... ... . . I . I

i LITERATURA! :I :I I nONDO t I :I :I J. J. 7 :I J. KVARA JARO 1925 J. :I :I J. J.

... J. J. :.",:. . =-:I :I J. J. :I J J. 1 1 f

:I i REDAKTA KOMITATOt \ :I JlJLIO BAGBY, K. DE KALOCSAY :I t KARLO BOD, DRO "INCENTO TTH, PAlJLO "ARSNYI, PAIJLO t

BA.LKNYI, PAIJLO DE LENGYEL

J. ;. NIA KUNLABO..,ANTARO

;; LO.I1ISE BilGGS (ARIIILEY), ;J. GR"11 (JASAS (BARCEI.OXA), BEL"I &HILDA DRESEN (TALLINN), J. NIBOLA.O HOHLOV (ZAGRER), IVAN H.BRESTANOFF (PIRnop),

A. IIIAZZOLlIU (FERIIIO), ;JA-N VA-N S(JHOOR (ANTWEBPEl\).TIRERIO 1II0RARII1 (BlJ(JVRESTI). . :I . PA(JL NYLN (STO(JB-HOLIII), EllIIIA. L. OSIIIOND (LONDON), :I PETRO STO;JAN (GE1II1:VEI, I III.S0LOV;JEV (NOVI SAD). DRO LEONO ZAIIIEXHOF(VA.RSOVlO),RA.YIIIONDS('HWARTZ (PARIS),

. . ;r ;rVRY8TA. JZENSTOCHOVA), STA.NI8LAW BRAI1NLODZ), HENRIBO SEPPIB (TALLINN), D-ANIEL .EYQVEIII(PA-RI81, ZANONI(KOLN). STAN BA.IIIA-R YT (BRATISLAVA), RI1D. HROIIIAD' (PRAHA) :I

t DUNGABA INSTITUTO BUDAPEST

I . t

TABELO DE ENDAVO KONIGOJ. SKlZOJ

Benetka, B. : Vla'stimil Rada, ilustristo . . . .. j 14 Literatura ve!Dero en GenevQ. - Gincvra. . . . : 17

19. (P. Andrusevicius): M. K. Ciurlionis.. 14; Varsnyi, Paule, Arla kaj artistoj: EI la leteroj de Rubcns IJ - La itala arto. Veneciaj skoloj 25

Paulo Szinyei de Merse 37 - Prila arto de l'spiritoj . &0 - Trl bispanaj penlrisloj 62 -:- Vjncent ' van Gogh kaj liaj leteroj 75 - Kritiko de Diderot pri Boucher . 8i} - Lionardo da Vinci . . . . . 99 - Ladi.sMo de PaM ..... 131

Zamenhof, Leono: EI la rememoroj pri Klara Zamenbof 1

ROJlANOJ NOVELOJ. SERCOJ Agraev, G. V. (Vera Polehina) : Luna sonalo . ' 96 Ambrus, Zoltn (K. Bod): La monaho predikas akvon 22 Andre)ev, Leonidas (H. Halpern) : Marseljezo . . . 26 Annunzio, Gabriele de (Too H. Rok') : La kanlo de

I'najtingalo , . . . . . . . . . . . . , 25 Babits, Mihaelo (K. Bod) : Fabelo el la dekamerono M3 Bagby, Julio: Viktimoj 2, 18, 30, 43, 58, 67, 78, 91 , 106, 122, 1:;9 - Pasero stulla ... kvit kvivit kvil . . . 158

Bart, Jean (T. Novarin) : La !ll0rto de l'pilolo . 72 Bendre, Rozalio: La vivovojo de Elinjo Balog. 144 EI la arnivoj de I' historio (Teo H. Rok'). . . 86 Franko, (O. Kuzjma) . . Mia krimo .. . . 121 Giesy, J. U. (oE. S. Payson) : Post la sippereo . 153 Haskova, Jarmila (S tan Kamaryt): Genia ideo de frau1ino

Helenjo 162 Hamza, Humo (Dan Trkulja): Gunar. . . . . . . . 151\ Hristodorov, D (KrestanofT): Nealendila disigo . . . . :l:J Krajncevic, SiIYie Slrahimir (Fran Janjic ): Rakonlo el ln

pratagoj .... ... . ......... 77 Lagerlof, Selma !Erik D) : Sinjoro Jesuo k41j Sanktn Petro 6!) Lamartine (Teo. H. Rok'): La Colosseum kaj la Sankta

Petro' en ' Romo . . . . . . . . . . . 51 Lasswitz, Kurd (Zanoni): Krislnaska fabelo 137 Lepkyj Bohdan (O" Kuzjma): Maljunulo . . . . 17

'Janko '(Fran Janjic): Penso pri Ia elerno 47 .Makovej , Osyp (Orest Kuzjma): Muskaptulo . 8 Ml'cz, Sigis.mondo (K. Tragedio. . . 34 Nadit, Moiseo (M. Tuler): Fraulino Rozenharc 39 Paysoq) Edu:udo S: Ne-ne-hofra . . . . . 41

Julio (K. Bod): Pierrot kaj Colombine 127 ! .Pavils . (E. Jaunvalks}: PeIikano . . ' . . 7il

Sabb, ' Maurits (Jan van Schoor) : La amjlOemo de Jan Mijs ........ .. . . 56

Schwartz, Raymond : "Protekiu la bestojn!" 14 - La pi{1o de Proslle.r. . . . II 1 - La v!IDda punkto . . . . ; : 131

Seca, R. Mnn!)z (J. Berger): . Sunaj horoJ . 112 Sirjaev, J. : Gaja prezenlado . . H9 Stefanyk, Vasly (O. Dll :!\l Tarok, J,ulio (K. Bod): I.a majstroverko . II Tugan-Baranovsky. L: (N.Hohlov): La vojo Vlahu!a. ",A. (T. Mural'u): . Fabelo ' . '. . , 16-1 Wilde. Eduard (Helmi Dresen): La milito en Mahtra 105 ZeHefstrom, Hasse (Paul Nylen): Papersakelo da sukerajoj 130

- POEJlOJ Apllesdels (R. KtJro ... .

.Arns, Joan Grau Casas): Du poe.mo.j. . . 8amb, Mi&aelo (R. ,Bod): Inter la dentoj de dia

P.rintempo. . . .. . . .

60 . ' 109

H \l5

Baghy, Julio: La polvohomo medila s - Du poemoj .. . . . . - Konvertigo .... . - ce valo . . .. .,

108 146 . 157

27 68

"29. 160

K D. (N. Nekr.srsov) : Steldancado. . . . . . 6arbarus, Johll.n!neS (Hilda Dresen): Printempo eIn ,Ia hODlO Ba,udel:aJiJre, Chad es (K: de Kaloosay) : Moesln ei ehabunda DeSkiiJn, Georgo: Kial ? . . . . . . . . , .: . . . . Drinkwaler, John ' (J. D. Applebaum ): 'Noklo de 1:1 Iroja

mmilii10 5 53 ' HUlIli!, C. J. : AffilkraDJto .. . fo '36 J1 poruLo - Spte - Efemere - BaLado -Eu 001' - Cu vi sentis - Ou poemoj - Si d.o-.rmas ...

J{.arll&S, JUllil : Kor,sopi.ro Korb, E.I:1a: Autu-no Kruh7J3, ,Kar>Hs (EichenbnuITIJS) : Du tniolcloj Liiv, Johan (Hilda Kvar poe moj Lucio, R. : ,-\;1 Sonjo V, C. . . . Mont, Pol de (Jan van Schoor ) : Du poem oj Pa1ol., Miqucl de (J . G. Cesas) : GeedZiigo . Roeis.iJnger, J05eph : En s:iJ.enta La

Ada: Rememoroj ,de Esp-hlo . ' . . . ' . . . . . , _ 133 (Emilo Pfeffer): Amoro kaj Psille (dr_pUl) fe",2 ' ,

Balinsky, Stams,lav (SI. Kllirolczik): La lasta krava-to de ,"l Alek-sy . . . . .. . . . . . . . ' 133

Bessieres, ,Albert (Rmo): Parvuli. . . . . . 88 Buti,n, !Max: Esperanto Leiad'o Manual .- 133 Henry VaJIl: Ge0l"8e 'Fox. . . . . 88

:EI dr.amoj (trad. L. L. Z.amenhof) (dr-olh) 28 Experimental Wirelles 40

stenografislo . . . . . . . " J.17 Frkke, Wjnfried dl': Bat.alanloj por la homara paco. . . 88' Ghez, Arturo: Vi sola 'Esperanto povas faTi liajn miraklojn 133 Herczeg, Ferenc ,(IA Panajoll): Hungaraj rakontoj (,Kis) . 165 Inform.ilo por junaj IEsperantistoj ('Kis) . . . . . . . 165 lnternacia ,Mondliter,nturo: Kvar volumoj ... ' . 120, 133 'K,Teslanoff: Bulgara antologio ,(Jobo) . . . . . . . . U6 La urbestro de Zalrunea ,(IE. Legrand) . . . . . VI: .Vit-

KarI: Esp . ..iJ)eutscbes Handworlerbuch (IKopar) -16, Oomolo ... . . . . . . . . . . . , . ,11 t ,. 117 .Pizzi, F.: En la mOndon venis DOVll senic (V. N.). .t . . 165 Prial, Edmond: Kursa lernolihro (,Kis) . 165 .Pr.ival, Edmond: ,Karlo (Ris) . . . . . .. 165 Reitze.\, Roberl(Tobias Sigel): Aventuroj de ,Malspertulo . 16 Selii.lii., Vilho: Esperanto-,kurso flnna (Ris) . . . . ' , ' 165 'Shakespeare '(A. L. Curry & A. ' J. Ashley): La tragedio de ; Lear(,Ko;par) . . . . . . . . . . . . . 2,8 'Solandro de Waldemar BonseJs: trad. Edm. S6s (Ropar). 16 'Tagulo: Nova senlo .(Jozefo Major) . . . . . . . . I ' 28 1'1'i lirikoj de Shakespeare (A. John Ashley & M. Francis

Coates) (- da) . . . . .. ..., 16

Thiel;lliult, Jules: ' 1,' ami dispnrn : " . Vintra ' sporto ' en Finnland (V. ,'N,) :

Galerio de ZamenhofOlj (lKis)

ILUSTRJ\.JOJ . 79, 81, 84, 1\:> 'Boucher, Fran;ois

Ciurlions, M. K. Giorgione

." 1.42, 143, 145

Gogh, van Greco Medimldesegnajoj

, Pal, . L. de . Rada, V . . . Hubens . S2inyei Merse, p, Vdasquez Vinci, Lionardo da

PORTRETOJ

19, 2:1 66, 70, 71, 4 . . 5;;

42, 43. 48 , . 123, 127

105, 1.Q6,. 107, 111 . . . . ' 3, 5, 9, II 31, 32, 33, 34, 35, 1l7 '

. . . . Ila 89, 90, 96, 97

' Bofild, . . . . . . '. 100 . .' . . . . . 76

. Pekar, Julio . .. .... .... . 132 kaj korteganinoj de J XII a kalaluna kongreso 100

Rolantoti de Jite'raiura vespero n Gen'lvo. . . . . 117

SUR'TITOLP.tl.GOJ Srinyei-Merse, P.: 'Par,ko M.ediumdesegnajo Murillo: Jesuo disdonanta panon Memporlreto de van Gogh . . K>arlono t3tribu't>a al Linlll!l'do da M. K. Ciurlionis . . ' . . .

'! ,

Vinci ,

'No III. No ly. No y. No \U. No VIIi. No.. X.

"

\

Ada: Rememoroj de Esp-islo . . . . . . . .. A(}Ulejus, Lucius (Emilo Pfeffer): Amoro kaj Psihe ldr.oth ) . ,2 flnlLllsky, Stanislav (S I. Ka,rolczik): La lasla krnvalo de

. . . . . . . . . . . 133 Albert (Rumo): Pllrvuli. . . . . . . . . . 8!!

Huli'lI , Max: r.Jspern;nlo (V. N.) . . . 165 Cfl.sas, Jaume Grnu:K!!ll.alunn (Jobo). . . . . 165 Sou, E. (J: Borel) : La regado de si me m per konscia aulo-

'suges'lo (dr-Ohh) .... . 16 Deklsepa univ. kongreso ,de E-speranto (V. N.) Hl5 Ep t-

EL LA PQ,I ' RLAK&.

i kkoni sin ankoraiikiel knabo, kiam si eniris eu nian famiHon kvazaii suna radio tra densa nebula atmsfero .. De laperiodo, kiam mi memoras mian fraton Ludovikon, Ji estis cia in serioza,. Sed sub

tiu ci ajne rigida,Jndiferenta batis koro tre impresigema, aspiranta pulsantan vivon kaj gojon. Ne troante cion ci n si mem, avide li sercis iIin en la cirkaii-antaro. Tiun ci mankon Ji sukcesis feHce trovi en sia

. viv.,amik}no, kiuper sia na tura sereneco kaj optimismo dum lia tuta vivo dfspeladis la arigintajn cirkaii Ii nubojn" de zorgoi. kaj malgojoj. Tiuj ecoj estis plej

, multvalora kaj neniam elcerpebla doto kiun si alpor-tis al sia edzo. '

La malfavoraj 'jaroj, dum la migrado de Ludoviko en sercado de pano, elcerpis al la geedzoj tute la modestajn kQmunajn kapitalojn,restis netusita nur tiu ci plej bela kapitalo - la neniam elcerpebla fonto de sereneco kar optimismo I ..

* Forflugis jaroj. La peza vivmasino, konanta neniajn idearoJn, ;postulis de Dr, Zamenbof realajn pruvojn de vivkapablo. Ludoviko ekstaris antaii tre malgoja r.ealeco, kiu 'devigis lin ' serci panon ieajn. Komencigis la jaroj de ' peniga migrado' tra ur.boj. ,AI la ciutagaj zorgoj venis doloriga disrevigo pri bomoj. Li konvinkigis, ke

. konsci-enca kaj sinofera laborode kuracisio, tenanta e.c plej alte sian metian standardon, ne trovas rekonon en la publiko, kiun kontraiie aUogas nur mensogo kaj trompo.

