nuwe barki wa kunnabiyau kan. Abine Yeso nan a nu tarsaume waribe anyimo uzirgi umei wakuri. 38 sa agbergene wa suri anyimoame, ma ikki Yeso uguna, “Cekkumin dusa nigome nan hu! Yeso maceki me agi, 39 akura ubuki imumidandang ige be sa Asere awuzawe.”Abinime ba unume madusa in nu boanu ani pin me vat usuro imumbesa Yeso mawu za me ini. 40 Yeso

Uluka Bikoro bu witu Tare:41 62 Uluka Bikoro bu kirau udira bi Inde:13ma zee, anu wawume mahabi we vatwa be me. 41 kem uye ma yen neunani za yayirus, uye anyimo anaje udunge uni nan zo ma e mamunan Yeso matunguno in ni ce numeadizi. Ma ikkime barki ma e akuraameme. 42 sa uce ume samazin tiwe uturwai in tire maraa anyo iwono, memani cas ucame sa hira. Anime samahaka, nigo nanu gbardang in nu pattiume. 43 nee marani samaye ma kpangizome uzika utiwe uturuwai in tire.Mahuna ikirfi ume vat a hira abere,barkiwahumanme anime dakki akemdesa ma rusa u human me. 44 amarua Yeso madari u dibi me. Ahirame ulpongizo umaye me u tonno. 45 Yesomagu, “Aveeni manyam?” Ande sa wakate me, ko vi magu dama darame ba,Bitrus magu, “Ande sa wa kate me, kovi magu, “Unaje anu gben wa zin nuorrizino ana me in nu eze mammamunan hu.” 46 Yeso magu “In rusa uyema daram, barki ubari wa suro a hiraam. 47 Sa unee marusa madake madagunne ba, ba ma e ahira ame a nyimoabiyau. Matunguna madarame sisiahira ma huma. 48 Bama gun me,“Uca, uhem uwe uhuman hu. Dusain ni ruba uranta. 49 Mara anyimouboo tize, Uye anyimo akura unaje anbu ma e, magu, “Uca uwememamu wono, cekkime uca uwe mamuwono.”. 50 Sa Yeso makum na animebamagu nme, “Kati ukukanna biyau.Nya kadure uca uwe madi huma.”51 Sa ma aye akurame, da ma ceki uye maribe akuame nigome nan me basinke Bitrus nan Yahana nan Yakubuaino uca me nan ka coo me. 52 Vattaanu ahirame, intiso inni kara barki wazin ma eye ma came ma wono. Yesomagun we. “Cekini aso! Dakki mawono ba! Mazin moroma ni! 53 Anuwa wuzime ti zunza tibi i zu, barki sawa rusa ucama wono. 54Ma meki taritume matitit uguna, “Uca, magu nauhiri.” 55 Ahira-hirame bibe bumeebize ani pun numeme mahiri. magunwa nyame i mare mari. 56 A nkacoome imum ibiyau ime kuwe animeYesomabeki anka coome katti wabekiuye imum be saya kem ba.

Bikoro bu kirau udira biInde1 Matti anu tarsa umeme anu ki-

rau in ware mangawe ubari wasuzo agberge ne ko ayayya,mahumu zaninana ti koni. 2 Ma tumu we, wabu tizetiti gomo Asere wakuri wahum zan nana ti koni. 3Magunwe, katti izi imumbarki tam u tigino me ba, kati iziubina nani ubadau barki tanu, a imu-mare nan ni kirfi kati iba zika turungaka re. 4 Vatta akurame saya ribe,ni icukuno akurame uhana uganiyasa idi dusa i kini u watu gino me.5 Vatti ande sa daki wawuna shi mahabiba, inki idi ceki nipinme, ikuburuususuru utibuna ti shi anyo u inko uira ahira awe. 6 Abini me anu tarsaume wadusa agiro, wa kisa tizeme,innu wuza ire koba nan nanu. 7 AziHiridus, una tigoma, makun na uboabangame vatti imumba sa izinnu kenzi. Ma wuzi ugamara u tize barkasa are anu wagusa Yahaya unu zursuza anu mani maku ri maze inn ven-gize. 8 Aye wakur wagusa, Iliya unukurzu zo utize mani ma aye, a aye innu gussa uye mani anyimo anu kurzuzo utize tu daati tini makuru maaye innu vengize. 9 Hiridus magu,“Dakki Yahaya mani ba, barki makorikome nice. Ani aveni mazi gemesa inzunu kunzi nna mumu iginomeani ce nume?” A anime mari ajemu nyara u naa sa madi iri Yeso.10 Sa anaka dura waze usuro a tanutuwe, wabuki Yeso vatti imumbe sawawuza. Abine mazi kuwe barki wadusanigome nan me uhana ani pin nuBaitsaida. 11 Sa ni ori na kunnaahira sa Yeso mahana, ba wa tarsimeuhana a birko me. Mawuwe rabashimawuzi we tize abanga ati gomotaAsere, makari anu be sa wa nya ra nihuma. 12 Ā uwunjoro watuba uwunaanu tarsa umeme anu kirau in nanaware wa e wagunme, “Inki wahem ugu inni gura ni geme ni mari barkianu waribi ze agiro, sa akete tiru,barki wakemi imumare nan tihira sawadi musini, barki sa tirani ahira mesa anu wazoni! 13 Ba ma gunwe,

Uluka Bikoro bu kirau udira bi Inde:1463Uluka Bikoro bu kirau udira bi Inde:41“Nyani we imumme sa wadiri”. Wak-abirkame “Vatti imumbe sa tizini ineini, 'Kukasu ku borodi mugitu munuciibi nan mi cere muni mure, tidaketida ke kemme imumare sa idi barianabu vattiba'. 14 Anume sa waraahiramewabiki ugbardang aha arumaukirau kanu kanu kanu ciibi (5,000)Bayeso magu inna nu tarsa umeme,“Gunani nanu wacuku zuno tigo-tigo,anu akuru ciibi kō niya nigo.” 15 Baanu tarsa ume me wawuzi a nime,anu vat wa cukuno. 16 Ma zikkamugitu mimumare munu cii bi, nanni ceremire, mazin hirameuhana aze-sere maringirka ini, ma zikki mapusi,manya anu tarsa ume me barki wahari anu. 17 Vat uwe wari ko avimati. Abine anu tarsa umeme waori ukasu i mumare saya de, mugiramunu kirau inmunimuremumyinca!18 U ru wui Yeso mazin ibi ringarame isisi me, ba anu tarsa u memewa e bama ikwe, “Anu wagu san miaveni?” 19 Wa kabirka, “Aye wagusa,Yahaya unu zorso anu, aye wagusahulliya mani unu kurzuzo utize. Aaname aye wa gussa hu uyemani anukurzu zo utize tu daāti mani ma ayein nu vengize”. 20 Ma ikwe, “Shina?Igusani mi avi?” Bitrus ma kabirka,'Hu wa suro a zesere ani”. 21 BaYeso ma nyawe tize in kara, kati wadabuki uye ani ba. 22 Anime magu, “Yacukuno Gwas ini vana unu masi ijasati mumum gbardang: Ananu wadigame nan na nu adandan akatumanan anu nyitike, anime adi hume.Adumo ati ye ti taru adi hirzame innuvengize. 23 Bama gunwe vat, “Vattidesa manyara matar sum, ya cukunome gbasmawumataramani ce nume,maziki ugankirka ume koya umaya,matarsum. 24 Vat de sa manyaramaburi nice nume, madidiri, inki wanya iriba i we barki me, madi burime.25 Maya mareu mani unu madi keminki makem unee vat, madiku dirini ce nume? 26 Vat desa ma kunnamu i mum nan tize tum, vana unumadi kunna mu i mume cangi, inkimaze anyimo u gogon ume nan nu

gonggon wacoō a ibe ikadura kameilau. 27 Anime inboshi gbas, aye any-imo a shime sa ira aba ituri, wadidawonome ba senke wa ira ti gomo taAsere. 28 Tiye u wititari sata aki Yesomabuki aguran aginome, Bama zikiBitrus nan Yahaya a Yakubu, manyineani po barki wuzi biran gara ahirame. 29Uganiya sa ma zin nu wuza ubiringara matiri muhenu mume turngatumeme ticukuno tirum pau imma sakasi umelme Asere. 30 Sisi ahira meba ake ana ware wazin tize nan me,Musa nan Iliya. 31Wa e innu gongonukatuwe, wabuki tize nan Yeso usuroUtanu tume sa ti di e dakin nu dodonkino ba aUrshalima. 32Bitrus nan anutarsame sawazi ni gomenanmemuromazikuwe gittak sa wa zuma bawa irini nonzo ni Yeso; wa iri anu awe meware waturi nan me. 33 Uganiya saMusa nan Iliya wazin nu bara abangawa kini ahira Yeso. Ba Bitrus magu,“Hu unaje, ya wuna uri sa tira abame.Idi wu uri tibari madak mataru, uinde barki hu, u inde barki Musa undebarki Iliya “Kadure matame imumbesama zin nu bome ba. 34 Sa mazinnu bome anime ba nire niwiri nieni impuwe. Ba wa kun na biyau satiwiri me ta kete we. 35 Ba akunnanire ni myiran anyimo atiwiri nigusa,“Unu gino me vana um mani samazauka kunnanime”. 36Sa nimyiran namara tize, Yeso ni isisi ime. Wawu tikdaki waru sa ubuka imumba azesereimumbe sawa ira atiye tiginome. 37Saahira a sana, sawa tono usuro inipo,ba ni ori nanu gbardang wa e ahiraame. 38 A hira me sisi uru nu anyimoani ori na nume mabuki tize in kar,“Unu dungara, wuza irimum barki ubenki vana um, me isisi me ini ahiraam. 39Bibe biburu bike binyene anicenu me, make mawuzi magowa. Ikeizuruko me inni kara iwu me mameki usozo ufuki anyo. Mahar zina inni Jassi inni, ikke ikunno me iwonodakki cinba inki ya aye ya ciki me.40 Ma ikko anu tarsa uwowe wa bukibibe biburu bisuri anyimo ame, dakiwa rusa ba!” 41 Yeso, Makabirka,magu, “Shi ucara u gambalan anu

Uluka Bikoro bu kirau udira bi Inde:42 64 Uluka Bikoro bu Kirau:11zatu hem, innu maya uni indi cukunoindo donki no nan shi? “Ayen vanauwome aban na. 42 Sa vanaa ma eze,bibe biburume be coofi vaname adizi,bi zuru kome kank. Yeso ma bubukibibe biburu me, mawu vana mahumamanya a n ka coome. 43 Vatti uweimumu ibiyau innu bezi ubari Asere.Sawa zinnu gamara abanga azesereimumu ubezi ubari sama wuza, ma-gun innanu tarsa umeme, 44 “Kunnani memmeru azesere unube san dibuki shi, daki adi dodon ki ni ba adinya vana unu atari tanu”. 45 Animedaki anu tarsa ume meda ki wa rusaimumba samaba sa ani ba, akartuwewarusi, barki katii wa rusi imumbe sama da basa, wakunna biyau bu gunawa ikkime. 46 Uru Ganiya, anu tarsaumeme wake watubi matara ace-ceawe me avee ni madicuku no un-amu anyimo aweme. 47 Yeso masarusa imumbe wa basa iriba iweme,bama ewen vana u cin ma turi upuruumeme. 48 Ba ma gunwe, “Inke uyemakaba vana u cin ugeme barki mi,repini gusi mimani. Inki uye mad-abam, makaba desa tuma ini. Desamemani ucicii anyimo ashiu,memanimate ki innu ira”. 49 Yahaya mak-abirka magu, “Hu unanu ta ira urrunu mazin bo ibe iburu i susi anyimoanu inniza nuwome. Ba tigunma cekiuwuza anime barkima zinanharuba”.50 Yeso magu, “Katti kartime uwuzaanimeba, barki vat desa mazin nishina nan shiba mazi nigome nan shi”.51 Sa uwui wa wuna sa madi nyeneu hana azesere, ma zikki kank madidusa a Urshalima. 52 Ma tumi areanakadura (manzani) wabarka ahirabarkime ma'e. Waribe a aragiro any-imo usamariya barki wa barka meahira abirkome. 53 A naa birko medaki wakabame ba tunsa u Urshalimauni madi dusa. 54 Sa ana ware anyimoanu tarsa u meme, watu Yakubu nanYahaya waira anime, wagu, “UgomaAsere, unyara tugunnura u tu anazesere, uhuwe?” 55 Magamirk magbarikawe, 56Ba wa dusa araagiro sas.57 Sa wa ra anyimo atanu una, baurrunu magun me, “Indi tarsuwe vat

ahira sa uhana”. 58 Yeso ma kabirka,“I nya-nyau izinti wa adizi sa wadi ribe, inyin iyin masuu, vana unumazin na hiraa sadi totiniba. 59 Yeso,makuri magun urrunu, “Tar sam”.Unume magu, “Ugoma Asere, cekiinkuri akura indaka vati aino um”.60 Yeso magun me, “Kini anu wijowa varsi anu wijo: Hudusa uka kissaanu abanga atigomo ta Asere koo ba”.61 Uye ma kur magu, “Ugoma Asereidi tarsuwe, da cekkum inha inka wuna saa mura nan na nuam”. 62 Yesomagun me, “Vat desa matuba avarauru ume magunkuno a dumo, dakimabari maribe at gomo ta Asere ba”.

Bikoro bu Kirau1 Adomo imumu ginome, ugomo

Aseremakurimaturi aye ukirau, kanusunare, maharawe wa rere, barkiwadusa ati pintinpin nan na hirame sa manyar u haname. 2 Magunwe, “Ukuzame u ori ana kana tumawahuma cin. Barki anime wuzanibiringara kan u hana Asere ukuzame,barkima tumin inana katuma anyimou ruu umeme. 3 Dusanni, wa matu-mashi kasi muzara anyimo ikukure.4 Kati ziki ubadu ikirfi, nani u badauana tanu, nani akwatak, kati issi uyeazesere una ba. 5 Vat ta akura saya ribe, itubi uguna, 'aca urunta ucukuno aku ra aginome. 6 Inki uyeuna ticukum tirunta mara ni aku-rame, urunta urunta ushi udi cukunoani ce nume, inki uzome ba, uruntaushi udi kuri ahira ashi. 7 Cukunoniakura aginome, iri isi imum be sawanyara shini. Yawuna uri una ka-tuma makabi ukalum ume. Kati tarsitikura tikura ba. 8 Vatti nipinmesaya kuri yarbeni, iri imumbe sawainko aje ashi. 9 I humuzan nanuuzatu nuhuma a hira me. igunwe,'tigomo ta Asere ta aya mamu nanshi. 10 Vatti nipinme saya ribeni,inki daki wakaba shi ba, idusa anyimo ati na tu we me, igu. 11 'Inkiusussuru unipin nishime watafi naatibuna tiru, ti kubur kashi u ni anyouinko u ira ace ashi! Senke irusitigomo ta Asere ta aye mamu nan

Uluka Bikoro bu Kirau:1265Uluka Bikoro bu Kirau:42shi'. 12 Mabuka shi, roni uweku tizeu sadoma udi teki innu sheu. 13 Huwono sis anime, ukirosino! Huwonosis anime u Baitsaida! Biwuza wuzabidang sa awuza anyimo ashi, dagi awuza ini anyimo u Taya nan nu Sidon,sa dati wakabi tize ta Asere wa cikianyimo amuto in turum ga titiyom.14 Aname roni weki utize Utaya nannu Sidonwadi teki innu kenu us Sheu.15 Hu U Kafarnahum, ubasa uhanaazesere adi nonzowe? Mmmm, a ditiburkowe uhana uhadas. 16 Devesa makunna shi makun nam, des amagaa shi, ma gaa mi, aname desamagaamimagaa desama tuma”. 17Weainoo ino kanu sunare me waze intipuru tirum, wazinnu gusa, “Asere, agbergene cangi wa kunnan duru, any-imo ani zanuwe. 18Bayeso magun we,“Ma ira u nu uburu mazin nu rizizokasi u melme azesere. 19 Ira ni manyashi ubari inni, iwa nan ninu, nan nuvat ubari u na ticari, ko cin madakemada aye shi in ire mu ba. 20 Vat aanime katu iwuzi apuru arum in nu-guna anime cas agi ibe iburu ikunnashi, anime wu zani apuru arum barkia nyeti ke tiza tishi anyimo Asesere”.21Anyimo uganiya uginome, ma wuziapuru arum kank anyimo abibe bilau,magu, manyawe ti nanu, hu acoo,ugoma Asere nan nadizi. Barki umpoiginome ti mumum to suro anu rusa,ubuki tini ahiran desa daki wamaz-aba, kasi ahana acincin e acoo a neani ya wunawe. 22 Vatti imum, acooma nyam ini, badesa marusa vaname,Senke acoo me, anime ani badesamaru sa coo me, Senke vaname. Desavaname manyari ma poki acoomeahirame”. 23 Magamirka ahira anutarsa u me, magun we ame isisi ime,“Anu ringirka ulani an desa wa iraimumbe saya ira. 24 Mabuka shi,anu kur zuzo utize gbardang, nanna gomo gbardang wanya ra wadaira mumme sa izin nu hira me, dakiwa iraba. Wanyara wa da kunnaimumme sa ikunna, daki wa kunnaba”. 25 Ba akem uye unu dungarautize tini kubu tima yahudawa, ma ema masame in nu guna, “unu dun-

gara, nyani indi wuzi barki inkem uvengize uzatu mara?” 26 Ba Yeso ma-gun me, “Ine ni uhira u hira imumbesa anyitike anyimo uweki utize tinikubume?” 27 Makabarka, magu, “Yacukuno uhem innu gomo Asere vatinni riba i we, nan nikara nuwe, nannubasa u we. Ukuri uhem innu puruu we kasi nice nuwe”. 28 Yeso magunne, “Wakabirka rep, inki wawuna anime udi vengize”. 29 Unu dungara memanyari ubura uni ce nume, bamagun inye so, “A veni unu puru ume?”30Makabirkamagu, “Ure unumahakausuro a urshalima mahaza uyari ko.Ba ma rizi atari tanu gartize anu. Wasusome turunga, waburi vat imumbesama zini, wa tiri me, wace ki me kasiikizi. 31A kem ure una katumamatasauname, samaa wame ba matarsi nikira ni inde ma aki. 32 Akuri a iri ureubalawi, sama aye ahirame, ma iri meba ma tarsi nikira ma akki. 33 Ureu samariyawa, ma zin tanu sama ayeahirame sa unumemaraa ni, sama iraunume ba ugogoni umekime. 34Ma ēahira sa umume marani, ma tirzi metinuru me sa a kunnome ni, mazin nuhumma ume mani nan mei mu inabi.Maturi me abi zenki bumeme ma enme ahira amusa, mahirime. 35 A hiraasanima ēn nidinari inirema nya hiraamura me magu, 'hirame, inki wahuna imumbe sa ite ki anime, inkimazeeindi indi kur zo we ni'. 36 Anyimo wewataru me, aveni u basa mara upuruunu ugino me sa ma rizo atari tanugartize anu me?” 37 Ba unu dungaramagu, “Unuge sama bezime ubura”ba Yeso ma gun me, “Huma kawuzaanime”. 38 Sa wa haka ba ma ribeanyimo are agiro, ba uru ne uni nimarta ma wume rabahu akura meme.39 Ma zin henu ni zame Maryamu,desa ma cukuno ati buna tu gomoAsere mazin nu kunna imum sa mabuka. 40 Me marta mazin na bangaimumare. Ba ma ahira ye so magu,“Ugomo Asare, adaa igizo in nu henuum sa ma cekum isisi im? Gunanme ma benkum”. 41Ugomo Asere makabir ka me, “Marta, Marta, uzin maaye a hira imum gbardang. 42 I mum

Uluka Bikoro bu kirau in bi Inde:1 66 Uluka Bikoro bu kirau in bi Inde:27inde ini ya cukuno gbas. Maryamuma zauka imum iri ri. Igebe sa adakeaburi ini ame ba”.

Bikoro bu kirau in biInde1 Ure uganiya Yeso māzin in

Biringara a are ahira, uye anyimoahana utarsa umeme, magun me,“Ugomo-Asere, bezin duru uwanaubirgngara gusi Yahaya me sa māsa mā bezi a unu tarsa umeme”.2 Yeso magun we, “Uganiya sa izinin biringara i gu, Acco, ackpici nizanuwe me tigomo tiwome ti e, 3 Nyamduru imumbe sa tide ree konde uyauwui. 4Kpicon duru madini marume,gusi ande sa ticensu we in murubamu inde. Kati uhan haru anyimouwuza umadini. 5 “Yeso magunwe,“Aveni anyimo ashi me inka mazinunu roni, madi haa ahira ameme inatee niye, magun me, “Uroni, nyamureme ubi mara immare inituru. 6 Saazi anime ure uroni mā aye a'aname usuro atanu, abanna me izommi mum be sa indi nyame, 7 Unugesa maraa anyimo, makabirka, magu,kati-uwuzum dundung. Mamu kursaana tukum am, in kuri inzi ina hanaam ta mu totto. In daki in hiri inyawe bi mana bi mare. 8 Ma buka shi,sa daki mahira ma nya we immareba, abinime sa mazi uroni ume, dakiwa kunna mu e ba, ugusa unu tirautari time ne, madi hiri ma nyawe vatimmare sa unyara. 9Mi in kuri ingusashi, ikoni adi nya shi, nyara ni indikem, kpotikon ana tukum adi pokishin. 10 Barki vat de be sa mā iko make makabi, vat de sa ma nyara madikuri makem; vat de sa ma kpotiko anatukum me, adi poki men. 11 Ire imumini anyimo ashi me, inki vana umemema ikome bi cere, madi nyame biwaanyo abi cere me? 12 Nyani inki maiko me niwa, any me be bino? 13 Saazi shi sa iwuza we imum iburu irusaya nya ahana ashi me umum irere.Ahana ahira Aco ushi me sa maraauzezsere, madi bibe bilau ba sere bigesa wa tiri me tari? 14 Ure uganiya,

sa ye mazinu suso agbērgene anipumure ubabbana. Uganiya sa ugbergenemasuri, unu me sa mazi ubabbanamā buki tize. Abini me ni ori nanuni kunna biyyau! 15 Abanna me, ayeanyimo anabu wa guana, “In nikarani Ba'alzabuba ugomo wa gbergenemani māzinu suzo agbergene. 16 Ayewa masa me, wa nyara uguna wa beziwe uzina uire imum usuro azezsere.17Abinime sa Yesomarusa a buru aweme, “Vat tigomo be sa ta harzina kare,ina je adini, tamare ini inome, ikurein akura a harzina kare, ina je nan ania rizo in nome. 18 Inki bibe biburuba harzina kare ina je nan bini nibin,adiwu aneni tigomo ti meme ti rusiutonno? Abanna ya guna agi in suzoagbergene in nikara ni Ba'alzabuba.19 Inki ma suso agbergene usuroBa'alzabuba, ahira ande sa wa tarsashi wa suso agbergene me? Barkianime, we wani wadi cukuno shi anuyesi utize tini kobbi. 20 Abanna me inahira Asere ani in suzo agbergene, yacukuno uguana tigomo tigomo-Asereta aye ahira ashi me. 21 Inki unubuuna nikara, una tirunga tinikonomadi ke matonno a kura ame ani,tironga time me tidi suri. 22 Inkiure unu uge be sa mateki me innikama ma aye mare nikara nime,madi zaki tironga timi kono ahiraunu me, makuri ma humuko tirongame. 23 Desa zo me nigoo nan me,ishina ini mazin nan nan me; desama zome unu orso nan me, mazinusamara me uni. 24 Inki bibe bizenzeba suro anyimo unubu, make matarsiti hira ti huu mazinu nyara ahira besa madi venken. Inki daki makem ba,aguana, 'Tonno in akura am sa masuroni. 25 Uganiya sa maze, makema visa akura me, a kuri abarka anilau. 26 Madusa mazika are gbergenewani sunare agebe sa wateki me iniimum iburu, wa ē wa cukuno ahirame. Umaska unu ugino uteki utubame unu zenze. 27 Ya cukuno, uganiyasa māzin unboo timūmuū tigino, ureuneh mahira anyimo ani gura memayeza nigmirang magun me, a buru

Uluka Bikoro bu kirau in bi Inde:28 67 Uluka Bikoro bu kirau in bi Inde:53sa a yoo arere ani ahira Asere, nannihene sa wa hanzi. 28 Me makurimagu ana rere wani ande sa kunnatize ta Asere wakuri wa tarsi tini.29 Uganiya sa anu waraa anyimo ueze ayimo u eze ahira ani ori, mahaamatubi maguana, uge cara me, u carauzenze uni. Unyara uira ure imum,imum be sa unyara uguna anya uniune uni gusi uyunusa. 30 Barki gusiyunusa sama cukuno imumuira ahiraanu neneba, animani ahira avanaunuba madi cukuno imum be anyarasa u ira uge ucara me. 31 Korimoukudi, madi tonno ma bui tize tinikobbo nan nabo ucar uge me, wadikuri wa huzi we. Abanna me, ma ayeahira a put barki ma kunna urusautize ti sulaimanu. Abanna me uyemayenne sa mateki Sulaimanu me.32 Anu Neneba wadi tonno atize tinikobbo nan nu ucara ugeme, wadi kuriwa huzi we. Abannamewa kunna tizeti Ugomo-Asere ahira Yunusa wannowa kabi abanna me uye ma yenne samateki yunusame. 33Daki uyemaranisa madi 'Ponsi' upitila ma hunzeunin, nyani ma impi uni unu ucorom,abanna madi inki uni ahira aticukunti uni barki vat de be sa ribe anyimoudenge me ama iri masaa me. 34 Ajeashi me ane ani upitila ushi me, inkiaje ashi me ahira memerom, apumashi me adi minca in masaa, abanname inki aje ashi ada hira memorm ba,apum ashi me adi cukuno in mariu.35 Wusani Seke, barki kati masaa memacukuno shimariu. 36 Inki vat apumashi me aminca in masaa, mariumazoni ko cingilin, vat apumacukunogusi upitila uge sa uzin in masaa mauni ahira a “Shi me”. 37 Uganiya samāmari tize me ure ubafarise maguame ma ē akura ameme mari imare,Yeso maribe macukono. 38 Ubafirsemadusa makunna biyyau barki mairi me ma dunkuno aree imare saarkiukpico utari. 39 Abanna me ugomo-Asere magua me shi Afarisiya ikpicjokamaru kisso nan u isso idang,abanna a nyimo me a ciki in madininan mu mummu gbem amu ruba.

40 Shi anabu anuu uzatu ubasa utize,debe sa mabara matara me dakimemani mabara anyimo me ba?41 Nyani imum be sa izi yanu diraabanna vat imumu idi cukuno shilau. 42 Abanna me, kash ushi anubezi urusa, ayenne ikapsa bi indeazezsere ukirau umu pene, nan tituni-tizuu nan kondi tiya titene tunyinza u gmei, abanna me ya samirkaimum ihuuma nan irere ya Asere.Gbas ini a wuzi imum irere, ti hemAsere, a wuzi ukasu ati roronga.43 Kash ushi anurusa, barki inyaraanya tihira titicukum tirere anyimoati denge ta Asere, akuri a Issi shi au usi shi ninonzo anyimo ukasuwa.44 Kash ushi izi kasi mucau sa dakiawuzi muni uraa amaru ba, anubowanno wa haka azezsere amuni azouguna warusa ba. 45 Ure unu bezizianyimo anu rusa Ayahudawa mākabirka magua we, unu bezizi imumbe sa wa buka ya caran duru iribacangi. 46 Yeso magu, “Kash ushi anubezizi utize! Abana ya cana unuucira ugilak ugebe sa teki nikaravat. Abanna shi, in nipo ma dakiya dara tironga me ba. 47 Kash ushi,abanna me ibara tiroronga ti ringiziamucau ma a dura Asere ayene unuuneze unu uneze ushi memani wahuu me. 48 Ya cukuno ane unu gunairusa inti hara tinu uneze-uneze ushime, barki we wa huu ana kuduraka Asere sa iringizi in we. 49 Barkiagino abanga urusa Asere wagu “Inditumi ahana kadura nan ana dura kaAsere ahira aweme wadi kuri pattiwe, wa huuzi aye anyimo awe me.50 Ucara ugene me, udi ziki kadumaka mayye mana kadura Asere sa ahuudatti utuba unee. 51 Usuro amayyemattabila uhana ama Zakariya unugesa ahuu atii hira utonzino unu tizeta Asere ti lau. Ee, mabuki shi adinyari mayeje magino me ucara uginome. 52 Kash ushi, anu bezizi urusauti ze ta Yahudawa, barki ya zi kaniimum ipoko ana tukumm urusa, shiacce ashime daki ya ribe ni ba, yakuri ya kanti anu rie-uribe. 53 Sa Yeso

Uluka Bikoro bu kirau in bi Inde:54 68 Uluka Bikoro bu kirau in ni Re:28ma ceki abanna me, unu nyetike nanFarisayawa wa wuzi ni eru nan me,wa wuzi matara nan me ti rorongagbardang. 54Wazin unu nyara uti nahbe sa wadi maki me anyimo a gbarangsa mazinu uboo me.

Bikoro bu kirau in ni Re1 Inu daddakino cingilin, sa anu

gbardang ya orno in nu pattla aceaweme, matunguno atize nan naahana akatuma ka meme, wuzan sekeini imare ya Farisiya, ige be ine inimalim. 2 Abanna me iremum izoni saada poko ini ba ire imum ikuri izo nisa ada rusa ini ba. 3 Barki anime ireimum izoni sa idi boki ani hungi igebe sa ine ini ige be sa ada kunna inia masaa. Imum be sa ya wuza bikumanyimo ani kira adi wuzi tize ti timivat ti hi hira. 4 In boshi aroni am,kati ikunna biyyau ba ande sa wadihuu nipum, wazome in ire imum sawadake wa wuzi ini. 5 Ceki in gbarkashi ahira de sa idi kunna biyyau bume, kunnan biyyau bi de sa madakemahuu makuri mareki shi anyimouraa. Ee in boshi kunnan biyyaubime. 6 In gusa a siza ahana amu nyinmuni cibi in ma nini mani mare ba?Vat anime, Asere mada parke me unuinde anyimo aweme ba. 7Aname ticcesa tira ani ce ni shi me marusa ugbar-dang utini, kati u kunna biyyau, shiitekin imum izenze unu gongo ahiraameme. 8 In boshi, vat de sa madibuki imum be sa mabuka aje anabu,van unubu madi bezi me ahira Asere.9 Abanna me vat de sa ma nyare meaje anabu, adi nyare me ahira Asere.10 Vat de ma buka tize aje a vanaAsere adi kpici madini me. Abanname vat de sa macara bibe bilau baAsere ada kpico me mame madini meba. 11 Inki wa ayen shi aje ana tizenyani aje anu atize tini kobbo, nyaniaje ana nikara, kati i kunna in ni mumbe sa idi buki ine ini icukuno kadurakashi me, nyani imum be sa idi buki.12 Abanna me bibe birere bidi beziimumbe sa idi buki uginiya uginome.13Uye anyimo ani ori magun me unu

bezizi buka uhenu tize ti hari imumbe sa a cekin dura ni. 14 Yeso magunme, “Hu, aveni adaki uwum in cukunouna tize tini kobbo nyani in cukunoa tii ashime?” 15 Abini me, magunwe “Hirani kati icukuno ana re amaroo, Abanna daki imumme im sa unumakem ini gbardang idi cukuno meukanna uronta umeba. 16Uganiya meuni Yeso mabuki we ure ugunkuno,māgu ugunkuno, māgu, “Uruu ureunuwa nya bissana birere kang. 17Mabassa imum iriba māgu, indi wuziane ni, barki inzom inahira sa indi inbissana ba re? 18 Madusa magu, inrusa imumbe sa indi wuu, indi pusitikere tum in zui tire ti dadan-dangabine ani indi inki bisana bumnan vattirononga tum. 19 In gu ini vai im, ivaiim, uzin ini imuni gbardang sa a inkobarki hu, ayyene udi venke, urii, usi,uzi iruba irom. 20 Abanna me, Aseremagun me, unu udira unicce, any-imo aniye nige me anyara ivai iwemeahira aweme. Tironga sa wa oro wabarka nice niwemen, ya veni idi zi.21 Ani mani desa ma oro nicce nimeimum unee mazi, in mazo me in niimum une ahira Asere. 22Aleso maguina kadura kameme, “Barki anime ingusa shi, kati i kunna zenze irubaishime abanna me, imum besa idire, nyani imum be sa idi soki apumashime. 23Abanname ivai iteki imare,nipumni ti ronga. 24 Iranimagoron samada wuza ti bira, wada orso bisana.Wada zome intigere nyani ti dengetu inzo imummu, abanna Asere manyinza imare. Shine iteki inyim unuira! 25 Aveni anyimo ashime madakiumāyi unice me madaki makinki niceni me tiye? 26 Inki daki ya rusa uwuzaacee ashime imum be sa izi cingilinba, nyanini ya wuna idi cari mu rubamu shi me ahira ukasu utiro ronga?27 Irani iburi matiti ani jaa sa i uza azoagi i wuza katuma kaniba, i da rizizome ba, in boshi, nyani Sulaimanu,anyimo ani nonzo mime me, daki masoki tironga tige besa ta teki tiwumeunu re ba. 28 Inki Asere asoki makpetironga tirere anime, kani me sati zi,

Uluka Bikoro bu kirau in ni Re:29 69 Uluka Bikoro bu kirau in ni Re:56nisizo akuri a wutini uraā, adi wuanenimadiri accema soki shi tironga,shi anu ukadura ka cin! 29 Kati apumashi me awu barki imum besa idi re,nyani imumbe sa idi sii, ane ani katii in tari atipo. 30 Abanna me vat anunee wa nyara usasana uti mummutigino, ane ani Aco ashi me marusainyara tiroronga tiginome. 31Abanname, nyaran nikara nu meme, tiro-ronga tige idi kinki shi tini. 32 Katii kunna iyyau ba, shi ana a cin-ci,ina aburu arom ani Aco ushi madinya shi tigomo. 33 Zizan imum besa izini inya anu udira. Barkan ace-ce ashi mabadau magebe sa madacornoba, inko ni imummu ishi meanyimo azezsere abba sa ida mara ba,ahira be sa akari wadaki wahaa ba.Ijiji idaki i cari ni ba. 34 Barki ani meaba sa utamani uweme urani abineani i ruba i weme irani. 35 Kaskaninujoko utironga tishi me, ihiri itonno, icukuno upitila ushi iciki unu raa kodiuya uwui. 36 Ikuri icukuno kasi andesa wazin ini nyariga ni una kura samazeze usuro akura ubuki, uganiya samāze magbotiko udenge me a wa hiridebe-wa poki me ni. 37 Anu kem unilem ni huma arere agino me, anigebesa Aco uweme madi Ee ma kemwe waciki wazin in ni nyarga nu zeumeme. Kadura kani in zinu bukaushi, ma hiri ma tonno mawu we wacuku suno ma nya we imare in nicenu meme. 38 Inka sa akura uweme maaye in niye nyani ina te niye, ma kenwe wa ciki unu be. Ume ana nilem nihuma arere agino. 39 Kini irusi aginome, da una akura maka rusi uganiyasa ukari ma Ee, mada ceki meakuraa meme ukari maribe ba. 40 Cukunoni ini nyarga barki i tashi uganiya savana unu madi ze ba. 41Bitrus magunme, “Ugomo-Asere haruwani uzi nuubo uru tigege tize me, nyani vat uruini? 42Ugomo-Asere magu, “Uye unaje mani unu inta utize, unu urusaabanga unu uge sa unakura umememadi nyame arere a tari timeme,barki hiri we, manyawe imare iwemeuganiya sa wuna? 43 Unu kaba unu

lem ni rere mani ure-re ugino, unugesa unakura me madi kem unu wuzaimumbe maguna ma wuzi. 44 Kadurakani, mabuka shi inda nya me vatana kadura ka Asere tari tumeme.45 Abanna me, inki maguna anyimoiruba imeme, sa kura un da ma zedebe ba; monno ma tubi ucira are-re me, ahana wa ruma nan na eharoni ani re-re, mari masi, i huu me,46 Una akura ure-re ugino madi zeuganiya sa ure-re ma inko iriba ba,abannameuganiya sama tameba,makuzi me magitu magitu, makuri pattime nande sa wazo me in biyyau baAsere. 47 Ure-re ugin marusa uzinauna akura ameme, abanna me dakiina barka imum be sa una akura amemema nyara ini ba. Masi u tira nannu cobo gbardang. 48 Abanna me, mesa marusa ba ma wuza imum be sa izire ba, mada saa ti si sari gbardang ba,vat de be sa anya me imum gbardang,adi kuri anyere imum gbardang atariti meme. Ane ani desa nyame imumgbardang i inpp uni rubu, adi nyariimum igardang ahira ameme. 49 Maaye barki in wu ura unee, manyarauda zina ma wa maki. 50 Abanna me,mi izi nu zoro uge sa inzin une uniadi zorom in uni, abanna me magamini ada zina a wuzam. 51 Ibassa agima aye unee unu ronta? Ma guna a'a,abanna ma aye nu harzina. 52Ana meadi anu cibi anyimo akure a inde, wadiharzina, ana taru wadi wuzi ishinenan an ware, ware me wazin nishenanan ana wa taru. 53 Vana nan kacowadi wuzi ishine, nan na cee-ce, vanamadi wuzi nan kaco, A ino madi wuziishina nan nu uca me, uca madi wuziishina nan ka ino, a ino uruma madiwuzi ishina nan nu ugiri me, ugiri memadi wuzi ishiine nan ka” Ino urumame. 54 “Yeso mabuki ahira ani ori”inka ya ira azezsere abee ina dizii,a'ana me idi ki igu adi rubu ureh, animani idiki cukuno. 55 Inki updebu wahuburko u hana ukudu, idiki igu ahiraazi buu, animani idi ke cukuno. 56Anamuruba mu bit, ya rusa imum be sainbo, adizii nan na zezsere, abanname, daki ya rusa ubezi imum besa

Uluka Bikoro bu kirau in ni Re:57 70 Uluka Bikoro bu kirau in ni Taru:32izinu harsa harsa ba? 57 Nyanini yakarti urasa imum be sa idi benki shi?58 Inki ihaza ani kobo nan nu uroniutize ti weme, nyara me ibarka unabarki kati ma haa hu ahira unu baruutize kati ma wa anu mensi anu wamekuwe wa haa hu udenge unu re-re,unu inta unumemada be hu urusa ba.59 mabuka we uhira kasi u wa kana abirko uda kurzo we ikirfi unu ginomeba?

Bikoro bu kirau in niTaru1 Uganiya, ara anu wa buki me Bi-

latus wa are galilawa samapatti mayema weme nan nu hadaya uweme.2 Yeso mabirka we, Ibassa a Galilawawagino wateki ukasu me in madini,sa wa ziti anime? 3 A, a in bo shi,inda ya nya a acce ashime, lali wiikasi weme. 4Nyani gusi anu siluwamukirau ina nuwiti-tari gino uhusmiyawa rizi a we uhuu we, ibassa watekiukasu wanu Urushalima vat unu caraabanga? 5 Inpo shi izome ani mani,vat de sa daki manya nicce vat uwewadi wii, 6 Yeso mabuki agino me,ure unu ma biri upom urung inabiumeme unyara a hana dakimā kemba. 7 Madusa magu inde sa ma hiraurung me, tiiue ta zige me in ez-izze ahing upom ugeme agi ingazi iniremum mun ba. Ca akorko uni, Awuzi aneni a ceki uni ukursu ahiramehem anime? 8 Deusa mahira urungme magu, nya uni uganiya cingun inbutuko in wuu uni utenki. 9 Inki wayoo ani wee nu kuro, a memerumini nome. 10 Ure uwui Yeso mazinubezi utize, Bono me Asabar ani azi.11 Ure uce mawu tiwe ukirau intiniwiti-tari mazin unu koni uzenze, maciki tungoron, da ma rusi utonno ba.12 Yeso ma iri me, ma ti ti me ma-gun me, ukoni ugame ma humaweuni, 13 Yeso ma tāri-tāri a me, madusa mahiri matonno madusa nonzoAsere. 14 Abanna me, una je udengeutize ta serema guna iruba barki Yesomahuma unu rono Asabaci. Unajemagu ma anu, “Tu wui utasi tirani saunu madake mawuzi katuma. Ayeni

a humza shi, kati I ezi rono Asabaciba. 15 Abinime Ugomo-Asere, mak-abirka me, Ana Iriba ibit! Ida sapsoshi izenki ishi me nyani inna amatu-kummaweme ika nyani we gmei ronoAsabaci? 16 Uca wa kura Ibrahim, desa bibe bi buru ba tirza tiwe ukirau intini witi-tari. Adake a sapi me ronoasabaci ba? 17 Sa buka anime vat andesa nyare me wa kunna mu eh, vatana ori wa wu iriba irom in ti mum tihumma sa mawuzi. 18Yeso maguana,“Ane ni adi iri tigomo ta Sere, indikuri inki tini aneni? 19 Izi kasi bihobi ukungu, sa ure unu mabiri anyimourung umeme, usuri uzi uwuu bi titibi dandang, inyi Ibara tisu iriri me.20 Makuri magu, in Nyanini indi batiin tigomo ta Sere? 21Tizi kasi uyist saure uneh ma pitti nan mudu matarumumu ina ma alkama bati mupoo.22 Yeso māha ati pin nan na giro, uname sa hazi Urushalimamabezi we tizeta Sere. 23 Uye magun me, “Ugomo-Asere, ande sa adi kabiwe wadizicingilin ini?” Magunwa, 24 InkoniIruba iribe ana tukum a shut, barkimagunan shi, anu gbardang wadinyari uribe abanna me wada kemeuribe ba. 25 Inki una kura mā impoana tukum, idi tonno amatara imekiukpotiko ana tukum me, Ugomo-Asere, tonno tiribe. Madi kabirkamagun shi, mi intam shi nan na hiramesa ya suroni. 26 Abini me idi gu,'Tare ta saa a mu henu muweme, wakuri wa bezizi a tina tiru. 27 Abanname madi kabirka, magu, “In boshi,intam nyani abani ya suroni ba.Seserkenmi upuro, vat ushi anuwuzaimum izenze! 28Adi shii a romsi ahiiniuganiya sa ya ira Ibrahim, nan Ishakunan Yakubu wanu vat ana kadura kasere a tigomo ta Asere. 29 Wadi eziusoro ugabas, uwatu dizii, ukudu nanArewa, wadi re utebiri umari utigomota Sere. 30 Irusi ini ginome, ana dumowadi cukuno anaje, ana je wakuriwa cukuno ana dumo.” 31 Ahira-ahirame, are Farisiwa e wa wagunme, “Hira abame Hirudus manyarauhuna uwe. 32 Yeso magu, hana niika buka udila ugino ugino unuguna,

Uluka Bikoro bu kirau in ni Taru:33 71 Uluka Bikoro bu kirau in ni Nazi:26ira, ma suzo a gbergene, in humzainanu koya uwui, uwui ukutaru uniin mari kadumakam. 33 Indi tarzi vattina, ya cukuno gbas ini reje in tanutum kani me nan ni sizo nan urono,barki daki ya wuna ure ahun unakadura ka Sere piit na nu Urushalimaba. 34 Urushalima, Urushalima anuuhuza ana kadura kasere, anu tisaande sa tumawa ahira aweme. Kani kahono kani in nyara uguna in ori ahanaaweme gusi bitukoro sa bidi ke bi oriahana abiru anyimomagaure mabini,abanna me unyara anime ba. 35 Ira, ahumuko a kura aweme. In bo shi sisi,ida kuri irinme ba rono be sa ya guna,imumu ire-re icukuno ahira unu besa ma eze anyimo aniza nu ugomo-Asere.

Bikoro bu kirau in niNazi1 Uru uwui wa Asabar, ma ribe

akura ure unu, udan anyimo anu beziurusa barki are imumare, anu wa zinunu wuza ume aje. 2 Wa iri uye ajeaweme unu ukoni usum utobi. 3 Yesoma iki anu iso utize nan anu ubeziUrusa, “Ya wuna uri unu wuli Asabara human unu nu, nani mmh?” 4 Bawa ingara tik, ba Yesomamekime, mahuman in me, ma ceki me ma dusa.5Bama gunwe, “Aveni anyimo ashimeingima zin in ku zenki nani kubarkaku rizi uwa rono Asabar, mada susokuni debe-debe ba?” 6 Da wa kabirkame imumba. 7Sa Yesoma ira cundesaabuku we u aye unigora wa zanka tihira ti cukuno ti huma, ba ma nyaweure ubata ma gusin we. 8 Ingi uyema beze we nigora na anya, kati ukacukuno ukwanko a huma, barki naniuna hira me ma rani sa ma teki we.9 Ingi desa ma bezi shi nigora memaaye, madi gun hu, 'nya unu uginome ahira sa u cikini' Udi ku hiri inmu ime uka cukuno ahira an desada wa bikiwe ba. 10 Ingi a bezi wenigora, uha uka cukuno ahira sa da aziananuba, barki nigi desa ma beziu wenigoramema aye, mada kemagunhu,'Uruni' nyene aba ucukuno ni, abineani uduku kem u nyezeni aje adesa in

ciki nan we ahira anigora me. 11 Vatdesama nyeze nice numeme, adi tuzome, desa ma tuzo nice numeme adinyezeme. 12 Yeso ma gun unu numesa ma bezime, “Ingi udi bezi are Imu-mare inigora nani nigora, kati ubeziurom uwe, nani ami henu uwe, naninikora nuwe, nani anu upuru uwe anukem, kasi sa wada kewa bezi hume, yacukuno wa kurzo weni. 13 Ingi udi titinigorah u nyari anu dira, nan adesawa ke wa wu ure uwunaba, nan anuzatu tibuna nan arubo. 14udi kem ureaje barki sa da wa zin unu nā u kurzouweniba. Adi nyawe ure aje uwui uhira ana imumu i huma?” 15Unu indesama ciki nan na nanu sa Yeso makunna ani me, magun me, “Ure ajeucukuno ahira desa madi ri a kuraAsere”. 16 Yeso magun me, “Ure unumanimabezi nigora ni dangmabezizianu gbardang. 17Uganiya unigora u ē,ma tumi urere umeme maka guna andesa ma beziziwe, “Ayeni, amu maraubara adadu Vat. 18 Vat uwe, wa tubiu boo imum igebe sa idi kartiwe u ayeahira nigora me. Unu utuba magunme, “In zi unu ruu, indi ha inka ira,cekum in ha. 19 Uye magu, “Makwainaa ya fara inu cibi in nyara in kabata ini, Cekum in ha. 20 Uye magu,'ma wuza a nya, barki anime indakem u ayeba. 21 Sa Urere ma ze mabuki Sakurame vat imum igino me,sakuramakuna iriba,magununu rereumeme, hana debe utarsi tina tini pinnan ti hira ti cukuzino, u em inanuuzatu nikara, nan an desa wada ke wawuzi ire imum ba, arubo nan anu zatutibuna' 22 Urere magu, Sakura, Imumme sa wa buka amara, anime ahiraarani. 23Sakuramagu urereme, hana,ka tarsa tinaa, nan ti hira ti cukuzonota amani pin me, utisam anu, barkiakura am a myinca. 24 In zinu booshi,an desa ma bezizi we unu tuba samadi donkino nigora num. 25 Abinime, nigora nanu wazin in tanu nanme, ma gamirka magu, 26 Vat desamadi ē ahira am in daki ma game acume, nan ka ino me, nan une me, nanahana me, nan anu henu me ahana

Uluka Bikoro bu kirau in ni Nazi:27 72 Uluka Bikoro bu kirau in nu Chibi:22aroma nan nane, mada ke ma cukunounutarsa um ba. 27 Vat desa damazika uzito umematarsam ba. Mada kemacukuno unutarsa umba. 28 Avenianyimo ashime sa ma nyara ubaraakura, mada cukuno me urso imumigebe sa madi hu, nani mazini ikirfime sa idi barime umara ukatumame?29 Kat i cukuno sa ma mara unukaudenge me ugame umara, vat adesawa hira me wa tubi me nibasa. 30Wagusi, unu ugemani matubi aso da mamasizikime umasirka me. 31Nani uyaugomomani, ingimahazanikononanure ugomo, maki da cukuno ma batitizze ma iri me unami madubu akureukirau (10,000) mada ke maka wuzaukara nan ugomo sa ma zin nanuanikara madubu akure are (20,000).32 Ingi mada rusa ba, dati a uniginomada pit, na ma tumi aka iko unaticukun tihuma. 33 Ane ani, ba uyeanyimo ashi desa dama ceki imum besamazini ba, mada kema cukuno unutarsa um. 34 Muhu imum ini ihuma,ingi muhu curnome, in nyanini adibarka munini? 35Muzome in ire imu-muwaza adizi, nani mu cukuno uteki.Senke akwankoni cas. De sa mazi intitui ti kuna na ma kunna.

Bikoro bu kirau in nuChibi1 Vat anu u kabsa ikirfi ima nyanga

nan anu amadini wa ezi ahira a Yesowa kunna ume. 2Vat afatisiyawa nananu yetteke wa zi unu humuro aceceaweme, agi, “unu ugeme mazi unukabsa anu kabsa ana madini, wa rēimumare nigome.” 3 Yeso ma bukiubata uginome, magu. 4 Ingi uyeshime ma zini itam inu akuri uki-rau(100), bi inde be hunne me, madaceki me ina kuri turwai in nanu tu-ruwI(99), igino me ahira ukese, matarsi bi inde be sa ba hunne me makatinka bini? 5 Ingi maka tinka, maditari agirza ini iriba irum. 6 Ingi mazeakura, m titi aroni nan anu uppruumeme, magu, benkini mi iriba irumbarkima tinka ku tamme sa ka hunnemi. 7 In boo shi, ane adi wuzi uribairum anyimo Aseseri, ahira uni imum

iburi sa ma kaba tize ti Yeso, mateki ana kuri turwai ina nanu tur-wai (99) adesa wa zome ini riba uk-aba u Yeso. 8 Nani uya unemeni,ingi ma zini ikirki azumo akelkel anuukirau(10) ingi biinde ba hunne me,mada wuna me ura ubitila ma visiakurame, ma dingi unyara me barkima tika? 9 Ingi ma tinka madi orioromi amemenan anu upuru umeme,magu, benkini me iriba irum barkimatinka bi kirfi bumme sa ba hunneme. 10Ane ani boo shi, imummu iribairum ini ahira ahana kadure ka Asereingi una madini u inde ma kaba Yeso.11 Ba Yeso magun we, uye ma ranimazina ahana ware aruma. 12 Kucime anyimo ahana me magun in ka-coo uweme, acoo, nyam ukalum umanyimo imumbe sa uzini, ba acoo mehari we imumbe sa ma zini karee.13 Tiye ti akici, vana unezeme ma orivat tirunga tumeme, ma meki unāuhana anire nipit. Abine ani makahuna ikirfi imeni, ma kpiji imumbesa ma nyara, mahu ikirfi imeme ahirakatuma kaburi. 14 Sa ma mara uhuna imumbe samazini, awuzi ikomoidandang ani pim me, ma ribe udira.15Mahamaka nyara katuma ahira uyeuna nipin me, ma ziki me katumakunyinza maladu imum are. 16 Makakuna are imumare imaladume barkida a nyizi me imumare ba. 17 Sairiba me ya koro ahira me, maguana katuma ka acoo am, am waniwazin in imumare sa ya bar we, mibe indi wi barki ikono. 18 Indi biri inha ahira'”acoo am, in ka gunan me,acoo amma wuza aseseri imum iburi,makuri ma wuzo weni. 19 Da ma bariakuri agun mi vana uwe ba, kurzomgusi anyimo ana katuma ka akuraaweme.” 20 Ba ma hiri ma dusa ahiraacoo me. Datti mazi pit, acoo me mairi me ugogoni u meka me, dusa unusum maka meki me ma gbendiriko.21Vana ma gun me, ma wuza Asesereimum ima dini ma kuri ma wuza we.Damabari utitimvanauweba. 22Acoome magun na arere akurame, wuzanidebe i ēn unu dibi uriri, isoki me,sokini me bicofo atari timeme nan

Uluka Bikoro bu kirau in nu Chibi:23 73 Uluka Bikoro bu kirau in nu Tasi:21akwatak ati buna tumeme. 23 Akanyara ku naa sa inta akura, aweki, tiwuzi nigora. 24 Vana um ma wi aname ma zinu vengize, ma hune me aname a kem me, watubi are imumare.25 Uganiya nginome, vana u unu mara uru, sa ma aye mamu in nakura,ma kuma azin unu tira umanganganan murso. 26Matiti ure urere akurame, ma iki me nyannini azini wuzame anime. 27Ureremagunme, uhenuuwemani maze akura, acoo awemema weki ku naa kugino, barki mazeakura merum. 28Uhenu me ma kunairiba, ma game uribe akura me, acoome ma suri ma rigaga me. 29 Ya uunu me magun inka acoo me, ira vatugbardang uti wee ti geme in zi innirere damamamu carawe iribani ba,vat anime da wamu nyan ku naa sa sindi wuzi nire ni hara nan runi am ba.30 Sa vana uwe ugino me maze desama poki we nirubu unu kem uwemeahira anee uziza arubu, wa weki mekunaa ku naa ku ginime. 31 Acoo mema gun me, vana um, tizi na hu kondiuya uwui, vat imumbe sa izi in iwe ini.32 Ya wuna uri awuzi iriba irm, barkiuhenu uweme ma wi, a' ana me mavengize, ma hunne me a kem me.

Bikoro bu kirau in nuTasi1 Yeso ma gu inanu utarsa umeme,

“Awuzi ure unu mazi ini kirfi maziindesa matarsa me ini kirfi me, a ēagun me unutarsa ini kirfi iweme mahuza ini Sarki nice. 2Unu kirfi me matiti me magun me, nyanini in kunaani ce nuwe me? Aye mu ini benaniikirfi me, barki uda kuri u tarsum inini ba. 3 Unu tarsa ini kirfi me maguiriba imeme, “Indi wu aneni, una kuramadi kabi unu tarsa ina kura ame atari tum? Mebe, in zomu in nikarana avara in kunna mu'i'in iki imum.4 In rusa imum me sa indi wu ingia karam u tarsa ina kura me, Anuwa kabum ati kura tuweme. 5 Unutarsa ina kura me ma titi an desa unakura ma tarsa me ureme, magun ununutuba ihuno ini una kura matarsawe? 6 Magun me, magarwa ma mani

manu akuru ukirau (100), Magun me,'Kaba utagarda uweme, cukuno debe,u yetteke akuri ucibi! 7 Ma kurimagun in uye, 'Ihuno ini una kuramatarsa we?' Magu, ma buhu manuakure u karau me ialkama, magun mekaba utagarda, u yetteke manu akureuwiti tari (80). 8Una kura ma nonzikounu tarsa ina kurame barki upoko ajeameme. A hana une ugeme wa ribezeanyimo anu nee wa aka ahana masaa.9 In booshi ingi ya wuza ni runi gusiimumu un barki uzatu kadure, ingi yamara, wadi kabi shi ati kura tishimeana imumu muriba. 10 Desa ma wugakadure imum icin, una kadure maniimum idangi, desa mazome inkadureba a hira imum icin unu zatu kadurekani udang. 11 In daki ya wuza kadureahira imum unu zatu kadure, avenimadi hem inshi ini mum ika dure?12 Ingi daya kuri yawuza uzatu kadureini kirfi i uyeba, aveni madi nyashi ikirfi sa izi ishi? 13 Ba desa mada kema tarsi Asere kare, nani ma gamea inde ma hem a inde, nani ma hemina inde magame a inde ida ke itarsi Asere i kuri i tarsi imumu uneba. 14 Mafarisawa anu su ikirfi sa wakunna ani me vat watungono tizuzatume. 15Ba ma gun we, “Shewani anunyeze ace anyimo anu, Asere a rusairiba ishime. 16 Ubata utize nan anukurzizo utize wa rani Yohana madikuē. Datti uganiya ugino me azinu bootize ta Asere, kodavi mazini uyakarau sosi niceni anyimo me. 17 Vat inanime, iteki unu seke Aseseri nanadezi amari, ini gona horibi inde betize tum bi visa. 18 Vat desa magido unē umemema zika uye ma zinuwuza katuma kaburi, desa ma zikaunē me sa agido me vat mazinu wuzakatuma kaburi. 19 Awuzi uye unuimumu itari, ma sositi runga ti humati kirfi madi gala imum ime kondi uyauwui. 20 A inki uye sa mamu uzoana tukum ameme, unani 30 Liazarudesa vat nipun numeme tinuru tini.21 Madi isi iriba agi matingi mu gitumu imumare sa idi rizizi adizi barkima ti iwuxi cangi iki limbi magembu

Uluka Bikoro bu kirau in nu Tasi:22 74 Uluka Bikoro bu kirau in nu Sunare:27mameme. 22 Arā anyimo anime unudira unikara ma wi, ibe ika dura kaAsere wa ē wa ziki me wa hamme ahira Ibrahim, Unu imum itarari mawi, a vati me. 23 Ma rā nyimo icauunu zito, ma venki nicema iri Ibrahimpit, nan Liazaru a bigiri bumeme.24Ma titi magu, “Acoo Ibrahim, kunaugogoni um, u tumi Liazaru ma sokikubo kucin kumeme a mei ma ten-zikem ani lem, barki nirere nini izinusame anyimo Urā. 25 Ibrahim magu,'Vana, ringi inti cukum tuwe unē uwe,ukuri ukabi adadu ahuma,me Liazarunirere nini masi. A' aname uruntauni azinu nyiza ume abame, hu nirere nini uzi na same. 26 Ban anime,uwaa u concon urani, barki an desawa nyara wa kafa uaye ahira ashikati wa rusi, kati kodavi makafa uayeuwatu uru. 27Una imumu itari magu,'In nyara, acoo Ibrahim, tuma me mahā akura acoo am'. 28 Barki in zinina nuhenu aruma ucibi, ma ha makawuza tize kati wa ē ahira ani rerenigeme. 29 Ibrahim magun, 'Wa zinMusa nan anu u kurzizo tize ta Asere,na wa kunna we. 30 Una imumu itarimagu, 'Mmh' acoo Ibrahim, ungi uyema hana ingi uye ma hana a nyimoadesa wa wono wadi kunna we, wakabi tizeme. 31 Ibrahim ma gun me,'Ingi daki wa kunna Musa nan anuukurzizo tize ta Asere ba, koda uyemahira anyimo anu won cangi wadidakunna we ba.

Bikoro bu kirau in nuSunare1 Yeso magu nanu tarsa umem,

ya cukono animetire timumu tiwuzanduru tipiko, senke ushi sa udi eh aniceni uye. 2 Uteki in ka a wuna nipa niiriri, a soki we a nyimo a niwun, katima wu a hana wa rizi. 3 Hira nice niweme, inka uhenu uwemema chama,gbarka me, inka ma gamirka, katiiriba iweme. 4 Inka ma chara we iribakanu sunare, ma kuro kanu sunare,unu guna, ''Maceki'' ya cukumo iriri,kara iriba. 5 Anu tarsa wa gu imme,''Kinki duru nikara ni tarsa uwe me,''6 Unaa kura magu, ''Inka izinni inlo

iriba gu biho bi titi u mastad, idi guunnutiti, ''Ta rufa,'' a nuka a nyimoani gwin,'' udi wu imumsa wa buka.7 Senke aveni a nyimo a shi me, mazinnu rere in katuma uuu nani itom,madi buki me, inka ka aye usuro ani-jaa, aye uri, imun are? 8Manyarimeubukaurereme, siram ire imumare tiranitira a tiruma tiweme, uhem inmariareme. Hu uri inna dumo 9Magunmeu guna urere me tononzo barki mawuzi imumsa a dungurkame, ma wu?10 Shi me cengi, inka ya wuza vatimum udungurkame, idigu, ''Taa bariba,'' ti wunn imumsa a buka duru.11 A biki uganiya a sa maaribe Ur-shalima, ma ha ubinani usamariyanan uGalilee. 12 Sa maribe a nyimoanigiro, monno ma gurna nan areanu ukirau a kuturu. Wa tonno piit.13Wayeze amgmirangwa gu, ''Kunnangogoni uru, Yeso.'' 14 Sa ma iri wema gu in we, hana ni ika bezi unuinusa tizeta sere. 15Unu inde a nyimoa we me sa ma huma, ma gamirkainnu gmirang ni dandang innu honzoAsere. 16 Maa tunguno a tibuna tiYeso, inna puru arom, uSamariyawamani. 17 Yeso ma gu, ''In gusa anikirauwaniwa huma? anu uurowa ra?18 Daki akan uyesamakuri wa nonzoAsere ba Senki ugenu ugeme? 19 Magu imme, Hira u dusa! Kadura kawume ya wuna wa hum.'' 20 Sa anu ubaziurusa wa iki, rono u aye Asere Yesoma kabirka we magu,'' A kura Asereada aye barki ugamara anuba. 21Naniwadi gu, ira, iyenne! nani, ira a birko,Akura Asere a raa anyimo a shime.22Ma gu inna nu atarsa umeme, tiye tieze sa idi inki iriba u ira u vanna sere,idi kaa ira me ba. 23 Wadi gu inshi,ira, a birko, ira, a banna, kati isuri amatara nani itar si we ba; 24Guuwunaa hira mel-mel a hira a zesere uhanaare me, a nine ani vana Asere madi zorono uwui umeme. 25Senke utubamemadi zitti atinaa sasas ani wadi nyarime. 26 U ganiya ugeme, gu a tiye tiNuhu anime ani atiye ti vana unubu.27Waari, iva sizi, wawuzi anya, a nyiziwe anya senke rono sa Nuhuma ribo a

UlukaBikorobukirau innuSunare:2875UlukaBikorobukirau innuwituTare:29nyimo u zirgi, urigawa ma eh mahuuwevat. 28A nime ani ya kem ani atiyetLot, wa zin tire, ukpija nan nu ziga,tibira nan asoh. 29 Senke rono sa Lotma suri a nyimo u Sodom, a rubi ureura a zesere wa huu we vat. 30 Ane ani idi zi rono u aye uvana unu.31 A nyimo rono me, katli iceki unusa ma raa azesure a kura matuu uzikatirannga a kura ba, kati a ceki unu ugesa mara a masa a makuriba. 32 Ringinune u Lot. 33 Unu uge sa ma zinnunyara wai imeme madi diri ini senkeunu uge sa madira ivai imeme madikem ini. 34Ma buka shi, aniye nigemeadikem ana ware warari ukomi, indeaziki unu inde a ceki unu inde. 35 Adi kem ane ware iti nanzu, a ziki unuinde a seki unu inde. 36 Anu war auruu, adi ziki unu inde a ceki unuinde. 37Wa iki me, abba una kura? magu inwe, a hira sa ikizi iranimagbulukcangi wadi ornon.

Bikoro bu kirau in nuwitu Tare1 Ma buki we tize ta nyimo, abanga

a birangara ko uya uganiya. Kattiwa kuri inna dumo. 2 Innu gusa,“Anyumo nire nipin ure unu urusatize ma zo meni biyau ba Aere badāā ma hiri anu in tice ani ce ba.3 Ure ukoro ma rani a nyimo anipin ma ziki innu eze ahira a meme,unnu gusa, “Ben kim in kem in suria tari ti nu ukara um. 4 A tiye jokoma zunusu ma benki meba, kamarkatiye cin magu nice nimeme, inda zombiyau ba Asere ba nannu hira anabugu imum ba. 5 Barki ukoro ugeme mahum nipum. 6 Asere magu, “kunnaimum ige sa unu rusa itize ma buki.7 A ana Asere mada ayen kadunderea hira anu zonka sa wa zin na soinnu wui nan niye ba? 8 Ma bukashi agi madi e in kadundere debe.anime ani, inka vana Asere ma aye,madi kem u inko iriba a ma nyanga?9Monnoma kurimabuki tize tanyimoa ayesa wa inki iriban agi wa zi lauwa izi aye. 10 Anu are wa ha udengeASere abiringara, anu bezi urusa nan

nu kabsa ukirfi. 11 Unu bezi ursama tonno in biringara anice nimeme,akari, anu imum ibur, anu tozoin naney nani gu unu imum ibur, anutozoin na ney nani gu unu ukabsa ikirfiigeme. 12 In kee in gam ure imumare kare ka tiya tiye sunare, in nyizaudukym anyimo ukirau vatimum sama kem. 13 Senke unu kabsa ikirfi me,maa turi put, ma yeze aje a sere senkema vavi nihenu ni meme, unnu gusa,Asere kunna ugogoni um una maadini”. 14 Ma gu imme, unun ugememakuri a kura ameme lau, ma tekiuroni me, barki vat unu uge sa mayeze nice nimeme adi yezeme. 15Anume wa kuri wa e inna hana cincin,barki wa dari we, senke anu tarsa wairi waa gwarika me. 16 Senke Yeso matitime, innu guna, cekinimuhanamucincin wa e a hira am, kati ikarti webaakura Asere awe ani. 17Kadunderemabukashi, unu yesa ma nyari me ukabaa kura Asere gu vana cingilin, madaaribe a nyimo ba. 18 Ure unu ugomoma iki me, u nyettike, indi wu aneniin kem urai wa Asere? 19 Yeso maguimme, nyani utisam unu uriri? unuuririmazoni senke Asere cas. 20Urusaudungurka me, kati utoti unni ney uuye ba, kati u huu uye, kati uwuzinikari, kati u wu moco, wuza aka coouwe me imum iriri. 21Ugomo ma gu,“Vat timumumme ma wuzi dati innuti nyani tum. 22 Sa Yeso maa kunnamagu imme, imum ineisa wa dira. udizizi vat imum sa uzin u nya anu dira,u kabi ya zesere, u e u tarsim. 23Senkesa ugomoma kunna timumunme, makunna iriba kang, barki ikirfi imeme.24 unnu ira umeme maa kunna iriba,magu, a ikunna. Unnu ikirfi maribeakura Asere. 25 me inna banga ba UPakumi uribe anyimo anije ni alira,unnu guna una kirfi ma ribe AkuraAsere. 26 kunna wagu, “Ani avenimadi suburka?” 27 makabirka, imumsa idaa hem anu ba idi hem a hiraAsere. 28 magu, “Ba, ta ceki tirungatiru vat ti tarsa we?” 29magu in weh,kadundere maguna si, daki uye sa maceki akura ameme, uney, a henu nan

UlukaBikorobukirau innuwituTare:3076UlukaBikoroba kurareudira ubi Inde:27aka coo, nan na hana, barki akuruAsere, 30madaa kaba ige sa iteki unehnannu uney u eze, urai wa Asere.31 ma ori anu tarsa a hira ameme,magu in we ira, ti haza urshalima, vatunyettike wa na kadura me abangavana unubu idi Ngwinca. 32 nya meatari alumai, Wadi Wuzi me nieru,wa nya me mu ih wa wu me tobi.33wamaari utira ume, we hume, ronoutaru ma hiri. 34 rusi timumum ba, ahunze Wen, daa wa rusi ba imum saabuki ba. 35 Yeso ma eh mamu nanuyeriko, ure urubo ma ciki upuru unaunnu nyara. 36ma kunna nigoh nanuwa aaki, ma iki, 37 izi?” Wa gu imme,Yeso u Nazeret ma aka. 38Mema Yezenigwiran, magu, “Yeso, vana u Dauda,kuma ngogoni um”. 39Sa wa haaki ajewa gwangirka urobome, wa gu 'immema ingara tik. Senke ma ru aje innuhunu kang, Vana U Dauda! Kunnaugogoni um”. 40 Yesu ma tonno dangma dungurka a eh innu nume a hira ameme. 41 U nyara u wu we?” Magu,“Una kura, in nyara in hiri a hira?”42 Ma gu imme, kaba uhira, u inkoiriba uwe me wa nya we ni huma.43 Me maa huma, matarsi me, unnunonzo Asere. Anu vat sa wa iri, wanonzo Asere.

Bikoro ba kurare udiraubi Inde1 Yeso ma ribe ma hai u hana

ujeriko. 2Ure unu niza nimeme takka,ma zi ugomo u kabsa. 3 Ma zin nusuu u ira Yeso, senke ma iri meba,barki ma zi kauf. 4 Ma sumi aje manyene utiti ma iri Yeso, barki Yeso mazinnu aka. 5 Sa Yeso ma eh a hirame, ma yeze aje ma iri zakka ma gu,“Aye debe, ka nime in di cukuno akura awe me. 6 Maa tuu debe debe,ma ziki me inna puru arum. 7 Sa anuvat wa iri we, wa wu bibukum innugusa, “Ma hana akura unu madini”.8 Zakka ma tonno magu, “Una kuraira, ukasu uturunga tum in di nyadira, inka ma cuzo i uye, indi kurzowen kani na nazi. 9Yeso ma gu in me,“Ka nime, ubura unice wa eye akura

ageme, barki me me vana u Ibrahimmani. 10 Barki vana unubu ma ehunyara 'imum ige sa ya kurno me,ma buri anu sa wa hurno we'. 11 Sawa kuna tize me vat, ma tunga nouboo tize ta nyimo barkima ehmamunan Urshalima, wa gusi akura Asereadi kem we debe. 12 Ma gu ba! Ureunu ribe a mare ma nyanga a piit makabi akura a nice ni meme, makuri.13 Ma titi ukirau a nyimo anu rereme, ma nya we ikirfi ukirau, magu inwe, gamara tarin wa be u aye umeme.14 Senke anu ni pin me nyari me,wa timi aye adumo ameme, wa gu,“Wada hem unu ugeme ma cukunougomo uruba. 15 Ya cukuno ani mesa ma kuuri ma eh, makabi ni nonzo,ma dungurka arere me sa ma nyaweikirfi me a hira a meme, barki marusi nyanini wakem a nyimo katumame. 16Unutuba aye a hira ame maguunakura! Unu katuma kawe me makinki ikirfi inu kirau a hira igino me.17 Una dandang magun me, “Gajiya,ureme uriri, barki wa wuzi katumakang imum 'icin', udi kem nikara nicanta utibira tinu kirau. 18 Uhanaukure me, mangu unakura ukure uweme ma kem ukinki mani ciibi. 19Unudandang magu, udi canti ti hira tinuciibi. 20 Uye ma eh magu, “Unakura! Kaba ikirfi iweme sa ma inkimemerum a nyimo aturunga. 21Barkima kumna biyau bi we me barki huunu buru mani. Uke uziki a hira sadaa wa inkon ba, uke u ari ahira sa dawa birin ba. 22 Unu udandang maguin me, “Atize tiwe me indi weki tizewe me hu uburu mani. Urusa me unuburu mani, uni zinsa imum sa daa mainki ba, unnu oro igesa dama birama.23 Barki nyanini da wa inki ikirfi umme a hira u inso ikirfi ba, barki inkauganiya u kurzo ikirfi akem ya yoo.24Unu udandangmagu in nanu age sawa turi upuru umeme. Kaba ni ikirfiinya a deesa anya manu kiran. 25Wagu imme, “Una kura'. Me mazin inukirau. 26Ma buka shi, vat deesa mazinadi kinki men, senki deesa mazin adikabi a hira ameme. 27 Senke anu

Uluka Bikoro ba kurare udira ubi Inde:28 77 Uluka Bikoro bu Kurare:15ishina um, An deesa wada zo me innusuu a wuzi katuma ace a we me, ayenwe a hira am ihu we aje am. 28 Sama buki tizeme, ma meki una uhanaUrshalima. 29 Uganiya wa biki sa maeh upuru u Betafaji na u Baitanya,a nipana sa a tisa ulivet, ma a tumianu ware ana tarsa umeme. 30Magu,“hani a giro ukure me, inka ya ribe idikem vana ubezenki sa daa amu tarame ucira ba, sopo ni bini i eh mini.31 Inka uye ma iko shi nyani ya wunaizinni sopo ubini? Guna, “Una kurama nyara bini”. 32 Anu age sa a tumewe wa kem vana ubizenki gu ubukau Yeso me. 33 Sa wa zinnu sopo uvana ubizenki me, unu ubini magu inwe aneni izinnu sopo u bini? 34 Waagu, “Una kura ma zinmu suu ubini.35 Wa ha in bini a hira Yeso, wa veteturunga tiweme azesere a bini watariYeso azesere me. 36 Sa ma ha, waanati turunga tiwe uname. 37 Sa ma ehmamu ahira a ni pana ni o livema tuu,vat anu tarsa umeme wa tunguno utarsa ume unu. nonzo ume innu yezeagwiran barki vat katuma ka dandangsa wa iri. 38Wa ga, “Ugomo ugongonmani sa ma di eh a nyimo aniza nina kura. Apuru arum azesere nan ninonzo ni dandang. 39 Aye anu rusautize a nyimo anu agwardang wa gunme “Anu bezi utize, gwarika anu tarsauwe me. 40 Yeso ma gu, “Ma bukashi in ka anu wa wu tik, apo adi yezeangiran. 41 Sa Yeso ma biki a nipin,maa shii barki nipin me. 42 Magu,“Inka i nisa vat a tiye tigeme, ko shime, imum sa i eze inna purum! Senkea humze uni aje ashi me. 43 Ba! Tiyetide eh ace ashi me sa anushina ushime wadi barka ugombi uhara uru,wadi kete shin wa noko shi ko uyauwatu. 44 Wadi vavi shi adizi nanna hana ashi me. Wa daa ciki nirenipo azesere anire ba, barki ya nyariuka ba me uganiya sa Asere ma nyariubura ushi me. 45 Yeso marube anyimo udenge Asere ma tun gono usuzo anu age sa wazin bi ziza ziza.46 Magu in we. A nyettike a kura amadi cukuno a biringara, ya kurzo ani

ubanku u cukuzono wa kari. 47 Ba!Yeso ma zinni beziza anu ko uya uwuia nyimo udenge wa Asere me. Unadang anu dungurka ma nan na nurusa, nan na na aje wa nabu wa nyariwa hume. 48 Senke daa wa kem unauwuza anime ba, senke vat anime sawazi inna kumna ume memerum.

Bikoro bu Kurare1 Sa ure uwui wa eh, Yeso mazin

nu bezizi anu tize ta Asere adangeubi ringara, anu adangdang nannanu nyettike nan na nanu. 2 Wabuu tize, wa gumme, “Bukan duru,nikara nu wuze uti mum tigeme tasurowe abani? nani aveni ma nyawenige nikarame”. 3 Ma kabirkawemagu, “Me ma indi ikishi, bukanime.4 Abanga ubaptisma u Yuhana, wasuri aseseri ani nan ahira anu ani?5 Wa rusi inna ce awe, wagusi, “Inkataguna, wa suri asesere ani, madi gu,ani nyanini ya wuna daya hem in meba? 6 Inka taguna ahira anu, anumevat wadi tizin duru in na poo, barki sawe wamu zika Yuhana una kadura kaAsere mani. 7 Ba wakabirka wagu mewewada rusame a hirame sa ya suriniba. 8 Yeso magunwe, “Mima indabukamshi a hirame sa ni kara nuwuzauti mum tigeme na suri mini ba”.9 Ma buki anume tire tize tukama,“Uye ma biri unuu, ma nya ana varau intame, ma dusa amare manyangamaka dadankino. 10Uganiya u eze saindi tumi una katuma kam a hira anavara me, barti wa nyame imummesa wa oro uruume, ana uruu wakatiramewa gidime in tari ti hura. 11Makuri ma tumi ure unu benki umekatuma, wa kuri wa tirime, wa wumema cukuno imum imu i, wa gimdimein tari ti hura. 12Ma kuri ma tumi unutaru wa kunnome iwono, wa vingi mea matara. 13 Anime unu uruu magu,'Indi wu aneni? indi tumi vana uyooum. Ba wuya wa kunna me', 14 Saana vara me wa irame, wa barka tizeache awe, wugu, 'Usanme mazikunouru'. 15 Wa vete mani anatara wahume. Nyanini unu uruu madi ki

Uluka Bikoro bu Kurare:16 78 Uluka Bikoro ba kurare in bi Inde:4gunan we? 16 Madi eh ma cari anuvarsa uruu me, madi nya aye uruume”. Uganiya me sa wa kunna anime,wa gu,”Kati Asere a hem!”. 17 Anime,Yeso ma riki we aje, magu, “Nyaniniya ziginome sa a nyettike: 'Ni poo mesa anu bara uti dengewa nyarime nininibura nu pingaru udenge'? 18 Debesa ma rizo ani poo niginome madipusa magitum magitum. debe sa narizo ame, nidi nanzi,” 19 Barki anime,anu nyettike me nan nanu a dandangme wa nyari wa tarime tari uganiyame, we wa rusi tize tukama sa mabu barki wewani. Agi we wa kunnabi yau ba nume. 20 Innu hira umeseeke wa tuburko anu ani hunzi sawa wuzi kasi wazi lau bati wa kemure u sizikime a tize tumeme, bati watuburko me a tari tanu yorso utizea dandang ugomna. 21 Wa iki me,wagu, “Unu bezizi, tirusa uka ubukiubazizi memerum, daki uya ma barima gamirka we ba, senke hu u beziziumum ihuma una wa Aser. 22 Yawuna memerum ti bisi ugandu ahiraa kaisar, nani babu?” 23 Senke Yesoma rusi ugamara uweme, ma gun we,24 “Bezini mi ikirfi me, muhenu maveni mura a ini?” wagu, “Mu kaisarmuni”. 25 Ma gun we, barki anime“Nyani kaisar umumbe sa izi ime, a inyani Ugomo Asere igebe sa izi ume”.26 Wada wa kem ure usizikime innimum sa ma buki we ba anyumo anu uira ukabirka umeme wa wu tik. 27 Saare Asadsukiyawa wa eh me, andesa wa gusa usuro icau uzoni, 28 Waikime wagu, “Unu bezizi, Musa manyettiken duru agi inka uhenu unuma wono, ama zin innu nee, sarkivana, mada kema ziki unee u henumein marizi ma yoo uhenu me vana.29 Azin are ahana usunare u tubamema wuzi anya, ma wi sarki vana,30 Nannu nu kure me amme. 31 Anutaru me ma ziki uneme, anime cangiunu sunare me madu ma wi sarki ahana. 32 A ciki ati yei me uneme mawi cangi. 33 Rono usuro icau me madicukuno une wa veni? inji ma wuzianya nan we usunareme vat”. 34Yeso

ma gun we, “Ahana une ugeme wakawa wuzi a nya ak nya aye a wuzi a nyanan we. 35 Senke ande sa a hiri wekasi anu a lau ati wee tiginome wadikabi u hira u mu cau barki sa wadake wa wuza a nya ba na ni a nyaweinna nya. 36Wada ke wa kinki uwonoba, barki sa wazi rep nan cukuno ahana u suso amu cau. 37Barki mu kizimu suru, musa ma bezi cangi, ahira ababga ani jaa, abinime ma titi Aserea Ibrahim nan na Asere a Ishaku nanna Asere a Yakubu. 38 Ana daki meAsere a mukizi aniba ingi me Asereanu a huma ani, barki sa vat a cikiamemani”. 39 Aye anu nyettike mewa kabirka, “Unu bezizi, wa kabirkamemerum” 40 Anime wada wa kuriwa iki me imum ba. 41 Yeso ma gunwe, “Aneni wa gusa agi kristi vanau Dauda mani? 42 Senke Dauda meniche numememagu anyumo ani tabini zabura, Asere magu a Asere am,'cukuno a tari ti nare tum, 43 Mi indiwu we u patili anu a buri intibuna'.44 Dawuda sa mytiti kristi “Asere adiwu areni ma cukuno vana u Dawuda?45 A anu in nu kunna vat maguin almariyai ameme, 46 Hirani anunyettike merum, we wa ka wa nyariwa haki aseseri ati tizimti jojoko, wahem inni isi a nyumo ati kasuwa, nanna hira ati cukum ta nu adandang ama sinagog, nan ahira agomo uganiusanna. 47 Wa ka wa zazani akoroati kura tiweme, barki iwetere wa katunguno iringara jojoko. Anu kasiweme wadi kem uhuna udandang”.

Bikoro ba kurare in biInde1Yesomaveni ajema iri anu imumu

itari adesa wa isi ikirfi iweme ahira uisome. 2Ma iri ure unee unu zatu neeuruma ma wuna munini muni mureanyimo me. 3 Ba magu, “Kadure inboo shi, unee unu zatu nee urumaugemu ma wuna imum me sa itekiiwe me vat uwe. 4 Vat anu aginomewa nya anyimo imun igebesa wa wazini. Me unee ugeme sa ma zomeunu rumaba, anyimo udira umeme

Uluka Bikoro ba kurare in bi Inde:5 79 Uluka Bikoro ba kurare in ni Re:4ma nya vat imum igebesa ma ma ziniu ciki umeme”. 5 Kasi aye sa wa booabanga udenge Asere, kasi sa abarauni inu yaba ina po ahumami ikirfa saa nyiza,Magu, 6Ahira imumu iginomesa Ihira, uwui u eze sa nipo nizomini inde sa nidi cukuno Aseseri uronisada tuburko mini adezi ba. 7 Bawa iki me, agi, “Unudungara, unumaya uni adi wuzi imumu iginome?Nyanini tidi iri ubata uya uni aku tubi.8 Yeso makabirka, “Wuzani Seki katiuye ma rangishi. Anu gbardang wadiē anyimo niza num wagusi, 'mimanimē, 'anime', uganiya wa aye mamukati itarsi we. 9 Ingi ya kunna abangaani kono nan tikara, kati i wu zabutba, doli ni imumu iginome i wuzi ani,ibinani ida ayeme debe-debe animeba”. 10 Ma gun we, “Anu wadi yezeanu, Tigomo tidi yeze a tigomo. 11Adiwuzi tiwiri ta dizi, ati hira sassas adikuri awuzi ikomo nan imum iburiani weme. 12 Ingi imum igino vatadi wuzi, wadi mekishi, wa nya shitetene, wa nya shi ati denge ta Aserenan ti hira ti ukursoso anu, wade ēnshi aje a gomo na magumna barkinizanum. 13 Idi cukuno shi unaa ubezizi. 14 Barki anime barkani iribaishi me barkani unā sa idi kabirka.15Mi, indi nya shi teze nan ugamirka,sa vat anu ishina ishi me wada kewa tunno wa gun shi izin macicu ba.16 Nan anu yoza, nan ni henu, nannikura nan a roni wadi gā shi wa huziayeshime. 17 Konda avi madi gameshi barki niza num. 18 Ko nice ni nidenishi ni da wonoba. 19 Anyimo iribaishew idi uri muriba mushi. 20 Ingi yaira Urishalima ana nikara mini konowa kete uni, i rusa urizo unini wa aye.21An desa wazi mayahudawa wa sumiuhana uzalan, m an desa wa rā atianipin wa dusa, kati a ceki adesa warā amupin mu cincin wa ribe. 22 Tiwui tiginome ti ugarziza tini, barkivat imum be sa aye Heke i myinca.23 Shi be shi ana ti puro nan adesa wahamza ahana a ti yē tiginome, 24Wadirizi ufenfan uni gbinang adi ha inweanyimo ni rere vat ama-nyanga anu

zatu tarsa Asere wadi mari Urishal-ima, u hanauganiya uwemeumynica.25 Idi iri U iso abanga anyimo uwuinan upe nan iwirang. U nē anu zatutarsa Asere wadi si nirere, wadi wuhu barki ugumuzo u raba udang nanibarka imei. 26 Anu wadi wi wa zumibarki biyau nan u gamara abangaimum igesa idi kem unē, adi zurukoubari Aseseri. 27 Idi ku iri vana unuma eze anyimo amagaji mari unu barininonzo gbardang. 28 Vat uganiya saimum iginome ya tuba utubsa, hira,tunni, I venki aceshi asseseri, barkiubura ushi wa aye mamu. 29 Yesoma nya ubata, “Irani utiti upom, nanmatiti vat. 30 Uganiya sa wa tubautirso, idi iri ina ce ashi me bi kwugbaba aye mamu, 31 Ane ani, ingi yaira imumu igino me izini wuza irusitigomo ta Asere ta biki. 32 Kadurein boo shi, uge uneme uda maraba,adi wuzi vat imumu igeme. 33Aseserinan adizi adi aki, Tize tum tida tidaakaba. 34 Hirani cece ashi, kati i nokimu riba mushi unu gamara abangaune nan bisiza siza nan ubasa utizeuti cukum. Uwui u eze udi mukurkanduru. 35Kasi imumu imesi, udi ē ahiraakonda avi sa ma vengize a muhenumu unee. 36 Cukononi uni rusa koyauganiya, in biringara barki i kem nikara nu cika vat imumu iginome saidi ē, kasi sa idi tunno aje uvana unū.37Unu wui mazi unu dungara anyimoudenge Asere, vat niye maka dusaanipo sa agusan ni uzaitun. 38Vat anuwaka dingi uhaza ahira ame nisisizobarki wa kunna me udenge Asere.

Bikoro ba kurare in ni Re1 Uganiya sa uidi imare uzatu yist

wa e mamamu, uge sa atisa uidiuke terewa. 2 Ana Dandang aka-tuma kasere nan anu nyetike wa baritize wa inki wadi hu Yeso, abinewa kunna biyyau ba nabu. 3 Unuuburumaribe a Yahuza Iskariyoti, uniinde anyimo anu kirau ina nawareme. 4 Yahuza Mahaa ma bara tizenan Ana a dandang a tuma kaserenem na soja sa madu witi we Yeso.

Uluka Bikoro ba kurare in ni Re:5 80 Uluka Bikoro ba kurare in ni Re:395 Iruba ya suniwe we hem wa nyameikirfi. 6 Abini me, mā nyari una besa makem mawiti me ahira a wememan nu uganiya sa ni ori na zo ni.7 Roni uidi ubiredi uzati yist wā wu,sa gbas ini adi witi uhadaya ubizarabi idi uketerewa. 8 Yeso ma tumiBitrus nan Yahaya, magun we, “Hanakabarkani haru imare u idu keterewa,barki tirii”. 9 Wa iki me, “Abaniunyara tiribe?” 10 Makabirka we,“Kunna ni, uganiya sa yaribe apinme,ure unu macira nitang nigmei madikem shi, i tarsi me ahira sa maribe.11 Ibuki una kura me, “Unu urusa inraa anyimo udenge agyen, ahira saidi re imare idi uketerewa wana hanaakatuma kam? 12 Indi bezi shi akuraanazaa (gidan sama) age sa aciki unabarka, ibarka abirko”. 13 Wanno wadusa waka kem kondi nyani imumbesa mabukiwe, wanno wa barka imareuidi uketerewa. 14Uganiya sa uganiyawa wuu, ma cukuno nan na hana aka-tuma ka meme. 15 Monno magunwe,“Izin nu kolimouguna inre Imare u idikatarewa indi ku sii nirere. 16Abanname magunan shi, inda kuri in re iniba senke inki agminca ini anyimo atigomo ta Sere”. 17 Abini me Yesomaziki kusso me mabezi aburu arom,magu, “Ukabani i hari”. 18Abannameinbo shi, inda kuri insii gmeimu inabimage ba, senki inki tigomo ta seretaze”. 19 Monno maziki Uborodi mabezi iriba irom, mapusi ma nyinzi we,unu guna, “Igeme nipum num ninisanya barki shi. Wuzani anime barkiiringize in mi. 20 Makuri mazi 'ki'kusso adumo itanu unuguna, “Kussoku geme u inko u tize tini anyimoamaye mam, mage sa a kpokan barkishi. 21 Abanna me, zikani seke, debe sa witom mazi nigo nan mi ute-but. 22 Abanna vana madusa tab-bas, kasi imum be sa izi, abannakash unu gino me sa memanani madiwitom. 23 Wanno watubi ugizo acceawe me, aveni anyimo arume sa wadiwuzi igino imume. 24 Wanno watubi matara acce ce awene unu gunaaveni madi cukuno udang. 25 Magun

we, “Agomo wabezi tigomo ahira anuawome, ande sa wazin in tigomoahira aweme a gusan we ana tigomonan nu gancan. 26 Abanna me katiicukuno shi anime. Unu guna, cekide sa mateki shi unu ira anyimoashime ma cukuno mamoni unu ucingilin. Ceki de be sa mazi me mania kunna me makuri cukuno una ka-tuma. 27 Abanna avani mateki unuira, unu gesa ma cukuno utebul, un-uge sa mā cukuno utebul, nyani desa mazin inkatuma? Azo de sa macukuno tebul? Vat anime nizi gusiuna kaduma a tii ashi me. 28 Abannashe wani sa izi nigo nan mi anyimoatina sasas. 29 Manya shi tigomo,kasi acco ume sa manyam timogomo.30 Barki ire ikuri isi utebul uti gomotom. Idi cukuno ama kpanku I buitizetini kobbo a ti kura tini kirau in ti tinire tanu Israi'la. 31 Siman, Siman, hiramemeru, kati unu buru igino makemun ahira awe me barki azikawe kasialkama. 32 Abanna me ma wuna webe ringara kati kadundare ka we meka rizi. Udi ku e in na dumo, uwuanu henu uwewe iruba i huū. 33Bitrusma magun me, “Ugomo-Asere, in cikilak indusa nigo nan hu uhana udengeunu re-re nan nu hana iwono. 34Yesomakabirka me, “In boowe Bitrus, udiwu matara mu rusa um kataru abig-oro bida Sarki urono. 35Uganiya Yesomagunwe, “Uganiya sa matumi shiSarki mabadau, nyani uburga, nyaniagbatak nyani ya diri ire imum? Wakabirkame, “Babu”. 36Makurimagunwe, “Abanna ana me, vat de sa zini nubadau a ma ziki, nan nu burga. Desamazome unu vira ujokoma zizi u dibiumeme ama kpi u inde. 37 Abanname ingusa shi, imum be sa a nyetikeani ce num gbas ini igminca. “Abatta i inde anyimo me i hankirkau inko utize tini. Abanna imum besa abuka ini anice num ya gminca”.38 Wanno magu, Ugomo-Asere, Ira!Tivira tire tiyenne, “Monno magunwe, “Ta bari”. 39Sawamara ure imareuwunjoro, Yeso madusa, gusi uwuzasama wuza, uhana anipo nuzaiton,

Uluka Bikoro ba kurare in ni Re:40 81 Uluka Bikoro ba kurare in ni Tare:1hana katuma ka meme wadusa watarsime. 40Uganiya sawa biki, magunwe, “Wunan biringara barki kati iribea nyimo umasa”. 41 Ma sesirke nanwe kasi umansa unipo, matungunomawu biringira. 42 Magusi, Aco, inkiwa hem, zika kusso ku geme anicenum, sa azi azo animani in nyara baabanna me ceki vat imum be sa un-yara icukuno anime. 43Vana ukadurakasere monno ma suri azessere maEe ahira ameme, ma nyinzi me tize.44 Marau anyimo uzito kang, monnoinki iruba inbiringara, matum ma-suzi anipum ni meme kasi agoro amaye. 45 Uganiya sa ma suri ahiraabiringara bi meme monno ma Eeahira aha aka dura ka meme, makemwazin im moro barki aburu abit aweme, 46 Monno ma iki we, Nyaniniya wuna izin immoro? Hirani iwubiringirang barki kati iribe anyimoumansa”. 47 Uganiya sa maraa any-imo atize, abini me, ni ori na nuni Ee, nigo nan Yahuza, Uye anyimoukiran ina naware me, marani ajeaweme. Monno ma Ee ahira a Yesobarki ma gbindirko me, 48 Abanname Yeso magun me, “Yahuza, unugbindirko uni udi witi vana unu?49 Uganiya sa anuge sa keti Yeso wairi imum be ara anyimo me, wagu,“Ugomo-Asere, tikoriko in ka sangalime? 50Uye monno makoriko ure ure-ure unu udang ukatuma ka sere utoi,madusa ma yori me utoi utari tina-re.51Yesomagu, “Ya bari anime”,Monnomadari utoi me, madusa huma inme. 52 Yeso magun ina na dandangakatuma ka sere, nan anu utonzinoanatukum udange utize ta sere, nannan nanu an desa wazin ini shina nanme, “Ya suro kasi idi meki ukari, inma Sangali nan ti bina? 53 Uganiyasa māzi nigo nan shi anyimo at dengeti tize tasere, daki, yamekin mi ba.Abanna uganiya shi ushi me wazigeme, nan nikara ni manu. 54 Madusameki me, wanno wadasan me, waEm me anyimo akura ana katuna kadandang. Abanna me Bitrus maz-inu tarsa ume pit. 55 Sa ma hure

ura anyimo atii akura sa wa cukunonigome, Bitrus ma cukuno atii aweme. Ure uca ure-re ma iri me ma cikiamasaamura, monno. 56Abinime ureuca ukatuma ma iri me a masaa muwura, ma inki me ajemagu, unu gememazin na me”, 57Bitrus monnomāwumatara, unu gusa, “uca, in rusa meba. 58 A kure kuganiya cingilin ureunu ma iri me, monno magu, humeuye mani anyimo aweme, “AbannaBitrus magu “Unu ugino, azo immaniba.” 59 Uhana uzumo a inde, uruunu ma inki iruba unu gusa ana,“Kadura unu geme mazi nigo nanme, barki me vana anu Galili mani.60 Abanna Bitrus magu, “Unume, intam imum sa uzi nu boome, Abinime,sama raa anyimo atize bigoro bi dusabirino. 61 Ugamirka wazigino, abin-ime Ugomo-Asere maguri aje nan Bi-trus. Abini me Bitrus ma ringi ni gbu-rang ni Ugomo-Sere, uganiya sa ma-gun me, udi wuzi matara murasa umkataru bigoro bidi ku runo. 62 Samasuro a mataraa, Bitrus ma meki assokang. 63 Abini anume sa wa kursoYeso wa wuzi me ni bassa wa kuri wacabi me. 64 Sa wa hupo me aje, waiki me, unu guna, “Rusa ire Imumu!Avenima vavvi we?” 65Wabuime tiretize tizenze tu cara azezsere ayeso.66 Sa ahira asana, Abinime ananuwa cukuno ahira inde, ana adandangakatu kasere nan anu nyetike. Abinime wa han me ahira ana katumakami kobbo. 67 Wa gu, “Bukan duru,inki homani Ugomo-Asere”, Abanname magun we, “Inki mabuka shi, idahem shi ba. 68 In ma iko shi, idagamirkan min ba. 69 Abanna uganiyauni cingilin wade, vana unubu madicukuno atari tinare tinikara na Asere.70 “Wagun me” A se hu vana Aseremani?” Yeso magun we, “Ani mani yabuka, im mani”. 71Wagu, “Nyanini tinyara ti kunna? Abanna ta kunna inti toi tiru me anyo ameme.

Bikoro ba kurare in niTare1 Vat anuu me sa wa tarsa wa hiri

wa tonno, wa ēn Yeso ahira Bilatus.

Uluka Bikoro ba kurare in ni Tare:2 82 Uluka Bikoro ba kurare in ni Tare:392 Wa hiri me inna banga ayari, unugusa “Ta kem unun geme unu haraumu ruba manu, agi kati wa nyaikirfi ima nyanga ba, unu gusa agimemani Asere, Ugomo”. 3 Bilatusma iki me “Ho mani Ugomo a Yahu-dawa?” Yeso makabirka me ma gu“Wa buka anime”. 4 Bilatus ma gunanu adandang aka tuma nan anuugbardang, “Daki ma kem unun ugemeunu pilko ba. 5 Wa gaawe unugusa “Ma bunkurko anuu unu beziziumeme vat uyahuda, matuba ugalilinanu aye abame.” 6 Sa Bilatus makunna anime, ma iki nan unuu nuuGalili mani. 7 Sa ma rusa unun maranatari ti Hiridua tini, ma tuburko Yesou hana ahira Hiridus u Jerusalem atiyee me. 8 Sa Hiridus ma ira Yeso, mawu apuru arum, barki sa ma nyara uira ume datti. Mamu kunna abangaame, ma nyara ma iri imum ibiyaume sa ma wuza. 9 Hiridus ma ikiYeso timum gbardang, Yeso ma gamekabirka me. 10 Unuu adandang akatuma nan anuu nyerte wa hirri ummuruba wa nya me ayari. 11 Hiridusnan ananikaranini kono (Ma'Soja)wazogizi me wa wuzi me nibassa. Wasukki me udibi udandang wa kurzome ahira Bilatus. 12Barki Hiridus nanBilatus wazin ruroni inna cece atiyeeme (wazin inni erru atiyee ta dumo)13 Bilatus ma titi anuu adandang akatumananAgomodandang nannigurana nuu. 14 Ma gun we “Ya aye nimeunu nuu ugeme kasi unuu sa mazinnuwuza anun wa wuzi imum izenzen,irani ma iko me ashin, daki ma kemme inna bur imumme sa ya boonianicee numeba. 15Nan Hiridus sa makurzo me ahira aru ma ira me innabur sa abari ahun me ba. 16 “Barkianime indi cobi me in ceki me”.17Bilatus maka nya a Yahudawa ununinde anyimo ande sa wa rani akuraani rere uganiya idin keterewa. 18Wameki tihunu vat uwe unu gusa “Cekiunuu geme u nyan duru Barabas”.19 Barabas unuu me sa aka korso meudenge uni rere sama guri ahira ahununuu. 20 Bilatus ma kuri ma buki we

tize uguna ma ceki Yeso. 21 Wa wuutihunuwa gu “Gankirkame, Gankirkame”. 22 Ma gun we uku taru, “Barkinyani, a ya bur ani unuu geme mawuza shi? Daki makemme unu pilkosa wa bari ahume ba. Barki animeimma Cobo me indi ceki me”. 23 Wagame inti myiran inna za, unu nyaraa nyawe me wa gankirka me. Ti-hunu tuweme tihunguko iruba i Bi-latus. 24 Abinime Bilatus ma nya weme. 25 Ma ceki Barnabas sa maaguri ahira ahun unuu. Ma nyaweYeso sa wa nyara. 26 Sa wa hakanan me, wa gurna nan Siman unanuuSayirin, ma zeze usuro ani pin, wacanni me ukunti ugankirka ma tarsiYeso. 27Unuhemunugura nanuunannanee intisso nan tihunu, unu tarsaume. 28Yesoma gamirka ma gu “Acaaanu Jerusalem, kati ishinime ba, sooniacee ashi nan na hana ashi. 29 Iranibarki, tiyee tieze sa wadi gu, 'Aniruba irum wani anuu zattu yozo, nantipuru sa daki ta yozo nan na hene sadaki a hamza ba. 30 Abini me waditubi ugusan na pana 'Rizo aharu',nan napoo, 'Impon duru', 31 Ingiawuza matiti mazu aname, nyaniniidi kem mage sa mawaa?” 32 Ukassuanuu, akari waree wazi nigome nanme tantu kahuname. 33 Sa wa ayeahirame sa atisa “Ukunkuwa”, Wagankirka me nan akari waree unuuinde atari tinanre unuu inde ataritinangure. 34Yeso ma gu “Acoo, vetteucara uwemen, barki sa wa taaweimume sa wazin unuwuza ba”. Waacece tirunga tumeme in bizawazawa.35 Anuu wa turi unu hirame, agomounu wuza ume nibassa, unu gusa “Mabursa aye ca ma buri nice nume, ingimemani Ugomo Asere nan Asere sa aZauka”. 36 Anani kara nini kono (MaSoja) wa meki uhaza upuru ume unuwuza ume nibassa, unu ninza umemei magbarara. 37 Unu gusa, “Ingihoman Ugomo wa Yahudawa, buranicee nuwe”. 38 U'ira warani ame“Ugomo wa Yahudawa mazigeneme”.39Uye anyimo akarime mazogeme saagankirka we nan me unu gusa “Inzo

Uluka Bikoro ba kurare in ni Tare:40 83 Uluka Bikoro ba kurare in ni Nazi:22homani Ugomo Asere? Bura niceenuwe nan haru”. 40 Unuu kuremema tarika me, magu “Uda kunna webiyau ba Asere ba, tunsa imun indeini ya kem shi? 41 Haru tiraa abamerep, barki ucara urun. Unuu ugemedaki ma cara imum ninba”. 42 Magu, “Yeso, ringinmi anyimo ati Gomotuweme”. 43Yeso ma gunme “Kadun-dura ma gunan huu, kani udizi nanmi akura Asere.” 44 Inna tii uwui(Azumu kirau in anaree) ahira abeeUhana uniyee. 45 Masaa mu wui mainpino. Ugebtu udenge unigurameujanika atii. 46 Inna soo, inni nyirannidandang Yeso ma gu, “Acoo, manya Bibe bum atari tuwe”. Sa mabuka anime ma wii. 47 Sa una nikaranini kono (Usoja U Romawa) ma iraimumme sa ya cukuno anime ma gu“Kadundura unuu geme ma zome madini ba”. 48 Vat nigura nanbu sa waaye bati iri imumme sa awuza, wakuri unu tira igiri. 49 Vat ande sa warusa me, nan anee me sa wa tarsa meusuro u Galili, wa tonno pit, unu hirautimumme. 50 Russani, uru nun maarani unaniza Isubu, de sa maa ranianyimo anuu hirra. Unuu uririnmaniini ruba ubenki. 51 Unuu ugeme dakima hem ini mumme sa anuu hirra wawuza bananbiwuzawuza buwemeba.Mee unanuu Yahuda mani ani pin nuArimatiyamazin nunyara uti Gomo taAsere. 52Unuumemakem Bilatus, maiki ikizi Yeso. 53Ma tuzo ini, ma impiini unu malti uririn, ma ka natta a ireican upuru uni poo, sa daki amuwunaire ikizin ba. 54 Uwui ubibarabarabini nan Asabar a ezi. 55 Anee me sawa tarsi Yeso usuro U Galili, wa tarsiwaka ira icanmenannuvatime. 56Wakuri, waka nyara uturari nan manimunya urunta. Wa venke unu wui wasabar kasi udungara U Musa.

Bikoro ba kurare in niNazi1 Ni sisizo roni tuba utiye usunare,

wa ē icaume, in turunga tu nya uruntatigebe sa wabar ka. 2 Ba wakemagamir ka ni pome. 3 Waribe any-imo me, daki wakem ni pum ni gomo

Asere Yeso ba. 4Ya kem anime, wawuhuū abanga aginome, Sarki urusa anaware wa tonno aje awe in turnga tiwalwal. 5 Awe me wa tungurko aceadizii barki biyau, wagun na neme,“Nyaani yawuna izin unu vengizeanyimo amu kizi?” 6Ma zoni, mahira!Ringinimabuki shi daa ti ameUGalili,7 Agi adi nya vana unu atarita namadini wagan kirka me, u wui utaru,madi hiri”. 8Ba aneme waringin innaguran me, 9Wakuri u suro icaume bawabu anu kirau innu inde me vattiimummu igino nan nu kansu me.10AnMaryamuMagadaliya, nan Juwana, nan Maryamu ano Yakubu nan nukasa aneme sa wazi ni gome wabukiimumbe sa awuza. 11 A naka duradaā ula zikka tize me anyo imumbadaki wahem inna nemeba. 12 Vattianime Bitrus mahiri, masumi uhanaicaume, matunguno innu hira any-imo me, Bama u malti cas. Bi-trus madusa uhana akura ame, mazingamara utize. 13 Rome akem awareanyimo we wahaka uhana a aragaroin zame immawus, sa upiit u animel uinde usuro u Urshalima. 14Wa zin nugamara ace ce awe me usuwo imumbe saya kem. 15Ba icuku no innuguna,sawa zin nu gamara me nan nu igi-zome. Ba Yeso in nicee nume ma ēma mu in tanu nan we. 16 Aje awemedakat inka avee ni Yeso ba. 17Yesomagun we, “Iboo nyari ugani ya saihaka?” Wat onno ahira me inti purutibit. 18 Uye anyimo awe, unanizakiliyobas, makabirka me, “Humaniunume cas sama raa Urshalima mesatame imumbe sa yakem abirkomeatiye tiginome ba?” 19 Yeso magunwe, “Tiya timu mum?” Wa kabirka,“Timumum usoro uyeso uba Nazaret,igebe sa una kaduramani unaka tumakadan dang nan aguran ahira Aserenan na nu. 20Kasi anaka tuma kadangka Asere nan ana tigomo wa witime barki awekime tize uhana iwonoagankirkame. 21Taā inko iruba ugunamemani madi buri ma Israila. Ire ad-umo iginome a name tiye titaru daatisa imum igino me yakem. 22 Akaa

Uluka Bikoro ba kurare in ni Nazi:23 84 Uluka Bikoro ba kurare in ni Nazi:53nime, are anee sa tizi nanwe wawuzaimumu ira, sa cukuno i caume usuroin sisizo. 23 Sa daki wakem nipumnumemba, ē in nu guna we cangi waira tiroō tibe ikadura ka Asere igebesa ya gun we mavengije. 24Are ahanaaruma sati zini go me wadusa icaume, wakem me ni kasi ubuka aneeme. Dakki wa ira me ba. 25 Yesomagun we, “Shi anu ani ba bana nanna nu uzatu hem in ni mumbe sa anakatuna ka Asere wa buka. 26 Dakkiya cukuna gbas masi i jas ati mumuntiginome, maribe a nyimo atigonotume?” 27 U suro utuba me Musauhana ana katuma ka Asere, Yesomatubawe vat dodu sa izi ani ce numeu vat unyiti. 28 Sa wa hana mamu nannagiro me, ahiraa sa wa hakani, Yesomawu kasi madi akku we. 29 Wumegbas, innu guna, “Cukuno nan haru,u wunjuro wa anye mamu uwui wa-mara”. Ba Yeso madusa maka cukunonan we. 30 Yakem agi, sama cukunonan we barki mari imumare, ba maziki ubreedi, ma ringarka uni, mapusi,bama nyawe. 31 Abini me aje awemeapokino, sawa ru same, ba ma hunneme aje awe. 32 Wa gun na ce-ce we,dakimurubamurumacunnome ba, sama zin tize nan haru una, sa ma pokoduru unyitike ugomo Asere. 33Wahiriuganiya uginome, bawaku ri a Ur-shalima. Wakem anu kirau innu indenigome, nande sa wazi ni gome. 34Yacukuno, gbas ugomo Asere mahiri,mapoki nice nume ahira Simon. 35 Bawabuki imumbe saya kem we u na,kasi sa abezi we Yeso sama pusiuborodi. 36 Sa wazin nu bo imumiginome, ba Yeso matonno atti awe,bama gunwe, gaja ushi. 37 Wa wuhuū wa myin can biyau, wa'basa waira imoli. 38 Yeso magun we, barkinyanini izin ma aye? Barki nyaniya wuna u igi zo u suso iruba shime? 39 Ira tari tum nan tibuna tum,mimani in sisi im. Darani mi i iri.Iyenne bibe bizome inni pum nan naubo, kasi gusa ira inzini. 40 Sama bukaanime, bamabeziwe tari tumemenantibuna tumeme. 41 Sa myinci na puruarum, inni mu in ibiyau, Yeso magun

we, izin ni mumare? 42 Ba wa nyameicerehu. 43Yesomakabi,mari aje awe.44 Ba magun we uganiya sama zinanshi mabu ki shi agi vat imumbe saanyitike anyimo u inko utize timusanan ana katuma Asere nan nu zaburaya cukuno gbas imyinca. 45Bama pokimuruba muwe, barki warusi unyitike.46 Magun we, “Anyitike, agi ugomoAseremadi si i jassi, ma anyimo iwonorono taru. 47 Wuzani tize tuka baugomo Asere nan nu vete umadinianyimo ani zanu menan nanu zaturusa utize ta Asere, tuba ni a Urshal-ima. 48 Shi aje ani ahira timumum.49Ukaba Asere, inzin nu tumuza utirautize ta coo umace ashi. Anime benianipin, senke a soki shi ubari azesere.50Anime madusa nan we waha mamunan nu Batanya. Bama yeze taritumeme maringirka we. 51 Icukunouganiya sa mazin nu rin girka uwe,macekiwe madu uhana Asere. 52 Bawa nunzome, wakuri a Urshalima inna puru arum kank. 53 Koyo wuiwara anyimo udenge Asere, wazin nuringara Asere.

Uyuhana Bikoro bi Tuba:1 85 Uyuhana Bikoro bi Tuba:38

Uyuhana1 Dati inu tuba Nigburang na rani,

nigbura nazi nigino me nan Asere,nigbura nigino me Asere mani. 2 Memani datti unu tuba mazi nan UgomoAsere. 3 Vatt timumum, awuzi ahiraameme, daki a barka ire imum sarkime ba. 4 Me mani ivai irani, ivaiigino me ya cukuno masaa ma nabu.5Masaa mazin nu gido mareu, mareume daki ma ranga masaa ba. 9Kadureka masaa me ka raani sa ka ehzi uneeme sa mazi nu bezi anu masaa me.10 Maa ra anyimo unee me, unee mewa cukuno atari ti meme vat animeunee me waa rusi in me ba. 11 Maaeh ahira anu meme, anu ameme wanyare me. 12 Vat ibinani andesa waakabi me, andesa wahemi in niza nimeme maa nya we nikara wa cukunoahana Asere. 13 Ande besa ayoo inzoa maye ba nani usuro unipum naniunubu, usuro Asere ani. 14Nigburangniginome na cukuno nipum. Any-imo aru ta ira ni nonzo nimeme,ninonzo ni vana u inde ugino meahira acoo umeme, gbem ini mumiriri nan kadure. 15 Yuhana maabezi uni tisa in nikara magu, “Unuugeme me mani maa buki tize anicenimeme unu guna, 'Desa ma ehzeadumo am ma tekum, barki maa raniaje am.”' 16 Barki umyinca umemetaa kabi imum iriri aseser imum iriri.17 Barki u inko utize atari ti Musa anya tini urunta nan kadure. ka cikiahira a Yeso vana Asere cas. 18 Dakia iri uganiya sa uye ma iri Asereba. Vana u inde Asere me, me sama hibi abigiri ba acoo, me manimaa bezi me. 19 Yahaya ma beziweimumbe samarusa, ine ini ayahudawawatumi ahira ana katuma kudege.Ugomo Asere nannan lawiya uhanaurshalima wa ikime nani memaniaveni. 20Manno mabuki kadura, dakimawuzi matara nan webama; azome-mani ugomo asere ba. 21 Wannawa ikime wagun me aneni homami

iliya me? makabirkawe, “A'a azome-maniba.” Wanno wagunme hamaniunu beze tizeme? Manno magunwe,A; a”. 22 Wanno wakuri wa ikimehu aveni barki tikem ukabirka uwemebarki tirusi imumbe satidi kabuka an-desa tumanduru? Utisa nicce agiaveni? 23 Makabirka we magun minigmirangnige sa nitisa anija'a nigusanyani ugomo asere muriba mushimegusi imumbe sa Ishaya mazinnu boome.” 24 We me, Afarisiyawa waniwatumi we. 25 Wanno wa ikimebarki nyanini uzorsanu azohu ugomoasere mani ba a zohu iliya mani bahume unu bezizzi kadura kagino me?26 Yahaya makabirka we, magunweme in gei mani in zorso anabon,uye maluri anyimo ashime sa iteshime. 27Memanima-eze adumo umunube sa binyimo bakpatak ameme dakimabari in suso ini ma ba. 28 Awuzianime ubatanya uni uhuru uraba uurdu uni, ahira sa yahaya ma zorsoanabon. 29 Unu sana-ahira yahayama iri yeso ma eze ahira ameme,yahaya magu,”yaira mi vana ubitanbu gomo asere, desa madi ziki ma-dini munee. 30 Anime ani mabuk-ishi uye ma eze adumo am, memaniunaje am barki dati marani aminiba.31 Dati maruseme ba me abezemeayumu isaraila ma-ah ma zorsanu inmaye. 32Yahaya kaberkamaguma-irabibewu bezennu tuzo. Kase kuhurgeka sure a zesare ku cukuno ane gerzanumeme. 33 Dati maruseme ba, me-mani dese matumum in zorso anu inmayi, memani ma bukum dese ma irabibew ba asere batu bikure bicukunuaneeh numeme memani. Ma zorsaanabu in bibew ba asere. 34 Makureire in kure beze, unu uginome vanaasere mane. 35 Unu sana ahirs ya-haya ma lure nan na nakatuma anaware. 36 Mazen nuhira yeso mazentanu manno magu irane vana ube-tam baasere!” 37 Ahana akztumameana ware sa wakunna ma rezo adeze,wanno wadusa wa tarse yeso. 38 Yesomagamirkama iri wazinnu tarsa ume,manno maunwe, “Nyanini izin nu

Uyuhana Bikoro bi Tuba:39 86 Uyuhana Bikoro bu Kure:17nyarame? Wanno wagun me, huunu urusa abanga abanname unu un-yenkike uciki abanie. 39 Manno ma-gun wae ayeni, i'iri.” Wanno wahawaka ira ahirame samachikin, wannowahirii negome uhana azumo anaziunu wunjoro. 40 Unu idai ayumoana wareme sa wakunna tize ti ya-haya wanno wa kuri wa tarzi yeso,andarawas mani mazi uhenu u bi-trus. 41 Maubi ma uhenu umeme sabitrus, takem Asere, “Memani aserema hummaka maturi me. 42 Mannomahan me ahira Ayeso, Yeso ma irime, magun me hamani saminu vanau yahaya? adi tesawe kefas.” (nineni bitrus). 43 Sa ahira asana yesomahiri udusa a manyanga mu galili,abini me ani makem Filibus magunme ano tarsam. 44 Filibus unanubetsaida mani nepeni numeme nanandarawas, nan bitrus. 45 Filibus makemnata-ala, magumme ta kem deysa musa ma nyatike abanga amemeanyimo aka dura be sa ugomo. Aserema inki men, ana kadura ka aserewa kuri wa nyentika abanga ameme,memani yeso una anu nazere, vanau yusufu. 46 Nata ala magunme adekem imum ihuma unazarat me filibusmagun me aye u'iri. 47 Yeso ma-irinata-ala ma eze ahira ameme, maguina nu ana ira'a ni, unu u isara-ilenun ukadura, de besa mazo me inimum izenze a puru ameme. 48 Nata-ala magunme urusam abane? Yesoma kabir kamema gunme udaniya, sawara akurame filibus matitiwe mamurusawe. 49 Nata-al ma kabirka memagu, “Una kura huu vana aseremanihurugomo isara'ila mani!” 50 Yesomakabir ka me, “Ma gumme mi ma-guna huu mairawe akura uzunu bezikadura, ude ire imum be sa itekiiginome.” 51 Yeso ma bukime aneani mabuka, “Shi ide ire a zesere aharzena Malika asere wazen nu yizenan na tazu nan vana unuboo.