, Estante kontraiia kaj nekapabla al tiu ci vivmetodo, Ii sentis sin kondamnita al ciama mizero., Post kel k-foia de urboj, kie li trovis 1a samon, ekstaris antaii, li la demando, kion fari?En lia imago venis ideoieveni. sed m,anko deenergio k'lj timo je_ granda urbo ' ne permesJs al li pleQumi tiun ci pason. En tiu ci momento li bezonis la konsilon kaj fortan krdon de ja pii proksirna al Ii persono. Tiun personon li trovis , en sia ' edzino, kiu, eksciinte pri tiII ci ideo d',e siaedzo, eluzis tutan sian ' energion por subteni Iin engia p.lenumo. Sia optimismo deci-dis pri la 'afero. IIi revenis VarsQvion, bruliginte post si ciujn pontojn kaj .. metinte cion sur la lasfan karton. La sorto tiueifoje farigis por ilipli favora.

Mi' memorsbone tiun i ' priodon de i1iavivo. " MiaJrato .. timoplna pri la ,etonto, senii-s"sin kvazaii

sippereUlo ne vidanta cirkai si savan bordou. Klara . de espero kaj kredo.. Tion" kio nirilds al Ia edzo; posedis la edzino en abundeco kaj nur al tio gepzoj fine alyenis fe.lice al 1a baven-o de la vivo.. .v"',. '>:Ki'el 'n:un ekStaras n mfa memoro mona-tor Kaj la posta iompostioma 'plibonigo 'dela situaci o I Mi memoras ,Done tiujn vesperojn, Kiujn ni pa:s'gis kune pri Esperanto, 'gia estonto kaj pTi Ja ideoj Jigjtaj 'kun ,en la fantazi-o ' de ,ma {TatD. la .belpa (Je sia eaziJ!.0"li tra.ri-

mt,dtenoltlbrajh" Merojn el '" 't. ..

diversaj partoj de la terglobo kaj ciuvendrede ili kune preparis la. menditajn por elsendo librojn, kiuj sabate ests ekspeditaj per posto. La tutan laboron, ofte sufice grandan,plenumis ambaii geedzoj kun granda pietismo. Neniu letero restis sen respondo. Klara partoprenis nnse kaj age en ciuj laboroj bonege, informite pri ciuj detaloj de la sufice granda jam tiam movado. Venis la jaroj de triumfo - la epoko de la Espe-ranta.j kongresoj, kiu felice ' kunfluis kun Ia epoko de plifortamateriala stato de la geedzoj. Oni ofte legis kaj aiidis opiniojn, ke neniu estis Hel felica, kiel Dro Zainenbof, car li apartenis al tiuj neoftaj feliculoj, kiuj Qum la vivo sukcesis vidi la triumfon de sia ideo, kaj partopreni err grandaj ceremonioj faritaj de la tuta mondo por Iia bonoro I

Tia estisla opinio de tiuj, kiuj ne konis Dron pii proksime; kio povis esti revo por

aliaj, tio por li estis nur oJero. Modesta li sentis sin kvazaii viktimo de la devo. Ciujare li per-forlis sin al tiuj bonoroj des pli, ke jam dum la unuaj kongresoj li estis malsana je ' arteriosklerozo kaj ciu kongres o plimalbonigis lian sanstaton. Se tamen mia ' frato senplende kaj volonte plenumis sian eiujaran devon, sen kio, kiel oni ciam asertis, la kongresoj ne povus sukcesi, la esperantistaro suldas ti on grandparte ' ar Ha modesta edzino, kiu faris cion e!J.lan por faciligi al ,li la partoprenon en la kongresoj. ;Sia ceesto dum niaj kongresoj elf)uis el la deziro partopreni en 1a honoroj de sia edzo - gi elfluis el la devo akompani sian malsanan amikorr, el la konscio, ke lia ceesto malgrai malsano estas nepra. Se la , esperantistoj t1ememoros, ke jam de la kongreso kotnenci-gis la, unuaj atakoj de reformistoj, ciu komprenos, ke la ceesto dum Ja kongres oj estis por mia frat ne

. gojiga triumfo, sed doloriga, d,evol "Ciu kongreso", diradis li "donas al mi grandegan . kontentigon kaj pruvon pri la venko de nia ideo, sed .samtempe ciu el Hi forprenas de mi kelkajn )arojn de vivo."

* Post dekjaroj inter triumfoj ' kaj zorgoj subite , eksplodis la miHto, kiu per unu movo detruis cion, klon la esperantistaro tiel konstruadis dum preskai 30-jara laboro. Tiel almenaii opiniis mia frato, kiu, perforte forsirita de siaaaorata ideo, ciam pH enfillads en atnl.>ageedzoj, post mal10nga periodo de rilata kvieto, venis re'e jaroj de suferojnun sajne jam senesperaj , La grava malsano, sen perspektivo al resanigo, kvazaii malbonaigura nubaro ekpendis super iliaj kapoj. En tiu ci p'eriodo,. 'pTi ju ajnalia, ma Irato. bezonis fortan' moralan apog,on. Kat tilm ci ,apogon donis al Hlaiiforte Ha . edzino. Mi bonege memoras tujn ci sen,esperajn mona-tojn ilum la mi1ito kun aliaj kor- .

kaj moralaj doloroj, materialaj zorgoj kaj gis mm ini ne povas imagi al mi,kiamanierecion ci povis elporti mia frato Ludoviko dum 3 jaroj t La sola per;..

, J.pno, kiu 'povJs ebligi tiun estis lia edzi!10'

ELLA BEnEllIOBOJ P RIKLil.R Zil.nENHOF

i ekkonis sin ankorau kiel knabo, kiam si eniris en nian familionkvazau suna radio tra densa nebula atmosfero. De la periodo, kiam mi memoras mian frafon Ludovikon, li estisciam serioza, malparolema. Sed sub

tiu ci ajne rigida, indiferenta eksterafo batis koro tre impresigema, aspiranta pulsantan vivon kaj gojon. Ne trovante cion ci en si mem, avide li sercis ilin en la cirkau-

. antaro. Tiun ci mankon li sukcesis felice trovi en sia ' vivamikino, kiu per sia natura sereneco kaj optimismo . dum lia tuta vivo dispeladis la arigintajn cirkau li nubojn de zorgoj kaj malgojoj. Tiuj ecoj estis plej multvalora kaj neniam elcerpebla doto kiun si alpor-tis al sia edzo.

La malfavoraj jaroj, dum la migrado de Ludoviko en sercado de pano, elcerpis al la geedzoj tute la modestajn komunajn kapitalojn, restis netusita nur tiu ci plej bela kapi!alo - la neniam elcerpebla fonto de sereneco kaj optimismo I ..

* Forflugis jaroj, La peza vivmasino, konanla neniajn idealojn, postulis de Dr. Zamenhof realajn pruvojn de vivkapablo. Ludoviko ekstarisantau tre malgoja realeco, kiu devigis lin ' serci panon ie ajn . Komencigis la jaroj de peniga migrado tra urboj. AI la ciutagaj zorgoj venis dolorigadisrevigo pri homoj. Li konvinkigis, ke konscienca kaj sinofera laboro de kuracisto,tenanta ec plej alte sian 'metian standardon, ne trovas rekonon en la publiko, kiun konlraue allogas nur mensogo kaj trompo.

. Estante kontraua kaj nekapabla al tiu ci vivmetodo, li sentis sin kondarnnita alciama mizero. Post kelk-foia sango de urboj, kie li trovis la samon, ekstaris antai li la demando, kion fari? En lia imago venis ideo reveni Varsovion, sed manko de energio kaj timo je. granda urbo ne permesis al li plenumi tiun ci pason. En tiu ci momento li bezonis la konsilon kaj tortan kredon de ia pii proksima al li persono. Tiun personon li trovis en sia edzino, kiu, eksciinte pri tiu ci ideo de sia edzo, eluzistutan sian energion porsubteni Iin en gia plenumo. Sia . optimismo deci-dis pri laafero. iii revenis Varsovion, bruliginte post si ciujn pontojnkaj metinte cion sur Ja lastan karton. La sorto farigis por jli pIi favora. . Mi memoras bone liun ci priodonde i1ia vivo.

'. Ma frato,timoplena pri la estonto, sentis sin kvazau sippereulo ne vidanta Cirkau si savan bordon. Klara kontraie estis plena de espero kaj kred. Tion, kio mankis al laedzo, posedis la edzino en abundeco kaj 'nurdank' al tio la geedzoj finealvenis leHce al la haveno de 1a vivo. .

Kiel ' nu-n ekstarasen mia memoro lit 10Dgaj . mona- . toj de ne'Certeo . kaj laposta iompostiomaplibonigo de lasituaciolMi ntemoras boneuujnvesperojn, kiujn nipaigjs kune p!lrolante pri . Esperanto, gia .estonto

la ideoj Jigitaj .kun gi en la fantazio de mia rratb.; .Ciuvespere kun -J helpo de siaedzino li trari-

'Ciujn muUeno,rn,btajrt -leterojn . afvenintajn .' el

diversaj partoj de la terglobo kaj ciuvendrede ili kune preparis la menditajn por elsendo Iibrojn, kiuj sabate ests ekspeditaj per posto. La tutan laboron, ofte sufice grandan, plenumis ambau geedzoj kun granda pietismo. NeDiu letero restis sen respondo. Klara partoprenis mense kaj age en ciuj laboroj bonege, informite pri ciuj detaloj de la sufice granda jam tiam movado.

* Venis la jaroj de triumfo - la epoko de la Espe-rantaj kongresoj, kiu felce kunfluis kun la epoko de pii forta materiala stato de la geedzoj. Oni ofte legis kaj audis opiniojn, ke neniu estis tiel felica, kiel Dro Zamenhof, car li apartenis al liuj neoftaj feliculoj, kiuj dum la vivo sukcesis vidi la triumfon de sia ideo, kaj partopreni en grandaj ceremonioj fartaj de la tuta mondo por lia honoro I

Tia estis la opinio de tiuj , kiuj ne konis Dron Zamenhof pIi proksime; kio povis esti revo por aliaj, tio por li estis nur ofero. Modesta launature, li sentis sin kvazau viktimo de la dcvo. tiujare li per-fortis sin al tiuj honoroj des pIi, ke jam dum la unuaj kongresoj li estis malsana je ' arteriosklerozo kaj ciu kongreso plimalbonigis lian sanstaton. Se tamen mia frato senplende kaj volante plenumis sian ciujaran devon, sen kio, kiel oni ciam asertis, la kongresoj ne povus sukcesi, la esperantistaro suldas tiongrandparte al lia modesta edzino, kiu faris cion eblan por faci1igi al li la partoprenon en la kongresoj. Sia ce es to dum niaj kongresoj ne elfluis el la deziro partopreni en la honoroj de sia edzo - gi elfluis el la devo akompani sian malsanan amikon, el la konscio, ke lia ceesto malgrai malsano estas nepra, Se la esperantistoj rememoros, ke jam de la Geneva komenci-gis la unuaj atakoj de reformistoj, ciu komprenos, ke la ceesto dum la kongresoj estis por mia frat ne

. gojiga trumfo, sed dol origa devo I "tiu kongreso", diradis li "donas al mi grandegan . kontentigon kaj pruvon pri la venko de nia ideo, sed samtempe ciu el ili forprena$ de mi kelkajn jarojn de vivo."

* Post dek jaroj inter triumfoj kaj zorgoj subte eksplodis la milito, kiu per unu movo detruis cion, kion la esperantistaro tiel penege konstruadis dum preskau 30-jara laboro. Tiel opiniis mia frato, kiu, perforte forsirlta de sia adorata ideo, ciam pii enfaladisen sian_malsanon. Por ambau geedzoj, post mallonga periodo de rilata kvieto, venis ree jaroj de suferojnun sajne jam senesperaj. La grava malsano, sen perspektivo al resanigo, kvazai malbonaugura nubaro ekpendis super iliaj kapoj. En tu ci periodo, pii 'oJen iu ajn alia, miafrato bezonis fortan moralan ap.ogon. Kaj tun ci apogon donis al li laiforte lia edzino.Mi . bonege memoras tiujn ci senesperajn mona-tojn dum la milto kun ruiaj teruraj trvi vajoj, kor-pal kajmoralaj doloroj, materialaj zorgoj kajgis nL!n mi ne pO\Tas imagi al mi, kiamaniere cion ci povis elprti mia frato Ludoviko dum 3 jaroj I La sola per-

povi-s ebligi tun cl neeblajbn,estis Iia edzino, I

kiu strecis ciujn ecojn de sia karaktero por, milito kll] e:kvfdi : no'yajn sllkcesojn ae suferojn de sia edz.o! Kaj cion ci si faris en plena ,' kiuj ' estisensiaj I-staj jato] la sola esp,ero ke si subtenos Han la ' malfaciJa ekiistado. -"',"" " , " komenco de Ja postmilita tempo, kiam, la revoj de, ", Kungr.amlega pietismo por la memoro de ne: "

Esperanto devos revekigi kun pii granda forto. forgesebla vivamikosi oferis Jareston . Ll pene duonhtran I;lotelon kaj prezentis al la - Oni diras, ke la r4soj jam ne povos longe -persisti .. : ' . ' c. " . ,' " " , " o,.'

,- Mensogo I Mensogo, samlandano, mi dlras l vi. Tio estas " ' - jen.' Trmku ,gluto)n da '. . ' , " mensQgo! Neniam ni iros hejmj!n. Neniam! .: ', I . La de)oranto !r!lPsprems Ia. bott;l

.La, ttetoranto vole..nevle -lQsis lln. Ji)bano penis tren lin post ' si enla" eamb((rn. ', '. " ' ' -Tuf! Tuj, Johano! La j)akafan nii -devas prizorgi kaj la botelojn .. Nu, trinku, unu samlan ... jes I Kiel OI'linomas vin? Mi ne , ko,nas ," vlan no mOl). . -lzefo BakoA, kaporaloen ,Ia husarreglmento 5. .

-- Do, jozefo 'en la husarregimento 5., tnnku . je via I ' . .. . . L.i 'etendis la botelon al li, sed vldante lam botelon en ha

mano, li' komenis lallte ,rldegi; , , - Hafiaha 1 Ne el tiu ITiu apartenas al Johano. Cu

ne, Johano? . . . ' . , : ... . " ,..:" Jes, jes l' Venu, Je la amo de 0101 La veklgltoJ msultos ntn ! -Insultu ilillnsultul Ventron de dia! Kiu insulti min,

' kiam mi havas bonan humoron. Cetere Ci tie estas nia arniko, , Jozefo BakoA,.kaporalo .el la busarregimento .5., por defendi nin.

Cu !i3mlndiuJo? , , ' - les, sinroro volantoro, respondis sinfide la deJoranto.