Bikoro bu Kure1 Uwui utaru uwuzi nigura ukana

amanyanga mu galili, alno yeso

marani ahirame. 2 Abezi yeso nanan a akatum kameme, 3 Sa gmeimu in nabi, masizi kime aino Yesomagu wazin nukasu ugmei muinabi.” 4Yeso magun ka inome, “innetizetiginome tiwe me tiniba uganiyaum, wamu unaba udaza. 5 Ine ini,a'ino a yeso magu narereme, “Vatimum be sama buka shi, iwu hirani,iwu ini.” 6 Ahirame masirau manutasi. Mapo ainki usura utanda wayahudawabarki ukpijo umadini vatmasirau me maciri adong uta-tasi.7 Yeso magunwe “myincani adongaginome, in gmei, wanno wa myincizaani, gbem-gbem. 8Manno ma gunweintani ika nya aco anigurame wannowaka nya me. 9 Sa aco ani gurame,sama kuro gmei me sa ahanna men,mage sa a gamirka macukuno gmeimu inabi. Daki marusi ahira musaakem manin, (We arere me waruseahirame sa akemni). 10 Magu gmeimariri mani mu inabi mu inabimanno mameki unyinza anabu. Saanabu wa siza maduku en magebesa masiziki me maje me unu ure am,huu wa hunze mari-rimen ana maniwadiku ayyen immani.” 11 Ine inimu ujizai mutuba sa yeso mawuzi,mano mawuzi u kana amanyanga mugalili. Mabezi ubari umeme, ahanaaka tuma kameme wano wahem inme 12 Manno madusa ukafarnaham,me nan ka inome, anu kenu umemenan ana katuma kameme, makacukuno abirko wa wu kayen ni. 13 Nigura na yahudawa, na-eh mamuyeso madusa urshalima. 14 Anyimoudenge uninanzo numeme, wazikiuni ucokonowe ahira atijamani tinah,nan nitam ma tantabara, nan nanucorso ikirfi waciki ahira akatuma kawome. 15 Manno mapi macobiwenma gidiwe vat uwe anyimo udengeubiringara me nan ni tamme a inameanu corso ekirfi ma samirka nanma tantabara me vat. 16 Magun nanabo hum koni adadu ageme yazika,akura ugomo asere a cukono ahiraati jamani;. 17 Ine ini ahana akakuma kameme. Waringi a nyentike

Uyuhana Bikoro bu Kure:18 87 Uyuhana Bikoro bu taru:25ihori agi acara akura ugomo asere.18 Ayahudawa wakabirka me wagunyanini udi bezinduru sa uzi aname. 19 Yeso makabirka we magu,tuburkoni udenge ugomo asere miindi hirza uni anyimo atiye. 20 Ayahudawa wagu awu time akureanazi in tinu tasi azinu bara ahiraaninonzo no gomo asere, memaguna.Tiye ti taru madi barkaa. 21 Udengeuninonzome sa yeso mabukani uneninepom nu meme. 22 Barka animeuganiya sa ahirzame, anyimo amu cau ahana akatuma kameme,wanno waringi agi mabuki animewanno wa hem in ni mum be saabuki unu tuba nan tize ti yesosa ma buki. 23 Abinime uganiyasamarzni u urshalima atiye tini gurana yahudawa, anabu gbardang wahem inza nimeme barki uira imumbesa mawuzi. 24 Ine ini yeso ma hem webe. 25Barki marusa ma ri a muwe me,azome agi uyye mani mabezime barkime, licce ni me me marusa vat imumbe sa iraa a mu ruba ma nabu.

Bikoro bu taru1 Urunu marane neza numeme

nikodimo memani unaje wa yahu-dawa. 2 Unu uginome ma e ahiraa yeso in niye magunmme hu unajetirusa hu unu rusamani sa wa eahire asere, barki unu rusa wuza ka-tuma kawe ma maraneba, de be samazi nigo nan na Asere memani madiuiuzi kani.” 3 Yeso makabirka memagu aneni inzinu bezi uwe in kadakiakuri ayo unububa mada irame akuraasere be. 4 Nikodimo magun meadi wo aneni ayo unubu sama uiunaucokoro? ani madi kuri maribe aburuaino meme makuri mayome?” 5 Yesomakabirka me magu, “Inkadaki ayounubu usuro ugmei nan bibe ba asereba mada ribeneme akura asere ba.6 Immum be sa unubu mayo unubumani, imumbe sa bibe ba yo bibe bini.7 Kati icukuno we imum itize barki sama guna ya cukuno gbas akuri ayowe.8 Ueebu usuma uhama ahira iriba uuni uduki u kunna tanu tu uni utame

ahira sa wasuroni uyami ahira me sauhazani, anima izi ahira ade be sa bibeba yome.” 9Nikodimoma kabirka memagu, “Aneni idi cukuno?” 10 Yesoma kabirkamemagu hume sa uzi unubezi ihori anyimo isra'ila daki wa rusaani me ba? 11 Ine ini inzin nu gusanhu, imumbe sa tirusa ine ini ta bukawe tizin nu kuri ubizi imumbe sata irayagashi uhem inni mumbe sata bezi.12 Izi nu uboo ushi abanga uneh dahem ni ba, indi wa aneni i hem inna banga atize ta zezzere? 13 Avenemamu nyene azesere in daki memanide be sa matuu usuro azezze aban-namememani vana unu be samaraniazezzere me. 14 Kasi musa sama yezebiwa, biginome ani ja'a, ane ani adiyeze vana unubu. 15Barki vat desamahem in me madi kem uvenke uzatuumara. 16 Barki uhemme sa ugomoasere mawu uneh men madusa manya vana uinde ugino me, barki vatdebe sama kaba me kati macorno me,idi cukono me madi kem venke uzatuumarsa. 17 Ugomo asere matubarkavana umeme uneh ugeme barki agima weki tize tini ba manyari unehukemukaba ahira amame. 18Vat debesamahemme, adawekeme tize ba vatdebe sa ma nyari me uhem in niza nuvana u inde ugino ugomo asere. 19 Uweki utize teki u yennemasa'amaribauneh anabu wa taki unu nyara umareu nan kani. 20Vat de sa ma wuzaimum izenzen ma nyar si me masa'amenyani agumahanaahira anmasa'ame barki kati a iri katuma ka zenzeka meme. 21 Unu uwuza ukadurame mani madike ma-e ahira a masaame, barki masuso tize timeme, un-uguna, ugomo asere mani mawunaini. 22 Yeso nan nahana akatumakameme wa dusa amanyanga muyahudiya abinime madii nan we mazinu zarso anabu. 23 Yahaya mazin nuzorso anabu uainon mamamun nannu salima barki gmei marani gbar-dan ahira me anabu wa ezi azorsowe.24 Barki anime da amu hanan yahayaudenge uni rereba. 25 Abineme anakatuma ka yahaya wa meki matara

Uyuhana Bikoro bu taru:26 88 Uyuhana Bikoro bo nazi:21nan ure u yahude ahira a tize tumekiunicce. 26 Wakuri wa eh ahira ayahaya, wagunmme desa dati waziwazi nanme, urusa u urdun me, desahu necce nu we wabezi urusa ume,manno mazin nu zorso anabu ine inianabu wazin nu haza ahira ameme.27 Yahaya ma kabirka magu in dakianya unu imumahira a sere unuukemini mazoni. 28 Shi acce ashime irusauguna ana azo mimani asere me, mi atuburkon ini a je ameme. 29Una anyamemani unu unee uso uroni unu neesa ma turi, magunna tize timeme, mawuza apuru arom kgan innu kunnauni gmirang ni manyani manya me,barki ani me iriba iram in ya gminca.30 Me madingi ukingizi mi, indii unukaza unupum. 31 Unu aye usuroazesere marani azesere nan na nabudesa marani adizii me una dizzii manitize ta dizii tini mawuza, unu uayyeazezere mara azezere a ko de avi.32 Imum be sama kunna ma kuri maira, ine ini mazin nukurzo men, vatanime anu wa game imum be sa mazinu boo me. 33 Vat desa mahem inimum be sa maboo makuri, matunnoazezzere ani uguna ugomo Asere unakadura mani. 34 Barki desa ugomoasere matu mime, abanga ugomoasere ani maboo, ugomo asere manyinza bibe bizatu ubinani. 35 Acomema hem invana me makuri mawu vatimum atari ti meme. 36 Desa mahem invaname mazin nu venke uzatuubinani. De be sa ma game vana me,mada kemme uvenke uginome, madiribe anyimo iriba ugomo Asere.

Bikoro bo nazi1 Sa ugomo asere Yeso mausi unu

guna afarisiyawa wa kunna agi makem ahana akatuma makuri ma zor-sowe matike yahaya me. 2 (Azomeyeso mani ma zorso anuba ahana akatuma kami kani). 3 Ma dusa macekimanyanga mu yahudiya, makuri amanyangamu galili. 4Ya cukuno gbasni uwatu a manyanga mu samariya.5Ma-eh anire nipin ni manyanga musamariya, sa atisa nini agi saikar, ma-manu nan nu ubinani u manyanga

me sa yakubu mei nya van umemeyusufu. 6 Urijiya uyakubuwabiniani urani: Barki auzo atanu, Yesomacukuno ani me ayo urijiya me, inatii ma uwui uni wazi. 7 Abini meure uca wanu samariya ma-eh utukauymei. Yeso magun me, “Nyankumgmei in sii.” 8 Ana katuma kamemewaribe anipin ukpa imumare. 9 9Ucha wanu Samariya magun, “Yesoaneni u Yahude udi ikum gmei ma saaahira am mi sanzi unanu samariya?”(Barki a yahudawa wazo me anu indenan anu samariya). 10 10 Yeso mak-abirkamemagudagusi urusa unyankiwa asere uni, nani desa magunanhu unyanki me gmei me uda ikomema nyaki we gmei mu zatu marsa.11Uneme magunmme hu una aje uzowe ini imum u inta ugei me, urijiyame uyenne uzi coccom abani hu udikem gmei mu zatu umarsa. 12 Yacukuno hu uteki acco uru me yakubuunuge sa cekin duru urijiya me, nicceni meme wana ahana ameme, nanmadamba ma meme, sa wa sii gmei murijiya ugenne me. 13 Yeso maka birkame magu, “Vat desa masa gmei mag-inome madi kuri makunna niwee negmei. 14 Desa masaa gmei me sa indinya me madi kuri makunna niweenigmei ba gmei me sandi nyamemadicukuna me uvenke uni ahira amemeuzatu umarsa.” 15Unee me magume,hu una kura gmei me mu venke me,kati niwee nigmei nikuri nimekum,barki inkuri in'eh utukame. 16 Yesomagumme dusa uka aye nan nu rumauwe me. 17 17 Uneeme makabirka meinzin nu rumaba, “Yeso magummeekadura kani wabuka uzin nu urumaba. 18 Wa wuza anya kani chibidesazi nan me uruma une manibaabanna wakuka kadura.” 19 Uneememagumme hu una kura marusa huuna kadura kani. 20 Acokoro aru uzibiregara anipo nige me shi be yaguu urshalima uni ahira me sa atekishi unu uree idingi u wuzizza ubiringara men.” 21 Yeso magunmmeunee hem mi uganiya u eze, sa adida wuzaa biregara ba, azesere anipo,

Uyuhana Bikoro bo nazi:22 89 Uyuhana Bikoro bo nazi:54nani urshalima ba. 22 Shi itunguzunoimum be sa ita shi ini, haru ti tun-guzuno imum be sa ti rusa ini, barkiukem ubura uro usoro yahudawa unizi. 23 Uganiya u eze, wamu aye, saanu tukunzino ukadurawadi tungunoacco anyimo abibe, nan kadura anuusanda utugungino ugino uni aserema nyara we. 24 Ugomo asere bibebini an debe sa wa tunguzino mewa tunguzino me anyino abibe nankadura. 25 Unee me magunme, “In-rusa masihiya ma eze, desa atisameugomo Asere uganiyame sama aye,madi bezi imum vat. 26 Yeso ma-gunme mimani unatize tige me sain zin.” 27 Abinime ahana akatumakameme waze wakemme mazin tizenan vanu u'eh imum me i nyawe biy-gan anyimo aweme daki uye magunyanini vana u'ehmema nyara nyaninyanini ya wuna mazin in tize nanme. 28 Uneh me mahiri ma cekinidong ni meme, ma kuri anipinma buki anu, 29 “Ayyenii liri unu besa mabom vat imum sa ma wuzaini kati nyani memani asere me?”30 Wanno wasuri anyimo anipin mewa ka kem me. 31 Arani anyimoanime ahana akatuma kameme watir me tari wagunmme hu una aje,“Re'imare.” 32 Abini me magun weinzini imare be sa shi iteshi ini.” 3333Ahana akatumakamemewa igi acceawe me, kat uyye mani ma ayye meninimare me?” 34 Yeso magun, “Weimimare im ine ini in wuzi katumakade sa matuman inkuri in mincakatuma ka meme. 35 Izinu gusa agiusana-ahira wade tipeu tinazi hanii?In zini uboo ushi, irani tirung l iri intabari uguna adri bisana me. 36 Unukara ubisana me madi kem imum besa ma nyara, makuri mazinu orzo ubisana me ahana uvenke uzatu umarsa,barki una tibira nan unu orso wawuziiraba irom nigo me. 37 Abanna me,ni gbuang ne tizeme kadura kani sana guna uyyen inti bira, a uyyen unuorso. 38 Matumashi uka wa saa nire-ren shi ya kem ya re uronta me.”39 Asamariyawa gbardang anipin ni

gino me wa hem imme barki tize tuunee ugino me sa mamagu, ma boomvat imum be sa ma wuzii ini. 40 Saasamariyawa wa ha-a ahira amemewa gunme matuu ahira aweme mawutiye tire nan we. 41 Ayye gbardangwa keki ana je me wa hem in kadurame barki tize timeme. 42 Wa dusawagun, “Vanu u-eh me haru ta hemin kadura barki imumbe sawabukacas ba barki haru ta kunna ina ceearu me.” 43 Sa mawuna tiye tiremahiri madusa ama nyanga mu galili.44 Barki anime Yeso mabuki ugunavana ukadra ka sere ada hira meiri imum ini amanyanganmu meme.45 Sa ma biki a manyanga mu galiliini anu galiliyawa wa-eh wakabi mebarki wa iri vat imum be sa ma wuziini a urshalima uganiya u idi, barkiwe me wa haa udi me. 46 Mannomakuri mahaa ukana a manyanga mugalili, ahirame sa magamirka gmeimacukuno, uwango. Ukarna humuyye marani desa vana umeme maziuhumaba. 47 Sawa kunna Yeso ma-suro amanyanga muyahudiya makuriamanyanga mu galili mano madusaahira ameme maka tirame tari agima-eh ma human vaname barki ama-rani ayino iwono. 48 Yeso magumeinka daki mawuza imombe sa idinyashi biyyau ida nyashi kadura ba.49 Una katuma kanyino kalikobo me,magunme unu-udang aye a kpanakum kudaa sarki wono. 50 Yeso ma-gunme; dusa imum iwe vana memaciki uhuma mawono ba, unomemadusa ma hem in tizeme sa Yesomabuka ma dusa atan tume. 51Maraaanyimo tanu ba ana katuma ka memewa kabi me, wagun me, vana uweme ma huma. 52Madusa ma ikiweuganiya be sa nipum ni vana me niba tuba uwuna u me shew wagun me,ninji inna azumo a inde uwui ukonime wa ceki me.” 53 Ine ini acco memarusi uganiyame sa Yeso maukime,vana uwe me mahuma. Meme innicce ni meme ma kabi kadura me,nan ana akura ameme vat. 54 Iginomeine ini imum ibiyyau ikure sa Yeso

Uyuhana Bikoro bu cibi:1 90 Uyuhana Bikoro bu cibi:35mawuzi, sa ma kuri amanyanga mugalili usoro amanyanga mu yahudiya.

Bikoro bu cibi1 Anyino anime awuzi ure uidi

wa yahuduwa, yeso abini me madusa me urshalima. 2 A urshalima,mamu nan nana tukum itam maregmei marani a tisa mani betasda intiyahudawa akiti ahirame in madangamanu cibi. 3A ma dangame anatikoniwamemeutozoni, arubonanna gurgunannu kasu ana tikoni wa nyargaabankurko gmei me. 4 5 Urunumarani ma wu tiwe akure taru intini wititari unu koni. 6 Sa Yesoma iri me marari, marusi madadankino innu konime, manno ma ikimeunyara uhuma?” 7 Unu konimemakabirka me magu hu unaje, inzindesa madi benkum ba uganiya sabukurko gmei me uganiya sa ahirau hana ahira a gmei me uye madiagizamni uribe me. 8 Yeso magunmehira uziki upenge uwe me udusa.9 Abinime unu konime mahumamaziki upenge umeme mamiki tanuunu uwui asabar. 10 Barki animeayahudawa wagun in de sa ahumame,kanime asabar ani daki yawuna ureeuzeki upenge uwe meba. 11 Mannomakabirka we mi desa mahumanmimemanimaguna inziki upenge ummein dusa.” 12 12 Wanno wa ikime uyaunu mani maguna hu uziki upengeuwe me u dusa?” 13 Me de sa ahuma me daki marusi unu uhumamme ba, barki Yeso manu ceki ahirame barki anu wa ori gbem. 14 Yesomakuri ma iri me udenge ubiringaramagumme, ira wahuma ceki uwuzaumadini, barki kati iri mumbe sa itekiigino me unu zenze ikewwe. 15 Unume madusa mabuka a Yahudawa agiYeso mani mahunan me. 16 Barkianime ayahudawa watubu suzurkau Yeso agi mahumzuna anu uwuiasabar. 17Yesomakabirka magu acco-am mazin katuma ana me, mi mein zin nu wuza me. 18 Barki animeAyahudawa watubu unyara unaa ugesa wadi hu Yeso barki uwuza ukatuma

ihuwui wa asabar cas ba agi magunaacco ume mani Asere agi mainsonicce numeme rep nannu gomoasere. 19 Yeso makabirka we magu,“Aneani mabuka shi vana mada wuzakatuma in sissi me ba barki vat imumbe sa acco mazi nu wuza me, ine inime vana me kane kani vana mazi nuwuza ma. 20 Barki acco me mahemvaname makuri mabezime imumbesa ma wuza, madi kuri mabezime biwuza-wuza bige sa biteki bigino me,barki i kunna biyyau. 21 Kasi acco mesama hirza mukizi makuri ma wuziwe ivai ni ani mani vana me madi wude be sa tutto me iriba iai. 22 Accomada hungo un titoi hem anime bamadi ceki imum atari ti vana tini vat.23 Barki kodevi manonziko vaname,kasi acco me sadi nonziko vana meba mazo me uni nonziko acco meini. 24 Ine ini mabuka shi, vat desamadi kunna tizetum manya kaduranan desa matumam, mazin nu venkeuzatu binani. Ada hunguko me tittoiba barki mamu hangirka iwono, mahana nan nu venke. 25 Mabuka shiuhaniya u'eze wamu aye sa andesawawijo wadi kunna gmirang nivanaasere anu kunname awa kemuvenke.26 Kasi acco me sa me mani nitinnu venke animani ma wuna vanamemacukuno nitin nu venke. 27 Makurimanya me nikara nu inko utize barkime vana unuboo mani. 28Kati ikunnasas tiye ti eze tige sa andesa waraniamucau wadi kunna tize tumeme.29 Wakuri wasuri desa wuza katumakarere wadi hiri andesa wawuzakatuma kazenzen, wadi hiri u hirau weki utize. 30 Indake in wuzi ireimum ni iri sisii um, kasi rep imum besa in kunna animani inwesi tize uwesiutize tume tire-retini barki azo imumiriba in iniinzini euza imum ide besa tumam. 31 Inzin nubezi nicce numubezi unicce num wacukuno irimumini ba. 32 Un tize ani nicce nummarani sasmi in rusa tizeme samazinanicce nume tire-retini. 33 Yatumiahira a yahaya meme mabuki kadura.34 Vatin anemi tize me sa ma tonnonazo ti nuboo tini tizi ba. Mi mabukaanime bati i kem ubura uni. 35Yahaya

Uyuhana Bikoro bu cibi:36 91 Uyuhana Bokoro bu tasi:22upitila uni sa uzin inu raa nan masaa ya hem unu guna iwu aburu aromgbardang anyimo aku ganiya cingilin.36 Abanna me tize me sa in boo shi tikeki ti yahaya in nikara barki katumasa acco manyam immari, kane karuka sa in zin nu wuzame, kane karuka di susom ama saa unu guna accoam mani matumam. 37 Acco me samatumam me cangi mabuka tizeanicce num, ite shi ni gmirang nimeme nyani irusi uzina umeme.38 Tize timeme tacukono amuribamushi me ba, barki ya nyare shi inkadura ka desa ma tumam. 39 Izi nugungizino utize ta sere, shi ibassaanyimo ati ne tini idi kem uvenkeuzatu umarsa, ani me tine tini ta sabita susom am saa. 40 Vat anime yanyare shi u aye ahira am ikemuvenke.41 In da uyaram tinanu ahira anabuba.42Ayimo anime in rusa shi izo shi unuhem Asere a mu riba mushi me. 43Mima aye in niza nacoo om iyenne, shibe ya nyare mi a gusi uyye mani madieh in niza ni cicce nume, me maniidi kabin me. 44 Idi wuzi aneni ihemkadura shi sa i uyinza acce ashi tinanu ugomo asere mani una tinanu casya gaa shi a nyara ume? 45Kati ibassaindi han in tize tishi me ahira accounu hana in tize tishi me marani, memani Musa. Unu me sa shi ibassanme. 46A gusi ya hem in musa ida hemin mi barki abanga am ma nyentikeani. 47 In daki ya hem ini mum be sama nyetike ini idi wuzi aneni i hem intize tume?”

Bokoro bu tasi1Anyimo animeyesomakafa u teku

ugalili, a gusan uni uteki utibariya.2 Ni gura gbardang ni tarsime barkiwa iri katuma ka biyyau sa maziunu wuza ana tikoni. 3 Yeso manyane anipo macukuno abirko nanna hana a katuma kameme. 4 (U idiwa yahudawa wa mu aye mamamu.)5 Sa yeso mavanki nicce ma iri ni gurani gbardang ni haza ahira ameme,magun in filibus, “Abani tidi kemimmu'are be sa anu age me wadi

ree.” 6 Mabuki anime bati madarime ma iri, barki meme nicce nimeme marusa imumbe sa madi wuu.7 Filibus ma kabirka magu, immaredinari a ino ana akure ida barimekode vi makem ma re cingiln bama. 8 Abini me andarawas uhenu ubitrus debe sa mazi vana u katumame, magun me ana. 9 Ira kure kukpana kuinta immare ma mara u cibimusha'ir, nan ni cere ini-re idi wuziane ni ibari anabu gbardang ana me.10 Yeso magu bukan anabu wacukonoahira me azin ukpe. A hana ruma wacukuno ahiranawwe wazi we udabucibi. 11 Yeso mazeki ugurasa me,sa bezi a puru aram a meme ahiraAsere ma hari andebe sa cicaki animani makuri mawun in nicere me,ubinani imumbe sa wa bari we. 12 Saware watii magun na hana aatumakameme, orsoni ukasume sawade katiiremum ihunneme. 13Wannowaorsoukasu ugurasa ugino unu cibi usha'iruge sawa din sa koda vi mari matii,ukasume wa minca mugira kirau inmure. 14 Sa anabu wa iri ubari sa mawuzi, wa gu ani mani, unu ugemememani una kadura kasere ugino sama eze unee. 15 Sa yeso marusa wanyarsa uzika ume inni kafa nan nubinani urusa abanga aweme wa tirzime tigomo, madusa makuri anipome in sissi ume. 16 Unu wonjoro ahana akatuma kameme wattu uhanauteku. 17 Wa ribe uzirgi me wa dusaukafa uhana ukafarna hum, uganiyame mareu mamu wuna Yeso madasarku u aye. 18 Ine ini uteku utubiranza barki upebu wa hiiri ini nikara.19 Sa wazin in tanu wa biki gusi mamei ma taru ahana manzi, wa dusairi Yeso ma haka azezzere agmeime, ma aye mamamu nan nu zirgime wanno wadiri urusa ahira me sawarani. 20 Yeso manno magun wekati i kunna biyyau. 21 Abini me aniwa hem me maribe uzirgi me, uzirgime uba dusa ubiki ukiri me sa wahazan. 22 Sa ahira asana ukasu uni orime sa wadii uhuru uteku me warusiuguna ure uzirgi usoni ahira me, kureku ciniln kuni karani, iri daki Yeso

Uyuhana Bokoro bu tasi:23 92 Uyuhana Bokoro bu tasi:56maribe une nan na hana akatumakameme, ahana a katuma kamemekani wa dusa cas. 23Mure muzirgi munanna ahira sa a na ori ware immarensa ugomo asere ma wu iriba irommen. 24 Sa niori na ira yeso mazoni,ahana akatuma wa zoni ahirame, wadusa waribise a mu cinici muginocangi, uhana ukafarna hum unyara uyeso. 25 Sa wa kem me uhuru utekumme, wagume hu unudang, “Wa ayeabanname unu mayya uni?” 26 Yesomakabirka we magu, rep animami,in booshi izi na nyara um azo barkiimum ibiyyau, barki immare ini sayare ya tonii. 27 Kati iziti unu nyaraimmare ige be sa idi corno me, inkiimmare ido-dongino uhana uvenkeuka biki uvenke uzatu umara, uge savana unubo mani madi nya shiBarkime mani unu be sa acco, mamaniAsere, ma nya me likara ni wunaugino.” 28 Wanno imum be sa aserema nyara? 29 Yeso makabirka wemagu, katuma ka gino kane kaniAsere nyara, ine ini ihem in de sa mamatuma me.” 30 Wanno wagummenyanini udi wu i biyyau sa tidi iriti hem in huu? uyanini udi wu?31 acokoro aka cokoro aru ware inamaanijaa, sa anyetike unuguna, manyawe immare usuro azesere warii.”32 Ine ini yeso magun we, inzinnubuka ushi, izome musa mani manyashi immareme sa asuso ini azeseremeba, acco am mani manyin shi immareme. 33 Ya ira immare igomo Asereine ini i suso azesere, unu nya uneeuvenke. 34 Wanno wagumme ugomoAsere uyan duru immare igino-koyauwui. 35 Yeso magum we, mimaniimmare nyinza uvenke me, desa maaye ahire am, madi kunna ikomoba desa manya kadura madi kunnaniwe ni gmei ba. 36 Ma mabuka shiya ira vat ani ma daki yanya kadurame ba. 37 Vat desa acco me manyan,madi eh ahira am, desa ma aye ahiraam mi inda gido me ba. 38 Barkimatino azezsere azo gunna intarsiiriba ini cce num neneba, sai intarsiireba idesa matumam. 39 Iriba idesa

matumam, ine ini in hem nan kodevianyimo aninonzo nan desa manyam,indi hirza we rono aye umeme.40 Iriba yaco am, vat desa mahiravaname, manya kadura nanmi, madikem uvenke udadankino, mi indihirzame rono aye ugomo asere.41 A Yahudawa wa meki ugbejereagi Yeso maguna memani immareiginome saya suro azezsere. 42Wannowagu, “Ingusa Yeso mani, vana uYusufu, desa ainome nan ka come.Ingusa tirusa we? Nyanini yawuname maguna, masuro azizsere ani?”43 Yeso makabirka magun we, “Katiihummoro acce ashimi ba. 44 Unurusa uhana ahira am mara niba, acomemani cas desa matumum, memanima hungu kom madi hirza anaboorono umara unee. 45 Anyentikeanyimo atize ta sere, nanu bezi tizeta asere vat uwe asere ani adi beziwe,vat desa makaba mamanza ahiraacome madi eh ahira am. 46 Unuira acco me mazoni abanna me desamarani ahira Asere memani maira acome. 47Mabuka shi makuri mabukashi, desa ma nyara kadura mazinnuvenke udandang. 48 Mimani immareuninza uvenke. 49 Vat aka co ashime wari umanna anijaa wanno wawee. 50 Immare inno izinno tuzoazezsere kode vi marii kati kadevima wee. 51 Mimane uzatu umara sain zin nu tuzo azezsere desa mareimmare me madi wii ba immareme sa manya inama inipum nomnini barki unee ukem uvenke. 52 AYahudawa wa hiran initize acece aureme agi aneni unu ugene me madinyam duru inama inipum namemehar tirii?” 53 Ine Yeso magun we ineni mabuka shi, inki daki yare inamainepum ni vana unububa, ikuri isiimaye mameme, izo shi unu venkeahira a shi me. 54 Vat andesa warizainama inipum num, wasii maye mam,maraa anyimo uvenke uzatu umarsa,mi indi hirzame rono umara unee.55 Barki inama inipum immare ige besa ahira ini, maye mam immare besa ahirani ini. 56 Vat andesa warizainama inipum num, amasii maye

Uyuhana Bokoro bu tasi:57 93 Uyuhana Bikoro bu sunsre:19mammaciki anyimo am, mima ayimoameme. 57 Gusi acco me sa ma cikianyimo uvenke sa matumum, in raaanyimo ati cukum ta cco me tini, animani ahira unu ge be sa imani immareimeme madi venke barki mi. 58 Igeme ine ini immare sa ya tuu usuroazezsere, azo ige sa acokoro ankacokoro ushi me sa warii, vat ani mewanno wa wii. Vat desa mare immareige me madi madi venke ukabiki.59 Mabuki anime anyimo udengewasere, ahira me sa ma zinu beziuwe tize ukafarnahu. 60 Innu kunnuanime anugbardang anyimo ahanaakatuma kameme. Wanno wagu tizetiginome tikuna, aveni madi kunnatini?” 61Yeso sammu rusa irba imemeahana akatuma kameme wazennuhumoro, manomagunwe eginome iniyacukono imum upilko? 62 Idi zi aniinkiya ira vana unubu mazinnu nyezeahirame sama rani dati? 63 Abannabibe sere bini bi eze nu venke nipumni zin katuma ka hura, asap me samabuka shi abibe bi rere bini wannu,wannu venke. 64 Ayye ashi me sawarani wa nyarima kadura me, barkidatti Yeso marusa ande sa nyarame unya acce in kadurame, nande be sa madi vete wen. 65 Mannomakuri magu ine ini mabukashi, unuaye ahira am ma, omi, inki accoam maceki me abine ani madi eh.66 Barki tize gino me ahana akatumaka meme gbardang wakuri madumo,daki wakuri wa haki nan me. 67 Yesomagun nanu kirau in wa-re me, shime cangi inyara udusa? 68 Bitrusmakabirka magu, ugomo Asere ahiraaveni tidihan? Hamani uzin tize tuvenke uzatu marsa. 69 Harume tanyakadura takuri taira hamani unu lauugi wa Asere.” 70 Yeso makabirkamagunwe ingusa mimane mazaukashi kirau nanawarem? Unu inde ushiuburu mani. 71 Ma insi ani cce niyahuza isicaroti usan usamanu barkimemani nyam me, sa izi uye anyimoashi me ukirau ina na ware.

Bikoro bu sunsre1 Anyimo anime Yeso mameki

ukesse amanyanga mugalili mahemmateki manyanga muhudaidaba,barki ayahudawa wa nyari hunaume. 2 Uidi wa yahuduwa wamu ayemamamu. 3 Ine ini anu henu umemewagunme, hira abanname udusa amanyanga mahudiya, ahana akatumaka we me wa iri imum be sa uzinuwuza ma. 4 Una katuma nihunzimaraniba, inka manyara macukonoma bari hu sa u wuza ti mum-mumtige me, kini ubezi unee nice niweme.5 Barki we anu henume daki wa hemin kadura ka meme. 6 Ine ini Yesomagun we, uganiya um udazo asimevat uganiya ushe uni uzi. 7 Uneeukaki uda nyare shi, abanname mi,mani wa nyare mi barki ma bukauguna katuma ka uni kaburu kani.8 Shi dusani ahira uidi me, mi indahanam a'aname, barki uganiya umudaa sarki u aye. 9 Sa mabuka weanime mausa matonno amanyangamu galili. 10 Sa anu henu umemesawa dusa udime, me mahiri madusaanyimo awi hunzi, daki masuso niceni meme a masaa. 11 Ayahudawawameki unyara ume ahira uidi mewameki gusa, agi maraa abani?12 Nigura nimeki bibukom aniccenumeme, aye wa gusi, unubo manisa adi iri aye wagusi mazin nu rangaanabu. 13 Daki uye matonno ma bukitize timeme a ma saa, barki wa kunnabiyyau baYahudawa. 14Sa u idiwabikiatii Yeso maribe u denge utize ta seremabui tize. 15 A yahudawa pum a wuwe cam-ca, wa gu ama, aneni unu ugeme maruse u bassi ihuri lau aname,iyenne daki mabezi uguna marusaire imum. 16 16 Yeso makabarkimagu, urusa ugime sanzini umumiba. Udesa matumum uni. 17Vat de samanyara ma wuzi katuma ka Asere,madirusi ubezi wa asere uni, nyain, inzi nu uboo me anicce nu mini.18 18 Desa maboo tize barki neccenume, manyara unonzo unicce nimeme nini unu nyara unonzo udesamatumame, memani una kadura,macico mazoni anyo ameme. 19 Azomusamanimanya shi ainko utizeme?

UyuhanaBikorobu sunsre:2094UyuhanaBikorobu sunsre:52Vat ani me daki ya inko ni tize meanyimo ashi me. Nyanini ya wunaingara uhuna um?” 20 Anu me saorno wakirka wagu, “Uzinu pebuiaveni manyara ahuna uwe?” 21 Yesomakabirkamagu, katumaka inde kanima wuza, vat ushi izinu hira imu issoini. 22Musamaceki shi nigbari, ugunamemani matubi acokoro wa cokrowani, ayenne, i wuza nu nigbari ronouwui wa sabar. 23Unubo nigbari unuwui asabar barki kati agu afatilka tizeti muusa, ine ini ya kunna iriba barkia human nu unu rono uwui asabar?24Kati i waki tise anyimo uzatu urusa,abanna me wenki imum be sa idironta.” 25 Ara anu urshalima wannowagu, azome unu ugino mani sa wanyara uhuna umeme ba? 26Mayennemazin tize a masaa, daki wagunammeimumba, nani anaje arumae warusamemani vana aserer me? 27 Aginoharu tirusa ahira me samarani,uganiya sa vana asere ma eh unuurusa ahira me sa marani mazoni.”28Yeso mazennu bezi anaboo. Tize taasere anyimo udenge Asere, mannomayeze nigmirang magu, irusamirusa ahirame sa in rani. A zo agima ayye barki nicce num, de samatuman una kadura kani, memeteshi me. 29 Mi in rusa me, barkiahira ame ani masuron, memanimatumam. 30 Bark anime wanyariguna wudi mekime, a diri de sa madidarimme barki uganiya umeme wadasa arku aye. 31 Vatin aneme anabogbardang ahira anigura me wa hemin kadura ka meme, wazi nu gusaana, uganiya sa ugoma asere ma aye,madi muzi ti mummu tige sa ti tekiti unu geme? 32 Afarisiyawa sa wakunna magusa- magusa anime, abinime ana adandang atize wa farisiyawawatumi ana katuma kudenge Asereagi wa mekime. 33 Yeso magu, “Anauganiya um wa dee cingilin nan shi,abini me ani indi kuri ahira ade sa matumam. 34 Idi nyarin ni, ida irani ba,ahira me sa indi rani ida kem i haaahira me ba.” 35 Abini me ayaduawawanno wagu acce-acce awene, “Abani

ma hazanna sa tida ke ti haa ahiramee? Ma haza ahira a Yahudawabe sa warani anyimo alem, ma bezialem mee. 36 Ma bassa aneni unuguna agi, idi nyari ni mi ida kem miba? Nan nu guna agi ahira me sa inrani ida kem i haa ani ba?” 37 Ronomasirka uidi, uwui udandand yesomahiri matono, mayeze nigmirangmagu, desa makunna asaa agmei ama eh ahira am masi gmei. 38 Vatsa ma hem mi, gusi ubuku utize taAsere, usuro iriba imamani marabama gmei madi zi. 39 39 Agino me animabuki abanga abibeu, ahiran andebe sa hem me wadi kabi, barki dakia munya bibeu me, barki sa a daasaarku unoziko u Yeso. 40 Sa kunnatize tiginame, aye anyimo ani gurawagu, animani unu uge me memaniuna tize ta sere ugino me. 41 Ayewagu, unu geme Asere mani, ayewagu nyanaa? Asere madi sura amanyanga mu galilinmani?” 42 Tizeta sere daki ta buka uguna Aseremadisuri ani kura ni Dauda nini ba, nyaniubaitalami uni tirani, nigiro sa Daudama a'kin?” 43 U harzina waribe aacce-acce aweme ameme. 44 Ayyewanyari umeki ume, wanno wa diriacce uguna wa meki me nyani unuinde ma daki madari me ba. 45 Abinime ana katumakudengeAserewakuriahira ananu a ma firistoci nannaFarisiyawa wanno ayen me ahira arume? 46 Ane ani ana katuma kudengewagu, azo animani izi, daki uye mama cukuno mabui tize gusi tiginome! 47 Afarisiyawa waka birka wewage, kati, shi me cangi a soki shia ma reu? 48 Antani uye maranianyimo ana jaa nyani Afarisiyawama hem in m? 49 Nagura nigenomesani da ta me tize ta sere me, Aserea vavi we tari adii-si. 50 Nikodimo samahaa ahira ameme dati, me araninanwe, mayunwe. 51 Ani, tize tiru taguna weki unu tize azo akunna anyoamemeba, arusi imumbe sa ma ranianyimo me?” 52Wa kabirka me wagu,hume unanu galili mani? Gunkononmemeru uiri, unu ube zi utize ta sere

Uyuhana Bikoro bu sunsre:53 95 Uyuhana Bikoro bu wotatari:33mago ni sa madi suri amanyanga muGalili.” 53 Abini me kondevi ma dusaakura.

Bikoro bu wotatari1 Yeso maha ani po nu zaitun, 2 Ni

sisizo maze udenge wasere, anu vatwa eh ahira ame; ma cukuno madungarwe. 3Ba anu nitike nan nanubeziziuru sawa enure vanau e sa amekkimein ni hara ni ma dini. Wawume atii.4 Ba wagun me, “Unu dungara, uneeuginome a mekkime mara anyimouwuza uni hara ni madi. 5 Anyimouweki utize ti Musa maguna n duru titizi usasana wanu aginome, hu nyaniwaguna me?” 6 Wabuki anime barkiwa masame. Wa kem imumbe sawadi buki ani ce nu me, Ba Yesoma tunguno ma nitiki a dizii inni bonume. 7 Sawa reje innu igizo ume,maluri ma tonno magunwe, “Deebesa ma zoome in madini ba anyimoashime, matubi u vingizi ume inpo”.8Makurimutunguno,manitiki innibonume adizii. 9 Sawa kunna anime,wasusi a inde-inde, umeki uzika un-aanu uwe. Umasir ka a ceki Yesome i sisi ime nan nu ne me sa maraatii awe. 10 Yeso mahiri matonno magunme, “Unee, ani anu boo uwe waraa? Daa unu reki uwe marani ba?11Magu, “Unumazoni, Ugomo Asere”Yeso magu, “micangi daki mare kuweba. Dusaule kati ukuri u wuzi ni haranimadini. 12 Yeso ma kinki ubukutize nan nanume magu, mimani maszmunee, me desa ma tarsam, madawuza me tanu anyi mo amareuba.Anime madi kem masa mi vai. 13 Anubezizi urusa wagun me, “U nyinzaurusa uni ce nuwe, urusa uwe daki uka daure kaniba”. 14 Yeso ma kabirkamagunwe, “Inki manya urasa ani cenum kadure kani, inrusa ahira samasuroni nanna hirame sandi dusani shitashi ahira sa masuro ni ba, ida kuriirusi shi ahira sandi dusa niba. 15 Iwesi tize tu hemu ni ce, mi daa maweki uye tize ba. 16 Ko gusi ma agu maweki uye tize, uweki utize tumkadurekani barki dakki min sisi in iniba, inzinanka coo desa ma tumam. 17 Um,

anyimo u inko u tize tishi a ni tike uguna unyinza urusa ana ware kadurekani. 18 Mimani in zini nyinza urusaunice num, me a coo desa matumammazin nu nyinza urasa um. 19Wagunme, “Acoome maraa?” Yeso ma kabirkawemagu, “itashimibanani a cooum, inda gi irusam ida rusa a coo ume. 20Mabuki ni guran nigino mamunan na hira ati inso uganiya amennu dungara anyimo udenge Asere,ani me daki uye ma meki barki sa uganiya u me dakki wa wuna ba udaza.21Makinki uguna uwe, “indi dusa, idinyarini mi ida kemmemiba, idi wiji anyimo u cara abanga ashimeni. Ahirasan in haza idake irusa u hana meba. 22 Mayahudawa magu, “Madi huni ce nume ni ni, sama guna ahirasa in haza idakee ida hana shiba?”23Yesu magun we, shi a dizi ani irani,mi Asesere ani. Shi ira unee uge-uni, mi kuma daki un nee ugen neuniba. 24 Inee ini ya wuna magu-nan shi idi wiji anyimo ucara abangaashime in. Indaki ya hem in mi baidi wiji anyimo amadi mashi. 25 Bawagunme,”Humani aveni?” Yesoma-gun we, “imumbe sa mabuka shi dati utuba. 26 In zin ni mum gwardangsan di buki shi, inkuri in gbarika shiaini. Vat a ani me de sa ma, tumam,una kadure mani, ati mumume samakuna ahirame, ti mu mum tiginotini in bo unee.” 27 Daki wa rusaimumbe sa mazin nu bo me ani cena coo me. 28 Yeso magu, “Inki yah-iriza vana unu Azesere ani me idirusi mimani, daki ma wuza ani mebarki ni ce mumba, kasi gusi a coo madungaram, ane ani in bo ti mumumtiginoo. 29 Mede sa ma tuma, ma zinigome nan mi daki ma cekum isisiimba, barki in wuza timumu sa timumum tiginoo. 30 Sa Yeso mazin nubo uti mumu, gbardang wa hem inme. 31 Yeso ma buki Ayahudawa sawa hem in me, “inki yatonno anyimoatize tum shi anu tarsa um wani akadure. 32 Idi rusi kadure, kadure kadiburishi. 33 Wakabirka, “We bisana biIbrahim bini daki tamu wuza nirere

Uyuhana Bikoro bu wotatari:34 96 Uyuhana Bikoro bu kirau uzatu inde:8ahira a uyeba, aneni udigu, a dibuirishi?” 34 Yeso magun we, “kadure,kadundure, in gussan shi, vat de samawuza bi wuza wuza bima dini urere umadini mani. 35Urere be, mada cikkeakura madini ba, dama ciki madis-ani. 36 Barki anime, inki vana maburashi, idi cukuno anu bura kam. 37 Inrusa shi bisana bi Ibrahim bini, in-yara ihuni mi barki ni guran num nizomennahira ati cukumanyimo ashi.38Mabuka ti mu mum sa ma ira ahiraa coo um, shi iwuza imumbe sa yakunna ahira a cooushi.” 39Wakabirkawagun me, “Ibrahim mani a coo uru”Yeso magun we, “Gussishi a hannaIbrahim wani ida wuza i mumbe saIbrahim ma wuza. 40 Ine ini anameinyara ihunimi, unume sama bukashi kadura sa makunna a hira Aserte.Ibrahim daka ma wuzi anime ba. 41 Iwuzi imumu ya coo ushi. Wagun me,“Haru daki ayon duru upebu uniba,tizinka coo u inde: Asere.” 42 Yesomagun we, “Gusi Asere a coo u shimani, ida hemin mi, barki ma ayeusuro a hira Asere mibe abame, dakibarki ni ce num nini ma aye ba, Menani matuman. 43Nyani ya wuna dakiya rusa tize tumba? barki sadaki saidake ikuntize tum tiniba. 44 Shi wacoo, ushi uburu mani inyara i wuziimumu ya coo ushi. Me unu huzaa numani daati utuba mada tunzino me akadure barki kadure ka zoni a anyimoame. Uganiya samaboma cuco,mabou zina ume uni barki me una macucomani nan ka coo a mooco. 45 Inboshi kadure daki ya nyaa ce in mi ba.46 Avee ni anyimo ashime mamekumin hara nimadi? Inki mabuka kadure kani nyani yawuna daki ya henin miba? 47 Me de sama zi waseremake ma kunna tize ta, asere, shida kunna shi tize tasere barki sa shida Asere.” 48 Mayaduwa wakabirkame, “tidabome kadure ba barki sataguna hu ubasamariya mani u zinna gbergene?” 49 Yeso makabirka,“Minzoom na gbergene, inyinza a cooum ti nanu. Slibe ida nyin zamitinanu tum ba.” 50 Idaa nyaram uye zize u nice numba, anunyara u

anime warani wagwara. 51 Kadure,Kadure imboshi. Vat due sa matarsatize tum, madida irame iwono ba.”52 Ba mayahudawa wagunme, anumetarusa in zin na gbergene. Ibrahimnan ana katuma kasere wa wijo. hubewaguna, debesa matarsa tize tuwemadi da donkin kino me iwowoba'.53Uda tekuwe a coo uru Ibrahim samama wi, nani uteki me? ana dang akatuma kasere wawijo, hu ucira nicenuwe aveni?” 54 Yeso makubirka,“Inki ma heza nice num uyeze usisiunee ani, acooummani Asere ashime.55 Shibe itashime ba, min inrusanme.inki maguna intamin me, macukunokasi we ini, una ma cuco. 56 Minrusanme intarsa tize tume. Aco ushiibrahim ma zin na puru a rum in nuira u wui um, ma ira uni ma wunaapum arum”. 57Ma yahudawa wagunme, “Daki wabiki tiwe akuru ciibi saudigu wamu ira Ibrahim?” 58 Yesoma gunwe, “kadundure kani in boshi,ayoo Ibrahim adumo am ani. 59 Waziki apowadi tizimeni, Yesoma hunzenice mimeni, ma suri u denge Asereme.

Bikoro bu kirau uzatuinde1 Sa Yeso ma haka u aka ma iri

ure urubu datti sa ayo me. 2 Anutarsa umeme wa iki me”vana udun-gara utize ta Asere, aveni ma cariabangan, me mani nani aka co me,sa ayo me urubo? 3 Yeso makabirka,Inzomemani banan aka comewa cariabangan ba, ani me bati abezi katumaka Asere anyumo ame. 4 Ya cukunogbass tiwuzi katuma ka de sa matu-man unu wui. Niye ni ize ba de samadake ma wuzi katuma. 5 Uganiyasa marani une mi mani ma saa mune.6 Sa Yeso ma boo timum tigeme, macofi tobi adizi, ma cumzo manyangame in tobi tumeme, ma humka ajeunu me inti nyanga me. 7 Ma gunme, dusa, uka kpico ani w(n nu siliom(Agi kadura). unu me ma dusa makakpico aje me apokino. 8 Anu turraumeme nan nabu sa wa russi me ini

Uyuhana Bikoro bu kirau uzatu inde:9 97 Uyuhana Bikoro bu kirau:3kuri wa gu, “Inzo unu ugeme maniunu wuza unukuri nigemeba?” 9 Ayewa gun “memani”. Aye wa gu “im-im,anime ma insa muhenu mumeme”.Animema gu “mimani unu iginome”.10 Wa gun me “Awuza aneni a pokowe aje?” 11 Ma kabirka “Unu mesa agusan me Yeso mani ma rumotinyanga ma humka aje ma gunanmi.hana uraba u siluwam uka kpico. mibe maka kpico. aje anno apokino”.12 Wa gun me “ma raa? ma kabirkain tam ba?” 13 Wa eh unu nume samaazi urubo me ahira anu bize urusa.14Unu wui wa sabar uni Yeso ma pittitinyanga, ma poki me aje men. 15Anubezi urusa wa kuri wa iki awuza aneniapoko me aje me. ma gun we “mawunam tinyanga aje am, ana me inhira”. 16 Aye anyumo anu bezi urusame wa gu “unu ugino me unu Aseremani ba barkimada tarsa uwui asabarba” Aye wa gu “Adi wu aneni unucara abanga ma wuzi usandi imumigeme?” Abini me wa harzina. 17Wakuri wa iki urubo me, “Nyanini uboo anice nume barki sa ma poko weaje?” urubo ma gu “unu kurzo utizeta Asere mani”. 18 Ana me daki aYahudawa wa hem ini rubo imemenan upokino aje ameme ba, senke sawa titi anuuyoude samakemupokinoaje me. 19 Wa iki anu yo umeme,“Vana ushi me mazigeme sa ya gunaya yoo me urubo me? a wuna anenima hira aname?” 20 Anu yo umemewa kabirka we “Tirusa vana ugemeuru mani, ta yoo me urubo. 21 Aname sa ma hira titandura ba, de sa mapokime ajeme titandurame ba. Ikonitize inice nume” . 22 Anu yo umemewa buu timum tigeme, barki sa wakunna biyau ba Yahudawa. Barki saa Yahudawa wamu hem vat de sama guna Yeso vana Asere mani, wadisuso me udenge Asere me. 23 Barkianime ani anu yo umeme wa gu, “mazome vana ba ikomme”. 24 Wa kuriwa titi urubo me uku kure wa gunme, “Nonzo Asere. Haru tirusa unuugeme unu cara abanga man”. 25Unuugino me makabirka, “In tam nan me

unu cara abanga mani, imum inde iniinrusa mazi urubo mani, aname bein hira”. 26 Wa gun me “Nyanini mawuna we? ma wuu aneni ma pokiaje awe me?” 27Mamu buka shi dakiya kunnaba! nyanini ya wuna inyaraikuri ikunna? Nani inyara icukunoanu tarsa umeme, ana me? 28Wa carime iruban wa gu “Huu unu tarsa umemani, haru anu tarsa u Musa mani.29 Tirusa Asere ma buu tize nan Musatitanduru unu ugeme ma suro aban-iba”. 30Uni me ma kabirka ma gunwe“kash ita shi ahira me sa ma suronba, ma ye ma poko aje am. 31 TirusaAsere madi kunna anu csara abangaba, ingi unu ma nya nice ma wuzaimum sa ma ma nyara, maka kunname. 32 Datti sa abari unu daki amukunna uye ma poko aje unu sa ayoome urubo ba. 33 In dagi unu ugemeinzo ahira Asere mani ba, madadawuza imumba”. 34Wa kabirkawa gunme “Aye we anyumo ucara abangan,huu be u nyara u dungaran duru?”wa suso me. 35 Yeso ma kunna agiwe suso me udenhe Asere. Ma kemme ma gun me “Wa nya vana Asereuhem?” 36 Ma kabirka me ma gu“Aeni me, Ugomo Asere, sa indi hemme?” 37 Yeso ma gun me “wa ira me,memani mazin tize nan hu” 38 Unume ma gu. “Ugomo Asere ma hem”.Ma wuzi me ninonzo. 39 Yeso ma gu“Ma aye unē ugeme barki ubarka ande sa wa ira wa iri, barki ande sawa hira wa cukuno arubo”. 40 Areanu bezi urusa sa wazi nan me wakunna timum tigeme, waiki me “Haruarubowani cangi?” 41Yesoma gunwe“Idada zina shi anu cara abangan baingi shi arubo wani ana me ya guna,Ti hira,' ani me ucara ushi me wacukuno.

Bikoro bu kirau1 Kadura, kadura inboshi desa daki

maribe ana tukum uhana itamba,manno matarsa ure una, unu ugi-nome ukari mani. 2 Desa da maribeana tukum memani unu tarsan initam imi. 3 Unu hira anatukum maadi pokimeni itamme ikuna nimyiran

Uyuhana Bikoro bu kirau:4 98 Uyuhana Bikoro bu kirau:42numeme,matisa item imeme in ta zaatiwe na kuri ma han we amatara. 4 Sama ēn we vat a matara, ma haki ajeaweme, itame unu tarsa ume, barkiwa rusa nimyiran numeme. 5 Wa kewa tarsa ugenuba senke wa sumime,barki wa tame nimyiran ni ugenuba.6 Yeso ma wuzi we tize in nubata,da wa tinka imum me sa ma buuwe ba. 7 Yeso makuri magun we,“Kadundura, kadundura, in buu shi,mimani ana tukum item. 8 Vat an-desa wa ē aje am akari wani nan anubursa tirunga tanu, da itam me yakunna we ba. 9 Mimani anatukum,me desa maribe ahira am, madi kemubura, madi ribe ma suri makuremakim ahiraukese. 10 Ukari madaezeba senke barki ma wuzi ni karinan uhuna anu, ma aye ini barki wakem uvengize wa kuri wa kem uvenkegbardan. 11Mi mani unu tarsa inanuuhem, unutarsa inanu uhuma makinyanice nume barki itam ime. 12Desamazi vana uka dura, da unu keseba,desa da memani unu itam, ingi ma iraBiyayau bi ezemadi sumima ceki itamme, Biyayau me bidi zike itam me bisamirkawe. 13Ma sumi barki me unakatuma ki kirfi kani mada igizome iniitam ba. 14 Nimani unu tarsa ina anuuhuma, in rusa am, am wa rusam.15 Acoo me ma rusam, nima in rusaacoome, ma nya nice numbarki itam.16 In zin in ire itam sade ini goo nigeniniba itam iginome, ya cuku, in ēn inini, we cangi wadi kuna nimyira numbarki wa cukuno nigoo ni inde unuutarsa u inde. 17 Barki ane ani acooma hem in ni ma nya iriba barki inkemme. 18Unu zika ume ahira ammaraniba, ini nice num ma nya shi mebarki ma bari in nya me, inzini ubariin ziki me. Na kaba ubuka ugino meahira acoo um. 19 “Uhana ace wa ribeanyimo ama Yahudawa, barki ogoranagino me. 20 Gardan anyimo awe wagu, nizin unu gbardan, unu iranzamani. Barki nyanini in zinu kunnaume”. 21 Aye aweme wa gu, agoranagino da ade sa mazin in na gbargenamani ba. Nani una gbargene madake ma poki aje urubo? 22 Uganiya

u udi kpechu a Urushalima wa aya.23 Uganiya unikuzi nini, Yeso mahakanyimo anikobo ni Sulemanu. 24 AYahudawa zogizi wa gu, “Unu mayauni idi ceki duru, anyimo ma, aye,ingi hama iri Asere, bukan duru tirusa”. 25 Yeso magun we, “In boo shia ani daki ya hem ba, imum be sa inwuza anyimo nizana acoo um ine iniibezizi me aveni. 26 Vat ani me dayahem ba barki shi da itam in ini ba.27 Itam ini ikuna nimyiran num, inrusa we wa tarsam. 28 In nyizawe izatu marsa, wada dinkino me iwonoba, unu bara uwe ataritum mazoni.29Acoo um, desa ma nyam we matekikondavi uni gbardan, unu rusa uburauwe atari acoo ma rani ba. 30 Ni nankacoo a inde ani. 31 Ba ma Yahu-dawa wa ziki apo barki wa vingizimeni. 32 Yeso makabirkawe, “Mabezishi timumum tihuma gbardang ahiraacoo um barki iya imum ini anyimoiginome izin vingizi umni?”. 33Ba maYahudawa wakabirkame, “Da barkikare katuma kahuma kani ti nyarauvingizi uwe ni ba, barki u cara, barkihu unu ma ni, ukurzuzo nice nuweAsere”. 34 Yeso makabarka we, “Un-yitike u ginome u zoni, anyimo ashi,maguna, “Shi makiri?”. 35 Inki mat-tawe makiri we ande sa tize ta Asereta ē ahira aweme (wadake wa da purame tize ba). 36 Ibo desa acoo mazauka makuri matumime unē, uzinnucara, Barki maguna, mi vana Aseremani? 37 Indaki ka coo um kaniba katiihemin mi ba. 38 Ingi in wuza anime,daki shi yahem inmi ba, hemni innimu me barki i rusi, ikuri irusi acooma raa anyimo am, mi in raa anyimocoo. 39Wakuri wa sokace umeki ume,madusa me imumime, masuri atarituwe. 40Ma dusame imum ime uhanauraba u Urdu, uhana ahira sa Yohanama zin nu wuza u baptisma makurima cukkuno a hirame. 41 Anu gbar-dang wa ē ahira me, wagu “Kaduredaki Yahaya ma wuzi ire imum u iraba, vat imum me sa Yahaya magu an-ice ninu ugeme kadure kani”. 42 Anugbardang wa hemen imme a hirame.

Uyuhana Bikoro bu kirau iini inde:1 99 Uyuhana Bikoro bu kirau iini inde:41Bikoro bu kirau iini inde

1 Urunu nisame Li'azaru, mawziuko ni. Me unanu Batayamani agiroan maryamu nan nu henu me Matta.2 Maryamu uginome sama humukaUgomo Asere in mani mahuma mav-isi me ti buna tume inti ce tumeme,deebe sa uhenu me Li'azarus maziuhumaba. 3 Anu henunugino me aeh watumin inkadura ahira a Yeso,agi, “Ugomo Asere, gunkuno, me desa wahem ni mazome nihuma ba”.4 Sa Yeso ma kunna, bama gu “ukoniuginome udaa ayo me in ni wonoba,anime uzika Asere uni, barki vanaAsere makem ninonzo ahira ame”.5 Yeso ma hemum matta, nan nuhenu u me a Li'azaru. 6 Sama kunnauguna Li'azaru mazi uhumaba, ba macukkuno uha atiye tire ahira sa maraa ni. 7 A' anime, magun nanutarsa unme, “Acatiha u Yahudiya”.8 Ba anu tarsa umeme wagunme,“Unu dungara aname ma Yahudawama nyarawe barki wa tizziwe innapoo, anime unyara ukuro abirkome?”9 Yeso makabirka magu, “Ingussauganiya kana kirau in kani kare kani ani hiriba? inki unu ma wuzatanu inwui, Mada pilikome ba, barkimahira u suro umasa mune ugeme.10 Anime inki unu ma wuza tanu anyimo aniye, madi pillizo barki masama zoo me nan meba. 11Mabuka im-mum iginome, adomo atinum tiginome, bama gunwe, “Uroni uru Li'azarumahamaamoroma, indiha inkahirizame. 12 Ba nu tarsa umeme wagunme,“Ugomo Asere, inki moromanimazininnu wuza madi hiri”. 13 Yeso mabuki tize tiwono i Li'azaru we wa gusimazin inmoro muvenk u ni. 14 Yesobeziwe uguna, “Li'azaru ma wono.15 Inzin hiruba irum barki shi, san zooni barki ihem. Acetiha ahira. 16 Tomasa atissame bibara, magun nu kasuanu tarsa umeme, “Acatidusa barkitiwi nogome nan Yeso”. 17 Sa Yesoma buki, makemLi'azarumamuwunatiye tinaazi anyimo acau. 18Ubatanyauzi mamu nan nu Urshalima, “Tanutini cin sa ti zoome piit nan we. 19MaYahudawa gbardang wa eh u iso u

Maryamu nan matta tiyom ti wonounu uwe. 20 Sa Matta ma kunnaYeso ma eh ze, bama dusa barki makakemme, a Maryamu ma ciki anyimokura. 21 Matta magun Yeso, “UgomoAsere, dagu urani unu ura, madawonoba”. 22 A anu ma vat imubesawa ikko ahira Asere madi nyawe.23 Yeso ma gunme, “Unu uwe madivengize”. 24 Ba matta ma gunme,“Min rusa maa vengize roo nu hiraanu wijo roni mara vat”. 25 Yesomagunme, “Mimani uhirsa a nu wijo,im mani u veno ize, desa maa nyakaduren in mi, in ma wono madi ven-gize. 26 Anime vat desa ma vengize,mahem in mi, mada wono ba, wahem in ani me?” 27 Ba magunme,“mh. Ugomo Asere, mahem ma inkoiriba hamani vena Asere sa u eh zeunee. 28 Sa maa buki anime, makurimakatita uhe numeMaryamuanikira.magu “Unu dungara mabiki, matis-sawe”. 29 Sa ma kunna anime, mahiridibe maha ahirame. 30 Yeso mazimamu ribe akkupinme ba, maraa ahi-rame sa matta ma kem meni. 31 NanmaYahudawamaginome sama zi nanMaryamu, ande sawa eh me tiyom.Wairi ma suro akura dibe, watarsime, waa basa agi mahana a so a niicau. 32 Sa Maryamu mabiki ahira aYeso, ma rizi atibuna tumeme, magu,“Asere, agi wa zi nan haru, uhenu ummada wonoba”. 33 Sa Yeso ma iramemazinna so, nan ma Yahudawa magino sama tar sime, ma bassa anyimoabibe bilau makuri ma wuzi ma aye.34Magu, “Abani ya natameni?” bawagunme, “Asere, aye ira”. 35 Yeso mashi. 36 Ma Yahuidawa wagu, “ira uhemme sama zini ahira a Li'azaru!”37 Aye wagu, “Unu geme sa ma nya urubo u hira hira, madake makarti unuuge me iwonoba? 38 Yeso mazinnubasa abanga in nice nume, madusaicaume, icaume ubere unu a inpininipo. 39 Yeso magu, “Akari nipome”matta u he nu u Li'azaru sa wi, ma-gun Yeso, “Asere, nipomme naa muma wuna tiye tinaazi”. 40 Yeso ma-gunme, “Magunan u inki wa hem udiiri ubari Asere”. 41 Wa kari nipome.

Uyuhana Bikoro bu kirau iini inde:42 100 Uyuhana Bikoro bu kiran inni re:19Yeso ma yeze aje magu, “Acoo, ankoibarki u kunnam”. 42 In rusa ukunnamvat uganiya, barki nigura nige sanakatem inzin tizee tiginome, barki wahem hamani wa tumam. 43 Samaguna anime, mayeze nimyiran magu,“Li'azaru, suro! 44 Uni wonome masuri, tibuna tumeme nan tari meatirzi innu malti, muhenu me a impiunu poru. Yeso maa gunwe, “Soponime, madusa”. 45 Anyimo Yahudawasa wa eh ahira a Maryamu wa irimmme sa Yeso ma wuza, wahem.46Aye wukuri ahiraanu bezi urusa wabuku we imumbe sa Yeso ma wuza.47 Ana katuma kadang ka sere nananu bezi urusa wa ari ti cukum ahirainde, wagu, “nyaani tidi wuzi?” unugeme mazin nu bezi imum gbardang.48 Inki ta cekime anime, vat wadi hemimme, ma Romawa wadi eh waburia hira aru nan ti mum tiru. 49 Vatanime, uye anyomo, kayafa sa memani unu dangdang ukatuma ka sereaniwe niginome, magun wa “Ita shiimumba”. 50Daki ya merum unu indemawi barki anu, innu vat ta nu wawi.51 Mabuki anime barki daki ni ce numeba, barki me mani una katumaka sere kadang, mawuzi tizee tiginoubezi uguna Yeso madiwi wi barkianabu. 52 Daa barki sa anu cas ba,barki a orso ahana Asere sawa shagaliahira a inde. 53Datti usuro uwui uginome watubi unyara una uhuna u Yeso.54 Datti abinime Yeso ma cekki tanuamasa anyimo a Yaudawa, makuriunire nikira anija ai pine sa atissaIfraimu. Abirko me ma cukunonannanu tarsa umeme. 55 Uganiya vidiwa Yahudawa wa eh maa mu, vat uwewadusa u urshalima ani kira nini pinme da uwui u idime wamu aye babarki wa kpici ace a we. 56 Waribeunyara Yeso in tize inna cece awesa wa tutur anyimo u denge Asere,agi, “Nyani ibassa? mada aye me uidime ba?”. 57 Unakatuma kadang kasere nan anu bezi rusa wamu nya tizeagi vat ahira sa a ira Yeso ni a ehabukkuwe barki waka mikime.

Bikoro bu kiran inni re1 Adi tiye utasi u idi u eh yeso

vana Asere ma eh ubatanya ahira sali'azaru marani, de sa yeso ma hirzame iwono. 2 Asiri imumare ini yeeabini me, marta mani ma wuzi niyaume, li'azaru mara anyimo anu reemena yeso me. 3Maryamu ma ziki manima humaka atibuna ti yeso, ma ditriin tice tumeme, akura a dusa agu-murka unu nya umani me. 4 Yahudaiskariyoti, unu anyimo ahana akatuma kameme, de sa madi nya yesome, ma gu. 5Nyani ya karti azizi manimage me, ama danarii akura ataru,ahari anu dira ikirfi me? 6 Ma bukiahini me, barki ma da nyiza me anudira ba, barki me ukari mani ulalitanikirfi me ura atari time tini madi sositari anyimomema isa ikirfime. 7Yesomagu, aceki me ma inki mani me,barki ronu uvati um uni. 8 Iciki nananu udiri ko di uya uwui, ida ciki shina mi kodi uya uwui ba. 9 Sa ni orina yahudawa gbardan na kuna agi marani, wano wa eh, u aye uweme azobarki yeso mani cas ba barki wa irili'azaru desa ahirza me iwono. 10 Andadan dang wa cukuno wa gu, ahuli'azaru me cangi. 11 Barki me maniayahudawa gbardan, wazinu harzinautarsa u yeso. 12Ahira asani ni ori nau sa wa eh u idi, sa wa kuna yeso madieh a urushalima. 13Wa ciri mava mudasino wa susi uka kaba ume, wa hezeamyinan wa gusi hossana a, anonzoniza nun eye anyimo aniza nu gomoAsere ugomo isra'ilawa. 14 Sa yesoma kyem ku zanki ma nyineni, kasisa anyetike agu. 15 Kati ukuna biyau,uca anu sihiyona, ugomo uwe manoma eze asesere aku zenki. 16 Unutuba ahana katuma kememe wa rusiimume ba, sa amare ninonzo ni yesu,wadu ringi imume sa anyetike abangamameme i yenne awuza me ini. 17Niori me sa ma zina we uganiya sa matiti li'zaru masuri anyimo icau, mahirza me iwono, we wani wa beziziagi ana. 18 Ine ini ya wuna ni ori mena suri ukaba ume, barki sa wa kunama wuza timumum. 19 Afarisiyawa

Uyuhana Bikoro bu kiran inni re:20 101 Uyuhana Bikoro bu kirau inni taru:3a gusin na cece awe me, ya ira! tidarusan duru iri mambe irani une vatura amaru ame ani. 20 Ade sa wa ehu idi uni nonzo a helenawa wa rani.21 Sa wa eh ahira a filibus, unu anubetsaida amyanga mu galili, wa ikime wa gu, “Una kura ti zin nuzo tiiri yeso.” 22 Sa filibus ma ha makabuka Andarawus, andarawus makurimaka aye nan filibus wa duku bukiyeso. 23 Yeso makabirka we magu,uganiya wa aye sa adi nonozo vanaunubu. 24 Ane ani in boo shi, ingida abira be hoo bi alkama ba wonoba, bidi cukuno isi si bini. Ingi bawono bidi nyozo ahana. 25Unu so uraiumeme madi diri uni, desa ma gameurai umeme unee ugeme, mabarkauni uhana umara unee. 26 Desa madiwuzom katuma, ma tarsum, Ahira sairani abine ani urere ummadi cukunoni, desama nonzomacomadi nonzikome. 27 Ana me in kuna gitak iribaim, nyanini indi gu? in gu aco zikamuganiya ugeme? ma aye ini barkiuganiya ugeme. 28 Aco nonziko nizanu we me, a kunna nire ni nyira as-esesre na guna, ma nonzome idi kuriin nonziko me. 29Ni ori me sa ma turiahira aweme wa kuna ni myira, wagu,“Iri imum ini ya gumo” aye wa kuruwa gu, “Bibe biri ba sere bini ba bukame tize”. 30 Yeso ma kabirka magu,azo barki mimani awuzi nimyiran ni-gin aba, barki she wani. 31 Ana aniadi wuzi une dang une ugeme . 32Meuganiya sa ahenzem asesere adizi indihunguko anu vat ahira am. 33 Ubukaanime ma bezi usanda iwono sa madiwuzi. 34Ni ori me na kabirka me nigu,u shiria uru wa bezin duru unu gunaa vana Asere madi cukuno uhanaumara unee. Anani udi gu udoli uniayeze vana unu? aveni vana unu me?35 Yeso magun we, masa mazin nanshi uhana uganiya cin waje. Wuza nitanu uganiya sa masa mazi na shi katimare ma biki shi, una tanu anyimoamarema tame ahira samahakani ba.36Hem ni in masa me, uganiya sa in zinan mani, barki icukuno in me a masa. A yahudawawahem inmeba, yeso

ma buki ani me uganiya sa ma dusauka gune uwe. 37 Yeso ma wuzi wetere timumum gbardan aje aweme, inanime wa hem in me ba. 38 Barkiamyinca ubuka ishaya magu, ugomoAsere, aveni ma hem in tize tuweme?ahira aveni abuki ubari ugomo Asere.39 Ine ini ya wuna da wa hem ba barkiishaya ma kuru magu. 40 Ma wunawe irubu, makuru ma wuna we ugasumu riba, kati wa hira inaje aweme,wa kuri wa rusi amu riba. 41 Ishayama buki ani barki ma iri ninonzo naAsere, ma kuri ma bo ubari Asere.42 Barki anime anu gbardan anyimoana katuma me wa hem in me, animebarki biyau ba farisiyawa, sa wa beza ace ba, barki kati agz we. 43 Watikin nu su ninzo na nabu ini nonzo naAsere. 44Yeso ma yeze nimyira magu,desa ma hem inmi azo imani ma hemin mi ba, de sa ma tumam ini. 45Desama hiram, ma hira desa mz tumamini. 46Ma aye unee unu guna mi masamani, de sa ma hem in mi kati mawuzi tixukum ti maree. 47 Desa makuna tize tum, da ma inko me imumin wuza ba, azo ma aye in weki uneimum inwuza ba, ma aye barki in buriunee. 48 De sa ma gami, da ma kabatize tum ba, mazin ununn waki umeimum iwuza, tize sa ma buka tene tinitidi weki me imumiwuza rono umaraunee. 49 Azo barki nice num nini mabuka tize ba, ac uge sa ma tuma inice nume ma nyam nikara ni mumsaindi buki, nan imum sa indi wuzi. 50 Inkuri in rusi imum imeme urai uhanaumara unee. Barki anime, imum besa in boo izi nu boo me kasi sa aco mabukam.

Bikoro bu kirau inni taru1Uganiya idiwamuaye ba, yesoma

rusi uganiya uhira ume unee ukuroahira aco, ma zinu su anu ame sawaraunee, mazinu su uwe uhana maraunee. 2 Azinu re imimare ini yeebi be bi burbamu ribe iriba iyahuzaiskariyoti vanu saminumadi zizi Yeso.3Yesomarusi kondi nyani ya cu udangira atari tume, ma rusanya suro ahiraAsere ani ya suroni, idi kuri ikuri

Uyuhana Bikoro bu kirau inni taru:4 102Uyuhana Bikoro bu kirau inni taru:38ahira Asere. 4 Manno ma ceki areimimare me, ma inki u gyeptu u im-pino umeme, ma ziki ku puri ma tiriutino. 5 Ma gamirka myei ukwanodan, ma kpici tibuna ta hana akatumaka meme, madu vizi unu puri me sama tira utino umeme. 6 Sa ma ayekpicu utibuna ti Bitrus, bitrus magunme, “Ugomo Asere, hamani ini cenuwe udi kpicum tibuna?” 7 Yesoma kabirka magu, “Ana me utaweimum me sa izinu wuza me ba, inkama mara udi rusi.” 8 Bitrus ma gume, “Mi ma hem ba, uda kpico mitibuna ba sa unee wa mara!” Yesoma kabirka me magu, “ingi da makpico we niba, uzo we unu um ba.9 Bitrus magu me, ugomo Asere azotibuna nan nice num” 10 Yeso magume, De sa ma zoro mada nyara ukpicov iri mum ba, tibuna tini cas adi kpici,barki amu kpico me. Izi lau azo vatushi ba.” 11 Barki ma rusa uye madinyare me, ine ini ya wuna maguna,“Izi lau vat ushi ba.” 12 Sa ma maraukpico uwe tibuna me, ma, i ugyeptuu impino umeme ma impino ni maduku gun we, irsa imum be sa mawuza shi? I gusam unu nyetike, nanugomo Asere. 13 Ane ani daki yahunne me ba, ane ani inzi. 14Mi ununyetike, nan ugomo Asere, ma kpicotibuna tishi, shi idi kpici tibuna tacee ashi. 15 Ma wuza ani me bati shiiwuzi kasi mime. 16Kadure kani izinuboo shi, urere mada teki me una kuraame ba, vana uka dura mada teki medesa ma tuma me ba. 17 Inki irusaanime, i kuri iwuzi imumu ihuma shiana muriba murum muni. 18 Azovat ushini in boo shi ba, in rusaande sa ma zauka. In wuzi animebarki amyinca tize ta Asere tini, unuguna desa mazina re imimare im, maga mi. 19 In di booki shi ana meuganiya wamu aye ba, in! i uganiyawa wuna inya mu riba mimani me.20 Kadure kani, in booshi, desa mahem indesa ma tuburko, ma hem inmi mamani. Desa ma hem in mi, mahem indesa ma tumam. 21Ugainya sayeso ma suka anime, iriba ya wumegitak ma boki magu, kadure kani

in booshi uye anyimo ashime madizizum. 22 Ahana katuma kameme watunguno u hira acece, unu gusa avenima boome. 23Uye anyimo ahana aka-tuma kameme, desa yeso mazinu suume, ma ciki upuru umeme. 24 Bitrusma dari me magu, “Bukan duru yesoma boo aveni”. 25 Desa mara up-uru uyeso magu me, “Ugomo Asereaveni?” 26 Yeso ma kabirka magu,“me mani desa indi inta imumarein nya me” sa ma inta imimare, mawu yahuza iskariyoti vana usaminuayo. 27 Sa ma kaba imumare me,imum me irizi me iriba, yeso magunme, “Wuza imum be sa udi wuzi aname”. 28 Anyimo ande sa wazina reimumare me, wata we imumme sa yawuna yeso ma boka anime ba. 29 Wagusi nani yeso maguna me ma kurima siri iri imumare in, nan ma nyaanu dira akara ire imum, barki sa meyahuza mani ma canti ulalinta ikirfiiweme. 30 Me yahuza sa ma kabaimimare me, ma ba soru, ini yeeme.31 Uganiya sa ma suro yeso ma kuriunu magun, ana ani adi nonziko vanaunu bo aduku nonziko Asere ahiraameme. 32 Asere adi nonziko me, mema nonziko Asere. 33 Ahana acincinam, ade uganiya cingilin inzi nashi,idi nyarum ma mu boka ayahudawamagu, ahira sa in hanzani idaki iha baane ani inboo shi ana me. 34 In nyizashi tize tiso, ine ini iwuzi usu ace ashi,kasi sa ma wuna usu ushi ane shi idiwuzi. 35 Uwuza anime ani udi wumarusi shi ahana akatuma kame kani,ingi izinu su ace ashime. 36Bitrusma-gunme, “UgomoAsere, uhaza abani?”yeso ma kabirka magun, “Ahira sa inhazani udake utarsum ana me ba, uditarsaum ana dumo”. 37 Bitrus magunme, “Ugomo Asere nyani ya wuna,adake in tarsuwe ana me ba? yesomagun me, indi. nya nice num barkihu”. 38Yeso kabirka magun, “Udi nyanice nu we barki mi? kadure kaniin boo we, urunu ubi goro unu sanaahira, udi gu uda rusa mi ba kani kataru”

Uyuhana Bikoro bu kirau inni nazi:1 103 Uyuhana Bikoro bu kirau inni cibi:5Bikoro bu kirau inni nazi

1 Kati icari mu riba mu shi ba inkoni urusa ushi ahira Asere, in kuri inya urusa ushi ahira am. 2 Akura acoam ti hira ti cukuno a rani gbardan,barki anime un boo shi indi dusa inkabarka shi ahira. 3 Ingi ma dusa maka barka shi ahira, indi kuri ni eyin ziki shi uhana ahira am, ahira sain rani, icukuno nan mi. 4 Ahira sain hazani, irusa una uname. 5 Tomamagu me, ugomo Asere ti tame ahirasa uhaza ni ba, aneni tidi rusi uname?6Yesomagume,mimani una,mimanikadure, mi mana urai, unu hana ahiraaco mazoni, se ahira am. 7Da irusam,inda rusa aco am, uhan aje idi rusime, idi iri me ina aje ashi. 8 Filibusmagun me, ugomo Asere bezin duruaco me, ma barin guru. 9Yeso magunme, ma dan donkino nan shi anamafilibus uda rusa mi ba? desa ma iramma ira aco, aneni i gusa akuri abezi shiaco? 10Da hem imi ira anyino aco ba,aco ma kuri ma raa a nyimo am? Tizesa in boo shi azo ahira amani ti susoniba, aco me sa ma ciki anyimo am memani ma wuza timumum tume me.11 Rusa ni ka dure kani inra anyimoaco, aco ma kuri mara anyimo am;Inke azo ane ba timumum ini ce nuweti hem in me. 12 Kadure kadure ingusan shi, desa ma hem in mi timu-mum sa in wuza me ma madi wuzitimumum sa ti tike tige sa in wuzamadi wuzi, barki in haka ahira aco.13Barki konyanini idi inki anyimo aniza num, indi wuzi anime barki a zikoaco me ahira avana me. 14 Ingi yaikom ko nyani anyimo aniza num, idiwuzi anime. 15 In ya hem in me iditarsi tize tum. 16 Me indi iki aco,madi nya shi unu benki ma cukunonan shi uhana umara uneeh. 17 Bi bebu ugomo Asere ba boo kadure, besa uneeh wa kabi bini ba, uneeh udahira me ba uda rusa me ba, shi irusame ciki nan shi madi cukuno anyimoashi me. 18 Inda ce keshi a unu ba,mi indi ey ahira ashi me. 19 U ganiyauda cingilin, sa uneeh uda kuri u irumba, ana me shi i hiram barki mi indavengize shi idi kem urai. 20 Anyimo

uwai ugino idi rusi ira anyimo acoam, shi anyimo am mi anyimo ashi.21 De sa ma kuna ugara um, ma taratize tum, me mani mazin unu su um;desa mazin unu su um, madi cukunounu su aco am, mi idi wu usu ume,in kuri bezi nice num ahira ameme.22 Ya huda (ba iskariyoti ba) magunme, ugomo Asere nyanini ya wunaudi bezi nice nuwe me ahira aru, azoahira unee ba? 23Yesoma kabirkame,magun me, ingi nu mazin unu su um,ma tarsi tize tum, aco um madi wuusu ume, ca ti ey ahira ame, ti cukunonigo me nan me. 24 De sa mazo unusu um ba, mada tarsa tize tum ba, tizetum sa in kunna azo tum tini ba, taco tini desa ma tumam. 25 Tize tigesa ma boo shi, ma dazan in ti cukumnan shi. 26Unu benki, bibe bilau desaacomadi tuburko anyimo aniza numeme, madi bazizi shi timumum vat maringi shi timumum besa ma boo shi.27 In cesi shi iriba rum, riba irum imin nyiza shi shi; azo u iri uniza unee saunyiza ba, ane ani mi in nyiza shi ba,kati iriba ishi in curnome ba, ka ikunairiba ba. 28 Ya kunna magu na shi idiwuzi tanu, idi ey ahira ashi me. De yawu usu um, ahira ida wuza iriba irum,barki in haza ahira aco, barki aco matekum unu gbardan. 29Anama boo kashi ida sarku aye, uganiya sa ya ayeinya mu riba. 30 Inda kuri inboo tizegbardan na shi ana ba, barki ugomounee ma eze, ma zo iri mum anyimoam ba. 31 Barki unee urusi izin nu suaco, kasi aco ma nyam katuma, aneani in wuza, ti hiri ti dusa a birko.

Bikoro bu kirau inni cibi1 Mi mani nijee nika dure, Aco um

ugomo avara mani. 2Birii bige sa bidabi yozo ba, madi gwanika bini bi gesabi yozo ahana madi bari bini bati biyozo ahana gbardan. 3 Shi anime izilau barki tize tum sa ma buka shi.4 Cukunoni anyimo am, mi anyimoashi me, kasi birii bi gebe sa bida yozome ahana inice nume ba se inka bacukuno ba, se ya cukuna atini me, aneani shime ida rusa shi ba, seya cukunoahira am. 5Mi mani nijii nimkadure,

Uyuhana Bikoro bu kirau inni cibi:6 104 Uyuhana Bikoro bu kirau inni tasi:15shi wani iri me, de sa ma ciki anyimoam, anyimo am, anyimo ame, animeiyozo ahana gbardan; Ingi azo namiba, ida wuza shi iri mum ba. 6 Ingida unu ma cukuno anyimo am ba, adisuso me anyimo ti cukum ti birii, maku waa, adi urso we we areki anyimouraa abuzi we. 7 Ingi iciki anyimoam, tize ashime igizo timumum bisainyara adi wuzi shini. 8Ahira sa anozoaco am ni, nyizani ahana gbardan,ane ani idi cukunu ahana akatumakam. 9 Ane ani aco um, ma wusu um,ani ani mi ma wuna usu ushi, cukunoni anyimo anu su um. 10 Ingi ya kunatize tum, idi cukuno anyimo anu suum; Kasi sa mi ma kuna tize ta co um,in ciki anyimo anu su umeme. 11 Mabuka shi tize tigeme barki iriba irumim, icukunu anyimo a shi me, barkiiriba irum ishime i myinca. 12 Ubukaum anime, iwu usu ace ashime kasimime sa wuna usu ushi. 13Uye mazome unu su, sa utaki ugeme ba, kasiunu ma nya nice nume barki aroniame ba. 14 Shi wani aroni am ingi yawuza imumbe sa ma buka shi. 15 Idaka guna shi arere ba, urere mada rusame umum besa una kura ame ma wuza ba, barki anime ma guna shi aroni,barki imum sa ma kuna ahira aco um,buka shi. 16 Azo shi wani ya zaukamba, mi mani ma zauka shi barki idusaika nyoza ahana, timum tishi me ticukuno anime; Ibinani imum besa idiiki ahira aco anyimo aniza num, manya shi. 17 Timum ti geme inboshi,barki iwusu acece ahi. 18 Ingi unee waga shi, urusa ni wa mu gami udukugami shi. 19 Da anu nee wani shi, neeuda wuna usu um, barki sa shi anunee wani ba, barki sa shi zauka shianyimo unee, ine ini yawuna uneewaga shi. 20 Ringi tize me sa ma bukashi, urere mada teki me una kura ameba, ingi wa yomom wada yomi kunnatishi me. 21 Wadi wuzi shi timumtigino me vat, barki niza num, barkiwada rusa desama tumamba. 22Barkima eh in bukuwe tizeba, wada madiniba ana me wazo we ini mum ibukabawa mu wuza imum izenzen. 23 De sa

ma gami ma game aco am. 24Barki dama wuzi timum sa da uye ma wuzi ba,ahira aweme, wada zo we ini mumuizenzen ba; Ana me wa iram, wakuruna ga mi ubata aco ume. 25Ya cukunoanime barki a myinca tize ta Aseresa a nyetika, wagu mi sarki iri imum.26 Uganiya sa unu benki ma aye desaidi tumi shini urusu ahira aco bibebika dure desa ma suso ahira aco,madi bezi shi mi. 27 Shi idi rusum,barki sa izi nan mi dati utuba.

Bikoro bu kirau inni tasi1 Ma buka shi ti mumum tigeme

kati awu shi iri zizi. 2 Adi suso shiayimo udenge unonzo Asere, ane aniuganiya u eze sa kasi mazinu wuzaAsere katuma kani. 3 Wadi wuza ti-mummum tigino me, barki wa rusame aco me ba wda rusa mi ba. Tizetigino me sa ma buka shi, barki inkauganiya uwe me wa eye, irusin weikuri irusi ma buka ski. 4 Timumumtigino me daki ma buki shi dati utubaba, barki mazi nigo me na shi. 5 Aname in haka uhana ahira sa ma tumamini, anyimo ashi me daki uye maikom uhaza abani? 6 A ani barki sama buka shi tize, muriba mushi macorzino me. 7 A ani inboo shi kadure;ya wuna uri in dusa inka da ma dusaba, unu benki mada aye ahira ashiba inka ma dusa idi ka tuburko shime. 8 Me sa ma eze, uganiya sa maaye madi karti uwuza imum izenzenanyimo unee in kadure. 9Asese imumizenzen, barki sa da wa nya muribaahir am ba. 10 Ahira a kadure barkisa ma hana ahira aco, ida ka iramba. 11 Ahira uzatu urusa, barka saanya ugomo unee ugeme uzatu rusa.12 Izinu kasu utize sa idi boo shi idakiirusi tini ana ba. 13 Uganiya sa me,bibe bikadure ba aye, bidi tarsa in-shi vat anyimo akadure; Bi da rizoinice nume ba ibinani imum be sama kunna ine ini madi buki, madibuki shi imumbe sa i eze. 14 Madinonzikom; anyimo imum im madikabi, ma buki shi. 15 Ibinani imumvat sa aco mazini, im ini barki aneani ma buka, anyimo im ini makabsa

UyuhanaBikorobukirau inni tasi:16105UyuhanaBikorobukirau inni sunare:14madi boosgi. 16Uganiyau eze cingilin,ida ka ira ni miba, inka adandank-ino cingilin, ikuri irim. 17 Aye any-imo ahana akatuma kameme wa guacece aweme, nyaninima gusan duruanime adandandankino cigilin, idakur irimmba; inka kuri adandankinoidi kuri irim barki in haka uhana ahiraaco? 18Wa kuri wagu, nyanini ma booanime ika adndankino cingikin? Tin-taduru imummesamazinuboomeba.19 Yeso ma rusi wa nyara wa iki me,magun we, izini igino acece shi imumbesama boo, iki adandankino cingilinida ka irani ba. 20 Kadure, kadure, ingusa shi idi shi i mu ruba mushi mudi bezi, unee udi wuzi aburu arum;mu riba mu shi mudi bezi, ubeziuriba mushi udi kuri muriba murum.21Uganiya sa uneh madi zini jasi uyomadi zini riba abiti barki uganiya umwa ate; ugana sa vana ma suru madaringi me ijasi sa wuza ba, barki iribairum ivana sa ayo anyimo unee. 22 Shianame izinmurubamu bit aname idikuri in iri shi, muriba mushi me tumi,muriba murum mushi me ibina iraniba. 23Anyimo uwui uginome ida nimiiri imum ba, kadure kadure ingusa shiinka ya iko ko nyanini ahira aco madinya shi anyimo aniza num. 24 Dakiya mu iko iri imum anyimo anza numbai nyara ni idi kabi, barki iriba irumishime imyinca. 25 Timumum ti gi-nome ma booshi unu basa uganiya ueze sa adaka buka shi tize unu bataba, indi nya shi abanga aco kandavima kunna . 26 Anyimo uwui uginomeidi nyari imum anyimo aniza num,da ma gu nan shi idi wu biringaraahira aco bark shi ba. 27Aco me inicenume ma zinu su ushi, barki sa yawuna usu um ya hem ma suro ahiraaco. 28 Ma suro anyimo aco, ma bikianyimo ahira izinu ceki unee in hanaahira aco. 29Ahana akatuma kamemewagu ane ani, ana ani ya poko tizeazo ubasa uni uzin ba. Ana me tarusa urusa timumum vat, uda nyarawe uye ma iki we ba; 30 Ana me taurusa wa suro ahira Asere. 31 Yesoma kabirka we, magu ana me ya kaba

Asere? 32 Irani uganiya u eze, wa muaye idi sa mara konda vi madi tarsiume idi cekum isisis im; azomi isis imini ba, acomazi nanmi. 33Mabuka shitimumum tigeme barki anyimo am yakem utoto umu riba, anyimo unee yazito ana me wuza mu riba mu rum,unee vat um uni.

Bikoro bu kirau innisunare1 Tize tiginome sa Yesoma bukima

yeze aje asesere magu, ugomo Asere,uganiya wa aye; Nonziko vana uweme, barki vana me ma nonzikowe.2 Barki wa nyame timumum unu hemiriba ibinani ande sa wa nyame, manyawe urai uhana umara unee. 3Uraiuhana umara unee uni, wa rusiweugomo Asere isiswe, una kadure nandesa ma tumam Yeso. 4Ma nonzoweunee, uganiya sa ma myinca katumasa nyam uwuzame. 5 Ana me aco,nonziko inice nuweme nan nurusa saizin nan huu unee uda sarki uwuna.6Ma bezi niza nuwe me ahira anu agesa wa nyam anyimo unee; anu awewani wanyam we; wa tarsi tize tuweme. 7Anawa rusa ibinani imumvat sawanya ya suru ahira awe ani. 8 Ibinaniitize sa wa nyam, ma nya we, wa kabawa rusa unu guna ma suro anyimoawe ani, wa kuru wa hem hamani watumam. 9 Ingi ma wuna we birigara,azo ma wuna unee ini biringara ba,barki ande sa wa nyami awe wano.10 Ibinani imum besa izi im iwe ini,imum iwe im ini anozikom anyimoini. 11 Uhana aje indaka zom anyimounee ba, mi in haza ahira aweme.Ugomo Asere ulau, rusan we anyimoaniza nuwe me sa nyam, barki wacukuno a inde kasi haru. 12 Uganiyasa inze nan we, ma nonzowe anyimoaniza nuwe me sa wa nyam; Ma tarsiunwe, ko unu inde anyimo awe damahune me ba, se de sa ma curnome,barki tize ta Asere ta myinca. 13 Aname in ahira ashime; Tize tigeme izinuboo me anyimo unee, bzrki wa kemiriba irum im imyinca muruba muweme. 14 Ma nya we tize tuwe me;Unee wa g we barki we azo anu nee

UyuhanaBikorobukirau inni sunare:15106UyuhanaBikorobukirau inniwotatari:21waniba, aneni mi azo unu nee maniba. 15 Inda wuzam biringara uziki weanyimo unee ba, biringara bum uhariwe nan imum ibur. 16 Azo we anuunee wani ba, ane ani me azo unu neemani ba. 17Kpicuwe anyimo akadure;Tize tuwe me tine tini kadure. 18 Kasisa wa tumum anyimo unee, ane anima tumuwe anyimo unee. 19Barki wewani izinu kpico unice num, barki wewa kpici ace awe me in kadure. 20Azobarki agino ana cas inzi biringaraba, barki anagino sa wa nya kadureahira am ahira boo utize tuwe me.21Barki we vat wa cukuno a inde; Kasihuu aco, ura anyimo am, me anyimoawe, barki we wa cukuno anyimo aru;Barki unee u hem hamani wa tumam.22 Ni nonzo sa wa nyam, ma nya we;Barki wa cukuno a inde kasi harunainde wani. 23 Mi anyimo awe, huuanyimo am, bark wa cukuno a indekan, barki unee urusi wa tumam, wawuna usu uwe wa kuru wa hem in mi.24 Aco, ande sa wa nyam, in nyara wacukuno ahira sa irani, nigome nanmi;Barki wa iri ninonzo num, sawa nyamwa wu usu um ada amu tuba unee ba.25 Aco unu bursa, unee urusa we ba;Mi in rusa we, ana geme wa rusa watumam. 26Ma bezi we niza nuwe me,idi bizizi nini, barki usu uge besa wabezum ucukuno anyimo awe me, mianyimo awe.

Bikoro bu kirau inniwotatari1 Sa Yeso ma mara ubo utize tigino

me, masuri nan nanu tarsa umemeu hana a urewatu ukdoron ahira saurei ubene ura'ani, makuri maribenan anu tarsa umeme. 2 Yahudade sa Yeso mahazi zi nan anu tarsaumeme. 3 Yahudi, maziki anani karanini kono u suro anu adang akatuma,nan nanu bezi urusa, nan nanu gun-guzuno. We ē ahira me, wa intamafitila, nanmatoci nan turun ga tinikono. 4 Sa Yeso sama rusa vat mumbesa ikem zimema hanna je, magunwe,“Aveni inyara me.” 5 Wa kabirka mewagu, “Yeso unu nazaret” Yeso ma-gun we, “mimani” yahudawa mauri,

desa ma witime, maturi nan ana nikara nini kono. 6 Sama gunan we,“mmani” wakuri inna dumo, wariziadizi. 7 Makuri ma ikkiwe, “aveniinyar?” wagu, “Yeso unanu nazere.”8 Yesommakabirka, “mabuka shi agimimani inki mimani i nyara, cekinianigino wadu sa.” 9 Igino barki tizesa ma buka timyinca, “a nyimo andesa wa nyam, da uni inde ma hunnema ba.” 10 Simon desa agusan mebitrus, barki sama inta uvira, mahupimakoriko unu udanga, makari meutui utari tinare, niza ni nume ma-likus. 11 Yeso magu in bitrus, kurzouvira uweme upanu, inda sam nu riresa acoo ma nyam ba? 12 Anani karainini kono sa hafsam nan nanu irauma yahudawa, wa miki Yeso watirzeme. 13 U tuba wadusan me ahirahanana, barki me kumara ku kayafakuni, ugebe sa me mani unu katumaka dang aniwe ni ginome. 14 Kayafamani ma gamirka mayahudawa tize,agi itekuwe unu inde ma wi barkianu. 15 Simon nan Bitrus matarsaYeso, ane ani uye unu tarsa umemema wu unu tarsa ugino me unu dangmema rusame, maribe uhana anyimoani kubu nu nu u dang me nan Yose.16 Ba bitrus maton no amatara manatukumme unu inde anyimo anu tarsasa unu u dang me ma sa rusa me masuri, mawuzi tize nan nune me sa turiinnu be ana tukumme anime madukuriben in Bitrus . 17Akem kuca kunu beana katuma me ku gun bitrus, “Hudaura nyimo anu tarsa unu geme ba?”magu “in zoom anyimo.” 18 Avarinan nanu tonzino ana katuma udengaAsere waturi ahira me, wa hure tinetura wazin nu kunna din-din, barkiazin ti wui. Bitrus maturi ni gomenan we innu kunna utum. 19 Unakatuma kadang ma iki Yeso abangaanu tarsa umeme nan nu dungaraumeme. 20 Yeso ma k abirka me,mabuka une tize kwas. Musa udan-gara mae ati denge ta Asere ahirasa vat mayahudawa magun na. Dakimabuka iremumni hum ziba. 21Barkinyani u igizom ni? igizo ande sawakun nan azesere imum be sama

UyuhanaBikorobukirau inniwotatari:22107UyuhanaBikorobu inno areuzatuinde:11buka, we warusa imum be sama buka.22 Sa Yeso mabuka anime, uye any-imo a nu ira sa turi ahira me makumi, Yeso yace, “uzinmnumkadureunu dang ukatuma anime.” 23 Yesoma kabirka me magu, “imma bukaimumu iburu, abuki imbe urusa anuawe wani nan ana katuma kadangwawitowe atari tum” “nyani wawuza?” 24 Ba hanana ma tumi adusanYeso barki akatirame ahira akayafauna katuma kadang. 25 Simon Bitrusmaturi innu kunna u tum. Anumewagun me, “aco hume cangin dakiura anyimo anu tarsa ume meba?”bama wuma tara magu, “mm'mm,inra anyimo ba.” 26Uye anyimo arereunu dang uka tumame, uhenu udebesa Bitrus ma yorime utui magu, “acodakima irawenigomenanme anyimoubene ba?” 27 Bitrus makuri mawumatara, sisi a hira me bigoro bi runo.28 U zika ahira kayafa mahan Yesoahira anu zauka. (Gwanna). Ni si-sizo ini usahira, we ace aweme dakiwaribe ani kubu nu gwamname ba,kati wa cari ace awe ni wadiri areujibi uhangirka. 29 Ba Bitrus masuriuhana ahira awe magu, “iya umumini inzin nu bome ahira unu ginome?”30 Ba wa kabirka wagu, ingusi unugino me da mawuza iri mum ba, nyani ida wu na ti entize tume ahiraawe. 31 Bilatus magun we, “Dussaniimmesisi ishi ni, ka gbarani usuro uwesi utize tishi” Ba mayahudawa wagun me, daki tabari tuhu tize ahirauye ba. 32Abuki anime barki amyincatize me sa Yeso wuzi, ige saya beziusasana iwono sa madi wuzi. 33 BaBitrus makuri maribe ani kubu nucawamna, matiti Yesomagunme, “huugomo umayahudawa mani?” 34Yesomakabirka, “igino me ubuka uwe uni,nani aye wani wabukam anime ahiraa we?” 35 Bilatus makabirka, “midaki uyahudawa wa mani ba, naniani?” 36 Yeso makabirka, tigomo tumdaki tu nee ugeme tini ba. Dagusitigomo tum tu nee ugeme uni areream wada wuza nikono barki kati az-izin ahira ama yahudawa iye tigomo

tum da ki a ban na ani tirani ba.37 Ba bilatus magun me, “ana a senkehu ugomo mani?” Yeso makabirka,gussi be sawa buka mi ugomo mani.Barki a bi nyobigino bini ayom, nanbarki a' anime ma ē anyimo unee, innya urusa akadure. Koya unu hemin kadure make makunna ni myirannum.” 38 Bilatus magun me, “nyanikadure?” sa ma buka anime, makurimasuri ahira ama yahudawa magunwe, “mi daki ma kem un uge me innaburi ba. 39 Shi dei inmhira izin ure utanda u ni, inki u idi ukafa wa wuna,in kini shi unu u inde. Aname inyarain ceki shi ugomo uma yahudawa?”40Wa kuri wa ziki ukaruwa innu gusa“mm-mm, daki unu gino ba, senkeaceki barabas” barabas me mā ukarimani.

Bikoro bu inno areuzatuinde1 Bilatus ma cobi Yeso. 2 Ana

nikara nini kono wa ririko Yeso ni'erenikana anice, wa soki me tirunga titigomo. 3Wa ē ahira ame wa gu “Asereakinkiwe ivai, ugomo aYahudawa, wakumi me. 4 Bilatus makuri ma suriamatara ma gun we “Ira ni, indi ēshi unu nume bati irusi daki makemme ina yari ba. 5 Yeso ma suri, inni'ere nikana nan tirunga titi gomo.Bilatus ma gu “Unu me ba”. 6 Anadandang akatuma ka Asere nan anuira sa wa ira Yeso, wa tunguno tihunuunu gusa “Gankirka nime, gankirkanime” Bilatus ma gun we “Zikini mei gankirka, daki makem me ina buriba”. 7 A Yahudawa wa gun me “Tizintini kubu mabari iwano barki sa mazika nice nume vana Asere”. 8 SaBilatus ma kunna tize tigeno biyaubimeke kang. 9 Ma kuri maribe anikuba nu gomna ma gun Yeso, “Abaniwa suron?” daki Yeso ma kabirka meba. 10 Bilatus ma gun me “Uda bukame tize ba? uta we inzin nikara saindi cekiwe nan ingankirka we ba?11 Yeso makabirka me, “Uzo we inuru bari anice num ba, ingi daki anyawe ahira Asere ba, barki anime

UyuhanaBikorobu inno areuzatuinde:12108UyuhanaBikorobu inno areuzatuinde:38de sa ma ayen mi ahira aweme me-mani unu cara abanga adang”. 12 SaBilatus makumna anime ma nyariuguna aceki me, ma Yahudawa wayeze anyiran wa gu “Ingi wa ceki unuugeme uzo we uroni ukarsa ba, vatde sa ma kurzo nice nume ugomo,ma cara Kaisar”. 13 Sa Bilatus makunna tize tuwe me ma susso Yesoamatara ma cukuno ukpunku umemeaba sa atisa “Ukpunka unu kubu” intiYahudawa “Gabbata”. 14 Aroni gi-nome azin inabanga u idin keterewa,in na zumo utasi ani, inna tii uwui,Bilatus ma gun ma Yahudawa me“Kabani ugomo ushi me”. 15 Watunguno tihunu, ca adusan me, caadusan me, aka gankirka me, Bila-tus ma gun we “Ingankirka ugomoushi me?” anu adangdang akatumawa gu “Ti zon duru unu gomo babancen kaisar”. 16 Bilatus ma nyaweYeso waka gankirka me. 17 Wa du-san Yeso, ma suri unu cira ukunteugankirka uhana ahirame sa agusanu Golgota inti Yahudawa (Golgota).18Wa gankirka Yeso ahirame, nan areanu ware, uye atari tinanre uye ataritinangure, Yeso atii awe. 19 Bilatusma nyertike ure u'ira asesere ukuntiugankirka me, “Yeso unanu Nazaratugomo ayanhu dawa”. 20 A yahu-dawa gbardang wa aki wahiri i uhorime barki ahirame sa a gankirka menara upuru uni pin. Ihori me awuzainti Yahudawa, ti Romawa nan ti he-lenanci. 21 Ana dangdang akatumaka Asere kama Yhudawa wa gun Bi-latus, kati unyertike agi ugomo waYahudawa ba, guna unu ugeme maguna “mimani ugomowaYahudawa”.22Bilatus makabirka “Imumme sa manyertike mamu nyertike”. 23 Sa ananikara nini kono wa genkirka Yeso,wa jani udibi umeme kani kanazi,kondi vi in ume upori, nan u-alkebba.U-alkebba me sarki adusa abara nazame utuno ana dizzi. 24Wa gun nacece,“Kati tijanika u-alkebba me ba, caazauka a iri de sa madi ree unu,a wuzi anime bati amyinca tize taAsere sa ta guna “Wa hara acece awe

udibi um, wa kuri wa rekki uzanka aalkebba am. 25 Ana nini kara konowa wuzi timum tigeno me. A ino aYeso, nan uhenume, nan Maryamuunee u Kilofas, nan Maryamu Maga-daliya Anee ageme wa turi mamu nanugakirka u Yeso. 26 Sa Yeso ma iraa ino umeme nan unu tarsa umemesa ma hem inme wa turi mamu nannacece, ma gu “Unee uge, ira vanauweme”. 27Ma gun unu tarsa umeme“Ira a ino uweme” ugeno uganiya meunu tarsa umeme ma ziki me uhanaukura ame. 28 Abini me Yeso, barkisa ma russa kondi nyani ya mara,batti amyincikina tize ta Asere, magu “In kunna niwee nimei. 29 Anikira nuwe me aduku myinca niruuin mei ma innabi ma gbarrara, wajonbi usoso anyumo amei ma innabimagbarrara me wa tirzizi ubuinanwa witti wawu me anyo. 30 Sa Yesoma simbiko mei magbarrara me, magu “A mara” ma tungurko nice adizima ceki bibe bumeme. 31 Abini mea Yahudawa, barki uwui ubi bara-bara bini, kati aceki mukizi muweme ugankirka uwui wa sabar u'ē ba(barki asabar ueui uni uhuma), watirri Bilatus tari agi mapussi tibunatuwe me ma tuzo we. 32 Ana nikaranini kowo wa ē wa pussi tubuna yubame nan tunu-tarsa me sa agankirkawe nan Yeso. 33 Sa wa aye ahira aYeso wa kem manu wono, abini medakki wa pussa tibuna tumeme ba.34Vattin anime unu inde anyumo ananikara nini k) no ma tummi niparanumeme inni gbinnan, maye nan meimasuri dibe-dibe. 35 De sa ma iraanime, ma cukuno unu imo amaru,u impo amaru ukadundura, ma russiimumme sa ma buka kadundura kanibati shima ihem. 36 Ya wuna animebatti anyenca tize ta Asere, “Adapurrame ni uboo ni inde anyumoa'uboo ameme ba. 37 A tiri tize taAsere ta guna “Wadi hiri me de sawaa tummi me”. 38 Sa awuza timumtigeme, Isuba una nu Arimatiya, de sama raa anyumo anu tarsa u Yesomani(Nihunzi barki biyau bima Yahudawa)ma iki Bilatus battima ziki ikizi i Yeso.

Uyuhana Bikoro bu inno are uzatuinde:39 109 Uyuhana Bikoro bu inno are:28Bilatusma nyame, Isubuma ēma zikiikizi me. 39 Nikodimo ma ē cangi, desa maa tubi u aye ahira a Yeso in niye,ma ēn unu mai uman ununya umurnan al-ul ugittak wa ino'ukirau. 40Waziki ikizi i Yeso wawu umalti ulubu-lubu nan umai unya uman me uginome, bati wa vatti rep nan utanda waYahudawa. 41 A hira me sa agankirkamen uruu ubene wa rani, icau isoo yarani anyumo uruu me igebe sa dakiamu wuna iren ba. 42 Sa ya cukunouwui ubi bara-bara ba Yahudawa uni,icau me ya raa manu, wa dusa wawuYeso anyumo me.

Bikoro bu inno are1 Nisisizo unu wui utuba anyimo

tiye usunare. Da hira amu sanaba,Maryamu madalin wa ē ahira icawme wa iri nipo me atuburko nini.2Madusa unu sumuhana ahira Simondesa agusin me Bitrus nan uye unuutarsa u Yeso de sa Yeso ma hem inme, ma gun we, “Azika Asere aro meanyimo iaw me, tidi tan duru ahirame sa aka nata meni”. 3 Bitrus nanunu utarsa u Yesowe suri, wa hā ahiraicaw me. 4Wadusa unu sum vat uwe,unu utarsa u Yeso ma sumi ganganma ciki Bitrus me ma tubi ubiki ahiraicawme. 5Sama gunkuno anyimome,ma irimapurimemani, dama iribeba.6 Sa Bitrus ma aye adumo ameme maribe anyimo icaw me, ma iri mapurimani ma rari ahirame. 7 Nan tirungasa ta ra ani cē numeme. Da tazinan mapuri me ahira ba ta rabi anikira. 8 Unu utarsa u Yeso, de samatubi uhana icau me me cangi maribe, ma iri ma hem. 9 Barki uganiyaugino da wa mu tinka tizze me ba,agi uhira urani ingi a wono. 10 Abinime anu utarsa u Yeso wa kuri akura.11Maryamu ma turi a matara u watuicaw me ina sō, sa ma sō magunkunoanyimo icawme. 12Ma iri ibe ika duraka Asere ana wa rē ni ti runga tirumwa ciki, uye u watu unice uye uwatutibuna ahira me sa anati Yeso meni.13 Wa gun Maryamu, “Unu, nyaniniuzinasoni?” ma gun we, “Barki wa

zikam Asere, in da risam ahira me sawa hanan me”. 14 Sa ma guna anime,ma gamirka ma iri Yeso maturi abinime, me dama rusi agi Yeso mani ba.15Yesomagunme, “Unē, nyanini uzinnasoni? aveni u nyara?” ma gusiagi unu uhira a hira mani, ma gunme, “Unakura, ingi haman wa zikame, bukam ahira sa wa hanan inme,indi ka zika me. 16 Yeso ma gun me,“Maryamu” magamirka, ma gun meinti ibiriniyawa, “Rabboni” (agi unuudungara). 17 Yeso ma gun me, “Katiudurumba, barki da mamu nyeni ahira acu am ba, dusa ahira anu henuum u gun we agi in haza ahira acuam nan ka acu uweme, Asere am nanaweme”. 18 Maryamu madalin ma ēma gun in na nu utarsa u Yeso, “maira Asere, “Manno ma gunan in mi.19 Unu ganiya uwunjuro, uwui utubaanyimo tiye usunare, anatukum ahi-rasa anu tarsa u Yeso wa rani, a inpibarki biyau ba ayahudawa, Yeso maē ma tunno ati awe magun in we,“Iriba ishi iwu irum”. 20 Sa ma gunaanime, ma bezi we tari tumeme. anuutarsa umeme wa wuzi uriba irum sawa iri me. 21 Yeso ma kuri magunwe, “Iriba ishi iwu irum, kasi sa acuma tumam, mima matuma shi”. 22 SaYeso ma guna ani me, ma hure wamagu, “Kabani bibe biriri”. 23 Desama wuza shi imummu iburi, cekinime adi cekishi, ingi ya inko adi inkishini cangi. 24 Toma, uye anyimo anukirau in wa re de sa agusin me vanaibari, mazinan we ba uganiya sa Yesoma ē. 25 Unu utarsa u Yeso uginomema magun me, “Ta ira Yeso”. Magun we,”Sede ma ira ni hara sa nira atari tu meme sa a kutiku men,indi ku hemi. 26 Sa tiye uwititari taaki anu utarsa u Yeso wa raa anyimoakura, Toma ma zinan we, tina tikumti inpino, wadusa wa iri Yeso anyimoaweme, magu, “Iriba ishi irummi”.27 Abini me magun in Toma, “Bikiabame in nibo nuweme u iri tari tum,biki u wu nibo nuwem anyimo tihara.Kati ucukuno unu zatu me uhemzi”.28 Toma makabirka magun me,”Asere

Uyuhana Bikoro bu inno are:29 110 Uyuhana Bikoro bu inno are inni inde:25Asere am”. 29 Yeso ma gun me, bark-isa wairam, wadiku hem inmi. 30Yesoma wuzi timumum sas-sas aje anuutarsa umeme, igebe sa da ayetiki iniabame ba. 31 Sede a Yetirke anime,barki i inki a muriba Yeso mani, vanaAsere, ahira u inko amuribamushi idikem uvengize anyimo niza numeme.