-ce Petro; se 'vi ne Cesos ba bili, mi .mem insultos' vin. -'-, Vili ? I . ' , ..-:. Jes I MI mem. Sufieas la, babllo'l Lasu la botelori Ce la

arniko ,kaj venu dort1Jl. Vi, ebria porko I - Porko? I Nurtiun vi neestus dirinta I Nur tion ne I Cu

ni ne es tas via ptej fidela samsortano, kiu dividas kun vi Ci on ... " "

" Llaj Iipoj je plor kaj larmoj aperis en liaj okuloj. , Kun tremanta datlrlgls la riproeadon. ", .' - Jen l I Cu vi , vidas, jozeto BakoA? Li vera

despoto, dspoto. Sed sciu, 'samlandano, mi ne ",kolerl liri, .Carmi estas tre molkora .. tre m,olkora, kal tfe ams Iin. AtlSkultu,' Jezefo BakoA kaporlo el la husarregl-mento .5., k!li niem la aferon. Vi estas ja homo kaj inteligenta. Cuile? Vi estas ja kaporalo. Mi es,tis en la urbo !uste pr9 lia . . . ' , . '. . . ' . - Eh I Venu I - .dms nerve Johano kal h pUSIS lm en la

. La deJoranto hel pls ' lin kaj senvorte metante la botelon kaj Ja paka}on sul' la tra:ban tablon, li volis forlasi la Cambron . . ,Petto haltigis Iin. , ' "

' - .jozefo BakoA, kaporalo ella busarreglmento 5., VI toleras, ' ke oni Uel traktu yian amikon. , Cu .n,e bonte al vi ? .jen la danko ! " ,- Ul 'de}oranto respekte salutis kaj eliriS kun' kaAita' rideto.

En la eambro; oni jam veldgis. Hirtaj kapoj. dormeme macaj aperis el ,sub la kovriloj. ,

, - Nul Cu- vi jam , revenis el la urbo? demandis basa , ,Liu lito.

- Certe, mi revenls. Cu vi ne vitlas? Kia stulta demando! - denove " ,

" - ,Kaj denoye ebriiglnt. Nu kaj , kiom malhelpas vin tio? Ce'tere ml zorglsankatl prl vl. Jen bolelo da bona vodki I

L 'vortoj 'faris miraklon. La serlozaj. mienoj .tra , , 1a lipojglltis dormema rideto 'kal la tuta sOCleto vIgI-

Unu alla, surmetintela iris al I.a grandega lomo. por hejtl per la restintaligno,.la tria per voCo ekparoli. - , """ , - Tamen Yi ne esfas , malbona knabo, Petro. '

-' Kial ml , estus malbona? Cu pro t10, ke mi iris en la urb01q;or -esti servem a al. 10hano? jes I Anskultu, ini estis Ai. Dio I SI e$tas vere, 'tre tre beleta kaJ Celere lom tre enamiginta al vi. Sed virino -ne, amus vln, la artiston. ' , , , - Lasu la komplimeJitojnl ,

- Ne- Johan. ne ,'protesfu I Cluj scias ja, ke la virlnoj amas vin. LI filino de la generalkuracisto Ciutage pro-,menas ::nia barako kajakceptas nan saluton. La e

la samsortano. Post iom da pailzo la basvoea Keeemen ek-paroUs. En Iia vibrispento. - Petro, vi estas tro yulgara, klam vi ' - Hipokritulo! Vi diras, ke miestas tro vulgara kaj ankau vi mem sentas la verecon de miaj vortol. Per diabloj! La viriilOj estas malbenitaj infersojloj, sako] de volupto. MI povas diri lion, mi bavas kauzon. Aeaj kameleonoj IIi estas. - Petro, rememoru vian patrinon I - diris Johano por balti!! i la trlvlalan vortoSprucon. ::... Hahaha! Mia patrino f Hahaha I ., . . 'Ventron de dia I -kris Petro ' kun terura furlozo. Liaj okuloj ' timige jetis fulmojn de kolero kaj per subita gesto li ekkaptisla botel on. Kiel tigro li Jetis sin al Johano. Nun li baltis mlnace antllu li, en la mano kun la alte tenlta armllo. Johano konsternlte ridardis Iin. Longaj momentoj. La taizita mieno de Petro DoSky iom post lom mil-kaj Jarmoj aperis en liaj okuloj. Li faligis la botelon. La neatendlta konflikto konfuzis kaj rlgldigis eiujn . Nur post minuto lil La muskola Keeemen kurls al Hi. Sed jam ne estis necese. ", Petro longe rigardis al la okuloj de sia Johano. Enlia rlgardo estls profunda doloro, sincera pento. Subite li forpuSis la lin tenantan kaj kun arda ekploro li slanamikon. Johano pardone karesis Hajn harojn. Kio okazis? Li ne scis. La frazo, jetita a\ Petro, ja ne estis ofendo. Johano dis, kvazau serCante respondon je sia muta de man do. Ok viroj staris Cirkau Hi kaj eies ' esprimis miron, nekomprenon. , - Nu, Petro, iru dormi! - komeneis KeCemen per kom-patema - VI tro multe trinkls... , - Ne I Ne I ... Lasu min I Vi ne scias . ,. ankai Johano ne scias. - singulte balbutisPetro kaj forte preinls al si johanon. - Klon vi pQvas kompreni? Kion? ' - Done, Petro, ni ne , komprenas, ni ne volas kompreni tian aferon, kia Jus okazis ni, - diris grasa viro, kiu . nun senvorte kauris sur sia litbenko. ... - Vi estas prava, Heimmiiller. Ni ne bezonas tiajn kon'f1ik-toin, - aprobis grandkapa etulo, kiu estis pkupita per hejtado,. - Jobano I Cu vi povas pardoni min? , La de Petro tremispto la interna ekscilgo. Johano forte premitl la manon de sia amiko'. , : - Nenlo okazis, Petro. Nenio. Eble mi estls vere k4lpa, dirante al vl tiun frazon post Ua parolo. Niantrijaran amikecon, kiun bardis komunaj suferoj, ne povas rompi tia bagatelo. ,Petro h ekploris. .. - Johano,' se vi scius . . . se vi eC konjektus. ,. . .;., , - Nu I Trankvmgu I Vi ne estas infano. Cu vi ne plori ? ... Nu, Petro ... arniko mia .. . ' - ii La arda ploro pii forte skuis la tutan korpon de Petro. La samsortanoj kO!I1ence provis konsoli lin. Poste, i1i unu 'Ia a1ia kaj tiris sur sin la maldikan kovrilon. sur la randon de sialitbenko kaj de tempo al tempO scivole rigardis,la dli amikojn. kiuj ienis sin koro koro. i ,. , jobano' kun kelkaj mlldaj vortoj penis konsoli Petron. ,Sed nun li subite eksattis kaj, kun terura blasfemo jetis sin a(;,'sia , kuaejo. Johano Iris al li, kaj senvorte karesis Iian - kapon. Poste Petro ekdormis. La monotona ronkado de . la samsortanoj r!trne bruis en Ja Johano starls longe meditante cn la meZD kaj rigardis dolore jen al la planko, kie kuMs rompite la botelo, jen al la tablo, kie . proponis sin lapakajo, sendita al Li rigardis Hin kaj poste, sidiglnte sur sia.n , Iiton" li rigardis rtgide: tra la glaciflora fenestro en la sen&telan nokton.

"

il

DUA penail ,krepuSkis ta' tagigo, kiam iu dellkate frapis la poraon' - Nuuu! ..:... respondis duondorme basa voeo el sub la kovr ilo La frapo denove sed pii ..Jaite. ' " - Kiu do? . - Cu permesite? - ,' sonis- eksterevirlna' ----:. EilVenu! . ',' La pordo kaj Ce lasojlo aperis knabino" Si bela, altstatura. La blondaj buklobaroj kaj marobluaj okufoj nis jan mUdan wmon al larondeta kles 'vangojn kateSis )a frumatena vento. . , . .; . - Ah! Vi estas. Fiza 1.1 .,... :, kaj la parolanto Indifetente turnis sin allainuro ' por dail.rigl la ,', :r" \L kna6ino por momento staris,senmoNe, kvazaii. ne se _ nle klon fari kaj poste lerte kaj v,igle Si eklaboris. Farinte' fajroo en ll! forno, senbrue ai komencis baJaI la eambron.

, Johano rigardis zorgadon- ' FQie'> ilaj ' rigard,oj La knablnp, h tem pi oj; f1ustris: .bonan-matenon." Johano nur kapsalulis. , - Cu vi ' bone dormis, slnjoro Bardy? - minuton mi ne dormis? - Cu vi malsanas? - Ne. iii eksilenlis. La knabino iom embarasite airadis l borde-rajon desia pelto. Johano deman'dis: ' - ,Kie vi pasigJs la nokton? - En la barako de la, kuracistoj. ,- Hm ,I Jlj estas delikataj homoj. - jes, sed mi eunas ilil. iii estas arogantaj' ... mi povas ricevi poteton da teo? - Oni ankorau ne portis . , La knabino kaj rigardis Sia scivolo ' vagadis de objekto al 'objekto, balUs ee la rompita"botelo. - Cu vi n'okte, sinjoro Bardy? . - Ne. , , - MI nur opiniis pro Ja ro mpita botelo . . . Cu sinjoro DoSIgr ? :- jesl , ' , Johano rulfaris cigaredon kaj la knabino paperspliton por doni fajron al Ji. Si bruligls en la fomo kaj portis al lia lito. Johano kun kapbalanco dankis kaj transprenis la f!lj-ron. La mola mano de la 'kiJabino iritence tuais la Han. Johano ne voUs rimarki tion. - Cu vi koleras min, sinjoro Bardy? - Kial, Fiza? - Car vi nevolonte parolas kun -mi. - Vi eraras. Nur, mi neni.on bavaS por diri'. ...::.. Mi tre aatas la artistojn, Yin" sinjoro Bardy. Vi ' estas vera artisto. - Pro kio vi opinias lion? , - Mi j vidis vin multfoje sur la scenejo. Vi estas Uel multflanka talento. Jen vl dancas, jen vi ludas draman rolon, jen vi mem verkas teatrajojn. . ' , ' - Cu pro tio mi estas vera artisto? Tion povas fari lerta homo. . - Jes! Li eble povas, 'sed ne lel kiel vi. , - Sed vi ee ne komprenas la tekston. - Tio faras nenion. Mi vidas vla" kaj mi vian voeon. Tio sufieas por ml. '

- ' Jes. - Jes. . , Johano kun l]1alcert mieno rigardls 'imtau sin. La knitbin,o sur la randqn ,de la lito , I . , ' , '. - Kaj ne nur artisto vi estas, sed ankau '. tre b,ona hOlilO. Johano ekridis memironie. La Imabino kvazau ofendite insistis. ' - Jes, jes, sinjoro Bardy. Tion neniu scias tlel bcne, klel mi. Mi sen tas tion. 'Kiu mi estas? Cifono de la lendar kaj tamen vi trakta!' min kun respekto, Kun ti respekt o, kian mi . ' ne meritas. Sed devas ja ekzisti ankau thi persono, .'kia mi estas. Cu ne?," ' - Viparolas sensencajojn, Fiza. . .. " - Kial mi parolus La vivoestas Ua.Mia deslino estas esti de la tendaro kaj la destino de la prokuroredzino estas paradi kiel princino. , - Kil!1 Yi parolas prila "edzino de la prokuroFo? ' . - Mi nlIr parolls. Cu mi ne pova!!paroli pri ai? Kial ne? Cetere seias, ke ai ests al ' vi. - De kiu vl aidis lion? ' . Oni .diras. , " kaj ankau mi vidas tion,. kiam vi la 'danc.ojn kun Ai sur la, Si amas vin. Nu I Cu oni ne povas ami 'vin? Ankau mi :amas vih kaj nenio. Nu? ' " , '- vr parolas sensencJon; , - Tio ne sensencajo, ke mi a.mas vin.' Ho mi ke vi ne amas min, estas pii ol la alia'.. ' - Nu vidu,. ke vi parolas ,sensencaJoJlI1. Pro ' tlO ml , e$tas bona hmo, ml ,ne amas vin. ,Klu kbmpretlas tion? ,: ... .' Ho, ho, ' lio, ja ,estas trekomprenebla. Vi amas min, s,ed ne tiel, kiel la aliaj. VI mas inln pH or tij,ki1;li' avidas miart kOlpon. Jes I Kaj ,sciu, se vi 'mem vo)us min, mi ne donusj' min ,al ,vi . ,Sed lion vi nenlamvolos, :, , - Pro kio vi ' supoias' tion? ,' - Car vi ne volas ee laedflinon de la ptoku.toro, kvankam' ai estasJa plej bela virino en laurbo. , ", ' '. .Ekstere, surla koridoro, ekSonis 'Ia de la de-Joranto -.:. I Iru por ten I Subite grandabruo Oni k!1radis . tlen kaj reen por plenum,i la ordonon . .La delorantaj grupanoj la baTako: tenis' eo sia mano grandan kaseroJon a.u teulon '

la samsortano. Post iom da pauzo la basvoa Keemen paroli!'. En lia vibris pen to.

- Petro, vl estas tro vulgara, kiam vi ebriigis. - Hipokritulo! Vi diras, ke ml estas tro vulgara kaj ankau

vi mem sentas la vereeon de miaj vortoj. Per dlabloj! La virinoj estas malbenitaj infersojloj, sakoj de volupto. MI povas diri \ion,

mi havas Maj kameleonoj Hi estas. - Petro, rememoru vian patrinon I - diris Johano por

halfigl la trlvialan vortoSprueon. - Hahaha! Ma patrino I Hahaha I '" Ventron de dio! -

krlis Petro ' kun terura furiozo. Liaj okuloj ' timige je\is fulmojn de kolero kaj per subita gesto li ekkaptls la botelon. Kiel tigro li letis sin al Johano. Nun li hallis mlnaee antou li, en la mano kun la alte tenlta armilo. Johano konsternlte ridardis lin. Longaj momentoj . La tauzila mieno de Petro DoSky lom post lom mil-dlgis kaj larmoj aperis en Iiaj okuloj. Li faligis la botelon.

La neatendila konflikto konfuzis kaj rigldigis Nur post minuto lil rekonsciigis. La muskola Kecemen kurls al ili . Sed jam ne estis neeese.