Bikoro bu inno are inniinde1 Sa imumu igino me ya aka, Yeso

makuri ma bezi nice numeme ahiraanu utarsa umeme ukure a urabatibariya. Tibariya, A' ani ma bezinice numeme. 2 Simon sa gusi meBitrus ma rani na toma desa agusime bi bari. Nataliya uwatu uakanaugalili, vana uzabadi, nan unu tarsau Yeso warē. 3 Simon sa agusi meBitrus ma gun we, “in haza umisiicere” “wagun me, “haru cangi, tiditarsi we.” wa hā waka ribe uzirigi, dawamiki imumbe vat niyēme. 4Animeahira sana, Yesomatunno ani kira anuutarsa umeme da wa rusi agi Yesomani maziba. 5 Sa Yeso magu nanin we, “iyani i zoshi in ire imumarebaa” wagun me, “muh.” 6 Ma gunwe, “vingini ikali ishime uwatu utaritinare idi mesi ire.” wa dusa wa rekiikali u watu me da wa guna uhungukoba barki ugbardan icere me. 7Unuutarsa u Yeso sa Yeso ma hem inme, magun in Bitrus, “Asere mani” sasimon sa gusa mu saki tirunga(barkimazi myenpere), maka rizo anyimouraba udangang. 8 Uye um utarsa uYeso maribi izirigi me (barki da wazi pit ba, kasi umiki kanu akure areu hana aseseri). Wa hunuko ikati megbem in ceri. 9 Sa wa suri matara, wairi in ene nura ini cere asererime, nanuborodi. 10 Yeso ma gun nwe, “ayeniin ire icere sa ya mesi.” 11 Simon saagusi me bitrus ma hā maka hungukoikali me a matara, gbem ini cere inua ino kirau ina kuri ucibi in ana taru(153). Vat unu gbardan icere me deikali me ya janikaba. 12 Yeso magunnwe, “aye reni imumare” anyimo anutarsa umeme ba desa mawu iriba ihu

sa madi iki me iri mum, “hō aweni?”wa rusi Aere mani. 13 Yeso ma ē,ma ziki uborodi me, ma nyiziwe nanicere me. 14U taru wa zigino me Yesoma bezzi nice nu meme ahira anuutarsa umeme sa ma hiri anyimo aniwono. 15Sa wamara are imu are, Yesomagun in simon desa agusame bitrus,“simon vavna uyohana wa hem in mianime?” Bitrus magun me, “Asere, urusamahem in hu, “Yesomagunme,”hiram itam in”. 16 Ma kuri magunna ukure, “simon vana u yohana wahem inmi?” bitrus magunme, “Asereurusama hem in hu” Yesomagunme,“hiram itam im”. 17 Ma kuri ma ikime uturu, “simon vana u yohanna wahem in mi?” bitrus ma kunna iribabarki Yeso ma iko me kataru “agi wahem in me?” magun me, “Asere”urusa imum vati, irusa ma hem in hu,“Haram itam in.” 18 Kadure, kadurein boo shi, datti ya zi cincin, ya rusiu inbizo aceshi i hazi ahira sa i nyarasa ya una, iki witi tari tishi, aye wasosi shi tirunga wa kuri wa hazin inshi ati hirame sa i nyara uhazamani.”19 Yeso mabuki anime barki ma beziBitrus usandi iwono sa madi wuzi manonzo Asere, sa ma buka anime, ma-gun Bitrus tarsam. 20 Bitrus maga-mirka ma iri un utarsa sa Yeos mahem in mē ma tarsa we. Desa ma hib-ina abigiri bi' Yeso uganiya ugino mesa magu, “Asere aveni madi gahu?”21Sa bitrus ma ira animemagun Yeso,“Asere, nyanini unu ugino madi wu?”22 Yeso magun me, “Ingi in nyarama cukuno ma bem in zē nyaninimei maweni? Tarsam.” 23 Tize tigeme taha ahira ani henu agi, unuutarsa uYeso uginomemadawonoba.Yeso dama gun Bitrus, unu utarsa uYeso ugino mada wononba. A' anime,“ingi magun nan me macukuno in ēnyanini mei maweni?” 24 Unu ugemani unu utarsa um sa ira imumigeme. Desa ma yetiki, ta hem mikadure kameme. 25 Timumum ti ranigbardan sa Yeso ma wuzi, dagi ayetikivat imumme ka i' inde in boo shi, nanni unē uda zika me vat imumbe sa ayetiki.

Katuma Bikoro bi Tuba:1 111 Katuma Bikoro bu Kure:4

Katuma1 Uyettike utakarda utuba sa maa

nya, Tiyofilus maa buki. 2Vat abangaakatuma ka yeso, yeso maa tubisi ka-tuma ku dungura uwiyi ukaba umemeudi ku. A dungurka una ubi be biriria tari ta anu tize ta asere sa azauka.3 Sa ma marii uzito me ya akaa ma eninice nimeme u huma daki ire imumya kem ma ba 4 Uganiya sa ma zinni'ori nan we ma gbarika we kati waceki Ujarusalem ba, ca wa be u'inkoutize ta coo abanga ugu ana, ya kunaya kuna ahira am. 5 Yohana anu inmei shi adi zorso in bibe biririin yecingili sa ti eze. 6 Uganiya sa wagurna vat, wa iki me “vanaa asereuganiya uge uni udi buri anu tarsaAsere anyimo israila me.” 7 Ma gunwe, azo ka tuma kashi kani ba irusiuganiya nan uwuyi aco mani unurusauwuyi uginome. 8 Shi idi kabi nikara,ingi bibe biriri ba aye shi idi cukunoaje am. Ujarusalem u hana Ujidiyananu samariya uhana ibinani unee.9 Uganiya sa vanaa Asere ma buki timum tige me, uganiya sa wa zi unuhira asesere, wadusa wa iri ma hirawadusa aseser niwiri ni dusa ni inpime daki wa ira me ba. 10 Sa wa rikiaje aseser wazi unu hira ume u dusau meme wa dusa are anu wa re inturunga tirum pert wa turi ani kira niwe me. 11Wa gun we, “shi anu ugalili,nyanini ya tonno aba me izi hira as-eser me? Yesu ugeme sa ma dusaaseser madi kuri ma ze, gusi u dusasa ya inu dusa me.” 12 Wa dusa wakuri uhanaUjarusalemuhana ani pooni olives, nazi mamu nan Ujarusalem,tanume ta zi unuwui Asabar ani. 13Sawa biki wa nyene ahira ati gura anazaa. Ahira sa wa ciki ni wazi Bitrus,Andrawus, Toma, Bartatimawus, Si-mon, Matiyu, Yakubu ussam u Alfa-sus, Simon una biyau ba asere nanYahuda vanaa u Yakubu. 14 Wa guriace awemewa cukuno a inde a nyimou wuza birigara. Wazi nigo me nan

ane; Maryamu a'ino a Yesu nan anuhenu umeme. 15Anyimo ati ye ti ginome Bitrus ma hiri ma atii ani henu,wazi a'ino ukirau nan na akue are(120), ma gu. 16 “Nihenu, kadure kanita Asere ti myinca, sa bibe biriri babuki tize usuro anyo a Dauda abangaa Yahudawa, desa ma nya Yesu atarita desa wa meki me.” 17 Barki, mazinigo me nan haru ma kabi ukalumutanda uka tuma ka Asere.” 18 Aname unu ugeme ma kpi uru ini mumme sa ma kem ahira a katuma kaburi sa ma wuzi, abi ni me ani marizimawi ni, nipum me ni wici, tini meti kponko amatara. 19 Ya cukuno unurusa ahira anu me sa wa ciki any-imo Urshalima vat, wa dusa wa inkiniza na hira me in nilem niwe me,“Akeldama,” ya cukuno uru umaye.20 Anyettike anyimo u zabura; na urume ucukuno ani me, kati aceki uyema cukuno anyimo me ba. Na acekiuye ma ziki katuma ka meme. 21 Idiwu rii desa madi ziki katuma me, macukuno a nyimo anu sa ma tarsi vatnan uganiya sa Yesu ma zi nigomenanharu. 22Uzika uganiya uzorsoUy-ohana, uhana uwui sa aziki me ahiraaru, ca ma cukuno ukalum iwono nanuhira umeme. 23 Wa dusa wa rekianu wa re aje; Yusufu sa atisa meBarnaba akuri atisa me Justus we nanMathias. 24 Wa wuzi birigara wagu,“ugomo Asere sa u rusa mu ruba manabu vat, bezi duru desa tidi zaukaanyimo anu wa re wa geme.” 25 Sa mamadi cukuno udura uwe me; anyimoatuma kawe me. ma cukuno ahiraa yuhuda me sa ma wuzi ugbas me.26 Ba wa dusa rezi uzauka, ba urizi ininice ni Mathias, madusa macukunoanyimo ana tarsa uYesu ukirau nanu'inde ugino me.

Bikoro bu Kure1 Unu uwui Ufentacus wa eh vat

uwe wa orno a hira inde. 2 Wa dusawa kunna u gumurka u ire mu gusi nipupur ni dusa ni myina a kura me sacikini. 3 Are myiran kasi urah a harz-ina, atu, ani ceh ni konda avi anyimoa we me. 4 Wa myica in bibe bi riri

Katuma Bikoro bu Kure:5 112 Katuma Bikoro bu Kure:40vat uwe wa tunguno u boo a myiranme sa a harsi we ni. 5Ayimo urishlimaare a yahudawa rani anu. tarsa Asere,ko da ba anyimo uneh. 6 Sa wa kunnaugumurka ugino me, vat nigoru nanu me orno ahira a inde barki wa koa vi ma zin in tize in ni myiran nume. 7 Imum me i cukuno we i bosautize, wnagu,' kadura, na vat u wemesawa zin tize ti gemeda anuuGalatiyawani ba. 8Aneni ti kunna weh, kondavi ma boo nyiran na hira me sa ayomeni. 9 Haru be anu, ufaritiya, wananu Elamawanan anuUbagadazawananu Uyahudiya, wan anu Fantus nanAsiya. 10 Nan anu Firijiya, wan anuBanfiliya, nan anu Nasar, nan adesawa ra ati kira ti Kurane a mayangamu Libiya, nan na genu sa wa suriUroma,maYahudawa ande sawa ribeati Yahudanci. 11 Makaritawa wanma Larabawa vat ta kuna we wa zinunu boo abanga Asre inti lem ti ti pinturu. 12 Vat uwe biyau ba mekibwe,wa gusi acece nyanini ya zige me.13 Aye wa wuzi ni basa wa gu,” wasa ubere uni. 14 Bitrus ma hiri matunno anu ukirau unu inde, ma nyezeni myira, magu we,” Anu yahudiyanan a de sawa ra aUrushalima, rusaniimum igeme, rikani titui a tize tum.15 Ana geme dawa sa ubere ba kasi uhira ushi me. 16 Imum be sa Yowelma gu. 17 Asere a gu, indi wuu bibe bi riri a nyimo anabu vat, ahanawan na ruma vat wadi buu tize tum,i nyani i shi me wadi iri imumu i gesa wa mu ira ba, Cukoro wadi wuzi tiro. 18 A tiye ti geme indi wu we bibe biriri wadi buu imum sa i eze ajearu. 19 Indi bezi we imum idandangya sesere wani ige sa ira adizi, maye,urah, matum wan mu cingo. 20 Zuwuiudi gamirka ucukuno Maree, Upehuhana Maye, Uwui Ogomo Asere ukueh, uwui udang u gino me. 21 Abineani koda avi madi wuzi biringara any-imo aniza na Asere unu bura uru.22 Anu Isaraila, kuna ni, Yesu unuUnazarat, de sa Asere a nya shi barkiuhem ume, ahira imum idang wanimum i busa itize sa ma wuzi anyimo

a shi me, kasi urusa ushi me. 23 Yesuugino me Aserea nya shi me unu rusaume shi igankirkame utiti, a tari tanuzatu urusa Asere. 24 De sa Asere ahirza me unu ui, ma sopi me iwonoiginome, barki iwono ya bari i intame ba. 25 Dauda magu, vat uganiyain hirsa Asere aje am, ma ra atari tina ree tm barki kti in urno. 26 Barkiani me, iriba im izi pau, in zin iniriba i rum sarki i binani, in ra anyimoani pum, indi wuzi ivai sarki ibinani.27 Barki mada hem in mi “iriba imiribe u ra ba, uda kuri hem iriba i weme iwici ba. 28 Wa be zum una iuai,udi kuri u wum i myinca ini riba iruma mu henu mu we me. 29 Ni henu, inda ki in boo shi tize in riba ka inde ance ni ucokoro uru Dauda, ma wi vatme, kani igeme icau imeme ira ahiraaru. 30Barki ani me, mazi unu kurzizoutize ta Asere mani, Asere a tonikome, madi tari uye a nyimo ni kura numeme ahira ti cukun ta Asere. 31 Maira ma kuri mabuki abanga uhira uYesu a nyimo iwono, agi madi ceki meanyimo ura ba,”ni pum nu meme nida wicu ba. 32 Yesu ugeme, sa Aserea hirza me, unu rusa uru. 33 Barki saa yeze me ma cukuno atari tina rehta Asere, anyimo a bibe bi riri ahiraaco,makwonkobi be biriri unukunnaushime. 34 Da Dauda mani ma nyeneAsere ba, ma eh inice nu mume magu,”Asere a gunna Asere am cukuno atari tina reh tum. 35 Sede sa mapalkiana nu eru nu meme. 36 Barki aneani ani, na vat akura Isaraila wa rusiAsere akurzo me ma cukuno Aserenan unu bura uru de sa ya gankirkame. 37 Sa wa kunna imum igeme, tizeme ti tumi we a muriba mu we me,wa gu Butrus wan nu kasu anu tarsaUYesu,”Ni henu nyanini tidi wuzi?38 Bitrus ma gu we, kabirka ni tize taSere a zoro shi, koda avi a nyimo ni zani Yesu unu ubura uru madi kwiji madini vat, idi kabi u nyanki ubi be biriri.39Ubuka uginome bark shewani, wanna ahana ashime, nan andesa wa zipit, an desa Ogomo Asere aru ma titiwe. 40 Ma boo we tize gwardang,ma boo ma kingizini be mag” Bura ni

Katuma Bikoro bu Kure:41 113 Katuma Bikoro bu Nazi:1ace ashime uneh uneh ubari ugeme.41 Ba wa kabi tizeme, a zorowe wakinki in na nu akura- kuri a taru (300).42 Wa dusa wa ri ajenan anu tarsauYesu wan anu dungara uni henu anyimo a tanume, wan upusa ubiredinan biringara. 43 Biyau bi meki kodiya unu, imumu i basa u tize gwardananu tarsa u Yesuwawuzi. 44Vat adesawa hem wa zi ni gome wa kurinwawuzi imumu inde me. 45 Wa zi ziziti runga tu we me, wa hari konda viikirfime, i binani u nyara u konda avi.46 Kondi uya uwui wadi ha anyimoudengeAsere, wapusi ubiredi ati kuraini riba i inde wa ri ini riba irumwanutoto iriba. 47Wa nonzo Asere, wa kuriwa zin in mayee ma rum ahira anu.Asere a kinkiwe adesa a bura sa we anyimo ni za ni Yesu kondi uya uwui.

Bikoro bu Taru1 Bitrus nan Yohana wahazi inni

yeh udenge Asere. 2 Sa wabiki upuruana tukum ariri wadusa wa iri uru numa ciki carki ayome sarki tanu, akeayeze a inki ahirame koya ni sisizomamiki urigiza utari anabu wa nyan-gizi adudo. 3 Sa ma ira Bitrus nanYohana wa udenge Asere ma rikuwetari. 4 Bitrus nan Yohana warikuweje, magu, iran duru”. 5 Iriba imeidusa ikuri a hirawe inu basamadi kiniri, mum ahira awe. 6 Bitrus magu,“Inzom inni kirifi sandi nyawe ba,imumbe san zini ine ini indi nyawe,a nyimo ani za ni Yeso unu zatu ma-dini. 7 Bitrus ma meki tari tinaretumeme ma hirzame mahiri tihihiratimeme tiwitino inni kara. 8 Mahirifagat, ma tunno, matubi tanu, maribeanyumo udenge Asere nan we unnuhinzina inni nonzo na Asere. 9 Vatanu wa irime mahhaka inu, haka un-unzo Asere. 10Wairime memani desama cukuzuno ana tukum a riri agi-nome uribi ze udenge Asere bi yaubi mekuwe kan imumbe sa awuzame. 11 Mara anyimo inta Bitrus nanYohana anu wa sumi, uhana, uka-gunna nan we anyimo anikubu saatisa, nikubuni Solomon imum ibiyau

imikuwe. 12 Sa Bitrus ma ira animema bukiwe shi, unu Isaraila, nyaniniya wu ikuna biyau? aneni ya inkonduru aje gusi tahiri zame inni karaniruni? 13Asere Ibrahim, nan Ishaku,a Yakubu, acokoro utuba ma nunzi kaurere ume Yeso nan uzika urere umeYeso, de sa ya nya, game, aje a Bilatus,sama zikin ingunamadi cekime. 14Nairi me unu lau, nan nukabanu ugimeagi aceki shi unu huzanu. 15 Isabi hunitini nu vengize uzatu mara. Asere ahirza me a mu cau, haru ta ira anime.16 Aname nizanime nini, uham inniza nimeme, ini yanya unu ugino saihira irusa nikara, anime ani uhem inYeso wa nyame ni huma a ve ashi me.17Aname, nihenu, in rusa utasa utameuni uzi ya wuza anime, kasi a ana jeashime wa wu zi anime. 18 A, animeAsere a myinca mtize time mu atinyotanu kurzu utize, Yeso Kristi madiziti.19 A, anime cekini imomu izenzeng,gamirkani, barki a visa madini mashime, UgomoAseremanya shi ni huma.20 Ma tumi innunu zatu umadini sanyara shi dati unu nu utuba memani,Yeso. 21 Me mani desa tigomo tasereti nyara ukabi barki uganiya udatiubarka utimumum, sa Ugomo Aseremanya atinyo tanu kurzuzzo utize tilau. 22 Musa magu, Ugomo Aseremadi hirza shi ure unu kurzo any-imo'anu henu shime, kasibe sa mahirzam, kadure kani i kunna imumbesa mabuki. 23 Idi cukuno vat desa makunna unu kurzuzo tizetigeme madi ribe ijas. 24 E, Samailama bu aban ga gino me, vat tizeti inde me tini. 25 Shi ahana anukurzuzo tize tini sa Ugomo Asere mainki tize nanaka co ushime utuba,bishime vat nan tikura tishime any-imo une me wakim uringiringirka.26 Sa, Asere mahirza udura u memematubimatumime ahira ashime barkimaringirkashimaromashimema kinitihara tiburi.

Bikoro bu Nazi1 Barki anime vana Asere ma ziti

ani pum, kine haru ti tirizizi apumaru unu gino ubuka me. Vat desa

Katuma Bikoro bu Nazi:2 114 Katuma Bikoro bu Nazi:34ma zito anipumma ceki wuza imumuizezen. 2Unuginomada kuruma tarsitize tanu u ira uzenzen uni pum, seunu hem wa Asere vat tiye tume meunee. 3 Barki anime tiye tamu akasa tidi wuzi imube sa anu zato tarsaAserewa nyara tiwuzi, imum izenzen,mei maje, bisisiza, imum ihuza apum,utarsa umakiri nan timumu ti zatuuri. 4Wa zinu basa imum igino igenuini izunu waza me sa da data ace nanwe ba ana awuza timumu tigino me,wanno wa zogizo shi. 5 Sa ahira asanini ye nikoree, ogorno uni pin, nan anutarsa ume, wan anu nyettike ihori waorno ahira inde anyimo urushalima.6 Anas unu unu dang udenge Aseremara ahira me, nan Kayafas, wan Ya-hanna a Alizanda, wan vat ni kurani unudandang ukatuma ka Asere.7 Sa wa anyen Bitrus nan Yohana atiaweme, wa iki we, ''an ni kara naveni, nani anyimo niza na veni i wuzaimum igeme?'' 8 Bitrus, sa myinca inbi be biriri, magun we, ''ho ugomoanu nan anu tarsa uwe. 9 Ingi kanigame i igizo duru ahira imum iririsata wuza-agi barki nyanini ta humaunu nu okoni. 10 Rusani vat ushi wananu ashime a isaraila, anyimo niza niYeso unu nazarat, desa ya cerkemeutiti, desa Asere ahirza me u suroiwono, usuro ume uni geme ma turiaje shime in nihuma. 11Yeso memaninipo sa ana so wa gawe, ni kori nicikuno nipon sa wa yara. 12 Uye ma-zoni sa tidi kem uburani; Nire niza nizoni adizi ageme sa aya anyimo anu-unee sa tidi kem uvenkeni. 13 Sa wairi katuma ka Bitrus wan Yohanna, wakem da ane ani cas ba, agu agi anuzatu rusa imum wani unu wuza aname. Wa ewa tinka amu zibamuwemeBitrus wa Yohanna wa zi nan Yeso.14 Barki sa wa iri unu koni me sa anBitrus na Yohanna wa humame maturi nigime wa we. 15 Wa dosa wasamirka ti cikon me, wa tun gonougamara me acece weme. 16 Wa iki,yamini tidi wuzi ina na geme? barkiimumme sa ana geme wa wuza ajeakonda vi anyimo urshalima, ti da ke

ti ganduru ba. 17 Da imumme yanahana pit ba nati hunguko we tituikati wa kuri wa buki uye tize ti Yesoanyimo ni pin ni gemeba. 18 Wa titiBitrus wan Yohanna wa gun we katii saki ubuka utize nani i dungori anuanyimo ni za ni Yeso. 19 Ba Bitruswan Yohanna wa kabirka wa gu, ingiya wuna uri ahira Asere ti kunna shinani me, gunkuni i iri. 20 Haru tidacekinduru ubo imumu ge sa ta ira izinmasa ti kuri ti zin umi rusa imumme.21 Sa wa hungu a Bitrus wa Yohannatitui wa ceki we wa dusa, barki sa dawa kem una ukuri ugwara uwe ba,vat ani ahira me wa zin unu nonzoAsere barki imumme sa ma wuzi we.22 Desa aceki a Bitrus wan Yohannawa humame ma zin ti wee akura nazi(40) unu yoo. 23 Sa aceki an Bitruswan Yohanna wa kuri waka buka nihenu imumme sa unu dang udengeAsere wan andesa waa zi wan me wabukuwe. 24 Sa wa kunna, wa yezeamyra vat uwe wa nonzo Asere wagu Asere, hamani wa bara unee, wanAdizi, wan awen wan vat imumum saira anyimo awe. 25 Ho sa bi be biriribi soso ayoh aweme aco aro Daudamagu, yanini ya cara ana ma rehiriba. Alem awuzamalim ahira ahura.26 Agomo unee ya orno ahira inde,anati gomo cangi wa orno ahira inde,agi barki wa iri urizo uvana Asere.27Kadure, an Hiridus wan Bilatus wananu Israila wa orno wa muti ace agibarki wa iri urizo uvanaa Asere. 28Waorno ahira a'inde barki wawuzi imumme sa Asere a rusi. 29 ana orno ahira ainde barki wa wuzi imumme sa Aserearusi. 30Barki ingi wa wito tari tuwehbarki uburri unee imumu ubasa tizeeidi eh barki vana uweh yeso. 31 Sa wamari biringara, ahirame sawa orzonovat uweh atunguno uzoro, barki vatuweh wa myinca in bi be behuma, wabuu tize ta Asere in ni kara. 32 Anugwardangwa kabi tizeme iriba iwemeda uye m buka ire imum iburi ba nanmawuzi iri imum isas, animewawuzivat imu inde. 33 In kara adura wazin unu buu abanga u hira u Yesonan urunta wa kem 34 Da akem uye

Katuma Bikoro bu Nazi:35 115 Katuma Bikoro bu Cibi:26anyimo aweme samadiri iremum, vatdesa mazin in iri mum ini ce numewa zizi wa ezin mikirfi me. 35 Wa isiati buna ta adura. A hari vat adesawa hem in tize ti Yesu, a tarsi anudira. 36 Yusufu, ulawiyawa, unanukuburus anyame niza Barnabas ahiraana kadura ka Asere agi unu unasairiba. 37Mazi unuroo, ma zizzi uni maēn ini kirfi me ma inki ati buna ta anakadura ka Asere.

Bikoro bu Cibi1 Uru nu una niza Hananiya nan

unee umeme Safiratu, wa zizi uruuweme. 2 Hananiya ma hunze ireikirfi anyimo ikirfi urume, (unu rusaunee me), wanno wa eh unu ikirfime ahira anu rusa me. 3 Bitrusmanno magu, ''Hananiya nini yawuna wa ceki bibe bibur ba myincairuba iweme, hubewawuza bibe biririmoco? hu wa hunze ire ikirfi urume?4 Uganiya sa da wamuziza urume ba,azo uwe uni wazi ba? uganiya sa wazizi uni, azo uwe uni ba? nyaniniya wuna wa wuza ugino basa meiruba iweme? in anime azo anabuwa wuza moco ba, Asere ani wa wuzame. 5 Ahira me sa ma kunna anime,Hananiya ma hunguko ivai imemeimaza. Vat anabu sa wa kunna tizetigino me biyau bi dandang bamekiwe. 6 Inyani ya eh igemdirko ik-izi imeme wa suri ni amatara wakavatime. 7 Uganiya ka taru wa aki,unee manno ma eh, unu tame imumbe sa izi ba. 8 Bitrus manno magu,''buka ihono ini ya zizi uru me?''ma kabirka magu, ''ana ani tazizi.''9 Bitrus mauku gun me, '' nyani ni yawuna ya bara magino moco me nanuruma uweme bati imansa bibe baAsere? kunna tanu ta desa wa ka vatiuruma uwe me ana tukum, we waniwadi ziki we ana me.'' 10Ahira ma riziaje ameme, ma hunguko ivai imara,inyani ya eh ikem me ma wono; waziki ikizi me wa ka vati upuru urumame. 11 Biyau bi dandag ba meki anutarsa Asere me vat uwe nan andesawa kunna imumu igino me. 12 Imumbiyaunannubasa kanwameki anabu,

atari ta dura me. Vat uwe wa ranigime ukpanku u sulaimanu. 13 Azome uye uni iriba ihuu ma pati nicenigome nan we; Barki anime ukabakang aje anabu. 14 Uhana ana meakenzi ukinkin anu nyaza iriba, gbar-dang ahana ruma nan na eh. 15Wadiziki ana ti koni han we unaa, wadinasawe asesere ati komi nan ti penge,barki inka Bitrus ma aye u aka nanimazu ma me madarsi aye aweme.16Anu gbardang wa eze usuro ati pin-pin sa ta keti urushalima, wa ezi nannati koni, nan andesa agwergene wameki we, anno ahumu zan we vat.17 Barki anime una katuma ka Asereudandang ma hiri nan vat andesa wazin nan me (Anu tarsa asadukiyawa);wa myinci in ni ero kan. 18 Wannowa meki ana kadura me wa reki weanyimo udenge uni rere. 19 Anyimoani yee me bibe bi kadura ka Asere bapoki tina tukum tu denge uni rere mema suzo we a matara, magu. 20 ''Hanani ika tunno anaje udenge Asere ibukianabu tize tigeme ti vai.'' 21 Sa wakunna anime, wanno wa dusa udengeAsere unu sana ahira wa bezi tize me.Barki ani me una katuma ka Asereudang nan nanu ameme wa eh watiti ni ori nan aroni akatuma, nan nananu anu isra'ilawa wa suri wa mekunyaza uni kar, asuso we ana katumakadandag. 22 Sa ana katuma wa hanauenge uni rer me da wa kem uye,udenge uni rer ba, wanno wa ze waeh wa buki. 23Wa gu udenge uni rereme u impi gangang anu hira wa raniwa turi ana tukum sa ta ribi, da takem uye anyimo ba. 24 Ana me saunudang udenge Asere nan nanu anakatuma ka Asere sawa kunna aginoaguran me, wanno wa tunno ukirakan abanga aweme, ana me nyaniniagino me adi yoo. 25 Uye manno maeh ma gun we, ''anu agino me sa yareki we anyimo udenge uni rere mewa ra abirko anyimo udenge Aserewazi nu bezizi anabu tize.'' 26 Udangudenge Asere ma ha nan ahana aka-tuma kameme wa ka ayen we, azo

Katuma Bikoro bu Cibi:27 116 Katuma Bikoro bu Tasi:14unu hiza iruba ba, barki asuma katianu wa vingi we. 27 Sa wa ayen we,beizi aje anabu, una katuma ka Asereudang ma igizo we. 28 Unu guna,''da ta karti shi kara kati ibezizi tizeanyimo aniza nigino ba? barki animeshibe ya myinca urshalima unu bez-izi utize tishi me, izinu nyara gunamaye mu nu gino me tuu ace aru.''29Barki anime Bitrus nan ana katumakameme wa kabirka wa gu, ''gwas initi tarsi asere azo anubu ba. 30 Asereaka co uru ma hirza Yeso, desa yahuu me, ahira ugankira ume asesereutiti. 31 Asere manno ma heze meatri tina re tumeme, barki ma cukunougomo nan unu bura, ma nya isra'ilaubarka nan uvete umadini. 32 Haruanu tunno amaru wani imumu ig-ino me, ane bibeu ba Asere, bi gesaAsere anya ahira avat andesa wa tarsain me. 33 Sa anu tarsa umeme wakunna anime wanno wa kunna iribakang, wanno wa nyari uhuza adurame. 34 Barki anime ure ufarisawa unaniza ni gamaliel, unu bezi urusa desaanu wa nonzo me, manno ma tonnoma wu anu wa suso unu rusa me amatara cing 35Manno magun we, 'shianu isra'ila, rusa ni kan ini mumbesa iwuzi ana gino me. 36 Atiye tu akauye ma eh una niza Tundas mazikanice nume ire imum, ugbardang anuakura anazi wani wa tarsi me, saahuname anu amemevatwa samirka,azo desa ma kunna ahira sa wa rani.37 Maru ameme, awuzi uye una nizaYahuza ugalili desa atiye tu basa, maeh ma rangi anabu gbardang me macorno me, vat andesa wa tarsi me wasamirka. 38 Barki anime inboo shinyettike ni nan nanu agino me, barkianika ubara uwe me nanu wuza uwewa nabu uni idi corno me. 39 Barkianime inka imumu igino ahira Asereani ida icari ini ni ba, kati icukunoarangi we. 40 Sa wa tita anu rusa any-imo wa tiri we, waduku gun we katiikuri uwuzi ubezi utize anyimo anizani Yeso ba, wanno wa ceki wa dusa.41 Wanno wa suri anyimo anu tarsame, uni iriba irum barki bari ayomuwe barki niza niginome. 42Ban anime

kode uya uwui wa haza udenge Asere,wa tarsa ti kura, wazi nu bezizi, wakuruwa dusa sarki ude unu guna Yesomemani vana Asere.

Bikoro bu Tasi1 Anyimo atiye, uganiya sa anu

tarsa uYesu wa kinki, ayahudawa uwatu ugirkawa wa eh imbi bukum bayahudawa me, barki kati akarti aneakoro imumare. 2 A nu u tarsa uYesuukirau in na wa re wa titi u kasuunu tarsa wakem we, wa gu”ida rizime ti vete tize ta Asere barki abangaimuma re ba. 3 shi wani idi zaukaahana aruma usunare a nyimo aru,anu aniza, ni riri, sa wa myinca inbi be bi lau nan u gamara u tize, sati di zauka we anyimo a katuma kageme. 4 Barki haru, ti di ri je in biringara a nyimo a katuma ka Asere.5A nuwa kuna u runta u tize ti weme.wano wa zauka Istifanus, sa zi in bi bebi riri, nan Filibus, Firokorus, nikano,Timon, Pariminas nan Nikalus, ugen-uanyimouAntakiya. 6Anuwa eh innanu me a hira anu tarsa u Yesu, wa wubi ringara, wa wu tari. 7 Tize ta Asereta ri aje a nabu me wa kinki gwardana nyimo u Urushalima. anu adandanggwardanwa soki ni ce anyimo katumaka Asere me. 8 Istifanus sa ma kemni kara ma wnzi katuma ka dananganyimo a na bu 9 . Ine ini anu ahiraanigora me, wa hiri, atisa we, anuudengi uni Libartinawa, anu Sirinianan anu Kuraniyawa aye anyimo nanSilisia. Anu ageme wa wuzi mataranan Istifanus. 10Wa diri utonno urusaabanga a bibe nan u urusa ugamarautize ti Istifanus. 11 Wa cuzi ni pumruri aye agi wa gu, Takuna Istifanusma cari niza ni Musa nan Asere. 12Waturika anume nan nu urusa u tize taAsere, wa hunguko Istifanus uhana anyimo a hira anu a dandang. 13 Waeh uye ma buki ma cico, agi, unugeme ma nyara mi in ingara tik in tizogo ta hira ani gura me nan nu inkoutize. 14 Ta kunna ma gu,”Yesu unanu Nazaret madi cari hiri a geme makuri ma gamirka utanda sa Musa ma

Katuma Bikoro bu Tasi:15 117 Katuma Bikoro bu Sunare:35nya duri.” 15 Vat unu sa wa ra ahiraticukum me a inki me aje wa iri muhenu mu me me gu mu vanu katumaka Asere.

Bikoro bu Sunare1 Una katuma ka dandang ma

gu ka dundure kani. 2 Istifanusma gu a henu nan a ka co kun-nanime aco uni nonzo ma kem acoaru Ibrahim anyumu a Misopotamiyaotuba ticukum u hara. 3Ma gu immeceki ma nyanga ma we me nan nanuhenu uweme, hana a manyangamagesa indi bezi we. 4 Monno ma cekimanyanga mu kaldiya ma cukuno uharan, ba abim me sa a co me ma wi,Asere a e imme a nyimo a manyangamageme sa inci kin. 5 Ma nyariunga umeme nyania hira a indai barkiukalum, ko a hira sa madi inki ubuna.se ma inki tize, u zatu u kem u vanau ibrahim dati. 6 Asere ma boo mea nime barki wadi chukuno a manyanga ma soh nan a na a hira mewadi wu wa ziti ti we esoh inaze. 7 ''Indi hungu ko titui ta nu age sa wadiwu we a ni rere me,'' ingi asere, Innadumo me wadi eh wa wu zim niru abanna me. 8Ma kuri ma nya Ibrahimin inko u tize tini gbari Ibrahim mayoh Ishayu ma gbari me rono u wito-tari Ishaya ma yoh Yakubu, Yakubuaco a nu kirau i. 9 A cokoro wa wuni eru ni Yususu wa ziki me u masar,Asere magi nan me. 10 Ma suso mea nyimo anirereme, ma nya me muhenu nan nu rusa utize a hira a Fi-rauna Ugomo u masar, Firauna manya me ucanti u masar nan na kuraameme vat. 11 An no a ribe ikomoukene a manyanga mu masar vat nankanana nan nu zito kang, a kaco aruwa diri imumare. 12 Serki sa Yakubuma kunna imare ira anyimo umasar,matumi akaco aru me. 13 Ukure meYusufu ma suri wa iri me, firaunama gurna nan na henu a Yusufu me.14 Yusufu ma tumi a henu amemewaka buka Yakubu a co ameme mae u masar, vat nan ni henu wa bikieso sunare nan nu cibi. 15Yakubu maha umasar monno ma wi nan aka co

arume. 16 Aziki we u hana ushekema nyimo a mu cau sa Ibrahim makpi a zurfa a tarin ta hana a hamorushekemme. 17Uganiya sa u u gwincika utize wa eh mamu, sa Asere mabuki Ibrahim, anume wa uh wa kinkiu masar me. 18 Ure Ugomo ma hiriin na dumo, sa da ma rusi Yusufu ba.19Me mani ma cangi anu acu me, manya we titene wa veti a hana awe mebarki wa hama. 20 U ganiya sa a yoMusa ma rizi memerun aje Asere intame tipieu ti taru a nyimo a kura aco ameme. 21 Sa a vete me a matarauco u Firauna ma wuzi ni wari ni megu usam ume. 22 Musa ma manzatu katuma anu u mesar tize time menan katuma ka me ka zi memerun.23 Serke sa mabiki ti we a ino anazi, iriba ime ya be zi me ma ka ira ahenuameme ahana a Israilawa. 24 Sa ma iriazi un nutira ure u Istrailawa, Musama benki me, ma garza men ma dusamahu unu ugino me. 25 Ma gusi aguahenu me wadi iri tari ta Asere tinitidi benkiwe, da wa hemba. 26 Ronoukuremema biki a hana amemewa ziin nukara ma ha ma gu in we, “A nu adandang shi a henu wani, nya nini iziinnu matara a cece ashi me? 27 Unuukwabi me matuburko musa me, magu “Aveni ma nya we tigomo tiru?28 Udi hem? gu sa wa hu u masarame ninjo me? 29Musa ma sumi sa makunna ani me ma cukuno gu ugenua manyanga mu midia, monno ma yoa huna ruma ware. 30 Tiwe ti aino aaki, umalaika ma ha a hira a musa anyimo a nijaa upana u Sinai, a nyimoa nilem ni ura. 31 Sa Musa ma iri ura,ma kunna bi yau, sa ma hana mamu,monno ma kunna ni gbiran na Asere,na gu. 32 Mi mani Asere a kaco waco aweme, aco a Ibrahim nan Ishaku,nan Yakubu, nipum ni Musa na tubaukirsa, ma kari aje amemen. 33 Asereagu imme, kara makwatak me, a hiraa gemesa uturin a zome immadini ba.34Mamu ira utito a nu amme a nyimoumasar, ma kunna aso ashi me, mi bema ringi in burishi, ayeni ana me, indi tumi shi u masar. 35Musa ugeme saya gidi me sa we gu, Aveni ma nya we

Katuma Bikoro bu Sunare:36 118 Katuma Bikoro bu Witotari:8tigomo aru? me mani Asere ma tumime atari ti malaika sa ma kem me anyimo ani jaa. 36Musa ma suso we anyimo u masar, sa ma wuzi timumuti dandang a nyimo umasar nan niwin nivu, nan a nyimo a nijaa a ti weti nu a ino a nazi. 37 Musa sa irusame mani magu in na Israilawa Asereadi nya shi udura anyimo ashime nanna henu a shi, udura gimi. 38 Memani sa mara a nyimo a ni gurna a nijaa nan malaika sa ma buki metize anipana ni sinai me mani sa mazi nanaka co aru me, me mani ma kabi tizeti urai ma nya dura. 39 Me mani unume sa aka co aru wa nyaru u kunmautize timemewa idime ahira aweme,nan a nyimo iriba iwemme wa kuri umasar. 40 A nyimo uganiya uginomewa gu in haruna bara duru mu Aseresa wadi canti duru, Musa ugeme sama suso duru umasar, tita duru imumme sa ya kenme ba. 41 Wonno waba barka ku maruka atiye me wa nyamadodo imumare, wa kunna uruntakang. 42 Senke Asere a ceki we wawuzi anu akura Asere kadtuma gu saa nyetike a nyimo a matakarda maadura kAsere, ya wekimi iname ya iroanyimo atiwe a ino a nazi a rujaa, akura a Israilawa? 43 Yakabi a hira nigurna ni molek nan Asere a Refan,nan na imum sa ya barka barki ni ru,indi ziki shi in aki u Babila. 44 Aka coarume wa zi inni rusa Asere a nyimoa nijaa, gu udungurka me umusa mabarka gu sa ma ira. 45A hira a nigurnanan kaco arume wa gamirka wa ribena manyanga a tari ti Joshua imumya hiri sa wa ribe wa meki ti tihirasa Asere ma gidi we, aje a kaco arume, Anime ani har uganiya u Dauda.46 Sa ma hem ahira Asere, ma ikkibarki makem Asere a Yakubu a hira.47 Senke sulemanu ma barka Asere akura. 48 Unu udandang ma da ciki anyumo a tikura sa abara in tari ba, guubukamwa na kadura me. 49Aza me ahira ti cukum tum tini, adizi me a hiraupatala tibuna tum, aye akura ani udibarka mini? ubo wa Asere, nani abaniindi venke? 50 Da tari tum me tini tawuzi ba? 51 Shi anu sa ida kunna tize

ba, da agwaramuribamushi nan titui,ko uya uganiya ya nyari ukana bibeba Asere, i wuza gu aka co ashi me.52Uya unu duramani sa da aka co ashiwa yomo me ba, wa hu anu dura sawa emaje unu ulau, shi be ya cikunoanu uhaza anu. 53 Shi me sa ya kabiudungurka Asere me sa malaiku wainko, shi be yaga shi ucanti me. 54 Saanu adandang wa kunna timumumeya dari iriba iwe me, wa chari Isti-fanus in na nyo. 55 Sarki mamacika inbibe biriri, ma inki aje Asesere ma irini nonzo na Asere, ma iri Yesu maturia tari tinare ta Asere. 56 Istifanusmagu, ira, ma ira a poko Asesere mevana Asere ma turi a tari tinare taAsere. 57 Senki anu adangdang me wawu uhanu in nigbirang we impi tituitu we me, wa rizi a me. 58Wa kari meanyimo a nipinmewa tizi me in napo,anu hiri me, wa nati tirunga adizi atibuna ti shawulu me. 59 Sa wazi innutiza u Istifanus, ma ri aje innu tisaAsere, ma gusi, “Ugomo Asere kababine bimme”. 60Ma tunguno a dizimayeze nigbirang inni kara, Asere, katiucanti ucara tize a nice ni we me ba,sa ma mari ubo anime, monno ma wi.

Bikoro bu Witotari1 Shawulu ma hem inni wano

imemee, ronome a tubi u mensi anutarsa Asere a nyumo u Jerusalem; andee sa wa kabi tize ta Asere citi pintu Judiya nan nu Samariya a mekiwe a samarka, ana ka dira wani wadii chass. 2 Anu nya ce sa wa vatiSitivin wa buki tize tiririn ani cenume. 3 Shawulu ma ribe u tarsa utikura unu mensi anu tarsa Asere unukorsuzo ma nan ni Jessi. 4 Vatin anime anu kaba uti zeeta Asere me saAsamirkawe wa ri aje uni boo utini.5 Filibus ma dusa a nyumo ani pin nuSamariya unuboouwe abangaukirsti.6 A nabu gbardang sa wa kunna wakiri wa iri ti mum sa ma zin unuwuza mee wa gamika muriba muwemee a hira ame. 7 Ani bee izezengbardang we e unu karsa u hunu, anuwijo uti hihira wa kem u humza. 8Mu

Katuma Bikoro bu Witotari:9 119 Katuma Bikoro bu Kirau uzatu inde:5riba manu ani pin mee mu runme.9 Uye mamu rani ani pinme sa atisame simon, dee sa ma dodonkinon anuVengizi uwe muriba ini bere na nubezi ubari. 10 ASamariyawa a cincinnan a dandang vat, mu riba mu we-meemu kuri ahira ame, unu gusa unugeme mazin ni kara na Asere sa ri ori.11Wa re aje unu kunna umee barki sama dodonkino unu wuza uwe ribere.12 Sa wa hem inka dura ku runtame saFilibus ma hanawen, ka banga a kuraAsere nan Yesu kirsti, a zursowe anaruma nan na eh. 13 Simon me changima hem inka durame a zorome, madusa more aje inti cuku na Filibusma ira timum gbardang sa ma wuzama kunna biyau. 14 A dura me sawarani Ujerusalem wa kuma agi anusamariya wa kaba tize ta Asere, watuburko Bitrus nan Yohana. 15 Sa wahana wa hana wawuwe biringara batiwa kabi bibee biririn. 16 A zorsowe anyumo ani zaa nu gomo Asere Yesuvati anime daki wa kem bibee biririn.17 U aye u Bitrus nan Yohana watarsawe tari ace waduku kem. 18 Sasimon ma ira azin unu ninza ubibeebiririn una utarsa utari acemawitiweikirfi. 19 Ma gunwe nyanime ni genikaramee vat dee sa ma tarame taraanice makem bibee biririn. 20 Bitrusma gunmee cornowe nan ikirfi iwe-mee, u basa uda kee ukpee u nyankiwa Asere ini kirfi. 21 Iriba ya Asereizoo na huu, barki anime udaa kemwebaa. 22 Barki anime ceki imum iburriiweme uwu biringara bati Asere akpeeciwe. 23 Ma ira uraa anyumo atikono tigwangwang tucharan. 24 Sionma gu ringirkanme Asere kati ti-mumme sa ya buka tikem. 25 Sa Bi-trus nan Yohana wa mara uboo anutizee tu Ugomo asere, wa kuri u hanaUjerusalem wa haki wa buu ana agirou Samariya tizee ta Asere. 26 Birebibee bika dura ka Asere bigun Fil-ibus, hira tarsa ni kira nu kudu unaUjerusalem u hana ugaza (una ubikikibine). 27Ma hiri ma dusa. uru naa ka-tuma a kura usarauniya wani Itopiyasa maaye Ujerusalem bati ma wuzi

Ugomo Asere rinonzo. 28 Tantu kuroma ciki unu hira citi zee ti Tshayaunu kurzo utize ta Asere. 29 Bibee bigun Filibus hana ka benki unu ugen-emee. 30 Filibus maka kem me unuhira uti Ishaya una tizee ta Asere.31 Indi wuu ani in russi sarki uye samadiu benkum, aye benkum. 32 Ahira me sa unu Itopiya maazi unu hi-rame, a gusa, A hungemee kassi bitantantu kaweki nan bizara in ku tikmeesarki u buku tizee. 33 A nyumo uyomomee sa wawuza me wacekimee,aveni madi buki uchara umemee, saa hunamee unee. 34 Uchukorome maiki Filibus ma gu kussu, unu kurzoutizee mee mazin anice numee nanni uyee. 35 Filibus ma tubimee tizeeti Yesu unyertike u Ishaya. 36 Wahaki unaa wa wa eh a hira mare meiuchokoromeema gunnme nyanini idikarti a zoron abamee. 37 Inki wa hemanyumo iriba iwemee adi zorowee,ma gu ma hem Yesu Kirsti vana Aseremani. 38 U nani Itopiya me ma turikubakura mee, wa dusa na Filibus memaka Zoromee. 39 Sa wa suro anyumoameimee bibee baAsere biziki Filibusuchokorome ma nyarimee daki mairamee, ma dusa ma meki unaa inni-nonzo. 40 Filibus maka suro Azotus,mari aje unu boo ukadura ku runtaati pinpin to watu me chip uka bikicasariya.

Bikoro bu Kirau uzatuinde1 Shawulu anyumo ure aje inka

tuma ku inza wanu tarsa ugomoasere, ma haa ahira unu udang ulla-tima. 2 U nyara inyerte mee saa indinyame nikara nu guna maka mensi-manu tarsa asere adi maskus a mamekiwee ma ehn ujerusalem ahamnawa rumma nan na eeh. 3 maraaanyumo afanu mamu uribe adamaskas, ma iri masa ma suro aseserema keteme. 4 Ma dusa ma rizi adizima kuna nimyiran unu tissa ummeshawulu, shawulu nyanini ya wunauzin unu yomo uum. 5 Shawulu magu hu aveni ugomo asers ma kabirka

Katuma Bikoro bu Kirau uzatu inde:6120Katuma Bikoro bu Kirau uzatu inde:40mema gumme inmanni ugomo asereyesu sa uzin unu yomo umee. 6 Magun me hira ribe anyumo ani pinme adi bukuwe imumme sa udi wuu.7 Aroni a tanu ti shawulu wa turinin kufik, wa kunna nimyiran intizesarki u ira unu. 8 Ma hiri ma kemurubo ya meki me a chanti me taria riben me adimas kas. 9 Tiye tumati taru ini rubomee saki mare dakima saa. 10 Ure unu tarsa asere maarani anyumo adimaskas me sa atissame hananiyai ugomo asere ma bukime tize ati roo. 11 Ugomo asere magunme hira hana ani kirame sa atisanin derte a kura a yahuda u ikki unani zaa shawulu sa ma suro u tasus.12 Ma raa nyumo abi ringara ma irriunu sa atisa hananiya ati roo, maehzeemadi tarme tari bati aje amemea pagno. 13 Hananiya ma ugomoasere mamu kumna ahira anu gbar-dang, uyomome sa unu ugeme mazianu awemen ujerusalem. 14 Anyame nikara ahira unu udandang ukatuma, ma meki vat de sa ma tarsawe. 15 Ugomo asere ma gunmehana ma zauka me, ma kurze me,imum ika tuma kami madi han in-tize tum a hira andesa wa taa me,nan nagomo wana hana ujerusalem.16 Barki imumme sa ma wuzam madisih ijassi. 17 Hananiya ma hiri-maka ribe akurame ma tari me tarima gumme uhaanu (uroni) ugomoasere yesu sa wa gurna nan me unaamani ma tamman batu aje awe mea pagkino ukuri ukabi bibee biririm.18 Saarki u dodonkimo ure imum kasiuhama isuri aje shawulu irizi aje mea pagkino a dusa azorome. 19 Mariimum yaree nan ni kara. ma cukunonan anu tarsa u yesu adimaskas, thiyegbardang. 20 A birime udenge unugurmee ma turguno tisa uni za niyesu memani vana asere. 21 Vatanu wa tubi uhumoro, in gusa de sama huzza anu ujerusalem barki nizaa nigemee, ma aye ma mensi anuabanamema haa unu udandang uka-tuma. 22Mu riba manu dimaskas mukinki mu hunneme sa mazin mu gusa

yesu mama ni kirsti. 23 Sa awuna tiyegbardang yahuwawa wa nyari uhunaume. 24Wah beh tinaa tukumme unuwai nan niye shawulu ma russi vatimumme sa wa inko. 25 A nu tarsau shawulu me wa zikime inye, wawume igirawaka tuzouzunu amatara.26 Sa shawulu ma aye ujerusalem manyara utarsa anu tarsa u yesu, vatuwe wa kina biyau, a nyumo u taame uguna mamu cukuno unu tarsau yesu. 27 Barnabas ma ziki me mahanme a hira ana kaduraka yesu. makurzo we u gurna u shawulu nanasere wani tizeme sa asere ma boome u naa, nan tize sa ma boo anicehni yesu adimaskas. 28 Ma gursunanan anu ribize nan nu susso anyumoujerisalem, mazen tize a seseri aniceh ni yesu ugomo asere. 29 Ma kurima riajen matara nan ma yahuda wamu brik, wa kuri wa naye unu nyarauhuna umme. 30 Sa anu henu mewa tuburko me utaarsus. 31 A binime anu tarsa asere u judiya, galilenan u samariya wa kem ti lukumti mang wann reaje anyumo a tanatu tarsa ugomo asere gbardang nanbibee biririn. 32 Sa bitrus ma marautarsa uti hihira ma han ma kakemanu asere an de sa wa ciki u lidda. 33Abini me maka kem urunua sa a tissame aniyas, ti weeh uwittitari unn konuwono nire ni kiraa. 34 Bitrus ma gunme aniyas yesu kirsti wa humanhuhira tonno mahiri matonno. 35 Anati cukum to lidda nan u sharon sa waira anime wa kabi tize ti gomo asere.36Uyema rani u joppa unu tarsa asereatisa tabitha, uneh mani inka tumakaririn ku benki anu dira. 37 A tiyemema zin unukon, samawono a zoroikisi me aka nata udenge. 38 Barki umaamu lidda nan u joppa amu tarsa uyesowa tumi anawa ree ahira a bitrusma benkiwe ma ee jibi. 39 Bitrus mahiri ma tarsiwe. sa ma hana wa ribenme udenge sa ikizi me iranrin. a korowa ketti me ma soo, unu bizizi ume tirunga nan ti mum sa tabita ma wuzawe. 40 Bitrus ma susso we anyumoudenge me, ma tunguno naruu ma

Katuma Bikoro bu Kirau uzatu inde:41 121 Katuma Bikoro bu Kirau:28wuu biringara ma gamirka u watuikizimema guu”tabita hira”ma pakkiaje ma iri bitirus ma hiri macuku no.41 Bitirus ma witti me tari ma hirimatonno, ma titti anu tarsa asere nanna koro ma nyawe me uhuma. 42 Abangame a samika vat u joppa anu wakabi tizee ta sere. 43 Bitrus ma wuutiye gbardang u joppa nan una rizasimon unu duro uti waa.

Bikoro bu Kirau1 Urunu ma rani ani pen nu

kaisariya niza nimeme Karniliyas,una je uma soja nan nigo sa atisaItaliya. 2 Unu me makunna biyyauba Asere, mi nan na hanna amemewa tarsi Asere, mazi ma benkiAyahudawa ini kirfi gbardang, amawuzi biringara ko ya uwui. 3 Uhanauganiya azumo kataru innu winjoro,abezime anyimo atiro tibi bibeu baAsere ba ē ahira ameme bibeu meba gunme, ''Karniliyas.'' 4 Karniliyasma riki bibeu bu gomo Asere aje anihunzi, magu, ''nyanini izi una kura?''Bibeu bi kadura ba gunme, ''biringarabuwemenannuningizi anabu awemewa benki azesere, imum irengiziahira ugomo Asere.'' 5 ''Ana metuma anabu, uhan anipin nu yafawaka ayen desa atisa me sminu sa,a tisa me Bitrus.'' 6 Ma ciki nigonan saminu, desa akura ameme acikiani kira nuraba. 7 Sa bibeu me babuki tize nan me madusa, Kaniliyasma tit anwa re, anyimo arere akuraameme, nanu soja u inde unu tarsaAsere anyimo ama soja me sawa wuzime katuma. 8 Karniliyas bukiwe vatimumbe sa awuzi manno ma tumiweuyafa. 9 A amura uhana azumo anutasi (inna atii uwui) wazin tanu sawa hana mamu nan nipin me, Bitrusma nyene ahira akunta barki mawubiringara. 10 Mano makunna ikomo,mazinu nyara imumare, mazin nuunyara imare sa madi rii, uganiya meaye wazin nu sira imare. 11 Mannomā iri masa mazesere ma pokinoma iri iremum ituzo kasi iso, iremum kasi ugudom udandang uzin

nu tuzo anyimo unee, azin nu tuzoini tikira kanazi. 12 Anyimo a ini vatbibar bara binama ya-iro iti bunatinazi nan anu hungoapuru adizenan ni nyin ya zesere. 13 Ine ininigmirang nabuki tize nan me, ''hira,Bitrus, uweki u-rii.'' 14 Bitrus magu,''ane ani ba, ugomo Asere, mi inrizaimum izenzen ba nani imim imadiniba.'' 15 Ine ini nigmirang na kurini ē me; ''u-aye ukure, imumbe saugomoAserema kpico ini, kati ititi iniimum izenzen ba.'' 16 Iginome yakemkataru; abineme aziki isome uhanaanyimo azesere. 17 Uganiya me saBitrus mazi bidi bidi anyimo ati romesa ma iri ma iri anabu sa Karniliyasmatumi we wa turi ana tukum akurame, sawa iki una uhana akura me.18Wanno wa isi ana kura me wa ikiwenani saminu desa atisa me Bitrusa ma rāa abini me. 19 Uganiya saBitrus maizn nu basa iriba usuroutiro me sa ma wuzi, bibeu ba Aserebagun me, ''ira anawa taru wazinnu nyara uwe.'' 20 Hira utuu udusanigo nan we. Kati udi ba dusa nigonan we, ''barki mimani matuma we.''21 Bitrus matuu maha ahira anabumagu, ''mimani desa izinnu nyarame, nyanizi ya ayeni?'' 22 Wannowagu, ''unaje uma soja mani nizameKarniliyas una kadura kani matarsaugomo Asere, mazin nu rusa uririnvat anyimo ayahudawa me mani desabibeu birere ba Asere batu mi meagi ma ē ma kunna kadura ahiraameme.'' 23 Biturs titi we wa ē wacukuno nigomenanwe. Anu henumesa wa rani uyafa waka tibime. 24 Innusana ahira ukure sawa ribe ukaisariya,Karniliyas me ma nyargi we; Mannoma kiti anu henu umeme nan naroni ameme amamu. 25 Ya cukunouganiya sa Bitrus ma ribe, Karniliyasma gurna nanmemannoma tungunoma nonziko me. 26 Bitrus manno mahirza me, ''magun me hira utonnounubo mani kasi hu.'' 27 Uganiya mesa Bitrus mazin tize nan me, ma ribeahira amememakem anabu gbardangwa orno ahira inde. 28Manno magunwe, ''shi ina acce asheme irusa daki

Katuma Bikoro bu Kirau:29 122 Katuma Bikoro bu Kirau inni inde:9ya wuna urii unu wa yahudawa mauzi nironi nani maka iso uye naninire nikura sas. Ugomo Asere magunme kati iireni nan na namadini naniunu zenzen. 29 Ine ini ya wuna maaye azome mataraba, uganiya me saya titi mi ma ikiwe barki anime maiko shi nyanizi yatu ma ahira am agiin ē.'' 30 Karniliyas magu, ''tiye tinazi sata aka rep uganiya uginome,inze biringara uhana (azuma kataru)akura am, manno ma iri aye maturiin tirunga ti lau. 31Magun KarniliyasAsere ma kunna biringara buwe me,ubengizi wanabu wa una ugomoAsere ma ringin hu. 32 Barki animetuma uye uyafa, maka titawe unaniza ni saminu desa atisa me Bitrus.Ma ciki akura asaminu, sa arani anikira nuraba. 33 (Inka ma aye madibuki tize nan hu.) 34 Bitrus mā pokianyo ameme magu, ''kadure, kaniugomo Asere ma beziz uhar zina ba.35 Usuro anime, anyimo anabo vatunu tarsa Asere nan desa ma wuzaimum iriri imumu ukaba Asere. 36 Shiirusan kadura me sa ma tumi anuisra'ila, uganiya sama bu abanga ariri,unata iriba ahira a Yeso, desamemaniugomo Asere vat. 37 Shi inna aceashime irusa, abanga aginome, saawuzi anyimo Ayahudawa ani ugalili,uganiya me sa Yahya mabuki abangau zorso anabo. 38 Abanga a Yeso ununozari, ane ani ugomo Asere ma inkime sas nan bibeu ba Asere ubezi.Makuri mareje innu wuza imumiriri nan nu hamza andesa bibeu bizenzen ba tirzi we, barki Asere mazinigo nan me. 39 Haru anu bezi wani,usuro u timumu tige sa mā wuzi vatamanyanga ma yahudawa nan naanyimo urshalima, mimani Yeso sawā hume, usuro ukotiko ume azesereutiti. 40 Unu gino me, Asere ahirzame, u wui utaru ugomoAseremā bukianabu Yeso ma hira. 41 Azo usuro vatanabu, usuro andesa ugomo Aseremamu zaukawe dati haru acce aru,andesa tare ti sii nigo nanme uganiyame sa ahirza me anyimo icau. 42 Mahem haru tibu anabu tize tumeme,

tikuri tirusi memani Asere azaukame, ma wuzi we tize tini kabbo usuroandesa wa vengize nan nadesa wazimu kizi. 43 Usuro ahira ame vat anukurizizo uyize wa bezi, urusa umemebarki vat desa manya kadure ahiraameme madi kem ukpico umadiniusuro uni za nu meme. 44Uganiya saBitrus mazin tize abanga atimumumtiginome, bibeu bu gomoAsere batuuahira andesa wazinnu kunna tizetumeme. 45Anabu sa wa rani anyimoani gura nanu tarsa utize, ta Asere sawa hem inni gbari vat andesa wa ēnigo nan Bitrus wa iri imum ibiyau,barki ukem ubibeu ba Asere sa ba-tuu anyimo anabu. 46 Barki wa kunnaanabuwazin tize in are lemwannowanonziko ugomo Asere. Bitrus mannomakabirka. 47 ''Nani uye marani samadi karti azoro anabo in gmei, barkiwe wakaba bibeu ba ASere kasi haru.''48 Manno mabuki azorowe anyimoaniza ni Yeso. Wanno wagun me macukuno nan we uhana tire tiye.

Bikoro bu Kirau inniinde1 Sa ana tize ta Asere nan anu henu

an de sa wa raa u Judiya wa gunnauguna anu zatu utarsa utize ta Aserewa kaba Asere. 2 Uganiya sa Bitrusma eh usuro u Rushalima an de be saagbari we wa nyare me. 3Wa gunme,hu u haka nan de be sa daki a gbarawe ukuri uzi ina re amare nan we.4 Ba Bitrus ma tunguno u kurzo uweimum me va, ma gunwe. 5 Mazii inbiringara u Joppa, a nyimo atiro, indusa in iri u gbetumwa tinu a zez serevat ati kira ka nazi me. 6 Sa ma iraini in dusa ubassa a banga a ini, indusa iri are adedu inama unee, inamainijaa, inama ihungo uti buru, nan ninyin ya sesere. 7 In dusa in gunna nimyira a guna mi “Hira, Bitrus, hunauree. 8 In guna “In zommei ni UgomoAsere, daki iri mum be sa izo me launyani izenze be sa ya mu ribe a nyoam. 9Ba nimyira ni kuri ni kabirkamianyimo a sesere, imumbe sa UgomoAsere maguna izi lau, hu kati ugu izo

Katuma Bikoro bu Kirau inni inde:10 123 Katuma Bikoro bu Kirau inni re:10me lau. 10Awuu anime kataru, a dusaa ziki vat imum me u hana a nyimoasesere. 11 Ana wa taru wa turi a natukum a kara me sa ta rani, wa suri uKasariya u ni sa a tumi we a hira am.12 Bibe bi riri bi gun me dusa nan we,kati in hiri we uri zinaa, in dusa ti ribenananu tasi me anyimo a kura unuugino me. 13 Ma dusa ma bukin dirumaguna ma iri una kadura ka Asere akura am,ma guna tuburko anu u hanau Joppa i en Simon, de be sa a tisa meBitrus. 14 Madi buki we kadura be sakadi buriwewanaakura awome. 15Sama tuba we tize bibe birere bi ribe we,gusi haru me sa ba tubi bi riben diru.16 In ringi tize ta Asere, sa ma buki“Yohanna ma zoro a nu in mei, adizorso shi in bi be biriri. 17 In ki Aseremadi nyawe imum irir gusi uganiyame sa ta kabi memonoma nyan duru,mi mazi a veni sa indi nyaru imumbe sa Asere a buki. 18 Uganiya sa wagunna imum i gino me, wa cukunowe tik, wa dusa a ni nonzo na Asere,wa guna Asere a poko una u hana ahira a meme nan de be sa wa tobitize ti meme. 19 A nu tarsa Asere besa wa zinti, uzika iwono isitiven wasuri u u Rushalima wa samirka wadusa wa ribize a nyimo a ti hira gusiPhoenicia, Cyprus nan Antioch, wabuu masi a ibiriniyawa wa ni tize tiYeso cas. 20 Aye a nyimo awome wasuri u cyrene wa e u Antioch, wa buuanu Greek wani tizee wa kuri wa buutize ta Asere. 21 Ugomo Asere mazinigo nan we, anu gbardan si wa kabitize ta Asere. 22 Sa anu u denge utarsa u tize ta Asere u Urushalima wakunna wa dusa wa tuburko Barnabasu hana u Antioch. 23 Sa ma ira imumbe sa Ugomo Asere ma wuza, iribairum imaki me kang magun we ita niAsere ini riba ishi me vat. 24 Ma zisheu; makuri ma myinca in bibe biriri nan nu kaba a nyimo iriba imeme,anu gbardang wa kabi tize ta Asere.25Barnabas ma ha u Tarsus a hira u kanyara u soul. 26 Sa ma ira me mazikime ma em me Antioch, sa liwe nakuro wa dusa wa gurna udenge unigura nanu tarsa tize tanu tarza Asere,

wa bui anu gbardang tizee ta Asere.27 Anyimo a tiye tini ana kadura kaAsere wa eh usuro u u Russhalima uhana u Atioch. 28Uye a nyimo awomeuna ni zah ni Agabus, sa mazin inbi be bi riri ma tonno, ma dusa ubouwe unu guna ana, adi wuzi ikomoidandang vat unee, awuzi imum iginome, atiye ti claudias. 29 Anu tarsa uYesu wahiri wa orso ikirfi wa tomi inia ka nya ni he nu u Judea. 30Wa nyaan Barnabas wan Saul mani ikirfi mebarki we wani wuzin in nanu me.

Bikoro bu Kirau inni re1 Uganiya ugino me ugomo Hiridus

ma wu aye anu tarsa ASere tari barkima wu we waziti. 2 Ma hu Yakubuuhenu u yahaya innu vira. 3 Sama iraanime ya wuna ayahudawa rep, madusa ma meki Bitrus cagi. 4 Uganiyasama meki maka korsome udengeuni re-re makuri mawu ma soja mani manazi wa wuze ni nyarga numemazin inu guna madi zikime uhanaahira anabo uganiya ubuki utandauweme. 5 Uganiya ugino me Bitrusma rani udang, ukorsisu anu, animenihinu a nyemo udenge Asere wazinibiringara ahira Asere kang barki me.6 Azi kasi nisizo Hiridus madi susomeanite nigino me, Bitrus mazin mo-roo atii ama soja mare inu tirza ininyang ini re-re a sojawazin ini nyarganu me anyimo udenge me. 7 Sarkiurusa, madusa ma iri bibe bikaduraba Asere ugomo Asere madusa mabezi nice nu me ahira ameme, masamadusa ma poki udenge me, madariBitrus anikira ma hirza me makurimagu, ''hira dibe-dibe.'' madusama iri inyang ya kponko tari tumeme. 8 Una katuma ka Asere magume, ''barki uzu usuki akpa taki aweme.'' ''Bitrus madusa ma wu ani bibebe kadura magu ame, suna ugudduaweme, utarsi me.'' 9 Bitrus matarsibibe be katuma ka Asere wadusa am-atara, madaki rusi imum sa bibe bekatuma ka Asere mazin nu wuza kadumakani ba, ma ciki nani mazen tirotini. 10Uganiya sa wa aki ani anyergani tuba nan ani je, wa ha ana tukum

Katuma Bikoro bu Kirau inni re:11 124 Katuma Bikoro bu Kirau inni taru:10sa abari ani ini ina zomo igibisa awetihana ani pen, ma puki we ni ini ce nume, wa suri wa tarsi una udandang,abinime ida ki ma cari uganiya ni babibe be kadura Aserewa cekime. 11Sairi ba Bitrus ya to-to magu, ''ane anima ira ugomo Asere ma tumi ibibe baAsere bume-me barki bikabi me atariti Hiridus nan imum bisa ayahudawawazin inu bassa me.'' 12 Sa ma rosaanime maha akura a maryamu a'inoayahaya andesa wa zi unu uyo umemarkus; anu tarsa Asere gbardang waornu a vat uwe wa wuzi biringara.13 Sa ma gbotiko ana tukumme akura,uriri wa kurame una niza Roda ma-suni madipoki anatukum. 14 Sa matika ani nigmyirang ni Bitrus. Barkiapuru arommadekimarosi upoko anatukume, barki anime makuri udengeinusom barki mahuri u tide u Bitrusmaturi anatukum. 15Wagume, ''waniiranza.'' Manu inki iriba inguna animianiwagubibe bi katumakaAsere bini.16 Mw Bitrus ma re aje unu gbotiko,sa wa poki anatukum, wa dusa wa irime meni, wa dusa wa kunna biyyau.17 Bitrus ma dusa ma yezewe tari inuguna wa ingara tek, madusa ubeziziuwe tize ti ugomo Asere inu hunkukoume anyimo magu, ''bukani Yakubunani vat nihenu imum besa izi.''Madusa ma cekuwe maha are ahira.18 Uganiya sa ahira asani idaki imumicikilin ini yahiri ba anyimo ama sojaba, barki timumum sa ta hiri nanBitrus. 19Uganiya sa Hiridusma nyarime idaki ma kemme ba, ma inki ahuwe madusa utuno uhana yahudiyauhana kaisariya wa ze ticukum tumeabukome. 20 Anami Hiridus makunna iriba kang nan nanu taya nanusidon. Uwatu uwe nigome watiriBilastasa tari, unu benki ugomo ka-tuma mabenki we, wa nyari ubarkabarki we kizi imu yari amanyangama meme. 21 Uwui me sa a inkiHiridus matari uzu ume atirunga titigomo ama cukuno azesere upkankuumeme; mawuzi we tize. 22Anabuwawuzi ti hunu, ''nigino nigmyirang mena Asere idaki nu nubo ba!'' 23 Abini

me bibe bi gomo Asere ba vavi mebarki sa daki ma nya Asere ni nonzoba abini me izong yari memadusa mawii. 24 Tize ta Asere ta wu buu tawu gbardang. 25Uganiya sa Barnabasnan shawulu wa mari katuma kawe uurushalima. Wazezi nigo na yahayaunu ge sa ma zi una nyo markusmani. (Barnaba nan shawulu wakuriurushalima).

Bikoro bu Kirau inni taru1 Anyimo udenge unigura sa wa

rani vantakiya, anu ukurzuzo utizenan anu dungura wa rani. We waniBarnabas, saminu (sa a tisa we agenu)nan lukiya Barkurame nan manayin(desa wa hiri nigoo me nan ugomoHiridus) nan shawulu. 2 Uganiyasa zin ni nonzo na Asere nan unucanti ikono, abini me bibe bi Aserebi dusa bi gu, ''suso ri mi Barnabasnan shawulu bati katuma me sa matit we wa wuzi.'' 3 Sa nigura me namara wa wuzi biringira nan u'intaikoma, wa tari we tari wa gun wedusa. 4 Abini me shawulu nan Barn-abas wa dusa wa kunna imum sa bibebi ugomo Asere ba, buki wa dusauhana usulukiya; wa kafa udusa anizabu ku kuburus. 5 Uganiya sa waraa anipin ni usalami, wa dunguritize ti ugomo Asere udenge uniguraumayahudawa, waa zin ingoo me nanYahaya Markus unu benki uwe. 6 Sawa kafa anizabu nu Bafusa, wa dusawakemure ubire uyahuadwa una nizaBat Yeshua. 7 Unu umakiri nanudesamazi nigoome nan unu kkpankuudang me sajus Bulus unu rusa mani.Ma dusa ma titi shawalu nan Barn-abas barki maa nyari ma kunna tizeta Asere. 8 Me Elimas ''ubire mani(imum sa nize nime me na buka ini)ma wuzi ni'eru nan we; Ma nyarima hunze unu kpanku udang nibabani'inko iriba. 9Abini me shawulu desame Bulusmaamyinci in bibe ba ASerema riki me aje. 10 Ma dusa magu,''hu vana unu uburi mani, u myinciunu hunzuze abanga nan imum iburi.Hu uruni u'eru uwuza utimum ti riri

Katuma Bikoro bu Kirau inni taru:11 125 Katuma Bikoro bu Kirau inni taru:40mani uda kini we umangara uti na tuugomo Asere ba?'' 11 Ana me, tari taAsere be azesere anice ni we me, udicukuno urubo. Uda ira we uwui baana me aku uganiya ku cing, ''Abinime uputuru nan maree wa korso kaseunyara anabu sa wadi benki me. 12 Saunu kpanku udang ma ira imum be saya kemma dusama nya uhem a tize tiugomo Asere. 13 Bulus nan aroni ameme wa barka wa dusa wa kafa anyimoujirgi umei usuro Bafusa uhana Fijiyau bamfiliya. Yahaya maa ceki wema kuri uhana a urshalima. 14 Bulusnan aroni ameme wadusa usuro fir-jiya uhana u'antakiya amanyanga Bi-sidiya. Abini me wa ribe udengeunigura uni wui Asabar wa cukuno.15 Sa amara ubasa i hori i'uinso utizenan anu ukurzizo utize, anu adangudenge ubi gura wa dusa wa tuburkokadura wa gu, ''ni henu, ingi izin karekadura ka unya uni kara ahira anabui nya.'' 16 Bulus ma dusa ma hirima bezi wen in tari magu, ''shi anuu'isra'ila nan shi andesa iwono Asere,kuna nin. 17 Ugomo Asere u'israi'lamaa zauka acokoro aru, maa kinkiugbardang uweme uganiyame sa raniumasar nan usuro akatuma kadangka meme maa suso we anyimo me.18 Maa nati iriba nan we uhana tiweakuri anaze anyimo anija. 19 Samamara uhua uti pinping tini usunarea ma nyanga mu kan'ana maa nyaacokoro aru ukalu. 20 Vat timum tig-inome taa kem anyimo ati we akurianazi unu cibi sa taa aki sa igonome ya aka ugomo maa wuzi u'inkoutize nan se sa ya biki uganiya u'ayesamaila unu ukurzuzo utize maa ē.21 Anabu wa dusa wa iki wa gu anyawe ugomo, ugomo Asere ma nya wesaul vana ukish, unu unilem ni Ben-jamin maa cukuno we ugomo uhanautiwe akuri anazi. 22 Ugomo Aseremaa tuzo me ukpanku utigomo, mahirza Dauda ma cukuno ugomo uwe.23 Usuro ubisana bi unu ugino me,ugomoAseremaa susoYeso unu bura,gusi u'inko sa anu inko. 24 Igeneme ya kem uduku u aye u Yeso u'e,

Yahaya ma buu abanga uzurso ukabautize wa anu Isara'ila. 25 Sa Yahayama mara katuma ka meme, ma dusamagu, ''ibasa mi aveni? Daki mi maniba. Kunna nin uye ma rani sa ma'ezeadumo am de besa in bari in sofi tizinta kwatak ameme ba. 26 Ni henu,ahana usuro ubisana bi Ibrahim, nanan desa wa tarsa Asere anyimo ashime, barki haru wani a nyan durukadura kubura kageme. 27 Barki andesa wa aki anyimo urushalima, nananu atigomo tiwe me, daki wa rusame ba, wa kuri wa myinca uboo anukurzuzo utize ta Asere sa a basa kondeuya uwui wa Asabar abanga uhunaume. 28Vat sa daki wa kem imumbesaidi wuwahume ba, wa dusa iki Bilatusma hu me. 29 Sa wa mara me asesereutitime sa agangirkame, wa soki any-imo icau. 30UgomoAseremahirzameusuro iwono. 31 Anabu sa wa e nigome nan me usuro ugalili nan urshal-ima wa meki uhura ume uhana uti yegbardang. Anu aginome we wani anutonno umeme ana me. 32 Ta ayen shiin utize ti urunta, aban utira utize mesa a wuzi acoro ashime ni. 33 UgomoAsere ceki duru utira utize ti ge me.Barki anime ma hirza Yeso usuro icaugusi uzina me sa tizi anyimo uzaburaukure, ''hu vana um mani kani me,ma cukuno acoo aweme kani me.''34 Imum sa ya kuri iwu ahirza usuroicau ine ini kati nipum nimeme ni-wici, ma buki ana, ''indi nya shi ureaje u Dauda ulau, tikadura.'' 35 Igeme ure uzabura, ''be sa ya wuna makuri ma buka a ure uzabura, ''udaaki unu lau um wici ba. 36 Sa Daudama wuzi nirere ni tarsa Asere anyimoiriba ime me nan imum besa ugomoAsere ma unyara, maa wi, avati ni-goo me nan acoro ameme, maa wici.37 Desa ugomo Asere maa hirza dakimaa iri uwuco ba. 38 Ni henu, rusaniusuro unu uginome uni, adunguri shitize ti ugomo Asere barki aperkin inmadini mashi me. 39 Usuro umemeuni vat desa ma nya nice made kemubura usuro u'inko utize ti Musa dakita ceki fong ba. 40 Barki anime tarsa

Katuma Bikoro bu Kirau inni taru:41 126 Katuma Bikoro bu Kirau inni nazi:15nin seke in timum sa anu kurzu utizeta Asere sa waa buki kati myinca aceashi me. 41 Shi anu zatu kunna utize,idi wu hem, i kunna biyau, i kuriimari, barki in zin katuma atiye tishime, katuma sa ida hem ba, inki uyema buka shi. 42 Usuro wan Bulusnan Barnabas waazigino me, anu wadusa wa meki utira uwe tari, bati wakuri wa buu usasana utize tigino meroni Asabar ukuro. 43 Sa biringiraba mara, mayahudawa gbardang nanan desa wa kabi tize ta mayahu-dawa wa tarsi bulus nan Barnabas,wa gbarika uguna wa rī aje in ka-tuma ka Asere. 44 Sa Asabar akurovat nipin wa gurna bati wa kunnatize ta Asere. 45 Sa mayahudawa waira nigura na anabu, wa myinca inni riba ibiit (ni'eru). Wa dusa booutize tizenzen anice ni tize ti Buluswa zogizi me. 46 Bulus nan Barnabaswa wuzi tize in ni iriba ihu wa gu, ''yawunna uri atubi shewani tize ta Asereshi ya gashi tini ya tuburko ni tiniani kira, ya kurzo ni ace ashi me gusiandesa daki wa bari u kem uvengizeuzati umarsa akura Asere ba, kunnanin, tidi gamirka uhana ahira anuzatu urusa Asere.'' 47 Barki anime,ugomo Asere ma guna, ''ma wuna weu cukuno masaa ahira andesa wa tawe Asere ba, bati ucukuno una ukemubura antimo unee vat.'' 48 Sa anuzatu rusa Asere wa kunna abanga ageme, wa wuzi iriba irum, wa nonzikotize ugomo Asere. Maroo ma an de besa amu inko uguna wa kem uvengizeuzatumarsa wa hem. 49Tize ti ugomoAsere taa ribe vat anyimo amanyangame. 50 Sa ya cukuno anime, mayahu-dawa wa dusa wa turi ane age be sawa wito ace awe atize ta Asere nananu kaba wan ananu anipin, imum igemeyaahunguko ijasi anice ni Bulusnan Barnabas, wa gidi we anyimo amanyanga ma we me. 51 Bulus nanBarnbas wa dusa wa zamir ususur mesa wa rani atbuna ti we me, ya beziimum ubasa, wa dusa uhana ikoniya.52 Anu tarsa u Yeso waa myinca ni niriba irum nan bibe bi lau ba Asere.

Bikoro bu Kirau inni nazi1 Uganiya sa bulus nan Barnabas

waribe anipin ni ikoniya waribeudenge Asere amayahudawa nanhellinawa wa nya uhem. 2 Baayahudawa sa daki wa tarsa ba,waturi anabu wawu muruba inna nuhenu me. 3 Wa ziki uganiya wacikiahirame, innu boo utize sarki maaye innu bari ugomo Asere, mazinnu bezi utonno ukadura kurunta.Mawuzi aginome usuro u inko uraal'ajibi atari ti bulus nan barnabas.4 Barki anime anani pinme waharzina; Aye awe watarsi murubamayahaudawa, aye awe watarsimamanzani. 5 Anabu ani pinmesa ayahudawa wa nyari uhungu koumuruba manaje aweme, barki wayomnuko bulus nan barbanas, watiziwe. 6 Sawa rusa anime wa suniuhaza ati pinti likoniya, listra nanudarbe, nan tipin me sa tizi mamunan we. 7 Abirkome wabu tize tugomo Asere. 8 Ulistira uye maranida manu mansa utonno inti bunatumeme ba, barki me ugurgu manidati usuro uyo ume. 9 Unu uginomakunna bulus mazin tize. Bulusma nuki me aje, marusi unu ginomemazin nu hem ugebe sa adi humanme. Bama yeze ni myiran magunme,''hira utonno ati buna tuwome.'' 10Baunumema hinna, matubi tanu in tibuna tumeme, mazin nu kase. 11 Saanu anipin me wa ira imumbe saBulus mawuza, wa yeze amyiran aweinnu gusa inti likoniyanci, ''makirimayen duru suro azesere, innu beziumuhenu manabu. 12 WA tissabarnabas inni zame, ''zafsa,'' buluswatitime inni zame, ''hamisa,'' barkime mani mateki inti ze. 13 Ba unakatuma ka Asere me zafsa desaudenge uni nonzo nume ura anatukum ani pinme; Ma en ni na inireizatu cina nan ni puriye sa abarki kasini ere; Me nan nu ame wa nyara wawitime. 14 Sa ana kadura, barnabasnan bulus, wa kunna tizeme, wa janitidibi tuwo me wa muntuno uhanaani ori na nume. 15 Wa zin nu gusa,''kunna ni! shi anabu nya ni ya wuna

Katuma Bikoro bu Kirau inni nazi:16 127 Katuma Bikoro bu Kirau inni cibi:15izinu wuza imum iginome? harucangi anabu wani kasi shime, ta ayeshin intize turunta tini, in nu guna,cekini timumumme sa tida rizeme bakuro ni ahira Asere uvengize, agesaabara asesere nan na dizi nan nu rabaudang nan timumum me sa vat tiraanyimo uni. 16 In nu dadati ma cekianu wa wuzi in umbe sa wa ira. 17Vatin anime, daki ma ceki nice numesarki imumu u inko u ira ba, barkima nyin za timumum tiriri, ma nyinure, uganiya uringirka wa myincaamuriba mushime nan ni mumarenan na puru arum. 18Vat inna guranaginome, bulus nan barnabas wa rusiutura ume usuro u we u wito. 19 Vatayahudawa u antakiya nan aye awea ikoniya wahunguko muruba muniorime. Watizi bulus wahungukomeuhana amatara mani pinme, wahirikasi mawono. 20 Vatin anime sa anutarsa uYeso watonzino wakatime,sama hiri anyimo ani pin. Usana hirautaru nigome nan barnba. 21 Sa wawuza tizeme ani pin nigino me wakem anu tarsa UYeso gbardang wazeu suro ulistira, nan nu ikoniya nanantakiya. 22Waz in nu nonsi umurubamanu tarsa u Yeso wa inta uhemuweme, aca ware je in uni wazin nugusa we, ''ahira utonno memmerumtidi ribe ati gomo ta sesere, barkanime ya cukuno gbas tisi jas.'' 23 sa wazaukawe anaje akoya udenge Asere,ba wa wuziwe biringara nan niwe nimei, wa witi we atari tu gomo Asere,uhanan desa wa hem in ine. 24Wahawatrsi ubisidiya wabiki ubamfiliya.25 sawa wuza tize tuwe u biriya wa akiuhana u italiya. 26Uzirgi umei uhanau antakiya abine ani a witi imum iririyaAsere barki sawamara aname. 27Sawabiki u antakiya wa ori amu udengeAsere me ahira a inde, wabu kuwe vatimumbe sa Asere awuza usuro u we.Nan gusibe saa poko ana tukum ahiraanu zatu urusa utize ta Asere uhanauhme. 28Wa cukuno nigome nan anutarsa U Yeso u zika uganiya jokon.

Bikoro bu Kirau inni cibi1 Aye sa wa suri Uyahudiya wa e

Uantakiya, unu bezizi anu tarsa Asereagi ingi daki agbara anu kasi ubukautanda u Musa unu mada kem meubura wasere ba. 2 Barki u gbardangumataran a tuburko Bulus, Barnabasnan aye wa haa Ujarusalem ahiraadura nan ananu anu tarsa Asere.3 Anu tarsa Asere wa ka tibi we, watarsinFinikiya nan Usamariya wa akiwa buu abanga an desa wa zo weMayahudawa sa wa kabi tize ta Asere,mu ruba manu tarsa Asere mu rum.4 Sawa aye Ujarusalem wa kurzo vatti mum me sa Asere awuza in we,ana kadura kasere, ananu nan anutarsa Asere wa issi we unu aye. 5 Ayeanyimo Amafarisiyawa wa tonno wagu,” ya cukuno gbas ande sa wa zowe Mayahudawa agbari we”. Wakuri wa tarsi tize ti Musa. 6 Anakadura kasere nan annu wa cukunowa gamiri tizee me. 7 Anyimo uga-mara utizee me Bitrus m hiri matonno ma gun wee,”Anuhenu in rusadadatti Ugomo Asere ma zaukam unuguna ande sa wa zoo weMayahudawawadi kunna tize tasere anyo am wakabi tini “. 8 Asere sa arusa irubaikonde vi, ma kaba we madi nya webibe biriri kasi haru me”. 9 Daki maharzinan duru nan wee, ma wuna muruba muweme lau, nanu inko iruba.10 Barki ani me, nyani ya wuna inyara ibati Asere, unu cira udangdangsa uteki ni kara na coo nan haru, icani anu tarsa Uyesu. I rusa barkiugomo Asere sa Yesu maninta kemuburaa kasi we me. 11 Irusa barkiugomo Asere sa Yesu mani ta kemuburaa kasi we me. 12 Vat ni gurananu me ni cukuno tik unu me nicukuno tik unu kunna Ubarnabas nanBulus, in nu boo ti mum tibi yau saUgomo Asere ma wuza ahiran de sawa zo we Mayahudawa. 13 Sa wamara tizee Yakubu ma gu “nihenukunnan me”. 14 Simon ma tubi u boouhem me sa Asere awuzi an desa wazo we Mayahudawa unu tuba, barkiniza nimeme. 15 Tizee me ta wunarep nan tanu kurzozo utize ta sere.

Katuma Bikoro bu Kirau inni cibi:16 128 Katuma Bikoro bu Kirau inni tasi:1316 Indi kuri uzee in kurzo ani kasiutuba me. 17 Batti ukasu wasu wannuupata ande sawa zooweMayahudawawa kabi Yesu. 18U buka ugomo Aserewazigino me sa ma buki datti. 19 Uiraa um wazigenne me, ande sa wakati a bussur we. 20 Caa ti nyertikewen unu guna kati wa ree imum yareima kiri nan inama sa daki aweki wanmayee. 21 I rusa ati wee tu dattisa ta agiza u cara sassas ati pinpinsassas anyimo ati denge tinigura wawuza katuma in tizee tiMusa vat uwuiuvenke wa asabar. 22 Ya wuu are anakadura kasere nan nanu vat na anutarsa Asere wa zauka Yahuda, Barn-abas nan Silas wa tono we U thinkantakiya upata Bulus nan Barnabas.23 Wa nyertike kadura kani iss ahiraanu henu uwe ande sa inzo Ayahu-dawa, sa wa rani Uantakiya, Suriyanan Kilikiya. 24 Ta kunna agi ayeanyimo aruuwa suro sarki urusa urooin tire tize sa wazin unu carsa ushimurubani. 25 Barki ani me ta ira yawuna urii ti tummi aye upata u Bulusnan Barnabas ahirabashi me. 26 Andesa wa nya ace awe barki katuma kuugomo Asere Yesu kristi. 27 Ta kuruta tuma Yahuda nan Silas wa e wabuki shi imum i' inde me. 28 Bibebi ugomo Asere nan haru ta iraa yawuna urii kati acani shi imum sa idiaki ni kara nishi. 29 Kati irii nan isiiimum be sa barka barki makiri, katiiri binama sa daki aweki bini, kati iriimaye. 30Wadusa uhanaUantakiyawaori anu tarsa Asere wa nya we kadurame. 31 Sa wa kunna kadura me wawuu mu ruba mu rum. 32Yahuda nanSilas wa nya we tizee sa tidi kinki weakara amuruba. 33 Sa wa wuna tiyenan we wa kuri in na puru arum ukakem ande sa wa tuma we. 34 Silas mairi ya wuna me uri ma cukuno nanwe. 35Bulus nan Barnabas wa tonno uAntakiya nan aye gbardang wa ri ajeanu boo anu tize tu ugomo Asere 36 Sawa wuna tiye, Bulus ma gun Banabascaa ti tarsi anu me sa ta bezi we tizeetasere ti iri nyanini wa rani anyimome. 37Barnabasma nyari ugunawadadusa me nan Yohana desa atisa me

Markus. 38 Bulus magu “ida rizi me tidusa nan Markus sa maa ceki duringu Familiya daki ma ree aje nan haru”.39 Matara acee awe me wa harzina,Banabas ma ziki Markus wa dusa uhana Sayifurus. 40 Sa anu tarsa Aserewa wuna we birigara, Bulus ma zikiSilas wa dusa. 41Ma tarsi Suriya nankilikiya unu kingizi anu tarsa Aserenikara.

Bikoro bu Kirau inni tasi1 Bulus ma haa u darbe nan nu

listira, ure unu tarsa u Yeso ani pin nuListira, una ni zaa Timoti a ino mee ucaa Yahudawa, a choo me ubaleleni.2 Anu tarsa Asere sa waa rani u lis-tira nan Ikoniya wa nanziko Timotikang. 3 Bulus ma nyari udusa nanTimoti, ma gbari me bati ma Yahu-dawa me sa waa raniu abini me warusi uguna aco me ma zee uba Helenimani. 4Uganiya me sa Bulus na Silaswa zin unu tarsa uti pinpin wa hakiwa boo anu timum sa ana ka duraka Asere, ananu nan anu tarsa Asereu Jerusalem wa hem wadi tarsi tini.5 Ani me anu tarsa Asere wa kinki nikara amu riba muweme wa kini wakinki u gbardang. 6 Bulus nan aroniatanu tumeme wa tarsi Firijiya nanu Galantiya, wa gaa me uribi u Asiyabarki sa bibe biririn ba sere baa kartiwee u hanan inti zee ta sere abinimee. 7 Sa wa aye mamu umisiya wanyari uribe ubitiniya bibee bi Yesobi karti wee. 8 Sa wa tarsa nikiranima nyanga mu misiya wa tuu hanaTuruwas. 9 Bulus ma wuzi tiroo inniye, agi ure unanu makiduniya maayema ayemazin unu gusa umee, ayeaMakiduiya ubenkin dura. 10Sa Bulusma maratiroo tiginome wa dusa, wahira uhana a Makiduniya unu gunaAsere; a guna wa ka bezi we kadurakurunta ka sere. 11An Bulus wa chekiu Toruwas u hana samotiras, ronounu kure wa haa u Niyafolis. 12 Abini me wa aki u hana u Filipi, ni pinni dandang ni Makiduniya an de sawaa raa tari tanu aRumawa. 13 Unnuwui wa sabath ti suri ana tukumani pin ti haa uraba nan tidi kem

Katuma Bikoro bu Kirau inni tasi:14 129 Katuma Bikoro bu Kirau inni sunare:2udenge ubiringara ti cukuno ti wuzitizee wana nee sa wa gurna a hiramee. 14 Uru nee unu tarsa Asere unani za Lidiya, uca wanu Tiyatira unuzika uti runga ti kirfi wandang unukunna uru, Ugomo Asere ma pakkiiribi ime mee makuna imum mee saBulus mazin unu boo mee. 15 Sa aZorome nan ana kurameme ma gunhanu kussi, ingi ya heem guna mikadundura ma heem in Ugomo Asereaye tarni a kura am, ma rigizan durati heem. 16 Uru wui ti hazi ahiraabiringara ti gurna nan kure kuburasa mazin na gbergene ma wuza nibere, anuhenumewakenzi ikirfi kanga hira ani bere numeme. 17 Uneeu geme ma tarsa Bulus nan haru,in ni myiran in na sesere unu gusa“Anu ageme areree Asere adandangani sa wa bezizi una unu bussi. 18Maziki tiye gbardang unu boo me, Bulusmakunna iriban in me kang, ma gunin bibeemee “Anyumo ani zaa ni Yesokirati suro anyuma ame” bi dusa bisuri. 19 Sa anu henu me wa ira unaawa ree uweme wa korso ni pum wameki Bulus na Silas wa hanwe nyumoa hira a bizizaziza, wa witi we atartanu gunguzuno uti zee. 20 Sa wahanan we ahira unuyoro utize wa gunme “Anu ageme a Yahudawa wazinnubungmurko uru nipin. 21Wa zin nuboo uru timum tige sa ti sassas nantunu Romawa agi ti kabi. 22A nabuwadusa wa murna we, anu yoro utizeeme, wa jani we tirunga wa cekiwenyenperen, wa gu a cobiwe. 23 Sawa tirawe kang, wa tuburko we akakorso, wa gun anuhira ande sa a korsowe, wa hiriwe memerun. 24 Unu mema sokki we udange una nyumo, maduku tirzizi we ma kunti ati buna.25 In na taaniye Bulus nan silas wazin biringara nan ire ya sere, u kasuwanna uwe. 26 Ara anyumo ani me,uzuruko wadizi udandang u eh, nitin na soo udenge me sa wa rani; nizuruko tina tukkumme vat ti pagkinodibedibee, vat inyang me sa atirzizaanu me isopso. 27 Unu bee uweme sama zuma amoroma iri tina tukumme

kang ma gussi nan anume wa sussoma ziki uvira agi madi weki niceenumemen. 28 Bulus ma tussan me innimyirang ni dandang, ma gun “Katiu kunno nicee nuwe iwono vat uruti rani. 29 Unu beh uweme ma gu caa ehn ima saa, ma wuu dibedibe maribe anyumo maka rizo aje an Bulusnan Silas inbi yau. 30 A suru we amatara magu “Unu dang nyanini indiwuzi bati a burum”. 31 Wa gun me“Kaba Ugomo Asere Yeso adi buru wehuu nan a kura wee”. 32 Wa bezi metize tu Ogomo Asere vat uwe akurame. 33 A nyumo uganiya ugunomeinniye unu bee akura ukorsuzo anume, ma ziki we ma kpiji we ti nurume, vat ume nan ana kura amemeazoro we. 34 Ma ziki Bulus nan Silasma henwe akura ameme, ma nya weimum yare ma wuzi ire kang nan anakura amemebarki sa wa kaba Asere.35 Sa ahira a sana ma gun ana katumame “Cekini unu agino me wa dusa”.36 Ma kurzo Bulus tize me agi “Unudang uru ma nya kudura agi a cekishi idusa: barki anime suroni dusaa huma”. 37 Bulus ma gun we “Inatiran duru anyumo ana buu, haru anuRomawa sahiki iko uru, wa ka kursonduru; ane ani wa nyara wa suson durunihunzii, ta gaan duru; ca wa e in nace awe wa susonduru. 38 Wa kuri waka buka kadura me ana dang me wakunna biyau sa a gunan we Bulus nanSilas anu Romawa wani. 39Unu wessiutizee mema gun wa wuumuriba mushew, sa ma suso we ma gun Bulusnan Silas wa ceki ni pin me. 40 Bulusnan Silas wa suri wa akura a Lidiya.Sa Bulus nan Silas wa ira aroni me wanya we tize tu natta umuriba wa suriwa dusa.

Bikoro bu Kirau innisunare1 Anyimo atanu ti we me wa tarsi

una u Amfibolis nan Aboloniya uhanaani pinni utasalonika ahira sa udengeunigura na Yahudawa. 2 Bulus, gusiimum me sa ma harika uwuza me makem we waziki ti auto ta asabar ti

KatumaBikorobuKirau inni sunare:3130KatumaBikorobuKirau inni sunare:31taru uni gunguzino tize ta Asere nigome. 3 Sa mazi unu dungura uwe tize tiugomo Asere unu bezi uwe abanga avana ugomo Asere ini ijasi nan iwonome sa idi kem me, magun we Yesuugeme sa inzini u boo shi me, memani unu dangme. 4Sa wa kunna tizeme, are ayahudawa wa dusa wa kabitini, wa kuri ani kira ni Bulus nan Silasnan ni'ori na Ahelinawa ana katumaka Asere wa ane adangdang. 5 Abinime anu zatu tarsa Asere Ayahudawawa kunna ni'eru amu ruba wa dusaha wa tita aye anu dire ace wa orianu gbardang wa hem wadi shagilkani pin me; wadi muruba ma nu, abinime wa ribe akura a Jason, wa nyariasuso we Bulus nan Silas. 6 Sa wa ribedaki wa ira a Bulus me ni ba, wa dusawaki Jason nan are anuhenu wa hanwe aje ati gomo wa gu “anu agemewani wa cara ticukum tiru me, wacara timumum kan. 7 Anu ageme saJason ma kaba wa cara cara tize mesa kaisar ma inki wa gusa ure ugomoma kuri marani sa a tisa me Yesu.8Sani'ori nanabunan anu adangdanganipin wa kunna mu ruba. 9 Adusaari Jason ikirfi, barki imum me sama wuza, wadi ku ceki me ma dusa.10Sa niye na euna nihenu ni ntuburkoBulus nan Silas ubiriya, sa wa bikiabini me, wa ha udenge unigura waAyahudawa. 11 Abini me anu me wabezi uruba iti nanu wa teki an desawa ra Utasalonikawa, wa kabi tize mein tari ti re, wa gunguzuno tini kondeuya uwui bati wa rusi ti mum meti ra a ynimo tize me. 12 Abini memaro ma nu me wa kabi tize ti ugomoAsere nan anu adang wa Heniyawaahana arum nan ahana a e. 13 Saa yahudawa Utasalonika wa kunnaBulus ma zini uwuza tize ta Asere aUbiriya wa ha wa ka samirka ni'ori nanume. 14 Nihenu anu tarsa Asere wadusa wa tuburko Bulus uhana urabaudang; wadi ku ceki Silas nan Timotiabinime 15 . Andesawa bezi Bulus uname waka tibi piit uhana Antina. Wadiku zen in kadura ka Bulus wa nya Silasnan Timoti. Kadura ka gu wa ha dibe.16 Sa Bulus mazin unu be uwe Utina

iruba imeme ya corno sa ma ira anuunu tarsa umakiri. 17 konda umayawakewawuzimatara nan Ayahudawaudenge uni gura na hana Asere nananu me sa ahira abipkija kpija 18 AreAbikuriya nan sitokiya anu poko ajewa dusa wa hiri wa tonno ani ce niBulus. Unu igizo nyanini unu ipirkanigeme mazini ubo me? Aye unu gusa,aye unu gusa mazini bo utize anice nimaremakiri unu tisa niza ni Yesu nanuhira amu cau. 19Wadusa wa ziki wahan me ani po ni Urasa wa iki me uyaudungura usso uni mazini? 20 Wagu“ta ira wa aye intire tize tisso atituitiru sa daki ta mu kunna tini. Barkiani me ti nyara ti rusi tini ti gusanyanini? 21Ta ira Antaniya nan agenuaweme wa huza uganiya uweme unukunna tize tisso. 22 Ba Bulus ma dusama tonno ani po ni urasa magu”maira usassana una me sa itarsa agiitarsa Asere. “ 23 Ma iri imum me saitarsa, in kuri in iri ahira sa i nonzizomakiri mashi me sa ya nyertike anice na Asere sa ada rusa ni ba”nyaniniya wuna i haka amare ma buka shiimum igeme. 24 Ugomo Asere madisa ma barka Asere nan adizi nan uti-mumun sa first anyimo meme, madaciki me udenge sa a barka Ontariba. 25 Ada nonzo me Asere in taritu nu ba, gusi ma nyari iri mum, same mani ma nyiza anu nihuma, bivainan ukasu utimumum me. 26 Usurounu u'inde ma barka anu sa wa raune ugeme sa a nya we ibinani nanuganiya barki ticukum ti nu. 27 Caanu wa nyari ugomo Asere wadi kemme. 28 Anyimo ameme ani ti cikiniti kenzi nihuma, gusi ure uni gyerteira ishi mema buki” haru anu abisanaameme wani”. 29Ucukuno uru bisanabi ugomoAsere kati gusi ugomoAseremazi gusi nipo, nani are asiba unu.30UgomoAseremada bassa timumumsa uganiya uzatu rusa utize ta Asere.Barki animemamu inko uwui samadiinki une aje ameme, konde vi ma nyatimumum me sa ma wuza. 31 Usurounu me zauka, Asere ma nya unuugeme bati ma bezi unu ugeme ahira

KatumaBikorobuKirau inni sunare:32131KatumaBikorobuKirau inniwitotari:26uhirza usur icau. 32 Sa anu Antaniyawa kunna abanga uhira inki unu mawono, aye wa zuzi Bulus aye wagu“tidi kuri ti kunna abanga ageme”.33 Sa a mara Bulus ma ceki a bini me.34Aye wa kabi tize tasere wa tarsi me,gusi Diyonisiyas una aka tuma, Arasanan ure une una niza ni Damarisa nanunu kasu.

Bikoro bu Kirau inniwitotari1 Bulus ma dusa ceki Antaniya ma

dusa Ukorintiyawa. 2 A bi ne ani maagurna nan ure u Yahudawa una nizani Kila unu watu Fantasmani, sa mahazi usuro Italiya nan une umemeBiriskala barki Kalaudiyasmagu agi dia Yahudawa wa ceki u Roma wa dusawa gurna nan Bulus. 3 Wa dusa wacukuno wa uzi katuma nigo me barkikatuma ka we me ka inde kani anuduza udanga. 4 Bulus ko uya uwui waAsabar ma ke ma ka wuza matara nana Yahudawa nan anu taa me utize taAsere anyimo udenge Asere. 5 Silasnan Timoti wa eh wa kemme usuro uMakidoniya, bibe bu Ugomo Asere bidari Bulus ma buki a Yahudawa Yesumani unu bura anu. 6 Sa a Yahudawaa geme wa zogizi me, Bulus ma susoudibi u meme ma zarika we ni ma guwe makara ugogoni um anice nishime adi iki mayema shi me anice nishime, ida zo mini ba, indi ceki aba mein dusa ahira an de sa wada rusa meAsere ba. 7Ma dusamaka tuno a TitusYusta de sa ma tarsi Ugomo Asere.Akura a meme ara upuru udenge unigura na hanna Asere. 8 Karibus unudang u denge uni gura nan anu a kuraa meme wa kabi Ugomo Asere. maromanu korintiyawa sa wa kunna Bu-lus wa hem nana Aserer adusa uzaro.9UgomoAseremawuza tize nanBulusiniye anyimo atiroo ma gun me”katiukunna biyau ba, buka we katu wuutik ba. 10 Barki in zi nu gome nan huuye mabari ma kunna we iwono ba,inzin nan huu anyimo anipin nigeme.11 Bulus ma cukuno abini me ma bikini we ni inde nan ti peyu utasi unu

bezizi we tize ta Aserer. 12 Sa Galiyoma cukuno anu ukpanku unu dangUmanyaga mu Acaya, Ayahudawa wadusa utonno Bulus ani ce, wa ziki mewa hanni aje ati Gomo. 13Wa gu unuugeme me zini hungo umu ruba manu wa re Asere sas sa wada rusa meba. 14 Sa bulus ma hira u buka utizeGaliyo ma dusa ma poki anyo magushi a Yahudawa in daki ma wuza iriimum i zenzen nan imum sa idi rizinu ba, i da pirkem ba. 15 Imum meya cukuno a banga u inko ace ani guranan nniza, hana i ka barkani ace a shime. i da nyara in cukuno unu barkaabanga atize ti geme ba. 16 Galiyoma gidi we ceki ahira ati Gomo me.17 Wa dusa wa meki Sastanisu, nundang anyimo udenge unigura wa tiriaje ugomo Galiyo ma gume u, inkoiriba iwemeahira inde. 18SaBulusmawuna tiye gwardan ahira me ma cekini henu me abini mewa dusa u zirigiumei nan Briskila wan Akila uhana usiriya ma tu u Kankiriya anikira nuraba u dand ma wuzi utanu bati mamyinca tize me sa ma mu inko. 19 Sawa aye u Afisawa, ma ceki Briskilaabini me, ma ha udenge uni gura wahana Asere unu igizo utize ta sereme nan a Yahudawa. 20 Wa dusa waiki Bulus ma kinki tiye, ba ma game.21 Ma gu we inga Asere a hem in dikuri inze abame, madiku dusa. 22 Sabulus ma biki u Kaseriya ma biki isoanu tarsa Asere a Urushalima ma akiu hana u Antakiya. 23 Sa bulus mazika tiye abini me ma dusa ma mekiuna uhana u Galantiyawa nan u Farijama nya anu tarsa u Yesu ni kara niria. 24 U re u Yahudawa una nizaApolos sa ma ra u Iskandariya maeh u Afisa. unu mani ma rusa tizenan tize tu Ugomo Aser. 25 Apolos sama kem urusa a nyimo tize ti UgomoAsere, mazi unu nyara uni ce, unubeizi utize ta Asere, imum me sa mateki unu rusa ine ini abanga u zorso uyohana 26 . A polos ma tubi u beziziUgomo Asere ini riba ihu, sa Briskilanan Akila wa kunna mee, wa dusa wacukuno aroni, wa bezi tize ta Asere

KatumaBikorobuKirau inniwitotari:27132KatumaBikorobu inno areuzatuinde:29me meru. 27 Sa ma barka u dusa maaki u Akaya ni henu nuru ni dusa ninyitike u takarda uhana a hira anutarsa Asere, a dusa a kabi in tari ti re.28Apolosma dusama bezi Ayahudawani kara nan nu rusa u meme gusi tizeta Asere ta buki, Yesu mani unu dang.

Bikoro bu inno areuzatuinde1 Sa Afolos ma raa anyimo ukur-

inti, Bulus ma kase ani pin zalanguhana ani oin nu Afisa, abibime makem aye anu tarsa ume. 2 Bukusmagun we, ''nani ya kaba bi be biririuganiya sa nya kadure?'' wa kabirka,''da tamu kunna abanga abi be biririba.'' 3 Bulus magun, ''nya uzurrouni awuzi shi?'' wagun me, ''uzurouyahaya'' 4 Bulus ma kabrki magu,''yahaya ma zurso anu in na bangau kaba Asere, magu wa nya mu ribedesa madi ē aduumo am, desa agusame Yeso.'' 5 Sa anu wa kunna anime,adusa azurso we anyimo aniza niYeso. 6 Uganiya sa Bulus ma tara wetari, bi be biriri bi tu awe wa boo tizzeina nymiran asessas nan uboo imumbesa i eze aje. 7 Wazi anu ukirau inware. 8 Bulus ma ribe udenge Asereunu dungara anu sarki biyau uhana tipe ti taru, mazi utarsa ina anu sa waditinka me wa nya mu riba ini mumbesa izi ati gomo ta Asere. 9 Barkimare mayahudawa sa zi gbas, wagawe u tarsa utizi me, wa tubi ucarauti naa ti Yeso aje anu. Barki animebulus ma hunguko nice nume nan an-desa wa zi nanme anu uhem. Ma tupiudungara a makaranta ma tiranus.10 Mari aje anime uhana atiwe tirevat adesa wa ciki anyimo Asiya wakunna tizze ta Asere, ma yahudawanan mahelenawa. 11 Asere ma wuzitimum ti ririn ti unya biyau a tartibulus. 12 Anu ti koni wa hunza, ag-bergene wa susi anyimo anu, uganiyasa wa kabsi mu tira nan ma gbeptuahira a bulus. 13 Mare mayahudawawa rani a barewa tarsimatara, wa zikiace aweme agi uwadi wuzi katuma in

niza ni Yeso, ''wagu ta gunan shi anyimo niza ni bukus sa madungaratini, surono.'' 14 An desa wa wuzianime anu usunare wani ahana unuudang ukatuma ka asere uyahudawana zame siba. 15 Bibe bizenzen sa makabirka magu, in rusa Yeso, in rusabulus, shi aka veni?'' 16Ba bebi bizen-zen sa bi raa anyimo unu me bi garteabe remema teki nikara nuwema tirewe. Wa aki unu sum wa suri udengenuwe yeyen peren unu sara ati hihira. 17 18 Anu tarsa gbardang, wa ewa boo timumum ti buri sa wa wuzi.19 Abere wa ezin matagarda mawemewa punzi aje anu, abasa imum be sawazini ya biki ma dubu akuri ucibinan azumo a walwal. 20 Tize ta Asereta samirka inni kara ati naa gbardang.21 Sa bulus ma maraa katuma ku wuzitize ta Asere u afisa, bibe bi tarsi inme uhana umaki doniya nan akiyaunaa uhana a urushalima tace, ''ingima hana abini me, indi haa uroma.''22 Bukus matumi anu tarsa umemeana ware timoti nan irastus uhanaumaki doniya, adesa wa benki me.Me ince nume ma be a Asita uhanaaku ganiya cin. 23 Uganiya uginomeawuzi uhirza iriba idanga afisa barkiunaa uginome. 24 Uye unu zunzumeni zame Damatrayus desa ma zumomakiri ma zumo abalbal ma dayana,desa katuma ka gino me ini ikirfigbardang. 25 Ma urso anu zunzumemagun we, ''irusa unu unaa ugino unikenzi ikirfi gbardang . 26 Ya ira yakunna agi, dasi u afisawa cas ba, vat upash unipin ni asiya bulus ugeme maranga we. Ma gusa we agi ada barameAsere in tari ba. 27 Katuma tari arucas kadi ziti ba, nan udenge Aserearuma danyana udang madi cukunosarki katuma. A'anime madi diri nikara numeme, me nan vat nipin niasiya sa une u wuza me ninonza. 28 Sawa kunna anime wa kunna iriba, watiti ini kara wagu, ''une udang maniDayana u afisa.'' 29Nioin ni curnome,anu wa hiri debe uhana ahira ani ori.Uganiya ugino me, wa mu miki aroniatanu ti bulus, wato Gayus nan Aris-

Katuma Bikoro bu inno are uzatuinde:30 133 Katuma Bikoro bu inno are:18takus adesa wa ē usuru umakidoniya.30 Bulus ma nya nice ma ribi anyimoanigura me, anu utara umeme wakarti me. 31 Ane ani cangi are aronia Bulus sa wazi anu adang ati kira taanu asiya wa tuni me uni iko uniokara kati ma ribe anyimo ani ori meba. 32 Are anu wa zinu tira igiri ahiraire imum, sas barki mu riba ma anumu hirsa. Gbardang anyimo awemeda wa rusi wa ornu barki nyanini ba.33 Mayahudawa wa turi iskandari ajeani gora na anu, iskandari ma wititari tume aseseri barkima buki nigoratizze. 34 Sa wa tinka me uyahudawamani, vat uwe wa wu uhunu uhanauma awe ma ree, ''unu dang manidayana u afisa.'' 35 Sa unu yettikeunipinmagbarikawema si nice nuwe,magu, ''shi anu afisa, aveni mada rusame nipin nu afisa nini ni ubu na Aserenan dayana, unu udang nan u hurtuugebesa sawa rizi usuro aseseri? 36Daaguna imum igino me macico maniba, ingara ni tik kati iwuzi ire imumyak-yak. 37 Ya aye ni anu aginome,anyimo udenge u weki utize da agiwe akeri udenge Asere wani ba naniadesa wa buka aburi ahira Asere aruba. 38 Barki anime ingi Damatrayusnan unu uzunzume sa wa zina nanbarki tire tizze ahira uye, ti dengeti wasi utizze ti zi fong anu wesiutizze wa rani. Na wa han we inaceawe. 39 Ingi tizze ti ugunkuno ti rani,adi barka we ani gora nuru uganiya-uganiya. 40Barki ti raa anyimo ana yema bit barki uhirza umu riba mu kanime. Tizo duru ini mumme sa ya hirzamu riba ma anu ti kuri ti zon duru inimumu ibuka aseseri imum ba. 41 Sama buka anime, ma samirka nigorame.