Petro longe rigardis al la okuloj de sia Johano. Enla rigardo estls profunda doloro, sineera pen to. Sublte li forpuSis la IIn tenantan Kecemen kaj kun arda ekploro li slan amikon.

Johano pardone karesis liajn harojn. Kio okazis? Li ne seiis. La frazo, jelita al Petro, ja ne estis ofendo. Johano eirkaurigar-dis, sercante respondon je sia muta demando. Ok viroj staris eirkau Hi kaj ties vlzago esprimis miron, nekomprenon. , - Nu, Petro, Iru dormi I - komeneis Kecemen per kom-patema voCo. - VI tro multe trinkis . ..

- Ne I Ne! ... Lasu min I Vi ne seias .. . ankau Johano ne scias, - singulte balbutis Petro kaj forte premis al sl Johanon. - Kion vi povas kompreni? Kion?

- Done, Petro, ni ne komprenas, ni ee ne volas kompreni tian aferon, kia lus okazls Inter ni, - drs grasa viro, kiu gis nun senvorte kaurissur sia litbenko. ;,

- Vi estas prava, Heimmiiller. Ni ne bezonas tiajn konflik-tojn, -- aprobis grandkapa etulo, kiu estis okuplta per hejtado,

- Johano I Cu vl povas pardoni min? La voCo de Petro .tremis pro la interna ekscitigo. Johano

forte premll? la manon de sla amiko'. - Nenlo okazis, Petro. Nenio. Eble mi eslis v'ere k4lpa,

diranteal vi liun frazon post lia parolo, Nian trijaran amikecon, kiun hardis komunaj suferoj, ne povas rompi tia bagatelo.

Petro laute ekploris, - Johano, se vi scius . .. se vi ec konjektus. . . . - Nu I Trankviligu I Vi ne estas infano. Cu vi ne hOltas

plori? . . ' Nu, Petro . .. amiko mla . .. . La arda ploro CiaTIl pii forte skuis la tutan korpon de Petro . .

l.a samsortanoj komenee pl'ovis konsoli lin. Poste, ili unu post la aBa kaj tiris sur sin la maldikan kovrilon. KeCc!"en sidlgis SUl' la rand on de sia 1itbenko kaj de tempo al tempo seivole rigardis la du amikojn. kiuj tenis sin kol'O ce koro. ,

Johano kun kelkaj mUdaj vortoj penis konsoli Petron.Sed nun II sublte eksaltis kaj, kun terura blasfemo jetis sin al 'sia kuSejo. .

Johano Iris al li, kaj senvorte karesis lian kapon. Poste Petro ekdormis. La monotona ronkado de la samsortanoj dtme bruis en la eambro. Johano staris longe meditante en la mezo kaj rigardis dolore jen al la planko, kie kuSis rompite la botelo, jen al la tablo, kie proponis sin la pakajo, sendita al lL Li rigardis iHn kaj poste, sidiginte sur sian Iiton, li rigardis rigide tra la glaciflora fenestro cn la senbtelan nokton. ,.

DUA CAPITRO Apenai krepuskisla kiam . iu dellkate frapis la pordon' - Nuuu! -respondis duondorme basa voCo el sub la kovilo La frapo denove sed pli .Iailte. - Kiu do? - Cu permeslte? - sonis ekstere virina voco . - Envenu! . . . ' La \lordo malfermigiskai Ce la sojlo aperis. knabino. Si slis

bela, altstatura. La blondaj bukloharojkajmarbltlaj okUloj dQnis lan mildan Carmon al la rondetavizago, kiesvangoJn

la frumatena vento. . .'. '. .' . - Ah! Viests. Fiza?! - kaj ' .Iaparolarrto indifet'ente

turnls Sin 111 la inuro pordarigl la . ', ' 'La knabino por momento statis ,senmove..kvazaiin se nte

Idon fari kaj postelerte kaj vigle Si eklaboris. Parlnte fajron en la forno, senbrue Si komencis balal la cambron.

. Johano si1ente rigardis Sian zorgadon'PQje ihajrlgrdoj renkonUgis. La knabino, rugigante gis h tempij,flustris: .boniHi matenon." Johano nur kapsalutis:

- Cu vi bone dormis, . slnjoro Bardy? - EC minUlon mi ne dormis? - Cu vi ma{sanas? - Ne. IIi eksilentis. La knabino iom embaraslte Siradis la borde-

rajon de sia pelto. Johano demandis: - Kie vl pasigls la nokton? - En la barako de La kuracistoj. ,- Hm I IIi estas dellkataj homoj. - Jes. sed ml eUDas 1li estlis arogantaj ... Cu mi povas

rieevi poieton da teo? - Oni ankorau ne portis gin. La knabinoaJtabllgis kaj rigardis crkauen. Sia scivolo

vagadis de objekto al objekt o, fine gi hal\is Ce la rompita' botelo. - Cu vi amuzlgis nokte, sinjoro Bardy? - Ne. - MI nur opiniis pro la rompita botelo ... Cu sinjoro DoSky ? - Jes! . Johano rulfaris eigaredon kaj la knabino sercis paperspliton

por doni fHjron al I. Si bruligls gin en la forno kajportls al lia lito. Johano kun kapbalaneo dankis kajtransprens la taj-ron. La mola mano de la knabno intence tuSis la Iian. Johano ne voli s rlmarki ti on.

- Cu vi koleras min, sinjoro Bardy? - Kial, Piza? - Car vi ne volonte parolas kun mi. - Vi eraras. Nul' mi nenlon hava; pOT diri. - Mi tre Satas la artistojn, preclpe vin, sinjoro Bardy. Vi

estas vera artisto. - Pro kio vi opinias lion ji . - Mi ja vidis vin multfoje sur la seenejo. Vi estastiel

multflanka talento; Jen vi daneas, jen vi ludas draman rolon, jen vi mem verkas teatraJojn.

- Cu pro lio mi estas vera arlisto? Tion povas fari lerta homo. ,

- Jes! Li eble povas,sed ne liel kiel vi. - Sed vi ee ne komprenas la lekston. - Tio faras nenion. Mi vidlis vian vizagon kaj mi aildas

vian vocon. Tio sulcas por ml. - jes. - les. Johano kun maleerta mieno rigardls anta sin. La knablno

sidigis :;ur la randQI1 de la lito, . - Kaj ne nur artisto vi estas, sed ankau tre bona hOlilO. Johano ekridis memironje. La knabino kvazail ofendite

insistis. - Jes, jes, sinjoro Bardy. Tion neniu sdas lielbcne, kiel

m. Mi sen tas lion. Kiu mi estas? Cifonode la lenqaro kaj !amen vi trakta!' min ku'n respekto. Kun lia respekto, kian mi ne meritas. Sed devas ja ekzisti ankau tia persono, kla m estas. Cu ne? . .

- Vi parolas senseneaJojn, Fiza. '. ' - Kial mi parolus senseneajojn? La vivo es\as lia> Mia

deslino estas estiClfono de la tendaro kaj ladestino de la prokuroredzino eslas paradi kiel princino. . .

- Kial vi parolas guste pri 'Ia edzino de la prkuroro? - Mi nur parols. Cu mi ne povas paroli pri Si? Kial ne?

Cetere ciuj seias, ke Si estas enamlglnta al v. - De kiu vi aMis lion ? - Oni di ras ... kaj ankau mi vidas lion, kiam vi

, la daneojn kun SI SUl' la seenejo.S 'amas vin. Nu I Cu oni .ne povas ami vin? Ankau mi amas vrn kaj nenio. Nu?

- Vi parolas sensencajon, PlUl. . - Tio ne estas senseneajo, ke mlamas vin. Ho mi 'seias"

ke vi ne aruas min, Car v estaspli bona ol la aliaj. - Nu vidn, ke vi parolas sensencajojn!. Pro . li mi estas

bona homo, Car ml ne amasvin.Kiu komprenas Uon? . , - Ho, ho, ' tio ja estas Ire kEimprenebl. Vi' amas min, sed

ne \iel, kiel la aliaj. VI mIn pli ol tiuj,kiuj avidas mian- o korpon. Jes! Kaj ,seiu, et se vimem volus min, mi ne donits min al ,vi. Sed lion vlnenia,m volos. .

- Pro kio vi ' supozas lion? .'. . '. '. ., - Car vi ne volas eC la :edzioon de la kvalikam

. Si estasla plej bel a virino en lil urho: Ekstere, snr lakorid6ro, ' eksollls. la hu1ta: kro la de- .

joranto - Vekigu ihu por teo J . Subite grandaQruo Oni k:ura,i:Us. tlel! .kaj reen

por plenum11a ordonan; La la barako. Ciu tenis ensia manq ' grandan kas.erolon aQ teulon

'kaj lah:,?s.t9i1i surJa nego. , , . La ' pordo ma\fermlgrs kaj yems 'Ia konstanta servlsto de la artista Cambro. Maljuna vUagano kun krjspaj lipharQj kaj .barbo. ::.:.. Bonan .. matenon, siiljoroj volontomj 1 - li salutis tiel la dormantan societQn,ke la songoj tuj torflugis de Ciuj. , Bonan matenon, - respondis lohano en la nomo

. de 1a tuta Cambro. . ta mal)lInlo 'prenis et la a\1g4l.lo la' teujon ' kaj torrapidis. La samCambranoj, umi post la alia, ellitigi. 'La Ceesto .d la kna-bino ne Hin, nek ilia matena sinlavado I.a knabinon. Si sidis sen embaraso surla lito. Ciuj ellitigis, .escepte Johanon

. kaj Petron, kiu profunde, egalspire dormis. . - Nu, 'fiza, kio nova? - demandis Keemen.

. - Nenio eksterordinara. OnI' dras, ke estas grandaj kont-rarevolucioj enEiiropa. Rusujo.

-Revolucio, kontr,aurevolucio, - .. kaj tamenni e.stas kajrestas tie Ci, - grumblls Heimmliller.

, ..:.. :Eh !germana kamarado, vi ne eslas kontenta pri la gas-tam o de la rusoj, kiuj' regalas nin tiel malavare, - diris malalta,

senhara pentroartisto kun facila rido. ' . - Jes! iii regalas nin per ba-ba-batoj, - rimarkis bal bu-tulo kaj delranCis grandan pecon el pano, kies koloro similis al la .humo, en kiu gi kreskis en .sia tritika periodo. , , - Varga, v,i parolas Ciam sensencajojn. La batoj, kiujn ni

ricevas estas por refreA.igi 1a malvigligi1tan sangon. , - Knaboj!' Kiu povas al mi diri la plej malsagan ateron?

demandis KeCemen kaj li rigardis al Varga. lu laute kriis:

. - La plej malsaga ' afero en la mondo estas ,; Varga"! - Cu v devas paroli? Ion pii malsagan vi vere ne estus

povinta diri, en siasubita konsternigo diris Varga, ne rimar-'kanle, ke li hakis mem la si.

' l-auta rideksplodo Iremlgis la murojn .. Dume la Stefano revenis kun la varmega teakvo kaj Ciu versis POf si en malgrandanpoteton au lekrucori. 'Dum Ja tetrinkado oni silentis. , Laknabinodevigis kajpreninte la tekruCon de Johano el sub la lito Ai metls enwn 'iom da teherbo. Johano .prenis .la ladan sukerujon kaj transdonis gin al la knabino.

:...- Jen! Pre'nu ankau por VI. . La knabino kirlis , la teon en la kruCo kaj poste; versinte el gi. en du, glasojn, si transdonis unu el ili at Johano, la alian si .

slngarde metis sur sian genuon. - . Nu, prenu sukeTon, fiza 1 .

, - 'Dankon. - si prenis sukerkubeton ,kaj tenanle 'gin en mano $i .mordetis gin Post , ciu gluto. - Cu mi ne pretigu

jJor sinjoro DoAky? - Vi povas, . La knabino sercis la tekrucon de Dosky. Trovinte gin, sl

pretigis ,Ia teon, kaj kun delikata tuso vekis Iin. Sinj-oro DoAky! Jen via teo! .

, - Kio? Rion vi volas? - ekparolis Dosky kaj subite sidi-gis en- si a ' lito. . "

- . Tetrlnku, sinjoro DoAky! . - ,Ah! Jes! Bone, bone .. '. -kaj li transprenis la glasol1

dl} J! knabino, s,ed kiam 'lia rigardo renkontis liun de Johano, U redonls, la teon.' " . , - Cu vi ne volas trinki? , '

'- Mi ne havas apetlton. , :...:. les, Car vi dumnokte iomete amuzigis. . - les. 'Mi iomete amuzlgis, - iil kurba rideto li tirisla-lipojn .

' - lom da varmo ne 'malutilos, - instigis lin Johano. , . .

Pt:trp repreni3 la glason kaj avide trinkis la leon. :Ekst-ere .denovegnnda bruo ekis. La. voCo de la rusa bara-'kestrol{qmandis plengorge. '.'. , " " .' , - por Tuj 1 Tuj!! ". '- Per diaJJlo! Janf'tiel frue? 1. - 'esprimis sian malkonten-

Ion KeCemen; ..:. Nu, ,knaboj, por laboro! ' . < estis la komandanto de la Cambro kaj li devis

, bonal} .kzemplon: PtP tioli -prens unua tuton ,kaj rapidisfor .el la Cambro. La . a1iaj, unu post la alia,

" sekvjs Jin 'past iom da 1iezito. En ,restis nur Bardy, poAky kaj la knablno. . . . :' , .'., '. .

'Johano ritme, sin ampzalite; kirll's ' sianfen kaj faj-fis rn:algjljan,me1odion. La knabino Iris al la forno por prizrgl la falron'. :Pelro, trinkJilte hl' teon, nietis la ' maJplenan glason sur: la hi denpv:e kuAigis. Li ee tojon ' ne rigardis aj JO,hano. : . '. : . , ,'!'t, .tl!! mel.odi.o estas el via novaOpereto, sinjqro Bardy? - kmencls -ta knabmo. '"

'" ,- jes. La ario. . , ., .".::. ' JCjam: oni prezentos-

:fi J

- . ,Ankorau mi ne scias. - Ho kiel mi dezirus jam vidi gin! Espereble gi estos tlel

belegaj klel la unua opereto. Cu ne? -Ee pii bela.

. - EC!? Hooo '! Vi faras min tre scivola. - Nu, vi vidos gin baldaii. , - MI ne scias. Ve'Aajne mi devos vojagi al lrkutzk . - Por kio? - Por farigi soldato. - Hahaha! Vi kaj soldato! Kia ideo!? . - Ne estas tiel ridinda la afero, - protestis fiza kun flam

rugosiu la vangoj. - En lrkufzk oni nun varbas virina)n rgi-mentojn por la defendo de la sovjeta respubliko .