Bikoro bu inno are1 Sa ahira atoto, bulus ma tumi

aka titi anu tarsa umeme, ma nyiziwe tize madu wu we usa mura, mahiri madi dusa umakidoniya. 2 Sama wata ati hi hira mazunu wuzaanu tarsa tize kang, manno ma ehanipin na telenawa. 3 Sa ma wuna

tipe ti taru ahira me, ayahudawawanno wa wuzi me malin, uganiyasa ma nyari unyene uzirgi uhanausuriya, manno ma saki ugunku makuri umakidoniya. 4 Anu uka tibiubulus uhana amanyanga mu asiyawa zina sabatarus vana uburu usuru ubiriya, Gayus una nu derbe; Timoti naaristakus nan sakundus, vat uwe anutarsa Asere wani anipin tasalonika,nan tikkus nan trofimus anipin nuasiya. 5 Barki anime aye wa agizanduru, wa ka benduru utaruwasa. 6 Sata ribe uzirigi usuro ufilibi tiye ti tubiredi uzatu imumu buzo, tiye ti nucibi ta aki tiduku biki we utaruwasa,tiye turu usunare ahira me. 7 Uwuiutuba atiye usunare, sa ta orno barkiupura ubiredi. Bulus ma bezi anutarsa Asere tize, barki ma nyara madusa unu sana hira; tize tumeme tabiki ati aniye. 8Uzunu me sa wa ornoni ma pitila ma ran gbardang. 9Marema nyani niza numeme aftikos maciki aseseri utaga, moro ma ziki me;barki sa bulus ma witi tize tumemejoko, ma nyani me sa moro ma zikime pitii mannoma rize aseseri uzunuuku taru aziki. 10 Bulus manno matu asesere ameme awitino ma orimemaduku gu, ''kati ikunna ma aye ba,barki ma zin nivai da ma wono ba.''11Mannoma nyene asesere uzunumeri ubiredi me nan we, ma boo tize nawe uhana usana hiramaduku ceki we.12Waduku eh in ma nyani me ini vai,wa kem tiyomazo cin ba. 13Barki harusa ta agiza bulus uhana ahira uzirgime, ta diku ribi uahana u asos, ta bariti ziki bulus uzirgi me barki me mainki iriba madi haki inti buna. 14 Sa tagurna u asos, ta zika me uzirgi umeiuhana mitilitus. 15 Sa ta hira abirkome, ahira asani ti eh utsibirin kiyos,ahira akura asana ti e anipin nu mili-tus. 16Barki anime bulusma inki iribamadi aki u afisa uzirigi me, barki katmadii u asiya, barkimamuntuno inkaya wuna uri uwui unigora ni tandauweme uke urushalima. 17 U militusma tumi atiti me ananu anu tarsaAsere u afisa, usanda uti cukum sawuzi nan nu gurna uru nigome. 18 Sa

Katuma Bikoro bu inno are:19 134 Katuma Bikoro bu inno are inni inde:11wa eh ahira ameme ma buku we, aceashime e rusa in nu wui utuba sa maninki tibuna u asiya. 19Ma tarsi Asereini ribe ishew nan maje, nan nuzitosa ma ziti barki malin ma yahudawa.20 Irusa dama kunna ugitak ubezi ushikonde tiya timumu tika tuma ba, matarsa shi tikura tikura in zinu beziziushi timumu amasaa. 21 Irusa usandaubara ayahudawa nan a Hellenawaabanga barka ahira Asere nan nu nyairiba ahira ugomo Asere Yeso. 22 Aname aye, idi dusa urushalima, bibe bilau ba bezum amasaa gwas inha, intamu imu besa idika kem abirko ba.23 Bibe bi lau ba bezum akodi niyanipin unu guna, inyang na nu zito wanyargam. 24 Barki anime da ma zikaivai im izi imumu ihuma ahira am ba,barki in myinca magasiya na katumasa ma kaba ahira ugomo Asere Yeso,ubezi utize turunta Asere. 25 Ana me,ira inrusa shi vat, andesa ma wuzawe tize ta kura Asere, ida kuri irimba. 26 Barka anime ma buka shi uwuiugino me, in zom unu gogoni umayema konde uya unu ba. 27 Barki animeda ma kunna ugitak ubuka ushi vatimumu iriba ya Asere ahira ashi ba.28 Barki anime hira ace ashi me, nannanu tarsa in bibe bi lau na zaukashi anu tarsa inanu hira iwuzi nibenanu tarsa Asere, sa ma kwa in mayemame. 29 In rusa unuguna uganiya sama dusa, makinkaru ma pazaza madiribi anyimo ashi me, mada wuna anutarsa Asere kugbara ba. 30 In rusaanyimo are ahana aruma wadi eh waboo tize tizenzen, barki wa hungukoahana akatumu uhana ahira aweme.31Barki animehirani ringini unugunatiwe ti taru da ma ceki uniza ukondeavi ushi tize in maje uwui nan niyeba. 32 Ana me izinu wito ushi ahiraAsere, in tize turunta umeme, tigesa tizinu bari ubenki ushi ti kuri tinya shi utanda nan vat andesa wa raanyimo anu zawa wa Asere. 33 Da mawuza uhem wa zumo abalabal, naniazumo awalwal nani tirunga ti uyeba. 34 Shi inace ashi irusa ma wazakatuma in tari tum, ma bisa nice numimumu nyara nan andesa wa zi nan

mi. 35Ma cukuno shi bezi atina sasassa idi benki anati una ahira akatuma,nan in kuri iringi in tize ta tu ugomoAsere Yeso, tize me sa me inice numemagu, ''unyiza uteki ukaba unu gbar-dang.'' 36 uganiya sa ma buki anime,ma tunno ma wu biringara nan wevat. 37 Vat uwe wa shi kang, wa kuriwa gendirko me wa nyunkuno me.38Wa wuzi iriba ibiti barki imum besama bukuwe, ida kuri irim ba. Vat uwewa ka tibimeuhana ahira uzirgi umei.

Bikoro bu inno are inniinde1 Sa taa harzina nan we, ti dusa ti

ribe ujirgi umei ti meki nibeba uhanaani pin ni kos, sa ahira asana ti dusauhana urodusa, ti dusa uhana ani pinni Batara. 2 Sata kem ujirgi sa waahazi ukafa uhana u Fonisiya ti dusa tiribe. 3-4 SA ta gunkuno, ti iri nizabuni kubrus ni gunki ti ceki nini ani kirani tari tina gure turu ti witino uhanau suriya, ti dusa tu ani pin nu tayaabine ani ujirgi umei anu tarsa u Yesoti cukuno abini me ti wu tiye tinusunare. Anu kati ma ha urushalimaba. 5 Sa tiye cigiling ta aka ti dusatiri aje in tanu turu vat uwe nan anewan ahana aweme waka tibin duruaka maru kani pin, Ti dusa ti tungunoani kira ni uraba tiwubiringira ti dusati wu sa mura. 6 Ti dusa ti ribe uzirgiumei, we dusa wa kuri uhana akura.7 Sa ta mara tanu tiru u Taya ti bikiu Talamayas, abini me ani taa gurnanan ni henu ti isi we, taa muri ka'indenigoo me nan we. 8 Sa ahira asana tidusa uhana u kaisariya. Ti ribe akuraa Filibus, anu boo tize Asere, unu indeunu inde anyimo usunare waginome,ti cukuno nan me. 9 Anu uge memazin in na hana wa nazi a'e, maburaanu kurzuzo utize ta Asere. 10 Sa tacukuno abine anyimo atiye cingiling,ure unu kurzuzo tize ta Asere ma euyahudawa una niza Agabus. 11 Maae ahura aru ma ziki uzu u Bulus matiri ubuna umeme nan tari ti me memagu, ''bibe bi biriri ba guna, ane animahudawa madi tiri unu zuu ugeme

KatumaBikorobu inno are inni inde:12135KatumaBikorobu inno are inni inde:37me, wadi gaa me atari tanu zatu tarsaAsere.'' 12 Sa ta kunna kadura kageneme abibi vat uru nan andesa wa cikiabini me ti tiri Bulus tari kati ma haa urshalima ba. 13 Bulus ma kabirkamagu, ''nyanini izi nu wuza me, izintiso iri nu huza um iriba? ida turumbarki utira cas ba nan iwono cangiurushalima, barki niza ni Yeso.'' 14 SArusa Bulus ma da nyara akarti meba, ti dusa ti kini aso me ti gu, ''caimum be sa ugomo Asere ma hemicukuno.'' 15 Sa tiye ti gino me taaka ti dusa ti ziki maburga ti dusauhana u urushalima. 16 Are anu watarsa u Yeso sa waa suri u kaisariyawa tarsin duru. Wa ē nigo me nauri unu desa a tisa me manason, unuu kuburus desa ma tubi ukaba tizeta Asere, desa tidi cukuno nigo menan me. 17 Sa ma eh ujerusalem,anu wa kabi we wuzi apuru arum.18 Sa ahira a sana Bulus ma dusa nigonan haru uhana ahura a Bitrus, vatananu wa rani. 19 Sa ma mara u'isouwe, ma ribe ubezizi uwe vat timumbe sa ugomo Asere maa wuzi anyimoanu zatu tarsa Asere barki katumakameme. 20 Sa wa kunna anime, wanonzuko ugomo Asere wa gun me,''ira, uhenu mayahudawa gbardangwa kaba Asere wa wito ace awe wahem wa zin ini riba u'inko utize.''21 Akuri abuki we tize anice ni wemeagi, u dunguramayahudawa sawa cikinan anu zatu tarsa Asere wa game ukunna tize ti Musa. U dungura wekati tasi utanda u kuzu ba. 22Nyaniniya wuna uri ti wuzi, kadure me wadikunna wa aye. 23 Barki anime wuzaimum be sa ta di buki we ana me. Tizin in nanu wa nazi sa wa wito ace.24 Zika anu anu agino me ika kpicoace ashi me nan we, u kuri u bi imumbe sa wa huna, bati wa ta ace aweme.Bati konde avi madi rusi timum mesa abuu anice ni we me macico mani,wadi rusi hu cangi u'inso tize. 25Barkian desa ta me Asere ba sa wa hem,ta nyettike ti gbarika ti gu ca wahunguko ace aweme ahira atimim saadi nya makiri mani, ma yee, nan ureimumbe sa daki aweki ba, nanmadini

mu tarsa ahana eh. 26Unu uwui ukureBulus ma ziki anu agino me wa kakpico ace aweme nigo me, wa dusauhana udenge Asere, bati ma bukiabanga usana uweme, adusa a nya usadiga barki konde uya unu anyimoaweme. 27 Sas ti ye tini usanare taaye mamu umyinca, mare mayahu-dawamuAsiya sawa ira Bulus anyimoudenge Asere wa dusa wa turuka nigona nabu wa meki me. 28 Wa meki tihunu unu gusa, ''anu israila benkinduru, unu ugeme me mani mazinudungura anu timum me sa ti da rizime ba ahira anu, unu cara u'inkoutize, nan ahira ageme, ban animema ayen in nanu amadini anyimoudenge wa Asere ma cara ahira alau.''29 Barki wa mu ira me nan Tarofimasunu Afisus anyimo anipin, wa gusiBulus maa en udenge we Asere meini. 30 Vat nipin me ni dusa ni gu-murka, anu wa dusa orno wa mekiBulus. Wa hunguko me wa suso meanyimo udenge Asere wa dusa korsotina tukum me. 31 Sa wa zinu ubaraabanga ugunawadi hume, abangameabiki ahira unu ydang uni kono agiurushalima wa shagilan. 32 Ma dusama ziki ma soja nan anu ani konoadang, wa dusa uhana ahira anigo nanabu me, sa anabu wa ira ma sojanan unudang me, wa ceki utira uBulus. 33 Unu dang me uni kono maha mamu ma meki Bulus magu atirime ini nyang ini re, madu ku a ikinani me aveni nan imum besa mawuna. 34 Aye anyimo anu me in tihunu, aye wagu ana aya wagu ana,barki ugbardang uti hunu daki maguna ire imu ba, ba magu a han meahira amasoja. 35 Sa ma aye ahira unyeze (utarsa uti buna) me, masojame wa dusa wa yeze barki ushigilinawa anabu. 36 Barki nigo na anabu wamaki utarsa me in ti hunu unu gusa,''dusa ni in me.'' 37 Abiki uriben inBulus ahira amasoja, ba gun imu unudang amasoja me, ''nani udi hem inbuki we ire imum? ba unu dang mema iki'' urusa u boo uti Helenici tini.

KatumaBikorobu inno are inni inde:38136KatumaBikorobu inno are inna re:2438Daki hamani unumasar uginome satiwe ta dumo desa ma hirza ijugutaigino ma ziki anu madubu ma nazi,huza anabu uribe ani ja. 39 Bulus makabirka ma gu, ''mi uyahudawa manima suro uTarsus anyimo a manyangamu kilikiya, anipin me sa arusan innini, in zinu tira uwe tari kinin in bukianabu tize.'' 40 Sa unu dang uma sojame nya me uganiya, Bulus ma dusama tonno ahira upatala me, sa ayezewe tari, wa dusa wa cukunno tik, mabuu we tize in nilem ni yahudawa,magu.

Bikoro bu inno are innare1 Anu henu nan ankaco, rikani ti

toi ikunna ubura um u aye a hira ashime aname. 2 Sa ni ori na nabowakunna tize ti bulus ini hem naibraniyawa wadusa watatonno tek,magu. 3 Me ubayahude mani uwatuusamirika anabo ini ikiliya, anyimoamanyanga mu gamaliyal a pokumaje ni, a kuri abezizi abinime kanginu gunno itarsi una u inko utize tacokoro aro, izin nu inko iriba atize taAsere kasi shime sa izin tini. 4 Mamensi anabo in husi ma kuri in tirziahana arumananna a ēh in hanwe atigomo a tuburko we udenge unirere.5 Anime ani unu udang ukayuma kaAsere na nu wadi nya u inpo amaroinu gunama kabi nikara nitize tu inkou watu ushi barki ni henu sa wa ranidamascu, barki idusa abirko, katumakam kani i tarsi adesa wa tarsa unaugino me, i en we anyimo urshalimabarki a tarsi we. 6 Uganiya maraanyimo atanu, inkuri in ha ma munan damascu, inu wui ace uganiya uinde masaa madangdang usuro Asereu pokino ma ketum. 7 In rizi adiziiuganiya madusa ma kunna ni gmyi-rang ni gusa me, 'shawulu, shawulu,barki nyanini yawuna uzin nu kunnaum iwono?' 8 In babirikame, 'avenihu ugomo Asere?' magun me, 'im-mani Yeso ubanazarat unigesa uzinnu nya ume uzito ugino me.' 9Anugebesa wazi nigo nan me wa iri masaa

me, idaki warosi niggmyirang na venimazin tize me ba. 10 Ma gu, 'nyaniniindi wuzi hu ugomo Asere?' UgomoAsere magume, 'magu me ihire idusaanyimo damascu, abini me ani adiboki we imum ikadure sa udi wuzi.11 Idaki iri ahira me ba barki umilmeu masa, idusa anyimo damascu uwatu u tarsa andebesa wazi ni gonan me. 12 Abirko me ani ma kemuye unaniz ni ananiya, una biyyau baAsere ahira u inko utize, tini kobbonanni zani rere aje ayahudawa as waciki abirko me. 13 Ma eh ahira ammagu, ni henu shawulu, kaba uhiraunipen, rep na nu ganiya ginu me irime. 14 Uganiya magu, 'Asere aka couro sa mazauka we inu gunna urosiimumbe sa me ma nyara wa ira unuiriba ishew iginome, kunna tize tigebesa ti suso anyo ameme. 15 Udicukuno unu impo amaru ame barkitimumum sa wa ira nan ti gebe sa wakunna tini. 16 Aname nyanini uzinnu nyargame? hira azoro we akuriakpici we madini ma we me, unu tisaanyimo aniza nu meme. 17 Uganiyasa ma kuri urushalima uganiya mazinim birigara anyimo udenge me inamakabi tiro. 18 Ma irime magun me,'wuza dibe-dibe u ceki urushalima a-a na me, barki wada kaba me u impoamaru imumbe sa udi boki ini ahiraam ba. 19 Uganiya sa azin nu kponkoumayemunu impo amaru aweme isti-fanus, maturi izin nu impo amaru, inkuri in hiri tironga ta desa wa hume.20Magu, 'ugomo Asere, we ina ce awewarusa uwuna sa ma wuweni udengeuni rere in kuri intiri aye desa wa nyamurubamuwe sa wa kabi we atidengeti biringara. 21 Manno magu me,'dusa, barki idi tumu we abirko ahiraanu amaree. 22 Anabu wa ceki me mawuzi tize nan nu hana uganiya, barkianime wa dusa wa yeze agmyinrangwazi nu gusa na kari kunu kuginume, anyimo unee, daki ya wuna uriiacekime makese ba. 23 Uganiya sawazin nu yeze agmyinrang wa vingizitironga tuwewahirziza usuru upebu.24 Unu udandang uma soja ma nya

KatumaBikorobu inno are inna re:25137KatumaBikorobu inno are inna taru:19nikara ahamme in bulus ahira sa macikin, madusa ma nya magu a ikimea gunguzunu me in ni sisari barkiwa rosi imum sa ya wuna izin me itihunu ishina. 25 Uganiya sa w tirzime ini sere, bulus magu ana dandangme sa wazi mamu nan me, ''nani yawuna anime e wuna inko utize awuu barome a wuzi me tize tu inko ahume sarki ucoboo?'' 26 Sa una jema kunna anime ma ha ahira unuudandang nyanini n nyara u wuzi,''unu uginu me una nu roma mani.''27Unu udandang uma soja ma ēmagume, ''bukam hu una nu roma mani?''bulus magu, ''anime ani.'' 28 Unuudandang uma soja makabrika me,''adi kpi ucukuno vana umanyanga iniikirfi igbardang.'' ine ini bulus magu,''aymo uma manyanga mu roma.''29Ayewa ē ugizo umewa dusa wa cekime daki wade ba, unu udandang umasoja ma kunna biyyau sa ma tinkaunu gunna bulus u yoo wanu romauni, sa mamu tirza me. 30 Sa ahiraasana, unu dandang uma soja me manyari marusi kadure kimum be sa yawu awuzi anime ayahudawa wa wuzianice ni bulus. Ma dusa ma soppi meanyimo tisere me, ma kuri ma nyaunu dandang ukatuma kadandang kaAsere nan na nu ira wa gurnama dusama en bulus atii aweme.

Bikoro bu inno are innataru1 Bulus ma gunkuno ni ori na nu

me magu ni hanu ma wuzi katuma kaAsere ini ruba iriri u aye uwuyi u kanime. 2Hananiya unu dang ukatuma kaAsere Hananiya magu wa turi upuriagi wa vovi Bulus anyo. 3 Ba Bulusma gunUgomoAseremadi voviwe huuna katuma ka zenze. u ciki unyarumunu rizo uni, sa udi gu avovi um, barkima rizo? 4 An desa wa turi upuruu Bulus wa aiki me nyanini ya wunawa zogouna katuma ku Ugomo Asereudang? 5 Bulus ma kabirka magu idarusa ba nihenu me una katuma kaUgomo Asere anyertike uda buka wetize tize tizenze ani ce ni Ugomo wa

nun ba. 6 Sa Bulus ma iri ni kira niinde a Sadukiyawa wani, ba ma yezeni myira aniyimo ahira ati cukumme,magu ni henu mi uFarisiyawa maru,usam wa Farisiyawa. 7 Sa ma buka anime matara madusa mahiri ani ce nasadukiyawa nan aFarisiyawa, wa dusawa harzina. 8 A Sadukiyawa wagudesa ma wono mada kuri ma hiri baroni u aye Asere, bibe biriri bi rani baaFarisiyawa ani kira ni weme wa hemti mum ti gino me ti rani. 9 Imumme ikinki ushagilna are anu nyertewa Farisiyawa wa hiri wa tonno wawu matara wagu “daki ta kem unuugemw in ure usiziki ma ba”. 10 Samatara mema kinki uzenze unu dangwa soja ma kunna biyau kati a jazariBulus, ma tumi ahana aka tuma kameme waka ziki me kara wakame ahiraameme. 11 Anyimo nikure UgomoAsere ma e ahira ameme magu, kati ukunna biyau ba, gusi sa daki wa kunnabiyau utita unizaa nim a Urishalimaba udi kuri u bezi u Romawa. 12 Saahira asana are ayahu awawa dusawatoniko wagu wada ree me imum yarenaniwa si irimumba, wadi huuBulus.13Anu me sa wa barka u huna u Bulusme wa akuri anazi. 14Wa dusa wa haaahira una katuma ka dang akatumaka Asere nan ana nanu wa gu wa mutoniko wada re me imum yare naniwa si iri mum basa ww huna Bulus.15 Ca nigori na anu adang wa buki usoja udang ma en me a hira ashi meanu adang i bezi me ma wuza ugbas,haru ta mu wuna amuruba ingunatidi hu me. 16 Usam uhenu u Bulusu e madusa kunna wa gunna anibabawazini be u Bulus, ma ribe ma bukime. 17Bulusmatiti uye desamamazinin katuma akura akura u soja madume “zika manyani ma ge me u hani ahira una kurame,mazin inimumbesamadi bukime.” 18Anu udang unikonome ma dusa ma ziki manyani me mahan me ahira unu udang unikono me,magu ''Bulusmani unu iyangmagunai en manyani ma geme ahira aweme.Mazin ini imum besa madi buki we''19 Unu udang me ma dusa ma han

KatumaBikorobu inno are inna taru:20138KatumaBikorobu inno are innanazi:15me are ahira ani hunzi, ma iki me,''Nyanini u nyara u bukum?” 20 Bamanyani me magu, “Ayahudadawawa barkaa uguna wadi gun in hu uen Bulus nisizo a hira awe me gusiwadi iki me ire abanga atize timeme. 21 Kati u hem ba, barki anusa wa biki akuri anazi wamu tonikowada re me imum yare, nani wa si ireimum ba se wa huna Bulus.” 22 Unuudang anu anikono ma ceki manyanime ma dusa, magun me, “Kati u bukiuye wa bukam abanga age me ba.”23 Ma titi anu adang anikono waremagu, ''zauka nin anu adang anikonoa ino ukirau kani kare (200), anubarka a'ino usunare, anu cira atig-bina a ino ukirau kani kare (200) wadusaUkaisariya azumoataru in niye.''24Ma inki inama igeme sa Bulus madinyene sa idi ham me merum ahiraFilikus unu kpanku udang (Ugomna).25 Ba ma nyettike kadura gusi ana.26 Kadura kani isi hana ahira ku-ludiyas lisiyas uhana ahira unu udangFilikus. 27Mayahudawa wa meki unuugeme unu nyara u huna ume, manyene we in anu adang anikono num,sa kunna me unu Roma mani. 28 Manyara in kunna imum be sa ya wunawa zini ucara utize anice nimeme ineinima hanan inme aje atigomo. 29Marusa azini ucara abanga ani ni memeahira u'igizo utize ahira u'inko utize timeme, daki ma ira ure ucara abangasa wa bari utira nani iwono ba. 30 Sa akurzom ubara imum iburi igeme, ineini ya wuna ma tuburko me ahira aweme, sarki ucara uganiya, ma wunaanu cara abanga anice nimeme waeni ahira aweme. Cukuno merum31 Abini me anu adang anikono mewa kunna imum besa abuka wa; wadusa ziki Bulus wa enme in niye ahiraAntibatris. 32 Sa ahira asana, anubarka wa dusa nigo me nan me ukasuanu adang anikono wa kuri udengeuni kubu me. 33 Sa ibarka me ya bikiukaisariya wa dusa wa witi kadura saa nyettike ahira unu kpanku adang[gomna], wa kuri wa witi Bulus ataritimeme. 34 Sa unu kpanku udang

ma hira ihori me, ma aiki we Bulusme ma suro maya ma nyanga mani.35 Ba magu indi kunna we memerumuganiya sa anu cara abanga anice niwemewa ayemadusama atiri udengeutigomo ti Hiridus.

Bikoro bu inno are innanazi1 Sa tiye uchibi ta aka Hananiya

una katima kadandangwan are ananunan anu rusa utize tini kubu unaniza Tartilus wa dusa abirko. Wahan Bulus aje ugumna. 2 Uganiyame sa Bulus ma tonno aje ugumna,Tartilus ma tubi uniza ume tiyari ma-gun unu gumna me. ''Barki hume takem ticukum tihuma, urasa uwe mewa barka manyanga maru. 3 Barkianime vat imumme sa wa wuza tak-aba inna puru arum, hu unu dang Fil-ikus. 4Barki kati imnyawe ijasi, inyaraa gbarikam bati in buki tize cingilin.5 Akem unu ugeme unu caran sassas,mazin unu tura ayahudawa nan uneewe nyari abanga. 6 Ma soki niceucara udenga Asere, barki anime catimeki me. (Tahem ti wekime tizerep nannu inko utize turu.) 7 AnimeLisiyas unudang ma ē ma buri me inikara atari turu. 8 Inge igizo me ti-mum tigeme udi kadundura me ahiraame. 9Vat ayahudawa wa boome Bu-lus unu guna, maguna timum tigemekadundura kani. 10 Sa ugumnamemahem Bulus uguna ma buki tize magu,''aname mahem uguna wa daddank-ino unti gomo tima nyanga ma geme,barki anime indi buki we tize ina puruarum. 11 Udi hem unu guna daki yabiki tiye ukirau intire sa eze urushal-ima abiringara. 12 Sa wa kem udengeAsere, daki ma hunguko nani ma haraanabu ba. 13 Barki anime wazowenkadura kimumme sa wazin nubo an-ice num kane ba. 14 Ma buka we,barki una me sa tarsa anime ani mintarsa Asere acokoro aru. Ma wuzairirin utarsa unyettike uMusa nanmatakarda manu kurzuzo utize ta ASere.15Ma inko iruba Asere, kasi inda be saadi hirza anu wijo, anu iruba ubenki

KatumaBikorobu inno are innanazi:16139KatumaBikorobu inno are innu cibi:17nan anu abur. 16 Anime ani nyarain cukuno unu imum uzatu ubo ahiraASere nan anu anyimo uvat utimum.17 Ma ē atiwe sa ta aki unu saddiganan unya uhem iruba. 18 Anyimoiruba uwana anime, are ayahudawaama nyangamuAsiyawa kem anyimoati na tuisa udenge Asere, inzo inniori nani unu bukurko ahira ba. 19 Irizianu agino me ē ahira aweme kanime,ingi wazin ini mum ubo anice. 20 Ingiinzo anime ba ca anu ageme wa bukinaniwamu kem inimum ibur uganiyasa ma hana aje anu ira wa yahudawa;21 Senke nani imu inde sa ma bukiini myirang nidandang uganiya sa matonno aje awe, abanga uhira anu wijosa anyara uweki um tizen kani me.22 Filikus ma zin nurusa ukang uname, ine ini ma yeze tize ma gunan we,''vat uganiya sa Lisiyas unya utize maē usuro urushalima, indi weki tize.''23Mawu anani kara wa hiri Bulus, makaska, kati ma karti aroni uhana ahiraame nani ubenki ume. 24 Sa tire tiyeta aka, Filikus nan une me Druskila,uca wa yahudawa mani, ma tumi atitiBulus ma kunna uhem ume anyimovana Asere Yeso. 25 Uganiya sa Bulusma buka abanga iruba ubenki, umekiunice nan imumme sa ize idi kem we,Filikus ma kunna biyau magu, ''Aname dusa ingi makem masa indi kuriinyari we.'' 26 Uganiya ma inki irubaBulusmadi nyame ikirfi, ma nyarimekarere bati ma buki tize nan me. 27 Saawuna tiwe tire Borkiyas Festas macukuno ugumna sa Filikus ma tuno,barki unyara ukaba ahira ayahudawamari aje unu UBulus akura anirere.

Bikoro bu inno are innucibi1 Ana sa, Festus ma eh anyimo

una uribe uni pin me sa na ra ataritimeme, sa tiye ti taru ta aki, madusa uKaseriya uka aka Urishalima.2 Unu dang uka tuma udenge Aserenan a re anu anyimo ayahudawa waeh in bi bukum bi Bulus ahira a Fes-tus 3 . A gi ma gu, Bulus ma eh aUrishalima bati wa kem unaa u huna

ume. 4 Ba Festus kabirka we magua impi Bulus u Kasariya, me in hazaukuro abini ne a, ana me. 5 Barkiani me, an desa wa daki,”wa gu,”watarsa duru. Ingi ya ira iri mum i buriahira unu me, idiku wuzi ni eru nishime. t 6 Ma ciki abini me tiye uwiti-tari uhana tiye ukirau, ma kuri uhanaUkasariya. 7 Sa ma biki, a Yahudawa uUrishalima wa tonno mamu nan me,wa ezin in bibukum gwardan bige sada ba zin ma saa ba. 8 Ba Bulus mabuki tize ti bura uni ce nume, da maira imum ibur ya Yahudawa ba, dama ira imum iburu anyimo udengeAsere ba, daki ma kuru ma ira imumiburu ahira Kayisar ba, nyanini mawuza. 9 Festus ma nyari u tarsa taYahudawa, ma kabirka Bulus magume, unyara tarsum uhan Urushalimame inka boo tize tuwe me bini me10 . Ba Bulus ma gu,”ma tonno ajeukponku uti Gomo ti Kyisar abuu tizeme da akem ma wuna a Yahudawamum ba hume urusa. 11 Bulus magu,ingi ma wuza ire mum ibur nani mawuza imun gebe sa ya bari iwono, inda gam in wee ba. ingi bibukum buwe bini ahira hura ani, da ma ira desa madi nyawemi, ma tita anyimo aniza ni kayisar. 12 Ba festus ma buutize nan ana katuma ka meme, magu,ma tita anyimo niza ni kayisar, madiha ahira a kayisar. 13 Tiye cingilintiaki, Ogmo Agripa wan Bernice waeh Ukaseriya ahira u orno uwe meuFestus. 14 Bulus ma ra abini meinti ye gwardan, Festus ma en Bulusahira aronime,maguwe Felixma cekiunu ugeme abame anyimo Ukorso.15Uganiyamara aUrishalima, un dan-dang ukatuma udenge Asere wan anutarsa umeme anyimo a Yahudawa waeh imalin mu nu geme ahira am, waiki una uhuna u me. 16 Ba ma gun we,a utanda wa yahudawa uni a nya unuani me, barki ani me adi muti de sa azin malin mame nan an de sa wa ayein malin me nani ma kyem ma bukitize tu bura uni ce nu meme. 17 Barkiani me, sa wa orno ahira am sarkiucara uganiya, ni ye ni kure in cukuno

KatumaBikorobu inno are innu cibi:18140KatumaBikorobu inno are innu tasi:20ukponku uti gomho in wu a en in nunume anyimo. 18 Sa ana bibukum wahiri wa buu bibukumme, in gusi naniwa zin in tize ti ka dure kani ahira unume. 19 A, anime in iri tize tuwe me tazome in ma saa ba, agi ma buu tizeeti bur asesere a uwe utanda me nanabanga iwono i Yesu sa Bulus ma inkiiribani. 20 Madiri imum i buka utizeme ban, gume nani madi ha Urushal-ima waka buu tizee meni. 21 Ba atiti Bulus aka impo kasi ubuka meunu dang mi ingu me hana uka uwuige sa ma tuburko we ahira kayisar.22Agrippa ma gu, in festus, indi nyariu kuna utize ti nume,“Nisizo,”festusmagu,”uda kunname,”. 23 Sa, ahirasani, Agrippa wan Bernice wa ehnan nanu gwardan, wa eh anyimoanikubu ni tize me wanu unu catiuni pin udang nan nanu adang anipinme. Sa Festus ma guna a eh me, akaheze Bulus. 24 Festus magu OgomoAgrippa, wan vat adesa wa zi na haruabame, ya irani unu ugeme, vat anuUyahudawa wa han me a Urishalimanan a bame, bawa yeze a nyiranwagunun ugeme ca a huu me. 25 Ba ma irida ma wuna imum sa ya bari u huuna ba, barki sa anu dang ma titi me.Barki barki ani me aka aye me ahiraOgomo Agrippa. Barki in kem imumsa adi nyetike anyimo atize me. 26Medama irama saa ba in tuburko unuwaka kurso sarki u ira, azenzeng amem.27Barki u ira um i babana ini a tumumahira avana Ugomo azo u ira imum besa ma wuna ba.

Bikoro bu inno are innutasi1 Agrippa ma gun Bulus buu tize

ini ce ni we me. Ba Bulus ma witinoma tubi boo tize uni ce ni meme.2 In zini uruba irum in ni ce num,ugomo Agippa, in e in tize tum nanna Ayudawa ageme in malim mam.3 Barki urusa imum me sa u wuzaanyimo Ayahudawa nan nu utandauweme, ane ani in igizo me u kunamseke. 4 Kadure kani va Ayahudawawa rusa ta hana dati ani pin num

uhana Ushalima. 5 Wa rusa utubaum mi unanu Farisawa mani anyimoati gomo ti dang tiru. 6 Ana me inthe aje ashime azini u igizo um tizee,barki sa a nyara in myinca imumsa Asere ugomo ma wu ak coo aru.7 Barki anime in turi tilem ukirau intire sa wa tarsa Asere niye nan uwui,ta wuna ire ubuka imum me sa irairuba iru. Barki ane ani Ayahudawawuzummalim, ugomo. 8Nyanini u irauweeme ingi Asere ahira de be samaawono. 9 Uganiya u inde in gun nicenum indi wuzi imum gbardang ahiraani za ni Yesu unu Nazaret. 10 Mawuzi anime Aurshalima, inkurzuzoanu aka tuma kasere anyimo udengeukorsuzo wanu, ma wuzi anime innikara ahira unu adngdang aka tumauenge Asere nan aye ma sa ma huziwe me bezi nice num inda nyara urauwenba. 11 Ma wuzi we imum iburiinyizi uzatu ukadure inkunzina irubain we, ine ini ya wu wa ziti atari tum.12 Sa ma zin uni wuza anime, indusaUdimaska in nikara sa ma kem ahiraunu dang. 13 Una um uhana me innati ana ti uwui, in iri masaa sa mateki uwui haru nan an desa tazin nigome. 14 Ti rizi vat uru adizi, ba indusa in kunna ni myira ni gusam in nilem na Ibraniyawa, shawulu, shawulunyanini ya wuna uwuzam ani me, yawuna ani me? 15 Ba in iki ingu huaveni ugomo Asere? Ba ugomo Aserema kabirka, imani Yesu sa gaa me.16 Ma dusa ma gun me hira tonno inti buna ti we me, barki ma bezi muhenumumahira aweme,ma zaukaweanyimoakatumakamubuu imummesa u rusa ani ce num nan ige sa indibuki we. 17 In di zi nigome nan huubarki an desa wada rusami ba an desaindi tumi we ahira awe. 18 Uka pokoaje ugamirka we usuro umaree uhanaamasaa nan ni kara, nan ni kara ni nuuburi uhana ni kara na Asere. Barkiwa kabi ukpico uma dini mawemewan unu kaba sa indi kabi we barkiuhem iruba im. 19 Barki ani me,ugomo Agrippa, daki ma game imumme sa ya su ri aseser ba. 20 Andesawa e Udimaska unu tuba, atarsi una

KatumaBikorobu inno are innu tasi:21141KatumaBikorobu inno are innu sunare:16Urishalima wan vat nipin nu Judiyawan an desa wa tawe Asere ba, mabuu we tize ta Asere inu guna wa suriamaree uhana amsaa, wa ceki uwuzaimum ibur wa tarsi Asere. 21 Ine ini yawuu Ayahudawa wa mekum anyimoudengenAsere wa nyari uhuna um.22 Asere a benkum u aye ukani me,in turi unu boo anu acinci wan nadandang. 23 Unu bura uru uginomemadi si nirere, memani madi zi unutuba uhira anyimo ani wono mabezimasaa ahira Ayahudawa wan na nuuzatu rusa ta Asere. 24 Bulus mamari ubura uni ce ni meme, Festusmagu inimyira aseser Bulus uzin niceba urusa uwe me wa wuna iranzaa.25 Ba Bulus magun me in zini iranzaba unudang Festus sede in buu tizetikadure anyimo ni za ni desa in tarsame. 26Ugomo cangi ma rusa ini mumme, barki ane ani indi buu tize inni kara sarki biyau, mi in rusa adahunzize me imum ba, daki amu wunaani ba vat . 27Wahemunu nu kurzuzotize, ugomo Agrippa? “In rusa wahem”. 28 Agrippa magun in Bulus”anyimo aku ganiya kucin u nyaraukurzom unu tarsa Asere.” 29 Bulusmagu “maringirka ani me anyimo aniza naAsere anyimokuganiya kuci nanujoko, da huucasba, nan an desa wakunnam kani me, wadi cukuno kasimi, we wada sa me nirere ba. “ 30 Sawa kunna ani me, Ugomo ma hirima tonno wan desa a zauka me anipin me, nan andesa wa raa ahira mecangi. 31 Sa wa suri ani kubu me,wa gamirka acece aweme wagu”unuugeme daki ma wuna imumme sa adihu me ba nani atirzi me”. 32 Agrippamagu in Festus, “Ada ceki me unugeme ba in daki ma yeze tize meuhana uwatu kaisar ba “.

Bikoro bu inno are innusunare1 Sa ta hem tidi dusa u italiya, wa

witi duru Bulus nan aye adesa a kursowe nan Bulus atari ti urunu udangnizame agi juliyas, unu ubataliya

Agustas. 2 Ti ribe uzirigi ume, adra-matiya, uge sa wazi uguna udi hiriuhana upuru uraba udang wa Asiya.Ti haa uraba udang. Aristakus unanuTasalonika amakiduniya ma dusa nanharu. 3 Sa ahira asana ti tu anipinnu sidom, ahira gebasa Juliyas mabezi Bulus uhem ni ma kuri ma hemaroni ameme wa tasi me barki wahiri me. 4 Ahira me, ta tarsi urabaudang ti dusa uhana u kuburus, barkiupebu udandang sa wa raa aje aru.5 Sata kafa amei uhana uwatu uki-likiya Bampaliya, ti ē umira anipin nulisiya. 6 Abibi me, unu udang me makem uzirigi umei u Iskanriya ugesauhaza italiya, ma wuna duru anyimome. 7Niye nan tiye ti zi ni tanu seke uhana adumo tanu me ti cukuno durudusi iwono ti ka tino upuru u sini dusupebu u karti duru tanu, ti wata ukarita, upuru salmina. 8 In nirere tatarsi u makurda ini ijasi at ē are ahirasa agusan ani ahira ugua uhuma a rāmamu nan nipin nu lasiya. 9A'anemeta zika uganiya ujoko, uganya uzatuare imumare ima yahudawa wa aka,tanu tiru ta de anyimo ijasi. Bulusma nyinzi we tize. 10 Magu, anabutanu tiru me tidi cukuno duru in ticari nan udira abanga gbanrdang, dasi ahira ucira uzirgi cas ba nan ace arume. 11 Unu udang mateki unu kunnaunaje ameme nan unu zirgi umei me,pit nan imum me sa Bulus ma buki.12 Barki ahira me ada runta ticukumba. Maro gbardang wa gamirka agiaceki ahira me, ingi idi wu ti bikinipin ni Finikiya, barki ti venke abinime. Ufinikiya ahira uribize amazi-rigi ma mei ukarita, u hira u arewauhana anaza nan ukudu uhana anaza.13 Sa upebu wa hira usuro ukudu wahure sekr, wa gusi agi imum me yawuna. Ba wa hunugko nizin nu zi-rigi umei me wa tarsi ukarita upuruupingaru. 14 Sa ku ganiya ka akaakemunani kara ni ginome sa agusanme kurokilidon, ma tuba utira uruu zalang. 15 Sa uzirigi umei da wasisizikime uhira upebu me, ti tarsiuwatume sa upebume u hazani. 16Ba

KatumaBikorobu inno are innu sunare:17142KatumaBikorobu inno are innuwitotari:1ti tarsi ahira me sa tidi kem ubenkini upru ure uzalang sa agusan in uniukauda; In nirere ta tiri uzirigi ku cinme anipu nudan me. 17 Sa wa nyezeuni, wa wuzi katuma inti zin wa tiriuzirigi meni barki usum kati urizi as-eseri ubikiki bu sirtis, wa ceki uziirigime unu gido uwe. 18 Ta wuzi nirereinti wiri da cin ba, sa ahira asanarunga ti uzirigi me. 19 Uwui utaru,ana katuma ku uzirigi wa vengizi tirunga sa ta rā uzirigi tari tuwe. 20Tiyegbardang da ta ira masaa mu uwuinan mi iwiran aseseri aru. ni wiri nidandang mini cas na zinu nu tira uru,vat ta kari mu riba tidi kafa. 21 Sa wadondokino da wa rē imumare ba, baBulus ma hiri aje ana katuma ku zirigimagu, anabu, sa ikunani mi, data hiriukarita ba, sa tidi iri ti cari ti gemenan udira. 22 Aname in nasa shi muriba wuzani iriba ihu, barki ba desamadi diri nice numeme anyimo ashi,uzirigi uni cas adi diri. 23 Barki niyesa na aki bi be bi kadura ka Asere desami umemani, desa in zin inirere barkime-bi be bikadura ma tunnu upuruum. 24 Magu, ''kati u kunna biyauba, ulus, udi udi tunno aje akaisaraahu anime, ukuri u iri, Asere any-imo ugogoni umeme ma nyawe vatimum sa i haka nan hu. 25 Barkiani anadu, wuzani iriba ihu, barki mahem in Asere, kasi sa abukum aneani imumme idi cukuno. 26 Adi vingiduru a ure uzalang aharu anime. 27 Inniye nu kirau in ka nazi nza aye, azisiun tuburo uru aba nan abini anyimouraba udang u Adriyat, ina ti aniye,ana katuma ku zirigi wa gusi agi waaye mamu nan nire nipin. 28 Sa wabatan duru wa kem ta biku anu akuraare, sa kuganiya ka aka cin wa kuriwa batin duru wakem haru ukurauin nanu ucibi. 29 Biyau bi meki wenan adi vengi duru aseseri apo, bawa ningi nizin nu nazi adumo uzirigime. 30 Ana katuma ku zirigi une,umei me wa zin unu, nyara una wadiceki uzirige me wa kuri wa vingi sawadi me anyimo uraba udang. Waku gusi wadi reki tire tizin in na aje

uzirigi me. 31 Ba Bulus magu unanikara nini kono, ''ingi anu agemewadatunno me anyimo uzirigi me ba idakafa shi ba.'' 32 Anu udang ati karawa tassi nizin nu zirigime umei mewa ceki uni urizi. 33 Sa ahira atubaussana, Bulusma riki we vat wa donk-ino ke mumare, magu, ''kani tiyeukerau ni ti nazi da ta rē imumareba. 34 Barkianime magu nan shi reni imumare, wani me barki nihumanishenini, nice ni inde nishi me idaniniba. 35 Sa ma buka anime mazikiugurasa me magu Asere jankai ajeakonda vi, bama posi ugurasa me matuba arame. 36 Vat uwe wa kunnashew amuriba muweme wa tungunoare imumare. 37Haru anu akuri are innanu akuri usunare inutasi (276) sa tazi anyimo uzirigime. 38 Sa wa rē watiyu, wa kpunko i alkama me anyimouraba udang barki wa kaska ugitakuzirigime. 39 Sa ahira asana, wa tinkanipin me ba, wa iri ure ugbikubigaru,wa gamirka tizze ace aweme nani watuburko uzirigime uhana upingaruugbik me. 40 Ba wa tazi tizin mewa ceki tini anyimo uraba udang me.Anyimo uganiya u indewa sopisi tizinsa ti gamara uzirigime, ceki mabezema bi tini uzirigi me madusa uhanaupingaro u raba udang. 41 Sa wabiki ahira sa mei kare magurnani, bau zirigi me u tunno adizi. Anajeuzirigime aribe abi jamarki abini me,usezirke uka zome ba, azumo umesiazumome atubi upusa barki iranzai'barka i mei. 42 Ana nikara niti karati mayanga wanu barka agi wadi huziadesa a impoo we barki kati wa kafawa sumi. 43 Me unu udang me manyari ma buri Bulus, ba turi imum besa wanu barka, ma nya tize magu, vatdesa ma rusa mei ca ma hinna makafa uhana upingaru. 44Ahana arumawadi ku tarsi in nadumo, aye aseseri amakatako anyimo uzirigi me. Ane anivat uru ta kafa anyimo upingaru.

Bikoro bu inno are innuwitotari1 Sata tino umerum, bati kunna

KatumaBikorobu inno are innuwitotari:2143KatumaBikorobu inno are innuwitotari:27agi wa ra usibiri umalita. 2 Ananipin me wabe zin duru imumu iririkan wa huren duru ura tikun naudimdim, barki nan tiwui sa azinnu wuza me. 3 Ba sa bulus ma oromuri mumu titi barki ma hure urani,ba akem biwa barki ubambam ura,bisuri bi gbinciko tari tume. 4 Sa anaticukum tini pin me sawa ira biwaba gbincirko tari tume, bawa gun nace-ce, ''tabas unugeme unu huzanumani, konu innu guna suburka usurouraba udang, uweki utize tini kubuudida cekime me mavengize ba.''5 Bama zarika biwame anyimo uradaki innu guna ba kunna me iwonoba. 6 Watonno daan wa iri nani bidibo bi rizi ikizi a sawabe uhana uganiyacin da wa ira ire imum yakemba bawacori ubasa abanga awe wagu me areasere ani. 7 Amamu nan na hiraagino me tire tiru tunu udang ahiraagino, unaniza Babiliyas. Makabanduru manyan duru imum be sa tinyara uhana atiye ti taru. 8 Araniasenke unu yo u Babiliyas mazinnu zito innu tuma uni pum nan nutiza umaye. Bulus maribe mawumebiringara ma tarime, mahuma. 9 Saanime yakem, ukasu anu zatu nihuma sawa ra ahira agino me wa ewakem ni huma. 10 Anume wa wunaduru gonogon. Satizinnu bara apumatanu wa nyan duru vat imumbe satinyara. 11 Adumo ati petitaru, tiribeuzirgi u iskandariya ugesa dati innuputuru wara ahira agino me innihori inde kasi ibara ahana aruma.12 Sata tino ani pinnu sarakus, tiwutiye ti taru ahirame. 13 Abinime tidusa, ti'e anipinnu Rigiyum. U akauniye ni inde upebu uni kara uhiriusuro ukudu, anyimo atiye tire tibikiubatiyoli. 14 Abirkome tikem are anuhenu wa ikinduru ti cukuno nigomenanwe uhana utiye usunare. Unauginome uni ta'e u Roma. 15 Abirkosa anu henu wa kunna abanga aru,wa suri barki wagurin duru usuroukasuwa u Abiyas in madanggamataru. Sa Bulus ma irawe, mawuziAsere an koi makuri makem ushew.

16 Abinime tiribe u Roma, ahenminBulus macukuno isisi me nigome nananani kara nini koni sa wa zinnu beume. 17 Sa tiye ti taru ta aka, Bulusma titi anu aje amayahudawa. Sawa orno, bama gunew, ''anu henudaki ma wuza uye ti cari ba nani mahribe utanda an ka co uruba, vat inanime anyare mi in tirza usuro aurshalima uhana atari tanu Roma.18 Sawa igizom, wanyari uceki um,barki sadaki macara abanga sa adakrawum iwono ba. 19 Sa ayahudawawalonno anyimo u' uri iriba iwe,i cukuno gbas in ziki time uhanaakaisar, daki in nu guna in zin binyobu zika utize tanu am ani ba. 20 Barkianime ani ma mara u'ira u shi in bukitize nan shi. Barki u inko iruba saa isaraila wazin nui wawuna in tiriinyan iginome. 21 Sa wa gunme, ''dakitakaba unyettike usuro uyahudawaabanga aweba, daki uye anyimo anihenu desa ma ayen duru inna banganani tire tize anice unwe. 22 A animeti nyara ti kuuna ahu imum be sawabasa wakuru wa ira ahira anu darika,iye tisa rusa azinnu nonsi u uni koba.''23 Sa wa inko me ueui, ma zin nu anugbardang wakem me haira me samatunno ni. Ma bezi timumumme ahiraawe, ma zin nu inso u ira uti gomota Asre. Anime manyari u hungukouwe abanga a Yeso, uzika atara amusa uhana uma anabawa, ma igi meusuro insiszo uhana awunjoro. 24Ayewakari ma'aye imumbe sa abuka, aanime aye daki wa hemba. 25 Barkisa daki wa hem inna ce aweme ba wadusa uhana umar imumbe sa bulusma buka ni gurran ni inde, ''bibebilau babu ka tize usuro anyo Ishayaunu kurzuzo utize ni uhana acokoroashime. 26Magu, 'hana ahira anu zatuurusa utize ta Asere aginome agu,anyimo u kunna idi kunna in animeidi da tin shiba; Idi iri anime ididarusa shiba.'' 27 Anime ani murabamanu aginome mawuna makotoras,titui tuwe ta kunna inni jasi, wakorsoaje awe; Barki kati wa iri wa rusi,wakuri wakuuna inti tuituwe me,

KatumaBikorobu inno are innuwitotari:28144KatumaBikorobu inno are innuwitotari:31nani watinka in mu ruba muwe, barkiwa gamirka mi'in human we. 28 Barkianime, rusani ubara ugino me waAsere atuman uni ahira anu zatu rusautize ta Asere, wadi kunna. 29 (Sa mabuka tize tiginome, mayahudawa wadusa wakuri, wa meki matara innace-ce awe). 30 Bnulus macukuno tiwetire anyimo akura sa meki ma nyinzaikirfi imeni, mazinnu wuza vat anumahabi sawa aye ahira ame. 31 Mazin tize titi gomo ta Asere, mazi innudungara abanga ugomo Yeso kiristisarki ma aye. Daki uye karti me ba.

Uromawa Bikoro bi Tuba:1 145 Uromawa Bikoro bi Tuba:31

Uromawa1 A hira Bulus urere ukaba Asere

vana umemeYesu una kadura ka vanabe Asere ma muru ma cukuno unubezi tize ta Asere ahira an back desa wa kaba me but ba. 2 Aye kunatize ta ASere ti be runta ahira a vanauka dura ka meme anu nyitike ihorime kasi anu nyetike me ahira Aserearu. 3Tige tize me ta suro ahira avanauka dura ka Asere uwatu una karaDauda mani. 4 Barki tize tu memetini nilem nurunta alem ahira OgomoAsere uboo anu sawa ra ahira amemewa kuna urunta. 5 Ahira aniza nivanauweYesuwa zaukamenanBuluswazin ka dura kawe me anyimo anizanuwe me Ogomo Asere. 6 A nyimoune ugeme, atiti shi i cukuno ahanaa Yesu. 7Utakarda ugeme ushi uni savat ushi anyimo Roma, ahana Asere,an de sa wa zi lau, ca ti gomo ticukuno ti shi usuro ahira a Asere aconan Yesu. 8 In di tubi unu guna izinna puru arum barki imum sa UgomoAserema tuburko vana umemema ehduru intize ta Asere une me. 9UgomoAsere sa ma kabi tize tuwe me inzinuwuza ukatuma kageme ini riba lau,ubezizi uti mumum sa ti ribze apuruawe me ayen ina na katuma kawe meinringi shi nyani aye wa wuna. 10Vatuganiya sa inzin biringara ingu, naakiniUgomoAseremakunna iriba embarki katuma kameme, bati ma nyamnikara nu wuza me. 11 In nyara u irau shi barki inya shi tire tize turuntasa ta wuna, sa ti di kinki shi nikara.12 Unyara um uni ti benki acece aruintize ta Asere barki kati tiperke meinimum sa ma buki duru ti wuzi ini.13Ni henu ida nyaran shi irusi ba, agiin nyara in ezizi ahira a shime, dakima kem ba u aye ba se aname. Innyara ani me barki in kem re iburiahira ashi me nan ahira a Yahudawa.14 Me una matara mani vat anikiraYahudawa nan agenu, vat anu urusanan ababana. 15 Barki ani me, ahiraam, ma nya nice num ibuki tize ta

Asere cagi ahira ashime sa ira uRo-mawa. 16 I da kunamu emu buka ushitize ta Asere ba, barki ahira ame aniinkezin tere timumu ti riri hira Asere,ya cukuno ka dure kani inbezizi shinan ande sa wazowe a Yahudawa ba.17Ahira ukuna utize turunta ine ini yawuna inkenzi nikara. 18Azinu kurzizoiriba ibur ya Sere usuro asesere ahirauzatu tarsa Asere, nan katuma ka burka nabu sa wada bowe kadure ba,barki katuma ka bur kaweme. 19Barkiimum sa adi rusi barki Asere ada hun-zize inini ba ahira aweme, barki Asereani abezizi we. 20 Dati utuba une timumum ta Asere ada hira tini ba, tigomo timeme tizatumara uniwa hemin timumum sa ma bari arusan tini,barki anime anu wz gawe umuntuno.21Barki anime anu wa rusan na Aserewa da nonza me ba agi me Asere aniba, wa da gusa me tanonzo ba, wanyarama kari muriba mu zatu urusamu wu maree. 22Wazinu gusa we anurusa wani, wa cukuno ababana 23 . Wagamirka urusa wa Asere uzatu wonowa cukuno kasi nipum nu nubo samadi wi, nan inyin, a inama ini ja, nananu wungo aburu adizi. 24 Barki aninot me Asere akurzo ana madini anuwoza itimum ti bur, wa cara apumaweni acece awe me. 25 Barki ani mewa curo urusa wa Asere nan uzatourusa, wa cara urus Asere ni wa ribiutarsa ane, wa gawe uwuza Asere ni-nonzo. 26 Barki ani me Asere anya weatari ta nu abur, wano wa cari apumaweni inti mumu ti zezen, wa gamariane aweme wa cukuno ti mumum tibur. 27 A hana ruma wa ceki umusanan ane, wa kuri umusa nan ahanaaruma, ane nan ahana arumawawuziimum idira umu eh, wa hunguko aceaweme uceki una uhuma. 28 Wa gawa hemwa ruse Asere, Asere aceki wewa wuzi imumu ibur wa wuzi imumuimu eh. 29We anu zatu uwuza imumuiriri, nan nu wuza imumu izezen, nannutarsa imumu une, nan nanu uhuzaanu, iwa imu cini ini. 30 Anu wesianu nan anu gasime Asere, anu urizainama acece nan nanu yeze ace, nannanu zatu tarsa anka aco. 31Nan nanuzatu urusa, nan nanu zatu usu uni-

Uromawa Bikoro bi Tuba:32 146 Uromawa Bikoro bu Taru:4henu. 32Anuwuza utimumu tiginomeumaza une uwe me iwono, azo uwuzautimumu tigino tini cas ba, wa imbizotimaru tanu uwuza me.

Bikoro bu Kure1 uhari nicha nu wame gusi ozowa

unu umadani, hume unu umadanimani. 2Rosa ingi ugomo Asere mach-abu unu ahira atimum ma wuza ma-marom. 3Hu unubu kati ucari abaga,unize hu hira kusi unda kim ucharinba. 4Kusa wa iza imumba sa ma wazaizi gbardang igi ize cin wadi gi ini anini ina cinme? 5Kuse usisikima iribautarsa ogomo Asere uze ini baba nuza kaba uma. Kati ukara ogomo Asereukiwa utirze utize ta sere. 6 UgomoAsere mamani madi kuro zo kwadi viimim ba sa wazi inie. 7 Andi sa wanyara aziwa ga tize ta Asere andi zewauhana iriba imeme. 8 Andi sa wazeinu him ba, nan disa nyari me, wadisa wanyari wa ukaba ma wadi gornaunu ugomo Asere. 9Vat andi sa wazeini mumu izinze, wadi gorona inijisiwa iimumu iboro. 10 Ugomo Aseremadi yaze nu wa cukuno gongo gainji ma yahudawa ahana malumma.11 To ugomo Asere madi nyari simemuta achaba. 12 Andi sa wa wazeimumu unu tama, adi meki wa wacharin gusa ga tize ta Asere adi hukime yadi sa abuka. 13 Unu madi sub-orka ahari imumu izizen sa ma wazeba, saidi ma subarja hara imumu iririga uboka ugomo Asere. 14 Inge anuzatu tarsa tize ta Asere wisa da wazininu weke utize ba, wazin unu weke utize anyimo aweme ba. 15 Imumumsa wa zen inu wazime, izoma imumsa anyitteki ini na anumu amurubamuma, imuma sawawazen ira anumuamu roba muwa ma. 16Ugomo Aseremadi eh ma wazen taze unuweh ad-umu ani ani izen iti zetigime, tuUgomo Asere. 17 Ige hu mayahu-dawa me, inugona watonu atize taAsere har uze unu baze unu bora ini-tine ugomo Asere. Urusa imumumsa mahim, inine ugomo Asere satacikonu inume. 18 urosa imumum samahim inine marosa ugamara mame,

wanu garimaka me. 19 Nan nu gunainne kara numemeunu benki in nanusa wara anyimo amari mani. 20 Maziunu bara anu, anu rosa a baga, mazinunu bazize we ti na tihuma. Barkiwareje kati ire imum iri we aje. 21Hudebe sa bezizi anu ya cukuno uzoweinu bezizi unice nuwe ba? Inu saubeziziz tize ta Asere me aki katiawozi nikari hu uda huda wuza nikarime ba? 22 Hu debe sa waguna kati atazi nan uneh besa māzo awe ba huudawaza weba? hu debe sa utarsamakiri, da wuza we nikari udengeumakiri me ba? 23 Hu debe sa utirabigiri unu inko utize abana me dakiwa ira ugongo u inko utize ti gomoAsere ba? 24 Kasi anime sa anyettikeunu guna, usoro ushi me anu uzatuurosa Asere wa cami niza na Asere.25 ni rizi, inki utarsa u inko utize.Abanna me inki hu unu u hankirka uinko utize tini, nigbari nizo anyo ireimum ini ba. 26Aunu zati unigbarimatarsa u inko utize ti Asere, antani, azoadi bassa uzati nigbari ni meme anicenini gbari me ba? 27debe sa uzati unugbari utanda ume uni, ayene, matarsau inko utize tini kuba rep, azo mahuna we ba, hu sa uzin nu inko utizetini kubu me nu nyettike nan nigbari,abanname u hangara u inko utizeme!28De be samazi uyahudawa utuba azounu be uyahudawa unu pum a massaba, nigbari ni tuba nizo nigbari niuwaa unipum ba. 29 De be sa maziuyahudawa iriba mani mazi uyahu-dawa nigbari ni tuba ni raa anyimoiriba ini, in nu guna unu ugunu meutarsa wa Asere amemewa suro ahiraAsere ani.

Bikoro bu Taru1 Barki ani me nyanini ureh aje

a Yahudawa, wan nyanini ukem uweme ahira ani gbarii. 2 Imumu idangini ko di uya unaa, Utuba me vat, wahem unu gamirka wa Asere. 3Nyaniniidi kem a Yahudawa age be sa dawa inko iriba ba, uzatu uhem uweme udi wuu u inko iriba, i iribaahira Asere udi cukuno sarki katuma.4 Ahira agino Azoni, barki ani me,

Uromawa Bikoro bu Taru:5 147 Uromawa Bikoro bu nazi:8ca Asere a cukuno duru kadure, ingiunu ma de una umacico, kasi sa anye-tirke,”Agu anyimo atize tu meme udiboo kadure, barki uda ken we ma ayeahira atigomo. 5 A, ani me uzatu meulau urum me wa bezi uzatu ulau waAsere, Aneni ti di gu anime. Asereazome unu zatu ulau ba, ma da garzizimum ba, nani ma wuza ani me ingusauboo ushe uni wanu. 6 Kati icukuno ane ba, ingi ya cukuno ani meaneni Asere adi iri uneeh. 7 Barki anime ingi ma wu macico barki in nonzoAsere ani, a ani me nyanini ya wunaahiram una ma dinii. 8 Yani ya kartitigu, kasi macico sa ti boo, aye awturi agi ta guna -“ca ti wuzini imumibur, barki iriri eh; i, ya ini iteki duru.9 Ti guni, ti suso ace aru a macicomani, tamu guna a Yahudawa nananu zatu kaba utize ta Asere agi anamadini. 10 Kasi sa anyetirke, vat unulau marani ba ko unu inde. 11 Ba desama tinka, ba desa ma nyara Asere.Vat wa gamirka nigura na chmunosarki katuma. 12 Ba desa mawuza riri,vat unu gbardan uwe me daki akemunu inde ba. 13 A kwicau awe me apokino kasi mucau, Alem awe me aboo nacico, Ti kono ti iwa ti ra amawaa ma nyo awe me. 14 Ti nyo tuweme ta myinca inti tize ti bur nan tizeti gwangwan. 15 Ti buna ti weme tizidibe dibe uhana ahira uka kwankouma yee. 16Uhuza anu wan uzito uneuni katuma kawe me. 17 Wa da rusaunah uvenke ba. 18Wada kunna biyauba Asere aje awe me ba. 19 A, ana meti rusa nyanini tize ta Asere ta guna,ta guna vat ande sa wa ra anyimome, ca wa impi ti nyo tuwe me, vatuneh udi eh atari ta Asere. 20 Daa ira desa madi suburka Asere badkiutarsa utanda, ahira utarsa utandaaka kem urusa imum imadini. 21 A,ana me barki utanda ugino uni akemuna urusa Asere, Anu kurzizo tize taAsere wan agomo utanda wa ziki anime. 22 Ubenki wa Asere ugino mesa akenzi ahira u inko iriba ahira aYesu barki vat ande sa wa hem ubeziusassas uzoni. 23 Vat anu wa rizi, wasiziki we ahira Asere. 24Barki ugogoni

wa Sere ma cekin duru usuro u vanaumeme Yesu. 25 Asere a wu Yesu macukuno una ti cukun ti runta barkiunya iriba in mayeh ma Yesu sa maigizo, ma wuzi ani me barki ma bezinduru ubari umeme, barki iriba ishewimemema vete vat imumme sa awuziadumo. 26Barki ma bezi ubari umemeatiye ti kani, abezime ni ceh numememabari, unu bura u vat ande sa makaba makuru ma hem in Yesu. 27 Ubezi uru me uraa, imumu iziba, Ahira anyanii, katuma, kodi, sede ahirau inko iriba. 28 Ta mara unu guna,unu ma bari u ira Asere barki katumakame se unu inko iriba ahi ra Asere.29 Nani Asere me Asere a Yahudawaani cas, Da Asere an desa da wa mukaba tize ta Asere: Ane ani, Asere anuzatu kaba Asere ani cangi. 30 Ta bunautanda ugino me barki be u inko iribame? kati icukuno ani ba, barki animeta hem unu tanda me. 31 Igusa agiu inko utize me ura anyimo ukadurekani? ida cukuno agi wa canti u inkoutize ba.

Bikoro bu nazi1 Nyanini tidi gu ahira ucokoro

acokoro aru Ibrahim. 2 Agi Ibrahimma suburka barki katuma kame kanimada zome ini mum ubezi ubari, anime ahira Asere. 3 Nyanini tize be taAsere ta guna, Ibrahim ma hem inaAsere, abati me unu hem in tize taAsere. 4De sa ma zin jatuma ka gemeahira anu nyanki be e imum, imum saadi nyanki me ane ani barki katumakame kani sz ma wuza. 5 De sa mada wuza katuma barki anya me iriimummahibina ahira Asere, de samasobiso ande sa wa wuza imumu iburi,aka bura me nyimo anu inko utizeta Asere iriba. 6 Ane ani Dauda mabuki ani ceh ni desa Asere abati meanyimo anu iso utize tume a mu ribamu we me barki ada nya we iri mumba. 7 Sa ma gu, anu inko tize ta Asereamu riba mu we madini mawe meaveteni, akuri avisa vat madini ma weme. 8 Imum irum irunta ihuma andesa Asere mada bata me anyimo anamadini. Adi basa timum tihuma ahira

Uromawa Bikoro bu nazi:9 148 Uromawa Bikoro bu cibi:12adesa da Asere akemme inmadini ba.9 A wuza imumu iriri ahira ande sawa kaba tize ta Asere ba nani vat nanandesa wa kaba ba, imum be sati boo,abata imumu ihuma ahira Ibrahimbarki uhem wa Asere ame ani. 10Uyauna uni abati me nii, sa amu zinaagbara me nani daki a u gbara me ba,nani da amu wuza me ba. Da amuwuza ba. 11Ni gbari sa awuzi me barkia bezi kadure kameme kani, barkiunya iriba imeme uganiya sa da amuwuza me nigbari me, Aani me barkima cukuno acoh anu nya iriba, barkima basa we anyimo anu unasa ace,ba sede awuza nigbari me. 12 A animema cukuno acoh ana nigbari, andesa da sa nigbari nini wazini cas ba,wa tarsa una ukadure cangi ku cokorouru ugino me Ibrahim, sa da azi amuwuza ni gbari me ba. 13 Imumu ig-ino sa awu Ibrahim iriba, agi madikem uneh azo se a iso me tize barkisa ma nya iriba, ine ini Asere akabime. 14 Ingi anu tarsa u iso utize wadicukuno ahuma, ani ya cukuno uwunairiba uzome in katuma in tize ti ginome ta cukuno uzatu katuma. 15 Barkiu iso utize ti gino me ti hirziza Asereiriba ahira me sa u iso utize uzoni,imumu iburi izoni. 16 Ani me ani uinko iriba wa hibinani, ani me barkiabezi uhem wa Asere, barki arusi ununya iriba Ibeahim da agi ande sa wa rauna udungara u musa cas, nan andesa wa inko mu riba ugusa Ibrahimma wuu. Ibrahim ugino me memaniucokoro uru va. 17 Kasi sa anyetirkeagi, ma wu a we ucukuno acoh ati lemvat, Amyinca tize ti gino me Ibrahimucokoro uru mani ahira Asere de sama nya iriba ahira ame, me mani unubari ma titi timum sa ti zo ba nantige sa ti zii. 18 Uwuna iriba Ibrahimizi gusi izome in katuma ba, vat anime ma ri aje unu wuzi riba ni, ma isiiriba ni manno ma cukuno acoh atilem gbardan, a anime barki sa awuzime tize ta bangame,”ane ani bi sanabuwe me bidi cukuno. 19Uganiya meIbrahim ma zin ti weh ni ino (100) dama wuna seke anyimo u iso utize ta

Asere iribame, barki ma hira mazin nikara ani pum numeme vat unu gunama mu unah, wannu guna Sarayauneh umeme mamu aka uganiya uyoh. 20 Da ma kem mare ma aye baubuka Asere abezi uzatu u inko iriba,ba ma kinki nikara anyimo u iso iribasa abuki me agi,”Ane ani bisana bi weme bidi cukuno. 21 Ma hem anyimoiriba meme vat i um sa Asere ma bukiani ceh numeme idi cukuno ani me.22Ani me vat ya cukuno me imumu uiso iriba. 23 Vat ani me sa anyetirkeda anyetirke barki Ibrahim mani cas.24 Wan haru cangi haru ande sa tahem u u hirza u Yesu anyimo iwono.25 Yessu, desa anya me barki madinimaru, akuri ahirza me barki ti kem ubiki ahira Asere.

Bikoro bu cibi1 A zorson duru in kadura, ta

cukuno man nan Ugomo Asere nanniza ni vana Asere Yesu unu kabauru. 2Usuro ume uni ta kem ka duraku runta sa ti turuni. Ti zini ribairum, barki imumbe sati beemazumaAsere. 3 Azigino cas, ti kuna uruntaijasi me but sa ti zin. 4 U inko iribau eze unu re aje, u re aje uze ini ribairum imum be sa udu wuzi. 5 U inkoiriba uda wuza unu urii, barki u intaAsere be samara iruba irume anyimoabi be biriri bi ge sa anyan duru.6 Uganuya sa ta ra amare a uganiyabe uni unu kaba uru ma wi, barkiande sa wa ra amare. 7 Idi cukunoijasi ini ingi uye ma wi barki unu besa ma tame tize ta Asere. in hirauye mada wono barki unu uriri mani.8 Ine ini Asere abezi ukaba urume,sa ta zi anu cara abanga, unu kabauru mano ma wi barki haru. 9 Imumidangme, akabanduru anyimo amayemame, ine ini idi wu ti kemuribi ahiraAsere. 10 Sa ta zi anu ishina tino tabarka nan Ugomo Asere ahira iwonoi vana umeme. 11 Azo agino ani casba, tizi ini iriba urum ahira UgomoAsere uru Yesu unu kaba uru. 12 Saunu inde mani ma cari abanga agebesa aribe uneh, abine ani iwono yaribe ucara abanga iwano ya ribe anu

Uromawa Bikoro bu cibi:13 149 Uromawa Bikoro bu Tasi:19vat, ahira ande sa wa cari tize vat.13 U inko utize wazi, ucara utize warani, ucara utize uzoni inki daki u inkoutize uzoni. 14 Sa azi anime, iwonoya ra anice na Adamu, Musa madasarki u aye. Ta ra ani ace nan debesa daki wa cari abanga gusi Adamume sa wuzi udirz u i ceh, ahira u uge sa mara una u aye. 15 Sa izi anime, u nya imum ini riba ka inde, azoucara utize tini tizi ba, ingi ucara utizeidi hunguko anu gbardang iwono yacukuno uguna, urunta Ugomo Aserenan imum be sa ya nya we mazumu runta unu inde, Yesu Asere, macukuno pash Asesere anu gbardangikuri i iki ani me 16U nya imum iginome izome gusi ti mumu tanu caraabanga, iri guna ani me, uweki utize,wa aye ahira anu cara utize ahira unuinde. U ira ugunawa rusa, imun ukemunu ugino uni wawu tikemusuro atarta Asere. 17 Ingi ucara utize tinu indetini ya wuna iwono ya kem ahira aticukum, ana ge be sawa kemmazume,nan imum iginome sa unu inde uginoma kem ini anyi o aniza ni Yesu unukaba uru. 18 Sa, ucara utize tinu indeugino mani wa wu aweki tize, ahiraunu ugino wa wu anu wa kem una uvenke. 19 Gusi unu inde ugino sa mawuzi udira unice, anu gbardang wacari tize meni ahira unu inde uginome wadi kem uribe Asere. 20 A soki uigizo utize ti ginomebarki ucara utizeuwu gbardang, ahiran me sa ucarautize urani, ahira me ani tize ti ririta tekin ungbardang. 21 Gusi ucarautize wa cukuno iwono, ane ani Aserema tarsan haru uhana uvenke uzatuumara anyimo Asere unu kaba uru.

Bikoro bu Tasi1 Ani ti gu ani, tidi re aje unu cara

abangame ni, tize ta Asere ti en duru.2 Kati i cukuno ani me, haru sata muwono a yimo ucara abanga tidi kuriti cukuno anyimo mee. 3 Ita shi gunaanu gbardang azoro we anyimo anizani Yesu Ugomo Asere, azoro we barkiiwono ime ini. 4 A vete duru nan meahira uzoro iwono imeme ini, sa ma

hiri icau, barki ni kara na co, ine iniya wuna ti haka anyimo atanu tiso.5 Inki ti haka nigo me nanme ahiraiwono imeme ine ini tidi cukuno ainde nan me barki uhira umeme. 6 Sati urusa anu me, abaki ucara abangaanipum niru me nigo nan me, barkiasopi abanga ubura apumarume, awuani me kati ti cukuno arere. 7 Inkiunu ma wono makem nikara asesereucara abanga. 8 In ki ta wono nigonan me unu bura uru tidi cukunonan me. 9 Ti rusa, ahirza Yesu any-imo icau, mada kuri ma wii, barkiiwono izo me inikara asesere ame ba.10 Sa ma wii, ma wii ka inde kanicas sarki ukinkini, ana me maciki ticukum ta Asere tini. 11 Ane ani shime idi ziki ace ashime gusi mu kizimuni ahira ani kara nu cara abanga,shi be anu vingizi wani ahira Asereunu kaba sa Yesu. 12 Kati ikabi ucaraabanga ucukuno shi apum sa idi wiji,kati itarsi myai maje imu be sa idihunguko muriba mushi me. 13 Katiiziki ti hihira tishi me iwuzi katuma kimumu izenzen, agino me nya na aceashi me ahira Asere, ya wuna reb unukara me atari ti iwono uhana ukemuvengize, ikuri iwiti tihihira tishi meahira Asere barki katuma ka huma.14 Ucara abanga uda cukuno me aceashi me, sa ida rashi anyimo ubeziziutize ti Musa ba, irani anyimo uruntaAsere. 15 Nyanini ani me, barki yacukuno ti cari abanga ni barki ubeziziutize uzome ini kara ace aru me ba,barki urunta Asere? Azo me ani ba.16 Ita shi uguna inki ya nya ace shime ahira uye idi cukuno arere un-ugino me, nani icukuno arere ucarautize, imum sa idi han shi iwono, naniicukuno arere Asere sa madi han shiiwuzi imumu iriri. 17Barki ani me, ni-nonzo na cukuno ahira Ugomo Asere,sa yazi anu cara abanga wani, ana meizinu tarsa vat iriba shi me usasa naubezizi imum be sa irani anyimo ini.18 Azauka shi anyimo ucara abanga,ya cukuno arere urunta. 19 Inki inbooshi tize tigemegusi unubumani, barkiani me usiziki me ushi me unipum ui gusi uzina sa yazi iwiro ti hihira ta

Uromawa Bikoro bu Tasi:20 150 Uromawa Bikoro bu sunare:24pum ashi me ahira unya ace imumizenzen nan nu wuza imum ibur igebe sa ikingizi, ane ani idi witi tihihirati shi me, ahira u nya ace urunta barkiicukuno ande be sa wazi lau ahiraAsere. 20 Uganiya sa yazi arere ucaraabanga, yazo shi myai in katuma ku-runta. 21Nyanini ya kem ahira imumbe sa be ya cukuno imum mu eh, umaza imum iginome iwono ini. 22Aname azauka shi usuro ucara abanga,ya cukuno arere Asere imum sa yakem ine ini ya hanan shi ati cuku mti lau, tige be sa ta nya shi ti cukumti zatu marsa. 23 Imum sa udi hiriucara abanga iwo o ini, imum be saAsere anyawe, ine ini ti cukum tizatu marsa ahira unu kaba uru YesuUgomo Asere.

Bikoro bu sunare1 Shi ni henu, ita shi inzin tize nan

ande sa wa rusa u'inko utize vat unuun uvengize u'inko utize wa cukunoimum iwuza. 2Kasi vanaa u'ewa anya,ubara utize wa tirza me ahira urumaumeme inki mavengize. Inki urumaumeme ma wono, ma suro ani zinna nya. 3 A, anime, inki uruma mema vengize ma wuza anya nan uyeatiti me une utarsa ahanaa aruma.Inki uruma me ma wono, ma suroani zin na nya mada ke ma wuzi areanya. 4 A, ani me nihenu, ya cukunoanuwujo anyimo ubara utize ani pumni ugomo asere. Barki ani me yacukuno apum a'inde nan desa ahirzame iwono, barki ti nya ugomo Asereimum ihuma. 5 Uganiya sa ta ranianyimo anipum abanga ati mumumtu unee areki acece aru anyimo me, ine ini yaa hunguko duru iwono. 6Anime asuzon duru anyimo u'inko utize.Ta wi aseser imumme sa ya tiri duru.Barki ti nonzo Asere anyimo abi bebiriri bi soo daki u'inko utize tikuzusa anyertike ba. 7 Nyanini ti di bukinani u'inko utize me imum ima dinimani? Ane ani, i da cukuno indarusa me imum be sa izi ima dini sarkiu'inko utize ba. Inda taa me ni'eru,sarki u'inko utize ba, u'inko utize wa

gu kati ti wuzi ni'eru ba. 8 Barkianime madini ma kem ana tukumahira u'inko utizee ine ini ya ayenunu rizo ahira am. Gusi sarki u'inkoutize ba madini mada cukuno iwonoini. 9Ure uganiya sa mazi unu uhumamani sarki urusa u'ingizo utize, sama rusa uwuza imum iriri, madinima cukuno ma huma mi induku wi.10 Kadura ka Asere sa kazi kadi nyamuvengize ka cukuno iwono ahira am.11 Madini ma kem ana tukum usurou'inko utize, ma dusa ma ragizum.Usuro u'inko utize wa bezum iwonoim. 12 Ani me, u, inko utize urizi lau,nan unu inko utizemeuzi lau, rep nanunu rii. 13 Uwuza imum ihuma, idihungukom iwono? Kati i cukuno anime, madini mane mani ma cukunoimum izenze madi bezi nice ni mani ahira uwuza imum me sa irizi, ya ayenini wono ani ce num usuro u'inkoutize, madini madi cukuno izeze sarkiimum ubata. 14Ti sa rusa u'inko utizeimum ibibe ba Asere ini, mi in ra anipum, m a ziza nice num anirere nimadini. 15 Daki ma rusa imum be sainzini wuzame ba, barki sa daki imumbe sa ma inko iriba ini inzini uwuzameba. 16 Inki imumbe sa indanyaramini, ine ini inwuza, ma hem innu inkoutize imum ini iriri. 17 Ana me, dakimi mani in wuza ba, madini mani sama ra anyimo am. In rusa daa imumuihuma ya cukuno ani pum nim ba.18 In nyara in wuzi imum ihuma. Dakima ken ace uwuza me ba. 19 Imumuihuma me sa ma inko iriba in wuzi,daki ma wuza ba, imum izenze me inisa inda nyara in wuzi ba ine ini in ziniwuza me. 20 Ana me ingi ma wunaimum be sa daki ma nyara in wu ini,ya cukuno daki mi mani ma wuna iniba. Madini mani sa ma raa anyimoam. 21 In ke basa anyimo iriba im inguna inwu imum iriri, ikem izenze inima wuna. 22 In kunna urunta utize taAsere nan unuume sama raa iriba im.23 Ma ira tire ti mumum anyimo amsa ti zin in nikono nan ti mumum tiriri anyimo iriba im. Yaduku sokumanyimo ani rere imum imadini sa iraani pum num. 24 Mi unu mani sainda zom iri imum ba. Barki ani me

Uromawa Bikoro bu sunare:25 151 Uromawa Bikoro bu witotari:27aveni madi benkum ma karti iwonoini pum ni geme? 25 Ma wuna iribairum unu ugomo Asere usuro UYesubarki ani me indi tarsi tize ta Asereanyimo iriba im. Anyimo ani pum intarsa timumum ti madini.

Bikoro bu witotari1 Barki anime ukasu aka rizo urani

ba, ahira andesa wa tarsa bibe AsereYeso. 2 Barki u hani ubibe bu vengizeanyimo abibe Asere Yeso ma kurzo,duru tize andesa a susuwe anyimoamadini ahira amadini nan ni wono.3 Anime imum besa tize tini kabbodaki tize tihuna tini inko ba barki usisikirme anyimo ani pum, Asere atumivana ume in mu hinu mani pum nimadini barki ma nya nice nume barkimadini ma wozi Asere anya imadinianyimo anipum. 4Ma wo anime barkiimum sa nayar ini atize tini ku booti kem umyinca anyimo aru, harusa ti haka idaki ani pum ba, anyimoabibe bi ririn ba Asere. 5 Anime sawa ciki anyimo apum wonno wa hiritimumu ti nipum wa wuzizi ki zizikiitini, ani gisa wa haki ahira abibebiririwa kurzo mu reba muwe meahira abibe bi riri. 6 Desa ma inkoiriba anipum unu wuna ma ni inkoiriba abibe ba Asere uvenke nan niiriba ishew. 7Anime ani desa ma inkoiriba annipum ishina inimazin nannaAsere, mada tarsa me u inko utize taAsere, nani marusi. 8 Adesa waranianipum wada rumza ugomo Asereiriba ba. 9 Vat anime, izoshi anyimoanipum ba irani anyimo abibe, inkikadura kani, bibe ba ASere bi cikianyimo ashime. Anyimo asime desamazo me be bibe ba Asere ba me azoume mani ba. 10 Inki ugomo Aseremara anyimo aweme ni pum nuwe niiririni ahira madini, abibe kizi ahirauni riba iriri. 11 Inki bibe bi gisa hirzaYeso anyimo a mu cau bi kizi anyimoashime, me desa ma hirze Yeso madinya uvenke anipum ashime ani wunousuro ubibeu, sa ma kizi anyimo shime. 12 Ni henu inzi ni mum ibuka indaki anyimo a pum ba, sa indi wuzianyimo utarsa u ni pum. 13 Inki ya

wuza ti cukum ahira ani pum, in weanime, inki ahira abibe ihuza bi wuza-wuza bini nipum, indi vengize. 14Vatandesa bibe ba Asere bi tarsan in wevat wuza bini nipum, indi vengize.15 Indaki yakaba bibe beni nonzo sabibi biyyau ba. Barki anime, yakabi bibeicukuno ana indai, ahira ameme aniti yeze agmirang ti tisa inni kara, ''huaco uro.'' 16Wa wuna manya u impoamaru nigo nan bibe innu guna haruhana Asere wani. 17 Inka haru ahanaAserewani, haru anu kabawanni, anukaba Asere. Haru me anu kaba waninigo nan nu ugomo Asere, anime aniikatasa nirere nigo nan me ade kurea nonzoko duru nigo nan me. 18 Mawuze ugun guna kasi inu guna uzatuti we tigeme indaki wa bare abati uninan ni nan sade be zen duru. 19 Barkibibara ba Asere bizi nu nyara bi iriuboka ahana Asere. 20 Atuzu ugunguubi bara bara ba Asere, asume inireba ime ba, ani anime desa matuzuugungui me, marani ahira anu tarzautize. 21 In nu guna ubarka uni meini ce nume wade kem usuro anyimoani nunzu niwe chi, ade eye iwe inunonzoko ugungui wahana Asee. 22 Tirusa ubarka wa Asere uni uni vat uniu erino wanu pazeza uya ingo nanuhana ukani me. 23 Indaki anime casiba, nan ni haro me ace aro me, satizi uhina waje ubibe haro ace aro metizizn inu ezu anyimo aro, ti zin inube ukaba uro me, uni uni uvike wapum aro me anime. 24 Ahira u nyaace aro a nyanduru u vigi uro me,ana me inmum bisa tizen in nu hirakasi ide wu indaki ta mu ira enibabarki u eye mani maka insu aje innuguna ma ire kadure ka ini in hira.25 Inka tizin kadura ki mum sa dakita ira eni ba, kini ti nyargi ini inirebaishew. 26 Anime ani, bibe bezin innubenki uru u nisi ziki me niru me,ana me ti data duru ane ani ti di wubiringara ba, ane ani bibe me inicenumemazin innu tira utari barki harume nan nu ezu nan nu ezu sa adakiabuki u gbardang uni ba. 27 Me sama nyara iriba marusa ini ireba ibibeba Asere, barki mazin innu tira utari

Uromawa Bikoro bu witotari:28 152 Uromawa Bikoro bu Kirau ugatu inde:18barki anu utize ti kadura ahira ubasaumeme. Ugomo Asere me. 28Ti ruzaninnu guna anigebe wazin in mu rubama gbindriko uni henu ugono Asere,makawuzi tire timumumbarkiweme,uhana ukem imum iriri u hana vatandesa adi titi we barki ubasa umeme.Vat u timum tini bati cukuno imumiriri. 29Barki anime ani andesamarusiubasa u muruba mu we ma wu wacukuno ini mum kang unu henu nuvana ume, barki ma cukuno vana utuba anyimo ani henu ni gbardang.30 We sa ma ziti inu titi we, ana gesama titi we, ma gminca we, ana gesama gminca we. We wani ma wu wegongon. 31 Nyanini tidi gu ini nan nimum igino me. Inka Asere azi nigonan haru aveni madi wuzi ishina nanharu? 32 Me sa daki ma kartin vanaume ba, ma nya me barki haru vati,nyanini idi karti u nya uro timumumboo nigo nan me? 33 Aveni madi enin tire tize tu ja ginka abanga ahiraahana Asere, ugomo Asere mani magmyinca ahana ame. 34 Aveni madima tirizi unu? ugomo Asere sa mawii barki harumawuzi ama aki animemi unu ge besa ma hirsa me, mazi itigomo nigo nan Asere ahira a gongon.Me mani mazin nu tira utari barkiharu me. 35 Aveni madi harim durunan ni riba ishew ya Asere? uzatuuganiya ucukuno me iriba, uzito nannu kunna apum nani udira imum,ubebeti a uvira? 36 Kasi inda be saanyettike, ''barki hamani azin unuhuza uru vat ani hiri a kurson durukaniya itamazinnuwesime?'' 37Uvatu timumum ti geme ti tekin ini karaagu haru ta kem maroo ahira amemesa matarsa haru in ni riba ishew.38 In anime ma ira kadura in nu gunanani iwe ini nani uvigizi nani uhanaakatuma ka meme nani tigomo, nanitimumum ti ana me, nani timumumtige be sa ti eze nani ni kara. 39Maniujuko, nani uconcong unice nani iriimum ubari umeme daki wa bari waharin duru wanu tarsa iriba ishewugomo Asere, sa mara anyimo ugomoAsere Yeso ugomo uru ba.

Bikoro bu Kirau ugatuinde

1 Ma buka shi kadundure anyimoani za ni kiristi, inda boommacico ba,iriba im ibezizim imum ibibe biriri.2 Ami, inzin ina puru abit wan unupazaza iriba izatu umarsa 3 Barki mi,unyara um acari mini sarki. Yesunan anu henu um an desa wazi am,anyimo amagasiya mani pum. 4 Weewani A'israila wa hem unu rii naninnu u'inko utize wan unu nyankiubara utize nan ninonzo ni ugomoAsere kasi inda sa ma ziki. 5 Ani lemniwe nini Yesu ma suri nin, ugomoAsere maa wu we ni lem ni riri. Icukuno ani me. 6 Barki ani me idazoo gu tize ti ugomo Asere ta rizoba. Daki vat desa ma raa a usrailama cukuno u'israila ba. 7 Ane anidaki vat bisana bi Ibrahim wa cukunoahana ame ba. Usuro u Ishaka adiku guna bisana bi shi me ba tubusani. 8 Ane ani ahanaa ani pum wa da zo we ahanaa Asere ba. Ahanaaubarka utize we wa cukuno bisana bimeme. 9 Ane ani ubarka utize mewa cukuno. Uganiya ugeme indi e innya Saraya vanaa uruma 10 Daki aneani cas ba Saratu ma wuu apuru nanure unu sa ma cukuno acoo aru memani Ishaku. 11 Daki amu yoo ahaname ba nani agu wamu wuza imumiriri nani izenze, bati unyara ugomoAsere udi cukuno abizauka, daki ahiraakatu ma ba, idi cukuno ahira adesama tita duru. 12 Agun me unanu memadi wuzi unu uneze umeme ni rere.13 Ane ani anyerttike, “ma hem inYakubu ma nyaru in Isuwa”. 14 Harutiku gu nyani ni? Ure usizikime ahiraUgomo Asere urani, ka iwu ani me bahaa. 15 Ma gun in Musa “indi kunnadesa indi kunna me, indi ori desa inkunna urunta ume.” 16 Ane ani, dakibarki unyara ume ba, nani usum umeba, barki Ugomo Asere desa mabeziusheu. 17 Tize ti Ugomo Asere tagun in Fir'auna, barki imum igemema yeze we bati in bezi nikara ahiraawe me, bati niza num nikuri, ni ribeanyimo une vat. 18 Ane ani Ugomo

Uromawa Bikoro bu Kirau ugatu inde:19 153 Uromawa Bikoro bu Kirau:15Asere ma kunna ugogoni udebe sa mazauka, uye wu me ma cukuno gbas.19 Idi iki ni mi igu, “nyanini ya wunaugomo Asere ma nyara ukem usizikianice na nu?”, aveni ma dake ma rinikara ni ruba imeme? 20A ure uhira,hu aveni sa wa bari uvovi bigiri nanUgomo Asere? Adake akem imumsa uye ma bara i gun desa ma baraini “nyanini ya wuna wa barkam anime?” 21Nani unu bara umuharu mutinyangamada zoome in nikara ingunama wuzi katuma ku ira iriba imemeba. Mada ke ma barka imum iririnan izenze. 22 Nyanini idi cukuno,inki me ugomo desa ma nyara mabezi ucornome iriba imeme ma beziubari umeme amasaa. 23 Anyimo anime make ma natti iriba kang ahiraubezi ucorno me iriba sa i bee uhuzaanu ahuma? nyanini idi cukuno, inkima wuza imum igeme bati ma bezininonzo ni meme anice ni iriba in-eze imeme ahira ani nonzo ni meme.24Nyanini, inki ma wuza imum igemebarki haru, de sama titin duru haru satida zo me Ayahudawa, haru andesawazi ana madini. 25 Kasi inda be sama buka anyimo unyertike uHosiyaunu guna “An de sa wa zowe am wacukuno am, anu me sa ma gam wein gu ma hem in we”. 26 Rep, ahirame sa aguna wa zoo we am, abini meadi gun we ahana Asere. 27 Ishayamaa poki anyo abanga anu U'israilama gu, “inki anu u'israila wa cukunogbardang kasi bikiki bi uraba udang,ukasu uni adi buri we”. 28 Sarkiudondonkino Ugmo Asere madi wuzikatuma ka meme anyimo unee vatma mari. 29 Ishaya ma kuri ma buki“sarki Ugomo Asere unu bari ma cekibisana adumo barki haru ba, tidacukuno gusi Usodom tida zina kasiUgomora.'' 30 Tiduku guna nyanini?anamadinime sa daki lau ba, wayewasana, ukem ulau barki uhem wasere.31 A Israilawa sa wa wuzi morso munyara tarsa una uriri wasere, daki wakem ba. 32 Nyanini ya ayen ani me?barki daki wa nyari ini iriba i indeba, yaa cukuno ahira atuma kani. we

wonno wa pilliko ani poo nu wuzaupillizino. 33 kasi unyertike utize tuugomoAsere ta buka “mi bemanukkanipoo Usihiyona, nipoo nupilko sanidi wuu anu wa rizi. Vat desa mahem mada kunna me mu'ii ba.''

Bikoro bu Kirau1 Anu henu um, unyara iruba in

nan bi ringara bum Asere barkiweine ini barki wakem ubura. 2 Barkimanya tize awe agi wazin nu inkoiruba Asere, anime daki u rusa ba.3 Wazo me in nu rusa imumu ihumaya Asere wa inko ace imumu ihumaiwe. Dakawa nya ace awe imumuihuma ya Asere ba. 4 Abine me Yesome mani umyinca imum iriri uhanaandesa wa hem. 5 Musa ma nyet-tike ahira imumu ihuma sama kemuweki utize tini kubu, ''unube sa mawuza imum ihuma uweki utize tinikubu, madi huma ahira imum ihum.''6Anime imum ihuma ya ē ahira u hemuni, ''kati igu amu ruba mu shi, avenimadi nyene uhana asesere?'' (Barkima tuzo Yeso adizi). 7Kati igu, ''avenimadi tu uhana adizi?'' (Aveni madisurni Yeso iwono). 8 Anime nyanimagusa? ''Nigura me nizi mamu nanhu anyimo anyo aweme nan ni rubuiweme.'' Nigura nu hem, nigebe satiboni. 9 Barki inki wabuk inna nyoaweme, Yeso ugomo mani, wa hemiruba iweme agi Asere a hirzam any-imo iwono, udi kem ubura. 10Barki inni ruba unu ma henzi uhana imumuihuma, in na nyo ani unu ma boouhana ubura. 11 Barki tize ta Aseretaguna, ''vat desa ma hem ni madida kunname mu i ba.'' 12 Abanname usassas urani atii uyahawa nanunu zatu tarsa Asere. Abana me vatuwe ugomo Asere u inde mani awe,me unu kem mani uhana adesa vatmatita me. 13 Vat desa ma tita niza nu gomo Asere madi kem ubura.14 Aneni wadi titi deba sa daki wahemin mw ba? ire wadi wu ane niwahem in desa daki wamu kunna irimum ame ba? 15Aneni wadi wuzi tizeme, inki daki atuma we ni ba? kasi saa nyettike agi, ''aneni idi cukuno anu

Uromawa Bikoro bu Kirau:16 154 Uromawa Bikoro bu Kirau inni inde:23aye intize me!'' 16 Anime daki vattini wakaba tize maba. Ishaya cangimagu, ''ugomo Asere aveni ma hemin tize tiru?'' 17 A anime uhem u ezeahira ukunna ukunna me usuro utizeti Yeso. 18 Anime ingu, ''nani daki wakunna ini ba? ē, rep'' ni myiran nuwenasamirka unee vat, aguran awe abikiuhana ubinani unee.'' 19 Kani ma-guna, ''nani isaraila watawe niba?'' utuba musa magu, ''indi wushi i wuirubananni erunannimumbe sa dakianabu ba. I mumbe sanbasa a banname ine ini anabu sa wa zome innurusaba, indiwuzi katumanwe in hirzashi muruba.'' 20 Ishaya in ni rubaihu magu, ''andesa daki wa nyarambawayen ne wa kem. Ma aye ahiraandesa daki wanyaran ba. 21A isarailamaguna, ''mawito tari tum ahira anuanu zatu ukunna vat uhana u ka rizowui, barki we anu wani gbas.''

Bikoro bu Kirau inniinde1 Indi iki, nani Asere anyarizi me

anu ameme? Idake icukono ani ba. Miunu Uisraila mani bisana bi Ibrahim,ani lem ni Biliyaminu. 2Ugomo madanyari me anu ameme sa ma rusi wedati utuba ba. Ida rusa unyertikeutize ta Asere taa buki ahira aIliya,sa maa riki Ugomo Asere tari aniceanu Israila? 3 “Ugomo Asere ahuzianu ubezizi utize ti we me. Wakure wa pusi ubagadi uwe me. Mimani cas ma dee, wa nyara wa huum.4 Ugomo Asere maa kabirka ma gume nyanini? Ma kabirka ma gu “mainko any a'ino usanare an desa dakitunguno makiri ba'al ba.” 5Vatin anime, ana me ukasu urani sa a zaukawe barki iriba isheu. 6 Inki ya cukunobarki iriba isheu ini, daki ya cukunobarki katuma ku unu ba. Daki yacukuno iriba sheu ida daza me iribaisheu ba. 7 Nyanini idi ku zi? imumbe sa A, Israilawa wa zi unu nyarame, daki wa du ku kem ba, iye yacukuno an desa azauka we kem ukasuwa cukuno gbas. 8 Ya cukuno gusisa anyertike “Ugomo Asere maa nya

we bi be bi ugbas nan ituri, a je sawada hira me ahira ni ba, ti tui sawadi da kunna me tize ni ba, a nyimouwui ugeme.'' 9 Dauda ma guna “caautebur uweme ucukuno gusi imumi mensi icere, imum imensi inama,nipoo ni upilizino nan nugarza imumbe sa wa wuza. 10 Ca aje awemeacukuno bibit bati kati wa hiri ahiraba. Amaru aweme adi tunguron sarkiumarsa.'' 11Har kanime izin unu iko,“nani upilliko me udi biki uguna warizi?” Asere awu kati icukuno ani meba. Barki usiziki uweme anu ama-dini wa kem masaa, bati wa kunnaishina. 12 Inki usiziki uwe me wacukuno ukem une uni, u dira uwe meukemwa na amadini uni, nyinini uwauvu uweme udi bezi? 13 Ana me izintize nan shi ana madini, mi sa inziunu dungura ahira ashi ana madiniin kunna in katuma kam. 14 Inhiraindi dari mu riba ma desa tizi a'indenan we. In hira ti di benki aye aweme. 15 Inki ya cukuno unyare uweme udi cukuno abarka une uni, ukabauweme udi cukuno ukem uvegize uniusuro iwono? 16 inki a barka bisanabituba uhina, ane ani nitini me. Inkiabarka niji ni bisana me, ane ani iriime. 17 Ana me ingi amu pusa ire iri,ingi hu iri utiti uni jaa, apata nanwe, inki iciki nigoo me ati jii ti utitiu'olive. 18 kati uwuzi irii me uwetereba. Inki wa wetere ma, daki ha maniu'inta tiji me ba, tiji me tini ti inta we.19 Idi ku gunna, iri me ya pusa batimi in kem ahirabumeki. 20 Kadurekani, barki uzatu unya ace awe aniine ini ya wu wa pusa, tonno ninini kara barki uhem ushi me. Katii yeze ace ashi ba, k unna nin biyauba Asere. 21 Sarki Ugomo Asere matarsin iri ituba shi ma mada tarsaninshi ba. 22 Duku ira nin, abaga up-azaza Ugomo Asere. Nire nikira, upazaza wa e anice na Ayahudawa sawa rizi. Nire nikira usheu UgomoAsere wa e ace ashi me, inki ya re ajeanyimo usheu umeme. Nani shi maadi koruko shi ma avete nin. 23 Sarkidaki wa ri aje unu zati unya ace, ada meki we a zeni. Ugomo Asere

Uromawa Bikoro bu Kirau inni inde:24155Uromawa Bikoro bu Kirau inni re:19mada ke ma kuri ma zen we. 24 Inkiakoruko anyimo utiti usas, nan unuwuna Asere ma inki shi anyimo utitiuriri. Aneni abanga Ayahudawa, sawe wani iri me Asere abarka anyimoutiti ulive uweme? 25 Inda nyaram shiicukuno sarki urusa imum ini hunzini geme ba nihenu, kati icuno sarkiubasa ti memeru. Imum ini hunzini geme ya in ni jas cingili ahiraAyahudawa, u duku hana anice anamadini. 26 Vat in ani me, gusi ubukaanyimo unyettike me Aisraila wadikafa vat uwe. “unu benki me madisuri Usihiyona. Madi suso anu zatuunya ace anyimo a Yakubu. 27 Udicukuno une uni barka utize tum nanwe, uganiya sa indi kpici madini mawe me.” 28 Abanga atize ta Asere, agame we barki shi. Nire nikira barkiuzau ka Ugomo Asere, a nyara webarki anu tuba aweme ani. 29Unyankiimum i ugomo Asere mada gamarame ba. 30 Azi anu uzatu ukunna utizeta Asere ani unu tuba, shi be ya kemuvenke, barki uzatu ukunna utize tiwe. 31 Ine ini ya cukuno barki ukemuvenke ushi me, we ma wa dake wakem uvenke. 32 Barki Ugomo Aserema korso uzatu ukunna utize, bati mabezi iriba ish eu imeme anice nanuvat. 33 Wuyi!, uconco urusa nan ug-bardang Ugomo Asere uda zo me iniimum bata ba. Adi wuu aneni abatiu'inko utize timeme, ada ke arusi ni-babanimemeba. 34Avenimada kemarusi iriba i Ugomo Asere? Nani avenima bari ma cukuno unu gamara umetize? 35 Aveni ma tuba unya UgomoAsere ire imum, sa di kurzo me ini?36 Barki me mani, usuro ume uni nanahira ame ani vat akenzi timumumnin. Caa tinonzuko niza ni memesarki umara, na icuno ani me.

Bikoro bu Kirau inni re1 In anime ni henu in zinu iko

ushi barki ubardang immum iriri yasere, wito ine ace ashime udengewa sere barki ine ini biyau bihuma.2Kati itarsi uganiya ugeme su zi ichikiiriba icukuno wasi isan zi muruba mu

shine vat, vat barki ibezi imum besa Asere anyara, imum iriri sa madikabi. 3 Usuro imumu iriri sa awuzanini in nya vat uru tise, kati ma ziki nice nume uzina sa in zi, cah marusiin nice nume, ubinani uhem sa Asereanyame. 4 Kasi tihihira gbardangtigati ani pum ni indai, tihihira tigi-nome katuma ka indaime kani. 5 Aneani haru me, ko sa ti ori, ni pum nigafi nan vana Asere, vat uru tihihirata ce-ce tini. 6Vat urumazin ni imubesa Asere anyame inki sere a nyarawein nu buka u ni ca ubuki ini karanuwe sa wa hem ni. 7 Inki utarsain nanu, utarsi meme rum, unu dun-gara utize ta Sere tini a ma dungara.8Unu bura umurubama cukuno ahiraubara umuruba mume, unu bengiziamanyaga tap, unu tarsa ina nu amatarsi unu rusa abanga una katumaku gugguni amawuzi ini iruba irum.9 Caa uhem in nacece ucukuno sarkiuhira acece. Kati iwuzi imum iburiba, inko ni muriba ihra imum be sairizi. 10 Abanga uhem uni henu, hemini cece kang, inya acece tinanu. 11 Icukuno anu umokoro, kati i cukunocancan ba. Abanga abibe biriri sokini nice nin. Nonzo nin ugomo Asere.12 Wuza nin iriba irum barki nikaraniriba sa izini abanga aje ashi me.Natta nin muriba mushi ahira ijasime izini usiza me. Cukuno nin anabiringira sarki umarsa. 13 Benki ninnihenubanyimo ijasi nacece. Kabanin nihenu. 14 Rigirka nin andesawa yomo shi, kati iwu we, wuza niwe biringira bati Asere ma kpici we.15 Wuza nin iriba iru nan andesa wazin iniriba irum, ikuri iwuzi iriba ibitnan andesa wazin imuriba mubit. 16 Icukuno ni huma nan nihenu. Katiibezi ace ashi me anu rusa wani.17 Kati igarza imum iburi nan imumiburi,Wuza imumme sa anabuwadib-wadi iri tinanu tishi me. 18Wuza ninimum me sa idi wu icukuno merumnan nihenu. 19 Kati igarza imumiburi ahira imum iburi ba, wuza ninticukum kati irizi anyimo iriba izenzeyasere, amu nyertike aguna “ugarsaimum iburi ura atari ti ugomo Asere

Uromawa Bikoro bu Kirau inni re:20156Uromawa Bikoro bu Kirau inni nazi:11tini.” 20 Barki ani me, inki aroniishina iweme ma kunna ikomo, nyawe imum ya re, inki wa kunna niwe nimei nya we mei wa si. Inki wa wuzaani, uzini urso uwe a'ne ura ani ceani. 21 Kati iceki iwuza imum iburiihunguko muriba mushi me, barki caiwuza imum iriri icukuno amuribamushi me.

Bikoro bu Kirau inni taru1 Ceki konda avi ma heze tigomo

barki azo me in tire tigomo se tigesa ta aye ahira Asere; ana katumakati gomo sa wa rani usuro Asereani. 2 Barki ani me vat desa mahunguko nan ti gomo ma hungukoubaka wa Asere, vat andesa wa gameti gomo wadisi ni rere. 3 Barkianu wesi, tize ti ti gomo azo imumibiyau bini ahira ana kadure ba, barkianu wuza imum izenzeng. Inyaraicukuno anu zatu ubiyau biti gomo?Wuza ni imum ikadure, idi kem ninonzo ahira uza anime. 4 Barki meurere Asere mani ahira ashime barkikadure. Barki inka ya wuza imumuizenzeng, wuza ni biyau barki ma dacanti me urere Asere mani unu kurzounu wuzo imumu izenzeng ini ribaibit. 5 Barki anime udoli uni heze,azo barki iriba ibit ba, barki ubasa.6 Barki agino ani ibisa ugandu. Barkiana katuma arere Asere wani, andesawa wuza ani me konde uye uwui.7 Nyani konde avi imum ime; uanduahira unu ugandu, ikirfi ivai ahiraunu ivai; biyau ahira andesa ma baribiyau, ninonzo ahira andesa ma barianyame ninonzo. 8 kati i canti uremeuye ba, se ihem ina ce ashi, barkivat desa ma hem unu henu ume mamyinca ubuka uni pin. 9 Kati imusinan na neh ba, kati ihuzi anu ba, katiiwuzi ni kari ba, kati iwuzi ni eroba, inka ure ubuka urani, abata uninan timu ti geme; ''Hem unu henuuwe me kasi nice nuwe me,'' 10Uhemuda riza me inama ironi utura ba,barki anime, uhem wa gu umyincautize tini kubu. 11 Barki agino me,irusa uganiya wa wuna, zuma amoro,barki ubara uru wa aye mamu uteki

ubasa urusa ti basa. 12Ni yē na wunabitii, ahira aye mamu usana. Barkianime, ca ti ceki timumu tima reu,ti su timumu ti masaa. 13 Ca ti wuzitanu tige sata wuna urii, kasi unuwui, azo anyimo udira unice ba naniubidi bidi ba. Kati ti kuri ti wuzi tanuanyimo amadani na mei maje ba, azoanyimo uhirza iriba nani ni ero ba.14 Zaki ugomo Asere Yeso unu bura,kati inyari imumu ini pum ba, barkiutarsa unee zenzeng umei maje.

Bikoro bu Kirau inni nazi1 Kabani vat desa uhem umeme

uzinni karaba, daki nan nu jottikoumeba. 2 Uye ma zinnu hem marikodi nyani, uye desa mazi seke makemari mavamani cas. 3 Kati desa mareimumma izi debe sa mada reme koyaimumba. Nani kati debe sa madareme ko iya imummairi aburu andesaware ba. Barki sa Asere. 4 Hu aveni,sa udi iri aburu urere u ye? uturiume nani urizo ume ura ahira unakura umeme ani, ugomo Asere ma zinnu bari uturi ini. 5 Uye make ma iriurumi uteki ure anyimo ati eui me. Auye me macira ti wui me rep. Kovimacukuno anyimo u turi iriba ime.6Me debe sama igi zon in uruwui, maigi zon uni barki ugomo Asere. Animeani desa mare, mare ni barki ugomoAsere, barki mawuza ugomo Asereanko. Me desa daki mareba, mag-ame ani barki ugomo Asere. Memamazinnu wuza ugomo Asere ankoi.7 Barki bade sa mavengize barki nicenume anyimo aru, anime ani uniwonomazoni barki nice nume. 8Barkiinki tivengize, tivengize barki ugomoini barki ugomo Asere. Anime kotivengize, ko awijo haru ugomo Aserewani. 9Barki bigino binyome yeso mawi makuri mahirri, barki ma cukunougomo Asere anu wijo nan vengize.10 Anime nyani ni ya wuna izin nuboo uni henu tize? hu cangi nyaniyawuna uzin nu iziza uhenu uwe?vattu ru tidi tonno aje aweki utizetugomo Asere. 11 Barki anyittike,''matoniko, ''ubuka ugomo Asere,''

UromawaBikoro bu Kirau inni nazi:12157UromawaBikoro bu Kirau inni cibi:15koniya niru nidi tungunom, koniyanilem nidi nonzo Asere.'' 12 Barkikodevi uru madi buki imumbe sa mawuza innanyo ame aje Asere. 13 Aanime zikani u inko iruba, barki kattiuye macukuno binyo bu pilliko naniurizo u henu ume. 14 In rusa cipane ani ani nan ugomo Yeso, daki ireimum uzatu lau u inko uni. Senkeade sama zika ini innu zatu lau, madicukuno innu zatu lau. 15 Inki imumareiweme icara uhenu uwome ni, udahakawe anyimo usu ba. Kati u caridesa Yesomawono barki me in nimu-mare iweme. 16 Barki anime, kati timummum sa a zika ti ririn ti cukunoimum ibi bobo aaye. 17 Barki tigomota Asere daki abaga are ani nannusaba, anime ahira imummu i humaini, urunta, iruba irum anyimo abibebilau. 18 Barki desa ma nonzo Yesouna uginome, ukaba uni ahira Asere,anime anu wa hem ni. 19Barki anime,aca ti nyari imummu urunta nan ti-mummube satidi benki acece. 20 Katiucari katuma ka Asere ni barki imum-mure. Kodi nyani izi lau, huwono ahuwono sisi anime unume sa mareimumbe sa idi wume marizi. 21 Idarizime ari inan nai asi mei mu wango,nani vat imum sa idi hunguko urizo.22 Ugino hemme sa izini, barkani uniatii ashi nan Asere. Unu ringirkamani desa iruba ime daki ya nyamemani desa iruba imumbe sa iruba imeya ira yawuna rep. 23 Desa mazin maaye, maare, marusa macara abagani,barki sa daki innu hem ani mare ba.Vat imu sa daki innu hem in izibamadini mani.

Bikoro bu Kirau inni cibi1 Horosa ti ture ina kara keni tibeke

anigibesa wazuwe na karaba anyeutarsa utize utize tasire me bakesa wasisikuwe, tibewe moro ba mo chichimkati tiyare aci aruba. 2 Chiki ayemoaro tibeki ni hinu bati vigizi merobake tihirzawewa anyimo atize tasireme. 3 Kome ugomo Asire me idakawosoci ba baki ani ani izi anyimouyetike me unuguna na zu gu nana-tizuguwazuguugomoAsere aka dime

wadizi acinum. 4Vati imobesa ayetikeni dati atiye tadumu ira ahira uyetikeahira tize tasire tini ayetike bagi anuubezeze anu wachukunu inurasa utiamureba maweme sa ugomo Aseremayewe. 5Ciki ugomoAsere unu nazeireba issu kegi shini karani barki uk-aba utize tume, yare yadasa idi wozemoroba mushu ina nuhinu ushimebarki ticuku ti hira idi mabuki ogomoAsere. 6 Barki ni ani idi woze ogomoAsere ni nuzu ayo ashi wedi tize tizetishi tidi ina ini nuzuko Asere me,aco aro urome naka chu urome avanaAsere me. 7 Itani acici itare tirerekasi yada sa ogomo Asere mabukeinuguna maka shi itare tirere bakeiyesi tize ta Asere nin nuzu. 8 Ayeabusa shi inu guna uwatu iwono ivanaAsere, macuku unu woza ukatumaahira ayahudawa baki tisire tisire timyinca nani gbora na sere akureicuku kadure barki veko utize sa awoanacici. 9Barki ani gibesa waze yahu-dawa ba barki wa wozi ugomo Asereninonzowakurewanonzo komebarkiiriba ishu kasi ayettike inugu barkiani ani ugomo Asere idi wosi we ninuzu inkure ibusi tire timowo tininuzu in zanu weme. 10Uyettike utizeta sere waaka uze inugu iraba shisa izushi ayahudawa wosani tiborotirom ni gome na nanu tarsa utizeta Asere 11 Makigi ubuka inu gunawasa ni ugomo Asere ni nuzu shisa ize ayahudawa ba, vati wasini meninonzo vat anabu unee. 12 Ishayamaguureudanga atini yesse bade yehmadi soso nici ma hire ma wasi matigomo anigi sa wazu we ayahudawaba. 13 Ciki Asere unanu ma wo waikimorobanmakuremaya shimarebashiu na benki anu uganiya sa wazeinu iko umore ba, ahira ameme macukunnu bunu iko umore ba, watu uyauci atize tisere me. 14 Anu henu irosaingu izin nuka ahira kan izin kuma,nurosa utimumumkan, harmayabarei bezeze aci ashime. 15 Anyimouyettike ugime sa wasi tize amasa,azeszere atire timumum barki irekishi tini shi ini barki ariki shi imomo

Uromawa Bikoro bu Kirau inni cibi:16158Uromawa Bikoro bu Kirau inni tasi:12irere sa Asere mawo shi ini. 16 Desama wona katuma inku una katumaka Asere vana wa Asere me, memeniYeso unige sa ma yahudawa matumevana ukadure kam maka wosa ka-tuma sa maze so iwosime kani uba-gadi wa Asere anyimo aza ni vanaumemeulau. 17Barki anime daki pati-lika ini kana barki ize katuma vanaAsere barki ani ani awona ize inu pu-gizu ubegire bum Asere ashime me?18 Idaki iwosi tize ahira tire timumumba, sai imum sa vana Asere magunaiwozi imomo ine ine adibesa ahigukowazuwe ayahudawa ahira uzeti tasaimumbe sa ugomo Asere maguna wawoze katuma. 19 Ahira ani kara Aserewa timumum tine za ubeyau vat ti-soso abibeu ba Asere beni uhana ur-shalimama keti har uhana jerusalem,marebe mabezezez we Asere vat ka-tuma sawa ugu. 20Amu iriba kode uyauganiya ize nuso idigi ubezeze anabutize ta Asere, barki idayam iwosi,nani ibarka udigi azesere ayeba, ka-tuma sa, izin nu woza me kabebe baAsere beni ba. 21 Ine ini a yettikeinu guna adisa daki watuba ugunaba wadi ire, adi kuma sawa tubauguna ba wadi kuna. 22 Imumumigino ini yawuna akartime u eye ahiraashime? 23 Anani me mamu marakatuma karu ahira ashime, daki iti wesata aka gbardang ma wozi ugudiyeire shi idaki makim ba? 24 Mabarka tannu inu guna ide aki inu zeshi ni isi barki ticukum tiririn satawoze nan shi, idiku aki uhana atanu-tum, nanu benki ushime? 25 Animefa ihaze urushalima ikabe giwe anamureba mu lau sa wara ahira ame.26 Anabu anu tarsa Asere sa wa rania makidoniya anigi sa wara, achaia,wa kunna uronta sarki uyaki ire mubarki ubenke wa debe ade sa waraurushalima. 27Wa kunna uronta ulaueni ikadure kani kaze koda ya wakunna we kam chubu ugomo Asereani uze. Aci baki anigibe sa wazume ayahudawa ba wa kimo uwe urabowaze barki wa be ubuka wa yahu-dawa. 28 Ika kondavi mamara katumakameme maguna idi ibukuwe barki

idimaki una uhana u sifeni ikure i hanika asowe uganiya sa ide aki. 29 Izinnu buka shi kadure kani inu guna ashiahira ashime sa idi eye i eye ni ribairom sa vana Asere mayam. 30 Anuhenu anyimo aza na co uro ugomoAsere vana ume yeso unu bebiu behome ize inu tarsa ushi tare ibekumanyimo upana sa izin ni wuza me.31Wanani me, biringara barki ivinki atare da disa wa zuwe Asere ba amangama yahudawa barki ani ani izin inugusa ibenkin i hani urushalima, sawa cukunu imum kaba irere ahiraaweme. 32 Barki igusa igi ugomoAsere ma tuwe ko bebeu bumeme beriri sabe rebem e ikem u venki nigome na shi, timumum ti riri tumemecukunu ashi kinin icukuno anime.33Ca Asere iruba irummacukunu nanshi vat, icukunu anime.

Bikoro bu Kirau inni tasi1 Ma muta shi nan Fibi uhenu uru

me una katuma kam kani anyimoudenge unigura ukankiriya. 2Kaba nime in tari tirere barki Asere. Una anutarsa Asere, benki ni me vat anyimoimum me sa ma nyara ahira ashi.Barki me ma benki anu gbardang up-ata umime. 3 Iso nin Briskila wan Ak-ila, aroni akatuma kam anyimo Ayesuunu bura uru. 4 Andesa wa nya iribaiweme barki mi daki mi mani cas, ingusa ankoi. Iso vat anu tarsa Asere.5 Iso anu tarsa Asere atikura ti we me,iso ni Abainitas, desa me mani matubi utarsa Asere anyimo ani pin nuAsiya. 6 Iso niMaryamu, desamawuzishi katuma in iriba ka inde. 7 Iso ninAndaranikas nan Yuniyas, anuhenuum aroni sa atirin duru, andesa waraa anyimo ani dura ni Yesu, har mawu agizam ukaba Asere. 8 Iso niAmfiliyas, unu usum anyimo utarsaAsere. 9 Isoni Urbanus uroni uka-tuma anyimo utarsa Asere, nan unusu um Istakis. 10 Iso ni Abalis, desama hem ime anyimo utarsa Asere, isoni anu Aristobulus. 11 Iso ni uhenuum Harudiyan, iso ni andesa wa tarsaAsere anyimo Narkisas. 12 Iso ni

Uromawa Bikoro bu Kirau inni tasi:13159Uromawa Bikoro bu Kirau inni tasi:27Tarafina nan Tarafusa, ana akatumakasere, iso ni Barsisa unuuso, desamawuzi katuma in kadure. 13 Iso ni Ru-fus, desa ma suso nice anyimo utarsaAsere, nan ka a'ino ameme cangi.14 Iso ni Asinkiitas, nan Filiguna, nanHamisa, nan Baturobas, nan Hamasa,nan nihenu sa wazi nan we. 15 Isoni Fililigusa, nan Yuliya, nan Niriyas,nan kuhenume, nanUlumfas, vat anuutarsa Asere an desa wazi nan we.16 Iso ni acece ashi inni isi nihuma, vatanu tarsa Asere wa iso shi. 17Nihenu,ana me inzi unu igizo ushi, tarsa niseke nan an desa wa hari shi ahiraimum me sa ida dungura shi, w adiwu shi i pilliko. Wuna ni piit nan we.18 Barki usasana anu agino me wadatarsa Asere in kadure ba, wa tarsaimum me sa wadi ati puru tiwe tini.Unu kunna tize tima cico ti we mebatiwa gamirka anamuribamuhuma.19Abanga usheu ushi me, amara kodeaba, i ne ini izin ina puru arum barkishi, in nyara shi iwu imumu ihumairiba ishi me, i cukuno mei mashi mada zoni anyimo imumu iburi. 20Asereunu nyiza iriba irummadi patilka unuburi ugino me anyimo ati buna tishime. Asere iriba isheuma cukuno any-imo ashi me. 21Timoti uroni ukatumakam, ma iso shi, ane ani Lukiyas nanYason, nan Susibataras anu henu um.22 Mi Tarfiyas unu nyettike ihori igeme, in iso shi barki Asere. 23 Gayusuna kura am, nan vat anu tarsa Asere,wa iso shi, Arastas unu inso uturungati ni pin, nan nuhenu uru Kawartaswa iso shi. 24 Asere iriba isheu macukuno ahira ashi me vat. Icukunoani me. 25 Ana me ahira adesa mabari ma wu shi itonno barki katumaku boo tize tu Ugomo Asere sa izini,usuro ushe uni abuki imum me saya impi datti utuba. 26 Ana me sa apoko ta cukuno arusa tini, adi buutini ahira anu zatu tarsa Asere, barkiunyetike sa wa wuzi wanu dungurkawa Asere unu uzatu ibinani, barki anuzatu tarsa Aserebwa tarsi. 27Ninonzoni cukuno ahira Asere sarki ibinani, icukuno ani me.

UkorontiyawaUtuba Bikoro bi Inde:1160UkorontiyawaUtuba Bikoro bi Inde:27

Ukorontiyawa Utuba1 Usuro me Bulus unige sa Ugomo

Aserematitime barkimacukuno vanaukatuma ka Yeso bibe ba Asere nanni kena uru satanis. 2 Uhana anabuanu tarsa Asere sa warani, u korinti,we am de be saa inko we anyimoYeso Ugomo Asere, anu zatu umadininande be sa a titawe, vati nande besa waraa ati hihira wazin biringaraanyimo ani za nu Yeso Ugomo Asereuro Ugomo Asere uwe me, UgomoAsere uro vat. 3 Imum irere naniruba isheu ya sere ugomo uroUgomoAsere Yeso bibe bi rere bi cukunonigo nan shi. 4 In zin shi in ni rubairom, barki imum irere be sa ma nyashi usuro Ugomo Asere Yeso. 5 Animani atina sasas mawuna shi ukemwatu uti ze nanu rusa vat. 6 Kasi,sa abezi urusa uru amasaa abangaUgomo Asere anyimo ashi me. 7 Bakiane ani daki yadiri ukem iri mum ahira Ugomo Asere irereba, uganiya sai inso ajeh izinuni nyarga nu ze uYesoUgomo Asere. 8 Ugomo Asere madikuri manya shiui nikan nu uhanaumazame, barki icukuno anuzati unadini aronome sa Ugomo Asere uromeYeso bibe bi rere sa madi zeh. 9Asereunumyinca, memanimatiti shi inattaacce nan vanah umeme nan vanaumeme Yeso. 10 Inzinu tire ushitari nihenu barki rizani Ugomo AsereYeso magu, cu tize shi me ti cukunoti inde, kati iharzino ace-cecce, cu iori acce ashi me ahira a ide, irubaishi me inde ugamara utize tishi me uinde. 11 Barki anime nihenu, anakuraa Kuluwi wabukum inuguna iziti karaacece ashi me. 12 Imum besa ya wunamabukashi ini me barki, a yeh ashimewazitize sasas unu gusa me ubulusmani, uye unu gusa wa Afollos mani,uyema gusame ukefasmanimasi uyemagusi me ugomo Asere. 13 Antania hara Ugomo Asere sasas nii? Bu-lus mani ma weé a kotiko me utitibarki shi? Nya azoro shi ini zan ni

Bulus mani. 14Mawuna Ugomo Asereaburu arom barki daki ma soro uyeanyimo ashi me, kiribus wan Gayusmani ma zoro ces. 15 Barki ani maniuye madaki magu a azoro me in nizannum. 16 Maringi inu guna ana kuraIstifanus ma zoro uce, daki makuri inzoro aye ba. 17 Daki Yeso ma tumumguna agi in zorso anu ba magu inwuzi katuma kubezizi anabu tize toronta indaki inu rosa unububa barkikati adiri urusa ugongo iwono u Yesosa a kotiko azezere utiti. 18 Kaduraku venke tize ti zenze tini ahirande sa meki unaa iwono, ahira aruharu ande sa aburumduruusurounaauzenzeng, niguran ni rere ni burauni. 19 Barki anyetike anyimo atize tasere in di curi nigura na de sa wabeziurosa, indi kurzo ana jinjing ula ababba na. 20 Anu urusa wara abani?anu bezi utize ti Musa wara bani? ande sa wa bassa uca rusa kodi nyaninan wa ra aba? Ugomo Asere mabezi urusa wanu rusa ibabbana iniba?21Usuro urusa UgomoAsere anu uneēwa tāme Ugomo Asere anyimo uzatiurusa uwome, usuro anime, Aseremāzaukamakurimaburi an de sawa kabitize ti kudura a hira ameme usurouguna utize ti me me ti ronta ti ge besa ahiraa kasi ibabbana ini 22 A Yahu-dawa wa nyari wa iri iremum a hele-nawa wakure wa nyari urosa. 23Harube tizinu bezezi tize ti Ugomo Aseresa ma wee a zesere utiti imum be saimumu upulko ahira ma Yahudawamumu ibabbana ini adebesa wa zo wema yahudawa ba. 24Me Ugomo Asereuna nikara mani wunu urusa abangaameme ahira ande sa a titi we, naniwe Ayahudawa wani? 25 Barki sa Hiraimum be sa Ugomo Asere ma wuzagusi ibabba ini, iyenne iteki urosaunobu, imumbesa a bassa nisizzikimenini na sere iteki vat nikara nu nubo.26 Nihenu rigin uganiya sa matiti shiangilin ini anyimo ashi me, anu wacing wani wa inta makpanku ma dan-dang anyimo ashime anyimo awe mecingilin ini wazi ahana ara a dandang.27 Ineni Ugomo Asere maka ma zankaimumbe sa anabu waka wahiri ini

UkorontiyawaUtubaBikorobi Inde:28161UkorontiyawaUtubaBikorobuTaru:7kasi ibabba na ini, barki manya anuurusa mu eh Asere ma zawa imumbe anu une a wahiri kasi masizikime ini, barki ma nya una nikara mueh. 28 Imumbesa unu wa cira izomeimum irere ba nani izome ikatumaba nyani izome iri mumbe sa izo meikatuma nyani izo me imum izati uira ine ini Asere ma hira ini irere inima busi imum besa wa hiri itekin unugangang. 29 Asere awozi anime barkiunobu mani kati magu matiki nikarana sere. 30 Asere ani awu acukumoUgomo Asere Yeso, Asere a wu bibebasere bicukuno duru unu rusa ahiraameme ani ta kem ukaba wanu ukpijonan nu bura. 31Barki ani me vat de besa tira bigiri ini za nu Ugomo Asere,imum be sa izi cas.

Bikoro bu Kure1 Nihenu ma aye iboki shi ire mum

sa izi iri sa Ugomo Asere mabuki,daki mabukashi kadura indaki a hiraurosa utize nani urosa ire mum ba.2 Ma wuzi ugungunu anyimo iribauganiyasa indi cukunu nan shi sa in-daki bezizishi tire timumun in dakitize ta sere nine be rere memaniagankirka me utiti. 3 Utuba u ayeum a hire ashime mazin ini kara bamakiri barki biyayau. 4 Tize tumnan nu bezizi utize ta sere daki watun no uguna atarsi seke nyani urosaya cukuno imum be sa tize ti bibebirere aza agi. 5 Barki kati urosa ushiucukuno wanabu, ceki ucukuno wasere. 6Vat ani me tizin tize ahira anuurosa adesa wa una anyimo a tize tikadura ka we me azo uguna urosa wanu uganiya ugime daki wanu ganiyaugime sa udi mara ba. 7 Ane anitizin tize tu rosa a sere tigeba satizenihuzi, urosa sa wazi datti ni hunzi,unu uni urosa wa sere sama barka unidatti barki ninonzo niru. 8 Anyimoana ti gomo ti aname unu urosa iginome mazoni, barki gusi wa rosiwa dagankirka me Ugomo Asere utiti meba. 9 Kasi unyetike me sawazi “Vatiimumbe sa yazi a hira a serema barkaanu tarsa umeme unu urosa mazonidaki uye mamu kunna ba, nyani uye

māmucukunoma iri”. 10 Ine ini Asereabezizi duru ti mummu, usoro abibe,timummu ta sere tu zatu urosa u ira.11Avenimadakima rosi imumu sa iraaanyimo iruba i uyeh, indaki bibe bimeme? ane ani izi, unu urosa ubassaababga Asere mazoni bibe basere binibizicas. 12 Harume inzo bibe buneebini tizin inu kaba me ba, indaki bibebegibesa bira a hiraAsere, barki tirosetire timumun sa Ugomo asere manyan duru in ni ruba inde. 13Tizin inubo ushi timumu, azo agburang sa azinu bezi usuro urosa unu booba indakiubibe, ahira ubezi imum be sa an desa wazin bibiu. 14 Uni gebe sa bibeba sere bitarsa imeba ma daki mak-abi tize tibibe ba sere, ahira amemeimummu ibabba na ini madaki ire iniba, usuro ahira abibe ba sere bini akarosi. 15 Unubesa bibee be tarsan me,madaki ma mansa kondi nyani, unumansa ume marani ba. 16 “Aveni madakimarose irubaUgomoAsere harsamadaki bizizi me? haro me murebamuromemumuraa ahira Asere ani.

Bikoro bu Taru1 Abanname, anu henu in dake in

buki tize nan shi gusi am de sa warosatize ta sere, azo gusi ande sa wa raaanyimo apum, kasi a hana aneze any-imo Ugomo Asere. 2Ma hamza shi inmahene mani azo me ini inama, kasiaige be sa ularaa ni anyimo apum kusiahana a neze anyimo Ugomo Asere.3 Kasi aname iraa ni anyimo a nipum,inki matara marani a nyimo ashi menan nu hungu ko ati ashi me, azoshi ana pum wani ba, ikuri ita shiugurna i haka aje ana bu? 4 Barkiinki uye maguna, “In raa amaru aBulus” uye maguna “In raa amaruAfollos” azo me ticukum tini pumtini in zini ba? 5 Abanna me avenimazi wa Apollos me? aveni makurimazi ya nya kadura ahira awe me,vat uwe Asere a nyawe timumu tuwuza. 6 Mi ma wuza ti bira, Afollosma wuza ugmei nin, Ugomo Aserema wuna ini ya una. 7 Barki ani meuna tibira nan unu wuza ugmei manima zo me imum ba, Ugomo Asere

UkorontiyawaUtubaBikorobuTaru:8162UkorontiyawaUtubaBikorobuNazi:12ma uzan ini. 8 Una tibira wanu unuuwaza ugmei vat katuma ka weme kainde kani, abanname vat uwemewadikem uribe ukalim, rep nan katumaka meme. 9 Haru ahira ageme aroniakatuma wani ku Ugomo Asere, shiurung Ugomo Asere, ubarka UgomoAsere. 10 Usuro uroma iriba be saAsere anyam ucukuno una je uhira,ma tuba ni tin me uye mazinu taraasso azesere me, ca koya unumawuzimahaki ma hiri asso me sa tara aze-sere me. 11 Abanna, daki uye maranisa madi wuzi katuma kage be sa kadiaki ka ge sa amu nuka, memami YesoUgomo Asere. 12 Aname inki uyematara asso azesere anitin na zumokyel. Kyel, nyani azumo arere nyaniapo ani zaa, nyani utiti nyani nyaniukpe nyani uwai. 13Katuma ka memekati pokino uni roni uwui ugino sa ueze, adi guti nikara ni katuma sa yawuzan kani. 14 Vat de ba sa katumaka meme ka tonno madi re ukalum.15 De be sa katuma kameme uraa ware kani madi cukunon in tari ti hurame cangi madi suri in matum anyimoatii uraa. 16 Ani iteshi uguna shi meudange Ugomo Asere uni uzi, abanname bibe bu Ugomo Asere biraa a ny-imo ashi me. 17 Inki uye ma caraudenge Asere, Asere adi cari men,abanna me udange uca sere uzatuumadini uni, animani shi izi. 18 Katiirangi acce ashi me, inki uye ushime ma hira marusa abanga uganiyaugeme, cati ma cukuno unu urosaabanga. 19Wa ira urosa abanga uneeugeme ibabbana ini ahira Asere, sanyetike “Ma mensi anu urosa abangaanyimo amalim mawe me.” 20 “U ayeana me, Ugomo Asere mā rosa ubassaabanga wanu urosa imum ishalala ini.21 Ane ani ukasu utira ubigiri uzoniahira anu! barki vat imumu ishe ini.22 Nyani Bulus, nyani Afollos, nyanikefas nyani unee, nyani uvenke, nyaniiwono nyari ti mummu tikanime, nyatimum mu tige sa ti eze vat tishe tini.23A yenni ini imum Ugomo Asere ini,Ugomo Asere wa sere mani.

Bikoro bu Nazi1 Idi zikin duru ama, hani, gusi

arere Ugomo Asere wanu anu intautize tini hunzi ta sere. 2 Wannuagino me anyara ana kadura kameme wa cukuno anu zatu amadini.3 Abanna me ahira am, imum icingiliini iwuzam tize timi kobbo, nyania nire ni kobbo nidang, abanna miindake in wuzi nicce num tize tinikobbo. 4 Intam nyani abusa tiretize a nicce num, unu guna inzomin madini, Ugomo Asere maniunuwuza um tize tini kobbo. 5 Barkiani me, kati i weki tize tini kobbouganiya udaa, Ugomo Asere Unu aye,indi pogizo vat tirorunga sa ti raa amariu. Ma kuri burko utirze uti mummu a muruba, abine ani madi kemununziko ahira ahira Asere. 6 Anuhenu, inki ma inko iruba in nan kapollos barki shime, gusi ahira aru meani idi manza tizen, tize me unu gunaana “kati e akki imumbe sa anyetike”.Ya cukuno uguna kati uye anyimoashi memapohma bezi ugunamatekiuye anyimo ashi me. 7 Abanna meaveni ma ira usas ushi me naa ayee?Nyanini izini ige be sa daki anyankishi ini ba? Inki anyanki shi ini nyaniniya wuna izina tire igiri kasi daki anyashi inii? 8 Ya mu kem nononzo vattironga aige be sa inyara! Ya mucukuno anu kem! Ya mu tuba bezitigomo-abanna sarki nigoo nan haru!Ane ani, unyara iruba in, barki ti wuziti Gomo nigoo nan shi. 9 Ubassa umharu a hana akadura, Ugomo Aseresaokin duru ani goo na dumo kasianabu sa ameki we tize ani kobbotu huna. Ta cukuno imum uhira ajeunee, a hana akatumakaAsere, uhanaanabu. 10 Ta cukuno anu zatu urosaimum barki Ugomo Asere, abannameshi anu urose wani anyimo UgomoAsere, haru anu sisikime uni, a shi ananikara wani, azome nu hira uru anyoiri mum, a shi benne anu a dandang.11Uye uge uganiya me, tizin nu wuzaawe ikomo nan ni weh ni gmei, anuuzenzeng, takuri ta cukuno ta diratukura. 12 Ta wuza matum kang,

UkorontiyawaUtubaBikorobuNazi:13163UkorontiyawaUtubaBikorobuTasi:4tizim in katuma in tari tiru uganiyasa a jorkon duru, ti wuza biringarabi rere, uganiya sa ti zin nu kunnaapum ti ke ti tiri iruba. 13 Uganiyasa a zogizon duru tibo tize anyinounyinza utize ta cukuno, ahira aginaa zikan tironronga tire-re sa tizi zenzeti madini. 14 Daki ma nyetike ti mummu tige me barki in nya shi mu me,ane ani barki be sa wa raa urubaim. 15 Inka izi nanu inta anu akureukiran anyimo Asere, izo shi aka accogbardang, abannamima cukuno YesoUgomo Asere unu bezi utize ta sere.16 Barki ani me in tisa shi icukunogusi mime. 17 Ine ini ma tuma Timotia hira ashi me, unu hem ina nu, unukaba anu anyimo Ugomo Asere, inringi shi tinaa me anyimo UgomoAsere, Kusi abezi utize sa in bezizianyimo tidenge. 18 Ana me aye a shime wa cukuno unu tiri igiri wa wuzagusi in da hanan ahira awame. 19 Indie ahira ashi me azo unu daddankino,in ki Ugomo Asere ma hem, abini meani indi rosi tize tanu tiri ubigiri, indikuri in iri nikara niwome. 20 Abanname, tigomo tasere azo tize tini castizi abanna me ta cukuno in nikara.21 Nyani I nyara? in e ahira a shime unu impo amaru nyani unu hemnyani in bibe bitize bi ruba isheu.

Bikoro bu Chibi1 Ta kuna unu guna madini mara

anyimo ashime, usanda umadi sa daa hem imani anyimo anu zatu urusaAsere ba. Kadura sa ma kem ineini, uye anyimo ashime ma Musa nanunee aco umeme. 2 In kuri izunanonzo kan! Azo iriba ibit ini idiwuzi ba? Me desa ma wuza anime, ca a suso me anyimo ashime.3 Sa acukuno ani me in zom nan shianyimo abibe, mamu cobo de sa mawuza ani me, ane ani irani ahira me.4 Uganiya sa ya orno anyimo a nizani ugomo Asere, bibe bizi nan shianyimo urusa Ugomo Asere, mamucobo unu ugino me. 5 Ma wuna anime barki iwiti unu ugino me ahirabibe bibur bati be huu nipum me,

barki bibe bu meme bekem ukabauwui Ugomo Asere. 6 U vavi igiriishime da wa wuna urii ba. Ida rusashi imumu wuza imum iboo kuzi cinkudi wu imum idan iwuu gbardang?7 Kpicuni ace ashi ahira imumu ikuzuibozu ibozo barki icukuno ni gura nisoo, imimare izatu imumu ubozo. yacukuno awito vana Asere, vana ubitam bi wito. 8 Barki ani me, ca ti wuzini ori nuru sarki imum buzo imimareikuzu, imum ibuzo imumare izenzennan icara abanga. 9 Ma nyete shineanyimo aka idura unu guna kati i wuzitanu nani ori na nabu ba. 10Azo izinuboo ni ori na nabu nu nee nini ba,nani anu inta pash, nani akari, nanianu tarsa ima kiri, ya cukuno, ingiidi harzina se ya ceki unee ugeme.11 Ana me izinu nyete ushine unugunu kati iwuzi tanu vat desa agusame uhenu inkama ciki anyimo amadi,nani u inta pash, nani utarsa umakiri,na inka me unu boo ivai mani, naniunu bi siza siza, nani ukari. katiiri imimare nanu sanda unu uginoba. 12 Barki ada ke awu aneni ainkitize tini kubu nan andesa wa zi anuudenge Asere ba? In ani me, azo shewani idi wuzi u inko utize tini kubutan de sa wa rai udenge Asere? 13 Inani me Asere ani awesi u inko utizetini kubu tan desa wa ra a matara.“Susoni unu imumu iriba a nyimoashi me.

Bikoro bu Tasi1 Inka uye anyimo ashi me mazin

imma tara nan uye, ca madusa anikubu ahira unu inko itize tini kubutu zatu kadure, sa unu guna a hanaahira anu tarsa Asere? 2 Shi ida rusashiba, anu tarsa Asere wani wadi wuziunee u inko u tize? Inka she wani idiwuzi unee u inko itize, se ibuki kadureka uni izatu iriri? 3 Ida ta shiba haruwani tidi wuzi ibe ya Asere u inkoutize tini kubu? Nani u inko utize tinikubu katuma ki ivai? 4 Inka iwuza uiso utize tini kubu katuma ka kani nanko di uya uwui, nyani ni ya wuna kodi uya uwui, nyani ni ya wuna ihazanunu sanda ubasa utize tigino aje ande

UkorontiyawaUtubaBikorobuTasi:5164UkorontiyawaUtubaBikorobuSunare:13sa wa zome anu udenge Asere ba?5 Ma buka ani me bati in kunna meeh. Uye mazo me unu rusa abanga anyimo ashime sa mada ki ma barkatize anyimo ani henu? 6 Kasi ane aniizi, unu tarsa Asere ma ha unu nutarsa Asere ani kubu, aje adesa mazome unu tarsa Asere ba! 7 Ti cukum tuzatu urunta anyimo anu tarsa Asereya bezi uguna ya mu sizike shi. Nyaniya wuna uda nata we utame uwe ba?Nyani ya wuna udi hem ateki we ba?8Ana me ya wuza aye imumu izenzenya kuru ya yomko we, we wana henuushi wani! 9 Itashi ba anu zatu kadurewa wada kem uribe Asesere ba? Katiihem ina namocoba. Nan anumadini,nan anu zatu tarsa Asere, nan anama-dini, nan anu tarsa ahana eh, namucara a hana aruma. 10Nan akari, nananu inta pash nan ana bi siza nananu tizogo, nan akari - uye anyimoawememada ribe anyimo Asesera ba.11 Ane ani aye anyimo ashi me wa zi,anu a kpico we, awito shi ahira Asere,a kurzo uturi ishi me reb aje Asereanyimo aniza ni Ugomo Asere Yesounu bura, a hira abibe ba Asere aru.12 Vat timumu tum tini, “Azo kondiayani ini ika tuma ba. Vat timumutum tini” Ada hem me iri imum itekinikara num ba. 13 “Imimare barkiapuru ani, apuru barki imimare ini”barki ani Asere adi kari we vat. Barkiani me una madini ma zinu wuzaumadini ini ero nan nipum numeme.Da awuna ni pum barki madini babarki ani me, ni pum barki Asere ani,Asere adi wuzi nipum timum. 14Aserea hira ugomoAsere, madi hirzan duruunikara numeme. 15 Ita shiba apumashi me ti hihira ta Asere tini? Ida keIziki ta hihira ta Asere in pati na uneeumadi? Uwuza ufai! 16 Nani itashiba vat desa ma toozo na uneh umadi,ma cukuno nipum ni inde nan me?17 Ane ani tize ka Asere ta buka, “Wewa remewa cukuno bi nama bi inde”.Barki ani me desa a pati nan UgomoAsere ma cukuno bibe bi inde na me.18 Suma ni madini! Kondi ya imumimadini sa unu ma wuza amatara inipum nini, barki ani me una madinima zinu wuza umadini ini ero nan

nipum numeme. 19 Ita shi ba apumashi me udenge u bibe bi riri, bi gesa bi ciki anyimo ashime, be sa yakem ahira Asere? Ita shi unu guna shiazo ace ashi ani ba? 20 A kwa shi inikirfi gbardang barka ani me, nonzo niAsere in napum ashi me.

Bikoro bu Sunare1 Barki timumu sa anyetike, “Ya

wuna uree unubu kati ma dari unehba.” 2 Barki timumu ti madini sa tawuna gbardang, ya wuna uri kondiuya yana uruma macukono nan unehume kondi uya uneh macukuno nanuruma ume. 3 Kondi uya unakuruma nya uneh umeme Imum be sama nyara, kondi uya uneh ma nyauruma, umeme Imum inyra inipum.4 Uneh mazo inu bezi ini pum numeba urama mani inipum nu neh um,ane ani, urumamazounubezi ini pumnume ba uneh me mani. 5 Kati inKarti ace ashi inapum ashe ba, se inkakonde avi ma hem, wuza ani me barkiibenki ance in biringara iduku sakuugur na, barki kati bibe bi buru birangi shi barki uzatu meki ace ashime. 6 In boshi anime barki kati imumme icorno me, azo ma wuna shi ba.7 Ma nyara ko da vi macukuno kasimi, barki ani me koda vi mazi nu ayeurizo ume, uye mazi nu sanda urizouge uye ugino. 8Ahira anu zatu anyahnan anu zatu anu ruma, ya wuna ureewa cukuno sarrki anyah, kasi uzinaum. 9 Barki anime inka wada ke wameki ace awa ba, ya wuna uree wawuzi anyah, Iteki uni ree wa wuzaanyah inu guna wa ceki gmei ma aje.10 Ahira ana tinyah, in nyiza ti tizeti ge me - azo me ba, ugomo Aseremani “Kati uneh ma ceki uruma umeba”. 11 In ka ma ceki uruma umeme,ca ma cukuno sarki anyah nyami mabarka nan uruma umeme, ane ani katiuruma, “ma ceki u me ba. 12 Ahiraukasu anu in gusa azo Asere ba inkaure uhena mazin uneh azo unu tarsaAsere ba, Inka ma hem ma cukunonan me kati ma ceki me ba. 13 Inkauneh mazin unu ruma unu zatu tarsaAsere, In ka ma hem ma cukuno nan

UkorontiyawaUtubaBikorobuSunare:14165UkorontiyawaUtubaBikorobuSunare:40me, kati ma game uwuza anya nanmeba. 14 Uruma unu zatu ukuba Aserema cukuno a inko sas barki unehume me, uneh uzatu ukabe Asere macukuno a inko barki uruma umemeunu kaba Asere barki ane ba ahanaashime wa cukuno ana madini, barkianime we anu inko wani. 15 Barki aniinka uroni unu zatu tarsa Asere masuro, ca a ceki me ma suri, usandaimum igino me, uhenu uruma nanuhenu u eh azo atiri ziza we ini unumko utize tuwe ba, Asere a titan duruti cukuno anyimo a masaa. 16 Ane niurusa awu uneh, mamadi buri urumauwe me? Nani aneni huu uruma udiburi uneh uweme? 17 Ca konda avima wuzi Imum besa ugomo Asere ainko me, ane ani Asere atita me, Ineni ubuka a ko di uya udenge Asere.18Unu mazin nigbari uganiya sa a titime ukaba Asere? Kati ma wuzi dibeukunna utize, unu mazo me ini gbariuganiya a titi me ukaba utize? Katimanyari nigbari. 19Nigbari nanuzatuunigbari azo ine ini anyara ba, ImumIdangme ine ukunna utize nan u inkoutize ta Asere. 20Konde avi ma tunnoanyimo utita sa Asere atitime uganiyasa ma kabi tize ta Asere. 21Huu ureremani uganiya sa Asere a titi we? Katiu inki iriba in aneba, inka uzin unuira upitii kati uwuzi ane ba. 22 Barkidesa Asere atiti me uganiya sa maziurere, ma buru we Asere ane ani desaabura me uhana ukaba Asere, urereAsere mani akwa shi ini kirfi idangbarki kati icukuno arere anabu. 23 Akpi shi in nu kalu kati icukuno arereanuba. 24 Anu henu ukodi ya uganiyasa ko da avi uru ma ra anyimo atiti duru uhana kaba utize ta Asere,ca ti cukono anime. 25 Andesa dawamu wuza anyah ba, inzom un ureubuku ba in ani me ingusa desa a hiraanipum na Asere, icukuno ani me.26 Barki ani me in hira barki tize tiburu sa ti hana azo inu dadon kinoba, yawuna uri inuma cukuno anime.27Wa tira vanu eh? Kati unyari ubukaahira ameme, Da wa tira vanu eh?Kati unyari anya nan vanu eh. 28Barkianime inka wa wuza anya da wa wuza

inium imadini ba, in ka vanu eh unuzata anya ma wuza anya, da ma wuzamadini ba, in ka vanu eh unu zataanya ma wuza anya, da ma wuza ma-dini ba, se andesa wa wuza anya wadiziti sasas uganiya sa wa zin ini vai,in kuri inyari uhara uwe. 29 Barki inboo uhenu uganiya wa aka: ca andesa wa zin ina neh wazi ticukum kasande sa wa zin we ba. 30 Ana aso wacukuno kasi anu zatu aso, anu apuruarum kasi anu zatu apuru arum, anukpija itimumu kasi anu zatu imum.31 Ande sa wa wuza tanu nan uneekasi ande sa wa ha nan uni ba, barkitamu tu nee ta aye ubinani umara.32 In nyara in suri anyimo uba bgar-dang, unu zatu anyai mazi nu basaabanga Asere, ane ni madi kabi me.33Una nya ma basa abanga a timumutunee, aneni madi hem uneh ume.34 Iriba imeme ya harzina. Uneh unuzatu anya mazinu basa u timumunti ugomo Asere, ane ani madi inkinice nume in bibe ba Asere. Unehuna nya mazinu basa abanga unee,aneni madi hem unu ruma umeme.35 In boshi anime barki ubasa ushi uni,azo barki in gbari shi ba. Ma bukaani barki imum besa izi anime, kasiusanda utarsa Asere sa muriba mushima harzina ba. 36 Inka uye ma basaunuguna imum be sa ya kem kuburakumeme - Inka ma aka tiwe ta nya,ani me ya cukuna - ma wuzi imumbe sa ma nyara. Azo madini manimazinu wuza ba. Ca wa wuzi anya.37 Barki anime inka ma tonno inikara iribe, imeme, inka mada siza meubusara ba, mada kem ma inta nicenumemememmerun, ma kurima tirairiba imeme ma wuzi ani me, ma rusiutarsa in kubura kumeme ya wunauri. 38 Barki anime, sede sa ma wuzaanya nan kubura kumeme ya wunauri, me desa ma zauka uwuza anyama wuza memmerun. 39A tiriza unehbarki uruma, u vat ticukum tumeme.Barki anime inka urumamawono,mada ke ma wuzi anya nan desa sa hemnan me, ca ma wuzi anyimo Asere.40U ira um, madi teki ini riba irum. Inkuri in basa izin in bibe ba Asere.

UkorontiyawaUtubaBikorobuwituTare:1166UkorontiyawaUtubaBikorobukira udira bi Inde:16Bikoro bu witu Tare

1 Usuro imumare Sa a wiro makiri:Tirusa uguna, “vat uru tizin nu rusa.”Urusa ukeuē Jezze Uni boroo, U hemuwuza a soo. 2 Inki uye mabasa marusaire mun, unu ugi nome mamu rusaimumbe sa yawuna urii marusi ba.3 Inki uyd mazinnu hem inna Asere,masa rusa innu nugeno me. 4 Usuroabanga imuma re sa awiroomakiri: Tirusa u guna, “makiri uneēge me dakiirimum inibi, “ukuru buka” Are Asereazoni senke a inde.” 5 Inki agunaaginome sa atisa makiri marāni, nanianyimo Azesere nani u neē. Kasi gusisa aye warani agussanwe, “makiri sas,sas, uneē nani Azesere.” Kāsi gusibesa “makiri marāni nan ana ti kura”gbardang. 6 Anime ahira aru, asere ainde ani, a coo uneē vat, usuro u meuni a bara vat timumum barkim e, tivengize, Ugomo Asere U inde mani,dēsa usurou me uni kodi nyani yacukuno, hartu me cangi, usuro umeuni tirāni.” 7 A' anime daki kōvimamazin nu rusa ugimo me ba. Ine iniyawuna dāti u tuba, aye wa nanzomakiri, wa kuri ware iginome kasiigebesa, awuza makiri. Iriba iwe yacounome barki uzattu ini kara nu-tonmo. 8 Daki imummare ini inyinzaunu ukaba uruba, kogussi daki ta tākin ki ukaba uruba, kogussi daki tareba ida kassika me ukaba uru ba.9 A name wuza seēke kati uturi uwome u cukuno binyo bu pilliko u'uyeunu zatu ni kara ni kadure. 10 Ubatauyerine, inki uye unu zatu ini karanuturi iriba ma irawe hu unu rusa, uzinna re imumāre sa awito ma kiri,dakki wa nyame ni kara narū in gunamari imumare imakirime ba? 11Barkiurusa uwe azesere uzina u makiri,u henu unu zattu mikara nu tonnoiriba, dēsa yeso ma wi barki me' ahumee. 12 Barki anime, inki wa caraaye anu hanu anu zatu nikara nuturiiriba, wawuza ni hara ni madini ajeUgomo Asere. 13 Inki imumure idiwu uhanu ma pilliko, indi venke areirama, barki kati in hungu ko anuhenu um urizo.

Bikoro bu kira udira biInde1 Mi da anu zatu uganiya uni? Da

ma ira Asere amYeso ba? Da she wanikatuma katari tume anyimoAsere ba?2 Da mi una kadura ka aye wani ba,kaduremi una kadura kani ahira ashi.Shawani anu inko Urusa uka durakammeanyimo Asere 3Utunu um uyeahira adesa wa boo anice num; 4 Ti zoduru unugamiya are nani usa ba? 5 Tida ke ti ziki unē anyimo anu uhemkasi sa ta ta ziki amutarsa Asere nankefas ni henu anyimo Asere? 6 NaniBarnaba mani nan mi tidi wuzi ka-tuma. 7 Aveni madi wuzi katuma kaUnani kara nika tuma ka ma nyangaini kirfi ime? Aveni madi wuzi tibira sarki are imum me sa ma bira?Nani Aveni madi canti itam mada samahenu mawe ba? 8 In boo ani mein nikara nu, unu nini? U inko utizeda wa buki anime ba? 9 Ayettirkeanyimo U inko utize ti Musa agi, kubarka ku katarek ingi kuzinu batallaidawa kati i wu kuni ni zin ba. Ineini Asere aboni? 10Da barkiharu wanimaboniba, A yettirke barki haruwani.Barki desa ma wuza a vara, ma wuzikatuma unu iso iriba. Unu upatallaubi sanamawuzi unu inko iriba ukem.11 In gi ta wuza tibira ti huma any-imo ashime, ti da ziton duru ti kemtirunga ta a pum ashime? 12 Inge ayewa wuza katuma unu'ira ugenome,tida teke awe unu ira ba? Vat animeda ta wuza katuma uni ira me ba, A,anime, Na ti ti iri ni iriba imum mesa idi kartin duru katuma ka Yeso.13 Ida rusa shi ba ane ani arere anyimoudenge Asere wa kenzi imumare iweme abini ani? Ida rusa shi ba anuaka tuma ahira utunzino ana dangudenge Asere, wa kenzi imumare iweahira imumare sa a ezeni abini me.14 Ane ani Asere agu ana ka tuma kaAsere wadi ri imumare iweme unaukatuma kawe me. 15 Dama wuzakatuma unu ubuka ugino me ba, da ayetteke shine barki awuzum ire imuminini ba, ma hem in wi barki unu gonauye ma kartum uvavi ubigiri. 16 Inma boo tize ta Asere, daya cukunom

UkorontiyawaUtubaBikorobukira udira bi Inde:17167UkorontiyawaUtubaBikorobuKirau:19imum i vavi u bigiri barki ya cukunomiriri in wuzi kani. 17 Im ma wuzakatuma kagino me uni hem, in ziniri imum unya in daki uni hem iribain ba, in zirimum u nya. 18 Yanimimum me sa adi nyam? Ine ini niwuzi katuma ka Asere sarki imumunya, a, anime inda wuzam katumauni'ira anyimo katumaba. 19Memaniu'ira u vat, ma kurzo nice num urereu kunde avi barki in kem anu gbar-dang. 20 A mayuhuma, ma cukunouyahudawa, barki in kem ayahudawagwardan, ahira adesa wa tarsa udun-gara Umusa, ma kurzo nice num kasiwe, barki in kem asesa sa wa tarsaudungara Umusa. Ma wuzi ani daagi in raa anyimo udungara Umusauni ba. 21 An desa wada raa udun-gara Umusa ba, ma kurzo nice numkasi we, A'anime dama ceki udun-gara Asere ba. In raa U inko tize taAsere. Ma wuza anime barki in buriadesa wa tarsa udungura Umusa. 22Uwatu anu zatu unikara, ma kurzo nicenum kashi we, barki in buri anu zatunikara. Ma kurzo nice num vat imumbarki vat anu barki in kem una uburaaye uhana ukem ubura. 23 In wuza vatimum barki katuma ka Asere, barki inkem ure aje anyimo katuma ka Asere.24 Ida rusa shi ba anu gbardan, waribize amagasiya unu u indemani casmadi agiza ma kabi ukalun me, barkianime wuzani magasiya barki i kemukalum. 25 Unu biranza madi tirzinipum nume gangang barki makemukalum ugebe sa udi cueme, harutizin magasiya barkin ti kem ukalumugebesa uda curzino me ba. 26 Barkiani me inda wuzam magasiya nani inboo anime kasi unu tira upebu. 27 Inzinu upatizi uni pum numin kurzonini urere, kati ingi ma wuza ayi tizeta Asere a kuri asusum.

Bikoro bu Kirau1 Innyara irusa, ni henu, aka coo

uru wara ana dizi Uganjimari wakuri wa tarsa anyumo uraba udan-dang. 2Vat uwe awuza we ubaptismaangumo ama ganjimari nan uraba

udandang. 3 Vat uwe waree imumyarce ibibe biririn usandu inde. 4Vatuwe wa si imum usa ibibe biririn us-andu inde. Barki sawa si ahira ani poonibibe biririn sa na tarsi we, nipoome ninee nini vana Asere. 5 DakiUgomo Asere maa kunna urunta umaroo mawe ba, mukizi muwe me musamirka anija. 6 Ana me timumtigeme imum ubatta ini ahira aruu,kati ti inki timum tibur amuruba kasiwenne ba. 7 Kati icukuno anu tarsaumakiri kasi āye sawaawuzi. Kasi un-yertike sa āwuzi, “Anu waka vukunowa ri wa si wa kuri wahirri wawuzibiranza.” 8 Kati timussi wana neenaa anu ruma mabura nan inyani sainzo aru wani ba, kasi maroo maweme, roni inde anuu a ino ukiran kanakuru are inkani kataru (23,000) wawee. 9 Kati timansa vana Asere kasisa maroo mawe mawuzi, iwa ihuzziwe. 10Kati ticukuno anu humoro kasiweme, wa wiji atari tibibe bika duraka Asere biwono. 11 Timum tigemetakem we bati icuunon duru imumubatta. A nyertike icukuno imumikubum, haru ande sa umara uneewa aye ace aruu. 12 Barki anime, cakomdevi magamari memmerum, mawuzi merum kati marizi. 13 Umansauda ayeshi, uge sa wamu aye anyumouvat anuu ba. Anyo, Asere ahumaani. Madā cekime amansa shi unumansa sa udi aki nikara nishi ba.Madi nya shi unaauroo anyumoubatame sa adi wuzi shi. 14 Barki animeshi ande sa mahemshi cekini utarsaumakiri. 15 Inzi tize nan shi kasianuu bassa ukang, bati I batti imumsa inboo shi. 16Kusso kuringirka kugesa tizin unu tingirka me, inzo nigomenine anyumo amaye ma vana Asere?Ubiredi me sa tizin upozo me, inzonigome nine anyume vana Asere?17Barki ubiredi u'inde uni, haru gbar-dan ani pum ni'inde. Vat uruu tidi riiubiredi u'inde nigome. 18 Irani anuuIsaraila; ida rusa shi ba ana katumaudenge Asere wakenzi imum yareeabinime ani ba? 19 Nyani ni in gusanshi ani me? Makiri imum ini? Naniimumare sa anyinza makiri, ire imum

UkorontiyawaUtubaBikorobuKirau:20168UkorontiyawaUtubaBikorobukirau in bi Inde:21ini? 20 Mi inzin tize atimum sa anuzatu tarse Asere wa ninza, wa ninzaagberge ne wani inzo asere ba. Indanyaram Iwuzi tanu nan agbergeneba. 21 Ida saa shi aku soo ku UgomoAsere ikuri isii ka gbergene ba, ida reeshi imum yaree Ugomo Asere ikuriiree ya gbergene ba. 22 Nani tinyaratiwu Ugomo Asere ni'eru? Titeki menikara? 23 “Kondi nyani izi rep,” Inzokondi nyani izin katuma ba, “Kondinyani izi rep” inzo kondi nyanini I'ezeunure aje anu ba. 24 Kati uye manyari ubura unicee nume ba, animemanyari ubura uhenu. 25 Udake ureevat imumme sa azin unu zizame uka-suwa, sārki ubasa utize. 26Barki “uneenan vat timumme sa tira anyumomeI Ugomo Asere ini.” 27 Ingi unu zatuuhem in na Asere ma titawe agi iriiimum yaree, ahun ini ruba yaree meuree vat imum me sa anya we sārkiuhara Iruba. 28 Ingi uye magunanhu, “Imum yaree ima kiri mani” katiuree ba. Udi wuu anime barki desa mabuka we, nan bassa. 29 In booUbassa ude samabuka we inzo ubassauwe ba. Barki nyanini adi ziki ucarauye acani mi? 30 Ingi ma guna ankoibarki imum yarce sa maree nyaniniidi wu azogun barki samaguna ankoi?31 Barki anime, ingi uzin naree nanusaa, wuza vat barki unonzo asere.32 Kati ucukuno unaa upilko, wa yan-hudawa, nan Aheliniyawa nan anuuAsere ba. 33 Ma wuza morso bati inrumi vati anuu muruba vat atimun.Inzo barki nicee num ba, barki kon-deri: Ma wuza anime bati wa kemubara.

Bikoro bu kirau in biInde1 Zikane umanza ahira am, kasi

mi sa in manza ahira Ugomo Asere.2 Aname inzen ninonso nesh nene,barki izen nu rengeze nan mi animokode yani, inzen ninonzo nish ahirautarsa anabo rep sama naya shi. 3Mimanayara irusi, unaje anabo UgomoAsere mani, una je. U vanu e unubomani una je u vana Asere mani. 4Vat

desa ma una birengara nani mabukiure ubeze nichi ne meme innu impo,macara ireba una kura ame ane. 5Vatvanue e sa mauna birengara nichinumeme innu pako nani ma buki ureubize sarki impo uni chi, ma caraireba una kara ame ani ma ze rep nandesa ma kara techi tumeme. 6 Vanaue sa madi da nichi ba, nani makaretichi ti cukuno magetu imum imu emune vanau e makare tichi tumeme,caki ma inpe nichi numeme. 7 Dakiyauna ure vana uruma ma impo nichimumeme ba, baki me abarka me kasiAsere nannu gongo wa Asere vanau eugogon unubo mane. 8 Barki vanauruma ma suro nipom ni vanau e maniba. 9 Daki abarka vanau ruma barkivanau e ba, barki aneme, abarka vanue barki vanu ruma. 10 Ine ini yaunavanau e made beze ubare, kasi bibeuba Asere. 11 Vat anime, ahira urumaumeme, daki aharawe ba, ane ani dakiaharawe nan nuru mame ba. 12 Kasivanau e mani ahira a vanau ruma,ane ani vanau rume kasi uyo uvanaue mani, vat timumme tsuro ahiraAsere. 13 Wekine inna chi asheme,memmiru ine vanau e mau birengasarki impo une chi? 14 Nani utanda,wabezeshi imum imu eh ine vanauruma machiki tich tumeme sarkiukarsa? 15 Ingusa utanda wabezeshiage vanau e mazen tich kan, ni-nonzo neme nen ba? Barki ma inpenech nine. 16 Inka uye manayaramauze matara barki tize tigenome,haru tizen ure utanda, ati denge taAsere ba. 17 Ubukame sa uhaka dakimanon zeko shi ba, nigura nishmenireren nene ba nu zatu kadure kani.18 Innu tuba me, uganeya sa yazennegura nu dege wa Asere, makunnaage uhar zena urani animo ashi me,matubu hem in tize me. 19 Gai ineakim anamatara animo ashime, barkiarusi anu kunna utize animo asheme! 20 Barki - kaya gurna ahira in-daye, avo imumare Ugomo Asere ineizen nareme ba! 21 Uganiya me saizen nare imumare, kodave mazennare imumare ime ine kasi ukasu uyemakunna ikomo, uye mazen nareme

UkorontiyawaUtubaBikorobukirau in bi Inde:22169UkorontiyawaUtubaBikorobukirau inni Re:19har mau hem. 22 Izen tikura me saidare nane ise, izennu iza udenge waAsere, nane izen nu yammuko andesawazen nurusa ba? Naye nene indebuki shi? Inde nonzeko she ine?Inda nonzeko she ine? Inde nonzekosheba ahira imum igenome. 23 Imumbe sa makabe ahira Ugomo Asere in-eini ma nayash age Yeso vana UgomoAsere, aniyeme sa azezeme, mannoma ze ki imumare. 24Samabize apuruarum ameme, ma puse magu “ka-bane ina ma ine pom num nene masanirere bar ki shi, uzane iregeze barkime.” 25 Samabuka ani me, mazeki bit-ome me, “Magunwe sane uganiya saizen tiyom tum usuro ani me kodavema nayare imumbe sa ideuze uroniuture umeme katuma. 26 Udaki ureimumbe sa uzenu zeza me ahira atijamane, kati u ikiba. “Mabuka shune nan nemumbe. 27 Sa irane anemoune Ugomo Asere ine.” 28 Inka unuzatu kadure ma titawe age ikare imu-mare, udake uha, ukare vat imumbesa ma ayewe azomin nuguno wa ikoba. 29 Inka uye mabuka we, “Imu-mare igenome asera ine barki ma kiremanu” kati ure ine, ude u anemebarkidesa mabuka we, nannu ira uweme(vat une nan nemumbe sa irani un-eme Ugomo Asere ine). 30 Barki virauweba, vira udesa mabu kawe nayaneideu anoki are aje am barkii uye?31 Inka mare imumare inne reba irumbarki nayeze ade zogum age makabainne reba irum? 32 Barki ani meinka ude re nane ude-se-u-uzo anime barki ninonzo ni Ugomo Asere.33 Kati cukuno bidunta bupelko uyeba nane ayahudawa nane ahelenawa,nane utanda Ugomo Asere. 34Ma uzeinnekara num barki inrume anabumureba animo atimumu, avo-men-nunayar azeser ba, ma una ani me barkiikim ubura.

Bikoro bu kirau in ni Re1 Ahira timumu tige sa anya bibe bi

lau nihenu, inda nyara icukuno any-imo uta me. 2 I rusa uguna uganiyasa tazi anu tame utize ta Asere arangishi na Asere uzatu utize a tina sa

sas tizatu acce. 3 Barki anime innyara i rusi uye mazo ni sa madakinan bibe ba Asere ba Asere madāguna Yeso unu u shalala mani, dakiuye mabari Yeso ugomo-Asere manisenki ahira abibe birere. 4 Timummutira sa-sas abannna me bibe bi indebini. 5 Katuma karani sa-sas abannaugomo-Asere u inde mani. 6 Katumasa-sas abanna me Asere a inde aniabezizi anabu u wuza ukani sa madiinta. 7 Ahira konde avi anya menikara nu be akatuma kameme ahiraabibe a masaa barki konde avi a iriure u ini. 8 Uye ahira abibe bi rereanya ma urusa, abanna me uye agbu-rang ane me urusa ahira abibe bibebi inde. 9 Uye anya me ibibe bikadure ahira abibe bigino me, uye anyame u humza ahira abigino bibeme. 10 Uye uwuza ati hara tu aye urizo, uye unu ubuka tu aye, uye anyme urusa ibe uye urusa utilem sa-sas,uye ubezizi utilem sa-sas. 11 Vat ibeigino me i inde ini i turawe ma kurimahara ibe sa-sas kobiya birani anaubini ubuka ugino me uda hara meunu guna me are ahira ani anipum.12 Gusi sa nipum ni inde ni ni in tihi-hira gbardang vat ti hi-hira nipumni inde nini animani ugomo-Aseremazi. 13 Ahira abibe bi inde azorokonde avi anyimo anibu ni inde nyaayahudawa nyani unu tane utize tasere ta sere, nyani arere nyani ahana,vat uru a hanzi duru abibe bi inde.14 Abanna me nipum nizo me ni indenini sundulum, abanna me ti hi-hiratini gbardang. 15 Inki tibuna ta guna,“sa azo me dari tini abanna me inzom u na katuma ka nipum kani ba?”igino me daki ya kaska me iri imumanipumnumeme ba. 16 Inki utoi udigu, “sa daki mi nije nini ba abanna in-zom ire imum ninpum ba,” 17 Inki vatnipumna cukunonije nini adi katumain nyanini? inka nipum na guna uniutoi uni adi nyunguzunu in nyanini?18 Abanna me ugomo-Asere mā barkitihi hira anipum, usuro ira umeme.19 Abanna me sa agi anu mi nipum niinde nini mi inda cukuno nipum me.

UkorontiyawaUtubaBikorobukirau inni Re:20170UkorontiyawaUtubaBikorobukirau inniNazi:520 Ayenna ti hi-hira tirani gbardand,ani me nipum ni inde nini. 21 Nije nidaki nibuki tari, “in da zom gmei nanhuu ba, nyanu nicce gerte ati buna,inda nyaram shi ba.” 22 Abanna me,ti hi-hira tini pum me sa ahira kasi tasisikime tine tini ti huma anipumme,ti hi-hira tini nipum me sa ahira kasita sisiki me ugongo tiki teki unu nyauwe ninonzo. 23 In anime ti hi-hiratiru ti zatu uree ira aka ken ki u ira ureu tini. Ti hi-hira tiru tizunu uree u iraazo a wuza tini uzoo. 24 Abanna meAsere ani a barka nipum mā teki ununyanza uwe ugongo uni nonzo ahirasa azinu sisiki me. 25Ma wuna animekati a kem uharzina acce anyimonipum, abanname tihi-hira ti rusi inacece aweme unu hira memeru. 26 Inkiahira a inde azi ini jansi, vat tihi-hira me tidi wuzi ijasi nigo me, nyaniinki anonziko nire kira vat nyani tirzautize sa a heni in tini nan maye mum,wuna ni anime isizi barki iringizi me.27Abanna me shi wani nipum ni Yesougomo Asere, ukasz me ti hi-hira me.28Unu tubamā zauka ahana a katumaanyimo udenge utize tu ugomo-Aserei kure anabawa utaru anu bezizi utizenan anu u wuza imum ibiyau, ayeanu hunza anu bengizi anu, aye anakatuma ku dungara anu, nan de sa watize in are alem. 29 Vat uwe ahanaakadure? 30Vat uwe wani wani wazinin bibe bu hunza me? Vat uwe waniiwa boo tize titi lem? vat uwe waniwa kamara tize titi lem me? 31 Anunyara wa nyara a nyinzi we timumumti daddang. Ana me indinbe shi unaurere.

Bikoro bu kirau in niTare1 Sa ya cukuno inzin intize ina lem

anabu, nan alem ibe ya Asere, in anime inzom unu su, ma cukuno ni gar-eren na so akan nani biruma ba suakan. 2 Ko sa ya cukuno inzin in bibebiriri bi busa utize makuri ma tinkakadure ka anyimo sa ka gunne, inurusa um nani inzin unu nya iriba, indaki mi azo iri iumum ini ba. 3 Kosa a cukuno ma nya timumu tum vat

barki anyizi anu diri, ikuri in witinipum num barki a punsi. Inka inzomunu su, daki ma kem iri imum ba.(Ma nya unu nipum num barki inbeziubari uni). 4 Usu um nanu tiriba naniriba ishew im usu uda wuza ni eronan ubezi ubari ba, usu uda wuza uyeze unice ba. 5 Udira umu eh. Udanonzo nice nume ba. Uzo unu debeuhirza iriba ba, uda basa me timumtizenzen. 6Uda wuza apuru arum unboo tize ba, in anime uwuza apuruarum in kadure. 7Usu utiri zaza, iribaanyimo timum vat, uyeze, in ti timumvat u kabisa timum vat, u nyiza iribain timum vat, ukuri ukabisa timum-vat. 8 Usu uda marsaba, inka u isoimum in cukuno anime irani, idi aki.Inka tilem tirani, curnome inka urusaurani, udi aki. 9 Barki tizinu urusacin-cin, ti kuri tizinu boosa cin-cin.10Uganiya sa unu rusa udang ma aye,se unu cin ma aki. 11 Uganiya sa mazi vana, ma busi tize ti hana, ma basatize ti hana, idi nyizi tize ti hana. Sama una ma bari unu ma ceki timum tihana. 12 Ana me ti hira cin-cin kasi uhira umangani, roni um henu nanmuhenu, aneme in rusa cin-cin, uganiyaidi kem urasu dan, kasi sa awuzumurusa udang. 13Ana me timumti tarutiginome ta cukuno anime; U iko iribaeze, nan usu se imum idang anyimoaweme ine ini usu.Bikoro bu kirau in niNazi1 Miki ni ace ikuri inya mu riba

barki u ye urizo ubibe, barki in boosatize be sa ti eze. 2 Barki de be sama boo, tize in nilem azo ma nanna nabu wani ba nan Asere, barkiazo unu kunna ume barki sa mazinina banga timum tini hunzi anyimoabibe. 3 Barki wani ma boo barki nananabu wani ma boo barki ma barkiwe, ma kuri ma tarisin we, makuri mabenkiwe tiymo. 4 Desa ma boo tize innire nilem, nice tize tu udenge Asereuni ma bara. 5Ubasa um agu vat ushiiboo tize ina lem, barki iteki animeubasa, um iboo tize desa ma boo tizema teki unu boo tize ina lem (seinka uye ma bezi barki udenge Asere

UkorontiyawaUtubaBikorobukirau inniNazi:6171UkorontiyawaUtubaBikorobukirau inniNazi:35utunno). 6 Barki ana me, anu, henuinka ma yae ahira ashi me in boo tizein nalem, idi wu aneni inkinki ahiraam? inda wuna uri ba, se inka mabuka shi tize in ti roo, nani urusa, nanirusa u tize, nani ubezi. 7 Inka adadoutira uzatu ivei wa suzo amyira kasi bishiya nan ni gaita-da wa suso amyirasasas ba, aneni uye madi rusi usanduugumu zo ubi shiriya nan nigaita saazinu tira me? 8 Barki inka ahure nihure nan adadu uhurse uzatu nice,aneni unu madi rusi uganiya sa madibarki nipumuhana ani kono? ane anibarki shi. 9 Inka unu ma buka tize ti,atu unce, aneni unu madi rusa imumbe sa ya buka? idi busi tize, azo de samadi rusi imum be sa boo. 10 Kadurekani tilem sasas tira unee, azo nigebe sa zo inice ba. 11 Inka in tamunice ni nire nilem ba, idi cukuno uvariahira una tize me, una tize me madicukuno uvari ahira am. 12 Ane aniahira ashime. Barki sa in zinu barkaba aje anabu aye bezi ubibe, tunno niini kara i bari udenge Asere. 13 Desama boo tize inilem ma wuzi biringarabarki sa marusa uboo me. 14 Barkiinka ma wuna biringara ini lem, bibebum ba wuna biringara urusa um wakinkin ba. 15 Aneni indi wu? indiwu biringara in bibe bum, ba wunaAneni indi wu?, indi wu biringara inbibe bum, in kuri wuzi biringara unurusa um, idi wuzi ire nan bibe bum,in kuri wuzi ire unu rusa um. 16 Inkaazo ane ba, inka wa nonzo Asere inbibe bi hem, aneni desamara amataramagu, “icukuno anime” asesere iribairum sa uzi nu wuza me, inka madarusa imumbe sa u zinu boo me ba?17 Kadure kani awuzi iriba irum kan,barki uye mada una ba. 18 Ma wuzairiba irum nan na Asere barki in bootize in nelem inteki shi vat. 19 Vat inanime ani ori nu denge Asere in tekeun su in boo tize ina guran anu chibianyimo urusa barki in bari aye ateke aino ukirau kanu kirau in nilem. 20Anuhenu um, kati icukuno ahana anyimoubasa abanga, se ahira akatuma kabur, wuza in katuma ki hana, barkianyimo ubasa ushime i uuh. 21 A

nyetike ane zni a tize tini kubu aguna,“indi buki tize nan anu ageme ahiraanu atinyo ta lem, nanmawanyo. Vatin anime wada kunna me ba,”ugunaAsere. 22 Barki tilem ti gino me utubaubezi uni, ahira anu nya iriba, azo seanu zatu nya iriba ba. Ubezi utizeutuba uni ahira anu nya iriba, azoanu zatu nya iriba ba. 23 Barki aniinka anu denge Asere wa orno, kodavi mazin in tize in nire nilem, aye wara a matara nan nanu zatu inko iribawa ribe, azo, se wa guna ya wuna iran,a ba? 24 Inka koda avi ma wuza uinko u tize, uye unu zatu nya iribanani uye amatarama ribe, tizeme tidisuki me, adi kuri a weki me u inkoutize. 25 Tize ta apuru ameme tidipokino, barki ani ca ma rizi ma nonzoAsere, madi buki unu guna Asere azinigo na haru. 26 Se nyani anu'”henu”um? inka ya orzino uye mazin unuzabura, udungara, tiro, nilem, naniuboo. wuza kondi nyani barki ubaraudenge Asere. 27 Inka uye ma bukatize in nilem akem ana ware nani wataru ugbardan uwe me, se ca kondaavi ma buki in inde. Uye madi kubuki imum be sa wa boo. 28 Inkaazon desa madi buki imumbe sa waboo, ca vat uwe wa ingara tik anyimoundenge Asere me. Ca konde avi maboo tizemeakura ameme isisimenanAsere. 29 Na a anabawa wa re naniwa taru wa buki tize, na ukasu me wakunna wa kuri wa gamirka imum besa boo. 30 Inka anya urusa dese maciki ahira nonozo Asere, ca desa mazinu boo tize aname ma ingara. 31Vatushi idake iwuzi tize tu eze ti niinde,barki konda avi ma maza, ma kurimakyem utunno in kara. 32 Barki ibe yaanabawa ira adize. 33 Barki Asere azoAsere uranga ba, Asere utoto iriba ini,ane ani izi vat ati denge ta Asere anuna iruba. 34 Anee wunani tik udengeAsere. Asere da anya we uganiyaubuka utize ba, ba in ani me ca wacukuno anu nata ace, kasi u inko utizewa buka. 35 Inka wa manza iri mum,ca wa igizo anu ruma uwe ma akura.Barki imum imu ehmuni anee wa boo

UkorontiyawaUtubaBikorobukirau inniNazi:36172UkorontiyawaUtubaBikorobukirau innuChi:29tize aje ahana aruma awe me udengeAsere. 36 Ahira ashe ani tize ta Asereta eeh? nani reb ini ta eeh? 37 Inkauyema basa me unu bezi tize ta Aseretini nani unu rusa, ca ma kuri marusiimum igino sa inzinu nyitike ushi nAsere ani awunam uwuza me. 38 Inkauye ma game ukuna me, me ma katiakuna me ba. 39 Barki anime, anuhenu um, wuza ni uyarara u tize tueze kan, kati ikarti koda vi uboo tizeinalem ba. 40Ca awuzi kodi nyani unasa wa wuna urii barki udungara.

Bikoro bu kirau in nu Chi1 Aname ringizi shi ihenu, azezsere

atize ti gino sa in boo shin, tige saya kaba shi be yakuri ya hibina atini.2Atige tize abura shi, inki ya inta tizeta sere in nikara, idi cukuno ya hemtini anyimo u shalala. 3 Barki ma nyashi kadure ka meme ni kasi ku tubasa mā kabi uguna ugumo-Asere mawee barki madini maru, barki kadure.4 Uguna avati me, ma kuri mahirianyimo atiye ti taru. Usuro atize tikadure. 5 Unu guna ma bezi nice nimeme ahira akefas, anini me makurimāka bezi nice ahira anu kirau in naware. 6 Daka abinime māka beze nicein meme ahira anu uhenu anu ukirauahana kani akure u aibi uganiya uinde, ande sa maroo me wadan inivai u ye kani abanname aye wa tubau gbisso. 7 Abini me ma bezi niceni meme ahira a yakubu, nan ahanakatuma vat. 8 U maska madusa ma-surum amasaa, gusi vana utipeu tinasunare. 9 In mani unu cangilin any-imo anu akadure kasere daki mā bariatitum una katuma kasere, barki sama nya ana tize ta sere uzito. 10 Barkiiruba ishew i ugomo Asere ine ini yawuna in raā a hira me sa in raa nizin kani me, iruba ishew sa in zindaki ya i shalala inda wuza katumakage sa kada teki kawome. Vat animeazo in mani in nice num inzi in ni-hoo nam nu ugomo Asere. 11 Barkianime ta bezi tize me, animani ta nyakadure. 12 Inki a wuza ugita ugunaYeso mā hiri icau aneni aye a shi me

ula gusa ahira u mu cau urani ba?13 Inki u hira umu cau uzoni ugomoAsere me daki mā hiri ini no me?14 Inki daki ahirza ugomo Asere ba,tize tu sere ta cukuno imum ishalalaini no me, animani kadure kashi meka cukuno shalala. 15 Ta cukuno anuimpo amari Asere ana maco inii, tizinu tinpo amaru Aseremā hiri ugomo-Asere a mu cau antani daki mahiriba. 16 Barki inki uhirsa a mu cauuzo ni, aban na me ugomo-Asere medaki ahirza me in no me. 17 Inki dakiahira ugomo-Asere me, ase kadurekaru me ku impo amaru a meme ka-cuno shala, uye aname i raā anyimomadini mashi me. 18 Aban na me,ande sa wa ulee anyimo ugomo-Aserea cukuno ma wono vat ini ino me.19 Inki anyimo tige ti cukumme a tizinti ugomo-Asere anyimo u vat anu tateki we ule in ti cukum tiri unii tawono ni ino me. 20 Abanna aname,ugomo-Asere mā hiri amucau ine iniya wu ma cukuno bibe bi tubu usuro.21Barki i wono ya riba unee ahira ununde, animani u hira amu cau. 22 Inkianimani anyimo aka adamu ta uleevat, ane ani ahira ugomo-Asere tidivengize vat. 23 Abanna me konde avimazi nu inko ume; Ugomo Asere bibebi tuba, tize tan de sa tizitu ugomoAsere adi nya ule ivai uganiya uye.24Abine ani umarameudi emāmamu,uginaya sa ugomo Asere madi wititi gomo atari ta co, abine ani madikari vat ti gomo ugongo nan nikara.25 Abanna me tigomo ti me me tidiwu pash uka biki ahira ande sa wanyare me a dizii a ti buna ti meme.26 Iwono igeme, ine ini imum ishinairu ige sa adi huu. 27 Barki, “mawuvat imum ickuno anyimo ani karanimeme” imum i ciki ama saā unuguna mada passa me nan desa mazinikara in vat imum anyimo ani karanimeme. 28 Inki vat imum raa anyimoati gomo ti meme, vana me in nicceni meme madi cukuno anyimo inibarki Asere aco ya cukuno imummuvat anyimo imum. 29 Nyanini idi ziahira ande sa a zorso we barki anu

UkorontiyawaUtubaBikorobukirau innuChi:30173UkorontiyawaUtubaBikorobukirau innuTaru:2wiijo? Inki u hirsa uzoni ahira andesa wa wiijo vat, nyanini uree u zorsoanu barki we? 30 Abanna me nyaniniya wuna tira anyimo unah u rizo koya uganiya. 31 Abanna iwono ini inboo ko ya uganiya ahira u tira ubigiri,ni henu, tige sa ni zin tini anyimoYeso ugomo Asere uru. 32 Nyaniniindi makem, ajo anabo inki ma wuzamorso nan ibe iburu u afisa, in kitisii, barki nisizo ti sa wee. 33 Katiarangi shi, “tanu nan anu aburu udicari ana rere.” 34 Cukuno ni dangi wuzi ticukum ti ronta! Kati i reaje in madini, barki aye ashi me wataā me Asere, in zin intize tigino mebarki in nya shi mu ē. 35 Abanname uye madi gu ana, “adi wuzi aneniahira amu cau?” 36 Shi anu utameimum! Imum i uza ba senke ya wono.37 Imumbe sa wa bira izo ani pumnini idi cukuno ba, biho isana ani cas.Bige sa bidi cukuno alkama nyani ireimum i sas. 38 Abanna me Asere adinyame nipum nige sa ma zauka, kobiya bi sama in nume nipum. 39 Azovat apum azi a inde me ba, unu gunaapum anabu, are yta mani are inyeare i cere. 40 Apum agino asezserearani, unee arani. Ninon ni nipum naasezsere ire imum ini sas. 41Ninonzoni nipum unu nee nizi sas ninonzonu usu-sana uwui nirani, nan ure usa-sana uni nonzo nu peu wanu ure usa-sana iwui rang ya zezsere. Barki birebiwirang biteki bire ini nonzo. 42 Animani izi uhira a amu cau imum be saabira i corno me ini, ige be sa ahirzaizome i cornome ini. 43Abira ini any-imo uzatu gongo, ahirza me anyimoani nonzo. Abiri ini anyimo uguni,ahirza me anyimo ubari. 44 Abiri meani nipum ni kadure, ahirza me aninipum ni bibe bi rere. Inki nipumni kadure, nipum ni kadure me ni-rani. 45 Animani anyentike, “Adamuunu tuba mā cukuno unobu ini vai”Adamu wa dino mā cukuno unu bibebi nyinza i vai. 46 Abanna azo bibebirere bini ba tubi uribe ba, abanname bibe bika tura. 47 Unu utuba ma-suri a maanyanga, abanna unee. Unuukure wa zezsere mani. Gusi unu me

sa masari amanyanga animani andesa abariwe amanyanga. 48 Gusi unuge be sa maraa azezsere ani maniahira znde sa waraa a zezsere. 49Gusiana me sa ti cira apum sa azi gusimanyanga, ane ani tidi zi gusi unazezsere. 50 Tigino me tini mabukani henu, aguna inama nan māye idaira shi ti gomo ta Asere ba, ane anidesa ma corno me mada kem meimum irere. 51 Ira in boo shi nihunzi ni kadure; Azo vat uru uni tidiwee ba, abanna azo vat uru uni adigamirka duru. 52 Adi gamirkan durua, ana me, anyimo ukpeshke aje, anihure nu maska. Barki adi hure nihure, adi hirza andesa wa wijo, anuuzatu corno me, adi icuri a gamirkanduru. 53Barki nipum nigeme ni cornome gbas ini ni cukuno nipum nuzatu u corno me, nipum nigeme niwono gbas ini nissoki nipum ni udiraiwono. 54 Inki nipum nigeme ni cornome in nassoki nu dari u corno me,nipum nigeme ni iwono nassoki niuzatu iwono, imumbe sa ānyentike yagminca atuna iwono anyimo ucukunoubigoro. 55 Iwono, ucukuno ubigorouwe me uraba? Iwono, tikono tiweme tira ba? 56 Abanna me tikonoti iwono madini mani, nikara madinitize tini kobbi tini. 57 Abanna meuronta uni ahira ugomo Asere unuge be sa manyan u cukuno ubi goroahira ugomo Asere. Yeso ugomo-Asere. 58 Barki anime, shi anu henuum an desa ma hem, tonno ni katiikunna biyau. Kodi umaya i yata inkatuma ka Asere, bzrki irusa katumaka shi me anyimo ugomo-Asere azokani kazi ba.

Bikoro bu kirau in nuTaru1 Aname abanga a u imum u orso

imum ubenki anu tarsa Asere Asere,gusi imum be sa ma wuna shi anati denge ta Asere ta u ugalan tiya,ane ani idi wuzi. 2 Roni utuba utiyesunare, koya unu ma inki ire imummazi nu orso asesere urosa u shiwuzani anime inki ma aye ine ini adi

UkorontiyawaUtubaBikorobukirau innuTaru:3174UkorontiyawaUtubaBikorobukirau innuTaru:24orso. 3 Inki ma aye, indi tumi vat andesa ma hem in we in kadure kunyetikewa haan in kadure me urushalima.4 Abine ani inki ya wuna urii mi maindusa, wadi dusa nan mi. 5 Indi eahira asime uganiya be sa ma wata umaki do niya, barki indi wata u makido niya. 6 Inki idi wu in hira indidendokino ahira ashime, in hira indibiki nikuzi nan shi, barki i benki nimi atanu tume, vat ahira me sa inhaza. 7 Ane ani inda nyaram ugunain iri shi uganiya ucigililin. Barki innyara in zaki uganiya nigoo nan shi,inki ugomo Asere ma hem. 8 Abanname indi tonno u afsus u hana batuuahira anu kirau ina anu ware (pen-takus). 9 Abanna me aronii ishinewa raa ni gbardang. 10 Uganiya satimoti mā aye irosi mkuno sas any-imo a shi, sa ya cukuno katuma kugomo Asere kani mazini gusi mimeinzini. 11 Kati icukuno koda vi maizii me, ca icukuno shi ya tibin meuhuu ma, barki mā kuro ahira am,barki in zinu ubẹ utina timeme nigoonan nihenu. 12 Abanna me tize tuhenu aru afollos mā nya me kadure makem shi woni henu. Barki ani madanyara u aye ba. Inki uganiya wa ayemadi ē. 13Cukuno ni unu urosa, tonnonii anyimo a kadure. 14 I bezi irubaya hana aruma, wuna ni ruba i huūceki vat imum ni be sa idi wuzi i wuzianyimo anyara acee. 15 shi sa rosaahana a kura watubi wa kabi tize taAsere, wakuri wa witit acce ahira uwuza u katuma, a'aname in zin nu tiraushi tani nibe nu. 16 Tarsan usasanaanu aginome nan de vat samabengizishi katuma, makuri ma zinu zito nigoo na harj. 17 Mā wuza iruba irumunu aye u istifanus, afotinas, akaikas,wa benkum u inta ushi. 18Abanna mewa huma bibe nana shi, Barki anime,wuzan seke nan anage utize ta Asereme. 19 Ana tindenge ti manyanga muasiya wa iso shi, Akila nan Bilkisu, nigoo nan udenga utize ta Asere samaz-inu tuburo meakura aweme, wazinuisso shi anyimo Asere. 20 Vat nihenuanu tarsautize ta Asere in isso shi.

Isso na acee wanu gbindirkomemeru.21 mi Bulus, inzinu nyetike igeme intari tum. 22Vat de besa daki mā hemunu ugomo Asere ceki ma cukunounu uzenzen, ugomo Asere uro aye!23Uronta ugomo Asere u cukuno nanshi. 24 Ceki uhēm um u cukuno nanshi vat anyimo aniza ni ugomo Asere.(icukuno anime).

Ukorintiyawa Ukure Bikoro bi Inde:1175Ukorintiyawa Ukure Bikoro bu Kure:1

Ukorintiyawa Ukure1 Bulus, una kadura ka Yesu unu

bura uru usuro imum be sa ugomoAsere ma nyra nan Timitawus uhenuuru me uhana ahira anu tarsa utizeta Asere sa raa Ukorintis, nigoo nande sa wazi lau anyimo akaya vat.2 Urunta wan tichukum memerumusuro ahira Ugomo Asere aco aruYesuUnu bura uru. 3Ca Ti nyaUgomoAsere aco a Yesu ni nonzo. Me maniunu bura uru. Aco unu kunna ugog-goni, Asere ati yom vat. 4 UgomoAsere ma wuzan duru tiyom anyimotimum me sa ta kem duru, bati haruma ti wuzi an desa wa ra anyimo ijasitiyom. Usuro ati yom be sa ta kemahira Ugomo Asere. 5 Gusi uzito besa unu bura uru me uzi unu wuzagbardang ace aru me, ane ane anitiyom tiru me ti zinu tizi nu wuzagbardang ahira unu bura uru. 6 Inki tazito barki tiyom tishe tini nanu kabaushi ushi me anyimo uzito ugino me,inki awuzan duru tiyom me, a wuzatini barki she wani, tiyom ti gino me,awuza tini anyimo utira iriba ini naniriba isheu, nan nirere be sa ti zinu same. 7 Ta inko muriba ace ashi me vatsa ti rusa ugu ashi me ira anyo uzitome uni, uni mani ikuri ira anyimoatiyomme. 8Ya ira nihenu, tida nyarame i diri urusa uzito uge be sa wakem diru anyimo Uasiyw, imum yawun duru gbardang, ti kari mu ribamu guna ana tidi kuri ti cukuno anuvengize unee me. 9 Kadure kani, tidiwiji tizon diru ana ticukum anyimounee ugeme, barki ani me kati ti hiriace aru me gusi iri imum ini izi, ca tiinsi aje aru ahira de be sa ma hirzizzaan de sa wa wijo. 10 De be sa ma susoduru anyimo iwono idangang, madikuri ma suso duru anyimo a'ini u ayeukani me. 11 Shi me benki ni haruin biringara, barki anu gbardang wawuzi muriba mu ruum in haru, barkiimum iriri be sa a nyan diru ini atarita nu gbardang si. 12 Ukunna urunta

uru wazi gino me, ubezi imum iribairu me, ati cukumnti lzu tini kara nuugomo Asere sa ma zin anyimo unee,adi kigu ahira ashi me ani acukunosas, azo agi urusa uni pum uni uzi,u'ira ugomo Asere uni. 13Azo ugunnata nyertike shi iri mum isas ini nan nigeme sa izi nu basa me. Nyanini igebe sa izinu bezizi anabu. In zinu insoiriba uguna idi bezi we i'aki ani me.14Gusi ubezi me sa ya wuzan duru unicincin, u nu guna haru wani nikarani shi me, rono u'aye ugomo uru meYeso. 15Maazin ini iriba ini riba u ayeahira a shime azo kane ini izi ba, barkiikem imum kare. Inki ma aye ahiraashi me indi aki uhana Umakiduniyain kuri in ze ahira ahi me, bati itibimUyahadiya. 16Uganiya sa ma wuu anime. 17 Uganiya sa maa basa ani me, ihira gusi mwzi unu basa sas ini? naniin basa imum gusi anu abu sa wadi gu“Eh, eh” wa kuri ane ani ba uganiyau'indeme? 18Sa ugomoAsere unuusaabanga mani, tize tiru azo me ti gunae nani “O, o” uganiya u'inde uni ba.19 Sa Yeso vana Asere, unu bura uruunu be sa ti boo tize ti meme ahiraashi me, mi nan Silvanus wan Tim-itawus, daki tizi eh nani “O, o” nani“Eh” inin cas. 20Vat imum be sa Aserema wuza eh irani urani anyimo me,barki ani me anyimo ameme ugunaicukuno ani me urani. U'ira uyezeugomo Asere ahira aru me 21 Me, debe sama inta diru ni goo nan shi meanyimo ani za ni nu ukaba uru mema kuri makbicon diru ugomo Aseremani. 22 De be sa ma turan diru manyan diru mazuu ma bibe biriri any-imo amu ribamurume. 23Abannamein tisa ugomo Asere, barki me maniunu ukure umme sama nyarum u'eyeUkorintis barki in kaska shi uhunaapum. 24 Azo uguna huru ti cukunoa gomo azesere akadura kashi me,abanna me ti zinu benki ushi iribairum ini, barki ka dundure kashi katuri dert.

Bikoro bu Kure1 Ma gu ana inda ayem ahira ashi

UkorintiyawaUkureBikorobuKure:2176UkorintiyawaUkureBikorobuTaru:11mebarki kati inwu shi iriba ibit. 2 Inkima cara shi iriba, aveni madi sanimapuru inki daki, shi an de be sa macara we apuru meni. 3Ma nyetike shini ani me, barki kati in E, ana ge besa wazi uguna wadi sanim iriba, wacukunonwe wani wa wum iriba ibit.Barki ani me, ma hem shi vat, unuguna aburi, arum am ahi ani vat. 4MaNyertike shi anu guna in raa anyimouzito nan aburi abit kang, nan majemadandang, azo uguna in soki shianyimo aburi abit, in nyara uguna inbezi shi ma hem shi anyimo iriba imvat. 5 Inki uyemahunguko apuru abit,azo immani insisi im ini ma hungukocas, abanname anure una, indi gu vatushi uni ma hunguko shi ni, kati ibasanyani ma patta shi in tize. 6 Ugusiuzina igino me sa anu gbardang wahunguko me utui, am wa bari ani me.7 Iteki unu rehicekin me ivete abangameni, i benkime ma tiri iriba barkikati apurj abit a aki nikara nu me.8 Barki ani me ani, ya wuna izinu tiraushi tari ihem me amu riba mu shime. 9 Ine ini ya wuna not ma nyertikeshi nin in iri nyani ihaka ni una mememerum. 10 De be sa ya hem mevat imum be sa ma wuza ini, mimama ceki me ma hem cangi. Imum besa ma ceki inki uceki barki she wanima ceki me, nan n urunta unu uburauru. 11 Barki ani me kati unu uburima kem ahira in haru, barki ti zondiru arubo anyimo atize timeme ba.12Uganiya be sama EUtaruwasa barkiin buu tize ti Yeso uni unaa me sa apokum uni anyimo aniza ni ugomoAsere nini. 13 Vat in ani me dakiiriba im totti ba barki daki ma kemuhenu um sa Titus abirko me, in dusain akki uhana Umakidoniya. 14 Iribairum iru uhana ahira Asere sa memani ma hungo duru aje ti rii nipin,barki mazu ma Yeso, ahira aru me anima ma nyinza duru unya uriri uginome, urusa Uyeso konde aba. 15 Barkiani me, ahira Asere aru me ani unyauriri Uyeso anyimo an de be sa aziniubura uwe, nan de be sa wa raa unaiwono cas. 16 Imum imasirka iyenne,

unya uriri uginno me ahira iwono ini.Uhana uginomeuvenke cas, ani avenimadi ziki ugitak uhana uti mumum tiginome. 17Barki ani me haru ti zomegusi aye gbardang si, unu cara utize taAsere, haru ti raa nikira ni inde nini,gusi imum be sa Aserema bukan duruti wuzi, ani mani tizi ahira Asere, tikuri ti zi ahira a Yeso.

Bikoro bu Taru1 Ma guna haa, tidi tubi unonzo

ace aru me ana me? Nyanini tinyara kadura ku nyetike uhana ahiraashi me, nyanini ahira ashi me, gusiuwuza wabaye sa wa wuza? 2 Shewani kadura ku nyertike uru me kaninonzo ka ge be sa a nyertike amuribamushi me, barki konde vi ma rusikani, ma kuri ma basa kani. 3 Imumigenne ama saa, shi kadura ku nyer-tike kani ka Yeso, ka tari tiru azo uny-ertike umara mei sas, mei magino mema bibe ba Asere bini bi zatu marsa,azo me anipum nini nipo nini anyer-tike, anyimo amu riba muni manyer-tike nin. 4Une uni uhem urume ahiraAsere usuro Yeso. 5 Azo uguna haruace aru me iri mum ini sa ta bari, satidi gu ana haru wani ti wuza ace arume daa urusa wa suro ahira Asere ani.6Barki maa bezin duru urusa a nyimoakatuma ka soo ka Yeso ubinani u ayeumeme. Unyertike ukatuma kaso meuzo me unu binani Ibibe biriri bini.Barki unyertike ubinani uhaza, bibebiriri bi humz ni cas. 7 A nyertiketize ti katuma ka Musa a pum a pookage be sa umasirka ukani iwono iniazikinkatuma me ini nikara, anu uis-raila wadiri ace u ira Umusa barkimasaa makani mawu madangdang.Matuma kayenne kazi ku aka kani.8Adi bati kani ane ni nan katuma kabibe biriri. 9 Inki katuma be sa kadihunguko uweki utize imum ihumaini, am katuma be sa ka eze unu repiit. 10 Rep, aticukum me, imum besa ateki unu hira me ine ini iriri meada hiraa anyo a iri imum barki tizebe sa a en in tini ti teki ta impo tajeme. 11 Inki imum i aka aziki ihuma

UkorintiyawaUkureBikorobuTaru:12177UkorintiyawaUkureBikorobuChibi:2ini, nyanini idi karti imum be sa idikarti imum idi dondonkino ahira ineini iriri me piit. 12 Sa azin duru anime ti inso iriba ani me tiboo tize tirume in nikara nini. 13 Haru ti zomegusi Musa ba, sa ma impi muhenumu meme in nitira barki kati anuIsraila wa iri u'aka imum be sa tekiunu hira ine ini iriri me vat sa idimari. 14 Ana me muriba mu wemema impino, u yee kani geme inkiazini ubasa utize tikuzu tu nyertikeUmusa, manyani magino me madanadaa sarki ukara umani, ahira a Yesomani adake akari mani cas. 15 Repuyee akani me, inki azi nu basa ihori IMusa, i ntira nigino memadi ma impiwe muriba me. 16 Inki unu makuroahira ugomonAsere adi kari me nitiranigino me. 17 Ani me, ugomo Aserememani bibe biriri ahirame sa bibe biriri bi ugomo Asere bi rani abini meani ukem ubura unice urani. 18 Vaturu ana me muhenu muru kani menitira na zoni, tizinu bezi masaa muugomoAsere gusimageni aciran durugusi me mani in naza. Ugomo Aseresa mazi bibe biriri ma zika ani.

Bikoro bu Nazi1 Barki ani me, sa ti zin katuma

me usuro uhem Asere ti zo me anukunna iyau ba. 2 Ti zon duru meiin bigunzine-gunzine bimalim, nyaniapuru abiit, nyani ucara utize ta Asereahira ususo ukadundura amasaa, cekikoya unu ma bezi kadura karu meanyimo ubasa abanga apuru barkiAsere. 3 Inki ubezi utize ta Aserearume ti ciki unu impino, a hirande be sa wa raa unna iwono mustizi we impino. 4 We wani wa nyarime kadura, anige be sa ugomo Asereumasaa mage me ma wunw we iriboanyimo muriba mu weme, kati tizeti nonziko u Yeso, sa me mani mainta muhenu ma Asere ma poko wemasaa. 5 Azonuguna tize tacee arutini ti zini, tizinibwuza tini barki YesoAsere, unugunamemanimazi ugomoAsere, haru abanna me arere ashewani. 6 Barki me Asere sa magu,“Masaama suro anyimo amareu.” Ma

pokinonmane mani mapokoo muribamuru me barki ti bezi anabu masaawa rusi ni nonzo amuhenu mu YesoAsere. 7 Ukem ugeme sa ti zini any-imo masaa mani marani, abanna meapum aru me barki a bezi nikara nigip na Asere nini azo niru ba. 8 Azinu nyanki uru titene atina sas sas,daki a kem nikara niru me ba. 9 Azinu gamara uru, vat ani me daki ahuzan duru. 10 Ticukum tiru me tiraaanyimo unna uhuza, gusi uhanaa besa ahu. Yeso barki a bezi ticukum tiYeso tiraa anyimo apum aru. 11 Aname, inkinticiki unu vengize ticukumtiru me unee me tiwono tini barkiYeso tidi wi. 12 Ine ini ya wuna iwono iciran duru, shi ikem usuro. 13 Sa tizinin bibe bi kadura bi inde me nanndesa ma nyetike ini ma hem ine ini yawuna ma buka tize, ana me haru mecangi ta hem, ine ini ya wuna ti zintize me. 14 Ti rusa de be sa ma hirzavanaaUgomoAsere Yeso anyimo amuccau, me be ma hirzan duru barkiuhira uyeso,ma kurima enharu ahiraameme nigoo nan shi me. 15 Vatagino me she wani anu ure uruntame, barki anu gbardang wa kem uribeahira Asere, ine ini ya wuna ti harikiubezizi iriba iruum iru ahira Asere,barki anonzo Asere. 16 Ana me, dakita bezi usizi me uru me sa apum aruanabu azinu conzino me vat animekode uwui ibe iru iriri a kurzuzzo iniisoo. 17Ahira ijassi igeme sa ti zini idiaki debe-debe une uni uburan duru,ninonzo ni zatu umara, uteki ugunaa buki ire imum. 18 Azo agi adadu besa aje ahira ine ini ti hira ti nyara igebe sa ada hira ini, adadu be sa ahira, uaka ani debe-debe. Ige be sa ada hiraini ba izatu umarsa.

Bikoro bu Chibi1 Ti rusa inki aruttuko ti hira

ti ticukum tiru anyimo une ugeme.Tizin ira sa ugomo Asere ma barkanduru ni. Age be sa daki abarka aniin tari tu unu tini ba. A ge sa adicukuno anyimo a ani sarki umara. 2Apum ageme ani ti inso iriba ti tiraapum ti iri asokin duru turunga apum

Ukorintiyawa Ukure Bikoro bu Chibi:3178Ukorintiyawa Ukure Bikoro bu Tasi:9aru me azezzeser. 3 Inki a sokin duruturunganan me ada kem me haru ticiki ihuruba ba. 4Uganiya sa ta raa anipun nu nee ugeme, unoro uni tazinmeki wuza me barki, azo me ugunaagi ti harzina ina arume anyimo uneeugeme, ani me ti nyara a sokin duruturunga ta zezzere tini, barki debe sama vengize kpico debe sa ma wono.5Asere ani anya duru ugino ugamirkame, me sa ma nya duru bibe biriri bimeme, ma nikara ni mum be sa wuuini anaje. 6 Barki ani me, kode umayatizin nikara amuriba, ti kuri ti rusaapum ageme sa ti rani, tizi sas nan nuugomo Asere. 7 Ti cukum ti kaduretini ti zini, azo me ti uguna anu agianuwa hirii duru ba. 8Anime tizin inikara. Itekin duru ti harzina in napumaru age me ti cukuno ahira UgomoAsere. 9 Barki ani me ca i cukunonduru guu imum iwuza, nani ti raaahira ameme, nyani ta harzina nanme, ukemuru une uni ti sanime iriba.10 Ya cukuno vat uru, adi cukun duruaje ukpanku udenge utize ti UgomoAsere, barki konde avi ma kem imumbe sa maa wuzi ini sa ma raa ani pumni geme nani iriri nani izenze. 11 Aname, sa tizin in biyau bi Ugomo Asere,ine ini ya wuna ti zin unu tuburo aceearu bati ti kem uhunguko anabu. Gusiuzina uru me, izi imum irusa ini ahiraAsere, ti hira imum me izi ani meamuriba mushi cangi. 12 Sa izi anime, azo unonzo uni ce nini tizin shini, ti zinu bezi ushi unna sa idi yezizeigiri in haru, barki inki idi buu tizeahiran an de sa wazin imma kpankuma dangdang sa wa kunnan in mani,azo uzina uweme sa wazi. 13 Inkimuriba muru ma suro apum aru me,agino me, barki Asere ani. Inki ti raaanyimo amuriba muru me, a gino mebarki she wani. 14 Uhem Asere ahiraaru me, une uni imum be sa ta kembarki ani me ta inko iriba iru a'indesa ya cukuno iwono iwe ini vat. 15Mawi ini barki anabu, an debe sa wavengize, kati wa wuzi ticukum ti hem,ca wa wuzi ti de sa ma wi barki weme,anno ahirza me barki we me. 16 Saazi ani me, ana me nan uhana aje tida

kuri ti gbarika anu anyimo abanga anipum nigeme ba, sa izi ani me taa hiriVana ugomo Asere anyimo ani me,ana me tizon duru unu hira ume any-imo anini. 17Barki anime, vat an de sawazi ahanaAsere, uyoouso uni, imumikuzu ya mara, vat timum tacukuno tisoo. 18 Kagino katuma uwuza Asereuni vat, me me sa ma patan nan nice nime me, ma kuri ma nyan durukatuma ku suro uka bara utize me.19Anime ani Asere abarka abanga nanune wan nice ni meme, mada basa meucara abanga aweme azezzeser aceaweme, ma kuri ma nyan duru tize tupata ace agino me. 20 Barki ani me,haru wani ana akadura kasere, ani meAsere ma nyara anu usuro ahira aru.Ti zinu tira tari barki Asere, pataniacee ahimenanAsere. 21Mesama taame ucara abanga, Asere a kurzo meunu cara abanga barki haru bati tikemuribe ahira Asere usuro umeme.

Bikoro bu Tasi1 Sa izi anime tizin in katumanigoo

nan Asere, tizinu tira ushi tari kati ik-abini uribe ahira Asere in tari ti hura.2 Barki magu ma kunna shi uguniyabe sa kabiwe. Ma kuri ma benkuwerono be sa wa kem ukaba, aye nin anamani ukuzi uganiya ukaba, aye ninukure, ukuzi uwui be sawa kemukabame. 3Ti da cukuno me aye unna urizouwe me, kati acarin duru katuma.4U'ira uyyene kode uya unaa ti bezizikadura karu me, uguna haru arerewani tizi ahira Asere, unu soki aceenan nu zito, nan nu patti timumumta puru abit. 5 Nan nu sa utira, utrz-iza, udira u'moro nan nu dira imumyare. 6Ti zinu bezizi ukadura karumeanyimo una uriri nanu rusa, nan iribaisheu, nanuwuza imum iriri, nan bibelau, nanu bezi uta acee. 7 Nan tizeti kadura, nan ni nikara nan tize tikadura naASere. Ti inta turunga kabaanu tari an tinan-gure. 8 Ti wuzakatuma anyimo atigomo nan uztuutigomo, a nyimo usizikime nan ni-nonzo, azikan duru anu ranga ahira,harunbenne anu kadura wani. 9 Gusiada ba taa haru ahira me, ayenne

UkorintiyawaUkureBikorobuTasi:10179UkorintiyawaUkureBikorobuSumare:13arusan duru lau, gusi ti raa anyimoiwono tini, ayenne ti raa anyimo adebe sa wa vengize, azini coboo uru, vatanime, daki ahuzan duru ba. 10Gusi tizin in na puru ibit, haru be ti cikin inapuru arum, ti zi gusi wnu dira harube ti wuza gbardang ukem, ti wuzakatuma gusi tizon duru ini mum ba,anime vat imumbe sa izi iru ini. 11Shianu Ukorintiyawa, daki ta hunze shiiri mum adizi ba, ta ceki shiniriba iruvat. 12Abanna me uzatu uhem uzomeanyimo amuriba muru me, a mushemuni ma game. 13 In zinu utira ushitari gusi ahana am, shi me cangi icekimuriba musahi me tep. 14 Kati iwuziimum vat nan an de be sanwa taamenkadure, inki izi ani me, nyanini yapata ukaba uriri nanu uzenze, naninyanini ya pata masaa nan mareu?15 Matara ma nynini adi wuzi ahiraAsere nan de be sa me mani sa mazibibe bi buri? Nani nyanini ya pata unaurusa kadurannan de be sa ma taamekadura? 16 Nyanini ya pata udengeugomo Asere nan makiri? Barki haruudenge wasere uni ucikimgusi ubukawasere, “indi cukuno nigoo nan we inkese atti aweme, mi in kuri in cukunoAsere awe me, we wa cukuno anuam.” 17 Barki ani me suro nin anyimoawe me, i zauka ace ashi me UgomoAsere mani ma guna ani me, “Kati idari ni iri mum be sa izin madini, miabanna me indi kabi shi.” 18 Mi indicukuno shi aco, shi ikuri i cukunonmiahana aruma nan a eh, ugomo Aseremaninma buka ani me una ninonzo.

Bikoro bu Sumare1 An de sa ma hem shi, sa a'inko

duru agino abanga abanga me, ca tikpici ace aru me anyimo kode iyaimum izenze be sa idi kem apum aruwan anyimo muriba muru me, waanu uhira ugitak wasere anyimo aticukum iriba ilau. 2 Vete nin muribamushi me! in haru daki ta rii iri mumishime ba, daki ta cari uye ushi nizaniba. Daki ta huu uye ushi me ba. 3Azome, agi in nya shi tiyari tini ya wunama buka shi ani me, barki mamu bukashi, imum ihem ini izi ahira aru me

kagk, nyanini tidaa ti vengize, uharz-ina uzoni. 4Ma kaba shi intari tire, inkuri in hiri shi wani. Iriba imme icikiin nikara. Vat uyomko uge be sa aziduru ni inzi na puru arum akadura.5 Uganiya sa ta e amanyanga Maki-doniya daki ta kem uguna ti venkeba, abini me, a meki unyanki uruuraa akode uya una, amatara imumyacorno me, a ukunna iyau be anyimo amuriba muru me. 6 Abini me Asere,sa me mani ma wuza anu uzatu akarairiba i-ho, madusama nyan duru iribai-ho barki u aye Utitus. 7 Azo me uyeTitus cas, wanu wuna iriba i-ho iginome sa ma kem a hira ashi me, uganiyasama bukin duru izinu ubee um, izinuinso umuriba, ya kuri ya nya acennanunu tarsa amaru am, ma kuri mawunaniriba irum kang. 8 Ucara iribame sa maa cari shini uganiya sa manyetike in tuburko a'e shi ni, mi izomenina puru abit ni, innu wuna ug-ino, sa ya zimaziki apuru abit barki iriunyetike uginome wa cari shi muribani, sa ma waa ziki shi uganiya uni kaf.9 Akani ige me, in zini iriba irum, azoagi barki iriba ibit ishi me sa ya wuu,barki apuru abit aru me anwuu hemin tize me, barki ya wuu apuru abitgusi agebe sa Asere ma nyara. Barkiani me daki ya kem urizo utize meanyimo aru me. 10 Gusi apuru abitbe Asere a wuza anun, une uni utarsaanabu wa kabi ta Asere nan unu kemubura, uda ezze me unu guna dakima rusa ini, apuru abit abnga unee ahungo iwono. 11 Irani usasana apuruabit age me, sa Asere a nyara awuuani anyimo a muriba mushi, nan inabe sa ya wuzin tini barki abarka tanutishi me, nan nu kunna iriba be sa yazin nan nu inko iriba ubarka acce ashime. Anyimo igino imum me, ya beziuguna kode daki ya cara abanga ni ba.12 Ana me sa izi guna ma nyertike intuburko shinin, azome anicce ni de saaburi me, imum anyara a bezi ugunau'intan duru me merum ahira Asere.13 Barki ani me ani, iriba iru iciki innikara, ukinki abanga anikara niribairu, kanime tizi ini riba iru kang barki

UkorintiyawaUkureBikorobuSumare:14180UkorintiyawaUkureBikorobuWituTare:24Titus, barki ya rumame iriba. 14Barkiuguna inki inzini vengize bigiri in shiahira ameme, mu'i mu zoni ahira am.Ure ugunkuno, gusi vat imum be sa tabuka shi kadure kani kazi, ani me aniizi uvengize igiri iru me ahira a Titusya kadure kani. 15 Iriba ime me raaahira ashime, iteki ituba piit, u ganiyabe sa inki ma ringin unu tarsa me saya tarsi me vat ushi, nan nu kaba mesa ya kabi me una uni nonzo, n igowan unu inta ume memerum. 16 Inziini iriba irum, barki shi ana kadurekani.

Bikoro bu Witu Tare1 Ti nyara irusi nihenu, abanga aka-

tuma kadangdang ka ge be sa Asereawuzi anu ati denge tu tarsa utizeAsere umakidoniya. 2 Uganiya saa patti we unu zito, wa rani any-imo udira uzenze. Vat ani me ma-roo muriba mu we me ma ciki muruum, ane ani ya wu wa wuzi katumakariri ka kadura. 3 inzini kurzuzome, ugunna ibinani ini kara ni wenini wa nya, wa kuri wa nya imumbe sa iteki nikara ni we me, ini ribaiwe me. 4 Unu nyara iriba i wemewa meki utira uru tari ini iriba i'indeunuguna ti benkiwe anyimoakatumakagene me, a wu we anyimo an de besa wadi wuzi ana lau katuma. 5 Wanya imum be sa iteki nikara nu booabanga, wa nya acee awe ahira ugomoAsere, wa kuri wa witti acee awe meahira aru. 6 Abini me ti tiri Titustari sa me mani masaa rusa katumakage me anyimo ashi me, u u gunama masirka kani. 7 Sa izi ya suso nikode iya imum, anyimo kadura nantize nan urusa, nan u'inko utize, nanunu hem ushi me sa ya wuzan duru,isuso kani nyimo akatuma ka riri kagino me. 8 Daki in nikara ma wunashi uwuza ukatuma ka gen ne, ahirau'inko iriba ya aye ashe wani, ma irauhem ushi me sa izini ugip uni ahiraanabuu. 9Barki irusamazumuugomoAsereYeso samazi Asere, sama zin inimumum vat, monno ma cukuno unudira barki shi, ahira udira ume me shiwuna ukem. 10 Anyimo ugino unaa

me, tize tim benne. Ana me iteki unurii imasirka imum be sa ya tubbiniini wee, igeme sa ya wuzini ini ribaishi. 11 Ana me imasirka ni katumame gusi utuba me sa ya zikini kani iniriba i'inde, ibinani unikara nishi me.12 Barki unu uge be sa mazini iribaunyinza, unyinza me uni wa cukunoimum ukaba, usuro ugbardang imumbe samazomeni. 13Azo in basa ugunain nya ayee uvenke uni, nyani a'ori shiugitak apum. 14 Ana me anyara aharishi ini rep, benki we ini mumum be saizini barki shi me cangi ya dira, barkikonde nyani idusa rep. 15Gusi nyetikewa guna ana, de be sa oroo gbardang,daki ya aka imumbe sa anyara, nan debe sa ma oroo cingilin me, mada diraimum i'uhuna atari ti meme ba. 16 Tabezi iriba iruum ahira Asere, barkisa ma nya Titus iriba isheu ma intashi memerum, gusi imum be sa mi inwuza. 17Azo agi utira utari sa ti zimnicas uni wa wuna me ba. Barki u'inkoiriba imeme ini ya wuna ma eze ahiraashi me in nice nime me. 18 Ayenneta tuburko me nan ure uhenu urunigoo nan me, unu ge be sa ma kemniza ahira uboo tize tasere. 19Azo meagino ani cas ba, anu tarsa tize taserewani wa zaukame ugunama haki nanharu anyimo akatuma kurunta ka geme sa ti zini barki ninonzo ni ugomoAsere, wanu ubezi iriba iriri iru me.20Ti suma kati konde vi ma hirin duruanu cara utize tini azezzere imum besa anyanki duru atari tirume, une unitizi nu nyinza anu. 21 Gusi ukem uzigusi udira ti da hara anabu imum merep. 22 Ta kuri ta tuburko ure uhenunigoo nan we, anu ge be sa wa kabau'inko iriba iwe me anyimo akatumakwgeme ati na sas-sas, anamematekitiye ta dimo unu inko iriba, barki iribaikadura sa mazini. 23 Titus me, uroniutanu tini, uroni ukatuma kam kaniusuro imum be sa iwuza. Anu uhenuuru wa gino me, we me adura anyimoatidenge ti tize tasere anu unonzoAsere. 24Barki ani me bezi anabu, anuage me anyimo tidenge ti tize tasereukaba be sa izi weni, nan utira igiri be

UkorintiyawaUkureBikorobuKirauudira u Inde:1181UkorintiyawaUkureBikorobuKirau:7sa tizin ahira ashi me kadura kani.

Bikoro bu Kirau udira uInde1 Abanga tize ta Asere ahira anu,

daki izi guna agi in nyetike shi abangaimum me sa idi benki ande be sa waciki lau. 2 Barki in rusa ubasa abangaashi me, in zinu tira ubigiri in shiahira anu Umakidoniya, in gusa ingusa we anu tarsa utize tasere. Akaya wa benni datti uzika unu we uhiraushi uni wa hirza we gbardang. 3 Sa,azi ani me ma tubuko anu henu me,barki kati utira igiri me sa tizini ahiraashi me, abaga me acukuno ahuraa,barki cukuno nin ibe nin, gusi tizetigino me sa abuki unuguna icukunonin. 4 Kati icukuno unu guna anain en in are anu usuro Umakidoniya,wa kem shi iciki hem-ani me, mu'imu mekin duru, idi inki muhenu meabani, barki ununzuko be sa tizi shini. 5 In ani me, ma ira iteki unuree in tiri anu henu agino tari waagiza uhana ahira ashi me, wa bezinipuruma ni ge be sa ya guu ana izinunu bee uwe ami unu aye barki akemnini ni ciki, azo agu, ana na hanaare ahira, imum be sa nya nicee ineini idi zii. 6 Imum uhira ine ini, debe sa ma cofo isana ima mindi, uruuumeme udu wumamyindi mani, unuge be sa maka cofo isana ihuma, isanaihuma ini madi koruko. 7 Konde avima nya imum be sa iriba ime me yanya me. Agi kati ma nya ini ribakare ba, aguna me ma nya in nikara.Barki Asere a nyara de be sa madinya ini iriba ka'inde. 8 Asere maniunu nya uwe imum be sa, iteki nikaraige be sa unyara, barki ucukuno unukem ukonde uya unaa, udi basa timumumme sawa kemgbardang, gusiunyertike me. 9 Maa nya anu dira inniriba i'inde. Katuma ka meme kutuba kani anyimo amzuu mu ugomoAsere mu zatu umarsa. 10 Me manima nyinza una tibira isana, ma kurima nyinza imum yare ari, me manimadi nya shi isana ibiri, ma wuu inibiringira biriri akemni gbardang, ma

kuri ma nya shi anyo ariri anyimoakatuma kashi me ka ge be sa karaaazuu ma ugomo Asere. 11 Adi nyashi gbardang a konde uya unaa, barkiinyinzi gbardang si unya ugino mesa idi wuzi, udi cukuno imum ukabaahira ugomo Asere usuro ahuru me.12 Barki katuma kamazuu mu ugomoAsere, azo agi amyinca imum be saana lau wa nyara ini izi, ikingizi us-ana ugomo Asere iriba ikadura gbar-dang. 13 Katuma kashi ka geme any-imo amazu mu ugomo Asere ka susoshi kadura kashi me, adi nonzo Aserebarki ubezi ukaba ushi me, unu gunaana, ta hem in tize ti ugomo Asere,nan nu benki ini imumbe sa yawuzanwe nan nu ukasu vat, in muriba muinde. 14 Abanan me wadi wuzi biri-gira, wa nyari u'ira ushi barki mazuumaginomemu ugomoAserema ge besa adake a iri ugbardang umani, ahiraashime. 15Urunta ugomoAsere uzatuumarsa barki nikara ni meme na akauboo abanga.

Bikoro bu Kirau1 Mi, Bulus in nice num, in zinu

tira ushi in niriba isheu, usuro ugomoAsere unu bura uru mi de be sa azinunu nonzo um unu guna ana, unuzatu upati ahira mani anyimo ashime, in ani me, unu pati ahira mani.Uganiya be sa in zom nigoo nan shime. 2 In zin unu tira ushi tari kati iwun me gbas in patti inki ma ayee,barki in rusa daki in tonno anige be sawa gusa vat imum be ti wuza inee ini.3Sa ti raa anyimo tanu tini puumnini,utira apuum aru me azo me ugunaucara abanga uni uzi. 4 Barki anime turunga tinikono niru me ti zoome taa puum tini ti zi ba, ti nikarana Asere tini, ti ge be sa ti pussatirunga tinikara. 5 Ti rezi ana tizesa-saa anyimo ubasa abanga awe me,ti kuri ti pusi turaa tan de be sa wakartizi tize tasere, ti kuri ti tungo iribai konde vi ma tarsi unu bura uru me.6 Ti be initi gbarika vat de be sa macara abanga ni, inkinki shi, ya cukunoanu bara abanga rep. 7 Ira nin imum

UkorintiyawaUkureBikorobuKirau:8182UkorintiyawaUkureBikorobuKiraubi Inde:14be sa iraa amasa lau, inki uyema kabauguna ya Asere ini, a makinki urekimeni ma'iri, uguna me unu ugomoAsere mani, haru me ani me ana tizi.8 Inki indi tirii bigiri ini mum be saugomo Asere ma nya barki abarka shimemeru, azo uguna agi apussi shi iniba, ahira ammu'i mu zoni. 9Kati ahiriagi inzinu nyinza ushi iyyau ini imumbe sa in nyetike shi nin. 10 Barki ayewa gusa, “Unyetike umeme unyinzaanu biyyau bi ni kara.” Inki wa iramani ma zoo me in maye mariri ahiraanabu ba, tize me ti zo me ugunaawuzi katuma in tini. 11 Usandu anuagino me caa wa rusi imum be sa tibusa anyimo unyetike urume inki tizo ni ahira me. 12 Haru akonde venisa ti di turi acce aru me nan an debe sa wa nonzo ace awe me. In taame uguna usanda anu agino me anuubasa ace awe wani wazi, wa kuri wanyara usuzo ace anyimo awe me, wataame iri mum anyimo ubasa abangaamuriba mu we me. 13 Haru abanname ti di da tiran duru bigiri in nimumbe sa idi zii, caa icukunon duru ahirabe sa Asere a wekin duru, ige be sa yapattan duru wan shi. 14Haru, daki taaka uru ini sana, gusi daki iraa atarituru tini, barki haru wani taa tubauhana piit, tinno ta en shi in tize tiugomo Asere benne. 15 Uwetere urume daki uteki imum be sa tisa zinanin ini, daki ta dara katuma aye anyimome ba. Ti inso iriba unu guna kqdurakaru me ka cukuno ka kingizi ini, ineini idi wu katuma karu me kadi mekiukingizi anyimo ashi me in nikaranikadudure. 16 Abini me ani tidi kemti buu tize tasere amanya be sama raaaje ashi me, azo agi guna uye matiribigiri uguna me mani mamu pokounaa ahira me. 17Aname caa unu tiraubigiri me. Ma tiri bini anyimo anizanu ugomo Asere. 18A, azo me de be sama nonzo nice ni meme nini akabisame ba, de bensa ugomo Asere manima nonzo me a kabisa me.

Bikoro bu Kirau bi Inde1 Gusi indi kem utira iriba ishi in

ku mum sa in rusa, ida wuna iribaisheu inmi. 2 In zin ini eru anice nishibarki Asere. Ma mu wito shi anu kabauru me, barki in witi shi gusi unee besa mazi uso, lau in me ahira urumau'inde. 3Ani me in kunna biyau, kati icukunon duru gusi biwa biginno mesa ba rangi Hauwa'u ina puru abittameme, shi me cangi kati ahungukomuriba mu shi unna udert unu kabauru ugino me. 4 Nyani ya wuna inkiuye ma aye mazini uboo tize ti ureYeso usas, azo me tize ti ge be sa tabuu tini, nyani tire tize tasere ti sasnan ti gembe sa yamu kaba, kakkamaya cukuno uguna izo shi ina bangaukaba usassana anu agino me. 5U'iraum daki ma nya nice num nan anuusanda utize tigino me ba. 6 Inkiinzi ubabana ahira a tize, ahira urusaimum, daki ani me ani inzi, ta bezizishi imum ukonde uya una lau anyimovat imumbe sa nigoome benne. 7kat!ucara abaga ani sa ma tuzo nice nim,barki a nonziko shi, nyani ahira debe sa ma tasere sarki uguna ya nyanin ire imum? 8 Tire tidenge ti tizetasere wa nyinzim udukum barki mabezi we tize ti ginno me, ya cukunogusi in zinu bursa uwe imum be sa iziiweme ini, barki in wuzi shi katuman.9 Uganiya sa ma ciki nan shi maaziuhurra, daki maa'insi aje am ahirau'uye ushi me ba, anu henuwani wa'eusuro umakidoniya wa nyam imumbe sa indi huzi bene. Barki animeani in nyarum inkom aje am akoyauna, ine ini ya wuna inkom aje amahira ashi. 10U'ira ukadura ku UgomoAsere ani sa uzi nigoo nan mi, dakima'ira unu ukartum utra ubigiri any-imo ibinani Akaya. 11 A? barki nyani,nani daki in nyara shi? Ugomo Aserema rusa in nyara shi anyimo iriba imme. 12Aname imumbe sa in wuza ini,ine ini indi rii aje unu wuza me, barkiin hunze tibuna ta anu agino me sawa ubi utira igiri, wa nyara uguna tibarka nan we. 13Uzina anu agino meana tize timacico tini, anu rangiza anakatuma, wa zinu bezi ace awe me gusiana atize ti Ugomo Asere tini. 14 Azo

UkorintiyawaUkureBikorobuKiraubi Inde:15183UkorintiyawaUkureBikorobuKirau inniNazi:5imum isoo ini izi, una bibe biburu bigino me, madi kurzo nice ni memegusi vanaa akadura ku ugomo Asereuna masaa. 15 Barki ane ani izi, azoimum isoo ini izi i'inki arere ame mewa kurzo ace aweme gusi ana katumaku benki anu. Umasirka imum ineini adi kurzo weni vat imum be sa wawuza, ibinani ikatuma kaweme. 16Makuri ma guna haa, kati uye ma hirimgusi inzi ubabana mani, inki i basami ubabana mani, inki rep ani me aniibasa, ya gunan mi gusi ubabana me,barki mi ma in kem ukunna imum besa indi wuzi iwetere cingilin. 17 Imumigino sa in boo ini, azo uguna ugomoAsere mani maguna im mi in buuini ba, tize tini gusi ti tuba, tige samaboo sarki biyyau, ma kuri ma tirabigiri. 18 Sa anu gbardang si, sa waraa unee wa ubi utira igiri ini cas, mima cangi indi tiri bigiri bum. 19A, shime, urusa abanga ashi me caa iwuuababana, i cukuno anu ajinjin. 20 Inkiuye ma wuna shi anyimo ani rere, idisokin me ace, nyani inki ma bura shiimum, nyani ma nyene ashi, nyanima bezi we uburi, nyani ma kuri manyene shi? 21 Haru abanna me, barkiusiziki me uru uni wa wuna daki tabari ti wuzi ani me ba. 22 Inki weAibraniyawa wani, mi ma cangi anime ani, inki we A'isailawa wani, mima cangi ani me ani, inki we nikurani Ibrahim nini mime cangi animeani. 23 Inki we me arere Ugomo Aserewani, mi me in teki we, in boo tizeme gusi nice num na vovi ini, mi me,inteki we unu zito piit azo mamamuba, atiram, ma ssa utira uzatu ibi-nani, ma ribize ati naa ti wono sassas.24 Ya biki kanu cibi sa mayahudawawa cobuum inti sissari tina akure-akure anazi, uzatu uni'inde. 25 Kani-kani kataru kani acoboom inti ham,ka'inde atirum ina poo, kani kataruuzirgi ugbem wa samirka im mi, maamuri in suri in hiri agbem mu baharintanu in mi. 26Maa wuzi tanu gbar-dang, in ribize atinaa tiwono sas-sas,ama raba, ma ribe atari ta anu, maribe atari tanu uzatu rusa tize Asere,

ma ziti anyimo ani jaa, ma ziti agbinciMubahar, ma kuri in ziti in ni upazzaatari anu henu umacicco. 27Ma mekiutira unipum, ma ziti, daki ma wuzimoro ba, ma ziti ini ben nigbem, makem tiye sarki imum yare, ma si tiwuiin ciki bi hurba me. 28 Sa aceki tireti mumum sas-sas, konde uya uwuiinraa anyimo uhira ani rere. 29 Barkiti tize ta Asere vat. Aveni ma siziki mesa daki ma sizikum? Aveni a wuna memaa piliko, a mi ugeme daki ma gunaupiliko uni puum num? 30 Inki in dibezi mi ire imum ini indi tiri bigiri inimumbe sa idi bezi usiziki um. 31AsereUgomo Asere, Yeso, acco ameme, unuge be sa ninonzo ni meme ninim-cas, ma rusa azo macico mani in ziniwuza me ba. 32 Udimaskus unu intaumanyanga me sa maa rani ina diziUgomonanu Aretis maa korso ti naatukum ti ni piin nu Dimaskus agi batima mekum. 33 Ana me asusom anatukum acing udenge (uwende), any-imo igira idangdang a wuum tizinitini atuzo m ni, in suburka atari timeme in dusam imum im.Bikoro bu Kirau in niNazi1 Ugbas utira ubigiri uge me sa in

zini awunam ini, anyimo me daki yabitam ire imum ba. Indi ri aje unuboo imum be sa ma ira ini amasaanan nu uhurtu ahira Ugomo Asere.2 In rusa uye sa ma biki tiwe ukirauin tini tinazi, aziki me uhana azezzereage be sa azi utaru usuro unikara nuUgomo Asere, nyani maraa nyimo anipum nini, nyani daki ma raa anyimoani puum, mi in taam, Asere manimarusa. 3 Ma kuri marusa unu ug-ino me, sa aziki me uhana uvenke,nyani ma raa anyimo ani puum nini,nyanini dakima raa anyimo ani puumnu unu bu nini, mi in taam ina ginoina gino me, Asere ani arusa cass.4 Maa kuri ma gunna tire tize ti gebe sa unaa ubuka utini uzoni, gusi tige be sa unu buu daki ma bari ugunama buki tini. 5 Mi indi tiri bigiriunugino me, inda tira bigiri bum innice num ba ya cukuno uguna ana

UkorintiyawaUkureBikorobuKirau inniNazi:6184UkorintiyawaUkureBikorobuKirau inni Taru:4usiziki um uni. 6 Inki ma nyari utiraubigiri, in da cukunom ubabana ba,idi cukuno kadura kani indi buki. Maceki tize me ani me, kati ma zikimin teki uzina sa in zi, nyani gusi tizetum me sa in boo. 7 Kati mi uge mein vengizi bigiri barki ti mumum tidangdang ti ge be sa abezim tini, abinime ani awuum ure ukoni, uge be sawa cukunom bikana, una kadura kuna bibe biburi, bati in cukuno unuuvengizi ubigiri. 8Kani kataru ma tiriUgomo Asere tari, unu guna ma kariimum ige me ani ce num. 9Ma gunain mi ana, “Urunta um wa bari, barkiusuro udira unu kara adike a'iri ubariume.” Barki ani me indi kinki upokouni ce unusiziki umme ini riba ige besa iteki utuba barki nikara nu ugomoAsere ni cukuno nan me. 10 Barki anime, inzin ini riba iruum unu siziki meum me, in na re ugbete isso, nan nuzito nan nu guna uni puumnan imumiburi barki ugomo Asere, uganiya sama sizikum, uganiya me uni indi zininikara. 11 Maa wuzi udira uni ce,am she wani ya wunan mi, she waniizi uguna idi nonzon mi, barki dakimasizi kum ana kadura kage be sayezewe in naza, abannamemi in zomin iri mum ini ba. 12 Awuuzi katumaku ira lau anyimo ashi me unu inkoiriba nan tire ti mumum ta aye u'iranan ti biyau. 13 Uya una uni ya sizikime ahira ati denge tu tarsa utize tiUgomo Asere nyani, barki sa daki mainki shi aje ba? Ucara abanga mesa ma wu shini natani muriba mushime! 14 Ayenne, in eze ahira ashi meu'aye utaru azo agi in niki iriba im-nahira ashime, shewani in nyara, azougunna agi ahana wani waziki nikaranu inta aka coo, akacoo wani wadiwaziki nikara nu inta ahana. 15 Miabanna me, indi huu vat imum itaritum nan nu nuaa be sa ma kem airiba irum barki icukuno ahuma. Inkima kinki unyara ushi iriba im, ikurii cukuno a kaska im u'inko iriba me.16 Aziki uguna ma inki shi aje naa, ida gunamawuzi shi ueusa abanga, imbe ma re nice nishi me ure unaa sas.