- Kaj vi volas soldatigi. - Jes. Mi volas soldatigi. Klon mi faru? Dlru,sinjoro

Bardy, kion mi faru? 'Mi estas duonorfa. , EI la gimnazio oni forpelis min. Mia sorlo estas certa ruinigG, sed mi , ne Aatas la longan mortadon. Eble iu bonfarema kuglo finos Cion. Cu' ne? . - Vi estas nun en tre pesimista humoro. Morgau vi paro-

los ja alimaniere. Virina decido valoras nur por la minuto. - Vi eraras, stnjoro Bardy, car kion virino volas kaj kion

si vere 'volas, lion 'Ai faras ec se la tuta mondo estas si. Kaj precipc vi nekonas ' la rusajn virinojn. Mi kQnas mn. Mi mem' estas unu el ili. ' , '

- Povas esti ... - meditante f1ustris al si Johano. - Tute ce rte, sinjoro Bardy, tute certe ... Vi r-ifugas de iu,

. . .. ,. . :kaj tremante pro la frosl9 ili danc6altadis sur Ja mal mola nego.

. La pordo nialfermigis kaj venis 1a konstanta servisto de la artista Carribro. Maljuna kun krispaj Iipharoj kajbarbo. -...,. Bonan .matenon,sinjoroj volontoroj! - li salutis tiel la Qormantan societon, ke la songoj tuj forflugis de Ciuj .

:- Bonanmatenon, Stefano. - respondis lohano en la nomo de la tuta Cambrb.

La maljunulo prellis el la angulo la teujon kaj forrapidis. La samtambranoj, unu post la alia, elliligis. La Ceesto de la kna-bino ne ilin, nek iJia matena 'sinlavado la knabinon. Si sidis sen embaraso sur la lito. tiuj elHligis, escepte Johanon kaj Petron, klu profunde, egalspire dormls.

- Nu, fiza, kio nbva? - demandis Keemen. . - Nenlo eksterordinara. Onf di ras, ke estas grand aj kont-

rdlrevolucioj eD Euro pa Rusujo. - Revolucio, kontrairevolucio, - poHtlkaj angoj... kaj

tamen ni estas kaj restas tie ci, - grumblis Heimmiiller. . - Eh ! germana kamarado, vi ne eslas konlenta pri la gas-

tamo de la rusoj, kiuj regalas nin liel mala vare, - diris malalla, senhara pentroartisto kun facila rido.

. - Jes.l lil regalas nin per ba-ba-batoj. - rimarkis balbu-tulo kaj li grandan pecon el pano, kies koloro similis al lahumo, en kiu gi kreskis en sia trltika periodo.

- Varga, vi patolasClam sensencajojn. La batoj, kiujn ni ricevas estas por la malvlgligintan sangon.

- Knaboj! Kiu povas al mi diri la plej malsagan aferon? demandis Keemen kaj li rigardis al Varga. lu laute krils:

. - I,.a plej malsaga afero en la mondo eslas Varga"! - Cu vi devas paroli? Ion pii malsagan vi vere ne eslus

povinta diri, - en sla subita dirls Varga, ne rimar-kllnte, ke li hakis mem la branCon sub si.

Lauta rideksplodo tremlgis la mur.ojn. Dume la lUaljuna Slefano revenis kun Ja varmega leakvo kaj Ciu versis p.or si en malgrandan poteton aillekruon. Dum Ja tetrinkado oni siJenlis. . La knabino levigis kaj preoinle la tekruC.on de J.ohano el

sub la lito melis en gin iom da leherb.o. Johano prenis la ladan sukruj.on kaj transdonis gin al la knabino.

- Jen J Prenu aokai por vi. La knabin.o kirlis la teon en la kruo kaj posle, versinte cl

gi. eo du glasojn, transdonis unu el ili al J.ohano, la alian sl singarde metis sur sian gcnuon.

- Nu, prenu sukeron, Fiza! - Dankon. - i prenls sukerkubel.on kaj lenante gin en

la $i mordetis gin glulo. - tu mi ne pretigu p.or sinjoro Dosky?

- Vi povas, La kDabino seris la de Dosky. Trovinle gin, Si

preligis ta teon, kaj I

, , ' sed sciu, se volas vin venki, Ai venkos vin. La vidno estas aR-,gelo kaj dlablo en unu _persono. tiam Ai mOntras tiun tlankoll, kiu estas necesa. Kial vi rigardas min mre? Cu vi ne kredas ?o l mi, au vi ke mi parolas straQgalojn?

- Ne. Tute ne. Mi miras vin mem, ' - Cu, sinjoro vi mlras min? - Ne, - respondis mallaiite Petro. - Cu vi vidas, sinjoro pii 'funde konas la , virinan

animon ol vi. , - Mi konas nur tiajn . virinojn, kia vi estas. Johano konas tute aliajn, . ' -'- Vi voUs diri, sinjoro Doky, 'ke li tute ne konas la viri,

nojn, klujn li konas. Joh lnO rigards al la knabino kun riproCo en la okuloj.

Petro, kiel bona arniko, komprenis la sencon de tiu Ci rigarC10 kaj volis fni la interparoladon.

- Fiza IMI volas - II komencis. - Nu kaj poste? - Cu vi ne hontas rigardi la sinvestadon de viro? - Hahaha I Sinjoro DoSky, vi devus esti pIi sincera. Kial

vi ne dlris, mi silentu kaj Iru for. Cetere mi devas jam foriri. Nu, revido I '

Si eklris al la pordo, sed tle haltis momenton kaj sin tur-nis al Johano. - Sinjoro Bardy, eu vi koleras min?

- Pro kio? , - Cu mi ne ofendis vin? - Per kio? - jus venis al mi la sento, ke mi kaiizis al vi malagrablan

minuton. Indulgu min I Mi estas iom tro babilema. ' - Nenion vi faris, Fiza, nenlon. Eslu sana, I La knabino jam prenis la' anson, kim la voeo de Johano

retenis Sin. - Fizal - Nu kion? . - tu vi havas gefratojn? - Jes, sed tule malgrandain, kluj ne povas ankorau servi

al vi. Cu en la teatro vi bezonusllin? - Ne! Tute ne, sed tle, sur la .tablo estas pakajo da deli-

kataj sukerajoj kaj hakaloj. ', Prenu gin ,por Hi. Certe ili tre gojos. La knabino ekiris al la tablo kuoaaoceligantajpasoj. Si

prenls la pakalon ,kaj .,;ubite klinante sin al la mano de Johano, kisis gin. '

- Nun vere mi koleras ' vin, Fiza I diris Johano kun sincera konsternigo. ' , '

La knablno kun leliea rideto kuris al la pordo kaj de tie Si kriis al JOhano.

- Koleru, sed tamen mi vian manon! -Johano rigardis al la fermita pordo kaj ailskultis la 10r:

pasantajn piedfrapetojn de la ,kria:blno. - Viktimo, mizer,a viktimo - murmuris Johano inter la

dentoj. ' , , - Viktimo, kiel ni, ....,.. plektis pIu la lnterparolon DoSky. -

Mi bone rememoras pri Ai, kiam antail du jaroj $i venadis Clu-' tage kun sitelo en la mano por prenl kai kolekti restajojn oe nutrajo. Si estis knabinelo. KLln senkulpaj okuloj Si rigardis en la mOndon, naiv'e Si iradis inter la vlroj, I, sqr la lpoj , de Petro; . , ' . _ ' .

- Ne moku min I S'ciilS ja, ke Iio Ci estas .mia malf.orta flanko, ,kie vi pova:s tuj vundi min. , "

- Mi ne voli$ ofendi vln per mia -senvola rideto, sed, Pat-donu min, m'iJememoris pri la ,edio. . .

Pri kiil edzo? . - p:ri la i!dzo,kin 'pri 13: Iingvo kaj kies ediino

estas , prta en Ciu momento adulti kun v,i. Mireme.ntoras pri la lasta' teatra vespefo en 'Ia uTbo. i estis' vera grimaco la vivo."La edzo lernanta solil en fa balCambro kun sincera idea}-Ismo en la animo, kaj la edzino, f1irtanta 'kun la Jnstruisto en 1a subtem vestejo de la aktor,ol. HhahaJ Vera grimaco!

- Ne ridu !. Li estas mia arniko kaj mi neniampovas trompl amikojn. - - /' '- '.

- Tion mi seias, sed 1amen estas 'entio diabla:komedio. -Car komedio estas tio, Johano. EC subi1ngaslncereco, ne estlls en tiu Ci afero. La edzo nenion konjektas, liii litro fjdas vliln amikecon l je)a. templo. 'de Thalia ne pro 'arno al la rto, sed pro familia trgedio_. ,

- Tion mi ne sciis. .,.. -:- Cetere mi' estis fipastro ' klel" mi .elIts fiaktoro/ ear pr-

doni mi ne povis. Lavera pastro eiun, escepte sin mem. tif;m mi' ne povis.Mi ne hairis .torton 'pr UO. La aktoroj ne havas indulgon, nur por si. Pro tio tailgas por:rni tiu el profesio. .. .... .", ",

- Vi parolas .Petr.o., ". . , ' -- Ne vi; 'mia kata. Vi , estas escepfo; Vi estas plie pastro ol aktoro. Vi similas al stranga apostlo, kiusin oferas pp!' komunaj bonoj, kvazad ;.vi vplus. ,pruvl alla mohdo, ke ne, estas ,socla .mensogllto. Vi estas bo.mo. .

'- Ne I Mi nur vlus laileraoj kalenall min. - . Kiu ne haVJIs makulojn, klam et ,Ia suno lavas llir. Sed

mi volas fini mfat;lhistorion,ltar ,oni atendas viR 'o : , Fje, dimanea 'fnirnateno. mi irls eo' por konfesprenll

.' servo. Vi konas la konfe'Sprena3n en ,Iaprete'joj. iii esto allaj, la fenestretoj k,radumitaj kaj oni, ne b,one p,ovaa 'rekQoi ,]a vlzagonde la kQofepretlarit,"precipe en 'Quonbela !joro. Mi

en la . seto kajtirbrte min en Rian profundon katiS fuian pet'a Virilio .venis., Ce la unuaj cvol'toj mi rekonis la voeon de mla patrino. Miestus devinta atentigl tin; sed diabla sciwlo ,kaptis ,,'

- Terure 1 ,'. , - Ankora6 n-e. La terllraIo venas nun. :Mi: kati. tute" mlao .

viza.gon kaj atel1dis ta 'lconfeson .. : kllj .. kar Mi -ke mi ne estas la filo de tiu; Ides D,omon miportaS If: ' _ "

sed sciu, se volas vin 'Jenki, si venkos vin. La virino estas aA- -.;... Ne ridu I Li estas mia amikokaj mi nenlart1 _povastroinpl gelD kaj diablo en unu . person. Clam si montras tiun flankon, amikojn. kiu eslas necesa. Kial vi rigardas min mire? Cu vi ne kredas - Tion mi scas, sed tamen estas ent/o -diblakomedio. p,l mi , au vi ke mi parolas strangajojn? tar komedio estas lio, Johano .. EC subungasincereco ne

- Ne. Tule ne. Mi miras vin mem. en Uu afero,La edzo nenion konjektas, ali Iitro fidas vlan - Cu, sinjoro ankau vi mlras miD? amikecon kaj vi turmentas vn per seneesa rezigno. Bahl Komedio I - Ne, - respondis mailaute Petro. - Vi denove volas komenci la hieralian ... - tu vi vidas, sinjoro DoSky pii funde konas la . virinan Petro eksllentis. La rememoro pri la hieralia incidento tiris

animon ol vi. sulkojn sur Iia frunto. Johano havis 10m da konscieneriproeo - Mi konas nur tiajn virinojn, kia vi estas. Johano konas kaj snvorle Li komencis la vestadon. Petro, post iorn tute dri, sinjoro Doky, ke li tute ne konas la viri, da hezito, sekvis la ekzemplon. Medtante, distriteili vestis sin. Johano pii frue finis kaj preniote sian surtuton voUs fodasl la 110jn, kiujn li I

.' . . 'sciigt ,;pri fio, ke. patririo, kiu,n . mi idole amis, estis krom-

., vlrulino de aliaviro . . . ' - Petro I . . . -,- Ventron de dio! .. Ne ,kompatu min, mi meritis la

:' punon .. La Sclvolo ,estas-pekQ ... Kiam. ai finls la konfeson kaj ater.danteabsolvon AI genuis ,antaii la feneslreto, ,mi rompis en

. '1furio:w, la lignqkradojn kaj krHs per "Ne estas pardo'no, malbeno s.ekvu . "

Johano kunteruritaj okuloj .rigardls sian amikon. - Si svenis mi . forkuris . ef la por neniam re-

' Mi aangis mian Domon. Bonaanca hazardo helpis min. En 'tiu malproksima urbo, klen la sorto letis min, mi

kunftiza jUJlulo. Li estis orla kaj starissola en la mndo s'en helpantoj. Ni kune luis 'en)a kvartalo. Post kel kaj semajnoj Iinekkompatis la morto kaj mi, alpreninte liajn dokumento}n, metis ,Ia miajn e'n lianpoAon. Doaky ne stas mia nomo, sed 'nomo de tiu, kiu jam de ses jaroj dormas eternan

.dormon ... Nun vi konas mian tragedion, kajjugu 1 Du larmoj ruligis tra la vizagode Johano. - Mi 'sclas,ke m ne meritas vian amikecon, sed kompa-

ton ble - jes. , ',- Kaj ... kaj. viapatrino: .. . - Nenion miscias pri .si. Eble ai sciigis pri mia morto,

pii guste pri la morto d.e la vera DQaky Raj nun opinias min mortinta. Tlel estas \lone! _ . - Kaj se la hazardo kunportos vin ambaii.

- Tia ,hazardo nenjam povos veni. - Cu' vipovus pardoni ain. petro longe meditis kaj poste.kun subita decidemo respondis : - Ne.niam ! Mi ne povaspardoni alvirino. Stranga naiuro,

sed tiel estas. La plej abomeninda bestoestas por mi la kato. Oi estas flatema, ruza,hlpokrita kaj malfidela. Cio estas kaaita

.. ee gi. Se en iu virino mi ekvidas , la katan naturon, mi najize turnas min de ai kaj neniam mi povas pardoniain.