17Ma ri shi ugbete isso usuro u'aye ande be sa ma tuburko shi nin? 18 Maatiri Titus tari unu guna ma haa, maakuri in tuburko nigoo nan ure uhenuukatuma, nani Titus ma ma rii shiugbete isso? Nani izo me bibe biriribi inde bigono bini bi tarsan in haru,mi nan meme? Nani azo unaa u'indeugino uni ti tarsa? 19 Shi ya basa agiharu ti ezen in nikara niru me ahiraashe ani? Daki ani me ani azi ba, amuhenu mu Ugomo Asere ti boo tize meni, haru anu Ugomo Asere wani wa zi,ahino barki ti barka shi ini, shi andebe sa ti nyara shi. 20 In kunna biyaunani kati in e in kem shi gusi uzinabe sa shi nin, shi cangi ikem mi inzigusi uzina sa shi i nyarami in cukuno,nani akem matara ni, nan malim,nan nu conzino me umuriba, nan nunyara ace, nan nu ucira turunga, nanbibukum sassas, nan nu vengize acenan nu zatu uticukum tihuma. 21 Inkunna biyyau kati inki ma kuri maaye, Asere amma kaskam nikara numaje ashi me in kuri in kunna ukunnairiba ibiit barki uye anyimo ashi mesa wa cari abanga daati, wanno wagaame uwito ace awe me, barki uginoucara abangame, nan utarsa ahana'e,nan timumum tizenze be sa waa wuzitini.

Bikoro bu Kirau in niTaru1 U aye um uge me udi cukuno

utaru ahira ashi me, caa i cukuno unuguna ana akem uhem utize anyo anaana ware nani anu wataru. 2 Maahuguko an de be sa wa cari abangatitui unu tuba, nan nu ukasu vat, wanana me sain zom nan, in zinu uhun-guko uwe titui, gusi uganiya be maazinan we unu aye un ukure me, unuguna inki ma kuri ma aye inda cekumwe hem ani me ba. 3 Inki i nyara iiri ina je ashi me, unu guna in nikarami ugomo Asere nini inzi in tize ti geme, ahira agenne me, me ma zomeunu siziki memani ahira ashime, unudang mani ahira ashi me. 4 Sa ya zi abakime azessere utiti sarki nikara, vat

UkorintiyawaUkureBikorobuKirau inni Taru:5185UkorintiyawaUkureBikorobuKirau inni Taru:14ani me maa ciki uhuma usuro UgomoAsere. Haru me cangi anu anikarawani gusi me me, anyimo imum besa shi i wuza ini tidi bezi, uguna ti ziahuma nigoo nan me, usuro ugomoAsere. 5 Gunkuno ace ashi me i irinin, nani nani ida ticukum ti huma tikadure ana me, bassa nin ini ace ashime. I rusa uguna Ugomo Asere mazinigoo anyimo ashime? 6 I rusa animeizi, inki ya dira ace me ani? In nyaraurusi uguna ana, usiziki me uzo meuru uni ba. 7Ana me tizi nu tira Aseretari, kati i wuzi iri imum izenze, azoicukuno uguna ana haru ta ree imumbe sa izi rep. 8Azouguna tiwuzi imumbe sa idi cari kadura karumeni, imumbe sa izi ine ini ti tarsi amaru akadure.9Ana me iriba irum ini ti zini inki raaanyimo usiziki me, shi ikem utonnome. Biringira biru me bini i mariutonno me. 10 In zini unyetike ushiigino me uganiya be sa inzom nigoonan shi, barki uganiya sa ma aye, katii cukunom gbas in patti shi azessereunikara niginome sa ugomoAseremanyam barki ubarka, azo agi a samirkaini ba. 11 Umasika imum igenne, mimadusa, i ori ace ashi me, ihiri imumbe sa i zinu tira ushi me tari meni, iwuzi ticukum ti riri acece ashi me, iwuzi ti cukum tu runta, Asere be samemanima nyinza upatta ace nan nukaba, madi zi nigoo nan shi. 12 Isso niacece in niriba i lau nan nu gbindirko.13 Vat anu tarsa tize ta Asere wazinuisso ushi. 14 Urunta Uyeso UgomoAsere, nanni imum irir be saAseremawuzan duru, nan ticukum ti mazuuma lau ma cukuno ahira ashi vat.

Ugalatiyawa Bikoro bi Tuba:1 186 Ugalatiyawa Bikoro bu Kure:12

Ugalatiyawa1 Bulus, Una kadure daki wa nu ba

anyimo anu ba, senke anyimo Yesovana Asere nan Asere acoo sa mahirza nan me mu cau. 2 Vat anuhenu me nan me, a ti denge ta Asereagalatiya. 3 Urunta nan ti cukumti humā u watu ugomo Asere acooaru nan Yeso vana Asere. 4 Samanya nice ni meme barki madini marubarki ma buri duru anyimo uganiyauburu ugeme guu a beki wa Aserenan acoo. 5 Ahira amame ni nonzona vat, ni cukuno anime. 6 Makunnaimum ibiya saya kumi ceki me debesa ma titi shi anyimo una Asere. Makunna biyau saya gamirka atize tisosas. 7 Adake agu dire tize tiso tinitige ba, senke aye sa wa nyara duruabanga, u niyara u gamirka tize taAsere. 8 Ko haru nani u katuma kasere anyimo asesere madi buki si tiretizo satizi sas nan tiru me, na macurnome. 9Guubukaurume annamemakuri ma guna, ''inka uye ma bukasi tire tize tiso sa tizi sas nan tige saya kabi, na ma curno me,'' 10 Barkimi in zinnu nyara anabu nani Asere?in zinni nyara anu wa kunna urunta?inka in daza unnu nya anu cas, miurere wa Asere mani ba. 11 Barki innyara irusi nihenu, tize tiso sama nyadāti nubu tini ba. 12 Daki ma kemin ahira annu ba, nani ma bezizi sibarki anime, apaki mani a tari ti Yesotini. 13 Ya kunna tanta dumo anyimouyahudanci, gu uhuza anu tarsa tizeta Asere sa dake a bative ba, ma zinnu sō in cari ini vat. 14 Ma kem ureage ahira ayahudawa, anu gwardanganyimo u cara um, anu sa wazo meanyimo ba. Iney ya wuna izin ni eruni gwarndag, mazi uwatu u tanda wacoo am. 15 Senke Asere sama in kimawatu u indei anyimo apuru urizoumeme. 16Ma kunna uruntama paakivana umeme anyimo am, barki animeindi bezi si Asere anyimo anu ta'ameAsere, daa ma dusa ini wuza imumanipumnanmayeba. 17Daamanyene

urshalima ahira anu sa wa agizan ba,barki animemahaau arabiya in bennema kuriudamaskus. 18 Sa tiwe ti taruta aki ma dusa urshalima barki inkaiso kepas makuri in cukuno nan me,tiye tinu akurin annu ciibi. 19 Ira barkiAsere indawuzawemoco ba, ehmi gesa man nyetike um ba. 20Ma nyetitkeshi, ma buka shi a muhenu ma Asere,daki ma buki mocho. 21 Sa mahaa manyanga mu siriya nan silisiya.22 Daki a rusim anyimo a tidengeta Asere u yahudiya anyimo u vanaAsere. 23 Wa kunna ini cas, ''unu sama yomo duru mazin, ana mazin nubezi tize ta Asere, sama nyara u carame. 24Wa nonzo Asere barki mi.

Bikoro bu Kure1 Sa ti weti kirau nan ti nazita

aki maha urshalima nan barnabas,maziki titos nan mi. 2Ma nyene barkiupaakahutizeta Asere sama buki a nuzatu rusa Asere. Ma buki anu sagongon a nikira, barki indaa sumanani ma sumi uhura ba. 3Me titus mecangi sa ma zi nan mi sa maa zi unagirik, a gwaari me in ni kara. 4 Anuhem a zenzen wa eh innu hunze wagun kuno ukem usa upebu uri anyimoYeso vana. Wa nyari ti cukuno wearere. 5 Ta gaa duru u nya nice atiye me, barki kadandere ka tize tisoti cukuno nan shi. 6 Senki anu sa hirawa teki aye anu, ma buka gusa watekivat wa kinkin imum ba. 7Ure uwetu,wa iri a nyam tize tiso ta nusa a gwarawe ba, gūsa a nya bitrus tize tiso uhana anu dira ugwara. 8 Asere, sa magamirka Bitrus ma cukuno unu tarsau Yeso barki anu rusa Asere, cangima wuzi katuma anyimo am. 9 Sayakubu kefas nan yohana, sa urusiagi we wani wa barka udenge waAsere me, wa gāna nikara sa Aserea nyam, wa ziki Barnabas nan miwawuzi anime barki tiha ahira anu sawa taa Asere ba. 10 Wa nyari ticas tiringi anu dira, imum igesa ma inkiiriban. 11 Uganiya sa kefas ma eh uantakiyama gwarka amu henumemes ma chami. 12 Uganiya sa wanu aye

Ugalatiyawa Bikoro bu Kure:13 187 Ugalatiyawa Bikoro bu Taru:22ba sa ahira yakubu, kefas mazi innarenan nanu zatu u urusa Asere. Barkianu me wa eh, mā ceki a zatu rusaAserema kunna biyau banu sa nyara agwari aye me. 13Ukasu anu me cangiwa muti nice nan na nu bihunze me.14 Sama iri tanu tiwe me ti daa tizetiso me ba, ma gu in kefas aje awē mevat, ''inka hū yahudawa mani u cikianyimo anu zatu rusa Asere sarki guuyahudawa ba aneni udi wu wa wuziticukuno gū ahahudawa?'' 15Harumeayahudawa wani u yoo dā anu zaturusa Asere a madini. 16 Vat anime tirusa senki u inko iriba anyimo Yesovan Asere. Haru me cangi ta ribeanyimo a Yeso barki ti wu lauanyimovana Asere daki katuma ku inko utizeba. Barki u inko utize da uyemada lauba. 17 Barki inka, tizin nu nyara ti wulau anyimo vana Asere haru me cangianu a madini wani Yeso ma kinkizeimum ibur? Babu koka inde. 18 Inkama kuri ma barki imum sa ma charin,ma bezi mi unu zatu tarsa inko tizetini. 19 Gu anyimo u inko utize mema, wii a hira inko tize me, barki inwuzi Asere katuma. 20A gamirkam naYeso damimani inhaka ba vanaAseremani ma raa' anyimo am. Tanu tigeinzin anipum, in haka anyimo u inkoiriba a vana Asere sama zi innu su umma nya nice ni meme barki mi. 21 Dama vate u benki wa Asere, inka tanu tilau ake a kem tini anyimou inko utize,vana Asere ma wi hem.

Bikoro bu Taru1 Ababana agalatiyawa! Aveni ma

wuna shi uka? abezi shi ugankirka uYeso ajee ashi me. 2 Imum ini ya kabzigeme cas sa in nyara in rusa ahirashi me. Ya kabi bibei bi huma barkikatuma ka inko tize nani barki ukabaimum sa ya kunna? 3 Izi abana/ yatubi in bi bei iriri, idi kuri im asirkaanipum? 4 Ya mu zito ti mumunghem, inka kadundere daya kem imumba? 5Meme sa ma nyiza shi bibei mema wuzi imum ibiyau anyimo ashi uwatu u katuma u ingizo utize nani akunna nan nu canti iriba? 6 Gu ''u

hem sa ibrahim ma wu anno a wumeunu lau'' 7 Una u inde me, rusa niagi, anu tarsa Asere ahana a Ibrahimwani. 8 Tize ta Asere, ta inki iriba agiAsere madi kpici anu, zatu rusa Asereuna u inko iriba a, wa boo ibrahimtize ta Asere me in nugusa, ''anyimoaweme vat anabu wadi wu gongon.9 Barki anime anu akura Asere wazigongon nan ibrahim me, unu wa nuinko iriba. 10Vat anu sa wa inko iribaa katuma udungurka cas wazi anyimoucorno, anime ani a nyettike, ''unucorno mani sa mada wuza vatimumunyettike anyimo u nyettike u inkoatize ma wuzi tini'' 11 Aname imumya wuna fangh uye mada ke ma wulau barki u inko utize ba, barki unuulau madi ciki barki u inko iriba. 12 uinko utize u inko iriba ini ba, senki,''unu sa ma wuza katuma ku dun-gurka madi wuzi katuma. 13 Yeso maburi duru ucorno u dungurka me macorno barki haru, a nyettike, ''ucornoanice ni nu sa a bārkime utiti. 14Barkiugongon u ibrahim me u biki ahiraanu zatu Asere anyimo vana Asere,barki u inko iriba ti kabi bibei bi lau.15Ni henu na buki si guta nu ugamarautize ta nu, uye na dake ma inki anikira ba nani ma kinkin, inka a nyet-tike udungurka me. 16 U inko utizeanice ni ibrahim nan ni kura ni kuranimeme dā agu, ''nikura,'' azin ni booabanga anu gwardang senki unu indeinan na nu akura awe me mani vanaAsere. 17 Imum ige sa in zin ni booi ney ini, udungurka sa wa eh tiweAkuri anazi uni kerau ka taru (430) inna dumo, dā ya kari u inko utize taAsere ti dati ba. 18 Inka imum ukemi eze barki udungurka, to ida eze uinko utize ba. Senki Asere ma nyaibrahim. 19 Nyanini imum sa ya wuudungurkome? Akinkin barki malapisenki akura a ibrahim wa di eh ahiraunu sa a inko tize men. 20 Ana meunu turi a tii mateki unu indei, senkiAsere a indee ani. 21 Anime ani udungurko wa Asere uzin ti kara nannu inko utize ta sere? anime ba, inka anya udungurko sa udi urai, tanu tilauti da aye anyimo udungurka. 22 Senki

Ugalatiyawa Bikoro bu Taru:23 188 Ugalatiyawa Bikoro bu Cibi:1tize ta Asere me ta tiri ko nyani amadini tize ta Asere barki u inko utizeubura uru u inko iriba anyimo YesovanaAsere adi anu age sawahem. 23Atirzi duru kafin u inko iriba me u eh, aindi duru. 24 Barki anime udungurkawa cukuno duru unu dura uru har uaye Yeso, barki ukpici duru lau u inkoiribba. 25 Sa u inko iriba wa eh, tizeduru a tari ti dura ba. 26 Barki shime vat ahana Asere anyimoYeso vanaAsere. 27 Gu uzoro usi me gwardananyimoAsere, ya kabi Asere. 28Adazome in nu yahudawa nan nu girkawaba, azo me ni rere nanu u fangh, azome in vana ruma nani u eh barki izina inde anyimo vana Yeso. 29 Inka shiu Yeso wani, shi ana kura a ibrahimwani, anu gadu u inko utize me.

Bikoro bu Nazi1 Ina gusa mi unu kaba acoo am

mani, barki ti cukuno titi ahanatimeme, ida zo mesas nan nirere ba.2 Senki ma raa atari ta na akuraaweme. 3 In kuri in buki si, uganiya satazi ahana, a noki duru atize ti cincinti uney. 4 senki uganiya wa eh, Aserematumi vana umeme, uyo uney, uyohudungurka ma. 5Ma wu anime barkema bure anu udungurka me, barki awu tize turume gu ahana. 6 Barki sia hana wani, Asere ma nya duru bibeibu usamme anyimo iriba iru, samakematiti “Acoo adang” 7 I zo si anirereba senki vana inka vana, anime ani iziunu kaba atri ta Asere. 8Senki uganyaugino me sa da ya rusi Asere ba, yazi Asere, barji ni kara me daa Asereba. 9 A na me sa irusa Asere naniAsere a rusa shi, nyanini gamara karutimumum ti zatu nu kara? I nyaraikuri iriba anirere me? 10 I hire tiye,tipei maganiya nan tiwe. 11 In kunnabiyau bishi gu katuma kamnan si kazizenzen. 12Ma vavi si ni hennu, wunani gumima cukuno gusi wani ya ivumkalapi ba. 13 Senki irusa barki ukoniunipum um wa wu in bezi si tize tisome innu tuba me. 14 Ukoni umme yadara si ya ceki mi ba senki ya sokinmi anyimo a shime gu ina kadure

ka Asere, gu mi Yeso in nnice nime.15 Abani ugongonushi me? ma boosi inka idi cukuno anime idi gamirkaaje ashi me i nyam. 16 Barki animeunu eru usi mani barki kadndere sain boo si? 17 Wa nyara wa rii nikarani shi me vat senke barki una u riiba wa nyara wa su isi a matara baki iwuzi we katuma. 18 Imum irizi ukemiriba i katuma una u rii daki uganiyasa inzi nan si ba. 19 Ahana a cincinam, in raa anyimo u gamara nipumgu unu yoo barki si ubuki uganiyau katuma ka sere a nyimo a si me.20 In daa zina nan si aname in gamirkanire ni gbirang, barki immu me yahirzan iriba. 21 mi si za izin ni suoiciki anyimo udungurka, idaa kunnasi udungurka me ba? 22 nyettikeabanga a Ibarahimmaa zinni na hanaware, u indei urere u eh sa unee umatara. 23 Senki uge sa urere yoome anyimo anipum, senki ukasu mea yoo we unee faangh anyimo u inkoutize me. 24 tige a daa ke a boo sigu tiroo tini, anime wa ciki gu u inkoutize tire me tini. Unu udei anyimoaweme suro upana u sinai manno mayoo ahana arere. Me mani Hajaratu.25 Hajaratu mazi gu nipana ni sinaianyimo Arabuja, ma turi gu urshal-ima ugeme; mara anyimo ani rerenan na hana ameme. 26 urshalimawa zesere me uzi faangh. 27 nyettike,''Kunna urunta, aney uzatu yoo, sooni iyeze a mgbirang apuru arum; sisa idaa kunna uzito uyoo ba. Barkiahana unee sa a gidi wa teki unee sama zin nu ruma me.” 28 si a henu,gu Ishaku, ahana u inko utize tini.29 uganiya ugino me unu ge sa a yoome anipum ma yomi uge sa a yoome abibeu, izi in. 30 U nyettike waguna? “Gido urere u eh me nan vaname, vana urere u eh me mada kabatirunga ta acoo me nan vana u uneea faangh ba.” 31 Anime, nihenu, daaharu ahana a unee urere mani be;senki unee u riri mani.

Bikoro bu Cibi1 Barki ukem akara ani abibe ba

Ugalatiyawa Bikoro bu Cibi:2 189 Ugalatiyawa Bikoro bu Tasi:7Asere makabinduru, barki itunu wakara kati ikuure a nyemo uzetu ma-dini mani zeren. 2 Ire, me Bulus,mabukashi inuguna inka a wuzi shinigbare a bibe ba Asere be daki becukunu gungun ahira ashi ba vatakoyu na. 3 Anime ani mahim in-nuguna ma impo amaru vat anabuanigi bi sa a wuzi we ne gbarime,ya cukono we gbars vat uwe, wakuntize tine kubo. 4 Yanetiki vat bibeba Asere me, anigibisa “A orosuwe” u watu utize tini kubu, icukunoanyemo ireba irom. 5 Ahira abibe,anyemo akadure, tizinobee uwe sarkibeyau a ireba ishiu. 6 A nyemoabibe Asere gbare we nani idakia bgarwe ba a tize huma tikadurece una katuma anyemo ishui himubize ireba irom inime itaki inuze.7Yazenmakasiyamemeromavinima-tori ma karti shi ukuna utize nan kadure. 8 Uzika ireba sa ikiwu unuuwaze mum idaki ahira adesa matiweba. 9 Uyisti ocigilin une une uwuzeimumu ugur nani cicin. 10 Izeniginume uhirame barki shi a nyemoUgomoAsere inuguna idaki iwuze ureubasa utize a ure una sasisba uni-gibisa gaini kamacukunu sas ma sinerere kome avini maze. 11 Nihinuika aname izenbezezzi ushi inugunadisa a gbarme izennubu ume, barkianime izena sa uzitu, ika anime anenipuni wuna upeliko barki ugakirekaupusa vat. 12 Izenuguna anigibisa in-uwuze iwuze ire imumu kini wakurzea ce aweme a kacu. 13 Ni hinubarki Asere ani atitishi uhana ukemunikara, kati kuna uron ta unikara saya kem nicukunushi ukuna ukunushiukuna urunta wapum, barki animeironi ace ashi namu iroba mushuiiuwuze ace ashi katuma. 14 Barkianime tize tinikubu ta mice anyemovat taze ti idaitine, wuna uso uroniutura uweme kaniya nice nuweme.15 Kunani, ikalzen inurumusa aceashime ikure ituze irene wazenezek-izeki kati ihuze ace ashime. 16Wagu,ucuzeni tanu anyemo abibe ba Asere,idaki iwuze apum a shi mei majeba.17 Barki nipum niwuzematare nan be

bibe Asere, bibe Asere me ma wuzeishina nan nipum baki anime timumutiginome ini ubuni idai nine barkianime wadaki waze imum ihuma ba.18 Ika bibeba Asere bini bi tarsa inshiinzo utize tini kububa. 19 Ananretirogatinipum tirani amasa kaniyauwuza umadini, uzeti umo reba mo-lau, mei ma je. 20 Katuma kamakire,uwuze uni bire, ucika utikara, matara,niero, iroba ikgarkgai, upuza ace itizeuharsina, uhugu utize. 21 Imumusa iwusa unu mawu huw-huw usatiunihuma nankasu utiri timum man-izishi tize kasi yandasa ma gushiadisawawusa timumu tiginumewaki-wakem urebe ahira Asere ba. 22 Shihana abibe anu pati ace ani, nanmureba mu shui, a ticukum humananu wanu uyah unice nekadare.23 Muruba shiu, mushiu sarki tizetinikubu sa iraniu aje aru are anu nanti mumum. 24 Anikibisa waze UgomoAsere me Yeso wa gaikireka uzenauweme apum nan adisa wazi inu ireuguna we ee itize samirka timei maje.25 Ikaticiki anyemo abibe kini tiwuzetanu nan bibe ba Asere. 26Kati tiwuzeti cukum tuyeze unice, nani jokiko acenani tizen nuhuza acece aru.

Bikoro bu Tasi1 Ni hinu, ika ameki unumazime

wuze imumu imadeni, shi sa izinibibe bi huma i huguko unume iwumeuna anyemo abibe bireha ishivi, wuzesiki-siki inice nowe me, kati humeukarezo anyemo ubata me. 2 Zekaniubasa utize tace ashi, ika iwuze in-ime idi ingce tize tini kubu UgomoAsere. 3 Barki anime, ika uye mawuze ure ueera inu besa tire tizeanice nume meme ize ire imum inimaze ba mazenu cara uni cenumeuganiya. 4 Na kovi magunu kamekatuma maduku ire, abinime anemadikem imumu itara ubi gire, isaima pata nice numenanuye ba. 5Barkianime, madiziki ugito uti zongatumeme. 6 Debisa abizezze me tizeyacukunu nume gbars ma re uromoutimumu sa ma wuze tireren vatnan anu bizezze u yetiki me. 7 Kati

Ugalatiyawa Bikoro bu Tasi:8 190 Ugalatiyawa Bikoro bu Tasi:18ihim aregishi ba iwuze Ugumo Aserenebasa ba, vat imum sa unu mawuzeyani bira ini nan ni imum sa madi areini. 8 Barki unikibisa ma biranice nu-meme imum ibaru anyemo aticukumtumeme timadini, madi ore tini unaiwenu, disa ma bira a bibe bereremadi ore urei uviki wanu da doki ginua hira abibe. 9 Kati ti uzeba ikatumaka hu ma, barki u ganiya sa wa wunaure, sa ti ore uganiya sa daki ta uzoba.10 Barki ani ane u ganiya sa tikemwasa, ati wuze katuma ka huma ahiraanabu u wuze katuma ahira anigibisawa katuma ka huma, gbardang. 11 Iranine ugbardang uyetiki sa mayahshi itare tum. 12 Anigibisa wazewabizi muruba mu reren a nyemoanipum wa wuze gbars ani gbare,wa wuze inime barki ayah we uzitubarki ugakirika UgomoAsere. 13Barkianime anigibisa wuzein gbare idakiwatarsi tize tini kubume ba anime aniwa wu awuze we nigbar barki sa watire igire wana pum awe. 14 Caki katiicukunu inuguna izen nu tira ubigiresai barki ugangiri kaUgomoAsere uroYeso bibe beririn Asere, ahira ame ania ganikirka unee ahira ameme ahireunee. 15 Barki ni gbare nani idarauni gbare idaki ire mum ini ba, barkianime wanu aye urizo uni uni urerereme. 16Nan nanigibesa wadicukunuanyemo iko utize, barki tucukunune goma we ani Israila ahira Asere.17Uzeka anamehar uhana aje kati uyema rmadamum, barki inta muhinuma sere ani pum num. 18 Imum irereUgomo Asere Yeso Asere acukununigona haru anyemo abibe bero anihinu acukunu Anime.

Afisawa. Bikoro bi Inde:1 191 Afisawa. Bikoro bu Kure:10

Afisawa.1 Me bulus udura u vana Asere a

hira katuma ka Asere, uhana ahiraanu uzatu madinisa wa ra u Afisus,nan an de sa wa hem in vana Asere.2 Imum iriri a hira a shi me, nankadura ka riri u suru ahira Asere acoaru nan vana Asere. 3Nan imum iririya Asere nan aco nan vana Asere, desa ma nya duru imum iriri na ko deya imum iriri a nymo a vana Asere.4 Kasi sa ma zaukan be duru a nyimoameme, uganiya sa da ma mu tubaunee ba, barki ti cukuno anu a lau,anu zatu madini a nyimo a meme nana nyio u su. 5 Uganiya sa mamu,kurzon duru ti cukuno ahana ameme,usuru u Yesu vana Asere, kasi u ira umeme. 6 A wuzi imumu i geme vat,barki a norziko niza na Asere, ige saa nyanki duru, barki u hem u vanauru. 7 A hira ame ani ta kem ubura ahira a maye mame, u ceki u ti mum tizenzen turu, ahira u kem ti mumu tiriri ta Asere. 8 ge sa ma nya duru, unurusa u meme. 9Ma bezin duru imumbe sa ya ra iriba imeme, timumu ti riritu meme sa ma nya ma nyinca ahiraa vana umeme. 10 Vat imum ige meubarka, uni barki u myinca uganiyasa mu sa ti mum ahira a vana umemuti mum a hira be a vana Asere. 11 Ahira a me ani a kurzo duru a hanaa kura Asere, a kurzon duru ani mebarki de sama boo timumu tige samanyari uwuza me. 12 Barki haru sa tatubi nya iriba ahira a meme ti wuzi ticukun ti ni nonzo numeme. 13A yimoame ani ta kuri ti kunna tize ti huma,tize tu kaba uru, anyimo a meme sata nya mu riba muru. 14Me mani unubezizi, uru ti mumu u hana uganiyasa ta kem me, barki ani me, ni nonzonu me nini. 15Barki ani me ma kunnatize ti huma ti shi me ahira Yesu vanaAsere, nan uhem uru me, ahana alau.16Daki ma diri unonzo Asere barki shiba, vat uganiya sain zin nu wuza u shibiringara . 17Unu guna Asere avana uYesu, aco unu dang, ma nya shi bibe

bu gamara nan bi boo urusa Asere.18 In kuru in wu shi irusi eje iriba,barki irusi nyanini tize ti gino me tatitan duru ni, nan nyanini gwardansa i eze barki ana lau. 19 Nan ko dinyanini imumu i dandang i rusa anuzatu bata sama zinu boome, ahira aruaru, haru anu nya iriba, i boo a nyimoani kara nu meme. 20 De sa ma booahira Asere uganiya sa ma wu ahirzame a nyame a hira ucukuno a tari tinareh tu meme a. yimo Asesere. 21 Anyimo a ni za ni ti Gomo nanu bariwan ni kara, vat tiza tu neh, a zo tizasa adi nya nueh cas, uhana i wono.22 Aseri a nya ti mumu a tari tu bariuvana Asere, ma kuri ma nya a nyimoudenge Asere i cukuno unu inta u timumu vat. 23 Udenge Asere une unini pum ni vana Asere, u nyinca ununyinca u ti mumu.

Bikoro bu Kure1 Shi me ma hirzashi ataye sa yazi

mu kize usuro ticukum teshime nannu cara a bange a shime. 2 Andesadatti warani anu tarsa, ana ni gesawatursi Ugomo u ma cico memanibi be buzenzen me nanshi anu zatutarsa Asere an desa wa haki nannipum. 3 Vat oro datti ta cukunonan we ta tarsi uni rusa umeme ineini Uhomo Asere ma izi ucore iribaimeme. 4 Ugomo Asere mazin ni niiriba ishew barki memani ma hemin hanu. 5 Barki atiyeme salazi mukizzimemani hirzan duru urusa unizeni ugomo Asere asuro ushew umemema suson duru ani rere. 6 AnyumoUgomo Asere Yesu memani hirzanduro nigome manno ma yan duroahira ati cukun abirko anyimo As-esere. 7 Ugomo Asere ma uyi ina nubarki ma bezi ubare umeme usurouniza nu Ugomo Asere Yesu. 8 Usuroimumu iriri ya wu ma suson duroanyimo ani rere me sa ta rebine ak-agino katuma ka Asere kani. 9 Dabarki kashi ba barki ani me katiuye ma tari bigiri. 10 Haru katumakame kani ma kuri mabarkan duruanyimo niza ne Yesu Ugomo Asere

Afisawa. Bikoro bu Kure:11 192 Afisawa. Bikoro bu Nazi:2barki ti wuzi katuma ka ririn kaga saUgomo Asere mamu inkondaru kani.11 Barki dati utanda ushime anigurawadi tarsishi anu zoti ni gura wemiwaruse nigura nuwemenini ta tarani.12 Rusane uganiya yahar uzina nannu Ugomo Asere. 13 Anime anyimoUgomo Asere datti yezi piit anamibarki uponku uma ye na Yesu UgomoAsere mayene shi mamu. 14 Barkianime Ugomo Asere mimani una ununati iriba idesa mazeki a Yahudawaana inde wani makuri ma tuburkoutura ugesa wa hari ticukun tuwanan ni lenu. 15 Ma e makarti ubeziutize tiburi nan uwito ini ce nimimeusuro ahira ami ani akim vana Asereusuro anaware wewan adumu nan aji.16Makurema ore ace awe ana waremianyumo aniza ni Yesu wa cukunoa inde usuro ukotiko umime azereutete. 17 Yesu ma e unu boo tize taAsere, nan nu bezizi iriba irum a hiraandesawa ra piit nan iriba irumahiradesa wa zi mamu cangi. 18 Makurema ace ma bezeze una urereni anapepet nan na namamu. Barki me-mani takim urosa vana nannu UgomoAsere usuro bibeu bi inde. 19 Barkimemani takem urosa vannu UgomoAsere anuro bibeu bi inde. 20 Shimea zu agene wani shi anare waniba shiyakim ukaba ahere Ugomo ya cukunoahana Ugomo Asere. 21 Andese akabi we usuro urusa utize ti UgomoAsere Yesu memani ni po ni dan-dang niginome. 22 Andesa abari wegusi tidinge anyumo aweme wewaniti denge tiririn ti Ugomo Asere.

Bikoro bu Taru1 Baeki anime mi Bulus vana

Ugomobaeki YesuUgomoAsere barkikatuma kanabu vat. 2Ya kun nani tizeti ronta ugenomesa a wuzi me usuroUgomo Asere u wuzi anime barkiurusa ushimi. 3 Gasi urusa UgomoAserw anyimo atiro ma bezi anaboo.4 Uganiyamw saya kuna idi rusa tezeta Asere tini. 5 Desa sa dati abezianabuu anami abezimi abezi anabubarki usuro uni za neza ni bibe biUfomo Asere. 6 Usuro ubezizi utize

tanabuu, wa buu kadure barume, tihira tini nipum ni inde nine usurou Yesu Ugomo Asere oru. 7 Akuriakem una katuma ka tize ta Asereusuro ubezizi ta Asere sa abe imeusuro uniza numeme. 8Memani abeziuhem nan me ahira Ugomo Asereagi imbeze anabuu tize ta Asere satazomi unu binaniba. 9 Inkure in bukianabuu imumbesa ize ahira UgomoAsere desa memani ma nya a nabu.10 A anime ani barki abezi urusaUgomo Asere sasa ahira ubeu idadandang yaAsere nan nu rusa ahiraudange Asere. 11 Aginome ya sarokabirka utize ta Asere ma wuzi nyimoYesu Ugomo Asere. 12 Anyimo animetizin ini kara nu biki ahira Aserebarki uya iribe ihira meme. 13 Barkianimei kati iri ni rere san izinu samebarki shiwani barki anime ce icukunoimum mu iso iriba. 14 Barki ani matunguno aje aco me. 15 Memanimayinza alem une warusi masamaAsesere nanu pashi adizi. 16 Birengabini ma zeshin anyimo amatibemushimi hano memerum anyimourusa bi be ba Asere. 17Ugomo Aseremasukuno amuriba mushimi usuroubizi rusa Ugomo Asere amiribamushime. 18 Iruse nikara netizetimeme vat nan desi wazin madiniamariba amuriba meweme ba irisiUfomo Asere upashi umeme nanuconcon umime. 19 Rusani UgomoAsere mahem in haru unu rusaibinanita raniba barki anyimo ashimeunurusa upash umeme maraniba.20 Ninonzo na biki ahira desa samabize tize ta Asere nanni mumbe satiki iki nan imum ba saridw yari wanbirengara sa tide wuze vat mazinkatuma amuriba murume. 21Nininzonabiki a nyimo u denge ubiringarabumeme anyimo niza ni Yesu UgomoAsere i cukuno anime.

Bikoro bu Nazi1 Barki anime mi sa a korson barki

ni zaa ni Ugomo Asere, inyara shiiwuzi tanu me sa tawuna rep nanu titta wa Asere sa ma litta shi.2 Cukunoni sheew, nan u tuzo ace

Afisawa. Bikoro bu Nazi:3 193 Afisawa. Bikoro bu Chibi:15wanmu riba mu runta, i hem wa cece.3 Ini kara nishi inkonee upata cee mesa bibee ba muta shi biti cukum timaan. 4 Ni pum ni inde, nan bibeebi inde u inko iriba i inde a hira adesa a litta shi barki me. 5 UgomoAsere a inde, u heem u inde u zorou inde. 6 Asere inde nan acoo uvat, dee memani Asesere u vat nanAsesere uvat nan anyumo uvati. 7 Anya kondevii katuma rep nan katumakirsti. 8 Ka si ubuka uti zee ta Asere,sa ma nyene Asesere, ma zika andesa ma zika nan mee, ma nya weekatuma sassas. 9 Nyanini abasa in,“ma nyenee” a adizi. 10 Unu me samaa tuu memani maa nyene pii As-esere, bati ma myenca vat ti mum.11Kirsti maa nya katuma kasi ana, anaka dura, anu kirzuzo uyi zee, anu booutize ta Asesere anu dungara nan anubezizi utize taAsesere. 12Batu wa bariande sa wa zin katuma kasere, wa suuni pum ni kirsti. 13 See ta kabiki upata cee uheem nan wan urusa uvanaAsere nan vat una u kirsti. 14 Izi anime kati i ri aje kasi a hana nan an desa azinu harsa uwe muriba unu beziziu sassas, a rangizi we a cari wen. 15 Tida cukunon duru anu boo ukadura anyimo uhem nan anu u hana an desa ma ra ana aza a Yesu. 16 A hira ande sa a pata anu kaba u tize ta Aserenan ande sa wa bari a cece anyimo uhem. 17 In boo shi kati i wuzi ti cukunkasi anu zatu u rusa Asere anamu ribamu zezen. 18 Barki u ge be sa Yesuma nya we uge sa Asere a nyinza, muriba mu weme ma myenca in maree,barki u zatu urusa sa ura ace a we me.19Wa in ko mu riba u wuza imum imadini nan nu dira umu ieh. 20 In ka yazika iri imum kasi i Yesu, kati icukunokasi me ba. 21Ana sa ya kuna a bangaa Yesu kasi sa ma boo shi, irusa unaumeme u riri sa idi cukuno ni. 22Yesumagu iceki ti cukum ti ge be sa a nyashi i ciki kasi mukizi mu ge sa mawicizo ya zinu ranga very ace ashi inimum be sa i nyara. 23 Bati ucukunousso a bibe bi riba i we me. 24 Izikitanu tu su ti ge sa ta wuna reb nanta Asere, wan ti cukuno be huma sa

idi iri. 25 Barki ani me cekini macico,i boo ni acece kadure. 26 Kati i hemu cornome u riba mu shi me u eh shiunn caran, kati u corno me iriba ubiki uwijoro. 27 Kati i nya bibe biburmasaa. 28 Ukari be ma ceki nikari caukari ma nyari imum sa madi benkide sa ma dira. 29 Tize sa tidi suri anyimo a shi me ca ti cukunon ti ge satidi benki shi kati a kuna shi inzin tizezen a nyimo a shi me. 30Kati i cari icari bibe biriri ba Asere iriba, barki sabine bini ma saa ma Asere ahira aruronu bura uru. 31 Cekini me riba mubiti, nan nu cara iriba wa nu curzunome umuriba. 32 I wuzi a cece imumiririn, i kura ugogoni wa cece, i verseeu puzo sa ti wuza acece kasi Asere inYesu.

Bikoro bu Chibi1 Ane ani cukuno ni anu tarsa

Asere, gusi uhem mr, sa mazika shia hana ameme. 2 Cukuno ni, unuhem gusi unu kaba uru me sa mahem in haru, mano ma nya nice nimeme imum u ira wanu unya urontawa Asere. 3Kati i suzo ace shi inki idowuzi ni isi nan aye a shime ine ini iririme, a hira ande be sa wa hana piit nanna Asere. 4Nyani udira uni ce, tize tihura, nan biranzo bi zatu uri, im bari icukuno ayimo riba irom. 5Katuma kamadini, ticuku ti madini, unu uwuzauma kiri, mazo me in na hira a nyimoakura unu kaba nan Asere. 6 Kati uyema rangi shi in tize ti hura, barki animani ya wuna iriba iburu i UgomoAsere idi tu, ani cw na hana be sadaki wa kaba me. 7 Kati i haki nanwe. 8 Ya raa mariu, ana me iraa amasar ma Asere, barki ani me hakani gusi ahana ama sa. 9 Uyo u ririume sa une uni uhuma me, ulau, waka dundure. 10 Ubezi imum besa ineini iriri ya Asere. 11Kati ipasa ace ashime, nan debesa wazin unu to umare,pogi zonwe. 12 Imim be sa wa wuzaini ku gu agi abuki. 13 Vat imum sairaa ama saa. 14 Barki masaa me mazivat, sa agu “hira”, hu sa uzin immoro,ukuri uhiri a nyimo i cau, unu buramadi pokkiwe ma saa. 15Barki ani me

Afisawa. Bikoro bu Chibi:16 194 Afisawa. Bikoro bu Tasi:20tarsani seke in ti cuku tiwe me, azogusi unu dira urusa banga. 16 Rusauganiya barki tiyeme ti i be izen-zengini. 17 Kti u cukuno shagalak, rusaimumbe sa Aserema nyara ini. 18Katiusi ubere, una uhurne me uni, unuguna uwu anime imbari wa cukunoin bibe biriri. 19 Booni tize ace ce ashime ina gburan uzabura, ini re ininonzo ini re ibibe, izin ini re izaburaa hira Ugomo Asere, ini nonzo a muruba mu shi me. 20 I dingi wuzaUgomo Asere a co aru ankoi anyimovat imum besa i wuza ini. 21 Witoniace ashi me anyimo a biyau bi Yesuunu kaba. 22 Shiane witoni ace ashiahira anu roma ushi me gusi uwuzabe sa a wuza Ugomo Asere. 23Uromame mani ni cenu une umeme, gusiYesu sa mazi nan nu utarsa ume me,ine ini nipum ni me me, me nice nimeme, memani unu bura uni pumme. 24 Gusi anabu umu tarsa utize taAsere sa wa wito ace awe me ahiraunu kaba uru, animani shi ane idi witiace ashi me a hira anu uruma ushime. 25 Shi anu uroma in tani anet ashime memerum gu unu kaba uru mesa ma nya nuce ni meme barka unutarsa utize timeme. 26Ma suso tini laua hira Asere ma kuri ma kpico duruin mei nan tize timeme. 27Mu wu anibarki mawiti nice nimeme, ahira anutarsa tize timeme ti cukunomemerunkang, sarki ire imum izenzen i xukunolau sarki madini. 28 Ani mani anyaraanu rumawa inta une awamme, sarkimadini gusi apum awamme ani vatdwbe sa ma inta une nice ni me ninima inta. 29 Barki, an debe sa wamunyaruma ume nice ni meme ca batima inta nini memerum, gusi unu barauru me sama inta anu tarsa umeme.30Haru agememtihi hira tumeme tini.31 Gusi unyetike sa awuzi, anu gunacaa unu ma ceki a ino amwme nankaco ameme, ma tafina une umemewe ware wa cukuno binama bi inde.32Tize ti ginome tini hunzi tini, imbooabanga unu kaba uru mani nan anutarsa umeme. 33 Vat tize tiginometakem shi vat ushi inta ni ane ashimemerum shu ane tarsani anu rumaushi me ini ruba indw.

Bikoro bu Tasi1 A hana, cukunoni anu tarsa a

ka co barki Asere ane ini imum iriri.2Utarsa a co nan ka ino ine ini imumituba intaa na nu cwnti. 3 Barki riyetiwe me tiwi joko une. 4 Shi, akaco kati iwu mu riba ma hana ashimemu corno me, wuza ni anime bati ihunguko we wa rusi tize nan nu tarsaAsere. 5 Arere, tarsani a ka co tikurati shi me ikuri i nya niwe a ce gusiu tarsa u Yesu uni izini. 6 Azo ugunawa wu ma ruba muron uganiya sa wahira shi a hira uwuza u ka tum, cakacukuno katuma ka Yesu mani nicwni meme, wa nu imum besa Asere anyara a mu eiba mi shi me. 7 Wuzani katuma ka iri barki Asere azo agibarki ana buu. 8 Rin hini debe sa mawuza katuma ka riri madi kabi imumbesanmawiza ahiraAsere, ureremaniunu ge be sanma zo me nqn Asere ba.9 Shi ak co ati kura wuzani arere ashime imum iriei sarki vat ti ushime aco udang mani madi nya shi imumbe sizi. 10 Vat in ani me una ni karaa hira Asere a nyimo u zina umeme.11 So kini tironga tini kono ta Aserei wusi fi kara nan una bi be bi zenzebi hino me. 12 Azo uguna, ti kara tiruti ni pum nan maye mani, nan nibeizenze ini wan na Agomo ibe ima resa iraa ati hira sasas. 13 Barki anime, soki ni vat yi runga yini konota Asere bati ikem itonno Asesere ibeiburi uganiya iburu i geme, tonno nigangang. 14 Barki ani me tonno ni inikara itaesi ni kadure nan ma hene mahuma. 15 Soki a kpatak barki tanu tiboo tize tu runta i cukuno a huma.16 U, inmta uwaga u ka dundure, uneuni kpahiza ti irra ti nu bibe bi zenze bi gino me. 17 Zika, bi tagiya bi ticiku ti runta wani vira ubi bi niriri,une uni tize ta Asere. 18 A nyimo abiringara, nan nu ubari Asere, be ni iirri u kabirka be saAseremadi kabirkashi barki, anu age me sa wa ceki me.19 Barki, ani me wunani mi biringarabika kadure ka ge be sa in di nya, inkima poko anyo imum me sa ma bukaatize ta Aseee i cukuno i mum u kabaahira anu. 20 Sa in zi una kadura a

Afisawa. Bikoro bu Tasi:21 195 Afisawa. Bikoro bu Tasi:24nyimo inyang, u denge uni uriri mesa in rani imboo tize ini riba ihuma.21 I cukuno anu rusa vat imumbe sa inrani a nyimo me, tycikus, uhenu unuhem, ino nu, una ka dumduda ahiraAssre modo nuki shi bay imum me siizi. 22 Ine ini ya wuna ma tuburko mebarki ka ge katunamame, i rusi imumbesa ti ra ni a nyimo me, ma kuri matarsi in shi a nyimo a mu riba mushime. 23 I cukunomerumnanni henu intaa ni a ce a nyimo uhbindirko usuroAsere aco nan Asere Yesu una burauru. 24 Urunta ucukuno nan de besama Tafina nan Asere unu bina uru,wanu Tafina uge be sa uzonu in ni wenumara.

Ufihbyawa Bikoro bi Tuba:1 196 Ufihbyawa Bikoro bi Tuba:28

Ufihbyawa1 Bulus nan Timoti arere Ugomo

Asere Yeso, uhana ande sa a inkowe anyimo Ugomo-Asere Yeso sa waraa u Filibi, nigo nan ana katumakadenge me. 2 Caa uronta Ugomo -Asere ucukuno nigo nan haru. 3 Inwuza iriba irom vat uganiya sa maringin shi. 4 Ko ya uganiya sa in zinbiringira barki shime, in wuza any-imo iriba irom ini. In wuza iriba iromvat uganiya sa ma ringin shi. 5 Koya uganiya sa in zin biringira barkishime, in wuza anyimo iriba irom ini.In zin in iriba irom bariki upatti accesa izin unu bezizi utize ta sere dattianu wui utuba uhana kani me. 6 Mahem in na ginome, mede sa matumaka re-re anyimo ashime madi ree ajema biki umaska me uhana rono saYeso Ugomo-Asere madi ē. 7 Irezianime ikunna vat ushime barki iraairiba lin vat ushi ana tanu tum tinianyimo uronta Asere ahira utirza umnan nu karti uboo utize ta sere, wanutonno atize ta sere me. 8 Barki Aseremarusan in na ginome, unu guna innyara shi kang anyimo iriba lim unuhem Ugomo-Asere Yeso. 9 In zinin biringira bigeme, uhem ushi meucukuno ure aje urusa nan tanu tirusa abanga. 10 Inzin in biringara big-ino barki i batti tiron-roga tire-re, inzin in biringara barki i cukuno anu besa kunnan inwe azome ande adi jori arono Ugomo-Asere. 11Aginome barkiagminca shi anyimo ahanawa re-re saakemzu we ahira Ugomo-Asere Yeso,uhana uni nonzo na Asere. 12 Aname inyara iruzi, ni henu, unu gunaimum besa ya kem ya cukuno unaawa re aje atize ta sere kang. 13 Anyoanime, inyang line anyimo Ugomo-Asere ya cukuno imumu i rusa ahiramasoja mani kobbo nan anabu vat.14 Ya cukuno maroo manihenu any-imo Ugomo-Asere wa tonno kangangbarki inyang imme, wa suro amasaa

wa bezizi tize ta sere in iriba i inde.15 Ine ini aye ashime wazin in tizeta Asere anyimo ani eru nan nugur-suna ahira, aye barki katuma kare-re.16Ana tize ti ugomo-Asere barki uhemwa rusa uguna ana a inkom barki intonno atize ta Asere tini. 17 Abanname aye wazin in tize ti ugomo -Asere barki u suu uni ue nan nu zatukadura. Wanno wa bassa wazinu zitoin mi anyimo inyang im. 18 Ine ininyani? Ako uya unaa, nyani unu rusa,nyani in kadura, tize ti ugomo-Aseretini tizinu wuza me, in zin inirubairom in na gino me: Ee, indi wuuiraba irom. 19 Barki in rusa igion meidi hammi unaa u suburka. Aginoacukuno anime usuro abi ringara bishi me, wannu benki ubibe bi yesougonon-Asere. 20Azezsere imum nannu inko iriba in bassa nan inko iribainda kunna mu eh ba. Anyo anime,vat in iriba ihūu gusi kodi umaya,nan ana me in zinu inso iriba u ayenin ninonzo ni ugomo-Asere anyimoanipum num. 21 In be ugomo-Aseremakemninonzo anyimoanipumnumnyani anyimo aticukum, nyani any-imo iwono. Barki ahira am ivaiI ugomo-Asere ini, Iwono Imum Iuhana aje ini. 22 Abanna me vat iniihungo uzina ume. 23 In inso iribauguna in ceki abann ame in cukunonan ugomo-Asere, igino Itekum inuiraa! 24 Vat ina agino ti cukum tumanyimo anipum izi gbas ini barkishime. 25Barki in sa rusa inna ginomemā kuri marusa indi vengize, in re ajein ti cukum nan shi barki are aje ashime, nan aburu irom ashi me, anyimoakadura. 26 Anyo anime, utira ubigiribi shi me anyimo ugomo-Asere yesoudi re aje barki uze um ahira ashime. 27 Hakanin ini mum be iwuzagasi imum be sa ugomo-Asere yesoma nyara, wuzan ni ani me barki inma aye in iri shi, anyimo Ibibe bire-re bi inde. In kuri nyara in kunnanun gura itira apum nigo me barkiuhemukadura ka gino katize ta Asere.28 Kati ikunna biyyau bi ire imu ahira

Ufihbyawa Bikoro bi Tuba:29 197 Ufihbyawa Bikoro bu Kure:30ande. Wazi anu ishina ishimewazi nuwuzame ire imum ini sa idi huze uce.29 Abanna shi me ire imum ini iburaushi me, aginome usuro ahira Asereani. 30Ayenne awuza shi imum ire-rebarki ugomo-Asere, azo uguna uhemunuugomo-Asere uzi cas ba, wanu saauzito barki meme.

Bikoro bu Kure1 Inki ire imum itonno anyimo

Ugomo-Asere. inki ure imum ubenkiusuro uhemumeme. inki uronto acceanyimo abibe bire-re urani, inki nannu nuki iriba ubenka. 2 Igminca iribairom im barki icukuno unu bassa timum mu ani me, icukuno unu hem uinde, izin tanu anyimo abibe bire-rebi inde me, icukuno unu baasa imuminde me. 3 Kati iwuzi imum amyimounyara acce nyani uyeze acce. anyoanime anyimo iriba ubenki kondaavi ma hiri aye wa teki me. 4 Katikonde avi mahiri imum be sa iraaje ame ani cas, abanna mahaki mahiri imum be sa izi aye. 5 Bassaunaa be sa uraa anyimoUgomo AsereYeso. 6 De be sa ma cukuno anyimoAsere, daki ma ira ticukum timemenan Asere azome imum be sa madiinta ini ba. 7 Anyo anime, ma vetenicce ni meme, mā ziki nicce nu-meme gusi urere, ma eh anynimoanipum na nabu, a kem me gusi un-uba. 8 Ma tuzo nicce nimeme, mātarsa uhana iwono, iwono ugankirkaukunti. 9 Barki anime Asereateki unuyeze ume, mā nyame niza nige besa ni teki kon di niya niza. 10 Barkianyimo aniza Yeso kondi aya arungati tunguno, arung be a raa anyimoazezsere nan nu nee nan na adi-izi unee. 11 Koya nilem nidi bukiuguna Yeso Ugomo-Asere Asere ani,uhana ahira ani nonzo na Asere acco.12 Barki ande sa ma hem in we, gusiutarsa izin ko uya uwui azo uguna inkiinrani ini ba, sa azi aname sa inzoni,wuzani katuma kubura in biyaau nannu utasa umaye. 13 Abanna Ugomo-Asere mani katuma anyimo ashi mewuzan ni inriba uguna Ugomo-Asere

madi hem ini. 14 Wazan vat imumsaarki urezi utize nyani matara ba.Barki icukuno anu uzatu ujoro ikuriicukuno ana kadura, ahana Asere anuzatu umadini. 15 wazan ani me barkiisuromasaa gusimasasa anyimo uneeugeme, ati amaso mage samacekiunaa nan nu cara uge sa wa cornome.16 In tani ni gburang mi vai in nikarabarki inkem unna be sa indi nonzoUgomo-Asere roni umeme, abine aniindi rusi uguna daki ina waza maga-siya ma hura ba. 17 Nyani inki azi nutinika um kasi imum be sa azinu witoUgomo-Asere nan katumu ka kaduruka shime,mawuza iriba irom,makuramawuza iriba iromnan shi vat. 18Gusianime shi me cangi wuzani iriba iromnigo nan ni. 19 Abanna me mazikairiba im uguna indi tumi timoti ahiraazo nu dadda kino ba, barki mi ma inkem utonno in ki marusa imum be sairaa anyimo. 20Abanna imzom uye sairuiba im ya aye i inde nan me ba, debe sa ma hirain niriba ineze ikadura.21 Barki wa nya ukem uwe uni azo uYesuUgomo-Asere. 22Abaname irusauturi umeme, gusi ugina sa mazinnu wuza unuyoo umeme, animani mawuzim nirere ahira atize ta asere.23 Ine ini ua wuna in inso iriba intumi azo unu daddankino ba inki maira imum be sa ihaka. 24 Abanna meciki tappi anyi mo Ugomo-Asere unuguna mi ni cce nim in eze azo unudaddagino ba. 25 Abanna in bassauguna irezi in tumi Abafarotius, meuhenu um mani uroni ukatuma, unakadura kashi me ma kuri mazi urerebarki imum be sa in nyara. 26 Sa manyara u ira ushi vat, ma meki ubassaabanga aburu kang sa azi ya kunnamawuzi nipum. 27 Kadura kani mawuzinipum ma sanzi uwono, abanna nanmi, barki kati in wu aburu abitazezsere aburu abit. 28 Barki animemawuna iriba utuma ume, barki inkiya kuri ya iranime indiwuu iriba irommi inkuri in suri anyimo ubassa utize.29 Kabani Abafaroditus vat iriba ivomanyimo Ugomo-Asere, i iri gancan wanabu gusi meme. 30 Barki katuma kuUgomo-Asere kani ka aye mamamu

Ufihbyawa Bikoro bu Taru:1 198 Ufihbyawa Bikoro bu Nazi:5uwono, ma nya nicce ni meme barkimamawuzimni rere barkimagmincakatuma ka ge be sa kazi uguna idiwuzin min.

Bikoro bu Taru1 Adumo imum buka nihenu,

wuzan iriba irom anyimo Ugomo-Asere. in kuri in nyetike shi timummu azo uguna agi tigitak tinitizi ba, timummu tidake tikarti shiire imum. 2 Wuzani seke ini wooci,wuzani seke ina ana katuma ka buru,wuzani seke ina anu uwesi ajib.3 Abanna me, haru wani agbari me,barki haru wani titugonzono ahiraa bibe bire-re ba Asere. haru wanianu tira ubigini anyimo a Yeso, tikuri tizon duru anu tonno anyimoanipum. 4 Sa azi anime, mi niccenum in turi anyimo anipum, inki uyema bassa madi tonno barki nipum,mi in teki me. 5 Agbarum roniunuye nu witi-utari, anu Israila, nannikura ni biliyenu, llyahudawa wayahudawa, abanga, tizen tini kobbomi ufarisiyawa mani 6 Uwatu u inkoiribama patti anu tarsa utize ta Asere,ahira atize tini kobbo, ma cukunounu uzatu ujoro. 7 Abanna me vattimummu tigino me ta cukunomimum ure aje ahira am, ma ziki tiniudira uni barki Ugomo-Asere. 8 Ee,abini in bassa timummu tigino udirauni barki urusa be sa inzin ahiraUgomo-Asere Yeso Ugomo-Asere um,barki memani ma wuza udira vattiron ronga, ma kurzo tini tizomeire imum barki in kem uribe ahiraUgomo-Asere. 9 Akem anyimo me,inzom in ure uhem unicce num ahiraatize tini kobbo, anyo anime, inzinnuhem ahira uhem ukadura anyimoUgomo-Asere, uhem usuro uhemukadura 10 Anyimo-Asere, uhem mesa uzi wa Asere usuro uhem ukadura.11 Barki konde nyani in biki uhiraanyimo ama cau. 12Azo ugunamamukem ti mummu ti gino me tini, nyanima mu cukuno unu udang. Abanname in zin nu sonsi unicce utarsa barkiin meki imum be sa mā mekum barki

ini. 13 Ni henu, daki magika ma mumeki ini ba. Abanna me imum indeirani sa in wuza: ma pake me inimum sa irani adumo, In zinu sonsiunicce ahira imumbe sa irani aje. 14 inzin nu inko iriba uhana urusa uginome bati in kem ukalu ure uninonzonu lita Asere amyimo Ugomo-AsereYesu. 15Vat uru ande sa tize amara, tibassa abanga unaa ugino me, in ki yabassan abanga a ire mum sas, abineami Asere madi bezi shi ire mumsas. 16 Sen ke, ahira sa tamu harma,nati canti ani me. 17 Cukuno ni anuumanza imum be sa in wuza, ni henu.Ira ni memerum ahira anu agino mesawa hakaa kasi harume sa ta cukunoimum umansa ahira ashi me. 18 Anugbardang wazin tanu - we wani anugebe sa ma buki shi abanga awe me,aname in kuri in zin nu uboo shi inmaje kasi ande sa nyari me u bakautiti Ugomo Asere me. 19 Umasirkauwe me iwono ini, Barki asere aweme aburu ani, utira igiri iweme uraaanyimo anu ehi muwe me, ubassaabanga awe me ura ti mummu tunee.20 Abanna me haru iwetere iru idiraa azesere ani, ahira me sa tizinuube unu ubura uru, Ugomo Asere.21 Madi ganirka apum aru usizikimema kurzon nini kasi nipum ugongoumeme, ugamirka in nikara nimemeahira sa ma nya vat timummu atari timeme.

Bikoro bu Nazi1Barki anime, andemahemnihenu

sa in zin nu kolimo, aburu arom nanni ere num, unaa ugene me tonnon niin nikara anyimo Ugomo - Asere. Anuhemaroni. 2 In zin nu tiraAfodiya tari,inzin nu tiraSintiki tar, icukuno anainde anyimo Ugomo - Asere. 3Ma ayemazoni, in kuri inzi nu tira ushi tari,aroni atanu ku karti Ukadura: nigoanyimo ubezizi tize ta Asere nigo nankilimas nan nu kasu aroni am, ande satiza tiweme ti raa anyimo ukarda ivai.4 Wuzan iraba irom anyimo Ugomo- Asere koya uwui. In kuri inzinuboo, wuna iriba irom. 5 Tonno vatanu wa iri utira iriba ishi me Ugomo

Ufihbyawa Bikoro bu Nazi:6 199 Ufihbyawa Bikoro bu Nazi:23- Asere maayemamamu. 6Kati ibassanan ire imum, anyo anime anyimo vatimum nan nigo in biringira, nan nutira utari, nan ni iriba irom, tonnoiriba irom ishi me icukuno unu rusaahira a Asere. 7 Iriba ilau ya Asere,U akki vat urusa abanga udi impi muriba mushi me nan nu ubassa abngaashi me anyimo Ugomo - Asere Yeso.8 Umasirka nihenu, vat imum be saizi ikadura, vat imum sa ya bari anyautinanu, vat imum be sa izi uhem,vat imum sa izi lau, vat imum be saieze unu hem, vat imum be sa iezein niza ni re-re, inki ni nonzo, wuzaubassa abanga azezsere ati mummutigino me. 9 Timummu tigino sa yamanzani ya kabani ya kunna ya iraaticukum tum, wazan timummu tig-inome. Asere unu nya ticukum tire-re madi cukuno nigo nan shi. 10 Mawuza iriba irom kang anyimoUgomo-Asere barki anameya gamirkanu intaum ahira ashi me. Ya inta me anyimoa kadura atiye ta dumo, abanna medaki ya kem umaa ubenki ba. 11 Azoagi unyara um uni ba in zinu boo anime. Barki in manza ticukum tini cenumanyimovat imumbe in rani. 12 Inrusi umaa be inde cukuno anyimounyara, in kuri in rusi unaa be sa indikem gbardang. Anyimo akoya unaaanyimo vat imum inmanza urusa uwuza be sa indi riigbardang nan nucukuno ini komo, nan nu cukuno any-imo uronta in kuri in cukuno any-imo ubura. 13 In dake in wusi imumvat ahira ameme sa mema nyinzamtize. 14 Vat ani me, ya wuza umutaacce nan mi anyimo uzito. 15 I kuriirusa, shi Afilibiyawa, unu guna utubautize ta Asere, uganiya sa ma cekiumakidoniya, daki ma iri anu tarsaAsere be wa benkum anyimo abanganyinza nan nu ukaba masi she wanicas. 16Nyani uganiya sa ma raa Utas-salonika, ya tumi unu benki ukurzoimum be sa izi em iteki kani ka-re.17Azo uguna in nyara imumbe sa achinyankum ini ba. Anyo anime in nyaraimum be sa idi en unu kinki anyimoukere ushi me. 18 Ma kaba vat ti-

mummu, in zin tini gbardang. A tiyonme. Ma kaba atari ti Abafaroditustimummu uhira ashi me. Imummuironta unyunkuno, ukaba uwito uniceuge besa Asere adi kabi. 19 Asere ammadi aminca vat timummu sa inyaraazesere timummu gbardang sa inzinira anyimo ani nonzo nu Ugomo-Asere Yeso. 20 Tonno ana me un-onzo ucukuno wa Asere nan kaccouru uhana umara unee. 21 Iso kondevi unu tarsa Asere anyimo Ugomo-Asere Yeso. 22 Vat anu uhenusa wazinigo nan mi wa iso shi. Vat anu tarsaAsere abanna me wazi nu iso ushi,anu age be sa wa raa akura kaisar cas.23 Tonno uronta Ugomo-Asere YesoAsere ucukuno nigo nan ni ibe ishime. Icukuno anime.

UkolosiyawaBikorobi Tuba:1200UkolosiyawaBikorobi Tuba:29

Ukolosiyawa1 Bulus udura uyeso vana Ugomo

Asere usuro ubasa Asere nan uhenuuru Timoti. 2 Uhana ahira an de besa wa hem nan anu henu ahuma any-imo avana Asere sa wa rani Ukolosi.Ca ubura nan ticukum timan usuroahira Asere acoo aru ucukum nan shi.3 Ti zin in napuru arum in na Asereacoo a Yeso vanaa Asere nan kondeuya uwui ti zin biringira barki shi.4 Ta kunna uhem ushi me anyimoavana Asere Yeso nan nu hem andesaazauka barki Asere. 5 Izin nu hemugeme barki u'inko iriba inka dun-dure imumme sa a inko shini asesereyamu kunna u'inko iriba ika dundurenan tize tikadura nan tize ta Asere.6 Tige sa ta aye shi. Tize ta Aseresa nyinza ahana, ti kuri ti yozo nanti uza anyimo unee uzini wuza anime datti rono me sa ya kunna uninan imanza ubura Asere akadundure.7 Agino me ani tize ta Asere kasiumanza sa ya wuzi ahira Abafaras,uroni ukatuma karu kahuma de samazin katuma kahuma ka vana Asereanyo aru. 8 Abafara maa bukin duruuhem uweme anyimo abibe. 9 Barkiuguna uhemme, datti uwui me sa taakunna ani me, daki taa ceki uwuzaushi biringira ba. Ti zin unu tirautari bati amyinca unu rusa ume meanyimo urusa nan unu tinka a bibe.10 Ti zin biringira bati i wuzi tanu mesa ta wuna Asere rep a konde uyauna sa iriba ime me idi rummi. Tizinbiringira inya ahana anyimo akondeka ya katuma kuri vi'u una rusa Asere.11 Ti zin biringira unu gunna isokinice anyimo konde uya urusa barkiubara uhana utira iriba ikang nanunata iriba. 12 Tizin biringira idi acooiriba irum nan apuru arum, de sama wuna shi ya kem ukalum any-imo uharu wanu re imum ya Asereyanu hem anyimo ama saa. 13 Maburan duru anyimo atigomo timareuma kurzon duru ti iri tigomo ti huma

ti vana ume me. 14 Ahira usam meta kem uburan, uvete ucara abanga.15UsammemanimuhenumaAsere saadake iri ba. Me mani utuba anyimoabi barabara ba Asere. 16 Barki ahiraame me ani abari vat timummemanima bari tini barki me. 17Maa rani ajeuvat uti mum, anyimo ameme ani vatti mum ta kuri ta gurna. 18 Me maninice nini pum, anu tarsa Asere memani utuba nan vana utuba anyimoani wono, barki anime mazi na hirautuba anyimo atimum vat. 19 Barkisa Asere ma wuzi puru arum ugunnavat ubari ume me ucukuno anyimoame. 20 Ma kuri ma barka konde iyaimum uhana ahira ame usuro usamme. Asere ayen ticukum turuntaahira ama yemu gankirka ume. Asereabarka vat uhana ahira ame, nani timum me ti rani asesere. 21 Barki saunu tuba shi agenu wani ahira Asere,anu eru ume amuriba nan anyimoakatuma kaburi. 22Ana me, ma barkashi ahira iwono ime me ini pum. Mawuza ani me bati ma witi shi lau,anu zatu umadini nan uzatu imum itizogo aje ame. 23 Inge yare aje anyimouhem, uturi ahira a'inde, anu zatuseserke ahira u'inko iriba ikadura nantize ta Asere sa awuzi barki kondevi sa ma rani unee. Tine tini tizi taAsere sa mi Bulus ma cukuno urere.24Ana me izin niriba irum ini jassi imbarki shi. Ani pum num ma myincikaukasu ijasi ivana Asere barki nipumnimeme nini anu tarsa Asere. 25 Barkianu tarsa Asere agino me, ma cukunourere nan unu gittak sa Asere acanumbarki wa anu umyinca ukadura kaAsere. 26 Ane ani nizunzi nikadura saa hunze tiwenan ticara gbardang. Anime apoko ande sa wa hem in me ini.27 Ahira awe me ani Asere a hem up-oko ugbardang uhunze me ni anyimoanu zatu tarsa Asere. Maa bezi vanaAsere mani anyimo ashi, ugbardangukatuma sa ka aze. 28 Me mani desa tizin unu boo me, tizin unu gbaraukonde uya unu, ti zin unu duguraukonde uya unu nigoo me nan kondeuya urusa, bati ti witi konde uya unuanyimo avana Asere gbem. 29 Barki

Ukolosiyawa Bikoro bu Kure:1 201 Ukolosiyawa Bikoro bu Taru:8nikara ni meme nan ubari ume me saurani anyimo am unee uni wa wunamizinin katuma in nu inko iriba.

Bikoro bu Kure1 In nyara irusi ijase sa ma sa barki

shi, barki an desa wa rani Ulaudikiya,nan aye gbardang sa daki wa muira muhenu mum ba. 2 Ma wuzakatuma bati muriba mu we me mukem nikara uwatu upata uwe anyimouhem uhana vat ure aje nan urusa!ukang ukadura kani hunzi na Asere,vana Asere. 3 Anyimo ani hunzi vatmuso murusa nan mu. 4 Ma bukashi ani me kati uye ma rangi shi in-tize tihunguko umuriba mushi. 5 Vatunu zina sa inzom nigoo me nan shiabibe. In zin na puru arum in iriurusa tanu tishi nan akara ashi me.6Sa yaa kabi vana ugomoAsere, tonnoni in nikara anyimo ame. 7 Cukunonin gusi abira shi anyimo ame, akuriasuu shi asesere ame, i tonno any-imo u nya uhem, kasi udundura mesa awuzi shi, awuu gbardang anyimoubezi iriba irum. 8 I wuzi seke katiuye ma rangi shi una urusa nan nuhunguko ushi ahira una utanda wanaabu, una utarsa utimum tu nee,inzo ti vana Asere ba. 9 Anyimoame me anu rusa vat ubara Asere anipum. 10 Shi, isa myinci anyimo ame.me mani aje ukonde uya ubari nantigomo. 11 Anyimo ame me ani awuzishi nigbari, inzo usandi unigbari saanabu wa wuza ba, ni ukarsa uwa unipum, ni vana Asere nini. 12 A vatishi nan me ahira uzoro. Anyimo ameme ani ahirza shi uhemwnyimo ubariAsere, de sa maa hirza me anyimoiccau. 13 Uganiya me sa ya zi mukizianyimo upilzo ushi me, anyimo uzatiuni gbari nini pum, maa canti shinigoo me nan me, ma kuri ma vetevat upilzo ushi me ni. 14 Maa visitireme tishi me sa amu zina anyertikenan unu inko utize sa wa raa ace aru,maa kari vat ma nuki asesere utitiugankirka ume me. 15Maa kari ubarinan tigomo. Ama saa maa poki tinima tarsi tini uhana ubukimure aje

ahira ugangirka ume me. 16 Barki anime, kati uye ma nya shi ayari ahiraimum yare nani imum i usa, naniahira upeu usoo, nani abanga uwuiwa sabar. 17 Timumum tigino memazu mati mum me sa ti'eze ini aje,kadundura me kane kani vana Asere.18 Kati uye ushi sa ma nyara ukaskaunice nan ninonzo ni be Asere mairi ayari ashi sa adi wu adiri ukalumushi me. Usandi unu ugino make ribeanyimo ti mum sa ma iri ma cukunounu yeze uni ce ubasa ume uni pum.19Nizi sas nan nice nani vat nipum tijiwan tihihira wa zin katuma nigoome,mazin ti'uza nan ti uza me sa Aserea nyinza. 20 Inki ya wono nigoo menan vana Asere ahira imum i unee,nyanini ya wuna izin nu wuza kasishi anu unee wani. 21 “Kati i canti,nani i donkino, nani idari?”. 22 Vattimumum ti ge me umara utini eneani ucorno ingi awuza katuma unaudungura wa anabu. 23 Ugino u'insoutize uzin uzini urusa uni pum usandiuna sa ayo nan utuzo nan unya unipum ijasi. Izo me katuma ka ge sanipum ni nyara ba.

Bikoro bu Taru1 Inge Asere a hirza shi nigome

nan vana Asere, i nyari imume sairani aseseri, aba sa vana Asere macikin atari tinanre ta Asere. 2 Bassaimumme sa irani aseseri, inzo anicenimumme sa irani adizi ba. 3 Irusashi ya wono, ibe ishime a hunzeinni nigome nan vana Asere anyimoAsere. 4 Uganiya sa vana Asere maaye desa memani ibe ishime, uganiyame shi idi ē nigome nan me anyimougongon umeme. 5 Cekini mei majesa marani unee, utarsa ahana arumanan na'e sa daki wamu wuza anya ba,madini mei maje ma zenzen, unyarauzenzen, nan nu yarara, uge sa uneuni utarsa umakiri. 6 Barki timumtiginome tini ucurnome iruba Asereu eze ace ana gbas. 7 Anyimo ati-mum tigino tini ya zi icikin sa icikianyimo tini. 8Aname ya cukuno gbasikari timum tiginome-upazaza iruba,

Ukolosiyawa Bikoro bu Taru:9 202 Ukolosiyawa Bikoro bu Nazi:16ucurnome iruba, ubasa imum ibur,tizogo nan tize tizenzen anyo ashime.9 Kati iwu acece macico ba, barkisa ya susso unu ukuzu nan katumakameme. 10 Ya kuri ya soki unu uso,de sa aka saki anyimo urusa uzinaude sa ma bari me. 11 Abinime aniuheliniyawa nan uyanhuwa maraniba. Una nigbari nan de sa daki ag-bara me ba, unure, unu zatu uyozo,nani ubasikitiye, urere nani de saabura me vana Asere memeni vat,ma kuri mara anyimo uvat. 12 Sashi wani ande sa Asere zauka ana lauanu heminmi sokini nibusi, katumakaririn, utuzo unice umeki unice naniruba ishew. 13 Wunani iruba ishewina cece, i benki acece. Ingi uyemazin nimum wanu henu iveten kasi sa ugomo Asere ma vete ku shimen. 14 Timumme sa titeki tigemevat, cukunoni unu hemuge sa une uniumasirka vat. 15 Cekini ticukunumtiman ti vana Asere ticukunno amurubamu shime, barki tigeno ticukum-timan me tini atiti shi anyimo anipum ni'inde. Wunani iruba irum.16 Cekini tize ti vana Asere ticukunoanyimo ashi kang. Vat unu rusa,i dungari, ikuri gbari acece inaren,ire nan nire ini nonzoibibe. Izinnuwuza nigome ini ruba irum anyimoatize ta Asere. 17 Vat imumme saidi wuzi anyimo atize nani katumaiwuzi anyimo aniza nu ugomo AsereYeso. Iwuzi iruba irum ina Asere acuahira ame. 18 Anee tarsani anu rumaushime menmerum anyimo ugomoAesre. 19Ahana aruma hemni ina neeashime, kati ipatilka we ba. 20 Ahanatarsani aka co ushime anyimo a kondinyani, barki anime arumuza ugomoAsere iruba. 21 Shi aka co kati ijutikiahana ashime ba barki kati wa kunnabiyau. 22 Arere tarsani an sakuraashime anipum anyimo akondi iyaimum, sarki unyara uniza nan nyarauruma anu muruba, senke ini rubainde. Kunna biyau bu ugomo Asere.23 Vat imumme sa iwuza, wuzani ka-tuma ahira iruba barki ugomo Asere,inzo barki unu ba. 24 Irusa uguna idikabi ukalum ukatuma ahira ugomo

Asere. Barki ugomoAsere, avna Aseremani itarsa me. 25De sa daki ma wuzairuba ubenki ba madi kabi ukalumiruba uzatu ubenki, usu unuce.

Bikoro bu Nazi1 Shi an sakura nyani arere ashime

imumme sa ya wuna iririn. Rusanishime izin sakura aseseri. 2 Reniaji unu suki ace uwuza ubi ringara.Icukuno unu rusa anyimo abiringaranan iruba irum. 3 Wunani biringaranigome barki geru bati Asere apokianatukum barki tizeta Asere, abukinihunzi nikadura ka vana Asere.4 Wuzani biringara bati irusa ubakame rep, ka si yanda be sa irizi inbuki.5Wuzani tanu unu rusa ande sa waraamatara, iwuzi katuma unu ganiya.6 Kondi uya uwui ca tize tishimeticukuno tihuma, ca ticukuno unurunta ukunna bati irusi ukabirkaukonde vi. 7 Abanga atimmumesa ira anyimo, tikikus madi bukishi tini. Uhenu una kadure uroniumyara um mani anyimo ugomoAsere. 8Ma tuma me ahira ashi barkiaginome, bati irusi imumme sa tiranianyimo, bati makinki tize tishimenikara. 9 Ma tumime nigome nanonisimus una kadure nan unu hemuhanu, de sa mara anyimo ashi. Wadibuki vat imumme sa awuzi abame.10 Aristakus, uroni nni rere num,mazin unu iso ushi nanMarkus uhenuu Barnabas (Desa usuru umeme uniyakem u inko utizen ingi ma ayeikabi me). 11 Nan Yeso desa atisa meYustus we wani cas arani akatumakam cukuno tuninza utize ahira am.12 Abataras ma iso shi. Me unu indeanyimo ashi mani urere uvana AsereYeso mani, kondi uya uwui ma wuzashi biringara nan katuma, bati i tonnuvat nan gbem anyimo Asere. 13 Sainturi amaru ame barki sa ma inkiiruba akatuma barki shi, barki ande sawa rani ulawudikiya, nan uhiratalis.14 Luka ulikita uhem nan dimas wazinunu iso ushi. 15 Isoni anu hanu sawara ulawudikiya nan unimta nananu tarsa Asere sa wara anyimo akuraameme. 16 Uganiya sa abasa kadure

Ukolosiyawa Bikoro bu Nazi:17 203 Ukolosiyawa Bikoro bu Nazi:18kinyerte kageme atii ashi, akuri abasaanyimo anu tarsa Asere ulawudikiya,irusi ya kuri ya basa inyertemeulawudikiya. 17 Ibuki Arkibas ''mainki iruba akatuma ka ugomoAsere sama kaba, bati umyinca kani.'' 18Ni isinigeme intari tum tini Bulus ringiniutirza um. Icukuno ahuma.

UtassalonikawaUtubaBikorobi Tuba:1204UtassalonikawaUtubaBikorobuKure:16

Utassalonikawa Utuba1 Kadura usuro ahira a Bulus,

Silas, nanTimoti, uhana ahira anutarsa Asere Utasalonikawa anyimo augomoAsere acoo nanYeso vana umeme. Caa masaa nan iriba irum idiiishi me. 2 Ti zini iriba irum kodeuya uyui ahira Ugomo Asere barkivat ushi, anyimo abiringira biru. 3 Tiringizi in katuma ka riri kashi meaje Ugomo Asere acoo, sarki umarsa,katuma ku nyara unihenu, muribamu sheu, barki uhana anaje anyimo aYeso vanaa Ugomo Asere . 4 Ti rusaharu andesa wa raani anyimo iribai Ugomo Asere wani, ma zauka shi.5Barki tize ti UgomoAsere taa e usuroanikira nibibe biriri nan uhem uni. Ikuri usuro usasana wa anu sa taa zianyimo ashi me. 6 Ya cukuno anumanza uru nan Ugomo Asere, gusiuzina me sa ya kabi tize ti UgomoAsere me, anyimo ijasi nan iriba irumanyimo bibe biriri bi Ugomo Asere.7 Barki ani me, ya cukuno anu u'insoaje, daki Umakidoniya nan Ukaya casba. 8Usuro ushi me uni tize ti UgomoAseretaa samirka, daki Umakidoniyanan Ukaya cas ba. Uwito ace ashi meanyimo atize ta Asere ta hana piit.9We ina ce awe me waa bezi usasanairiba iru anyimo ashi me. wa bukiuzina uwito ace ashi me ahira UgomoAsere, ya ceki utarsa umakiri barkiitarsi Ugomo Asere. 10 Wa buka izinnu ube uze uvanaa Asere Yeso samadi ze usuro asessere, de be sa maahiri usuro iwono ka'inde, de be samaanyan duru nikara usuro anyimo iribaiburi i ugomo Asere.

Bikoro bu Kure1 Shi ina ce ashi me irusa nin ni-

henu, u'aye uru ahira ashi daki uhemuni uzi ba. 2 Isa rusa uganiya sa waaki ta si nirere nan imum imu'i Ufilipi.Taa wuzi iriba ihu anyimo UgomoAsere ti buu shi tize ti Ugomo Asere.3Barki ugbarikame sa ti zin shi ni uda

zo me in ure ucama ba, nani imumiburi, nani macico ba. 4 Ya cukunoUgomo Asere mani maa zaukan durubarki uboo utize ti me me, haru beti boo tini, daki bati ti rumi anabumuriba, bati ti rumi Ugomo Aseremani iriba. Me mani ma rusa uzinaumuriba muru. 5 Irusa nin daki tamuwuza shi urunta anyo nani ulindaru,ugomoAseremasa rusa anime. 6Tidakuri ti nyari ninonzo anu ba, naniahira ashime, nani ahira ukasu anabuba, dagi ti nyara, tida wuza katu in-nikara niru sa ti zini na adura Asere.7 Ani me ta tuzo ace aru anyimo ashime gusi a'ino sa make ma ribisa ahnaameme. 8 Ana me ta hem inshi, takunna urunta uni goo nan shi, dakiuboo utize ti Ugomo Asere cas ba,nan ticukum tiru. Ya cukunon duruamuriba. 9 Ringi nin nihenu, katumakaru nan ijasi iru niye nan uwui, taawuzi ani me indagi ti nya shi ucirauni ba. Uganiya ugino me, taa buushi tize ti Ugomo Asere. 10 Shi anukurzo utize tim wani nan Asere, ulau,imum uzatu uboo, ta wuzi ticukumtiriri. 11 Isa rusa nin utarsa sa taatarsin inshi gusa sa matarsan in nahanaa ameme. 12 Taa tiri shi tariunuguna itonno in nikara, unu gunai wuzi tanu unaa sa Ugomo Aseremadi kunna urunta sa maa titi shianyimo atigomo ti meme. 13Barki anime ti bezizi iriba irum ahira ugomoAsere sarki umarsa. Uganiya sa yakabi tize ti ugomo Asere ahira aru,kabi tini tida zo me gusi tize ti un-ubu ba. Yaa kabi tini barki kadurekani. Tize tige me ta rani anyimoakatuma, anyimo ashim me sa yahem. 14 Shi nihenu, ya cukuno anuumanza anu tarsa Asere sa wa raaniUjudiya anyimo a Yeso. Shi cangiya si nirere atari ta anu amanyagamashi me, gusi wa kunna atari timayahudawa. 15 Mayahudawa wani wahu Yeso vanaa ugomo Asere na anuukurzuzo utize ta Asere. Mayahu-dawa wani waa gidi duru. Wa cariUgomo Asere iriba, wa wuzi ishinanan anabu. 16Waa kartin duru ti buu

UtassalonikawaUtubaBikorobuKure:17205UtassalonikawaUtubaBikorobuNazi:11anu zatu urusa Asere tize ta Asere batiwa kem ubura. Waa cukuno uwuzautimumum ti madini. Wadi ribe any-imo ucurno me iriba ya Asere umarame. 17 Nihenu, taa harzina nan shiuganiya cingili, anyimo ani pum dakianyimo iriba ba. Taa inki iriba ugunatidi iri muhenumushime kang. 18Taanyari ti kuri ti e ahira ashi me, mi nanBulus, unu ugino me be maa kartinduru. 19 Nyanini nikara niriba barkiuhana aje aru, nan iriba irum, nanini'ere niti gomo tiwetere aje UgomoAsere uganiya sa ma aye? In daki shiba? 20 She wani ti kunnan in shi nananu uruma uru muriba.

Bikoro bu Taru1 Sa yā zi, tida kuri ti ri aje unu inta

imum me amuriba muru ba, ti dusati iri ya wuna uri akinin duru adumou'antakiya cas. 2 Yaa tumi Timoti,uhenu uru nan uroni ukatuma karuuboo tize ti ugomo Asere, bati ma nyashi nikara ni riba anyimo atannu tishime. 3Tawuzi anime bati kati uye ushime ma rizi barki ijasi sa ma kunna.Isa rusa ni azauka duru barki katumakageme kani. 4 Kadure me, uganiyame sa tazi nigome nan shi, taa nubuka shi unu tuba ugunno tidi si ijasi,iye ya kem duru gusi urusa ushi me.5 Barki anime, sa ya aki nikara nim,in dusa in tumi in iki abanga uturianikara ni shi me, nani unu buri unurangiza anabu, ma ranga shi, ijasi iruicukuno i hura. 6 Timoti be ma'eahira aru usuro ahira ashi me in tizetironta barki nikara ni shi me nan uhem ushi me. Ma buki duru i basanin timumum ti iriri barki haru, yazika nin uganiya unu basa uguna iirin duru, gusi haru cangi sa ti nyarati iri shi. 7 Barki anime ai henu,taa kuna ranta sa taa kunna i turi innikara vat anyimo ijasi nan unu zatuu kunna uronta ushi me. 8 Ana me tisa vengize ingi ya cukuno ni anyimotize ti ugomo Asere. 9 Uyaya ubeziuruma iriba ini tidi bezi ugomo Aserebarki shi, tizin iriba ahira Asere barkishi me? 10 Ti wuza biringara niye

nan awui bati ti kuri ti iri mu henumushi sa idi kuri i bezin duru ti hirame sa ya siziki ni anyimo u'inko iribaishi me. 11 Ca ugomo Asere na acooin nice me nan Yeso, wa barka unauru u'aye ahira ashi. 12 Shi, i kuricukuno ugomo Asere ma wu i kinki(uh) anyimo uhem in nihenu uhanaanice nanu henu, ane ani u nyara tiwuzi we. 13 Ca ugomo Asere ma nyashi nikara ni riba, barki wa cukunoanu zatu imum iburi anyimo una ulauaje ugomo Asere nan acoo, uganiyau'aye u Yeso van ugomo Asere nananu alau utarsa ume.

Bikoro bu Nazi1 Umara vat nihenu, tizini tira ushi

tari nan unu nyinza nikara anyimo aYeso, gusi kadura sa ya kabi a hiraaru, ka bezi uzinu me sa kadi numiUgomo Asere iriba, haka ni anime,bati iwuzi imum mesa iteki anime.2 Isa rusa nin kadura sa ta nyo shiuruso Yeso vana Ugomo Asere. 3 Aname uhem Ugomo Asere uni wuza ni ticukum ti huma, nan midini mu tarsaahana a'e. 4 Konde vi ushi marusiune me sa madi ziki una uriri nanulau. 5 Kati ucukuno u'ira aje ba, gusiwuza anu zatu rusa Asere sa wa wuza.6 Kati uye ushi me ma cari uhenuumeme iriba, ma wuzi uhenu umemeimum be sa ida rizi me ba, UgomoAsere unu garziza vat iti mumum,gusi uhurguko uti tui sa amu wuzanduru unu tuba. 7 Daki Ugomo Aserema titin duruuguna ti cukuno anyimoamadini, bati ti cukum ti huma. 8Desamagame ani daki ma game anu waniba, ma ga me Ugomo Asere mani,sa ma nyinza shi bibe biriri bi meme. 9Abanga uhem uni henu, daki yacukuno imum besa uguno anyertikeshi ni ba, Ugomo Asere mamu, dun-gurka shi ugunna ihem in nacece ashime. 10 Ya wuna uri, i hem vat nihenusa wa rani u Makidoniya, ti zini tireushi tari nihenu, i wuzi imum be saiteki ani me. 11 Ti zini unu tira ashitari i rusi ticukum ti tik, konde vi mainki iriba imum me sa ira aje ame, ikuri i wuza katuma in tari tishi me,

UtassalonikawaUtubaBikorobuNazi:12206UtassalonikawaUtubaBikorobuCibi:28gusi udungurka me sa ta dungurkashi. 12 Bati i wuzi tannu ti riri ajeande sa wa da tarsa me Asere ba, katii kuri i tafina ahira a aye ba. 13 Tidanyara shi nihenu, icukuno in na puruabiit ahira ande sawazinmoro gusi ande be sa wa da inso me iriba uhanaaje ba. 14 Inki ta hem Yeso maa wi,ma kuri ma hiri, barki Yeso, UgomoAsere madi hirza ande sa wa zin moronigoo nan Yeso. 15 A aname, ta bukishi anyimo atize ti Ugomo Asere, ande be sa wa vengize wada agiza haruan de sa ti vengize tida agizan duru andesa wazin moro, roro u'aye UgomoAsere. 16 Asere ini ce ni meme maditu anyimo unee usuro aseser, madi eunu hunu udandang, in ni myirang nibibe bikadura kadandang, madi hureni hureniUgomoAsere, ande besawawijo anyimo una waAsere wadi tubiuhira. 17Haru sa tiku vengize sa acekiwe in nadumo wadu ku mutuna nanwe atiwiri nan Ugomo Asere aseser,tidi cukuno nigoo nan Ugomo Aseresarki umara. 18 Barki ani me, bezizini nehenu tize tize ti nasa umuriba tigeme.

Bikoro bu Cibi1 Ana me abanga uganiya, nihenu,

daki ya cukuno se a nyertike shini vat ba. 2 Isa rusa ni vat, uwuiugomo Asere u eze gusi ukari in niye.3Uganiya sa anu wadi gu tizin, ''iribairom nan ti cukum ti huma'' abini meiwono idi tu we. Idi zi pazaza gusi uneahira uyo. Wada suburka me ba. 4 Shinihenu, ida zo me shi anyimo amariuba, uguna uwui me udi mukurka shigusi ukari. 5 Vat ushi ahana amasawani nan ahana uwui. Tida zon duruahana ani ye, nani amariu ba. 6Kati tiwuzi moro gusi ukasu wa anu ba, ca ticukuno unu hira ahira nan unu inkoiriba ahira a'indw. 7An desa wa wuzamoro wa wuza in niye nini, andesaubere uhuza, uhuza in niye nini. 8 Saya cukuno haru anu uwui wani, yacukuno duru ti inki iriba ahira a'inde,ti inki iriba nan hem ucukuno gusiimum i kurzo uru, ti inso iriba ti kem

ubura anyimo ugomo Asere. 9 Dakiugomo Asere māa inki uguna ti iriizenzen imeme ba, bati ti kem uburauni usuro uYeso vana Asere. 10 Memani māa wi barki haru, bati naniti hira ahira nani ti zin moro, ti dicukuno nigoo me nan me. 11 Barkianime, i nya acece nikara niriba, inbenki acece, gusi imum sa isa zinanu wuza me. 12 Ti zinu tira ushitari nya ni andesa wa zin katumaanyimo ashime ti nanu, wa kuri wadungura shi anyimo ugomo Asere.13 Ta gunna shi canti ni we memeruanyimouhem, barki katumakaweme,cukuno ni ahuma acece ashi. 14 Tizini utira ushi tari, nihenu; gbarikani anu zatu ace, benki ni anu zatuakara, cukunoni riba ishewacece ashivat. 15 Kati i garza imum buri iniimum iburi, ca icukuno i wuzi aceceimum i huma. 16 Wuza ni iriba irumkonumaya. 17Wuza ni biringara sarkiumarsa. 18 Bezi ni iriba irom ahiraatimum vat. Imum sa ugomo Aserema nyara anyimo vana umeme Yesouru. 19Kati i hunze tize ti bibe ta sere.20Kati i uzi u'inko ababga. 21Mansa nivat timumum. Inta ni imumbesa irizi.22 Wuna ni pit ahira atimumum tiburi. 23Ca ugomo Asere ulau ma kuroicukuno lau, ca bibe bi shi, wan uven-gize, nan nipum a inta we memerusarki imum iburi barki u aye Yesovana ugomo Asere. 24 Desa ma tisashi ugino me, unu iriba ishew mani,de besa madi wuzi anime. 25 Nihenu,wuza ni haru biringara cangi. 26 Iso ninihenu vat in nu gbindirko uriri ubibebi lau. 27Ma pata shi nan Asere basani unyettike ugeme aje ani henu vat.28 Timumum tiriri acoo aru ugomoAsere ti cukuno nan shi.

UtassalonikawaUkreBikorobi Tuba:1207UtassalonikawaUkreBikorobuKure:16

Utassalonikawa Ukre1 Usuro u Bulus, Silas nan Timoti

uhana anu tarsa Asere u Tasolonikaanyimo Ugomo Asere acoo aru Yeso.2 Ca ubura nan iriba irum ya Asereicukuno anyimo ashi me. 3 Ya wunauri ti bezi UgomoAsere aru iriba irumiru konde uya uwui, imum sa ya wunauri uni ni henu, barki nikara nishime ni kingizi kang, uhem ace uriaje. 4 Ti boo tize ti wetere barki shiahira anu tarsa Asere, ti boo abangausheu ushi nan nikara nishi anyimouna upolzino ushi me, ti boo abangaati mumum ti buri me sa yi ri nikarani tini. 5 Igeme ya bezi uzinz Asere anikira ususo ukadudura, umara me adiringin shi anyimo ati gomo ta Aseresa ya si ijasi barki ini. 6Ugomo Aserema ira ya wuna uri ma garza imumiburi ahira andesa wa wuza shi imumiburi. 7 Nan uvenke ahira ashi sa yaribe ijasi nan haru, madi wuzi imumigeme uganiya u aye u Yeso vanaUgomo Asere usuro asesere nan ibeikadura wani kara ni meme. 8Anyimoanilem ni ura madi garza anice nanusa wa ga me ukunna utize ta Aserenan Yeso. 9 Wadi si upazaza anyimoijasi sarki umarsa a hira Ugomo Aserebarki nikara ni meme. 10 Madi wuziimum igeme inki ma aye roni iginome anu me sa wazi amam wadi nyame ninonzo, anu tarsa umeme wadikuri wa kunna biyau a hira andesawa hem, imum i buka uru ahira ashiine ini uhem. 11 Barki ani me, ti zinbiringira sarki umarsa barki shi tizinbiringira bati Ugomo Asere ma ringiin shi, unu tita ushime, tizinbiringarabati ma myinca unu ara iriba iririnan katuman kani kara. 12 Tizin inbiringara, barki shi me, barki uhemUgomo Asere aru Yeso.

Bikoro bu Kure1 abanga u'aye yvana ugomo Asere

aru Yeso tidi arumo ticukuno nigomenanme. Ti tira shi tari nihem. 2 i wuzi

dibe-dibe ukunna u biya iriba ishi,nani barki bibe, nani barki kadura,nani barki unyettike sa ta tu burkoshi ni, agi uwui ugomo Asere wa nuaye. 3 uye ma rangizi shi a ure unaba. Uwui ugino me uda uye me ba,se urizo unu ugbas ugino me wa aye,nan unu zutu kunna utize ti gino measuso me amasaa. 4mani unu uge mesa gasime kadure, nan nu yeze ubigiribimeme unu gasi me imum i ugomoAsere. Barki anime ma ciki anyimoahira u ciki ugomo Asere, ma insonice nimeme rep nan ugomo Asere.5 perke nin uganiya sa mazi nigomenan shi, ma buki shi timumum tigeme? 6 rusa nin imum besa i kartizime u'aye ma nyara ma e uganiya sawa wuna. 7 mu zatu ukunna uginowa nu tuba katuma, uye mani makartizi me ana me se ceki nibaba.8 me anu zatu ukunna (ugbas) aduku suso we, ande be sa Yeso vanaAsere madi hu we in bivai ba nyoameme. Ugomo Asere madi kruzo ireimu unu aye umeme. 9 gbas uginome madi e in timumum ti nun uburiuginome, madi bezi timum ti ma cico.10mahungukomuribananuzatu alau.Ti mumum ti geme ti di cukuno sawa zini ucorzuno, barki daki wā kabiuhem ukadundure ba bati wa kemubura. 11 anime, ugomo Asere madituburko we uzatu urusa bati wa hemin tize ti macico. 12 me une uni,adi kurzo konde vi imum me sa mawuzi, an de be sa wa game kadurewa zauka ukunna urunta uwuza uti-mum ti buri. 13 in anime ti nyinzaugomo Asere iriba irum iru, barki shi,ugomoAseremahem in shi, ma zaukaya cukuno bisana bi utuba, ya kemubura nan ukpico ubibe biriri ya kuriya kaba ka dundure. 14 Asere maatiti shi usuro uka dura karu sa manya duru bati ikem ninonzo ni Yesovana ugomo Asere. 15 anime nihenu,tonnno nin nikara, kuri i inta nin tizeta Asere me sa taa dunguri shi, nanianyimo uboo in na nyo nani unyettikeutakarda. 16cukuno Yeso vana ugomoAsere wan ugomo Asere desa ma hem

UtassalonikawaUkreBikorobuKure:17208UtassalonikawaUkreBikorobuTaru:18in haru, ma kuri ma nyan duru iribaishew, nan unya uru u'inso iriba iriribarki iriba neze imeme. 17nya shi natimuriba, makuri ma nya shi nikara nimuriba ahira uwuza katuma ka huma.

Bikoro bu Taru1menihenu,wuzani harubiringara

bati tize ti ugomo Asere ti di ribekonde aya hira dibe-be ti kem ukabagusi sa ta kem ukaba ahira ashi me.2 nin biringara bati ugomo Asere mahari duru ini anu aburi, barki daki vatwani wani wa zin in nikara ni riba ba.3 Asere myinca u'inko utize tini, desamadi nuki shi makuri ma tarsin inahira unu uburi uginome. 4 hem unuugomo asre barki shime, unu gunnaidi ri aje unu wuza uti mumum mesa ta dungurka ahira atini. 5 ugomoAsere ma tarsin umuriba mushi meuhana uhem ugomo Asere nikara niiriba i Yeso. 6 Ana me ti zin unuguna ushi ne henu, anyimo aniza nivana Asere Yeso, suro ni ushani vatuhenu sa ma ciki hem, ugbara sa magame utarsa udungura me sa ta nyashi. 7 isa rusani ya wuna uri i (manza)ahira aru. Daki ta wuzi ti cukunoahira ashi gusi andesa daki wa kemudungurka ba. 8 taa ri imum yare iuye sarki ubee me ba. Barki ani metaa wuzi katuma niye nan uwui, taasi ijasi i katuma, barki kati ti cukunouye ucira. 9 wuzi anime, ida zo metida zon duru in nikara ni tigomo tiniba, ta wuzi ani bati i manza ahira aruani. 10 sa ta zin nigo me nan shi, tabezi shi uguna, ''vat desa ma gamekatuma kati a nya me imum yare ba.''11 kunna aye ashi me agbara wani,wada wuza me ire imum ba, anu atinyo ti cas. 12 me usasana anu aginome tizin unu gamirka uwe tize any-imo nize ni Yeso vana Asere, ugunawa wuzi katuma tik bati wa ri ahirauwuza imum yare iwe. 13 ni henu,kati i uzi ni ahira uwuza imum humaba. 14 uye ma game ukunna utizeme sa wuzi anyimo unyettike ugeme,rusa ni me, kati i wuzi ti cukum nanme ba, bati ma kunna mu'i. 15 kurzo

gusi uroni u'eru ashi ba, kurzo ni meuhenu ushi. 16 Ca ugomo Asere iribaishew innice nimememanya shi iribaishew konde uya ca ugomo Asere mabenki shi vat. 17 Ni'isi nim na zigeneme, mi Bulus, in tari tum, sa ma wunatari vat unyettike me. Ana me aniunyettike un uzi. 18 Ca iriba iribaishew i ugomo Asere icukuno anyimoashi me vat.

Timoti Utuba Bikoro bi Tuba:1 209 Timoti Utuba Bikoro bu Kure:7

Timoti Utuba1 Bulus, una a kadura ku Ugomo

Asere Yeso usuro uwuna Asere unuubura uru, nan nu Ugomo Asere Yesounu uge sa tibe. 2Uhana ahira Timoti,vana um ukadura uhem, ubura naniriba ishew usuro Asere nan UgomoAsere Yeso Ugomo Asere aru. 3 Kasiimumsa mabuka we uwu, sa indusauhana makidoniya agi, uda tonno uAfisa uwuu aye kati wa wuzi ure ubezisas. 4 Kati wa cari uganiya ahirakunna ire itente wana bassa uzatuubinani. Agino a ezen in matara, unuguna ubenki ukatuma ka Asere, ahiraunya umu cee. 5 Nicce ni tize tinikobbi uhemuni usuro iriba ilau, wanuinko iriba ishew, nan urusa ukadura.6 Aye waciki una uwemi, wa gamirkauhana atize tihura. 7 Wa nyara wacukuno anu bezizi utize tini kobbiabanna me daki wa rusi imumbe sawazin nu boo me nyani inrum mesa tonnon. 8 Abanna me tirusa tizetini kobbi ti rezi inki awuza tini unaure-re. 9 Tikuri tirusa agino me, tizetini kobbi barki daki una kadura maniba, abanna barki anu uzatu ukabsau inko utize, amabu anu nyarsi metize, nan anu zattu utarsa Asere, nanana madini, nan anu zata Asere, nananu cori utize. An nya tize tini kobbibarki aru uhuza akaco nan ka ino nananu huza anu. 10 Barki anu tarsaaneh nan ana nya vana uruma nanvana uruma, barki anu ucuzuzo anuwahaa we ani rere, barki ana mocoonan anu uboo imumbesa daki iraa ba,nan vat imum besa izin in nieru nannimum be sa izi ikadura. 11 Igemeine ini unonziko tize ta sere Aserekani unya anyo are-re, age sa anyamucanti. 12 Inzin ni iriba irom inuUomo Asere Yeso Ugomo uru, de sama wum iruba ihuu, abanna mak-abum unu ure-re, ma wum anyimoakaduma ka meme. 13 Mi mazi unucoro utize mani, unu patti nan unuwuza tiron ronga ti buru. 14 Abannavat anime amuzin ubura barki ma inanyimo utame, wanu uzatu ukadura.

Abanna me uronta wa Ugomo Aserekpankom nan u hem ukadura, wunuhem Ugomo Asere Yeso. 15 Tizetisere tu kaba tini, tabari kondeavi makabi, unu guna Ugomo AsereYeso maribe unee barki ma buri anamadini, anyimo aweme mimani in-teki unu corno me. 16 Barki anemakem ubura barki ahira am unutuba, abezi iriba i neze i Yeso UgomoAsere. Ma wuu igmo imum bati incukuno imumu ubatta ahira ande sawa kabi kadura uhana uvenke uzatuumaraa. 17 Aname, ugomo unee ussomayenne, unu uzatu uwono, in hunzi,Asere mameni unu udang ninonzonicukuno nan uhana umaraa uneevat-vat. IcukunoAnime. 18 Inzinu nyauwe u inko utize, vana um, Timoti, inzin nu wuza anime barki imum be saamu wuza ina dumo azesere awe me,barki uribe ani kono nirere. 19 Wuzaimum agino barki u cukuno umu hemin kadura unu iraa ure-re. Are anuwa nyarime ukunna uhem in kaduraka we. 20 Gusi an Himinayus nanIskanderi ande sa ma wito we atari tinu uburu bati ma hungukowe titoi ahira corso utize.

Bikoro bu Kure1 Barki ani me imum in tuba

iyenne, in zin ni kuri wuzan nikurinan biringara, nan nu wuza ubiringara barki anabu vat, wanu nyagodiya awuzi anime barki vat anabu.2 Barki agomo wanu vat hana anatigomo, barki wuzi ticukum turontanan ticukum tu nee mang anyimo aticukum ta Asere nan ugongo. 3 Aginome irezi nan nu kaba ahira Asereunu bura uru. 4 Ma ma nyara vatanabu wakem ubura, wa haa urusaukadura. 5 Barki Asere a inde ani,desa maraa atime unu inde mani,atii Asere nan unubu, unu uginomeUgomo Asere Yeso mani. 6 Ma nyanicce nimeme barki ma buri kondevi,barki ubuka utize uganiya me rep.7 Barki agino imum me, awu mi niccenimum in cukuno una kadura, kadurakani imbo, azo moco mani ba, mi unubeze utize ahira ande sa watame tize

Timoti Utuba Bikoro bu Kure:8 210 Timoti Utuba Bikoro bu Nazi:4ta Asere anyimo kadura nan unu gog-goni. 8 Barki anime, in nyara ahanaaruma sa waraa konde aba wawuzibiringara, wakuri wa yeze tari ti lauazesere daki nigo nan ni iriba iburunan ma tara ba. 9 Ane ani, in nyaraanewa soki tirunga be sa tawuna, nannu uzo nu uzo be sa wa wuna uree inumeki, kati wa cukuno anu pizo accenan na azumo awal-wal nan na bal-bal nan tironga ti kirfi. 10 In nyarawa soki tironga be ta wuna ane be sawa raa anyima anipum na sere ahirauwusa ti hara tire-re. 11 Uneti mamanza anyimo utuzo unicce anyimoimum vat. 12 Daki ma nya ugunavana e ma bezi nyani ma bezi ubariazesere avana urumaba, abanna macukuno unu utuzo unicce. 13 Adamumani tubi ubara ume, adi ku barkaHauwa'u. 14 Daki Adamu mani arangime ba, abanna vanu e mani aragi meanyimo ucara abanga. 15 Vat anime,madi kem ubura ahira uyoozo ahanainki ware aje anyimo uhem ukadura,nan nu hemnan nu lau nan inko iriba.

Bikoro bu Taru1 Tize tigeme ane ani tizi. inki

uye mazi nu ukolimo ma cukuno un-aje udenge Asere mazin nu ukolimoukatuma ka re-re. 2 Barki anime, yacukuno gbas una je macukuno imumuzatu uboo. macukuno unu uneinde, ma cukuno unu meki unicce,unu iriba ishew, unu kabsa utize unukabsa agyanu, ma cukuno unu beziutize. 3 Kati ma cukuno unu sisaubere, una matara, ahira agino macukuno unu naza iruba, unu hemina anu, daki unu nyara ikirfi ba.4 Ma cukuno tarsa ina kura amemememerum, ahana ameme wa cukunoanu wuza ume imum ire-re nan utinanu. 5 Abanna inki daki unumarusa utarsa ina kura ameme ba,aneni madi rusi ucenti akura Asere?6 Daki ya wuna macukuno gusi unuusso ukaba utize ta sereba, barki katimabo unu vangizi unicce, kati ma-rizi anyimo usanda uweki utize tigesa weki unu uburu ugino me. 7 Macukuno unu iriba ire-re ahira ande

sa wa tawe tize ta Asere, barki katimariba anyimo amu ē nyani ribe anibarda unu uburu. 8 Ane ani ma Diki-noni wa cukuno anu abenki, azo anatize kani kareba, daki ya wuna urewa cukuno anu siza ubere banyani wacukuno unu inta pash. 9 Wa cukunoanu intamasaamakadura nan nuhemukadura nan nu ubassa abanga are-re.10Memerum ini atubi ubezi uwe, abinime watubi kaduma barki ini mum ibibugum. 11 Ane ani ane wa cukunoanu tarsa ina nu, daki ya wuna ureewa cukuno ana bi bukum ba, abanname anu umeki acce nan nu urusa uinta akura anyimo akondi ya imum.12 Ya cukuno ma Dikinoni ma cukunoana ne wa inde-inde, warusi u tarsaina hana aweme nan tikura ti weme.13 Abanna me ande sa wa wuza ka-tuma ka re-re wakem utonno ure-redangas anyimouhemukatuma ka seresa karaa anyimo Ugomo Asere Yeso.14 Inzin nu nyatike wa ti mum tiginome, unu inko iriba indi e ahira awemedaki unu dadangino ba. 15 Abannainki māde, in zin nu nyetike uwenbarki urusi una be sa udi tarsi in-timum tiweme anyimo akura Asere,udenge Asere ivai, nitin nan unubenki ukadura. 16 Da matara maranimazo amu bezi u tarsa Asere aru ukadura kani kazi gbardang. “Ma bezinicce numeme anyimo anipum, bibeba suso me, ahana akadura ka sere wairi me, akiti me ahira anu zatu tarsaAsere, a hem im me anyimo unee,abine ani aziti me me uhana a zesereanyimo ani nonzo.

Bikoro bu Nazi1 Bibe bire-re ba buka a masaa

unu guna, a maso mu maska ara anuwadi ceki uhem ukadura, wa seke iniibe ika ranga, nan nu uboo utize tagbergemne. 2 Anyimo a maco nanmalem, ubassa abanga apuru ashi meadi wu niburos. 3 Wa karti anyanan nu ukabsa imare be sa Asereabari, bari wa hari unu ankwoi any-imo ande sa wa kabirka in kadura wakuri warusa kadura me. 4 Abannavat imum be sa Asere mabara irezin,

Timoti Utuba Bikoro bu Nazi:5 211 Timoti Utuba Bikoro bu Cibi:19barki vat imumbesa ta kaba ina buraarom, daki ya wuna ure ti nyare in-iba. 5 Abanna a kpico ini ahira tize taAsere nam biringara. 6 Inki wa ringinihenu men timummu udi cukunourere Ugomo Asere, barki azinu usouweme ahira tize tu u hem kuduranan bezizi utizetire-re sa wa tarsa.7 Abanna suma ubezizi utizeti tentetige sa wori an eh sa wa nyara, barkianime yomko nicce niweme anyimoutarsa Asere. 8 Barki uyomo unipumurezi cengilin, abanna uyomo unicceanyimo utarsa Asere urezi anyimo ti-mummu vat, anyimo ini utaraa utizebarki ticukum tire-re tiana me nanticukum tire-re tu aye. 9 Tize tigetu kaba tini ta bari uguna akabi tinivat. 10 Ine ini ya wuna tizin katu kang,barki tizin unu inso iriba Asere ivai,unubura vat anu, bare unu kaba ukadura. 11 Bezi anu ukuri uboo we ti-mummu tigeme. 12Kati uhemuyemaizi uhira uwe me, anyo ani, ucukunoimumu umarsa ahira anu utize ta serevat uboo utize, urizo, nan imummuire-re nan utau. 13 Uhana uganiya sainchi Ee, wuna riba unu barsa uhori,nan nu uboo utize ta sere, nan beziziutize. 14Kati uzi biranza unu aye urizouweme sa uzin uni uge sa nyawe uniahira tiro uganiya sa a cokoro urutara we tari. 15 Tarsa seke in tig-ino timummu, urusa anyimo aweme,barki are aje aweme icukuno unu rusaukade avi. 16Wuza seke in nicce niweme nan nu ubezizi utize ti weme, rejeanyimo aweme, barki anime ani udiburi nicce niwe me nan nanu ukunnauweme.