Johano .milde ekridetis. . . . _ . Petcoy vf mem ne kredas tiOn, kion vi diras. Vivolas vin

pentri: plinigra oL I.a .nigro mem. Cetere v,i amas la virinojn. - Freneze mi amaS ilin kaj tio estas mia latalo, ke pii au

malpli ."frue mi eiam ekvidasen iIi la katan naturon. - Kaj tamen virin. po .... s vin savi por' la vivo. .

Petro kaj longe ridegis, s.ed en . tiu eksplodo estis . plieamara doloro kajtrudo ol nalura gajeco. Johano sentis tion.

- La virinoestas kaj diablo, dirls - Johano ",rememorigis lin kaj pren,is la .manon de sill arniko. " "- Sed ankaii non ai dirls, ke ai mntras tiun flankon, kiu estas necesa, - ridis ' piu Petro. _

, Se ,Ai diablo, la kaii?:oestas la viro. - Nu,ne eiam; " ' . iii ekSlerltis. 'Petro purigis per eluzita alumeto siajn ungojn.

Johano, por . eviti la rigardon de 'Petro, skrapis la glaciflorojn de la fenestrovitro. . '

Petro subite kaj Iris al la vestpendilo kaj ella poso surtuto prenis la botelon da vqdki kiun hierai1 li forgesis metl. sur la tablon. ,

- , Feliee la botelon vi ne donis al Fiza. Trinku gluteton, Jonana, je, mia ,sano. '.' . , . -- Ne! Vi sCias, . ke mine trinkas alkoholajon.

- Nu'trjnku' je la"sano de la. ! "::':" ' NeILasu min! . . '-.:. Nu, 'trlnkll 'je 1a , sano :de via .edzino ! '

Johano perhezita gesto-prenls labotelon kaj trinkis longan gluton. Lil trinkaloestis tre frta hj Uaj okuloj .eklarmis. Petro .kun malico ridetis . kaj transpreninte la botelon II mem es'istrinkonta. Johano kapt\slian manon. ". .', "

- Ne.lrinku; 'Petro I Lasu por la knabj. Tiu ei botelo . da .vodkt'. 'apartenas al i1i. '.' .

Nur ;gluteton 1 Je la .. sano de' via edzino.! . - .MI trinkls jam' 1 " . . - trinkos do je. la Sano de via amata filineto, ' j9hano, ne persistisillu kaj Petro plenbuAan gluton. .-:- Interese, ke vi, fohana, ce ne estas scivalil pri mia vera

" . 1- ,. ' - , Vi ni.emdjris, .Jee la P!lko. .. ,

, . -.::.:,. Cetere vl -el!tasprava"ear, Jdel mi konaS vin; vi estus ; kapabla fari ion por pacigi min kun mia opatrino. .

Jl """ .;.- Tio' ne .estati La providenco faros tio.n. , '-, [;a provid:enco 1 Ho 'vi, naivlJlo! _ .' .

. JQhanopor malbelpi. la. datlrigOti drilJkado prenisla JJOtelon el Ua mano. Petro Sn proteto. edis.kaj kun ironia "rideto rimrkis: . ;t. '. '.

, -, mi, ' Jopano, vi J uri.s Ba!i m;n por lavi-vo. . . .

MI diras al vi, ke vi ne sukcesos. Por ki.o mi ' vivus pii por kiu?

. - Mi tamen esperas. Ne estas vi tiel malbona, kiel vl montras vin.

- .Foje vi sukcesi s . redoni min al la vivo, kiam sur la batalkampo mi kuais vundlte kaj forlilsite, sed ni ne estas nun . sur Ja ' batalkampo. " - Kie ni estas do?

Petro eksilentis kaj facilanime ekfajfis. Johano bO.nkore rigardis en liajn okulojn.

- Mia kariero estas rompita, __ komencis subite Petro la meditadon. - i estas enterlgita en la tombejo de tju

urbo, kie la v.era Dosky ripozas .. Ne nur dokumentojn sed ankat1 sorton. Mi nun eble estus jam altranga pastro per miaj interrilatoj. Unu el la plej homoj de la eklezia distrlkto kaj nun . .. - kaj denove II ekfajfis mallonge, sed signife:

- .Ne meditu pri tio, kio vi estus fariginta, sed klopodu ripari laeraron!

- HahaJta! Vi estas pastro, Johano, vera pastro! Eminente vi konas la arton de predikado.

nerve turnis sin de li. Petro, metinte sian manon SUf sultron de siaamiko, pentvoee diris.

Ne' koleru min, Johano! Ne koleru ! . . . Iru al la teatro ! Eble la bela prokuroredzlno jam senpacience atendas vin! . - Hodiai1 ne estas provo por ai.

lufrapis snr la pordo. - Nu! Envenu! - ekkriis laiite Petro. La pordo kaj la dejoranto venis en la - Sinjoro Bardy I lu komlsiis min diri, ke la sinjorina moMo

atendas vin en la teatro por dancprovo. Petro triumfe ekridis. , -:' Nu, kion mi diris? 1 La sinjorina moato de la sinjoro

prokuroro senpacience atendas vin en la teatro por dancprovo. Por dancprov.o !

- Hodlat1 vi estas tre indtema . Cu mi pvas foriri? - demandls la dejoranto.

- . Atendu iomete, Bakoa 1 - diris Johano, kaj preninte la de la tablo, trandonis gin al li. - Nu, gluteton ! .

- Dankon, sinjoro volontoro, - kaj li trinkis. Johano rapide prenis la surtuton kaj forJasis la

sed li aiidis la krion de Petro .. - 'Salutu la belan virinon en mia nomo 1

(Daur/gota.)

;l--.. ..... "--.. ..... ,,--..... ,,--..... ,,--.. ..... ,,---.. ...... ,---.., ..... ).:.

), RESPONDO '/. )'1. Komprenas mi intencon vian ruzan,

Deziras vi devigi nepre min Ludadi ial ralon tro amuzan : '/. Ke Juru mi denove, ke karesu vin .. .

J Cu vDlas vi pasinton revivigi Por gui re l'aspekton de ), (, A , povas esU, simple kolerigi

( Ampnton novan per la malatent'? ) I. Ne / lasu min / mi estas jam maljuna, JI

por ec pro l1t ,F,ari'-'i arleken. ',' ). t.,. l?ipozas mi enJ''mig viv' a tuna ) Kaj tremas mj ee antaii. fajna cen'. . Sed se vi ree amas, e; eraras,

) /' Kaj volas, ke . vektgu mia

Mi tiun novan .sperton kontrat1staras _ Ne pro fJero, - sole prQ prudent'.

j .. , nun mi al vi hone.ste: ( r Por mia kor' - fatala estis romp', ). J Kaj pIu , ml povas nek suferi beste, 'I 'N,k konsollgi p" koniW1 '"mp', .. i

M; So[ovjev ). . t :;1'-, ..... ...... _" ...... --....-" ...... ...... _ ................... -?

"

tio, ke mia patririo,kiun . mi idole amis, estis aca krom-virulino de aHa viro . . .

-Petro! . . .,... Ventron de dio! Ne . kompatumin, Car mi meritis la punon. La peko ... Kiam i finis la konfeson kaj ater.danteabSolvon i genuisantau la feneslreto,mi rompis en

furiozo lalignokradojn kaj kriis per stertora voco: "Ne estas pardon o, miilbeno sekvu Vin!"

Johano kun teruritaj okuloj rigardis sian amikon. - Sisvenis kaj .mi forkuris ella por n eniam re-

veni. Mi mian nomon. BonSanca hazardo helpis min. En Hu malproksima urbo, klen la sorto jetis min, mi konatie;is kunftiza junulo. Li es tis orla kaj staris sola en la mondo sen helpantoj. Ni.kune luis eam\}ron en la antauurba kvartalo. Post

kelkaj semajnoj lin ekkompatiS la morto kaj mi, alpreninte liajn dokumentojn, metis Ja miajn en Han poSon. DoSky ne estas mia nomo, sed nomo de liu, kiu jam de ses jaroj dormas eternan dormon . Nun vi konas mian tragedlon, kaj I

Du larmoj tra la de Johano. -Mi sclas, ke mi oe meritas vlan amikecon, sed kompa-

ton eble- jes. - Kaj ... kaj . via patrino ... - Nenlon mi scias pri Si. Eble gi sciie;is pri mia morto,

pii guste pri la morto de la vera D(!lSky kaj nun opinias min mortinta. Tlel estas bone!

- Kaj se la hazardo kunportos vin ambau. - Tia hazardo neniam povos veni. - Cu' vipovus pardoni Sin. Petro longe medltis kaj poste kun subita decidemo respondis :

. - Neniam! Mi ne povas pardon al vlrno. Stranga naturo, sed tiel estas. La ' plej abomemnda beslo es tas por mi la kato.

i estas flatema, ruza, .hlpokrita kaj malfldela. Cio estas kagj!a en iu virlno mi ekvidas la katan naturon, mi

lurnas min de Si kaj neniam mi povas pardon i gin. Johano milde ekridetis. - Petro, vi ' mem ne kredas tion, kion vi diras. Vi volas vin

pentri pIi nigra ol lanigro mem. Cetere vi amas la virinojn. - Freneze mi amas jIin kaj lio es[as mia fatalo, ke pii au

malplifrue mi ciam ekvidas en ili la katan naturon. - Kaj tamen virino . povus vin savi por la vivo. Petro laute kaj longe ridegis, sed en tiuci eksplodo estis

plie amara dolaro kaj trudo ol natura gajeco. Johano sen tis Uon. - Lavirino estas angelo kaj diablo, diris Fi;.;a, - Johano

rememorigis lin kaj prenis la manon de sia arniko. - Sed ankau tion Si dirls, ke Si montras liun flankon, klu

estas necesa, - ridis piu Petro. - diablo, la kauzo estas la viro,

-Nu, ne ciam. . llieksitentis. Petro purigis per eluzita alumeto siajn ungojn.

Johano, por eviti la rigardon de Petro, skrapis la glaciflorojn de la fenestrovitro.

Petro subite levigis kaj Iris al la vestpendilo kaj el la poo de sia surtuto prenis la botelon da vodki kiun Werau li forgesis

' . meti sur Ja tablon. - .FeJicela bolelon vi ne donis al Fiza. Trinku gluteton,

JOhano, je mia sano. - Ne! Vi scias, ke mi ne trinkas alkoholajon. - Nutrinkuje Iasano de la prokuroredzino I c-. Ne I Lasu min I - Nu,trlnku je Jasano:de via edzino!

' . Johano per hezita gestoprenls labotelon kaj trinkis loogan gluton. La trinkaj-o estis tre forta\

A-I 8 K & P T UL OSyp _AKOVEJ -

' . --PUd Ja vilago K, ce la rivero Dniestro, . aperis viro de ' neniu konata, tiom nes in-gardema ai senzorga kontrai cuj ordo;: . noj de la registaro, ke li ne anoncis sin ce la policejo, li nur vagadis Hbere, kiel en la rtialnovaj bonaj .tempoj. La unuan sciigon pri li alportis Paranjo, servistino de la registara polica postenestro, snjoro Lupo; si, unue al sinjorino Lupo, kaj poste al Lupo mem, prirakontis la ren-konton. - Iras mi - si diras - apud la arbaro, rigardas, kaj jen, tie ia sinjoro, grizbarba, kun okulvitroj, ]etas sakon super kardojn kaj kaptas musojn ai ion , simlan. Mi haltas arbetajo kaj rigardas kion li faros pIu. Kaj li sidigas tere kaj komencas grati, fosi, ion li elprenas, ion li kasas . .. Sajnas, ke homo cerbe ne kompleta. Mi lin de malproksime ; prefere estas ne renkonfigi kun tia muskaptulo. ,

akvo, iris soldato , de limimp()sta bataliono, Vojtek ,. Rapo,kies, ke iu' el Bukovino ne kontrabandu trans la Dniestron brandon en Orientan MaJgrandpolujon. Jen, tiu Vojtekek-vidis sur 'Dniestra . roko ' mirindan strangajon: griza sinjoro, kun okul-vitroj, svingis blankan saketon sur bas'oneto - kaj guste en la direkto de Bukovino: unuan, duan fojon, trJan 'fojon, poste li enrigardis la sakon, ' tiris .etla poso botelon, sidigis tere - kaj ne sdate kin . Ii faris pIu, car ae malproksime tione . estis videbla. Rapo komprenis sian . servon kaj kwankam li tre rnalvolis . rampi . la krutan flankon de la bordo, la dvo ordonis al li obsrvi de proksime tiun sus-pektan sirijorulon. Nenia dubo: tiu svingado per f1ag-etoen la direkto de Bukovino estis .plensignifa, li donis signalon al kontrbar:Idistoj alibordaj., ke iIi eklaboru je la tria nokte. La muskaptulo sidis sur stono bj venenis per alkoholo ian papilion, kiamRapo haltis apd li ' kaj La raporto de Paranjo ne estis kompleta. Sinjoro Lupo volis ankai seii, kion tiu nekonato kasadis ai' fosis, al kiu li signalis per tiu f1ago ai sako, cu i4 PQvis tion percepti, - Paranjo ec mem ektimgis pro .

diris minace: . - Kion vi faras ci Ue ? - Cu vi ne vidas? - respondis la muskapttilo. '- Jen rumana brando, kiu staras apudvi? , -; Mi ne scias . . Provu 1 ' . tiuj esploroj, sed si povis nenion pIu diri. La po sten- . estro, zorga pri la paeo de la cirkaiajo konfidita al lia gardo, tuj alvokis sian policiston, Franciskon Borilo, kaj ordonis al li tuj trovi la muskaptulon Rapo levis Jabotelon kontrai lasunon, ektrinkis ., abunde kaj smacis. - De kie vi havastiunbrandon? - Mi acelis. bordo, super la La muskaptulo trankvile kasis. la papilion en la skatolon kaj ' rigardis la soldaton iam. mirante, iom

kaj konduki lin al la policejo. Dum tio okazis, lai la Dniestra ................... ...... __ ...... ____ ____ ................... ...,. seivoIe. ' t ' - Kiu' vi estas? - demandis pl-u la soldato. , " . L Jl. CI G N O VE S PE R Jl. Profesoro de la Krakova universitato. " . . . .L.. - Diru tion al iu pii ma]saga, . ne al mi ! . . AI Ja kristaJaj lagoj . mire diafanaj , _ Bone, se mi trovos . tian, mi diros. . '

4,: Kie melodie fulmas skvainoj oraj, , " . 'Rapo ne r. apidis re.spondi, Sed demandis pIu: . Tra l' rigidaj fundoj malvarme-okulaj, . Kle jam ekdormls eielarkoj helaj, .' -ll: - Kil vi svingis trifoje per ja f1agoen la 'direk-to . 4 La cigno nigra tiere ,de Rumanlljo? .. ' -' , \. EI la silenta senlimo. . . '. -:- Car tio estis necesa. f. ,- .' _ Nu, do ' mi arestas vin .. Mirinda estas flugo de I' horo, ., Kiam oriento vualon mistera" survestas, \. La muskaptulo ne kontrails.taTis. . f Kaj la aero intense-safira tute kvietigas, f En, la saina mQmento, kvazau vokita,,venis rapide 4, Kaj okcidenton dekoras skar1ate b'roditaj, 'l policano Borilo. Rapo' rakontis _ al li ,cion kion Ji Kaj la vespera al tero sin klinas - \:.. . .' k . A" k . Silento senlima: I _ vlchs, - aj ambai tre gO]1s, apit tian ., A . gaston. . . SubtHe netaj arbaj siluetoj \: R d D' t k' B'I I ' . f Dorme ripozas sur oniksa fono de l' musk6 . . . ' f " ,- . , apo res .IS apu ' Oles ro.,al , otl Q ne . La arbojnsoreis krepusko de . . 14 ce,!'emomon kun . la nekonatQ.,jnur ?fdo01;S, al II \ Inter hi braneoj rtigreplumaj birdoj ekdormis, - i\. ' trl antauen. . '. '. . ..' . ' . Kaj la a'rbaron lulas . ..... . ' . rap. id7, 'car t:Rwn 'mi n ., SiI.ento senlima. " , Ml Jam subce k4radls pro Vl klel . , ' 4 ' .' En Duba aroma de J' amo de I' svenp 14 ' ' - Cu mi petis vin . pTi, ti()? --:- defend,is ' ,sin Ia . slllon lukse veluran nudigas '. '. . . J La floro blanka, funebron regansorbanta . . .. 'J N A kun mi " respondis la poUc'tno "I, .EI ornbraj manoj de I' vespero . . 'I ' - ,e A . ' . -:komprens . . . ." ralas Ja revema, . l - car ml ne , . ' . . Silento senlima. . 'f' . Muskaptulo .eksilentls. ",' . . .' 't. o ,: . En la policeja korto iradis Parimjo. Kiam si' 'ek'-Tial ekdormis mira ' k'rlstal' 'Qiafna, ' . _ vidis la muskaptulcp, si e,kk,uris a1 sinjorino . Lupo:- ' Kaj meloaias t:,o ,de I' skv.amoj .sur 'Jago, -, _ : lras, 1.ra.s ta. sama. kiun mi vidis .a, audia arbarQ. I

svitantaj, car ardis yarmego. Sinjorino Lupo haltigis lapolicanon:

-:- La edzo drmas post tagmango, atendu! Iru al "kuirejo, ,tagmangi! Tiu sinjoro ja ne forkuros.

Li nur provu, mi lin atingos per kugleto -ekminacis Borilo, ,kisis al la la manon,

, ekridetis, palpebrumis al si kaj foriris al la kuirejo. Sinjorino Lupo sel\ yis .lin, sed post momento de-

nove li revertis J balkonon, car sIn tre logis la ba:bilado kun l muskaptulb. Tiu sidis sur benko, visadis sian tutan kap on per postuko, poste purigis

, la okulvitrojn kaj spiris profunde, - li lac-igis. Li aspektis tre malfelice: ordinare vestita por vojago, .. polvita, kun pseg sursultre, lada skatolo fronte kaj dua . posego maldekstre; - bastono kaj reto pOl' insekfoj staris apogite al la muro. .

Sinjorino Lupo komencis interparolon: - Vi venis ci tien el Krakovo? - Js .. -Por kioT - 0, sci,u, tie ci ce vi estas belegaj "flora" kaj

"fauna" - kaj ,gin mi volis vidL Sinjorino ' Lupo ekmiris: - Belega Flora kaj -ci tie ce ni ? Mi ne

aidis pri Hi. Cu ili logas tie ci? .. La muskaptulo ekrigardis Lupo kaj res-

pondis trankviIe.: . - Tio estas neniaj homoj, nur la tuta nlOndo

planta kaj besta. Vi havas tie ci en viaj pniestraj valoj mirindajn plantojn, lacert-ojn, serpenton de .Eskulapo ,.'. Jeri, se iu trovus por mi tiuspecan . serpenton, mi bone pagus. Versajne ili estas jam maloftaj ti ci. .

- Kaj cu apud ' Krakovo ili mankas? - diri s sinj-Orino Lupo. - Mi ja remis, ke sub la Vavelo, en kayemo estas ec terura drako. .

. ...:. Estisiam, - respondis la muskaptulo, - nun giaj ' posteuloj ' disrampis ce . la Hmoj kaj atakas la, trankvilajn llomojn. - . ,

. Sinjorino .Lupo ekmemoris la vortojn de Paranjo, kealtiLi cimuskaptulo jo mankas

spirite - kaj si malai1taipasis al la pordo por, . ciuokaze, povi. sin rapide kasi. Sed ediino depolicist-o, si opiniis' sia devo grdi

.. lin, . gisBorilo jam tagmarigis kaj la edzo estos sufice dorminta. '. .

. La muskaptulo ian . mangalon kaj ekmangis. Dume fa] la ;:camuro eksonis tondm

de postenestrQ Lupo -: . ; '. - Karonjo I - Jeri H vqkisla . edzinon. ,Karonjo "enkuris la cambron; resti5 tie mo-

mentort, poste voki.s Boriln. el la kuirejo kaj am15.au invitis la muskaptulon en la kantoron, kune kul ciuj Iiaj sakoj . kaj instrumentoj. f{o-meneigis < esploradp,. kitm krom Borilo ceestis ankai Karonjo, car vilago enue estas "lvi kaj jen okazas novajo.

, - I:.egimitajo I Nepre I ' eniro la grasa Lupo. . < , , La .irniskaptul(f prezentis gin .. kaj m'odeste '

atendis apud Ja pordo, neniu ' petis .lin ke lj - Lupo .rigardjs la il;legitimajon 'kalIa mus- ,,"

kapttllon,observis la sjgelojn, meditis -kaj fine . decidis: . . : ' .

. '"CH esti . era ' legitimajo, nepie 1 sed, gi ppvas esti 'ankaii falsita. . Ni konas tiajn

, \ 'j-, ' P.. 'o' '

Tie ci .vagas en la cirkaualo diversaj bolSe-vikoj kaj ukrainoj - kaj ciu havas ian legitimajon kunsigelo]. Kaj mi respondas pri ' la ordo - nepre! Kialvi ne anoncisvin en . ]a starostejo kaj en la di$-trikta polica komande.jo kaj ce mi?

- . Car al mi Hi ne estis dumvoje. . - Ne dum-vo-je - ripetis moke Lupo. - Bodlo,

faru revizion! . Bodlo prenis de la la grandan ladan skatolon kaj kun eksvingo li elsutis el gi sur 'Ia liton de Lupo cion ,kion gi enhavis. Tie estis tri orbtilaj lacertoj kun bluetaj kapoj, unu serpento kaj du ang-visoj. ' La lacertoj tuj forkuris de la lito sur la plan-kon kaj la serpento, kun la angvisoj, disrampis tra la lito sercante vojon sur la teron.

- Helpon! -'- ekkriis sinjorino Karonjo kaj jetis Slll aI la pordo. Sinjoro Lupo ankai forsaltis de 1'1 lito, kaj Borilo estis la unua en la vestiblo. Pro ]a krio alkuris ankau Paranjo kaj ku ne kun la sinjorino si faris tian tumulton kvazai io terura estus okazinta.

- Serpentoj, viperoj en la domo! Ho, kie nun ni dormos? .

- Ne firnu 1 - trankviligis i1in la profesoro. -iii estas. tre senkulpaj . kreitajoj. Cu permesite al mi repreni ilin?'

. - ' Pre.nu ar la diablo tiun viperajon 1 Nepre! -:-kolere sinjoro Lupo. - Ankorau tio mankis

en ,mia hejmo I. Kial vi ne diris kion vi havas en la skatolo?

. Nu; se revizio , do revizi o 1 Vi min ne demandis - defendis 'sin' la kaj kasis denove ambaCI angvi'Sojnen la skatolo. .

Dume la serpento kaj ambau lacertoj suprampis la liton de sinjoro Lupo. La profesoro kusigis sur la pla"ko, sub la Iiton, petis dani basto-

Mlinchen : Pinakotbeka

9

svitantaj, earardis varmegb. Sinjorino Lupo haltigis la po1icanon.

La edzo dormas post tagmango, atendu' Iru alkuirejo, . tagmangi! Tiu sinjoro ja ne forkuros.

- Li. nur provu, mi 1in atingos per kugleto -ekminacis Borilo, kisis apetite al la sinjorino la manon, ekridetis, palpebrumisal si kaj foriris al la kuirejo.

Sinjorino Lupo se1l. vis 1in, sed post momento rte-nove li revenis en la balkon on, car sin tre logis la babilado kun la muskaptulo. Tiu sidis sur benko, visadis sian tutan kapon per postuko, poste purigis la okulvitrojn kaj spiris profunde, - videble li lac-igis. Li aspektis tre malfelice: ordinare vestita por vojago,.- polvita, kun posego sursultre, lada skatolo fronle kaj dua , posego maldekstre; - bastono kaj reto por insekfoj staris apogite al la muro.

Sinjorino Lupo komencis interparolon : - Vi venis ci tien el Krakovo? -- Por kio? - 0, sciu, tie ci ce vi estas belegaj "flora" kaj

"faina" - kaj ,gin mi volis vidi. Sinjorino Lupo ekmiris: - Belega Flora kaj Fain1t - ci tie ce ni? Mi ne

aidispri ili. Cu iIi logas tie Ci? La muskaptulo ekrigardis 5injorinon Lupo kaj res-

pondis trankvile.: . - Tio estas neniaj homoj, nur la tuta mondo planta kaj besta. Vi havas tie ci en viaj Dniestraj valoj mirindajn maloftajn plantojn, papiliojn, lacert-ojn, serpenton de Eskulapo , ' . Jen, se iu trovus por mi tiuspecan serpenton, mi bone pagus. Versajne ili estas jam maloftaj ti ci.

- Kaj cu apud ' Krakovo i1i mankas? - diris sinjorino Lupo. - Mi ja lernis, ke sub la Vavelo, en kaverno estas ec terura drako.

- Estis iam, - respondis la muskaptulo, - nun giaj posteuloj disrampis ce la limoj kaj atakas la trankvilajn IlOmojn.

Sinjorino Lupoekmemoris la vortojn de Paranjo, ke altiu ci rnuskaptulo io manka:; spirite - kaj si malantaipasis al la pordo por, . ciuokaze, pov sin rapide kasi. Sed kiel edzino de policisto, si opiniis sia devo gardi

Hn, gis Borilo jam tagmangis kaj la edzo estos sufice dorminta. .

Lamuskaplulo elposigis ian , mangaJon kaj ekmangis. Dume al la cambro eksonis tondr;( voco de postenestro Lupo: ," .

- Karonjo I - Jen H vkis la edzinon. Karonjo . enkuris la eambron, restis tie mo-

menlori, poste vokis Bodlon el la kuirejo kaj ambai invitis la muskaptulon en la kontoron, kune kun ciuj liaj sakoj kaj instrumentoj. Ko-mencigisesplorad.a, kiun krom Bori1oceestis ankai Karonjo, caren . vi1ago enue estas vvi. kaj jen okazas novajo. . .

. ....,--Legimita]o I Nepre I - tondris tuj ce la eniro lagrasa Lupo. ,

. . . L

non, serelS per gl la forj{Urintojn .nenio helpis. troyigas papilio Satumia :Pyri,ci " tie e,stas Uero Poste li mem la liton formetis de la muro, - nenio Cypripedium caluQtus, PulsatilJa pratellsis, Amygdal-estis tie. ' 111,5, ' Iris aphylla ' samspeea kiel en Sici1io; Adonis;

- iii au e.nrampis tiujn ci truojn apud la muro, . akacicij, fama Ephedr.a - restafo de au estas , en la lito, - klarigis li la aventuron tute diluvaj vegetafoj, belegaj lacertoj . Kelkion el tio trankvile, - domage pri tiu serpento, bel ega ekzem- montradis duinvoje la profesoro, aLelprenadis plero gi estis. skatoloj. . .

Dume ankau sinjoro Lupo lamentis: "Kie mi dor- . Oni devas konfesi,ke policano Bor,iIo dum tiu mos? I" Kaj lia edzino kaj Paranjo kuris en Ja korton, lecio!1o ' nur unufoje kaj nur por momenteto .ekdormis, eiam rigardante sub la piedojn, cu ne postrampas pro kio rekompence li permesis al la profesor'o el:.. i1in la "viperafo". veturigi kajkapti belegan ' adonison, kion li e kdeziris

- Mi diris aJ la sinjorina mosto - paroIis Par- kiel infano. anjo - ke li ' estas necerta homo. Por kio taugas al Ce lapoIicejo en la urbo cio ' okazis multe pIj Jitiuj viperoj? Kaj li ne timas I Prenas ilin en la . glate, ol en la vUago. antau cio, estis p'olicisto manon I Sorcisto I el Poznan, el germana lernejo, kaj fiu petis sidigi

Sinjoro Lupo grandanime rezignis pri la plua revi- la profesoron, gis verios la estro. La estro Kazimiro zio koncerne la muskaptulon, car nun pii gravis la Kornfeld, Idu jam sendis peton porsango de 'sia revizi o de la propra lito, li eIiris en la korton kaj . 'nomo je Kornievic,car lia fianciilo ne . volis ' edzinigi ordonis : . kun,Kornfe'ldo, montrigis preskall . mondano, Enirinte

- Borilo I Ci Ue en la vilago estas judo Holder, la kontoron, li silente akeeptis de Borilo la Lupail kiu alveturispor bovidoj. Trovu lin nepre kaj sur skribajon, kaj de ' Ia profesora lian legitimajon. , Ne lia veturilo vi, kun ci Hu sinjoro, vetu ros en la urbon. dirintevorton li altabligis,ekfumis cigaredon kaj Tie lin aj la sinjoro komisario, ke Ii faru enprofundigis dum kel kaj minutoj super la legi,timajo j pIu kion li memvolas I Nepre I I:{ial mi sekigu postemalrapide kaj serioze ' ekdemandis la profesomn: kapon? Sed .estu singardema, car eble li estas efek- _ Cu vi scipov'as Iegi kaj skribi? tiva profesoro, tiam li povus havigi al ni malagrabl-" _ Mi seiasl _ respondis goje .. la ajojn, Komprenite? 'Post tiu respondo Kornievic denveproJunde ' en-

La alurba vojago sur veturi10 kun bovidoj ne estispensigis. Ua servo ordonis kredi. al neniu, ' sed estis tiom malgrabla kiom supozis la muskaptulo, car "okazoj klam rie kredi'estis dangere -kaj tiamoni intertempe li sukcesi s instrui' Bori1on, ke la apud- devis gisfunde ,primediti . . Fine levigis Kornievi,c de dniestra per sia "fano" kaj similas. la sego, ankorau foje ekdgardis la en la nigramaran kaj tiun de la maro Mezotera. Ci tie la legitimafo kaj la profesoron .kaj demandis:

Cu vi bavas e'ncUiu urbo konatul'on kiuatsfus

Vizio sur.la ponto 1(. (Je Ka/ocsay

;I; vian identeeon? . - Eble trovigos iu -:- respondis Ia

Kiu studis en la Krakova universitato, tiu povas min ''1:' koni. Eble estaskuracisto? . .