Bikoro bu Cibi1 Kati ugbarka ucokoro, nyinza me

tize gusi acco uyoouwe, nyinza inyanitize gusi anu henu. 2 Nyinza awarianeh kasi anino uwe, mabura kasianu henu uwe alau. 3 Nyinza akorotinanu, akoro akadura. 4 Abanna meukoro sa mazin in ahana nyani anuuyarang, tonno wa tubu unyimza utinanu anyimo anikura niweme, tonnowa garsa anu aweme, barki Asere makunna urinta unime. 5 Abanna okoro

ukadura samazin in sisi umme, mainko iriba imeme ahira Asere, kondiumaye ma patti nicce nimeme unuwuza uni kori nan biringara niye nannu wui. 6 Abanna, uneh unu nyarauti cukum turontamamuwono, samazini ivai. 7 Ukuri ubui tize ti mum-barki ticiku imum uzatu cara uniza.8Abanna indaki unumarusawuza anuahenu uwe iremum ige sa patti we ba,ana kura aweme sa wazi, wa nyari wekadura, imbari anu zatu u tarsa Aserenan me. 9 Ceki abati vana u eh ukorode sa dakima biki tiwe akure utarsi bauneh unu inde. 10A rusime inka tumakare-re, nyani ma mahirii a hana ameme memereni, ma ku cukuno unukabsa agenu, nyani unu kpijo uti bunatanu tarsa Asere, myini macukunoubenki ande sa apatti we, ma inkiiriba ahira ako ya katuma kare-re.11Abanna ahira akoro be sa wada unuuhira, kati soki we anyimo anigo nakoro, barki inki warizo anyimo a gmeimaje manipum mage besa mazin in-ishina nan nu Ugomo asere wa nyariwawuzi anya. 12Unuuginouniwaoroacce awe me ujoro barki vete utirzautize tu tuba. 13 Ma me we iriba ikugbara, wazi nu kese ati kura tikura,azo agi ticukuno ti kugbara tini casba,abanna wa cukuno ana bi bukum, ananyet, ana nye-nyet, wazinu ubo imumbe sa daki ya wuna ba. 14 Barki anime in nyara akoro ana hira wa wuzianya, ya yozo ahana, wa benki akura,barki kati anya unu uburu ahira ubituru uwuza imum izenze. 15 Barki ayewamu hurnewe wa tarsa unu uburu.16 Inki ure uneh unu uhem in kaduramazin ina okoro, ceki ma benki we,barki kati anya udenge wanu tarsautize ta sere ubanki akoro akadura.17 Acokoro be sa wazin intigomo tire-re wa kem unonziko uhana kare,kusi ande be sa wazin inka tumain na gogbura are-re nan nubezizi.18 Abanna u inko utize waguna, “Katiu impi kapadari anyo ugniya sa kazinnu sutuka immare,” de sa ma wuzakaduma anyame ikirfi ime. 19 Katiukabi anyari ahira ucokoro inki yaniunu ira cukuno waru hana wataru.

Timoti Utuba Bikoro bu Cibi:20 212 Timoti Utuba Bikoro bu Tasi:2020Ugbarka ana madini aje kodevi batiukasu me ukunna biyyau. 21 Mawuna we barki Asere, nan UgomoAsere Yeso, nan ana kudura ka sere saazaukawe tarsa timummu kati ugursaahira nan nu be usassas. 22Kati uwuudibe u tara uwe tari, kati uhaki any-imo amadinimauwe, inta nicce nuwemamerum. 23Kati ure aje ina sa gmei,abanna me abanna, anya anime saagmei cinglin barki apuru awemezomeahuma ba. 24 Madini ma aye maraaamasaa, wa wuza ishina anyimo uinko utize, abanna me aye wa ma-dini mawe me matarsa we. 25 Animani, kare katuma kare-re kawemeka matarsa we. Ani mani, kare ka-tuma kare-re kaweme ka raa amasaa,abanna mare mada mazo me nihunziba.

Bikoro bu Tasi1 Ceki vat ande sa wazi arere ana

nyimo ure una wa iri anka co uwemebarki wake ninonzo, wa wuzi animebarki kati wa cori tize ta Asere nannu bezizi tize. 2 Arere be sa wazinakacobe sa warusa kadura kati wa izibarki we nihenu nini, anyo anime, wawuzi we katuma unu muntu, abanname aka co me sa wazin na re maroomaka tuma ka we me anu tarsa utizeta Asere tini, anu uhem ucani, bez-izi ukuri ukuri usuzo timumu. 3 Inki ya cukuno uya mabezizi ire imumsas duki mahem unu bezizi udert ba,agino me tize ti Ugomo Asere YesoUgomo Asere, azinu bassa daki wakabirka unu bezizi ugi sa uhaza any-imo anipum ba. 4 Unu ugino meunu yezi unicce nini, makuri marusaire imum ba, anyo ani me, mazinhinguko nan matara kang ahira ag-bura, agbaran me sa a ezen in nieru, nan kagura, nan tizomo, nanbassa imum iburu. 5 Nan nuzatuuticukum tu ronta atii a nab, wa bassauguna uwuza Ugomo Asere kadumauna uni uwu ikirfi “Susso nicce niweme anyimo timummu tiginome. 6Aname utarsa Ugomo Asere nan nu inkounicce imum ire-re ini. 7 Abannamedaki ta aye ini mum unee ba ti daki

ti suri anyimo a uni in iri mumba.8 Anyo anime, ti tonno immare nantironga. 9Ande sa nya wa cukuno animam wadi rizii anyimo umassa, any-imo ani barda, wadi rizizi ati mummuti babbana in gmei maje mukunnaiwono nan koya imumsa anabu wadiribe anyimo ucorno me nan ni wono.10 Abanna me, nyara ikirfi une inikoniya ni tin ni imum izenze, are anuahira unyara ikirfi waceki kadura, wahuguko acce awe apuru abit, gbar-dang. 11 Abanna hume, una Asere,suma tinummu tigino tarsa iriba ire-re, utarsa Asere, imum ire-re, uhem,utira iriba, nan nu benki. 12 Zitoni,uzitome sa udi eshi na re aje akadura,umeki ivai izatu umara, azez sereimum igino me ini wabezi aje anugbardang nan ni mumbe sa ireze.13 Inzin nya uwe tize aje Ugomo-Asere unu gesame mani ma humzaninti mummu, nan naje Ugomo-AsereYeso, unugesa ma buki kadura ahiraBilatus una nu bunti. 14 Tarsa uinkoutize rep, imum ucana utize izoniahira ashime uye Ugomo-Asere YesoUgomo-Asere. 15 Asere madi bezi uaye umeme rep uganiya Asere, unyaanyo, ubari in sisinme, ugomo sama zin intigomo, Ugomo-Asere unatigomo. 16 Memani cas unu zatii-wono, una ticukum anyimo masaa beza ada haza me uburu mani uye madahira mani ba, nyani marusi ugunkinoumani, tinanu ta bezi ahira amemenan tigomo tizatu umara, Icukuno-Anime. 17 Buka anu imummu any-imo unee kati wa heze acce, kati wainki iriba ikirfi sa wazin imarsa, anyoanime, wa inki iriba iwe ahira Asereunuge sama nyinzan duru timummuti kadura barki ukunna uronta uru.18 Buka we wa wuzi imum ihuma wawu ikirfi ahira akatuma kare-re wa,cukuno anu nyinza me iriba ka inde.19 Abine ani wadi inka acce awemenitin ni re-re azez sere imumbe sai eze barki wa kabi uvenke unikara.20 Timoti, tonno azez sere imum mesa a nyawe, suma piit intize ti bab-bana nan matara mage sa ma coroacecce tige sa agusa ni urusa umoco.

Timoti Utuba Bikoro bu Tasi:21 213 Timoti Utuba Bikoro bu Tasi:2121Are anu wa boo tize tigino me barkianime wa sesserke u hem ukadura,ceki uronta ucukuno nigo nan huu.

Timoti Ukure Bikoro bi Tuba:1 214 Timoti Ukure Bikoro bu Kure:11

Timoti Ukure1 Bulus, una kadura ka Asere Yeso

usuro u wuna Asere, usuro u inkoutize tu vengize sa u'ra anyimoUgomo Asere Yeso. 2U hana a Timoti,vana u hem irii-ri, ubura, nan nurunta u suro Asere acoo nan Yesounu bura uru. 3 Ma wuza Asereankoi, agebe sa in nunzo ani daatiusuro a cokoro aru utuba, innu basau lau, uganiya sa in ringizin u anyimoabiriugara bum koya u maya (niyenan nuwui). 4 Uganiya sa ma ringiinnmaje mawe, in nyari u ira uwe,barki in myinca inna puru arum.5Aringum usuro uhem ukadure kawe,ugebe sawa kemutuba usuro ucokorouwe loyis nan ka ino uwe Afiniki.Mahem ma cikianyimo awe. 6 Aginoane ani binyo binumbe sanzin nuringi zi uwe agi katura unya Aseresa ara anyimo awe ige sawa kemuganiya sama tariwe taritum. 7 BarkaAsere daki anyan duru bibe bibi yauba, anno u bari nan nu hem u mekiunice. 8 Barki anime kati ukunna'muimubezi Ugomo Asere uru, me, Bulus,dee sama tirzame. Anyoguna anime, cukuno innu rusa usi jassi barkiuwuza utize ta Asere usuro ubarAsere. 9 Asere ani aburan duru atitaduru nan nu tita ulau, mawuzi iginome, da ihira abi wuza ba, anno ubarauni pum nume nan nurunta umemanyan duru ti numum a nyimoUgomo Asere Yeso u hana utubauganiya. 10AnameapokouburaAsereahira upokino unu buru uru UgomoAsere Yeso, Ugomo Asere mani naaye in nu mara i wono makuru maaye in nu bura uzatu mara sa mabezi uwuza tize. 11 Barki agino me,azaukam unatize ta Asere, akaduraa unudungara uhana anu zatu urusautize ta Asere. 12 Barki bi nyo biginome in zinnu sa i jassi ati mumumtiginome, daki makunna mu i ba,barki inrusame, desa mahem ni, manya iruba madi rusi u oro imunbe sa

witomeuhana uwui ginome. 13Orisokadura kahuma sawa kunna a hiraam, ahira unya iruba nan nu hem sa uanyimo Ugomo Yeso. 14 Imum ihumasa Asere a inkoweni, korso ini usuroubibe bilau, sa bi ciki anyimo aru.15 Hu rusa, vat anu sawa ciki u Asiyawagamirkam inna maru, anyimo anigome Fijalas maran nan Harmajalas.16 Aca Ugomo Asere mawuzi ahanaOnisifaras ubenki, barki mazin maromuwu um kadtuma, madakun memu i mu tizin tumba. 17 Ingunaanime, uganiya mara u Roma, kaduremanyarummaku kem. 18Ceki UgomoAsere muwu makem ubenki u suroa me uwui uginome, vat tina satabemkum ama nyan gama Afisa, i rusalau.

Bikoro bu Kure1 Barki iginome hu, vana um, tirza

iruba anyimo Ugomo Yeso. 2 Timumme sa wa kunna ahira am ama samanu gbardang, zikawe unya anuahuma di rusi umanza aye. 3 Tirairuba innu zito nigome nan mi, kasiunu uhuma unika ra nini nu gomoAsere Yeso. 4 Daki urru nani karanini samadi wuzi ni rere uganiyasama nyun goro ni ce nume inti mu-mum ti vengize, barki mariba un-aje ameme iruba. 5 Aneani inkiuye mazin magasiya utu ri unabi-ranza, mada kemme niere niti go-moba senke mamasirka birom zame.6 Acukuno anime una vara unumumtimo ukatuma matubi ukabisa imumsamakem. 7 Basa imumbe sama bukawe, iye Ugomo Asere madi nyaweurusa anyimo akadiyau; 8 Ringin in-Yesu ugomo Asere, usuro ubi sana biDauda, desa a hirzame iwono, Azeseretize ti rivitume. 9 Desa inzimnusauzitto yabiki ahira saatizam kasi unucarani. Aanime tize ta Asere dakiatirza tiniba. 10 barki anime matirairuba invattimumum barki sawe anukemzi ubura sa u ra anyimo UgomoAsere Yeso, unu nonzo umaravat.11 Tize tiginome kadure kani; “Inkita wono nigome nan me, tidi kuri ti

TimotiUkureBikorobuKure:12215TimotiUkureBikorobuTaru:16vengize ni gomo nan me. 12 Inki tatira iruba, tidi wuzi tigomo nigomenanme, inki tawuzamataru inme,mema madi wuzi matara in haru. 13 Inkita cukuno annu zatu kadura, me unakadure mani koya umaya umaya”.14 Ringizi we in timumum tigonome,hungu kowe titui aje Ugomo Aserekati wawuzi matara aguranme ba,barki aginome in katuma ba, barki ig-inome idi huzi anu kunname. 15Wuzaubinani uni kara nuwe barki uwutinice nuwe unakatuma ka Asere desaa inko, desa ma zome in bi nyo, bu-mui ahira am! e, desa ma dungaraniguran nikadure rep. 16 Suma anucarsa utize ni, igebe sa ike ibi ahirauzatu kunna utize ta Asere. 17 Tizetuwe tidi samirka kasi ukoni ani nanFilitus. 18 Aniginome wa wata akadure, wa buki agi anu hira iwono,wa nya are anu hem biyau. 19 Vatin anime, nitiu na Asere na cukuno,nizin nu inko uginome: “Umo Aseremarusa ande sa wuzi ame” anime,“Vat unu tisa ani za nu gomo Asereya cukuno me ma ceki uzatu kadure”.20 Akure ukem, dakki tirurunga tazumo awal-wal nan na zumo abit anicasba, aneani tirunga ti ma titi nanma nyaga, a ye barka ka tuma kanikariri, aye dakin ka tuma kariri ba.21 Inki uye ma kpico nice numemeuzatu gugun, me tirunga tika tumaka gugun, azaukame, imum ikatumabarki una kura me, makur macikinbarki katuma ka ririn. 22 Sumanimei maje miruba, unyari imum iriri,uhemin kadure, nan ti cuku kum turunta nan desawa tisa ani za nu gomoAsere amu ruba muwe. 23 24 Urere weAsere Kati ma wuzi ukara ba. Barkianimenamanati nice anuvat,mabootize me memerum nan nu Nata iriba.25A nyimo Nata unice ma bezi anu sawa nyari me. Nani Asere madi wu wabarka tanu time me urusa utize to kadundere. 26 Wada ke wa kunna yewwe ceki nibarda unu ubur, uganiya saa meki we barki usoo umeme.

Bikoro bu Taru1 Urusan in mum iginome, anyimo

tiye tu mara a wuzi uganiya sa uziuni unuzito kam. 2 Anu wadi cukunoanu uhem ina ace awe, anu zatu tarsaakacoo, anu zatu gusa ankoi, nanuzatu ulau. 3 Wadi cukuno anu zatuukunna, adesa wada hebizinawe nankonda avi ba, ana bibukum, anu zatuumikace, anu ubezi urusa anu urusaanu zatu uhem ini imumu ihuma.4 Wadi cukuno anu zatu nyara weaje anabu, anu gbas, anu vavi igiri,anu nyara ukuna urunta u aka Asere.5 Wadi cukuno in muhenu mu rusaAsere, anime wada nyara ukuna tizeta Asere ba, ganirka ni ahira anuaginome. 6 Anyimo aweme aye warani wa ribize atikura unu ranga aneuzatu ujanji, anē aginome wa my-inca in katuma ka buri, wa ceki unābarki mei maje. 7 Anē aginome wanyara urusa, wada biki we ahira urusakadureba. 8 Kasi sa Yanisu da Yan-birusu wa wuzi murso nan musa, aneani anuudungura umacicuwawuzazamurso in kadure, ane wa curno meamu riba, anu uza umyinca unu inkoiriba. 9 Wada hana pit ba, barki iba-bana iwe me idi pokino a masa a hiraakovi, kasi anu agino me. 10 Wa irahu, tarsa udungara um, nan uzina um,imum sa in nyara, nan u inko iribaum, nan utira iriba um, nan uhemum,nan ushew um. 11Unu gbardan uzitoum nan nirere num, vat imum igebesa ya kem u Antakiya na ikoniya nanulistira, ma tira iriba anyimo uzitoum, anyimo uvat imum igino, Aserea buram. 12 Vat adesa wa zin ugunawazi ti cukun tu tarsa Asere Yesowadi si ni rere. 13 Ana aburi nan anuamadini wadi curno me wadi rangiaye, we ina ce awe ma wamu sagilna.14 Hume, rē aje uni wuza imum mesa wa tinga wa kuri wa nya iriba iniriba ka inde, urusi a hira aveni watingani. 15 U rusi inguna, sa wuzivana ucin wa rusi kema kurzo we unuurusa abanga ahira ubura nan u inkoiriba anyimoYeso. 16Vatmanasi abarimani ahira Asere, mazin in katumabarki udungara, barki ugbara, barkiu barka, barki ugbangara anyimo nihuma, ma ciki barki vat katuma ka

Timoti Ukure Bikoro bu Taru:17 216 Timoti Ukure Bikoro bu Nazi:22huma. 17 Ka gino me barki unu Aserema cukunu um myinca, desa azznkzme barki katuma ka huma.

Bikoro bu Nazi1 Inzinu nyinza uginome bukame

aje ugomo Asere yeso unu bura uru,desa ma di wuzi anu vengize nan anuwijo u weki utize tini kuba, barki upokino ume nanti gomotume. 2Wuzatize tini guran. inko iruba innu ganiyanani daki innu ganiya ba. gbarika,ububuki, uhunguko ti ba, in vat usheuiruba nan nudungara. 3 U ganiya ueze ugebe sa anu udi da tonnomeudungara uni ce ba, anyo anime. wadiorso a ce awe anu dungara barki meimaje amu rubamuwe,Wadimeki ubouwe im umbe sa titui tuwe ti nyara.4Wadi gamirka titui tuwome ukun nautize tika dure, wa kure, wa kuri un-yara ukunna itenten iza tunice. 5Hu,tonno, senke ume nice anyimo imumvat, tira iruba innu zitto, u wuzi ka-tuma kuna tize ta Asere, myincikinkatuma kawe. 6 Iye a zinnu tina um,uganiya u hira um wa aye. 7 Ma wuza magasiya ma kadure, ma massirkamagasiya, ma inta unya kadure. 8 Abarkamni ere ni huma, nigesaUgomoAsere unu weki utiz tini kubu uhuma,madi nyam ro niginome. Daki mi isisiimba, anime a vat andesa wa hemuaye ume. 9 Wuza ubinani unikaranuweu e ahira amdibe. 10Barki dimasma cekum, ma hem in nu nee ugeme,madusa utasalonika, kariskis madusau Galatiya, Titus makur madusa uDalmatiya. 11 Luka mani cas mazi nanmi nyara markus aye ni gome nan mebarki mazin akatumame. 12Ma tumaTikikus uhen u Afisus. 13 Ayem innugeptu sam ceki u tarwasa ahira kar-busi in ki udi e u en me, vat nan ti litfitiginome. 14 Iskandari unu zunzomoubara umuharumatirzammalimdakicinba, ugomo Asere madi kurzomanyo a bi wuza wuza bume. 15 Hucangi wuza seke inme, barki mazinmatara innu bo aru kang. 16 Innutuba ukorso unice num, daki uye ma

impom amaruba, inguna a nime kovima sumum, inda nyara in sisi abasaiginome ace awe. 17 Anime UgomoAsere macukuno nan mi makinkumni kara, ahira memmerum, barkianu zatu urusa utize tu gomo Aserevat wakunna, Aburan anyo udaru.18 Asere adi suso usuro imumu iburu,makur maburam barki ti gomo tumeta zesere. Ninonzo na cukuno ahiraame udusa vat vavat, icukuna anime.19 U isi Briskilla, nan Akila, nan nakura a onisifurus. 20 Avastus ma cikiu korinti, ma sabi ma ceki Turufimusmatum amilitus. Wuza ubina unikaranuwe, u e a guna uhana uputuru.21 Yabulus mazin nu nya ukoni unice,ane Budis nan Linus nan Kalafidiyanan ni henu vat. 22Acu Ugomo Aseremacukuno nan shi, kini umumu iririicukuno nan hu.

Titus Bikoro bi Tuba:1 217 Titus Bikoro bu Kure:13

Titus1 Bulus urerewaAsere, uura uYeso,

barki uzauka anu inko iriba sa Asereazauka we nan urusa ukadundere sawa hem ti cukum ta Asere. 2 Naniruba ihuu u ivai uzatu ubinani saAsere mada boomoco ba, ma inki tizeunnu tuba uganiya. 3Anyimo uganiyarep ma paki tize timeme anyimo tizesa ma nyam in nyasi mazi indi wuziuni kara nan Asere unu ubura uru.4 Uhana ahira a titos, vana ukandureanyimo una wa Asere na yeso unubura uru. 5 Barki anime ma ceki weu karita barki udi bee atira ta naa sati daza sarki uma sirka uuri u nya anaaje anyimo ko niya ni pin guu ubarkaumme. 6 Unanu ma ciki lau urumauney u indei, inna hana a lau sa wa zome aburu banannu zatu uwuza imumiriri. 7 Ya cukono barki Asere mazilau. Kati ma ciki yeze u nigwirang uzatu nata unice ba. Kati mateki iribai aki ni kara nimeme ba; Kati ma siziubere ba, unu ukara, nani unu biorsoorso. 8 Innu guna nime, macukunounu kabsa anabu, uroni imum iriri.Unnu hira ko nyani, lau gu Asere,unnu canti unipum. 9Ma canti ni karatize ti iriri sa ma kabi, barki ma beziaye in tize ti iriri ma barka anu sa wazi tikara nan me. 10Anu wa rani gbar-dang sa wa nyara abanga, anyimo anuani gbara me. Tize tiwe me tizo meinice ba. Wa ranga anabu wa kuri wawu we wa hurno. 11 Yā cukuno zam aturur ywewabezi imumsa idāa rizi bain mu ih unnu cara ticukum ti tikura.12 Ure unu sa mazin jinjin uweme,magu, ''nu karita anu boo moco kouna uganya, zenzen nan i ama yairo izenzen; In ti ipuru ti zenzen.''13 Tize tigeme ti kadundure tini barkianime barkan we inni kara barki watonno in ni kara anyimo una u Yesome. 14 Kati i kunna tize ta yahudawanan itenten iweme, nan udungurkawa nabu sa wa gamirka kadundureamaru aweme. 15 anu age sa wa zi lau,vat timumu tize lau, senki anu sa wa

zi in madini nan nu zatu u kaba Asereire imum ira ni sa izo we merum ba.barki muriba mu we nan nu gamarautize me ta zin madini. 16 Andesa waboo agi wa rusa Asere senki wa gaawe Asere nyarizi ko nyani. A nyari wetanu tiriri me.

Bikoro bu Kure1 Ana me ya guna ana, nyanini

ya wuna uri nan udungura u'inkiiriba. 2 Ananu ca wa cukuno anuiriba ishew, anu bezi ace aew anu rusaugamara abanga, nan unu tonno innikara uhem anyimo iriba ihu. 3 Nananime cangi caa cukuno anu ukunnautize daki anu abibukum ba. Katiwa cukuno arere ahira ubere ba wacukuno anu udungara utimumum tihuma. 4Wa cukuno anu ukunna utizetanu ruma uweme, nan nu duguraahana aweme atinaa ti huma. 5 Wadunguri we bati wa cukuno anu ajin-gen, lau anu urusa u, inta uti kura nananu ukunna utize tanua rumauweme.ca wa wuzi timumme sa tize ta Asereta buka, daki ucara utize ta Asereba. 6 I kuri iringizi masoo wa cukunoanu urusa ugamara abanga. 7 Akodeuya unu bezi katuma ka riri kawe meinki uzinu udungura, bezi u lau uwenan ni nonzo ni weme. 8 Bō kadurakage besa ka rizi nan ku zatu imum,iburi, barki vat desa ma game kanima kunna mu'i, barki mada zo me inire imum iburisamadi buki anice niruba. 9 Ya cukuno arere imum iwuzawa kunna tize ta aco akura aweme vatatimumum. Wa rumi anka coo, akuraaweme muriba kati wa bezi mataraanan we ba. 10 Nani bidarsa-darsa,caa wa bezi uwito ace, bati ukondi,uya una wa barki tize ti ugomo Aserearu me sa wa kunna. 11 Barki anabuu wa ira katuma kariri ka ugomoAsere. 12 Kadura me ka bezi duru tigan duru katuma ka buri nan timu-mum ti unee. Ka kuri ka bezizin duruujingen, uwito aee, nan ti cukuno unawasere ati ye ti geme. 13 Uganiyasa ta zinu bee ti kabi imum besa tainso muriba muru, ugbardang nanninonzo nu ugomo udang uru nan

Titus Bikoro bu Kure:14 218 Titus Bikoro bu Taru:15Yeso unu bura uru. 14 Yeso mā nyanice ni meme barki ma burin duruusuro uzu u' inso utize tiru, bati makuri ma kpicin duru madini maru, inicee nimeme barki andesa wa nya aceeaweme barki katuma ka lau. 15 Bukau kuri unya ni kara ni iriba a bangaage me, dungurka ini kara ge besa wakem. Kati uye ma game ukunna uweba.

Bikoro bu Taru1 Ringizi wewa cukuno anu ukunna

utigomo, caa wa nya we ti nanu tiweme, caa wa wuzi timum me ti rizi.2 Ringizi we katin wa wuzi aye malimba, caa wa ceki konde vi ma wuziticukum ti meme meerum, wa kuriwa nati acee awe anu vat. 3 Barkiure uganiya sa wa aki ta wuzi tiba-bana nan nu zati ukunna utize. Taaceki nibaba niriri ti ribe ani jaa. Taacukuno in mei maje mati mumum tiunee nan unu nyara ukunna urunta.Taa wuzi ticukum ti buri nan ishina.aye wa game haru, haru ma ti gameaye. 4Abinime sa usheu iriba i UgomoAsere wa e anice na anabu. 5 Daki wae anice ni unubu barki katuma karirikwme kani ba, barki usheu iriba imeini maa burin duru. Maa burin duruunaa ukpico uru ti cukuno uyo usooanyimo abibe bi lau. 6 Ugomo Aseremaa nyan duru bibe biriri usuro unubura uru Yeso. 7 Maa wuzi ani me,bati ti rusi ta kem ubura, tidi cukunoanyimo atigomo tasere sarki umarsa.8 Kadura ka geme, kadure kani, innyara abuu kani sarki biyau, barki ande be sa wa hem unu Ugomo Aserewadi wuzi katuma kariri sa maa nyawe. Timumum ti geme tiriri tini ahiraanu. 9 Ceki nin matara mazenzenganice nu tuba ubisana, nan mataraanice ni u'inko utize, barki mada rizime ba. 10 Nyari ni me de be sa mahunguzo uharzina, de be sa a hun-gukome titui unu nan ukurema gameukunna me. 11 Rusa nin usasana-nunu ugino me, ma ceki unaa uriri,ma ribe uwuza imum iburi, ma muvete nice nimeme nin. 12 Uganiyasa ma tuburko Artimas nanimTikikus

ahira awe me, wuza dibe-dibe u'e ukem a unikafolis, abini kemani in basaindi wuzi nikuzi nim ni. 13 Muntunoutuburko Zinas unu rusa u'inko utizenan Afolos wa meki nibaba, rusa katiwamdiri ire imum. 14Caa nihenu niruwa manza uwuza ukatuma kariri sakadi biti ura uti mumum tu hirsa, katiwamcukuno sarki imum iwuza. 15Vatan de be sa wazi nigoo me nan mi, waisoo shi, isoo an de be sa wa hem inharu amuriba mu we me, cā UgomoAsere ma benki duru vat.

Ufilimon 1 219 Ufilimon 25

Ufilimon1 Mi Bulus, vana inyang anyimo a

Yessu nan Timoti uhenu uru uhanaUfilimon uhenu iriba iru, u roniukatuma. 2 Uhana Aufiya ku henukuru, nan unu tarsa Asere anyimoakura. 3 Imumu i ruma iriba ishewahira Asere nan i vana me Yesu icukuno anyimo ashi. 4Ma guna Asereankwoi barki shi anyimo abi ringarabum. 5 Barki ukunnna uhem ushi menan unu ahira Asere nan aka tumakameme. 6 Inzin in biringara barkin uinko iriba ishi me nan umuta ace ashime, i cukuno imumu ibezi ubari nanure aje utize tiriri sa tizi tiru, barkiAsere. 7Ma wuna iriba irum, iriba imya totto barki uhenu umeme, mu ribama hana Asere ma cukuno was barkihu. 8Barki anime, ca in gu barki Yesu,in zin in nikara in gun hu uwuzi vatimum be sa izi ihuma. 9 Vat animebarki uhem, iteki in nnoki inmyira,miBulus ucokoro aname be vana inyangbarki Yesu. 10 In zini u igizo ushiabanga avana um Unisimas desa mazimazi aco ameme uganiya ma raa any-imo inya. 11 Uganiya me mazi imumba ahira aweme ana me mazi imumahira aru mi nan hu. 12Mi monno matuburko me ahira aweme kasi nigoroni iriba im. 13 Mazin uguna in intame ahira am, ma wuzim katuma anyoaweme, uganiya sa ma raa anyimoinyan. 14 Ani me in da nyara in wuziiri mum sarki uhem uwe me ba, katiimum be sa u wuza i cukuno dake unuhem uweme ba. 15 Nani ine ini yawuna ya harzina cingili, barki ikurii gurna sarki ukuru harzina. 16 Dakasi urerenba, ma aka ahira u rere,ma cukuno imumu wunairiba, ahiraam nan a hira awe ahira atuma kanipumnankaAsere. 17Barki anime ingiwa zikam uroni utanu kaba me kasimime. 18 Ingi wa wuna imum i carairiba, nani u tarsame ire imum, kurzoini ani ce num. 19Mi Bulus, mi manima nyertike in tari tum, indi kurzoweni, katti u iri imum me sa ma wuza

ani ce ni weme. 20 U henu um, hemin kem iri mum sa inda perkem baahira aweme barki Asere, ca in kemimumbe sa udi natim iriba barki Yesu.21 Ma hem imumum be sa uwuzam,ine ini ya wunam ma nyertike, barkiin rusa udi wuzi i aki imum be sama buka. 22 A'ani me barkam ahirautotto, in inso iriba ahem in mi u ayeahira ashi me barki biringara bishime. 23 Abafaras, uroni um sa atirinduru nan me barki Yesu, ma iso shi.24Ane ani Markus, Aristarkus, Dimas,nan Luka aroni aka tuma kam waisoshi. 25 Ca mu riba mu shi me mucukuno lau anyimo niza ni Yesu. Nicukuno ani me.

Uibraniyawa Bikoro bi Inbe:1 220 Uibraniyawa Bikoro bu Kure:17

Uibraniyawa

1 Unu daffi Asere abuu acokoro-acokoro aru tize uganiya sassas nanti-naa sassas. 2 Atiyee tigeme, maboo duru ahira avana, unare imumvat. Ahira ameme ani Asere abaniunee. 3 Memani ma saa mu nonzoAsere, uzina ubariukang umeme. Macanti kondi nyani nigome ini karanitize tumeme. Sa ma kpicon du-rur ucara uru, ma ciki atari tinanretunubura Aseseri. 4Anime ini matekiibe mateki Ibe ikadura ka Asere,barki sa niza numeme niteki nu-meme. 5Aveni anyimo Ibe ikadurameAsere a gun me “Hu vana ummani,kani mi ma cukuno acoo uwe” makuri ma gu “idi cukuno acoo uwe,hu udi cukuno vana um?” 6 SaAsere a ayen in unaree imum meanyimo unee, ma gu “vat makirinan Ibe ikadura ka Asere wadi nonzome.” 7 Abanga Ibe ikadura ka Aseremagui “Memani Bibe-Bibe ikadura kaAsere, nan ana katuma kameme alemura.” 8Abanga avanamema gu “Ahiraatigomo tuweme Asere uzati umarsaani. Ubinan utigomo tuweme ubi-nan uni ukadundura. 9 Uzin nuhemunu katuma kaku wa nyari we unakatuma kama dini. Barki anime Asereaweme ma humka we mapuru arumwa aka ucara uweme. 10 Innu tuba,Asere, hoo mani wa tubi ubara unee.Aseseri katuma ka tari tuwe kani.11 Kadi mari, hu idi reaje. Kadi marivat kasi tirunga. 12 Udi nyungurkokani kasi tirunga udi gamirka kanikasi majassi matirunga. Huu udagamirkawe ba, tiwee tuweme tidamara ba.” 13 Biya Bibe bikaduraka Asere kani Asere agu akondi uyauganiya “cukuno atari timare tumsenke ma wuna aroni ishina awemeukpanku ati buna tuweme?” 14 Ingwainzo vat bibe ibibe ikadura ka Asere,igesa Asere akatumi bati iwuzi andesa wadi kem ubara Asere katuma?

Bikoro bu Kure1 Barki anime ca tinya muruba

muru vat atimume sa takunna, batikati aharin duru intini. 2 Ingi kadu-rame sa ibe ika dura ka Asere yabuki ka rizi, kondi uya uhangirkautize nan uzatu kunna utize, ucobowa Asere une uni Ukalumme. 3 Tidiwu aveni tihangirka ingi tagunduruubura ugeme. 4 Asere aka kuri arussiunu bata nan imum ibiyau nan timumsassas tibiyau, nan nu hara ubi Beebilan ba Asere ga U'ira ume. 5 Inzobarki Ibe ika dura ka Asere Kani Asereawu tigomo tunee ugeme sa u'ezeba. 6 Barki anime uye ma bezi a'arahira, unu guna “Unuu nyanini, sa udiringinme? Nan vana unuu, sa uditarsinme? 7 Wa bari ibe ika Asereinna za unubui wa wume gongon nangbardang. Wa tarame aseseri atimumtunee. 8 Vat timumme sa wa barawa nya anyimo atibuna tume. BarkiAsere anya timum vat atari tumme.Dakima ceki ire imum inzo atari tumeba. 9 Aku ganiyu cingilin ta ira desa ma siziki me ibe ikadura ka Asere,memani Yeso, barki ijassi imeme nanni wono abarime gongon nan nu bari.Aname barki ubura wa Asere mawibarki kondevi. 10 Barki sa yazi mem-merum ahira Asere, bati kondi nyaniicukuno barki me ahira ame, batiaburi ahan gbardang. Bati amassirkaubura uweuna ijassi. 11Unuuvisa nande sa avisa me vat nitin nuwe ni'indenini. Barki anime mada kunnamemu'i matitiwe anuu henu ba. 12 Magu “Indi buu niza nuweme ahira anuhenu um, Indi wuzi ire unonzo uweatii awe. 13 Indi kuri, “Ihem inme”.Indi kuri “Ira,mi be nannahuname saAsere anyam.” 14 Barki anime tunsaahanaAserewa pata inamananmaye,Yeso cangima pata imum inde nanwebati ahira iwono ma hu de sa nikaraniwono nira ahira ame, unuu ubur.15 Ya cukuno anime bati ma buri vatande sa datti uyoo uwe waziri nirerebarki biyau biwono. 16 Inzo barki Ibeikadura ka Asere ini mazin nu benkiuwe ba, barki bisana bi Ibrahim bini.17 Barki anime ya cukuno me gbas

Uibraniyawa Bikoro bu Kure:18 221 Uibraniyawa Bikoro bu Nazi:11ma'e kasi anu henume atinaa sassas,bati ma cukuno unu gogoni nan unakadure unu udandang ukatuma kaAsere atimum ta Asere, nan ureteucara wa nabun. 18 Barki sa Yeso masi ijassi amansa me, madi barki andesa mansa we.

Bikoro bu Taru1 Barki anime anu henu um alau

aroni utisa aseseri. Bassani abangaa Yeso, udura nan unnu dandangukatuma kubarka uru. 2 Ma zi unukadure ahira Asere vdesa ma zaukame, kasi musa sa ma zi unu u kadureakura Asere. 3 Barki sa iri Yesoma kem unonzo sa uteki u musa,barki desa mabara akura ma tekiakura me. 4 Barki sa konde akuraunnu mani maka bari, anime desamabara kondi nyani Asere ani. 5 Airenikira musa mazin kadure una ka-tuma akura Asere, ma turi anyo imumbe sa i' eze in naje. 6 Yeso man akuraAsere haru wani akura amame ingibta canti u inko umuruba muru vatini ruba iru inde. 7 Anime izi kasiubuka ubibe bilau ba gu kani in wakunna umyiran nume. 8 Kati biwugbas imum rubamushi me kasi ahanaisaraila uganiya me sa abati we anja.9Uganiya me uni acokoro ashi me wawuzin nice niyari, ahira ubata um,sa wamu hira imume sa ma wuzaatiwe akura anazi. 10 Barki anime mawu apuru abit unu cara uginome, ingu kondi uya uwui wazin unu haraumuruba, wa tawe tinna ba. 11 Barkianime ma toniko anyimo ucurnomeiriba, wada ribeme anyimo uvenkeumba. 12 Wu zani seke anu henuum kati akem ana muruba zenzen muzati uhem anyimo ashi me, desa magame Asere uvengize. 13Anyo anime,benkini acece kondi uya uwui, ingitirani anyimo uwui uginome kati, uyeushi ma wu nice niyar barki urangaucaran. 14 Irusa ta cukuno aroni aka-tuma nan Yeso, ingi ta canti u inkoumuruba anyimo ame inni kara utubanan umasirka. 15 Barki anime agu,''kaniingi ya kunna ni myiran nume,kati iwu gbas inmurubamushime ba,

kasi tiyee tu gbas tiginu me.'' 16 Ankaveni wa kunna nimyiran na Asere,wa wuzi gbas? in gusa ande sa musama tarsin we usuro u masar wani?17 An kaveni Asere akunna iruban wetiwee akuri anazi? inzo ande sa wacari abanga ani ba, ande sa mukizimuweme ma samirka anija? 18 Ankaveni Asere a toniko wada ribeme uvenke umeme ba? ingi inzo ande sawawuzimegbas ba? 19Ta kuri ta uribauvenke umeme ba, barki uzati uhemuwe me.

Bikoro bu Nazi1 Barki anime, senke tiwuzi seke

katti uye madiri ma sizikime uhanauvenke sa utirza ainko shi wa Asere.2 Ta kunna imum iriri uvenke Aserekasi gusi sa abuka we. Aka du raka ginome da ya wuba ahira ande sawa kunna nan nu daki uguna wa nyauhemba. 3 Haru me sata hem havewaniti di ribe uvenke uginome, kasigusibe sama gu, “Ira itono sama wuzianyi mo uconno iruba im wada ribeme uvenke umba.” Ma buki anime,kosaize mamu mara katuma ku baraunee nan timumu me satira anyimome. 4 Mabuu a are ahira usuro uwui usunare anyimo akatuma kamevat.” 5 Makuri magu, “Wedaba ribe me uvenke um ba.” 6 Barki anime, barki anu ribilize, ani me anima isarailawa gbardang saula kunnakadura ka gino me abanga uven keume daki waribe ba barki u zatu tarsaimumbe sa abuka. 7Asere akura barkauru wui sa atissa uni, “Mawuna uwuiugino me uganiya sa ma buki tize usuro u Dauda, igebe sama gu in nudo donkino, sa atubi u bo me, “Kanime inki ya kunna ni myiraran nume,katti gbas in ni ruba ishi me ba. 8 Ingusi Joshua ma nyawe uvenke, Aseredadakuri abukime tize Azesere a urruwui ba. 9 A anime, uwui uvenkeAsabar urani sa a inko ahira a nuAsere. 10Barkime desamaribe uvenkeAsere me nice nume cangi mavenkeusuro uka tuma kame, kasi gussi saAsere awuizi in umeme. 11 Barkianime aca ti nyari uribe u venkeugino

Uibraniyawa Bikoro bu Nazi:12 222 Uibraniyawa Bikoro bu Tasi:11me, katti u ye mawuzi uzatu tarsasawa wuza. 12 Tize ta Asere tiven-gize, Tiire, uvira uni utinyo-tire. Ukeuwata atii iruba nan bibe, mahazamabarigemakemarusi utarsa ugunguzono u basa abanga iruba nan binyome. 13 Daki ire imum sa a inkoizi ni hunzi aje Asere. Kodi nyaniira ama sa, iba ciki ama sa aje amesa ya cukuno uguna kovi madi basaimum ace aru ahira me. 14 Ti zin nudang desamawata azesere, Yeso vanaAsere, sen ke ti inta uhem uru innikara. 15 Barki udang ukatuma karudaki unu zattu gogeni uni ahira u sizikime, uru uni ba, desa awuzanduruane ani daki akemme imma diniba.16Senke ti e ahira tigomo turunta inniruba ka inde, barki a buri duru tikuritikem urunta saudi han duru uganiyaunyara.

Bikoro bu Chibi1 Kondi uya una katuma kadang, sa

a zaukame anyimo anu, barki ani meani Hana anyo anu barki ti mummuta Asere, barki are ani madi nya kareme usadiya barki madini. 2 Madakemahaki nan nanu zatu rusa nan an-deesa unu buru matir zawe. 3 Barkianime, manya u sadiga daki mavisima dini manu casba ma pata nannice. 4 Ba dee sa madi han ni cenumeuturi udang, senke Asere a tita menanime. kasi gusi haru na sa atinime. 5 Anime ani, Yeso, daki memanima yeze nice nume ma cukuno u nudangdangukatumakaAsere ba, senkeanime ani ya wume, ugesa wa gunme“Huvana um mani kaani ma cukunoacoo ahira awe”. 6 Kasi a are ahiramaguna, “Hu unakatuma kam kaniu hana u mara vat, uhana ubatu umilki sadak. 7Uganiya sa Yeso macikiunee, maa wuzi biringara nan bi igizoigizo, inna so kang, inmaje, a hiraunu ginome sa ma zin nuba ri uburaume iwono, akunna me barki ukanga so ame. 8 A anime me vana mani,mamanza utarsa barki usuro ijas mesa ma sa. 9 Macukuno unu rusa, an-deesa watarsa me, wadi kem uburauvat. 10 Asere atisame unu dangdang

u katum ka Asere usuro ubata u Milk-isadak. 11 Ti zinni mum gbardang satidi buki anice ni Yeso, iya idi cukunoinni jas ubukame, uba sa uru daki wamyinca ba sati dake tirusi ubukame.12 Sa izi animeme ya wuna uri icukuno anu dungara vat in anime dakiya aka uguna uye makuri ma dungarashi nikara nutuba utize ta Asere ba?sa idi cukuno senke anya shi mahenudaki imum mare itantai ba? 13 Vatdesa ma bassa mahenu mani imum-mare ime, daa marusa tize ta Aserekang ba, macukuno kasi vana unezemani. 14 Anime imummare itantaiya nanu ini ande sa warusa abangawewani wabari wahari imum iriri nanniburu.

Bikoro bu Tasi1 Barki anme, ca tiri aje in kadure

ku tuba ka Asere, uhana umaza, azoagi ti kuri ti bezi utuba ukaba Asereu zatu utunta ba, nan tu rasa Asere.2 Nan nu bezi abanga uzorso, nanutaro utari, nan uhiziza anu iwono,nan u inko utize uzatu umara. 3 Tidikuri tiri aje inka Asere ahem. 4 Barkiande sa abezi ma saa amuriba muwelau andesa wa kaba ukalum ahira aAsere, wa kuri wa kem ukalum ubi,be Asere. 5 Barki anime wa donkinourunta utize ta Asere, in nikara nuganiya u eze. 6Barki anime desa madikuri ma hunguko we uhana ukabaAsere barki u gamirka titi uni rere nivana Asere ina awe, wa kuri wa yomome a masaa. 7 Adizi sa asiza mei muree sa rubusa konde uya uwui, akuriasuso bi bira bi katuma ahira andesa avana ana barki we me Asere adinyame imumu iriri. 8 Barki animeana bi bira bu bira bu meme ikana iniubo nu kese, bizo me in ka tuma ba,ba aye mamu awu bini anyo uhanaaje adi punsi bini. 9 Barki sa ta bukaanime, abanga ashi me, shi anu hemta nya muriba izinu wuza timumu tiiriri ta bangaubura. 10Barki Asere azounu zatu kadure ba, sa madi game uira ukatuma ka shime, nan uhem iniza nume me sa iwuza, ahira uwazaana alau katuma ana ya wuza. 11 Ti

Uibraniyawa Bikoro bu Tasi:12 223 Uibraniyawa Bikoro bu Sunare:18zinu iso akan konde avi ushi me mabezi iriba unu wuza u myinca iribaihuu. 12 Barki kati iwuzi kugwaraba, se iwuzi umanza ande sa wa kabau myinca u inko utize tigino me,ahira u inko iriba nan iriba ishew.13Uganiya sa Asere awuzi u inko utizenan ibrahim barki azo desa ma tekime unu bari ba, sa madi tonniko nanme, manno ma tonniko ini ce nu-meme. 14 Ma gu, “kadure idi wu weugongon, in kuri in kin kin nikuranuwe min.” 15 In anme, ibrahimuganiya sa ma mari utira iriba, makabi umyinca u inko utize. 16 Kadureanu wa tonnzi ini mum sa iteki we.Itonni me ine accki ni erro ni cukunoko tiya tize. 17Barki anime, uganiya saAsere a nyara ukinkin buka anu kabaanu u inko utize tigino me ini tonniunyara umeme azo u gamirka uni ba,se a pata nani tonni. 18 Barki timumutini tire, tigino me sa ada gamara tiniba, tige sa ti bezi, unu guna da yawuna uri Asere awuzi moco, haru sata suma ta kem ahira ugunne ca ti tirimuriba kan ti nyargi imum be sa tainko iriba ni. 19 Ti zinnu inko iribaane ani izi ahira ivai ima nuka, ikadure, ine ini iribize anyimo akamarukama baga ma nyo. 20 Azo barki harewani Yesoma agizan duruuribe, barkisa ma cukuno unu udand uka tumauhana umara, kasi malkisak.

Bikoro bu Sunare1 U malkisadak ugino me, ugomo u

Salem, Una katuma Ku gomo Asere,desa ma gurna nan ki Ibrahim usurpanikono nan are agomo man no manonziko me. 2 Ibrahim ma nya meuduk uvat imum desa ma kem, nizanumeme, “malkisadik” uguna uginome, “ugomo Irina ishew,” ugomou sajem, “agi,” ugomo iriba ishew.3 Mazo me inka ba mazo inka co ba,mazome Ini tini nini kura ba, me Unakatuma ka Asere kani uhana umaraunee, mazo unu tuba utikun tu neemazo unu maza ivai. Me nan katumaka Asere kani uhana umara unee, kasivana Asere. 4 Ana me ira nikara niunu ugino me. Ucokoro anka co uru

Ibrahim ma nya uduk utimumu sama kenzi vat ahira ani kono. 5 Barkikadure, nikura ni lawi sa wa kabikatuma ka igino ka anu akatuma kaAsere wazin ni kara ahira u inko utizita Asere unu gunama kabi uduk ahiraanu, isra'ila azi ani me. 6 Barki animeme malkisadak azo ni kura ni lawinini ba, maka bi uduk ahira ibrahimma kuri ma nonzoko me, me desamazin unu iso utize. 7 Sarkiuhunguutize unu ucin me mani ma kabisaukalum ahira unu dang desa unanuume. 8 Ugino una me andesa wakabisa ukalum ure uwui udi iri wawono, are uganiya unu me sa kabisaukalum ahira ibrahim, mazin in vaiuhana ukani me. 9 Barki u inko utizeti lawi, desama kabisa ukalum,memanya ukalum ahira ibrahim. 10 Barkilawi mara anyo abi robo bi ibrahimuganiya sa malkisadak ma gurna nanibrahim. 11 Ania da idake iwu akemumaza anyimo katuma kana akatumaka Asere ka lawi ya (barki ahira ameani nya u inko utize), uri me ura baure unu katuma ka Asere ma ey unusanda ugamirka umalkisadak, da akura abuka ugamirka u haru na ba?12 Barki ani uganiya sa gamirka anukatuma ku udenge Asere, tize tinikubu me agamirka tini. 13 Barki unuugino me sa abuka timumu ti ginome anice nume me una nire nikuranini, unu ugino me azo unu manisa ma wuzi katuma ahira utunzinoanu alau. 14 Agino ara amasaa maniugomo Asere ma eh, usuro ani kurani yahuza, ni lem me sa musa mabuki we anyimo abanga anu katumaka Asere ba. 15 Imum besa ti booira ama saa, inka ure una katumaka Asere ma hira kasi malkisadak.16Aginome barki una katima ka Asereazo una katuma ka Asere mani ba sama ahira kasi u inko utize tini kuranabu ba, in anime ma cukuno ana ka-tuma ka Asere ini mumon ibezi ubariuzatu umareu. 17 Barki anyetike aneani barki me, “uhu una katuma kaAsere kani uhana umara uneee barkiugamirka u malkisadak.'' 18 Barki uinko utize tu tuba a inki tini anikira

UibraniyawaBikorobuSunare:19224UibraniyawaBikorobukirauudira bi Inde:4barki sa uzatu unika nan uzatu uka-tuma. 19 Barki u inko utize tini kubuudake umaza imum ba. Barki animeu inko iriba iriri urani uhana aje ahiraame ani tidi kem ubiki ahira a Asere.20 Barki anime u inko itize tigino me,uda wuna sarki ituni ba, barki we anuagino me ana katuma ka Asere me dazike ire ituniba. 21 Barki anime Asereawuzi itoni in Yeso unu guna, ''ugomoAsere ma toniko mada ceki me ubasaume ba, uhu unu katuma ka Aserekani.'' 22 Usuro anime Yeso ma nyaimum i kadure nanu buka memerua u inko utizo. 23 Un ure ugamirkaiwono ira anu katuma ka Asere uhanaumara unee, agino ane ani ana ka-tuma wa wa rani uhana umara uneewa in-inde. 24 In anime Yeso ma raniuhana umara unee mazin ina katumaka meme ada corsa kani ba. 25 Barkianime mazin katuma ku bura andesa wa eh eh ahira Asere barki meme,barkin konde uya uwui mazi ini vai,mazinu igizo barki we. 26 Barki unakatuma ka Asere udang ugino me marani nan haru. Mazin in madini ba,unu zatu imum bur, mazi lau azaukame sas ahira ana madini, mara anzaAsere vat. 27 Mazo me unyara ireimum ba, sa inyiza u wito unice barkimadini mawe me, barki madini nanuvat. Yesomawuzi animedamakinkinin uye ba, uganiya ma nya nice numeme. 28 Barki u inko utize ukurzizo areany sa wa sizizi we uguna Ana katumaAsere, abanga itonni age sa a aye akamaru Ku inko utize tini kubu, tizininde sa ma bari uhana umara unee.

Bikoro bu witu Tare1 Ana me imume sa ti nyara

ubukame ine ini tiziin ununeukatuma ka Asere udang desa ma cikiatari tinarē ukurisiyi u tigomo sa tirā Asesere. 2 Me urere mani ahiraalau, udenge Asere u kadure ugebe saAsere ma barka da ure unu ba. 3Koyaunakatuma ka Asere udang ma wiroimumu uyiza nan u nya unice, barkianime ya wuna uri akem imum? nyaunice. 4Dagi unu bura uru ma rā unēuni mada, da cukuno una katuma ka

Asere. 5Azin an desa wazi anu nyinzakasi tize tini kubu. Wa zin katumaka imum me sa izi mazū ma Asere,kasi sa Asere wuzi musa udungirkauganiya sa ma hazi ubara uku, “ira”Asere agu, “wuza kodi nyani kasi saadundirka aseseri anipo.” 6 A' anamekatuma sa Yeso ma kabi ka akea kaweme vat, memani unu nyiza imumi huma u inko utize desa amari ahiraimum i huma i niko utize. 7Barki ingiu nko utize ti utuba tizoni imum imadini ida zoni, u inko utize ti kure.8 Da Asere a kem ucama ahira anu,mada guna indi saki u inko utize tizōa kura a isra'ila nan a kura a yahuza.9 Ida cukuno me kasi ma wuzi inaacukuno ashi ba kasi sa ma inta wea tari in suso we a nipin masar dawarē aje unu inko utize tum ba, mimamavete weni, ubuka Asere. 10 Animeani u inko utize sa indi wuzi akuraa isra'ila ingi tiye tigono me ta aka,ubuka Asere, in id wo tize tini kobotum anyo awe me in kuri in yeteketimi iriba iweme, indi kuri in cukunoAsere awe we wa cukuno anu am.11 Wada kuri wa dungari anu turanan anu henu uweme agi, “rusaniAsere” barki vat uwe wadi rusum unuucin nan udang. 12 Indi bezi ugogonikatuma kawe me kuzatu kadure indakuri ringi inmadinimawe ba. 13Ahirauboo, “usiziki me” ma kurzo u inko utize ti tuba ti kuzo. Tege sa aboka tikuzi tinyara uhunne me.

Bikoro bu kirau udira biInde1 U inko utize ti utuba tize ma

hira Unonzo Asere, nan tina tenonzoune ugeme. 2 Barki anyimo udengeurani sa abarka, udenge anu uwatuade sa atiti ahira alau. Ahira aginomemapitila ma rani sa azawi, mateburma rani nan imumare. 3 Amar kuulabile ukureureudengeu rani, ugesaatisa ahira sa ateki unu lau. 4 Ahirautum zino u na katuma ka Asere uz-inariya barki uturari. Akwati utirautize avani, agebesa a hummi ani iniz-inariya. ku buro ka rani kuzinariya saawuzi uwanna ni, nan ubina u Haruna

Uibraniyawa Bikoro bu kirau udira bi Inde:5225Uibraniyawa Bikoro bu Kirau:1ugebesa wa tiro, nan hira ti yelteketa apobarki u tira utize. 5 A seseriakwati avani utira utize sa tizin inmuhenu mu ma ceribu sa ma zi unuira nan imum sa iwuza imumu impoma zu, an desa tida ke ti boo tize ahiraawe ti denge ti denge. 6 Sa amaraubara imum iginome, ana katuma kaAserewadi ribe udenge sa uteki ukasume karere in katuma kaweme. 7 Unukatuma ka Asere udang mani cas maribize udenge ukureme, ka inde casani we, ya cukuno sede in maye munya unice barki nice numeme, nanbarki isuzizime anu sa da wa wuzaumi nyara uweba. 8 Bibe biriri bi bez-izum da amu buka una uhana ahirasa ateke unu lau sa kudanga ku tubame katuri. 9 Ani me ya cukuno tizetini ti uganiya ugeme. Nan masadakama huma vat sa nyima da wada ke wamari imumu ihuma sa a wuza ni non-zoni ba. 10 Imumu are ini nan mei cassa amuta nan nigora nu bikpijo- kpijosassas. 11 Yeso ma e ayu unu dangukatuma utimumu ti riri sa ta e, ahiraaku danga kudang, kugesa amu marakuni kuge sa da in tari ta amu tini tabari ba, daki une uge ini a bari ni ba,Ani me Yeso ma e memani unu udangukatuma ka Asere ariri sa wa eze.12Da in mayemi mani, nan kumarukamani ba,meYeso inmayemamemanima ribe ahira sa ateki unu lau kainde cas barki konda avi ma kabinduru ubura u sarki umarsa. 13 Ingimaye mi mani nan mabi na mukuboumu to muku na ku e sa kamu yubabarki adesa wa cara uzurso uwemenima wuza we lau makuri ma kpijoweopum awe me. 14 Adi ku bati in mayema Yeso, desa ahira abi be biriri biuzatu ibinani ma witi nice nume us-ada ka uzatumadini ahira Asere, de sama kpijo iriba anyimo adesa katumakawe ka wone barki ti wuri katumaka Asere uvengize? 15 Barki imumiginome, Yeso memeni umara utirzau tize tiso. A cukuno ani me barkiawuzi iwono igebe sa nyeze adesa wara anyimo utira utize ti kuzu barkiukurzo uka tuma kaburi ka we ba,barki andesa Asere atittiwe wakabi

utirza utize icukuno ure imum igebesa a cekiweni i zatu umarsa. 16 Vatahira sa uye ma yetteke tize ma inko,na icukuno unu iwono mani ma wuzaanimu. 17 Ahira sa a wuza iwonomiane ani a wuza katuma in tize tini-wono, ti da wuza katuma ba ingi unuwuza da mamu wono ba. 18 U tirautize tituba da ta cukuno ba se nanmaye. 19SaMusamamari unya u inkoutize sa tira anyimo a tize tini kubuuhana ahira anu vat, ba ma ziki mayemu ma ruka nan mi mani, nan mei,nan ni tira ni vu nan biri bi utiti izoba,ma zammi aseseri anu nan utakardauyetteke u i nko utize. 20 Abini memagu, “Ige ini maye mu utira utizesa Asere a nya u inko utize ahiraashi. 21 A'ane ani, uzamma umayeaseseri udanga vat ti runga sa ta raanyimo igebe sa awuza katuma kanaAsere ni tini. 22 Ahira tize tini kubu,vat imum a wuza ini in maye maniakpijoni. Ingi maye ma zoni u veteumadini uzoni. 23Barki ani ya cukunoti mumum tiginome ti manza imumnu sa ira anyimo Aseseri akpici iniunu sadaka imani. 24Barki Yeso damaribe ahira sa ateki unu lau sa da abariin tari ba, igebesa izi imumu imanzaini imum be sa izi ika dure. A'anime ma ribe anyimo Aseseri inike nimini, maduku ha ahira Asere barkiharu. 25 Da ma ha ahira me barkima witi nice nume gbardang ba, sama ribize ahira sa ateki unu lau kondini ya niwe in mayi ma bire ba mani.26 Ingi ane ani, ya cukuno anime masi ni rere debe-debe dati utuba une.A'ana me su ka inde kani cas a beziumazi une barki ma kari madini ahirauwitousadaka uni ce numeme. 27Kasisa aceki ko ya unu ma wi ka inde cas,aka maru ka gino sede tize tini kubu.28 Ane ani Yeso, desa a witi me suka inde cas barki ma ziki madini maanu gbardang, madi kuri ma bezi nicenume u kure, barki uwuza ukatumaku karsa umadini, barki ubura adesawa nyarga u aye ume unu nassa iriba.

Bikoro bu Kirau1U inkoutizemazumanimi imumu

Uibraniyawa Bikoro bu Kirau:2 226 Uibraniyawa Bikoro bu Kirau:36iriti sa i eze, da agi imum ika kadurakani ba. Igesa sa i eze mamu nanAsere ida cukuno ahira usadiya sa unakatuma kadang ka Asere ma wuzaniwe nan tiwe. 2 In daki ane ba, ani me a ceki unyiza usadaka? A hiraimumu igino me, agi wa sana ka indecas amu nonzo a Asere wadada rusau wuza imum iburiba. 3 Masadakamaginomema cukuno imumu ringiziimum iburi ni we ni tarsi niwe. 4Barkiani'me ida wuna me ba maye mabina nan bimani ma visi imum iburi.5 Uganiya sa Yeso ma e une, magu,“Da usadaka nan unyinza um in nyaraba. A'anime barkam nipum barki us-adaka. 6Uda wuza we iriba irum ununyinza nan usadaka u punza u imumiburi. 7 Ban in gu, ira, imbe ma aye inwuzi imum iriba iwe, kasi sa ayettekea nice num.” 8 Uni tuba magu, “Dausadakaba, nani unyinza, nani aguus-adaka upunza sa a nyinza barki imumiburi ini unyara. Uda kunawe iruntau'ani me.” 9Uganiya uginome magu,“Imbema aye barki in wuzi katuma kiiriba iwe.” Ma kari katuma ku utabama en inku kure. 10A katuma ku kure,a zankan duru ahira Asere, ahira iribaimeme ahira usadaka unipum ni YesoU vavi u inde sarki ukinki. 11Ane ani,kondi uya unu katuma ka Asere matunzino kondi uya uwui barki uwuzakatuma ka Asere. Kondi uya uwui mawiro usadaka, u inde vat anime wa dake wa kari vat imum iburi ba. 12 Aure una, Yeso ma witi usadaka su kainde cas sarki ibinani. Ma cukunoatari tina reta Asere. 13 Ma nyargaa kurzo anu ishina imeme imumu uhirza utibuna tumeme. 14 Barki ahirausadaka uginome ma mari sarki ibi-nani ahira adesa wa witi ace awemeahira Asere. 15 Bi be biriri ba bukimduru, Imumu ituba, Bigu. 16 “U inkoutize ti ge tini sa indi wuzi nanshiati ye tigeme, ubuka Asere indi in kishi tize anyimo amu riba muwe, indiyetteke tiri ugamara uweme. 17 Indakuri in ringi ini imum iburi iwe banan usiziki me uweme.” 18 Ana mevat ahira sa akan u vete abanga ahiraimum iginome uka nya usadaka uzoni

barki imum I'buri. 19 Barki ani, ni-henu, ti zo duru in ma'aye mu ribeahira adang alau barki maye ma Yeso.20 Uge uni una uvengize sa a pokindurini ahira u labule, ahira anipumnumeme. 21 Barki ti zin unu udangukatuma ka akura Asere. 22 Natiti e mamu ini iriba ika dure, unukara uma'aye, ini iriba igebesa akpiioini ahira ugamara uburi, nan ukpijoapum aru in mei ma lau. 23 Na tinita in nikara ubezi unya iriba nanuwuza iriba ire da unu zuroba, barkiAsere ma tiri tize ti uhem. 24 Na tikuri hiri una uhirza uni henu hemnan katuma ka huma. 25 Kati pasini ori nan anu henu, kasi sa aye wawuza. A'anime, nati ringizi acecekondi uya uwui, kasi sa ihira uwui usaaze mammamu. 26 Barki ani me ingitare aje unu wuza imum iburi gbas satamu kem urusa uka dure, una uwuzau gino me uka zome ba. 27A'anime, utaza umaye miyan in mum be sa adiweki, nan ura ubanban, sa udi ri anuishina Asere. 28 Vat desa ma gameutarsa u inko utize ti Musa madi wisarki ugogomi ahira anu tunno wa renani wa taru. 29 Uya uweki utize tinii hira ya wuna uri a wuzi a desa waiza vana Asere, vat an desa wa zikamaye mu utira utize kasi da ma laumani ba, ahira a maye magino maniainki mani ahira Asere, Adesa wagame bi'be biriri bi ubenki. 30 Barkiti rusa desa magu, “Uyarza um uni,indi kurizoni,” a anime “Asere adiweki tize ahira anu me.” 31 Imumibiyan urizi a tari ta Aseri uvengeze!32 Ringi ni tiye ta adumo, sa ya kemmasaa, sa ya tiri iriba anyimo ijas. 33Ayashi mu'i aje amu, ahira nibasa naure umuhenu, ya zin na sa ani reresa aye ashime wa ribeni. 34 Barki iziuni gogoni barki adesa a kursozowe,ini iriba irum, ya kan imumu izatuumarsa iriri. Barki ya kunna ugogonium sa ma raa udenge u kursa anu.35 Barki ani kati i vete kaduna kashimeni, kazi inimumu ikurzo gdardang.36Barki i nyara unatu iriba barki ikemimum be sa Asere ma tirin duru ni, in

Uibraniyawa Bikoro bu Kirau:37 227Uibraniyawa Bikoro bu kirau in bi Inde:22gi ya tarsa iriba imeme. 37 Barki kuganiya ku cin, unu aze ugino madi esarki ucara uganiya. 38Unu u lau ummadi vengize ahira unya iriba. 39Haruti da raa anyimo ade sa wa kuri inadumo u hana iwono. A'ani me, ti raaanyimo adesa wa zinu nya iriba barkiuhira uvengize uwemw.

Bikoro bu kirau in biInde1Uhem in kaduer une uni be imum

besa tizinu ube me. 2 Barki ahiraune uni acokoro aru wakem uhemAsere. 3 Ahira une uni a barki uneeunu ubuka Asere uhana ati mumu bebe hira daki abara ini usuro imum besa daki iraa ni ba. 4 Ahira une uni abarki unee unu ubuka Asere uhana atimumu be be hira daki abara ini usuroimum be sa daki iraa ni ba. imumbeya teki kondi its unu ree sa ya teki ikainu, barki ani mani a nonziko me,unu guna me unu biyyau ba Aserebini ma kem u hem wa sere barkisadiga ume sa manya, barki animeuye habila mazin in teze sa izi mumuwono. 5Usuro uhem u kadure aziki anuhu uhana azesere barki kati ma iriiwon, daki a kem ba barki Asere azikime, abuki aduku ziki me, unuguna yasani iruba in gomo Asere. 6 Idi zin inicasi akem de be sa madi romi Asereiruba, in daki unu nya nice ni kadureba, barki ya cukuno vat de sa madige ahira Asere, ya cukuno gbas inima nya kadure barki uzina umeme,abanna de sa wa nyara imum ini ahirade sa wa nyara me. 7 Ahira hemin kadure ka Nuhu mā kabi kadureahira Asere ahira ati mummu sa dakia ira ba, ahira u nyinza u ti nanu nantini pum, ma bari uzirigi ugmei barkimaburi nice ni meme nan na hanamewu unee Nuhu makabi iriba neze igebe sa izin in kadure. 8 Ahira uhemin kadure uni ibrahim, uganiya saatiti me daki ma yeze nice ba madusamaha maka kaba imum be sa izi ime,madusa masuri daki marusi ahira sama hazin ba. 9 Ahira uhem in kadurema cukuno u uno anyanga be sa atirzitize ti guna adi nyame, ma wusi ti

cukum anyimo udanga nigo nan kishaku a yakubu, anu ukaba imumtirza utize ti inde nan me. 10 Barkima hira nipin nizin in ni tin, unuususo unipin me nan nu ira u ninimemani Asere. 11 Ahira atize tikadura ibrahim mā kem ugoo sa azime nan nu nee umeme saratu tiwetiweme ta wu piit, saratu maciki sarkiuyoo makuri aki uganiya uyoo sa wahem inde sa mawuzi we utirza utizeunu ishew mani. 12 Barki anenime,ahira unu inde ugino me, unu ge samaciki kasi ikizi ini, a tuba unee ahiraameme, wa wu gbardang kasi iwirangya zesere gusi ikiki uteku, ige sa dakiadake ada dassa ba. 13Wawee vat uweanyimouhem in kadure azo uguna agiwa kaba tirza utize ba, ahira aginowa wa kabi wa awada piit, abinimewa hem una guna we agenu wani anatanu unee. 14 Abanna ande sa waboo utize gino wa suro ama saa wabezi ugunawanyarimanyangamawe.15 Indawabassamanyaga sawa suron,wada kem una ukuro. 16 Abanname sa azi, wa nyāra manyanga besa mateki anu ree, mane mani magesamarā azesere, ine ya wuna Asereme daki magunna mu eh, ugunna atiti ugomo Asere ba, barki mabarkanipin barki we. 17 Ahira uhem ukadure ibrahim, uganiya uman sā awuzi me, uguna ma witi vana umemeishaku uhadaya. 18 Memani vana uinde ahira meme cas, de be sa atirzi tize unu guna, ahira ameme aniatubi bisana biwe me. 19 Ibrahimma batti iriba imeme Asere mazinin nikara nu hirza ishaku inki marāamu can muni ma, ani mani azi inkibuki ni, usuro anu kize mani makurima kabi me. 20 Usuro uhem ukadurekani ishaku māwu yakubu nan isuwaanyo a re-re usuro imum be sa i ezeinje. 21 Ahira uhem u kadure yakubu,uganiya sa maraa una iwono, mawuahana isubu wa-re me anyo are-re,yakubu ma tarsi imum re-re, ma hi-bina ubina umeme. 22 Usuro uhem ukadure ka isubu unganiya sa mawu ucokoro gbardang mā buki tize abangausuro ahana isra'ila umaasa mabuki

UibraniyawaBikorobukirau in bi Inde:23228UibraniyawaBikorobukirau inni Re:10we abanga a ubo ameme. 23 Ahirauhem u kadure ka musa, uganiya saayoo me, aka nco me wahuznze metipeu ti taru barki vana ure-re māzi,daki wa kunna biyau bi inko tize tugomo ba. 24 Ahira uhem u kadurekani musa ma gāme atisa me vanauca ufir, auna. 25 Anyo anime mahemugunamadi sii rere nannaAsere,asesere ugunna uronta umadini ukuganiya cingilin. 26 Marusi anu gunauvente unucce barki utarsa ugomoAsere ire imum ini rere sa iteki ukemwanumasar ma inko aje ameme ahiraimumbe sa i eze ina je. 27Ahira uhemu musa ma ciki u masar, daki makunna biyyau bi iriba ugomo ba, matiri iri ba kusi mahira ige be sa adahira ini ba. 28 Ahira uhem ma wuziu idi u keterewa, (u hangirka) wannuzanuka umaye, barki kati a huzi ahanau tuba wanu isra'ila. 29 Ahira uhemukadure waka fa ubahan mahiya kasiadizi ahuū uganiya samamasarwawanyari ukafaa, ubar watuwe. 30 Ahirauhem uni ugomibi u yerko wa rizi, sawa keti uni atiye usunare. 31 Ahirauhem u rahap vana u eh u tarsaahana aru madi ma wee nigo nanande sa wazo me me nyinza uti-nanu ba, barkin ma inki anu ugun-gizi no umanyanga akura ameme,ma kuri ma tibi anyimo ani huma.32Nyanini tidi gu? uganiya udi sizigeme inki indi bui tize anicce ni gidiyon,barki, kasu ana kadure katize taAsere.33 Ahira uhem ukadure wari ni konoasesere ati pin-pin sasas wa wuzi ka-tuma ka rere wanno wakabi utirz-iza utize, wa impi ti nyo timadaru.34 Wa huu nikara nuraa, wa sub-urka anyo aka sangali wanno wakemuhuma ahira tikoni, wacukuno ahanaaruma anikono, uhuma aruma anikono ubine ani wakem warii nikonoasesere ama sojojin anu zatu tarsaAsere. 35 Aneh wakabi anu awemeande sa hirzawe amu cau a yonko aye,daki wa nyari ubari uweme ba barkiwazinu ube uhira amu cau. 36 Ayewasii nyarang nanu tira nan nu cobo,nan ninyang ani rere. 37 Avingizi we

ina po, ahira we kani kara unu virauwesi makayo. A huzi we in kasangaliwazi nu kese in ma wāa mitam hammiman wasomi apatti we a yomiwe.38 Unee me daki waziki we anyo iremum ba, wa maki ukese ujazza, nanna apo nan mabere, nan tiwa. 39 Saanu agino me anu hem Asere wanibarki unu hem in kadure kawe, dakiwakabi tirza utize me ba. 40 Barkiugomo Asere mabarka duru ire mumire-re vat sa idamarame ba senke nanharn.

Bikoro bu kirau in ni Re1 Barki anime, sa nigura nanu gbar-

dang na keten duru bati wa iri, cativete vat timum sa tidi kartum durunan nu cara me sa udi taffinan duru.Anyimo unata umuruba ca tiwuzima-gasiya sa maranduru aje. 2 Ca ti inkiaje aru ahira a Yeso sa memani utubauhem uru nannu myinca uni. Barkiurunta me sa a inki men ma tiri irubaunu gankirka, ma kuri ma vete mu'inmu kuri ma cukuno atire tinanre tukpanku wa Asere. 3 Irani me de sama tiri iruba in ni'eru nan anu caranabanga, bati kati I uzi nan isizike shi.4 Daki ya wuza matara nan nu hungoutize wannu cara abanga sa a hananshi unu kpanko uma yen ba. Ya kuriya perke shi ugbarika sa awuzi shi ayoahara. 5 “Vana um kati uziki ugbarikaUgomo Asere inbi ranza ba, kati ukuriuwu nuii ba uganiyu sa wa kem utariumeme.” 6Ugomo Asere ma gbara desa mazin unu su ume maka gbarikade sa makaba me. 7 Tirani iruba inijassi anyo ugbarika. Asere a cantishi kasi ahana ame, barki sa aveniaco umeme madeke ma gbarika ba?8 Ingi izo shi unu gbarika kassi ukasuanu ba ya cukuno ande sa wa zowenkaco ba inzo ahana ba. 9 Anime aniakuri azi sa tizin in aka co unee ande sa wa gbaran duru, ti kuri tininzaugongon. Ingusa senke ta nya acouru ubibe unata ace bati tivengize?10Uyaunaa uni anka co uruwa gbaranduru ati yee cingilin unaa me sa waira wa wuna, Asere ataran duru barki

UibraniyawaBikorobukirau inni Re:11229UibraniyawaBikorobukirau inni Taru:10areje aru bati tikem ukalum anyimoulau umeme. 11 Ada kenzi me utankasa urunta uganiya ukalum me ukucukuno uyo ahana ibe iririn nan irubaubenki uhana vat ande sa acantiveanyimo me. 12 Turani tari tishi mesa ticeri nan aru ashi me sa a zomennikara ba. 13 Tarsani tina tider batiimumme sa ya cukuno ugurgu ihumakati ipura. 14 I nyari ticukum tihumanankondevi, nan ticukumtilau tigebesa in ya dira ida ira shi Asere ba.15 Wuzani seke kati uye ushi me madiri, ubenki Asere, kati nitin ni gbang-ban ni suri anyimo ashi me nige sanidi yo uzati umura ahuma, kati ayegbardaang wa curnome barki weme.16Wuzani seke kati a kem unu mussainnu nee nan vana aruma sa inzoummemani ba nan unu zati Isuwa, samazizi tinanu tume me ti vana utubabarki imum yare. 17 Irusa ugunauganiyame sa ma nyari magadi ureaje agame, barki sa daki makem masamu barka ba, ige sa ma nyari in maje.18 Barki sa daki ya aye anipo me saadarsan tariba nipo ware ura utukukinan, mucungo, mu bit nan tiwiri.19 Daki ya aye ahira ani hure nu zinsinan nimyiran nibiyau ba, sa andesa wa kunna wada nyareme ukuroukunna ba. 20 Barki sa daki wa tiramuruba imum me sa aguna wa cekiba: “Ingi utamani ma wa dara, adi tiziuni.” 21 Imum ibiyau bini kang, ige saMusamagu “Inra anyimo abiyau kangbige sa ma wuna zabbat”. 22 A'animeya aye anipo ni sihiyona nan nipinna Asere unu vengize, u unisha limawa Aserei nan udubu uma dubu ibeikadura ka Asere anyimo iruba irumnan apuru arum. 23 Ya aye nigura nuvat hara utuba uyo, ande sa anyertiketiza tuwe Aseseri, ya kuri ya aye ahiraAsere de sa me mani unu weki utizetini kubu nu vat, anime ani uharaabibe bubenki bige sa amukpico. 24Yaaye ahira a Yeso de sa memani atiiutira utize, nan maye mu zamma sama bo tizematekimaHabila. 25Hiranikati iga shi de sa mazin shi intize.Irusa ingi daki wa suburka uganiya sa

adungara we unee ba, haru cangi tidasuburkan duru ba ingi daki ta kunnade sa ma dungaran duru Aseseri ba.26 A'uru ganiya, nimyiran numemenidi zuruko unee. Aname ma inkinduru tize unu guna “A'uru ganiya indikuri inzuruko inzo si unee ba, vat nanAseseri” 27 Bi huri me sa baguna “uruganiya” ba bezun duru ukara utimumme sa adi zuruko, a bassa timum mesa abari, imum me sa idda zuruko menipum ba izoni. 28Barki anime kabaniti Ugomome sa tida zurukome nipumba, a'anime wunani apuru arum nanunonzo Asere anyimo ugongong naninonzo. 29Barki sa Asere aru ura uniupunza.

Bikoro bu kirau in niTaru1 Tunno uhem uni henu nishi uri

aje. 2 Kati iperke shi uni inta agenu,barki uwuza ugino aye wa wu i beika dura ka Asere Mahabi sarki urusauwe. 3Ringini nan adesawa raudengeukursuzo anu, kasi izina we anyimouzino me, iringizi nan adesa wa zinusa uni rere kasi izini we anyimo uzinauginome. 4 Kodavi ma nonziko anya,na ukomi wa anya ucukuno lau, barkiAsere madi wuzi tize tini nikubu as-eseri anu Musa nan Mubura nan anuMusa nan ane anu. 5 Karani mu ribamushi ahira unyara ikirfi, hibinaniimum me sa izini barki Asere in nicenumeme magu, “Inda cekum shi bainda kuri in nya shi amruba. 6 “Nati cukuno unu hibizina barki ti kem-nikara ni guna, “Asere ani unu benki,inda kunnam biyau ba. Nyanini unumadi wum?” 7 Hirani andesa waciki amakwanko a desa wa bara shianyimo tize ta Asare, kuri hirani inimum me sa idi tarsi adomo atanutuweme, tarsa ni u nya ace aweme.8Yeso u indi mani nijo, nan uhana aje.9 Kati i seserike uhana ugenu udun-gara ussasas, barki izinuri asuiribaahira uwuza imumu iriri, da barkiimumare ba sa ida bengize adesa watarsa. 10 Ti zini iriba ahira adesa wawuza katuma anyimo udanga wa zo

UibraniyawaBikorobukirau inni Taru:11230UibraniyawaBikorobukirau inni Taru:25me uni bari wa ri. 11Unu udang uka-tuma ka Asere ma ribize a hira a lauin maye mi nama sa awesi barki kpicoumadini, inamame adi hani ukamarukanipin aka punsa. 12 Barki ani meYesomemamasi uzito akamaru kanatukumkani pin, barkima kpico anu inmaye mameme. 13Barki ani nati dusaahira ameme aka maru kani pin unucira umu i mumeme. 14 Tizon duruin nire nipin sa in cikin durini abinime, a ani me ti nyarga nipin me sa nieze. 15 Ahira ameme, na ko uya uwuiti witi imumu i nonzo Asere, Ninonzonine mini tize ta ayu aru sa ti nonzoniza numeme. 16 Kati iperke shi uniwuza imum ihuma nan nu benki unuhenu, barki Asere mazini riba irumgbardang ini mumu uyenza igino me.17Nasa ni ace nan unonzo adesa wa raama kwonku, barki wa wuza katumaku hira ushi barki u vengize ushime,kasi adesa wadi nya ugbardang imumigesa wa wuzi katuma ku hira ushi iniiriba irum, da ini riba ibit ba, barkinigi wa iriba ibit ida wuza shi katumaba. 18 Wuzani haru biringira, barkiti rusa tizini uhira uriri, ti nyara tiwuzi imum igebesa i zi ihuma anyimoa vat imumme. 19 Vat ushi in bengizishi brki iwuzi ani me, barki ni kem uaye ahira shi debe-debe. 20 Na Asereunasa iriba, desa ma hirza unu dangutarsa ini tam iginome iwono, Asere aYeso, ahiramayemu u bursa anu sarkiibinani. 21Mamarin shi in vat imumuihumabarki itarsi iriba imeme. Namawuzi katuma anyimo aru ka gebesahame. Ahira a Yeso, na Ni nonzo nicukuno ahira ameme vat umara une.I cukuno ani me. 22 Nehenu, aname in nasa shi muriba, tiran mu ribaahira kaze ku nasa iriba sa ma yettekeshine. 23 In nyara irusa a sapo uhenuuru me Timoti, in di e nan me ti irishi ingi ma beki debe. 24 Isoni anamakwanko mashi me vat nan vat andesa wa nya kadure. Anu henu sa wara italiya wa iso shi. 25 Na imumuihuma icukuno nan shi vat.

Uyakubu Bikoro bi Inde:1 231 Uyakubu Bikoro bu Kure:7

Uyakubu1 Yakubu urere Asere nan u yeso

ugomo Asere uhana tilem ukrau in-tire sa wa samirka a nyimo uneh, iniso shi. 2 Anu henu um inka imumiburi ya kem shi kurzon ini imum yapuru arum. 3 irusa inka u inko iribaishi wa nya shi ure aje a bizinsizi me,u eze inni riba ihu. 4 Na u inko iribau mwincika ka tuma ka meme, barkie maza u eze sarki udira ire imum.5 De sa ma dira urusa a nyimo ashime, na ma iki a hira ugom Asere, desa ma nyiza kon de avi timum kan,mada gwara ba, adi kuri a nyame. 6nama iki inni riba ka indai sarki maay,unaa maaye mazi kasi bironkomi biniwin ni dang sa upebu ugido me ukuriuzuro me. 7 Kati unu uginome mainki iriba madi kabi ire imuim ahiraugomo Asere. 8 Uni iriba kare manisa mada turi a hira a indai ba . 9 Naunu udira ma vavi bigiri a nyimo aninonzo nimeme. 10Unu ukem a nyimousizikime umeme, kasi iburi ukwe idimari 11 . uwui udi suri gbanyaya nanupebu, iburi ike i zarika, urii me udimari, anime ani unu kem a nyimoa tanu ti meme. 12 Unu ugongonmani dee sa matira irba umansa, inkamare umansiza me, udi nya me niere ni venke uge sa Asere a inko andee sa wa zinni soo umeme. 13 Katidee sa a mansa me magu Asere ani amansa me, Asere ada manza me inimum iburi ba, me inni ce nimememada manza unu ba. 14 Ko uya unuadi mansa me uganiya sa mgwei maje mahunguko me, ma wuna me ni-barda. 15 Uganiya sa mgwei majema wuna gbardang madi yoo madini,madini inka ma wuna gbardang madieh inni wono. 16 Anu henu um katiarangi shi. 17 Kondi uya u aye urizounu nan kodi ya imum sa a nya weya ya suro azesere ani, izinni tuzo ahira aco uma saa, ada ke a gamirka ba.18 Ugomo Asere ma zaukan ma yonduru a hira a tize ti meme ti kadure

barki ti cukunop uhira utuba utimumti meme. 19 Anu henu um, sa izinnusuu uwe, ya wuna urii konde avi macukuno unu debe ukunna, azo unudebe ubuka utize nannu nu ukunairiba debe. 20 Barki ucara iriba inuida hanan me uwuza imum iriri yaAsere. 21 Cekini wuza imum izenzenga nyimo ugogoni in kabi tize be saamu nuka a nyimo tuzo unice ikabitize tiginop me sa a bira a muribamushi me, ti ge sa tida ke ti han shiuhana ubura . 22 Cukunoni anu wuzautize ta Asere, azo anu kunna casiba,izinnu ranga ace a shi. 23Vat deesamakunna tize me cas mada wuza katumaniba mazi kasi deesa ma hira muhenumumeme a magani. 24Uganiya sa mahira a hira me, madi perke me uzinaumuhenumumeme sdamuzi. 25De sama hira memerum, ma rusi bi hoo bitize ti gino me sa bi nyiza ni kara, adinya me ukalum. 26De sa ma zika nicenu me unnu tarsa Asere, mada wuzakatuma inni lem nume ba, ma rangairba imeme, mazo unnu taersa Asereba. 27Tize ta asere ti riri tu zatu cornome ta zige me, a hira Asere aco aruunu maka gunguzuno a hana udiranaka coo nan anne udra aruma anyimoti cukum tini unu, unju ma impi nicenui meme a nyimo uneh umadini.

Bikoro bu Kure1 Anu henu um kati incanti u

inko iriba ugomo Asere unu su unice.2 Inka uye maribe udenge udengeubringara in bi coto ba zumo a balbalin turunga tiriri, unu dira ma ribeinturunga tizenzeng. 3 Tidi inki iribaa hira una tirunga ti riri, ti gu, cukunoa hira ariri, “i gun una tirunga zen-zen” tonno abirko, nani, cukuno adizia hira atibuna tum. 4 A zo usuu unice nini iwuza ace a shi me ni ba?Ya cukuno anu inko tize tini kubu?5 Kunna ni, anu henu um, daki Aserea zauka unu dira unee ma cukunounu kemAsere, makem uribe a nyimoAsere, unu suu ume? 6 Shi ya wuzairiba ibit unu dira, azo anu kem waniwa hungu shi uhana udenge u inkoutize ba? 7A zo we waniwadi cari niza

Uyakubu Bikoro bu Kure:8 232 Uyakubu Bikoro bu Taru:13nigino me sa a tisa shi inn nini ba?8 In anime inka ya mgwincika u inkoutize tigino me ti ugomo Asere kasiubuka utize ta Asere, “wuna usu uronitura uwe kasi nice nuweme”, ya wuzamemerum. 9 In ka ya bezi usasas yawuza madi ma ino me, tize tini kubata kem shi unnu cara abangani imumbesa a buka shi. 10 Barki anime de sama kaba tize tini kubu, marizo, macukuno unu cara abanga ni. 11 De sama guna, uda wuza imum ima dininan na neh ba, ma kuri ma guna, “udahuna uye ba” inka da wa wuza imumizenzzen ba, wa wuza uhuna uni ce,wa cukuno unu cara utize ta Asere.12 AAne ani idi boo tize, ane ani idikuriwuzi, kasi anu age sa adiwuzi tizetini kubu kasi tize tini kubu ti katuma.13 Tize tini kubu tidira nice tini. Ahira ade sa mada tuzo nice nume baU hirza unice uwuza katuma nan tizetini kubu. 14 In ka unu makaba tize taAsere mada wuza katuma ba nyaninima wuza? nan tize ta Asereti ginome ta bura me? 15 Kasi inka uhenuburumananuhenuu eh, wazi bihurbawa kuri wa dira imum are ini hiri.16 Uye a nyimo a shi me, ma gunanwe we dusa ni merum, i kunna utum,m itii, da ya nya we imum in tumba ya wuna uriri ani me? 17 A neani utunoi a tize ta asere sarki wuzaukatuma uwono unice nin. 18 U yemadi gu, “huu uziin tize ta Asere, miizin katuma”, uye madi gu huu uzintize ta Asere. mi inzin katuma bezumtize ta Asere sarki katuma, mi a hiraa katuma kam, mi in bezi we tize taAsere. 19Hem Asere a indai ani, wuzamerum ibe ibur izinu kira. 20 Barkianime inka da rusa ba, unu ubur, tizeta Asere sarki katuma uhuna unicenini. 21 A zo a hira a katuma kacouruu Ibrahim sa wa witti Ishaku vanaumeme ma nya uwito unice? I 22 ranitize ta Asere ta wuza ta wuza katuma,a hira katumaunya iribawamgwinca.23 Tize ta Asere ta mgwinca, tige sata guna,” Ibrahim ma hem na Asere,abassa ani me kadura ahira meme,a guna me uroni wa Asere. 24 Irania hira katuma kani kani nonzo unu,

azo ugongon ba. 25 A hira unu uginouni, Rahap unee utara ahana rumamakemukaba barki katuma kameme,sa ma kabi agenu anu ghunguzunoumanyanga ma suso we a ure unaaba? 26 Kasi nipum sarki bibe ba Asereikizi ini, ane aniugongon sarki ka-tuma ikizi ini.

Bikoro bu Taru1 Azo anu gbardan wadi cukuno

anu boo tize ta Asere; anu henu um'lrusa unu guna tidi kabi umara utize2 . Barki tidi pilko a tina sasas; vatde sa da ma pilko u hana a banga bame mani sa ma tonno inni kara; desa mada ke ma meki nipum nume vat3 Inka tawuna nizin na ayo a barka a tinyo tiwemewadi tuzo duru ace ti bariapum awe me vat. 4 Ringi zini uzirgiu mgwei barki sa wa zi madangdangupebu uni kara ugido we; Azumo acinani unu hungo me ma gamara we koda aba. 5 Ane ani nilem kumum kunicingilin ani pum si uboo atimum tidang dang. kasi kura cin kudi rii ukweunk jaa ni dang dang. 6Nilem ura unia nyimo ani pum nuru; uneh umadinisa a wuna anyimo tikira ta pum aru'ni cara nipum nin vat na kuru nawuna timum ta meki ura. Anime aniakjra ura uni ma hurse. 7 Barki ko yabinama binija bi nyin nannu hungoapuru nan timum tini win nidangabara we. 8 Abanga anilem azo dea nyimo anu unee sama rusa ubarauwekatuma kabur ku zatu karti; yamgwinca in ti kono tu huza . 9 Innilem ni gino nini nonzo Aserenan aconi ne nini tidi wuzi anu wa curno mean de sa a bara kasi Asere. 10 A nyosa a nonzo unu ane ani acara ni. Anuhenu um ani da a wuna ba. 11 ̄A hirasuzo u mgwei a da ke a suzo mgweimamas nanma gbanggbang ni gome?12A nu henu um utitiupom udake uyoba? nani uruu umajanap udi cukunoupom? ane ani mgwei ma gbang-bangmadi cukunoma mamas ba. 13 Annyimo ashi me aveni unu rusa? caunu u gino me ma cukuno unu wuzaimum irir ma bezi katumaka riri nan

Uyakubu Bikoro bu Taru:14 233 Uyakubu Bikoro bu Chibi:9urusa. 14Barki ani inki i rusa izinni nieru ni zenzen a nyimo amuribamushime katti ivavi bigiri in moco ahira akadua ba. 15 U gino urusa me a zo gesa utu zo wa Asere ba barki ani meunee uni umadi ibei ibur. 16 A hirasa ni eru nan madini mara ni abiniadi kenzi u hirza iriba a ko di ka yaka tuma ka zenzeng. 17 Urusau ginomewa zeser; unu tuba ulau uni nan nusuu u nati riba ma mgwinci ini buriiriri, unu nata unice' unu benki unuwuza imum ihuma a sarki uzo rep.18 Iburi' ihuma abiri unnu runta atii.Barki an dee sa wa muta ace.

Bikoro bu Nazi1Nyanini izd unu zatu hemanyimo

a shime' A zo uhirsa a nyo imum izenzeng i mgwei ma je sa izin nikonoa nyimo a shi ba. 2 Izin mgwei majeikur izinni ba izinnu huza ace nanu game ira, ida kem shi ba. Izin kubumnan tikara, uhana ukani ds ki ya kemba barki daa ya iko ba. 3 Ya iko dakiya kem ba barki sa izinnu igizo unau zenzeng, in nyara i wuzi katumabarki timum zenzeng tishi me . 4 Shiana madini ita shi ba ni ruu na nuunee, uzatu hem uni a hira a Asere?barki ani me vat dee sa ma ribe nironinan unee ma cukuno unu igaba nankasere. Nani ya zika tize ta Asere tabuka hem ane 5 ani. Bibei bi ginome a nyimo aru bi zin ni eru kang.6 Asere a nya uni kinki imum iriri,ine ini ya wuna tize ta Asere ta guna,“Asere azinni riba ibit unnu hirzaunice, ma zinni suu unu tuzo uniceimum ihuma”. 7 Barki anime wito niace shi a hira Asere. T onno ni gangannan bibei bibur bidi sumi shi. 8Aye nimamu nan Asere, me madi eh mamunan shi. Kpiconi tari tishi me, shi anamadini, kpiconi muriba mushi me shiana muriba mure. 9Wuza muriba mubit tiyom nan aso, kurzo tizunza tishime ti cukuno iriba ibit, iriba irum ishiuhana iriba ibit 10 . Tuzo ni ace ashia mu henu ma Asere, me madi yezeshi. 11 Kati meki uzogizo ace ashiba,anu henu. Desa ma zogizo uhenu nanma boo imum izenzen anice nu henu

ume, mazinu zogizo utize tini kubu,nanu weki utize. 12 Unu nyiza utizetini kubu nan unu weki tize tini kubuvat a inde ani. me mani ubura nanuhuna. 13 Kati i meki uzogizo aceashi ba, canu henu. De sa ma zo-gizo uhenunanma boo imhm izenzenanice nu henu ume, mazinni zogizoutize tini kubu nan weki utize. ununyiza utize tini kubu nan unu wekitize tini kubu vat a indai ani. memani bura nan uhana. 14 Kunna nishi sa izinnu gusa, “kani nan ni sizoti dusa anipin nigino tika wuna niwea hira me, tika wuza biziziza ti kem “.Aveni marusa imum sa ida eh nisizo,aneni ticukum tuwetizi? Uzi kasi up-uturu sa udai eh adodonkino cingilinudusa. 15Barki animeugu,”inkaAserea hem tidi vengize, tidi wuzi ige nanni gino” 16 Barki ani me uzinnu vaviubigiri uzinni bara nanu bezi ubaraubezi bari ugino me, imum iburi ini.17Barkinani ahira de sa marusa imumbe sa izi ma wuzi daa ma wuza ba, yacukuno madi a hira a meme.

Bikoro bu Chibi1 Aye ni ana me shi anu kem, idi shi

zi iwuzi ti hunu barki iri ba ibit sa ineze shi sasas. 2Uke ushimewawicu, tirunga tishi me biyau ba re. 3 Icufo yazumo abalbal asi me yabuma, ubumakuto udi cukuno ukalum ace ashi meudi rii inama ishime kasi ura, ya ikouke ishime barki rono umarj unee.4 Ira ni haiki na nakatuma ni ra aceashime in haiki na desa wa orso shiusanna uti ruu tishi me. 5 Aso aweme uti ahana ahira aco unu dang. 6 yawuza ticukum tirunta anyimounee yasuki ace ashime. Ya wuna mariba mushi ma bugil zino barki ronu uwesi.7 Barki anime wunani iriba isha wu,“Anu” henu um, uhana u eye ugomoAsere. Ira unu vara madi bee ma enomu orso usana uru utuba nan umazauni kuzi. 8 Shime, nyargani nasa nimu riba mushi, barki u eye ugomoAsere wa biki. 9 Kati iwuzi bi bukumba, “Anu” henu umu abanga ace ashi,kati a weki shi u inko utize tinu kubu,irani unu waki u inko utize tini kubu

Uyakubu Bikoro bu Chibi:10 234 Uyakubu Bikoro bu Chibi:20ma turi ana tukumma nyarga. 10Kasianime anu henu um, ahana uzitto waana bawa ande sa wa boo tize anyimoniza nu ugo Asere. 11 Ira tidi titi andesa wa zito iriba ihuu kalum, ya kunakasi iriba ihuu ya ayuba sa ma wuzaikuri irusa imumnbe sa ugomo Aserema nyara mazi unu kunna ugagoninan ubura. 12 Iteki timumun vat,anu henu um kati iwuzi itonni naniaserere, nani adizi nan ko iya itonibarki anime ca, “ē” uru ucukuno u “ē”inka azo aneba u, “Im-im” ucukuno“Im-im” barki kati in rizi anyimo anirere. 13 Aye anyimo ashime wazinuzito ca ma wuzi biringara, uye marani mazin na puru arum? ca mawuzi ire ibi ringara. 14Unu koni maraanyimo ashi me? ca matiti ananuudengewa Asere, wawume biringarawa homi me mani anyimo aniza nuugomo Asere. 15Biringara bi nya iribabi humuza unu nukoni, ugomo Aseremadi hirza me inka ma wuzi imumimadini, Asere adi perke me. 16 Barkiani me, boosa ni timum ti zenzenacece ashime, iwuzi acece biringarabati a humuzan shi. Biringara bi nurusa binzin ni kara kan. 17 Iliya unubu kati arubi ure ba, da arubi ureamanyanga ba uhana ati we ti taruin ti peu utasi. 18 Iliya ma kuri mawu biringara Asere a tuzo uree, adize anya bisana bi iriri. 19 Shi “Anu”henu um, inka uye ushi ma huneme kadura maka nyara me. 20 Unuginome marusa unu guna, vat de samaze unu nu madini unaa uwune meumeme,madimadi buri inwonomadiimpi madi gbardang.

1 UBITURUS Bikoro bi Tuba:1 235 1 UBITURUS Bikoro bu Kure:2

UBITURUS UTUBA1 Bitrus una ka dure ka Yeso

vana Asere, uhuna andesa azauka wewazi ageno, wa samara anyimo ubu-lus uGalatiya, Ukappadokiya u asiya,na ubitiniya. 2 Barki utuba urusaUgomo Asere, ahira ukpico ubibe baAsere, uhana utarsa utize nan uJamkaumaye ma Yeso vana Asere. 3Ukalumahira aco Ugomo Asetre. ahira uhemumeme udang, ma gamirka uyo uruuhana u inko riba ikaba avai, ahirauhira uYeso vana Asere ahira uwono.4 Uhana ukomi uru corno me, uzatucorsino me, uda sarki ba. Uge sa ainko uni Asesere. 5 Barki unu bariAsere, ma tarsa uni inka dure barkiubura ande sa adi bezi we umasirkaunee. 6Anyimo agino me izina apuruarum kan, vat in ani ya cukuno gasahira ashi me ana me iwuzi apuruabiti anyimo umasiza sasas. 7 Awozaani me barki amansa u inko iriba isheini, winko iriba ugesa utiki bicofo unubalbal, be gesa bidi corno inka a masabini unu ran. Agini me acukuno anime uhungu shi ni nonzo nan nu barinan ninonzo uganiya u aye Yeso vanaAsere. 8 De sa ya hem in me, yacukuno da ya, ira meba, ya cukunoida hira shi me ana ba, vat in ani meya nya iriba ahira ameme apuru arumme sa izini nan apuru arum agesaatiki ni kara inguna abuki imyinci inninonzo. 9 Izinu kabisa ukalum uinko iriba ishi, ubura uti cukun tishi.10Ana kadura ka Asere sa wa boo tizetibura sawa cukuno ushiwa tarsa ttiniwa gamara in ni kara. 11 Wa nyarawa rusi nani kondi uya uganiya unebibe be Asere sa bira anyimo awe mebi boo we. Agino me achni uganiyasa mazinu boo uwe dibe abanga asaani rere ni vana Asere nan ni nonzosani eze ina dumo. 12 Akuri abukiana kadura ka Asere inu guna azoace awe ani wazinu bara ba, barkishewani wazinu wuza me. Igino meine ini imum besa wazinu wuza barkiimumn sa amu buka shi. Ahira ande

sa bibe bi lau ba tarsa in we. Bi ge atuma bini usuro Asesere. Tigino metinetini timumu sa ahana akadura kaAsere wa nyari abezi we. 13 Barki anime wunami iriba ishew tirziza ashime seke. Inko iriba ishi lau ahiraimumu iriri sa adi eh shini uganiyavaye uYeso vana ubura uru. 14 Kasiahana aninonzo, kati itarsi in mei maaje mu dati uganiya u zatu urusa shime. 15 Barki desa ma tiuta shi mazilau, shime cukuno anu a lau, anyimona timumu ti shi vat. 16 Barki anyetekeanime, “cukuno ni anu a lau, barki miizi lau.” 17 Inka itisa ahira am “Aco”ugesa mazi unu iso utize sarki uzawa,barki ibinani ikatuma ka konde uyaunu, se iwuzi ticukum tini geno in-biyau nanu bizi ubari. 18 Rusa ni unuguna azo imbi coto bi bal-bal nani biwal-wal bi, cornomebini abura shinaiba, ahira iriba ihana ishi sa ya kabiahira aco ushi me. 19 Barki ani meane ani a kabin duru inmayema vanaAserema riri, mu zatu uma dini kamavana ubi tam. 20 Azauka vana Aseredati u tuba unee, uhana umara uneemadi bezi ahira ashime. 21 Shi sa yanyamu riba ahira Asere ahira ameme,desa ahirza iwono ma kuru ma nyame ni nonzo barki u inko iriba ishi menan unyarga ushi acukuno anyimoAsere. 22 Ya cukuno ya kpico ticukuntishi me anyimo utarsa utize ya irakadura uhana usu uni henu, wuna usuace ashi me ini riba ikadure. 23 Inani akuru anyozo shi azo ahira isanaicorizino me ba ahira atize ta Asere tige sa ti zin inka katuma ku zatu mara.24 Barki “vat ni pum kasi tikpe tini,vat uri umeme kasi iburi ukpe uni. Tikpe tidi tiro, iburi me idi wa irizizi.25 Barki ani me tize me tize ta AsereKadure kani uhana. Agino ani tize taAserte sa azinu busa ushi.

Bikoro bu Kure1 Barki anime kinini iriba ibit nan

iriba ibur, ni ero, nan tize tizen-zen. 2 Kasi vana, uneze, unu nyouso, iwuzi u inko iriba ama hene mugoma Asere mage sa ma kadure, barkiahira uri ikan i uzi uhana ubura unice.

1 UBITURUS Bikoro bu Kure:3 236 1 UBITURUS Bikoro bu Taru:73 Inka ya dunkino Ugomo Asere meunu imumu iriri ahira Asere. 4 Ayeahira ati po ni vai nigre sa anu wa ganini, barki ani me azauka nini imumuiririahira Asere. 5 Shi kasi apoo ivaiabara shi akura ariri, barki icukunolau ahira a hana ka tuma, barki inyiziuwito ace Asere imumu kaba ahiraAsere ta hira Yeso vana Asere. 6 Bakiuni itike wa guna, “Mi be ma natanipo num anibura, nuzawa, ni ririanyimo sihiyona. Vat desa ma nyakadura ahira ameme made se mu ēba.” 7 Imumu iriri ahira ashe ani,shi sa ya nya kadure. Barki andesawa gawe unya iriba, “Nipoosa ana sowa nyari manini ni neni a inki anebura nu denge.” 8 Anime, “Nipooni wuza ipillizo nan nu pillizo.” Wapilliko ni barki sa wa gawe utarsautize tumeme, a gunawa iri anime.”9Barki anime azauka usuro iwayeme-mani, u ora ace wana dandang uka-tuma ka Asere, ugomo anu alau, anukaba Asere barki iboo imumu wuzaige sa atita shi anyimo a reu, uhanaamasaa. Mati timumu tiriri. 10 Shiya zi anu ba, ana meshi anu Aserewani, da makem usuraba, ana me yakem ubura. 11 Anu henu um izinuigizo ushi, sumani timumun tini pum.12 Cukuno anu wuza imumu riri any-imo anabu, barki uganiya sa wa ganeuira ushi kasi anu wuza imum izen-zen, wadi hiri timumu tiriri tishi mekasi uhana uwui u aye Ugomo Asere.13 Uza ni imumu iriri nan kodi titigomo ta anabu barki Ugomo Asere.14 Nani shi anu akatuma kame kanibarki iyomko anu wuza ukatuma kariri. 15Agenomeu ira Asere ani, ahiraakatuma ka huma ka shi me, kara nirere nanu uzatu urasa. 16Kasi ande saakabawe kati. I wuzi katuma unu buraushi me kasi ugudu uwuza ukatumaka zenzen, barki anime cukuno ni kasarere Asere. 17 Nonzo ni anu vat,sumani 'anu henu, ikunna biyau baAsere. inonzo ugomo. 18 Shi arere,nonzo aka co akura ashime anyimo uvat ni nonzo. Azo anu imumu iririnan anu tuzo ace ba, barki ani nananu imumu iburu. 19 Barki anime

imumu iri nunzo nini barki inka ubeziiriba uhan ahira Asere inka uye matira iriba ina sa uyomo. 20 Barki anime nyani ni ya kem inka ya wuzaimumu imadi. Ni azunu yomo ishiya tira iriba unu yomo me? Barkiani me inka ya wuza katuma ka ririya sa ni rere ahira ini ya wuza iribaihuu, agino me imumu ikaba ini ahiraAsere 21 Barki ane ani atita shi, baekiAsere asi nirere barki shi, ma ceki shiimumu iwuza ati buna tumeme. 22Dama wuna imumu imadini ba, da amukunna urangaarani ame ba. 23 Adizogi me mada garza tizogo me ba. Masi uyomo, sarki ubina ni, ma witi nicenume me ahira anu inko utiza ti kadure. 24 Me ini cenume me mazikimadini maru ma hani asesere utiti,barki kati akem duru anyimo ama-dini, barki ani me tiwuzi ticumkum tikadure, ahira tanu tume tini ya humani. 25 Vat ushi sa ya hunne shi izinukese kasi itam sa ya hunneme, anameya ze ahira unu utar san shi nan unuahira ibe shi me.

Bikoro bu Taru1 Ane ani shi anee nya ni anuruma

ushi me ninonzo, barki inka aye any-imo awe me wada wuza ninonzo nitize me ba, u suro ane aweme, a digbarika we sarki ubuka utize. 2 Barkiwa ira ukalum imumum iriri nan nutarsa utize ti huma tishi me. 3 Aneani uzuu ushi kati ucukuno ubino un-uce, turunga ti zuu tiriri nani tirungati harzina iriba. 4 Barki ani me cauzuu ucukuno tirunga ti uzatu ulau,ti meki unice unu nata iriba ibibe,ige sa izi memeru ahira Asere. 5 Aneani ane uzatu imadini wa barka aceani me. Wa nya muriba muwe meahira Aserewawuzi anuruma uwemeimum ihuma. 6 In anime ini Saratumaa inki iriba ahira uruma umeme,Ibrahim maa tisa me“Asere”. Ani meshi ahana ame wani, inka ya wuzakatuma kahuma inka da ya kunnabiyau bini rere ba. 7Ane ani shi ahanaaruma, cukuno nin nan ane ashi unurusa we anu siziki me wani aroniuticukum wani anu kabisa ubibe biti

1 UBITURUS Bikoro bu Taru:8 237 1 UBITURUS Bikoro bu Nazi:11cukum. Wuza ani me barki akunnabiringira bishi me. 8 Uhana umaravat ushi ipati ace ashi, icukuno anugamara abanga, anu hem in nanuhenu, anu iriba isheu, anu utuzo ace.9 Kati i garza imum izenzeng ini zen-zeng ba, nani tizogo, barki ani me reni aje in ninonzo, barki ane ani atitishi, bati i kabi imum iriri. 10 Desama nyara ma kunna urunta uticukumti meme, ma kuri ma kunna uruntaimum iriri ca ma meki nilem nimemeahira imum imadini in mawa ma nyoameme ahira atize ti uranga. 11 Maceki uwuza imum i madini ma wuziimum iriri. Ca ma nyari ticukum tihuma ma kuri ma nyari tini. 12 AhiraUgomo Asere, ahira anu imum iriri,titui ti meme ti kunna bi'igizo-igizobiwe me. Barki ani me muhenuma Asere muzin ni'eru ahira uwuzaimum izenzeng. 13 Aveni ma barima rangi shi inka ya inko iriba imumihuma? 14 Barki ani me inka izinunuzito barki imum ihuma shi anunonzo wani. Kati i kunna biyau biimum besa wa kunna biyau. Kati icari muriba 15 Unuguna ani me, inkoni Asere sas amuriba mushi me inuguna me unu ulau mani konda uyauwui ininyarga barki i kabirka unuiko ushi imum be sa ya inko muribamushi ahira Asere. Shi wuzani ani meini mumum nan ninonzo. 16 Cukunoni inu basa uhuma barki anu age sawazinu zogizo uticukum tiriri anyimoavana Asere, wa kunna mu'i barki sawazin in tize tini eru nan shi kasi shianu imumum izenzeng ini. 17 Itekiunu ri, iziti ahira akatuma ka zen-zeng. 18 Ugomo Asere maa ziti kangbarki madini maru. Barki sa me unakadure mani maa ziti barki madinimaru. Barki sa me una kadure manimaa ziti barki haru anu zatu kadure,barki ma en haru ahira Asere. Ahume ani pum, ahirza anyimo abibe bi-lau. 19 Abibe bilau bini, ma ha makaboo tize tasere ahira ibe iburi anyimoudenge unirere. 20Wa wuzi imumumiburi ini uganiya sa ninyarga na ASerena nyargi we uganiya U Nuhu sa maasibi uzirgi umei, Asere anno aburi anu

cin muriba manu uwititari anyimoamei. 21 Agino ane ani ubezi uzorosa uzini ubursa uru aname, azo kasi uDauda ani pum ba, se unu igizo Aserenan ubezi uhuma ahira uhira uyesovana Asere usuro iwono. 22Ma nyeneasesere, mara atari tina re tasere. Ibeya Asere in tigomo nan nanu bari watarsi in tize ti meme.

Bikoro bu Nazi1 Barki anime vana Asere ma ziti

ani pum, kine haru ti tirizizi apumaru unu gino ubika me. Vat desama zito anipumma ceki wuza imumuizenzen. 2 Unu gino mada kuru matarsi tize tanu u ira uzenzen uni pum,se unuhemwaAsere vat tiye tumemeunee. 3 Barki anime tiye tamu aka satidi wuzi imum be sa anu zatu tarsaAserewa nyara tiwuzi, imum izenzen,mei maje bisisiza, imum ihuza apum,utarsa umakiri nan timumu ti zatuuri. 4Wa zinu basa imum igino igenuini izunu wza me sa da pata ace nanwe ba ana awuza timumu tigino me,wanno wa zogizo shi. 5 Wadi basaahira andesa maci unyarga u inkoutize tanu ivai nan anu iwono. 6 Ineini ya wuna awuzi anu iwono tizeta Asere, unu guna amu wuza we uinko utize anyimo apum anabu, wakem ivai barki Asere anyimo abibeu.7 Umara u vat imumu u aze, barkianime, cukuno ni anu nata umuriba,nati muriba anyimo ubasa ushi mebarki uwuza ubiringa. 8 Barki in vat,nyanimu riba unuhemace ashi, barkiuhem uda nyara upogizo utimumutizen ta aye. 9Wuza acece ashi imumuini geno in timumu ti huma azo unuin bi gusa ba. 10 Barki konde aviushi ma kem u aye urizo, wuza nikatuma in we u aye urizo, wuza nikatuma inwe barki ibenki ni henu,kasi anu canti utize apuru tibi nyiza-nyiza ba Asere, uge sa ma nyan duruini riba i inde. 11 Inka uye mazinubezi utize ta Asere, ya cukuno uboowa Asereuni mazini, inka uye ma zininka tuma, ma wuza ini kara sa Asereanya me, barki anyimo a vat timumu

1 UBITURUS Bikoro bu Nazi:12 238 1 UBITURUS Bikoro bu Cibi:14anonzo Asere ahira a Yeso vana Asere.Ninonzo nanu bari ume uni uhanaumara unee. Icukuno ani me. 12 Shianu hem kati ziki unu guna imumuu zito igino me i eze u mansa ushiimumu iso ini, nani imumu iso iniizinu eze ahira ashime. 13Barki animeca ti pati ni roni nan vana Asereanyimo uzito umeme, wuza ni apuruarum, barki iwuzi apuru arum nan tizunza uganiya sa adi bezi shi ni nonzoni bi be ba Asere ni cukuno ani meahira a shime. 14 Inka azogizo shibarki niza nu gomo Asere, shi ananinzo wani barki bibeu bini nonzonan bibeu ba Asere be cukuno anyimoashime. 15 Barki anime kati uya ushima ziti ba barki uzito umeme uhunaunice nini, nani ukari mani, nani inkoimumu iriba, kati a kunna mu ē barkiani me ma nonzo Asere ni niza niginome. 16 Ingi uwe mazito barki Yeso,kati ma kunna mu; i ba, a; anime namanonzoAsere. 17Barki animeu inkoutize tini kubu udi tubi akura ahanaAsere. Inka adi tubi nan haru, nyaniniumaza andesawada tarsa tize ta Asereba? 18 Inka unu, ''uzatu kadure makem ubura unice ini jasi, nya nini idikem unu zatu utarsa Asere nan numadini?'' 19Barki anime ca andesawazito barki ubuka Asere, wa wito aceawe ahira ukaba ugomo Asere wa kuriwa wuzi imumu iriri.

Bikoro bu Cibi1 Uzinu wuza ananu anyimo

ashime tize tu dungara, mi sa inziu henu ushi unanu, unu bezi uzituuvana Asere, mi unu kem u kalum uniantimo ani nonzo sa abezi. 2 Barkianime izinu dungara ushi ananu, hiranigo na Asere sa nizi nan sitarsi in we,azo ini kara ba barki sa inyara wuzaani me, barki u wuza Asere, tarsa niwe, azo unu kem imumu gbardang,barki uhen iriba. 3 Kati icukuno anuahira anu sa wa atari tishime, cukunoni imumu manza ahira anigome.4 Uganiya sa adi bezi ugomo utarsaina nu, udi kabi ni ere ni tigomo naninonzo ni mazu. 5-6Ane ani, shi inyanikunna ni tize ta nanu, vat ushi itirzizimu iriba in kadure, iwuzi ni nonzo

na cece, barki Asere ada kunna meurunta unu heze unice ba barki mawuza ana kadure imumu iriri. 7Nyanime vatmu ribamume, barki ma tarsain shi. 8 Wunani shew, icukuno unurusa, unu iriba ibit nan shi, bibeu burkasi udaru ukise anija ma zinu kese,unyara ude sa madi ri. 9Wuza ni erenanme, iwuzi nikara anyimo akadurekashi me, irusa aroni ishina ishi mesa wa ra anyo unee uzinu tarza inirer nigino me kasi shime. 10 Umarauzito ushi me uganiya cin, Asere unuimumu iriri izatu mara, desa ma titishi uhana kura ameme anyimo avanaAsere, madi maza shi, ma nuki shi,ma kuri ma nyizi shi tize. 11Ninonzoni cukuno ahira ameme uhana umaraunee, icukuno anime. 12 Ma hem inSila uhenu ukadure mani, makurima nyettike shini cin atari tumeme.Izunu gwara ushi in kuri ibuki shi unuguna imumu me sa ma nyettike iririya Asere ini ikadure nukina ni anyimoa ini. 13Me uneh me sa mara ubabilaazauka me na haru, ma iso shi nanMarkus vana um,ma iso shi. 14 Isizo niace unu gindiro uhem. Imumu utotoiriba ahira ashi vat ushi sa ira anyimoavana Asere.