Kornievic enrigardis ian' kajereton: , ' yespero somera, sufoklangvore rda, " kiel falinta giganta kusis lamonto Gerharda - DQKtoron Smolynskyj vi konas ?'. malhele kaj timige. Ka; en gia subo - Jes. . '.' . lrankvile rulis s/a;n ondojn 10 eterna Danubo. ' S ' ' I I. ,. . La koro l' logo, la sund elsongis jam fe l' horizonio Kornievic sendis voki doktoron mo ynsAyj kaj kaj mortis la tago. SubJllnebri1jkrepuskvualojini staris.sur denove ekpensis. .! p. . Surbordemorsis la vivo de I' urbo. Hompunktojr.apldis, kuris. "-. '. .Kuracisto S.omlynskyj estis malfavore' enskrihita VetudJoj .fin/ls, knaris. La stratoj obtuze murmur(s . ' . . la bronflutagan, grizani tedan. Sed por mia animo ce Ia polico, . Ir estis . ukraino, kiu sidis monaton nun cio ti estis en tlel, Uel granda malproksimo, ;en aresto, kaj al ki oni ne sukcesis . prl;1vi 'la kauzon

sajl}is .nerea.la, kvaza.'i. mareiJ!anaf de H:a tnalliberigo, -:- ao litute ne ekgojis esti vok;;; . aU figuro} de IUlfO} 'ita al la polieejo. Estas oficejoj al 'kiuj , ee ,angeloj Ka} ml f/gardls, klel venas sub ml en sen/zna, balonea rondo . ... . ' . .. . . '. " ; k . '1 li k' . dancante, lule; glite, kirle ondo post la ondo . .. ,; /jarcenloj, ' nevolorite, nt Imagu' bonJOn . un a '. rtmo KaJ.mi pensis: tra /' tempoj senlimaj ti fluas, 1arcentojn esh denaska ukralOo.

f!kstermas, paco benas; 1U1skilas, pereas homgentoj, Ia vizito ce la policejo linigis send:angere kil} Ikrulas [aakvon, laflavan, pot{lncan, (TIajestlln akvokoloson .. .. A . S . . .. I ' d k' ," k ' .. , ' Kaj humile nii eksentis en ti misteran, grandiozan patoson : ecgaje. molyns . YJ ,emrl;s . por on . aj . e .. mm!!! : . patoson de I' Etemp. Mi, ' _ Sinjoro' p'roforo' kaj "ankat1 vi cf tie ? t ," super !a eterna Danubo kaj sub ./a eterna erelo . . . - .. ' v' . ' '. . '.," .. . , rigardis . .. r.igardis . . " rigardis ... je slrtoj taiizigzs la s.teloj - Jes! l{aJ 'ml .ankau'< tie, pro studode opod0.1a en la, dancaj .... ekyibris la vida .... ek'zumis la ,;Jano kaj .floro" .. " > Mi trpvis ci tie la

,pon.to . . .. ... lulf!do .. .. ebf1a syen,emo :,.. de Ia subvaveladrako . . . . .' . , .' ve, . ... en anzmo .. . klU skuo sublte ... tra .. 'C , ' ' 1. ,,' " .... ".. . .... A 'k' >, ' ., .. La ,ondo} .. : la monto .. _la Tempo. -. .' jl jen,:. nuda}l" bordo .... 'La malnova] .konafu Oj pro . gOJo ee IS1S $lD, ""kal slfr ,!,uzikas. ve'}to . '.' horaoj .. ,- . :;;:. .' sinjoro Komievic en tiu kiso aprobis 1a ates:tOlf

. sagOj . . , krio} batti/aj .. .. stertoro} . ". h,eno} . . .. 10 . brulas . . prOfesora identeco, al li; . .. kaJku as ... lamontoGerharda ... laoTJdoJtrankflleszn'1las iF' . t' A" '1 ' k J' ka oJ" kaJ' li e Kie mi estas? , . kiam mi es/a,? ... Dto.!. . . La Taz'J()! .. 'O mi .;', proment ra ClUJ va OJ a v . " 7[ucile, ma/varm 'vte manoll konvulSlan. .;:fperdb;'-la 'JTlan .: . :tJ;:, .prezentis manpremon. .,' mUtro,tas tetan - ' . " La prgfesoron irt.vitls la kur-acisio ,alsiatbejmo por " . por ,!,m alcem. ,' . por restl. t

ft ll. .. 8 T -' HO v E , '"

ji , he'jriienvenis malplenmane : inter la multaj senvaloraj var-speCimenoj kaj speci-menflakonoj li portis ciam ion al si, al la

'Ununura . . Tiel li alkutimigis atikorai tute kaj nun, jam forte grizigante, kun

an1corai pii granda zorgemo kaj karesa amo li elektadis la lelikatajn ldiletojn, carmajnbagatelojn, artgustajn juvelojn, senfaugajoJn; cionpri kio la virinojkutimas goji. En la.'flav, 'prk]eda kofro ankai nun kasis sin ma]nova, turkmoda lantuko kaj viena taso kies ekstera parto estis be]e herbverda kaj kies kavo brilis enla flava koJoro de ,malnovaoro.Kiam Ii kuregis supren sur ]a ,stuparo, kvazai flagris en Ii la "gejo, kiom placos al 1a edzino la ore verda taso, ]a multkolora, mal-nov- tuko. Li ridelis, car li pensis, tamen estas bone se, oni havas iun, al 'kiu onipovas donaci.

Ridetante li pasis en la antaiicambroh, kie akceptis lin servistino kun plor-rugaj okuloj :

- Sinjora mosto, ho Dio mia . . . La fualgranda hometo mallevis la kofrojn kaj

ektiminte, tertIrite li eirpadis kvazai birdeto: - Cit . iun tiafis io? Marinjo, diru. Marinjo, a] 'kies " sultroj ap,enaii atingis la sinjora

mosto, sekigadis siajn, larmojn kaj ka,pjesis. ; La koro de hl sinjora mosteto tordigjs. Li

ambaii manojn kaj kaptis ensia tur-menio la ,tenilojn de, la du kofroj. '

.. Cu si malsana:? Tre malsana? - Ii de-mandadis kaj 'tremante svin'gis la kofrojn.

staris kaj atendis ' iom, poste eb- ' kuis 1a plorego sian' simplan ' sinon:

- Ne malsana, ' si ec ' ne . estis malsana, subite venis cio ...

Kun siaj kofroj kuregis I'a fulmfrapita homo . en I,a doimoeambron, ' sed tra la malvasta pord-

aperturo vane li tir.egis post si ]a ]ed-tenujojn dela varspecimenoj kaj ,specimenflakonoj. Cet-

' ere ja ne iri pii internen. Ankaii de fie ci oni povis vidi ]a Ununuran.' Tiesi kusis, sur! l kanpo, en viola fusten-negUgo, kun

viz'ago ,kaj duonfermitaj, -vitraj okuloj . . Siaj senkorsetaj amp]eksaj brustoj disfluis; en unu ;.mano, en ]a bela .folb]anka man si pre-madis -modgazeton ,; kapo" en ora kag.o, trurite sa1tetis flava ,kanario kaj ci tiu birdo estis la sola viva estajo krom ,' la maJgranda hotnetoen 1a earnbrQ.. '

>,';'- Cp-cip, - dirls "la kanario kaj per ]a flugiloj gi ftapadis 1a kagon. , '

. - Renata, bona -.: pepa.dis , dolre la kaj skuis la , kolrojn. ',,' ;. Renata, kiun iam honorind!lj kaj -,esperplenaj

gepatroj nomis Roz-a, > ne movgis. Si ne levis la ,!!lan,on kun, pozo ,al la . li poj ._de

Ja ;, revan, v,erdeJan "okulparon. La hometo "mallaiite komencis, ptori. Varmegaj, puraj 'larmoj malsupren sur lia "'Vizagolfa], car, li . pre.madis ]a ,le:dkorrojn; fC devisj li n , povis la/ [armoj. ' Tiel Ii staris, kiuse1askiom- da -tempo" kiam ' Marinjo 1covris Han per b]anka'>-

. kaj prenisde ' li lakofrOjn.' la -.. .-1-'. ""1 ""- > ,,",ti/O

"fresa siringodora blanka tuko . demandis la snjora mosto:

- Kiam, Marinjo kiam? , - Hodiaii posttagmeze ... ci tiun modgazeton si

guste. Ee tiom si ne diris ke a aii ba kaj ' jen, bonvolu vidi.

,- Mi vidas, ho Dio mia, kvankam kiel beJega si estis; kiam miforiris. En la griza kostumo. Kiel bel ega virino siestis. Kaj guste en negligo okazis tio. Renjo, en negligo ...

Li rigardis al la muro, kie pendis la olekopiajo satata de Renata kaj en ci tiu momento ankoraii pii terurite li sentis, kiel kruela kaj malica estas la sorto. Kio estis la titolo de la bil do, neniu sciis tion ; , kion gi fjguris propre, ankaii la mal granda hometo ne sciis tion. Maldekstre, sub Ja toHaro de l'rboj

. vestintaj sin en la oron de l'aiituno, sidis sinjorinoj, kun dekoltitaj vestoj, virinoj belaj, blondaj. iii mal-fermis la brakojn kaj en la dekstra angulo fervestita rajdanto pasis kun klinita kape sur ' ebon-nigra ee-

' valo al la foraj, mistere bJuaj montoj, al la fortikajo . perdiganta en nebulo. Tia es tis la bildo antai kiu la edzino meditadis, kelkfoje ee tutajn kvaronhorojn, ,kaj toje sinjora mosteto klare vit:lis ke larmor

L A A J 8 T BO VE B HO .JUL10 , TOBO K

Ji hejmenvenis rnalplenmane: inter la , multaj senvaloraj var-specimenoj kaj speci-menflakonoj li portis ciam ion al si, al la Ununura. Tiel li alkutimigis ankorau tute june kaj nun, jam forte grizigante, kun

ankorau pli granda zorgemo kaj karesa amo li elektadis la delikatajn ludiletojn, carmajn bagatelojn, artgustajn juvelojn, sentaugafojn; cion pri kio Ja virinoj kuti mas gojL En la f1ava, porkleda kofro ankai nun kasis sin malnova, turkmoda Jantuko kaj viena taso kies ekstera parto estis bele herbverda kaj kies kavo brilis en la flava koloro de malnova oro. Kiam li kuregis supren sur la stuparo, kvazau f1agris en li la gejo, kiom pJacos al Ja edzino la ore verda taso, la multkolora, mal-nova tuko. Li ridetis, car li pensis, tamen estas bone se oni havas iun, al kiu oni povas donaci.

Ridetante li pasis en la antaucambron, kie akceptis ln servistino kun plor-rugaj okuloj :

- Sinjora mosto, ho Dio mia ... La mal granda hometo mallevis la kofrojn kaj

ektiminte, terurite li cirpadis kvazat1 birdeto: - Cu iun trafis io? Marinjo, diru. Marinjo, al kies sultroj apenau atingis la sinjora

mosto, sekigadis siajn larmojn kaj kapjesis. La koro de la sinjora mosteto 1ordigis. Li

mallevis manojn kaj kap1is en sia tur-mento la tenilojn de la du kofroj.

- Cu si malsana? Tre malsana? - li de-mandadis kaj tremante svingis la kofrojn.

'Marinjo staris kaj ' atendis iom, poste eks-kuis 1a plorego sian ' simplan sinon: . - Ne malsana, si ec ne estis malsana,

subte venis cio ... Kun siaj kofroj kuregis la fulmfrapita homo

en la sed tra ta malvasta pord-aperturo vane li tiregis post si la led-tenujojn de la varspecimenoj kaj specimenflakonoj. Cet-ere ja ne necesis id pii intemen. Ankau de tie ci onipovis vidi la Ununuran. Tie si kusis, sur la kanapo, en violafusten-negligo, kun pala vizagoka,j duonfermitaj, vitrajokuloj. Slaj senkorsetaj ampleksaj brustoj disfluis; en unumano, ' en la bela, tolblanka mano si pre-madis cesia kapo, en ora kago, terurite saltetis f1ava kanario . kaj ci tiu birdo estis la sola vivaestafo krom la malgranda hometo en la cambro. . . . Cip-cip, - diris la kanariokaj per la

f1ugi:loj gifrapadis la kagon. Renata,kara bona :Renata, trezoro; .-

pepadis dolorela edzo kaj skuls la kofrojn . .... Renata,kiun iam honorindaj kaj 'esperplenaj

gepatro:jnomis Hoza, ne movgis. Si ne levis manon mondumapozoal lalipoj de

la.edzo; la . rev-an, . verdetan 'okulparon . . La hometomallautekomencis. plori. Varrnegaj,puraj 'farmoj ruligis malsupren sur Jia . -vjzago kaj, . ciam li premadis

.... la ledkofrojn, fC devisjlj nepvis lalarmojn. Tie! li staris, Idu scas kiofn da tempo, kiam Marinjo kovris clia'D vizagon per pura, blanka tuko kaj .pr.enisde 'Ji la koftojn. Tra l