2 UBITURUS Bikoro bi Tuba:1 239 2 UBITURUS Bikoro bu Kure:6

UBITURUS UKURE1 Saminu sa agusa me Birus, urere

uYeso, unakaura kaYeso, uhena ahiraan desa a nyawemuribamu inko iribai huma usandu iriba iriba iru, ahirakatuma ka ge be sa Asere unu uburauru ma ma wuzi duru. 2Nihuma manti cukum ti man ti wa gbardang ahiraashi, uwutu urusa Asere nan Yeso.3 Asere unu bari umeme ma uwuziduru u aye u aye urizo uti mum mumsa ta wuna urii u ira nan utarsa ume,urusa udesa ma titin duru barki ukemuni nonzo nan ni ti eki nume. 4 Andesa ahira awe ma wuzin duru ur-izo nan utira utize gbardang tumemein ni nonzo, barki ahira imum ig-ino me icukuno ana tanu nan Asereahira anipum, barki sa ya aka ahiraucurome uginome sa ura unē nan ajeaburi azenzen sa ayozo. 5 Barki ahiraaginome ani, wuzani seke, i kinki uinko iriba ini iriba ihuma, iriba ihumarusa imum igebesa izi irizi. 6 Irusaimumu ihuma, nan umeki unice nanutira iriba nan utarsa Asere. 7UtarsaAsere nan uhem uni henu, uhem unihenu nan uhem. 8 Ingi izin in mu ribamu ginome ma cukuno mushi, ingiimum iginome i ukingizi, idi wu shiida cukuno sarki imum iwuzaba, nananu zatu imum iwuza ahira Yeso ba.9 Barki vat desa ma dira mu ruba muginome, me urubo mani nani uhiraumeme uzi cin-cin, ma perkeme akpici me madini mameme mu datti.10 Barki anime, shi ni henu kinki unya ace barki utittta sa atitti shi nanuzauka ushi sa awuzi. Barki ingi yatarsa ida irizo shi ba. 11 A'enime, adinya shi unaaa uribe akura Asere unuubura uru. 12Barki anime tida venkenduru uringizi ushi imum igino ba, isarusa, ya tunno in nikara ahira unyairiba iginome sa izini. 13 Uhira umimum i huma ini, ingi in vengize any-imo anipum in geme, in dingi ubooushi unaa uringizi. 14 In sa rusa maaye mamu uharzina nan nipum numnigeme, kasi sa Asere am Yeso ma

bezum. 15 Indi wuzi ubinani ini karanum, barki iringizi in ini inkamadusa.16 Da itenten imacico ini ta tarsa, sabuka shi ubari ugomo Asere, nan ticukum tumeme, ni nonzo nume ninita iri jenjeng. 17 Ma kabi ubari nanninonzo ahira Asere ugomo, ma kurima nonzikome, ni magmirang ni ēaseseri, ''unu ugeme vana um manisa ahem in me, desa in wuza iribairum nan me kadure.'' 18 Hare wanita kunna myyran niginome sa atuzoaseseri, barki tazi nigomenanme aze-seri anipo ni lau niginome. 19 Uhanaukani a kinki duru abaga aginome, yawuna uri ahira ashi me, iwuzi sekeahira tini, kasi upitila u nyinza masāaahira amarēe uhana usana ahira, biwirang bi usana ahira bbi nya masāiriba ishime. 20 Unu tuba rusani, ru-sani ashi anime agi ba tire tize sada kiapoki amatagarda barki iriba unubu.21 Barki tize tiginome ada kenze tiniahira iriba unu, anu wani wani cas bibe biriri bi wuza nan we, Asere abootize ati nyo tuweme .

Bikoro bu Kure1 Anu kurzuzo utize timacico wa

suro anyimo anu, kasi sa adi kem anuudungura amacico anyimo ashime,wadi e anyimo anihunzi barki wa cariabanga, wadi gaa we desa maa e inwe.2Anu gbardangwadi tarsi uzatu urusauwe me, usuro uwe me wadi gaa meunna ukadure barki we. 3 Ana amumum muriba anu dungura umacicowadi ri aje inshi in tize timacico maweme. Amu weki tize ace awe medatti, desa madi hu we mamu tonnoriri. 4Asere daki ma kaska ibe ikadurakame ni ba sa wa wuzi imum imadini.Maa vingi we akura ura, ma tuburkowe anyimo ati wa ti concon, timare mabibit, akurzo we uhana uwuiuweki utize. 5 Ya ira daki ma kaskaanu nin datti unutuba ba, ma tarsiin Nuhu una utize tihuma, nan ayeanu sunare, uganiya sa maa tumi meima utufana uhana anyimo unee ugeme wa anu zatu tarsa Asere. 6 Mesa maa kurzo nipin nu Usaduma nanUgomorata mutto, maa weki we tize

2 UBITURUS Bikoro bu Kure:7 240 2 UBITURUS Bikoro bu Taru:10ti iwono, ma kurzo we imumum ahiraadesa wada tarsa Asere ba. 7Me manimaa buri Lutu una kadure, desa imumigebe sa ana gbas waa wuzi ya cari meiriba ni kan. 8 Barki imum igino mesa unu kadure kagino me maa wuzi,maa iri uganiya ma raa anyimo awe,kondi uya uwuimakema kunna ukuniukatumaku gbas uweme iriba imemeuna kadure. 9Asere arusa una samadiburi anu biyau bime abi basa-basa,ma kuri ma karti anu akadure uhanauweki utize tini kubu. 10 Andesawamu reki ace awe anyimo amei majemazenzeng sa ma carsa anu nin, waiziza tigomo. Anu debe-debe ajewani,unu ugbas wani, wada kunna biyaubuzogo ana tigomo ba. 11 Ibe iriri sawazi datti, wa teki we in nikara, vatanime daki nya aburi aje Asere ba.12Anu aginome, wazi gusi inama a'iroanu uzatu unuce, anu tarsa imumigebesa apum awe anya we cas, adesaanyo, barki ameki ahu, wa cari imumigebe sa da wa tinka ba, wadi wi barkiucorno ugino uwe me. 13 Wa zinuusa ukemukatuma kaburi kawemewazika agi ukunna urunta uni unu wuiace wa cukuno abit, imum imu'i, waanya ace abi riza-riza nan bisiza-sizawa zinu kunna urunta anyimo ashi.14Madini mutarsa ane ahira awe me,wada tiso me inkatuma kamadini, waranga andesa da wa barka ace aweba. Wa rusa ulindaru. Andesa a wunawe ayu. 15 Waa vete una udert, wahunne we wa tarsa una ubal, amuvana Ubeyor, desa ma nyara ukenziuna imumu iriba. 16 Agbarika meahira uszikime ume, binama ba'irobizatu iyau ba buki tize kasi unu bigbarika iranza unuukurzuzoutize ug-ino me. 17 Anu aginome wazi kasi tihira ti ususo umei tigebe sa ta im-bizino, uni siziki me mani sa upebuuzuro. We wani a'inko barki maremabibit magino me. 18 Wa boo sarkinice anu zatu ace nan uhurse iny-imo me. 19 Wa bezizi we gusi anukadure anu aticukum tirunta da wakuzi anime ba, barki weana re inama yaanu wani, barki unu urere mani ahiradesa ma ranga me. 20 Ingi aguna wa

wa suburka madini m, u unee barkiusuro urusa uyeso uru, yeso unuburauru, ingi wa kuri wa kuro anyimoamdinimaginome, ticukum ti anameti teki ta aje me unu zenzeng. 21 Sarkidaki wamu donkino ticukum ti runtadatti ba, ida teki we sa wa rusan intini wadi ku gamirka wa ceki utarsautize tiginome tilau. 22 Kadure kaniugamirka utize wa gunna agi”boci baree tiwija ti meme, biladu sa azorobini ba kuro bi zinu uhingirzino abi-jamirka”.

Bikoro bu Taru1 U nyattike ukure uni waye ahira

ashi aroni am, 2 akoyamabuka kadurekamu riba mushi me una uringizi. Innyara iringi in nu buka anu alau anukurzuzo utize, nan nu kuri ubooAsereunu bura ati nyo tana kadura sa waaye shi. 3 Innu tuba irusin na ginome uguna umara uganiya anani basawadi e wa zin ni basa wa zin nu tarsamei maje a buru. 4 Wazin nu gussa“Abani u inko abanga uze umeme?Dati uganiya acokoro a cokoro aruwahiri vat timumum ti e zi kasi udattiutuba ubara. 5 U gaye uni wa gasimetize tiginoo, uguna dadati utuba utizeta Asere A sesere a cukuno akuri abariadizii a sesere amei, araa ati amei. 6Aana ani unee uganiya uginome, meimaa tu uni, uwi. 7 Atize ta Asere tiniasesere nan nadizii sa arani anameutini, uhana u wui uginome sa adiweki anu zatu urusa utize ta Aseretize ahuwe. 8 A anime shi aroni amkatti inyare shi ni guran nitize tigi-nome uguna ahira Ugomo Asere niyeni indai kasi tiweti nu dubu tini, tiwetinu dubui kasi niye ni indai nini.9 Ugomom Asere mada disame innubuka umemeba, gusi sa aye wa zikaubuka udee umeme, uniriba isheumani ahira a shi, mada nyarame ko-davi mawiba, sen ke kovi makabi tizeta Asere. 10 Vat ani me uwui Asereudi e kasi ukari, asesere adi mari un-ugbejere kang, vat imum igebe sa iraanyimo me wadi ri ura, wa wi, adizinan imum me sa itari asesere unee,

2 UBITURUS Bikoro bu Taru:11 241 2 UBITURUS Bikoro bu Taru:18vat wadi hunne me. 11 Ingi vat adaduaginome adi hu ani, aya anu wani iziuguna i cukuno? Wuzani ticukumti uzatu umadini anu utarsa Asere.12 Ibe uwui Asere, i nyargi u aye uni,unu aye uni, adi wu ura asesere wairi, vat imum igebe sa iraa anyimoawe, uraa udi tinika we. 13 Barkiu'inko utize tu memeti bee asesereaso nan adizi aso ahira sa katumaka huma kadi wuzi ticukuim tume.14 Barki anime, shi andesa ma heminshi, sa izinu nyarga imum iginome,cukuno nin unurusa kati akemshi inmadini, anu zatume imum izenzeng,ana ti cukum timang. 15 Zikaninusheu Asere aru, ubura uni. Aneani, uhenu uru me sa ta hem in meBulus maa nyetike shi ni, usuro urusaumeme sa anya me. 16 Bulus maawuzi tize tigino me, kasi sa ma wuziavat amatakarda sa maa nyetike, tiretimumum ti rani sa tizinu gitak urusa,tigebesa anu tame urusa nan andesawa ciki in me iriba wa gamara abangame, kasi sa wa gamara mare mata-garda sa anyetikeanime wa hungukoace awe iwono. 17Barkianime, shi an-desa ma hem inshi, sa isa rusa ani me,hiranikati uhunne me ana gbas udu-san shi, irizi idiri imum besa sa izini.18 Kinkini ini mum besa Asere awuzashi, unu bura uru Yeso nan urusaumeme. Ninonzo nicukuno ahiraameme aname, nan uhana aje sarkiubinani. Acukuno anime! cukunoanime!

Uyohana Utuba Bikoro bi Inde:1 242 Uyohana Utuba Bikoro bu Kure:22

Uyohana Utuba1 Ige me sa ya rani datti utuba,

ige sa ta kunna, ti iri ina aje aru, tiguguzuno, ti dari in tari turu, abangaatize ti ivai. 2 Abanga ivai igino meapoki ani barki ti iri, ti cukuno unurusa, ti buu shi tize ti ivai igbem, igesaira ahira aco, ti geme sa a bukin duru.3 Imumu gebe sa ta kunna ti kuri ti iri,ine ini ti boo shi, barki shi cangi itarsiduru kadure utarsa uru ugino me nanka coo ani, avana umeme Yesu. 4 Tanyertike shini, barki iriba irum irumei myinca. 5 Tize me ta zigeme sa takunna ahira ameme, ine ini ti boo shiAsere masaa mani, maree mara ahiraameme ba kocin. 6 Ingi ta guna hakanan me ti kur ti ciki anyimo maree,macico mani ti zini, ti da boo kadureba. 7 Ingi ti ciki a masaa kasi sa memazi masaa, ti zi nigome, maye mavana umeme Yesu ma kpici madinimaru. 8 Ingi ta guna tizon duru inmadini apum aru ba, ti ranga ace,kadure kazo me anyimo aru. 9 Ingita poko madini Asere ma zome inma'aye ba, mazini iriba isheu, madikpicin duru madini maru vat. 10 Ingita guna da tawuza imumu imadini ba,ta kurzo me una macico, tize ta Asereti zoo me ahira aru.

Bikoro bu Kure1 Shi ahanaa am acicinca, imum

igeme sa ma nyertike shi ni barki katiiwuzi imum iburi. Ingi uye ma wuzaimum iburi tizin unu nu ubenki ahirauvanah asere unu zatu madini. 2 Memani maa nya nice ni meme barkiakpici madini maru, d aki maru casba, barki mu une vat. 3 Barki ani me,ti rusa me, ingi ti inso tize ti meme.4 Desa ma guna, “In rusa Asere,” ingiinki mada inso me tize time me, unamacico mani. Kadure ka zome any-imo me ba. 5 Vat desa ma canti tizeta Asere, kadure me mani ma tarsaAsere. Utarsa ukadure ane ani tidirusi ti raa anyimo ameme. 6 Koda videsa ma guna ma ciki anyimo Asere,

me inni ce nimeme ca ma cukunogussi Asere me. 7 Shi nihenu dakiimum isoo ini ma nyertike shi ni ba,imum igino ini sa isa russa dati, tizeta Asere sa yamu kunna. 8 Har kanitize tiso tigino me tini izini nyetikeushi nin, tize me kadure kani ahiraAsere nan ahira shi, barki mareemaz-inu agiza, masaa manzinu bara ahira.9 Desa maguna ma raa anyimo masaama game uhenu umemema daza any-imo amareu a'ana me. 10 Desa manyara uhenu,ma ciki anyimo amasaa,i mum ipilko i zome ahira ame ba.11Unu game uhenu, ma raa ama ree, anyimo amreemanimahaka ni, ma taame ahira sa ma patala, barki mareema wuname irubo. 12Ma nyertike shini ahana iriba im, barki a kpico ma-dini mashi me anyimo aniza nimeme.13Shi ananuma nyertike shi nin barkisa irusa me, desa mazi datti utuba,shi masoo ma nyertike shi ni barkiya re nikara ninu uburi. Ma nyertikeshi nin ahana acinci, barki irusa acome. Ma nyertike shi nin ananu, barkiirusa me desa marani datti unu tuba.14 M a nyertike shi nin masoo barkisa izin ini kara tize ta Asere ti cikianyimo ashi me. Ya re nikara ninuuburi. 15 Kati i tarsi une ba, naniimum me sa sa ira anyimo une vatdesa ma tarsa une daki ma hem inAsere ba. 16 Barki vat imum me saira anyimokasi katumakani pum,meimaje, ubezi ubari, daa katuma Aserekani ba ku une kani. 17 Une udi marinan timumme vat. Desa ma tarsa tizeta Asere madi vengize sarki ibinani.18 Shi ahana am uganiya umara unewa aye, kasi ya kunna unu ishinaAsere ma eze, ana me anu ishina yaAsere wamu, barki ane ani ta tinkatiye ti maraa une tini. 19 Wa suroanyimo aru, datti daki aru wani wazitida zo me nigome nan we, wa surobarki wa bezi une wa zo me anyimoaru ba. 20 Shi vat, unu lau ma kpicoshi, vat ushi irusa kadure me. 21 Manyertike shi sa ida tashi kadure kaniba, ko cin barki ikuri irusa kadure, i dazomemacico ba. 22Aveni una macico,nani desa ma game yesu vana Ugomo

Uyohana Utuba Bikoro bu Kure:23 243 Uyohana Utuba Bikoro bu Taru:24Asere? Unu ugino me mani unu zatimadini uhem in Yesu, me mani unugame aco wan vana ume. Desa mahem in vanamemakemacome. 23Vatdesa ma game vana me, ma game acome cangi, desa ma hem in vana me,ma hem in kaco me. 24 Kasi shi, caimum me sa ya kunna datti, i cukunoanyimo ashi. 25 Ingi imum me sa yakunna datti ya cukuno anyimo ashiidi cukuno anyimo a vana me wan kaco me. 26Ma inko tize ti ge me barkian desa wa nyara uranga ushi. 27 Shi,uvisa ugeme sa ya kem ahira amemeura anyimo ashi me, ida kuri i nyariuye sa madi dungurka shi ba. Kasiuvisa ugino me une uni udungura shiko nyani, kadure kani daki macicoba, gusi sa a dungurka shi, cukunonin anyimo udungura me. 28 A'aname, shi ahana am, cukuno nin anyimoameme, barki ingi ma aye ma kemduru in nikara kati i cukuno imu i ajeameme ingi ma aye. 29 I rusa me unuzatu uma dini mani, d esa ma wuzaimum iriri ayo me anyimo Asere ani.

Bikoro bu Taru1 Ira nin usu me sa aco aru me

ma bezin duru, bati atitin duru ahanaAsere, y a cukuno ane ani atisan duru,ine ini ya wuna une uda rusan duruba, barki uda rusa me ba. 2 Shi ahanairiba im, aname daki amu poko imumme sa tizi ba. Ti rusa ingi UgomoAsere ma aye tidi cukuno gusi meme,tidi iri me uzina umeme. 3 Vat desamazin ini iriba ini kara barki imumme i'eze in naje ma cukuno lau gusimeme. 4 Vat desa mare aje uni wuzaimum iburi, ma game tize ta Aseretini, barki uwuza imum iburi un-yarime Asere uni. 5 I rusa Yesu ma'ebarki ma kari imum iburi ini, ahiraameme imum iburi izome ni. 6 Vatdesa ma ciki anyimo ameme, madawuza me imum iburi ba, da mamu irame ba,mada taameme ba. 7Shi ahanairiba im, kati i hem uye ma rangishi, desa ma wuza imum ihuma, unuuhuma mani usanzi Uyesu. 8Vat desama wuza imum iburi me vana ubibe

bizen-zenmani, barki datti utuba unuuburi mamu unu wuza imum iburimani. Ane ani vana Asere Yesu ma'ebarki ma cari katuma ka unu uburi.9 Desa mazi vana Asere mani, madawuza me imum iburi ba, barki bisanabi meme bi ciki anyimo ame madawuza me imum iburi barki me vanaAsere mani. 10Bisana bi Ugomo Aserenan bi unu buri bida zome unu hunneme ba. Desa mada wuza me imumiriri ba, mada zoo me wa Asere ba,nani desa ma nyari me uhenu umeme. Anyimo 11 Kadura ka zigine mesa ya kunna datti unu tuba, i cantinihenu memeru. 12 Kati i cukunokasi Kayinu sa mazi vana uburi, desa ma huu uhenu umeme, nyaniniya wuu ma huu me? Barki katumaka maree, ku uhenu umeme karizi.13 Kati i gamari mu riba, nihenu ingiune wa gaa shi. 14 Na ti rusi tamuaka iwono, uhana uvengize barki un-yara uni henu, desa mada nyara menihenu ba ma ciki ticukum ti wonotini. 15 Desa ma game uhenu umeme,unu huza anu mani, u vengize uruntauzo me ume ba. 16 Ane ani ti rusanihenu, kasi ahira iriba isheu Yesoma nya nice nime ma wi barki haru.Ca haru cangi ti nya ace arunbarkianu henu aru. 17 Vat desa ma zin inimum itari ma hira uhenu unu zatiimum ma impo aje barkinkatti mabenki uhenume. Adi wu aneni aguma rusa Asere? 18 Shi ahana iribaim, kati ibezi i nyara nihenu in nanyo cas, bezi ni we anyimo atumanan kadure. 19 A'ana me ani tidi bezikadure karu, ti kuri ti hem in accearu ahira Asere. 20 Barki ingi muribamuruma reki duru, Asere atekin duruma kuri marusan inko nyani. 21 Shianu tarsa um, ingi daki muriba muruma rekin duru ba tidi ha ahira Asereunu hem uru. 22 Tidi kem vat imumme sa ta iko ahira ameme, barki titarsa tize ti meme, ta kuri ti ti wuzaimumme sa ma nyara. 23U'inko utizeUgomo Asere wazigenne me vat unutarsa ume ma hem invana umemeYeso, ti kuri ti hem ina ce aru kasiubuka Asere. 24 Vat unu tarsa utize

Uyohana Utuba Bikoro bu Nazi:1 244 Uyohana Utuba Bikoro bu Chibi:10ta Asere ma ciki anyimo ameme ani.Ana ani ta tinka ma raa anyimo aru,barki bibe biriri sa ma nya duru.

Bikoro bu Nazi1 Shi nihenu, daki vat ibe ini idi

hem ini ba da gunkuno ni i'iri bi ya bibe bini ba Asere, barki anu udunguraumacico gbardang wansuro. 2 A'aneani idi rusi bibe ba Asere, barki vatbibe bi ge sa ba bezi Yeso vanaa Aseremaa e anyimo ani puum, bine binibibe ba Asere. 3 Vat bibe bi ge sa daaba bezi uhem in Yeso ba, daa bibe baAsere bini ba, bibe bigino me bi unuuburi mani desa ya kunna agi madi eanyi o unee a'ana me masa ra uneeme. 4 Shi ahana am acincin, shi ahanaAsere wani, barki i raa asesere iginome, barki de sama raa amuribamushime ma teki de sa ma raa anyimo uneeme inikara. 5 We anu une wanimineinimwamzini basa tizze ta anu unee.Unee uno uzini ukunna uwe. 6 Haruahanaa Asere wani, vat desa ma rusaAsere ma kunnan duru. Ani me ani tidi rusi bibe bi ka dure nan bi macico.7 Shi ahanaa iriba am, hem ni in ni-henu, barki uhem wa Asere uni, vatdesama zinu uhem, uyo wa Asere ani,marusa Asere. 8 Desa ma zoo me unuhem, ma taa me Asere ba ko cin, barkiAseremmemmani uhem. 9 Ane ani abezi uhem Asere ahira aru, sa Aserema tuburko vanaa umeme u'inde casunee barki ti vengize sarki ibinaniahira ameme. 10 Anyimo uhem uziin bezi shi, da haru wani ta hem inna Asere ba, me mani ma hem niharu, maa tumi vanaa umeme uya unice barki ukpico madini maru. 11 Shiadesa ma hem in shi, barki sa Aserema hemni haru anime, harume cangica ti hem in nihenu. 12 Daki uyemamu ira Asere ba, inki ta hem inni henu Asere madi cukuno anyimoaru, uhem ugino umeme udi myincaanyimo aru. 13 A, ani me ani ta rusati anyimo ame me. Barki bibe bimeme sa ma nyan duru. 14 Ta gunkuno,ta ira aco ma tuma vanaa ma cukunounu ubura une. 15 konde vi ma beziuheem, in Yeso vanaa Asere mani,

Aserema cukuno anyimo ameme, mecangi anyimo Asere me. 16 Ti rusata hem unu heem sa Asere aheem inharu, Asere me mani uheem desa maciki anyimo uheem, ma ciki anyimoame. 17 A, ani me uheem wa my-inca ahira aru, ta cukuno anu uheemunu wui ubasa utize, barki uzina me,ane ani haru me tizi unyimo une ugeme. 18 Biyyau bi zoni anyimo uheem,uheem unikara uke uvete biyyau nin,biyyau ini ce ni bini ijasi ini. 19 Ti ziniuheem wasere, barki me mani maatubi ma heem in haru. 20 Vat desama guna ma zinu uheem, ani me magasi me uhenu ume me, macico manima zini, barki desa daki ma heemunu henu ume sa ma hira me ba, unauzoni sa, “Madi heem in na Asere” samada hira me ba. 21Uhunguko uti tuimemwa zigino memsa ta kem ahiraAsere, agi unu heem in na Asere, maheem unu henu ume cangi.

Bikoro bu Chibi1 Vat de sa maa heem in Yeso uyoo

wa Aseremani, de samazini usuu unuyoo, y a cukuno ma nyara ahnaa me.2A na, ani taa rusa ti zinu usuu Asere,barki barki ingi tizi unu suu Asere, titarsa tize ti me me. 3 Barki usuu waAsere une uni utarsa u tize ti me me,ti da zoo duru unu zito ba. 4Barki vat,de sa ma zi uyoo wa Asere uni ma renikara nu unee. U re aje aje uniwazig-ino me ure nikara nu unee. 5 Uyayaunu mani mada kee ma ri nikara nuunee me, desa mani ma heem ugunaYeso vanaa Ugomo Asere mani. 6Memani de sa maa bezi usuro umei nanmaye ma Yeso vana Asere. Daki Yesomaa e si usuro mei cas ba, vat usuroumei nan maye. 7 Imum i taru ige meya heem ni: 8 Bibe bi riri, mei nanmaye. 9 Barki sa ti hemzi unu haraabanga anu ana me, uhara abangaAsere uteki in nikara, uhara abangaUgomo Asere wazigino me u heem inYeso vana ume me. 10 Vat de sa mahem in vana Asere, uhara abanga meura ahira ame me. Desa daa ma heemba, ma kurzo me una macico mani,barki daki ma heem unu hara abanga

Uyohana Utuba Bikoro bu Chibi:11 245 Uyohana Utuba Bikoro bu Chibi:21sa Augomo Asere ma wuzi vana meni ba. 11 A, ani me uhara abanga, agiUgomo Asere duru uvengize uzatu ib-inani, uvengize ugino me u raa ahiraavana ume me. 12 Vat de sa ma zinin vana me, mazin ini vai. Densa mazoo me in vana Asere, ma zoo me inivai ba. 13Ma nyertike shi ni, shi sa yaheem in niza ni vana Ugomo Asere,barki i heem izini ivai izatuu marsa.14 Imumu uheem ushi yanzigino meahira ameme, agi ingi ta iko kondenyani anyimo ani za ni meme, madikunnan duru. 15 Ingi ti rusa tizinnikara niriba, vat imum be sa ta iko,m adi kunnan duru. 16 De sa ma irauhenu ume me ma zini uwuza imumiburi sa daki ya biki iwono ba, mawu me biringara, barki una biringirabigone me, Asere adi nya an de saimum iburi sa daa ya biki iwono ba.Imum iburi iwono irani daki magunaawuzi biringira barki igino me ba.17 Vat uzatu kadure imum iburi ini,imumu iburi ige sa ya biki iwono bairani. 18Urusa uru, vat uyoo wa Aserema da a wuza imum iburi ba, barkiucukuno umeme uyoo wa Asere ukuburi me, unu uburi ugino me ma daadarsame ba. 19Ti rusa haru anu Aserewani, unee vat uraa atari ti unu uburi.20 Ti rusa vana Asere maa e ma nyanduru urusa, barki ti rusa de sammazin kadure, ma boo Yeso vana umeme mmani Asere una kadure nan ivaiuzatu marsa. 21 Shi, ahana am, wunapiit nan makiri.

Uyohana Ukure 1 246 Uyohana Ukure 13

Uyohana Ukure1 Usuro unanu sa azauka me any-

imo udenge Asere uhana ahira uneakura nan ahana ameme an desa waram iriba, da mi cas ba nan an desawa rusa in kadure. 2 Barki kaduresa raa anyimo aru kadi ri aje anyimoaru sarki ibinani. 3Usanzi, ugoggoni,iriba irum wa cukuno anyimo aru,barki Asere aco arunanYesuunuburauru inka kadure. 4 Ma wuza iribairum kan barki ma kem aye ashi mewa haka in kadure, kasi sa ta kunnaugbarika wa coo. 5 Ana me izini tirauwe tari une wa kura, daki ya cukunogusi tize ti soo tini in zini nyetikeme ba, ti ge tini sa usa rusani, ca tihem in ni henu. 6 Uhem in nihenuine ini utarsa tize ta Asere, tize taAsere sa ya kunna unu tuba, tarsa nitini. 7 Anu rangiza wa suro gbardananyimo unee, an desa daki wa hemagi Yesu ma e anyimo ani pum ba,anu agino me we wani anu uranga,anu game Uyesu. 8 Inta ni ace ashime merum kati i vete imum me sa yamu wuza, barki i kem imum me saAsere adi gunshi ankwai. 9 Vat desama hana piit da ma tarsa tize ta Asereba, dakima cukuno anyimo udungurawa Asere ba, Asere azo me nan meba, desa ma turi udungurabwa Aserema zini in kaco nan vana me. 10 Desama aye ahira ashi daa ma aye unudungura ugee ba, kati i kabi me atikura tishi me ba, kati ba wuna ni memahabi ba. 11Vat desa ma iso me, mema ma cukuno una katuma kaburi.12 In zin tize gbardan sa indi nyer-tike shi nin inda nyara in nyertikeutakarda nan ni bairo, in wuza iribau aye ahira ashi me ti buu tize aje unuhira aje, barki iriba iru i myinca. 13 Ahana uhenu sa azauka wa iso shi.

Uyohana Utaru 1 247 Uyohana Utaru 15

Uyohana Utaru1 Unanu udenge Asere Gayus

desa ma ram iriba. 2 Nihenu inzinbiringara barki ure aje ashi me nannihuma nishi me kasi uciki ubibebiriri bishi me. 3Ma wuza iriba irumunu ira aye anyimo anihenu wa ebarki kadure kashi me, barki i hakaanyimo kadure. 4 In zom iri mumsa iteki igeme ba, ukunna agi ahanaawe wa haka meru. 5 Uhenu um, vatimum be sa uwuza nihenu, katumaku inko iriba ini u zini umuta agenu.6Wewani wa bezi uzina uweme ahiraanu tarsa Asere, idi wu uri u tibi wein ire imum, ani me udi bezi utarsaAsere. 7Barki niza nigino nini wa surini, ma kabsa imum ba ahira anu tarsaAsere. 8 Barki ani me idi wu uri tikabsi usandu anu agino me, ti cantiwe merum, barki ti cukuno aroniakatuma nan we anyimo akadure.9 Ma nyertike uhana anyimo nigurame, ma ira Diyotarifis, desa ma nyrama cukuno bigoro a nyimo awe me,ma game itarsa utize tiru. 10 Barkiani me, ingi ma aye, indi buki meimum me sa ma wuza, ma wuza bibukum biru barki ma cari duru ni,ani me ya bari me ba, ma game uwuna uni henu mahabi, ma karti, ian desa wa nyara uwuza mahabi, masuzo we anyimo udenge wa Asere.11 Nihenu, kati i tarsi imum iburi batarsa nin igebe sa izi iriri, desa mawuza imum iriri ma rusa Asere, desama wuza imum iburi ma taame Asereba. 12 Damitiya ma rusa kode nyaniahira akonde vi, kadure in nice nikani ka tarsa me, haru ma ti rusanin ani me, urusa uru me kadure kani.13 Ma zin in timumum gbardang tigebe sa ma nyari in nyertike, mi be dakima nyara in nyertike ba in nibiro nimei, barki ma ira ida wuna me uriani me ba. 14 In zinu ubasa me tidiiri acece anyimo ati ye ti geme sarkiucara uganiya, abini me tidi buu tizeaje unu hira aje. 15 Cukuno ni ini riba

iruum, aroni wa iso kode vi in nizanume.

Yahuza 1 248 Yahuza 25

Yahuza1 Mi Yahuza urere Uyesu, uhenu

Uyakubu uhana an desa a titti we anuinsa tize ta Asere amu riba, an desaYesu ma zauka we. 2Ugoggoni, unatairiba, nan uhem vat ti cukuno anyimoashi. 3 Shi nihenu, mazi gusi indanyertike shi ni ba, a banga ubura uruugino me, haru vat nan shi, ine inima ira ya wuna uri in nyertike shi innya shi tize, nyani ace ahira u insoiriba igonome sa anya ana lau ka'indecas sarki ukinki. 4 Aye anyimo ashime wa ribe nihunzi andesa datti unutubanaceki we anu zatu utarsa Asere,anu kurzuzo utize ta Asere imumuini basa, wa gasiwe vana u'inde waAsere. 5 Ana me in nyara ni ringi shi,isa rusa vat mum, Asere a burin duruanyimo Umasar, vat in ani mema huuan desa wa game uhem in me. 6 Ibeikadura daa wa benki ace awe ba, waceki ahira aticukum tuweme,ma cekiwe anyimo inyang nan mare ma bibituhan a uwui sa madi kode avi imumme sa ma bira. 7 Ane ani usadumanan Ugwamrata, nan ti pin sa ti raamamu nan we, an desa wareki acenaweme utarsa ahana e nan katumakani pum, a bezi we barki ukasu waanu wa iri nirere sa wa zinu sa meanyimo ura. 8 Ane ani ana tiroo, wamu cara apumnawe me nin, wa gaawe utarsa uti gomo wazini boo tize tiburi a hira ana je. 9 Uganiya sa bibebikadura Mika'ilu ma zin unu zito inbibe bi buri, wazinmatara ahira ikizi iMusa, me Muka, ilu daki ma wu debeu nya na ma buki tize ti bit ba, me daima gu Asere aceki we ani me. 10 Anuagino me daki wa hem vat ini mumbe sa da wa tinka ba, barki imum besa wa rusa anyimo ani pum wazi gusiizenki unu dira uni ce, una iwono iweya zigino me. 11 Wadi ziti wa tarsairiba i Kayinu, wa tarsa una u hunneme barki imumu iriba iwe wa kuri waribe iwono barki wazi gbas kasi kora.12Ana ginomewazi gusi tinaa ti rizizotini anyimo ani ori nishi me nan nu

uhem wazi gusi matiti mu zatu uyozoin ma'ino, wa wijo vat gusi ti kbekisa aruba. 13 Wazi gusi maronkomimamu 'i. Wazi gusi iwiran ya seserewa habawa haba ane ani a inki we hariwono. 14Anu cangi desamamani unuUsunare adumo Adamu me ma mareki tizze ahira anu agi Asere a'aye inanu utarsa umeme gbardang. 15 Barkima bezi iriba imeme ahira kode vi makuri bezi anu zatu utarsa Asere sa wawuzi imumbe sa iriba iwe ya hemnantizze ti buri sa buu ti zatu tame Asere.16 Anaa gino me we wani ana tize timuriba, anu hunzizebace, anu tarsama ree wa nonzo ana je barki wa kemire imum ahira aweme. 17 Shi, nihenuringi ni tizze sa anu Yesu Asere aruwa busi shi. 18 Wa gun shi, umaraune adi kem aye anyimo ashi me sawadi, zunzi shi anu tarsa une da Asereba. 19Aye wadi cukuno anu harsa anuhenu, anu tarsa muriba muwe, wa zome in bibe biriri ba. 20 Shi nihenu,inta nin u'inko iriba ishi me ganganimumu ihuma, i wuzi birigira anyimobibe biriri. 21 onno unu hem me saAsere ahem in haru i insi aje in nimum be sa ogomo Asere madi wuzinduru uhana uwui uge be sa madi e.22 Kunna ni ugogoni wan desa da wanya iriba ba. 23 Izinu bursa aye, usuzoaye anyimo ura, aye i kunna ugogoniuwe, in biyaubi hira uzenzen utirungatiwe me nan iribaniwe me ya nyimonipum. 24 Ana me an desa ma barima buri we, kati wa piliko, ma kurima witi shi anu zatu umadini ini ribairum. 25Ahira Asere cas unu bura uru,usuro uvana umeme Yesu, ninonzo,ubari, tigomo ti cukuno ahiramedattiutuba nan ana me nan uhana aje, ca icukuno anime.

Revelation Bikoro bi Tuba:1 249 Revelation Bikoro bu Kure:2

Revelation1 Igino me ine ini tiro ti Yeso vana

Asere sa Asere anyamema bezi ahanaakatuma kameme imume be sa i ezeazo unu don-don kino ba. Ma bezianime ahira utuma in bibe bumemeahira avana umeme Yahaya. 2Yahayama bezi unu rusa imum besa ma iriabanga atize ta Asere nan ubezi imumbesa anya barki Yeso vana Asere.3 Unu ugongon mani desa ma rusautakarda ugino me in nimyira ninikara, nan andesa sa wa rika titui agu-ran urusa wa kuri wa tarsa imum besa anyiteke anyimo barki ugani waaye mamu. 4 Mi Yahaya, uhana anutarsa Asere u sunare u nipin nu Asiya;Imumu iriri uya ahira ashi me, naniriba irum ahira adesa ma zi ana me,desamazi dati, memanima eze uhanaaje, na ibe inu surare sa ira aje uk-panku udang umeme. 5Usuro ahira aYeso vanaAsere, desa a hemunu bukaumeme, vana utuba anu hirsa usuroiwono, unu dang anyo agomo unee,uhana a desama hem in haruma kuruma sabison duru utiriziza umadinimaru ahira a mayē mameme. 6 Makurzo duru anu ani nonzo, ana ka-tuma kama ka Asere ame na aco ume-ninonzo nanu bari ucukuno ahiraameme uhana u mara unee. Icukunoanime. 7 Ira ma eze nan ti wiri,konde niya nije nidi iri me, vat nanandesa atumi zi me. Ane ani vat tilemtunee tidi wuzi tiyom barki me me,ē icukuno anime. 8 ''Mi mani utubanan umaza.'' ubuka ugomo Asere.''Desa memani ana me, me mani macukuno udati me mani ma eze uhanaaje, unu bari vat.'' 9Mi, yahaya-uhenuushi nan desa ma nigome nan shianyimo uzito, nan ubari nan tira iribauge sa ura anyimo ayeso-kuzabu ka tiuraba kura ba sa atisa kuna batmusabarki tize ta Asere nan ubezi abanga aYeso. 10 Inra anyimoabiba ronaAsere.Imbe ma kunna nire nimyira ini karaaka maru kam kasi nin hure. 11 Na

gu, ''nyetike imum besa wa ira any-imo utakarda, utum uhana ati dengeta Asere tinu sunare-ti Afisus, nanusimira, nan Ubirgamas, nan Utayatira, nanusardisu, nanufiladafiyananUlaudikiya. 12 Ma gamirka barki iridesa nimyira numeme ni boo nanmi.Sa ma gamrika ma ira ma pitila manusunare Asere ahira utarsa me. 13 A tiama pitala me buye ma rani kasi vanaunubu, ma soki ure udibi wa impotibuna me, ma tirziza biriri me nin nazumo a balbal. 14Nice numeme nizinintice tirum kasi u audiga-kasi ugawa tantani, aje ame me kasi nilem nura. 15Tibuna tumeme kasi azumo abitsa asarika, kasi azumo sa suso banianyimo ura uni kubu ni zuzumo, nimyira nume kasi ugumuzo umei mumani win. 16 Atiri tina re tume macanti i wiran inu sunare, anyo amemetikonu tu vira ti tinyo re ti suso ni.Muhenumumememu balti kasi uwuisa wa tusa gwanya-nya. 17 Uganiyasa ma ira me, ma rizo kasi ukizi un-ubu atibuna tumeme, ma tarim tinare tumeme anice num magu, ''katiukunna biyau ba. Mi mani utubanana umasirka. 18 Nan desa mazinivai uhana unara unee! in kuri izini inimumu upoko iwono nan ya kura ura.19 Barki anime nyetike imum besa waira, imum be sa izi aname, nan imumsa wu amaru igino me. 20 Abangauhunze urusani abanga iwiran inusunare sa wa ira atari tina re tum, nanahira utarsa umapitala manu sunarema zumo abal-bal; Iwiran igino meinu sunare ibe ikadure ka Asere kaniyanu tarsa Asere usunare, nan tarsaAsere usunare.

Bikoro bu Kure1 Uhana ahira abibe ba Asere sa

bira anyimo anu tarsa Asere u Afisus,nyettike; Igino me ane ani agberanagisa a canti iwiran inu sunare ataritinare tumeme. ige sa ihaka atiagunci amapitila ma zumo abalbalmanu sunare. 2 In rusa timumu mesa wa wuza, nan uzito uwe me, iribaishew iweme na u tira iriba iweme.In rusa uda tiriziza iriba nan anbur

RevelationBikorobuKure:3250RevelationBikorobuKure:28ba, in rusa wa mansa ande wa tisaace awe, we anu akadura ka Aserewani, azo ane ani we anu amocowani.3 In rusa uzinu tira iriba kan, wa kuruwa zito kan barki niza num, da wauzo ba. 4 Barki uzatu kunna uruntaum nan hu, wa ceki uhem uwemeutuba. 5 Barki anime ringi ahira sawa rizi. Barki uwuzi timumu me sawa wuzi unu tuba, se wa barka, indieh we inkuru inkari upitla uwemeahira uciki uni. 6 Barki anime inzinaginome; Urusa timumu sa nikolatawawa wuza, ige sa mi ma inda nyaramba. 7 Desa mazin inyitui tu kunnama kunna imum besa bibe ba Aserebizinu boo anu tarsa Asere, ahiraadesa ma re ahira indi nya me ureahana utiti ivai, ige sa ira ukura Asere.8 Uhana ahira abibe bikadura sa bira anyimo anu tarsa Asere usamirnanyettike; igino ine ini aguran sa aneani utuba ane ani umaza, desa mawono makuri ma hiri. 9 In rusa uzitouwe nan udira uwe barki anime uzinukem. In rusa anu cara we wani wagusa we ayahudawa wani, azo ane aniwazi ba. We udenge ubibe bi bur uni.10 Kati ukunna biyau bi zito sa udiziti uhana aje, ira! bibe bibur ba ayemamu bi reki aye ashi anyimo udengeuni rere, barki amansa shi, idi kuriiziti uhana tiye ukirau. Wuza kadureidi nya shi ni ere ni vai. 11Desa mazintitui ma kunna imum besa bibe baAsere bi boo anu tarsa Asere, desa mare nipin ada yomo me ini wono ikureba. 12 Uhana ahira vana uka dura kaAsere samara anyimo anu tarsa Asereu burgama nyettikr, age ani aguransa azin inti vira ti tikono tini tire;13 In rusa sa ucikini ahira sa ukpankuudang ubi be bibur urani, vat in aimecanti niza num ini kara, in rusa da wawuza matara mu inko iriba iwe nanmi ba, nan uganiya u antifas bezi um.Umu hem in mi, desa ahume ati ashiashime, abirko ahira bibe sa bibur bicikini. 14Barki anime ira uzatu kunnaurunta um cin nan hu; Uzin aye sawa canti bi hoo bi tize ti bil amugangan, tige sa ma bezi balak sa mawu imumu pilko aje balak, barki wa ri

imimare sa awitimakiri barkiwamusinan mabura. 15 Ane ani aye ashi mema canti tize ti nikolatawa gangang.16 Barki anime barki! inka wa gaweindi eh ahira aweme dibe, in wuzi nikono nan we inu vira sa ura anyimoanyo am. 17 Desa mazin intitui ca makunna imumbe sa bi be ba Asere biboo anu tarsa Asere. Ahira adesa mare nipin idi nya me icara imatu, idikuri inya me nipo nirum inza nisoanyettike asesere anipo me, niza sauye mada tanini ba, sa desa ma kabanini. 18 Uhana ahira ahana akaduraka anu tarsa Asere utiyatira nyettike;Age ani aguran avan Asere, desa mazin naje kasi alem ura, tibuna me kaazumousara. 19 In rusa imumbe sawawuza, uhem uwe, na u inko iriba nankatuma nan ujoko utira iriba iwe. Iwein rusa imum besa wa wuza azo unudonkino ba iteki imumbe sa wuza unutuba. 20 Unu zatu kunna urunta umnan hu; Utiriziza iriba unu neh ugi-nome je zebel, desama tisa nice numeme utize tumeme, ma rangi ahanaaka tuma kam wa tozi nan me waimimare sa awiti makiri unya unice.21Manyame uganiya ugunama barkamada nyara ma barka unu tozo nanna hana aruma ba. 22 Ira! idi reki measesere ukomi ukoni andesa wa tozonanmewadi ribe uzi, se inkawa barkausuru atimumu tu meme. 23 Idi vaviahana ameme ini woni, vat anu tarsaAsere wadi rusi unu guna imani unugunguzuno ubasa umu riba. Idi nyakonde vi ushi unu ira ukatuma kame.24 Uhana ukasu ushi me anyimo utayatira, ahira konde avi ushi sa damacanti tize tigino ba, ma tame imumbe sa aye wa tisa uconcon utimumutib bi be bibur ba shi be ugusa shi itaure ugita ba. 25 Barki anime idi tonnogas aminu aye. 26 Desa ma re nipintimumu tigino awuza imum besa mawuza uhana umara, imum besa mawuza uhana umara, ahira ameme idinya ubari ahira anu zatu tarsa Asere.27 Madi wuzi tibgomo tuwe unu binawa zumo, madi pusi we kasi adum ati nyanga. 28 kasi ukaba sa ma kabaahira aco am, mi idi nyame iwiran i

Revelation Bikoro bu Kure:29 251 Revelation Bikoro bu Nazi:1sana ahira. 29 Desa ma zin in tituima kunna imum be sa bi be ba Aserebizinu boo anu tarsa Asere.

Bikoro bu Taru1 Uhana ahira bibe ba Asere anu

tarsa Asere usardisu nyetike; Agmi-rang aginome sa acanti ibe inu sunareya sere nan iwiran usunare, in rusaimum be sa wa wuza, wawuna nizaage uzini vai in anime hu ikizi ini.2 zuma u inki riba ahira imum besaya game yamu aye mamu uwona,barki da ma kem timumu tuwe meta myinca ahira Asere amba. 3 Barkianime ringi, itimumu me sa wa kabisa wa kunna. Wuza katuma intini,ukuri ubarka, barki anime inka dawa zuma, indi eh we kasi ukari, udazuma we uganiya sa aye aje awe ba.4 Barki anime tize ti aye tirani cingusardisu andesa da wa cara tirungata weme ba. Wadi wuzi tanu nanmi wadi sonsi tirunga tirum barkisa wa bari. 5 Desa ma re nipin adisoki me tirunga tirum, ida kuri ivisiniza num anyimo utakarda ivai ba,idi buki niza nume aje aco um, nananje ahana aka dura kameme. 6 Desamazin titoi ca ma kunna imum besabibe ba Asere bizinu boo anu tarsaAsere. 7 Uhana ahira avana ukadurakanu tarsa Asere anyimo ufiladul-fiya nyetike; Agburang age sa azi laua kadure acanti magani ma Dauda,mazinu pogizo me unu inpo maraniba, ahira sa a inpo unu poko maraniba. 8 In rusa imumbe sa wa wuza, irain rusa ana tukum afang aje awemeazo inde sa mada ke ma impi ani ba.In rusa u zin nikaran cin, vat in anime wa tarsa in tize tum da wada wuzamatara ma niza num ba. 9 Ira! andesasa wazi anu abibe biburu andesa sawa gusa we Ayahudawa wani, barkiin anime moco mani wazini. Indi wuwe wa eh wa tunguno ati buna tuweme, wadi rusi unu guna ma hem inhu. 10 Barki sa wa tira iraba anyimoani nyarga wa tarsa tize tum, mi inditarsi we anyimo umansa sa udi tuuasesere unee vat, barki amansa anati cukuno tunee. 11 In eze dibe canti

imum be sa uzini gangang barki katiuyema kabi we ni ere niti gomo. 12 Idiwu desa ma re nipin ma cukuno tinia kura Asere am, ma kuri ma surianyimo me ba. Indi nyetike nizameAsere am anice nume me, ni zamenipin na Asere am (urishalima usso,sa utuzo usuro asesere ahira Aseream), nan niza niso. 13 Desa mazintitui ti kunna ma kunna imum besbibe ba Asere bizinu boo anu tarsaAsere. 14 Uhana ahira ahan kadureakanu kanu tarsa Asere sa wa rauulawudikiya sa a nyeyike; 'Agburangage ane ani gunkuno ani me, unu hib-ina nanunubezi ukadure, unu tigomoasesere atimumun ta Asere. 15 In rusaimum be sa uzinu wuza me, uzo amacacan ba ugona matum ba. Inyaraingi ura ama cacan nani a ma tum!16Barki sa hu unama ayemani azomatum azo ma cacan-mabiki u tufo uweanyimo anyo am. 17 Barki wa guna,''mi unu kem mani makem timumugbardang, in zo in nyara ure imumba.'' Barki anime utawe ba ugmyinciintiyom tini, imumu ini un, udira,urubo uciki nyen peren. 18 Kunnaugamirka um; Adi kpi azumo a balbalahira am age sa adi hangika unu rabarki ucukuno unu ke. Barki usokinipum nuwe tirunga tirum ti walwalbarki kati ubezi mu ē mu bi hurbabuwe me, in mani barki u hunka ajeaweme ukem imum ira. 19 In dungaravat ande sa ma hem in we, in kuri in-bezi we tanu tunee. Barki ani me, tirairiba ubarka. 20 Ira in turi ana tukumizinu vavizi me. inka uye ma kunnanigminrang numma poki ana tukum,idi iribe anyimo akura ameme, in ribenan me, nan mi. 21 Desa ma re nipin,idi nyame uganiya ma cukuno nan mianyimo akura am, kasi mi sa ma renipin ma cukuno na ka co um asesereakura ame me. 22 Barki anime desamazin in tutoi ma kunna imum besabibe ba Asere bi boo anu tarsa Asere.

Bikoro bu Nazi1 Unu mara uti mumu tigino ma

gunkuno, in iri ana tukun afang as-esere. Nigmirang nu tuba sa ma

Revelation Bikoro bu Nazi:2 252 Revelation Bikoro bu Cibi:13kunna kasi nigaita ni gusa nyani inbezi we timumu sata cukuno gbas initi cukuno anime inka amara imumigino me. 2 A ana me inra anyimoabibe ba Asere, in be ma iri ukpankusa ainko asesere, nan uye ma cikinasesere me. 3 Desa ma ciki asesereme ma zi kasi yasfa nan yakutu. Uganji mari ureh wa kete ukpankume uzina uganji mari me kasi upp-turu. 4Ukete ukpanku me ma kpankumana akura are in manazi marani,ana ticukuno azesere ama kpankuananu wani akura are ina na wa nazi,wa sonsi tirunga tirum, nan na ereazumo awalwal ace aweme. 5 Asesereukpanku upalti uni ususo ni, umelkenan u tusa asesere. Mapitila manusunare mazina nare aje ukpanku me,mapila ma mane mani ibe ya Asereinu sunare. 6 Ina je ukpanku ni winni magani ni rani, nizin in masaakan. Ati ukpanku me ni tikira tukpanku me timumu tivai tini tinazitirani tinyinci ina je aje me nan nadumo me. 7 Imumu ivai ituba meizi kasi udaru, imumu ivai ikure mekasi vana ubi naa, imumu ivai ikutaru muhenu kasi unubu, imumu ivaiunazi izi kasi bi peu bi hirsa azesere.8 Vat timumu ti vai tigino me tizinma gaure manu tatasi, tigmyinci inaje asesere nan na dizii ama gaure me.Niye nan nuwui dawa ceki ugusa, unubari vat, me mani dati me mani anamememani unu eze. 9Uganiya sa vattimumu tivai tiginome tizunu nyinzaugongo nan ni nonzo nan na apuruaromahira ame samaciki, asesere uk-panku me, ma sā mazì uhana umaraunee. 10 Ananu agino me akure areina na wanazi wa rizi in mu henu mume adizii aje ame sa ma ciki azesereukpanku me, wa wuzi ni nonzo nidesa mazi uhana umara unee, wazinivingizi a ere aweme aje ukpanku me,wa gusi. 11Wa bari ugomo Asere urunan Asere aru, kaba ninozo nan nubari. Barki hamani wa baran vat ti-mumu, nan nu ira uwe uni, ta cukunoakuri abara tini.

Bikoro bu Cibi1 Sa ma ira atari tina rē desa ma

ciki aseseri u kwanko, ma iri utagardaugebe sa uzi unu yetteke anyimo nanmatara, awuna ibinani ini binani iniusunare 2 In kuri in bi be bikadura kaAsere gidiris mazin in tize ini myiraini kara, ''aveni mabari mapoki uta-garda ugeme nan uyitike?'' 3 Ba desama rā asesere nani adizi nani anadizi adizi sa ma bari ma poki nan marusi imum i gebesa ira anyimo utardaugino me. 4 Ma shi kan barki desabarki uye sa mada ke ma poki nanma rusi imum besa ira anyimo me.5 Uye anyimo ananu aginome magunme, ''kati ushi ba. Ira! uzaki unu lemna Yahuza, Nitini ni Dauda mare aje.Mabari upoko utarda ugino me nanuyiti kanu sunare uginome.'' 6Ma irikuzara ku turi ati ukwanko nan maramamummanu manazi sa ma vengezea nyimo ananu. Mazi kasi desa sa ahume. Mazin ahure anu sunaer nan ajeusunanra, imum igino ini ibe iriri yaAsere sa a tumi we anyimo unē. 7Maha maka kaba utarda me a tari ti desama ciki atari tura rē ti desama ciki uk-panku me. 8Uganiya sa vana ubizarama ziki utagarda me, ma mum muuvengeze ma nazi nan ananu aginome unu akuri are nan wanazi wa irizeadizi aje avana ubizara. Konda avima inta biruma nan kusu kuzinariyagben inti runga ti nyā. anesa wewani biringara sa ba nyiza kadure.9 Wa wuzi irē isōi, ''wa bari uzikiutagarda uweme ukuri upoki uyitime.Barki awekiwe in mayē mawe wa kpiAsere anu a kondi ni ya lem anunan amyiran. 10 Wa kurzō tigomotanu katuma ka Aserewa nunzo Aserearu, wadi kuru wa wuzi ti gomo tiunē. 11 Sa ma ira in kunna udarsau ibe ika dura ka Asere gbardan wakatuma nan ukpanku nan ma mummuvevgeze nan ananu, ugbardan uwewa buki madudbu manu kirau kanukirau nan madubun usu narē. 12 Wanyeze amyiran ini kara wagu, ''unubari mani vana ubizara sa a wekimakabi ubari, ukem, urusa, nikara,uyezw nan ninanzo.'' 13 In kuna vatimum igebesa ivengize sa ira anyimo

Revelation Bikoro bu Cibi:14 253 Revelation Bikoro bu Sunare:5asesere nan adizi nan dizi adiziananyimo uraba udaga vat imum ba iraayimo nan awe unu gusa, ''debesa maciki ukpanku me nan vana ubizara,Ninonzo, ugbardan, ni teki, nan ubariuwuza utigomo uhana sarki ibinani.14 Mamum mu uvengeze uginomemanima nazi wagu, ''icukuno anime''ananu wadusa rizi adizi in muhenuwazinu nonzo Asere.

Bikoro bu Tasi1Ma ira uganiya sa vana ubizarama

poko ibinani i inde anyimo ini sunare,ba in kunna mamunmu uvengeze manazi wa boo ina myiran kasi utusaaseseri, ''Aye.'' 2 Ban in gun kuno iniri bi barka birum, desa ma rā aseseriabini ma inta utā, a nya me ni tiranu uririko unice. Ma suri anyu unure aje barki ma ri aje. 3 Sa vana ubizara me ma poko ibinani ikure me,in kunna imum uvengeze ikure me yaguna, ''Aye.'' 4 Ba bire bi barki bi suriamatara vai in bini. Desama tari abinia nyami nikara ma zike ti cukum tiurunta unē, barki anu wa hunzi aceawe. Desa ma tari abarka me anyamauvira. 5 Sa vana ubi zara me mapokoibinani i taru, ban in kunna imumivengeze itaru ya guna, ''Aye'' in iri bibarka bi bit, desama tari abinima intaimum igusa a tari tumeme. 6 Ban inkunna nire ni myiran anyimo imumuvengeze i nazi ya guna, ''uyanga ialkama u inde anyimo ikirfi ini hiri,nan nyanga usha'ir ma taru, a' animekati ucari mani nan mei mei mu in-abi.'' 7Vana ubi zara ma poki ibinanii nazi in kunna imum uvengeze i naziya guna, ''Aye.'' 8 In iri bire bi barkimei mamuto. Desa ma tari abini anyame iwono, ura utarsa ini. A nyameuoro ka kanazi anyimounēwahuunuvira, ikono, tikoni, nan inama ini jāunē. 9Ban in iri vana ubi zaramapokoibinani icibi, ina dezi ahira utunzouna katuma udenge Asere ban in iriandes a huza we barki tize ta Asere,nan imum ubezi sa wa inta. 10 Ba washi ini myiran ni dandang, ''unu ma,ya unu bari vat, unu ulau una kadure,

udi wuzi anu nē tize tini kubu, u burinduru?'' 11 Kondavi umeme anyametirunga tirum a kuri a boki we wakinki ube uganiya cin sa aroni ani rerenuwemenan anuhenuuwemearumanan anē adesa sa ahu u myinca, kasisa ahu we. 12 Sa vana ubi zara memapoko ibinani i tasi, in ira anyimouhira me in iri uzuruko adizi udan-dang. Uwui ucukuno bibit kasi tiringa ti bit, upe uni ucukuno kasi mayē.13 Iwiran ya seseri irizi adizi, kasi sautiti upom uku zarka ahana me sada wa hina ba, ingi, upebu udandangwa hira. 14 Aseseri a hunne me kasiutagarda sa a nyungoro. Kondi niya nipo nan uzalang a kari ani ahiraameme. 15 Agomo unē nan ananuanu nan agomo ani kono, anu imumitari, nan anu bari, vat nan kondavi,urere nan desa da mazi urere ba wagonne anyimo opo nan uzalang. 16Wagunu zalang nan apo, ''rizoni aseseriaru! i hunge duruni ahira desa maciki aseseri ukpanku ini riba ivana ubizara. 17 Barki uwui udandang uwuiiriba imeme ya aye. Aveni mada kematunnop.''

Bikoro bu Sunare1 Sa awuza anime in iri ibe ikadura

ka Asere ana wa nazi wa turi ati kira tinazi ti unē, wa inta mapebu ma nazigagang barki kati upebu u hurse unē,asesere uraba udang, nan kondi uyautiti. 2 In dusa in iri bi be bikaduraka Asere ma eze uwatu naza desama zin ini binani ya Asere uvengize,matiti in ni myiran ni dandang saibe ikadura ka Asere wa nazi sa anyawe nikara nu nya unē nirere nanuraba udang. 3 ''Kati i nya unē nirere, nan uraba udang, nan matitisede ta wuna ibinani asesere itiniarere Asere aru.'' 4 In kunna ugbar-dang adesa a wuwe ibinani wa bikianu madubu akuri akuri ukirau inakuri anazi in ana nazi (144,00), andesa wuna we ibinani kondi ni yanilem nanu isarala. 5 Akuri akirauin ana rē (12,000) sa a wu we ibinanianyimo nilem ni Yahuza, ukirau inana rē me anyimo nilem Ra'u baini,

Revelation Bikoro bu Sunare:6 254 Revelation Bikoro bu Witotari:13manu kirau in anarē anyimo nilemGad. 6 Madubu ukirau in mani marēanilem ni ashiru, madubu ukirau inmanamarē anilem ni naffali, madubuukirau in mana marē anilem ni man-asa. 7 Madubu ukirau in mani marēanilem ni saminu, madubu ukirau inmani marē anilem in Lawi, madubuukirauinmanimarē ani lemni Isa aka.8Madubu ukirau inmanimarē anilemni Zabaluna, madubu ukirau in manimarē anilem Isifu, madubu ukirau inmanimarē anilemBilyaminu auwe ib-inani. 9 Sa aka abaga amadubu, akuria iri nigora ni dandang sa ada abasaba a kondi ni ya lem, anu in ti lemtuwe wa turi ana je ukpanku nan ajeavana ubi zara wa inta tirunga ti rumnanmavamama dabino atari tiweme.10Wazi uni tisa in ni kara, ''ubura wacukuno Asere aru sama ciki ukpanku,nan vana ubi zara!'' 11Vat ibe ika duraka Asere keti ukpanko me wa kuri waketi ananu nan ma mum mu vengezema nazi magino me, wa toti in tipuruadizi nan muhenu muweme aje uk-panku me, wa nonzo asere. 12 Wazin unu gusa, ''i cukuno anime ni-nonzo uruso, ankoi, tinanu, ubari nanni kara ni cukuno ahira Asere sarkiibinani ca icukuno anime.'' 13 Unuinde anyimo ananumemawuzi u iko,''aka veni wa ziginome, sa wa sosi tirunga ti rum, wa suro abani?'' 14 Bain gunme, ''una aje am'' ''urusa'' samagun in mi, anu aginome wewaniwa suro ani rere ni dandang. Wakpicoti runga wa kurzo tini ti rum anyimomaye ma vana ubi zara. 15 Barkiimumu igino ini, wa ra aje ukpankuwa Asere, wa zime in nonzo uwuinan niye anyimo udenge Asere. Desama ciki asesere ukpankumadi cukunoudak aseseri awe. 16 Wada kuri wakunna ikomo ba, nani nuwe nimei,uwui uda dara weba, nan upunsi unuinde uwe. 17Barki vana ubi zara samarā ati ukpanku me madi cukuno unutarsa in we, madi tarsi in we uhanaahira ususo umei mu vengize, Asereadi visi vat maje aweme.

Bikoro bu Witotari1 Uganiya sa vana ubi zara mapoki

ibinani i sunare, ba awu tiki as-eseri uhana umaminti akuri ataru.2 Indi ku iri ibe ikadura ka Asere weusunare adesa wa turi aje vAsere, anrawe ahure anu sunare. 3 Ure unukadure ka Asere, ma inta niru nuturari upunza ni uzinariya, maturiaje ahira utunzino. Uturari upunzagbardang uni anyame barki ma witinana biringira ba desa wa hem inmu riba mu weme ahira utunzino up-unza utarari u zinariya aje ukpanku.4 Mu cingo mu uturari upunza, nanbiringara ba anu hem, wa hira as-eseri aje Asere a tari ti bi be bikadurame. 5 Bi be bikadura maziki niru nuturari upunza ma myince uni unuraahira utunzino me. Maduku vivirkonini adizi uhana unē, utusa itoni, nanugumo, nan umemelke in ma sā, nanuzuruku adizi. 6 Ibe ikadura usunareadesa wa zin in nahure anu sunare wabarka ani uhurse. 7 Bi bebu tuba mahore ni hure numeme, a iri a tanataninan ura a ketilke ini mayē. Avengiadizi u hana anyimo unē u oro u indeanyimo u oro kataru unē uri ura, uindi anymo kataru u mataru uri ura,vat nan ki kpe tizu vat ti ri ura. 8 Bibe bikure ma hure ni hure nu meme,ire imum idandan gusi nipo nure uraa vingi anyimo uraba udang. U orou inde anyimo uraba udang u cukunomayē. 9 U inde anyimo utaru umamum mu vengize sa wa rā anyimoamei wa wiji, u inde anyimo ka taruumazirigi ma mei a huzi we. 10 Bibebi kadura ka Asere butaru ma hure nihure nu meme, bi wirang ba aseseribidandang bi rizi usuro aseseri, ba ziina rē kashi utoci, u oro u inde anyimoutaru uma raba nan ti hira uoso umei.11 Niza ni bi wirang me gbardang.U oro u inde anyimo utaru u meiwa cukuno gbardang, anu gbardangwa wiji barki mei ma wu gbanbang.12 Bibe bu nazi ba hure ni hure nu-meme, bi Ku taru anyimo uwui ba rizi,ane ani bi taru anyimo upew, nan bitaru anyimo iwiran. Ane ani bi taruba gamirka mare; Bi taru bi wui nanbi taru bi niyē bazin in masā ba. 13 Sa

Revelation Bikoro bu Kirauuzatuinde:1 255 Revelation Bikoro bu Kirau:3ma gunkuno in iri bizi bizinu gala atiaseseri unu tissa in ni myran ni dang,''shi wonno, shi wonno shi wonno,anu ciki anyimo unē barki ugbejere ukassu a hure i be i taru iginom sa wadihure.''

Bikoro buKirauuzatuinde1 Anime bibe bika dura ka Asere bu

cubi bi hure nume in iri iwiran aze-sere sayarizo u aye unee, a nya iwiraniginome imum upoko ana tukum aniwanu zatu binani. 2 Ma poko unuanatubum uzatu binani, mucumgomu suri ana tukum kasi mucungousuro uwa udang ura, uwui nan nupebu ugamirka mareu, barki mu-cungome samu su so a anatukumuwame. 3 Anyimo amu cungomeakem mure murum ma suro u ayeunee, anyawe ubari kasi nu any-imo unee. 4 Abukuwe kati wawuzitikwe nan koya sasa nu umamamuma diu nyani matiti ire imum, senkendesa wa zomomen nu tambari UgomoAsere itimi iwe ba. 5 Daki anyaweuguna wa huzi anu agenomaba, senkewa nyawe ijas uhana ati piuti nuciibi, upazazame udi cukuno kasi utee ubinu senki ba tee unu. 6 Atiyetiginome anabu wadi nyari iwono aanime waddida kemme iniba, wadikunna ulindaru iwono, anime iwonoidi sumuwe. 7 Makenen kasi ibarkasa a inko barkini kono, azesere aceawe ire imum irani kasi atira urirosa azi gusi izinariya, mahenu muwekasi manabu. 8 Tice tu we kasi tanetini tizi, ahini awe kasi ahini udaru.9 Sulkunan mawe kasi a zumo, udarsaumagauremawekasi udarsa ibarka sai haza anikono gbardang nan ni barkame sa abarka barki uhana ani kono.10 Wazin in mz rimo in nu kinki kasiinu: A ma rumo mawe wazin nu barisa udi nya anu ijas uhana ati piu ciibi.11 Wazin ire mum kasi ugomo aceawe, bibe bikaduraka Asere bini wanigono me bizatu mara, naza numeinti Ibraniyanci Abadon nan ti Kele-nanci Afoliyon. 12 Adodu uzitto ut-

tuba a akka, ira! usuro aginome arearani u ira aje avu kare u eze sa ueze.13 Bibe bikadura ka Asere bu tassimahure ni hure nume, bankunna nimyiran na hure ahira u tonzi no amazinariya sa ara a je Ugomo Asere.14 Nimyiran nigun bibe bikadura kaAsere bu tassi sa bi inta ni hureme,“Sopo ibe ikadura ka Asere ka ginome inaazi sa atirza uraba udang yu-firetis. 15 Ibe inaazi ikadura ka Aseresa abarka barki uganiya uginome nannuwui uginome, nannupiu uginome,nan ni we niginome, acekkuwe wa huunu inde anyimo anawa taru anabu.16 U gbardang ana ni kara nini konosawa ra ibarka a ino kikirau kanaino are (200,000,000)makunna ugbar-dang u we. 17 In iri ibarkame any-imo atiro nan nan nanu kaffizanwe:Masulkuna mawe me mavu kasi ura,ubit udiu kasi mava, nan mei mamakukura, ace ibarkame azi kasi ace amedaru, usuro uti nyotuwe kasi ura, nanmucungo nan nu ra urum sawa suri.18 A hu unu inde anyimo ana wataruanabu ati koni ti gino me ti taru: ura,mucungo nan nura urum sa wa suroati nyotuwe. 19 Barki ubari ibarkaiginome ura nyotuwe nan amarumomawe, marumoma we me kasi ne aniwawuza anu ijas. 20Ukassu ana bu sadaki ahumawe ba, daki wawito mu-rubawa ceki timumumme sawawuzaintari tiweba, daki wakini unonzo agbargene nan makiri mizinariya, nanni tagulla nan napo, nan matiti, nantimumum me sa wa de hira me, naniukunna, nani tunuba. 21Daki wa witoace usuro uhuzannu ba sihiri nan nufasikanci nani nan biwuza wuza buwebini kari.

Bikoro bu Kirau1 A anime ma iri bire bibe bidang

bikadura ka Asere ba ezi usuro aze-sere mara a nyimo atiwiri, ugajimariwara azesere anice numeme, muhenume ka si uwui tibuna tumeme kasiatii ura. 2 Ma inta utakarda u cinatari tumeme, sa apoko, mawu ubunaumeme unare azesere uraba udang,ubuna umeme unan gure adizi. 3 Ma

Revelation Bikoro bu Kirau:4 256 Revelation Bikoro bu Kirauinniinde:14wu hunu udandang kasi udaru sa uzin nukara, uganiya samawu hunu,utussa kanu sunare wabuki tize wag-bari ka. 4 Sa utussa kanu sunarewabuki tize, inzi mamu innuguna in-nyitiki, bau dusa in kuna nire nimyi-ran usuro azesere agi, “Inta imum inihunzu iginome sa utussa kanu sunarewabuki, kati unyitiki inia”. 5 Ba bibebikadura ka Asere sa ma ira ma turiazesee nan na dizi, mayeze tari tinare azesere. 6 Bama toniko indesamavengize u zatumarsa-desama baraazesere nan ni mumbe sa ira anyimome nan nu nee nan vat imum saira anyimome, uraba udang nan vatimumbe sa ira a nyimo uni, ba bibebikadura ka Asere bigu, “Ukasu de uz-iba. 7Abinime bibe bikadura ka Aserebisunare bazi mamu in nu hure unihurenu me, uganiya uginome umumsa izinihunzi yz Asere idi myinca, repnan nu buka me sama buki arere amea kurzuzo utize”. 8Nimyiranme samakunna usuro azere nikuri nibuki tizenan mi: “Dusa, u ka zika utakarda saapoko atari tibibe bikadure ka Aseresa bituri azesere uraba udang nannazi”. 9 Indusa ahira abibe bikaduraka Asere in gun me nyam kutakardaku cin, magun mi, “Zika katakardame uri, udi wu apuru a wu gbarg-bang, anyo a we me udiwu mamasgusi matu”. 10Ma zika utakarda ucinatari tibi be bikadura ka Asere mare.naruntu kang anyo am kasi matu,sa mare, a puru am a cukuno gbangbang. 11U ye magun mi “ya cukunogbas udi buki tize sa tidi cukunoanime ahira anu gbardang, nan nabu,nan nalem, nan gomo”.

Bikoro bu Kirauinniinde1 A nyan ubina in wuzi katumani

kasi ubina uba sa. agunmi “hira ubatiudenge Asere nan na hira utonzinoudenge Asere, nan de sa wa wuza ninonzo anyimo an uni. 2 Anime katiibati matara mudenge Asere me ba,barki a nya anu zatu rusa utize taAsere. wadi patali nipin nilau tipeu akura nazi in tini tire. 3 In di nya ana

kadura kam ana ware ubari wabukitize tigebe satidi cukuno arino kiraukana kirau inkani kare in na kuru tasma soki turunga tima pori. 4 Anuinpo amwru agino me wewani matitimuzaitun mare nan mapitila maresawa turi aje ugomo unee. 5 Inkiuye mawuna iruba unoki uwe, uraususo anyo tuwe uri aroni ishina iwe.vat unu nyara unoki uwe, ya cukunogbas ahume una uginome. 6 A nuimpo amaru aginon me wazin nubari wakorso azesere barki kati arubiure uganiya sa wazin tize tigebe satidi cukuno anime. wazin nu bariwaga miri ka mei ma cukuno maye,wakuriwavavi unee inti koni sasas vatuganiga sa wa ira iriba iwe. 7Uganiyasawa mare unya uinpo amaru awe,inama inija sa ususo ani wa nun zatuubinani madi wuzi nikono nan wemadi riwe mahu we. 8Mu kizi muweme mudi tozi azesere una uni pin nidang ni gino me (ige be sa ubu kau ini une uni atisa usaduma nan numa sar) a hira sa agankirka ugomouweme. 9 U hana utiye ti taru in nukasu aye anyimo nu vat, nan nalem,nan na nabu wadi hiri mukizi muwe.wa di game uhem a sokuwe any-imo amu cau. 10 Ana ticukum tuneewadi wuzi apuru arum in ni gap aceawe. wadi nyan gizi ace-ce ti mumumbarki anu kurzu zo utize tigino meware sawa azabtar in nanu ticukumunee. 11 Anime uhana utiye ti taruin nu kasu, Ivai uvengize usuro ahiraAsere idiri be anyimo awe a animewadi tonno ati buna tuwe. ande sawadi iriwe wadi kunna biyau kang.12 A anime wadi kunma ni myiran nitissa azesere ni gusan we, “nyeneniabanna!” a anime wadinduse azesereanyimo ama gajimani ani shina iweme umuhira me. 13 U gino uganiyame adizi adi zuruno, u pensar uindeanyimo ukirau anu madube mamusunare (7,000)wadiwiji usuro zuru noadizi me, ande be sa wagame biyaubidi mekkuwe wa nya ni nonzo uhanaugomo Asere azesere. 14Tikoni tikureta aka. gunkuno! tikoni tu taru ti eze

RevelationBikoro buKirauinniinde:15257RevelationBikoro buKirauinnitaru:2dibe dibe. 15 A anime bibe bika duraka Asere bi sunare bidi hure nihurenume, a myiran a so kang abuki tizeanyimo azesere agi “tigomo tu nee tacukuno ti Yeso umeme. madi wuzi tigomo tu za tu marsa vat. 16 A animeanu buka tize akum nawe akara rein na nawa nazi sa wa ciki ati hirati dadang tu we aje ugomo Asere,warizi muhenumu we a dizi, wa wuzi:Asere ni nonzo. 17 Wagu “Tawuzawe ankoi, acoo Asere, u na ni nonzodesa mazi aname nan desa ma zi datibarki sawa zika ubari uwe watubati gomo. 18 Muruba mu curzinomeanabu amma hasslar uwe wa aye.uganiya wa aye sa adi weki anu wejotize tini kubu, sa udi nya ukalum uwea hira arere ana kaduma ka we, nannanu nya uhem, nan desawa kun nabiyan bini zanuwe, ucin nannu dang.uganiya wa wuna sa udi huan desawa zin nu huma unee”. 19 A animeapoki udenge uni nonzo na Asere saura azesere, iri.

Bikoro bu Kirauinnire1 A iri ure u inko uri udan-dang

azesere: uru nema inpi nice innuwui,a nime uye inna dizi ati buna tume;utirza iwiran ukirau inkani kare anice nume. 2 Mazin na puru, mazinnaso barki upza za ukoni apuru uyoo- anyimo uzito uyoo. 3 A iri ure uriaanyimo azesere: ira! brie biwa bivubidan dang innace anu sunare innahore ukirau, ati kambu tinu sunareace awe. 4U rumo ume wa visa u indeakat uru iwiran azesere wa kponkoweni adizi. Dirangon uginome ma-tonno aje une me sa ma aye mamuuyo, barki uganiya sa ma yo amamotome vaname. 5 Ba ma yo vana,uruma, sa madi wuzi ti gomo tanu innu bina wa zumo. Acan zi ka vanameame uhana ahira ati gomo ta Asere.6U ne me ma sumi uhana anija ahirasa Asere abarka meni barki arussi utarsanme atiye udubu u inde inna inoki rau kare inna ino utassi. (1260).7U ganiya me ni kono ni hiri azesere.Bibe bikadura ka Asere. Mika ilu nannibe ikaduru ka Asere kame wawuzi

nibe iburu ime can gi wa wuzi nikonome. 8 Ainme akem diragon ma-zome in ni karame sa madi ri konomeba. Barki ani me, me nan nibe iburuime daki wa kuri wakem ahira azesereba. 9 Ba avingi diragon udandangugino me nan nibe iburu ime adizi,biwa bi kuzu biginome sa atisa biniunuburu nani shitan desa marangizaanu nee 10 Ban kunna nire nimyiranusuro azesere: “Aname ubura wa aye,nikara, nan tigomo ta Asere aru, nannu bari u yeso ume. iye avingi unukuza anu aru adizi mesa ma kuzaweaje Asere niye nan nu wui. 11 Warimasa weke in ure aje in me amaye mavanu bi zara nan nukuri ubezi utize-tuwe, iye dakki wahem in muruba!muwome ba, u hana iwono. 12 Barkianime, wuna apuru, shi azesere nanvat ana ticukumanyimoawe. huwanoahuwano unee nan nu raba u dangbarki unuburu matino a hira ashima myinci in ni ruba, barki marusauganiya umeme wa de cin. 13 Sa biwaba ira avingi bini adizi, bama rizi uneugino me sama uruma. 14 Anya uneugino me magaure mani mare mabigarangi barki masumi uhana ahirame sa abarka meni anija, a hira agi-nome ani adi intame uhana uganiyacin, maganiya, nan nu kasu uganiyauganiya sa bi wa ba zoni. 15 Biwabisuso mei anyo abini ka si uraba,bituburko mani sa madi ka haraka ue me. 16 Anime adizi abenki une me,adizi a poki anyo ame atu urabamenan bi wa saba tuburko usuro anyoabini. 17 Biwa bikunna iriba in nuneme, bama dusa maka wuza nikononan bisana bune me, ande sa wa tarsaubuka Asere wa inta ubezi a Yeso.18 Ba biwame bi tono ikiki, aje urabaudang.

Bikoro bu Kirauinnitaru1 Mi be ma iri binama bi buri unnu

suro anyimo uraba udang ba zi innahure ukirau nan na ce usunare. As-esere ahira me ina ukirau ya cikin,aseser ako niya nice niza ni zenzen narani. 2 Binama bi buri sa ma iri ba zi

RevelationBikorobuKirauinnitaru:3258RevelationBikorobuKirau inni nazi:10kasi bikpe. Tibuna me kasi ti buna tibinama ba iro, ayome gu anyo udaru.Bi nama ba iro bi dandang ba nya mein kara nimeme, nan tigomo timemema canti anabu. 3 Kasi nice ni bire binama bi burume sa a hu, senke unurume wa huma. Anu manyaga me vatwa kunna biyau unnu tarsa ubibamabi buri me. 4 Wa kuri wa nonzo binama ba iro bi dandang me barki manya bi nama bi buri me nikara, waanonzo bini cangi innu gusa, ''avenimazi gu bi nama ba iro me, avenimada ke ma wuzi tikara nan hu?' nanaveni madi wuzi ti kara nan bi namabi buri me?'' 5 A nya binama biburume a nyo barki ma bu utize tizenzen.A nya bini nikara tipe akuri anazi nantire. 6Bi namabiburumeba poki anyounice zogizo Asere uchara niza ni meahira sa ma cikin, nan nanu sa waciki anyimo Asere. 7 A nya binama bidandang nikara barki bi wuzi nikononan na bi, biri we inni kono. Akuria nya bini ni kara asesere a ko niyanilem, anabu nan ti hira. 8 Vat anusa wa ciki unee me wadi nonzo biniunu ge sa da a nyettike niza nimemedati ubara unee me, anyimo utakardaiai, u bitam sa a weki. 9 Unu uge samazin ti ttoi na ma kunna. 10 Inka adiziki uye uhana ani rere, anyimo anirere madi dusa. Inka adi hu uye innukasagali, unnu kasagali uni adi hu. Intisa shi barki iwu iriba ishew nan anusa wazi lau. 11 Ma kuri in iri bire binama biburu unnu suro anyimo uneeme. Bi zi inna hure are gu a bitam,bi boo gu bi nama bi dandag. 12 Bawuzi katuma inni kara ni bi nama bairo bi dandang bi tuba aje abini, bakuri bi wu anu wa nonzo bi tuba me,bi gesa unurumewa huma. 13Bawuzitimumum ti biyau. Ba hunguko urahasesere u rizi unee aje anu. 14 Bi bezibe zisa bi wuzi, ba rangi anu sa wa cikiunee me. Ba gu in we wa barka ireimum ciki u nonzo ubi nama bi burime sa ba innu nuru senke ma dazachai. 15 A nya bini nikara nu nya ivaiubi nama bi buri me barki bi boo tizebi wu anu sa nyari u nonzo ubini a

hu we. 16 Bi kuri bi wu anu inni kara,sa a kunna in we nan na dandang,anu ikirfi nan nu udira, afang nanarere, wa kabi bihori u binama bi buria tari tinare nani abitini. 17 Daki uyemabari makpi nani ma zizi senke wazi in tikama tibi nama bi buru me,ubassa uniza me nini. 18 Utisa unibarki ugamarautize. Vat unuge samahira anyimo na ma basa ulamba ubinoma bi buri me. Ukamba wa nanuuni, unee ini 666.

Bikoro bu Kirau inni nazi1 Mā yeze mu henu ini iri bitam bi

turi anipana ni sihiyona. Ni gome nanwe anu 144,000 tiza tiwe me nan taco awe me itini me. 2Ma kunna nig-wirang asesere gu u rumzo ugmei madangdang nan utusa u dandang. Ugu-murko sa ma kunna wazi gu anu utiramagangang. 3 Wa wuzi ire iso ahiraatigomo upuru ana aje nan inama inijaa. Akem unu ugesa madi ziki ire meba senke anu 144,000 sa a kpi we uneeme. 4 We wani sa nyari we ucharaapum aweme inna na neh, wa inkiapum aweme lau. We wani anu tarsaubitam vat ahira sa ta hana. akpi weanyimo anu tuba barki Asere barkibitam me. 5 akem we im macico baanyimo anyo aweme ba, akem we inaburi ba, we zi lau. 6 Ma iri bire bibebi kadura ka Asere unu sum azesere,sa ma canti kadura kariri sa madi bezianu sa wa ciki anyimo uney, ko tiyatilem, ti hira, nan na nabu. 7Ma yezenigmyinrang kang, ''kunna ni biyauba Asere i nonzo me. Uganiya uwekitize me wa biki nonzo ni me unu gesa ma bari asesere adizi niwin nanmei ma gwandan. 8 Bire bi be bi kuribagu, ''ubabila wa rizo sa ma wu vatti hira wa si ubere usensen. 9 Birebibe bi kadura bi taru ba tarsi we innugusa, '' inka uye ma nonzo bi nama biburi bigeme ba na ire imum ma'amuin bini, i kabi bihori abitini nani tari.10Madi kuri ma sii ubere icara iriba yaAsere, ubere sa a wun anyimo ahira ukunna riba imeme. Anu ge sa ma saurah udi ponsime nan ti ene turah ajeibe ika dura iriri ya Asere nan bitam

RevelationBikorobuKirau inni nazi:11259RevelationBikorobuKirau inni tasi:9me. 11Muchungo anyimo ahira urahma nyene, wa zoo me innu venke baniye nan uwui, anu nonzo u bi namabi biru me nan nanu nuge ma kabibihori uniza nimeme. 12 Kunna niutisa wa nu iriba ishew wanu sa wa zilau, anu sa wa kabsa tize sere nan nuinko iruba anyimo Yeso. 13Mā kuunanigmyirang aseser nyettike, ''anu aninonzo wani sa wa wii anyimo ugomoAsere.'' I bibie ba guna barki wadi venke katuma kawe katuma kaweme kadi tarsi we.'' 14 Ma iri uhurtuupau unno wa eh. Asesere uhurtume wa gu vana unubu mani ma cantima canti ni ere niriri anice nimemenan nu lanjiye utire a tarē timeme.15 Bire bi be bi kadura ba sura ba surianyimo udenge Asere mā titi unu sama ciki uhurtu me in nigmyirang nidandang, ''kaba lanjiye uweme utubiokorko utimumum. Uganiya ukorkowa biki barki utarika uney wa hina.16 Unu gesa ma unēy me, monno mahumurko vat. 17 Bire bibe bikaduraba suri anyimo udenge Asere anyimoasesere. Ma cangi mā canti ulanjiyeutire. 18 Bire ba suri anyimo ubagadiupunsa timumum, sa mā teki nikarani urame. Mā titi inni gmyinrang nidandang u ge sa ma canti ulanjiyeatireme, ''zaka ulanjiye utireme u oriimum ishimzo utiti anyimo uney me,imum ishimzo me ya hina.'' 19 Bibibi kadura ba vivirko ulanjiye anyimouney ma ori imum ishimzo me. Maveten anyimo iharu ipojo iriba Asereme. 20 Iharu ipuji ya pura a kamarkanipin me, maye ma sumi ma bikiapuru a barka gu 1.600 anabu.

Bikoro bu Kirau inni cibi1 Ma kuri in iri ure hurzt asesere,

u dandang in nimum ibiyau. Ibeiini sunure nan ti koni usunare, tumasirka me, uchorno iriba ya Asereidi mgyin cika. 2 Ma iri imum sa yasuri gu niwin ni gilass sa a muti innurah, anu sa wa turi upuru uniwin wazi wa reh nikara ni binama bi buri me,nan na nu sa canti niza nimeme waacanti mujilta sa Asere a nya we. 3Wāa

zi innire i Musa, urere wa Asere, irei bitam, ''tihara tire ti dandan tini,ugomo Asere sa uteki ko avi, tinaa tiwe ti kandurere tini, ugomo wa nabu.4Aveni mada ke ma kunna biyau biweme ba, una kura, a nonzo niza niweme? ho mani cas uzi lau. Anabu vatwadi nonzo eh wa nonzo we barki apako tanu ti zatu madini tiwe me.''5 Inna dumo ma iri apaki udenge uki-rau wa Asere asesere. 6Anyimo ahirasa ateki unnu lau bire bibe bi usunaresa ba canti tikoni, waa soki tirungatirum, tizi nin titira ti walwal igiriiweme. 7 Unu inde anyimo inamai nazi ma nya ibei ikadura usunaremakwanu ma walwal ucorno iriba yaAsere ya gmyincani, sa mazo me innubinani ba. 8 Udenge Asere wa gmy-inca in muchungo usuro ani nonzonan kara nimeme. Akem unu sa madiribe ba senke ti koni usunare ta ibei isunare ta mgwincika gwem.

Bikoro bu Kirau inni tasi1 Me mani mā kunna nigmyirang

ni dangdang anyimo akura Asere unuboo ibei ikadura sunare, hana nii ikawuna mei matum i haru sunare ipojoiriba ya Asere. 2 Bibeu bi kadura bituba ba Asere ba suri bi kpanko imumihiru imeme nyen me amuri; azenzenu kunna kang aribe anu abi nama biburi sa wa wuzi bibi ni nonzo u māhurtu mē. 3 Bibeu bi kadura bi kureba kwanko gmei anyimo uraba udang.Ya gamirkamaye gumayemu ikizi vatko iya imum anyimo uraba udang wii.4 Bibeu bi kadura bi taru ba kpankomei anyimo atigaba nan tizabu, tagamirka maye. 5 Ma kunna bibeu bikadura ka mgei ba gu, ''uzi lau, sa uziwaa zi, unu ulau, barki wa weki tizeme. 6 Barki wa kpanko maye ma nubi me nan kadura ka Asere, wa nyawe maye wa sii, ya wuna we memerum. 7Maa kunna ubagadi wa kabirkaanime ani ugomo Asere udang. Vattize tire me ti kundere kani. 8 Bibeubi kadura bi nazi ba kpanko mgeime uwui, a nya uni ni kara bi up-unsi anabu unu rah. 9 Apunsi we

RevelationBikorobuKirau inni tasi:10260RevelationBikorobuKirau inn suna:12innu tunzi ahira wonno wa cari nizana Asere sa mazin ni kara azeseretikoni, wa nyari u cheki imum izen-zeng nani ya nonzo me. 10 Bibeu bicibi ba kpanko mgwei ahira tigomo tibi nama bi buri, hira me a wu mareu.Wa rumzi tilem tiweme barki ukunnautipum. 11Wacari Asere asesere barkiupazaza apum nan timuri, wa nyariwe wa ceki timumum ti zenzeng sawa wuzi. 12 Bibeu bi kadura bi tasiba kpako mgei anyimo ani gaba nidandang, euphrates, mgei ma memema wah barki a barkia agomo unasa wadi suri anaza. 13 Ma iri ibeuizenzen itaru guma kumang unu susuanyo a bi nama bi zenzen nan bi namabi buri, nan ana kadura ka moco.14 Wa zi ibeu ya gbergene wani innuwuza imum ibiyau. Wa haki uhanaahira agomo uney me vat barki waori we ahira a inde a rono unu kononi dandag nu gomo Asere. 15 Irani!in eze gu ukari, unu ugongon manisa ma zi innu beh um, canti tirungatimeme kati ma hakai bi hurba anuwa iri imum idira imue. 16 Wa muttiire ahira inde ahira sa atisa ani u ar-magidon anilem Ibraniyawa . 17Bibeuku sunare ba kpanko mgei ma memeupebu. Nigwiran ni dandang na surianyimo udenge Asere nan ahira tigomo, innu gusa, ''ya mara!'' 18Ahiraama zino, ugumuro upusa nan uwataadizi a dandang u wata adizi sa u tekiko uya sa anabu wa mu ira uney, wazi kang. 19 Nipin nidang na wata kataru, nan anyimo a nipinme na cornome Asere ma ringi ubabila udandang,monnoma nya nipinmemgei matumanyimo ukwano gben nan nu bere ucara irubame. 20Koma yama nyangaate uni ivin ma hurno me tipana mea iri tini ba. 21 Atantani a dandang,sa a biki ugitak me gu uta linti wa riziusuru asesere, azesere anabu, wa zogiAsere inna atantani barki atantanimeazi inni kara.

Bikoro bu Kirau inn suna1 Sama tunno anyimo ibeu inu

sanare andesa wa inta muso monu

sunare mo ē magun “Aye inbezeweuweki utize udandang tuka dura ug-inome sama ciki azesere ma ē gbar-dang. 2 Ahira me ani agomo uneewa wuzi timumu ti madini nan manyimo utarsa umeme umadini maniwa wuna ti cukum tu nee wa humza”3 Ine ini bibeu bi kadura ka Aserebizikum anyimo abibeu bidusani anija,mannoma iri vannuehmaciki aze-sere abi nama ba'iro bivo mazin tizetimadini. binamaba'iromebazin tiyetinu sunare nan na hure anu kirau.4 Uneme ma soki uzo wapo awalwal-nan napo ina ma yaironan na azumaawal-wal. ma inta. iso yapo iwalwalatari tumeme nan timumu tizenzengbardangnan tige sa anyarame tinibanan madini mutarsa aneh. 5 Abi tim-ime anitiki nire niza anyimo ani hunzi“Ubabila nanu, a'ino amakaruwa nannimum izenzen unēe. 6 Ma ira vanau ehme anyimo amaye ma desa wanyara kadure nan maye mandesa ahuza we a nyimo aniza ni Yeso, sama iri me, innu kunna biyau kang.7 Ine ini bibeume bagunmi, “Barkinyanizi ukunna biyau? inde bukiwenigburang nu neh ugenome sa mazen tiye usunare nan na hare anukiraume. 8 Biname be iro sawa hiridatti, aname biraniba, aname biraniupuru aniwa nige sa nizome nubinaniba. Madi kunna iwano. Yan desawa rani uneē, an desa a nyetike tizatuwe me anyimo utakarda uvengizeba dati innu tuba unē-wade kunnabiyau barki, uzetu ira ubi nama bairo sawa rani datti ineni aname bi-rani aname ba, aname ba aye mamu aye. 9 Imum iginome i nyaraurusa, tiye sunare, tihira ti kon ko-ron tinu sunare tini vanu eh me machikin. 10 We agomo anu sunarewani, agomo ucibi warezi, unu indemarani unu inde mamu aye ba, inkama ayemadi wuzi tichukum tu ganiyauhem. 11 Iname ya iro sa ya rani datti,ine ini aname iraniba, mema ugomomani unitutari me ugomo mani any-imo agomo sunare, madi dusa maka huza we. 12 Ahure anu kirau

RevelationBikorobuKirau inn suna:13261RevelationBikorobuKirau inniwitotari:17sawa ira ahira agomo kirau wani an-desa daki amu nyawe ba, wadi kabiubari kasi agomo uganiya uginomeanni nama ya iro. 13 Iriba iwe indeini, wadi nya tigomo tuweme innubezi iname yairo me. 14 Wadi wuzinikono nan vana ubitam ba Aserevana ubitam ba Asere madi reje ahiraawe me barki me Ugomo Asere ankoco wani ugomo agomo nan desa ati-tame, nannu zauka”. 15 Bibeu me bagunme, “Me sawa ira, ahira me saukaruwa me sama cikin me, anabuwani, nanni gura nigbardang, nanna nabu ati tem sasas. 16 Ahureaginome sawa ira we nan ni namayairome wadi nyari me ukaruwame,wadi samirka me wa ceki me nyen-peren, wadi lenbika inama imeme,wadi punsime vat innura. 17 UgomoAsere ma wuu amu ruba muwemewa wuzi ivai usuro uhem umeme,waweki urusa umeme wa wuzi utigomo anicce nibi nama ba iro uhanauganiyame saUgomoAseremadi bukitize. 18Uneme sawa iramemani nipinnidandang me sama zin tigomo acceagomo unēe.

Bikoro bu Kirau inniwitotari1 Sa timumu ti gino me ta aka,

madusama iri bibe bi kadura ka Aserebazi inu tuzo ahira Asere, ma zi in-jkara nidan, a unee wadusauwuza uninonzo ni meme. 2 Matiti ini gmi-rang ni gwardang inu guna, '' Uba-bila wa rizo unu dang ma rizo! wacukuno a hira a ti cukum ta gbergenenan a hira a ticukum ti ti mumumti bee iburu nan ti hira ti cukum uti mum ti madini a nyimo. 3 Ineini anu tame utize ta Asere wa siigmei mu wongu agomo Une wa dusautarsa a hana a eh wan andesa waziimumitari tunee wa cukuno wakemnikara nukunna urunta uwe”. 4 Idusaikunna nigmirang a hira Asere iniguna” Suro ni a nyimo anu ani, barkikati kati wa wuzi timumum timadinikasi tuweme. Barki kati imum iburiimeme ihuzi shi”. 5Madini ma memema orno ma wuzi ma biki azeser,

ugomo Asere maribe itimumum tizenzeng tumeme. 6 Wuza ni me kasiuwuza umesa ma wuzi we ni, kurzimeni kasi kani kare ini mum besa mawuzi anyimo nyarame samawotirko,nan ni'e wazi wa ree. 7 kasi me sama wuzi ninonzo nini ce nume mawuzi anice nimeme ti mumum tur-onta yomkoni me ma kunna pazazanan na puru abitanime, barki ma guiriba ime me, maciki unee wa gomo,me be unu dara uroma mani ba, idakiiwuzi ne unu ba. 8 Barki anime aniuwuye uidin nirere numeme nidi kuriani ce nimeme, iwuni ticukum tiniunu nan ikomo, ura udi punzi mevat, meh mani madi nya me nirer.9 Agomo unee sa wa tarsi anee waduss wa corno me, ni goh me nan mewadi wuzi ti hunu barki ure una uroniume. 10 Wadi tonno piit barki wakunna biyau, barki uzito umemewa ziinnu gusa “huuwuno a huwuno nipinnidang dang Ubabila, nipin nini kara!barki a nyimo uganiya uinde uwekiutize wa, e. 11Anu wa inde- inde uka-suwa unee wadi wuzi a so nan ti borotibiti barki me, madiri ana tijamani tucira umeme. 12Tirunga ta zumo a walwal nan a zumo a bit apo, ani nonzoarere, nan numalti ulub lubu ti rungati vu udibi ujooko ani tira niriri nannu titi uriri, atirunga ta shiba utitiukifi nan a zumo a bit awa zumo abit, apo ariri. 13Ti mumum sa ya inkoiriba tirunga titi tuni ukii, ubuguro,ukitiri, ucita, uture, ura atimum saadisi a kunna gbanggbang, Ina, itam,ibarka makekey nani timumum tapum aru. 14 14Imum sa wa inko iribainni kara niwe me ya aki ahira awe m,vat ukunna urunta uweme wadusa uaki, adaki akem ba. 15 Ana dangdangukasuwa ana tirunga ti gino me, wawu me ukem uwatu umeme, waditonno piit aburko wakunna biyaubarki timumum ti puru aso nannuhunu apuru abit. 16 wadi gu Ija-Ijanipin ni dangdang sa ni ziza tirunga tilubu-lubu me nan tirunga tivu, udibiujooko, sa ma soki uni mawo na ure,wa zumo a wal wal, apo ani nonzouree uhira! 17 A nyimo uganiya u

RevelationBikorobuKirau inniwitotari:18262RevelationBikoroba inno areuzatu inde:17inde vat utamani ugino wa corno me,timumum tu hungo ujirgi ugmei menannu me sa wa raani a nyimo, anuhungo nan na nu sa wa kinsi ti mum ticukummqng a hira agmei me ta dusati tonno a ma piit. 18 Waasi uganiyasa wa iri nucungo mu runa umeme,wadusa wa gu, niya nipin nini nawuna rep nan nipin ni gino me. 19Wadusa wa inti ususuru wa titti a ce awe me, wa dusa wa tun guno aso in-nikara, nannuhunu atipuru ti bit, “huwono a hu wono nipin nidangdang saanu zirgi ugmei sa wa hu ukem a hirautamani ume me, a nyimo uganiyau inde a hu uni vat. 20 Anu urusaAsere wa zinni ti buru tirem si adibisa ya eh ace a shi me, anu kurzizoukadura nan ana kadura barki Aserea garza si imum sa a wuzi si” 21 Ureunu ugbokum ukadura kasere ma zikinipo na zii kaniya unonzo, ma vigi anyimo aniwin me ma gu,” u watu unaUbabila ani pin ni dangdang, adi vingime ini kara adi zii adaki a ira me ba22 . A nyara anu tira iroma anu uhurseishruwa anu hurse algaitaa ada kuriakunna a nyimo a me ba, uye mara niba nani ure uzina nanni tire timum anyimo, a daki a kunna ti nanzo a hirame ba. 23 Ma saa mu fitila ada a iramani ba a nyimo a me ba, a gmiranguna anya a so nanni unee uso a nyimoba barki anu kem we wani a hana atigomo unee, a hira u wuza u tirungati ma kiri ti we me wa ranga anabu.24 “A nyimo a me ani akem maye mana kadura ka Asere ande sawa nyamurubamuw, amayema naa ge sa a huziUnee”

Bikoro ba inno are uzatuinde1 Ma kuri in kunna nimgirang ni

dang dang, gu ugurna udang dangAkura Asesere. wa gusa, haliluyaubura, nan ninonzo, nan nikara ahora Asere aru vat. 2 Ubarka umemekadundere kani, ma Mara tize a nicenight karuwa me sa ma Cari unee mein madini ma tiney. 3 We kuri wagu, haliluya. mucungo marii aje innu

nyeze ko uya uganiya. 4 Anaa je ainoare Inna nazi man nan na nu humawe nazi war nonzo Asere as ma cikia hire atigomo, we gu, na acukunoanime, haliluya. 5 Ni mgirang na nasuri a hire a ticukum ta Asere ni gu,wuza Asere are ninonzo vat ushi arereameme shi Ana a biyau hi meme Anacini cin man named dang dang. 6Makuri in kunna nire nigmirang nanugbardang, gu nimgirang ni mgwei sama ori gu nigmirang ni tuzza inniKara nagu, haliluya, Asere aru maziinni kara Asesere any vat. 7 Na ti wuapuru arum ti kuri ti nyame ninonzo,a nya vana ubitamabiki, unee umemema bee me. 8A hem me ma impi nicenimeme innu gyebtu uwalwal ulauugyebtu uluut, tang tanu Asere tini.9 Ma gu inmi, nyettike, anu agogoniwani sa a titi we u Hana ani gurnaman Anya vana ubitam. Ma kuri magu, in mi tide ti geme ta Asere tinito kadundere. M 10 a tunguno a myhenu mu meme in nonzo me, ma guin mi, Kati unonzom ba, mi uroni unireremani nanHunan na henu awemeas wa canti niza ni Yeso wa nonzoAsere mani, ubuka u Yeso bibe be nuAsere bini. 11Ma iri a paki asesere birebarka birum nan uye azesere me, agusi in me unu ulau nan uka dundere,a nyimo Una uriri uni ma benkiziAnabumawuza nikono. 12Aje amemenilem nuraa nini, nice nimeme a erea tigomo inni za as a nyetiken, meMani cas ma Russ nini a nyimo anyvat, a kem unu rusa ba. 13 Ma sokiudibi in maye niza ni meme tide taAsere tini. 14 Ana nikono na Aseserewa ori, we tarsi azesere ibarka irum,we soki tigyebtu ti riri ti rum to lau.15 A nyimo anyo ameme uharda utireususo barki a tiri anabu, madi cantiwe innubina azumo innupatala a hiraa mgwei ma anab utumza Iriba Asere.16 Azesere udibi umeme man no tohme maxi inni za as a nyetike, UgomowagomonanAcowanka coo. 17Ma iribire bibie bi kadura ka Asere ma turiuwui ma hirza nimgirang inni Karama gu inni yin vat sa ihirsa azesere,

RevelationBikoroba inno areuzatu inde:18263RevelationBikoroba inno are inni inde:4ayeni igurna a hira anigurna na naAsere. 18 Barki ire inama ya Gomoman ni nama ya nu ani kono, manni nama anu agbakum, man ni namaibarka, nan nu nyeze me nan ninamaus nu vat, ahana nan na arere, a dangdang nan na cin cin. 19Ma iri binamaba iro nanna gomounee nannanu anikono wa oro nipum barki wa we wunikono nan nu uye sa ma ciki azeserea barka nan anu a cin cin. 20 A mekibinama be iro me nan nunu umacicosa ma ke ma tumi intize ajee as akearangi me a karti me ukaba u shaidaubinama be iro me nan na nu sa wenonzo makeri me areki we ware me anyimo ura, a huma me a nyimo uwaintire ikibiritu me. 21 Ahu ukasu meinnu harda unu sa ma ciki azesere abarka, uharda me sa a suso a nyimo anyo ameme inyin vat ya tii inni namaiweme.

Bikoro ba inno are.1 In dusa in ire bibe bikadura ka

Asere bizin nutuzo azesere. Macantiimum upoko uraa uzatu ubinani nanin iremum idangdang atari ti meme.2 Ma ziki biwa bi kuzu me de sa memani unu uburi, nani unu buru matirza me tiwe udubu. 3 Ma reki me anyimo uraa uzatu ubinani ma korsome ma kuri ma wu ubinani imumana zaa me. Ya cukuno anime barkikati ma kudi ma rangi anabu senkema aye ingi tiwe udubu me ta gwin-cika. A anime ya cukuno gbas a cekime a nyimo uganiya me. 4 vs4. Abini me in iri makpanko mu UgomoAsere ande sa wa ciki a mani we wamiande sa a nya we ubari uweki utize.In kuri in iri ande sa a yorsiwe acebarki Yeso nan tize ta Asere. Wagaame utarsa ubi na me nanni sandiubini, wa gaame ukaba uzina me itiniiweme nan a tari. Wa ri aje inticukum a tigomo ti vana Asere aq tiweudubu. 5Ukasuwijo dakiwa kuriwazeini vai ba senke sa tiwe udubu meta gwinca agino me ani utuba uhiraanu wijo. 6 unu re aje mani unulau mani de sa mazinni kalum any-imo anu tuba uhira anu wijo! Wadi

cukuno anu adangdang akatuma kaAsere nan vana Asere wadi kuri wawuzi tigomo nan me tiwe udubu. 7 Satiwe ti dubu ta aye umara adi ceki unuburu a hira anirere numeme. 8 Madisuri bati marangizi anabu sa wa rania tikira tinaazi tunee, Gog nan magogma orwe barki nikono. Ugbardanguwe me udi zi kasi ikiki uraba. 9 Wasamirka unee wa kuri wa teki nigurana nu tarsa Asere, nipin me sa ahemnini. Ura usuri azesere u ori we.10 Unu buru de sa ma ranga we areki me a nyimo a, ene ura avu utireaba sa a reki una macico ma dang-dang tunu kurzo utize ta Asere wadisi ijasi niye nan uwui sarki umara.11 In iri ukwanko u dangdangnan desa ma ciki a uni unee nqn Asesere wasumi me, anime daki wa kem a hiraudusa ba. 12 In iri anu eijo ananu nanna hana wa turi aje ukpanko me, apaki matakarda. A paki ure utakarda-utakarda ivai. A wuzi anu wijo tizetini kubu a nyimo a matakarda ka siinda be sa a nyetike. 13 Uraba udan-gdang uya ande sa wa re. Iwono nanakura ura wa nya anu wijo sa wa raaa tari tiwe, a wuzi we tize tini kubua nyo imumme sa wa wuza. 14 A rekiiwono nan a kura ura a nyimo aniwinnura. A gino me ani iwono ikure-niwin nura. 15 Vat de sa daki akemniza nume a nyimo inyerte utakardaivaiba areki a nyimo aniwin.

Bikoro ba inno are inniinde1 In dusan iri aseseri aso nan une

uso, aseseri utuba nan utuba amarisarki uraba udandang. 2 In iri nipinnilau, urushalima uso, uge sa wa suriaseseri ahira Asere utu une kasi uneeuso sa abrka me barki uruma ume.3 In kunna nimyiran nidandang ahiraukpanku me nigusa ira! ahira aticukum ta Asere nigome nan anabu,madi cukuno nan we wadi cukunoanu ame, Asere madi cukuno nigomenanwema kurima cukunoAsere awe.4 Madi visi vat maje mawe aje awe,sarki ukasu iwono, nani apuru abit,

RevelationBikoroba inno are inni inde:5264RevelationBikorobu inno are inni inde:6nani asoo, nani ijasi. Timum me satamara. 5 Desa ma ciki ukpanku mema gu, ''irani ma kurzo kondi nyaniya cukuno iso'' magu, ''nyettike barkitize tigeme tuhem tini nan kadure.''6 Ma gun me, timum tigeme amara!mi mani alfa nan umega, utuba nanumasirka. Unu kunna uniwe nimei,indi nyeki me ahira ususo umei mi-vai. 7Desa mare aje madi kem timumtigeme, mi idi cukuno Asere ame, mema cukuno vana um. 8 Ahira aniyau nan anu zatu hem nan ana ma-dini, nan anu huza anu, nan pebu,nan abere, nan anu makiri, nan vatanu macico, ahira aticukum tuweme.Iwono ukure. 9 Unu indi anyimoibe ikadura ka Asere inu sunare maē ahira am, ma canti muso usunareinti koni tini sunare tumara, ma gu,''aye aba.'' Indi bezi we une uso,unee uvana ubizara.'' 10 Ma zikimanyimo nijoko ma bezum nipin nilau,urushalima, unu tuzzo aseseri ahiraAsere. 11 Urushalima uzin ninonzona Asere, uzin masaa kasi apo ikirfiikang, kasi apo uyasfa, ahuma lau.12 Uzin nuzunu ujoko udandang, intina tukum ukirau intini tire, inibeukirau inire ya Asere atina tukumme.A nyettike tiza ukirau tire tahanaIsaraila, atina tukumme. 13 Anazame tina tukum ti taru, u'arewatina tukum t taru, ukudu tina tukumti taru, udizi tina tukum ti taru.14 Uzunu unipin me uzin nibigirikukirau inire, aseseri me awuna tizata dura ukirau ware avana ubizara.15 Desa ma boo tize nan mi ma cantiubinang ubata azumo abalbal bati mabatti inpin me, nan tina tukum menan mazunu me. 16 Ujokoko unioinnan upash me uzi rep. Ma battinipin me unu binang ubassa me, mamelmadubu ukiraumare ujokokome,(upash nan ujokoko me nan nuturime vat u'indi me uni). 17 Ma kurima batti mazunu me, umeki akurianazi in anu anazi 144, kasi ubatta wanabu (uge sa une uni imum ubattaibibe bikadura ka Asere). 18 Abariuzunu me unu yasta nipin me innazumo abalbal ahuma kasi mageni mu

kabsa. 19 Aketi unuka uzumu meunusandi ikondi aya apo ikirfi ikang.Nu tuba yasta nu kure sa ttir, nannu taru agat, nan nu nazi amerald.20 Nan nu cibi onis, nan nu tasi shidasardiyas, nan nu sunare kirisolat, nannu wito utari beril, nan nu tara to-taz, nan nu kirau kirisotaras, nan nukirau bi'inde yakinta, nan nu kirauinnire ametis. 21 Tina tukum ukirautire me timum tilubulubu ukirau tinitire, kondi aya ana tukum abara aniintimum tilubu-lubu ti inde me tini.Tina tipin ina zumo abalbal ahumakasi mageni ma huma. 22 Daki ma iriudenge Asere anyimo anipin me ba,barki sa ugomo Asere, Asere me saabari vat nan vana ubizara we waniudenge Asere ameme. 23 Nipin menida nyara uwui nani upe unya ninimasaa ba barki ugongon Asere wamunya uni masaa. Vana ubizara maniupitila umeme. 24 Anabu wani wuzitanu anyimo amasaa mani pin m. Agomo unee wadi en ninonzo anyimoame. 25 Wada korso me tina tukumtuweme unuwui ba, sarki niye abirkome. 26Wadi en ninonzo na nabu nanugongon anyimo ame. 27 Imum imadini ida ribe anyimo ba, nani desa mawuza imum im'i nan macico. Senkeande sa ma nyettike niza nume any-imo utakarda uvana ubiza cas.Bikoro bu inno are inniinde1 Bibe bikadura ka Asere ma bezum

uraba umei mivai, mei lau. unususo anyimo ukpanku wa Asere nanuvani ubizara. 2 Atii una unipin mekondi niya nikira nuraba me nizinunu titi ivai, sa uyozo ahava ukirauin ware, uya upe ma va mutiti mebarki ubara anabu. 3 Ucara uka zoni.ukpanku Asere nan uvani ubizara udirani anyimo anipin me arere amemewadi wuzi me katuma. 4 Wadi irimuhenumumeme, niza numeme itiniiweme. 5 Niye nika rani ba, waddanyara me mada mupittida nan muwui ba barki sa Ogomo Asere madinya we masa. wadi wuzi tigomotuzatu mara. 6 Bibe bikadura ka

RevelationBikorobu inno are inni inde:7265RevelationBikorobu inno are inni inde:21Asere ma gun mi “Tize tigeme tiririntini tikadura, Ugomo Asere, Asere ibeyanu kuzuzo utize ta Asere, ma tumabibe bikadura kameme ma bzi arereameme imumme sa i eze sarki udad-dankino”. 7 Ira in eze sarki udaddank-ino unu ugangon mani desa ma tarsatize tutakarda ugeme”. 8 Ma Yahayamani makuna makuri ma ira timumtigeme s makunna ma ira tini in riziatibuna tibibe bikadura ira tini in riziatibura tibibe bikadura ka Asere sama bezun in wuzi me ninonzo. 9 Magun mi “Kati uwuzi anime ba, miuroni unirere mabi nigomo nabu nananu henu uweme anu kurzuzo utizetutakarda ugeme, wa wuzi Asere ni-nonzo” 10 Ma gun me “Kati u impiu inko utize tutakarda ugeme barkisa uganiya wa aye manu. 11 De sama zome ini ruba ubenki ba ca mariaje unu zatu benkimi, unu ma dinica mariaje inma dini mame, unu iribaubenki ca mariaje ini ruba ubenki, desa mazi lau ca mariaje unu lau”. 12 “Ira, inze a'aname, ukalum um uzi nanmi, indi nya kondevi anyo akatumasa ma wuza. 13 Mimani Alpha nanOmega, Utuba nan Umasirka. 14 Anu

reaje wani ande sa wa kpicu tidibituweme bati wakem unā ware ahirautiti ivai wa kuri wa ribe atina tukumtini pin me. 15Amatara iwoci ini bereirani, anu tarsa umakiri, utarsa umabura, anu huza anu vat nan de sa mahemunu zatu ukadure. 16MiYesoma-tuma bibe bikadura kam ma buki shitimum tigeme barki anu tarsa Aseremimani nitini nan iruba i dauda bi-wirang busana ahira bima sa” 17 Bibenan nunce uso wa gu, “Aye!” ca desa makunna ma gu, “Aye” vat unaniwe nimei nan de sa manyara camakem mei mivai unyanki. 18 Inzinnuboo vat unu kunna u inko utize tu-takarda ugeme ingi uye makinkin an-ice nume, Asere adi kinkin me tikonisa a nyerte anyimo utakurda me.19 Ingi uye ma kaska tize tutakardau inko utize, Asere madi kaska meukalum wa nyimo utiti ivai anyimoapin nunu-ulan de sa anyertike any-imo utakarda. 20 De sa ma buki ti-mum tigemema gu “E! inboo shi sarkiudaddankino” uUcukuno anime! AyeUgomo Asere Yeso! 21 Imum ihumaUgomo Asere Yeso icukuno nigomenan shi wan kondevi Ucukuno anime.